leerlijn microscopie - wordpress.com · gemaakt met practica doen. dit is de basis van het later...

Leerlijn microscopie Docentenhandleiding

Typering Module

Ontwikkeld voor: onderbouw vmbo Leerstofgebied: Microscopie en cellen Omvang: Ongeveer 8 lessen (maar dit is per leerling verschillend) Didactische typering: Tijdens deze lessenserie gaan de leerlingen op hun eigen tempo bezig met het onderwerp microscopie. Ze leren gedurende de hele module door middel van theorie uitwerkingen, opdrachten en practica. Aan het einde van de module kunnen de leerlingen zorgvuldig werken met een microscoop en is de basis gelegd voor microscopieopdrachten in de bovenbouw. Ontwikkeld door: Elisa Sallander, Hannah van Dijk, Ivo Velhorst, Manoek Hulzebos.

Inhoud Korte omschrijving van de lessenserie en de gebruikte contexten .................................................... 3

Plaats in examenprogramma .............................................................................................................. 4

Kerndoelen ...................................................................................................................................... 4

Eindtermen ...................................................................................................................................... 5

Benodigde voorkennis en -vaardigheden ............................................................................................ 6

Overzicht lesmateriaal ......................................................................................................................... 7

Lesoverzicht ......................................................................................................................................... 8

Rol van het boek .................................................................................................................................. 9

Bronnen van materiaal ........................................................................................................................ 9

Uitgebreide omschrijving van de lessen met didactische aanwijzingen ........................................... 10

Toetsing ............................................................................................................................................. 11

Toetsmatrijs ................................................................................................................................... 11

Toetsvorm...................................................................................................................................... 11

Toetsanalyse .................................................................................................................................. 12

Bijlagen .............................................................................................................................................. 13

Bijlage 1 ......................................................................................................................................... 14

Bijlage 2 ......................................................................................................................................... 33

Bijlage 3 ......................................................................................................................................... 43

Bijlage 4 ......................................................................................................................................... 44

Bijlage 5 ......................................................................................................................................... 55

Bijlage 6 ......................................................................................................................................... 58

Korte omschrijving van de lessenserie en de gebruikte contexten Differentiëren is het bewust, doelgericht aanbrengen van verschillende in instructie, verwerking en

leertijd binnen een (heterogene) groep of klas leerlingen, op basis van onder andere hun prestaties,

beheersingsniveau, leervoorkeur, interesse, motivatie en tempo (CPS, 2018).

Als docent op het voortgezet onderwijs is goed differentiëren in de les een grote uitdaging. Om deze

reden is de leerlijn microscopie voor het vmbo ontworpen waarbij gepersonaliseerd leren de basis

vormt.

Onderstaande leerlijn heeft als doel leerlingen microscopie vaardigheden aan te leren waarbij er

gedifferentieerd wordt op tempo. De leerlijn kan worden ingezet in de onderbouw van het vmbo. Er

is voor microscopie gekozen omdat dit een belangrijk onderdeel van de biologielessen is dat in alle

jaargangen terugkomt en zich goed leent voor gepersonaliseerd leren.

De leerlingen gebruiken een online tool (it’s learning) voor deze lessenserie, maar het is ook mogelijk

om een papieren versie te maken. Ook is het mogelijk om de lessenserie in een andere elektrische

leeromgeving te gieten. In deze leerlijn wordt gebruik gemaakt van theorie in de vorm van teksten,

afbeeldingen, video’s en animaties. Daarnaast zijn er oefeningen waarbij de stof door de leerlingen

kan worden toegepast. Ook zijn er opdrachten waarbij onderscheid wordt gemaakt tussen de niveaus

van de leerlingen. Als een leerling alle vragen goed heeft, kan hij een stap overslaan. Tijdens de

leerlijn worden verschillende practica uitgevoerd, waarbij de leerling gebruik maakt van een

microscoop. Omdat de leerlingen op verschillende tijden in verschillende ruimtes werken, adviseren

wij om een TOA in te schakelen.

Na het uitvoeren van de leerlijn ontvangen de leerlingen een certificaat (bijlage 7).

Plaats in examenprogramma

Kerndoelen Voor de onderbouw gelden een aantal kerndoelen, anders dan de eindtermen van de bovenbouw.

Hieronder een overzicht van de kerndoelen die aansluiten op de leerlijn microscopie voor het vmbo.

De kerndoelen die voor mens en natuur zijn gesteld, bestrijken een groot inhoudelijk terrein, gericht

op natuurwetenschappelijke, technologische en zorggerelateerde onderwerpen. Hieronder worden

de kerndoelen benoemd waarna een verantwoording volgt.

28. De leerling leert vragen over natuurwetenschappelijke, technologische en zorggerelateerde

onderwerpen om te zetten in onderzoeksvragen, een dergelijk onderzoek over een

natuurwetenschappelijk onderwerp uit te voeren en de uitkomsten hiervan te presenteren.

Verantwoording: Door deze practica te doen, waarbij de onderzoeksvragen al vast staan, maakt de

leerling kennis met de opbouw van een wetenschappelijk onderzoek. Dit is de basis voor later

onderzoek, waarbij de leerlingen zelf onderzoeksvragen zullen formuleren.

34. De leerling leert hoofdzaken te begrijpen van bouw en functie van het menselijk lichaam,

verbanden te leggen met het bevorderen van lichamelijke en psychische gezondheid, en daarin een

eigen verantwoording te leggen.

Verantwoording: Tijdens het practicum wangslijmvlies ziet de leerling in de praktijk hoe een dierlijke

cel eruitziet en tijdens het maken van het practicum waterpest kan de leerling zien hoe een dierlijke

cel verschilt van een plantaardige cel. Er is geen connectie met het tweede deel van het kerndoel: ‘De

leerling leert verbanden te leggen met het bevorderen van lichamelijke en psychisiche gezondheid,

en leert daarin een eigen verantwoording te leggen’ (SLO Nationaal expertisecentrum

leerplanontwikkeling, 2016).

Eindtermen Voor de bovenbouw gelden eindtermen. De volgende eindtermen hebben aansluiting bij de leerlijn

microscopie vmbo.

Globale eindterm Punt uit eindterm BB/KB/GT Verantwoording

BI/K/3 7. Biologische begripskennis opbouwen.

BB/KB/GT Onder deze eindterm staat het leren door te doen. Door practicum te doen wordt kennis vergaard die direct gekoppeld is aan de praktijk.

8. Specifieke hulpmiddelen gebruiken zoals loep, microscoop, indicatoren (jodium en kalkwater) en determineertabel en determineerkaart.

BB/KB/GT Het gebruik van een microscoop wordt aangeleerd in deze leerlijn.

9. Eenvoudige opdrachten en eenvoudig onderzoek waarin de actieve en praktische zelfwerkzaamheid op de voorgrond staat, voorbereiden, uitvoeren en de resultaten vastleggen en evalueren.

BB/KB/GT Er wordt in deze leerlijn kennis gemaakt met practica doen. Dit is de basis van het later zelf formuleren van onderzoeksvragen en het doen van eigen onderzoek.

BI/K/4 1 Delen waaruit een cel is opgebouwd en delen waardoor een cel kan zijn omgeven, benoemen en in afbeeldingen of in modellen aanwijzen en van deze delen de functie(s) beschrijven.

KB/GT In het practicum wangslijmvlies en waterpest wordt gekeken naar de kenmerken van dierlijke en plantaardige cellen.

(Centrale examens VO, 2016)

Benodigde voorkennis en -vaardigheden De kennis die gevraagd wordt van de leerlingen is:

- Leerlingen moeten weten wat een cel is. - Leerlingen moeten weten uit welke onderdelen een cel bestaat. - Leerlingen moeten weten wat het verschil is tussen een dierlijke cel en een plantaardige

cel. - Leerlingen moeten de tekenregels kennen.

