last mon guidelines_korrigiert

13-16 March 2012

Брахмананд Моханти , Ph.D.Зөвлөх

Эрчим Хүчний Аюулгүй Байдлын Хороо, Байгаль Орчин ба Хөгжлийн Салбар , UN-ESCAP

[email protected]; [email protected]

Draft Guidelines on Capacity Building for Эрчим Азийн орнуудын эрчим

хүчний үр ашгийн институци, бүтэц зохион байгуулалтыг бэхжүүлэх нь

TUEWAS - Эрчим Хүчний Үр Ашиг Ажлын Бүлгийн Хуралдаан болон

Олон Улсын Бага Хурал

Азийн Хөгжиж Буй Орнуудын Тулгамдсан Асуудлууд

ТОГТВОРТОЙХӨГЖЛИЙНТУЛГАМДСАН АСУУДЛУУД

• Хүн амынядуу хэсгийн эрчим хүчний наад захын хэрэгцээг хангах

• Эрчим хүчний хэрэгцээ болон эдийн засгийн/ өсөлт амьдралын чанараас салангид авч үзэх

• Нүүрстөрөгч бага/ нүүрстөрөгчгүй эрчим хүчний хувилбартшилжих

Эрчим Хүчний Хангамжаас Эрчим Хүчний Үйлчилгээ рүү

Coal Power PlantElectricity

Grid LampRadiant Energy Illumination

Primary Energy

Heat-Power Transmission & Distribution

End-use Conversion

Energy Service

100 35 31 3.0

Эрчим хүчний анхдагч нийлүүлэлтээс эрчим хүчний үйлчилгээ хүртэлх алдагдалмаших

Эцсийн Хэрэглээний Эрчим Хүчний Үр ашиг

• Эцсийн хэрэглэгчийн ( хэрэгцээ талд)• 1k - Вт ын хэрэгцээг гаргуулахгүй байх хөрөнгө оруулалт :< 100 USD

• Эрчим хүчний хангамж ( нийлүүлэгч талд )• Генераторын хүчин чадлыг нэг кВт нэмэгдүүлэх хөрөнгө

оруулалт : 1,000 USD• CFL / өдрийн чийдэн/ үйлдвэрлэлийн тоног төхөөрөмж( Виртуал цахилгаан станц)• Үйлдвэрлэл : жилд 3 сая CFL• Татгалзаж буй хэрэгцээ : 1,350 мВт (10 жилийн

хугацаанд )• Хөрөнгө оруулалт : 15-20 сая USD • Ашиглалтын зардал ???• Нүүрс ашигладаг дулааны цахилгаан станц• Үйлдвэрлэл : 1,350 мВт• Хөрөнгө оруулалт : 1,350 сая USD• Ашиглалтын зардал: ??? ( ихэвчлэн нүүрсний

өртөг )

Эрчим Хүчний Үр Ашиг : Хялбар Арга Зам Сонгох

5 of 24

Source: McKinsey India Cost Curve Model, 2009

US cents/kWh

Эрчим хүч үйлдвэрлэх янз бүрийн хувилбарын зардлын тооцоо

Эх сурвалж : Еко-A зи БайгальЦаг УурынЦэвэр ХөгжилХөтөлбөр )

Эрчим хүчтэй хамааралтай хүлэмжийн хийг бууруулах

боломжууд

6 of 24

Source: IEA

Засгийн газар яагаад эрчим хүчний үр ашгийн талаар

анхаарах ёстой вэ?• Эрчим хүчний үр ашгийн алдаатай цикл

a. Эрчим хүчний үнэ багаb. Технологи болон ажиллагааны үр ашиггүй байдалc. Эрчим хүчний үрэлгэн зарцуулалт

“ ” Эрчим хүчний үр ашгийг хэн хариуцах ?ёстой вэ

“ ” Эрчим хүчний үрэлгэн байдалд хэн ?хариуцлага хүлээх вэ

• ЭрчимХүчний ҮрАшгийн зөв циклa. Эрчим хүчний зөв зохистой үнэ тарифb. үр ашиг бүхий технологи хэрэглэхc. Эрчим хүчний ухаалаг хэрэглээ

