lato w dolinie bugu. summer in the bug valley

Lato w Dolinie BuguSummer in the Bug ValleyЛето в долине реки Буг

Informator turystyczny • A Tourist Guide • Туристический путеводитель

WYDAWCA:Agencja Reklamowo-Wydawnicza Kraina Bugu – Daniel Parolul. Rynek 12, 08-200 Łosice

CopYright:Agencja Reklamowo-Wydawnicza Kraina Bugu – Daniel Parol

tEKStY:Edyta Gregorczuk, Aleksandra Mateuszuk, Monika Mikołajczuk, Daniel Parol

tŁUMACZENiA i KorEKtA :e-Spero Piotr Majewski

KorEKtA:Edyta Gregorczuk, Aleksandra Mateuszuk, Monika Mikołajczuk, Daniel Parol

oprACoWANiE grAFiCZNE i SKŁAD:Vizard Andrzej Zawadzki

DrUK:AM Project Agata Mrozowska

AUtorZY ZDJĘĆ:Grzegorz Kozak, Magdalena Kraśna, Michał Rząca, Maciej Omelaniuk,Michał Ostrowski, Tomasz Złotkowski

prZY WSpÓŁprACY:Geoinvest Marcin RudaśStarostwo Powiatowe w ŁosicachStowarzyszenie Gmin Powiatów i Regionów Nadbużańskich

ISBN 978-83-933018-9-8

Lato w Dolinie BuguSummer in the Bug ValleyЛето в долине реки Буг

Informator turystyczny • A Tourist Guide • Туристический путеводитель

2

SPIS TREŚCI

CZĘŚĆ I

Atrakcje turystyczne powiatów i gmin nadbużańskich położonych w Dolinie Bugu

Powiat łosicki i jego atrakcje

• Huszlew�� 3

• Łosice �� 5

• Olszanka �� 7

• Platerów �� 9

• Sarnaki �� 11

• Stara Kornica �� 15

Powiat siedlecki i jego atrakcje

• Korczew �� 17

• Paprotnia �� 19

• Przesmyki �� 20

Powiat siemiatycki i jego atrakcje

• Drohiczyn �� 21

• Dziadkowice �� 23

• Grodzisk �� 25

• Mielnik �� 27

• Milejczyce �� 30

• Nurzec-Stacja �� 32

• Perlejewo �� 34

• Siemiatycze �� 36

Powiat sokołowski i jego atrakcje

• Ceranów �� 40

• Jabłonna Lacka �� 42

• Kosów Lacki �� 44

• Repki �� 46

• Sabnie �� 48

• Sokołów Podlaski �� 50

• Sterdyń �� 54

CZĘŚĆ II

Turystyka aktywna

• Przygoda na dwóch kółkach �� 56

• Sportowy weekend �� 57

Turystyka rekreacyjno-rodzinna

• Uroczysko Sterdyń �� 58

• Przyjemne z pożytecznym �� 59

Turystyka historyczna

• Szlakiem bunkrów nad Bugiem �� 61

• Szlakiem grodzisk nadbużańskich �� 62

CZĘŚĆ III

• Rekreacja i wypoczynek �� 64

CONTENTS

PART I

Tourist attractions of counties and municipalities located in the Bug River Valley

Łosice county and its attractions

• Huszlew�� 3

• Łosice �� 5

• Olszanka �� 7

• Platerów �� 9

• Sarnaki �� 11

• Stara Kornica �� 15

Siedlce county and its attractions

• Korczew �� 17

• Paprotnia �� 19

• Przesmyki �� 20

Siemiatycze county and its attractions

• Drohiczyn �� 21

• Dziadkowice �� 23

• Grodzisk �� 25

• Mielnik �� 27

• Milejczyce �� 30

• Nurzec Station �� 32

• Perlejewo �� 34

• Siemiatycze �� 36

Sokołów county and its attractions

• Ceranów �� 40

• Jabłonna Lacka �� 42

• Kosów Lacki �� 44

• Repki �� 46

• Sabnie �� 48

• Sokołów Podlaski �� 50

• Sterdyń �� 54

PART II

Active tourism

• Adventure on two wheels �� 56

• Sports weekend �� 57

Leisure and family tourism

• Uroczysko Sterdyń �� 58

• Work with pleasure �� 59

Historical tourism

• Trail of bunkers along the Bug river �� 61

• Trail of fortified settlements along the Bug River �� 62

PART III

• Recreation and leisure �� 64

СОДЕРЖАНИЕ

ЧАСТЬ I

Туристические достопримечательности прибугских поветов, расположенных

в долине реки Буг

Лосицкий повет и его достопримечательности

• Хушлев �� 3

• Лосице �� 5

• Ольшанка �� 7

• Платерув �� 9

• Сарнаки�� 11

• Стара Корница �� 15

Седлецкий повет и его достопримечательности

• Корчев �� 17

• Папротня �� 19

• Пшесмыки �� 20

Семятыцкий повет и его достопримечательности

• Дрогичин �� 21

• Дзялковице �� 23

• Гродзиск �� 25

• Сельник �� 27

• Милейчице �� 30

• Нужец-Стация �� 32

• Перлеево �� 34

• Семятыче �� 36

Соколовский повет и его достопримечательности

• Церанув �� 40

• Яблонна-Ляцка �� 42

• Косув-Ляцки �� 44

• Репки �� 46

• Сабне �� 48

• Соколув-Подляски �� 50

• Стердынь �� 54

ЧАСТЬ II

Активный туризм

• Приключение на двух колесах �� 56

• Спортивные выходные �� 57

Семейный туризм и отдых

• Урочище Стердынь �� 58

• Приятное с полезным �� 59

Исторический туризм

• Следами бункеров на раке Буг �� 61

• Следами прибугских городищ �� 62

ЧАСТЬ III

• Отдых и досуг �� 64

3

O gminie

Już na przełomie IX i X w. w Husz-lewie znajdował się najprawdopo-dobniej lokalny ośrodek władzy,

związany z istniejącym tu grodziskiem obronnym, które – położone między Huszlewem a Makarówką – nazywane było „Horodysko” lub „Horodzisko”. Tworzyła je podwójna linia wałów. Zda-niem archeologów były to pozostałości grodziska z przełomu IX i X wieku. Jed-nak pierwsza wzmianka o wsi Huszlew pochodzi z 1390 r., kiedy to król Włady-sław Jagiełło nadał ją, razem z innymi włościami, Abrahamowi z Jaxów Cham-cowi herbu Gryf.

Warto zobaczyć

Na terenie gminy można zobaczyć liczne zabytki architektury i sztuki sa-kralnej oraz pozostałości po dworskich posiadłościach. W Huszlewie obowiąz-kowo musimy zwiedzić neogotycki ko-ściół pw. św. Antoniego Padewskiego, wznoszący się w centrum wsi, dzwon-nicę-bramę z ok. 1860 r., wikariat z ok. 1930 r., plebanię oraz neobarokową bra-mę cmentarną. Najcenniejszy zabytek to zespół dworski z klasycystycznym dworem murowanym z przełomu XVIII i XIX wieku (obecnie stanowi własność prywatną), rządcówką z ok. 1865 r., chlewnią z ok. 1915 roku i neogotyc-kim lamusem, wybudowanym przez Jeremiego Korybuta Woronieckiego.

About the commune

From as early as the turn of the 9th and the 10th centuries, Huszlew was most probably the place of the

local authority centre, related to the existing defensive fortified settlement which was located between Huszlew and Makarówka and was called “Horodys-ko” or “Horodzisko.” It consisted of two lines of embankments and according to archaeologists, these were the remnants of a fortified settlement from the turn of the 9th and the 10th centuries. How-ever, the first mention of the village of Huszlew dates back to 1390 when king Władysław II Jagiełło granted it, along with other properties, to Abraham Jax-ów Chamiec, Gryf coat of arms.

Worth seeing

Numerous monuments of archi-tecture and sacred art as well as the remnants of the court’s properties may be found in the commune. While in Huszlew, you must visit the neo-Gothic church of St. Anthony of Padua, erected in the middle of the village, a bell-tower gate from around 1860, a vicarage from around 1930, a presbytery, as well as a neo-Baroque cemetery gate. The most valuable monument is the manor house complex with a classical brick manor house from the turn of the 18th and 19th centuries (currently in private hands), an administration building from around

О гмине

Уже на рубеже IX и X в. в с. Хуш-лев, вероятно, находился мест-ный центр власти, связанный

с существовавшим здесь оборонным городищем, которое – расположен-ное между с. Хушлев и с. Макарувка - называлось „Хородыско” или „Хо-родзиско”. Его образовывала двойная линия валов. Как говорят археологи, остатки городища относятся к рубе-жу IX и X веков. А первое упоминание о деревне Хушлев датируется 1390 г., когда король Владислав Ягелло пода-рил ее, вместе с другими владениями, Абрахаму из Яхув Хамцу герба Гриф.

Стоит посмотреть

На территории гмины можно найти многочисленные памятники архитектуры, сакрального искус-ства и остатки поместий. В Хуш-леве обязательно нужно посетить неоготический костел святого Антония Падевского, возвышаю-щийся в центре деревни, колоколь-ню-ворота 1860 г., приход 1930 г., дом приходского священника и нео-барочные ворота кладбища. Самой ценной достопримечательностью является усадебный каменный ком-плекс в стиле классицизма рубежа XVIII и XIX веков (сейчас является частной собственностью), с рядом строений 1865 г., хозпостройками

Gmina Huszlew

Dwór w Kownatach

Powiat łosicki i jego atrakcje Łosice county and its attractions Лосицкий повет и его достопримечательности

4

Wokół dworu zobaczyć można pozosta-łości parku z XIX w. z dużym stawem (z wysepką) i ruinami oranżerii z XIX w. Inne dwory spotkamy w: Kownatach (drewniany dwór Rytlów z I poł. XIX w.), Dziadkowskich, Krasnej i w Bacho-rzy (późnoklasycystyczny dwór z poł. XIX w.).

W Makarówce znajduje się dawna cerkiew grekokatolicka, w 1935 roku zamieniona na rzymskokatolicki ko-ściół parafialny pw. Zwiastowania Naj-świętszej Marii Panny. W cerkwii uwa-gę przykuwa drewniany ołtarz główny z XVIII wieku, dwa drewniane ołtarze boczne, feretron barokowy z dwu-stronnym obrazem na desce „Matka Boska z Dzieciątkiem” i „Św. Antoni” (XVII/XVIII w.), drewniany krucyfiks procesyjny, krucyfiks barokowo-ludo-wy, tabliczka epitafijna Jacka Joachima Kulczyńskiego. W Mostowie warto zwiedzić neobarokowy kościół para-fialny pw. Matki Boskiej Anielskiej.

1865, a piggery from around 1915 and a neo-Gothic granary erected by Jer-emi Korybut Woroniecki. Around the manor house we may see the remnants of a park from the 19th century with a large pond (including an island) and ruins of the orangery from the 19th century. Other manor houses are to be found in Kownaty (a wooden manor house of the Rytel family from the first half of the 19th century), Dziadkowskie, Krasna and Bachorza (late-Classic manor house from the middle of the 19th century).

Makarówka has a former Orthodox Greek Catholic church, transformed into a Roman Catholic parish church of the Annunciation of the Holy Vir-gin Mary in 1935. The Orthodox church attracts attention because of a wooden main altar from the 18th century, two wooden side altars, a Baroque feretory with a double-sided painting on a wood-en board “Matka Boska z Dzieciątki-em” (Madonna and Infant Jesus) and “Św. Antoni” (St. Anthony) (17th/18th century), a wooden procession cruci-fix, a wooden Baroque-folk crucifix and an epitaph plate of Jacek Joachim Kul-czyński. While in Mostów, it is worth visiting the neo-Baroque parish church of Our Lady of Angels.

1915 года и неоготической житницей, построенный Еремеем Корибутом Воронецким. Вокруг двора можно увидеть остатки парка XIX в. с боль-шим прудом (с островом) и руинами оранжереи XIX в. Другие усадьбы можно посмотреть в селах: Ковнаты (деревянная усадьбы Рытлув I пол XIX в), Дзядковске, Красна и в Ба-хожи (позднеклассическая усадьба середины XIX в.).

В с. Макарувка находится старая греко-католическая церковь, в 1935 году ставшая приходским костелом Благовещения Девы Марии. В церкви внимание привлекает деревянный главный алтарь XVIII века, два де-ревянных боковых алтаря, барочный склеп с двухсторонней иконой на до-ске „Матерь Божья с Дитем” и „Св. Антоний” (XVII/XVIII в.), деревян-ное распятие для процессий, дере-вянное распятие в барочно-народном стиле, табличка с эпитафией Яцека Иоахима Кульчиньского. В Мосту-ве стоит посетить необарочный приходский костел Матери Божьей Анельской.

Neogotycki kościół pw. św. Antoniego Padewskiego w Huszlewie Kościół pw. Zwiastowania Najświętszej Marii Panny w Makarówce

5

O gminie

Pierwsze wzmianki o Łosicach po-chodzą z 1264 r., ale początków hi-storii miasta należy doszukiwać się

w grodzisku średniowiecznym z XI-XIII w., leżącym w sąsiedztwie wsi Dzięcio-ły. Udokumentowana historia miasta zaczyna się od 1505 roku, kiedy to z rąk króla Aleksandra Jagiellończyka Łosice otrzymały prawa miejskie. Pierwszych dokładniejszych danych o stanie grodu dostarcza inwentarz starostwa mielnic-kiego z 1551 roku.

Warto zobaczyć

W Łosicach warto zwiedzić neogotyc-ki kościół parafialny pw. św. Zygmunta Króla z początku XX w., neogotycką ka-plicę cmentarną pw. św. Stanisława z 1845 r., dawny klasztor księży Komunistów, tzw. seminarium z pierwszej połowy XIX wieku, przebudowany na szpital. Przy uli-cy Kolejowej znajduje się barokowy po-mnik z 1775 r., a na miejscowym cmenta-rzu pomnik Dzieci Zamojszczyzny.

Będąc w Łosicach trzeba koniecznie odwiedzić dawny majątek królewski Po-linów – obecnie część miasta – zwany łosickim folwarkiem, z Tatarską Górą, na której znajduje się tablica i krzyż upa-miętniające najazd Tatarów na ziemie Podlasia w XIII w.

Dodatkową atrakcją Łosic jest zalew usytuowany blisko centrum miasta i dworca PKS, z wypożyczalnią kajaków i rowerów wodnych.

About the commune

T he first references to Łosice date back to 1264, but the origins of the town’s history come from the

medieval fortified settlement from the 11th-13th centuries in the vicinity of the village of Dzięcioły. The town’s documented history begins in 1505 when Łosice was granted municipal rights by the king Alexander I Jagiel-lon. The first, more detailed data about the condition of the settlement is to be found in the inventory of the Mielnik starost from 1551.

Worth seeing

While in Łosice, it is worth seeing the neo-Gothic parish church of St. Sigis-mund from the beginning of the 20th century, the neo-Gothic cemetery chapel of St. Stanislaus from 1845, the former monastery of the Apostolic Union of Sec-ular Priests, and the so-called seminary dating back to the first half of the 19th century, transformed into a hospital. A baroque roadside figure from 1775 may be found at Kolejowa street and the local cemetery has the monument of Children of the Zamość Region.

While in Łosice, you must visit the former royal estate of Polinów - cur-rently part of the town referred to as the Łosice grange, with Tatarska Góra with a board and a cross commemorating the invasion of the Tatars on Podlasie in the 13th century.

О гмине

Первое упоминание о Лосице датируется 1264 г., но нача-ло истории города нужно ис-

кать в средневековом городище XI–XIII в., лежащем рядом с дерев-ней Дзенчолы. Удокументированная история города начинается с 1505 года, когда из рук короля Алексан-дра Ягеллончика Лосице получило городские права. Первые точные данные о состоянии города дает нам инвентарь мельницкого староства 1551 года.


В Лосице стоит посмотреть нео-готический приходский костел Св. Зигмунта начала XX в., неоготиче-скую кладбищенскую часовню под патронажем Св. Станислава 1845 г., старый монастырь Причастия, т. н. семинария, первой половины XIX века, перестроенный под больницу. На улице Колеева находится бароч-ная придорожная фигура 1775 г., а на местном кладбище памятник Детям Замойской Земли.

Находясь в Лосице, нужно обяза-тельно посетить старую королевскую усадьбу Полинув – сейчас часть го-рода, которая называется лосицким фольварком, с Татарской Горой, на которой находится памятная доска и крест о набеге татар на земли Под-ляшья в XIII в.

Polinów

Gmina Łosice


6

W gminie Łosice znajdziemy wiele wartych uwagi zabytków. Jednym z nich jest z pewnością klasycystyczny kościół pw. św. Piotra i Pawła z 1783 r. w Nie-mojkach, gdzie znajduje się również Izba Pamięci Narodowej, mieszcząca się w budynku szkoły. Na terenie gmi-ny zachował się też dwór w Chotyczach z XIX w. w stylu neogotyckim i zespół dworski w Toporowie z XIX w., na któ-ry składa się dwór, park oraz kapliczka z rzeźbą Matki Bożej Niepokalanie Po-czętej z 1790 r.

An additional attraction in Łosice is the lake situated near the town center and the coach station alongside a rental center of canoes and pedalos.

The Łosice commune has many mon-uments worth your attention. One of them is certainly the Classical Church of St. Peter and St. Paul from 1783 in Niemojki, which also houses the Na-tional Remembrance Chamber in the school building. The commune also has a manor house in Chotycze from the 19th century in a neo-Gothic style and a manor complex in Toporów from the 19th century consisting of a man-or house, a park and a shrine with the sculpture of Virgin Mary of Immaculate Conception from 1790.

Еще одной достопримечательно-стью города Лосице является залив, находящийся около центра города и автовокзала, где можно взять на-прокат каяк или водный велосипед.

В гмине Лосице находится много стоящих внимания достопримеча-тельностей. Одним из них является костел в стиле классицизма св. Пе-тра и Павла 1783 г. в Немойках, где также находится Музей народной памяти, находящийся в здании шко-лы. На территории гмины сохранился также двор в Хотыче XIX в. в готи-ческом стиле и дворовый комплекс в с. Топорув XIX в., который состоит из усадьбы, парка и часовенки со ста-туей Богоматери Непорочного Зача-тия с 1790 г.

Bar • Bar • Бар

Bar Gastronomiczny „Zajazd”ul. 1 Maja 9 08-200 Łosicetel. 83 357 36 09Bar Gastronomiczny „Smak”ul. Piłsudskiego 14 08-200 Łosicetel. 83 357 36 08, 511 844 333Bar „Orchidea”ul. Rynek 3 08-200 Łosicetel. 501 986 520, 505 115 323e-mail: kontakt@orchidea-losice�plwww.orchidea-losice.plWłaściciele „Orchidei” posiadają także drugi lokal, znajdujący się przy dworcu PKS w Ło-sicach.

Bar „Zalew” Barbara Czabajul. Piłsudskiego 11 08-200 Łosice(w okresie letnim)

Pizzeria • Pizza house • Пиццерия

Pizzeria „Siódemka”ul. Białostocka 7 08-200 Łosicetel. 501 662 413Pizzeria „Grande”ul. Przemysłowa 2 08-200 Łosice tel. 515 303 675Pizzeria w „Galerii M”ul. Kolejowa 10 08-200 Łosicetel. 83 351 10 10Czerwony Smokul. Kolejowa 17 08-210 Łosicetel. 512 533 466

Restauracja • Restaurant • Ресторан

Restauracja Orientalna „Zielona Azja”ul. Kolejowa 10 08-200 Łosicetel. 83 359 95 95Zajazd • Inn • Постоялый двор

„Gospoda u Olka”ul. Lubelska 40

08-200 Łosicetel. 696 446 352 – zamówienia i rezerwacjetel. 83 359 00 53 – restauracjawww.gospodauolka.plZajazd oferuje również pokoje noclegowe�

Schroniska • Hostels • Хостелы

Całoroczne schronisko przy Bursie Szkolnejul. Czarkowskiego 2 08-200 Łosicetel. 83 357 27 45Pokoje do wynajęcia • Rooms • Комнаты в аренду

Pokoje do wynajęcia - Bar „Orchidea”ul. Rynek 308-200 Łosicetel. 501 986 520, 505 115 323Pokoje do wynajęcia Mariola Wyrzykowskaul. Białostocka 11A 08-200 Łosicetel. 608 106 226, 698 764 166„Bankiet” Janina BrygołaNoclegiul. Białostocka 2108-210 Łosicetel. 607 532 516

Gastronomia • Where to eat • Объекты общепита

Noclegi • Accommodation • Жилье

Kościół pw. św. Zygmunta KrólaTablica i krzyż. Tatarska GóraPolinów

7

О гмине

На территории гмины можно най-ти следы средневекового посе-ления, о чём свидетельствуют

остатки городища в населённом пункте Климы.

Название Ольшанка имеет то-пографическое происхождение. Шляхетские роды, которые приезжа-ли и селились в этих местах, давали создаваемым ими поселениям назва-ния, производные от фамилий, про-фессий, прозвищ, и просто местных особенностей. Таким образом, назва-ние Ольшанка, скорее всего происхо-дит от поселения, основанного возле ольхового леса, которые и по сей день довольно часто растут в этих местах.


В гмине Ольшанка решительно преобладают духовные достоприме-чательности. В Мшанне находится небольшая, но прелестная старинная кирпичная церковь 1914 г., которая сегодня является римско-католиче-ским костёлом. Внутри привлекает внимание купель кон. XVIII в., ори-гинальной формы, выполненная в стиле классицизма с богатым орна-ментом, а также гранитная кропиль-ница. В с. Гадинув стоит посетить де-

O Gminie

Na terenie gminy można odnaleźć ślady osadnictwa pochodzącego ze średniowiecza – świadczą o tym

resztki grodziska w miejscowości Klimy.Nazwa Olszanka należy do nazw

pochodzenia topograficznego. Rody szlacheckie, przybywające na te tereny i tu się osiedlające, nadawały tworzo-nym przez siebie osadom nazwy naj-częściej pochodzące od nazwisk, zaję-cia, przydomków, a także właściwości okolicy. Zatem Olszanka wywodzi się najprawdopodobniej z osady założo-nej w pobliżu lasu olchowego, olszyny, których i obecnie nie brakuje na tych terenach.

Warto zobaczyć

W gminie Olszanka zdecydowanie dominują zabytki sakralne. W Mszan-nie znajduje się niewielka, ale urocza dawna cerkiew murowana z 1914 r., a obecnie kościół rzymskokatolicki. Wewnątrz uwagę zwraca klasycystycz-na chrzcielnica z końca XVIII wieku o oryginalnym kształcie i bogatej or-namentyce oraz granitowa kropielnica. W Hadynowie warto zwiedzić drewnia-no-murowany kościół o konstrukcji zrę-bowej z przełomu XVII/XVIII w., który w latach 1778–1870 został filią parafial-

About the commune

T he commune has traces of coloniza-tion coming from the Middle Ages, proven by the remnants of a fortified

settlement in the village of Klimy.The name Olszanka belongs to the

family of names with the so-called top-ographic origin. Noble families coming to these areas and settling here, gave the settlements they established names most often coming from surnames, profes-sions, nicknames as well as features of the vicinity. Therefore, Olszanka most likely comes from a settlement estab-lished near an alder-tree forest (“olcha” in Polish), which are also currently abundant in these areas.

Worth seeing

Sacred monuments are definitely dominant in the Olszanka commune. Mszanna has a small, but charming for-mer brick Orthodox church from 1914, currently a Roman Catholic church. Inside, your attention will be drawn to the classical font from the late 18th century with an original shape and rich ornamentation as well as a granite stoup. In Hadynów, it is worth visiting a wooden-brick church with a log frame structure from the turn of the 17th and 18th centuries. In the years 1778-1870, it

Dawna cerkiew murowana, obecnie kościół rzymskokatolicki w Mszannej

Gmina Olszanka


8

nego kościoła w Łosicach (był kilkakrot-nie przebudowywany). Z wyposażenia zachowały się w nim m.in. barokowe i rokokowe rzeźby, późnogotycki krucy-fiks o cechach ludowych z XVI w., mon-strancja zestawiona z szesnastowiecz-nych elementów (modus, figurka MB), pacyfikał o cechach renesansowych. Ponadto kilka zabytkowych ornatów i dwa dzwony z początków XVII w. (1607 i 1616 r). Olszanka ma swoją przy-drożną kapliczkę, poświęconą martyro-logii miejscowych unitów. We wsiach Korczówka i Szydłówka spotkamy chaty i zabudowania kryte strzechą.

became a branch of the parish church in Łosice and it was rebuilt several times. Its inventory includes, among others, several preserved Baroque and Roco-co sculptures, a Late Gothic crucifix with folk features from the 16th cen-tury, a monstrance put together from 16th-century elements (modus, statue of Virgin Mary) and a pax reliquary with Renaissance features. In addition, it also houses several historical chasubles and two bells from the beginning of the 17th century (1607 and 1616). Olszan-ka has its roadside shrine devoted to the martyrdom of the local members of the Uniat Church. In the villages of Korczówka and Szydłówka we can find huts and buildings with thatched roofs.

ревянно-кирпичный костёл из сруба XVII/XVIII вв., который в 1778-1870 гг. стал филиалом приходского ко-стёла в Лосице. Он перестраивался несколько раз. Среди прочего, в нём сохранились скульптуры в стиле ба-рокко и рококо, позднеготическое распятие с народными элементами XVI в., дароносица, составленная из элементов XVI в. (модус, фигурка Бо-городицы), пацификал в стиле ренес-санса. Кроме того, ещё несколько ста-ринных риз и два колокола нач. XVII в. (1607 и 1616 гг.). В Ольшанке есть своя придорожная часовенка, по-свящённая мученичествам местных униатов. В селах Корчувка и Шидлув-ка можно увидеть избы и постройки с соломенными крышами.

Kościół pw. św. Jana Chrzciciela w Hadynowie

Kościół pw. Nawiedzenia Najświętszej Marii Panny w Bejdach

9

O gminie

Na przełomie XV-XVI w. na tereny obecnej gminy przybywała drobna szlachta mazowiecka, zakładając

liczne wsie. W 1440 r. powstała pierwsza na tym terenie parafia rzymsko-kato-licka w Ruskowie, a w 1471 r. kolejna w Górkach. Nazwa gminy ma związek z właścicielami majątków ziemskich w okolicy Łosic – rodziną Broel-Plater. W 1906 roku wybudowano tu linię ko-lejową z Siedlec do Czeremchy. To dzięki Broel-Platerom, na linii przebiegającej przez ich włości, utworzono stację kole-jową, która otrzymała nazwę Platerowo.

Warto zobaczyć

Zabytki stanowiące obecnie atrak-cję gminy to przede wszystkim ukry-te w zieleni parków dawne kościoły, dworki, kapliczki i krzyże. Stanowią one ważny element historii. W Pla-terowie na uwagę zasługuje kościół pw. Podwyższenia Krzyża Świętego, wzniesiony w latach 30. XX wieku. Inne świątynie, które warto zwiedzić, to dwa kościoły w Ruskowie: neogo-tycki pw. św. Izydora Oracza z 1908 r. i pw. Wniebowzięcia NMP oraz ko-

Gmina Platerów

About the commune

A t the turn of the 15th and 16th cen-turies, a minor nobility from the Mazowsze region came to the area

of the current commune, establishing numerous villages. In 1440 the first Ro-man Catholic parish was established in this region in Rusków, and another one was established in Górki in 1471. The commune’s name is associated with the owners of land properties near Łosice - the Broel-Plater family. In 1906, a rail-way line from Siedlce to Czeremcha was built here. Thanks to the Broel-Plater family, a railway station was established on the line crossing their properties. The station was named Platerów.

