1

LE PETIT PRINCE Antoine de Saint Exupéry

THE LITTLE PRINCE Translated by Richard Howard

With the illustrations by just the author

TO LEON WERTH

I ask the indulgence of the children who may read this book for

dedicating it to a grown-up. I have a serious reason: he is the

LE PETIT PRINCE Antoine de Saint Exupéry

HOÀNG TỬ BÉ Vĩnh Lạc dịch

Với minh họa của chính tác giả

GỬI LÉON WERTH

Anh xin lỗi các em bé vì đã đề tặng cuốn sách này cho một ông

người lớn. Anh có một lý do bào chữa nghiêm chỉnh : ông là

2

best friend I have in the world. I have another reason: this

grown-up understands everything, even books about children. I

have a third reason: he lives in France where he is hungry and

cold. He needs cheering up. If all these reasons are not enough,

I will dedicate the book to the child from whom this grown-up

grew. All grown-ups were once children-- although few of them

remember it. And so I correct my dedication:

TO LEON WERTH

WHEN HE WAS A LITTLE BOY

Chapter 1 .

Once when I was six years old I saw a magnificent picture in a

book, called True Stories from Nature, about the primeval

forest. It was a picture of a boa constrictor in the act of

swallowing an animal. Here is a copy of the drawing.

In the book it said: "Boa constrictors swallow their prey whole,

without chewing it. After that they are not able to move, and

they sleep through the six months that they need for digestion."

I pondered deeply, then, over the adventures of the jungle. And

after some work with a colored pencil I succeeded in making

my first drawing. My Drawing Number One. It looked like this:

người bạn tốt nhất mà anh có trên đời. Anh có một lý do khác

nữa : ông ấy có thể hiểu mọi chuyện, ngay cả những cuốn sách

viết cho các em bé. Anh có một lý do thứ ba : ông này hiện

đang sống đói và rét ở nước Pháp. Ông ấy quả thật đang cần

được an ủi. Nếu mà tất cả những lý do bào chữa ấy vẫn không

đủ, thì anh rất muốn tặng cuốn sách này cho cậu bé hồi xưa, mà

đã là ông người lớn bây giờ. Tất cả mọi người lớn lúc đầu đều

là những em bé (nhưng ít người trong số họ còn nhớ điều ấy).

Vậy anh xin chữa lại lời đề tặng :

GỬI LÉON WERTH

KHI ÔNG ẤY CÒN LÀ MỘT CẬU BÉ

Chương 1

Hồi lên sáu, có lần tôi đã nhìn thấy một bức tranh tuyệt đẹp

trong một cuốn sách nói về Rừng hoang nhan đề "Những

chuyện có thật". Nó vẽ một con trăn đang nuốt một con thú.

Đây là bản sao của bức tranh đó.

Người ta nói trong sách: "Con trăn nuốt chửng cả con mồi mà

không nhai. Sau đó nó không thể nhúc nhích được nữa và nó

nằm ngủ sáu tháng liền trong khi chờ tiêu hoá."Từ đó tôi hay

nghĩ đến các cuộc phiêu lưu trong rừng rậm, và đến lượt tôi, với

một cây bút chì màu, tôi đã vẽ được bức phác thảo đầu tiên.

Bức phác thảo đầu tiền của tôi. Nó như thế này:

3

I showed my masterpiece to the grown-ups, and asked them

whether the drawing frightened them. But they answered:

"Frighten? Why should any one be frightened by a hat?"

My drawing was not a picture of a hat. It was a picture of a boa

constrictor digesting an elephant. But since the grown-ups were

not able to understand it, I made another drawing: I drew the

inside of the boa constrictor, so that the grown-ups could see it

clearly. They always need to have things explained. My

Drawing Number Two looked like this:

The grown-ups' response, this time, was to advise me to lay

aside my drawings of boa constrictors, whether from the inside

or the outside, and devote myself instead to geography, history,

arithmetic and grammar. That is why, at the age of six, I gave

up what might have been a magnificent career as a painter. I

had been disheartened by the failure of my Drawing Number

One and my Drawing Number Two. Grown-ups never

understand anything by themselves, and it is tiresome for

children to be always and forever explaining things to them.

So then I chose another profession, and learned to pilot

airplanes. I have flown a little over all parts of the world; and it

is true that geography has been very useful to me. At a glance I

can distinguish China from Arizona. If one gets lost in the

night, such knowledge is valuable.

In the course of this life I have had a great many encounters

with a great many people who have been concerned with

Tôi đem khoe kiệt tác của mình với những người lớn và hỏi họ

rằng nó có làm họ kinh hãi không.

Họ trả lời: "Sao lại phải sợ một cái mũ chứ?"

Bức vẽ của tôi không vẽ một cái mũ. Nó vẽ một con trăn đang

nằm chờ tiêu hoá một con voi. Thế là tôi phải vẽ phía trong của

con trăn, để cho người lớn có thể hiểu. Người lớn lúc nào cũng

cần phải có giải thích. Bức phác thảo thứ hai của tôi nó như thế

này:

Những người lớn bèn khuyên tôi nên gác sang một bên các bức

vẽ trăn kín và trăn mở kia và nên chú tâm học địa lý, sử ký, tính

toán và văn phạm. Tôi đã bỏ dở như vậy đó, vào năm lên sáu,

một sự nghiệp hội hoạ tuyệt vời. Tôi bị thất vọng vì sự thất bại

của bản thảo số một và số hai. Những người lớn chẳng bao giờ

tự họ hiểu được cái gì cả, và thật là mệt cho trẻ con lúc nào

cũng phải giải thích cho họ.

Vậy là tôi phải chọn nghề khác, và tôi học lái máy bay. Tôi đã

bay khắp thế giới mỗi nơi một tí. Và môn địa lý, đúng như vậy,

đã giúp tôi rất nhiều. Tôi biết làm thế nào để chỉ nhìn qua một

cái là phân biệt được ngay Trung Quốc với Arizona. Cái đó thật

là ích lợi nếu như người ta bay lạc đường trong đêm tối.

Tôi cũng đã gặp trong đời tôi cả đống những con người nghiêm

4

matters of consequence. I have lived a great deal among grown-ups. I have seen them intimately, close at hand. And that hasn't much improved my opinion of them. Whenever I met one of them who seemed to me at all clear-sighted, I tried the experiment of showing him my Drawing Number One, which I have always kept. I would try to find out, so, if this was a person of true understanding. But, whoever it was, he, or she, would always say: "That is a hat." Then I would never talk to that person about boa constrictors, or primeval forests, or stars. I would bring myself down to his level. I would talk to him about bridge, and golf, and politics, and neckties. And the grown-up would be greatly pleased to have met such a sensible man.

Chapter 2

So I lived my life alone, without anyone that I could really talk

to, until I had an accident with my plane in the Desert of Sahara,

six years ago. Something was broken in my engine. And as I had

with me neither a mechanic nor any passengers, I set myself to

attempt the difficult repairs all alone. It was a question of life or

death for me: I had scarcely enough drinking water to last a

week.

The first night, then, I went to sleep on the sand, a thousand

miles from any human habitation. I was more isolated than a

shipwrecked sailor on a raft in the middle of the ocean. Thus you

can imagine my amazement, at sunrise, when I was awakened by

an odd little voice. It said:

"If you please-- draw me a sheep!"

"What!"

"Draw me a sheep!"

I jumped to my feet, completely thunderstruck. I blinked my

eyes hard. I looked carefully all around me. And I saw a most

extraordinary small person, who stood there examining me with

great seriousness. Here you may see the best potrait that, later, I

was able to make of him. But my drawing is certainly very much

chỉnh. Tôi đã sống nhiều với những người lớn. Tôi đã nhìn thấy

họ rất là gần. Nhưng cái đó chẳng làm thay đổi ý kiến của tôi

bao nhiêu.

Mỗi lúc gặp một người lớn có vẻ sáng sủa một tí, tôi lại thử ông

ta bằng bức phác thảo số một mà tôi luôn mang theo. Nhưng luôn

luôn ông ta trả lời:

"Đấy là một cái mũ".

Thế là tôi chẳng thèm nói với ông ta về trăn rắn, rừng hoang hay

các vì sao nữa. Tôi tự hạ mình xuống ngang tầm ông ta. Tôi nói

về chơi bài, chơi gôn, chính trị và cravate. Và con người lớn kia

cảm thấy hài lòng vô cùng khi được quen một con người biết

điều như vậy.

Chương 2

Tôi đã sống cô đơn như vậy đó, chẳng có ai để chuyện trò thực

sự, cho đến khi máy bay của tôi bị hỏng giữa sa mạc Sahara, cách

đây sáu năm. Có cái gì đó trong động cơ của tôi bị gãy. Và tôi chỉ

đi một mình không có hành khách cũng chẳng có thợ máy, tôi

phải một mình bắt đầu cuộc sửa chữa khó khăn. Đấy là vấn đề

sống chết với tôi. Tôi chỉ có đủ nước để uống trong nhiều nhất là

tám ngày.

Đêm đầu tiên vậy là tôi phải ngủ trên cát ở cách xa nơi người ở

hàng ngàn dặm. Lúc đó tôi còn cô độc hơn cả một kẻ đắm tàu

trên chiếc bè lên đênh giữa biển. Bạn chắc sẽ tưởng tượng ra nỗi

kinh ngạc của tôi, vào lúc mờ sáng, khi một giọng nói nhỏ nhẹ

ngộ nghĩnh đánh thức tôi dậy. Cái giọng ấy nói:

“Nếu ông vui lòng...xin vẽ hộ tôi một con cừu!”

“Cái gì?”

“ Xin vẽ hộ tôi một con cừu ...”

Tôi nhảy dựng lên như là bị sét đánh. Tôi dụi mắt thật kỹ. Tôi đã

nhìn thật kỹ. Và tôi thấy một cậu bé thật khác thường đang nhìn

tôi với vẻ nghiêm trọng. Đây là bức chân dung đẹp nhất mà về

sau tôi vẽ được về cậu bé ấy. Nhưng bức vẽ của tôi chắc là kém

đẹp hơn người mẫu nhiều.

5

less charming than its model. That, however, is not my fault.

The grown-ups discouraged me in my painter's career when I was

six years old, and I never learned to draw anything, except boas

from the outside and boas from the inside.

Now I stared at this sudden apparition with my eyes fairly

starting out of my head in astonishment. Remember, I had

crashed in the desert a thousand miles from any inhabited region.

And yet my little man seemed neither to be straying uncertainly

among the sands, nor to be fainting from fatigue or hunger or

thirst or fear. Nothing about him gave any suggestion of a child

lost in the middle of the desert, a thousand miles from any human

habitation. When at last I was able to speak, I said to him:

"But-- what are you doing here?"

And in answer he repeated, very slowly, as if he were speaking

of a matter of great consequence:

"If you please-- draw me a sheep..."

When a mystery is too overpowering, one dare not disobey.

Không phải lỗi tại tôi. Tôi đã bị người lớn làm cho nản lòng

trong sự nghiệp hội hoạ từ hồi sáu tuổi, và tôi có bao giờ học vẽ

cái gì ngoài những con trăn khép kín và những con trăn mở bụng

đâu.

Vậy là tôi nhìn cái sự hiển hiện đó với hai con mắt tròn xoe vì

kinh ngạc. Xin nhớ là lúc ấy tôi đang ở cách mọi chỗ có người

hàng ngàn dặm. Thế mà cậu bé của tôi trông chẳng giống như bị

lạc đường, chẳng hề mệt lả, chẳng hề đói, chẳng hề khát nước

hay sợ hãi gì cả. Cậu ta chẳng có vẻ gì của một cậu bé lạc giữa sa

mạc, cách nơi có người cả ngàn dặm. Tới khi mở được miệng, tôi

hỏi em:

“ Nhưng ... em làm cái gì ở đây?”

Thế là em lặp lại câu nói lúc nãy, thật nhẹ nhàng, như là một điều

rất quan trọng:

“ Nếu ông vui lòng ... xin vẽ hộ tôi một con cừu ...”

Khi mà sự bí ẩn quá lớn, người ta không dám không vâng lời.

6

Absurd as it might seem to me, a thousand miles from any human

habitation and in danger of death, I took out of my pocket a sheet

of paper and my fountain-pen. But then I remembered how my

studies had been concentrated on geography, history, arithmetic,

and grammar, and I told the little chap (a little crossly, too) that I

did not know how to draw. He answered me:

"That doesn't matter. Draw me a sheep..."

But I had never drawn a sheep. So I drew for him one of the two

pictures I had drawn so often. It was that of the boa constrictor

from the outside. And I was astounded to hear the little fellow

greet it with,

"No, no, no! I do not want an elephant inside a boa constrictor.

A boa constrictor is a very dangerous creature, and an elephant is

very cumbersome. Where I live, everything is very small. What I

need is a sheep. Draw me a sheep."

So then I made a drawing.

He looked at it carefully, then he said:

"No. This sheep is already very sickly. Make me another."

So I made another drawing.

My friend smiled gently and indulgenty.

"You see yourself," he said, "that this is not a sheep. This is a

ram. It has horns."

Dù điều này thật là vô lý khi tôi đang ở cách xa nơi người ở cả

ngàn dặm và đang bị nguy đến tính mạng, tôi rút trong túi ra một

cây bút và một mảnh giấy. Nhưng tôi sực nhớ rằng mình đã chỉ

học địa lý, sử ký, tính toán và văn phạm, và tôi nói với cậu bé (có

vẻ hơi khó chịu) rằng tôi không biết vẽ. Em trả lời tôi:

“Không sao đâu. Xin vẽ hộ tôi một con cừu.”

Bởi vì tôi chưa bao giờ vẽ một con cừu cả nên tôi vẽ lại cho em

một trong hai bức tranh mà tôi có thể vẽ. Đó là hình con trăn kín.

Và tôi sững sờ khi nghe cậu bé trả lời:

“Không! Không! Tôi không muốn một con voi trong bụng một

con trăn đâu. Con trăn nguy hiểm lắm, còn con voi thì quá kềnh

càng. Chỗ tôi bé lắm. Tôi cần một con cừu. Hãy vẽ cho tôi một

con cừu!”

Thế là tôi vẽ.

Em nhìn chăm chú, rồi nói:

“ Không! Con này ốm quá. Hãy vẽ con khác đi.”

Tôi vẽ.

Cậu bé của tôi cười nhẹ, giọng khoan dung:

“Ông thấy đấy ... đây không phải con cừu, đây là dê. Nó có sừng

...”

7

So then I did my drawing over once more.

But it was rejected too, just like the others.

"This one is too old. I want a sheep that will live a long time."

By this time my patience was exhausted, because I was in a

hurry to start taking my engine apart. So I tossed off this

drawing.

And I threw out an explanation with it.

"This is only his box. The sheep you asked for is inside."

I was very surprised to see a light break over the face of my

young judge:

"That is exactly the way I wanted it! Do you think that this sheep

will have to have a great deal of grass?"

"Why?"

"Because where I live everything is very small..."

"There will surely be enough grass for him," I said. "It is a very

small sheep that I have given you."

He bent his head over the drawing:

"Not so small that-- Look! He has gone to sleep..."

And that is how I made the acquaintance of the little prince.

Chapter 3

It took me a long time to learn where he came from. The little

prince, who asked me so many questions, never seemed to hear

the ones I asked him. It was from words dropped by chance that,

Tôi lại vẽ lại lần nữa.

Nhưng bức này cũng bị từ chối như các bức trước.

“ Con này già quá. Tôi muốn một con cừu sống thật lâu.”

Bấy giờ tôi hết kiên nhẫn, bởi sốt ruột muốn bắt đầu tháo máy,

tôi vẽ nguệch ngoạc bức vẽ này đây.

Và tôi nói bừa:

“ Đây là cái thùng. Con cừu chú muốn nó ở trong ấy đấy.”

Nhưng tôi hết sức ngạc nhiên khi thấy mặt vị quan toà nhỏ của

tôi sáng rõ lên:

“ Đúng là cái mà tôi muốn đấy! Ông nghĩ có cần nhiều cỏ cho

con cừu này không ạ?” .

”Sao vậy?”

“Vì chỗ tôi bé lắm”.

“Chắc chắn là đủ cỏ cho nó.”. Tôi nói “Tôi vẽ cho em một con

cừu bé xíu ấy mà.”

Em cúi đầu xuống bức vẽ:

“ Không nhỏ lắm đâu ... Kìa! Nó đã ngủ rồi ...”

Và như thế đấy, tôi đã làm quen với ông hoàng bé nhỏ. .

Chương 3 Phải rất lâu tôi mới biết em từ đâu đến. Ông hoàng bé nhỏ, vốn

rất hay đặt câu hỏi cho tôi, lại dường như không bao giờ chú ý

nghe tôi hỏi. Chỉ vì những tiếng ngẫu nhiên buột ra dần dần nói

8

little by little, everything was revealed to me.

The first time he saw my airplane, for instance (I shall not draw

my airplane; that would be much too complicated for me), he

asked me:

"What is that object?"

"That is not an object. It flies. It is an airplane. It is my airplane."

And I was proud to have him learn that I could fly. He cried out,

then:

"What! You dropped down from the sky?"

"Yes," I answered, modestly.

"Oh! That is funny!"

And the little prince broke into a lovely peal of laughter, which

irritated me very much. I like my misfortunes to be taken

seriously. Then he added:

"So you, too, come from the sky! Which is your planet?"

At that moment I caught a gleam of light in the impenetrable

mystery of his presence; and I demanded, abruptly:

"Do you come from another planet?"

But he did not reply. He tossed his head gently, without taking

his eyes from my plane:

"It is true that on that you can't have come from very far away..."

And he sank into a reverie, which lasted a long time. Then,

taking my sheep out of his pocket, he buried himself in the

contemplation of his treasure.

You can imagine how my curiosity was aroused by this half-

confidence about the "other planets." I made a great effort,

therefore, to find out more on this subject.

"My little man, where do you come from? What is this 'where I

live,' of which you speak? Where do you want to take your

sheep?"

After a reflective silence he answered:

"The thing that is so good about the box you have given me is

that at night he can use it as his house."

"That is so. And if you are good I will give you a string, too, so

that you can tie him during the day, and a post to tie him to."

cho tôi hiểu mọi sự.

Ví dụ như, khi lần đầu em thấy chiếc máy bay của tôi (tôi sẽ

không vẽ chiếc máy bay đâu, bức vẽ đó quá phức tạp đối với tôi)

em hỏi tôi:

“Cái thứ này là cái gì?

“Không phải cái thứ. Nó bay được đấy. Nó là một chiếc máy bay.

Đó là chiếc máy bay của tôi”. Tôi tự hào nói cho em biết là tôi

bay. Em liền kêu lên:

“Sao? Ông từ trên trời rơi xuống ư?”

“Phải, tôi nói khiêm tốn.”

”Ái chà! Cái này ngộ đấy ...”

Và ông hoàng bé nhỏ bật lên một tràng cười khanh khách rất

kháu nhưng làm tôi cáu lắm. Tôi muốn ai cũng phải đánh giá một

cách nghiêm túc mọi tai nạn của tôi.

Sau đó em nói thêm:

“Thế là ông cũng từ trên trời rơi xuống! Ông ở hành tinh nào?”

Tức thì tôi loé lên một tia sáng nào đó, về sự có mặt bí ẩn của

em, và đột nhiên tôi hỏi:

“Thế ra em ở một hành tinh khác tới?”

Nhưng em không trả lời tôi. Em khẽ lắc đầu nhìn chiếc máy bay

của tôi:

“Nhưng ngồi trên cái đó thì ông cũng chẳng thể tới từ xa lắm đâu

Rồi em đắm mình trong giấc mơ màngrất lâu. Sau đó, móc túi lấy

con cừu tôi vừa vẽ, em lại mê mải ngắm cái của báu đó.

Các bạn hãy tưởng tượng tôi bị kích động như thế nào bởi lời thổ

lộ nửa vời về "các hành tinh khác" ấy. Vì vậy, tôi cố tìm hiểu rõ

hơn:

“Cậu bé ơi, em từ đâu đến? "Chỗ em" là đâu thế? Em muốn

mang con cừu của ta về đâu?”

Sau một lát im lặng trầm ngâm, em trả lời tôi:

“Có cái tốt là với cái thùng ông cho tôi, ban đêm con cừu có thể

dùng nó làm nhà ở.”

”Phải đấy. Và nếu em ngoan, ta sẽ còn cho em một sợi dây để

buộc nó lại ban ngày. Và một cái cọc nữa.”

9

But the little prince seemed shocked by this offer:

"Tie him! What a queer idea!"

"But if you don't tie him," I said, "he will wander off

somewhere, and get lost."

My friend broke into another peal of laughter:

"But where do you think he would go?"

"Anywhere. Straight ahead of him."

Then the little prince said, earnestly:

"That doesn't matter. Where I live, everything is so small!"

And, with perhaps a hint of sadness, he added:

"Straight ahead of him, nobody can go very far..."

Chapter 4

I had thus learned a second fact of great importance: this was

that the planet the little prince came from was scarcely any

larger than a house!

But that did not really surprise me much. I knew very well that

in addition to the great planets-- such as the Earth, Jupiter,

Mars, Venus-- to which we have given names, there are also

hundreds of others, some of which are so small that one has a

hard t ime seeing them through the telescope. When an

astronomer discovers one of these he does not give it a name,

but only a number. He might call it, for example, "Asteroid

325."

Lời đề nghị đó có lẽ làm cho ông hoàng bé nhỏ không vừa lòng:

“Buộc nó lại? Nghĩ gì mà lạ thế!”

“Nhưng không buộc nó lại, nó sẽ đi lung tung, nó sẽ đi lạc ...”

Cậu bạn của tôi lại bật cười khanh khách:

“Nó đi đằng nào được chứ?”

”Bất cứ đâu. Cứ đi thẳng tới trước mặt ...”

Bấy giờ ông hoàng nhỏ nhận xét một cách nặng nề:

“Không hề gì. Chỗ tôi bé lắm!”

Rồi, có lẽ với một chút ngậm ngùi, em nói thêm:

“Thẳng tới trước mặt người ta chẳng đi được bao xa đâu ...”

Chương 4

Vậy đấy, tôi biết được một điều nữa thật quan trọng: Rằng cái

hành tinh quê hương của cậu em chỉ lớn hơn cái nhà một chút!

Điều ấy chẳng làm tôi ngạc nhiên nhiều lắm. Tôi vẫn biết ngoài

những hành tinh lớn như Trái Đất, Sao Kim, Sao Hoả, Sao

Thuỷ, mà người ta đặt tên cho, có hàng trăm ngôi sao khác mà

đôi khi bé đến nỗi người ta chỉ thấy trong kính viễn vọng một

cách khó khăn. Khi một nhà thiên văn khám phá ra một trong

bọn chúng, nhà thiên văn ấy không đặt tên mà cho nó một con

số. Ví dụ ông gọi nó là "tiểu hành tinh 325".

10

I have serious reason to believe that the planet from which the

little prince came is the asteroid known as B-612.

This asteroid has only once been seen through the telescope.

That was by a Turkish astronomer, in 1909.

On making his discovery, the astronomer had presented it to the

International Astronomical Congress, in a great demonstration.

But he was in Turkish costume, and so nobody would believe

what he said.

Grown-ups are like that...

Fortunately, however, for the reputation of Asteroid B-612, a

Turkish dictator made a law that his subjects, under pain of

death, should change to European costume. So in 1920 the

astronomer gave his demonstration all over again, dressed with

impressive style and elegance. And this time everybody

accepted his report.

If I have told you these details about the asteroid, and made a

Tôi có những lý do chính đáng để coi rằng cái hành tinh từ đó

ông hoàng nhỏ đến đây là tiểu hành tinh B612. Tiểu hành tinh

đó chỉ được trông thấy có một lần trong kính viễn vọng năm

1909, bởi một nhà thiên văn Thổ Nhĩ Kỳ.

Lúc đó ông này mở một buổi thuyết trình lớn về phát hiện của

mình tại một Hội nghị Quốc tế về Thiên văn. Nhưng do bộ quần

áo của ông ta, chẳng ai tin điều ông ta nói.

Người lớn là thế đấy...

May mắn cho tiểu tinh cầu B-612, một nhà độc tài Thổ Nhĩ Kỳ

buộc dân Thổ phi mặc âu phục, ai không tuân theo sẽ bị tội

chết. Nhà thiên văn trình bày lại vấn đề năm 1920, trong bộ

quần áo rất lịch sự. Và lần này, tất cả mọi người đồng ý với ông

ta.

