leiðbeiningar um innra mat grunnskóla · að birta ekki persónugreinanlegar eða viðkvæmar...
TRANSCRIPT
LEIÐBEININGARUM
INNRAMATGRUNNSKÓLA
UNNIÐFYRIRMENNTA-OGMENNINGARMÁLARÁÐUNEYTIÐ2016SIGRÍÐURSIGURÐARDÓTTIR
Þakkir vegna umsagna og/eða ábendinga:
Anna Magnea Hreinsdóttir, Birna Sigurjónsdóttir, Björk Ólafsdóttir, Grunnur félag fræðslustjóra og
stjórnenda á fræðsluskrifstofum, Kennarasamband Íslands, Menntamálastofnun, Menntavísindasvið
Háskóla Íslands, Skóla- og frístundasvið Reykjavíkurborgar og Samband íslenskra sveitarfélaga.
Mennta- og menningarmálaráðuneyti
September 2016
Útgefandi: Mennta- og menningarmálaráðuneyti
Sölvhólsgötu 4
150 Reykjavík
Sími: 545 9500
Bréfasími: 562 3068
Netfang: [email protected]
Veffang: www.menntamalaraduneyti.is
Umbrot og textavinnsla: Mennta- og menningarmálaráðuneyti
ã 2016 Mennta- og menningarmálaráðuneyti
ISBN 978-9935-436-63-4
Efnisyfirlit
Inngangur 4
1 Innramat 6
1.1 Afhverjuinnramatígrunnskóla? 6
1.2 Hvaðerinnramatígrunnskóla? 6
1.2.1 Viðmiðuminnramatskóla 7
1.3 Hvernigerinnramatígrunnskólaframkvæmt? 8
2 Skipulagningmatsins 9
2.1 Matsteymiogþátttakaíinnramati 9
2.2 Viðfangsefniinnramats 10
2.3 Valáviðmiðum 11
2.3.1 Viðmiðíorðum–gæðalýsingar 11
2.3.2 Tölulegviðmið 12
3 Gagnaöflun 13
3.1 Greiningfyrirliggjandigagna 14
3.2 Vettvangsathuganir 14
3.2.1 Aðmetaeigiðstarf 15
3.2.2 Jafningjamat 15
3.2.3 Stjórnendurfylgjastmeðnámiogkennslu 15
3.2.4 Ýmisafbrigðivettvangsathugana 15
3.3 Aðfáframskoðanir/álithagsmunaaðila 16
3.3.1 Spurningakannanir 16
3.3.2 Rýnihópar 18
3.3.3 Ýmisafbrigðirýnihópa/fundir 19
3.3.4 Einstaklingsviðtöl 19
4 Greiningogmat;styrkleikarogtækifæritilumbóta 20
5 Framsetningniðurstaðna 21
6 Umbótaáætlun 22
7 Þróuninnramats 23
8 Lokaorð 24
9 Heimildirogönnurritsembyggtvará 25
10Viðaukar 27
Viðauki1-Dæmiumlýsinguámatskerfiískólanámskrámeðlangtímaáætluníinnramati 27
Viðauki2-Dæmiummatsáætlunfyrirhvertskólaár 30
Viðauki3-Dæmiumgátlista 31
Viðauki4-Dæmiumspurningalista 35
Viðauki5-Dæmiumviðtalsramma 37
Viðauki6-Dæmiumumbótaáætlun 39
Inngangur–4
Inngangur
Meðinnramatierskólumgertkleiftaðbyggjaákvarðanirumstarfiðámeðvituðu,formlegu
matiþarsemskólasamfélagiðskoðarhvernigskólinnstendursig,hvaðvelergertoghvað
þarfaðbæta,meðhagsmuninemendaaðleiðarljósi.Innramatsnýstmeðöðrumorðumum
aðskólasamfélagiðlærisaman,hampiþvísemvelergertogvinnisamanaðumbótum.
Materóaðskiljanlegurhlutiafskólastarfi.Kennararogaðrirstarfsmennskólatakaótal
ákvarðaniráhverjumdegisembyggjaámati,ístarfisemersíbreytilegtogkrefjandi.Mataf
þessutagieroftóformlegtogferliðogniðurstöðurekkiskráðar.JohnMacBeath(2012)lýsir
þessuvelþegarhannsegiraðþettaséeinmittþaðsemkennarargeri,þeirstundisjálfsmat
ogspyrjisigspurningaeinsoghvaðþarfégaðgeraöðruvísi?-oghverternæstaskref?Kennarareigioftíerfiðleikummeðaðútskýraþaðsemþeirgeriogafhverju,envitisamtað
þeirgetibættsigoghafifaglegaþörftilþessaðgerasífelltbetur.Samræðakennaraumþað
semþeirgerieflivitundþeirraumstarfiðogleggiþanniggrunnaðkerfisbundnuinnramati
ogumbótum.Meðinnramatierþettasjálfsmatgertmeðvitaðogformlegt,meðalannars
meðmarkvissumsamræðum,skráninguoggreiningu.Innramat,semgrundvallastá
samræðuogsamvinnufagmannaervaldeflandifyrirþásemtakaþáttogþvíerríkáhersla
lögðáþaðhéríþessumleiðbeiningum.
Vegurmatsískólastarfihefuraukistáundanförnumárum(OECD,2013).Margirþættirliggja
þaraðbakiogmáþarnefnaauknaáhersluágæði,skilvirkniogjafnréttiímenntuntilað
mætafélags-ogefnahagslegumáskorunumogþróuníáttaðauknusjálfstæðiskólasem
jafnframtfelurísérkröfurumábyrgðogupplýsingaskyldu.Einnighafaframfarirítækni
auðveldaðallameðferðgagnaogídagermikiláherslalögðáaðákvarðanirumskólastarf
séuteknarágrundvelliþeirra.Rannsókniráskólastarfihafaleittíljósaðskólarhafaáhrifá
námoglífnemendasinnaogþvíhafasjónirfræðimannabeinstaðþvíhvernigunnterað
bætaskólastarf(ChapmanogSammons,2013).Matáskólastarfispretturúrþessum
jarðvegiogídagerlitiðáinnramatskólasemlykilatriðiíþvíaðbætaskólastarf.
Markmiðiðmeðþessumbæklingieraðstyðjaviðinnramatgrunnskólaíþeimtilgangiað
bætagæðiogárangurskólastarfsogþarmeðnámogvelferðnemenda.Markmiðiðereinnig
aðstyrkjaogeflaþátttökukennaraogannarrafagmannaskólannaímatinu.Bæklingurinner
fyrstogfremstskrifaðurfyrirkennara,stjórnendurogaðrarfagstéttirígrunnskólumen
getureinniggagnastöllumþeimsemkomaaðskipulagiogframkvæmdmatsins,t.d.
fulltrúumforeldraognemendaímatsteymum.Bæklingurinnerskrifaðurmeðþaðíhugaað
hannnýtistviðframkvæmdinnramatsáöllumstigumþess,fráskipulagningutil
framkvæmdarogeftirfylgniumbóta.Hanngeturbæðigagnastþeimsemeruaðstígasín
fyrstuskrefíinnramatiogþeimsemlengraerukomnir.
