leefwereld en systemenwereld ida’s methode voor verandermanagement multi-/interdisciplinair:...
TRANSCRIPT
Leefwereld en systemenwereld
IDA’s methode voor Verandermanagement
Multi-/interdisciplinair: disciplines helpen samen te werken en zo beter, sneller en goedkoper resultaat te behalen
Abraham de Kruijf, IDA Innovatie, [email protected], 06 22 529 861Auteur van “Ecocratie, op weg naar waarde-vol op-organiseren” (1994),
“De Unibis-methode voor verandermanagement” (2000), sinds 2009 bij Van Haren Publishing als Free Book
Wat ik hoop te bereiken is
Ontwerp van de systemenwereld, services
Wat heb je nodig om de leefwereld te begrijpen, op te schrijven, te model-leren, te organiseren, en verder te kunnen naar een “systemenwereld” Waarnemen, zicht op hoe mensen denken, associëren Weten wat men wil, zicht op processen Nuance Taal “plus” Dialoog-stijl, rollen, verantwoordelijkheden Op-organiseren, mede van onderop Omgaan met beslissen, sturen Brainstormen, structuren, ordenen, holarchie vs. hiërarchie Waarden Expliciteren / inzicht: vwb. interactie, beslissen, autoriteit bij de
actoren (“wie zegt wat waarom, en waarom niet”)
Leefwereld en systemenwereld
Informatie-architect
Functioneel ontwerper
IT infra-architect, en andere architecten
AO-deskundige
Proces-deskundige
Verander-kundige
FPA-deskundige
Beveiligings-deskundige
Test-deskundige
“Gebruiker”
ERP expert
En meer deskun-digen,
zoals €
Alle professies professionaliseren zich
steeds verder enbereiken elkaar
minder…
Nu: op weg naarinterdisciplinair, verticaal
en horizontaal samenwerken,
naar ont-moeten….
Kern:De wezenlijke (bedrijfs)processen,
zoals gezien door de (Business) Professional:- met harde (SOA) ordeningscriteria
al vanaf de Business,- bepaalde syntax en semantiek.
DE IDA INNOVATIE KETEN, ICT als enabler, referenties:Jeugdzorg – “Mensen die goed ingewerkt zijn in (werk)processen, vergeten nogal eens gemakkelijk hoe ingewikkeld dingen soms zijn. Het processenmodel helpt bij het ontwerpen/ inpassen van ICT-systemen. Duidelijk is zichtbaar waar, wanneer, welke informatie in de werk-processen benodigd is om beslissingen te kunnen nemen en waar het werken voor kind en gezin van de ene naar de andere organisatie overgaat. ”
Trouw - ICT problemen los je op door eerst de omgeving te bestuderen. Kijk niet wat ICT kan betekenen maar kijk welke hulp mensen bij hun werk nodig hebben. (citaat A. de Kruijf)
Belastingdienst – “We beginnen. Verschillende meningen van alle mensen vinden hun weg in de structuur. Elkaar willen overtuigen eindigt al snel, en hoeft niet meer, als je opmerkingen gewoon worden genoteerd.”
Revalidatiecentrum – “Werkzaamheden van professionals het uitgangspunt, niet ICT”
Centraal Beheer – processen en voorbereiden van ICT-verandering vwb. Pensioenen
Ministerie van Justitie – “De Forensisch Psychiatrische Dienst, onderdeel van het Ministerie, beschouwt een door ISES en IDA verzorgde training eigenlijk meer als een aanvulling op een ICT-oplossing.”
Albert Heijn – "Bedrijfsprocesmodellering, organiseren en ICT - Zó kan het dus ook!"
Radboud Universiteit – “UNIBIS biedt structuur voor mensgerichte communicatie over (complexe) organisatie- en IT- vraagstukken en structuren”
TNO-ICT – "De UNIBIS-methode van IDA Innovatie in een SOA en EDA Context” doorgelicht en goed bevonden
Opleidingsprogramma “on the job” is beschikbaar
Beschrijven van bedrijfspro-cessen,Cursus samen met ISES
Optimaliseer het proces
• Paralelliseren
• Elimineren
• Automatiseren
• Capaciteit uitbreiden
• Volgorde veranderen
• “Keten omkeren” oid.
•Controleren
• Frequentie aanpassen
• Coördineren
• Splitsen/samenvoegen
• ……….
