learn sanskrit for free(karak vibhakti and maheshwar sootra)
DESCRIPTION
learn sanskrit for free, sanskritjagat sanskrit classesTRANSCRIPT
माहेश्व् रसत्ािण
अइउण्वऋलृक्वएओङ्वऐऔचव्हय्रट्वलण्वञमङ्णनमव्झभञव्घढधषव्जबगडदशव्
खफछटतचटत्व्कपयव्शषसरव्हल ्इति एिातन माहशे्वरा-सूत्राति । एकस्य शब्दस्य अततिमः
अक्षरः अनुबतधः इति कथ्यिे । "आतदरत्यॆन सहिॆा" इ्यनॆन सूत्रिॆ प्र्याहार-शब्दस्य बॊध: जायिॆ ।
चिुददश सूत्र:ै ४२ + १ प्र्याहारािाम् उ्पतिभदवति । प्र्याहारािाम् आधारॆिैव ्सम्पूिदम ्व्याकरिम ्
रतचिम ् ।
माहशे् वरसूत्रािाम् अनत िरं सं स् कृि ेकति वचनातन, कति त ं गातन, कति तवभ ि िय:, कति
कारकाति भवतति इति वदाम: ।
त ं गातन - सं स् कृिे त्रिति त ं गातन भवतति ।
पुत ं गम ्- राम:, चषक:, अश् व:, वकृ्ष: इ् यातद
स् त्रित ं गम् - रमा, नदि, घटि इ् यातद
नपुं सकत ं गम् - फ ं , ज ं , व् यजनं , तमत्रम् इ् यातद ।
वचनातन - सं स् कृिे त्रिति वचनातन अतप भवतति ।
एकवचनम् - एकस् य कृि ेप्रयु् यि े । यथा - राम:, सििा, स:, अहं , भवान् इ् यातद
तिवचनम् - जनियस् य कृिे प्रयु् यि े । यथा - रामौ, बा कौ, सिि,े िौ, आवां , भवत िौ इ् यातद
बहुवचनम ्- बहुजनानां कृि ेबहुवचनं प्रयु् यि े । यथा - बा का:, रमा:, ि,े वयं , भवत ि: इ् यातद
सर सं स् कृिस् य अतस्मन् प्रतशक्षि ेकेव ं एकवचनं पुनश् च बहुवचनस् य पाननम् एव भतव् यति ।
तिवचनस् य प्रयगग: प्रौढकक्ष यायां पतन् याम: ।
तवभि िय: - सं स् कृिे सत ि तवभि िय: भवतति ।
प्रथमा, तिििया, ििृिया, चिुथी, पं चमि, ष् नि, सत िमि
कारकाति - सं स् कृिे षट् कारकाति भवतति ।
किाद, कमद, करिम्, सम् प्रदानम्, अपादानम्, सम् बत ध:*, अतधकरिम्
(*सम् बत धस् य कारक् वं नातस्ि ।)
कारकि्भक्तीनाांवप्रयोग:
तवभि िय: कारकाति कारकतचह्नातन तवभतिप्रयगग: अथद:
प्रथमा किाद ने स:/सा/िि् वह, उसन े
तिििया कमद कग िम्/िाम्/िि् उसकग
ििृिया करिं के िारा, से िेन/्िया/िेन् उसके िारा, उस स े
चिुथी सम् प्रदानं के त ये िस् मै/िस् यै/िस् म ै उसके त ये
पं चमि अपादानं से िस् माि्/िस् या:/िस् माि् उस स े
ष् नि सम् बत ध: का की के िस् य/िस् या:/िस् य उसका/की/के
सत िमि अतधकरिम् मे, पर ितस्मन/्िस् याम/्ितस्मन् उस पर/में
अद्य एिावि् एव अ म ् । भवत ि: एिस् य स् मरिं कुवदत िु । एिि ्प्रकाश् य पं च वारं अ् यास:
कुवदत िु । अतिम-अ् यासे केचन ्इिगतप मह् वपूिद-तबत दव: प्रकाश् यि े । िावि् नमग नम:
(अतस्मन् भवत ि: तकमतप पररविदनं , शब् दकातनत य वा अनुभवतति चिे् कृपया सूचयति,ु अतिमकक्ष यायां
िस् य तनवारिं कुमद: । धत यवाद:)
भवदिय: - आनत द:
http://www.sanskritjagat.co.in/