De vaardigheden die gevraagd worden van de leerlingen zijn:

- Het gebruik van it’s learning, Word en youtube. - Zelfwerkzaamheid - Het maken van een biologische tekening

Overzicht lesmateriaal De leerlijn bestaat uit verschillende materialen:

- De docentenhandleiding.

- De leerlijn (online)

- Het microscopieboekje

- PowerPoint presentatie: introductie van de leerlijn.

- PowerPoint presentatie: algemeen

- Certificaat

Materiaal Omschrijving Les

Leerlijn (online) In deze leerlijn wordt gebruik gemaakt van theorie in de vorm van teksten, afbeeldingen, video’s en animaties. Daarnaast zijn er oefeningen waarbij de stof wordt toegepast. Ook zijn er opdrachten waarbij onderscheid wordt gemaakt tussen de niveaus van de leerlingen. Als een leerling alle vragen goed heeft, kan hij een stap overslaan. Ook worden er tijdens de leerlijn verschillende practica gedaan, waarbij de leerling gebruik maakt van een microscoop. (zie bijlage 1)

Alle.

Microscopieboekje In het microscopieboekje staat informatie over de module. Daarnaast zijn ook de practica geprint in het boekje te vinden, evenals de tekenregels. (zie bijlage 2)

Alle.

PowerPoint presentatie: introductie van de leerlijn.

In deze presentatie is een overzicht gemaakt van de leerlijn. Ook wordt deze PowerPoint gebruikt om de leerlijn te introduceren en uit te leggen. De regels worden in deze presentatie nogmaals genoemd.

Eerste les.

PowerPoint presentatie: algemeen

In deze presentatie staat een planning voor de les, ook staat er een dia in waar leerlingen vragen mogen stellen over de leerlijn en is er ruimte om als docent informatie toe te voegen. Deze presentatie wordt gebruikt tijdens alle overige lessen.

Standaard les.

Certificaat Dit is een afsluiting voor de leerlingen. Het certificaat laat zien dat de leerlingen de vaardigheid beheersen.

Laatste les.

Benodigdheden voor de leerlijn:

- Laptops

- Microscopen

- Materiaal om preparaten te maken (zie bijlage 3).

- Practicumruimte

- TOA

Lesoverzicht

Les Inhoud Materiaal

1 Uitleg over de module PowerPoint: introductie van de leerlijn.

2 Leerlingen gaan zelfstandig aan het werk met de leerling

PowerPoint presentatie: algemeen Algemeen materiaal (zie bijlage 3)











8 Praktische toets Toets (zie bijlage 5)

Rol van het boek Tijdens de module wordt gebruik gemaakt van het boek biologie voor jou. Het wordt vooral gebruikt als voorkennis. Daarnaast wordt de informatie vanuit het boek gebruikt in de leerlijn. De leerlingen kunnen het boek daarom ook gebruiken om te leren voor de praktische toets. Het gaat hier vooral om Thema 3: organen en cellen.

Bronnen van materiaal

Bron

1 ..\..\LWS3\Tekenregels voor Biologie.pdf

2 https://www.youtube.com/watch?v=adrxI5VgkIk

3 https://www.youtube.com/watch?v=6GIY-jqv6UA

4 https://biologiepagina.nl/Brugklasnieuw/Biologie/Microscoop/microscoop.htm

5 https://biologiepagina.nl/Flashfiles/Ispring/microscoop.htm

6 https://www.youtube.com/watch?v=WbtgXQ6XpeA

7 https://www.youtube.com/watch?v=WIZ-zJ_hXHs

8 https://www.biologielessen.nl/index.php/tekenen/428-tekenen-in-de-biologie

9 https://www.youtube.com/watch?v=XgffCBX6h84

10 https://www.bioplek.org/techniekonderbouw/preparaat.html

11 https://biologiepagina.nl/Flashfiles/Ispring/verschilplantaardigedierlijkecel.htm

12 https://www.bioplek.org/techniekonderbouw/preparaat.html

13 https://schooltv.nl/video/hoe-groeien-uien-het-hele-groeiproces-van-zaadje-tot-ui/

14 https://www.youtube.com/watch?v=IlAFSo7YE3A

file:///C:/Users/LWS3/Tekenregels%20voor%20Biologie.pdfhttps://www.youtube.com/watch?v=adrxI5VgkIkhttps://www.youtube.com/watch?v=6GIY-jqv6UAhttps://biologiepagina.nl/Brugklasnieuw/Biologie/Microscoop/microscoop.htmhttps://biologiepagina.nl/Flashfiles/Ispring/microscoop.htmhttps://www.youtube.com/watch?v=WbtgXQ6XpeAhttps://www.youtube.com/watch?v=WIZ-zJ_hXHshttps://www.biologielessen.nl/index.php/tekenen/428-tekenen-in-de-biologiehttps://www.youtube.com/watch?v=XgffCBX6h84https://www.bioplek.org/techniekonderbouw/preparaat.htmlhttps://biologiepagina.nl/Flashfiles/Ispring/verschilplantaardigedierlijkecel.htmhttps://www.bioplek.org/techniekonderbouw/preparaat.htmlhttps://schooltv.nl/video/hoe-groeien-uien-het-hele-groeiproces-van-zaadje-tot-ui/https://www.youtube.com/watch?v=IlAFSo7YE3A

Uitgebreide omschrijving van de lessen met didactische aanwijzingen

Les Omschrijving Benodigdheden

1 Tijdens deze les geeft de docent instructie over de module. Hij geeft uitleg aan de hand van de PowerPoint presentatie. Ook deelt hij de microscopieboekjes en begeleidt de leerlingen naar de leerlijn. Hij benoemt de leerdoelen die aan het einde van de module behaalt moeten worden. Ook worden de regels uitgelegd. Daarna kunnen de leerlingen beginnen aan de leerlijn. De docent begeleidt de leerlingen hierin.

o PowerPoint presentatie: introductie van de leerlijn.

2 t/m 7. Deze les begint met een korte lesopening. Tijdens deze lesopening kun je benoemen wat je de vorige les goed zag gaan en wat de leerlingen beter kunnen doen. Tijdens de volledige instructie zijn alle leerlingen stil. Na het instructie moment kunnen alle leerlingen aan de slag. Een deel van de leerlingen kunnen naar het practicumlokaal waar de TOA aanwezig is om ze te helpen. De docent loopt rond om de vragen van de leerlingen te beantwoorden en de leerlingen aan het werk te zetten. Aan het einde van de les moeten de leerlingen opruimen. De gemaakte producten worden in het microscopieboekje gestopt en deze worden ingeleverd bij de docent en via de online leeromgeving.

o PowerPoint presentatie: algemeen

o Laptops o Microscopen o Materiaal om preparaten

te maken (zie bijlage 3). o Practicumruimte o TOA

8 De toets bestaat uit 2 onderdelen: een theorie deel en een praktijkdeel. Het is daarom handig om de groep in 2 te delen. De ene helft gaat in het theorielokaal bezig met het theoretische deel van de toets onder leiding van de TOA. Hierbij is het belangrijk om te noemen dat zij met pen moeten schrijven. Als leerlingen klaar zijn, kunnen zij vast bezig met het lezen van de praktijk opdracht en het tekenen van het kruis. Het andere deel van de groep begint met het praktijkdeel. Hierbij staat de gewone docent om de leerlingen te beoordelen. Hierbij is het belangrijk om de leerlingen te vertellen waar zij de materialen kunnen vinden (op tafel) en wat zij moeten doen. Daarnaast is het belangrijk om duidelijk aan te geven dat zij hun hand omhoog moeten steken wanneer zij het prepraat af hebben. Nu kun je het prepraat beoordelen volgens het beoordelingsschema (zie bijlage 6). Daarna moeten zij hun hand opsteken wanneer ze scherp hebben gesteld. Ook dan wordt er een beoordeling gegeven. Als de leerlingen klaar zijn of de helft van de tijd is om, dan leggen de leerlingen alle spullen in basisopstelling en wisselen de groepen.

