lari cİnsel sÖmÜrÜ ve İstİs mardan koruma...
TRANSCRIPT
Bu proje HBüyükelçilçerçevesi
Katkı VereEsra Çolak
P
L
Dken
Yapolm
U
lütf
Hollanda Kraliyeliği’nin Matra Pnde yürütülme
ÇOCUK
enler: Prof. Dr. Gk, Gökçe Gül,
“Elle
Baca
Parlak vvur
Lütfen s
Duygundimi a
aptığım masını
Unutma
fen ben
eti Ankara
Programı ektedir.
KLARI CİNS
Gülten SönmezGönül Aksoy, S
erim kü
aklarım
ve güzrma, ne
seninle gerçek
ularım aptal h
m yatağı beklem
a, ben ç
Bazen
ni ben o
Ço
SEL SÖMÜ
z Seber, AdemSevcan Mutlu B
üçük, sü
m kısa, lyet
zel bir şeden vu
konuşkten din
hassas,hissetm
ın ya dme, yap
çocuğum
n ne ded
Seni ço
olduğumiç
ocuklar
Beşte Bir
RÜ VE İSTİS
m Arkadaş-ThibeBüyükaşçı Erpa
ütü kas
lütfen tişebiley
şeye dourduğu
tuğumdnlediği
, beni bmeden h
da çizdpmayı d
m; küçü
diğini a
ok sevi
m için çin değ
r Size G
r
SMARDAN
ert, Aygül Çamay
sten dö
yavaş yim.
okunduunu anl
da banini anlı
bütün ghata yap
diğim redenediğ
ük bir y
anlamı
iyorum
sev; yail”.
Güveni
N KORUMA
m, Banu Özgüv
ökmüyo
yürü k
uğumdalamıyo
na bak, lıyorum
gün azapmam
esmin mğim için
yetişkin
ıyorum
m,
apabild
iyor
A PROJESİ
en, D. Tuğba E
orum.
ki sana
a ellerimorum.
o zamm.
zarlamama izin
mükemin beni
in değil
m.
diğim şe
1 Ekici,
a
me
man
a, ver.
mmel sev.
lim.
eyler
Bu proje HBüyükelçilçerçevesi
Katkı VereEsra Çolak
Sunuma önceliklekaldığını Cinsel İsbir davraolarak eakrabalasağlıklarıdavranışeve gitmgöstergesbilinçli yçocuğun Hiç şüpyandan, çocuklarçocuklarkonusun Çocukl K B İ İ N B İ C A
Hollanda Kraliyeliği’nin Matra Pnde yürütülme
ÇOCUK
enler: Prof. Dr. Gk, Gökçe Gül,
başlarken öne “Cinsel İstisı vurgulayara
stismarın tananış için kuletkileyen davrı, yakın çevına zarar ve
şlardır. Örneğmeye korkuy
si olabilir. Ayapılması gern anlama kabi
hesiz, cinselbu konuyu
rımızı cinsel ir, bu talihsiz nda daha hazı
lar Neden Kendilerine iBaşlarının beİstismarcınınİstismarcıyı kNasıl anlatılaBüyükleriyle İyi çocuklarınCinsel davranArkadaşları t
eti Ankara
Programı ektedir.
KLARI CİNS
Gülten SönmezGönül Aksoy, S
ncelikle velilesmarı ÖNLEak velilerin di
nımı: Çocuktallanılmasıdırvranışlardır vreleri ya deren fizikselğin, çocukta orsa ya da
Ancak; yapılarekli değildiriliyetini aşan
l istismar çou uygun zamistismardan kdeneyimi enırlıklı olurlar
İstismar Edinanılmayacaelaya gireceğin tehdidindenkorumak isteacağını bilme
(otorite ifadn cinsellikle inışların yanlıtarafından dı
V
SEL SÖMÜ
z Seber, AdemSevcan Mutlu B
erimize projeEMEK” olduğikkatini konu
a cinsel istismr. Çocuk istis
ve çocuklarda yabancı kl, duygusal, görülen bellailesinden k
an bu davran. Bu tür davr
n bir durumd
ocuklarımızınmanda çocukorumanın e
ngellemek ve r.
dildiklerini Sağını düşünüinden korkarn korkarlar. eyebilirler; isteyebilirler. kode edenlerle) cilgili sözcüklış olduğunu bışlanacağını d
VELİ BİLGİLE
Beşte Bir
RÜ VE İSTİS
m Arkadaş-ThibeBüyükaşçı Erpa
e hakkında bğu, Dünya’dau üzerine çek
mar yetişkinismarı çocuğurın anne, bkişiler tarafın
cinsel ya dli yara bere i
korktuğuna dnışın çocuk tranışlar çocuur.
n başına asluklarımızla ken iyi yolu bu
yaşadıkları i
Söylemezleürler. rlar.
tirmarcıyı sevorkabilirler. cinsel konulaeri kullanmabilmeyebilirldüşünebilirle
ENDİRME VE
r
SMARDAN
ert, Aygül Çamay
ilgi vererek ba her beş çocukebiliriz.
in çocuk ile iun fiziksel yabaları, çocundan yapılanda zihinsel izleri istismadair belirtiletarafından al
uklar tarafınd
la gelmemeskonuşmuş oudur. Cinsel istismarı güv
er!
vebilir ama y
arı konuşmakamaları gerekler. er.