Mogelijke veranderingen:
IDA Innovatie
IDA’s PER-architectuur voor systemen, services en bedrijfsprocessen
IDA’s PER-architectuur voor gegevens in de oorspronkelijke tekenwijze
Enige regels voor het ordenen en omnoteren IDA Innovatie
IDA ontwikkelde de UNIBIS-methode, om de gewenste bedrijfsprocessen van de klant zó effectief en duidelijkop te stellen dat organisatie en ICT er ZEER DIRECT uit af te leiden en te bouwen zijn, “mede out of the box”
UNIBIS: UNIversele benadering van Bedrijfs- en InformatieSystemen
Kenmerken/voordelen1. Transactie-/groepsgewijs, logisch/real time2. Modelleren op meer niveaus tegelijk, sneller
inzicht en concreet3. ‘Gebruikers’ begrijpen het4. Procesmodel makkelijk aanpas- /uitbreidbaar5. Business en ICT (mensen) sluiten aan6. Onder architectuur (SOA) vanaf de business7. Je hoeft geen tools aan te schaffen
Architectuur = ordening van de delen tov. het geheel: als je het goed doet is het totaal meer dan de som van de delen (je oogst synergie)
Meta-architectuur, mede geïnspireerd door Henderson / Venkatamaran en Prof. Rik Maes, UvA. De belangrijkste aanvullingen door IDA zijn in rood aangegeven. Proces en Services Architectuur vallen samen. Informatiestromen niet meer op de voorgrond. Metafoor: “het zwembad met gegevens”.
Meta-architectuur (architectuur van de
architecturen)
Business (architectuur)
Processen / services /
bedrijfsobjecten (architectuur)
Informatie en Communicatie
Services (architectuur)
Technologie (architectuur)
1. Richten – Strategie
Business strategie,
missie, visie, producten, diensten en markten, doelstellingen
Processen, services,
ketens en objecten op hoog / hoger niveau
Informatie- en Communicatie
strategie
Technologie-
strategie
2. Inrichten – Organisatie,
eerst globaal, na stap 3
verder in detail
Organisatie-structuur,
prestatiecriteria
Processen, services,
ketens en objecten op “midden” niveau
Management-
informatie, Informatiemanage-
mentstructuur
Technische
infrastructuur
3. Verrichten – Operaties
Primaire, ondersteunende en besturende processen
/services en ketens
Processen, services,
ketens en objecten op uitvoerend niveau
Gegevens-, Informatie-
, Communicatie- en Informatiemanage-
mentprocessen, services en ketens
Informatiesystemen. Technische enabling
van processen, services en ketens
Strategic – op
erational align
men
t and
evalu
ation
Business – Processes/Services – ICT alignment and evaluation
Architectuur, van architectuur
Architectuur van de methode:
Menselijk en warm,standaard semantiek en syntax,
en ordeningsprincipes en (her)ontwerptips
voor brainstormen én ordenen, voorontwerpen van processen, gegevens, het inzetten van ICT en het (her)inrichten van
relatie en organisatie
IDA Innovatie
Stap 1: “IDA”Ideaal beschrijvenqua service, kosten,processen, ICT, …
Stap 2: “Ist”Huidigebedrijfsprocessen,organisatie en ICT
AdministratieveOrganisatie
Realisatie van deICT (onder architec-tuur)
Organisatie, derollen van mensen,de besturing
Stap 3: “Soll”Gewenste(e)bedrijfsprocessen,organisatie en ICT:
nieuw / uptodate /herordend
• hoge service• kosteneffectief• onderhoudbaar
Werkinstructies
BESLISPUNTEN
BESLISPUNTEN
Migratiescenario
(optioneel)
De aanpak globaal
IDA Innovatie
Kenmerken / onderscheid van onze aanpak:
Wij hanteren één taal vanaf de “voorkant” totdat het écht technisch wordt, voor mensen uit uiteenlopende disciplines, ook voor ICT-mensen
Natuurlijketaal
Architectuurtaal
ITtaal
Specificatietaal
Code(Java, …)
Businessarchitectuur
Processarchitectuur
Productarchitectuur
Informatiearchitectuur
Applicatiearchitectuur
Softwarearchitectuur
Technischearchitectuur
Bron: IBM
business architect informatieanalist/ontwerper
ontwerperprogrammeur
programmeur
IDA-dialoog,voor de wereld /
de doelen van de cliënt.Gevolgd door
evt. een Business Case
De (ver)nieuw(d)e (bedrijfs-)
processen en services (“per”)voor de cliënt
Organisatie en ICT,
onder PER-architectuur
De verandering
”wat” “wie”, “waar”, ”hoe”
Ervaar de IDA Innovatie Keten zelf. Dé denk- en doe-wijze voor procesgericht vernieuwenVier stappen: apart, en ook geoptimaliseerd. Inter-actief. Sterk teamverband. Betrokken
”wat”, “waarom”, “waartoe”
• IDA Dialoog, door Jan Schrijver, MinBZK
• Beschrijving, voor bedrijfsleven zowel als overheid:De IDA-aanpak is een aanpak, waarmee je problemen kunt oplossen, interactief. Het is een veel meer inclusieve manier van werken dan het gewone debatteren, je betrekt partijen en je weet om te gaan met uiteenlopende belangen. Je gaat voor de ideale oplossing, en doet concessies als het echt moet.Deze aanpak wordt onder andere gebruikt in veranderingsprojecten, om te verkennen wat men nou eigenlijk wil. Daarna verken je de voorwaarden waaraan je moet voldoen om het ideaal (zo goed mogelijk) te realiseren. Het werkt bij grotere en kleinere plannen. IDA doet "automatisch" een beroep op jouw en de groepscreativiteit.Bij proces-, organisatie- en ICT-innovatie wordt IDA gebruikt als de eerste, behoefte bepalende stap.