o Toets o Microscopen o Materiaal om preparaten

te maken (zie bijlage 3). o Practicumruimte o TOA

Toetsing

Toetsmatrijs

Doelstelling Begrijpen

Toep

assen

An

alyseren

l y s eren

Evalueren

Creëre

n

Tekenregels

De leerling kan de tekenregels opnoemen x

De leerling kan een tekening maken volgens de tekenregels x

De leerling kan een tekening beoordelen volgens de tekenregels x

De leerling kan een natuurgetrouwe tekening maken x

De leerling kan een schematische tekening maken x

De leerling kan zelfstandig een keuze maken voor welke soort tekening er gebruikt moet worden

x

Onderdelen en gebruik van de microscoop

De leerling kan op een juiste manier de microscoop vasthouden en verplaatsen x

De leerling kent de onderdelen van de microscoop x

De leerling kan de microscoop scherpstellen x

Het maken van een preparaat

De leerling kan de juiste materialen gebruiken voor het maken van een preparaat

x

De leerling kan zelf een eenvoudig plantaardig preparaat maken x

De leerling kan zelf een eenvoudig menselijk preparaat maken x

De leerling kan het gebruik van Kaliumjodide toelichten x

Kennis van cellen

De leerling kan de kenmerken van een plantencel opnoemen en deze aanwijzen onder de microscoop

x

De leerling kan de kenmerken van een dierlijke cel opnoemen en deze aanwijzen onder de microscoop

x

Toetsvorm Deze kennis wordt getest door het uitvoeren van een praktische opdracht en door het

beantwoorden van een aantal theoretische vragen. In deze opdracht wordt van de leerlingen

verwacht dat ze de bovenstaande vaardigheden kunnen demonstreren. Tijdens het practicum wordt

gelet op de werkwijze, veiligheid en tekenen van de leerlingen. Er wordt beoordeeld op de

waarnemingen van de docent tijdens het practicum en de kwaliteit van de ingeleverde tekeningen.

De combinatie van deze twee factoren komen samen tot een cijfer wat wordt omgezet tot een

onvoldoende/voldoende/goed. De praktische opdracht kan 4x per jaar herkanst worden. Het

certificaat moet voor het eind van jaar 3 zijn behaald.

Omdat de leerdoelen bij dit onderwerp voornamelijk praktisch zijn, is het niet betrouwbaar om deze

te toetsen zonder een praktische opdracht. De leerlingen moeten in de opdracht hun opgedane

kennis toepassen waardoor getest kan worden of de leerlingen het hebben begrepen. Wanneer een

leerling de stof niet op een juist niveau beheerst, wordt dit gezien door de docent bij het observeren

en bij het beoordelen van de tekening. Tijdens de toets beoordeeld de docent het gemaakte

preparaat en hoe de leerling scherpstelt.

Toetsanalyse De leerlingen maken in de periode de opdrachten op de laptop en in het practicumlokaal. De docent

kan de antwoorden en gemaakte tekeningen van de leerlingen inzien. Wanneer een leerling deze

allemaal goed heeft afgerond gaat de afsluitende praktische opdracht ook goed. Wanneer dit niet zo

is wordt aan de leerling gevraagd waarom er dingen niet goed gingen. Wanneer de tekeningen die

zijn ingeleverd in de tussentijd ook niet goed waren dan is het logisch dat de leerling het niet heeft

gehaald, er is dan te weinig goed geoefend.

Wanneer blijkt dat een groot deel van de leerlingen die wél goed hebben geoefend de praktische

opdracht niet halen dan moet de opdracht geanalyseerd worden. Dit moet dan gebeuren aan de

hand van de gemaakte opdrachten en observaties van de docent.

Bijlagen Overzicht bijlage

Bijlage 1 Leerlijn microscopie

Bijlage 2 Microscopieboekje

Bijlage 3 Lijst: Algemene materialen om preparaten te maken

Bijlage 4 Powerpoint lessen

Bijlage 5 Toets (inclusief antwoordenblad)

Bijlage 6 Beoordelingsformulier toets

Bijlage 7 Certificaat

Bijlage 1

Leerlijn microscopie Veiligheid Introductie Tijdens een practicum is het belangrijk om veilig te werk te gaan. Nou is microscopie niet het meest gevaarlijke practicum, maar er zijn wel een paar regels zodat we veilig en prettig te werk kunnen gaan. Leerdoelen Aan het eind van dit werkblad ken je de veiligheidsregels voor het practicumlokaal tijdens een microscopie les. Regels Hieronder staan een paar regels algemene regels:

1. Rennen mag niet in het practicumlokaal 2. Duwen en trekken van anderen mag niet in het practicumlokaal.

Hieronder staan een paar regels voor microscopiepracticum:

1. Leg je tas op de goede plek in het lokaal 2. Zorg dat je tafel zo leeg mogelijk is, pak alleen potlood, papier en boek. 3. Pak de microscoop met twee handen vast wanneer je deze naar je tafel brengt en zet deze

op tafel neer. 4. De microscopen zijn duur, dus ga hier voorzichtig mee om.

Tekenregels Introductie Jullie gaan leren wat de tekenregels zijn en hoe je deze kunt toepassen. Dit is belangrijk zodat je tijdens de komende lessen goede tekeningen kan maken. Een goede tekening voldoet aan de tekenregels en niet het gaat er niet om hoe “mooi” je kunt tekenen. Leerdoelen

• Aan het einde van dit onderdeel kun je de tekenregels opnoemen.

• Aan het einde van dit onderdeel kun je een tekening maken volgens de tekenregels.

• Aan het einde van dit onderdeel kun je een tekening beoordelen door middel van de tekenregels.

..\..\LWS3\Tekenregels voor Biologie.pdf https://www.youtube.com/watch?v=adrxI5VgkIk Opdracht tekenregels Leerlingen krijgen een plaatje te zien en moeten aangeven in welk vlak zij hun naam moeten zetten, de titel moeten zetten, de tekening moeten maken, de onderdelen aan moeten geven etc.

Minder dan 90% goed:

https://www.youtube.com/watch?v=6GIY-jqv6UA

Indien 90 % van de vragen goed beantwoord/na het bekijken van de video:

file:///C:/Users/LWS3/Tekenregels%20voor%20Biologie.pdfhttps://www.youtube.com/watch?v=adrxI5VgkIkhttps://www.youtube.com/watch?v=6GIY-jqv6UA

Onderdelen van de microscoop Introductie Tijdens het maken van dit practicum leer je hoe je met een microscoop omgaat, met de nadruk op hoe je een microscoop vasthoudt. Ook ga je een preparaat van een krantenletter onder de microscoop bekijken. Hierbij oefen je met het maken van een preparaat en gebruiken van de microscoop om dit preparaat te bekijken. Je sluit dit practicum af met een tweetal tekeningen. Omdat je de microscoop nog veel gaat gebruiken tijdens de biologielessen is het belangrijk dat je er goed mee om kan gaan en hierom oefenen we dit. Leerdoelen

• Na het maken van dit practicum kan je op de juiste manier een microscoop vasthouden.

• Na het maken van dit practicum kan je een preparaat maken.

• Na het maken van dit practicum kan je een krantenletter onder de microscoop bekijken en de microscoop scherpstellen.