Inngangur–5
Viðgerðbæklingsinsvarbyggtálögumumgrunnskóla,1reglugerðummatogeftirlití
grunnskólum,2aðalnámskrágrunnskóla
3ogbæklingnumViðmiðumgæðiískólastarfifyrir
ytramatágrunnskólum.4TekiðvarmiðafviðamikillirannsóknOECD(2013)ámatiá
skólastarfi,SynergyforBetterLearning,þarsemmeðalannarserlögðáherslaáaðytraog
innramatskólavinnisaman,tildæmismeðþvíaðmetiðséútfrásömueðasvipuðum
viðmiðum.Litiðvartilþesshvaðaðrarþjóðirhafagefiðútuminnramatgrunnskólaogmest
varstuðstviðefnifráÍrlandi,5Skotlandi
6ogNýja-Sjálandi.
7Nýjustustraumarogstefnurí
innramatileggjaáhersluáaðákvarðanirumskólastarfséuteknarágrundvelligagnaogað
matiðbyggistábreiðriþátttökuoglýðræði,samræðuogsamvinnutileflingarnámiog
námsárangri.Þettaersávegvísirsemgengiðerútfráíþessumbæklingi.
Bæklingurinnskiptistíníukaflameðinngangioglokaorðum.Íkafla1erfjallaðumhelsturök
fyririnnramatiskóla,innramaterskilgreintogmatsferlinulýst.Íköflum2til6erfarið
nánaríhvertskrefímatsferlinu;skipulagningumatserlýstíkafla2,gagnaöfluníkafla3,
greininguogmatiíkafla4,framsetninguniðurstaðnaíkafla5oggerðumbótaáætlunarí
kafla6.Íkafla7erusettframviðmiðumþróuninnramats.Aðlokumfylgjasexviðaukar
meðdæmumogeyðublöðumsemgagnastgetaíinnramatigrunnskóla.
1Lögumgrunnskólanr.91/2008
2Reglugerðummatogeftirlitígrunnskólumogupplýsingaskyldusveitarstjórnaumskólahaldnr.658/2009
3Mennta-ogmenningarmálaráðuneyti,(2013)
4BirnaSigurjónsdóttir,BjörkÓlafsdóttirogÞóraBjörkJónsdóttir,(2012)
5InspectorateDepartmentofEducationandSkills,(2012)
6EducationScotland,(2015)
7EducationReviewOffice,(2014)
Innramat–6
1 Innramat
Íþessumkaflaerfjallaðummikilvægiinnramatsígrunnskóla,innramaterskilgreintog
matsferlinulýst.
1.1 Afhverjuinnramatígrunnskóla?
Velþróaðinnramatleiðirafsér:
• Aukingæðinámsogbetrinámsárangur.
Innramatsnýstfyrstogfremstumaðbætanámnemenda,námsárangurog
námsaðstæðurmeðmarkvissriskólaþróunogstarfsþróunkennaraogannarra
starfsmanna.
• Eflingufagmennskuogstyrkingulærdómssamfélags.
Áherslainnramatsásamvinnu,markvissarsamræðurogígrundunfagmannaum
starfiðútfráþeimgögnumsemaflaðer,eflafagmennskuogstyrkja
lærdómssamfélagskólans.8
• Betriupplýsingagjöfoginnraeftirlit.
Velþróaðinnramatgefuryfirsýnyfirgæðiogárangurstarfsins.Tilverðamikilvægar
upplýsingarsemnýtastídaglegustarfieneinnigtilupplýsingagjafarfyrirhelstu
hagsmunaaðila.Meðinnramatiersagaskólannasögðafþeimsjálfum(MacBeath,
1999).
1.2 Hvaðerinnramatígrunnskóla?
Innramaterfaglegígrundunoggreiningágögnumumskólastarfiðþarsemmaterlagtá
hversuveltekstaðnáþeimgæðumogþeimárangrisemstefnteraðútfráfyrirfram
ákveðnumviðmiðum.9Matiðgerirskólumkleiftaðkynnaststarfisínuvelogaðfinnabestu
leiðirnartilumbótafyrirnemendur.Unniðerútfráeftirfarandispurningum:
• Hversuvelstöndumviðokkur?
• Hvernigvitumviðþað?
• Hverjireruokkarstyrkleikaroghvaðaþættiþurfumviðaðbæta?
• Hvaðþurfumviðaðgeratilaðverðaennbetri?
8LitiðvartilumfjöllunarumlærdómssamfélagiðíkaflanumSkólisemlærdómssamfélagíFagmennskaískólastarfi:SkrifaðtilheiðursTraustaÞorsteinssyni,AnnaKristínSigurðardóttir,(2013)9ByggtáEducationScotland,(2015);InspectorateDepartmentofEducationandSkills,(2012)ogSigurlínaDavíðsdóttir,
(2008)
Innramat–7
1.2.1 Viðmiðuminnramatskóla
Skólarhafaákveðiðfrelsiísínuinnramatienmatiðþarfþóaðlútaákveðnumviðmiðum
semsetteruframíaðalnámskrá(BjörkÓlafsdóttir,2011;Mennta-og
menningarmálaráðuneyti,2013):
Kerfisbundið Matiðáaðverafyrirframhugsaðogvelskipulagtmeð
áætlunum.Matskerfiskólansáaðlýsaískólanámskráog
viðfangsefnihversskólaársþarfaðtilgreinaístarfsáætlun.
Markmiðsbundið Skólarsetjasérstefnuogmarkmiðútfráaðalnámskráog
skólastefnusínssveitarfélags.Meðinnramatiermetið
hverniggenguraðnáþeimmarkmiðum.
Samstarfsmiðað Helstuhagsmunahópar;starfsfólk,nemendurogforeldrar
eigaaðhafasittaðsegjaumskipulagogframkvæmdmatsins
ogleitaþarftilallraþessarahópaþegargagnaeraflað.Innra
matbyggistásamræðuogígrundunoghveturþannigtil
samstarfs.
Samofiðölluskólastarfi Gagnaíinnramatieraflaðídaglegustarfiþarsemkennarar
stjórnendurogstarfsmennaflagagnaumnám,kennsluog
velferðnemenda.Matiðnærtilallraþáttastarfsins.
Byggtátraustum
gögnum
Gagnaöflunþarfaðveravönduðogaflaþarfgagnasembest
varpaljósiáviðfangsefnið.
Greinandiog
umbótamiðað
Greinaþarfniðurstöðurístyrkleikaogþættisemþarfnast
umbóta.Geraþarfáætlunumumbætur,komahennií
framkvæmdogmetahvernigtiltekst.
Opinbert Helstuniðurstöðurogáætlanirumumbæturþarfaðbirta
opinberlega,tildæmisáheimasíðuskóla.Þessskalþógæta
aðbirtaekkipersónugreinanlegareðaviðkvæmar
upplýsingar.
Innramat–8
1.3 Hvernigerinnramatígrunnskólaframkvæmt?
Hverskólimótarsínaskólanámskráágrunniaðalnámskrárgrunnskólaogstefnu
sveitarfélagsoggerirstarfsáætlunumárlegastarfsemi.Skólanámskráogstarfsáætlunerusá
grundvöllurseminnramatbyggistá.Íinnramatierskoðaðhverniggenguraðvinnaað
framgangistefnuogmarkmiðaskólans,þarsembæðimarkmiðogleiðiraðþeimeru
metnar.
Innramaterferlisemsífellterendurtekið.Helstuskrefiníferlinueru:
1. Skipulagningmatsins.
2. Gagnaöflunsamkvæmtáætlunum.
3. Greininggagna,matlagtániðurstöður.
4. Niðurstöðurteknarsamanístuttagreinargerð.
5. Umbótaáætlungerðogframkvæmd,umbótumfylgteftirogþærmetnar.
Ferliðersettuppíhringtilaðsýnaaðmatiðerviðvarandiverkefni,þvílýkuríraunaldreiþó
aðeinskonaruppgjörmeðniðurstöðumogumbótaáætlunverðitilárlega.