E YÖNTEML
N KORUMA
m, Banu Özgüv
başlayabilirizuktan birinin
ilişkiye girmeya da psikoloukların bakın, bedensel gelişimlerinir göstergesi
er gösteriyorlgılanması yadan algılanm
sini umduğuolmak, oldukistismar kon
vendikleri bir
yaptıklarını se
ktan utanabilktiği söylenm
LER
A PROJESİ
en, D. Tuğba E
z. Bu projeninn bu olayla ka
esi veya cinseojik gelişiminımını üstlenveya psikolo
i engelleyen olabilir. Eğer
rsa, bu da ba da erişkin
mayabilir, bu d
umuz bir olkça önemlid
nusunda bilgir yetişkin ile
evmezler.
lirler. miş olabilir.
2 Ekici,
n amacının arşı karşıya
el herhangi ni olumsuz nen kişiler, ojik olarak
tutum ve r bir çocuk
bir istismar tarafından
davranışlar
laydır. Öte dir. Çünkü ilendirilmiş paylaşmak
Bu proje HBüyükelçilçerçevesi
Katkı VereEsra Çolak
İstismarıçocuğundoğruda Aşağıda,güven ve Dolaylı Örnekle “ “ “ “
AçıklamKelime hsöylemey Gizli İfaÖrnekle “ “
AçıklamÇocuk bbildikler Koşul KÖrnekle
AçıklamBirçok çinanır. ÇÇocuklarpaylaşmaCinsel iyapılabil
Hollanda Kraliyeliği’nin Matra Pnde yürütülme
ÇOCUK
enler: Prof. Dr. Gk, Gökçe Gül,
ın en önemnuz böyle bir
n istismar ed
, çocukların ermektir. Sor
İmalar er “Erkek karde“Komşumuz “Annemin be“Bakıcım benma hazinesi fazlyeceğine dair
ade Etme er “Çok kötü bi“Tanıdığım bma bildiği bir kişini anlatmay
Koyarak İfaer “Bir sorunum
ma çocuk istismaÇocuklar salrın güvenini alarını söyleystismar kon
leceğinin asla
eti Ankara
Programı ektedir.
KLARI CİNS
Gülten SönmezGönül Aksoy, S
mli göstergeler bilgiyle sizdildiğini söyle
kullandığı ifruşturma yap
eşim dün gec “X “abi çok eni amcamlani çok sıkıştır
a gelişmediğr söz verdiği
içimde ellenilbir kız var, an
şi hakkında ya teşvik edin
de Etmek
m var fakat k
ar edildiklerildırganlar takazanarak b
yin. nusunda önea unutulmam
SEL SÖMÜ
z Seber, AdemSevcan Mutlu B
erinden birie geldiği zameyebilir. Faka
fade etme bipıcı tarzda sor
ce uyumama komik iç çam
a yalnız bırakrıyor”
ği, daha özgüiçin ya da tüm
len bir kız tannesine rahat
konuşabilir, n. Sonra anlat
kimseye söyle
ne dair saklaarafından dabazı sırların
emli olan bması gereklili
Beşte Bir
RÜ VE İSTİS
m Arkadaş-ThibeBüyükaşçı Erpa
çocuğun bman ne yapıat bu az kulla
çimlerine derular sorulm
izin vermedimaşırlar giyinkmasından hi
ül kelimelerim bu nedenl
nıyorum” tsız edildiğin
fakat bu kettığı şeyleri bu
emeyeceğine
adıkları sırrı a sessizliklersaklanamaya
ir diğer noğidir. Veliler
r
SMARDAN
ert, Aygül Çamay
bunu açıklamılması gerektanılan yoldur
eğinilecektir. amalıdır.
i” niyor” ç hoşlanmıyo
henüz öğreerden ötürü
ni söyledi faka
endisi de olau kişinin dah
söz verirsen
söylerlerse brini korumalacağını ve mu
kta da istisr bu konu ha
N KORUMA
m, Banu Özgüv
ma biçimidirtiğini bilmelr.
Sizin rolünü
orum”
enmediği, utabir çocuk bu
at annesi ona
abilir. Onu “ha önce yaşay
sana anlatırı
başlarına oluları için tehutlaka güven
smarın yakınakkında bilgi
A PROJESİ
en, D. Tuğba E
r. Bir ebevelisiniz. Çocu
üz dinlemek
andığı ya dau ifadeleri kul
a inanmadı”
diğer çocuk”yıp yaşamadı
ım”.
umsuz şeyler hdit edilmiş ndikleri bir bü
n çevre tarai sahibi olabi
3 Ekici,
eyn olarak, uğunuz size
k ve çocuğa
a çekindiği, llanabilir.
” hakkında ığını sorun.
geleceğine olabilirler.
üyükleriyle
afından da lirler ya da
Bu proje HBüyükelçilçerçevesi
Katkı VereEsra Çolak
olmayaboyun içinyazılır. velilerimSeçilen kfakat bilvurgulan Yaklaşıkdurumlabilgilend İç çamaşizinsiz vaçıklayan 1. VÇocuklardokunuloradan hçamaşırıbanyo’yaVelilerinve oğlandramatizeğlenceliHikâyesidokunabhayır diy
Hollanda Kraliyeliği’nin Matra Pnde yürütülme
ÇOCUK
enler: Prof. Dr. Gk, Gökçe Gül,
bilirler. Bu farn örnekte göArkadaşlarım
mize “Çocuğukartlar sonuclimsel verile
nmalıdır.
k her beş çoca karşılaşmasdiğiniz de bu
şırı kuralı anvücutlarına dn basit bir ku
Vücudunuzra vücutlarınlmayacağınınhemen uzakyla kapattığ
a ebeveynle dnize bu kuraln çocuğu bzasyon metni bir oyun oyi eğlenceli bbilir miyim? Kyerek tepkisin
eti Ankara
Programı ektedir.