Nếu tôi kể với các bạn tỉ mỉ về tiểu tinh cầu , và nếu tôi

11

note of its number for you, it is on account of the grown-ups

and their ways. When you tell them that you have made a new

friend, they never ask you any questions about essential matters.

T hey never say to you, "What does his voice sound like? What

games does he love best? Does he collect butterflies?" Instead,

they demand: "How old is he? How many brothers has he? How

much does he weigh? How much money does his father make?"

Only from these figures do they think they have learned

anything about him.

If you were to say to the grown-ups: "I saw a beautiful house

made of rosy brick, with geraniums in the windows and doves

on the roof," they would not be able to get any idea of that

house at all. You would have to say to them: "I saw a house that

cost $ 20,000." Then they would exclaim: "Oh, what a pretty

house that is!"

Just so, you might say to them: "The proof that the little prince

existed is that he was charming, that he laughed, and that he

was looking for a sheep. If anybody wants a sheep, that is a

proof that he exists." And what good would it do to tell them

that? They would shrug their shoulders, and treat you like a

child. But if you said to them: "The planet he came from is

Asteroid B-612," then they would be convinced, and leave you

in peace from their questions.

They are like that. One must not hold it against them. Children

should always show great forbearance toward grown-up people.

But certainly, for us who understand life, figures are a matter

of indifference. I should have liked to begin this story in the

fashion of the fairy-tales. I should have like to say: "Once upon

a time there was a little prince who lived on a planet that was

scarcely any bigger than himself, and who had need of a

sheep..."

To those who understand life, that would have given a much

greater air of truth to my story.

For I do not want any one to read my book carelessly. I have

suffered too much grief in setting down these memories. Six

tiết lộ với các bạn số hiệu của nó, ấy là tại các người lớn.

Những người lớn rất thích chữ số. Khi bạn nói chuyện với họ về

một người bạn mới, không bao giờ họ hỏi bạn về cái cốt yếu

đâu. Họ không bao giờ hỏi: "Giọng nói hắn ta thế nào? Hắn

thích chơi trò gì? Hắn có sưu tầm bươm bướm không?" Họ chỉ

hỏi bạn: "Hắn ta bao nhiêu tuổi? Hắn ta có mấy anh em? Hắn ta

cân nặng bao nhiêu? Bố hắn làm được bao nhiêu tiền?" Thế

đấy. Sau đó, họ cho vậy là họ hiểu hắn ta rồi.

Nếu bạn nói với những người lớn: "Tôi có thấy một cái nhà

gạch mầu hồng với hoa phong lữ trên cửa sổ, và chim bồ câu

trên mái ..." họ chẳng làm thế nào mà hình dung nổi cái nhà ấy

như thế nào đâu. Phải nói với họ: "Tôi đã thấy một cái nhà 10

vạn franc". Họ sẽ kêu ngay: "Ôi thật xinh đẹp làm sao."

Như vậy đó, nếu các bạn bảo họ: "Ông hoàng bé nhỏ là có thật

chứ, chứng cứ là cậu ta rất đẹp, cậu ta cười và cậu ta thích có

một con cừu. Khi người ta thích có một con cừu, thế là có người

ấy chứ!", họ sẽ nhún vai và cho bạn là trẻ con! Nhưng nếu bạn

hỏi họ: "Cái hành tinh từ đó cậu ấy đi đến đây là tiểu tinh cầu

B-612", thế là họ nghe ra ngay, và thôi không phá quấy bạn với

các câu hỏi của họ nữa.

Họ là thế. Không nên giận họ. Trẻ con phải hết sức rộng lượng

đối với người lớn. Nhưng chắc chắn rằng đối với bọn ta là

những người hiểu đời, chúng ta cóc cần những con số! Tôi đã

rất thích bắt đầu kể câu chuyện này như kiểu một câu chuyện

thần tiên. Tôi đã rất thích nói thế này:

"Xưa có một lần, một ông hoàng bé nhỏ ở trên một tinh cầu chỉ

lớn hơn cậu ấy có một tí, cậu ấy thấy cần có một con cừu ...".

Đối với những ai hiểu đời, kể như vậy có vẻ thật hơn nhiều.

Bởi vì tôi không muốn người ta đọc cuốn sách của tôi một cách

hời hợt. Khi kể lại các kỷ niệm này, tôi buồn tủi biết bao. Sáu

12

years have already passed since my friend went away from me,

with his sheep. If I try to describe him here, it is to make sure

that I shall not forget him. To forget a friend is sad. Not every

one has had a friend. And if I forget him, I may become like the

grown-ups who are no longer interested in anything but

figures...

It is for that purpose, again, that I have bought a box of paints

and some pencils. It is hard to take up drawing again at my age,

when I have never made any pictures except those of the boa

constrictor from the outside and the boa constrictor from the

inside, since I was six. I shall certainly try to make my portraits

as true to life as possible. But I am not at all sure of success.

One drawing goes along all right, and another has no

resemblance to its subject. I make some errors, too, in the littl e

prince's height: in one place he is too tall and in another too

short. And I feel some doubts about the color of his costume. So

I fumble along as best I can, now good, now bad, and I hope

generally fair-to-middling.

In certain more important details I shall make mistakes, also.

But that is something that will not be my fault. My friend never

explained anything to me. He thought, perhaps, that I was like

himself. But I, alas, do not know how to see sheep through t he

walls of boxes. Perhaps I am a little like the grown-ups. I have

had to grow old.

Chapter 5

As each day passed I would learn, in our talk, something about

the little prince's planet, his departure from it, his journey. The

information would come very slowly, as it might chance to fall

from his thoughts. It was in this way that I heard, on the third

day, about the catastrophe of the baobabs.

This time, once more, I had the sheep to thank for it. For the

little prince asked me abruptly-- as if seized by a grave doubt--

"It is true, isn't it, that sheep eat little bushes?"

"Yes, that is true."

năm đã qua, từ khi cậu bạn tôi đi mất với con cừu của em. Nếu

tôi cố gắng tả lại em ở đây, chính là để tôi không quên em. Thật

là buồn nếu ta quên một người bạn. Có phải ai cũng có được

một người bạn thân đâu. Và có lẽ tôi sắp trở nên những người

lớn, chỉ còn thích các chữ số.

Lại chính cũng vì thế nữa mà tôi đã mua một hộp màu nước và

bút chì màu. Trở lại vẽ vời thật là khó, vào tuổi tôi bây giờ, khi

mà người ta chưa hề vẽ gì ngoài con trăn khép kín với con trăn

mở từ hồi lên sáu. Tôi sẽ cố thử, hẳn thế, làm những bức chân

dung càng giống càng hay. Nhưng tôi không thành công chút

nào. Một bức trước vứt đi, bức sau còn tệ hơn nữa. Tôi lại cũng

có sai lầm về tầm vóc: chỗ này thì ông hoàng nhỏ lớn quá, chỗ

kia em bé quá. Và tôi thấy chút nghi ngờ về màu y phục của bé.

Tôi cứ lần mò như thế này rồi như thế khác, khi được khi

không.

Cuối cùng tôi còn nhầm ở những nét quan trọng hơn nữa.

Nhưng này, các bạn phải tha lỗi cho tôi. Bạn tôi không hề giảng

giải gì cho tôi. Có lẽ em cho là tôi cũng như em. Nhưng tôi,

buồn thay, tôi không biết cách nhìn thấy con cừu xuyên qua cái

thùng. Có lẽ tôi hơi giống những người lớn rồi. Tôi đã già rồi.

Chương 5

Mỗi ngày tôi lại biết thêm một điều gì đó về hành tinh, về lúc ra

đi, về cuộc du hành của cậu. Cái ấy đến nhẹ nhàng bằng những

suy đoán ngẫu nhiên. Cũng như vậy đó mà vào ngày thứ ba, tôi

được biết về tấm bi kịch của những cây baobab.

Lần này cũng là nhờ con cừu, ông hoàng nhỏ hỏi tôi, như vừa

mới nghĩ ra điều gì nghiêm trọng lắm:

“Có thật đúng là con cừu ăn những bụi cây con không?”

“Phải, đúng đấy.”

13

"Ah! I am glad!"

I did not understand why it was so important that sheep should

eat little bushes. But the little prince added:

"Then it follows that they also eat baobabs?"

I pointed out to the little prince that baobabs were not little

bushes, but, on the contrary, trees as big as castles; and that even

if he took a whole herd of elephants away with him, the herd

would not eat up one single baobab.

The idea of the herd of elephants made the little prince laugh.

"We would have to put them one on top of the other," he said

. But he made a wise comment:

"Before they grow so big, the baobabs start out by being little."

"That is strictly correct," I said. "But why do you want the sheep

to eat the little baobabs?"

He answered me at once, "Oh, come, come!", as if he were

speaking of something that was self-evident. And I was obliged

to make a great mental effort to solve this problem, without any

assistance.

Indeed, as I learned, there were on the planet where the little

prince lived-- as on all planets-- good plants and bad plants. In

consequence, there were good seeds from good plants, and bad

seeds from bad plants. But seeds are invisible. They sleep deep in

the heart of the earth's darkness, until some one among them is

“Ồ, tốt quá!”

Tôi không hiểu sao chuyện những con cừu ăn những bụi cây con

lại quan trọng như thế. Nhưng ông hoàng nhỏ nói thêm:

“Cho nên chúng ăn cả những cây baobab chứ?”

Tôi bảo rằng cây baobab không phải là thứ bụi cây nhỏ, mà là

những cây to như cả cái nhà thờ, và cậu em có mang theo cả một

đàn voi, thì cả đàn voi ấy cũng chẳng làm lung lay nổi một cây

baobab.

Ý nghĩ về đàn voi làm cho ông hoàng nhỏ bật cười:

“Phải chồng con này lên con kia ...”

Nhưng cậu em nhận xét với vẻ triết lý:

“Bọn baobab, trước khi lớn, cũng bắt đầu bé tẹo chứ!”

“Đúng là như thế. Nhưng sao em lại cứ muốn cho con cừu của

em ăn những cây baobab nhỏ thế?”

Em trả lời: "Ôi chà!" như đó là một chuyện tất nhiên. Và tôi phải

bắt trí thông minh của tôi làm việc dữ dội mới tự hiểu được vấn

đề ấy.

Nguyên là, trên hành tinh của ông hoàng nhỏ, cũng như trên mọi

hành tinh khác, đều có những loại cỏ tốt và những loại cỏ xấu.

Do đó, có hạt tốt của cỏ tốt và hạt xấu của cỏ xấu. Nhưng không

thể nhìn thấy hạt. Chúng ngủ trong bí mật cho đến khi một cái

14

seized with the desire to awaken. Then this little seed will stretch

itself and begin-- timidly at first-- to push a charming little sprig

inoffensively upward toward the sun. If it is only a sprout of

radish or the sprig of a rose-bush, one would let it grow wherever

it might wish. But when it is a bad plant, one must destroy it as

soon as possible, the very first instant that one recognizes it.

Now there were some terrible seeds on the planet that was the

home of the little prince; and these were the seeds of the baobab.

The soil of that planet was infested with them. A baobab is

something you will never, never be able to get rid of if you attend

to it too late. It spreads over the entire planet. It bores clear

through it with its roots. And if the planet is too small, and the

baobabs are too many, they split it in pieces...

"It is a question of discipline," the little prince said to me later on. "When you've finished your own toilet in the morning, then it is time to attend to the toilet of your planet, just so, with the greatest care. You must see to it that you pull up regularly all the baobabs, at the very first moment when they can be distinguished from the rosebushes which they resemble so closely in their earliest youth. It is very tedious work," the little prince added, "but very easy."

hạt nào trong bọn chúng nổi hứng muốn thức dậy ... Nó vươn vai,

rụt rè nhú lên mặt trời một cái nhánh con hiền lành tuyệt xinh.

Nếu là nhánh dưa hay một nhánh hồng, ta có thể muốn để cho nó

mọc thế nào tuỳ ý. Nhưng nếu là một cây xấu, ngay khi nhận ra

là phải nhổ ngay. Mà trên hành tinh của ông hoàng nhỏ thì có

những hạt giống kinh khủng ... ấy là những hạt baobab. Chúng

nhiễm đầy cả tinh cầu. Mà một cây baobab, nếu như ta chú ý

muộn màng quá, ta có thể chẳng bao giờ dẫy nó ra được nữa,

baobab lan tràn toàn hành tinh. Nó cho rễ của nó xói đục hành

tinh. Và nếu hành tinh mà quá bé, mà nếu cây baobab mà nhiều

quá, có thể làm vỡ tung cả hành tinh

"Đây là một vấn đề kỷ luật”, ông hoàng nhỏ về sau nói với tôi.

“Khi ta làm vệ sinh cho ta buổi sáng rồi, ta phải làm kỹ vệ sinh

cho hành tinh. Phải đều đặn lo nhổ bọn baobab ngay lúc ta vừa

phân biệt được chúng với cây hoa hồng. Đó là một việc làm chán

lắm, nhưng mà thật dễ."

15

And one day he said to me: "You ought to make a beautiful

drawing, so that the children where you live can see exactly how

all this is. That would be very useful to them if they were to

travel some day. Sometimes," he added, "there is no harm in

putting off a piece of work until another day. But when it is a

matter of baobabs, that always means a catastrophe. I knew a

planet that was inhabited by a lazy man. He neglected three little

bushes..."

So, as the little prince described it to me, I have made a drawing

of that planet. I do not much like to take the tone of a moralist.

But the danger of the baobabs is so little understood, and such

considerable risks would be run by anyone who might get lost on

Đến một ngày, cậu em khuyên tôi cố sức vẽ được một bức vẽ

đẹp, để cho các cậu bé ở quê hương tôi ghi nhớ chuyện ấy. "Một

ngày kia, nếu các bạn ấy lên đường, cậu em nói với tôi, chuyện

ấy sẽ có ích cho họ. Đôi khi hoãn lại một việc cũng chẳng hại gì.

Nhưng nếu là những cây baobab, thì bao giờ cũng tai hoạ đấy.

Tôi có biết một tinh cầu, trên ấy có một gã lười. Hắn bỏ mặc ba

cái cây con ..."

Thế là, theo sự chỉ dẫn của ông hoàng nhỏ, tôi đã vẽ tinh cầu đó.

Tôi tuyệt không thích lên mặt dạy đời. Nhưng cái họa baobab

còn ít người biết quá, mà những nguy hiểm mà một cậu bé một

mai lạc vào một tiểu tinh cầu sẽ gặp phải thì rất là đáng kể, cho

16

an asteroid, that for once I am breaking through my reserve.

"Children," I say plainly, "watch out for the baobabs!"

My friends, like myself, have been skirting this danger for a long

time, without ever knowing it; and so it is for them that I have

worked so hard over this drawing. The lesson which I pass on by

this means is worth all the trouble it has cost me.

Perhaps you will ask me, "Why are there no other drawing in

this book as magnificent and impressive as this drawing of the

baobabs?"

The reply is simple. I have tried. But with the others I have not

been successful. When I made the drawing of the baobabs I was

carried beyond myself by the inspiring force of urgent necessity.

Chapter 6

Oh, little prince! Bit by bit I came to understand the secrets of

your sad little life... For a long time you had found your only

entertainment in the quiet pleasure of looking at the sunset. I

learned that new detail on the morning of the fourth day, when

you said to me:

"I am very fond of sunsets. Come, let us go look at a sunset

now."

"But we must wait," I said.

"Wait? For what?"

"For the sunset. We must wait until it is time."

At first you seemed to be very much surprised. And then you

laughed to yourself. You said to me:

"I am always thinking that I am at home!"

Just so. Everybody knows that when it is noon in the United

States the sun is setting over France.

If you could fly to France in one minute, you could go straight

into the sunset, right from noon. Unfortunately, France is too far

away for that. But on your tiny planet, my little prince, all you

need do is move your chair a few steps. You can see the day end

and the twilight falling whenever you like...

"One day," you said to me, "I saw the sunset forty-four times!"

nên, chỉ một lần thôi, tôi làm khác với nguyên tắc của tôi. Tôi xin

nói: "Hỡi các em! Hãy coi chừng bọn baobab!"

Ấy chính là để báo trước cho các bạn tôi về một nguy cơ mà các

bạn cũng như tôi vẫn gần kề bên nó mà không hay biết, nên tôi ra

sức thật nhiều để vẽ bức vẽ đó! Bài học mà tôi đưa ra rất xứng

công.

Có lẽ bạn sẽ tự hỏi: Tại sao trong cuốn sách này không có bức vẽ

nào to lớn bằng bức vẽ những cây baobab?

Câu trả lời đơn giản thôi. Tôi có thử vẽ nhưng không thành công.

Khi vẽ cây baobab, tôi bị thôi thúc bởi một tình cảm cấp bách.

Chương 6

Ôi ! Ông hoàng bé nhỏ ơi, dần dà, như vậy đó, tôi hiểu ra cuộc

đời nhỏ nhoi buồn bã của em. Bao lâu nay em chỉ nhờ sự êm đềm

của hoàng hôn để mà khuây khoả. Tôi biết được nét mới đó vào

buổi sáng ngày thứ tư, khi em bảo tôi:

“Tôi rất thích cảnh mặt trời lặn.Ta đi xem mặt trời lặn đi.”

”Nhưng phải đợi chứ...”

”Đợi cái gì?”

”Đợi lúc mặt trời đó lặn.”

Thoạt nhiên em có vẻ kinh ngạc, và rồi em tự cười mình. Và em

bảo tôi:

“Tôi cứ tưởng còn ở nhà!!”

Thế đấy. Khi ở nước Mỹ là buổi trưa thì ai cũng biết là mặt trời

đang lặn ở nước Pháp.

Nếu chỉ cần đi một phút là đến được nước Pháp là xem được

cảnh mặt trời lặn. Không may nước Pháp ở quá xa. Nhưng, trên

cái hành tinh bé đến thế của em, em chỉ cần dịch ghế vài bước.

Khi nào em thích là em nhìn thấy mặt trời lặn ...

“Có một ngày, tôi nhìn mặt trời lặn bốn mươi ba lần!”

17

And a little later you added:

"You know-- one loves the sunset, when one is so sad..."

"Were you so sad, then?" I asked, "on the day of the forty-four

sunsets?"

But the little prince made no reply.

Chapter 7

On the fifth day-- again, as always, it was thanks to the sheep--

the secret of the little prince's life was revealed to me. Abruptly,

without anything to lead up to it, and as if the question had been

born of long and silent meditation on his problem, he demanded:

"A sheep-- if it eats little bushes, does it eat flowers, too?"

"A sheep," I answered, "eats anything it finds in its reach."

"Even flowers that have thorns?"

"Yes, even flowers that have thorns."

"Then the thorns-- what use are they?"

I did not know. At that moment I was very busy trying to

unscrew a bolt that had got stuck in my engine. I was very much

worried, for it was becoming clear to me that the breakdown of

my plane was extremely serious. And I had so little drinking-

water left that I had to fear for the worst.

"The thorns-- what use are they?"

The little prince never let go of a question, once he had asked it.

As for me, I was upset over that bolt. And I answered with the

first thing that came into my head:

"The thorns are of no use at all. Flowers have thorns just for

spite!"

"Oh!"

There was a moment of complete silence. Then the little prince

flashed back at me, with a kind of resentfulness:

"I don't believe you! Flowers are weak creatures. They are naïve.

They reassure themselves as best they can. They believe that

their thorns are terrible weapons..."

Một chốc sau đó em nói thêm:

“Ông biết đấy...khi người ta buồn quá, người ta thích cảnh mặt

trời lặn..

“Thế cái ngày bốn mươi ba lần mặt trời lặn ấy, có phải em buồn

quá không?”

Nhưng ông hoàng bé nhỏ không trả lời.

Chương 7

Ngày thứ năm, vẫn là nhờ ở con cừu, tôi biết được cái bí mật ấy

trong cuộc đời ông hoàng bé nhỏ. Bất ngờ em hỏi tôi, không cần

mào đầu, y như đó là kết quả của một vấn đề được âm thầm suy

nghĩ từ lâu rồi:

“Một con cừu, nếu nó ăn cây non, tất nó cũng ăn hoa chứ?”

”Cừu thì gặp cái gì nó ăn cái ấy”

”Cả những bông hoa có gai ư?”

”Phải. Cả những bông hoa có gai”

”Thế thì gai dùng để làm gì nào?”

Tôi không biết. Tôi bấy giờ đang bận tháo một đinh ốc vặn quá

chặt trong động cơ của tôi. Tôi đã rất lo lắng vì thấy cái máy có

vẻ hỏng nặng lắm, mà nước uống thì cạn dần làm cho tôi sợ xảy

ra điều tệ hại nhất.

“Những cái gai, chúng dùng để làm gì?”

Ông hoàng nhỏ không bao giờ chịu bỏ một câu hỏi, một khi đã

nói ra. Tôi thì đang bực quá với cái đinh ốc, và tôi trả lời bừa:

“Gai, nó chẳng dùng được vào việc gì sất. Nó chỉ là cái tính độc

ác của hoa thôi!” .

”Ồ!”

Nhưng sau một lát im lặng em kêu lên một cách giận dỗi:

“Tôi không tin! Loài hoa yếu đuối lắm. Chúng ngây thơ lắm.

Chúng cố tự làm cho chúng được vững tâm. Chúng cho là với

những cái gai, chúng đã ghê gớm lắm...”

18

I did not answer. At that instant I was saying to myself: "If this

bolt still won't turn, I am going to knock it out with the hammer."

Again the little prince disturbed my thoughts.

"And you actually believe that the flowers--"

"Oh, no!" I cried. "No, no no! I don't believe anything. I

answered you with the first thing that came into my head. Don't

you see-- I am very busy with matters of consequence!"

He stared at me, thunderstruck.

"Matters of consequence!"

He looked at me there, with my hammer in my hand, my fingers

black with engine-grease, bending down over an object which

seemed to him extremely ugly...

"You talk just like the grown-ups!"

That made me a little ashamed. But he went on, relentlessly:

"You mix everything up together... You confuse everything..."

He was really very angry. He tossed his golden curls in the

breeze.

"I know a planet where there is a certain red-faced gentleman.

He has never smelled a flower. He has never looked at a star. He

has never loved any one. He has never done anything in his life

but add up figures. And all day he says over and over, just like

you: 'I am busy with matters of consequence!' And that makes

him swell up with pride. But he is not a man-- he is a

mushroom!"

"A what?"

"A mushroom!"

The little prince was now white with rage.

"The flowers have been growing thorns for millions of years.

For millions of years the sheep have been eating them just the

same. And is it not a matter of consequence to try to understand

why the flowers go to so much trouble to grow thorns which are

never of any use to them? Is the warfare between the sheep and

the flowers not important? Is this not of more consequence than a

fat red-faced gentleman's sums? And if I know-- I, myself-- one

flower which is unique in the world, which grows nowhere but

Tôi không trả lời gì cả. Lúc ấy, tôi tự nhủ: "Cái đinh ốc này mà

còn ngoan cố, ông sẽ cho mày một búa văng xương."

Ông hoàng nhỏ lại làm sao lãng những suy nghĩ của tôi:

“Còn ông, ông tưởng rằng hoa..”.

“Ồ! Không! Tôi có tưởng gì đâu! Tôi trả lời đại thế thôi. Tôi

đang bận những việc hệ trọng!”

Cậu nhìn tôi ngạc nhiên:

“Những việc hệ trọng!”

Cậu em nhìn thấy tôi tay cầm búa, các ngón đen thui vì dầu máy,

cúi xuống một vật mà em xem ra thật là xấu xí.

“Ông nói như các người lớn ấy!”

Câu ấy làm tôi hơi xấu hổ. Nhưng không thương xót, em nói

thêm:

“Ông lẫn lộn hết... ông xáo trộn hết!”

Cậu em thực sự bực tức. Mái tóc của em vàng xõa tung ra trước

gió:

“Tôi biết có một tinh cầu, trên đó có một ông mặt mũi đỏ gay.

Ông ta không hề ngửi một bông hoa. Không hề ngắm một vì sao.

Không hề yêu một người nào. Ông ta chẳng bao giờ làm cái gì

khác những bài tính cộng. Và suốt ngày ông ta cứ lặp đi lặp lại

như ông: "Tôi là một người đúng đắn! Tôi là một người đúng

đắn!", và cái đó làm ông ta vênh vang hợm hĩnh. Nhưng ông ta

đâu có phải là người, ông ta là một cái nấm!” .

”Một cái gì?”

“Một cái nấm!”

Ông hoàng bé nhỏ lúc này tái xanh vì giận.