Einafforsendumvirksinnramatsersameiginlegsýnágagnsemiþess.Mikilvægterað
hagsmunahóparræðitilgangmatsins,hverjumþaðgagnistoghvernig(MacBeath,1999). Skólastjóriberábyrgðáaðinnleiðaþessasameiginlegusýn.
Íköflunumhéráeftirverðurhvertskrefímatsferlinuútskýrtnánar.
Skipulagning
matsins
Gagnaöflun
Greiningog
matá
niðurstöðum
Helstu
niðurstöður
settar fram
UmbæturSkóla-
námskrá
ogstarfs-
áætlun
Skipulagningmatsins–9
2 Skipulagningmatsins
Innramatkrefstgóðsskipulags.Ákveðaþarfhverjireigaaðstjórnamatinuogskólarþurfa
aðkomaséruppákveðnumatskerfi,þarsemmetiðerútfrámarkmiðumskólansogallir
helstuþættirerumetnir.Tilþessaðhaldautanumskipulagiðþarfaðgeramatsáætlanirtil
lengriogskemmritíma.Matskerfiskólansáaðlýsaískólanámskrá,m.ameð
langtímaáætlun,þannigaðljóstséhvaðaþættirerumetniroghvenæroghverjarhelstu
gagnaöflunaraðferðireru.Ínákvæmrimatsáætlunfyrirhvertskólaáreruviðfangsefni
matsinstilgreindogtengslþeirraviðmarkmiðskólans.Framþarfaðkomahvernigaflaeigi
gagnaogfráhverjumogsetjaframviðmiðumárangur.Geraþarftímaáætlunogtilgreina
ábyrgðaraðilafyrirhvernþátt.
Dæmiumlýsinguámatskerfi,semfelurísérlangtímaáætlunímati,máfinnaíviðauka1og
dæmiummatsáætlunfyrirhvertskólaármáfinnaíviðauka2.
Héráeftirverðurfjallaðnánarummatsteymiogþátttökuíinnramati,viðfangsefniinnra
matsogvaláviðmiðum.
2.1 Matsteymiogþátttakaíinnramati
Innramatersamvinnuverkefniallsskólasamfélagsinsogallirhagsmunahóparþurfaaðkoma
aðhelstuþáttummatsferlisins,eftirþvísemviðá.Skólastjóriberábyrgðáinnramatií
sínumskólaenmikilvægteraðframkvæmdogutanumhaldþessdreifistáfleiriaðila.
Mikilvægteraðkomaáfótmatsteymiþarsemfulltrúarstjórnenda,kennara,annarra
starfsmanna,nemendaogforeldrasitja.Teymiðsérumskipulagmatsinsogberábyrgðá
framkvæmdþess,alltfráskipulagningutileftirfylgniviðumbætur,ísamráðiviðskólastjóra.
Teymiðskiptirmeðsérverkumogkýssérformannsemleiðirstarfþess.Matsteymiðvirkjar
aðrameðsérímatinu.Ákjósanlegurfjöldiímatsteymier3til8ogferþaðeftirstærðskóla.Í
stærriskólumergottaðfulltrúarallrastigaog/eðadeildaeigisinnfulltrúaíteyminuog
matsteymingætujafnvelveriðfleirieneitt.Ímjöglitlumskólumeruöllverkáhendifárraog
þágætuallirstarfsmennsetiðímatsteymi.
Matiðþarfaðverasamofiðdaglegustarfi,þannigaðgagnaséaflaðíkennslustundumog
öðruskipulögðuskólastarfi.Greininggagnaogmarkvissarsamræðurumumbæturættuað
stórumhlutaaðfaraframáföstumfundum,tildæmisteymisfundum,árgangafundum,
deildarfundum,faggreinafundum,kennarafundum,starfsmannafundum,stjórnendafundum,
fundumforeldraráðsogskólaráðs.Kennarar,ogaðrirfagmennskóla,gegnalykilhlutverkií
innramatimeðgagnaöflun,greininguágögnumogframkvæmdumbótaídaglegustarfi.
Þegarinnramaterskipulagtþarfaðgætaþessaðgagnaséaflaðfránemendum,starfsfólki
ogforeldrum,þannigaðraddirallrafáiaðheyrast.Innramatsemsamofiðerdaglegu
skólastarfi,meðþátttökuallrahagsmunahópa,erþaðsemstefnterað.
Skipulagningmatsins–10
2.2 Viðfangsefniinnramats
Samkvæmtviðmiðumuminnramateigaskólaraðveljasérviðfangsefniútfrástefnuog
markmiðum,þarsemmetiðerhvortogaðhvemikluleytimarkmiðhafanáðstogmetaþarf
allahelstuþættistarfsins.Skólarþurfaaðkomaséruppákveðnukerfiþarsemmikilvægir
þættirerumetnirárlegaenaðrirþættirannaðhvertáreðasjaldnar,allteftiraðstæðumá
hverjumstað.Þessþarfaðgætaaðætlasérekkiumofogþvíermikilvægtaðforgangsraða
viðfangsefnumútfrástefnuogmarkmiðum,niðurstöðuminnramatsogaðstæðumá
hverjumstað.
Viðfangsefniinnramatsígrunnskólaerhægtaðflokkaámismunandivegu.Hérerstuðstvið
þáflokkunsemnotuðeríytramatigrunnskólahérálanditilaðauðveldaskólumaðnýtasér
þauviðmiðísínuinnramati.
Helstuviðfangsefniinnramatsígrunnskólaeru:10
Námogkennsla:
• Inntak,árangurogframfarir.
• Skipulagnámsognámsumhverfi.
• Kennsluhættiroggæðikennslu.
• Námshættirognámsvitund.
• Lýðræðislegvinnubrögð,þátttakaogábyrgðnemenda.
• Skóliánaðgreiningar.
Mannauður:
• Fagmennskastarfsfólks.
• Starfsánægja,líðanogaðbúnaðurávinnustað.
Stjórnun:
• Stjórnandinnsemfaglegurleiðtogi.
• Stjórnungrunnskólans.
• Faglegtsamstarf.
• Skólaþróun.
• Skóladagurnemenda,skólanámskrá,starfsáætlun,áætlanirogverklagsreglur.
Skólabragur:
• Viðmótogmenning.
• Velferðoglíðannemenda.
• Samstarfheimilaogskóla.
Innramat:
• Framkvæmdinnramats.
• Umbótastarfíkjölfarinnramats.
10ByggtáBirnaSigurjónsdóttiro.fl.,(2012);BirnaSigurjónsdóttir,HrundLogadóttir,RagnheiðurAxelsdóttirogÞóraBjörk
Jónsdóttir,(2015);Skóla-ogfrístundasviðReykjavíkurborgarogNámsmatsstofnun,(2014b)ogSkóla-ogfrístundasvið
ReykjavíkurborgarogNámsmatsstofnun,(2014a)
Skipulagningmatsins–11
Matáárangriogframförumnemenda,tildæmismeðgreininguániðurstöðumnámsmats,er
mikilvægurþátturíkerfisbundnumatihversskóla.Námogkennslu,hjartaskólastarfsins,
þarfaðmetameðeinhverjumhættiáhverjuáriþarsemmatiðferframsemhlutiafdaglegu
starfikennara,nemendaogannarrastarfsmannaeftirþvísemviðá.