KLARI CİNS
Gülten SönmezGönül Aksoy, S
rkındalığın oösterdiğim kamın yardımıunuza cinsel icunda örneğere göre yak
cuktan biri cını önleyebilkuralı çocuk
nne baba ve bdokunulmayauraldır. İç çam
z size aittir.nın kendiler
n önemi vurgklaşmaları geğımız yerler. de girildiğindlı çocuklarınaboyama sayfninden yararynayarak bu
bir oyuna döKoluna dokuni göstermesi
SEL SÖMÜ
z Seber, AdemSevcan Mutlu B
o grup içerisiartlara ihtiyacıyla size buistismarı sizcğimizdeki gibkın çevre ta
cinsel şiddetelirsiniz. Bunuklarınıza uygu
bakıcıların çoacağını, dokumaşırı kuralın
. rine ait oldugulanmalı veerektiği öğre
Evimiz de;de mutlaka ia öğretebilmfalarını, Ek-rlanabilir ya
u kuralı dahaönüştürülebiunabilir miyii vurgulanır.
Beşte Bir
RÜ VE İSTİS
m Arkadaş-ThibeBüyükaşçı Erpa
inde oluşturucımız olacaku oyunu göce kim yapabibi uzak çevrearafından ço
e ve istismarun için şimdiulayarak öğre
ocuklarıyla dunulduğu taknın 4 önemli
uğu ve hiç e rahatsız oldetilmelidir. V; banyo ve iç çamaşırıyl
meleri için örn2’deki “Ayş
a da kendi a etkili bir şeilir. Ebeveynim vb. İç çam
r
SMARDAN
ert, Aygül Çamay
ulabilmesi içk. Bu kartlaraöstermek istilir?” sorusu e çoğunluktaocukların ci
ra maruz kai size anlatacetebilirsiniz.
diyalog kurmkdirde kimdi öğesi vardır
kimsenin kdukları her dVücudumuzd
kendi odama girilmesininek olarak he neden ağçalışmaların
ekilde anlamn çocuğa saçmaşırına doku
N KORUMA
m, Banu Özgüv
in küçük bira yakın çevretiyorum. Kayöneltilerek a ise bu düşinsel istisma
lmaktadır. Çcağım İç Çam
malarında yol den ve nasıl y
. Bunlar;
kendi izinleridokunuşa HAda “özel” yermız haricindei evde bir kuazırladığımız
ğlıyor?” ve nızı paylaşabalarını sağlayçına dokunaunabilir miyi
A PROJESİ
en, D. Tuğba E
r oyun oynate, uzak çevredartları masay1 kart seçme
şüncenin de ara maruz k
Çocuğunuzunmaşır Kuralın
göstericidir. yardım istey
i olmadan vAYIR diyebilrlerimiz var,e çıplak dol
ural haline gez Ek- 1’deki Ek-3’deki K
bilirsiniz. Çoyabilirsiniz.
abilir miyimim? dediğind
4 Ekici,
abiliriz. Bu den isimler ya dizerek
eleri istenir. olabileceği
kalabileceği
n böyle bir nı hakkında
Çocuklara yebileceğini
vücutlarına lecekleri ve , bunlar iç laşmıyoruz etirmeliyiz. kız çocuğu
Kiko ve el ocuğunuzla Kiko ve El ? Burnuna de çocuğun
Bu proje HBüyükelçilçerçevesi
Katkı VereEsra Çolak
2. İÇocuklarbaşkalarıedilmesin Örneğinçocuğunöptürülmsarılmadbelirtereközelliklerçocuklarçocuklaryerleşmeörnek olmetnind Anne-bayumuşakanne-babÇünkü ove şefkat 3. İCinsel isgizlemeyönemlididavranışBu davranlatmal Kötü sırlçocuğun
Hollanda Kraliyeliği’nin Matra Pnde yürütülme
ÇOCUK
enler: Prof. Dr. Gk, Gökçe Gül,
İyi Bedenser uygun ve uı tarafından nin doğru ol
; Aileler farn istemediği meye, sarılmdan ve kucakk ve dokurimizden ge
rı istemediklrın istemedikesine ve bunularak hazırla
den yararlanıl
abalar iyi vek bir ifadeylebaların bu tarolumsuz cinst içeren "iyi d
İyi sır – Kötüstismarda buye çalışır. Çoir. Çocuklar
şlar kötü sırdanışlarla karları sağlanma
lar nelerdir: n televizyond
eti Ankara
Programı ektedir.
KLARI CİNS
Gülten SönmezGönül Aksoy, S
el Temas – uygunsuz bedvücutlarınınmadığı öğret
rkında olmahalde zorlayaya kucaklar
klanmadan hundurtmayarlen yapılarımleri halde okleri davranu artık kabuladığımız Ek-labilinir.
e kötü dokue açıklama yarz konuşmalel deneyimle
dokunuşların
ü Sır. ulunan kişilecuklara iyi sı
rı endişelendır ve saklanmrşılaştıklarındalıdır.
Çocukları üzda ki öpüşme
SEL SÖMÜ
z Seber, AdemSevcan Mutlu B
Kötü Bededensel temas
n özel kısımlatilmesinin ge
adan çocuklayarak akrabarına almaya
hoşlanmazlarrak kendilemızla çocuklnları bu da
nışları yaptırllenerek itira-2’deki “Ayşe
unuşları anlaapmaya özenarda, "kötü d
ere fazla dikkda yanlış alg
er çocuğu koırla kötü sır
diren, rahatsmamalıdır. da güvendik
zen ve endişee sahnesi sıra
Beşte Bir
RÜ VE İSTİS
m Arkadaş-ThibeBüyükaşçı Erpa
ensel Temasın farkını hearına bakılmerekliliğinden
arını cinsel alarına, yakın
zorluyoruz.r ve istemezlerini korumlarımızı zorl
avranışları yararak bu tü
az etmemesine neden ağl
atırken çocun göstermelildokunuşlara çkat çekmek çgılamasına ne
orkutarak, tearasındaki fa
sız eden, ho
kleri bir kişiy
elendiren olaasında ben i
r
SMARDAN
ert, Aygül Çamay
as er zaman ayasının veya d
n bahsedilme
istismara mnlarına, eve g Çocuklar ger. Aslında b
muş olmaktlayarak amcapmaya zorl
ür davranışlane maruz bırıyor?” ve Ek
uklarını korkler. Dikkat eçok fazla vur
çocuğun kaygeden olabilir.