Worth seeing

Monuments being the commune’s at-tractions are, first of all, former church-es, manor houses, shrines and crosses hidden in green parks. They are an im-portant element of history. The church of the Triumph of the Holy Cross erect-ed in the 1930s is worth paying attention to in Platerowo. Other churches worth visiting are two interesting churches in Rusków: the neo-Gothic church of

О гмине

На рубеже XV-XVI вв., на террито-рию современной гмины съезжа-лась мелкая мазовецкая шляхта,

основывая множественные посёлки. В 1440 г. возник первый в этих местах римско-католический приход в с. Ру-скув, а в 1471 г. – ещё один в с. Гурки. Название гмины связано с владельца-ми земельных угодий в окрестностях Лосице – семьи Броель-Платер. В 1906 г. здесь была построена железнодо-рожная линия из Седльцы в Черемхи. Благодаря Броель-Платерам, на ли-нии, проходящей через их владения, была создана станция, получившая название Платерово.


Памятники, которые состав-ляют сегодняшние достоприме-чательности гмины, это, прежде всего, спрятанные в зелени парков старинные костёлы, усадебки, ча-совенки и кресты. Они являются важными элементами истории. В Платерове заслуживает внимания костёл Вознесения Святого Креста, возведенный в 30 гг. XX в. Другие

Kamienna figurka przy kościele pw. Wniebowzięcia NMP w Ruskowie

Kościół pw. Podwyższenia Krzyża Świętego w Platerowie


10

ścioły pw. św. Wojciecha z XVI w. w Górkach i pw. Wniebowzięcia NMP w Chłopkowie. Ten ostatni pierwotnie był świątynią unicką, później cerkwią prawosławną, a dopiero od 1920 roku jest kościołem rzymskokatolickim. W Mężeninie i Zaborzu odnajdziemy przykłady budownictwa ludowego, mię-dzy innymi zagrodę młynarską ze sta-rym drewnianym młynem wodnym z 1920 r. i nietypowy domek ze skałek. Zabytkowe pałace i dwory zobaczymy także w Hruszniewie, Ruskowie i Męże-ninie. Oprócz wymienionych wcześniej obiektów zabytkowych, godne odwie-dzin są wsie: Ostromęczyn z zabudo-waniami dawnego folwarku z połowy XIX w. oraz Puczyce z pięknym dwor-kiem zbudowanym na przełomie XIX i XX w.

St. Isidore the Laborer from 1908 and the church of the Assumption of the Holy Virgin Mary, as well as the church-es of St. Adalbert from the 16th century in Górki and the church of the Assump-tion of the Holy Virgin Mary in Chłop-ków. The latter was initially a Uniat church, then an Orthodox church – now a Roman Catholic church since 1920. Mężenin and Zaborze have examples of folk buildings, including among oth-ers, a miller’s pen with an old water mill from 1920 and a non-standard house made from rocks. Historical mansions and manor houses may also be seen in Hruszniew, Rusków and Mężenin. Apart from the historic buildings mentioned previously, it is also worth visiting the villages of Ostromęczyn with buildings of the former grange from the middle of the 19th century, as well as Puczyce with a beautiful manor house built at the turn of the 19th and 20th centuries.

храмы, которые стоит посетить, это два костёла в с. Рускув: неого-тический св. Исидора Орача 1908 г. и Успения Пресвятой Девы Марии, а также костёлы св. Войцеха XVI в. в с. Гурки и Успения Пресвятой Девы Марии в с. Хлопкув. Последний из-начально был униатским храмом, позднее - православной церковью и только в 1920 г. стал римско-като-лическим костёлом. В населенных пунктах Менженин и Забур находят-ся образцы народного строительства, среди которых усадьба мельника со старой деревянной водной мельни-цей 1920 г. и оригинальный домик из кремниевых пород. Старинные дворцы и усадьбы можно также увидеть в селах Хрушнев, Рускув и Менженин. Кроме вышеперечис-ленных старинных объектов, стоит посетить такие посёлки, как: Остро-менчин, с постройками старинной усадьбы середины XIX в. и Пучице, с красивым двориком, построенным на рубеже XIX и XX вв.

Bar • Бар

Bar - Stacja paliw – PW. „NIKI”Ostromęczyn 1908-210 Platerówtel. 83 357 91 36

Agroturystyka • Agritourism • Агротуризм

Agroturystyka „U Waldka”Ostromęczyn Kolonia 3908-210 Platerówtel. 83 357 96 72, 505 104 786Agroturystyka „Chata za Wsią” Elżbieta KołodziejczukChłopków 16

08-210 Platerówtel. 533 734 078, 605 512 725Agroturystyka Barbara OlichwirukHruszniew Kolonia 308-210 Platerówtel. 691 964 990„Maxturist”Hruszew 2808-210 Platerówtel. 83 357 67 80, 696 840 961



Wiatrak w ChłopkowieDwór w Hruszniewie

11

Gmina Sarnaki

O gminie

W edług przekazów na terenie dzisiejszych Sarnak istniała prastara sadyba pogańskich Ja-

ćwingów, którą dowodził mężczyzna o imieniu Sarnak. Wzmianka o nim to zasługa jednej z legend, tłumaczących pochodzenie nazwy miejscowości. Inna legenda głosi, że nazwa związana jest z występującą w okolicznych lasach ogromną ilością saren. Ale najbardziej prawdopodobna wydaje się wersja, wedle której nazwa Sarnaki pochodzi od rodziny kolonistów Sarnickich lub Sarnackich herbu Ślepowron, którzy otrzymali te ziemie za zasługi w walce z Krzyżakami i na miejscu zniszczonej sadyby Jadźwingów założyli wioskę.

Warto zobaczyć

Do ważniejszych zabytków na terenie Sarnak zalicza się drewniany parafialny kościół katolicki św. Stanisława Biskupa i Męczennika z 1816 r. z trzema klasycy-stycznymi ołtarzami z początków XIX w., cmentarz przykościelny i murowany dwór wybudowany w 1830 r., należący niegdyś do właścicieli Sarnak (obecnie przebudowany jest w posiadaniu Nadle-śnictwa Sarnaki). We wsiach Chlebczyn, Klepaczew i Borsuki odnajdziemy przy-kłady budownictwa ludowego. W Klim-czycach zachował się zespół dwor-sko-parkowy, wybudowany w 1840 r. Należy również wspomnieć o zespole folwarcznym w Klimczycach-Kolonii, gdzie do dziś istnieje kamienny spi-

About the commune

According to records, today’s Sar-naki was an ancient home of the pagan Yotvingians who were led

by a man named Sarnaki. The reference to him is the result of one of the leg-ends explaining the origin of the town’s name. Another legend has it that the name is related to the great number of roe deer (“sarna” in Polish) found in the neighboring forests. However, the most probable version is that the name Sar-naki comes from the colonists, the fam-ily Sarnicki or Sarnacki, coat of arms Ślepowron, who received these lands for their merits in the fight against the Teutonic Order and established a village on the site of the destroyed Yotvingian home.

Worth seeing

The more important monuments in Sarnaki include a wooden Catho-lic parish church of St. Stanislaus of Szczepanów, Bishop and Martyr from 1816 with three classical altars from the early 19th century, a church cemetery and a brick manor house built in 1830, once belonging to the owners of Sarnaki (currently rebuilt, it is the property of the Forest Inspectorate Sarnaki). The villages of Chlebczyn, Klepaczew and Borsuki have examples of folk buildings. Klimczyce has a preserved manor-park complex which was built in 1840. We should also mention the grange complex in Klimczyce-Kolonia which still has

О гмине

Согласно преданиям на территории современного поселка Сарнаки существовала древняя усадьба

язычников ятвягов, которой управлял мужчина по имени Сарнак. Упомина-ние о нем – это одна из легенд, которая объясняет происхождение названия местности. Другая легенда гласит, что название связано с большим количе-ством оленей в окружающих лесах. Но наиболее правдоподобной выглядит версия, согласно которой название Сарнаки происходит от рода коло-нистов Сарницких или Сарнацких герба Слеповрон, которые получили эти земли за заслуги в битве с кресто-носцами, и на месте бывшей усадьбы ятвягов основали деревню.


К самым важным достопримеча-тельностям села Сарнаки стоит отне-сти деревянный приходский костел св. Мученика Станислава Епископа с 1816 г. с тремя алтарями в стиле классицизма начала XIX в., костель-ное кладбище и каменный двор, по-строенный в 1830 г., принадлежавший когда-то владельцам Сарнаки (сейчас находится во владении Лесничества Сарнаки). В деревнях Хлебчин, Кле-пачев и Барсуки мы найдем примеры народной архитектуры. В Климчице сохранился дворцово-парковый ком-плекс, построенный в 1840 г. Необхо-димо также упомянуть фольварочный

Murowany dwór z 1830 roku, obecnie budynek Nadleśnictwa Sarnaki


12

chlerz z XVIII w. Nie sposób pominąć Zabuża – tam na uwagę zasługuje pięk-ny dwór wraz z ogrodem, usytuowany nad samym Bugiem. Dzisiaj Dwór w Za-bużu to nowoczesny obiekt oferujący komfortowe warunki wypoczynku i re-kreacji. Z kolei w Serpelicach, zwanych Perłą Podlasia, warto zwiedzić zespół Klasztoru Ojców Kapucynów oraz ko-ścioł pw. św. Piotra i Pawła. Trzeba też wspomnieć o świątyni w Horoszkach Dużych, która została wzniesiona przez lokalną społeczność w 1933 r. Obiekt ten jest postulowany do wpisu do rejestru zabytków ze względu na jego wartość historyczną oraz artystyczną. Do obiek-tów sakralnych zalicza się także kaplicz-ki i krzyże przydrożne, wśród których wyróżniają się bardzo cenne przykłady sztuki ludowej. Należy tu wspomnieć m.in. o XIX-wiecznych figurach Chry-stusa, NMP oraz św. Jana Nepomucena przy kościele parafialnym w Sarnakach. Najciekawszym i jednym z najstarszych jest krzyż przydrożny z Klepaczewa z fi-gurą ukrzyżowanego Chrystusa.

Na terenie gminy zachowały się rów-nież cztery wiatraki koźlaki: w Hołow-czycach Starych, Horoszkach Małych, Chlebczynie i Chybowie. W Terlikowie natomiast znajduje się jedyny zareje-strowany zespół zabudowy zaścianka szlacheckiego, należący do rodziny So-szyńskich.

a stone granary from the 18th century. You cannot miss Zabuże - with an inter-esting and beautiful manor house and a garden, situated over the Bug River. Today, the manor house in Zabuże is a modern facility offering comfortable leisure and recreation. On the other hand, Serpelice, referred to as the Pearl of Podlasie, has an interesting monas-tery complex of the Order of Minor Cap-uchin Friars and the church of St. Peter and St. Paul. We should also mention the church in Horoszki Duże, which was erected by the local community in 1933. This building is postulated for an entry into the register of monuments due to its historical and artistic value. Sacred monuments also include roadside cross-es and shrines with very valuable ex-amples of folk art. We should mention, among others, the 19th-century statues of Christ, the Holy Virgin Mary and of St. John of Nepomuk near the parish church in Sarnaki. The most interesting and one of the oldest roadside crosses is the one from Klepaczew with the statue of crucified Christ.

Three post mills are also preserved in the commune: in Hołowczyce Stare, Horoszki Małe, Chlebczyn and Chy-bów. Terlików, on the other hand, has the only registered building complex of a noble small farm, belonging to the family Soszyński.

комплекс в Климчице-Колонии, где до сегодняшнего дня сохранился камен-ный амбар с XVIII в. Нельзя забыть о Забужье – там внимание притягивает красивая усадьба с садом, располо-женная у самого Буга. Сегодня усадьба в Забужье – это современный объект, предлагающий комфортные условия отдыха и восстановления. В деревне Серпелице, которую называют жем-чужиной Подляшья, стоит посетить монастырский комплекс ордена ка-пуцинов и костел св. Петра и Павла. Также необходимо вспомнить о свя-тыне в Хорошки-Дуже, которая была построена местной общиной в 1933 г. Этот объект входит в реестр досто-примечательностей благодаря своей исторической и культурной ценности. К объектам культа относятся также часовенки и дорожные кресты, сре-ди которых есть ценные образцы народного творчества. Необходимо также упомянуть o фигурах Христа, Девы Марии и Св. Яна Непомуцкого XIX-века возле приходского костела в с. Сарнаки. Самым интересным и одним из самых старых дорожных крестов является объект в Клепачеве с фигурой распятого Христа.

На территории гмины сохрани-лись также три ветряные мельницы: в селах Холовчице-Старе, Хорош-ки-Мале, Хлебчин и Хыбув. В Тер-ликове находится комплекс шляхет-ской усадьбы, принадлежащей роду Сошинских.

Pomnik poświęcony bohaterom operacji V2 Kościół pw. Piotra i Pawła w Serpelicach

13

Bar • Бар

Bar Gastronomiczny Jan Broniszul. Kolejowa 5708-220 SarnakiBar Gastronomiczny „u Ted’a” Jakub MałaczekStare Mierzwice08-220 Sarnakitel. 502 545 660


Ośrodek Wypoczynkowy „Partner” Serpelice 12208-221 Hołowczycetel. 83 359 81 26, 504 295 306e-mail: turuta@o2�plwww.partnerturuta.pl

Ośrodek Wypoczynkowy „Małgosia”Serpelice 12708-221 Hołowczycetel. 83 359 81 48Ośrodek Turystyczno-Wypoczynkowy “Urocza”Serpelice 12308-220 Sarnakitel. 83 359 81 25, 606 429 932e-mail: urocza@urocza�plwww.urocza.pl


„Pod Lasem” Sabina ŚwićZabuże 1408-221 Hołowczycetel. 83 359 87 34

„Nad Bugiem” Elżbieta i Wiesław JakoniukZabuże 4108-220 Sarnakitel. 83 359 88 29, 604 138 760„U Małgosi” Małgorzata i Sławomir JóźwiakMierzwice Kolonia 108-220 Sarnakitel. 83 355 49 16, 602 625 846Jerzy CzeżykKlepaczew 3708-220 Sarnakitel. 83 359 88 15, 662 896 955Józefa BobińskaKlepaczew 3408-220 Sarnakitel. 83 359 88 17„Leśne Zacisze” Lucyna PaździorPłosków Kolonia 708-220 Sarnakitel. 503 069 581Lucyna DemianiukMierzwice 4808-220 Sarnakitel. 501 026 650„Nad stawem” Roman KałużnyHołowczyce Kolonia 1608-220 Sarnakitel. 83 359 89 01„Kulikowo” Lidia KościanRzewuszki 1108-220 Sarnakitel. 83 359 93 23, 504 906 923Magdalena KlimiukZabuże 4208-220 Sarnakitel. 606 719 829Elżbieta i Jan MosiewiczMierzwice Stare 3308-220 Sarnaki

tel. 83 355 61 78, 781 277 457Barbara i Robert Zawistowscyul. Spokojna 408-220 Sarnakitel. 83 359 92 52, 502 769 451„Leśniczówka Zabuże” Agnieszka WyganowskaZabuże 27a08-220 Sarnakitel. 83 359 89 41, 661 536 814„Nad Sarenką” Danuta ŚwiszczewskaFranopol 208-220 Sarnakitel. 506 194 522, 512 340 794„Borsuki pod Lipą” Anna MaksymiukBorsuki 3008-220 Sarnakitel. 512 192 090, 512 192 080Cecylia CzyżykKlepaczew 23a08-220 Sarnakitel. 83 359 89 60„Chata za wsią” Leon TrzeciakSerpelice 108-220 Sarnakitel. 609 572 173Jarosław TyszkoKlepaczew08-220 Sarnakitel. 83 359 94 99, 502 020 579Piotr i Teresa OsiadaczChlebczyn 71a08-220 Sarnakitel. 83 359 94 15Anna i Maciej ChybowscyMierzwice Stare 5208-220 Sarnakitel. 83 355 61 84



Krajobraz nadbużański

14

Bogdan SemeniukBorsuki 7508-220 Sarnakitel. 83 359 82 70Dariusz JakoniukBorsuki 7508-221 Hołowczycetel. 83 359 81 88

Ośrodki wypoczynkowe • Recreation center • Туристические лагеря

Ośrodek wypoczynkowy „Ostoja”Serpelice 12708-220 Sarnakitel. 83 359 81 48, 605 542 281e-mail: info@pensjonatostoja�plwww.pensjonatostoja.pl

Ośrodek Rehabilitacyjno-Wypoczynkowy „Relax”Serpelice 12808-220 Sarnakitel. 83 359 81 14, 359 81 40Ośrodek Wczasowy „Partner”Serpelice 12208-221 Hołowczycetel. 83 359 81 26, 504 295 306e-mail: turuta@o2�plwww.partnerturuta.pl

Ośrodek Turystyczno-Wypoczynkowy „Urocza”Serpelice 12308-220 Sarnakitel. 83 359 81 25, 606 411 135e-mail: urocza@urocza�plwww.urocza.pl

Ośrodek wypoczynkowo-surwivalowy „Skarpa”Serpelice08-220 Sarnakitel. 83 359 80 33www.skarpa-serpelice.pl

Ośrodek Wypoczynkowy „Małgosia”Seperlice08-220 Sarnakitel. 83 359 81 48Ośrodek Szkoleniowo-Wypoczynkowy „As”Serpelice08-220 Sarnakitel. 605 732 158„Łuksja” Spółdzielnia im. gen. KleebergaMierzwice-Kolonia08-220 Sarnakitel. 83 359 92 16Ośrodek PTTK Oddział „Podlasie” w SiedlcachMierzwice Stare 10008-220 Sarnakitel. 83 359 92 15, 605 732 15Ośrodek Wczasowy „Jolanta”Kózki 4608-220 Sarnakitel. 25 631 59 50, 605 465 549, 604 348 821

Pensjonaty i zajazdy • Lodging houses and inns • Пансионаты и постоялые дворы

Centrum Wypoczynkowe „Eureka”Mierzwice Stare 11008-220 Sarnakitel. 83 359 92 16, 606 948 317

Dwór w ZabużuZabuże 4008-220 Sarnakitel. 83 359 87 25, 606 102 228e-mail: zabuzedwor@zabuzedwor�plwww.zabuzedwor.pl

Dwór ZaścianekBorsuki 1b08-220 Sarnakitel. 83 359 80 39, 509 221 813www. zascianek.home.pl

Zajazd LeśnyHoroszki Małe 2708-220 Sarnakitel. 83 359 80 72, 509 168 046www.zajazdlesny.info

Pola namiotowe • Campsites • Кемпинги

Pole biwakoweMierzwice Stare08-220 Sarnakitel. 83 355 92 15Centrum Wypoczynkowe EurekaMierzwice Stare 11008-220 Sarnakitel. 83 359 92 16Pole biwakoweSerpelice 108-220 Sarnakitel. 83 343 66 50, 609 572 173

Uroczysko Trojan k. Mierzwic

15

Gmina Stara Kornica

O gminie

Pierwsza wzmianka o osadnictwie na terenie gminy mówi o wcze-snośredniowiecznym grodzisku

i powstałej w XII wieku osadzie w Wa-limiu. W przeszłości Kornica była wsią królewską, przynależną do Korony. Pierwotna jej nazwa miała brzmieć „Koronica”, jednak z uwagi na trudno-ści w wymowie tej nazwy uproszczono ją, stąd współczesna Kornica. W końcu XIX wieku Kornica znana już była z wy-dobywania i przerobu kredy.

Warto zobaczyć

W Kornicy, oprócz neogotyckiego ko-ścioła pw. Niepokalanego Poczęcia Naj-świętszej Marii Panny, znajduje się kilka pomników, świadczących o tragicznej historii tych okolic (m.in. pomnik po-święcony bohaterskiej walce żołnierzy AK, którzy w okolicach miejscowości Kiełbaski stoczyli bitwę 5 października 1946 roku) i przydrożnych kapliczek, urokliwie wkomponowanych w kra-jobraz. Wiele z nich to najcenniejsze zabytki okolic. Na uwagę zasługują: przydrożny krzyż poświęcony ofiarom II wojny światowej i kapliczka przydroż-na pochodząca z 1835 roku, wybudo-wana jako dziękczynienie za ocalenie

About the commune

T he first reference to colonization in the commune mentions an early medieval fortified settlement and

the 12th-century settlement in Walim. Kornica used to be a royal village be-longing to the Crown. Its first name was supposed to be “Koronica,” but due to the difficult pronunciation it was sim-plified into the contemporary Kornica. At the end of the 19th century Kornica was already known for the extraction and processing of chalk.

Worth seeing

Kornica, apart from a neo-Gothic church of the Immaculate Conception of the Holy Virgin Mary, has several mon-uments proving the tragic history of this region (among others, a monument to the heroic struggle of the soldiers of the AK (Home Army) who fought a battle in the nearby village of Kiełbaski on Octo-ber 5, 1946) and roadside shrines inte-grated with the landscape in a charming manner. Many of them are the most val-uable monuments in the region. Atten-tion should be paid to: the roadside cross dedicated to the victims of War World II and the roadside shrine dating back to 1835, built as thanksgiving for the rescue

О гмине

Первое упоминание о поселении на территории гмины говорит o раннесредневековом укре-

пленном городище и основанном в двенадцатого веке поселении в с. Валим. В прошлом Корница была ко-ролевской деревней, принадлежащей Короне. Ее оригинальное название должно было быть звучать “Коро-ница”, но из-за трудностей в произ-ношении, название было упрощено, отсюда современное название этого населенного пункта - Корница. В кон-це девятнадцатого века Корница уже была известна как место добычи и пе-реработки мела.


В гмине Корница, кроме к нео-го-тического костела Непорочного За-чатия Пресвятой Девы Марии, есть несколько памятников, свидетель-ствующих о трагической истории этих окрестностей (в том числе, па-мятник героической борьбе солдат Армии Крайовой, которые в районе города Келбаски погибли в бою 5 ок-тября 1946 года) и придорожных ча-совенок, очаровательно выглядящих на фоне ландшафта. Многие из них

Kościół pw. Matki Boskiej Częstochowskiej w Starych Szpakach


16

przed emidemią. W Kobylanach warto zatrzymać się przy figurze przydrożnej Matki Boskiej Niepokalanie Poczętej z przełomu XVIII i XIX w. W Wólce Nosowskiej zachowały się ruiny zespo-łu pałacowo-parkowego z ok. 1840 r., wybudowanego przez Ignacego Wężyka i pozostałości parku z połowy XIX w. ze szpalerem lip, a w Czeberakach może-my zwiedzić zespół dworski z dworem z 1913 roku, stajnię i spichlerz oraz po-zostałości parku dworskiego. Kobylany zapraszają do dawnego majątku ziem-skiego, w którym zachowały się resztki budynku drewnianego konstrukcji zrę-bowej, zwanego rządcówką, z pierwszej połowy XIX wieku.

We wsiach Koszelówka i Walim mamy okazję zobaczyć drewniane chaty kryte strzechą.

from the plague. While in Kobylany, it is worth seeing the roadside figure of Our Lady of Immaculate Conception from the turn of the 18th and 19th cen-turies. Wólka Kosowska has ruins of a mansion-park complex from around 1840 built by Ignacy Wężyk and the remnants of a park from the middle of the 19th century with a line of linden trees. While in Czeberaki, you may visit the manor house complex with a manor house from 1913, a stable and a grana-ry, as well as the remnants of a manor park. Kobylany invites you to visit the former land property which has pre-served remnants of a wooden building with a log framework structure known as the administration building (the so-called “rządcówka”), dating back to the first half of the 19th century.

The villages Koszelówka and Walim have wooden huts with thatched roofs.

являются ценными историческими памятниками. Стоит обратить вни-мание на придорожный крест, посвя-щенный жертвам Второй мировой войны, и придорожную часовню, воз-веденную в 1835 как благодарность за избавление от эпидемии. В с. Ко-быляны стоит остановиться на обо-чине дороги при фигуре Пресвятой Богоматери Непорочного Зачатия, датируемой концом восемнадцатого - началом девятнадцатого века. В с. Вулька-Носовска сохранились руины дворцово-паркового комплекса ок. 1840 года, построенного Игнацием Венжиком и остатки парка с сере-дины девятнадцатого века, с аллеей старых лип, а в с. Чебераки можно осмотреть поместье 1913 года, сарай, амбар и остатки усадебного парка. Кобыляны приглашают посетить ста-рую усадьбу, в которой сохранились остатки деревянного здания срубо-вой конструкции, называемого домом управителя, построенного в первой половине девятнадцатого века.

В деревнях Кошелювка и Валим мы увидим деревянные хаты, покры-тые соломенными крышами.

Kościół pw. Niepokalanego Poczęcia NMP w Starej Kornicy


Agroturystyka „Gajki” Dariusz WyrzykowskiPopławy 4208-205 Kornicatel. 25 644 20 03, 600 137 277


Wnętrze kościoła pw. Niepokalanego Poczęcia NMP w Starej Kornicy

17

Gmina Korczew

O gminie

Udokumentowana ponad 600-let-nia historia Korczewa zaczyna się w roku 1401 od aktu nadania Kor-

czewa Pretorowi z Brzezi przez Księcia Mazowieckiego i Ruskiego Jana. Zapew-ne dzieje osadnictwa są znacznie odle-glejsze, skoro w pobliskim Drohiczynie archeologowie odkryli ślady życia ludzi w X w. p.n.e.

Nazwa miejscowości pochodzi od założyciela tutejszych dóbr Stanisława Korczyńskiego. Następnie przez wiele lat ziemie korczewskie były w posia-daniu rodziny Kuczyńskich, obecnie Ostrowskich. I to właśnie ostatnia wła-ścicielka dóbr rodowych doprowadziła w latach 90. XX wieku do ponownego rozkwitu Korczewa.

Warto zobaczyć

W Korczewie obowiązkowo trzeba zo-baczyć pałac, nazywany przed wojną sie-dleckim Wilanowem, wzniesiony w 1734 r. Jego historia jest bardzo ciekawa, ale burzliwa. Po wojnie odebrany właści-cielom i zdewastowany, dziś odzyskuje dawny blask. Jedna z jego komnat po-święcona jest pamięci Cypriana Kamila Norwida, który przyjaźnił się z dawną właścicielką korczewskich dóbr Joanną Kuczyńską i słał do niej listy z Paryża. Pałac otacza piękny park i ogród, w dwu-dziestoleciu międzywojennym będący

About the commune

T he documented history of Ko-rczew, dating back more than 600 years, begins in 1401 with the act of

granting Korczew to Pretor of Brzezia by Jan, the Duke of Mazowsze and Russia. The history of colonization is probably much older since archaeologists discov-ered traces of civilisation from the 10th century BC in the nearby Drohiczyn.

The town’s name comes from the founder of the local properties – Stanisław Korczyński. Then, for many years, the Korczew lands were owned by the Kuczyński family, currently the Ostrowski family. They were the last owners of the family properties who brought about the repeated bloom of Korczew in the 1990s.

Worth seeing

While in Korczew, you must see the mansion, which was called the Siedlce Wilanów before the war, erected in 1734. Its history is very interesting yet tur-bulent. After the war it was taken away from its owners and devastated, but to-day its former glare is being restored. One of its chambers is devoted to the memory of Cyprian Kamil Norwid, who was friends with Joanna Kuczyńska, the former owner of the Korczew proper-ty, and was sending letters to her from Paris. The mansion is surrounded by

О гмине

У документированная более чем 600-летняя история Корчева начинается в 1401 году актом

передачи Корчева Претору из Бжези князем Мазовецким и Русинским Яном. Вероятно, первые поселения здесь появились значительно раньше, поскольку в близлежащем Дрогичине археологи нашли следы поселения людей в X в. до н. э.

Название местности происходит от основателя первых поселений Станислава Корчинского. Затем в те-чение многих лет корчевские земли принадлежали роду Кучинских, в по-следнее время - Островских. И имен-но последняя владелица родового имения способствовала в 90-х годах XX века новому расцвету Корчева.