Þaðskiptirmiklumáliaðviðfangsefniðséskýrtíhugumþeirrasemaðmatinukomaogað
búiðséaðákveðanákvæmlegahvaðáaðmetasvoaðmatiðverðimarkvisst.Umræðaum
viðfangsefnið,áðurenhafisterhanda,ermikilvæg.
2.3 Valáviðmiðum
Samhliðavaliáviðfangsefnumþarfaðveljaviðmiðumgæðiogárangur.Viðmiðersú
gæðalýsingog/eðamælikvarðisemstuðsterviðtilaðmetahvorteðahversuveltókstaðná
þvímarkmiðisemsettvar.Þaugetaýmistveriðsettfyrirhvernmatsþáttog/eðafyrir
ákveðnargagnaöflunaraðferðiroggetabæðiveriðskilgreindíorðumeðasettframítölum.
Mikilvægteraðsáttríkiískólasamfélaginuumþauviðmiðsemnotuðeruíinnramati.
Skólivelursíneiginviðmiðsemgrundvallastáaðalnámskráogstefnusveitarfélags.Þegar
viðmiðeruvalinert.d.hægtaðbyggjaá:
a) Viðmiðumumgæðiískólastarfifyrirytramatágrunnskólum.11b) Rannsóknarniðurstöðumogfræðaskrifum.
c) Samanburðiviðaðra.
d) Samanburðiámilliára.
2.3.1 Viðmiðíorðum–gæðalýsingar
Viðmiðumgæðiogárangurerhægtaðsetjaframísetningumeðalengrilýsingum.
Gæðalýsingaráhinumýmsuþáttumskólastarfsskerpaáherslurogsetjastarfinuákveðinn
rammasemauðveldarfaglegarumræðurogígrundun.Tilfrekariskýringargetavísbendingar
fylgtlýsingunum,semeruþábirtingarmyndirþessaðunniðsésamkvæmtþeim.Kennarar,
stjórnendurogstarfsmenn,eftirþvísemviðá,getabúiðtilgæðalýsingaráýmsumþáttum
starfsins,s.s.ágóðrikennslustund,áskipulagikennslustofuognámsumhverfiseðasamstarfi
viðnemendur.
Viðmiðumgæðiískólastarfifyrirytramatágrunnskólumerudæmiumviðmiðíorðumsem
skólargetanýttséríinnramati.Þarergæðumhelstuþáttaskólastarfslýst.Lýsingunum
fylgjavísbendingarsembendatilgæðastarfs.Skólargetabættviðeðabreytt,bæði
lýsingunumogvísbendingunum,eftirsínumáherslumogmarkmiðum,ogmikilvægterað
skólinngeriviðmiðinaðsínum.Viðmiðinogvísbendingarnarerugóðurgrunnursemskólar
getabyggtofaná.
Eftirfarandidæmiumgæðalýsinguogvísbendingarumnámshættiognámsvitundertekið
beintúrViðmiðumgæðiískólastarfifyrirytramatígrunnskólum(BirnaSigurjónsdóttiro.fl.,2012):
11BirnaSigurjónsdóttiro.fl.,(2012)
Skipulagningmatsins–12
2.3.2 Tölulegviðmið
Hægteraðsetjatölulegviðmiðumýmsaþættiískólastarfi,tildæmisumárangurog
framfarirísamræmdumogstöðluðumprófum,umnámsárangurogframfariríhinumýmsu
námsgreinum,umskólasóknogýmsarskráningart.d.fjöldaeineltismála.
Þegargagnaeraflaðmeðkönnunumoggátlistumergottaðbúiðséaðákveðafyrirfram
hvaðaniðurstöðurteljastgóðaroghvenærgrípaþarftilaðgerða.Skólarhafafrjálsarhendur
ívaliátölulegumviðmiðumenskynsamlegteraðstefnaháttánþessaðveraóraunsærog
alltafþarfaðtakamiðafaðstæðum.
Skólisemnotarlýsingunaírammanumhéraðofanogvísbendingarnarsemhennifylgja
geturt.d.aflaðgagnameðkönnuntilnemenda.Áðurenhúnerlögðfyrirerákveðiðaðsetja
viðmiðumað90%nemendaþurfiaðverafrekareðamjögánægðirmeðþærfullyrðingarí
könnuninnisemkannarþessaþætti.Grípaþurfitilaðgerðaefhlutfalliðferundir90%.
Algengteraðskólarnotibæðiviðmiðíorðumogtölulegviðmiðísínuinnramatiogoft
blandastþettasaman,þannigaðtölulegviðmiðgetaveriðmælikvarðiáhvortákveðinni
vísbendinguútfrágæðalýsingusénáð.
Dæmiumviðmiðogvísbendingarfyrirnámshættiognámsvitundnemenda
„Nemendureruáhugasamirumnámsitt.Leitaðereftirhæfileikumhversogeinsogþeimgertkleiftaðskiljaog
metaeigiðágæti.Nemendurvinnaaðmarkmiðumnámssínsmeðfjölbreyttumleiðum.Nemendurhafavaxandi
ábyrgðviðaðveljaviðfangsefniognámsaðferðir.Nemendurlæraaðígrundaeigiðnámogþroskaogmetagæði
vinnusinnar.Nemendurerumeðvitaðirumstyrkleikasínaogþarfirínámi.
Vísbendingar
a)Námnemendatekuraðhlutamiðafáhugasviðiþeirra.
b)Nemendurfámarkvissaþjálfunífjölbreyttumnámsaðferðum.
c)Nemendahóparvinnaaðmismunandiverkefnumogmeðfjölbreyttumaðferðum.
d)Nemendurþekkjaeiginstyrkleikaínámi.
e)Nemendurgerasérgreinfyrirognýtasérmismunandileiðirtilaðaflasérþekkingarogleikniínámi.
f)Nemendurgetavaliðsérnámsaðferðeftirviðfangsefnieðaeiginnámsstíl.
g)Nemendurberavaxandiábyrgðáaðveljaviðfangsefniogeiginnámsaðferðir.
h)Nemendurnýtaupplýsinga-ogsamskiptatækniviðaðaflasérþekkingarogleikni.”
Gagnaöflun–13
3 Gagnaöflun
Þegarviðfangsefniogviðmiðhafaveriðvalinernæstaskrefaðaflaviðeigandigagnasem
sýnaframágæði/árangurþesssemmetiðer.Gögninþurfaaðvarpaljósiáþaðsemvið
viljumvitaumviðfangsefniðogþvíergott,viðskipulagningugagnaöflunar,aðspyrja
spurningaeinsoghvernigerbestaðfáupplýsingarumþetta?oghverterbestaðleitaeftirþeimupplýsingum?Stundumliggurljóstfyrirhvernigbesteraðaflagagnaogfráhverjum,
enofteruýmsirmöguleikarístöðunniogþáþarfaðveljabestuleiðinaog/eðanotafleirien
einaaðferðtilaðaukaáreiðanleika.
Nokkuralmennatriðisemgotteraðhafaíhugavið
gagnaöflun:
• Skoðahvortviðeigandigagnahafiþegarverið
aflað,þ.e.a.s.hvortþessigögnséutilískólanum.
• Sjálfsagteraðnýtaytrimatstæki(semaðrirhafa
hannað)enþáþarfaðgætaaðþvíaðtækinséu
aðlöguðaðþörfumskólanseinsoghægter.