ehdit ederekarkı anlatılarşlarına gitm
ye (anne- ba
aylar. Örneğistemiyorum
N KORUMA
m, Banu Özgüv
yırt edemeyecdokunulması
elidir.
maruz bırakagelen misafir
genelde kendbu şekilde çotadır. Fakatcanın elini öluyoruz. Ailar normalm
rakmaktayız. k-3’deki Kik
kutup kaygıledilmesi gerergu yapmamagılanıp en ya.
k ya da sevdrak bir güven
meyen ve onl
abaya, öğretm
in; arkadaşıylama amcam
A PROJESİ
en, D. Tuğba E
cekleri için çının ya da b
abilmektedirrlerine, kom
dilerinin öpüocuklar istemt kültürel öp, abine sale ve çevre
miş gibi algıBunun için
ko ve el dram
landırmadanken bir diğealarıdır. kınlarından
diği şeyleri an ortamının yları mutsuz
mene, polise
la televizyon mda beni böy
5 Ekici,
çocuklarına unun talep
. Örneğin; mşularına el ülmesinden mediklerini
ve ailevi arıl diyerek
tarafından ılanmasına, velilerinize matizasyon
n, sakin ve r nokta ise
gelen sevgi
alarak olayı yaratılması eden tüm
e, doktora)
izleyen bir yle öpüyor.
Bu proje HBüyükelçilçerçevesi
Katkı VereEsra Çolak
Kimseyedemesiylİyi sırlarile çocuk Anne baBunun içel drama Çocuğu
4. ÖÇocuklarortam sazaman çbaşka çgöstermekimseleristemiyodüşünebbilgi sahizleyerekya da güsevildiği ebeveynl
Hollanda Kraliyeliği’nin Matra Pnde yürütülme
ÇOCUK
enler: Prof. Dr. Gk, Gökçe Gül,
e bunu söylemle annenin bu
r nelerdir: Sük arasında sır
abalar çocuklçin velileriniatizasyon met
unuzu GüvÇocuğunuzuÇocuğunuzaisim, adres vÇocuğunuzuaktiviteleri yÇocuğunuzubilgisayarlarÇocuğunuzuona inanın.
Önleme ver istismara uağlamalı ve
çocukların duçocukla temelidirler. Örnrle (komşu, aorsa ebeveyn bilir. Fakat çohibi olduğundk çocukla etküvendikleri b
ve güvendlerini ya da k
eti Ankara
Programı ektedir.
KLARI CİNS
Gülten SönmezGönül Aksoy, S
miyorum. Çüu konuşmayırpriz bir doğ
r olarak kalm
ları kötü sırlze örnek olartninden yara
vende Tutmun size ya da a ismi, adresve telefon numun hangi yeyaptığını bilinun bilgisayarı ortak alanlau dinleyin. B
e Koruma Yuğradıklarındkendilerini r
uygu ve davrmas kurmayı
neğin; çocukaile dostu) yaçocuğun inaocuğun yalnıda çocuğunu
kili iletişim kubir yetişkinlede olduğu
kendilerine en
SEL SÖMÜ
z Seber, AdemSevcan Mutlu B
ünkü amcamı duyarak olağum günü pa
ması iyi sırlara
ları saklamamrak hazırladı
arlanılabilinir
mak İçin güvenilir baş
si ve telefon maralarını öğetişkin ve çn. ar başında ara koyun. aşka birinin
Yetişkinlerinda suçluluk vrahatça ifaderanışlarına dı reddetmes
k aileden birialnız kalmaktlaşmasındanız kalmak ve
un bu davranurarak davrae bu konuda
duygusu vn yakın buldu
Beşte Bir
RÜ VE İSTİS
m Arkadaş-ThibeBüyükaşçı Erpa
m kimseye söyayı takip etmeartisi ya da ana örnektir.
maları ve keığımız Ek-2’dr.
şka bir yetişk numarası ilğretin. çocuklarla z
geçirdiği sü
söz ya da da
n Sorumluluve korku duye edebilecekl
duyarlı ve açısinin nedenisiyle(baba, ak istemiyorsan yada kendie gitmek istenışının altındnışının nedekonuşabilec
verildiğinde ukları ve güv
r
SMARDAN
ert, Aygül Çamay
ylemememi iesi örneği vernneler günün
endileri ile padeki “Ayşe ne
kine nasıl ulale okulunun
aman geçird
üreyi kısıtla
avranışlarıyla
uğundadır.yguları yaşar
kleri güveni kık olmalı çoc
nlerinin olababi, amca, daa, bakkala gisini dinlemememesinin b
daki nedeni knini bulabilir
ceklerini hissçocuklar ra
vendikleri kiş
N KORUMA
m, Banu Özgüv
stedi söylerserilebilir. nde anne için
aylaşmaları ieden ağlıyor
aşabileceğini bn, akrabaların
diğini, nerd
ayın ve int
a kendisini ra
. rlar. Aileler çkazandırmalcuğun bir babileceğini dayı, kuzen) ytmek istemiydiğinden ötübir nedeni okavrayabilir, r. Çocuklar setmelidirler.ahatsızlık duşilere kolaylık
A PROJESİ
en, D. Tuğba E
em bana çiko
n alınan hedi
için teşvik et?” ve Ek-3’de
bildiğinden enızın, aile do
e olduğunu
ternet bağla
ahatsız ettiğin
çocuklarına gıdırlar. Ebevaşka yetişkin
düşünerek bya da ailenin yorsa, komşuürü gitmek islabilir. Aile bçocuğun davdaima anne . Bunun içinuydukları dkla ifade edec
6 Ekici,
olata almaz
iyenin baba
tmelidirler. eki Kiko ve
emin olun. ostlarınızın
ve hangi
antısı olan
ni söylerse,
güvenli bir veynler her nle veya bir buna saygı
görüştüğü uya gitmek stemediğini bu konuda vranışlarını babalarıyla
n çocuklara davranışları ceklerdir.