“Đã hàng triệu năm nay, hoa làm ra gai. Hàng triệu năm nay, cừu

vẫn cứ ăn hoa. Vậy mà tìm hiểu xem vì sao hoa lại cứ khổ sở làm

ra những cái gai vô tích sự ấy, lại là chuyện không đúng đắn hay

sao? Chiến tranh giữa cừu và hoa là chuyện không quan trọng

hay sao? Không đúng đắn hơn, không quan trọng hơn những bài

tính cộng của một cái ông to tướng mặt mũi đỏ gay hay sao? Và

nếu như tôi, tôi biết một cái hoa duy nhất trên đời không có ở đâu

19

on my planet, but which one little sheep can destroy in a single

bite some morning, without even noticing what he is doing-- Oh!

You think that is not important!"

His face turned from white to red as he d:

"If some one loves a flower, of which just one single blossom

grows in all the millions and millions of stars, it is enough to

make him happy just to look at the stars. He can say to himself,

'Somewhere, my flower is there...' But if the sheep eats the

flower, in one moment all his stars will be darkened... And you

think that is not important!"

He could not say anything more. His words were choked by

sobbing.

The night had fallen. I had let my tools drop from my hands. Of

what moment now was my hammer, my bolt, or thirst, or death?

On one star, one planet, my planet, the Earth, there was a little

prince to be comforted. I took him in my arms, and rocked him. I

said to him:

"The flower that you love is not in danger. I will draw you a

ngoài tinh cầu của tôi, thế mà một con cừu nhỏ có thể huỷ hoại

nó bằng cách táp một cái mà thôi, vào một buổi sáng nào đó, mà

không hề biết là mình vừa làm cái gì, chuyện đó không quan

trọng hay sao!”. Em đỏ mặt rồi nói tiếp:

“Khi một người yêu một đoá hoa duy nhất trong hàng triệu triệu

ngôi sao, thì chỉ nhìn những ngôi sao là đủ làm cho anh ta hạnh

phúc. Anh ta nghĩ: "Đoá hoa của mình ở đâu đó trên kia..."

Nhưng nếu con cừu mà ăn đoá hoa đi, thì anh ta sẽ thấy như là tất

cả các ngôi sao tự nhiên tắt lịm! Và chuyện đó không quan trọng

hay sao!”

Em nghẹn ngào không nói được nữa. Thốt nhiên em bật lên nức

nở.

Đêm đã buông xuống. Tôi đã bỏ các đồ nghề xuống. Tôi cóc cần

cái búa của tôi, cái đinh ốc của tôi, cóc cần cái khát, cóc cần cái

chết. Trên một ngôi sao, trên một hành tinh, hành tinh của tôi,

Trái đất, có một ông hoàng bé nhỏ cần được an ủi! Tôi ôm em

trong vòng tay. Tôi ru em. Tôi nói với em: "Đoá hoa mà em yêu

20

muzzle for your sheep. I will draw you a railing to put around

your flower. I will--"

I did not know what to say to him. I felt awkward and

blundering. I did not know how I could reach him, where I could

overtake him and go on hand in hand with him once more.

It is such a secret place, the land of tears.

Chapter 8 I soon learned to know this flower better. On the little prince's planet the flowers had always been very simple. They had only one ring of petals; they took up no room at all; they were a trouble to nobody. One morning they would appear in the grass, and by night they would have faded peacefully away. But one day, from a seed blown from no one knew where, a new flower had come up; and the little prince had watched very closely over this small sprout which was not like any other small sprouts on his planet. It might, you see, have been a new kind of baobab. The shrub soon stopped growing, and began to get ready to produce a flower. The little prince, who was present at the first appearance of a huge bud, felt at once that some sort of miraculous apparition must emerge from it. But the flower was not satisfied to complete the preparations for her beauty in the shelter of her green chamber. She chose her colours with the greatest care. She adjusted her petals one by one. She did not wish to go out into the world all rumpled, like the field poppies. It was only in the full radiance of her beauty that she wished to appear. Oh, yes! She was a coquettish creature! And her mysterious adornment lasted for days and days. Then one morning, exactly at sunrise, she suddenly showed herself.

không bị nguy đâu... Tôi sẽ vẽ một cái rọ mõm, cho con cừu của

em... Tôi sẽ..."

Tôi không biết nói với em thế nào nữa. Tôi cảm thấy mình rất

vụng về. Tôi không biết làm sao với tới được em, đi đâu để gặp

được em...

Thật huyền bí làm sao, cái xứ sở của nước mắt

Chương 8

Tôi đã tìm hiểu rất nhanh để hiểu hơn về đoá hoa này. Trên tinh

cầu của ông hoàng nhỏ, vẫn thường có những bông hoa rất đơn

giản, điểm trang chỉ bằng một vòng cánh hoa, và chẳng chiếm

bao nhiêu chỗ, và chẳng làm phiền ai. Một buổi sáng, chúng hiện

ra trong cỏ rồi lại héo tàn vào chiều tối. Nhưng cái cây hoa ấy,

một ngày kia, đã nảy mầm từ một cái hạt không biết từ đâu tới và

ông hoàng nhỏ đã theo dõi cái mầm con không giống với các

mầm con nào khác. Nó có thể là một loại baobab mới.

Nhưng cái cây nhỏ liền thôi không lớn lên nữa, và bắt đầu sửa

soạn để ra hoa. Ông hoàng nhỏ chứng kiến sự xuất hiện một cái

nụ lớn, cảm thấy rõ ràng từ cái nụ này sẽ lộ ra một điều kỳ diệu.

Nhưng đoá hoa vẫn cứ điểm trang hoài, nấp kín trong căn buồng

xanh của nó. Hoa chưa chọn kỹ mầu sắc của mình. Hoa chậm rãi

trang phục, sửa lại ngay ngắn từng cánh hoa. Hoa không muốn

hiện ra nhàu nát như cái mồng gà. Hoa chỉ muốn lộ ra trong sắc

hương rực rỡ. Ôi chao! Hoa thật là điệu! Cuộc trang điểm huyền

bí của nàng kéo dài từ ngày này sang ngày nọ.

Và rồi tới một sớm mai, đúng giờ mặt trời mọc, nàng hiện ra.

21

And, after working with all this painstaking precision, she

yawned and said:

"Ah! I am scarcely awake. I beg that you will excuse me. My

petals are still all disarranged..."

But the little prince could not restrain his admiration:

"Oh! How beautiful you are!"

"Am I not?" the flower responded, sweetly. "And I was born at

the same moment as the sun..."

The little prince could guess easily enough that she was not any

too modest-- but how moving-- and exciting-- she was!

"I think it is time for breakfast," she added an instant later. "If

you would have the kindness to think of my needs--"

And the little prince, completely abashed, went to look for a

sprinkling-can of fresh water. So, he tended the flower.

So, too, she began very quickly to torment him with her vanity--

which was, if the truth be known, a little difficult to deal with.

One day, for instance, when she was speaking of her four thorns,

she said to the little prince:

"Let the tigers come with their claws!"

"There are no tigers on my planet," the little prince objected.

"And, anyway, tigers do not eat weeds."

"I am not a weed," the flower replied, sweetly.

"Please excuse me..."

Và nàng, vốn đã công phu đến như thế, bây giờ vừa ngáp vừa

nói:

“Ôi! Em chỉ vừa thức dậy... Em xin lỗi anh... Tóc tai em còn rũ

rượi thế này...”

Thế là ông hoàng nhỏ không nén nổi sự ngưỡng mộ:

“Ôi! Nàng thật là đẹp!”

“Thật vậy sao?” hoa trả lời một cách nhẹ nhàng “Và em lại cùng

sinh ra với vầng dương...”

Ông hoàng nhỏ biết ngay cô nàng không lấy gì làm khiêm tốn

lắm, nhưng nàng thật là dễ thương!

“Đã đến giờ điểm tâm, có phải anh không,” nàng nói thêm ngay

sau đó, “Xin anh hãy nhớ đến em...”

Thế là ông hoàng nhỏ, đầy xấu hổ, đi tìm một chiếc thùng tưới

đầy nước mát và tưới cho bông hoa

Như vậy đấy, cô nàng đã nhanh chóng làm cho cậu em lo nghĩ

với tính kiêu kỳ hơi u ám của cô. Chẳng hạn một hôm, cô đã nói

với ông hoàng nhỏ về bốn cái gai của mình:

“Chúng có thể tới đây, bọn hổ ấy, với móng vuốt của chúng”

“Trên tinh cầu của anh không có hổ,” ông hoàng nhỏ nhận xét.

“Vả lại, hổ đâu có ăn cỏ”

“Em đâu phải là cỏ,” bông hoa nói nhẹ nhàng.

“Xin lỗi..”.

22

"I am not at all afraid of tigers," she went on, "but I have a

horror of drafts. I suppose you wouldn't have a screen for me?"

"A horror of drafts-- that is bad luck, for a plant," remarked the

little prince, and added to himself, "This flower is a very

complex creature..."

"At night I want you to put me under a glass globe. It is very

cold where you live. In the place I came from--"

But she interrupted herself at that point. She had come in the

form of a seed. She could not have known anything of any other

worlds. Embarassed over having let herself be caught on the

verge of such a naïve untruth, she coughed two or three times, in

order to put the little prince in the wrong

"The screen?"

"I was just going to look for it when you spoke to me..."

Then she forced her cough a little more so that he shoud suffer

”Em chẳng sợ gì hổ, nhưng em khiếp gió luồn. Anh có một tấm

chắn gió nào không?”

"Khiếp gió luồn... đối với một cây nhỏ thế là không hay,” ông

hoàng nhỏ nhận xét. “Cô nàng này thật phức tạp..."

“Chiều tối anh hãy đặt em trong bầu kính nhé. Chỗ anh rét lắm.

Thiếu tiện nghi quá. ở chỗ em...”

Nhưng cô nàng im bặt. Cô đến đây lúc hãy còn là hạt. Cô chẳng

thể hiểu được gì về các thế giới khác. Ngượng vì trót để lộ là

mình bốc phét một cách ngây ngô quá như thế, cô húng hắng ho

hai ba lượt để dồn ông hoàng nhỏ vào lúng túng:

“Cái chắn gió, anh có không?...”

“Anh đã định đi lấy thì em bắt đầu nói!”

Thế là cô nàng cố ho mạnh hơn nữa để bắt buộc cậu phải nhận

lỗi.

23

from remorse just the same. .

So the little prince, in spite of all the good will that was

inseparable from his love, had soon come to doubt her. He had

taken seriously words which were without importance, and it

made him very unhappy.

"I ought not to have listened to her," he confided to me one day.

"One never ought to listen to the flowers. One should simply

look at them and breathe their fragrance. Mine perfumed all my

planet. But I did not know how to take pleasure in all her grace

This tale of claws, which disturbed me so much, should only

have filled my heart with tenderness and pity."

And he continued his confidences:

"The fact is that I did not know how to understand anything! I

ought to have judged by deeds and not by words. She cast her

fragrance and her radiance over me. I ought never to have run

away from her... I ought to have guessed all the affection that lay

behind her poor little strategems. Flowers are so inconsistent!

But I was too young to know how to love her..."

Chapter 9

I believe that for his escape he took advantage of the migration of

a flock of wild birds. On the morning of his departure he put his

planet in perfect order. He carefully cleaned out his active

volcanoes. He possessed two active volcanoes; and they were

Vậy mà ông hoàng nhỏ, bởi vì ý tốt của tình yêu, vẫn đối xử với

cô rất tốt. Chàng đã nghĩ ngợi nghiêm trang về những lời nói vớ

vẩn của nàng, và trở nên khổ sở lắm.

"Đáng lẽ tôi không nên nghe,” một hôm cậu em thú nhận với tôi,

“Không bao giờ nên nghe loài hoa cả. Chỉ nên nhìn chúng và thở

hương thơm của chúng thôi. Cái hoa của tôi làm thơm ngát tinh

cầu của tôi, nhưng tôi lại không biết vui lòng. Câu chuyện móng

vuốt ấy đáng lẽ làm cho tôi cảm động thì tôi lại bực..."

Cậu còn thú nhận với tôi:

"Ngày ấy, tôi chẳng biết cách hiểu. Đáng lẽ tôi phải xét đoán

nàng trên việc làm chứ không phải bằng lời nói. Nàng toả thơm

tôi, làm cho tôi sáng rực lên. Đáng lẽ tôi không bao giờ nên bỏ đi

cả... Đáng lẽ tôi phải thấy được cái dịu hiền của nàng đằng sau

mọi đòi hỏi đáng thương ấy. Loài hoa thường hay mâu thuẫn!

Nhưng bấy giờ tôi còn quá trẻ để mà biết yêu nàng..."

Chương 9

Tôi đoán rằng em nhờ vào một chuyến thiên di của loài chim

hoang để mà thoát đi. Buổi sáng hôm ra đi, em đã dọn dẹp tinh

cầu thật ngăn nắp. Em nạo vét kỹ càng các quả núi lửa đang hoạt

động của em. Em có hai quả núi lửa đang hoạt động, và chúng rất

24

very convenient for heating his breakfast in the morning. He also

had one volcano that was extinct. But, as he said, "One never

knows!" So he cleaned out the extinct volcano, too. If they are

well cleaned out, volcanoes burn slowly and steadily, without

any eruptions. Volcanic eruptions are like fires in a chimney.

On our earth we are obviously much too small to clean out our

volcanoes. That is why they bring no end of trouble upon us.

The little prince also pulled up, with a certain sense of dejection,

the last little shoots of the baobabs. He believed that he would

never want to return. But on this last morning all these familiar

tasks seemed very precious to him. And when he watered the

flower for the last time, and prepared to place her under the

shelter of her glass globe, he realised that he was very close to

tears.

"Goodbye," he said to the flower.

But she made no answer.

"Goodbye," he said again.

The flower coughed. But it was not because she had a cold.

"I have been silly," she said to him, at last. "I ask your

forgiveness. Try to be happy..."

He was surprised by this absence of reproaches. He stood there

thuận tiện cho việc nấu ăn buổi sáng. Em cũng có một quả núi

lửa đã tắt... Nhưng, như lời em nói: "Biết đâu đấy!" Nên em cũng

nạo vét cả quả núi lửa đã tắt nữa. Được nạo vét kỹ, các quả núi

lửa sẽ cháy đỏ và đều, không có phun trào. Các trận phun trào

của núi lửa cũng giống như lửa trong lò sưởi. Tất nhiên là trên

trái đất của chúng ta, chúng ta thật nhỏ bé quá, không nạo vét

được các quả núi lửa của mình. Cho nên chúng gây cho ta nhiều

điều phiền phức.

Ông hoàng nhỏ cũng nhổ, với một chút ngậm ngùi, những cái

mầm vừa nhú của bọn baobab. Em đã nghĩ rằng mình sẽ không

bao giờ về nữa. Nhưng mọi việc quen thuộc này buổi sáng hôm

nay sao đối với em thật vô cùng êm đềm. Và, khi em tưới hoa lần

cuối, và sửa soạn đậy nàng trong lồng kính, em cảm thấy muốn

khóc.

“Vĩnh biệt, em nói với hoa”

Nhưng nàng không đáp.

“Vĩnh biệt,” em nhắc lại.

Hoa ho lên. Nhưng không phải vì viêm họng.

“Em đã khờ dại lắm,” sau cùng cô nói với em”. Anh tha lỗi cho

em. Hãy cố gắng mà sống hạnh phúc”.

Ông hoàng nhỏ ngạc nhiên vì không thấy nàng trách móc. Em

25

all bewildered, the glass globe held arrested in mid-air. He did

not understand this quiet sweetness..

"Of course I love you," the flower said to him. "It is my fault

that you have not known it all the while. That is of no

importance. But you-- you have been just as foolish as I. Try to

be happy... let the glass globe be. I don't want it any more."

"But the wind--"

"My cold is not so bad as all that... the cool night air will do me

good. I am a flower."

"But the animals--"

"Well, I must endure the presence of two or three caterpillars if I

wish to become acquainted with the butterflies. It seems that they

are very beautiful. And if not the butterflies-- and the caterpillars-

- who will call upon me? You will be far away... as for the large

animals-- I am not at all afraid of any of them. I have my claws."

And, naïvely, she showed her four thorns. Then she added:

"Don't linger like this. You have decided to go away. Now go!"

For she did not want him to see her crying. She was such a proud

flower...

Chapter 10

He found himself in the neighborhood of the asteroids 325, 326,

327, 328, 329, and 330. He began, therefore, by visiting them, in

order to add to his knowledge.

The first of them was inhabited by a king. Clad in royal purple

and ermine, he was seated upon a throne which was at the same

time both simple and majestic.

"Ah! Here is a subject," exclaimed the king, when he saw the

little prince coming.

And the little prince asked himself:

"How could he recognize me when he had never seen me

before?"

He did not know how the world is simplified for kings. To them,

all men are subjects.

đứng sững, tay cầm nguyên cái bầu kính Em không hiểu được vẻ

dịu dàng bình tĩnh ấy của nàng.

“Vâng, em yêu anh,” hoa nói với em. “Anh không biết gì cả, ấy

là lỗi tại em. Điều ấy không quan trọng. Nhưng anh, anh cũng

khờ dại như em. Hãy cố gắng mà sống hạnh phúc... Anh bỏ cái

bầu kính đó xuống đi. Em không cần đâu...”

“Thế gió...”

“Em không hay bị cảm nhiều thế đâu... gió mát ban đêm tốt cho

em lắm. Em là một cái hoa mà”

“Nhưng bọn thú...”

“Chắc em phải chịu đựng vài ba con sâu nếu em muốn biết bươm

bướm là thế nào. Hình như lũ bướm ấy thật là đẹp. Nếu không ai

sẽ viếng thăm em? Anh sẽ đi xa. Còn bọn thú dữ, em không sợ.

Em có móng vuốt của em”.

Nàng ngây thơ chìa ra bốn cái gai của mình. Rồi nàng nói thêm:

“Đừng chần chờ như vậy nữa, khó chịu lắm. Anh đã quyết ra đi

mà. Hãy đi đi anh.”

Bởi vì nàng không muốn em nhìn thấy nàng khóc. Đó là một đoá

hoa vô cùng kiêu hãnh...

Chương 10 .

Cậu em đã đi qua vùng có các tiểu tinh cầu 325, 326, 327, 328,

329 và 330. Em bắt đầu đi thăm các tiểu tinh cầu ấy để kiếm việc

và để học hỏi.

Tiểu tinh cầu thứ nhất có một ông vua ở. Nhà vua mặc áo đỏ tía

đính lông thú, ngự trên một cái ngai vàng thật giản dị nhưng

đồng thời cũng thật uy nghi.

“À! Đây là một thần dân!” Nhà vua kêu lên khi thấy ông hoàng

nhỏ”.

Và ông hoàng bé tự hỏi:

“Làm sao ông ta nhận được ra mình khi mà chưa gặp mình bao

giờ nhỉ!”

Em không biết rằng, đối với các bậc đế vương, thế giới đơn giản

lắm. Tất cả mọi người đều là thần dân.

26

"Approach, so that I may see you better," said the king, who felt

consumingly proud of being at last a king over somebody.

The little prince looked everywhere to find a place to sit down;

but the entire planet was crammed and obstructed by the king's

magnificent ermine robe. So he remained standing upright, and,

since he was tired, he yawned.

"It is contrary to etiquette to yawn in the presence of a king," the

monarch said to him. "I forbid you to do so."

"I can't help it. I can't stop myself," replied the little prince,

thoroughly embarrassed. "I have come on a long journey, and I

have had no sleep..."

"Ah, then," the king said. "I order you to yawn. It is years since I

have seen anyone yawning. Yawns, to me, are objects of

curiosity. Come, now! Yawn again! It is an order."

"That frightens me... I cannot, any more..." murmured the little

prince, now completely abashed.

"Hum! Hum!" replied the king. "Then I-- I order you sometimes

to yawn and sometimes to--"

He sputtered a little, and seemed vexed.

“Ngươi hãy đến gần cho ta nhìn ngươi được kỹ, nhà vua nói với

em, ngài rất khoái được làm vua với một người nào đó”.

Ông hoàng nhỏ đưa mắt tìm chỗ ngồi, nhưng cả tinh cầu đã bị cái

áo choàng lông thú tuyệt đẹp choán hết chỗ. Em đành phải đứng,

và, vì nhọc quá, em ngáp một cái.

“Đứng trước một bậc đế vương mà ngáp là vô lễ, vua phán. Ta

cấm ngươi ngáp” .

”Chỉ vì tôi không giữ được ạ! Ông hoàng nhỏ rất ngượng đáp lại.

Tôi từ xa đến đây mà chưa được ngủ...”

“Thế thì, vua phán, ta ra lệnh cho ngươi ngáp. Bao nhiêu năm

nay, ta chưa được thấy ai ngáp. Những cái ngáp đối với ta là cái

lạ đấy. Ngươi ngáp nữa đi. Đó là lệnh ta”.

“Cái này khó quá... tôi không ngáp được nữa...” Ông hoàng nhỏ

nói, mặt đỏ bừng .

”Hừm! Hừm!” vua đáp “Thế thì ta ra lệnh cho ngươi khi thì ngáp

khi thì...”

Nhà vua hơi lúng túng và có vẻ phật ý.

27

For what the king fundamentally insisted upon was that his

authority should be respected. He tolerated no disobedience. He

was an absolute monarch. But, because he was a very good man,

he made his orders reasonable.

"If I ordered a general," he would say, by way of example, "if I

ordered a general to change himself into a sea bird, and if the

general did not obey me, that would not be the fault of the

general. It would be my fault."

"May I sit down?" came now a timid inquiry from the little

prince.

"I order you to do so," the king answered him, and majestically

gathered in a fold of his ermine mantle.

But the little prince was wondering... The planet was tiny. Over

what could this king really rule?

"Sire," he said to him, "I beg that you will excuse my asking you

a question--"

"I order you to ask me a question," the king hastened to assure

him.

"Sire-- over what do you rule?"

"Over everything," said the king, with magnificent simplicity.

"Over everything?"

The king made a gesture, which took in his planet, the other

planets, and all the stars.

"Over all that?" asked the little prince.

"Over all that," the king answered.

For his rule was not only absolute: it was also universal.

"And the stars obey you?"

"Certainly they do," the king said. "They obey instantly. I do not

permit insubordination."

Such power was a thing for the little prince to marvel at. If he

had been master of such complete authority, he would have been

able to watch the sunset, not forty-four times in one day, but

seventy-two, or even a hundred, or even two hundred times,

without ever having to move his chair. And because he felt a bit

sad as he remembered his little planet which he had forsaken, he

Vì vua chú trọng nhất là uy quyền của mình phải được tuân theo.

Ngài không tha thứ được sự trái lệnh. Đó là một nhà vua chuyên

chế. Nhưng, vì ngài rất tốt bụng, nên chỉ ra những cái lệnh hợp lý

thôi.

Ngài thường phán: "Nếu ta mà ra lệnh cho một võ tướng phải

biến thành chim biển, và võ tướng ấy chẳng tuân lệnh ta, thì ấy

không phải là lỗi của võ tướng đó. Ấy là lỗi của ta."

. “Tôi ngồi được không ạ?” Ông hoàng nhỏ rụt rè hỏi.

“Ta lệnh cho ngươi ngồi,” vua đáp lại, vừa uy nghi kéo một vạt

áo choàng lông thú lên.

Nhưng ông hoàng bé nhỏ lấy làm kinh ngạc. Cái hành tinh thật là

bé. Đức vua có thể trị vì trên cái gì ở đây?

“Tâu bệ hạ,”em nói,”cúi xin bệ hạ cho tôi được hỏi..”

“Ta ra lệnh cho ngươi hỏi,”vua vội vàng nói.

“Tâu bệ hạ, ngài trị vì trên cái gì?”

“Trên tất cả.” Nhà vua đáp, hết sức giản dị.

“Trên tất cả?”

Đức vua phác một cử chỉ dứt khoát chỉ cái hành tinh của mình,

các hành tinh khác và các ngôi sao.

“Trên tất cả những cái đó?”Ông hoàng nhỏ hỏi.

“Trên tất cả những cái đó...” đức vua trả lời.

Bởi vì đó không phải là một vị vua chuyên chế mà còn là một vị

vua toàn năng.

“Các ngôi sao có tuân lệnh bệ hạ không?”

”Chắc chắn rồi,” vua trả lời em. “Chúng lập tức tuân lệnh. Trẫm

không dung thứ sự trái lời.”