В Корчеве обязательно необходи-мо увидеть дворец, называвшийся до войны седлецкой Виллановой, построенный в 1734 г. Его история очень бурная и интересная. После во-йны отобранный владельцам и опу-стошенный, сегодня он восстанавли-вает свою былую славу. Одна из его комнат посвящена памяти Киприана Камилла Норвида, который находил-ся в приятельских отношениях с дав-ней владелицей корчевского имения

Pałac w Korczewie

Powiat siedlecki i jego atrakcje Siedlce county and its attractions Седлецкий повет и его достопримечательности

18

przykładem wzorcowej realizacji ogrodu botanicznego. W przypałacowym par-ku znajduje się tajemniczy głaz, zwany menhirem – to kamień z przedchrze-ścijańskich czasów kultu boga Słońca. Legenda głosi, że każdy, kto go dotknie i wypowie życzenie (ale tylko takie, które nie szkodzi innym), temu się ono spełni.

W pobliskim Knychówku warto zwiedzić mury parafialnego kościoła pw. św. Stanisława Biskupa. Świątynia, przez lata skupiająca wiernych różnych wyznań, obecnie pozostaje kościołem katolickim. Na miejscowym cmentarzu znajdują się groby Józefy Koszutskiej – nauczycielki córek wcześniejszych posiadaczy majątku oraz hr. Rena-ty Ostrowskiej – córki hr. Krystyna Ostrowskiego (ostatniego właściciela Korczewa, który zmarł na emigracji w Londynie, nie doczekawszy wolnej Polski). Podążając dalej drogami gmi-ny trafimy na zespół pałacowo-parkowy w Tokarach, pochodzący z I poł. XIX w. – obecnie w remoncie. W prawie każdej miejscowości zachowały się jeszcze sta-re drewniane chałupy oraz zabytkowe przydrożne krzyże i kapliczki. Szcze-gólnie interesująca jest sześcioboczna w Korczewie oraz trójboczna w Kny-chówku, pochodząca jeszcze z XVIII wieku.

Nie lada atrakcją jest również drew-niany młyn wodny z 1923 r. w miejsco-wości Ruda i stary młyn w Drażniewie.

a beautiful park and a garden. In the inter-war period, this was an example of a model botanical garden. The park near the mansion has a mysterious boulder, known as a menhir – a boulder from the pre-Christian times of the worship of the Sun god. Legend has it that anyone who touches it and wishes something (but only a wish which does not do harm to others) will see it fulfilled.

In the nearby Knychówek it is worth visiting the walls of the parish church of St. Stanislaus of Szczepanów. The church, gathering the faithful of various denominations for years, is currently a Catholic church. The local cemetery has the tombs of Józefa Koszutska – teacher to the daughters of the previ-ous property owners – and countess Renata Ostrowska – daughter to count Krystyn Ostrowski (the last owner of Korczew who died in exile in London, without seeing Poland free). Moving on the commune’s roads, we will reach the mansion-park complex in Tokary, dat-ing back to the first half of the 19th cen-tury – currently under repair. Almost each town has old wooden huts and historical roadside crosses and shrines. The hexagonal one in Korczew and the triangular one in Knychówek, dating back to the 18th century, are particularly interesting.

A wooden water mill from 1923 in the town Ruda and an old mill in Drażniew are also great attractions.

Иоанной Кучинской и присылал ей письма из Парижа. Дворец окружает великолепный парк и сад, в межвоен-ные годы бывший образцом ботани-ческого сада. В парке находится та-инственный камень менгир – камень дохристианских времен поклонения культу бога солнца. Легенда гласит, что каждый, кто до него дотронется и загадает желание (но только такое, которое не повредит другим людям), дождется его исполнения.

В близлежащем с. Кныхувка сто-ит посетить приходский костел св. Станислава Епископа. Храм, многие годы собиравший верующих различ-ных религий, сейчас принадлежит католическому костелу. На местном кладбище находится могила Юзефы Кошутской – учительницы дочек прежних владельцев имения и Рена-ты Островской – дочери Кристина Островского (последнего владельца Корчева, который умер на эмиграции в Лондоне, не дождавшись освобо-ждения Польши). Если отправиться дальше дорогами гмины, можно по-сетить усадебно-парковый комплекс в Токарах с I пол XIX в. – сейчас ре-ставрируется. Почти в каждой мест-ности сохранились старые усадьбы, дорожные кресты и часовенки. Больший интерес вызовут шестисто-ронняя часовня в с. Корчев и трех-сторонняя часовня в с. Кныхувек, датирующиеся началом XVIII века.


Agroturystyka – AS-AGRO Andrzej SiemeniukMogielnica 2a08-108 Korczewtel. 601 310 970„U Marianny” Marianna Bobrykul. Siedlecka 4808-108 Korczewtel. 25 63 120 01Barbara FlorczukStarczewice 408-108 Korczewtel. 728 139 167Katarzyna RomanowBużyska 14a08-108 Korczewtel. 503 046 010

Paweł RoszukStary Bartków 5408-108 Korczewtel. 25 642 11 47Grażyna KrasnodębskaBużyska 2808-108 Korczewtel. 25 681 80 07, 785 400 686Józef KrasnodębskiBużyska 2708-108 Korczewtel. 501 218 381Zofia i Mieczysław Warsztoccyul. Krótka 6008-108 Korczewtel. 25 63 120 61Zbigniew StokowskiStary Bartków08-108 Korczewtel. 25 642 12 97

„Zacisze w Mogielnicy” Eugenia KobylińskaMogielnica 32F08-108 Korczewtel. 691 496 044, 25 63 231 64


Pensjonat MAXMonika i Mariusz Grochalaul. Siedlecka08-108 Korczewtel. 602 610 106Baszta Pałacowaul. Ks. Brzóski 3a08-108 Korczewtel. 25 631 20 68e-mail: palac@korczew-palac�plwww.korczew-palac.pl


19

Gmina Paprotnia

O gminie

Paprotnia to wieś położona na trakcie Siedlce-Korczew, 20 km na północ-ny wschód od Siedlec. Do 1954 roku

gmina znana była pod nazwą Tarków, wcześniej Tarków Wielki.

Warto zobaczyć

Godny uwagi jest drewniany kościół parafialny pw. św. Bartłomieja wraz z dzwonnicą w Paprotni. We wsi Hołu-bla należy zatrzymać się przy kościele z 1940 roku, pomniku z trzema tablica-mi, poświęconemu męczeństwu Unitów z 1987 r. oraz pamiątkowym obelisku, postawionym w dziesiątą rocznicę od-zyskania niepodległości, usytuowanym nieopodal przedszkola w Hołubli. Na placu przy OSP Czarnoty znajduje się tablica upamiętniająca ofiary I wojny światowej. Swoją historię ma też Dom Ludowy w Rzeszotkowie. W 1957 r. mieszkańcy wsi wyszli z inicjatywą założenia kółka rolniczego, w wyniku czego nastąpiło ożywienie życia gospo-darczego, społecznego i kulturalnego tej miejscowości. Powstało także kino zasi-lane agregatem, a po elektryfikacji wsi, energią elektryczną. W 1960 r. pojawiła się potrzeba uzyskania pomieszczeń dla szkoły podstawowej. Z biegiem czasu z braku wymaganej liczby dzieci szkoła została zlikwidowana. W 2003 r. budy-nek byłej szkoły został wyremontowany i powrócił do pierwotnej nazwy „Dom Ludowy”.

About the commune

Paprotnia is a village located on the road Siedlce-Korczew, 20km north-east of Siedlce. Until 1954 the com-

mune was known as Tarków, previously Tarków Wielki.

Worth seeing

The wooden church of St. Bart-holomew in Paprotnia along with a bell-tower is worth visiting. In the vil-lage of Hołubla we should stop near the church from 1940, the monument with three boards devoted to the martyrdom of members of the Uniat Church from 1987, as well as the commemorative ob-elisk erected on the tenth anniversary of regaining independence, situated near the kindergarten in Hołubla. On the square near OSP Czarnoty you may find a board commemorating the vic-tims of World War I. The Folk House in Rzeszotków also has its own history. In 1957 inhabitants of the village initiated the establishment of a rural association which resulted in the stimulation of this town’s economic, social and cultural life. A cinema was also established. First it was powered with a power generating unit, and after electricity was brought to the village it was powered with electric-ity. In 1960 it became necessary to find room for a primary school. With time, due to the lack of the required number of children, the school was liquidated. In 2003 the building of the former school was renovated and its primary name was restored – the “Folk House.”

О гмине

Папротня – это село, расположен-ное на маршруте Седльце – Кор-чев, в 20 км на северо-восток от

г. Седльце. До 1954 года гмина была известна под названием Таркув, а ещё ранее – Большой Таркув.


Заслуживает внимания деревян-ный приходской костёл Св. Варфоло-мея с колокольней в Папротне. В селе Холубля стоит задержаться у костёла 1940 г., памятника с тремя плитами, посвящёнными мученичеству униа-тов в 1987 г. и памятным обелиском, установленным в десятую годовщи-ну Независимости, расположенными неподалёку от детского сада в Холу-бле. На площади возле ДПО Чарноты находится плита, увековечивающая память о жертвах Первой Мировой войны. Есть своя история и у На-родного дома в Жешоткове. В 1957 г. жители села выступили с инициа-тивой создания сельскохозяйствен-ного кружка, вследствие чего насту-пило экономическое, общественное и культурное оживление этого насе-лённого пункта. Также был создан кинотеатр, работающий от двигате-ля, а после электрификации села, от электроэнергии. В 1960 г. появилась потребность в помещениях для сред-ней школы. Со временем, по причине нехватки необходимого количества детей, школу закрыли. В 2003 г. зда-ние бывшей школы отремонтирова-ли и вернули ему прежнее название „Народный дом”.

Agroturystyka • Agritourism • АгротуризмKatarzyna ŻółkowskaTrębice Dolne 2408-107 Paprotniatel. 25 631 21 89



20

Gmina Przesmyki

O gminie

Przesmyki to wieś położona 11 km na północny zachód od Łosic. Powstała prawdopodobnie pod koniec XIV w.

na terenie Wielkiego Księstwa Litew-skiego jako własność rycerska. W bitwie pod Grunwaldem w 1410 r. wśród ry-cerstwa ziemi drohickiej walczył Gryf z Przesmyk, którego później z niewo-li krzyżackiej wykupił książę Witold. Przesmyki to gniazdo rodu Przesmyc-kich herbu Paprzyca (Kuczaba).

Warto zobaczyć

W Przesmykach warto zwiedzić ko-ściół parafialny pw. św. Jakuba Apostoła, który zaliczany jest do najcenniejszych drewnianych zabytków sakralnych po-łudniowego Podlasia. Na miejscowym cmentarzu parafialnym usytuowana jest neogotycka kaplica zbudowana około połowy XIX w., z ludowymi rzeźbami św. Kazimierza i św. Jacka.

Obiekt, w yróżniający gminę Przesmyki w skali kraju, to Kopiec w Zawadach (Majówce) poświęcony marszałkowi Józefowi Piłsudskiemu. W Dąbrowie warto zajrzeć do zespołu dworsko-parkowego z 1852 roku.

W Łysowie zaś spotkamy ruiny dwo-ru z przełomu XVIII/XIX w. i dawną cerkiew grecko-katolicką, wybudowaną w 1755 r., obecnie kościół parafialny pw. Matki Boskiej Różańcowej.

About the commune

Przesmyki is a village located 11km north-west of Łosice. It was prob-ably established at the end of the

14th century in the area of the Grand Duchy of Lithuania as a knight’s prop-erty? In the battle of Grunwald in 1410, knights of the Drohiczyn region includ-ed Gryf from Przesmyki, who was later purchased from Teutonic captivity by prince Vytautas. Przesmyki is the nest of the family Przesmycki, with coat of arms Paprzyca (Kuczaba).

Worth seeing

While in Przesmyki, it is worth vis-iting the parish church of St. Jacob the Apostle which is classified as one of the most valuable wooden sacred monu-ments of southern Podlasie. The local parish cemetery has a neo-Gothic chapel built around the middle of the 19th cen-tury with folk sculptures of St. Casimir and St. Hyacinth.

The object, distinguishing the Przesmyki commune on a national scale, is the Mound in Zawady (Majów-ka), devoted to marshal Józef Piłsudski. While in Dąbrowa, it is worth visiting the manor-park complex from 1852.

Łysów, on the other hand, has the ru-ins of a castle from the turn of the 18th and the 19th centuries as well as a for-mer Greek Catholic Orthodox church, built in 1755, currently serving as the parish church of Our Lady of the Rosary.

О гмине

Пшесмыки – это посёлок, располо-женный в 11 км на северо-запад от Лосице. Возник предположи-

тельно в конце XIV в. на территории Великого княжества Литовского как рыцарское владение. В битве под Грюнвальдом в 1410 г., среди рыцарей дрогичинской земли, сражался Гриф из Пшесмык, который попал в плен к крестоносцам и которого позже вы-купил оттуда князь Витовт. Пшесмы-ки – это гнездо рода Пшесмыцких герба Паприца (Кучаба).


В Пшесмыки стоит посетить при-ходской костёл св. апостола Иакова, который относят к самым ценным деревянным духовным достопри-мечательностям южного Подляшья. На местном приходском кладбище находится неоготическая часовня, построенная около середины XIX в., с народными скульптурами св. Кази-мира и св. Яцека.

Интересным объектом гмины Пшесмыки является Курган в с. Зава-ды (Маювка), посвящённый марша-лу Юзефу Пилсудскому. В Домброве стоит посмотреть дворцово-парко-вый комплекс 1852 г.

А в с. Лысово мы найдём руины замка XVIII/XIX вв. и старинную гре-ко-католическую церковь, постро-енную в 1755 г., в настоящее время являющуюся приходским костёлом Матери Божьей Розария.


Marianna SkorupkaKamianki Lackie 2208-109 Przesmykitel. 25 641 22 77

„U Jolanty nad Kołodziejką” Jolanta ZalewskaKamianki Wańki 2708-109 Przesmykitel. 25 641 23 67, 664 234 372



21

Gmina Drohiczyn

O gminie

T ereny gminy zamieszkiwane były już we wczesnym średniowieczu, o czym świadczą pozostałości na

terenie grodziska (obecnie Góra Zamko-wa) oraz kurhany z VII-XI w. Niemniej jednak gród na tych obszarach został założony w XI wieku przez ludność ru-ską, skąd także wywodzi się nazwa miej-scowości od imienia Drogit lub Drohicz.

Warto zobaczyć

W Drohiczynie możemy zobaczyć przepiękny rynek oraz zabytki archi-tektury świadczące o wielokulturowo-ści miasteczka. Warto zwiedzić katedrę Świętej Trójcy z 1723 r., która znajduje się w nietypowym miejscu – na skar-pie nad Bugiem, oraz nieopodal klasz-tor Jezuitów z kolegium z lat 1661-1710. Obecnie w budynku tym mieści się Kuria Diecezjalna oraz Seminarium Duchowne. Jest to również siedziba Muzeum Diecezjalnego – z cennymi zbiorami sakralnymi. Niektóre z nich pochodzą jeszcze z czasów papieża Piusa XII, inne stanowią pamiątkę po majątku Sapiehów czy Radziwiłłów. Kolejnym cennym zabytkiem sakral-nym jest kościół pofranciszkański pw. Wniebowzięcia NMP wraz z budyn-kami poklasztornymi, a także kościół i klasztor Sióstr Benedyktynek. Nale-ży również wspomnieć o przepięknej cerkwi pw. św. Mikołaja Cudotwórcy z XIX wieku. W Drohiczynie utworzone zostało również Muzeum Regionalne, w zbiorach którego znajdują się ekspo-

About the commune

T he area of the commune has been inhabited from the early Middle Ages, which is proven by remains

within the fortified settlement (currently Góra Zamkowa) and barrows from the 7th - 11th centuries. However, the town in these areas was established in the 11th century by Russian people. The town’s name is also of Russian origin, and it comes from the name Drogit or Drohicz.

Worth seeing

Drohiczyn has a beautiful market square and architectural monuments proving the town’s multicultural char-acter. It is worth visiting the Cathedral of the Holy Trinity, built in 1723, which is located in a unique place - on a scarp over the Bug River, as well as the nearby Jesuit monastery with a collegiate from the years 1661-1710. Currently, the building houses the Diocesan Curia and the Priest Seminary. This is also the seat of the Diocesan Museum - with valuable sacred collections. Some of them come from the times of Pope Pius XII, others are a remembrance of the Sapieha or Radziwiłł properties. Another valuable sacred monument is the post-Franciscan Church of the Assumption of the Holy Virgin Mary along with former mon-astery buildings, as well as the church and monastery of the Benedictine Sis-ters. We should also mention the beau-tiful Orthodox church of St. Niklaos the Wonderworker the 19th century. Drohiczyn also has a Regional Muse-

О гмине

Т ерритория гмины была заселена еще в Раннем Средневековье, о чем свидетельствуют остатки го-

родища (сейчас это Замковая гора) и курганы с VII -XI в. Тем не менее, град на этих землях был основан в XI веке русинами, отчего пошло и на-звание местности – от имени Дрогит или Дрогич.


В Дрогичине мы можем увидеть красивый рынок и достопримеча-тельности архитектуры, свидетель-ствующие о мультикультуральности городка. Стоит посетить кафедру Святой Троицы 1723 г., которая на-ходится в довольно нетипичном месте – на склоне на Буге, и находящийся неподалеку монастырь Иезуитов с коллегиумом 1661-1710 годов. В на-стоящее время в здании находится Епархиальная курия и Духовная се-минария. Есть здесь также Епархиаль-ный музей - с ценными коллекциями религиозных предметов. Некоторые из них берут свое начало со времен Папы Пия XII, другие представляют собой памятки усадеб шляхты Сапег и Радзивиллов. Другой важной ре-лигиозной достопримечательностью является францисканский костел Успения Девы Марии вместе с мона-стырскими зданиями, а также костел и монастырь Сестер Бенедектинок. Необходимо также напомнить о пре-красной церкви Святого Николая

Drohiczyn - widok od strony Bugu

Powiat siemiatycki i jego atrakcje Siemiatycze county and its attractions Семятыцкий повет и его достопримечательности

22

zycje z działu etnografii i archeologii opisywanego terenu, a także malarstwo i rzeźba promujące lokalnych artystów.

W pobliskich Tonkielach odnajdzie-my wojenny cmentarz, na którym spo-czywa 25 tys. jeńców wojennych oraz osób cywilnych, zamordowanych przez Niemców w 1941 r.

um the collections of which include ethnographical and archaeological ex-hibitions of the described area, as well as paintings and sculptures promoting local artists.

The nearby town Tonkiele has a mil-itary cemetery where 25,000 POWs, as well as citizens murdered in 1941, are buried.

Чудотворца XIX века. В Дрогичине также имеется Региональный музей, в коллекциях которого находятся экспозиции из отделов этнографии и археологии, описывающие террито-рию, а также живопись и скульптуру местных мастеров.

Поблизости, в Тонкелях, мы най-дем военное кладбище, на котором находятся могилы 25 тысяч военно-пленных и гражданских лиц, убитых в 1941 году.


Restauracja „Zamkowa”ul. Kraszewskiego 1617-312 Drohiczyntel. 85 655 70 72Restauracja oferuje również pokoje noclegowe tel� 503 111 591

„U Ireny”ul. Ciechanowiecka 617-312 Drohiczyntel. 85 655 70 18, 85 655 66 00


„Dom na Skarpie” Grażyna Adamczukul. Piłsudskiego 3717-312 Drohiczyntel. 602 730 883Dom Gościnny „Cichy Bug” Elżbieta Mackiewiczul. Piłsudskiego 2017-312 Drohiczyntel. 85 655 70 17, 606 801 733„Przystań u Agusi” Agnieszka MichalukAleja Jaćwieży 1717-312 Drohiczyntel. 85 655 77 49, 722 394 948

„Pod Kasztanami” Elżbieta KosieradzkaBujaki 5117-312 Drohiczyntel. 85 655 74 72„Stanley Ranczo” Lucyna i Stanisław NiewiarowscyMiłkowice Janki 217-312 Drohiczyntel. 85 655 10 19, 785 071 262Gospodarstwo Agroturystyczne Jadwiga SenczynoKolonia Drohiczyn 617-312 Drohiczyntel. 513 730 812„Nad Jeziorkiem” Beata ZabokrzeckaChrołowice 1517-312 Drohiczyntel. 85 655 71 60, 606 974 433www.nadjeziorkiem.eu

Hotel • Hotel • Отель

Hotel „Drohicki”Zajęczniki 11717-312 Drohiczyntel. 667 882 747e-mail: recepcja@hoteldrohicki�plwww.hoteldrohicki.pl

Pokoje do wynajęcia • Rooms • Комнаты в аренду

Anna Cichońul. Wielkiego Księcia Witolda 2417-312 Drohiczyntel. 666 362 843, 517 722 270Małgorzata Grajewskaul. Wielkiego Księcia Witolda 317-312 Drohiczyntel. 85 655 75 29Anna Kaczyńskaul. Szmita 2217-312 Drohiczyntel. 85 655 73 95„Noclegi pod Katedrą” Barbara Kosińskaul. Jana z Drohiczyna 317-312 Drohiczyntel. 85 655 76 61„Noclegi u Ireny” Irena Ługowskaul. Ciechanowiecka 617-312 Drohiczyntel. 85 655 70 18, 509 377 093Pokoje Gościnne „Bajka” Teresa PietrzakPl. Kościuszki 37/3817-312 Drohiczyntel. 85 655 78 66, 503 701 196Pokoje Gościnne Teresa SmorczewskaPl. Kościuszki 3217-312 Drohiczyntel. 510 318 139



Prezbiterium w kościele Wniebowzięcia NMP w Drohiczynie Bazylika katedralna Trójcy Przenajświętszej w Drohiczynie

23

Gmina Dziadkowice

O gminie

Początków pierwszych osad na tere-nie gminy można doszukiwać się w wieku XIV, kiedy książę Janusz

zaczął sprowadzać tu drobne rycerstwo z zachodnich rejonów Mazowsza. Miało ono za zadanie strzec wschodnich rubie-ży państwa. Jednak pierwsza wzmianka o Dziadkowicach pojawiła się w XV wie-ku, kiedy Stanisław, zwany Dziadkiem, otrzymał od książąt litewskich przywilej wójtostwa w Drohiczynie.

Warto zobaczyć

Do zabytków, które warto zobaczyć, należą: kościół parafialny pw. Świętej Trójcy w Dziadkowicach, wzniesiony w 1802 roku z dzwonnicą i plebanią oraz kaplica cmentarna z 1826 roku. W pobli-skiej Osmoli na uwagę zasługuje kościół parafialny pw. Matki Boskiej Bolesnej oraz pozostałości po kurhanie, które świadczą o dawnym osadnictwie na tych terenach. Ciekawostką turystyczną jest również naturalny głaz polodowcowy, znajdujący się nieopodal budynku szko-ły podstawowej w Osmoli.

Będąc w Dołubowie nie sposób po-minąć drewnianego dworu z 1912 r. wraz z zabytkową aleją i parkiem. Po wojnie mieściła się w nim szkoła, obec-nie dwór jest własnością prywatną. Niestety, nie został odrestaurowany

About the commune

T he origins of the first settlements in the commune may date back to the 14th century when duke Janusz

I of Warsaw began to import minor knights from the western Mazowsze regions. The knights were supposed to protect the eastern boundaries of the state. However, the first mention about Dziadkowice dates back to the 15th cen-tury when Stanisław, known as Dziadek, received the privilege of village mayor in Drohiczyn from the Lithuanian dukes.

Worth seeing

Monuments worth seeing include: the parish church of the Holy Trinity in Dziadkowice, erected in 1802 with a bell-tower and a presbytery, as well as the cemetery chapel from 1826. The nearby town Osmola has an interesting parish church dedicated to Our Lady of Sorrows, as well as the remains of a bar-row which prove the former coloniza-tion of these areas. An interesting tour-ist attraction is a glacial erratic located near the primary school in Osmola.

While visiting Dołubowo, you can-not miss a wooden manor house from 1912 with a historic parkway and a park. After the war, it housed a school and currently it is in private hands. Unfor-tunately, it was not renovated and is

О гмине

Остатки первых поселений на тер-ритории гмины датируются XIV веком, когда князь Януш разда-

вал здесь землю мелкой шляхте из западной Мазовии. Шляхта должна была защищать восточные рубежи государства. А первое упоминание о населенном пункте Дзядковице по-явилось в XV веке, когда Станислав, прозванный Дзядком, получил от князей литовских полномочия войта в Дрогичине.


К достопримечательностям, ко-торые стоит посмотреть, можно от-нести: приходский костел Святой Троицы в Дзядковице, открытый в 1802 году с колокольней и домом приходского священника, а также кладбищенской часовней 1826 года. В близлежащей Осмоли внимания за-служивает приходский костел Божь-ей Матери и остатки кургана, которые свидетельствуют о давнем заселении этой территории. Внимание туристов также привлечет природный ледни-ковый валун, находящийся недалеко от начальной школы в Осмоли.

Находясь в с. Долубув, загляните в деревянную усадьбу 1912 г. вместе с великолепной аллеей и парком.

Cerkiew pw. św. Michała Archanioła w ŻurobicachKościół pw. Przemienienia NMP Matki Bolesnej w Osmoli


24

i niszczeje. W Dołubowie znajduje się również kościół parafialny pw. Świętych Piotra i Pawła. W Żurobicach zaś można zwiedzić Cerkiew Prawosławną pw. św. Michała Archanioła. Do dóbr kultury, które nie są wpisane do rejestru zabyt-ków, należy ponadto zaliczyć kapliczki i krzyże przydrożne.

После войны здесь находилась шко-ла, сейчас усадьба является частной собственностью. К сожалению, она не реставрируется и постепенно разрушается. В с. Долубув находит-ся также приходской костел святых Петра и Павла. В с. Журобице можно посетить церковь святого Михаила Архангела. К культурным ценностям, которые не вписаны в реестр досто-примечательностей, можно отнести часовенки и придорожные кресты.

decaying. Dołubowo also has a parish church dedicated to St. Peter and St. Paul. While in Żurobice, you may visit the Orthodox Church of St. Michael the Archangel. Cultural attractions which are not entered into the register of mon-uments also include roadside shrines and crosses.


Bar „Jazz”Dziadkowice 6217-306 Dziadkowicetel. 85 657 16 02


„Kazimierzówka” Zofia i Kazimierz FleksLipiny 1917-306 Dziadkowicetel. 85 65 71 629, 509 450 806Maria TołwińskaJasienówka 517-306 Dziadkowicetel. 85 65 71 128, 607 402 424



Dojrzewające żyto w Dziadkowicach

Krajobraz w okolicy wsi Dziadkowice

25

Gmina Grodzisk

O gminie

Grodzisk należy do najstarszych miejscowości powiatu siemiatyc-kiego. Wykopaliska archeologiczne

datują istnienie w tym miejscu osady już na przełomie XII i XIII w.

Warto zobaczyć

Wybierając się do Grodziska powin-niśmy odwiedzić zabytkowy drewniany budynek dawnej cerkwi z II poł XVII w., który jednak w latach 20. XX w. został zamieniony na kościół, obecnie to pa-rafia pw. Wniebowzięcia NMP. Uwagę przykuwa również stojąca nieopodal drewniana dzwonnica, prawdopodob-nie z 1919 r. Nie da się również przejść obojętnie obok znajdującej się w samym centrum miejscowości cerkwi św. Mi-kołaja.

Równie okazale prezentuje się cer-kiew pw. Opieki Matki Boskiej w Czar-nej Cerkiewnej z 1902 roku. Ogromny murowany bielony budynek zwraca uwagę już z daleka. Być może mniej efektownie, ale jakże urokliwie, prezen-tuje się niewielka cmentarna cerkiew-ka w Czarnej Wielkiej. Ośmioboczna

About the commune

G rodzisk is one of the oldest towns of the Siemiatycze district. Archaeo-logical excavations date back to the

existence of a settlement in this place as early as at the turn of the 12th and 13th centuries.

Worth seeing

When going to Grodzisk, you should visit the historical wooden building of the former Orthodox church from the second half of the 17th century. Howev-er, in the 1920s it was transformed into a church, currently the parish of the Assumption of the Holy Virgin Mary. Your attention will also be drawn to the nearby wooden bell-tower, proba-bly from 1919. It is impossible to pass by the Orthodox church of St. Nikolaos, located in the very center of the town, indifferently.