• Matstækiþurfaaðveraskýrogeinföldínotkun.
• Virðaþarftrúnaðogfaraaðlögumogreglumumpersónugreinanleggögn.
Tilþessaðtryggjafjölbreytniogaukaáreiðanleikainnramatsergottaðaflagagnameð
þrennskonaraðferðum(EducationScotland,2015):
• Greinafyrirliggjandigögn.
• Fylgjastmeðávettvangi.
• Fáframálit,skoðanirogreynsluhelstuhagsmunaaðila.
Einogsérgefaþaugögnsemaflaðermeðhverriþessaraaðferðaákveðnasýn,ensaman
gefaþaugóðaheildarmyndaf starfinu í skólanum.Því er gott að skipuleggja gagnaöflun í
innra mati þannig að gagna sé aflað með öllum þremur aðferðunum, en þó þannig að
viðeigandigagnaséaflað.
Matá
gæðumog
árangri
Vettvangs-
athuganirÁlitog
skoðanir
helstu
hagsmuna-
aðila
Greining
fyrirliggjandi
gagna
Dæmi
Ískólaerveriðaðskoðakennsluhættiííslensku.
Viðeigandigagnaværitildæmishægtaðaflameð
þvíaðkennararrýnaíeigiðstarf,með
jafningjamatieðavettvangsathugunum
stjórnanda.
Efleitaðværitilforeldraíkönnunværiekkium
viðeigandigögnaðræðaþvíólíklegterað
foreldrarvitinógumikiðumkennsluhættií
íslensku.
Gagnaöflun–14
3.1 Greiningfyrirliggjandigagna
Mikiðafgögnumverðurtilídagleguskólastarfisemnýtastíinnramati.Gögnineruþá
greindfyrirhópa,bekki,árgangaogskólanníheild.Hérerunokkurdæmiumþættisem
hægteraðgreina:
• Niðurstöðurýmiskonarnámsmats.
• Framfarirnemenda.
• Ástundun/mætingar.
• Skólanámskráog/eðaákveðnirþættirískólanámskrá.
• Starfsáætlunog/eðaákveðnirþættirístarfsáætlun.
• Fundargerðir.
• Ýmiskonarskýrslur,t.d.umákveðinverkefniogstarfiðíhverjumbekkeðaárgangi.
Kennararhaldautanummatáárangriogframförumsinnanemenda.Þeiraflagagna,rýnaí
þauogfylgjastmeðþvíhvernignemendumgenguraðnátilsettumhæfniviðmiðum.Með
námsmatierárangureinstaklingsinsskoðaðureníinnramatieruniðurstöðurskoðaðarfyrir
bekki,hópa,árgangaogskólanníheild.Stjórnendur,matsteymi,kennarateymiogaðrir,eftir
þvísemviðá,komaeinnigaðgreininguáárangriogframförum.Nýjustuupplýsingakerfin
fyrirskólabjóðauppáýmiskonargreininguánámsárangriþarsemhægteraðhorfaástöðu
nemendahópsinsíheildoghópainnanhans.Einnigerhægtaðberasamanbekki,hópa,
námsgreinarogskóla.
Gátlistarerugóðhjálpartækiþegargreinaþarffyrirliggjandigögnogmeðþeimerhægtað
skrániðurupplýsingarafýmsumtoga.Íinnramatiert.d.hentugtaðnotagátlistavið
greininguáskriflegumgögnum,svosemskólanámskráogstarfsáætlunogskriflegum
verkefnumnemenda.Ýmsarútfærslurerutilágátlistumenþeirþurfaaðveraskýrirog
einfaldiroggotteraðgeraráðfyrirathugasemdum.
Dæmiumgátlistafyrirmatáinnihaldiskólanámskrármáfinnaíviðauka3.
3.2 Vettvangsathuganir
Aðfylgjastmeðávettvangiergóðleiðtilaðaflagagna,þvíþannigfástbeinarupplýsingar,
fráfyrstuhendi,umþaðsemgeristíkennslustofunnieðanámsumhverfinu.Þegargagnaí
innramatieraflaðmeðvettvangsathugunumverðurmatiðsamofiðdagleguskólastarfi.
Dæmiumvettvangsathuganir:
• Kennarar,stjórnendurogaðrarfagstéttirmetaeigiðstarf.
• Jafningjamat–kennararmetastarfhversannars.
• Stjórnendurfylgjastmeðnámiogkennslu.
Allirhagsmunahópargetakomiðaðvettvangsathugunumoglistinnhéraðofanerekki
tæmandi,t.d.ervelhægtaðvirkjanemendurívettvangsathugunum.Vettvangsathuganir
þurfaaðveravelundirbúnarogbúiðaðákveðafyrirframhvaðaþættiáaðskoða.Gátlistar,
þarsembúiðeraðskrániðurþauatriðisemskoðaá,komaaðgóðugagnií
vettvangsathugunumrétteinsogþegarfyrirliggjandigögnerugreind.
Gagnaöflun–15
Dæmiumgátlistafyrirmatánámiogkennslumáfinnaíviðauka3.
Þegargagnaíinnramatieraflaðmeðvettvangsathugunumþarfaðríkjasáttum
meðhöndlungagnaogframsetninguniðurstaðna.Virðaþarftrúnaðoggætaþessað
niðurstöðurverðiekkipersónugreinanlegar.Þessimálþarfaðræðaásameiginlegum
fundum,áðurenhafisterhanda,ogættihverskóliaðsetjasérreglurummeðferðslíkra
upplýsinga.
3.2.1 Aðmetaeigiðstarf
Kennararogstjórnendurígrunnskólametaeigiðstarfíþeimtilgangiaðskiljaþaðbeturog
þróasigáframístarfi.Leitaðerísmiðjustarfendarannsóknaenslíkarrannsóknirískólum
erugóðleiðtilaðlæraogvaxaístarfi(HafþórGuðjónsson,2011). Kennarinnskoðareiginkennsluogáhrifhennaránemendur.Hanngætitildæmisveriðaðprófanýjakennsluaðferð
eðanýjaaðferðviðnámsmatogkannaðáhrifinánemendurmeðþvíaðleitasjónarmiða
þeirraeðameðþvíaðskoðanámsárangur.Skráningerlykilatriðiþvíþannigverðatilgögn
semerugreindtilaðfáframniðurstöðu.Samvinnaogsamræðurkennaraumrannsóknina,
ferliðogniðurstöðurnar,erumikilvægurþátturíslíkumrannsóknum.
3.2.2 Jafningjamat
Íþeimskólumþarsemteymiskennslaerráðandiertilvaliðaðnýtasérsamstarfiðtil
markvissrarrýniánámogkennslumeðvettvangsathugunum.Kennararnirskipuleggja
kennslunasaman,ákveðahvaðaþáttumáaðfylgjastsérstaklegameð,aflaviðeigandigagna
semþeirsvorýnasamaní,skráoggreina.Þarsemekkierteymiskennslaþarfaðgeraráð
fyrirjafningjamativiðskipulagkennslu.
Traustoggóðsamvinnaergrundvöllurjafningjamats.Besteraðkennararveljisigsaman
sjálfir,skoðifyrirframákveðnaþættiínámiogkennsluútfráviðfangsefnuminnramatsog
ræðisvoniðurstöðurnar,bæðiumþaðsemvelergertogtillöguraðþvísembeturmáfara.
Gætaþarfaðjafnvægiámillijákvæðraþáttaogþeirraatriðasembætamáþannigað
umræðanséávalltuppbyggjandi.