• Na het maken van dit practicum kan je de microscoop op de juiste manier opruimen. Theorie Tijdens de biologielessen zal je meerdere keren gebruik maken van een microscoop. Een microscoop is een apparaat waarmee je dingen kan bekijken die te klein zijn om met het blote oog waar te nemen. Een microscoop heeft verschillende lenzen, die het beeld vergroten. De lens bovenin heet oculair, de lenzen onderin heten objectieven. Kijk maar eens of je ze in figuur 1 kan vinden. Als je iets onder een microscoop gaat bekijken, maak je eerst een preparaat van wat je gaat bekijken. Dit kan bijvoorbeeld een dungesneden plakje van een stengel zijn. Het preparaat moet heel dun zijn, zodat het licht van de microscoop er doorheen kan schijnen. Als het preparaat te dik is zal je alleen een donkere vlek zien door de microscoop. Het afgesneden plakje is je preparaat Hieronder staat nogmaals duidelijk hoe je een preparaat moet maken

https://biologiepagina.nl/Brugklasnieuw/Biologie/Microscoop/microscoop.htm

Opdracht onderdelen van de microscoop Tijdens deze opdracht moeten de leerlingen de verschillende onderdelen van de microscoop aangeven. Ook moeten ze de functie aan het onderdeel koppelen.

https://biologiepagina.nl/Brugklasnieuw/Biologie/Microscoop/microscoop.htm

Minder dan 90%:

https://biologiepagina.nl/Flashfiles/Ispring/microscoop.htm

Meer dan 90% goed:

https://biologiepagina.nl/Flashfiles/Ispring/microscoop.htm

Gebruik van de microscoop Stappenplan Voordat je iets onder de microscoop kan bekijken, moet je de microscoop eerst goed instellen. Stap 1: Microscoop op tafel Pak de microscoop vast aan het statief. Ondersteun de microscoop met de andere hand onder de voet. Stap 2: Tafel omlaag Draai met de grote schroef de tafel omlaag. Het objectief staat nu ver van de tafel af. Stap 3 Kleinste objectief in het midden Draai aan de revolver zodat het kleinste objectief in het midden boven de tafel komt. Stap 4: Diafragma Draai het diafragma open. Je ziet nu dat er licht doorheen kan schijnen. Stap 5: Lamp aan Doe het lampje onder de tafel aan. Stap 6: Preparaat op tafel Leg het preparaat in het midden op de tafel. Schuif de klemmen over het preparaat heen. Stap 7: Tafel omhoog Kijk van opzij naar de microscoop. Draai aan de grote schroef terwijl je kijkt. Draai tot het objectief vlak boven het preparaat komt. Stap 8: Scherpstellen Kijk door het oculair. Je moet de tafel nu weer omlaag draaien. Draai aan de grote schroef totdat je het preparaat ziet. Draai dan aan de kleine schroef totdat je een scherp beeld krijgt. Als je verder moet inzoomen draai je aan de revolver zodat het middelste objectief in het midden boven de tafel komt. Bij het middelste en grootste objectief mag je niet meer aan de grote schroef draaien, alleen maar met de kleine schroef. Ben je klaar? 1. Draai de tafel helemaal omlaag met de grote schroef. 2. Draai het kleinste objectief boven de tafel. 3. Haal het preparaat onder de klemmen vandaan. 4. Draai het diafragma dicht. 5. Doe het lampje uit en haal de stekker uit het stopcontact https://www.youtube.com/watch?v=WbtgXQ6XpeA

https://www.youtube.com/watch?v=WbtgXQ6XpeA

Opdracht: gebruik van de microscoop

1. Welk objectief staat boven de tafel als je de microscoop klaarzet om te gebruiken? Meerkeuzevraag

2. Bij welk objectief of bij welke objectieven mag je niet draaien aan de grote

scherpstelschroef? Meerkeuzevraag.

3. Hoe pak je een microscoop op de correcte manier op? Klik op de 2 onderdelen. Minder dan 90%:

https://www.youtube.com/watch?v=WIZ-zJ_hXHs

Meer dan 90% goed:

https://www.youtube.com/watch?v=WIZ-zJ_hXHs

Practicum microscoop op tafel Introductie Dit practicum bestaat uit twee delen. In deel 1 is het de bedoeling dat je een microscoop pakt en deze op de juiste manier klaarzet voor gebruik. Dit laat je controleren door je docent. Het doel hiervan is dat je oefent met het klaarzetten van een microscoop zodat dit in de toekomst makkelijker gaat. In deel 2 ga je een preparaat maken van een krantenletter. Dit preparaat ga je hierna bekijken onder de microscoop. Doel hiervan is dat je een preparaat leert maken en dat je leert om te gaan met de microscoop. Als je klaar bent vraag je je docent om te controleren of alles er goed uit ziet. Stappenplan Stap 1: Microscoop op tafel Pak de microscoop vast aan het statief. Ondersteun de microscoop met de andere hand onder de voet. Stap 2: Tafel omlaag Draai met de grote schroef de tafel omlaag. Het objectief staat nu ver van de tafel af. Stap 3 Kleinste objectief in het midden Draai aan de revolver zodat het kleinste objectief in het midden boven de tafel komt. Stappenplan

1. Knip een klein stukje met een kleine letter ‘e’ uit de krant. 2. Leg dit op de tafel van de microscoop. 3. Maak het stukje krant vast met de preparaatklemmen. 4. Doe het lampje onder de tafel aan. 5. Kijk van opzij naar de microscoop. Draai aan de grote schroef terwijl je kijkt. Draai tot het

objectief vlak boven het preparaat komt. 6. Kijk door het oculair. Je moet de tafel nu weer omlaag draaien. Draai aan de grote schroef

totdat je het preparaat ziet. Draai dan aan de kleine schroef totdat je een scherp beeld krijgt. Als je verder moet inzoomen draai je aan de revolver zodat het middelste objectief in het midden boven de tafel komt. Bij het middelste en grootste objectief mag je niet meer aan de grote schroef draaien, alleen maar met de kleine schroef.

Inleveren van het practicum De leerlingen leveren een foto in van de microscoop Tekenregels Introductie Jullie gaan leren wat de tekenregels zijn en hoe je deze kunt toepassen. Dit is belangrijk zodat je tijdens de komende lessen goede tekeningen kan maken. Een goede tekening voldoet aan de tekenregels en niet het gaat er niet om hoe “mooi” je kunt tekenen. Leerdoelen

• Aan het einde van dit onderdeel kun je de tekenregels opnoemen.

• Aan het einde van dit onderdeel kun je een tekening maken volgens de tekenregels.

• Aan het einde van dit onderdeel kun je een tekening beoordelen door middel van de tekenregels.

..\..\LWS3\Tekenregels voor Biologie.pdf

file:///C:/Users/LWS3/Tekenregels%20voor%20Biologie.pdf

Verschillende soorten tekeningen Introductie Tekenen bij biologie is erg belangrijk. Door te tekenen dwing je jezelf namelijk om heel goed te kijken naar wat je eigenlijk ziet. Bij biologie kennen we twee soorten tekeningen: Natuurgetrouwe tekeningen en schematische tekeningen. Deze soorten tekeningen worden in verschillende situaties gebruikt. Aan het eind van dit werkblad heb je beide soorten een keer geoefend en weet je wanneer je deze moet gebruiken. Leerdoelen

• Aan het eind van dit werkblad weet je hoe een natuurgetrouwe tekening eruit ziet en je kan er een maken.

• Aan het eind van dit werkblad weet je hoe een schematische tekening eruit ziet en je kan er een maken.