The Orthodox church of the Care of Our Lady in Czarna Cerkiewna, built in 1902, is equally magnificent. The huge brick, whitewashed building draws your attention from afar. The small ceme-tery of the Orthodox church in Czarna

О гмине

Г родзиск принадлежит к самым старым местностям семятычен-ского повета. Археологические

исследования датируютздесь первые поселения рубежом XII и XIII в.

Стоитпосмотреть

Посещая Гродзиск, мы должны об-ратить внимание на здание старой церкви II пол XVII в., которая в 20-х годах XX в. была преобразованав ко-стел, сейчас – приход Успения Девы Марии. Внимание привлекает так-же стоящая неподалеку деревянная колокольня, датируемая вероятно 1919 г. Нельзя пройти мимо стоящей в самом центре поселка церкви св. Николая.

Также хорошо сохранилась цер-ковьОпеки Божьей Материв с. Чар-на-Церкевна 1902 года. Огромное каменное белое здание привлекает взгляд уже издалека. Быть может ме-нее эффектно, но также впечатляюще выглядит небольшая кладбищенская церквушкав с. Чарна-Велька. Вось-мисторонняя конструкция святы-

Gospodarstwo Agroturystyczne „Ziołowy Zakątek” w Korycinach


26

Kapliczka św. Jana Nepomucena w Mierzynówce

konstrukcja świątyni pw. Matki Boskiej Kazańskiej budzi ciekawość odwiedza-jących miejscowy cmentarz. Podobne zainteresowanie wzbudza niewielkich rozmiarów znajdująca się obok drew-niana dzwonnica pochodząca z około 1870 r.

Na trasie wiodącej z Grodziska do Czarnej Średniej znajduje się nieduża miejscowość Mierzynówka, a w niej, usytuowana niepozornie, polna, mu-rowana kapliczka św. Jana Nepomucena z końca XVIII w. Cenny obiekt został wpisany do rejestru zabytków.

Wielka is perhaps less magnificent, but equally charming. The octagonal struc-ture of the church of Our Lady of Ka-zan is interesting for visitors of the local cemetery. The small wooden bell-tower located nearby, dating back to around 1870, arouses similar interest.

On the route from Grodzisk to Czar-na Średnia, there is the small town of Mierzynówka, which has an inconspicu-ous brick shrine of St. John of Nepomuk from the end of the 18th century located in a field. The valuable object was en-tered into the list of monuments.

ниМатери Божьей Казанской вызы-вает интерес посетителей местного кладбища. Также стоит обратить внимание на небольших размеров деревянную колькольню 1870 г.

На трассе, ведущей из Гродзиска в с. Чарна-Средня, находится неболь-шой поселок Межинувка, а в нем – каменная часовенка Св. Яна Непо-муцкого с концаXVIIIв. Этот ценный объект входит в реестр достоприме-чательностей.


„Ziołowy Zakątek”Koryciny 7317-315 Grodzisktel. 85 656 86 68, 512 127 069Jarosław KobusSiemiony 8317-315 Grodzisktel. 85 657 52 85Iwona Zaremba-KrysińskaKamianki 40, 17-315 Grodzisktel. 85 656 09 23


Gospodarstwo Agroturystyczne „Ziołowy Zakątek” w Korycinach

Żniwa w okolicy Grodziska

27

Gmina Mielnik

O gminie

Pierwsze ślady pobytu człowieka na terenie gminy Mielnik pochodzą z okresu neolitu, ale stałe osad-

nictwo datowane jest na XI–XII wiek. Gród mielnicki powstał być może już w 1038 r. podczas wyprawy Wielkiego Księcia Kijowskiego Jarosława przeciw Jaćwingom. W tym okresie był to teren rywalizacji pomiędzy książętami pol-skimi a ruskimi. Po raz pierwszy nazwa Mielnik (Mielnica) pojawia się w Lato-pisie Ipatijewskim w roku 1240, gdy Ta-tarzy zniszczyli gród mielnicki i po raz drugi w roku 1260, kiedy to przed ikoną Spasa Izbawnika (Chrystusa Zbawiciela i Odkupiciela) modlił się ruski książę halicko-włodzimierski Daniło.

Warto zobaczyć

W Mielniku do dziś zachowały się ślady dawnego osadnictwa. Warto wdrapać się na Górę Zamkową z pozo-stałościami XII-wiecznego grodziska, z dobrze widoczną fosą. Znajdujące się tam pozostałości muru kamiennego są pamiątką po istniejącym niegdyś w tym miejscu mielnickim zamku. U podnóża grodziska zachowały się ruiny kościo-ła pochodzącego najprawdopodobniej z roku 1420. Na uwagę zasługuje także cmentarna cerkiew z 1777 roku pw. Mat-ki Boskiej Opiekuńczej, znajdująca się

About the commune

T he first traces of human residence in the Mielnik commune come from the Neolithic period, but perma-

nent settlement dates back to the 11th and 12th centuries. The Mielnik town may have been established as early as in 1038 during the expedition of the Grand Prince of Kiev, Yaroslaw the Wise, against the Yotvingians. At that time, it was the area of rivalry between Polish and Russian princes. The name Mielnik (Mielnica) appears for the first time in the Hypatian Codex in 1240 when the Tatars destroyed the Mielnik town and again in 1260 when Daniło, the Galicia-Vladimir Russian prince prayed in front of the icon of Spas Iz-bawnik (Christ Savior and Redeemer).

Worth seeing

Traces of the former settlement are preserved in Mielnik to this day. It is worth climbing Góra Zamkowa, with remnants of a fortified settlement from the 12th century, and a well visible moat. The remnants of the stone wall found there are a remembrance of the former Mielnik castle located in this place. Ruins of a church, most probably from 1420, are preserved at the foot of the for-tified settlement. It is also worth paying attention to the cemetery of the Ortho-

О гмине

Первые следы пребывания челове-ка на территории гмины Мельник относятся к временам неолита,

однако постоянное поселение дати-руется XI–XII вв. Мельницкое горо-дище возникло, предположительно, уже в 1038 г. во время похода Великого князя Киевского Ярослава против ят-вягов. В то время это была террито-рия соперничества между польскими и русскими князьями. Впервые назва-ние Мельник (Мельница) появляется в Ипатьевской летописи в 1240 г., ког-да татары уничтожили мельницкий град, и ещё раз в 1260 г., когда перед иконой Спаса-Избавителя (Христа Спасителя и Искупителя) молился русский князь галицко-владимир-ский Даниил.


В Мельнике до сегодняшнего дня сохранились следы древнего поселе-ния. Стоит взобраться на Замковую гору с остатками городища XII в. и хорошо видным рвом. Находящие-ся там остатки каменной стены напо-минают о некогда стоявшем на этом месте мельницком замке. У основания городища сохранились руины костё-ла, построенного предположительно в 1420 г. Заслуживает внимания и цер-

Kościół pw. Przemienienia Pańskiego w Mielniku


28

przy cmentarzu prawosławnym, a także kościół pw. Przemienienia Pańskiego z 1913 roku – jeden z nielicznych za-bytków zachowanych po II wojnie świa-towej. Cennym dziedzictwem kultury Mielnika jest okazała cerkiew pw. Na-rodzenia NMP z 1823 roku. Niebywałą ciekawostkę turystyczną opisywanej miejscowości stanowi odkrywkowa kopalnia kredy.

W pobliskich Tokarach znajduje się zabytkowy kościół pw. Podwyższenia Krzyża Świętego. Jeden z nielicznych w tym regionie drewniany kościółek z lat 1934-1935 przykuwa uwagę nie-spotykaną na tym terenie architekturą, nawiązującą do świątyń występujących na południu kraju.

Innym ciekawym zabytkiem sakral-nym jest kościół pw. św. Stanisława Biskupa i Męczennika w Niemirowie. Warto wspomnieć, że właśnie w tej miejscowości odbywają się przeprawy promowe przez Bug. W oddalonej od Tokar o 2 km Koterce możemy podzi-wiać piękną drewnianą cerkiew prawo-sławna pw. Ikony Matki Boskiej Wszyst-kich Strapionych Radość.

dox church of Our Lady the Protector from 1777, located at the Orthodox cem-etery, as well as the church of the Trans-figuration from 1913 – one of the few monuments preserved after World War II. A valuable heritage of Mielnik’s cul-ture is the impressive Orthodox church of the Birth of the Holy Virgin Mary from 1823. An open-cast chalk mine is an exceptional tourist attraction of the described town.

The nearby town Tokary has a his-toric church of the Triumph of the Holy Cross. One of the few wooden churches in this region from the years 1934-1935, it attracts attention thanks to its unique architecture, referring to churches found in the south of Poland.

Another interesting sacred mon-ument is the Church of St. Stanislaus of Szczepanów, Bishop and Martyr in Niemirów. It is worth mentioning that this very town is the place where you may cross the Bug River on a ferry. In Koterka, 2km away from Tokary, we can admire a beautiful wooden Orthodox church of the Icon of Our Lady of All Lost Joys.

ковь-усыпальница Матери Божьей Покровительницы 1777 г., которая находится при православном клад-бище, а также костёл Преображения Господня 1913 г. – один из немногих памятников, сохранившихся после Второй мировой войны. Ценным на-следием культуры Мельника является роскошная церковь Рождества Пре-святой Девы Марии 1823 г. Необыкно-венной туристической достопримеча-тельностью в описываемой местности являетсякарьер по добыче мела.

В близлежащем селе Токары нахо-дится старинный костёл Вознесения Святого Креста. Один из немного-численных в этом регионе, деревян-ный костёл 1934-1935 гг. привлекает внимание необычной для этих мест архитектурой, напоминающей храмы на юге страны.

Ещё одной интересной сакральной достопримечательностью является костёл Святого Епископа и Мученика Станислава в Немирове. Стоит вспом-нить, что именно в этой местности совершаются паромные переправы по реке Буг. В удалённой на 2 км от Токары Котерке можно полюбоваться красивой деревянной православной церковью Иконы Божией Матери «Всех Скорбящих Радости».

Zajazd • Inn • Постоялый двор

„Tawerna Przystań”ul. Brzeska 51A (obok Topoliny)17-307 Mielniktel. 608 478 023


Elżbieta i Jerzy ŚnieżkoUroczysko 417-307 Mielniktel. 513 300 794„Agroturystyka w Homotach” Andrzej i Olga RemeszHomoty 2017-307 Mielniktel. 85 655 00 83, 605 660 083 Janina i Jan Dmitrukul. Biała 817-307 Mielniktel. 85 655 63 48, 661 784 522Elżbieta SzymańskaWajków 5017-307 Mielniktel. 85 655 72 55

Irena Wysockaul. Brzeska 22017-307 Mielniktel. 85 65 77 125Leokadia Dacewiczul. Brzeska 11017-307 Mielniktel. 85 657 71 10Jerzy Kierkowiczul. Brzeska 23217-307 Mielniktel. 85 657 71 56Mirosław Sawczukul. Mostowa 717-307 Mielniktel. 85 657 71 44„Cztery Pory Roku”Osłowo 3117-307 Mielniktel. 604 613 246„Grabowa Ostoja”Radziwiłłówka 6217-307 Mielniktel. 85 657 74 51Galina GnatPawłowicze 417-307 Mielniktel. 85 655 00 58, 668 825 426

Krystyna Zwierzyńskaul. Biała 10b17-307 Mielniktel. 85 657 71 03, 606 928 108Alicja Boratyńskaul. Brzeska 10017-307 Mielniktel. 609 132 575Zbigniew Sawczukul. Stary Trakt 1217-307 Mielniktel. 85 65 77 108„Julia” Grażyna OstapkowiczOsłowo 3417-307 Mielniktel. 85 65 77 180, 500 088 332Klaudia Kędzioraul. Brzeska 8517-307 Mielniktel. 85 65 77 056Aleksandra Kudelskaul. Brzeska17-307 Mielniktel. 601 916 125Apolonia KrajewskaSutno 217-307 Mielniktel. 85 65 53 786



29

Maria Iwanowskaul. Sadowa 1317-307 Mielniktel. 85 65 77 137, 602 251 806Małgorzata KałanczyńskaSutno 8917-307 Mielniktel. 85 657 71 73, 607 669 949Jerzy Kierkowiczul. Brzeska 23217-307 Mielniktel. 85 657 71 56, 660 982 726Maria Charkiewiczul. Królewska 717-307 Mielniktel. 85 657 71 15, 604 650 167Dariusz PogrebniakRadziwiłłówka 1717-307 Mielniktel. 85 657 74 44Leokadia Dacewiczul. Duboisa 1417-307 Mielniktel. 85 65 77 110Mirosław Józefowiczul. Brzeska 3517-307 Mielniktel. 85 657 70 70, 604 156 154Pensjonaty i zajazdy • Lodging houses and inns • Пансионаты и постоялые дворы

ApartHostel „Korolówka”ul. Popław 117-307 Mielniktel. 516 729 001, 85 657 73 00F.H-U „Panorama” Marcin Kopciewskiul. Brzeska 6717-307 Mielniktel. 85 657 72 76, 782 866 186e-mail: panorama@mielnik�plwww.mielnik.pl


Ośrodek Wypoczynkowy „U Floriana”ul. Bugowa 1017-307 Mielniktel. 85 657 72 27e-mail: goksir@mielnik�com�plwww.goksir.mielnik.com.plSamorządowy Ośrodek Wypoczynkowy (domki campingowe)ul. Brzeska17-307 Mielniktel. 85 657 72 27Pola namiotowe • Campsites • КемпингиPole namiotowe „Głogi”ul. Zaszkolna 117-307 Mielniktel. 85 657 72 27e-mail: goksir@mielnik�com�plwww.goksir.mielnik.com.pl Ruiny kościoła pw. Trójcy Świętej w Mielniku

Krajobraz w okolicy Mielnika

Kościół pw. św. Stanisława Biskupa i Męczennika w Niemirowie

Kopalnia kredy w Mielniku

30

Gmina Milejczyce

O gminie

Nazwa miejscowości pochodzi od bardzo popularnego w Polsce w XII w. serbskiego imienia Milej

lub Milejko.

Warto zobaczyć

W Milejczycach trzeba zobaczyć ko-ściół parafialny pw. św. Stanisława z II poł. XVII w. – przy kościele znajduje się dzwonnica drewniana z 1740 r. We wsi są dwie cerkwie: św. Barbary z 1900 r. i św. Mikołaja z ok. 1890 r. W niewiel-kiej odległości od Milejczyc, w Sobie-tynie, warto zatrzymać się przy cerkwi cmentarnej pw. św. Apostołów Piotra i Pawła, pochodzącej prawdopodobnie z 1672 roku.

Nie zaszkodzi wybrać się także do wsi Rogacze, dawniej nazywanej Rohacze. W tej XV-wiecznej niegdyś osadzie znaj-duje się cerkiew pw. Narodzenia NMP, o której powstaniu po okolicy krąży piękna legenda. Podobno na pobliskim pagórku pewien religijny człowiek zna-lazł ikonę św. Antoniego i w tym miej-scu wybudował cerkiew św. Antoniego Peczerskiego, a licznie przybywający do świątyni wierni mieli doświadczać cudu uzdrowienia przed ikoną świętego. Cerkiew, niestety, została spalona. Nie udało się również zachować ikony św. Antoniego. Obecna jest kopią wykonaną przez mnicha z żurobickiego monasteru.

About the commune

T he town’s name comes from a Serbi-an name – Milej or Milejko – which was very popular in Poland in the

12th century.

Worth seeing

While in Milejczyce, it is worth vis-iting the parish church of St. Stanislaus from the second half of the 17th century – a wooden bell-tower from 1740 is lo-cated next to the church. The village has two Orthodox churches: St. Barbara from 1900 and St. Nikolaos from around 1890. Not far away from Milejczyce, in Sobi-atyno, it is worth visiting the cemetery of the Orthodox church of St. Peter and Paul the Apostles, probably from 1672.

It is also worth travelling to the village Rogacze, formerly known as Rohacze. This 15th-century settlement has the Or-thodox church of the Birth of the Holy Virgin Mary, with a beautiful legend as-sociated with it. It is said that a religious man once found the icon of St. Anthony on a nearby hill and built the Orthodox church of St. Anthony of Kiev in that place. Numerous faithful coming to the church were supposed to experience the miracle of healing in front of the icon of the Holy Cross. The Orthodox church, unfortunately, was burned down and the icon of St. Anthony was not preserved. The current one is a copy made by a monk from the Żurobice monastery.

О гмине

Название местности происходит от весьма популярного в Польше в XII в. сербского имени Милей

или Милейко.


В с. Милейчице стоит посмотреть приходской костёл св. Станислава II пол. XVII в. - при костёле находится деревянная колокольня 1740 г. В по-сёлке есть ещё две церкви: св. Вар-вары 1900 г. и св. Николая ок.1890 г. Недалеко от Милейчице, в с. Собе-тын, стоит задержаться у церкви-у-сыпальницы св. апостолов Петра и Павла, построенной предположи-тельно в 1672 г.

Не будет лишним также посетить село Рогаче, прежде называемое Рохаче. В этом поселении XV в. на-ходится церковь Рождества Пресвя-той Девы Марии, о явлении которой в окрестностях ходит красивая ле-генда. Якобы на близлежащем холме один верующий человек нашёл икону Св. Антония и на этом месте постро-ил церковь св. Антония Печерского, а посещающие храм многочисленные верующие могли испытать чудесное исцеление иконой святого. К сожале-нию, церковь была сожжена. Не уда-лось сохранить и икону св.Антония. Есть лишь копия, сделанная монахом из журобицкого монастыря.

Kościół św. Stanisława w Milejczycach


31


„Domek pod sosnami w Rogaczach” Katarzyna KondratiukRogacze, ul. Kościelna 5617-332 Milejczycetel. 519 352 046Antonina RosaKolonia Pokaniewo 1717-332 Milejczycetel. 85 657 53 40, 669 544 139Domek Koła Łowieckiego „Jeleń”Jałtuszczyki 1517-332 Milejczycetel. 85 657 90 42


Cerkiew prawosławna św. Barbary w Milejczycach

Majowy pejzaż

32

Gmina Nurzec-Stacja

O gminie

Zaczątkiem miejscowości była osada robotników, pracujących w 1904 roku przy budowie linii kolejowej

Białystok-Siedlce. Jej rozwój zaś zwią-zany jest z uruchomieniem tartaków i kaflarni działających w okresie mię-dzywojennym i powojennym. Tartak w Nurcu-Stacji do 1994 roku zaliczano do największych w rejonie nadbużań-skim.

Warto zobaczyć

W Nurcu-Stacji warto zwrócić uwagę na budynek dworca PKP oraz stojącą obok zabytkową wieżę ciśnień, które zo-stały wybudowane wraz z rozwojem ko-lejnictwa na tym terenie w roku 1906 r.

W pobliskich Telatyczach znajduje się przepiękna zabytkowa cerkiew pw. św. Kosmy i Damiana, pochodząca z lat 1902-04, a obok niej płyta z napisami, łączącymi znaki cyrylicy i greki. Nale-ży wspomnieć, że miejscowość ta była niegdyś w posiadaniu hrabiny Marii Po-tockiej, która przyczyniła się do rozwoju wsi. Współcześnie jedyną pamiątką po hrabiowskich dobrach jest usytuowa-na w pobliskim lesie kapliczka. Warto również wstąpić na miejscowy cmen-tarz, na którym znajduje się zbudowa-na w 1930 r. cerkiew pw. Ścięcia Głowy Jana Chrzciciela.

Kierując się w stronę Siemiatycz na-potkamy wieś Klukowicze. To malow-

About the commune

T he beginning of the town was a set-tlement of workers, working in 1904 at the construction of the railway

line of Białystok-Siedlce. Its develop-ment is related to the establishment of sawmills and tile factories operating in the inter-war period and the post-war period. Until 1994, the sawmill in Nurzec-Stacja was classified as one of the largest sawmills in the Bug region.

Worth seeing

While in Nurzec-Stacja, it is worth paying attention to the building of the railway station, as well as the nearby his-torical water tower, which were built in 1906 along with the development of the railway in this region.

The nearby town of Telatycze has the beautiful and historic Orthodox church of St. Cosmas and Damian, dating back to the years 1902-04. Next to it, there is a board with inscriptions combining characters of the Cyrillic alphabet and the Greek alphabet. It should be men-tioned that this town was once owned by countess Maria Potocka, who con-tributed to the village’s development. Currently the only remembrance of the countess’ goods is the shrine found in the nearby forest. It is also worth visiting the local cemetery, which has an Ortho-dox church dedicated to the Beheading of John the Baptist, built in 1930.

О гмине

Началом населённого пункта по-служило поселение рабочих, трудящихся в 1904 г. на строи-

тельстве железнодорожной линии Белосток – Седльце. Его развитие связано с запуском лесопильни и кафельного завода, действующих в межвоенный и послевоенный пе-риоды. Лесопилняв Нужец-Стации до 1994 г. считалась одной из круп-нейших в Прибугском районе.


В Нужец-Стации стоит обратить внимание на здание железнодорожно-го вокзала и стоящую рядом старин-ную водонапорную башню, которые были построены во времена разви-тия железнодорожного транспорта на этой территории в 1906 г.

В близлежащем с.Телатыче нахо-дится прекрасная старинная церковь Святых Космы и Дамиана, возведен-ная в 1902-04 гг., а около неё плита с надписями, сочетающими грече-ские и кириллические буквы. Стоит вспомнить, что эта местность неког-да находилась во владении графини Марии Потоцкой, которая способ-ствовала развитию села. Сегодня единственным воспоминанием о графских владениях служит нахо-дящаяся в близлежащем лесу часо-венка. Стоит также посетить местное

Monaster Świętych Marty i Marii na Świętej Górze GrabarceKrzyże pokutne na Świętej Górze Grabarce


33

nicza miejscowość z wieloma jeszcze dobrze zachowanymi drewnianymi chatami z przełomu XIX/XX wieku. Znajduje się tu również drewniany dwór oraz pozostałości po kompleksie zabu-dowań dworskich, otoczone parkiem. Podobne spotkamy także w pobliskich Latowiczach.

Na koniec wycieczki po gminie Nurzec-Stacja docieramy do Grabarki – najsłynniejszego miejsca kultu wy-znawców prawosławia. Według legend tutejsze sanktuarium istnieje od XII wieku, jednak bardziej prawdopodobna jest data 1710 rok, kiedy to przed epi-demią cholery ukryła się tutaj grupa wiernych. Ocalona uznała to miejsce za święte, a wodę w pobliskim źródełku za uzdrawiającą. Obecny wygląd cerkwi jest kopią tej pochodzącej z XVIII wie-ku (pierwotna została podpalona). Od 1947 r. na Św. Górze Grabarce istnieje pierwszy w Polsce żeński klasztor pra-wosławny pw. św. Marty i Marii.

Moving towards Siemiatycze, we reach the village of Klukowicze. This is a picturesque town with numerous, well-preserved wooden huts from the turn of the 19th and 20th centuries. It also has a wooden manor house and the remnants of a complex of manor build-ings, surrounded by a park. Similar ones may also be found in the nearby village Latowicz.

At the end of the tour in the Nurzec- Stacja commune we reach Grabarka – the most famous places of worship for followers of the Orthodox Church. According to legends, the local sanc-tuary was established in the 12th cen-tury. However, 1710 is a more probable date when a group of faithful hid here from an epidemic of cholera. The sur-vivors recognized this place as sacred and the water in the nearby spring as having healing properties. The current appearance of the Orthodox church is a replica of that of the 18th century (the first one was burned down). Since 1947, The Holy Mountain Grabarka has the first women’s Orthodox monastery in Poland, dedicated to St. Martha and St. Mary.

кладбище, на котором находится по-строенная в 1930 г. церковь Усекнове-ния Головы Иоанна Предтечи.

Направляясь в сторону г. Семя-цице, мы попадем в посёлок Клюко-виче. Это живописный населённый пункт со множеством хорошо сохра-нившихся изб кон. XIX – нач. XX вв. Также здесь находится деревянная усадьба и остатки комплекса при-усадебных построек, окружённые парком. Нечто подобное мы найдём и в близлежащем с.Латовиче.

Под конец экскурсии по гмине Ну-жец-Стация мы придём к Горе Гра-барка – это самое известное место поклонения для исповедующих пра-вославие. Согласно легендам, мест-ный храм существует с XII века, од-нако наиболее правдоподобной датой является 1710 г., когда от эпидемии холеры здесь пряталась группа веру-ющих. Уцелевшие признали это место священным, а воду из близлежащего источника - целебной. Сегодняшний облик церкви является копией той, которая была построена в XVIII в. (старая была сожжена). С 1947 г. на Св. Горе Грабарка действует первый в Польше женский православный мо-настырь Св. Марты и Марии.


Radosław KowalczukMoszczona Pańska 217-330 Nurzec-Stacjatel. 512 491 446Danuta i Jan MudelMoszczona Pańska 3217-330 Nurzec-Stacjatel. 85 657 51 75

„Domek w zagrodzie” Raisa PachwicewiczŻerczyce 4317-330 Nurzec-Stacjatel. 85 657 53 32„Kwiatowa zagroda” Barbara BogdanŻerczyce 9a17-330 Nurzec-Stacjatel. 85 657 52 58„Pod Św. Górą” Nikon GumieniakSzumiłówka 917-330 Nurzec-Stacja


Grabarka. Studnia cudownego źródełka (u podnóża góry)Krzyże pokutne na Świętej Górze Grabarce

34

Gmina Perlejewo

O gminie

Nazwa miejscowości wywodzi się od białoruskiego imienia Pierlej. Ziemia, na której leży gmina Per-

lejewo, należała w XIV w. do Wielkiego Księstwa Litewskiego. Litewscy książęta osiedlali tu chłopów i bojarów pocho-dzących z Rusi. Badacze wnioskują, że Perlejewo założono najpóźniej w końcu XIV wieku. Niewielka wtedy wieś była otoczona dużym obszarem ziemi, zwa-nej włością perlejewską.

Warto zobaczyć

Do najciekawszych zabytków archi-tektonicznych gminy należy kościół pw. Przemienienia Pańskiego w Perlejewie. Obecny murowany budynek pochodzi z lat 1860-1883. Natomiast, jak głoszą kroniki kościelne, parafia musiała ist-nieć na tym terenie już w 1407 roku, bo-wiem z tego okresu pochodzą pierwsze o niej wzmianki.

Drugim zabytkiem sakralnym na terenie gminy jest kościół pw. św. Jana Chrzciciela w Grannem, wsi założonej w 1453 roku. Warto wybrać się także do Wiktorowa. Znajdujący się w tej miej-scowości dworek rodziny Jastrzębskich

About the commune

T he town’s name comes from the Be-larussian name Pierlej. The land on which the Perlejewo commune is

located belonged to the Grand Duchy of Lithuania in the 14th century. Lith-uanian princes settled their peasants and boyars coming from Russia here. Researchers argue that Perlejewo was established not later than at the end of the 14th century. The small village was then surrounded by a large area of land known as the Perlejewo property.

Worth seeing

The most interesting architectonic monuments in the commune include the church of the Transfiguration in Perlejewo. The current brick building comes from the years 1860-1883. On the other hand, as results from church chronicles, the parish in this region already existed in 1407 since the first references to it originate from this period.

The second sacred monument in the commune is the church of St. John the Baptist in Granne, a village established in 1453. It is also worth visiting

Kościół pw. Przemienienia Pańskiego w Perlejewie

О гмине

Название местности происходит от белорусского имени Перлей. Земля, на которой расположена

гмина Перлеево, в XIV в. входила в состав Великого княжества Ли-товского. Литовские князья селили здесь русских крестьян и бояр. Ис-следователи пришли к выводу, что Перлеево было основано не позднее конца XIV века. Небольшое, в то время, село было окружено большой земельной площадью, которую назы-вали перлеевской землёй.


К наиболее интересным архитек-турным памятникам гмины относит-ся костёл Преображения Господня в Перлееве. Это каменное здание было построено в 1860-1883 гг. Одна-ко, как утверждают церковные хро-ники, парафия должна была суще-ствовать в этих местах уже в 1407 г., поскольку первые упоминания о ней относятся именно к этому периоду.