3.2.3 Stjórnendurfylgjastmeðnámiogkennslu
Stjórnendurgetafylgstmeðnámiogkennsluútfrágátlistum.Þáertildæmishorftá
fyrirframákveðnaþættiútfráviðmiðumumgæðisemunninhafaveriðísameininguaf
kennurumogstjórnendum.Mikilvægteraðstjórnandiogkennariræðimálinogfariyfirþað
semvelergertogþauatriðisembeturmegafara.Einsogalltafþarfaðgætaaðjafnvægi
þarnaámilliogaðumræðanséuppbyggilegogkomiskólastarfinuíheildtilgóða.
3.2.4 Ýmisafbrigðivettvangsathugana
Vettvangsathuganirgetaveriðafýmsumtogaogumaðgeraaðnotahugmyndaflugiðþegar
slíktmaterskipulagt.Einhugmynd,semupprunalegakemurfráJapanenhefurnáð
útbreiðsluvíðar,errannsóknarkennslustund(MacBeath,2012).Þessiaðferðhefurverið
notuðhérálandiviðkennslukennaranemaístærðfræði(GuðbjörgPálsdóttirogGuðný
HelgaGunnarsdóttir,2012).Írannsóknarkennslustundvinnakennararsamanílitlumhópum
aðþvíaðskipuleggjaeinakennslustund.Markmiðstundarinnar,skipulagoginntakerrættí
þaula.Stundinersvokennd,þarsemþátttakendurýmistkennaeðafylgjastmeðkennslu.Á
Gagnaöflun–16
eftirerrættumhvaðtókstveloghvaðþarfaðbætaogofterhaldinkynningáverkefninu
fyriraðrakennaraskólanseðajafnvelfyrirkennaraúröðrumskólum,foreldraeða
menntayfirvöld.
Kennararlærahveraföðrumoglíklegteraðmargirkennarartengislíkasamvinnuekki
endilegaviðinnramat.Ímannauðihversskólaliggurmikilþekkingogreynslasemmikilvægt
eraðnýtasembestmeðþvíaðmiðlahenniáfram.Vettvangsathuganirýmiskonareru
tilvaldartilþessaðdreifaþekkinguogreynsluinnanskólansogjafnveltilsamstarfsskóla.
3.3 Aðfáframskoðanir/álithagsmunaaðila
Kannanir,viðtölogrýnihópareruþekktargagnaöflunarleiðirtilaðfáframskoðanirogálit
hagsmunaaðilaeneinnigermarkvissthægtaðnýtasamræðurýmiskonar,t.d.áfundumogí
viðtölum,ísamatilgangi.Slíkgagnaöflunþarfaðveravelskipulögðogniðurstöðurþarfað
skráoggreina.
Helstuaðferðirtilaðfáframskoðanir/álithagsmunaaðilaeru:
• Kannanirtilnemenda,starfsmannaogforeldra-Sjálfsagteraðnýtaytrikannanir,t.d.ávegumsveitarfélags,enmikilvægteraðaðlagaþæraðviðfangsefninu.
• Rýnihópar-Viðfangsefniinnramatsræddíhópinemenda,kennara,starfsmanna
eðaforeldra.Besteraðræðaviðnemendursér,foreldrasérogsvoframvegis.
• Ýmisafbrigðirýnihópa/fundir-Ákveðnirþættiríinnramatiræddiráhverskonar
fundum,t.d.starfsmannafundum,kennarafundum,bekkjarfundum,árgangafundum,
foreldrafundum,matsfundumogkaffihúsafundum.
• Viðtöl-Tilteknirþættirmatsræddirístarfsmannaviðtölum,nemendaviðtölumog
foreldraviðtölum.
3.3.1 Spurningakannanir
Spurningakannanireruhentugarínotkuníinnramatiskóla.Meðþeimerhægtaðafla
margvíslegraupplýsingafránemendum,starfsmönnum,foreldrumogöðrum
hagsmunaaðilumáskömmumtíma.Meðspurningakönnunumertildæmishægtfá
upplýsingarumýmsarstaðreyndir,umupplifunogreynsluþeirrasemsvaraoghversu
ánægðir/óánægðirþeirerumeðýmsaþættiskólastarfsins.Áðurenspurningakönnuner
búintilþarfaðákveðanákvæmlegahvaðaupplýsingaerþörfoghvernigþærverðanotaðar.
Aðganguraðókeypiseðaódýrumforritumánetinuauðveldaskólumgerð,fyrirlögnog
úrvinnsluspurningakannana.
Gagnaöflun–17
3.3.1.1 Hönnunognotkunspurningakannana
Spurningaríkönnunumgetaveriðlokaðar,hálfopnareðaopnar.Ílokuðumspurningumeru
allirsvarkostirsettirframámeðanopinspurninghefurenganákveðinnsvarkost.Hálfopnar
spurningarbjóðauppábæðisvarkostiogopinsvörogþærerhægtaðnotaþegarsvarkostir
erumargirenekkiallirþekktir.
Íopnumspurningumgetaþátttakendursvaraðeftirsínuhöfðiogsettframsínarskoðanirog
viðhorfánþessaðverabundnirviðákveðnasvarmöguleika.Þærbjóðaþvíuppálengri
útskýringarogstundumkomaóvæntarengagnlegarupplýsingarfram.Svöropinna
spurningaþarfaðflokkaogskráogþvígeturúrvinnslaoggreiningáþeimveriðtímafrek.
Gotteraðhugaaðeftirfarandiatriðumviðgerðkönnunar(InspectorateDepartmentof
EducationandSkills,2012):
• Útskýrahversvegnalistinnerlagðurfyrirogtilgreinaaðgættséaðnafnleyndog
trúnaði.
• Gefaskýrarleiðbeiningarumhvernigáaðsvara.
• Hafaröðspurningaskýraogrökrétta.
• Ekkihafaofmargarspurningar.
• Forðastóþarfaspurningar(þóþaðségamanaðvitasvörin).
• Spyrjaumeittefnisatriðiíhverrispurningu.
• Forðastleiðandispurningar.
• Orðaspurningarmeðþásemsvaraíhuga,forðastflókiðorðalag.
Dæmiúrspurningakönnuntilstarfsmanna–lokaðarspurningar
Mjög
sammála
Frekar
sammála
Frekar
ósammála
Mjög
ósammála
Faglegsamskiptiámillikennaraskólanseru
almenntgóð
Kennararlærahveraföðrum
Égfætækifæritilaðþróamigístarfi
Égfæstuðningoghvatninguístarfi
Dæmiumopnarspurningaríspurningakönnuntilnemendaumnámogkennsluístærðfræði
Hvaðgengurbestístærðfræðitímum?
______________________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________________
Hvaðererfiðastístærðfræðitímum?
______________________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________________
Gagnaöflun–18
Einnigþarfaðhugaaðgerðsvarkosta(ÞorlákurKarlsson,2003):
• Gotteraðsvarkostirkomiframíupphafispurninga
t.d.hversusammála/ósammálaertþú.
• Þeirverðaaðveratæmandiogmegaekkiskarast
t.d.mjögsammála–frekarsammála–frekarósammála–mjögósammála.
• Kvarðiverðuraðnáallaleiðíbáðaráttir
t.d.alltaf–oft–stundum–sjaldan–aldrei.
Gotteraðprófakönnunáðurenhúnerformlegalögðfyrirmeðþvíaðleggjahanafyrir
nokkraaðila.