• Aan het eind van dit werkblad weet je wanneer je voor welke soort tekening kiest. Theorie In de biologie proberen we organismen zo nauwkeurig mogelijk te bekijken. De beste manier om dat te doen is de organismen te tekenen. Als je een organisme moet tekenen, dan kijk je vanzelf heel goed naar het organsime. In de biologie onderscheiden we twee soorten tekeningen: natuurgetrouwe tekeningen en schematische tekeningen. In een natuurgetrouwe tekening geef je zo nauwkeurig mogelijk alle details weer (zie tekening 2). In een schematische tekening laat je deze details weg en teken je alleen de belangrijkste kenmerken (zie tekening 3).

Theorie Wanneer gebruik je welke soort tekening? Natuurgetrouwe tekening: een natuurgetrouwe tekening gebruik je wanneer je alle details wil weergeven van een organisme, zoals het patroon op de vleugels, texturen van weefsels en celorganellen(bv. celkernen en bladgroenkorrels). Een tekening van een cel met organellen is dus altijd een natuurgetrouwe tekening. Schematische tekening: een schematische tekening maak je wanneer je een overzicht wil van de onderdelen van een organisme. Je tekent alleen de overgangen tussen verschillende weefsels. Je tekent dus geen individuele haren, maar je kan wel de vorm van een kapsel tekenen.

Opdracht verschillende tekeningen De leerlingen geven bij de volgende plaatjes aan of het natuurgetrouw of schematisch is.

Minder dan 100%:

https://www.biologielessen.nl/index.php/tekenen/428-tekenen-in-de-biologie Meer dan 100% goed:

https://www.biologielessen.nl/index.php/tekenen/428-tekenen-in-de-biologie

Practicum tekenen Introductie Je bekijkt een preparaat onder de microscoop. Je maakt een schematische tekening op een vergroting van 100x en een natuurgetrouwe tekening op een vergroting van 400x. Materiaal

• microscoop

• potlood

• tekenpapier

• Preparaat Stappenplan

1. Leg je spullen klaar op tafel. 2. Pak de microscoop. 3. Leg het preparaat onder de microscoop. 4. Vergroot 100x. 5. Maak een topografische tekening van het preparaat. 6. Vergroot 400x 7. Maak een natuurgetrouwe tekening van één cel en de cellen daar omheen. Kies een cel

waarvan je de celkern kan zien. Opdracht inleveren foto van de tekening.

Practicum waterpest Introductie Deze keer ga je kijken wat de kenmerken zijn van plantaardige cellen. Om dit te onderzoeken, ga je voor het eerst een eigen preparaat maken. Hiervoor gebruik je waterpest, een plantje dat veelal

voorkomt in ziet water. Hoe dit verder moet, wordt hieronder uitgelegd. Veel succes 😊 Leerdoelen Aan het eind van het practicum kun je:

• Uitleggen wat een preparaat is.

• De materialen die je nodig hebt voor het maken van een preparaat opnoemen.

• Zelf een eenvoudig preparaat maken.

• Uitleggen wat kenmerken zijn van een plantaardige cel. Theorie Tijdens dit practicum ga je voor het eerst zelf een nat preparaat maken. Een preparaat is een deel van een plant of dier dat tussen twee glaasjes is gedaan en onder de microscoop kan worden bekeken. Voordat je begint met het maken van een preparaat is het altijd belangrijk om de veiligheidsregels in acht te nemen, dus zorg ervoor dat je een labjas en veiligheidsbril draagt als je met gevaarlijke stoffen werkt. Als je met kleurstoffen werkt, is het ook handig om een labjas te dragen om te voorkomen dat je vlekken in je kleding krijgt, Wat heb je nodig? Om een preparaat te maken heb je vaak een aantal dingen nodig:

Voorwerp Functie

Glasstaafje Wordt gebruikt om mengsels te roeren

Prepareernaald Nodig voor het langzaam laten zakken van een dekglaasje

Pincet Om kleine onderdelen mee vast te pakken

Schaar Losknippen van onderdelen

Objectglas Langwerpig dik glas waar het preparaat op wordt gelegd

Dekglaasje Dun vierkant glaasje dat over het preparaat op het objectglas wordt gelegd

Filtreerpapier Wordt gebruikt om overtollige vloeistof weg te zuigen

Druppelflesje (of pipet) Wordt gebruikt om kleine hoeveelheden van een vloeistof op het objectglas aan te brengen

Scheermesje Voor het snijden van preparaatmateriaal

Hoe maak je een preparaat? Als je alle materialen hebt verzameld, kun je aan de slag gaan met het maken van je preparaat. Volg daarvoor het onderstaande stappenplan:

1. Pak een schoon objectglas met duim en wijsvinger uit het doosje 2. Doe met de pipet een druppel water op het objectglas, soms is dit een andere vloeistof. 3. Leg wat je wilt bekijken met een pincet in het water of roer het door het water met het

glasstaafje. 4. Pak een schoon en droog dekglaasje met duim en wijsvinger uit het doosje. Zet het

dekglaasje schuin tegen de druppel water op het objectglas. Ondersteun het dekglaasje met de prepareernaald en laat het dekglaasje langzaam op de druppel zakken.

5. Zuig het teveel aan water weg met filtreerpapier. 6. Het is belangrijk dat je het dekglaasje langzaam laat zakken, omdat je anders luchtbellen in je

preparaat krijgt die zichtbaar zijn onder de microscoop. Als dit het geval is, moet je een nieuw preparaat maken.

7. Soms kan het zijn dat het preparaat heel donker is als je het door de microscoop bekijkt. Het kan dan zijn dat het preparaat te dik is en hierdoor te weinig licht doorlaat. Als dit het geval is, moet je ook een nieuw, dunner preparaat maken.

https://www.youtube.com/watch?v=XgffCBX6h84 https://www.bioplek.org/techniekonderbouw/preparaat.html Opdracht inleveren foto van de tekening.

https://www.youtube.com/watch?v=XgffCBX6h84https://www.bioplek.org/techniekonderbouw/preparaat.html

Practicum wangslijmvlies Introductie Tijdens dit practicum gaan we onze eigen lichaamscellen eens bekijken! We zoomen onder de microscoop in op de cellen van ons wangslijmvlies. Hoe zijn de cellen opgebouwd en wat is het verschil met een plantencel? Leerdoelen Aan het eind van het practicum kun je:

• Een preparaat van je eigen lichaamscellen maken.

• Uitleggen wat kenmerken van een dierlijke cel zijn.

• Uitleggen waar kaliumjodide voor dient. Theorie Ons lichaam is opgebouwd uit cellen, de bouwstenen van ons lichaam. Er komen allerlei verschillende soorten cellen in ons lichaam voor, zoals bloedcellen, zenuwcellen, epitheelcellen (soort huid/deklaag cellen) etc. Iedere cel is op een bepaalde manier opgebouwd. Dierlijke cellen zien er bijvoorbeeld weer anders uit dan plantaardige cellen. Dierlijke cellen hebben een celmembraan, cytoplasma en een celkern. Plantencellen daarentegen hebben daarnaast ook nog een celwand, bladgroenkorrels en een vacuole. Om cellen zichtbaar te maken onder de microscoop is het soms belangrijk om een kleurstof aan het preparaat toe te voegen. Doordat deze kleurstof zich hecht aan de structuren van de cel wordt de cel zichtbaar onder de microscoop. De kleur die je dan ziet is echter niet de oorspronkelijke kleur van de cel, dat ziet er wat anders uit. Kaliumjodide is een voorbeeld van een blauwpaarse kleurstof die hiervoor wordt gebruikt. https://biologiepagina.nl/Flashfiles/Ispring/verschilplantaardigedierlijkecel.htm Opdracht: Preparaat maken

Minder dan 90%: https://www.bioplek.org/techniekonderbouw/preparaat.html Meer dan 90% goed:

https://biologiepagina.nl/Flashfiles/Ispring/verschilplantaardigedierlijkecel.htmhttps://www.bioplek.org/techniekonderbouw/preparaat.html