Другой духовной достопримеча-тельностью на территории гимны является костёл Св. Иоанна Крести-


35

pochodzi z 1929 roku, został wybudo-wany przez dziedzica Antoniego Ja-strzębskiego. Zespół dworski otacza sad, do dworu zaś prowadzi brukowa aleja, obsadzona wierzbami. Przestronny dwukondygnacyjny murowany budy-nek jest bardzo dobrze zachowany. Nad gankiem znajduje się piękny, duży taras. Dwór otaczały zabudowania gospodar-cze, niestety, dziś już nie istniejące.

Wiktorów. The manor house of the family Jastrzębski located in this town dates back to 1929. It was built by the heir of Antoni Jastrzębski and is surrounded by an orchard. A stone parkway with willows leads to the manor house. The spacious two-storey brick building is very well preserved and a beautiful large terrace stands over the porch. The manor house was surrounded by farming buildings. Unfortunately, they were not preserved to this day.

теля в Гранном, посёлке, основанном в 1453 г. Также стоит посетить Вик-торов. Находящаяся здесь усадьба семьи Ястшембских была построена помещиком Антонием Ястшембским в 1929 г. Помещичьий комплекс окру-жён садом, во двор нас ведёт мощё-ная аллея, обсаженная вербами. Просторный двухэтажный камен-ный дом очень хорошо сохранился. Над крыльцом находится красивая большая терраса. Когда-то усадьбу окружали хозяйственные постройки, но они, к сожалению, не сохранились до сегодняшнего дня.

Granne. Obelisk upamiętniający ofiary Strzelców Kurpiowskich poległych 24 lipca 1792 roku w bitwie w obronie Konstytucji 3 Maja

Rzeka Bug w okolicy wsi Granne


Zofia JóźwiakGranne 3117-322 Perlejewotel. 85 657 86 77„Pod Lipami” Waldemar PopławskiGłęboczek 2217-322 Perlejewotel. 85 657 86 82

Roman TrusiaGranne 8717-322 Perlejewotel. 85 657 88 97Leszek PietranikKruzy 2017-322 Perlejewotel. 85 657 88 78


36

Gmina Siemiatycze

O gminie

Historia miasta sięga połowy XV wieku. Pierwotna osada dworska, istniejąca w latach 1443-1542, wraz

z cerkwią pw. Świętej Trójcy, św. Piotra i Pawła i św. Paraskewy usytuowana była na wzgórzu nad rzeką Muchawiec.

Na przeciwległym brzegu Muchawca ok. połowy XV w. zaczęła powstawać nowa osada o charakterze narodowo-ściowo-religijnym. Już w początkach miasta można zatem obserwować dość typowe dla Podlasia zjawisko powsta-wania dwóch skupisk osadniczych, stanowiących jednakże jedno miasto, o odrębnym składzie religijnym, praw-nym i etnicznym.

Warto zobaczyć

Siemiatycze to bardzo barwna histo-ria wielu narodów, współistniejących tu od wieków. Do dzisiaj po mieszkańcach pochodzenia żydowskiego pozostał je-dynie budynek dawnej synagogi (obec-nie Siemiatycki Ośrodek Kultury) oraz przedwojenne kamienice. Natomiast nadal na tych terenach żyją obok sie-bie wyznawcy zarówno katolicyzmu, jak i prawosławia. W samym mieście warto zobaczyć znajdujące się w bliskim sąsiedztwie kościół Najświętszej Marii Panny oraz cerkiew pw. świętych Apo-stołów Piotra i Pawła. Obie świątynie, bardzo okazałe, są bogato zdobione, zarówno wewnątrz, jak i na zewnątrz.

Innymi godnymi uwagi zabytkami

About the commune

T he town’s history dates back to the middle of the 15th century. The original manor settlement,

existing in the years 1443-1542 along with the Orthodox church of the Holy Trinity, St. Peter and St. Paul, and St. Paraskewa was situated on a hill over the Muchawiec River.

A new settlement of an ethnic-re-ligious nature began to be established on the opposite bank of the Muchawiec River around the middle of the 15th cen-tury. As early as in the town’s origins, we may observe a phenomenon quite typical of Podlasie - the formation of two settlements constituting one town, with a separate religious, legal and eth-nic composition.

Worth seeing

Siemiatycze has a very colorful histo-ry of many nations coexisting here for centuries. Only the building of a former synagogue (currently the Siemiatycze Cultural Center) as well as pre-war tene-ment houses remained until this day af-ter the inhabitants of Jewish origin. This area is still inhabited by the followers of Catholicism and the Orthodox Church. In the town itself, it is worth seeing the church of the Holy Virgin Mary, as well as the Orthodox church of St. Peter and Paul the Apostles. Both churches, very impressive, are richly ornamented, both on the inside and on the outside.

О гмине

История города восходит к сере-дине пятнадцатого века. Перво-начальное поместье, существую-

щее в 1443-1542 годах, с православной церковью Святой Троицы, Св. Петра и Павла и Св. Параскевы было распо-ложено на холме на реке Мухавец.

На противоположном берегу реки Мухавец около половины пятнадца-того века начало развиваться новое поселение национально-религиоз-ного характера. Таким образом, уже в начале существования города, на-блюдался довольно типичный для Подлясья феномен двух кластеров поселений, которые, однако, обра-зуют один город, с отдельным рели-гиозным, правовым и этническим составом населения.


Семятыче – это очень красочная история многих народов, сосуще-ствующих там на протяжении веков. Сегодня от жителей еврейского про-исхождения остались только здание бывшей синагоги (теперь Семятиче-ский культурный центр) и довоенные дома. Зато на этой территории до сих пор живут рядом с собой последо-ватели католицизма и православия. В самом городе стоит посмотреть расположенный в непосредственной близости костел Пресвятой Девы Ма-рии и православную церковь святых

Klasztor Misjonarzy w Siemiatyczach


37

sakralnymi w Siemiatyczach są: kościół św. Andrzeja Boboli, a także druga cer-kiew pw. Zmartwychwstania Pańskiego oraz wspólny cmentarz grzebalny z kil-koma zabytkowymi nagrobkami. Rów-nie piękna i zabytkowa cerkiew znajduje się w pobliskiej Rogawce. Niewielkich rozmiarów świątynia przykuwa uwagę nietuzinkową bryłą. W niedalekim są-siedztwie w Barcikach Średnich mieści się park podworski, w którym powołano Państwowe Prewentorium Przeciwgruź-licze. Z kolei o dawnym osadnictwie na tym terenie świadczą odkrycia archeolo-giczne w miejscowości Cecele.

Other sacred monuments worth see-ing in Siemiatycze include: the church of St. Andrzej Bobola, as well as the other Orthodox church of the Resurrection and a common cemetery with several historical tombstones. An equally beau-tiful and historic Orthodox church may be found in the nearby Rogawka. The small church attracts attention with its original body. The nearby Barciki Śred-nie houses a park from a former manor in which the State Anti-Tuberculosis Preventorium was established. On the other hand, the former colonization in this region is proven by archaeological discoveries in the village of Cecele.

апостолов Петра и Павла. Оба храма очень впечатляют, они богато укра-шены как внутри, так и снаружи.

Другими стоящими внимания культовыми памятниками в Семя-тыче являются: костел Св. Анджея Боболи, а также вторая православ-ная церковь Воскресения Господне-го и общее кладбище с несколькими историческими надгробиями. Не менее красивая также историческая церковь, расположенная в соседнем с. Рогавка. Храм небольших размеров обращает на себя внимание замеча-тельной формой. В непосредственной близости, в с. Барцики-Средне распо-ложен помещичий парк, в котором создан государственный туберку-лезный профилакторий. А о старей-ших поселениях на этой территории свидетельствуют археологические открытия в с. Цецеле.


Minibar. Mała gastronomiaul. Grodzieńska 3317-300 Siemiatyczetel. 85 655 34 63Bar „Wodnik”ul. Sportowa 3417-300 Siemiatyczetel. 85 655 53 58Bar „Zacisze”ul. Kilińskiego 417-300 Siemiatyczetel. 85 655 22 46Bar Leśnyul. Polna 2417-300 Siemiatyczetel. 85 655 59 71

Mini Barul. Grodzieńska 33a17-300 Siemiatyczetel. 85 655 34 63


Pizzeria „Karolina”ul. Słowiczyńska 417-300 Siemiatyczetel. 85 656 00 10Pizzeria „Morella”ul. Wysoka 6017-300 Siemiatyczetel. 85 656 13 14


Restauracja „Cezar”ul. Mickiewicza 1017-300 Siemiatyczetel. 85 656 40 60, 606 994 772e-mail: pensjonatcezar@wp�plwww.pensjonat-cezar.eu

Restauracja „Metro”ul. Jana Pawła II 1517-300 Siemiatyczetel. 85 656 06 90


Irena i Dymitr LeoniukSłochy Annopolskie 11717-300 Siemiatyczetel. 85 65 61 058Józef CzyryndaSłochy Annopolskie 10817-300 Siemiatyczetel. 85 655 41 25Czesława Bogutakol. Anusin 71a17-300 Siemiatyczetel. 603 658 113



Cerkiew Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Siemiatyczach

38

Roman UmiastowskiRomanówka 4417-300 Siemiatyczetel. 85 656 04 92Jan MiłkowskiCzartajew, ul. Długa 2417-300 Siemiatyczetel. 502 053 500


Hotel „Kresowiak” (gastronomia i noclegi)ul. Grodzieńska 717-300 Siemiatyczetel. 85 682 82 28e-mail: recepcja@kresowiaksiemiatycze�plwww.kresowiaksiemiatycze.pl

Zajazd „U Kmicica” (gastronomia i noclegi)ul. 11 Listopada 19217-300 Siemiatyczetel. 85 655 24 32Spa & Wellness - Centrum Odnowy i Folkloru Podlaskiego „Eternite” (gastronomia i noclegi)Wólka Nadbużna 6617-300 Siemiatyczetel. 510 020 505e-mail: kontakt@eternite�plwww.eternite.pl


Dom Noclegowy Gimnazjum Gminnegoul. Kościuszki 8817-300 Siemiatyczetel. 85 656 15 13Nocleg - Grupy zorganizowane Gimnazjum nr 1ul. Świętojańska 2517-300 Siemiatyczetel. 85 655 26 75Ośrodek Wczasowy „Pod Sosną”Wólka Nadbużna17-300 Siemiatyczetel. 85 655 23 27, 85 740 83 94www.gminasiemiatycze.pl

Pokoje do wynajęcia • Rooms • Комнаты в аренду

Usługi Hotelarskie „Helena”ul. Kasztanowa 5817-300 Siemiatyczetel. 85 655 23 45Gościniec „Stary Rynek”pl. Jana Pawła II 4117-300 Siemiatyczetel. 695 186 429Pokoje gościnne – Elżbieta i Józef Kobusul. Moniuszki 1a17-300 Siemiatyczetel. 501 134 349, 503 091 90

Herb miasta w centrum Siemiatycz

39

Pokoje gościnne – Maria Miłkowskaul. B. Prusa 417-300 Siemiatyczetel. 667 430 376Pokoje do wynajęciaKrupice 4017-300 Siemiatyczetel. 85 655 38 41

Biuro Promocji Powiatuul. Leg. Piłsudskiego 317-300 Siemiatyczetel. 85 655 58 56e-mail: promocja@siemiatycze�plwww.siemiatycze.pl

Całodobowy, samoobsługowy kiosk informacji turystycznejul. Pałacowa 217-300 Siemiatycze (ściana Urzędu Miasta Siemiatycze od strony Placu Jana Pawła II)

Punkty Informacji Turystycznej • Tourist Information Point • Туристско-информационный пункт

Kościół pw. Wniebowzięcia NMP w Siemiatyczach

Pole kwitnącego rzepaku

40

Gmina Ceranów

O gminie

Pierwsze wzmianki na temat Cera-nowa pochodzą z 1465 roku, jednak dopiero w 1508 r. ówczesna właści-

cielka Katarzyna Pietraszko ufundowała pierwszą na tych ziemiach kaplicę, która służyła społeczności przez następnych 365 lat.

Warto zobaczyć

W latach 1872-75 w Ceranowie wybudowano murowany kościół pw. Niepokalanego Poczęcia NMP, który przetrwał do czasów współczesnych. W świątyni spotkamy wiele zabytków sakralnych. Na szczególną uwagę za-sługują, m.in.: chrzcielnica, ambona, droga krzyżowa oraz zabytkowe ornaty. W krypcie na terenie kościoła znajduje się grób rodzinny Górskich.

Innym wartym uwagi zabytkiem Ceranowa jest znajdujący się tam pa-łac z 1877 roku. Budynek obecnie pełni funkcję gmachu szkoły podstawowej i gimnazjum.

Przez obszar gminy Ceranów prze-biegają szlaki turystyczne do wędrówek pieszych i rowerowych. Utworzone na te-renie gminy „Uroczysko Ceranów” two-rzy ścieżkę przyrodniczo–dydaktyczną.

About the commune

T he first references to Ceranów date back to 1465. However, it was not sooner than in 1508 that Katarzyna

Pietraszko, the then owner, established the first chapel in these lands which was used by the local community for the next 365 years.

Worth seeing

A brick Church of the Immaculate Conception of the Holy Virgin Mary was built in Ceranów in the years 1872-75. The church survived until this day. The church is the place where we may find numerous sacred monuments. Particular attention should be paid to, among others, the font, the pulpit, the way of the cross and historical chasu-bles. The crypt in the church contains the tomb of the Górski family.

Another monument worth seeing in Ceranów is the mansion from 1877. The building currently serves as a primary school and a junior high school.

Pedestrian and bicycle tourist trails cross the Ceranów commune. “Uroczys-ko Ceranów” (Sacred Forest Ceranów) established within the commune is an educational path.

О гмине

Первые упоминания о Церануве датируются 1465 годом, однако только в 1508 г. владелица Ка-

тажина Петрашко основала первую часовню на этих землях, которая служила людям следующие 365 лет.


В 1872-75 годах в Церануве по-строен каменный костел Непороч-ного Зачатия Девы Марии, который сохранился до наших дней. В храме мы найдем богатое убранство. Вни-мания заслуживают: купель, амвон, крестный путь и старинные ризы. В склепе на территории костела на-ходится фамильная усыпальница семьи Гурских.

Другой достойной внимания до-стопримечательностью Церанува яв-ляется находящийся там дворец 1877 года. Здание в настоящее время явля-ется начальной школой и гимназией.

Через гмину Церанув проходят туристические тропы для пеших и велосипедных прогулок. Создан-ное на территории гмины „Урочище Церанув” создает природно-учебные маршруты.

Pałac Górskich w Ceranowie

Powiat sokołowski i jego atrakcje Sokołów county and its attractions Соколовский повет и его достопримечательности

41


„Zacisze Lipowe” Anna i Krzysztof BielińscyCeranów 21208-322 Ceranówtel. 25 787 07 14, 516 074 381

Dorota i Jarosław IwanowscyDługie Kamieńskie 4408-322 Ceranówtel. 25 787 19 15„Grodzieckie” Anna i Janusz KozłowscyDługie Grodzieckie 1508-322 Ceranówtel. 506 097 050, 604 286 605


Rzeźba umieszczona nad wejściem głównym do kościoła pw. Niepokalanego Poczęcia NMP

Kościół pw. Niepokalanego Poczęcia NMP w Ceranowie

42

Gmina Jabłonna Lacka

O gminie

Pochodzenia nazwy miejscowości Jabłonna Lacka należy doszukiwać się już w średniowieczu. Pierwszy

człon nazwy pochodzi od drzew jabło-ni, których na tym terenie występuje bardzo dużo. Drugi człon wywodzi się od Lachów – średniowiecznego ludu, który zamieszkiwał w niewielkim stop-niu wspomniany region. Inna historia głosi natomiast, że nazwa miejscowo-ści związana jest z nazwiskiem jednego z pierwszych właścicieli majątku – Ma-cieja Responda Jabłońskiego.

Warto zobaczyć

Z zachowanych zabytków architekto-nicznych godnym polecenia jest zespół kościoła parafialnego pw. Wniebowzię-cia NMP z lat 1824-1935 w Jabłonnie Lackiej. Ciekawym miejscem dla tury-stów powinna okazać się Izba Tradycji Rolniczych, która ma swoją siedzibę w miejscowym Gminnym Ośrodku Kultury.

W pobliskim Gródku znajduje się zespół cerkwi grekokatolickiej z XVII w – obecnie służy wiernym obrządku rzymskokatolickiego. Podobny los spo-tkał XIX-wieczną przepiękną cerkiew w Wirowie. W miejscowości tej istniał

About the commune

T he origin of the name Jabłonna Lacka may be traced back as ear-ly as to the Middle Ages. The first

part of the name comes from apple trees (“jabłoń” in Polish) – abundant in these areas. The second part, on the other hand, comes from the Lendians (“Lachowie” in Polish) – a medieval peo-ple who inhabited the above region, at least to a small degree. Another story has it, on the other hand, that the town’s name is related to the surname of one of the first owners of the property – Maciej Respond Jabłoński.

Worth seeing

The preserved architectonic monu-ments worth recommending include the parish church complex of the As-sumption of the Holy Virgin Mary from the years 1824-1935 in Jabłonna Lacka. An interesting place for tourists is the Chamber of Agricultural Traditions which may be found in the local Com-mune Cultural Center.

The nearby Gródek has a Greek Orthodox church complex from the 17th century which currently serves as a Catholic church. The 19th century beautiful Orthodox church in Wirów

О гмине

Происхождение названия местно-сти Яблонна-Ляцка необходимо искать в Средневековье. Пер-

вое слово названия происходит от яблони, которых здесь очень много. Другое слово выводится от Ляхов – средневековой народности, которая в незначительном количестве про-живала на этой территории. Другая история гласит, что название местно-сти связано с именем одного из вла-стителей усадьбы – Мацея Респонда Яблонского.


Из сохранившихся архитектурных достопримечательностей достойным внимания является комплекс при-ходского костелаВознесения Девы Марии 1824-1935 годовв с. Яблон-на-Ляцка. Интересным местом для туристов окажется Музей сель-ской традиции, который находится в гминном Доме культуры.

В близлежащем пос. Грудек на-ходится комплекс греко-католиче-ской церкви XVII в – сейчас служит католическим верующим. Похожая судьба постигла красивую церковь XIX векав с. Вирув. В этой местно-

Wnętrze kościoła w Jabłonnie Lackiej


43

również żeński klasztor prawosławny. W okolicznym Mołożewie znajdował się z kolei męski klasztor prawosławny, utworzony w XVI wieku, obecnie oka-zała budowla jest własnością prywatną.

W okolicy można spotkać liczne krzyże przydrożne i urokliwe kaplicz-ki. Figurka św. Jana Nepomucena w Ja-błonnej Lackiej, pochodząca z przełomu XVIII i XIX w., jest najstarszym obiek-tem zachowanym na terenie gminy.

underwent a similar transformation. This town also had a women’s Orthodox monastery. The nearby Mołożew, on the other hand, had a men’s Orthodox mon-astery established in the 16th century. Currently, the impressive building is in private hands.

The vicinity has numerous roadside crosses and charming shrines. The stat-ue of St. John of Nepomuk in Jabłonna Lacka, dating back to the turn of the 18th and 19th centuries, is the oldest object preserved in the commune.

сти также существовал женский православный монастырь. А в близ-лежащем с. Моложево действовал мужской православный монастырь, созданный в XVIвеке, теперь являю-щийся частным объектом.

В окрестностях можно найти боль-шое количество дорожных крестов и часовенок. Фигурка Св. Яна Непо-муцкого в Яблонна-Ляцка рубежа XVIII и XIXв. является самым ста-рым объектом на территории гмины.


M & M. Bar kawowyul. Sienkiewicza 108-304 Jabłonna Lackatel. 25 787 10 83


Jarosław RadzikowskiWieska 208-304 Jabłonna Lackatel. 25 787 49 11 Hanna Tober i Marian SzumGródek 3408-304 Jabłonna Lackatel. 25 781 40 66



Kościół w Jabłonnie Lackiej

Barokowa kapliczka przydrożna z drugiej połowy XVIII wieku z figurką św. Jana Nepomucena w Jabłonnie Lackiej

44

Gmina Kosów Lacki

O gminie

Nazwa miejscowości pochodzi od wyrazu „kos” (gatunek ptaka). Dodatek „Lacki”, czyli polski, był

wyróżnikiem od sąsiedniego Kosowa Ruskiego, leżącego po drugiej stronie rzeki Kosówki, przepływającej przez wieś, zamieszkałego przez ludność ru-ską. W dokumentach średniowiecznych nazwa miejscowości była pisana w języ-ku łacińskim „Cosschovo”.

Kosów Lacki już od czasów średnio-wiecza miał największe znaczenie spo-śród miejscowości należących do całej gminy.

Warto zobaczyć

Zabytki sakralne Kosowa Lackiego reprezentowane są m.in. przez murowa-ny kościół parafialny pw. Narodzenia NMP, wzniesiony w 1907 r. Wewnątrz świątyni znajdują się zabytkowe rzeźby św. Piotra i Pawła z połowy XVIII w., obrazy – Matki Boskiej z Dzieciątkiem z XVII w. i Matki Boskiej Różańcowej z XVIII w., konfesjonały i chrzcielnica z XVIII w., a także stacje drogi krzyżo-wej. Godne uwagi są wspaniałe witraże oraz stare, zabytkowe szaty i naczynia liturgiczne – ornaty, puszki, relikwiarz,

About the commune

T he town’s name comes from the word “blackbird” (“kos” in Pol-ish). “Lacki,” namely Polish, was

there to distinguish the town from the neighboring Kosów Ruski, situated on the other side of the Kosówka River flowing through the village, inhabited by Russian people. Medieval documents had the town’s name written in Latin as “Cosschovo.”

Since the Middle Ages, Kosów Lacki had the largest significance from among the towns belonging to the entire com-mune.

Worth seeing

Sacred monuments in Kosów Lacki are represented, among others, by a brick parish church of the Birth of the Holy Virgin Mary erected in 1907. The church’s interior houses historical sculptures of St. Peter and St. Paul from the middle of the 18th century, paint-ings - Madonna with Infant Jesus from the 17th century and Our Lady of the Rosary from the 18th century, confes-sionals and a font from the 18th century, as well as stations of the way of the cross. It is worth paying attention to the mag-

О гмине

Название местности происходит от слова „кос” (черный дрозд). Добавок «Ляцкий», или поль-

ский, был отличительным словом от соседнего села Косув-Руский, лежащего на другой стороне реки Косувки, где проживали русины. В средневековых документах мест-ность записывалась на латинском языке „Cosschovo”.

Косув-Ляцки уже в Средневеко-вье играл верховную роль среди на-селенных пунктов, ныне входящих в состав гмины.


Религиозные достопримечатель-ности Косува-Ляцкого представле-ны каменным приходским костелом Рождения Девы Марии, построенном в 1907 г. Внутри святыни находятся фигуры Св. Петра и Павла середи-ны XVIII в., иконы – Божьей Матери с Дитем XVII в. и Божьей Матери Ро-зария XVIII в., исповедальня и кре-стильная с XVIII в., а также пункты крестного хода. Достойны внимания великолепные витражи и старые предметы литургических обрядов –

Słynny obraz hiszpańskiego malarza El Greco „Ekstaza św. Franciszka” odkryty na plebanii w Kosowie Lackim

Kościół pw. Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Kosowie Lackim


45

kielichy z XVI, XVII i XVIII w. To wła-śnie w tym dekanacie, na plebanii w Ko-sowie Lackim, odkryto w 1964 r. słynny obraz hiszpańskiego malarza El Greco, z XVI w., „Ekstaza św. Franciszka”. Do unikatowych obiektów pełniących funk-cje sakralne należy również kosowska murowana bożnica żydowska, pocho-dząca z początku XX wieku, funkcjo-nująca obecnie jako młyn elektryczny.

Na terenie gminy zachowały się rezy-dencje, charakterystyczne dla budow-nictwa dworkowego zachodniego Pod-lasia. Wśród nich wyróżniają się przede wszystkim zespoły dworsko-parkowe w miejscowościach: Dębe Nowe i Tosie oraz drewniany dwór w Nowej Wsi.

Wśród historycznych obiektów mieszkalnych zdecydowaną większość stanowią budynki drewniane i zabytko-we młyny. Najcenniejszym jest drewnia-ny młyn wodny (obecnie elektryczny) w Jakubikach. Na terenie gminy można spotkać liczne przydrożne kapliczki, fi-gury i krzyże, wiele z nich ma charakter zabytkowy. Wielkimi walorami histo-rycznymi i artystycznymi odznaczają się kapliczki z drewnianymi figurami Chrystusa Frasobliwego i Świętego Jana Nepomucena w narożniku fragmentu ogrodzenia, pozostałości parku dwor-skiego z XVIII w. w Kosowie Lackim oraz kapliczka z drewnianą rzeźbą Świę-tego Jana Nepomucena w Wólce Okrą-glik. Nietypową, kilkubryłową formą, wyróżnia się oryginalna, murowana ka-pliczka w Chruszczewce Włościańskiej. Do zupełnie niespotykanych obiektów należy drewniana kapliczka słupowa w Maliszewie Starej.

nificent stained glass windows and old, historical clothes and liturgical vessels – including chasubles, boxes, a reliquary and chalices from the 16th, 17th and 18th centuries. It was in this deanery, in the vicarage in Kosów Lacki that the famous painting of the Spanish painter, El Greco, from the 16th century, “The Ecstasy of St. Francis” was discovered in 1964. Unique objects performing sacred functions also include the brick Jewish synagogue in Kosów, dating back to the early 20th century, currently function-ing as an electric mill.

The commune has preserved manors, typical of the manor building style of western Podlasie. These include mainly manor-park complexes in: Dębe Nowe and Tosie as well as a wooden manor house in Nowa Wieś.

Among historical residential sites, the majority are wooden buildings and historical mills. The most valuable one is the wooden water mill (currently elec-tric) in Jakubiki. The commune also has numerous roadside shrines, figures and crosses. Many of them are of a histor-ical nature. Shrines with wooden fig-ures of Pensive Christ and St. John of Nepomuk in the corner of the fencing in the remnants of the manor park from the 18th century in Kosów Lacki, and a shrine with a wooden sculpture of St. John of Nepomuk in Wólka Okrąglik are characterized by great historic and artistic value. The original brick shrine in Chruszczewka Włościańska is char-acterized by a unique, multi-body form. The wooden pole shrine in Stara Mal-iszewa is a completely unprecedented object.

ризы, чаши, реликварии XVI, XVII и XVIII в. Именно здесь, в Косу-ве-Ляцком, была найдена в 1964 г. из-вестная икона испанского художника Эль-Греко с XVI в., «Экстаз Святого Франциска». К уникальным объ-ектам, выполнявшим религиозные функции, относится также каменная еврейская синагога с начала XX века, теперь функционирующая в качестве электрической мельницы.

На территории гмины сохрани-лись резиденции, характерные для усадебного строительства западного Подляшья. Среди них выделяются прежде всего усадебно-парковые комплексы в местностях: Денбе-Но-ве и Тосе, а также деревянный двор в Нова-Весь.

Среди исторических объектов большинство составляют деревян-ные здания и интересные мельницы. Самой ценной является деревянная водяная мельница (сейчас электри-ческая) в с. Якубики. На территории гмины можно встретить большое ко-личество придорожных часовенок, фигур и крестов, многие из которых имеют исключительный характер. Большую историческую и художе-ственную ценность представляют часовенки с деревянными фигурами Скорбящего Христа и Святого Яна Непомуцкого в углах фрагментов ограды остатков дворового парка с XVIII в. в Косуве-Ляцком и часо-венка с деревянной фигурой Святого Яна Непомуцкого в с. Вулька-Окрон-глик. Нетипичной формой отлича-ется оригинальная каменная часо-венка в с. Хрушчевка-Влосцянска. К абсолютно уникальным объектам принадлежит деревянная часовенка в с. Малишево-Стара.