Một quyền lực như thế làm cho ông hoàng nhỏ thích mê. Nếu em

mà có quyền lực ấy, em có thể mặc sức mà ngắm, không phải là

bốn mươi bốn, mà đến bảy mươi hai, đến một trăm, đến cả hai

trăm cảnh mặt trời lặn trong một ngày, mà chẳng phải xê dịch

ghế ngồi. Rồi em cảm thấy hơi buồn vì chợt nghĩ đễn cái tinh cầu

28

plucked up his courage to ask the king a favor:

"I should like to see a sunset... do me that kindness... Order the

sun to set..."

"If I ordered a general to fly from one flower to another like a

butterfly, or to write a tragic drama, or to change himself into a

sea bird, and if the general did not carry out the order that he had

received, which one of us would be in the wrong?" the king

demanded. "The general, or myself?"

"You," said the little prince firmly.

"Exactly. One much require from each one the duty which each

one can perform," the king went on. "Accepted authority rests

first of all on reason. If you ordered your people to go and throw

themselves into the sea, they would rise up in revolution. I have

the right to require obedience because my orders are reasonable."

"Then my sunset?" the little prince reminded him: for he never

forgot a question once he had asked it.

"You shall have your sunset. I shall command it. But, according

to my science of government, I shall wait until conditions are

favorable."

"When will that be?" inquired the little prince.

"Hum! Hum!" replied the king; and before saying anything else

he consulted a bulky almanac. "Hum! Hum! That will be about--

about-- that will be this evening about twenty minutes to eight.

And you will see how well I am obeyed."

The little prince yawned. He was regretting his lost sunset. And

then, too, he was already beginning to be a little bored.

"I have nothing more to do here," he said to the king. "So I shall

set out on my way again."

"Do not go," said the king, who was very proud of having a

subject. "Do not go. I will make you a Minister!"

"Minister of what?"

"Minster of-- of Justice!"

"But there is nobody here to judge!"

"We do not know that," the king said to him. "I have not yet

made a complete tour of my kingdom. I am very old. There is no

nhỏ bị bỏ rơi của mình, em đánh bạo xin nhà vua một ân huệ:

“Tôi muốn được xem cảnh mặt trời lặn... xin bệ hạ hãy làm tôi

vui lòng, hãy ra lệnh cho mặt trời lặn...”

“Nếu ta ra lệnh cho một võ tướng bay từ đoá hoa này sang đoá

hoa kia như một con bướm, hay lệnh cho ông ta viết một vở bi

kịch, hay biến thành chim biển, và nếu vị võ tướng ấy không tuân

lệnh, thì lỗi ấy ở ông ta hay ở ta?”

“Ở bệ hạ,” ông hoàng nhỏ cả quyết.

“Đúng. Phải cho mỗi người làm việc người đó có thể làm,” đức

vua nhắc lại. “Quyền lực trước hết phải dựa trên lẽ phải. Nếu nhà

ngươi ra lệnh cho thần dân của mình nhảy xuống bể, họ sẽ làm

cách mạng. Ta có quyền buộc tuân lệnh ta vì mọi lệnh ta đều hợp

lý.”

”Thế cảnh mặt trời lặn của tôi thì sao?” Ông hoàng nhỏ vốn đã

đặt ra câu hỏi thì không bao giờ quên, hỏi lại.

“Cảnh mặt trời lặn của ngươi, ngươi sẽ có. Ta muốn thế. Nhưng

trong khoa học cai trị của ta, ta phải chờ đến lúc đủ mọi điều

kiện.”

“Đến bao giờ thì đủ?” ông hoàng nhỏ hỏi.

“Ừm! ừm!” Nhà vua nói, thoạt tiên tra một cuốn lịch to tướng,

“Ừm! ừm! Vào lúc... khoảng... khoảng... vào lúc chiều nay,

khoảng bảy giờ bốn mươi phút! Nhà ngươi sẽ thấy được lệnh ta

được tuân thủ.”

Ông hoàng nhỏ ngáp. Em tiếc cho cảnh mặt trời lặn hụt của em.

Và rồi em cũng hơi thấy chán:

“Tôi chẳng có gì làm ở đây nữa,” em nói với nhà vua, “tôi sẽ đi.”

“Ngươi chớ đi,” nhà vua vừa mới kiêu hãnh xiết bao vì có được

một thần dân, đáp lời ông hoàng nhỏ. “Chớ đi, ta phong ngươi

làm thượng thư!”

“Thượng thư bộ gì?”

“Bộ... bộ tư pháp!”

“Nhưng có ai để xét xử đâu ạ!”

“Chưa thể biết,” vua nói với ông hoàng nhỏ. “Ta chưa đi tuần tra

29

room here for a carriage. And it tires me to walk."

"Oh, but I have looked already!" said the little prince, turning

around to give one more glance to the other side of the planet. On

that side, as on this, there was nobody at all...

"Then you shall judge yourself," the king answered. "that is the

most difficult thing of all. It is much more difficult to judge

oneself than to judge others. If you succeed in judging yourself

rightly, then you are indeed a man of true wisdom."

"Yes," said the little prince, "but I can judge myself anywhere. I

do not need to live on this planet.

"Hum! Hum!" said the king. "I have good reason to believe that

somewhere on my planet there is an old rat. I hear him at night.

You can judge this old rat. From time to time you will condemn

him to death. Thus his life will depend on your justice. But you

will pardon him on each occasion; for he must be treated thriftily.

He is the only one we have."

"I," replied the little prince, "do not like to condemn anyone to

death. And now I think I will go on my way."

"No," said the king.

But the little prince, having now completed his preparations for

departure, had no wish to grieve the old monarch.

"If Your Majesty wishes to be promptly obeyed," he said, "he

should be able to give me a reasonable order. He should be able,

for example, to order me to be gone by the end of one minute. It

seems to me that conditions are favorable..."

As thte king made no answer, the little prince hesitated a

moment. Then, with a sigh, he took his leave.

"I made you my Ambassador," the king called out, hastily.

He had a magnificent air of authority.

"The grown-ups are very strange," the little prince said to

himself, as he continued on his journey.

Chapter 11

The second planet was inhabited by a conceited man. "Ah! Ah! I

am about to receive a visit from an admirer!" he exclaimed from

khắp vương quốc của ta. Ta già quá rồi, không có đủ chỗ để một

cỗ xa giá cho ta, mà đi bộ thì ta nhọc lắm” .

”Ồ! Nhưng tôi đã nhìn thấy,” ông hoàng nhỏ nghiêng mình nhìn

sang phía bên kia của hành tinh. “Bên kia cũng chẳng có ai đâu

ạ...”

“Thế thì ngươi hãy tự xét xử lấy mình đi,” đức vua đáp lại em.

“Đó là điều khó nhất. Xét mình khó hơn xét người nhiều. Nếu

ngươi xét được mình đúng đắn, thì ngươi là một bậc hiền lương

chân chính.”

“Tôi,” ông hoàng nhỏ đáp, “tôi có thể tự xét mình bất cứ ở đâu.

Tôi không nhất thiết phải ở đây.”

“Hừm! Hừm!” vua nói, “hình như trên hành tinh của ta, đâu đó

có một con chuột. Đêm ta nghe nó kêu. Nhà ngươi có thể xét xử

con chuột già ấy. Thỉnh thoảng ngươi ghép nó vào tội tử hình.

Như thế, cuộc đời của nó sẽ tuỳ ở luật pháp của nhà ngươi.

Nhưng mỗi lần buộc tội xong, thì ngươi lại nên ân xá để dành

dụm chuột. Chỉ có mỗi một con ấy thôi.” .

”Tôi,” ông hoàng nhỏ đáp,” tôi không thích buộc tội tử hình, và

tôi chắc rằng tôi sắp sửa ra đi.”

“Không,” vua nói.

Nhưng ông hoàng nhỏ, đã chuẩn bị xong, không muốn làm phiền

lòng vị vua già:

“Nếu bệ hạ muốn được tuân theo một cách đúng đắn, thì phải cho

tôi một cái lệnh hợp lý. Ví dụ như phải ra lệnh cho tôi ra đi tức

khắc. Hình như mọi điều kiện đều thuận lợi...”

Nhà vua chẳng biết trả lời sao. Thoạt đầu ông hoàng nhỏ hơi do

dự, rồi thở dài, em bước đi.

“Ta phong cho ngươi làm đại sứ”, nhà vua vội vàng kêu lên.

Trông ngài có vẻ uy nghi lẫm liệt.

“Những người lớn thật rất kỳ quặc,” cậu hoàng tử thầm nhủ với

chính mình trong suốt cuộc hành trình.

Chương 11

Trên tinh cầu thứ hai cư trú một gã khoác lác.

“Á ! à ! Kìa một gã ngưỡng mộ đến thăm ta!” Gã khoác lác kêu

30

afar, when he first saw the little prince coming.

For, to conceited men, all other men are admirers.

"Good morning," said the little prince. "That is a queer hat you

are wearing."

"It is a hat for salutes," the conceited man replied. "It is to raise

in salute when people acclaim me. Unfortunately, nobody at all

ever passes this way."

"Yes?" said the little prince, who did not understand what the

conceited man was talking about.

"Clap your hands, one against the other," the conceited man now

directed him.

The little prince clapped his hands. The conceited man raised his

hat in a modest salute.

"This is more entertaining than the visit to the king," the little

lên khi nhìn thấy ông hoàng nhỏ từ xa. Bởi vì, đối với kẻ khoác

lác, những người còn lại đều là kẻ ngưỡng mộ mình.

“Chào anh, ông hoàng nhỏ nói.”Anh có cái mũ ngộ quá.”

“Cái đó là để mà chào đấy,” gã khoác lác trả lời. “Để chào khi

người ta hoan hô tôi. Không may là chẳng ai qua đây bao giờ cả.

“Thế à?”Ông hoàng nhỏ nói, không hiểu gì cả.

“Hãy vỗ tay này vào tay kia đi,” gã khoác lác liền khuyên.

Ông hoàng nhỏ vỗ tay này vào tay kia. Gã khoác lác ngả mũ chào

một cách khiêm tốn.

“Coi bộ vui hơn đi thăm nhà vua,” ông hoàng nhỏ nói thầm. Và

31

prince said to himself. And he began again to clap his hands, one

against the other. The conceited man against raised his hat in

salute.

After five minutes of this exercise the little prince grew tired of

the game's monotony.

"And what should one do to make the hat come down?" he

asked.

But the conceited man did not hear him. Conceited people never

hear anything but praise.

"Do you really admire me very much?" he demanded of the little

prince.

"What does that mean-- 'admire'?"

"To admire mean that you regard me as the handsomest, the

best-dressed, the richest, and the most intelligent man on this

planet."

"But you are the only man on your planet!"

"Do me this kindness. Admire me just the same."

"I admire you," said the little prince, shrugging his shoulders

slightly, "but what is there in that to interest you so much?"

And the little prince went away.

"The grown-ups are certainly very odd," he said to himself, as he

continued on his journey.

Chapter 12

The next planet was inhabited by a tippler. This was a very short

visit, but it plunged the little prince into deep dejection.

"What are you doing there?" he said to the tippler, whom he

found settled down in silence before a collection of empty bottles

and also a collection of full bottles.

"I am drinking," replied the tippler, with a lugubrious air.

"Why are you drinking?" demanded the little prince.

"So that I may forget," replied the tippler.

"Forget what?" inquired the little prince, who already was sorry

for him.

em tiếp tục vỗ tay này vào tay kia. Gã khoác lác lại ngả mũ chào.

Sau năm phút tập dượt, ông hoàng nhỏ thấy chán vì sự đơn điệu

của cái trò chơi ấy:

“Thế, muốn cho chiếc mũ nó rơi tuột xuống,” em hỏi, “thì phải

làm sao?”

Nhưng gã khoác lác không nghe thấy. Những người khoác lác

chẳng nghe thấy gì ngoài những câu ca ngợi.

“Chú em khâm phục ta nhiều thật chứ?”Gã hỏi ông hoàng nhỏ.

“Khâm phục nghĩa là thế nào?”

“Khâm phục nghĩa là thừa nhận ta là người đẹp nhất, ăn mặc

sang nhất, giàu có nhất và thông minh nhất trên hành tinh.”

“Nhưng anh chỉ có một mình trên hành tinh của anh chứ mấy?”

“Hãy chiều ta đi mà. Dẫu sao cứ hãy cứ khâm phục ta!”

“Tôi khâm phục anh,” ông hoàng nhỏ nói, hơi nhún vai, “nhưng

sao điều đó lại làm anh quan tâm đến thế nhỉ?”

Và ông hoàng nhỏ ra đi.

Những người lớn chắc chắn là kỳ quặc rồi, em chỉ nói đơn giản

có thế trong suốt cuộc hành trình.

Chương 12

Tinh cầu tiếp theo có một bợm nhậu cư trú. Cuộc viếng thăm lần

này hết sức ngắn nhưng lại làm cho ông hoàng nhỏ miên man

buồn:

“Anh làm gì đấy?” Ông hoàng nhỏ nói với tay bợm nhậu đang

ngồi im lặng trước một bộ sưu tập chai không và một bộ sưu tập

chai đầy

”Ta nhậu,” bợm nhậu trả lời, vẻ thiểu não.

“Tại sao anh nhậu?” Ông hoàng nhỏ hỏi anh ta.

“Để quên,” bợm nhậu trả lời.

“Để quên cái gì?” Ông hoàng nhỏ hỏi trong lúc bắt đầu cảm thấy

32

"Forget that I am ashamed," the tippler confessed, hanging his

head.

"Ashamed of what?" insisted the little prince, who wanted to

help him.

"Ashamed of drinking!" The tipler brought his speech to an end,

and shut himself up in an impregnable silence.

And the little prince went away, puzzled.

"The grown-ups are certainly very, very odd," he said to himself,

as he continued on his journey.

Chapter 13

The fourth planet belonged to a businessman. This man was so

much occupied that he did not even raise his head at the little

prince's arrival.

"Good morning," the little prince said to him. "Your cigarette

has gone out."

"Three and two make five. Five and seven make twelve. Twelve

and three make fifteen. Good morning. Fifteen and seven make

twenty-two. Twenty-two and six make twenty-eight. I haven't

time to light it again. Twenty-six and five make thirty-one. Phew

! Then that makes five-hundred-and-one-million, six-hundred-

ái ngại cho hắn. .

”Để quên nỗi xấu hổ của ta,” bợm nhậu cúi đầu thú nhận.

“Xấu hổ vì cái gì?” Ông hoàng nhỏ hỏi, đã muốn giúp đỡ hắn.

“Xấu hổ vì cái nhậu!” Bợm nhậu kết thúc và nhất quyết lặng im.

Và ông hoàng thì ra đi, sửng sốt.

Những người lớn nhất định là rất kỳ quặc, cậu tự nói thầm trong

suốt cuộc hành trình.

Chương 13

Tinh cầu thứ tư là của một nhà doanh nghiệp. Ông này bận rộn

đến nỗi không ngẩng được đầu lên khi ông hoàng nhỏ tới.

“Chào ông,” em nói với hắn.”Điếu thuốc lá của ông tắt rồi.”

“Ba với hai là năm. Năm với bảy là mười hai. Mười hai với ba là

mười lăm. Chào chú. Mười lăm với bảy là hăm hai. Hăm hai với

sáu là hăm tám. Chẳng có thời giờ mà châm lại. Hăm sáu với

năm ba mươi mốt. Xong! Tất cả là năm trăm linh một triệu sáu

33

twenty-two-thousand, seven-hundred-thirty-one."

"Five hundred million what?" asked the little prince.

"Eh? Are you still there? Five-hundred-and-one million-- I

can't stop... I have so much to do! I am concerned with matters of

consequence. I don't amuse myself with balderdash. Two and

five make seven..."

"Five-hundred-and-one million what?" repeated the little prince,

who never in his life had let go of a question once he had asked

it.

The businessman raised his head.

"During the fifty-four years that I have inhabited this planet, I

have been disturbed only three times. The first time was twenty-

two years ago, when some giddy goose fell from goodness knows

where. He made the most frightful noise that resounded all ov er

the place, and I made four mistakes in my addition. The second

time, eleven years ago, I was disturbed by an attack of

rheumatism. I don't get enough exercise. I have no time for

loafing. The third time-- well, this is it! I was saying, then, five -

hundred-and-one millions--"

"Millions of what?"

The businessman suddenly realized that there was no hope of

trăm năm mươi hai nghìn bảy trăm ba mươi mốt”.

“Năm trăm triệu cái gì vậy?”

“Hử? Thế chú vẫn còn đấy à?. Năm trăm linh một triệu... ta cũng

chẳng biết là cái gì nữa. Ta có quá nhiều công việc! Ta rất đứng

đắn, ta, ta không thích những trò nhảm nhí! Hai với năm là

bảy...”

”Năm trăm linh một triệu cái gì?” Ông hoàng nhỏ lặp lại, suốt

đời em, không bao giờ bỏ ra một câu hỏi một khi đã nêu nó ra.

Nhà doanh nghiệp ngẩng đầu lên:

“Năm mươi bốn năm ta ở trên cái hành tinh này, ta chỉ bị quấy

rầy có ba lần. Lần đầu cách đây hai mươi hai năm do một con bọ

hung chỉ có trời biết từ đâu rơi xuống. Nó gây nên một tiếng

động khủng khiếp và làm cho ta cộng sai bốn chỗ trong một bài

tính cộng. Lần thứ hai, là cách đây mười một năm, do một cơn

cảm cúm. Ta không có tập thể dục. Ta không có thì giờ chơi bời.

Lần thứ ba... là lần này! Khi ta đang tính tới năm trăm linh một

triệu...”

“Triệu cái gì?”

Nhà doanh nghiệp biết không hy vọng gì được yên thân:

34

being left in peace until he answered this question.

"Millions of those little objects," he said, "which one sometimes

sees in the sky."

"Flies?"

"Oh, no. Little glittering objects."

"Bees?"

"Oh, no. Little golden objects that set lazy men to idle dreaming.

As for me, I am concerned with matters of consequence. There is

no time for idle dreaming in my life."

"Ah! You mean the stars?"

"Yes, that's it. The stars."

"And what do you do with five-hundred millions of stars?"

"Five-hundred-and-one million, six-hundred-twenty-two

thousand, seven-hundred-thirty-one. I am concerned with matters

of consequence: I am accurate."

"And what do you do with these stars?"

"What do I do with them?"

"Yes."

"Nothing. I own them."

"You own the stars?"

"Yes."

"But I have already seen a king who--"

"Kings do not own, they reign over. It is a very different matter."

"And what good does it do you to own the stars?"

"It does me the good of making me rich."

"And what good does it do you to be rich?"

"It makes it possible for me to buy more stars, if any are ever

discovered."

"This man," the little prince said to himself, "reasons a little like

my poor tippler..."

Nevertheless, he still had some more questions.

"How is it possible for one to own the stars?"

"To whom do they belong?"the businessman retorted, peevishly.

"I don't know. To nobody."

“Triệu những vật nho nhỏ”ông nói “đôi khi nhìn thấy trên trời

ấy.”

“Những con ruồi?”

“Không phải, những vật nhỏ lấp lánh ấy.”

“Những con ong?”

“Không mà... Những vật nho nhỏ vàng óng vẫn làm cho bọn

người vô tích sự chúng nó mơ màng ấy. Ta, ta là một người đúng

đắn! Ta không có thì giờ đâu mà mơ màng.”

“À! Những ngôi sao.”

“Đúng rồi đấy. Những ngôi sao.”

“Thế ông làm gì với năm trăm triệu ngôi sao?”

“Năm trăm linh một triệu sáu trăm năm mươi hai nghìn bảy trăm

ba mươi mốt. Ta, ta là một người đứng đắn, ta rất chính xác!”

“Thế ông làm gì với những ngôi sao?”

“Ta làm gì à?”

“Vâng.”

“Chẳng làm gì sất. Ta chiếm hữu chúng.”

“Ông chiếm hữu những ngôi sao?”

“Phải.”

“Nhưng tôi biết một ông vua cũng...”

“Các ông vua không chiếm hữu gì cả. Họ chỉ "trị vì" ở trên thế

thôi. Rất khác nhau.” .

”Thế việc sở hữu những ngôi sao giúp gì cho ông?”

“Nó giúp ta giàu.”

“Giàu giúp ông được gì?”

“Mua những ngôi sao khác, nếu có người tìm thấy nữa.”

Cái ông này,” ông hoàng nhỏ nghĩ thầm, “ông ta lý sự hơi giống

tay bợm nhậu của mình.” .

Tuy thế em vẫn hỏi thêm:

“Làm thế nào người ta sở hữu những ngôi sao?”

“Chúng của ai nào? Nhà doanh nghiệp vặn lại, sửng cồ.”

“Tôi không biết. Không của ai cả.”

35

"Then they belong to me, because I was the first person to think

of it."

"Is that all that is necessary?"

"Certainly. When you find a diamond that belongs to nobody, it

is yours. When you discover an island that belongs to nobody, it

is yours. When you get an idea before any one else, you take out

a patent on it: it is yours. So with me: I own the stars, because

nobody else before me ever thought of owning them."

"Yes, that is true," said the little prince. "And what do you do

with them?"

"I administer them," replied the businessman. "I count them and

recount them. It is difficult. But I am a man who is naturally

interested in matters of consequence."

The little prince was still not satisfied.

"If I owned a silk scarf," he said, "I could put it around my neck

and take it away with me. If I owned a flower, I could pluck that

flower and take it away with me. But you cannot pluck the stars

from heaven..."

"No. But I can put them in the bank."

"Whatever does that mean?"

"That means that I write the number of my stars on a little paper.

And then I put this paper in a drawer and lock it with a key."

"And that is all?"

"That is enough," said the businessman.

"It is entertaining," thought the little prince. "It is rather poetic.

But it is of no great consequence."

On matters of consequence, the little prince had ideas which

were very different from those of the grown-ups.

"I myself own a flower," he continued his conversation with the

businessman, "which I water every day. I own three volcanoes,

which I clean out every week (for I also clean out the one that is

extinct; one never knows). It is of some use to my volcanoes ,

and it is of some use to my flower, that I own them. But you are

of no use to the stars..."

The businessman opened his mouth, but he found nothing to say

“Thế thì chúng là của ta, bởi ta nghĩ tới trước nhất.”

“Chỉ thế là đủ ư?”

“Chắc rồi. Khi chú tìm thấy một viên kim cương không là của ai

cả, thì nó là của chú. Khi chú tìm thấy một hòn đảo không phải là

của ai cả, thì hòn đảo ấy là của chú. Khi chú là người đầu tiên có

một sáng kiến, chú đăng ký tác quyền cho sáng kiến đó, nó là của

chú. Và ta có được những ngôi sao kia, vì chưa hề có ai trước ta

nghĩ đến việc chiếm hữu chúng.”

“Điều này thì đúng,”ông hoàng nhỏ nói. “Ông dùng chúng để

làm gì?”

“Ta quản lý chúng. Ta đếm đi rồi ta đếm lại chúng, nhà doanh

nghiệp nói. Khó đấy. Nhưng ta là một người đứng đắn!”

Ông hoàng nhỏ vẫn chưa bằng lòng:

“Tôi đấy ư, nếu tôi có một chiếc khăn quàng, tôi quàng nó vào cổ

và mang nó đi. Tôi, nếu tôi có một bông hoa, tôi có thể hái bông

hoa đó và mang nó đi. Còn ông đâu có thể hái các ngôi sao!

“Không, nhưng ta có thể bỏ chúng vào ngân hàng.”

“Nghĩa là thế nào?

“Nghĩa là ta viết trên một tờ giấy con số ngôi sao của ta. Sau đó

ta khoá chặt mẩu giấy ấy trong một cái tủ.”

“Chỉ thế thôi à?”

“Thế là đủ.”

Buồn cười thật,” ông hoàng nhỏ nghĩ thầm. “Có vẻ nên thơ đấy..

Nhưng mà không đứng đắn lắm đâu.”

Ông hoàng nhỏ nghĩ về việc đứng đắn rất khác với những người

lớn.

“Tôi, em lại nói, tôi có một bông hoa mà hôm nào cũng tưới. Tôi

có ba quả núi lửa mà tuần nào tôi cũng nạo vét. Tôi cũng nạo vét

cả quả núi lửa đã tắt. Biết đâu đấy! Cái đó giúp ích cho các quả

núi lửa, và giúp ích cho bông hoa của tôi, nên tôi có chúng.

Nhưng ông chẳng giúp ích gì cho những ngôi sao cả...”Nhà

doanh nghiệp mở miệng nhưng chẳng biết trả lời ra sao cả, và .

36

in answer. And the little prince went away.