Bu proje HBüyükelçilçerçevesi
Katkı VereEsra Çolak
Çocuğu Ç
çsdg
Çocuğu Ç B
Geliştird Ç
d D
mv
Velilerimdramatizyararlanı Toplantıdavranacrahatlatm “Bu konçocuğunçok daha B V E
Hollanda Kraliyeliği’nin Matra Pnde yürütülme
ÇOCUK
enler: Prof. Dr. Gk, Gökçe Gül,
unuzla SağÇocuğunuzlaçalışma gereksağlanması gdoğru yolugerçekleştiril
unuza SeviÇocuğunuzuBaşarılarını v
diği BeceriÇocuğunuzladinleyin. Disipline edmevcut. Çocuve ona seçene
mize örnek zasyon metnılabilinir.
ı sonunda vcaktır. Anlatmak için şu c
uyu çocuğunn bu konu haa güçtür.”
Bu bilgileri vVerilen eklerEklerde yer a
eti Ankara
Programı ektedir.
KLARI CİNS
Gülten SönmezGönül Aksoy, S
ğlıklı İletişima sağlıklı birktirebilir fak
gereken, elbetun olmadığılir. Mükemm
ildiği ve Güun onu sevdiğve yetenekler
ilerinin Farka zaman geçi
derken fiziksuğunuzun yaekler sunacak
olarak hazırninden E-4’d
velilerimizdetmanın zor oümleyi dikka
nuzla konuşmakkında konu
velilerimizlerdeki kukla valan çalışma
SEL SÖMÜ
z Seber, AdemSevcan Mutlu B
m Kurmak İr ilişki sayısıkat alacağınıztte, her çocuının bilinm
mel olmayı be
üvende Oldğinizi bildiğinrini övün.
kında Olunirin. Hoşland
el olmayan aşına ve gelişk yönlendirm
rladığımız Ede bulunan
en bir kısmolacağını düşatle vurgulay
maktan rahatuşması, bir y
e paylaştıktanve dramatiza
a sayfalarında
Beşte Bir
RÜ VE İSTİS
m Arkadaş-ThibeBüyükaşçı Erpa
çin Bazı İpız etkileşim bz ödül her şe
uğun sevilme mesidir. Far
klemeyin! Eb
duğu Duygnden emin ol
dığınız şeyler
seçenekleri şim düzeyinemeler kullanın
k-2’deki “Ay“Güvendiğim
mı bu konuyşünecektir. Ö
yabilirsiniz.
tsızlık duyuyyetişkinin ayn
n sonra, Kikasyon metinan velilerim
r
SMARDAN
ert, Aygül Çamay
uçları biçimleriyle eye değerdir.ihtiyacının,
rklı yetiştirmbeveyn olmak
gusunu Verlun; yanlış bi
ri birlikte ya
nasıl kullane bağlı olarakn.
yşe neden am Büyükler
yu çocuğuylÖncelikle bu
yorsanız, lütfnı konu hakk
ko ve El’in TVnlerini veliler
ize dağıtılab
N KORUMA
m, Banu Özgüv
kurulabilir. . Anne baba yeterince karme tekniklek çok zor bir
rin ir şeyler yaptı
apmaya özen
nacağınızı öğk, çocuğunuzu
ağlıyor?” ve Çiz-Anlat”
la paylaşma u düşünceye
fen şunu aklıkında konuş
V spotu izletre canlandırabilir.
A PROJESİ
en, D. Tuğba E
Bu çok fazlaolmakla ilgi
rşılanmasıdıreri farklı iştir
ığında bile!
n gösterin. Ço
ğrenin. Birçoun dikkatini
Ek-3’deki Kçalışma say
konusundasahip olan v
ınızdan çıkarmasından m
ttirilebilir. abiliriz.
7 Ekici,
a enerji ve ili en başta r ve tek bir biçimlerde
ocuğunuzu
ok seçenek yöneltecek
Kiko ve el yfalarından
a çekingen velilerimizi
rmayın; bir muhtemelen
Bu proje HBüyükelçilçerçevesi
Katkı VereEsra Çolak
Evimizd1. V2. E3. A
oago
4. Oz
5. Ö6. G
a7. H
piu
ÇOCUĞ ÇocuğunönemlidiÇocuğunolayın ne Çocuğunsuçlu hisÇocuğunkimseler Türkiye merkezlesize yol g
Hollanda Kraliyeliği’nin Matra Pnde yürütülme
ÇOCUK
enler: Prof. Dr. Gk, Gökçe Gül,
de bu konuVücüdumuzdEvimizde, baArkadaşıyla doyunu oynadalgıladıklarıngöre yönlendoyunun evin Oyun veya zorlayamaz. Özel yerlerimGözlemeye daz doktorculuHer iki cinplanlayabiliriiçin, ikimizinuygun davran
ĞUNUZUN C
nuzun cinselir. Çocuğununuzu sorguyaeden olduğun
nuzun önündssedebilir. Venuza bu konrle, örneğin b
de cinsel şer kurulmuştgösterebilecek
eti Ankara
Programı ektedir.