Dæmiumspurningalistatilnemendamáfinnaíviðauka4.
3.3.2 Rýnihópar
Rýnihópaviðtalergóðgagnaöflunaraðferðþegarrýnaþarfdýpraíákveðinviðfangsefniinnra
mats.Þaugetaveriðhlutiafhefðbundinnigagnaöflunenþarsemþaugefadýprisýná
viðfangsefninheldurenkannanirgetureinnigveriðgottaðtakaslíkviðtölefeinhver
óánægjaeðaóvissaumákveðinmálefnikemurframíkönnunum.
Ákjósanlegurfjöldiírýnihópier6til8manns.Þátttakendurræðafyrirframákveðinmál,
viðfangsefnimatsins,íhópisemtildæmisgeturveriðsamsetturafkennurum,nemendum
eðaforeldrum.Gætaþarfaðjafnvægiíhópnumþannigaðallireigijafnamöguleikaáþvíað
tjásigogaðhópurinnséþannigsamsetturaðþátttakendurhafisvipaðaaðkomuaðþvísem
umerrætt.Yngrinemendurgætutildæmisátterfittmeðaðtjásigefþeirværuírýnihópi
meðeldrinemendumogerfittgeturveriðaðblandasamanólíkumhópum,einsog
foreldrumogkennurum,þvíaðkomaþessarahópaaðmálefnumskólanserólík.
Rýnihópaviðtaliþarfaðstjórnaogákveðafyrirframþaumálefnisemræðaá.Góðleiðerað
búatilviðtalsrammasemfariðereftiríviðtalinu.Æskilegteraðrýnihópaviðtalvariekki
lengurenklukkutímaogjafnvelskemurefrætterviðyngrinemendur.Gætaþarfaðþvíað
viðfangsefninrúmistinnanþesstímasemætlaðurer.
Ákjósanlegteraðhafabæðiviðtalsstjórnandaogritaraíviðtalinu,þarsemsjórnandinnspyr
spurningaogsértilþessaðallirþátttakendurfáiaðleggjasitttilmálannaogritarinnskráir
niðurþaðsemframkemur.Efekkiermöguleikiáaðhafa
ritarageturveriðgottaðtakaviðtaliðupp,meðleyfi
þátttakenda,ogskrániðurhelstuatriðieftirá.Efviðtaliðer
tekiðuppþáermikilvægtaðeyðaupptökunniumleiðog
búiðeraðvinnaúrhenni.Ílokrýnihópaviðtalsergottað
gefaþátttakendumfæriáaðtjásigumþaðsemáþeim
brennurogekkihefurþegarkomiðfram.
Hlutverkviðtalsstjórnandaírýnihópiermikilvægtþvíhann
þarfaðsjátilþessaðallirfáiaðtjásig,aðumræðaníhópnumfáiaðþróastogaðfærisé
gefiðánánariútskýringumáhugmyndumogskilningiþátttakenda.Samræðaníhópnumer
mikilvæg,þaðaðhlustaeftirskoðunumannarraogbyggjaáframáþeim.Stjórnandiþarfað
Kennarargetaírýnihópirættum
ákveðinviðfangsefninámsog
kennslu.Helstikosturrýnihópaer
samræðan,þátttakendursegjasitt
álitenhlustajafnframtáhinaogoft
kviknaviðþaðnýjarhugmyndirog
nýjarvíddiropnast.
Gagnaöflun–19
gætaþessaðblandasérekkiíumræðuna,hannspyrspurninga.Gotteraðbyrjaáopnum
spurningumsemsíðanþróastíafmarkaðrispurningareftirþvísemumræðunniumákveðið
málefnivindurfram.Ílokintekurstjórnandinnsamanoggefurþátttakendumfæriáaðbæta
viðumræðuna.Gætaþarfaðnafnleyndogtrúnaðiírýnihópaviðtölumogrétteraðárétta
þaðviðþátttakenduríupphafiviðtals.
Dæmiumviðtalsrammafyrirrýnihópaviðtalmáfinnaíviðauka5.
3.3.3 Ýmisafbrigðirýnihópa/fundir
Samræðaerákaflegamikilvægíinnramatiogumaðgeraaðvirkjahugmyndaflugiðþegar
skipuleggjaáumræðuumviðfangsefniinnramats.Hérerunokkurdæmi:
• Kaffihúsafundir,þátttakendumáfundinumerskiptíminnihópaþarsemrætterum
ákveðinmálefni.Efræðaþarfmörgmálefnierþeimdeiltástöðvar/borðoghver
hópurræðirmálefniðáhverristöðíákveðinntíma,kemstaðsameiginlegri
niðurstöðusemerskráðogtekinsamanafstjórnendumfundarins.Kaffihúsafundier
hægtaðútfæraáýmsafleirivegu.
• SVÓT-greiningþarsemsamræðaferframíhópumumstyrkleika,veikleika,ógnanir
ogtækifæriviðfangsefnisins.
• Samræðurkennaraogannarrastarfsmannaeftirþvísemviðá,ígrundunáhinum
ýmsufundumumviðfangsefniinnramats.
3.3.4 Einstaklingsviðtöl
Ásamaháttogrýnihópaviðtölgetaeinstaklingsviðtölgefiðdýpriupplýsingarum
viðfangsefniinnramatsent.d.kannanir.Viðtölerugóðtilaðfáframgildismat,viðhorfog
reynsluogþaugetagefiðnýjasýnáviðfangsefnið.
Sásemtekurviðtaliðþarfaðverameðfyrirframtilbúinnviðtalsrammaútfráþeim
viðfangsefnumsemræðaámeðfáumenskýrumspurningum.Lengdviðtalsinsþarfeinnig
aðákveðafyrirfram.Spyrillinnskrifarhjásérþauatriðisemframkomaíviðtalinuinní
viðtalsrammann,enmikilvægteraðfyllahannbeturútviðfyrstatækifæri.Gotterað
endurtakaþaðsemframhefurkomiðílokviðtalsþannigaðviðmælandanumgefistfæriáað
leiðréttaefrangterfariðmeð.Einstaklingsviðtölþurfaaðverasveigjanlegogmikilvægter
aðgefaviðmælandanumfæriáaðbætaviðfráeiginbrjóstit.d.ílokviðtals.Hafaþarfíhuga
aðþærupplýsingarsemfástíviðtaligetamótastafþvíhverspyrillinner.Ekkiertildæmis
vístaðallarupplýsingarkomiframefþaðerskólastjórnandisemtekurviðtalið.Einsogí
rýnihópaviðtölumþarfaðgætanafnleyndarogtrúnaðarogefviðtaliðertekiðupptil
hagræðingarþarfþaðaðverameðleyfiviðmælandaogeyðaskalupptökunniumleiðog
búiðeraðvinnaúrhenni.
Helstiókostureinstaklingsviðtalaerhvaðþauerutímafrekþarsemeinungisertekiðviðtal
viðeinnþátttakandaíeinu.Tilaðsparatímaerhægtaðnýtaönnurviðtöl,einsog
starfsmannaviðtöleðaforeldraviðtöl,tilgagnaöflunarfyririnnramatenþáerréttaðgefa
viðtalinuheldurlengritímaenannarseráætlaðurogslíktþarfaðgerameðsamþykkiþeirra
semaðkoma.
Dæmiumviðtalsrammafyrireinstaklingsviðtalmáfinnaíviðauka5.