"The grown-ups are certainly altogether extraordinary," he said

simply, talking to himself as he continued on his journey.

Chapter 14

The fifth planet was very strange. It was the smallest of all. There

was just enough room on it for a street lamp and a lamplighter.

The little prince was not able to reach any explanation of the use

of a street lamp and a lamplighter, somewhere in the heavens, on

a planet which had no people, and not one house. But he said to

himself, nevertheless:

"It may well be that this man is absurd. But he is not so absurd as

the king, the conceited man, the businessman, and the tippler. For

at least his work has some meaning. When he lights his street

lamp, it is as if he brought one more star to life, or one flower.

When he puts out his lamp, he sends the flower, or the star, to

sleep. That is a beautiful occupation. And since it is beautiful, it

is truly useful."

When he arrived on the planet he respectfully saluted the

lamplighter.

"Good morning. Why have you just put out your lamp?"

"Those are the orders," replied the lamplighter. "Good morning."

ông hoàng nhỏ ra đi. “Những người lớn nhất định là những người

hoàn toàn kỳ quái,” em nghĩ thầm một cách đơn giản như vậy

trong suốt cuộc hành trình.

Chương 14

Hành tinh thứ năm rất lạ. Nó là cái bé nhất trong số các hành

tinh. ởđấy chỉ đủ chỗ cho một cây cột đèn và một người thắp đèn.

Ông hoàng nhỏ nghĩ mãi nhưng không thể nào hiểu được tại sao,

đâu đó trong bầu trời, trên một hành tinh không nhà cửa, không

dân cư, lại có một cây cột đèn và một người thắp đèn để làm chi.

Tuy vậy em tự bảo:

“Rất có thể người này là vô lý. Tuy thế ông ta còn ít vô lý hơn

ông vua, ít vô lý hơn kẻ khoác lác, ít vô lý hơn nhà doanh nghiệp,

ít vô lý hơn tay bợm nhậu. ít ra công việc ông ta làm còn có một

ý nghĩa. Khi ông ta thắp cây đèn của mình, như là ông ta sinh

thêm một ngôi sao hay một bông hoa. Khi ông ta tắt cây đèn, ông

ta ru bông hoa hay ngôi sao ấy ngủ. ấy là một công việc rất đẹp

chứ. Việc ấy mới thật sự là có ích là vì nó đẹp.”

Khi đến gần tinh cầu, em kính trọng chào người thắp đèn:

“Chúc một ngày tốt lành.Tại sao ông tắt đèn đi?”

“Đó là điều lệnh, người thắp đèn trả lời.Chúc một ngày tốt lành.”

37

"What are the orders?"

"The orders are that I put out my lamp. Good evening."

And he lighted his lamp again.

"But why have you just lighted it again?"

"Those are the orders," replied the lamplighter.

"I do not understand," said the little prince.

"There is nothing to understand," said the lamplighter. "Orders

are orders. Good morning."

And he put out his lamp.

Then he mopped his forehead with a handkerchief decorated with

red squares.

"I follow a terrible profession. In the old days it was reasonable. I

put the lamp out in the morning, and in the evening I lighted it

again. I had the rest of the day for relaxation and the rest of the

night for sleep."

"And the orders ahve been changed since that time?"

"The orders have not been changed," said the lamplighter. "That

is the tragedy! From year to year the planet has turned more

rapidly and the orders have not been changed!"

"Then what?" asked the little prince.

"Then-- the planet now makes a complete turn every minute, and

I no longer have a single second for repose. Once every minute I

have to light my lamp and put it out!"

"That is very funny! A day lasts only one minute, here where you

live!"

"It is not funny at all!" said the lamplighter. "While we have been

talking together a month has gone by."

"A month?"

"Yes, a month. Thirty minutes. Thirty days. Good evening."

And he lighted his lamp again.

As the little prince watched him, he felt that he loved this

lamplighter who was so faithful to his orders. He remembered the

sunsets which he himself had gone to seek, in other days, merely

by pulling up his chair; and he wanted to help his friend.

“Điều lệnh gì vậy?”

“Là tắt đèn đi. Chúc một buổi tối tốt lành.”

Và ông ta lại thắp đèn lên.

“Nhưng tại sao ông lại vừa thắp đèn lên?”

“Điều lệnh mà,” người thắp đèn trả lời.

“Tôi không hiểu, ” ông hoàng nhỏ nói.

“Chẳng có gì mà hiểu cả,” người thắp đèn nói.” Điều lệnh là điều

lệnh. Chúc một ngày tốt lành.”

Rôi ông ta tắt cây đèn.”

Và ông ta thấm mồ hôi trên trán bằng một chiếc mùi soa ca rô đỏ.

“Nghề của ta làm đây thật kinh khủng. Xưa kia thì nó còn có lý.

Sáng ta tắt, tối ta thắp. Phần còn lại ta nghỉ, phần đêm còn lại ta

ngủ...”

“Nhưng sau đó điều lệnh thay đổi sao?”

“Điều lệnh không thay đổi,” người thắp đèn nói. “Bi kịch là ở

chỗ đó! Cứ mỗi năm hành tinh này lại quay nhanh hơn, thêm mà

điều lệnh không thay đổi!

“Thế thì sao?”Ông hoàng nhỏ hỏi.”

“Vì hiện nay nó quay mỗi phút một vòng, ta không còn lấy một

giây để nghỉ ngơi. Mỗi phút ta phải thắp đèn và phải tắt đèn một

lần!”

“Lạ thực đấy! ở đây ngày dài chỉ có một phút thôi!”

“Chẳng có gì lạ cả,” người thắp đèn nói. “Ta chuyện trò với nhau

thế mà đã một tháng rồi đấy.” .

”Một tháng kia ư?”

“Phải, một tháng. Ba mươi phút. Ba mươi ngày. Chúc một đêm

tốt lành.”

Rồi ông lại thắp ngọn đèn.

Ông hoàng nhỏ nhìn ông ta và thấy yêu mến người thắp đèn

trung thành đến thế với điều lệnh. Cậu em nhớ tới những cảnh

mặt trời lặn mà xưa kia chính em phải đi kiếm để xem, bằng cách

dịch ghế ngồi, và em muốn giúp ông bạn thân:

38

."You know," he said, "I can tell you a way you can rest

whenever you want to..."

"I always want to rest," said the lamplighter.

For it is possible for a man to be faithful and lazy at the same

time.

The little prince went on with his explanation:

"Your planet is so small that three strides will take you all the

way around it. To be always in the sunshine, you need only walk

along rather slowly. When you want to rest, you will walk-- and

the day will last as long as you like."

"That doesn't do me much good," said the lamplighter. "The one

thing I love in life is to sleep."

"Then you're unlucky," said the little prince.

"I am unlucky," said the lamplighter. "Good morning."

And he put out his lamp.

"That man," said the little prince to himself, as he continued

farther on his journey, "that man would be scorned by all the

others: by the king, by the conceited man, by the tippler, by the

businessman. Nevertheless he is the only one of them all who do

es not seem to me ridiculous. Perhaps that is because he is

thinking of something else besides himself."

He breathed a sigh of regret, and said to himself, again:

"That man is the only one of them all whom I could have made

my friend. But his planet is indeed too small. There is no room

on it for two people..."

What the little prince did not dare confess was that he was sorry

most of all to leave this planet, because it was blest every day

with 1440 sunsets!

Chapter 15

The sixth planet was ten times larger than the last one. It was

inhabited by an old gentleman who wrote voluminous books.

"Oh, look! Here is an explorer!" he exclaimed to himself when he

saw the little prince coming.

“Này ông...tôi biết cách cho ông nghỉ ngơi khi nào ông muốn

đấy...”

“Ta luôn luôn muốn nghỉ,” người thắp đèn nói.

Bởi vì người ta có thể, cùng một lúc,vừa trung thành lại vừa lười

biếng.

Ông hoàng nhỏ hỏi tiếp:

“Cái hành tinh của ông nhỏ đến nỗi ông có thể bước sải ba bước

là đi giáp một vòng. Ông chỉ có việc đi chầm chậm để lúc nào

cũng ở dưới ánh mặt trời cả. Khi nào ông muốn nghỉ, ông cứ

bước đi... thế là ông muốn ngày dài bao nhiêu thì nó dài bấy

nhiêu.”

”Cái ấy chẳng được việc gì cho ta,” người thắp đèn nói. “Cái mà

ta thích nhất trên đời, là ngủ.”

“Thế thì thật là không may”, ông hoàng nhỏ nói.

“Thật là không may, người thắp đèn nói.”Chúc một ngày tốt

lành.”

Rồi ông ta tắt đèn.

“Cái ông này,” ông hoàng nhỏ nghĩ thầm trong lúc tiếp tục cuộc

hành trình. “ông ta sẽ bị tất cả những người kia khinh thường,

ông vua, lão khoác lác, tay bợm nhậu, nhà doanh nghiệp. Trong

khi đó chỉ có ông ta là không thấy buồn cười. Có lẽ bởi vì ông lo

toan cho một cái gì khác chứ không phải là bản thân ông ta.”

Em thở dài tiếc rẻ và nghĩ tiếp:

“Ông ta là người duy nhất đáng cho mình kết bạn. Nhưng tinh

cầu của ông ấy bé quá. Không có chỗ cho hai người...”

Điều mà ông hoàng nhỏ không thể thú nhận với mình, ấy là em

tiếc cái hành tinh thiên phúc này là vì, trước hết, là nó có 1440

lần mặt trời lặn trong mỗi ngày!

Chương 15

Tinh cầu thứ sáu là tinh cầu mười lần rộng hơn. ở trên đó có một

tôn ông già đang viết những cuốn sách dày cộp.

“Kìa! Kia là một nhà thám hiểm!” Ông ta kêu lên thế khi nhìn

thấy ông hoàng nhỏ.

39

The little prince sat down on the table and panted a little. He had

already traveled so much and so far!

"Where do you come from?" the old gentleman said to him.

"What is that big book?" said the little prince. "What are you

doing?"

"I am a geographer," the old gentleman said to him.

"What is a geographer?" asked the little prince.

"A geographer is a scholar who knows the location of all the

seas, rivers, towns, mountains, and deserts."

"That is very interesting," said the little prince. "Here at last is a

man who has a real profession!" And he cast a look around him

at the planet of the geographer. It was the most magnificent and

stately planet that he had ever seen.

"Your planet is very beautiful," he said. "Has it any oceans?"

"I couldn't tell you," said the geographer.

"Ah!"The little prince was disappointed. "Has it any mountains?"

"I couldn't tell you," said the geographer.

"And towns, and rivers, and deserts?"

"I couldn't tell you that, either."

"But you are a geographer!"

"Exactly," the geographer said. "But I am not an explorer. I

haven't a single explorer on my planet. It is not the geographer

who goes out to count the towns, the rivers, the mountains, the

Ông hoàng nhỏ ngồi lên bàn và thở một lúc. Em đã đi một quãng

đường khá xa.

“Chú từ đâu đến? Tôn ông già hỏi”.

“Cuốn sách bự này là cuốn sách gì vậy?” Ông hoàng nhỏ hỏi.

“Ông làm gì ở đây?

“Ta là nhà địa lý,” tôn ông già nói.

“Nhà địa lý là người như thế nào?”

“Đó là một nhà bác học biết rõ đâu là sông biển, núi non, thành

phố và sa mạc” .

”Thế thì thích thật,” ông hoàng nhỏ nói. “Bây giờ ta mới gặp

được một nghề ra nghề.”

Rồi em đưa mắt nhìn cái hành tinh của nhà địa lý, xung quanh

em. Em chưa hề nhìn thấy một hành tinh uy nghi như vậy.

“Tinh cầu của ông đẹp quá. Có đại dương không ông?”

“Ta không biết,” nhà địa lý nói.

“A!” Ông hoàng nhỏ thất vọng.”Còn núi non?”

“Ta không biết,” nhà địa lý nói.

“Và các thành phố, và các con sông, và các sa mạc?”

“Ta cũng không biết nốt”.

“Ông là nhà địa lý cơ mà!”

“Đúng,” nhà địa lý nói. “Nhưng ta có là nhà thám hiểm đâu. Ta

hoàn toàn thiếu các nhà thám hiểm. Nhà địa lý không phải là

người đi đến các thành phố, sông biển, núi non, đại dương và sa

40

seas, the oceans, and the deserts. The geographer is much too

important to go loafing about. He does not leave his desk. But he

receives the explorers in his study. He asks them questions, and

he notes down what they recall of their travels. And if the

recollections of any one among them seem interesting to him, the

geographer orders an inquiry into that explorer's moral

character."

"Why is that?""Because an explorer who told lies would bring

disaster on the books of the geographer. So would an explorer

who drank too much."

"Why is that?" asked the little prince.

"Because intoxicated men see double. Then the geographer

would note down two mountains in a place where there was only

one."

"I know some one," said the little prince, "who would make a bad

explorer."

"That is possible. Then, when the moral character of the explorer

is shown to be good, an inquiry is ordered into his discovery."

"One goes to see it?"

"No. That would be too complicated. But one requires the

explorer to furnish proofs. For example, if the discovery in

question is that of a large mountain, one requires that large stones

be brought back from it."

The geographer was suddenly stirred to excitement.

"But you-- you come from far away! You are an explorer! You

shall describe your planet to me!"

And, having opened his big register, the geographer sharpened

his pencil. The recitals of explorers are put down first in pencil.

One waits until the explorer has furnished proofs, before putting

them down in ink.

"Well?" said the geographer expectantly.

"Oh, where I live," said the little prince, "it is not very

interesting. It is all so small. I have three volcanoes. Two

volcanoes are active and the other is extinct. But one never

knows."

mạc. Nhà địa lý rất quan trọng không thể đi lung tung. Ông ta

không rời bàn giấy của mình. Nhưng ông ta tiếp các nhà thám

hiểm. Ông ta phỏng vấn họ, và ông ta ghi chép lại những hồi ức

của họ. Và nếu hồi ức của một trong các nhà thám hiểm ấy mà

đáng chú ý thì nhà địa lý sẽ cho điều tra về tư cách của nhà thám

hiểm ấy. .

”Tại sao vậy?”

“Bởi vì nhà thám hiểm ấy mà nói dối sẽ gây nên những sai lầm

tai hại trong các sách địa lý. Và cả nhà thám hiểm nào uống rượu

nhiều quá nữa.”

“Tại sao vậy?” Ông hoàng nhỏ hỏi.

“Vì các bợm nhậu thấy một thành hai. Thế là nhà địa lý sẽ ghi hai

dãy núi ở một nơi chỉ có một dãy.”

“Tôi có biết một người nếu mà làm nhà thám hiểm thì sẽ tệ hại

đấy,” ông hoàng nhỏ nói.

“Có thể như thế. Vậy nên khi tư cách của nhà thám hiểm được

chứng minh là tốt rồi, thì người ta mới điều tra về phát hiện của

anh ta.”

“Người ta đi xem hay sao?”

“Không, như thế thì phức tạp quá. Nhưng người ta đòi hỏi nhà

thám hiểm cung cấp bằng chứng. Ví dụ như tìm thấy một hòn núi

lớn, người ta buộc anh ta phải mang về những tảng đá bự.”

Nhà địa lý bỗng nhiên xúc động:

“Nhưng mà chú, chú đến từ xa. Chú là một nhà thám hiểm! Chú

hãy tả cho ta cái hành tinh của chú đi!”

Rồi nhà địa lý, sau khi đã mở cuốn sổ to, liền gọt bút chì. Thoạt

tiên người ta ghi bằng bút chì các chuyện kể của nhà thám hiểm.

Đợi cho nhà thám hiểm cung cấp bằng chứng rồi, người ta mới

ghi lại bằng bút mực.

“Thế nào?” Nhà địa lý hỏi.

“Ồ! Chỗ tôi ấy ư,” ông hoàng nói, “chẳng có gì đáng chú ý lắm.

Nó bé tí tẹo mà. Tôi có ba quả núi lửa. Hai quả hoạt động, một

quả tắt. Nhưng biết đâu đấy.

41

"One never knows," said the geographer.

"I have also a flower."

"We do not record flowers," said the geographer.

"Why is that? The flower is the most beautiful thing on my

planet!"

"We do not record them," said the geographer, "because they are

ephemeral."

"What does that mean-- 'ephemeral'?"

"Geographies," said the geographer, "are the books which, of all

books, are most concerned with matters of consequence. They

never become old-fashioned. It is very rarely that a mountain

changes its position. It is very rarely that an ocean empties itself

of its waters. We write of eternal things."

"But extinct volcanoes may come to life again," the little prince

interrupted. "What does that mean-- 'ephemeral'?"

"Whether volcanoes are extinct or alive, it comes to the same

thing for us," said the geographer. "The thing that matters to us is

the mountain. It does not change."

"But what does that mean-- 'ephemeral'?" repeated the little

prince, who never in his life had let go of a question, once he had

asked it.

"It means, 'which is in danger of speedy disappearance.'"

"Is my flower in danger of speedy disappearance?"

"Certainly it is."

"My flower is ephemeral," the little prince said to himself, "and

she has only four thorns to defend herself against the world. And

I have left her on my planet, all alone!"

That was his first moment of regret. But he took courage once

more.

"What place would you advise me to visit now?" he asked.

"The planet Earth," replied the geographer. "It has a good

reputation."

And the little prince went away, thinking of his flower.

Chapter 16

“Biết đâu,” nhà địa lý nói.

“Tôi cũng có một bông hoa.”

“Chúng tôi không ghi nhận bông hoa,” nhà địa lý nói.

“Sao thế? Bông hoa là thứ đẹp nhất trên hành tinh của tôi kia

mà!”

“Chúng tôi không ghi nhận bông hoa,” nhà địa lý nói “Bởi hoa

vốn phù du.”

“Thế nào gọi là "phù du"?”

“Các sách địa lý,” nhà địa lý nói, “là những cuốn sách chính xác

nhất trong tất cả các cuốn sách. Chẳng bao giờ lỗi thời cả. Chẳng

mấy khi một quả núi lại chuyển chỗ. Chẳng mấy khi một đại

dương lại cạn nước. Chúng ta viết nên những điều vĩnh cửu.”

“Song những núi lửa đã tắt có thể thức dậy được,” ông hoàng nhỏ

ngắt lời. “Thế nào gọi là "phù du"?

“Núi lửa tắt hay hoạt động với bọn ta cũng thế thôi,” nhà địa lý

nói. “Cái ta kể tới, đó là quả núi. Nó không thay đổi.”

“Nhưng thế nào gọi là "phù du"?” Ông hoàng nhỏ lặp lại, suốt

đời, em đã không chịu bỏ qua một câu hỏi, một khi đã nêu nó ra.

“Gọi như thế có nghĩa là "đứng trước hiểm hoạ bị tiêu diệt".

“Cái hoa của tôi đang đứng trước hiểm hoạ bị tiêu diệt ư?”

“Chắc rồi.”

“Đoá hoa của tôi vốn phù du,” ông hoàng nhỏ tự nhủ, “và nàng

chỉ có bốn cái gai để chống chọi ở đời! Thế mà ta để nàng một

mình ở quê nhà!

Ấy là cơn nuối tiếc đầu tiên của em. Nhưng em lấy lại can đảm:

“Bây giờ ông khuyên tôi nên đi thăm đâu?”em hỏi.

“Hành tinh trái đất,” nhà địa lý trả lời. Hành tinh ấy nổi tiếng

lắm...

Thế là ông hoàng nhỏ ra đi, lòng mơ đến đoá hoa của mình.

Chương 16

42

So then the seventh planet was the Earth.

The Earth is not just an ordinary planet! One can count, there 111

kings (not forgetting, to be sure, the Negro kings among them),

7000 geographers, 900,000 businessmen, 7,500,000 tipplers,

311,000,000 conceited men-- that is to say, about 2,000,000,000

grown-ups.

To give you an idea of the size of the Earth, I will tell you that

before the invention of electricity it was necessary to maintain,

over the whole of the six continents, a veritable army of 642 511

lamplighters for the street lamps.

Seen from a slight distance, that would make a splendid

spectacle. The movements of this army would be regulated like

those of the ballet in the opera. First would come the turn of the

lamplighters of New Zealand and Australia. Having set their

lamps alight, these would go off to sleep. Next, the lamplighters

of China and Siberia would enter for their steps in the dance, and

then they too would be waved back into the wings. After that

would come the turn of the lamplighters of Russia and the Indies;

then those of Africa and Europe, then those of South America;

then those of South America; then those of North America. And

never would they make a mistake in the order of their entry upon

the stage. It would be magnificent.

Only the man who was in charge of the single lamp at the North

Pole, and his colleague who was responsible for the single lamp

at the South Pole-- only these two would live free from toil and

care: they would be busy twice a year.

Chapter 17

When one wishes to play the wit, he sometimes wanders a little

from the truth. I have not been altogether honest in what I have

told you about the lamplighters. And I realize that I run the risk

of giving a false idea of our planet to those who do not k now it.

Men occupy a very small place upon the Earth. If the two billion

inhabitants who people its surface were all to stand upright and

somewhat crowded together, as they do for some big

Hành tinh thứ bảy vậy là trái đất.

Trái đất không phải là một hành tinh xoàng! Người ta đã tính có

tới một trăm mười một ông vua (trong đó, hiển nhiên là không

quên tính cả các ông vua đen), bảy nghìn nhà địa lý, chín trăm

nghìn nhà doanh nghiệp, bảy triệu rưỡi bợm nhậu, ba trăm mười

một triệu kẻ khoác lác, nghĩa là vào quãng hai tỉ người lớn.

Để các bạn có chút ý niệm về kích thước Trái đất, tôi phải nói

với các bạn rằng trước khi tìm ra được điện, trên cả sáu châu lục

người ta dùng cả một đạo quân thực sự sáu trăm bốn mươi hai

nghìn năm trăm mười một người đốt đèn.

Nhìn xa xa một chút cảnh đốt đèn đó thật tuyệt diệu. Các chuyển

động của đạo quân này qui định như trong một vở kịch ba-lê.

Trước tiên là phiên những người đốt đèn nước Tân Tây Lan và

nước Úc. Sau khi đốt đèn xong, họ đi ngủ. Bấy giờ đến lượt

những người đốt đèn Trung Quốc và Tây Bá Lợi Á. Xong cả họ

nữa, cũng biến mất trong các hành lang. Lại đến lượt những

người đốt đèn nước Nga và nước ấn Độ. Rồi đến những người

của châu Phi và châu Âu. Rồi đến những người Nam Mỹ. Rồi

đến những người Bắc Mỹ. Và chẳng bao giờ họ vào ra sân khấu

nhầm lẫn cả. Thật là vĩ đại.

Chỉ có ông đốt đèn của cây đèn độc nhất ở Bắc Cực và ông đốt

đèn của cây đèn độc nhất ở Nam Cực là sống cuộc đời lề mề ăn

không ngồi rỗi: hai ông ấy chỉ làm việc một năm có hai lần.

Chương 17

Khi người ta muốn ra vẻ thông minh, thường thì điều này sẽ dẫn

đến việc người ta nói dóc đôi chút. Tôi không thật thà lắm đâu

khi kể với các bạn về những người đốt đèn. Dám có thể tôi đã

gây một ý niệm sai lầm về hành tinh của chúng ta đối với những

ai chưa biết nó. Loài người chiếm rất ít chỗ trên mặt đất. Nếu hai

tỷ con người đang sống trên mặt đất này mà đứng khá sát vào

nhau, như trong một cuộc meeting, thì họ sẽ đứng gọn trong một.

43

public assembly, they could easily be put into one public square

twenty miles long and twenty miles wide. All humanity could be

piled up on a small Pacific islet.

The grown-ups, to be sure, will not believe you when you tell

them that. They imagine that they fill a great deal of space. They

fancy themselves as important as the baobabs. You should advise

them, then, to make their own calculations. They adore fig ures,

and that will please them. But do not waste your time on this

extra task. It is unnecessary. You have, I know, confidence in

me.

When the little prince arrived on the Earth, he was very much

surprised not to see any people. He was beginning to be afraid he

had come to the wrong planet, when a coil of gold, the color of

the moonlight, flashed across the sand.

quảng trường chỉ rộng hơn hai dặm, dài hai mươi dặm. Có thể

dồn hết nhân loại lên một hòn đảo bé nhất trong Thái Bình

Dương.

Những người lớn, chắc chắn rồi, sẽ chẳng tin bạn đâu. Họ nghĩ là

họ chiếm nhiều chỗ lắm. Họ thấy họ quan trọng như các cây

baobab. Thế nên các bạn phải khuyên họ làm các con tính đi. Họ

tôn thờ những con số: việc ấy làm họ thích thú. Nhưng đừng có

phí nhiều thì giờ của bạn vào hình phạt đó. Chẳng ích gì. Bạn tin

vào tôi mà.