KLARI CİNS
Gülten SönmezGönül Aksoy, S
uda yaptığıda “özel” yer
anyo ve kenddoktorculuk dıklarını sor
nı anlamaya çdirmeler yapdışında oynadeğil kimse
mizin takma idevam ettiğimuk oyunu kad
nsten oyunciz.. Kendi arn(anne-çocunış ve sorular
CİNSEL İSTİS
l istismara uuzda, yanlış ba çekmeyin. nu sormayın
de üzüldüğüne bilgi vermeknuda bir şeylbir psikolog, ç
şiddete marutur. Ortada bk olan bu me
SEL SÖMÜ
z Seber, AdemSevcan Mutlu B
ımız konuşrlerimiz var, bi odamız haroyununa de
rabiliriz. Onlçalışabiliriz.
pabiliriz. Kitaanmaması ge
iznimiz olm
isimleri yok. miz bu süreçdar oynuyors
cak bebeğimalarında oyn
uk) doktor orla belirli sın
SMARA UĞ
uğradığından bir şey yaptığ
Ne olduğun.
nüzü belli etmkten kaçınaber yapacağınçocuk gelişim
uz kalan çocbir çocuğun erkezler ve te
Beşte Bir
RÜ VE İSTİS
m Arkadaş-ThibeBüyükaşçı Erpa
malar ve kbunlar mayoricinde çıplakenk gelmemizların o andaHala oyununaplardaki baerektiğini açımadan ‘özel
Organları isiçte temel karsa şimdilik p
mizle kıyafetnadıkları dok
lduğu bebeknırları çizebili
ĞRADIĞINDA
şüpheleniyoğı duygusununu, ne zama
memeye çalışbilirler. nıza dair telkmi uzmanı, so
cuklara yardcinsel şidde
elefon hatlarıy
r
SMARDAN
ert, Aygül Çamay
kullandığımyla kapattığım
k dolaşmıyoruz halinde, sakaki cevapların esas harekeasit görsellerlıklayabiliriz.l’ yerlerimize
imleriyle öğrarımız, eğer ek müdahale
tleri çıkarmaktorculuk oyuklerin de hasiriz.
AN ŞÜPHEL
orsanız, önceu sakın yaşatman ve kiminl
şın. Çocuklar
kinlerde buluosyal yardım
dım için özet mağduru oyla temas ku
N KORUMA
m, Banu Özgüv
mız yöntemmız yerler uz. kin ve normandan hangi
et noktası dule onlara anl
e dokunama
reniyoruz. arkadaşlarıy
e etmemek yöa ve giydirunundaki sınsta olduğu d
LENİRSENİZ
elikle çocuğumayın. le olduğunu
r bu durumd
unun ve derhgörevlisi vey
el telefon haolma riski ve
urmalısınız.
A PROJESİ
en, D. Tuğba E
ler şöyle ol
al bir ses tonnoktada ko
uydukları melatmak gibi.
az ve bizi d
yla diğer oyuönünde olabirme oyunu nırlarını belirdoktorculuk
NE YAPMA
unuza kızma
sorabilirsini
da kolaylıkla
hal yardımcıya polisle tem
atları oluştue olasılığı var
8 Ekici,
labilir:
nuyla hangi nuyu nasıl rak ise ona Ayrıca bu
dokunmaya
nları da en ilir.
oynamayı rleyebilmek oyununda,
ALISINIZ?
amanız çok
iz, âmâ bu
kendilerini
ı olabilecek masa geçin.
urulmuş ve rsa, hemen
Bu proje HBüyükelçilçerçevesi
Katkı VereEsra Çolak
E.B.B KAAİLE KAESKİŞEHESKİŞEHADLİ TIP SENİ SE “ K “ Ç O G “ “ “ D İ O Y O “ O Ç B B U H G B “ O O K
Hollanda Kraliyeliği’nin Matra Pnde yürütülme
ÇOCUK
enler: Prof. Dr. Gk, Gökçe Gül,
ADIN DANIADIN ÇOCUHİR SOSYALHİR BAROSUPKURUMU/E
VİYORUM D“Sana güveniKonuştuğunu“Lütfen” ve “ÇocuğunuzlaOnunla guruGüven ilişkis“Hayır” dedi“Evet” dediği“Konuşmak iDinleyin.Dinİhtiyacı olduOnunla boş zYanlış yapmaOnunla eğlen“Sana nasıl yOnun özeli oÇocuğunuzuBazı sınırlarıBeklentilerinUlaşılabilir hHatalı olduğuGerçeği söyleBir şeyi bilm“Şu konuda…Onlar evdeykOnlara özgürKuralları birl
eti Ankara
Programı ektedir.
KLARI CİNS
Gülten SönmezGönül Aksoy, S
ŞMA VE DAUK VE ÖZÜRL HİZMETLERU ÇOCUK HESKİŞEHİR Ş
DİYEBİLMENiyorum” deyiuzda göz tem
“Teşekkür eda samimi ve nur duyduğunusi oluşturun. ğinizde hayırinizde evet oister misin?”
nleyin.Dinleyuğunda yanınzamanlarınızasına izin vernmeyi, gülme
yardım edebilolmasına izinun arkadaşlarınız olsun. nizi net olarakhedefler ortayunuzda “Özüeyin. ediğiniz zam
…nasıl hissedken evde olmrlük tanıyın. likte oluşturu
SEL SÖMÜ
z Seber, AdemSevcan Mutlu B
AYANIŞMA RLÜ SOSYAR İL MÜDÜRHAKLARI İZLŞUBESİ: (022
NİN ÇEŞİTLİin.
ması kurun. derim” sözcüknazik bir ifaduzu ifade edi r olduğunu alduğunu anladiye sorun.
yin. nda olmaya hazda birlikte varin. Kimse meyi bilin. lirim?” diye s
n verin ve sayrına iyi davra
k ifade edin. ya koyun. ür dilerim” d
man “bilmiyordiyorsun” diy
maya özen gös
un.