Jurkowscy Firma Gastronomiczna Mirosław Jurkowskiul. Polna 508-330 Kosów Lackitel. 25 787 93 82


Danuta WrzosekAlbinów 608-330 Kosów Lackitel. 25 473 04 20, 604 860 331

„U Wiesi” Wiesława WinceniukNowa Wieś Kosowska 6308-330 Kosów Lackitel. 606 395 193Zofia Kanabrockaul. Małkińska 208-330 Kosów Lackitel. 025 7879207, 601 401 453„Stadnina koni” Aneta RybarczykNowa Wieś Kosowska08-330 Kosów Lackitel. 660 725 481„U Ewy” Ewa WrzosekAlbinów 408-330 Kosów Lackitel. 633 851 787



46

Gmina Repki

Kościół w stylu barokowo-klasycystycznym w Skrzeszewie

O gminie

W ieś o rodowodzie średniowiecz-nym, o której pierwsza pisana wzmianka pochodzi z roku

1492. W owym czasie osadnikami na tych terenach były ludy kultury kurha-nów ciałopalnych. Reliktem tego osad-nictwa jest cmentarzysko kurhanowe w Rogowie, nazywane do dzisiaj „tu-reckimi mogiłami”.

Warto zobaczyć

Gmina Repki to tereny bardzo cie-kawe historycznie. W Repkach na prze-łomie wieków XVIII/XIX istniał oka-zały dwór. Do dzisiaj pozostał po nim jedynie park z alejkami dojazdowymi i stawami. Niektóre z okazów drzew, liczących ponad 150 lat, zostały uzna-ne za pomniki przyrody. Inny zespół dworski znajduje się w pobliskim Rogo-wie. Piękny XVIII--wieczny drewniany dwór spotkamy też w Karskich. Rów-nież w Małomotkach zachował się dwór, wybudowany w połowie XIX wieku dla rodziny Kobylińskich.

Innymi cennymi zabytkami archi-tektury są kościoły i cerkwie. W Szko-pach warto zwiedzić kościół pw. Trójcy Świętej, który pierwotnie był cerkwią grekokatolicką. Najstarszy obiekt sa-kralny znajduje się zaś w Skrzeszewie. Murowana świątynia istniała tutaj już

About the commune

A village of medieval origin, the first written reference to Rogów dates back to 1492. At that time, settlers

in these areas included the former peo-ples of the culture of cremation barrows. The relic of this colonization is a barrow burial ground in Rogów, referred to un-til today as the “Turkish graves.”

Worth seeing

The Repki commune is very interest-ing in terms of history. At the turn of the 18th and 19th centuries, Repki had an impressive manor house. Only the park with access parkways and ponds remained until this day. Some of the tree species, more than 150 years old, were recognized as natural monuments. An-other manor complex may be found in the nearby Rogów. We may also see a beauti-ful 18th-century wooden manor house in Karskie. Mołomotki also has a preserved manor house, built in the middle of the 19th century for the Kobyliński family.

Other valuable architectural mon-uments include churches. In Szkopy, it is worth visiting the church of the Holy Trinity, which originally was a Greek-Catholic Orthodox church. The oldest sacred building may be found in Skrzeszew. A brick church probably existed here in the first half of the 15th

О гмине

Деревня средневекового проис-хождения, о которой первые письменные упоминания дати-

руются 1492 годом. В это время посе-ленцами на этих территориях были племена из культуры захоронений в курганах с обрядом кремации. Ре-ликтом этих поселений является кур-ган в с. Рогув, называемый сегодня «Турецкие могилы».


Гмина Репки - это очень инте-ресная территория с исторической точки зрения. В с. Репки на рубеже XVIII/XIX веков стоял величествен-ный особняк. Сегодня после него остался всего лишь парк с проезд-ными аллеями и прудами. Некоторые образцы деревьев, насчитывающие более чем 150 лет, считаются сегод-ня памятниками природы. Другая усадьба находится в соседнем с. Ро-гув. Красивый деревянный особняк восемнадцатого века мы также уви-дим в Карских. Кроме того, в с. Ма-ломотки сохранился усадебный дом, построенный середине девятнадца-того века для семьи Кобылинских.

Другими ценными памятниками архитектуры являются католические и православные церкви. В с. Шкопы


47

prawdopodobnie w I połowie XV wieku. Niedaleko w Wyrozębach-Podawcach można zobaczyć murowany kościół pw. Trójcy Świętej, wybudowany w latach 1858-1866. Ciekawostką jest znajdujący się nieopodal budynek szpitala, a także organistówka, dzwonnica i plebania.

Drewniane zabytki architektury sakralnej można spotkać także w Ro-gowie. Znajduje się tam dawna cerkiew grekokatolicka, wzniesiona w 1815 roku, następnie od 1875 roku – prawosławna. Ostatecznie od roku 1918 katolicka pa-rafia pw. św. Anny zachowała w kształcie cechy budownictwa cerkiewnego. Po-dobny los spotkał cerkiew grekokatolic-ką w Sawicach z 1815 roku. Obecnie, od roku 1919, służy parafianom wyznania katolickiego jako parafia pw. św. Jerzego.

century. Not far away, in Wyrozęby-Po-dawce, you may see a brick church of the Holy Trinity, built in the years 1858-1866. The nearby hospital building, as well as the organist’s building, the bell-tower and the vicarage are also attractions.

Wooden sacred architectural mon-uments may also be found in Rogów. The former Greek-Catholic Orthodox church found there, built in 1815, has been an Orthodox church since 1875. Finally, from 1918 - a Catholic parish of St. Anna has preserved features of the Orthodox church building style in its shape. A similar thing happened to the Greek-Catholic Orthodox church in Sawice from 1815. Currently, from 1919, it serves Catholic parishioners as the parish of St. George.

стоит посетить костел св. Троицы, который первоначально была гре-ко-католической церковью. А самое старое культовое сооружение на-ходится в с. Скшешево. Каменный храм существовал здесь уже, вероят-но, в первой половине пятнадцатого века. Недалеко от с. Вырозембы-По-давце Вы можете увидеть каменную церковь св. Троицы, построенную в 1858-1866 гг. Интересным объектом является расположенное недалеко от него здание больницы, а также дом органиста, колокольня и дом приход-ского священника.

Памятники деревянной культовой архитектуры можно найти также в с. Рогув. Там находится храм, постро-енный в 1815 году как греко-католи-ческая церковь, который с 1875 года был преобразован в православную церковь и, наконец, с 1918 года пере-шел к католическому приходу. Этот костел св. Анны сохранил форму церковной архитектуры. Подобная участь постигла греко-католическую церковь в с. Савице, также возведен-ную в 1815 г. Она с 1919 года до на-стоящего времени служит католикам в качестве костела св. Юрия.

Zajazd „Joker”Wasilew Szlachecki/Frankopol n. Bugiem08-307 Repkitel. 85 655 80 20e-mail: motel@motel-joker�plwww.motel-joker.pl


Elżbieta KomarRogów 14108-307 Repkitel. 25 787 58 76

Ewa KalinowskaWasilew Skrzeszewski 608-307 Repkitel. 25 781 02 11, 604 702 212Stefania SkupSmuniew 1508-307 Repkitel. 25 787 56 72Katarzyna SmuniewskaSmuniew 3308-307 Repkitel. 25 753 12 21, 603 191 247



Dawna cerkiew grekokatolicka, obecnie kościół pw. św. Jerzego w SawicachDwór murowany z połowy XIX wieku w Małomotkach

Borychów koło Repek. Kwitnący rzepak

48

Gmina Sabnie

O gminie

Gmina Sabnie to historia rodów szla-checkich, które przez dziesiątki lat zamieszkiwały te ziemie. Teren

Podlasia, na którym leży obszar gmi-ny, należał w średniowieczu do Polski (do 1041), następnie do Rusi (1041-1323), a później do Litwy (1323-1569), z prze-rwą w latach 1391-1394, kiedy to Pod-lasie na krótko wróciło pod panowanie książąt mazowieckich.

Warto zobaczyć

Na szczególną uwagę zasługuje ze-spół dworski w Kolonii-Kupientyn. W wieku XIX istniał również zespół dworski w Kurowicach. Urokliwym drewnianym dworkiem może pochwalić się również Grodzisk. Majątek rodzi-ny Żółkiewskich z początku XX wieku pięknie prezentuje się na tle starych drzew owocowych.

Złożoną historię posiada drewniany kościół parafialny w Grodzisku. Począt-kowo świątynia katolicka, następnie unicka, podczas prześladowań unitów przekształcona w cerkiew prawosław-ną, aby ostatecznie w roku 1915 stać się na nowo parafią katolicką. Najstarsza parafia w gminie, a także w tej części Podlasia, znajduje się w miejscowości Nieciecz. Pierwszy drewniany kościół wybudowano tu w 1457 roku. Obecna

About the commune

T he Sabnie commune prides a history of noble families which inhabited these lands for dozens of years. The

Podlasie region in which the commune is located belonged to Poland in the Middle Ages (until 1041), then to Russia (1041-1323) and later to Lithuania (1323-1569) with a break in the years 1391-1394 when Podlasie returned under the rule of the Princes of the Mazowsze region for a short time.

Worth seeing

The manor complex in Kupien-tyn-Kolonia deserves special attention. Kurowice also had a manor complex in the 19th century. Grodzisk may also take pride in a charming wooden manor house. The property of the Żółkiewski family from the early 20th century looks beautiful on the background of old fruit trees.

The wooden parish church in Grod-zisk has a complex history. Initially a Catholic church, then a Uniat one, transformed into an Orthodox church during the persecution of members of the Uniat Church, in 1915 it finally be-came a Catholic parish once again. The oldest parish in the commune, as well as in this part of Podlasie, may be found in the village of Nieciecz. The first wooden

О гмине

Г мина Сабне - это история дво-рянских родов, которые десяти-летиями жили на этих землях.

Территория Подлясья, на которой расположена гмина, в средние века принадлежала Польше (до 1041), за-тем Руси (1041-1323), а затем Литве (1323-1569), с перерывом в 1391-1394 годах, когда Подляшье ненадолго вернулось к князям Мазовии.


На особое внимание заслуживает усадьба в Колонии-Купетин. В девят-надцатом веке существовала также усадьба в с. Куровице. Очарователь-ной деревянной усадьбой также мо-жет похвастаться Гродзиск. Имение семьи Жолкевских с начала двад-цатого века прекрасно выглядит на фоне старых плодовых деревьев.

Сложную историю имеет дере-вянный приходской костел в Грод-зиске. Первоначально это был като-лический храм, затем - униатский, во время гонений униатов преобразован в православную церковь, и, наконец, в 1915 году стал новым католическим приходом. Самым старым католи-ческим приходом в гмине в этой ча-сти Подляшья является приход в с. Нетеч. Первый деревянный костел

Kwitnące jabłonie


49

murowana świątynia pochodzi z lat 1950-1953.

Staraniem ówczesnego proboszcza wybudowano także murowaną dzwon-nicę.

W niewielkiej odległości od kościo-ła mieści się zabytkowa murowana plebania, pochodząca z 1906 r. Należy również wspomnieć o świątyni w miej-scowości Zembrów. Pierwszy drew-niany kościół parafialny powstał tam już w 1486 roku. Obecny murowany, w stylu neoromańskim (Rohbau) pw. Najświętszego Zbawiciela, został wznie-siony w latach 1902-1905. Po przeciwnej stronie drogi stoi drewniana plebania z 1909 roku, a w głębi nowa, murowa-na. Na terenie przykościelnym znajduje się kaplica, ufundowana przez rodzinę Trębickich, która równocześnie jest ro-dzinnym grobowcem.

church was built here in 1457. The cur-rent brick church comes from the years 1950-1953. The then parish priest also succeeded in building a brick bell tower.

A historic brick vicarage dating back to 1906 is located not far away from the church. We should also mention the church in the village of Zembrów. The first wooden parish church was established there as early as in 1486. The current brick one, having a neo-Ro-man style (Rohbau), dedicated to the Sacred Savior, was erected in the years 1902-1905. A wooden vicarage from 1909 stands on the opposite side of the road. Farther from the road, there is a new, brick one. The church area also has a chapel, founded by the Trębicki family, which also serves as a family tomb.

был построен здесь в 1457 году. На-стоящий каменный костел датирует-ся 1950-1953 гг., усилиями местного приходского священника была по-строена каменная колокольня.

Недалеко от костела расположен исторический кирпичный дом при-ходского священника, построенный в 1906 году. Следует также упомянуть костел в селе Зембрув. Сруб первого приходского деревянного костела был поставлен там уже в 1486 году. Насто-ящий каменный костел Святого Спа-сителя в неороманском стиле (Rohbau) был возведен в 1902-1905 гг. На про-тивоположной стороне дороги нахо-дится деревянный дом приходского священника с 1909 года, а в глубине новый, кирпичный. Непосредственно рядом с приходом расположена часов-ня, учрежденная семьей Трембицких, которая одновременно является фа-мильной усыпальницей.

Zespół dworski w GrodziskuWały Jaćwingowskie w Niewiadomej w gminie Sabnie


Małgorzata i Tadeusz DąbrowscyHołowienki 66b08-331 Sabnietel. 25 787 42 34Zofia i Witold KalinowscyTchórznica Włość 77a08-331 Sabnietel. 25 787 46 78


Wrzosy

50

Gmina Sokołów Podlaski

O gminie

Początki osadnictwa na tych terenach sięgają VI w. Według legendy przed wiekami Sokołów założyli litewscy

wojowie. Podczas wyprawy zbrojnej napotkali wzniesienie, a na nim roz-łożysty dąb. W konarach drzewa zaś dostrzegli gniazdo sokoła. Wzięli to za dobrą monetę i otoczyli wzgórze wałami oraz palisadą, by bronić bezpieczeństwa swych ziem przed sąsiednim Księstwem Mazowieckim. Gród nazwali Sokolim Gniazdem, później Sokołowem.

Warto zobaczyć

Szewski Rynek, leżący w jednym z najstarszych kwartałów miasta, sta-nowi świetny punkt do rozpoczęcia so-kołowskiej wędrówki. Stąd blisko jest do kompleksu rekreacyjnego z krytym basenem o wymiarach olimpijskich, z hotelem, restauracją i centrum kon-ferencyjnym.

Na niewielkim wzniesieniu przy uli-cy Kościelnej w roku 1806 został wy-budowany pierwszy murowany kościół w stylu barokowym pod wezwaniem św. Michała. Świątynia ta 26 lipca 1944 roku została zniszczona w wyniku bombar-dowania przez samoloty rosyjskie. Na tym samym miejscu, po wojnie, wznie-siony został duży murowany kościół pw. Niepokalanego Serca NMP. Świątynia ma cechy neogotyckie z zakończo-

About the commune

T he origins of colonization in this area date back to the 6th century. According to the legend, Sokołów

was established by Lithuanian warriors ages ago. During a military expedition they encountered a hill with a branch-ing oak. In the branches of the tree they noticed a falcon’s nest. They took this as good omen and surrounded the hill with embankments and a palisade to de-fend their land against the neighboring Duchy of Mazowsze. They named the town Sokole Gniazdo (falcon’s nest) and then Sokołów.

Worth seeing

Szewski Rynek, located in one of the oldest quarters of the town, is a great place to go for a trip around Sokołów. This place is close to a recreational com-plex with an indoor swimming pool, a hotel, a restaurant and a conference center.

The first brick church of St. Michael, having a Baroque style, was built in 1806 on a small hill at Kościelna street. On July 26, 1944 this church was destroyed by bombs dropped by Russian aircraft. A large brick church of the Immacu-late Heart of the Holy Virgin Mary was built after the war in the same place. The church has neo-Gothic features with a semicircular presbytery. A chapel of

О гмине

Первые поселения в этой обла-сти датируются шестым веком. Согласно легенде, много веков

назад Соколув основали литовские воины. Во время военной экспеди-ции они наткнулись на холм, а на нем широко раскинувшийся дуб. В ветвях дерева они заметили гнездо сокола. Они посчитали это хорошим знаком и окружили холм валом и ча-стоколом, чтобы защищать безопас-ность своих земель от соседнего Ма-зовецкого княжества. Град назвали Соколиное гнездо, а позже - Соколув.


Шевский рынок, расположенный в одном из старейших кварталов города, является отличной отправ-ной точкой для пеших экскурсий по Соколову. Отсюда недалеко к раз-влекательному комплексу с крытым бассейном олимпийского разме-ра, с отелем, рестораном и конфе-ренц-центром.

На небольшом холме по ул. Костель-ной в 1806 году был построен первый-каменный костел св. Михалав стиле барокко. Этот храм 26 июля 1944 был разрушен в результате бомбардировки советскими самолетами. В том же са-мом месте, после войны, был возведен большой каменный костел Непороч-

Kościół Konkatedralny pw. Niepokalanego Serca Najświętszej Marii Panny w Sokołowie Podlaskim


51

nym półkoliście prezbiterium. Po jego wschodniej stronie znajduje się kaplica Chrystusa Miłosiernego, zwieńczona ostrym stropodachem. W przedsionku znajduje się kropielnica pochodząca prawdopodobnie z XVI wieku. Nato-miast przed konkatedrą, w narożu par-kanu, wznosi się dwukondygnacyjna klasycystyczna dzwonnica z pierwszej połowy XIX wieku.

Z historią kolejnego kościoła wiąże się legenda. W czasie, gdy w Sokoło-wie panowała śmiertelna zaraza, jeden z mieszkańców ujrzał św. Rocha. Ten obiecał sokołowianom ratunek, jeśli na pobliskich łąkach wystawią świątynię. Gdy wzniesiono zrąb nowego kościoła, epidemia wygasła. Kościołowi nadano więc wezwanie św. Rocha, patrona ludzi dotkniętych zarazą. Drewniany kościół św. Rocha w 1981 roku został przeniesio-ny z ulicy Kosowskiej do Przeździatki, na-stępnie rozbudowany i odrestaurowany.

Przy skwerze im. Adama Mickiewi-cza znajduje się kościół Salezjanów pw. św. Jana Bosko, zbudowany w latach 1935-36.

Cennym zabytkiem jest kapliczka słupowa z dębowego pnia z ludową fi-gurą św. Jana Nepomucena przy ulicy Siedleckiej, tuż przy moście na rzece Cetyni.

U zbiegu ulic: Lipowej, Wichury i Parkowej, Hirszmanowie – właściciele

Merciful Christ, crowned with an acute flat roof, is located on the eastern side of the church. The vestibule has a stoup, probably dating back to the 16th cen-tury. On the other hand, a two-story classical bell-tower from the first half of the 19th century may be found in front of the co-cathedral, in the corner of the fence.

Another legend is associated with the church’s history. When a deadly plague was raging in Sokołów, one of the in-habitants saw St. Roch. He promised rescue to the inhabitants of Sokołów if they erect a church on the nearby mead-ows. When the framework of the new church was erected, the plague ceased. The church was thus named the church of St. Roch, the patron of people suffer-ing from the plague. In 1981 the wood-en church of St. Roch was moved from Kosowska street to Przeździatka, then it was expanded and renovated.

The Salesian church of St. Don Bosco, built in the years 1935-36, is located in the square of Adam Mickiewicz.

A pole shrine from an oak trunk with a folk statue of St. John of Nepomuk at Siedlecka street, just near the bridge over the Cetynia River, is also a valu-able monument.

At the junction of the streets Lipo-wa, Wichury and Parkowa, the family Hirszman – owners of the sugar facto-

ного Сердца Пресвятой Девы Марии. Храм имеет неоготическиечерты спо-лукруглым алтарем. С его восточной сторонынаходится часовня Мило-сердного Христа, увенчанная острой-бесчердачной крышей. За входными дверями находится кропильница, да-тируемая, вероятно, шестнадцатым веком. А перед конкафедрой, в углу ограждения, находится двухэтажная неоклассическая колокольня первой половины девятнадцатого века.

С историей другого костела свя-зана легенда. Во времена, когда в Со-колове господствовала смертельная чума, одному из жителей явилсясв.Рош. Он пообещал жителям Соко-лова спасение, если на близлежащих лугах они построят храм. Когда был возведен новыйкостел, эпидемия затихла. Церкви было даноимя свя-тогоРоша, покровителя людей, по-страдавших от чумы. Деревянная церковь св. Роша в 1981 году была перенесена с улицы Косово на ули-цу Пшеждзятка, затем перестроена и отреставрирована.

При сквере Адама Мицкевича-расположен костел Святого Иоанна Боско, принадлежащий ордену cа-лезианцев, построенный в 1935-1936 годах.

Ценным памятником является столповая часовня из дубовых бревен

Staw przy Domu Miłosierdzia Bożego im.Jana Pawła II w Sokołowie Podlaskim

52

cukrowni, majątku Przeździatka i oko-licznych dóbr, w roku 1857 wybudowa-li murowany pałac. Do roku 1940 był siedzibą kolejnych właścicieli majątku Przeździatka, obecnie zdewastowany, czeka na odbudowę.

W centrum miasta na dawnym rynku znajduje się kamienny pomnik w kształ-cie obeliska ku czci księdza generała Sta-nisława Brzóski i jego adiutanta Fran-ciszka Wilczyńskiego, powieszonych przez władze carskie.

W budynku przy ulicy Długiej do II wojny światowej mieściła się boż-nica żydowska. Przy tej ulicy stoi też drewniany dom z połowy ubiegłego wieku. Wewnątrz na grubej belce wy-ryto pięknym kaligraficznym pismem napis: „Boże błogosław budującemu ten dom Barbarze z Bałkowców”, obok inne znaki i symbole. W pobliżu, przy ulicy Repkowskiej, spotkamy podobną budowlę, pamiętającą czasy Napoleona.

ry, the property Przeździatka and the neighboring properties – built a brick mansion in 1857. Until 1940 it was the seat of subsequent owners of the Przeźd-ziatka property. Currently, it is devastat-ed and is awaiting reconstruction.

A stone monument in the shape of an obelisk may be found in the town center, in the former market square. It is dedicated to the memory of the general priest Stanisław Brzóska and his aide-de-camp Franciszek Wilczyński who were hung by the tsarist authorities.

The building at Długa street housed a Jewish synagogue until War World II. A wooden house from the middle of the previous century is also located on this street. A thick beam inside has an inscription carved in beautiful hand-writing: “God bless the builder of this house – Barbara of Bałkowce” and other signs and symbols next to it. Nearby, at Repkowska street, we will come across a similar building, dating back to the age of Napoleon.

с вырезанной в дереве фигурой св. Яна Непомуцкого на улице Седлецка, рядом с мостом на реке Цетине.

На пересечении улиц: Липова, Ви-хуры и Паркова, семья Хиршман – владельцы сахарного завода, поместья Пшеждзятка и прилегающих поме-стий, в 1857 году построили каменный особняк. До 1940 года он был резиден-цией следующих владельцев поместья Пшеждзятка, теперь разрушенного, который ожидает реконструкции.

В центре города, на территории бывшего рынка стоит каменный па-мятник-обелиск- в честь священни-ка, генерала Станислава Бжуска и его адъютанта Франциска Вильчинского, повешенных царскими властями.

В зданиипо улице Длуга до начал Второй мировой войны находилась еврейская синагога. На этой улице также стоит деревянный дом с сере-дины прошлого века. Внутри на тол-стом бревне красивым каллиграфи-ческим письмом вырезана надпись: «Боже, благослови строящих этот дом, Барбара из семьи Балковцы», ря-дом с другими знаками и символами. Рядом, на улице Репковска, можно встретить похожее строение, помня-щее времена Наполеона.

Pałac - obecnie Dom Miłosierdzia Bożego im. Jana Pawła II w Sokołowie Podlaskim


Bar „Ali Baba”ul. Ks. Bosko 108-300 Sokołów Podlaskitel. 505 634 905

Bar „Ramzes”ul. Marii Skłodowskiej-Curie 2008-300 Sokołów Podlaskitel 609 821 576Bar „Sokół”ul. Kupientyńska 108-300 Sokołów Podlaskitel. 693 385 428

Dar-Gaz Moto Bar ul. Węgrowska 1208-300 Sokołów Podlaskitel. 25 787 73 23Bar „Heveliusz”ul. Elizy Orzeszkowej 908-300 Sokołów Podlaskitel. 25 781 56 00


53

Minibar Leszek Iwańskiul. Wolności 5408-300 Sokołów Podlaskitel. 606 756 947„Pod Budą”. Bar piwnyul. Kolejowa 2808-300 Sokołów Podlaskitel. 25 781 53 58„Pod Jaworem.” Piwiarniaul. Wolności 61h08-300 Sokołów Podlaskitel. 25 787 79 97„Zdrój”. Pijalnia piwaul. Wolności 5108-300 Sokołów Podlaskitel. 25 787 77 89Stop Cafe, Stacja Paliw PKN Orlen,ul. Węgrowska 608-300 Sokołów Podlaskitel. 25 781 50 61


Da Grasso Pizzeriaul. Wolności 18a08-300 Sokołów Podlaskitel. kom. 607 050 607Manhattan Pizzaal. Wokulskiego 33a08-300 Sokołów Podlaskitel. 25 787 30 23Retro Pizzeriaul. Wolności 1208-300 Sokołów Podlaskitel. 25 781 26 62Top Driver Pizza&Kebabul. Kolejowa 308-300 Sokołów Podlaskitel. 25 640 02 19


„Kuźnia Smaków”ul. Piękna 208-300 Sokołów Podlaskitel. 25 741 03 74Restauracja „Bulwar”ul. Bulwar 108-300 Sokołów Podlaskitel. 25 781 29 66Restauracja oferuje miejsca noclegowe

Restauracja „Cegielnia”ul. Zalewskiego 208-300 Sokołów Podlaskitel. 25 787 22 20Restauracja „Gama”ul. Marszałka Józefa Piłsudskiego 508-300 Sokołów Podlaskitel. kom. 602 558 010Restauracja „Odeon”ul. Lipowa 8208-300 Sokołów Podlaskitel. kom. 500 693 751„Stara Drukarnia”ul. Lipowa 8208-300 Sokołów Podlaskitel. 25 781 70 06Restauracja oferuje miejsca noclegowe


Ewa DrężekKolonia Ząbków08-300 Sokołów Podlaskitel. 512 452 991Bożena OlszewskaChmielew 3508-300 Sokołów Podlaskitel. 25 781 58 41, 668 382 426


Zajazd „Forest”Brzozów 3508-300 Sokołów Podlaskitel. 25 741 04 22, 608 335 301Hotel – AgroturystykaBednarczyk PawełZąbków 10a08-300 Sokołów Podlaskitel. 25 787 62 75Pokoje gościnne • Guest rooms • Комнатыдля гостей в аренду

Pokoje Gościnneul. Siedlecka 12a08-311 Bielanytel. 25 787 88 55Transimpex Sp.j. Stacja paliwul. Lipowa 8208-300 Sokołów Podlaskitel. 25 781 51 02, 605 206 661Pokoje gościnne pp. Wiechowskichul. Wolności 608-300 Sokołów Podlaskitel. 25 781 62 58Pokoje gościnne „Zalewski”ul. Spokojna 1308-300 Sokołów Podlaskitel. 25 781 25 64, 501 666 001Pokoje gościnne Bar „Sokół”ul. Kupientyńska 108-300 Sokołów Podlaskitel. 25 781 54 32, 693 385 428

Sokołowski Ośrodek Kulturyul. Wolności 2708-300 Sokołów Podlaskitel. 25 787 24 38, 25 787 30 32e-mail: sok@sokolowpodl�plwww.sok.sokolowpodl.pl


Punkty Informacji Turystycznej • Tourist Information Point • Туристско-информационный пункт

54

Gmina Sterdyń

O gminie

Miejscowość o bardzo ciekawej hi-storii, bowiem przez tereny gmi-ny przetaczały się najróżniejsze

walki, podczas których miejscowa lud-ność ginęła w obronie ojczyzny i wia-ry. O tych faktach świadczą pamiątki w postaci zabytków architektonicznych, których jest tutaj naprawdę dużo.