Ông hoàng nhỏ, một khi đáp xuống mặt đất, rất kinh ngạc vì

chẳng trông thấy người nào. Em đã bắt đầu sợ mình nhầm hành

tinh, thì một cái vòng mầu ánh trăng động đậy trong cát.

44

"Good evening," said the little prince courteously.

"Good evening," said the snake.

"What planet is this on which I have come down?" asked the

little prince.

"This is the Earth; this is Africa," the snake answered.

"Ah! Then there are no people on the Earth?"

"This is the desert. There are no people in the desert. The Earth is

large," said the snake.

The little prince sat down on a stone, and raised his eyes toward

the sky.

"I wonder," he said, "whether the stars are set alight in heaven so

that one day each one of us may find his own again... Look at my

planet. It is right there above us. But how far away it is!"

"It is beautiful," the snake said. "What has brought you here?"

"I have been having some trouble with a flower," said the little

prince.

"Ah!" said the snake.

And they were both silent

"Where are the men?" the little prince at last took up the

conversation again. "It is a little lonely in the desert..."

"It is also lonely among men," the snake said.

The little prince gazed at him for a long time.

"You are a funny animal," he said at last. "You are no thicker

than a finger..."

"But I am more powerful than the finger of a king," said the

snake.

The little prince smiled.

"You are not very powerful. You haven't even any feet. You

cannot even travel..."

"I can carry you farther than any ship could take you," said the

snake.

He twined himself around the little prince's ankle, like a golden

bracelet.

"Whomever I touch, I send back to the earth from whence he

came," the snake spoke again. "But you are innocent and true,

“Xin chào,” ông hoàng nhỏ nói bâng quơ.

“Xin chào,” con rắn nói.

“Tôi rơi xuống hành tinh nào vậy?”Ông hoàng nhỏ hỏi.

“Trên Trái đất, ở châu Phi,” con rắn trả lời.

“A!Thế trên Trái đất không có người nào ư?”

“Đây là sa mạc. Chẳng có ai trên sa mạc đâu. Trái đất rộng lắm,”

rắn nói.

Ông hoàng nhỏ ngồi trên một tảng đá và ngước mắt lên trời:

“Có những ngôi sao được thắp sáng là để mỗi người một ngày

kia trở về ngôi sao của mình? Hãy nhìn xem tinh cầu của tôi. Nó

ở ngay bên trên chúng ta... Nhưng sao mà xa thế!” .

”Nó đẹp đấy,” rắn nói.”Cậu làm gì tới đây?

“Tôi có chuyện rắc rối với một bông hoa,” ông hoàng nhỏ nói.

“À!” rắn nói.

Và cả hai lặng thinh.

“Loài người ở đâu?” Sau cùng ông hoàng nhỏ tiếp tục. “Trong sa

mạc thấy hơi bơ vơ.” . .

”Ngay giữa loài người, cũng bơ vơ,” rắn nói.

Ông hoàng nhỏ nhìn rắn rất lâu:

“Anh là một con vật buồn cười thật,” cuối cùng em nói, “Anh

mảnh khảnh cứ như một ngón tay...” .

”Nhưng ta mạnh hơn ngón tay của một ông vua,” rắn nói.

Ông hoàng nhỏ mỉm cười:

“Anh không mạnh lắm đâu... đến chân anh cũng chẳng có... Anh

muốn đi xa cũng không được...” .

”Tôi có thể chở cậu đi xa hơn cả một chiếc tàu,” rắn nói.

Rắn cuốn quanh mắt cá của ông hoàng nhỏ, trông giống một

chiếc vòng vàng:

“Kẻ nào bị ta chạm tới, ta sẽ trả hắn về với đất là nơi hắn sinh

ra.” con rắn lại nói “Nhưng cậu thì trong sạch và cậu từ một ngôi

sao tới...”

45

and you come from a star..."

The little prince made no reply.

"You move me to pity-- you are so weak on this Earth made of

granite," the snake said. "I can help you, some day, if you grow

too homesick for your own planet. I can--"

"Oh! I understand you very well," said the little prince. "But why

do you always speak in riddles?"

"I solve them all," said the snake.

And they were both silent.

Chapter 18

The little prince crossed the desert and met with only one flower.

It was a flower with three petals, a flower of no account at all.

"Good morning," said the little prince.

"Good morning," said the flower.

"Where are the men?" the little prince asked, politely.

The flower had once seen a caravan passing.

"Men?" she echoed. "I think there are six or seven of them in

existence. I saw them, several years ago. But one never knows

where to find them. The wind blows them away. They have no

roots, and that makes their life very difficult."

"Goodbye," said the little prince.

"Goodbye," said the flower.

Chapter 19

Ông hoàng nhỏ không nói gì.

“Anh là một con vật buồn cười thật,”em nói.

“Cậu làm cho ta thương hại, cậu thật yếu đuối, trên cái Trái đất

bằng đá hoa cương này.” con tắn nói “Ta có thể giúp đỡ cậu một

ngày nào đó nếu cậu nhớ tinh cầu của cậu. Ta có thể...

”Ồ! Tôi hiểu rồi,” ông hoàng nhỏ nói. “Nhưng tại sao anh lúc nào

cũng nói bí hiểm thế?” .

”Mọi điều bí hiểm, ta đều giải hết,” rắn nói.

Và họ lặng thinh.

Chương 18

Ông hoàng nhỏ đi qua sa mạc và chỉ gặp có một bông hoa. Một

bông hoa chỉ ba cánh, một bông hoa chẳng là gì cả...

“Chúc một ngày tốt lành,” ông hoàng nhỏ nói.

“Chúc một ngày tốt lành,” bông hoa nói.

”Loài người ở đâu?” ông hoàng nhỏ lễ phép hỏi.

Bông hoa đã một lần nhìn thấy một đoàn bộ hành đi qua.

”Người hả? Có loài ấy đấy. Khoảng sáu hay bảy mống. Em có

nhìn thấy họ mấy năm trước kia. Nhưng không ai biết tìm họ ở

đâu. Gió thổi họ đi. Họ chẳng có rễ, cái đó phiền cho họ lắm.”

“Từ biệt,”ông hoàng nhỏ nói.

”Từ biệt,” đoá hoa nói.

Chương 19

46

After that, the little prince climbed a high mountain. The only

mountains he had ever known were the three volcanoes, which

came up to his knees. And he used the extinct volcano as a

footstool. "From a mountain as high as this one," he said to

himself, "I shall be able to see the whole planet at one glance,

and all the people..."

But he saw nothing, save peaks of rock that were sharpened like

needles.

"Good morning," he said courteously.

"Good morning--Good morning--Good morning," answered the

echo.

"Who are you?" said the little prince.

"Who are you--Who are you--Who are you?" answered the echo.

"Be my friends. I am all alone," he said.

"I am all alone--all alone--all alone," answered the echo.

"What a queer planet!" he thought. "It is altogether dry, and

altogether pointed, and altogether harsh and forbidding. And the

people have no imagination. They repeat whatever one says to

them... On my planet I had a flower; she always was the first to

speak..."

Chapter 20

Sau đó. ông hoàng nhỏ trèo lên một quả núi cao. Trước đây

những núi non duy nhất mà em biết chỉ là ba quả núi lửa cao

ngang đầu gối em. Và em đã dùng quả núi lửa đã tắt làm ghế

ngồi. " Từ trên một quả núi cao như quả núi này,” em nói thầm,

“mình sẽ đưa mắt là thấy ngay hành tinh và tất cả mọi người . . “.

Nhưng em chỉ đã thấy có những mũi nhọn của các tảng đá nhọn

hoắt.

“Chúc một ngày tốt lành,” em nói bâng quơ.

“Chúc một ngày tốt lành! Chúc một ngày tốt lành! Chúc một

ngày tốt lành!” tiếng vang đáp lại.

“Các anh là ai?” ông hoàng nhỏ hỏi.

“Các anh là ai! Các anh là ai! Các anh là ai!” tiếng vang đáp lại.

“Hãy làm bạn với tôi, tôi cô đơn lắm,”em nói.

“Tôi cô đơn lắm! Tôi cô đơn lắm!” tiếng vang đáp lại.

"Cái hành tinh này buồn cười thật!” Lúc đó em nghĩ thầm. “Nó

khô khốc, và nhọn hoắt và mặn chát. Và những con người thì

thiếu hẳn óc tưởng tượng. Họ chỉ lặp lại những gì họ đã nghe.... ở

chỗ tôi có một bông hoa: Nàng bao giờ cũng nói trước!"

Chương 20

47

But it happened that after walking for a long time through sand,

and rocks, and snow, the little prince at last came upon a road.

And all roads lead to the abodes of men.

"Good morning," he said.

He was standing before a garden, all a-bloom with roses.

"Good morning," said the roses.

The little prince gazed at them. They all looked like his flower.

"Who are you?" he demanded, thunderstruck.

"We are roses," the roses said.

And he was overcome with sadness. His flower had told him that

she was the only one of her kind in all the universe. And here

were five thousand of them, all alike, in one single garden!

"She would be very much annoyed," he said to himself, "if she

should see that... she would cough most dreadfully, and she

would pretend that she was dying, to avoid being laughed at. And

I should be obliged to pretend that I was nursing her back to life--

for if I did not do that, to humble myself also, she would really

allow herself to die..."

Then he went on with his reflections: "I thought that I was rich,

with a flower that was unique in all the world; and all I had was a

common rose. A common rose, and three volcanoes that come up

Nhưng ông hoàng nhỏ, sau khi đi rất lâu qua cát, đá và tuyết,

cuối cùng cũng tìm thấy một con đường. Và mọi con đường đều

đưa đến chỗ có người ở.

“Chúc một ngày tốt lành,” em nói.

Ấy là một khu vườn đầy hoa hồng

“Chúc một ngày tốt lành,” các hoa hồng trả lời.

Ông hoàng nhỏ nhìn các hoa hồng. Tất cả bọn họ đều giống bông

hoa của em.

“Các nàng là ai?” Em hỏi họ, sững sờ kinh ngạc.

“Chúng em là những đoá hoa hồng,” các hoa hồng nói.

Và em cảm thấy rất đau khổ. Đoá hoa của em đã đã kể với em

rằng nàng là duy nhất trong giống nòi của nàng khắp trong vũ

trụ. Và ở đây có đến năm nghìn đoá giống như nhau, chỉ mới

trong mỗi một khu vườn.

"Nàng sẽ ngượng lắm đây,” em nghĩ thầm, “nếu thấy cảnh này.

Nàng sẽ ho rũ rượi và giả chết cho đỡ ngượng. Còn ta sẽ phải

làm ra vẻ an ủi vỗ về nàng, nếu không, để làm chính ta cũng phải

xấu hổ, nàng dám chết thật mất".

Rồi em lại tự bảo: "Ta tưởng ta đã giàu lắm với một đoá hoa duy

nhất. Cái đó cộng với ba quả núi lửa cao ngang đầu gối cuả ta,

48

to my knees-- and one of them perhaps extinct forever... that

doesn't make me a very great prince..."

And he lay down in the grass and cried.

Chapter 21

It was then that the fox appeared.

"Good morning," said the fox.

"Good morning," the little prince responded politely, although

when he turned around he saw nothing.

"I am right here," the voice said, "under the apple tree."

"Who are you?" asked the little prince, and added, "You are very

pretty to look at."

"I am a fox," said the fox."Come and play with me," proposed

the little prince. "I am so unhappy."

"I cannot play with you," the fox said. "I am not tamed."

"Ah! Please excuse me," said the little prince.

But, after some thought, he added:

"What does that mean-- 'tame'?"

"You do not live here," said the fox. "What is it that you are

looking for?"

"I am looking for men," said the little prince. "What does that

mean-- 'tame'?"

"Men," said the fox. "They have guns, and they hunt. It is very

disturbing. They also raise chickens.These are their only interests

mà một quả, có lẽ, đã tắt mãi mãi, cái đó chẳng làm cho ta thành

một ông hoàng lớn lắm đâu".

Và, nằm dài trong cỏ, em khóc.

Chương 21

Chính vào lúc đó con cáo xuất hiện.

“Chúc một ngày tốt lành,”con cáo nói.

“Chúc một ngày tốt lành,” ông hoàng nhỏ đáp lại lịch sự, em

quay lại nhưng chẳng thấy gì cả.

”Tớ đây này,”giọng nói cất lên,”ở dưới cây táo”

“Cậu là ai thế?”Ông hoàng nhỏ nói,”cậu thật là xinh.”

“Tớ là một con cáo,”con cáo nói.

“Đến chơi với mình đi,”ông hoàng nhỏ rủ cáo.”Mình buồn quá..”

“Tớ không chơi với cậu được.Tớ chưa được cảm hoá.”

”À! Xin lỗi,” ông hoàng nhỏ nói.

Nhưng sau khi suy nghĩ, em hỏi thêm

“Thế nào gọi là "cảm hoá"?”

“Cậu không phải dân ở đây. Cậu đi tìm cái gì?”

“Tớ đi tìm những con người,” ông hoàng nhỏ nói. “Thế nào gọi

là "cảm hoá"?” .

”Loài người,” cáo nói, “họ có súng và họ đi săn. Phiền lắm. Họ

cũng nuôi gà nữa. Đó là cái duy nhất hấp dẫn ở họ. Cậu đi kiếm

gà phải không?”

49

“Are you looking for chickens?"

"No," said the little prince. "I am looking for friends. What does

that mean-- 'tame'?"

"It is an act too often neglected," said the fox. It means to

establish ties."

"'To establish ties'?"

"Just that," said the fox. "To me, you are still nothing more than a

little boy who is just like a hundred thousand other little boys.

And I have no need of you. And you, on your part, have no need

of me. To you, I am nothing more than a fox like a hundred

thousand other foxes. But if you tame me, then we shall need

each other. To me, you will be unique in all the world. To you, I

shall be unique in all the world..."

"I am beginning to understand," said the little prince. "There is a

flower... I think that she has tamed me..."

"It is possible," said the fox. "On the Earth one sees all sorts of

things."

"Oh, but this is not on the Earth!" said the little prince.

The fox seemed perplexed, and very curious.

"On another planet?"

"Yes."

"Are there hunters on this planet?"

“Cậu đi kiếm gà phải không?”

“Không!” Ông hoàng nhỏ nói, “mình kiếm bạn. Thế nào gọi là

"cảm hoá"?” .

”Ấy là một điều bị lãng quên quá rồi,” cáo nói. “Nó có nghĩa là "

tạo lên những liên hệ .." .

”Tạo lên những liên hệ?”

“Đúng như vậy,” con cáo nói. “Đối với tớ hiện giờ cậu chỉ là một

cậu bé hoàn toàn giống trăm nghìn cậu bé khác. Và tớ chẳng cần

gì ở cậu. Và cậu cũng chẳng cần gì ở tớ. Tớ đối đối với cậu chỉ là

một con cáo giống như trăm nghìn con cáo khác. Nhưng, nếu cậu

cảm hoá tớ, thì chúng mình sẽ cần lẫn nhau. Với mình, cậu sẽ là

duy nhất trên đời. Với cậu, tớ sẽ là duy nhất trên đời...”

“Tớ bắt đầu hiểu,” ông hoàng nhỏ nói. “Có một bông hoa ...tớ

nghĩ là nàng dã cảm hoá tớ...”

”Có thể lắm,” con cáo nói. ”Có thể gặp mọi sự trên trái đất

này...”

“Ồ! Không phải trên trái trái đất này đâu, “ông hoàng nhỏ nói.

Con cáo có vẻ bối rối và rất tò mò.

“Trên một hành tinh khác à?”

“Phải.”

“Trên hành tinh ấy, có thợ săn không?”

50

"No."

"Ah, that is interesting! Are there chickens?"

"No."

"Nothing is perfect," sighed the fox.

But he came back to his idea.

"My life is very monotonous," the fox said. "I hunt chickens;

men hunt me. All the chickens are just alike, and all the men are

just alike. And, in consequence, I am a little bored. But if you

tame me, it will be as if the sun came to shine on my life . I shall

know the sound of a step that will be different from all the others.

Other steps send me hurrying back underneath the ground. Yours will call me, like music, out of my burrow. And then look: you

see the grain-fields down yonder? I do not ea t bread. Wheat is of

no use to me. The wheat fields have nothing to say to me. And

that is sad. But you have hair that is the colour of gold. Think

how wonderful that will be when you have tamed me! The grain,

which is also golden, will bring me back the thought of you. And

I shall love to listen to the wind in the wheat..."

The fox gazed at the little prince, for a long time.

"Please-- tame me!" he said.

"I want to, very much," the little prince replied. "But I have not

much time. I have friends to discover, and a great many things to

understand."

"One only understands the things that one tames," said the fox.

"Men have no more time to understand anything. They buy

things all ready made at the shops. But there is no shop anywhere

where one can buy friendship, and so men have no friends any

more . If you want a friend, tame me..."

"What must I do, to tame you?" asked the little prince.

"You must be very patient," replied the fox. "First you will sit

down at a little distance from me-- like that-- in the grass. I shall

look at you out of the corner of my eye, and you will say nothing.

Words are the source of misunderstandings. But yo u will sit a

little closer to me, every day..."

The next day the little prince came back.

“Không.”

“Thế thì hay đấy.Thế còn gà?”

”Không.”

“Chả có điều gì là hoàn hảo cả!” Cáo thở dài.

Nhưng rồi cáo trở lại với ý nghĩ của nó:

“Đời tớ tẻ nhạt. Tớ săn gà, người săn tớ. Tất cả loài gà đều giống

nhau, và tất cả loài người đều giống nhau. Vì thế, tớ hơi chán.

Nhưng nếu cậu cảm tớ, đời tớ sẽ rực nắng. Tớ sẽ nhận ra một

bước chân khác hẳn mọi bước chân khác. Các bước chân khác sẽ

làm cho tớ chui ngay xuống đất. Nhưng bước chân của cậu lại sẽ

gọi tớ từ hang chạy ra, như là một điệu nhạc. Và cậu hãy nhìn

kia! Cậu thấy không, ở kia, những đồng lúa mì ấy? Tớ không ăn

bánh mì. Lúa mì đối với tớ là vô dụng. Các cánh đồng lúa mì đối

với tớ chẳng có gì khêu gợi. Cái đó buồn lắm. Nhưng cậu có mái

tóc mầu vàng kim. Thế thì sẽ rất tuyệt một khi cậu cảm hoá tớ!

Lúa mì, vốn màu vàng kim, sẽ gợi cho tớ kỷ niệm về cậu. Và tớ

sẽ yêu tiếng gió reo trong lúa mì...

Cáo im lặng và nhìn ông hoàng nhỏ một lúc lâu:

“Nếu cậu vui lòng, hãy cảm hoá tớ đi,” cáo nói.

“Tớ cũng muốn thế lắm,” ông hoàng nhỏ trả lời, “nhưng tớ

không có nhiều thì giờ. Tớ cần tìm kiếm nhiều bạn và tìm hiểu

bao nhiêu sự vật.”

“Người ta chỉ hiểu được những vật người ta đã cảm hoá,” cáo

nói. “Loài người bây giờ không còn đủ thì giờ hiểu cái gì hết. Họ

mua những vật làm sẵn ở các tiệm. Nhưng không ở đâu có tiệm

để con người mua được tình bạn , và vì thế con người không có

bạn nữa. Nếu cậu muốn có một người bạn, hãy cảm hoá tớ!

“Phải làm sao?” ông hoàng nhỏ hỏi.

“Phải thật kiên nhẫn,” cáo trả lời.”Ban đầu cậu hãy ngồi hơi xa tớ

một tí, như thế, ở trong cỏ. Tớ dưa mắt liếc nhìn cậu, và cậu

chẳng nói gì cả. Ngôn ngữ là nguồn gốc của ngộ nhận. Nhưng

mỗi ngày, cậu có thể ngồi gần một tí...”

Ngày hôm sau, ông hoàng nhỏ trở lại.

51

"It would have been better to come back at the same hour," said

the fox. "If, for example, you come at four o'clock in the

afternoon, then at three o'clock I shall begin to be happy. I shall

feel happier and happier as the hour advances. At four o'cloc k, I

shall already be worrying and jumping about. I shall show you

how happy I am! But if you come at just any time, I shall never

know at what hour my heart is to be ready to greet you... One

must observe the proper rites..."

"What is a rite?" asked the little prince.

"Those also are actions too often neglected," said the fox. "They

are what make one day different from other days, one hour from

other hours. There is a rite, for example, among my hunters.

Every Thursday they dance with the village girls. So Thursday is

a wonderful day for me! I can take a walk as far as the vineyards.

But if the hunters danced at just any time, every day would be

like every other day, and I should never have any vacation at all."

So the little prince tamed the fox. And when the hour of his

departure drew near. "Ah," said the fox, "I shall cry."

“Tốt hơn là nên đến đúng giờ như hôm trước, cáo nói. Nếu cậu

đến, chẳng hạn như lúc bốn giờ chiều, thì từ ba giờ, mình đã cảm

cảm thấy hạnh phúc. Thời khắc càng trôi, mình lại càng hạnh

phúc. Đến bốn giờ thì mình phát cuồng lên và lo lắng; và mình sẽ

hiểu cái giá của hạnh phúc! Nhưng nếu cậu đến bất cứ lúc nào,

mình không biết lúc nào thì nên trang phục cho cõi lòng mình...

Phải có nghi thức chứ.

“Nghi thức là cái gì?” ông hoàng nhỏ hỏi.

“Đó cũng là cái bị quên lâu quá rồi,” cáo nói. “Đó cũng là cái gì

làm cho một ngày trở nên khác những ngày khác, một giờ trở nên

khác những giờ khác. Có một nghi thức, chẳng hạn của bọn thợ

săn của tớ. Mỗi thứ năm, họ khiêu vũ với các cô gái trong làng.

Thế thì thứ năm là một ngày kỳ diệu! Hôm ấy tớ có thể rong chơi

đến tận vườn nho. Nếu bọn thợ săn mà khiêu vũ bất cứ ngày nào,

thì ngày nào cũng như ngày nào, tớ sẽ chẳng có ngày nào được

nghỉ nữa.

Thế là ông hoàng nhỏ cảm hoá con cáo. Và giờ ra đi đã đến.

“A!”Cáo nói, ”tớ sắp khóc lên đây.”

52

"It is your own fault," said the little prince. "I never wished you

any sort of harm; but you wanted me to tame you..."

"Yes, that is so," said the fox.

"But now you are going to cry!" said the little prince.

"Yes, that is so," said the fox.

"Then it has done you no good at all!"

"It has done me good," said the fox, "because of the color of the

wheat fields." And then he added:

"Go and look again at the roses. You will understand now that

yours is unique in all the world. Then come back to say goodbye

to me, and I will make you a present of a secret."

The little prince went away, to look again at the roses.

"You are not at all like my rose," he said. "As yet you are

nothing. No one has tamed you, and you have tamed no one. You

are like my fox when I first knew him. He was only a fox like a

hundred thousand other foxes. But I have made him my friend,

and now he is unique in all the world."

And the roses were very much embarassed.

"You are beautiful, but you are empty," he went on. "One could

not die for you. To be sure, an ordinary passerby would think that

my rose looked just like you-- the rose that belongs to me. But in

herself alone she is more important than all the hundre ds of you

other roses: because it is she that I have watered; because it is she

that I have put under the glass globe; because it is she that I have

sheltered behind the screen; because it is for her that I have killed

the caterpillars (except the two or three that we saved to become

butterflies); because it is she that I have listened to, when she

grumbled, or boasted, or ever sometimes when she said nothing.

Because she is my rose.

And he went back to meet the fox.

"Goodbye," he said.

"Goodbye," said the fox. "And now here is my secret, a very

simple secret: It is only with the heart that one can see rightly;

what is essential is invisible to the eye."

“Đó là lỗi tại cậu,” ông hoàng nhỏ nói. “Mình tuyệt chẳng muốn

cậu khổ, cậu lại cứ muốn mình cảm hoá cậu.”

“Vâng, đúng thế,”cáo nói.

“Nhưng cậu sẽ khóc!”ông hoàng nhỏ nói.

“Vâng, đúng thế,”cáo nói.

“Thế thì cậu chẳng được gì cả!”

”Được chứ,” cáo nói, “là do cái màu vàng của lúa mì ấy.”