Practicum Wangslijmvlies Introductie Tijdens dit practicum ga je een preparaat maken van je wangslijmvliescellen en hier maak je een detailtekening van. Omdat je met een kleurstof werkt, is het belangrijk om een labjas te dragen tijdens het uitvoeren van het practicum. Zorg ervoor dat je alle veiligheidsregels in acht neemt tijdens het practicum! Ben je vergeten hoe het ook alweer zat? Lees dan de module ‘Veiligheid’ nog een keer door. Materiaal

• Objectglas

• Dekglaasje

• Prepareernaald

• Plastic/houten stokje

• Kaliumjodide in een druppelflesje

• Filtreerpapier

• Microscoop Werkwijze

1. Pak een schoon objectglas en doe hier 1 à 2 druppels kaliumjodide op. 2. Schraap met een schoon plastic stokje voorzichtig een aantal keer over de binnenkant van je

wang. 3. Roer met het puntje van het stokje door de vloeistof op het objectglas. 4. Pak een dekglaasje en laat die met behulp van de prepareernaald voorzichtig zakken op de

vloeistof. Zuig overtollig water weg met filtreerpapier. 5. Leg het preparaat onder de microscoop en bekijk de cellen bij een vergroting van 100x en

400x. 6. Maak een detailtekening van de cellen en benoem de onderdelen volgens de tekenregels! 7. Als je klaar bent, ruim je al je spullen op en laat je je werk controleren door de docent.

Daarna mag je verder gaan met de theorie en opdrachten van het volgende practicum.

Inleveren foto tekening wangslijmvlies

Veiligheid Introductie Tijdens een practicum is het belangrijk om veilig te werk te gaan. Nou is microscopie niet het meest gevaarlijke practicum, maar er zijn wel een paar regels zodat we veilig en prettig te werk kunnen gaan. Leerdoelen Aan het eind van dit werkblad ken je de veiligheidsregels voor het practicumlokaal tijdens een microscopie les. Regels Hieronder staan een paar regels algemene regels:

3. Rennen mag niet in het practicumlokaal 4. Duwen en trekken van anderen mag niet in het practicumlokaal.

Hieronder staan een paar regels voor microscopiepracticum:

5. Leg je tas op de goede plek in het lokaal 6. Zorg dat je tafel zo leeg mogelijk is, pak alleen potlood, papier en boek. 7. Pak de microscoop met twee handen vast wanneer je deze naar je tafel brengt en zet deze

op tafel neer. 8. De microscopen zijn duur, dus ga hier voorzichtig mee om.

Practicum uienvlies Introductie Tijdens dit practicum ga je de structuur van een ui bestuderen en de cellen van de opperhuid van de ui onder de microscoop bekijken. Een ui is opgebouwd uit plantaardige cellen, maar zien die er hetzelfde uit als de cellen van de waterpest of toch niet? Dat ga je met dit practicum onderzoeken. Leerdoelen Aan het eind van dit practicum kun je:

• Uitleggen hoe een ui is opgebouwd.

• Een eigen preparaat snijden.

• Uitleggen waarom mensen beginnen te huilen als ze een ui snijden. Theorie Een ui is een bol die is opgebouwd uit rokken. Rokken zijn de sterk verkorte en verdikte bladeren. Hierin zit veel reservevoedsel opgeslagen voor de plant. Aan de buitenkant van een rok zit een dun velletje dat ook wel de opperhuid wordt genoemd. De opperhuid bestaat eenzelfde groep cellen die een gezamenlijke taak uitvoeren. De taak van de opperhuid is het beschermen van de andere cellen in de rok. https://schooltv.nl/video/hoe-groeien-uien-het-hele-groeiproces-van-zaadje-tot-ui/ https://www.youtube.com/watch?v=IlAFSo7YE3A

https://schooltv.nl/video/hoe-groeien-uien-het-hele-groeiproces-van-zaadje-tot-ui/https://www.youtube.com/watch?v=IlAFSo7YE3A

Practicum inleiding Tijdens dit practicum werk je met kleurstoffen. Het is aan te raden om een labjes te dragen. Mocht je de veiligheidsregels vergeten zijn, lees dan de module ‘Veiligheid’ nog een keer door. Daarnaast gebruik je bij dit practicum ook een mesje om de ui te snijden. Ga hier verstandig mee om. Veel succes! Materiaal

• Ui

• Pincet

• Prepareernaald

• Objectglas

• Dekglaasje

• Druppelflesje met water

• Eosine

• Scheermesje

• Microscoop Stappenplan

1. Snijd een ui voorzichtig doormidden met een mesje en haal de uienrokken los van elkaar met een pincet.

2. Houd een rok apart en maak een klein sneetje aan de binnenkant van de rok. 3. Maak het vliesje voorzichtig los met behulp van een pincet. 4. Meng 1 druppel water met 1 druppel eosine op een objectglas. 5. Leg het vliesje voorzichtig in de vloeistof en laat een dekglaasje met behulp van een

prepareernaald langzaam op de druppels zakken. 6. Leg het preparaat onder de microscoop en bekijk de cellen bij een vergroting van 100x en

400x. 7. Maak een detailtekening van de cellen en benoem de onderdelen volgens de tekenregels!

Resultaat Een detailtekening van een uiencel volgens de tekenregels en alle onderdelen zijn benoemd. Inleveren foto van tekening van uiencel Praktische toets microscopie

Bijlage 2

Microscopieboekje

Naam:

Klas:

Inleiding Jullie gaan de komende weken bezig met het onderwerp: microscopie. Hierbij hoort Thema 3: organen en cellen uit het boek Biologie voor jou. Je kunt dus altijd het boek erbij pakken voor extra informatie. Tijdens deze weken gaan jullie afwisselend bezig met theorie en praktijk. In it’s learning staat een leerlijn die jullie moeten voltooien. Daarnaast zijn er nog een aantal opdrachten die aan het einde van deze lessenserie af moeten zijn. Als je alles voldoende hebt afgesloten ontvang je een microscopie certificaat. Leerdoelen Aan het einde van de module….. … weet je hoe een microscoop eruit ziet en wat de functie van de microscoop is. … kun je de onderdelen van de microscoop benoemen. … weet je hoe je een microscoop moet gebruiken. … kun je een microscopische tekening maken met de tekenregels. … kun je zelf een preparaat maken. Planning De planning kan nog veranderen, maar dat zal de docent aangeven.

Les 1 Uitleg module + beginnen aan de leerlijn

Les 2 Practicum krantenletter

Les 3 Practicum vast preparaat

Les 4 Practicum vast preparaat

Les 5 Practicum waterpest

Les 6 Practicum wangslijmvlies

Les 7 Practicum Uienvlies

Afronding Aan het einde van de module moet je af hebben:

o De leerlijn van microscopie. o De opdrachten uit het werkboek van thema 3. o Een tekening van een microscoop. o Je moet op een goede en nette manier gewerkt hebben.

Regels Hieronder staan een paar regels algemene regels: 1. Rennen mag niet in het practicumlokaal 2. Duwen en trekken van anderen mag niet in het practicumlokaal. 3. Je blijft van elkaar en elkaars spullen af. Hieronder staan een paar regels voor microscopiepracticum: 4. Leg je tas op de goede plek in het lokaal 5. Zorg dat je tafel zo leeg mogelijk is, pak alleen potlood, papier en boek. 6. Pak de microscoop met twee handen vast wanneer je deze naar je tafel brengt en zet deze op tafel neer. 7. De microscoop is heel duur, ga hier dus netjes mee om.