Warto zobaczyć

W samej Sterdyni znajduje się kościół parafialny pw. św. Anny, wybudowany w latach 1779-1783, który zachwyca ba-rokowymi zdobieniami oraz oryginal-nym ołtarzem głównym. Tu znajduje się również zespół pałacowo-parkowy z przełomu XVII–XVIII w. Rezyden-cję tę rozbudowano i przekształcono w wieku XIX dla rodziny Ossolińskich. Obecnie pałac pełni funkcję konferen-cyjno-biznesową, wyposażoną w bazę noclegową.

W pobliskim Łazówku warto zwie-dzić Sanktuarium Maryjne. Okazała świątynia z lat 1983-1987 z cudownym obrazem Matki Boskiej Łazówkowskiej zachęca do modlitwy i zwolnienia kro-ku podczas turystycznej wędrówki po okolicy. Opisując gminne parafie należy również wspomnieć o tej w Seroczynie. Historia XVIII–wiecznego, drewnia-

About the commune

Sterdyń is a town with a very inter-esting history because of the various fights which took place throughout

the commune and in which the local population died to defend their faith. These facts are proven by remembrances in the form of architectonic monuments which are abundant here.

Worth seeing

Sterdyń itself has a parish church of St. Anna, built in the years 1779-1783, which has delightful Baroque ornaments as well as an original main altar. This is also the location of a man-sion-park complex from the turn of the 17th and 18th centuries. This mansion was expanded and transformed for the Ossoliński family in the 19th century. Currently the mansion serves as a con-ference-business facility with an accom-modation base.

While in the nearby Łazówek, it is worth visiting its St. Mary’s Sanctuary. The impressive church from the years 1983-1987 with the miraculous paint-ing of Our Lady of Łazówek encourages people to pray and slow down during tourist strips around the vicinity. When describing the parishes in the commune, we should also mention Seroczyn. The

О гмине

Местность имеет очень инте-ресную историю, так как ее территория являлась местом

противостояний самых различных сил, во время которых местное насе-ление гибло, защищая свою веру. Об этих фактах свидетельствуют архи-тектурные памятники, которых здесь действительно очень много.


В самом селе Стердынь находит-ся приходской костел святой Анны, построенный в 1779-1783 годах, ко-торый восхищает декорами в стиле барокко и оригинальным главным алтарем. Здесь также расположен дворцово-парковый комплекс рубе-жа семнадцатого и восемнадцатого веков. Резиденция была расширена и преобразована в девятнадцатом веке для семьи Оссолинских. Сегод-ня дворец служит как место конфе-ренций и деловых встреч, он распо-лагает также номерами для гостей.

В соседнем с. Лазувек стоит по-сетить место культа Девы Марии. Великолепный храм, построенный в 1983-1987 гг. с чудотворной ико-ной Божией Матери Лазувковской призывает замедлить шаг во время

Pałac Ossolińskich w Sterdyni


55

nego kościoła, ufundowanego przez Stanisława Ossolińskiego, jest dość skomplikowana. W XIX wieku bowiem przekształcono go w cerkiew unicką, aby następnie do 1990 roku służyć wyznaw-com katolicyzmu.

O przywiązaniu mieszkańców gmi-ny do ojczyzny i religii świadczą liczne pomniki i kapliczki, jak chociażby ta XVIII–wieczna z rzeźbą św. Floriana w Sterdyni. W miejscowości Paulinów znajdziemy pamiątki burzliwych dzie-jów tych ziem – pomnik ku czci H. Olek-siaka, komendanta AK, oraz kapliczkę ku czci pomordowanych przez hitle-rowców.

history of the 18th-century wooden church founded by Stanisław Ossoliński is quite complicated. In the 19th century it was transformed into a Uniat Ortho-dox church. Then, until 1990 it served the Catholics.

The commune’s inhabitants respect their homeland and religion, which is proven by numerous monuments and shrines, e.g. an 18th-century shrine with the sculpture of St. Florian in Sterdyń. The village of Paulinów has remembrances of the turbulent history of these lands - a monument dedicated to H. Oleksiak, a commanding officer of the Home Army, as well as a shrine ded-icated to people murdered by the Nazis.

странствий по окрестностям и помо-литься. Описывая местные приходы, следует также упомянуть с. Серочин. История деревянной церкви восем-надцатого века, учрежденная Ста-ниславом Оссолинским, является довольно сложной. В девятнадцатом веке она была преобразована в уни-атскую церковь, а затем до 1990 года она служила католикам.

О тесных связях жителей гмины с родной землей и религией свиде-тельствуют многочисленные памят-ники и часовенки, например, скуль-птура восемнадцатого века Святого Флориана в селе Стердынь. В селе Паулинов можно найти следы бур-ной истории этих земель – памятник в честь Х. Олексяка, коменданта Ар-мии Крайовой, а также часовня па-мяти убитых нацистами.

Kościół w stylu późnego baroku w SterdyniKościół pw. Podwyższenia Krzyża Świętego w Seroczynie


Zajazd – Restauracja GS Samopomoc Chłopskaul. Kościelna 108-320 Sterdyńtel. 25 787 00 53Pałac Ossolińskich w Sterdyni (Restaurcja i noclegi)ul. Kościelna 4308-320 Sterdyńtel. 25 781 09 50 / 51, 600 320 321e-mail: recepcja@palacossolinskich�plwww.palacossolinskich.pl


Cecylia i Stefan BocianKiełpiniec 7208-320 Sterdyńtel. 025 781 08 20Agata KurBiałobrzegi 7808-320 Sterdyńtel. 025 781 09 07Marianna WyrzykowskaSewerynówka 1808-320 Sterdyńtel. 604 969 051Bożena i Ireneusz TrusiakBiałobrzegi 51a08-320 Sterdyńtel. 25 781 08 94



56

Przygoda na dwóch kółkachAdventure on two wheelsПриключение на двух колёсах

Na szczególną uwagę w całej gamie propozycji, jakie Podlasie oferuje rowerzystom, zasługuje Nadbu-

żański Szlak Rowerowy. Oznakowa-na na niebiesko trasa, prowadząca od Wyszkowa do Hrubieszowa, jest zapla-nowana w taki sposób, aby w każdej chwili można było ją zakończyć. Przy planowaniu trasy warto zarezerwować sobie dodatkowy czas na zwiedzanie za-bytków. A jest co oglądać, bowiem pod-czas tej rowerowej wyprawy będziemy mijać czterdzieści siedem miejscowości. Proponujemy rozpocząć wycieczkę od Kosowa Lackiego – to właśnie tu, na plebanii miejscowego kościoła, w 1964 r. odnaleziono obraz hiszpańskiego ma-larza El Greco, pochodzący z XVI w., „Ekstaza św. Franciszka”. Warto wspo-mnieć, że to jedyne w Polsce dzieło słyn-nego Hiszpana o greckich korzeniach. Obecnie obraz znajduje się w Muzeum Diecezjalnym w Siedlcach, gdzie jest dostępny dla zwiedzających.

Droga Nadbużańskiego Szlaku Ro-werowego nie nastręczy problemów, ponieważ cały czas będziemy poruszać się po asfalcie. Trasa biegnie też droga-mi o niewielkim natężeniu ruchu. Do tego jest niezwykle urokliwa, biorąc pod uwagę jej walory turystyczno-kra-jobrazowe. Po drodze, począwszy od Kosowa Lackiego, mijamy Sterdyń ze wspaniałym Pałacem Ossolińskich, Kurowice, Jabłonnę Średnią, Gródek, Wirów, Chrołowice – tutaj możemy od-począć w gospodarstwie agroturystycz-nym „Nad Jeziorkiem”, prowadzonym przez Beatę i Michała Zabokrzeckich. Następnie mijamy Wólkę Zamkową, Drohiczyn, w którym warto zatrzymać

Particular attention should be paid to the Bug Bicycle Trail among the entire range of attractions which

Podlasie offers to cyclists. The blue trail, from Wyszków to Hrubieszów, is planned in such a way so that cyclists may finish it at any moment. When planning the trail, it is worth planning some additional time to visit monu-ments. There is much to see since we will be passing through forty seven towns during this cycling trip. We suggest starting the trip in Kosów Lacki. It is here, in the vicarage of the local church, that the famous painting by the Span-ish painter El Greco dating back to the 16th century, “The Ecstasy of St. Fran-cis,” was discovered in 1964. It is worth mentioning that this is the only painting by the famous Spanish painter of Greek origin to be found in Poland. Currently the painting is available to tourists in the Diocesan Museum in Siedlce.

The Bug Bicycle Trail will not be difficult since we will be travelling on asphalt roads at all times. The trail also runs through roads of low traffic intensity. In addition, it is extreme-ly charming, taking into account its tourist-landscape qualities. On our way, starting from Kosów Lacki, we pass Sterdyń with its wonderful Os-soliński Mansion, Kurowice, Jabłonna Średnia, Gródek, Wirów, Chrołowice – here we may rest in an agritouristic farm called “Nad Jeziorkiem,” run by Beata and Michał Zabokrzecki – Wólka Zamkowa, Drohiczyn, where it is worth stopping for a longer time, Krupice, Siemiatycze, Kózki, Nowe Mierzwice, Klepaczew, Serpelice, referred to as the

С реди всей гаммы вариантов, которые предлагает Подляшье велосипедистам, особого вни-

мания заслуживает Прибугская ве-лосипедная дорога. Обозначенный голубым цветом маршрут, ведущий от Вышкува до Хрубешува, сплани-рован таким образом, чтобы можно было его окончить в любой момент. При планировании собственного маршрута стоит запланировать до-полнительное время на посещение достопримечательностей. А посмо-треть есть на что, ведь во время этой велосипедной экспедиции мы будем проезжать сорок семь населённых пунктов. Предлагаем начать экскур-сию из Косова Лацкого, так как имен-но здесь, в доме приходского священ-ника при местном костёле, в 1964 г. была найдена знаменитая картина XVI века испанского художника Эль Греко «Экстаз святого Франциска». Стоит упомянуть, что это единствен-ная в Польше работа знаменитого испанца греческого происхождения. В настоящее время картина находит-ся в Музее Епархии в г. Седльце, где доступна для посетителей.

Передвижение по Прибугской ве-лосипедной дороге не представляет никаких проблем, поскольку мы всё время будем ехать по асфальту. Кроме того, маршрут проходит по дорогам с небольшим движением. К тому же, наш путь необычайно живописен, принимая во внимание его пейзажи. По пути, начав с Косова Лацкого, мы проезжаем Стердин с его велико-лепным дворцом Оссолинских, села Куровице, Средня Яблонна, Грудек,

Turystyka aktywna Active tourism Активный туризм

57

się na dłużej, Krupice, Siemiatycze, Kóz-ki, Nowe Mierzwice, Klepaczew, Serpe-lice, nazywane Perłą Podlasia i Gnojno, gdzie kończymy rowerową przygodę. Ta malownicza miejscowość, położona nad samym Bugiem, będzie doskonałym dopełnieniem naszej wycieczki. To tu, m.in., powstawały sceny do filmu „Nad Niemnem”. Widok ze skarpy na rzekę zatrzymamy pod powiekami na długo…

Pearl of Podlasie, and Gnojno where we will finish our bicycle adventure. This picturesque town, located over the Bug River, will be a perfect supplement for our trip. It is here, among others, that the movie “Nad Niemnem” was shot. The view of the river from the scarp will remain with us for a long time.

Вирув, Хроловице - здесь можно отдохнуть в агротуристическом хозяйстве «На озерце», которое со-держат Беата и Михал Забокрецкие, с. Вулка Замкова, г. Дрогичин, в ко-тором стоит задержаться подольше, села Крупице, Кузки, Нове Мервице, Клепачев, Серпелице, называемое Жемчужиной Подляшья и Гнойно, где мы закончим наше велосипедное приключение. Этот живописный населенный пункт, расположенный у самого Буга, послужит идеальным завершением нашей прогулки. Меж-ду прочим, именно здесь ставились сцены в фильме «Над Неманом». Вид с откоса на реке надолго сохранится в наших воспоминаниях...

Sportowy weekendSports weekendСпортивные выходные

Na sportowy weekend pełen wrażeń warto wybrać się do Serpelic nad Bugiem. Tu czeka na nas Szkoła

Przetrwania „Serwal”, w której może-my zdobyć wiele nowych umiejętno-ści, a także sprawdzić samego siebie – wspinaczka, pokonywanie mostów linowych, paintball, strzelanie z łuku czy wiatrówki to nie tylko propozycje dla wybranych. „Serwal” organizuje również zielone szkoły i specjalistyczne zajęcia, przygotowane przez doświad-czonych instruktorów. Mają one uczyć samodzielności, współpracy zespoło-wej i radzenia sobie w sytuacjach kry-zysowych. Przy okazji pogłębimy naszą wiedzę z zakresu przyrody, fizyki, bio-logii czy chemii, nauczymy się podstaw medycyny, psychologii, terenoznawstwa i rozmaitych sprawności: zjazdów na linie, jazdy konnej, wspinania się ze sprzętem alpinistycznym czy sposobów zachowywania się w sytuacji ekstremal-nej. A wszystko to jest zorganizowane w formie dobrej zabawy. Szkoła organi-zuje również spływy kajakowe, cieszące się dużą popularnością.

Po tak intensywnym dniu zachęca-my do odwiedzenia pobliskiego Dwo-ru w Zabużu. Kto chociaż raz się tu pojawił, nie może zapomnieć o tym miejscu. Dwór stanowi prawdziwą pe-rełkę na turystyczno-rekreacyjnej ma-pie krainy Bugu. Każdy, kto potrzebuje kilkudniowego odpoczynku, relaksu,

I f you want a weekend full of excite-ment, you should visit Serpelice. By visiting the Survival School “Serw-

al” you may acquire lots of new skills as well as refine the ones you already have - climbing, crossing rope bridges, paintball and shooting with a bow or an air gun are offers open for all. “Serwal” also organizes activities for schools and special classes run by experienced in-structors. They teach you self-reliance, teamwork and coping with crisis situa-tions. At the same time, you will deep-en your knowledge of nature, physics, biology or chemistry, learn about basic medicine, psychology, topography and various skills: rappelling, horse riding, climbing with adequate equipment or dealing with extreme situations. All this is organized in a fun way. The school also organizes extremely popular canoe rallies.

After such an intensive day, you should visit the nearby Mansion in Za-buże. It’s an unforgettable experience for those who visit it. The manor house is a true gem on the touristic and leisure map of the Bug River region. Anyone who needs a few days’ rest, relaxation, good food and sports, will find the per-fect conditions to satisfy these needs. Mansion in Zabuże invites both single guests as well as entire families. Those who prefer classic interiors should visit Mansion Standard. Stajnia Spa, apart

На выходные, полные впечатлений, стоит поехать в с. Серпелице на реке Буг. Здесь нас ждет Школа

выживания „Серваль”, в которой мы можем приобрести много новых на-выков, а также проверить себя – вос-хождение, преодоление веревочных мостов, пейнтбол, стрельба из лука и пневматической винтовки – это не только предложение для выбранных. „Серваль” также организует «зеленые школы» и специальные мероприятия, подготовленные опытными инструк-торами. Они учат нас самостоятель-ности, умению слажено работать в ко-манде и справляться с кризисными ситуациями. При случае, мы расши-римсвои знания о природе, физике, биологии и химии, научимся основам медицины, психологии, топографии и различных навыкам: альпинизму, верховой езде, скалолазаниюс аль-пинистским оборудованием, или как вести себя в экстремальной ситуации. И все это организовано в виде игр. Школа также организует сплавы на байдарках, пользующихся большой популярностью.

После такого напряженного дня, мы рекомендуем вам посетить близ-лежащую усадьбу в с. Забуже. Кто хотя бы один раз в нем побывал, не сможет егозабыть. Усадьба является настоящей жемчужиной в турист-ско-рекреационной карте земли Буга.

Turystyka aktywna Active tourism Активный туризм

58

dobrej kuchni i sportu, znajdzie tu wymarzone warunki do zaspokojenia tych pragnień. Dwór w Zabużu zapra-sza zarówno pojedynczych gości, jak i całe rodziny. Na tych, którzy gustują w klasycznych wnętrzach, czeka Dwór Standard. W Stajni Spa, poza pokojami hotelowymi, znajduje się kameralna kawiarnia, gabinety odnowy biologicz-nej, basen wewnętrzny, jacuzzi i łaźnia parowa. Z kolei Oficyna to propozycja dla miłośników rustykalnych klima-tów. Dla rodzin z dziećmi gospodarze polecają pobyt w domku ogrodnika. Mieszkając w Dworze Zabuże możemy organizować sobie dłuższe i krótsze wy-cieczki po okolicy, która obfituje w wiele atrakcji turystycznych. Stąd już całkiem niedaleko do Janowa Podlaskiego z jego słynną stadniną koni. Jeśli pojedziemy w przeciwnym kierunku, dotrzemy do pięknego, historycznego Mielnika i prawosławnej Góry Grabarki. To do-bre miejsce, by się na chwilę zatrzymać i popatrzeć w niebo…

from hotel rooms, has a cosy café, health and beauty salons, an indoor swimming pool, a jacuzzi and a steam room. On the other hand, Annexe is for those who relish a rustic atmosphere. The hosts recommend lodging in the gardener’s house for families with children. Living in Mansion Zabuże, you may organize longer or shorter sightseeing trips in the vicinity because there is plenty to see. From there, it is very close to Janów Podlaski, with its famous bloodstock. If you take to the opposite direction, you will reach the beautiful, historical Miel-nik and the Orthodox Grabarka. This is a good place to stop for a while and just look at the sky...

Любой, кто нуждается в нескольких днях отдыха, релаксации, хорошей еды и спорта, найдет идеальные условия для удовлетворения этих желаний. Усадебный дом в Забуже приглашает как индивидуальных го-стей, так и целые семьи. Для тех, кто любит классический интерьер, пред-назначен Дом Стандарт. В Конюшне Спа, кроме отельных номеров, есть также уютное кафе, кабинеты био-логического восстановления, крытый бассейн, джакузи и паровая баня. Флигель – это предложение для лю-бителей деревенского климата. Для семей с детьми хозяева рекомендуют остановиться в домике садовника. Живя в усадьбе Забуже, мы можем организовать более длинные и более короткие экскурсии по местности, так какздесь действительно есть что посетить. Отсюда уже совсем близко в г. Янув-Подляски со его знамени-тым конным заводом. Если мы выбе-рем противоположное направление, топопадем в красивый исторический городок Мельник и можем взойти на место православного культа - гору Грабарка. Это хорошее место, чтобы остановиться на мгновение и посмо-треть на небо...

Turystyka rekreacyjno-rodzinna Leisure and family tourism Семейный туризм и отдых

Uroczysko SterdyńУрочище Стердынь

E dukacyjna ścieżka leśna wiedzie przez najpiękniejsze zakątki Nadbu-żańskiego Parku Krajobrazowego.

Uroczysko Sterdyń zachwyca bogatą szatą roślinną. Ścieżka prowadzi przez kompleks leśny położony w Nadle-śnictwie Sokołów w gminie Ceranów. Trasa umożliwia poznanie bogactwa przyrodniczego tego terenu. Prowadzi zarówno przez suche bory sosnowe, jak i podmokłe olsy. Nad przepływającą przez Sterdyń Czarną Strugą dostrze-żemy obecność bobrów. Ciekawostką jest rezerwat leśny „Sterdyń” z bardzo bogatą roślinnością. Charakterystycz-ną cechą rezerwatu jest kwitnąca ro-ślinność zielna, pojawiająca się jeszcze przed rozwojem liści na drzewach. Są to przede wszystkim zawilce gajowe, ale spotkamy tu również przylaszczki. Największą ciekawostką florystyczną rezerwatu jest występowanie chronio-nego gatunku o charakterze górskim –

A n educational forest path leads through the most beautiful areas of the Nadbużański Landscape Park.

Uroczysko (sacred forest) Sterdyń has a delightful rich flora. The path leads through a forest complex located in the Forest Inspectorate Sokołów in the Cer-anów commune. The path makes it pos-sible to learn about the natural wealth of this land. It leads through dry pine forests as well as through marshy alder forests. We may notice beavers over the Czarna Struga River flowing through Sterdyń. The forest reserve “Sterdyń,” with its very rich flora, is an attraction. The characteristic feature of the re-serve is its flourishing plant vegetation, which blooms even before leaves appear on trees. These are, most of all, wood anemones, but we will also come across liverworts. The greatest flora attraction in the reserve is the presence of protect-ed species of mountain nature – goat’s

У чебная лесная тропа ведет через самые красивые места Прибуг-ского ландшафтного парка. Уро-

чище Стердынь восхищает богатой растительностью. Путь ведет через лесной комплекс, расположенный в лесничестве Соколув гмины Це-ранув. Маршрут позволяет познако-миться с природными богатствами этой области. Он ведет как по су-хим тропинкам сосновых лесов, так и подмоклым дорожкам ольховых водно-болотных территорий. На бе-регах текущей через Стердынь речки Черна Струга заметно присутствие бобров. Интересным объектом явля-ется лесной заповедник «Стердынь» с богатой растительностью. Харак-терной особенностью заповедника является цветущая травянистая рас-тительность, которую можно увидеть еще до появления листьев на дере-вьях. Это, прежде всего, Ветреница

59


parzydła leśnego, charakterystycznego głównie dla Sudetów.

Trasa ścieżki liczy blisko 10 km, wzdłuż której ulokowano dziewięć ta-blic edukacyjnych, przedstawiających kolejno: przebieg ścieżki, biologię bobra, zabiegi gospodarcze w lesie i żyjące w nim gatunki zwierząt, rozwój drze-wostanu, charakterystykę rezerwatu „Sterdyń”, środowisko wodne oraz po-radnik leśnego wędrowca.

Wędrówkę po ścieżce polecamy roz-począć przy leśniczówce Holendernia, leżącej na trasie Sterdyń – Kiełpiniec. Można zacząć też od końca, czyli leśne-go parkingu na trasie Ceranów – Nur.

beard, mainly typical of the Sudety mountains.

The path is nearly 10km long. Nine educational boards are located along the path and they present subsequently: the course of the path, the biology of the beaver, management treatments in the forest and animal species inhabiting it, the development of the forest stand, the profile of the “Sterdyń” reserve, the wa-ter environment, as well as a guide of the forest wanderer.

We recommend starting the trip on the path near the forester’s lodge of Ho-lendernia, located on the route Sterdyń – Kiełpiniec. You may also start from the end, namely from a car park in the forest on the route Ceranów – Nur.

дубравная, но также встречается Печёночница благородная. Наиболее интересным является наличие в за-поведнике охраняемых видов горных растений, например, Волжанка лес-ная, которая характерна, в основном, для Судетской области.

Маршрут насчитывает почти 10 км, вдоль которого расположено девять информационных таблиц, которые представляют: схему маршрута, био-логию бобра, хозяйственные опера-ции в лесу и обитающие в нем виды животных, характеристику заповед-ник «Стердынь», водную среду и со-веты для лесного путешественника.

Путешествие по пути мы реко-мендуем начать от домика лесниче-го «Холендерня», расположенного на дороге Стердынь – Келпинец. Можно также начать с конца, то есть с лес-ной автостоянки на дороге Церанув – Хып.

K ażdy ma własne sposoby na udany weekend. Jedni wolą słodkie leni-stwo, inni aktywny wypoczynek.

Zawsze też możemy połączyć przyjem-ne z pożytecznym. My proponujemy rozpocząć weekend w Kosowie Lackim i jego okolicach. W Małkini Górnej, od-dalonej od Kosowa o 30 km, warto zapo-znać się z historią Sanktuarium Trójcy Świętej. Kierując się dalej, dojedziemy do Prostyni – jednego z dwóch miejsc w Polsce, gdzie objawiła się św. Anna. Z Prostyni można pojechać do Treblin-ki – hitlerowskiego obozu zagłady. Na terenie Muzeum Walki i Męczeństwa, powstałego w 1964 r., znajdują się: były Obóz Zagłady, były Karny Obóz Pracy, kopalnia żwiru, Miejsce Straceń i tzw. Czarna Droga. Z Treblinki jest już tyl-ko 10 km do centrum Kosowa Lackiego, którego zabytki i atrakcje turystyczne już szczegółowo omówiliśmy. Na trasie naszej wędrówki spotkamy dwie inte-resujące kapliczki przydrożne – jedna z XVIII wieku, z figurą św. Jana Nepo-mucena, druga z pierwszej połowy XIX wieku, z ludową figurką Chrystusa Fra-sobliwego. Szlak wycieczki wiedzie da-lej do Ceranowa. Tutaj trzeba zobaczyć

E veryone has their own methods for a great weekend. Some prefer doing nothing, others rest actively. We may

also always combine work with pleasure. We suggest starting the weekend in Ko-sów Lacki and its vicinity. While in Mał-kinia Górna, 30km away from Kosów, it is worth becoming familiar with the history of the Sanctuary of the Holy Trin-ity. Moving further, we reach Prostyń – one of the two places in Poland where St. Anna revealed herself. From Prostyń you may go to Treblinka – the German extermination camp. The Museum of Struggle and Martyrdom, established in 1964, houses: the former Extermination Camp, the former Penal Labor Camp, the gravel mine, the Execution Place and the so-called Black Road. From Treblinka, we are only 10km away from the center of Kosów Lacki. In 1964, a 15th-century painting, “The Ecstasy of St. Francis” by the Spanish painter El Greco, was dis-covered in the local vicarage. Currently it is in the Diocesan Museum in Siedlce. While in Kosów Lacki, it is worth visit-ing the parish church of the Birth of the Holy Virgin Mary built in 1907. We will also come across two interesting roadside

К аждый имеет своё собственное представление об удачных вы-ходных. Одни предпочитают

сладостное ничегонеделание, дру-гие - активный отдых. Впрочем, всегда можно соединить приятное с полезным. Предлагаем начать уик-энд в Косове Лацком и его окрест-ностях. В Малкине Гурной, уда-лённой от Косова на 30 км, стоит познакомиться с историей Храма Св. Троицы. Направляясь дальше, мы доедем до с. Простынь - одного из двух мест в Польше, где являлась Св. Анна. Из Простыни можно пое-хать в Треблинку - немецкий концла-герь. На территории Музея борьбы и мученичества, открытого в 1964 г., находятся: бывший лагерь уничтоже-ния, бывший трудовой лагерь, шахта по добыче гравия, место казни и т.н. чёрный путь. Из Треблинки всего 10 км до центра Косова Лацкого. В 1964 г. в местном доме приходского свя-щенника была найдена знамени-тая картина XV в. «Экстаз святого Франциска» испанского художника Эль Греко. В настоящее время кар-тина находится в Музее Епархии в г.

Przyjemne z pożytecznymWork with pleasureПриятное с полезным

60

XIX-wieczny zespół pałacowo-parkowy i neogotycki kościół. We wsi znajdzie-my zabytkowy klasztor sióstr felicjanek. Wzrok przyciąga też neogotycka świą-tynia z 1875 r. – w ołtarzu głównym znajdują się relikwie Krzyża Świętego.

Wrażenia i trudy intensywnego zwie-dzania ostudzimy z pewnością w „Zio-łowym Zakątku” w Korycinach, gdzie w oparach podlaskich ziół na pewno świetnie się zrelaksujemy i nabierzemy sił do dalszej podróży. To wyjątkowe go-spodarstwo agroturystyczne otoczone jest lasem i tworzy swoisty mikroklimat. Lejtmotywem jego działalności jest zie-larstwo, rozwinięte w Podlaskim Ogro-dzie Ziołowym. Na jego 15-hektarowym obszarze uprawiane są rośliny lecznicze, stosowane przed laty w gospodarstwach domowych i występujące w nich współ-cześnie. Łącznie plantacja liczy ponad 700 gatunków, co stanowi największą w kraju kolekcję roślin leczniczych i aro-matycznych. Miłośnicy zielarstwa mogą na miejscu zgłębić swoją wiedzę dzięki specjalnym warsztatom organizowanym w ramach działalności Centrum Edu-kacji Przyrodniczej. Właściciele zadbali także o zajęcia praktyczne, umożliwiając własnoręczny zbiór ziół i ich kompono-wanie w lecznicze mieszanki. Funkcjo-nowanie korycińskiego gospodarstwa dopełnia znajdująca się na jego terenie bliźniacza firma „Dary Natury”. Gospo-darze przygotowali również dla swoich gości wypoczynek w tradycyjnych cha-tach z bali. Za niewielką kwotę można wynająć pokoje i zamówić całodzienne wyżywienie. Nie lada atrakcją jest ką-piel w saunie opalanej drewnem, a także spanie na ekologicznym sianie. Na go-ści czekają też przejażdżki furmanką po okolicy i jazda konna.

shrines on the route - one from the 18th century with a statue of St. John of Nep-omuk, the other one dating back to the first half of the 19th century with a folk figure of Pensive Christ. The trip runs further into Ceranów. Here, it is worth seeing the 19th-century mansion-park complex and a neo-Gothic church. The village also has the historical monastery of the Felician Sisters. Our attention is also drawn by the neo-Gothic church from 1875 - the main altar has the relics of the Holy Cross.