Beşte Bir
RÜ VE İSTİS
m Arkadaş-ThibeBüyükaşçı Erpa
MERKEZİ (0L HİZMET D
RLÜĞÜ (SIĞLEME KOMİ22) 240 71
İ YOLLARI
klerini kullandeyle konuşunin.
anlasın. asın.
azır olun. akit geçirin.
mükemmel de
sorun. gı duyun.
anın, onları h
eyin ve af dil
rum” deyin. ye sorun. sterin.
r
SMARDAN
ert, Aygül Çamay
0222) 233 0ANIŞMA HAINAK): (022İSYONU: (021-22
nın. n.
eğildir.
oş tutun.
leyin.
N KORUMA
m, Banu Özgüv
08 08 ATTI: ALO 122) 217 46 222) 240 14
A PROJESİ
en, D. Tuğba E
183 05-06 4 00
9 Ekici,
Bu proje HBüyükelçilçerçevesi
Katkı VereEsra Çolak
S D F B M Ü N S Y S H H B O V “
Çocuk ÇocuklarHer yılınayının hgrubund
Hollanda Kraliyeliği’nin Matra Pnde yürütülme
ÇOCUK
enler: Prof. Dr. Gk, Gökçe Gül,
Sınırları ve soDuygularını Fikirlerini veBaşarılarını tMutlu olduğuÜzüntülü oldNeden kızgınSorumluluk kYumuşak birSık sık sarılınHer gece “senHer sabah neBir şey anlattOkula gittiği Verdiğiniz sö“Seni seviyor
İstismarını rın sağlıklı v
n nisan ayı çoher günü bidan çocuğun
eti Ankara
Programı ektedir.
KLARI CİNS
Gülten SönmezGönül Aksoy, S
onuçlarını açonaylayın.
e önerilerini stakdir edin. unuzda gülüduğunuzda an olduğunuzukabul edin. r ses tonu kuln, kucaklayınni seviyorumeşeli bir şekildtığında durunzaman ona i
özleri yerine rum” deyin.
Önleme: Ave güvenli olmocuk istismarir etkinlik ygelişimine uy
SEL SÖMÜ
z Seber, AdemSevcan Mutlu B
çıklıkla oluştu
sorun.
n, bunu belliğlayın. u açıklayın.
llanın. n. m” deyin uyum
de “günaydınn ve dinleyiniyi bir gün digetirin.
Aylık Etkinlimalarına yarrını önleme a
yapabileceğinygun olmaya
Beşte Bir
RÜ VE İSTİS
m Arkadaş-ThibeBüyükaşçı Erpa
urun.
i edin.
madan önce. n” deyin.
n. ileyin.
ik Takvimi rdım etmek iayı olarak ila
niz çeşitli etkabilir. Bundan
r
SMARDAN
ert, Aygül Çamay
için herkes kan edilmiştir.kinlikler önn ötürü siz d
N KORUMA
m, Banu Özgüv
kendine göre Aşağıda görermektedir. e yaratıcılığın
A PROJESİ
en, D. Tuğba E
küçük şeylerrdüğünüz tak
Her etkinliknızı kullanab
10 Ekici,
r yapabilir. kvim Nisan k, her yaş
bilirsiniz!
İç çamaşırımızın kapattığı yerler özel yerlerimizdir, kimsenin dokunmasına İZİN VERME
Yönerge: RESİMDEKİ ÇOCUĞUN ÖZEL YERLERİNİİSTEDİĞİN RENKTE BOYA
EK - 1
Kaynak: okulöncesi.net
İç çamaşırımızın kapattığı yerler özel yerlerimizdir, kimsenin dokunmasına İZİN VERME
Yönerge: RESİMDEKİ ÇOCUĞUN ÖZEL YERLERİNİİSTEDİĞİN RENKTE BOYA
EK - 1
Kaynak: okulöncesi.net
1
EK-2
AYŞE NEDEN AĞLIYOR?
(Ayşe ağlayarak sahneye çıkar)
ALİ: Aaa ne oldu Ayşe? Neden ağlıyorsun
AYŞE: Çok korkuyorum Ali söyleyemem
ALİ: Ama neden ağladığını söylemezsen sorununa bir çözüm bulamayız ki
AYŞE: Bu bir sırmış. Sırlar söylenmez ya.
ALİ: Seni mutsuz eden sırlar kötü sırlarmış. Öğretmenim öyle söyledi. Kötü sırları da mutlaka güvendiğin biriyle paylaşmalıymışız.
AYŞE: Hımm tamam o zaman bu sırrı sana anlatayım. Be parkta oynarken tanımadığım biri yaklaştı ve bana dokunmaya başladı. Önce saçlarımı okşadı daha sonra iç çamaşırımı ellemek istedi ve bunun aramızda bir sır olacağını hiç kimseye anlatmamam gerektiğini söyledi. Bende korkup ağlayarak oradan uzaklaştım.
ALİ: Oradan uzaklaşmakla en doğru olanı yapmışsın. Okulda öğretmenimiz bize bu konularla ilgili bilgiler verdi. Sana anlatmamı istermisin?
AYŞE: Tabi ki isterim.
ALİ: Kural 1- Vücudumuz bize aitmiş kimse biz istemeden vücudumuza dokunamazmış. Eğer dokunmasını istemiyorsak hayır demeliymişiz.