Werking Tijdens de leerlijn mogen jullie veel zelfstandig werken. Tijdens deze module gaat het erom dat je leert op je eigen tempo. Het maakt niet uit hoe snel of langzaam je bent, als je de leerdoelen maar behaalt. Jullie gaan werken met de microscoop. Aangezien er maar 16 microscopen zijn, worden er een aantal tweetallen gemaakt. Als tweetal werk je samen met één microscoop. Je gaat dus om en om de praktijkopdrachten doen. Gelukkig kun je als je aan het wachten bent ook bezig met de andere opdrachten (uit het boek). Hieronder zie je de indeling van de tweetallen. Indeling

Werkbladen Hieronder zullen de werkbladen komen die jullie gaan gebruiken tijdens de leerlijn. Deze staan ook in de it’s learning leerlijn. Het is handig om ook jouw tekening in dit boekje te bewaren. Zo kun je ze namelijk niet kwijtraken. Helemaal achterin zitten ook de tekenregels nog een keertje. Dan kun je altijd nog even spieken als je het niet meer weet. Wat als je klaar bent? Als je helemaal klaar bent met de leerlijn, dan mag je een eigen onderzoekje gaan uitvoeren. Voordat je dit gaat doen, laat je eerst al je werk controleren door de docent.

Naam 1 Naam 2

Werkblad 1: practicum krantenletter. Uitleg practicum

Dit practicum bestaat uit twee delen. In deel 1 is het de bedoeling dat je een microscoop pakt en deze op de juiste manier klaarzet voor gebruik. Dit laat je controleren door je docent. Het doel hiervan is dat je oefent met het klaarzetten van een microscoop zodat dit in de toekomst makkelijker gaat. In deel 2 ga je een preparaat maken van een krantenletter. Dit preparaat ga je hierna bekijken onder de microscoop. Doel hiervan is dat je een preparaat leert maken en dat je leert om te gaan met de microscoop. Als je klaar bent vraag je je docent om te controleren of alles er goed uit ziet. Materialen

• Objectglas

• Prepareernaald

• Een klein stukje uit de krant (met letters erop)

• Microscoop Werkwijze practicum microscoop vasthouden

1. Pak een microscoop uit de kast en plaats hem op je tafel. Let erop dat je de microscoop goed vasthoudt.

2. Zet je microscoop klaar voor gebruik. Gebruik het stappenplan ‘Gebruik van de microscoop’.

3. Laat je microscoop controleren door de docent.

Werkwijze practicum krantenletter

1. Knip een klein stukje met een kleine letter ‘e’ uit de krant. 2. Kijk in de theorie ‘Functie en onderdelen van de microscoop’ hoe je een preparaat

maakt. 3. Maak een preparaat van het stukje krant met de kleine letter ‘e’. 4. Kijk in de theorie ‘Gebruik van de microscoop’ hoe je met de microscoop moet

werken. 5. Pak een microscoop.

Leg het objectglas onder de microscoop en bekijk de kleine letter ‘e’ bij een vergroting van 40x.

6. Laat je docent je preparaat zien onder de microscoop. Let er op dat het beeld scherp gesteld is.

Werkblad 2: practicum vast preparaat. Uitleg practicum

Je bekijkt een plantenstengel onder de microscoop. Je maakt een topografische tekening op een vergroting van 100x, en een natuurgetrouwe tekening op een vergroting van 400x. Materialen

• microscoop

• potlood

• tekenpapier

• Preparaat dwarsdoorsnede plantenstengel Werkwijze

Leg je spullen klaar op tafel. Pak de microscoop. Leg het preparaat van de plantenstengel onder de microscoop. Vergroot 100x. Maak een topografische tekening van het preparaat. Vergroot 400x Maak een natuurgetrouwe tekening van één cel en de cellen daar omheen. Kies een cel waarvan je de celkern kan zien. Resultaat

Controleer of je de leerdoelen hebt behaald! Zo wordt de opdracht ook nagekeken.

Werkblad 3: practicum waterpest. Uitleg practicum

Dit practicum ga je de cellen van de waterpestplant bekijken. Plantaardige cellen hebben

een aantal kenmerken en die ga jij onderzoeken.

Materialen

- Objectglas

- Dekglaasje

- Druppelfles met water (of pipet)

- Prepareernaald

- Pincet

- Filtreerpapier

- Waterpest

- Microscoop

Werkwijze

1) Pak een schoon objectglas met duim en wijsvinger uit het doosje en druppel hier 1 à

2 druppels water op.

2) Trek met een pincet voorzichtig een blaadje van de waterpest af en leg dit blaadje in

de druppel water.

3) Zet een dekglaasje naast de druppel schuin tegen de prepareernaald aan en laat het

voorzichtig zakken.

4) Zuig overtollig water weg met filtreerpapier.

5) Leg het preparaat onder de microscoop en bekijk de cellen bij een vergroting van

100x en 400x.

6) Maak een detailtekening van een plantencel volgens de tekenregels en benoem de

onderdelen.

7) Als je klaar bent, ruim je al je spullen op en laat je je werk controleren door de

docent. Daarna mag je verder gaan met de theorie en opdrachten van het volgende

practicum.

Resultaat

Een detailtekening van een plantencel volgens de tekenregels gemaakt waarbij alle

onderdelen zijn benoemd.

Werkblad 4: practicum wangslijmvlies. Uitleg practicum

Tijdens dit practicum ga je een preparaat maken van je wangslijmvliescellen en hier maak je

een detailtekening van. Omdat je met een kleurstof werkt, is het belangrijk om een labjas te

dragen tijdens het uitvoeren van het practicum. Zorg ervoor dat je alle veiligheidsregels in

acht neemt tijdens het practicum! Ben je vergeten hoe het ook alweer zat? Lees dan de

module ‘Veiligheid’ nog een keer door.

Materialen

- Objectglas

- Dekglaasje

- Prepareernaald

- Plastic/houten stokje

- Kaliumjodide in een druppelflesje

- Filtreerpapier

- Microscoop

Werkwijze

1) Pak een schoon objectglas en doe hier 1 à 2 druppels kaliumjodide op.

2) Schraap met een schoon plastic stokje voorzichtig een aantal keer over de

binnenkant van je wang.

3) Roer met het puntje van het stokje door de vloeistof op het objectglas.

4) Pak een dekglaasje en laat die met behulp van de prepareernaald voorzichtig zakken

op de vloeistof. Zuig overtollig water weg met filtreerpapier.


100x en 400x.

6) Maak een detailtekening van de cellen en benoem de onderdelen volgens de

tekenregels!

7) Als je klaar bent, ruim je al je spullen op en laat je je werk controleren door de

docent. Daarna mag je verder gaan met de theorie en opdrachten van het volgende

practicum.

Resultaat

Een detailtekening van een wangslijmvliescel volgens de tekenregels en alle onderdelen zijn

benoemd.

Werkblad 5: Uienvlies.

Uitleg practicum

Tijdens dit practicum werk je met kleurstoffen. Het is aan te raden om een labjes te dragen.

Mocht je de veiligheidsregels vergeten zijn, lees dan de module ‘Veiligheid’ nog een keer

door. Daarnaast gebruik je bij dit practicum ook een mesje om de ui te snijden. Ga hier

verstandig mee om. Veel succes 😊

Materialen

- Ui

- Pincet

- Prepareernaald

- Objectglas

- Dekglaasje

- Druppelflesje met water

- Eosine

- Scheermesje

- Microscoop

Werkwijze

1) Snijd een ui voorzichtig doormidden met een mesje en haal de uienrokken los van

elkaar met een pincet.

2) Houd een rok apart en maak een klein sneetje aan de binnenkant van de rok.

3) Maak het vliesje voorzichtig los met behulp van een pincet.

4) Meng 1 druppel water met 1 druppel eosine op een objectglas.

5) Leg het vliesje voorzichtig in de vloeistof en laat een dekglaasje met behulp van een

prepareernaald langzaam op de druppels zakken.