Эрчим хүчний үр ашгийг сайжруулхад тулгарч буй бэрхшээл

• НийтлэгБэрхшээл a. / Улс төр бодлого ба бүтцийнb. / Институци зохион байгуулалтынb. Зохицуулалтынc. Мэдээлэл болон мэдлэг ойлголт мууe. Хэрэглээний дадал ба зохион байгуулалтf. Техникийнg. Зах зээлийнh. Санхүүгийн

Эрчим хүчний үр ашгийг сайжруулах Үндэсний стратеги төлөвлөлтийн хэрэгцээ

Эрчим хүчний үр ашгийн Үндэсний стратеги төлөвлөлт

Үе шат 1: Үндэсний хэтийн төсөөллийг/vision/ тодорхойлох

Үе шат 1: Үндэсний хэтийн төсөөллийг/vision/ тодорхойлох (2/2)

• /Эрчим хүчний үр ашгийн алсын харааг vision/ тодорхойлох

• Алсын харааг эрчим хүчний салбарын болон үндэсний хөгжлийн зорилтуудтай холбож өгөх

• Эрчим хүчний үр ашгийн гол хөдөлгөгч хүчийгтодорхойлох

• Дотоодын ( , эрчим хүчний аюулгүй байдал эрчимжсэн , өрсөлдөөн ажил эрхлэлтийг бий болгох …)

• Гадаадын ( , байгаль цаг уурт үзүүлэх нөлөөг багасгах бүсийн / дэлхий нийтийн байгаль орчны хамгаалалт …)

• SWOT дүншинжилгээ хийх• Эрчим хүчний үр ашгийг эрчимжүүлэх арга замыг бий

болгохтой холбогдуулан өөрийн орны нөхцөл байдалд үнэлгээ хийх

• Гол түншлэгч талуудыг оролцоог идэвхжүүлэх• Эрчим хүчний үр ашгит чиглэсэн алсын харааг нэгтгэхэд

үндэснийтүвшнийшийдвэр гаргагчдын дэмжлэгийг өргөн хэмжээгээр авах

Үе шат II: Үндэсний алсын харааг зорилго, зорилтуудад тусгах (1/5)

Үе Шат II: Үндэсний Алсын Харааг Зорилго, Зорилтуудад тусгах (2/5)

, Эрчим хүчний зарцуулалт эзлэх хувийн хувьд ач холбогдол бүхий эдийн засгийн салбаруудыг тодорхойлох

судалгаа хийх

Эрчим хүчний нийт хэрэглэгээний эзлэххувь, %

Эрчимхүчний

зарцуулалтынтүвш

ин

, G

J/U

SD Тэргүүн Зорилт 1: Эрчим хүчний

зарцуулалтын түвшин өндөр бөгөөд эрчим

хүчний эзлэх хувьөндөр

Тэргүүн Зорилт 2: Эрчим хүчний

зарцуулалтын түвшин өндөр бөгөөд эрчим хүчний эзлэх хувь бага


зарцуулалтын түвшин бага бөгөөд эрчим хүчний эзлэх хувь бага


зарцуулалтын түвшин бага бөгөөд эрчим

хүчний эзлэх хувьөндөр

Үе Шат II: Үндэсний Алсын Харааг Зорилго, Зорилтуудад тусгах (3/5)

Тэргүүлэх салбар дахь цөөн тооныболовч эрчим хүчний хэмнэлтийн потенциал өндөртэй эцсийн хэрэглэгчдийн

зорилтот бүлгийг тодорхойлохын тулд эрчим хүч болон эдийн засгийн хэтийн үзүүлэлтэд дүншинжилгээ хийх

Office building area, m2

Spec

ific

ener

gy k

Wh/

m2 .y

ear .