Kural 2- İyi dokunuş ve kötü dokunuş varmış başka birinin vücudumuzun özel kısımlarına bakması, dokunması ve bunu istemesi doğru değilmiş.
Annemiz, babamız, bakıcımız veya doktorlar bize dokunmak zorunda kalabilirlermiş ama yine de bizden izin istemeleri gerekiyormuş. Biz bunlardan da rahatsızlık hissettiğimizde HAYIR demeliymişiz.
AYŞE: Ali vücudumuzun özel yerleri de neresiymiş?
ALİ: Mayo ve iç çamaşırımız kapattı yerler özel yerlerimizmiş.
Kural 3- iyi sırlar ve kötü sırlar varmış
İyi sırlar bizi mutlu edermiş ve güzel hissettirirmiş mesela sürpriz bir doğum günü partisi gibi, kötü sırlar bizi mutsuz edermiş mesela bizi üzen ve korkutan olaylarmış. Kötü sırları mutlaka güvendiğimiz bir büyükle paylaşmalıymışız. Mesela anne-babamız, öğretmenimiz yada bir polis olabilirmiş.
Kural 4- Bizi korumak büyüklerin işiymiş böyle bir durumla karşılaştığımız zaman büyüklerimiz bizi dinleyip bize inanana kadar anlatmaya devam etmeliymişiz. Bizi koruyacak kişiler büyüklerimizmiş.
2
Yani Ayşe neymiş başına böyle bir durum geldiğinde korkup ağlamak yerine;
Önce “HAYIR” de. Hemen oradan UZAKLAŞ Güvendiğin bir büyüğe ANLAT Ve birisi seni dinleyene kadar ANLATMAYA DEVAM ET.
AYŞE: Aaa Ali ben bu anlattıklarını bilmiyordum sana çok teşekkür ederim hemen gidip bu olayı annemle paylaşmalıyım hoşçakal Ali
ALİ: Hoşçakal Ayşe
YÖNERGE:
Kukla oyunumuza bir isim bulunuz? AYŞE neden ağlıyordu? AYŞE başından geçenleri kiminle paylaştı? ALİ AYŞE ye hangi kuralları anlattı? Sizler böyle bir durumda neler yapardınız?
EK-3
KİKO VE EL DRAMATİZASYON METNİ
Kiko: Merhaba benim adım Kiko.
El: Merhaba benim adım da el.
Kiko: Biz ikimiz çok iyi arkadaşız ve birlikte oyun oynamayı çok seviyoruz.
El: Hadi birlikte uçak oyunu oynayalım mı ?
Kiko: Harika.
El: Hadi o zaman atla uçağa seni müzik ülkesine götüreyim.(el vınn diyerek havalanma hareketi yapar birlikte müzik ülkesine giderler.)
El: Kiko müzik ülkesine geldik, inişe geçiyoruz sıkı tutun.
Kiko: Müziği ve dans etmeyi çok seviyorum ama müzik ülkesinde müzik yok mu ?
El: Olmaz mı tabi ki var bak benim piyanom orada ben senin müzisyenin olacağım parmaklarım çok güzel piyano çalar.(el piyano çalar kikoda dans eder.)
Kiko: Çok eğlendim ve çok yoruldum canım lezzetli bir şeyler istiyor ama ne istediğimi bilmiyorum.
El: Tamam anladım hemen uçağa bin bakalım sana güzel bir sürprizim var.
Kiko: Olley tamam uçalım.
El: Lezzet ülkesine hoş geldiniz inişe geçiyoruz sıkı tutun.(iniş hareketi yapılır.)
El: İşte geldik şimdi ben senin küçük pasta fırının olacağım kek mi, poğaçamı yoksa pastamı istersin?
Kiko: Hem kek hem poğaça hem de pasta istiyorum.(yeme hareketi yapılır.)
Kiko: Oh karnım doydu şimdi de elim sende oyunu oynayalım mı?
El: Tamam oynayalım saçına dokunabilir miyim?
Kiko: Evet tabi dokunabilirsin.
El: Burnuna dokunabilir miyim?
Kiko: Evet dokunabilirsin.
El: Pekiiii iç çamaşırına dokunabilir miyim?
Kiko: HAYIIIIIIR!!! Dokunamazsın.
El: Aferim kiko burada HAYIR demen çok önemliydi vücut senin izin almadan hiç kimsenin sana ve özelliklede iç çamaşırına dokunmasına izin vermemelisin kendini kötü hissettiğin hiçbir sırrı saklamamalısın mutlaka güvendiğin bir büyüğüne anlatmalısın çünkü seni korumak yetişkinlerin işidir.
Eğer kötü bir dokunuş ve bakışla karşılaşırsan;
1. Önce “HAYIR” de 2. Sonra hemen oradan “UZAKLAŞ” 3. Güvendiğin bir büyüğüne “ANLAT” 4. Biri sana inanana kadar “ANLATMAYA DEVAM ET”
Anlaştık mı Kiko?
Kiko: Evet çok iyi anladım. Ama ben artık oyun oynamaktan çok yoruldum, uykumda geldi eve dönelim mi?
El: Hadi gidelim. (gitme hareketi yapılarak sahneden çıkılır.)
EK – 4
GÜVENDİĞİM BÜYÜKLER
Eğer kötü bir bakış ya da dokunuşla karşılaşırsan güvendiğin birine mutlaka söyle.
Yönerge:
1. Ortada ki kalp şekline kendi resmini çiz. 2. Yardım isteyebileceğin büyüklerin ve güvenebileceğin yetişkinlerin de resimlerini
yıldızların içine yapabilirsin.
EK - 1
Yönerge: YOLU TAKİP EDEREK KİKO’YU EL’E ULAŞTIR