Rồi nó nói thêm:

“Hãy trở lại thăm những đoá hồng đi. Cậu sẽ thấy đoá hoa của

cậu là duy nhất trên đời. Rồi cậu hãy lại đây từ biệt tớ, tớ sẽ làm

quà cho cậu một điều bí mật”

Ông hoàng nhỏ đi thăm lại những đoá hoa hồng.

“Các cô chẳng giống chút nào với đoá hồng của tôi. Các cô chưa

là gì cả. Chưa ai cảm hoá các cô, các cô cũng chưa cảm hoá ai.

Các cô giống như con cáo của tôi trước kia. Nó chỉ là một con

cáo giống như trăm nghìn con cáo khác. Song tôi đã làm cho nó

trở thành bạn tôi, và bây giờ nó trở nên duy nhất trên đời.”

Và các bông hồng hết sức lúng túng.

“Các cô đẹp, nhưng các cô trống rỗng,” em nói với họ. “Người ta

không thể chết vì các cô được. Phải, đoá hồng của tôi, một người

qua đường tầm thường tưởng là nàng giống các cô. Nhưng đối

với tôi thì nàng quan trọng hơn tất cả các cô, bởi vì chính là nàng

mà tay tôi đã tưới. Bởi vì chính là nàng mà tôi đã đặt chính dưới

bầu kính. Bởi vì chính là nàng mà tôi đã che bằng tấm bình

phong. Bởi vì là nàng mà tôi đã bắt những con sâu (trừ hai ba con

dành để thành bướm). Bởi vì chính là nàng mà tôi đã ngồi nghe

than thở, hay tán hươu tán vượn, hay đôi khi cả lặng im nữa. Bởi

vì đó là đoá hồng của tôi.”

Rồi em trở lại chỗ con cáo:

“Từ biệt,”em nói.

“Từ biệt,” cáo nói. “Đây là cái bí mật của tớ. Nó đơn giản thôi:

Người ta chỉ nhìn thấy thật rõ ràng bằng trái tim, cái cốt yếu thì

con mắt không nhìn thấy.”

53

"What is essential is invisible to the eye," the little prince

repeated, so that he would be sure to remember.

"It is the time you have wasted for your rose that makes your

rose so important."

"It is the time I have wasted for my rose--" said the little prince,

so that he would be sure to remember.

"Men have forgotten this truth," said the fox. "But you must not

forget it. You become responsible, forever, for what you have

tamed. You are responsible for your rose..."

"I am responsible for my rose," the little prince repeated, so that

he would be sure to remember.

Chapter 22

"Good morning," said the little prince.

"Good morning," said the railway switchman.

"What do you do here?" the little prince asked.

"I sort out travelers, in bundles of a thousand," said the

switchman. "I send off the trains that carry them; now to the

right, now to the left."

And a brilliantly lighted express train shook the switchman's

cabin as it rushed by with a roar like thunder.

"They are in a great hurry," said the little prince. "What are they

looking for?"

"Not even the locomotive engineer knows that," said the

switchman.

And a second brilliantly lighted express thundered by, in the

opposite direction.

"Are they coming back already?" demanded the little prince.

"These are not the same ones," said the switchman. "It is an

exchange."

"Were they not satisfied where they were?" asked the little

prince.

"No one is ever satisfied where he is," said the switchman.

And they heard the roaring thunder of a third brilliantly lighted

express.

“Cái cốt yếu thì con mắt không nhìn thấy,” ông hoàng nhỏ lặp

lại, để mà ghi nhớ

”Chính thời gian cậu đã mất cho đoá hồng của cậu làm cho đoá

hồng của cậu trở nên quan trọng đến thế.”

“Đây là thời gian tôi đã mất cho đóa hồng của tôi...” ông hoàng

nhỏ nói, để mà ghi nhớ. .

”Loài người đã quên mất chân lý này, cáo nói. Nhưng cậu không

được quên. Cậu trở nên mãi mãi có trách nhiệm về những gì cậu

đã cảm hoá. Cậu có trách nhiệm đối với hoa hồng của cậu....”

“Tôi có trách nhiệm với hoa hồng của tôi ...” ông hoàng nhỏ lặp

lại để mà ghi nhớ.

Chương 22 “Xin chào,” ông hoàng nhỏ nói.

“Xin chào,”người bẻ ghi nói.

“Ông làm gì ở đây?”Ông hoàng nhỏ hỏi.

“Ta xếp hành khách, thành từng gói nghìn người một,” người bẻ

ghi nói. “Ta hướng dẫn những chuyến tàu chở chúng đi, lúc về

phía bên phải, lúc về phía bên trái.”

Rồi một con tàu nhanh sáng choang, gầm như sấm, làm căn

phòng gác ghi rung lên. .

”Họ vội quá,” ông hoàng nhỏ nói.”Họ tìm cái gì vậy?”

“Chính người lái tàu cũng không biết,”người gác ghi nói

Và lại gầm lên, từ hướng ngược lại, một chuyến tàu nhanh thứ

hai sáng choang. .

”Họ đã trở về rồi ư?” ông hoàng nhỏ hỏi...

“Không phải những người khi nãy.” người gác ghi nói “Họ đổi

chỗ đấy.”

“Họ không bằng lòng chỗ của họ?” ông hoàng nhỏ hỏi

“Người ta không bao giờ bằng lòng chỗ của mình cả!” Người bẻ

ghi nói.

Và lại tiếng ầm ầm của chiếc tàu nhanh thứ ba sáng choang.

54

"Are they pursuing the first travelers?" demanded the little

prince.

"They are pursuing nothing at all," said the switchman. "They are

asleep in there, or if they are not asleep they are yawning. Only

the children are flattening their noses against the windowpanes."

"Only the children know what they are looking for," said the

little prince. "They waste their time over a rag doll and it

becomes very important to them; and if anybody takes it away

from them, they cry..."

"They are lucky," the switchman said.

Chapter 23

"Good morning," said the little prince.

"Good morning," said the merchant.

This was a merchant who sold pills that had been invented to

quench thirst. You need only swallow one pill a week, and you

would feel no need of anything to drink.

"Why are you selling those?" asked the little prince.

"Because they save a tremendous amount of time," said the

merchant. "Computations have been made by experts. With these

pills, you save fifty-three minutes in every week."

"And what do I do with those fifty-three minutes?"

"Anything you like..."

"As for me," said the little prince to himself, "if I had fifty-three

minutes to spend as I liked, I should walk at my leisure toward a

spring of fresh water."’

Chapter 24

It was now the eighth day since I had had my accident in the

desert, and I had listened to the story of the merchant as I was

drinking the last drop of my water supply.

"Ah," I said to the little prince, "these memories of yours are very

charming; but I have not yet succeeded in repairing my plane; I

have nothing more to drink; and I, too, should be very happy if I

could walk at my leisure toward a spring of fresh water!"

“Họ đuổi theo những hành khách lúc nãy phải không?” ông

hoàng nhỏ hỏi.

“Họ chẳng đuổi theo cái gì hết,” người bẻ ghi nói. “Họ ngủ gật

hoặc ngồi ngáp vặt trong đó. Chỉ có những đứa trẻ là dán mũi

vào cửa kính thôi.”

“Chỉ có những đứa trẻ là biết mình tìm cái gì,” ông hoàng nhỏ

nói, “Chúng mất thì giờ vì một con búp bê bằng giẻ rách, và con

búp bê ấy trở nên quan trọng lắm, ai lấy đi của chúng, chúng sẽ

khóc..”

“Chúng thật may mắn,” người bẻ ghi nói.

Chương 23

“Xin chào,” ông hoàng nhỏ nói.

“Xin chào,” người lái buôn nói.

Ấy là một người bán loại thuốc có thể làm cho đỡ khát. Mỗi lần

uống một viên, và người ta sẽ thấy không cần phải uống nước

nữa.

“Tại sao ông bán thứ đó?” ông hoàng nhỏ hỏi.

“Đây là một sự tiết kiệm lớn về thời giờ, người lái buôn nói. Các

nhà chuyên môn đã có tính toán. Mỗi tuần lễ ta sẽ tiết kiệm được

năm mươi ba phút.”

“Thế người ta dùng năm mươi ba phút ấy để làm gì?”

“Muốn làm gì thì làm ...”

"Ta,” ông hoàng nhỏ nghĩ thầm, “nếu ta có năm mươi ba phút để

làm gì thì làm, ta sẽ bước thật nhẹ nhàng đến một cái nguồn

nước..."

Chương 24

Lúc đó là ngày thứ tám từ khi tôi bị hỏng máy trong sa mạc, và

tôi vừa nghe câu chuyện người lái buôn vừa uống giọt nước cuối

cùng trong số nước dự trữ.

“A!” Tôi nói với ông hoàng nhỏ,”các kỷ niệm của em thật là đẹp,

nhưng anh vẫn chưa chữa được máy bay của anh, anh chẳng còn

gì để uống nữa, và anh cũng sẽ hạnh phúc lắm đấy, nếu bây giờ

anh cũng có thể bước thật nhẹ nhàng đến một cái nguồn nước!”

55

"My friend the fox--" the little prince said to me.

"My dear little man, this is no longer a matter that has anything

to do with the fox!"

"Why not?"

"Because I am about to die of thirst..."

He did not follow my reasoning, and he answered me:

"It is a good thing to have had a friend, even if one is about to

die. I, for instance, am very glad to have had a fox as a friend..."

"He has no way of guessing the danger," I said to myself. "He

has never been either hungry or thirsty. A little sunshine is all he

needs..."

But he looked at me steadily, and replied to my thought:

"I am thirsty, too. Let us look for a well..."

I made a gesture of weariness. It is absurd to look for a well, at

random, in the immensity of the desert. But nevertheless we

started walking.

When we had trudged along for several hours, in silence, the

darkness fell, and the stars began to come out. Thirst had made

me a little feverish, and I looked at them as if I were in a dream.

The little prince's last words came reeling back into my memory:

"Then you are thirsty, too?" I demanded.

But he did not reply to my question. He merely said to me:

"Water may also be good for the heart..."

I did not understand this answer, but I said nothing. I knew very

well that it was impossible to cross-examine him.

He was tired. He sat down. I sat down beside him. And, after a

little silence, he spoke again:

"The stars are beautiful, because of a flower that cannot be seen."

I replied, "Yes, that is so." And, without saying anything more, I

looked across the ridges of sand that were stretched out before us

in the moonlight.

"The desert is beautiful," the little prince added.

And that was true. I have always loved the desert. One sits down

on a desert sand dune, sees nothing, hears nothing. Yet through

the silence something throbs, and gleams...

“Bạn cáo của tôi ơi,” em nói ...

“Chú em bé bỏng ơi, bây giờ còn chồn cáo gì nữa!”

“Sao thế?”

“Bởi vì ta sắp chết khát...”

Em không hiểu lý lẽ của tôi, em trả lời tôi:

“Có được một người bạn là tuyệt chứ, dù cho ta sắp chết đi nữa.

Tôi, tôi rất hài lòng được có bạn cáo của tôi ...”

“Em không lường được hiểm nguy,” tôi nghĩ thầm. “Em không

hề đói hay khát. Một chút mặt trời cũng đủ cho em rồi.”

Nhưng em nhìn tôi và trả lời điều tôi vừa nghĩ:

“Tôi cũng đang khát... ta đi tìm một cái giếng đi ..”.

Tôi phác một cử chỉ mệt mỏi. Thật là phi lý khi đi tìm một cái

giếng, một cách hú hoạ, ở trong sa mạc mênh mông. Tuy thế,

chúng tôi vẫn bước đi.

Khi chúng tôi bước đi, im lặng, giờ này qua giờ khác, màn đêm

buông xuống và các vì sao bắt đầu toả sáng. Tôi nhìn mọi vật

như trong cơn mê, đầu nóng bừng vì khát. Những lời ông hoàng

bé nhỏ nói nhảy múa trong trí nhớ tôi.

“Em, em cũng khát hay sao?” Tôi hỏi em.

Nhưng em không trả lời câu tôi hỏi. Em chỉ nói giản dị:

“Nước cũng có thể tốt lành cho trái tim...”

Tôi không hiểu câu em đáp nhưng tôi im lặng ... Tôi biết là

không nên hỏi em. .

Em thấy mệt. Em ngồi xuống. Tôi ngồi xuống cạnh em. Và sau

một lát im lặng, em lại nói

“Các ngôi sao đẹp, là do ở đó có một bông hoa mà người ta

không nhìn thấy...”

Tôi đáp lại "Đúng thế" Và tôi nhìn, không nói, những gợn sóng

của cát trải dài dưới ánh trăng.

“Sa mạc thật đẹp,” em nói thêm...

Điều này đúng. Bao giờ tôi cũng yêu sa mạc. Ta ngồi trên một

đụn cát, không trông thấy gì hết, không nghe thấy gì hết. Nhưng

có một cái gì đó toả sáng trong lặng lẽ...

56

"What makes the desert beautiful," said the little prince, "is that

somewhere it hides a well..."

I was astonished by a sudden understanding of that mysterious

radiation of the sands. When I was a little boy I lived in an old

house, and legend told us that a treasure was buried there. To be

sure, no one had ever known how to find it; perhaps no one had

ever even looked for it. But it cast an enchantment over that

house. My home was hiding a secret in the depths of its heart...

"Yes," I said to the little prince. "The house, the stars, the desert--

what gives them their beauty is something that is invisible!"

"I am glad," he said, "that you agree with my fox."

As the little prince dropped off to sleep, I took him in my arms

and set out walking once more. I felt deeply moved, and stirred.

It seemed to me that I was carrying a very fragile treasure. It

seemed to me, even, that there was nothing more fragile on all

Earth. In the moonlight I looked at his pale forehead, his closed

eyes, his locks of hair that trembled in the wind, and I said to

myself: "What I see here is nothing but a shell. What is most

important is invisible..."

As his lips opened slightly with the suspicious of a half-smile, I

said to myself, again: "What moves me so deeply, about this little

prince who is sleeping here, is his loyalty to a flower-- the image

of a rose that shines through his whole being like the flame of a

lamp, even when he is asleep..." And I felt him to be more fragile

still. I felt the need of protecting him, as if he himself were a

flame that might be extinguished by a little puff of wind...

And, as I walked on so, I found the well, at daybreak.

Chapter 25

"Men," said the little prince, "set out on their way in express

trains, but they do not know what they are looking for. Then they

rush about, and get excited, and turn round and round..."

And he added:

"It is not worth the trouble..."

The well that we had come to was not like the wells of the

“Cái đã tô điểm cho sa mạc,” ông hoàng nhỏ nói, “là nó ẩn giấu

một cái giếng ở nơi nào đó...”

Tôi kinh ngạc vì bỗng nhiên hiểu ra cái ánh sáng huyền bí ấycủa

cát. Khi còn là một cậu bé tôi ở trong một ngôi nhà cổ, và có một

truyền thuyết là ở ngôi nhà cổ này có chôn một kho báu. Tất

nhiên, chưa ai tìm ra kho báu đó, có lẽ cũng chưa ai thử đi tìm.

Nhưng nó đã làm cho ngôi nhà trở nên thành tiên. Cái nhà của tôi

có giấu trong đáy trái tim của nó một điều bí mật...

“Phải,” tôi nói với ông hoàng nhỏ. “Dù là ngôi nhà, ngôi sao hay

sa mạc, cái làm chúng ta trở nên đẹp thì không thể nhìn thấy!”

“Tôi rất hài lòng, em nói, vì ông cũng đồng ý với bạn cáo của

tôi.”

Khi ông hoàng nhỏ bé thiu thiu ngủ, tôi bế em lên vòng tay và lại

lên đường. Lòng tôi xúc động. Tôi có cảm giác như đang giữ một

kho báu mong manh. Tôi có cảm giác như trên Trái Đất này

không có gì mong manh hơn. Tôi nhìn, dưới ánh sáng trăng, vầng

trán xanh xao ấy, đôi mắt nhắm nghiền, những lọn tóc run rẩy

trước gió, và tôi nghĩ thầm: cái mà ta thấy đây chỉ là một cái vỏ.

Cái quan trọng nhất thì không nhìn thấy được .. .

Khi đôi môi hé mở của em thoáng một nụ cười, tôi lại tự nhủ: cái

làm cho ta xúc động mạnh đến thế về ông hoàng bé nhỏ đang ngủ

này, đó là lòng chung thuỷ của em đối với một đoá hoa hồng, ấy

là hình ảnh một đoá hồng rực sáng nơi em như một ngọn đèn, cả

trong khi em ngủ... Và tôi càng thấy em còn mong manh hơn. Ta

phải hết sức che chở cho những ngọn đèn: một ngọn gió có thể

thổi tắt được ...

Và, cứ bước đi như vậy, tôi tìm ra cái giếng vào lúc rạng đông.

Chương 25

“Con người,” ông hoàng nhỏ nói, “họ chui vào các chuyến tàu

nhanh, nhưng họ chẳng biết mình tìm kiếm thứ gì. Thế mà họ cứ

cuống quít lên và quay cuồng ...”

Và em nói thêm:

“Nào có ích gì...”

Cái giếng mà chúng tôi đến, nó không giống các giếng ở sa mạc

57

Sahara. The wells of the Sahara are mere holes dug in the sand.

This one was like a well in a village. But there was no village

here, and I thought I must be dreaming...

"It is strange," I said to the little prince. "Everything is ready for

use: the pulley, the bucket, the rope..."

He laughed, touched the rope, and set the pulley to working. And

the pulley moaned, like an old weathervane which the wind has

long since forgotten

."Do you hear?" said the little prince. "We have wakened the

well, and it is singing..."

I did not want him to tire himself with the rope.

"Leave it to me," I said. "It is too heavy for you."

I hoisted the bucket slowly to the edge of the well and set it

there-- happy, tired as I was, over my achievement. The song of

the pulley was still in my ears, and I could see the sunlight

shimmer in the still trembling water.

"I am thirsty for this water," said the little prince. "Give me some

of it to drink..."

And I understood what he had been looking for.

Sahara. Các giếng Sahara chỉ đơn giản là những cái lỗ đào trong

cát. Còn cái này giống như giếng làng. Nhưng ở đấy chẳng có

ngôi làng nào, và tôi tưởng mình đang mơ.

– Lạ thật, tôi nói với ông hoàng nhỏ, mọi cái đều có sẵn: cái ròng

rọc, cái gầu và sợi dây...

Em cười, sờ sợi dây, lăn cái ròng rọc. Và cái ròng rọc liền rên

một tiếng, giống như tiếng rên của cái chong chóng chỉ hướng

gió sau một hồi gió ngủ yên lâu quá.

“Ông nghe thấy không, ông hoàng nhỏ nói, ta đánh thức cái

giếng này và nó hát ...”

Tôi không muốn em gắng sức:

“Để anh,” tôi nói, “nó nặng quá đối với em.”

Chậm rãi, tôi kéo gàu lên thành giếng. Tôi đặt nó chắc chắn trên

đó. Trong tai tôi vẫn còn văng vẳng tiếng hát của cái ròng rọc, và

trong nước vẫn còn run rẩy, tôi thấy mặt trời run lên.

“Tôi khát thứ nước này đây,” ông hoàng nhỏ nói. “Cho tôi uống

đi...”

Và tôi hiểu ra em tìm kiếm cái gì.

58

I raised the bucket to his lips. He drank, his eyes closed. It was as

sweet as some special festival treat. This water was indeed a

different thing from ordinary nourishment. Its sweetness was

born of the walk under the stars, the song of the pulley, the effort

of my arms. It was good for the heart, like a present. When I was

a little boy, the lights of the Christmas tree, the music of the

Midnight Mass, the tenderness of smiling faces, used to make up,

so, the radiance of the gifts I received.

"The men where you live," said the little prince, "raise five

thousand roses in the same garden-- and they do not find in it

what they are looking for."

"They do not find it," I replied.

"And yet what they are looking for could be found in one single

rose, or in a little water."

"Yes, that is true," I said.

And the little prince added:

"But the eyes are blind. One must look with the heart..."

I had drunk the water. I breathed easily. At sunrise the sand is the

color of honey. And that honey color was making me happy, too.

What brought me, then, this sense of grief?

"You must keep your promise," said the little prince, softly, as he

sat down beside me once more.

"What promise?"

"You know-- a muzzle for my sheep... I am responsible for this

flower..."

I took my rough drafts of drawings out of my pocket. The little

prince looked them over, and laughed as he said:

"Your baobabs-- they look a little like cabbages."

"Oh!"

I had been so proud of my baobabs!

"Your fox-- his ears look a little like horns; and they are too

long."

And he laughed again.

"You are not fair, little prince," I said. "I don't know how to draw

anything except boa constrictors from the outside and boa

Tôi nhắc chiếc gầu lên kề môi em. Em uống, hai mắt nhắm

nghiền. Êm đềm như một ngày hội. Thứ nước này còn là một cái

gì khác hơn mọt thứ nước uống. Nó sinh ra từ cuộc đi bộ dưới

trời sao, từ tiếng hát của cái ròng rọc, từ sự gắng sức của cánh tay

tôi. Nó tốt lành cho tim ta, như một món quà tặng. Ngày tôi còn

là một cậu bé, ánh sáng của cây Noel, tiếng nhạc của buổi lễ nửa

đêm, những nụ cười dịu dàng cũng đã làm nên sự rực rỡ của món

quà Noel mà tôi được nhận.

“Loài người nơi ông,” ông hoàng nhỏ nói, “trồng năm nghìn hoa

hồng cũng trong một khu vườn...thế mà họ chẳng tìm thấy cái họ

tìm”

“Họ chẳng tìm thấy đâu,” tôi nói.

“Trong khi cái họ muốn tìm lại có thể gặp trong chỉ một đoá

hồng hoặc chỉ một ít nước...”

”Đúng thế,” tôi nói.

Và ông hoàng nhỏ nói thêm:

“Con mắt vốn mù loà. Phải tìm kiếm với trái tim.”

Tôi đã uống. Tôi đã nghỉ ngơi thoả thuê. Vào lúc tinh mơ, cát

một màu mật ong. Tôi thấy sung sướng cả vì cái màu mật ong ấy

nữa. Tại sao tôi cứ phải khổ sở...

“Ông phải giữ lời hứa,” ông hoàng nhỏ bây giờ lại ngồi xuống

bên tôi, nhẹ nhàng nói.

”Lời hứa nào?”

“Ông biết đấy ... Một cái rọ mõm cho con cừu của tôi... Tôi chịu

trách nhiệm về cái hoa ấy!”

Tôi rút từ trong túi áo ra các bản vẽ phác của tôi. Ông hoàng nhỏ

trông thấy các bức vẽ bèn cười bảo:

“Các cây baobap của ông, trông giống như các cây cải hoa ấy...”

”Ồ!”

Tôi vốn tự hào biết bao với bức vẽ các cây bao bap!

– Con cáo của ông... hai tai nó...trông giống như hai cái sừng...và

lại dài quá!

Và em lại cười nữa.

“Cậu không công bằng, cậu nhỏ ơi, tôi vốn chỉ biết vẽ trăn kín

với chăn mở thôi mà!”

59

constrictors from the inside."

"Oh, that will be all right," he said, "children understand."

So then I made a pencil sketch of a muzzle. And as I gave it to

him my heart was torn.

"You have plans that I do not know about," I said.

But he did not answer me. He said to me, instead:

"You know-- my descent to the earth... Tomorrow will be its

anniversary."

Then, after a silence, he went on:

"I came down very near here."

And he flushed.

And once again, without understanding why, I had a queer sense

of sorrow. One question, however, occurred to me:

"Then it was not by chance that on the morning when I first met

you-- a week ago-- you were strolling along like that, all alone, a

thousand miles from any inhabited region? You were on the your

back to the place where you landed?"

The little prince flushed again.

And I added, with some hesitancy:

"Perhaps it was because of the anniversary?"

The little prince flushed once more. He never answered

questions-- but when one flushes does that not mean "Yes"?

"Ah," I said to him, "I am a little frightened--"

But he interrupted me.

"Now you must work. You must return to your engine. I will be

waiting for you here. Come back tomorrow evening..."

But I was not reassured. I remembered the fox. One runs the risk

of weeping a little, if one lets himself be tamed...

Chapter 26

Beside the well there was the ruin of an old stone wall. When I

came back from my work, the next evening, I saw from some

distance away my little price sitting on top of a wall, with his feet

dangling. And I heard him say:

"Then you don't remember. This is not the exact spot."

“Ồ! Được cả thôi,” em nói, “trẻ con chúng hiểu hết.”

Thế là tôi dùng bút chì phác một cái rọ mõm. Và lòng tôi se lại

khi đưa cái rọ mõm đó cho em:

“Em có những sự định mà tôi không được rõ...”