Our intensive visiting will certainly cool down in “Ziołowy Zakątek” in Kory-ciny where we will certainly relax among the fumes of herbs from Podlasie and we will recover our strength for further trav-elling. This exceptional agritourist farm is surrounded by a forest and generates a unique microclimate. The motif of its activity is herbalism developed in the Podlasie Herbal Garden. Its area is 15 hectares and medicinal plants are culti-vated there. Some of them were used in homes years ago and some are found in them nowadays. In total, the plantation has more than 700 species, which is the largest collection of medicinal and aro-matic plants in the country. Enthusiasts of herbalism may expand their knowledge on-site thanks to special workshops or-ganized as part of the Natural Education Center. The owners also take care of prac-tical classes, making it possible to collect herbs with one’s own hands and compose them in medicinal mixes. The farm func-tioning in Koryciny is supplemented by a twin company “Dary Natury.” Guests may also rest in traditional huts made from logs prepared by the hosts. For a small price, you may rent a room on a full board basis. Bathing in a sauna fired with wood, as well as sleeping on ecolog-ical hay are also great attractions. Guests will also enjoy rides in a cart around the vicinity and horseback riding.

Седльце. В Косове Лацком стоит по-сетить приходской костёл Рождества Пресвятой Девы Марии, построен-ный в 1907 г. На маршруте нашего путешествия мы встретим две ин-тересные придорожные часовенки: первая – XVIII в. с фигурой Св. Яна Непомуцена, вторая - первой поло-вины XIX в., с народной фигуркой Скорбящего Христа. Далее маршрут экскурсии ведёт в Церанув. Здесь стоит посмотреть дворцово-парко-вый комплекс XIX в. и неоготический костёл. В посёлке находится старин-ный монастырь сестёр - фелицианок. Также взгляд притягивает неоготи-ческий храм 1875 г. – в главном ал-таре которого находятся реликвии Святого Креста.

Впечатления от этих интенсивных посещений мы непременно остудим в «Травяном Уголке» в с. Корыци-не, где в парах подляшских трав, мы наверняка прекрасно отдохнём и наберёмся сил для дальнейшего пу-тешествия. Это уникальное агротури-стическое хозяйство окружено лесом и обладает особенным микроклима-том. Лейтмотив деятельности хозяй-ства - это травничество, развиваемое в Подляшском Травяном Парке. На его 15-километровой территории вы-ращивают лекарственные растения, издавна используемые в домашних хозяйствах и применяемые сегодня. Плантация насчитывает свыше 700 сортов, что составляет крупнейшую в стране коллекцию целебных и аро-матических трав. Поклонники трав-ничества смогут на месте углубить свои знания, благодаря специаль-ным курсам, организуемым на базе деятельности Центра Природного Образования. Владельцы также по-заботились и о практических заня-тиях, предоставляя возможность собственноручного сбора трав и их компоновку в лекарственные смеси. Деятельность корыцинского хозяй-ства дополняет функционирующая на его территории родственная фир-ма «Дары Природы». Кроме того, хо-зяева приготовили для своих гостей возможность отдыха в традицион-ных бревенчатых избах. За неболь-шую цену можно арендовать комнаты и заказать круглосуточное питание. Неплохим развлечением служит ку-пание в сауне, отапливаемой деревом исон на экологическом сене. Также гостей ждут катания на телеге по окрестностям и конная езда.


Tablica przy wjeździe do „Ziołowego Zakątka”

61

S zlak bunkrów liczy 23 km (oznako-wano go kolorem niebieskim). Są to tereny dawnego księstwa dro-

hiczyńskiego, którego stolica – Dro-hiczyn – była nawet przez pewien czas stolicą Polski. Celem wyprawy może być samo miasto, ale my proponujemy wyruszyć na północny-wschód. Star-tujemy z przystanku PKS w Wólce Nadbużnej w kierunku Słoch Anno-polskich. Tam, w lesie, mijamy mogiły zamordowanych w 1941 roku. Po prze-byciu 4 km zbliżamy się do skrzyżowa-nia dróg w pobliżu zajazdu „Kmicic” w Siemiatyczach. Stąd kierujemy się w stronę Mielnika. Po drodze widzi-my pozostałości cmentarza żołnierzy poległych w czasie I wojny światowej. W tym miejscu szlak skręca w prawo, drogą wiodącą do wsi Turna Duża. Przed wsią skręcamy w lewo i po 3 km docieramy do Anusina. Tutaj może-my oglądać bunkry pochodzące z lat 1940-41, które były częścią nadbużań-skiego rejonu umocnionego. Z Anusi-na kierujemy się na wschód. Na całej trasie mijamy ciąg bunkrów i resztek wojennych umocnień. Kolejna miej-scowość na szlaku to Olendry. Wieś odznacza się ciekawą zabytkową za-budową drewnianych domów. Tuż za nią napotkamy stalowy most kolejowy na Bugu, wzniesiony przez carskiego inżyniera Fronołowa. Jego imieniem nazwano też miejscowość, leżącą po przeciwległym brzegu rzeki. Kolejny punkt na naszym szlaku to Maćkowice. Tu atrakcją jest drewniany młyn z mu-rowanym domkiem młynarza. Ponadto po obu stronach pobliskiej linii kolejo-wej znajdują się radzieckie bunkry z lat 1940-41 – umocnienia noszą nazwę „Zębów Stalina”. Do Osłowa bunkrów jest już coraz mniej. W Zagórzu prze-kraczamy 21 km wycieczki. Do pięknie położonego Mielnika, który jest zwień-czeniem naszej trasy, pozostały tylko 2 km. Mielnik jest jedną z najstarszych miejscowości regionu, dlatego warto zatrzymać się w nim na dłużej.

T he trail of bunkers is 23km long (it is marked in blue). These are the areas of the former Duchy of

Drohiczyn whose capital city – Dro-hiczyn – used to be the capital of Po-land for some time. The purpose of the trip may be the town itself, but we suggest heading north-east. We start on the coach stop in Wólka Nadbużna towards Słochy Annopolskie. There, in the forest, we pass the graves of those murdered in 1941. After 4km, we ap-proach a junction near the inn “Kmicic” in Siemiatycze. From there, we head towards Mielnik. On our way, we see the remnants of a cemetery for sol-diers who died in World War I. In this place, the trail turns right via a road leading to the village of Turna Duża. Before the village we turn left and we reach Anusin after 3km. Here we may see bunkers from the years 1940-41 which were part of the fortified region over the Bug River. From Anusin, we head east. On the entire route we pass a line of bunkers and remnants of war fortifications. The next village on the route is Oleandry. The village is charac-terized by interesting historical wooden buildings. Just behind the village we come across a steel railway bridge on the Bug River erected by a tsarist en-gineer, Fronolov. The village located on the opposite bank of the river was named after him. The next point on our route is Maćkowice with its attraction - a wooden mill with the miller’s brick house. In addition, on both sides of the nearby railway line, there are Soviet bunkers from the years 1940-41 - the fortifications are referred to as “Stalin’s Teeth.” On the way to Osłowo, there are fewer and fewer bunkers. In Zagórze, our trip reaches 21km. We only have 2km more to the beautifully-located Mielnik which is the end of our trip. Mielnik is one of the oldest towns in the region. That is why it is worth stopping here for a longer time.

Путь бункеров насчитывает 23 км (отмеченные синим цветом). Это территория бывшего Дрогичин-

ского княжества, чья столица - Дро-гичин - была некоторое время даже столицей Польши. Целью путеше-ствия может быть также сам город, но мы предлагаем вам направиться на северо-восток. Выходим с автобус-ной остановки в с. Вулька-Надбужна в направлении с. Слохи Аннопольске. Там, в лесу, проходим мимо могил воинов, убитых в 1941 году. Пройдя 4 км, мы приближаемся к перекрест-ку возле гостиницы «Кмициц» в Се-мятыче. Оттуда мы направляемся в направлении г. Мельник. По пути мы видим остатки кладбища солдат, погибших во время Первой мировой войны. В этом месте тропа поворачи-вает направо, на дорогу, ведущую к деревне Турна-Дужа. Перед деревней поворачиваем налево и через 3 км мы доходим к с. Анусин. Здесь мы мо-жем увидеть бункеры, датируемые 1940-1941 гг., которые были частью прибугского укрепленного района. Из с. Анусин мы направляемся на восток. На протяжении всего марш-рута мы проходим мимо ряда бунке-ров и остатков военных укреплений. Следующим населенным пунктом по пути является Олеандры.

Село отличается интересной исто-рической архитектурой деревянных домов. Вскоре за селом покажется стальной железнодорожный мост через реку Буг, построенный царским инженером Фроноловом. Его име-нем также назвали город, лежащий на противоположном берегу реки. Следующей точкой на нашем марш-руте является с. Мацьковице. Здесь достопримечательностью является деревянная мельница с кирпичным домиком мельника. Кроме того, по обеим сторонам от близлежащей железнодорожной линии находят-ся советские бункеры 1940 - 1941гг. - укрепления носят название «Зубья Сталина». Приближаясь к с. Ослув, бункеров становится все меньше и меньше. В с. Загуж мы преодоле-ваем 21 км маршрута. До красиво расположенного Мельника, кото-рый является кульминацией нашей экскурсии, осталось только 2 км. Мельник является одним из старей-ших населенных пунктов в регионе, поэтому стоит в нем остаться на дольше.

Szlakiem bunkrów nad BugiemTrail of bunkers along the Bug RiverСледами бункеров на раке Буг

Turystyka historyczna Historical tourism Исторический туризм

62

Znajdujące się na pograniczu woje-wództw mazowieckiego i podlaskie-go grodziska, kurhany i cmentarze

kurhanowe to ślady plemion, które mieszkały na tych terenach od epoki kamienia.

Szlak nadbużańskich grodzisk liczy 41 km i rozpoczyna się w Drohiczynie, obok Góry Zamkowej i prowadzi do miejscowości Bużyska. Wiedzie przez miejscowości położone w gminach Dro-hiczyn i Siemiatycze. Zwiedzanie Dro-hiczyna warto rozpocząć od wspięcia się na Górę Zamkową, skąd roztacza się bajeczny widok na rzekę i okoliczne łąki. Jedna z legend głosi, że pochowany jest na niej wódz Jaćwingów, który poległ w starciu z wojskami Bolesława Wstydli-wego pod Brańskiem. Według innej le-gendy, Góra Zamkowa została usypana przez więźniów (drohicki zamek łączyły podobno podziemne tunele z zamkiem w Mielniku). Źródła historyczne podają, że na Górze Zamkowej stały dwa zamki - jeden zbudowano na przełomie XII i XIII wieku, drugi w XIV wieku. Bę-dąc w Drohiczynie koniecznie trzeba zwiedzić m.in. klasztor Benedyktynek oraz cerkiew pw. Mikołaja Cudotwór-cy, a także pojezuicki zespół klasztorny, gdzie mieści się obecnie siedziba kurii drohiczyńskiej.

Wędrując dalej szlakiem nadbużań-skich grodzisk przed wsią Sady trafimy na cmentarzysko kurhanowe – najwyż-sze wzniesienie na terenie gminy Drohi-czyn (172,6 km). Z kolei w miejscowości Bujaki możemy podziwiać katolicką ka-pliczkę, a 2 kilometry dalej zobaczymy

Fortified settlements, barrows and barrow cemeteries found on the bor-derland of the Mazowieckie and Pod-

laskie provinces are traces of tribes which lived in this area since the stone age.

The trail of fortified settlements over the Bug River is 41km long and starts in Drohiczyn next to Góra Zamkowa and leads to the village of Bużyski. It leads through villages located in Drohiczyn and Siemiatycze gminas. It is best to start visiting Drohiczyn by climbing Góra Zamkowa, which offers a mar-vellous view of the river and the nearby meadows. One of the legends says that the chieftain of Yotvingians, who died in a fights with the army of Bolesław V the Chaste under Brańsk, is buried there. According to another legend, Góra Zamkowa was erected by prisoners (it is said that the castle in Drohiczyn was connected with the castle in Mielnik via underground tunnels). Historical sourc-es state that two castles were located on Góra Zamkowa - one was built at the turn of the 12th and 13th centuries, the other one in the 14th century. While in Drohiczyn you must visit, among oth-ers, the Benedictine monastery as well as the Orthodox church of Nikolaos the Wonderworker, as well as the post-Jes-uit monastery complex which currently houses the seat of the Drohiczyn curia.

Taking the trail of fortified settle-ments over the Bug River, before the vil-lage Sady, we approach a barrow grave-yard – the highest hill in the Drohiczyn gmina (172.6 m). On the other hand, the village of Bujaki has a Catholic shrine.

Расположенные на границе между Мазовецким и Подляским вое-водствами, городища, курганы

и курганные могильники – это следы племен, которые жили на этих тер-риториях со времен каменного века.

Путь прибугских городищ насчи-тывает 41 км и начинается в Дроги-чине, рядом с Замковой горой, и ве-дет к деревне Бужиски. Проходит через села, расположенные в гминах Дрогичине и Семятыче. Экскурсию по Дрогичине стоит начать с вос-хождения на Замковую гору, с ко-торой простирается великолепный вид на реку и окрестные луга. Одна из легенд гласит, что на ней похоро-нен вождь ятвягов, который погиб во время битвы с войсками Болес-лава Стыдливого под Браньском. Согласно другой легенде, Замковая гора была насыпана заключенными (по слухам, дрогичинский замок был соединен подземными туннелями с замком в Мельнике). Исторические источники свидетельствуют, что на Замковой горе было два замка - один построен в конце ХII- в начале ХIII века, а второй в XIV веке. Находясь в Дрогичине, обязательно нужно по-сетить бенедиктинский монастырь и православную церковь св. Николая Чудотворца, а также монастырский комплекс иезуитов, где в настоящее время находитсярезиденцияДроги-чинскойепископской курии.

Путешествуя далее по пути при-бугских городищ, перед деревеней Сады мы наткнемся на могильный курган – самую высокую точку в гмине Дрогичин (172,6 км). В свою очередь, в с. Буяки мы можем полю-боваться католической часовней, а в двух километрах дальше увидим железнодорожную насыпь, остав-шуюся от линии 1940 г. - советские войска там свозили материалы для построения бункеров, которые были частью линии Молотова. Следующим населенным пунктом является Ро-гавка, где мы можем увидеть церковь

Bużyska – Widok na Seminarium Drohiczyńskie


Szlakiem grodzisk nadbużańskichTrail of fortified settlements along the Bug RiverСледами прибугских городищ

63

nasyp po kolejce z 1940 roku – to tam wojska radzieckie zwoziły materiały na budowę bunkrów, które wchodziły w skład linii Mołotowa. Kolejną miej-scowością jest Rogawka, gdzie możemy obejrzeć cerkiew z połowy XIX wieku. Przy świątyni znajduje się cmentarz z grodziskiem i kurhanem. Zbliżając się do wsi Cecele, ujrzymy ponadstu-letnią kapliczkę z ikoną Matki Boskiej z Dzieciątkiem oraz stary unicki krzyż. Wędrując tym szlakiem napotkamy wie-le pamiątek z zamierzchłej przeszłości.

Po intensywnym dniu musimy zna-leźć chwilę na odpoczynek nad Bu-giem. W tym celu najlepiej udać się do Mielnika, gdzie możemy przenocować w jednym z wielu gospodarstw agrotu-rystycznych. Rano, wypoczęci, ruszamy w dalszą wędrówkę. Mielnik i okolicz-ne miejscowości kuszą doskonałymi warunkami do odpoczynku a lokal-ne zabytki do spotkań z przeszłością. W Mielniku na Górze Zamkowej, na-miastce średniowiecznego grodziska, pozostały ceglane ruiny średniowiecz-nego kościoła zamkowego. Ze szczytu góry widać zakola Bugu i wznoszące się po obu stronach strome pagórki. Ciekawostką na terenie gminy jest od-krywkowa kopalnia kredy w Mielniku – jedyna tego typu czynna kopalnia w Polsce, historycznie związana z wystę-pującymi w tej części Podlasia skałami górnokredowymi. Jako nieliczny, do-brze zachowany po II wojnie światowej zabytek, przetrwał mielnicki neobaro-kowy kościół pw. Przemienienia Pań-skiego, zbudowany w 1913 r. Central-nym punktem świątyni jest obraz Matki Bożej z Dzieciątkiem Jezus w ołtarzu głównym. Wzrok przyciąga również ulo-kowana na wzniesieniu w centrum Miel-nika murowana cerkiew prawosławna z 1823 r. pw. Narodzenia Przenajświęt-szej Bogurodzicy, z bogato zdobionym wnętrzem. Zupełnie inny charakter ma drewniana cerkiew Matki Boskiej Pocie-szycielki Strapionych Radość w Koterce. W Tokarach zaś znajduje się zabytkowy drewniany kościół pw. Podwyższenia Krzyża Świętego, nawiązujący stylem do drewnianych kościółków na Podkarpa-ciu. Warto wybrać się też do Niemirowa, gdzie zwiedzimy kościół pw. Świętego Stanisłwa Biskupa i Męczennika, bramę z dzwonnicą i Górę Zamkową ze ślada-mi średniowiecznego grodziska.

Wiele z opisywanych miejsc jest nieodnotowanych w przewodnikach i folderach, jak kurhany w okolicy Nie-mirowa, Maćkowicz czy Osłowa.

2km further we will see an embankment left after a railway line from 1940 – the Soviet troops used it to transport ma-terials for the construction of bunkers which were part of the Molotov Line. The next village is Rogawka where we may see an Orthodox church from the middle of the 19th century. A cemetery with a fortified settlement and a barrow is located near the church. Approaching the village of Cecele, we will see a shrine with the icon of Madonna with Infant Jesus more than one hundred years old as well as an old Uniat cross. Taking this trail, we will come across numerous re-membrances from the ancient past.

After an intensive day, we must take some time to relax over the Bug River, for that is the best way to visit Mielnik, where you may spend the night in one of its numerous agritouristic farms. In the morning, well-rested, we set off for the rest of our trip. Mielnik and the near-by villages offer excellent conditions for leisure, and local monuments offer a chance to encounter the past. Brick ru-ins of a medieval castle church remain in Mielnik on Góra Zamkowa, a substitute of a medieval fortified settlement. From the top you may see the meanders of the Bug River and the steep hills on both sides. An open-cast chalk mine in Miel-nik is an attraction in the gmina – the only active mine of this type in Poland, historically related to rocks from the Upper Cretaceous found in this part of Podlasie. A neo-Baroque church of the Transfiguration in Mielnik, built in 1913, survived as a rare, well-preserved mon-ument after World War II. The central attraction of the church is the painting of Madonna with Infant Jesus on the main altar. Our attention is also drawn to a brick Orthodox church from 1823 of the Birth of the Holy Mother of God with a richly ornamented interior, located on a hill in the center of Mielnik. The wood-en Orthodox church of the Holy Mother of Consolation of Lost Joys in Koterka is of a completely different character. To-kary, on the other hand, has a historical wooden church of the Triumph of the Holy Cross, referring in style to wooden churches in Podkarpacie. It is also worth visiting Niemirów, where we will visit the church of St. Stanislaus the Bishop and Martyr, a gate with a bell-tower and Góra Zamkowa with traces of a medieval fortified settlement.

Many of the places described here are not recorded in guides and catalogues, such as the barrows near Niemirów, Maćkowicze or Osłowo.

с середины девятнадцатого века. Ря-дом с храмом расположено кладбище с городищем и курганом. Подходя к деревне Цецеле, мы увидим столет-нюю часовенку с иконой Девы Ма-рии с младенцем и старый униатский крест. Путешествуя по тропе, можно встретить много реликвий давнего прошлого.

После напряженного дня нужно найти время, чтобы отдохнуть на реке Буг. С этой целью лучше всего отправиться в г. Мельник, где мож-но провести ночь в одном из много-численных туристических хозяйств. Утром, отдохнув, мы двигаемся даль-ше по пути. Мельник и близлежащие населенные пункты привлекают ком-фортными условиями для отдыха, а местные достопримечательности приглашают встретиться с прошлым. В Мельнике на Замковой горе от средневекового городища остались старые крепостные стены и руины средневекового замкового костела. С вершины горы можно увидеть из-гиб реки Буг и поднимающиеся по обеих сторонах реки крутые холмы. Интереснымместом в гмине является меловой карьер в Мельнике – един-ственное такое действующее пред-приятие по добыче мела в Польше, исторически связанное с присут-ствующими в этой части Подлясья верхнемеловыми породами.

Одним из немногочисленных хо-рошо сохранившихся после Второй мировой войны памятников являет-сякостёл Преображения Господнего в стиленеобарокко, построенный в 1913 году. Центральнымместом в храме является икона Богоматери с Младенцем Иисусом на главном алтаре. Привлекает взгляд также расположенная на холме в центре Мельника каменная православная церковь 1823 г. Рождества Пресвятой Богородицы, с богатым убранством. Совсем иной характеримеет дере-вянная церковь Пресвятой Богоро-дицы Утешительницы Скорбящих в с. Котерка. А в с. Токары находит-ся исторический деревянный костел Воздвижения Святого Креста, кото-рый своим стилем напоминает дере-вянные церкви в Подкарпатье. Стоит также поехать в Немиров, в котором находится костел Святого Станис-лава, епископа и мученика, ворота с колокольней и Замковой горой со следами средневекового городища.

Многие из описанных мест не указаны в путеводителях, например, курганы в районе Немирова, сел Ма-цьковице и Ослув.


64

Promy • Ferries • Паромы

Prom rzeczny Niemirów - Gnojnotel. 500 390 846Prom rzeczny Mielnik – Zabużetel. 85 657 70 81 503 080 799, 606 279 964, 500 390 864Prom rzeczny Drohiczyn - Bużyskatel. 85 655 71 81, 604 128 302

Rejsy statkiem • Cruises on a ship • Прогулки на корабле

Rejs statkiem po BuguKlepaczew 3408-220 Sarnakitel. 510 980 134, 694 967 594www.braciabobinscy.pl

Rejsy statkiem Stanisław Daniluk „Marta”Serpelice 83c08-221 Hołowczycetel. 697 909 290Spływy tratwami po rzece Bug Marek Szaniawskitel. 83 359 87 39, 694 122 392MEXUSSBużyska 14a08-108 Korczewtel. 503 046 010, 503 035 322e-mail: mexuss@onet�eu(rejsy gondolą)

Jazda konna • Horseback riding • Верховая езда

Ośrodek Wypoczynkowy Stajnia i Pensjonat dla Koni Żurobice Aleksandra Toczko Żurobice 5817-306 Dziadkowicetel. 693 890 209www.koniepodlasie.pl, e-mail: pensjonat@stajnia-zurobice�pl

Przejażdżki wozami, kuligi Jerzy Czeżyktel. 83 359 88 15, 662 896 955„Stajnia za Wsią”Kisielew 11208-210 Platerówtel. 698 686 912www.stajniazawsiakisielew.blogspot.com

Fundacja „Mały Jeździec”Franopol 3208-220 Sarnakitel. 605 956 114www.malyjezdziec.galopuje.pl

Spa i baseny • Spas and swimming pools • Спа и бассейны

Pływalniaul. Bulwar 108-300 Sokołów Podlaskitel. 25 781 25 98www.osir.sokolowpodl.ple-mail: basensokolow@o2�pl

Basen przy Ośrodku Rehabilitacyjno-Wypoczynkowym „Relax”Serpelice 12808-220 Sarnakitel. 83 359 81 14, 83 359 81 40Basen w „Dwór Zabuże”Zabuże 4008-220 Sarnakitel. 83 359 87 25, 606 102 228www.zabuzedwor.pl

Spa & wellness - Centrum Odnowy i Folkloru Podlaskiego „Eternite”ul. Wólka Nadbużna 6617-300 Siemiatyczetel. 510 020 505www.eternite.ple-mail: kontakt@eternite�pl(basen, sauny, masaże, solarium, grota solna, kręgielnia z bilardem, 2 bary, restauracja, dwie sale konferencyjno-bankietowe)

Hotel DrohickiZajęczniki 11717-312 Drohiczyntel. 85 655 05 43www. hoteldrohicki.ple-mail: recepcja@hoteldrohicki�pl(spa, wypożyczalnia rowerów i kajaków)

Ośrodek Wczasowy „Pod Sosną”Wólka Nadbużna17-300 Siemiatyczetel. 85 655 23 27, 85 740 83 94www.halgen.com.pl/sosna.phpe-mail: marketing�knieja@halgen�com�pl(basen, bilard, tenis stołowy, plac zabaw dla dzieci, kort tenisowy – asfaltowy, boisko do piłki plażowej, boisko do piłki nożnej )

Kajaki i wypożyczalnie sprzętu wodno-sportowego • Canoes and rental centers for water-sports facilities • Байдарки и прокат, водно- спортивного оборудования

Orły z Podlasia Spółka z o.o.ul. Lipowa 8408-300 Sokołów Podlaskitel. 25 787 74 11, 516 544 060www.orlyzpodlasia.ple-mail: b�skupiewski@orlyzpodlasia�pl biuro@orlyzpodlasia�pl(spływy kajakowe)

„Piękny Wschód” Mariusz StawieckiWólka Nadbużna 6617-300 Wólka Nadbużnatel. 534 010 969www.pieknywschod.eue-mail: wypozyczalnia@pieknywschod�eu(całoroczna wypożyczalnia sprzętu rekreacyjnego, rejsy katamaranem, pływanie łodzią tradycyjną, pływanie skuterem wodnym, spływy kajakowe, skutery śnieżne zimą)

Asolaul. Brzeska 5117-307 Mielniktel. 85 65 77 656, 608 478 023(wypożyczalnia kajaków)

„Dom na Skrapie” Grażyna Adamczukul. Piłsudskiego 3717-312 Drohiczyn tel. 602 730 883(wypożyczalnia rowerów i kajaków)

Miejski Ośrodek Sportu i Rekreacji ul. Nadrzeczna 2917-300 Siemiatyczetel. 85 655 64 00(wypożyczalnia kajaków i rowerów wodnych)

Active Adventureul. Dubois 217-307 Mielniktel. 85 657 70 67, 606 662 225(wypożyczalnia sprzętu wodnego – kajaki, łodzie tradycyjne)

Karczma „Stara Baśń”ul. Nadbużańska 217-312 Drohiczyntel. 504 246 926www.svet-perk.pl(wypożyczalnia sprzętu wodnego)

Usługi turystyczne • Tourist services • Туристиче-ские услуги

Szkoła Przetrwania „Serwal” Kinga i Sławomir GacSerpelicetel. 600 500 525(paintball, wspinaczka, survival, kajaki)

„Xtreme” Jakub MałaczekMierzwice Staretel. 502 545 660(quady, paintball, spływy kajakowe)

Ośrodek Sportu i Rekreacji ul. Lipowa 5008-300 Sokołów Podlaskitel. 25 781 26 67www.osir.sokolowpodl.pl e-mail: osir@siedlce�home�pl(boisko piłkarskie, boisko asfaltowe do koszykówki, siatkówki i tenisa, boisko do siatkówki plażowej, bieżnia żużlowa, sauna)

Rekreacja i wypoczynek Recreation and leisure Отдых и досуг

ISBN 978-83-933018-9-8

lato w dolinie bugu. summer in the bug valley

Documents