Average specific energy

Үе Шат II: Үндэсний Алсын Харааг Зорилго, Зорилттой Нэгтгэн Нарийвчлах

(4/5)

Техник эдийн засгийн потенциал бүхий эрчим хүчний хэмнэлтэд үнэлгээ хийх зорилгоор эцсийн хэрэглэгчдэд

, судалгаа ба аудит явуулах олон улсын дундаж зорилт бүхий судалгаатай харьцуулж эрчим хүчний суурь

үзүүлэлтийг бий болгох

Эрчим хүчний хэмнэлт , %

Хөрөнгөоруулалтад

эргэжтөлөх

,

Жилээр

Гэрэл

Сэн с

ХөргөгчTVTV Агаар

жуулагч

Үе Шат II: Үндэсний Алсын Харааг Зорилго, Зорилттой Нэгтгэн Нарийвчлах (5/5)

Эдийн засгийн голлох салбаруудын эрчим хүчний үр , , ашгийн хэмжүүр эдийн засгийн потенциалд үнэлгээ хийх

эдгээрийг эрчим хүчний үр ашигт тавигдах үндэсний зорилтын суурь үзүүлэлт болгож ашиглах

Office building area, m2

, ТусгайЭрчимХүч

kВт/

m2 .ж

ил

0 Жил : specific

эрчим хүч дунджаар

“3 Жил : specific эрчим

хүч дунджаар

Housing area, m2

spe

cifi

c

,

ЭрчимХүч

kВт/

m2 .

жил

.

0 Жил : specific

эрчим хүч дунджаар

3 жил : specific эрчим хүч

дунджаар

Үе шат III: Үндэсний Хэмжээний Үйл Ажиллагааны зөвшилцөлд хүрэх (1/4)

Үе шат III: Үндэсний Хэмжээний Үйл Ажиллагааны зөвшилцөлд хүрэх (2/4)

• / , Бодлогын б б боловсруулах тохиромжтой орчин , нөхцөлийг бүрдүүлэх гол оролцогч талуудын

хооронджигд зохицуулалт хийхийн тулд бүтэц , зохион байгуулалтыг тодорхойлж механизмыг

бүрдүүлэх• Бодлогоор үндэслэлийг гаргах : эрчим хүчний үр ашгийг

? сайжруулахад яагаад засгийн газар оролцохшаардлагатай вэ

• Эрчим хүчний үр ашгийг сайжруулахтай уялдуулан түүний, зорилго агуулгыг сайн ойлгуулах

• Засгийн газрын хэрэгжүүлэгч байгууллага болон хэлтэс хоорондын ойлголцол зөвшилцлыг улам өргөжүүлэх

• , , , Эрчим хүч байгаль орчин хөгжил уур амьсгал гэх мэт үндэсний бодлоготой холбоотой гэдгийг тодотгож байх

Үе шат III: Үндэсний Хэмжээнд Үйл Ажиллагааг Хэрэгжүүлэх (3/4)

• / Бодлогын б б дэмжин тохиромжтой орчин нөхцлийг, бүрдүүлэх ингэснээр

• Эрчим хүчний үр ашгийн стратеги болон ажлын төлөвлөгөөний хэрэгжилтэндшаардлагатай эрхзүйн

орчин болон санхүүгийн механизм бүрдэнэ

• Хамгийн зөв зохистой бүтцийг санал болгож дараах үүргийг хүлээлгэх

• Оролцогч түншлэгч талуудыг хамруулж дотоодын нөөц бололцоо болон олон улсын хөгжлийн туслалцаа

дэмжлэгийг зөв зохистой ашиглах • Эрчим хүчний үр ашгийн байгууллагуудад дараах эрхийг

өгөх

• Засгийн газрын хэрэгжүүлэгч байгууллагууд болон бусад түншлэгчдийн хоорондын үйл ажиллагаанд зохицуулалт

, , хийх харилцан зөвшилцлийг бий болгож оролцоог нь хангах

Үе шат III: ҮНДЭСНИЙ ХЭМЖЭЭНД ХЭРЭГЖҮҮЛЭХ АРГАХЭМЖЭЭГ БОЛОВСРУУЛАХ

(4/4)

Үе шат IV: Эрчим Хүчний Үр Ашгийг Сайжруулах Хөтөлбөрүүдийн Стратегийн Менежмент (1/2)

Үе шат IV: Эрчим Хүчний Үр Ашгийг Сайжруулах Хөтөлбөрүүдийн Стратегийн Менежмент (2/2)

last mon guidelines_korrigiert

Technology