Nhưng em chẳng trả lời tôi. Em bảo tôi:

“Ông biết không, ngày tôi rơi xuống Trái Đất... mai đã là tròn

một năm...”

Rồi, sau một lát im lặng, em lại nói:

“Tôi rơi xuống ngay gần đây...”

Và em đỏ mặt.

Và một lần nữa, chẳng hiểu tại sao, tôi cảm thấy buồn bã một

cách kỳ lạ. Khi ấy tôi bỗng buột miệng hỏi:

“Thế ra không phải là ngẫu nhiên mà, buổi sáng ấy, tôi gặp em,

cách đây tám ngày, em lang thang một mình một nghìn dặm cách

mọi vùng có người ở! Em trở lại nơi em rơi xuống hay sao?”

Ông hoàng nhỏ lại đỏ mặt.

Và tôi nói thêm, ngập ngừng:

“Là vì, có lẽ, vì ngày kỷ niệm chăng?”

Ông hoàng lại đỏ mặt lần nữa. Em không bao giờ trả lời các câu

hỏi, nhưng khi người ta đỏ mặt, như thế có nghĩa là "phải", phải

không?

“A,” tôi nói, “tôi sợ...”

Nhưng em trả lời tôi:

“Bây giờ ông phải làm việc thôi. Ông phải trở về chỗ cái máy của

ông. Tôi đợi ông ở đây. Chiều mai ông hãy đến...”

Song tôi không yên tâm. Tôi nhớ chuyện con cáo. Có nguy cơ là

ta có thể khóc một tí nếu ta lỡ để cho ai cảm hoá mình...

Chương 26

Cạnh cái giếng, có một bức tường đổ nát. Khi ở chỗ làm việc trở

lại vào chiều hôm sau, từ xa tôi đã thấy ông hoàng nhỏ của tôi

ngồi trên đó, hai chân lơ lửng. Và tôi nghe em nói:

“Thế anh không nhớ sao? Không phải là chỗ này đâu!”

60

Another voice must have answered him, for he replied to it:

"Yes, yes! It is the right day, but this is not the place."

I continued my walk toward the wall. At no time did I see or hear

anyone. The little prince, however, replied once again:

"--Exactly. You will see where my track begins, in the sand. You

have nothing to do but wait for me there. I shall be there tonight."

I was only twenty metres from the wall, and I still saw nothing.

After a silence the little prince spoke again:

"You have good poison? You are sure that it will not make me

suffer too long?"

I stopped in my tracks, my heart torn asunder; but still I did not

understand.

"Now go away," said the little prince. "I want to get down from

the wall."

I dropped my eyes, then, to the foot of the wall-- and I leaped

into the air. There before me, facing the little prince, was one of

those yellow snakes that take just thirty seconds to bring your life

revolver I made a running step back. But, at the noise I made, the

Một giọng nói khác có lẽ trả lời em, vì em lại đáp:

“Phải! Phải! Ngày thì đúng, nhưng không phải chỗ này...”

Tôi bước tiếp đến chỗ bức thành. Tôi vẫn không nhìn thấy, cũng

chẳng nghe thấy ai. Thế nhưng, ông hoàng nhỏ lại đáp nữa:

“... Đúng thế. Anh cứ xem nơi nào bắt đầu có dấu chân của tôi ở

trên cát. Anh chỉ việc đợi tôi ở đấy. Tôi sẽ đến đêm nay.”

Tôi chỉ cách bức tường có hai mươi mét và tôi vẫn chẳng nhìn

thấy gì.

Ông hoàng nhỏ lại nói, sau một lát im lặng:

“Anh có nọc tốt đấy chứ? Anh chắc là không làm tôi đau lâu

chứ?”

Tôi dừng lại, trái tim se thắt, nhưng tôi vẫn không hiểu.

“Thôi bây giờ hãy đi đi,” em nói. “Tôi muốn xuống.”

Thế là chính tôi nhìn xuống chân tường, và tôi nhảy dựng lên. Nó

ở đó, nó ngẩng đầu lên phía ông hoàng nhỏ, một giống rắn vàng

có thể diệt ta trong ba mươi giây. Vừa lục túi tìm khẩu súng

ngắn, tôi vừa chạy tới. Nhưng, nghe tiếng tôi, con rắn liền chuồn

61

snake let himself flow easily across the sand like the dying spray

of a fountain, and, in no apparent hurry, disappeared, with a light

metallic sound, among the stones.

I reached the wall just in time to catch my little man in my arms;

his face was white as snow.

"What does this mean?" I demanded. "Why are you talking with

snakes?"

I had loosened the golden muffler that he always wore. I had

moistened his temples, and had given him some water to drink.

And now I did not dare ask him any more questions. He looked

at me very gravely, and put his arms around my neck. I felt his

heart beating like the heart of a dying bird, shot with someone's

rifle...

"I am glad that you have found what was the matter with your

engine," he said. "Now you can go back home--"

"How do you know about that?"

I was just coming to tell him that my work had been successful,

beyond anything that I had dared to hope.

He made no answer to my question, but he added:

"I, too, am going back home today..."

Then, sadly--

"It is much farther... it is much more difficult..."

I realised clearly that something extraordinary was happening. I

was holding him close in my arms as if he were a little child; and

yet it seemed to me that he was rushing headlong toward an

abyss from which I could do nothing to restrain him...

His look was very serious, like some one lost far away.

"I have your sheep. And I have the sheep's box. And I have the

muzzle..."

And he gave me a sad smile.

I waited a long time. I could see that he was reviving little by

little.

"Dear little man," I said to him, "you are afraid..."

He was afraid, there was no doubt about that. But he laughed

lightly.

trong cát, như thể một dòng nước chảy đi, và chẳng cần phải vội

vàng, nó luồn lách giữa các tảng đá với một tiếng động nhè nhẹ

như tiếng va chạm của kim khí.

Tôi đến bên bức tường vừa đúng lúc để đón trong vòng tay tôi

ông hoàng bé nhỏ, trắng bệch như tuyết.

“Chuyện quái quỉ gì thế!” Tôi hỏi “Tại sao em lại đi trò chuyện

với rắn!”

Tôi tháo chiếc khăn vàng kim bao giờ cũng khoác ở cổ em. Tôi

dấp nước vào chán em và cho em uống. Và bây giờ, tôi không

dám hỏi em điều gì nữa. Em nhìn tôi nghiêm nghị và đưa hai tay

ôm cổ tôi. Tôi nghe tiếng tim em đập như tiếng đập của một con

chim sắp chết, khi bị trúng đạn súng săn. Em bảo tôi:

“Tôi rất mừng, vì biết ông đã tìm ra máy bay của ông thiếu cái

gì.” Em nói “Bây giờ ông có thể trở về nhà ...”

“Sao em biết?”

Đúng là lúc ấy tôi vừa định báo cho em biết, tưởng đã tuyệt vọng

rồi, bỗng dưng tôi lại sửa được máy.

Em chẳng trả lời câu hỏi của tôi, nhưng lại nói thêm:

“Tôi cũng như ông, hôm nay tôi về nhà tôi...”

Rồi, giọng ngầm ngùi:

“Xa hơn nhiều lắm... khó hơn nhiều lắm...”

Tôi có cảm giác vừa xảy ra một việc gì dị thường. Tôi siết chặt

em trong vòng tay tôi như một em bé, nhưng khi ấy tôi vẫn có

cảm giác em đang tuột thẳng xuống một vực thẳm nào đó dù tôi

cố níu giữ lại...

Ánh mắt em nghiêm nghị, mất hút vào một nơi rất xa:

“Tôi có con cừu của ông. Và tôi có cái thùng cho con cừu. Và tôi

có cái rọ mõm...”

Và em mỉm cười buồn buồn.

Tôi đợi rất lâu. Tôi thấy em dần dà ấm lại:

“Cậu em ạ, em đã sợ hãi...”

Em có sợ hãi, đúng rồi! Nhưng em cười dịu dàng:

62

"I shall be much more afraid this evening..."

Once again I felt myself frozen by the sense of something

irreparable. And I knew that I could not bear the thought of never

hearing that laughter any more. For me, it was like a spring of

fresh water in the desert.

"Little man," I said, "I want to hear you laugh again."

But he said to me:

"Tonight, it will be a year... my star, then, can be found right

above the place where I came to the Earth, a year ago..."

"Little man," I said, "tell me that it is only a bad dream-- this

affair of the snake, and the meeting-place, and the star..."

But he did not answer my plea. He said to me, instead: "The

thing that is important is the thing that is not seen..."

"Yes, I know..."

"It is just as it is with the flower. If you love a flower that lives

on a star, it is sweet to look at the sky at night. All the stars are a-

bloom with flowers..."

"Yes, I know..."

"It is just as it is with the water. Because of the pulley, and the

rope, what you gave me to drink was like music. You remember-

- how good it was."

"Yes, I know..."

"And at night you will look up at the stars. Where I live

everything is so small that I cannot show you where my star is to

be found. It is better, like that. My star will just be one of the

stars, for you. And so you will love to watch all the stars in the

heavens... they will all be your friends. And, besides, I am going

to make you a present..."

He laughed again.

"Ah, little prince, dear little prince! I love to hear that laughter!"

"That is my present. Just that. It will be as it was when we drank

the water..."

"What are you trying to say?"

"All men have the stars," he answered, "but they are not the same

things for different people. For some, who are travelers, the stars

“Chiều nay tôi sẽ còn sợ nhiều hơn...”

Một lần nữa, tôi lại cảm thấy lạnh buốt người vì một cái gì đó

không thể cứu vãn được nữa. Và tôi hiểu rằng tôi không thể chịu

nổi ý nghĩ rồi đây không bao giờ còn nghe thấy tiếng cười này

nữa. Tiếng cười ấy đối với tôi như một nguồn nước trong sa mạc.

“Cậu em ạ,” tôi nói “tôi còn muốn được nghe em cười...”

Nhưng em bảo tôi:

“Đêm nay, vừa đúng một năm.... ngôi sao của tôi sẽ lại ở đúng

bên trên chỗ tôi rơi xuống Trái đất năm ngoái...”

“Cậu em ạ,” tôi nói “có phải là một cơn ác mộng không, chuyện

rắn, cuộc hẹn gặp với ngôi sao này...”

Nhưng em không trả lời câu tôi hỏi. Em bảo tôi:

“Cái gì mà quan trọng, cái đó không nhìn thấy được...”

“Đúng thế...”

Giống như bông hoa của tôi. Khi ông yêu một bông hoa ở trên

một ngôi sao, thật là êm đềm, ban đêm, khiông nhìn trời.Tất cả

các ngôi sao đều nở hoa.

“Đúng thế...”

”Giống như nước vậy. Nước mà ông cho tôi uống như là âm

nhạc, là vì cái ròng rọc và sợi dây...ông nhớ chứ...thật ngon lành.

“Đúng thế...

“Ban đêm, ông sẽ nhìn sao. Chỗ tôi bé quá không thể chỉ cho ông

đâu là ngôi sao của tôi được. Thế lại càng hay. Ngôi sao của tôi,

đối với ông sẽ là một trong các ngôi sao kia... Như thế, tất cả các

ngôi sao, ông đều sẽ thích nhìn. Tất cả chúng sẽ là bạn của ông.

Và rồi tôi sẽ biếu ông một món quà...”

Em lại cười thêm nữa.

“A! Em ơi, em ơi, tôi thích nghe em cười như thế này!”

“Đúng đó là món quà tôi biếu ông... giống như là nước vậy...”

“Em muốn nói sao?”

“Mọi người có những ngôi sao không của ai giống ai. Đối với

một số ưa thích đi xa, các ngôi sao là những kẻ dẫn đường. Đối

63

are guides. For others they are no more than little lights in the

sky. For others, who are scholars, they are problems . For my

businessman they were wealth. But all these stars are silent. You-

- you alone-- will have the stars as no one else has them--"

"What are you trying to say?"

"In one of the stars I shall be living. In one of them I shall be

laughing. And so it will be as if all the stars were laughing, when

you look at the sky at night... you-- only you-- will have stars that

can laugh!"

And he laughed again.

"And when your sorrow is comforted (time soothes all sorrows)

you will be content that you have known me. You will always be

my friend. You will want to laugh with me. And you will

sometimes open your window, so, for that pleasure... and your

friends w ill be properly astonished to see you laughing as you

look up at the sky! Then you will say to them, 'Yes, the stars

always make me laugh!' And they will think you are crazy. It will

be a very shabby trick that I shall have played on you..."

And he laughed again.

"It will be as if, in place of the stars, I had given you a great

number of little bells that knew how to laugh..."

And he laughed again. Then he quickly became serious:

"Tonight-- you know... do not come," said the little prince.

"I shall not leave you," I said.

"I shall look as if I were suffering. I shall look a little as if I were

dying. It is like that. Do not come to see that. It is not worth the

trouble..."

"I shall not leave you."

But he was worried.

"I tell you-- it is also because of the snake. He must not bite you.

Snakes-- they are malicious creatures. This one might bite you

just for fun..."

"I shall not leave you."

But a thought came to reassure him:

"It is true that they have no more poison for a second bite."

với số khác, chúng chỉ là những đốm sáng nhỏ. Đối với những

nhà bác học, chúng là những bài toán. Đối với nhà doanh nghiệp

của tôi, chúng là vàng. Nhưng tất cả loại ngôi sao ấy đều câm

lặng. Ông, ông sẽ có những ngôi sao trước đây không ai có...”

“Em muốn nói sao?”

“Khi ông nhìn trời, ban đêm, bởi vì ở một trong những ngôi sao

đó có tôi ở, bởi vì tôi cười trên một trong những ngôi sao đó, cho

nên đối với ông tưởng chừng như tất cả các ngôi sao đều cười.

Ông, ông sẽ có được những ngôi sao biết cười.”

Rồi em lại cười nữa.

“Và khi ông đã nguôi rồi (người ta bao giờ cũng nguôi đi), ông sẽ

bằng lòng đã từng được quen biết tôi. Ông mãi mãi là bạn tôi.

Rồi đôi khi ông mở của sổ nhà ông, như thế đấy, để cho vui

thôi... Bạn hữu của ông sẽ lấy làm lạ khi thấy ông vừa nhìn trời

vừa cười. Ông sẽ bảo họ: ‘Phải, các ngôi sao, lúc nào chúng cũng

làm cho mình cười!’ Và họ sẽ tưởng ông điên. Hoá ra tôi chơi

khăm ông một vố...”

Rồi em lại cười nữa.

“Xem như tôi đã tặng ông, thay vì những ngôi sao, hàng đống

những cái chuông nhỏ biết cười...”

Rồi em lại cười nữa. Và em trở lại nghiêm nghị:

“Đêm nay...ông biết đấy...đừng đến làm gì.”

“Tôi sẽ không rời em đâu.” tôi nói.

“Tôi sẽ có vẻ như đau... Tôi sẽ có vẻ sắp chết. Thế thôi mà! Ông

đừng đến chứng kiến cảnh đó, không đáng gì đâu...”

“Tôi sẽ không rời em.”

Nhưng em có vẻ lo lắng.

“Tôi nói với ông... là tại vì con rắn đây. Chớ để rắn nó cắn ông.

Loài rắn, chúng ác lắm. Chúng có thể cắn để mà chơi...”

“Tôi sẽ không rời em.”

Nhưng có cái gì đó làm em yên tâm:

“Nhưng đúng là nó sẽ không còn nọc cho lần cắn thứ hai... “

64

That night I did not see him set out on his way. He got away

from me without making a sound. When I succeeded in catching

up with him he was walking along with a quick and resolute step.

He said to me merely:

"Ah! You are there..."

And he took me by the hand. But he was still worrying.

"It was wrong of you to come. You will suffer. I shall look as if I

were dead; and that will not be true..."

I said nothing.

"You understand... it is too far. I cannot carry this body with me.

It is too heavy."

I said nothing.

"But it will be like an old abandoned shell. There is nothing sad

about old shells..."

I said nothing.

He was a little discouraged. But he made one more effort:

"You know, it will be very nice. I, too, shall look at the stars. All

the stars will be wells with a rusty pulley. All the stars will pour

out fresh water for me to drink..."

I said nothing.

"That will be so amusing! You will have five hundred million

little bells, and I shall have five hundred million springs of fresh

Đêm ấy, tôi không trông thấy em bỏ đi. Em đã trốn đi không một

tiếng động. Khi tôi đuổi kịp em, em bước quả quyết thật nhanh.

Em chỉ nói với tôi:

“A! Ông lại đến đây rồi...”

Rồi em nắm tay tôi. Nhưng em lại dằn vặt nữa:

“Ông không đúng. Ông sẽ khổ cho xem. Tôi sẽ có vẻ chết nhưng

không phải là thật đâu..”

Tôi, tôi im lặng.

“Ông biết đấy. Đường xa lắm! Tôi không mang nổi cái thân xác

này. Nặng lắm.”

Tôi, tôi im lặng.

“Nhưng nó cũng sẽ chỉ như cái vỏ già bỏ lại. Những cái vỏ già

thì có gì đáng buồn...”

Tôi, tôi im lặng.

Em có hơi nản. Nhưng em gắng thêm một lần nữa:

“Sẽ hay lắm chứ, ông biết đấy. Tôi cũng sẽ nhìn các ngôi sao. tất

cả các ngôi sao sẽ là những cái giếng với một cái ròng rọc han rỉ.

Tất cả mọi ngôi sao sẽ rót cho tôi uống...

Tôi, tôi im lặng.

“Sẽ thật buồn cười! Ông sẽ có năm trăm triệu chiếc chuông, còn

tôi, năm trăm triệu nguồn nước...

65

water..."

And he too said nothing more, becuase he was crying...

"Here it is. Let me go on by myself."

And he sat down, because he was afraid. Then he said, again:

"You know-- my flower... I am responsible for her. And she is so

weak! She is so naïve! She has four thorns, of no use at all, to

protect herself against all the world..."

I too sat down, because I was not able to stand up any longer.

"There now-- that is all..."

He still hesitated a little; then he got up. He took one step. I could

not move.

There was nothing but a flash of yellow close to his ankle. He

remained motionless for an instant. He did not cry out. He fell as

gently as a tree falls. There was not even any sound, because of

the sand.

Chapter 27

And now six years have already gone by... I have never yet told

this story. The companions who met me on my return were well

content to see me alive. I was sad, but I told them: "I am tired."

Now my sorrow is comforted a little. That is to say-- not entirely

Và em cũng im luôn, bởi vì em khóc...

“Đây rồi. Ông để tôi bước một mình thôi.”

Và em ngồi xuống vì sợ. Em lại nói nữa

:“Ông biết đấy... đoá hoa của tôi... tôi phải có trách nhiệm! Nàng

thật là yếu đuối! Nàng thật ngây thơ! Nàng chỉ có bốn cái gai

chẳng thấm vào đâu để mà chống chọi trên đời...”

Tôi ngồi xuống vì không thể giữ mình đứng được nữa. Em nói:

– Kia rồi... chỉ có thế thôi...”

Em lưỡng lự một chút, rồi đứng lên. Em bước một bước. Còn tôi,

tôi không thể nào cử động được.

Chỉ có một loáng chớp màu vàng gần bên mắt cá chân em. Em

đứng một lúc không động đậy. Em không kêu. Em ngã xuống

nhẹ nhàng như một cái cây. Cả một tiếng động cũng không có, là

bởi vì cát.

Chương 27

Và giờ đây, đúng sáu năm đã trôi qua... Tôi chưa bao giờ kể câu

chuyện này. Những bạn bè gặp lại tôi rất lấy làm hài lòng thấy tôi

còn sống. Tôi đã rất buồn, nhưng tôi nói với họ “Đó là vì mệt...”

Bây giờ tôi đã nguôi nguôi. Nghĩa là... không hẳn là như thế.

66

. But I know that he did go back to his planet, because I did not

find his body at daybreak. It was not such a heavy body... and at

night I love to listen to the stars. It is like five hundred million

little bells...

But there is one extraordinary thing... when I drew the muzzle for

the little prince, I forgot to add the leather strap to it. He will

never have been able to fasten it on his sheep. So now I keep

wondering: what is happening on his planet? Perhaps th e sheep

has eaten the flower...

At one time I say to myself: "Surely not! The little prince shuts

his flower under her glass globe every night, and he watches over

his sheep very carefully..." Then I am happy. And there is

sweetness in the laughter of all the stars.

But at another time I say to myself: "At some moment or other

one is absent-minded, and that is enough! On some one evening

he forgot the glass globe, or the sheep got out, without making

any noise, in the night..." And then the little bells are changed to

tears...

Here, then, is a great mystery. For you who also love the little

prince, and for me, nothing in the universe can be the same if

somewhere, we do not know where, a sheep that we never saw

has-- yes or no?-- eaten a rose...

Look up at the sky. Ask yourselves: is it yes or no? Has the sheep

eaten the flower? And you will see how everything changes...

And no grown-up will ever understand that this is a matter of so

much importance!

This is, to me, the loveliest and saddest landscape in the world. It

is the same as that on the preceding page, but I have drawn it

again to impress it on your memory. It is here that the little

prince appeared on Earth, and disappeared.

Look at it carefully so that you will be sure to recognise it in case

you travel some day to the African desert. And, if you should

come upon this spot, please do not hurry on. Wait for a time,

exactly under the star. Then, if a little man appears who laughs,

who has golden hair and who refuses to answer questions, you

Nhưng tôi biết em đã trở về tinh cầu của mình, vì sáng sớm hôm

sau, tôi đã không tìm thấy thân xác em. Cái thân xác chẳng nặng

nề gì mấy... Và ban đêm, tôi thích lắng nghe các ngôi sao. Chúng

như năm trăm triệu cái chuông nhỏ...

Nhưng có xảy ra một điều gì đó không bình thường. Chiếc rọ

mõm tôi đã vẽ cho ông hoàng nhỏ, tôi đã quên vẽ thêm cái đai

da. Em sẽ không thể nào buộc nó cho con cừu được.

Thế là tôi tự hỏi: " Chuyện gì đã xảy ra trên tinh cầu ấy? Có lẽ

con cừu đã ăn mất đoá hoa chăng..."

Khi thì tôi tự nhủ: "Chắc là không! Ông hoàng nhỏ đêm nào cũng

đậy hoa trong cái bầu kính, và em cũng trông chừng con cừu cẩn

thận..." Thế là tôi vui sướng. Và tất cả các ngôi sao mỉm cười dịu

dàng.

Khi thì tôi tự nhủ: "Thế nào chẳng có lúc người ta lơ đãng, và thế

là đủ! Em đã quên mất, một đêm nào đó, cái bầu kính, hoặc con

cừu lẻn ra không một tiếng động trong đêm..." Thế là những cái

chuông nhỏ đều biến thành nước mắt!...

Đó là một bí ẩn lớn lao. Với bạn, là người cũng yêu ông hoàng

bé nhỏ, cũng như với tôi, cả vũ trụ này sẽ chẳng còn như cũ nếu

như ở đâu đó, không biết ở đâu, một con cừu mà ta không biết,

đã có hay là không ăn một đoá hoa hồng...

Hãy nhìn lên trời. Hãy tự hỏi: con cừu đã có ăn hay không ăn đoá

hoa? Và bạn sẽ thấy tất cả đều thay đổi...

Và không một người lớn nào lại hiểu được chuyện ấy quan trọng

đến nhường nào!

Cảnh ấy đối với tôi, là cảnh đẹp nhất và buồn nhất trên thế gian.

Nó cũng là cái cảnh ở trang trước, nhưng tôi đã vẽ một lần nữa

để bạn nhìn rõ hơn. Chính tại nơi đây ông hoàng bé nhỏ đã xuất

hiện trên Trái Đất, rồi lại biến đi.

Hãy nhìn chăm chú cảnh này cho đến khi bạn chắc rằng bạn có

thể nhận ra nó, nếu ngày kia bạn du hành sang châu Phi, trong sa

mạc. Và nếu bạn tình cờ đi ngang qua đó, tôi xin bạn, xin bạn

đừng vội. Hãy nán lại một chút ngay dưới ngôi sao ! Nếu bấy giờ

có một đứa bé đến bên bạn, nếu em cười, nếu em có mái tóc vàng

óng, nếu em không trả lời khi người ta hỏi, bạn sẽ đoán ra đấy là

67

will know who he is. If this should happen, please comfort me.

Send me word that he has come back.

ai. Bấy giờ bạn hãy thương tôi ! Đừng để tôi buồn quá thế này :

Hãy viết thư cho tôi báo rằng em đã trở lại...