100x en 400x.

7) Maak een detailtekening van de cellen en benoem de onderdelen volgens de

tekenregels!

Resultaat

Een detailtekening van een uiencel volgens de tekenregels en alle onderdelen zijn benoemd.

Bijlage 3

Lijst materialen practica:

o Microscoop o Prepareernaald o Pincet o Schaar o Objectglas o Dekglaasje o Filtreerpapier o Druppelflesje o Scheermesje o Jodium o Methylblauw o Waterpest o Roerstaafje (voor wangslijmvlies) o Rode ui o Vast prepraat: Vliegenvleugel/plantenstengel o A4-papier o Laptops o Linialen o Potlood o Gum

Bijlage 4

Bijlage 5

Microscopiepracticum Tijdens het microscopiepracticum moet je zelf een preparaat maken van een blaadje waterpest.Deze bekijk je onder de microscoop. Daarna maak je een schematische tekening van 3 cellen. De docent of toa loopt rond om je hierop te beoordelen. Zij kunnen je ook hulp bieden wanneer je er echt niet meer uit komt. Hiervoor krijg je punt(en) aftrek, afhankelijk van de hoeveelheid hulp die zij bieden. Tijdens het beoordelen kijken ze naar de volgende punten:

onderdeel Aantal te behalen punten

Kwaliteit preparaat 2

Scherpte en vergroting van het beeld

3

Kwaliteit tekening 10

Opdracht

➢ Maak een preparaat van waterpest. Laat deze door de docent of toa

beoordelen. ➢ Stel het preparaat scherp bij de beste vergroting. Laat dit door de docent of

toa beoordelen.

➢ Teken op je antwoordblad 3 cellen bij de beste vergroting en geef de onderdelen aan, denk aan de tekenregels!

Vak:

Biologie

Leerjaar:

1KM

Docenten:

SLL

Versie:

1

Schooljaar:

2018 / 2019

Onderwerp: Praktische toets Organen en cellen (Thema 3: BS 1 t/m 5)

Deze toets bestaat uit twee onderdelen, een praktische deel microscopie en een theoriedeel met vragen over het thema. Beide delen tellen even zwaar mee. De klas wordt in twee groepen verdeeld, de ene groep begint met het practicum, de andere groep met de theorie. Voor beide delen heb je 20 minuten. Schrijf op je antwoordenblad eerst je naam en klas. Veel succes!

Theorie

Opdracht 1 (3 pt) In afbeelding 1 zie je een microscoop. Benoem de onderdelen 1 t/m 7. . Opdracht 2 (2 pt) Aan welke twee onderdelen moet je de microscoop vastpakken als je hem optilt? Schrijf de namen op. Opdracht 3 (2 pt) Teken schematisch een dierlijke cel en geef de onderdelen aan. Opdracht 4 (2 pt) Schrijf op of de volgende beweringen juist of onjuist zijn:

a) Een plantencel en een dierlijke cel hebben precies dezelfde onderdelen

b) Met het diafragma regel je de hoeveelheid licht c) De slokdarm gaat door het middenrif heen d) In afbeelding 2 is een orgaan getekend.

Opdracht 5 (1 pt) Zwarte cirkels in een preparaat worden veroorzaakt door:

A. bladgroenkorrels B. luchtbelletjes C. een vieze lens D. vacuoles

Opdracht 6 (1 pt) Wat kan je door middel van de revolver van een microscoop veranderen?

A. Het objectief B. Het preparaat C. De lichtsterkte D. Het scherpstellen van het beeld

Vak:

Biologie

Leerjaar:

1KM

Docenten:

HLH

Versie:

1

Schooljaar:

2017 / 2018


Deze toets bestaat uit twee onderdelen, een praktische deel microscopie en een theoriedeel met vragen over het thema. Beide delen tellen even zwaar mee. De klas wordt in twee groepen verdeeld, de ene groep begint met het practicum, de andere groep met de theorie. Voor beide delen heb je 20 minuten. Schrijf op je antwoordenblad eerst je naam en klas. Veel succes!

afbeelding 2

Afbeelding 1

Opdracht 7 (1 pt) Waarvoor dient de celwand?

A. Regelt alles in de cel B. Dun vliesje om de cel heen C. Slaat vocht op D. Geeft stevigheid aan de cel

Opdracht 8 (1 pt)

Een leerling gebruikt een microscoop met een oculair dat 5 vergroot. Ze draait een

objectief voor dat 40 vergroot. Met welke vergroting bekijkt ze het preparaat? A. 5

B. 40

C. 45

D. 200 Opdracht 9 (1 pt) Welke van de volgende organen behoort tot het verteringsstelsel?

A. Het hart B. De holle ader C. De lever D. Het ruggenmerg

Opdracht 10 (1 pt) In een organisme komen onder andere cellen, organen, organenstelsels en weefsels voor. Wat is de juiste volgorde van deze delen, van groot naar klein?

A. Cel – weefsel – orgaan – organenstelsel. B. Orgaan – organenstelsel – cel – weefsel. C. Organenstelsel – orgaan – weefsel – cel. D. Weefsel – organenstelsel – orgaan – cel.

Antwoordenblad

Vraag Antwoord

1 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7.

2 1. 2.

3.

4 a. b. c. d.

5

6

7

8

9

10

Vak:

Biologie

Leerjaar:

1KM

Docenten:

SLL

Versie:

1

Schooljaar:

2018 / 2019

Naam:


Schrijf op je antwoordenblad eerst je naam en klas. Op de voorzijde maak je de theorievragen, de achterzijde gebruik je voor de tekening.

onderdeel punten

Kwaliteit preparaat


Punten aftrek voor hulp

Kwaliteit tekening

Bijlage 6

Vraag Antwoord Punten RTTI

1 1. oculair 2. objectief 3. preparaatklem 4. tafel 5. lampje 6.grote schroef 7. statief

3 Ft -½

R

2 1. Statief 2. Voet

2 R

3.

Dierlijke cel met 3 onderdelen: Celmembraan, celkern, celplasma

2 pt ft - ½

T2

4 a. onjuist b. juist c. juist d. juist

2 Ft – ½

R

5 B 1 R

6 A 1 R

7 D 1 R

8 D 1 T1

9 C 1 R

10 C 1 R

Vak:

Biologie

Leerjaar:

1KM

Docenten:

VLM/

LSF/HLH

Versie:

1

Schooljaar:

2017 / 2018


Correctiemodel

microscopie Punten RTTI

Kwaliteit preparaat Geen luchtbellen, 1 blaadje, voldoende water

2 Ft -1

T1


Goed stukje uitgezocht Op 1 laag cellen scherp gesteld Bij 100 of 400x

3

T1

Kwaliteit tekening 1 pt kruis getekend 1 pt naam, klas, datum 1 pt onderwerp, schematisch, vergroting 1 pt strakke lijnen 1 pt juiste aantal cellen getekend 1 pt cellen juist getekend (alle onderdelen) 2 pt celonderdelen aangegeven (celwand, cytoplasma, bladgroenkorrel, (celkern)) 1 pt verwijsstreepjes horizontaal, niet kruisend 1 pt potlood / liniaal

10 T1

RTTI: R= 12/30 = 40% T1= 16/30= 53% T2: 2/30= 7% Cijfer= punten/ 30 * 9 + 1

onderdeel punten

Kwaliteit preparaat


Punten aftrek voor hulp

Kwaliteit tekening

Bijlage 7

Certificaat microscopie optie 1.pdf
file:///C:/Users/Hannah/Downloads/Certificaat%20microscopie%20optie%201.pdf

leerlijn microscopie - wordpress.com · gemaakt met practica doen. dit is de basis van het later...

Documents