• • Innovatie:Het inclusieve karakter, alle aanwezigen worden betrokken. Ook het pragmatische, doelgericht valt op. Doelgericht maar tegelijk uitnodigend en inspirerend. Verder: je kunt het niet opschrijven, maar je moet het doen. IDA wordt genoemd op de website en in twee boeken (van Abraham de Kruijf) wordt het beschreven. Het gaat maar om een pagina of 6. Hieronder geef ik het niveau aan waarop IDA speelt. Maar IDA is niet aan 1 niveau gebonden en werkt absoluut op alle vier niveau's.
• Gericht op:Strategie-/visieontwikkelingBeleidsontwikkelingBeleidsuitvoeringDienstverleningOrganisatieontwikkelingProcesontwikkelingExperimentEvaluatie
Eén van de kenmerken van de IDA-aanpak:Excletiek ipv. dialectiek: tracht uit een situatie het waardevolle te distilleren, onverschillig bij welke partij dat vandaan komt. (Eduardo De Bono)
decent humane coexisting, sustainably developing, responsibly acting, listening leading, enrich-/farreach-ing technology
menswaardig bestaan, duurzaam ontwikkelen, verantwoordelijk handelen,luisterend leiden, verrei-/verrijkende technologie
values
goals, business processes, co-working and co-living
structures and (ICT-)systems, that support co-working and co-living
Up-organizing:
MORE FROM THE BOTTOM UP ORGANIZING
freedom, evenworthiness, connectedness, diversity, splendorvrijheid, evenwaardigheid, verbondenheid, verscheidenheid, “luister”
principles
Culturalvariables:
* Howsocieties andindividuals(from variousbackgrounds)deal with authority
• A separate sheet with detailedinformationis available
16
The theme of the workshop ………………………. ……………………….
Decent HumaneCoexisting, related to Spirituality
Sustainably Developing, related to Economy
Responsibly Acting, related
to Create
Listening Leading,
related to Politics
A value added by yourself if necessary
European level
Your country: societal / cultural level
For your organisation
For a group of team you belong to
Your individual opinion
The values workshop: what do you think of it yourself, at various levels
directie / Eur.Comm., Min. Presid.
Organisatie Samenleving
in een open verticale en horizontale uitwisseling,
iedereen hoort erbij,in samenleving en orga-
nisatie, niet alleen ver-baal, maar vooral voelbaar.
werkvloer / burger
“Hoofd-lijn” (denken, besturen)
“Hart-lijn” (verbondenheid)
“Hand-lijn” (doen)
“Buik-lijn” (emotie)
“Voet-lijn” (actie, de voeten op de grond)
- - - ìn ieder mens, en tùssen mensen - - -
Een plaatje voor de“bestuurlijke kant” van
organisatie en samenleving
Een plaatje voor de“zachte” kant van de
samenleving
“Hart- en ziellijn”, steeds meer mensen willen zelf ook een bijdrage leveren, een verschil maken
inspiratie, “geest”, eenheid, heelheid,
aandacht, luisteren, “nederigheid”, “liefde”,
vergeven, handelen, verant-
woorden, dienen, …
“Als één lid lijdt, lijden alle leden mede, als één lid eer ontvangt, delen alle leden in de vreugde” (Bijbel).“De belangrijkste onder jullie zal jullie dienaar zijn” (Bijbel).“Men moet het rijk besturen zoals menkleine visjes bakt” (Lao Tse)
I think about information about life and death, then I think about insight, vision, intuition, wisdom. Not just the technological aspect, but as much about the spiritual. You can buy books, but where do you buy wisdom? You can buy medicines, but health? What makes people happy, alone, together, at home, in the city, nationally, worldwide? Qualitative aspects, the right half of the brain. What can we do with this information, with this insight?
The information society can be the link between two main streams in the development of society. Both production and purpose, concrete and abstract, material and spirit. We need both. It is not either/or but and/and.
Placing the various eras in a diagram leads to the following society development model:
agrarian industrial information / knowledge services insight
production quantity quality application
creative society / life / wisdom
“The development of our societies”, Abraham de Kruijf, 1985, answering John Naisbitt - Megatrends(c). Updated in 2008
“The information society is only one of the steps”