Greiningogmat;styrkleikarogtækifæritilumbóta–20
4 Greiningogmat;styrkleikarogtækifæritilumbóta
Þegarbúiðeraðaflagagnaernæstaskrefaðgreinagögninogleggjaáþaumat.Niðurstöður
eruþáteknarsamanfyrirhvertviðfangsefni.Stundumergagnaumviðfangsefniðaflaðmeð
einniaðferðenoftastþarfaðtakasamanólíkgögnfyrirhvertviðfangsefni.Öllgögnþurfaað
liggjafyriráðurenendanlegtmatferfram.
Dæmiumslíkgögneru:
• Niðurstöðurprófaeðaannarsnámsmats,framfarirnemenda.
• Yfirlityfirástundun/mætingar.
• Niðurstöðurkannana.
• Gátlistarogsamantektáþeim.
• Skráningarýmiskonareðasamantektskráninga,t.d.úrrýnihópumogviðtölum.
Matiðsjálftferþannigframaðmatsteymiog/eðaönnurteymiferyfiröllgögnumhvert
viðfangsefni,ræðirniðurstöðurnarogbersamanviðviðmiðin.Síðanerályktaðútfráþvíum
gæðiogárangur.Matiðerákveðinndómurumstöðumálaogeríeðlisínuhuglægt.
Samræðaníhópnum/unumermikilvægtilaðkomastaðniðurstöðuþarsemopinská
umræða,sembyggðerátraustumgögnum,eykurlíkurnaráaðniðurstöðurmatsinsséu
áreiðanlegar.Mikilvægteraðskrániðurstöðurgreiningarogmatsfyrirhvertviðfangsefniog
áhverjuhúnbyggist.
Effarinersúleiðaðmetaeftirgæðalýsingumíorðumogvísbendingarmeðþeim,líktog
rættvarumíviðmiðakaflanumhéráundan,erhverrivísbendingugefineinkunnáfyrirfram
ákveðnumkvarða.Skólarveljasinnkvarðaenhérerdæmiumkvarðasembyggðurerá
kvarðanumsemMenntamálastofnunogReykjavíkurborgnotaíytramatiágrunnskólum
(BirnaSigurjónsdóttiro.fl.,2012)
A Mjöggottverklagsemsamræmistfyllilegalýsinguágæðastarfi.
B Gottverklag,flestirþættirísamræmiviðlýsinguágæðastarfi.Styrkleikarerufleiri
enveikleikar.
C Verklagiábótavant,uppfyllirviðmiðumgæðastarfaðsumuleytieneinhverjir
mikilvægirþættirþarfnastumbóta.Veikleikarfleirienstyrkleikar.
D Óviðunandiverklag,uppfyllirekkiviðmiðumgæðastarfímörgummikilvægum
þáttum.
EfþessikvarðiernotaðurþágætuallarvísbendingarsemfáeinkunninaAtalisttilstyrkleika
enCogDþarfnastumbóta.
Framsetningniðurstaðna–21
5 Framsetningniðurstaðna
Áherslaníinnramatierfyrstogfremstáskólaþróunogumbæturenekkiáskriffinnskuog
skýrslugerð.Enguaðsíðurermikilvægtaðmatsteymitakihelstuniðurstöðurinnramats
samanárlegaogsetjiframístuttagreinargerð.Íhenniættueinungisaðkomafram
niðurstöðurþeirrargreiningarogþessmatssemframhefurfariðinnanskólansogfjallaðer
umíkafla4.
Greinargerðuminnramatgeturveriðsettframámismunandihátt.Hérerdæmium
uppsetninguágreinargerðmeðhelstuþáttumsemframþurfaaðkoma:12
Kafli Lýsing
Inngangur Gotteraðsegjastuttlegafráskólanum,svosemfjöldanemenda,
samsetninguþeirraoghelstusérkennumskólans.Sérstaklegaskalfjalla
umþáþættisemáhrifgætuhaftániðurstöðurmatsins.
Allarupplýsingarumvinnubrögðíinnramati,matskerfiskólansog
matsáætlanireigaaðveraískólanámskráogstarfsáætlun.Hérernógað
vísatilþessaraupplýsingaenefbrugðiðhefurveriðútafmatsáætlunum
ermikilvægtaðútskýraþað.
Niðurstöður Íniðurstöðukaflaerfjallaðumhelstuniðurstöðurinnramatsinsútfrá
markmiðumskólans,þaðeraðsegjahverniggengiðhefuraðnáþeim
fram.Gotteraðleggjasérstakaáhersluáaðfjallaumþáþættisem
teljasttilstyrkleikaogtækifæratilumbóta.Alltafþarfaðgætaþessað
birtaekkiviðkvæmareðapersónugreinanlegarupplýsingar.
Samantekt Ílokinergotteraðtakasamanstyrkleikaogtækifæratilumbótaí
punktaformiogvísaíumbótaáætlun.
Gotteraðhafaíhugaviðskrifinaðgreinargerðinerskrifuðfyrirstarfsfólk,nemendur,
foreldra,skólaráð,fræðsluyfirvöldogallaþásemhagsmunaeigaaðgætaoghúnþarfað
veraskýr,hnitmiðuðogstutt.Greinargerðinaþarfaðbirtaopinberlega,tildæmisá
heimasíðuskóla,þannigaðallirhagsmunaaðilarhafiaðgangaðhenni.
Öllgögnsemverðatilíinnramatierugeymdískólanumáviðeigandiháttþarsemfariðer
eftirlögumogreglumumvarðveislugagna.Skólargetabirthráarniðurstöður
spurningakannanaíheildsinniáheimasíðuenalltafþarfaðgætavelaðþvíaðbirtaekki
persónugreinanlegarupplýsingar.
12ByggtáInspectorateDepartmentofEducationandSkills,(2012)ogSigurlínaDavíðsdóttiro.fl.,(2011)
Umbótaáætlun–22
6 Umbótaáætlun
Eittmikilvægastaskrefiðíinnramatieruumbæturnar,aðöllsúvinnasemlögðhefurveriðí
matiðskiliraunverulegumumbótumsemhagsmunaaðilarþekki,finnioggetibentá.
Geraþarfáætlunumumbæturfyrirþáþættisemskilgreindirerusemtækifæritilumbótaog
mikilvægteraðsamhliðaþvífariframsamræðahelstuhagsmunaaðilaumþessaþætti,
ástæðurþeirraoghvernighægteraðgerabetur.
Eftirfarandiþættirþurfaaðkomaframíumbótaáætlun:
• Umbótaþáttur.
• Markmiðmeðumbótum.
• Aðgerðirtilumbóta.
• Tímaáætlun.
• Ábyrgðaraðili/ar.
• Endurmat,hvenæroghvernig.
• Viðmið.
Íumbótaáætlunþarfaðtilgreinahvaðaaðgerðaáaðgrípatilfyrirhvernumbótaþáttog
hvertmarkmiðiðermeðumbótunum.Ákveðaþarftímasetninguumbótannaoghverer
ábyrgurfyrirframkvæmdinni.Einnigþarfaðsetjaframviðmiðumárangurafumbótunum.
Aðsíðustuþarfaðhugaaðmatiáþvíhvernigtiltókstmeðumbæturnarogbætaþvíinní
matsáætlun,tildæmisfyrirnæstaskólaár,efviðá.
Efumbótaþættirerumargirermikilvægtaðforgangsraðaþeimísamráðivið
skólasamfélagið.Starfsþróunkennaraerofthlutiafumbótumogþvíþarfaðgætaað
samræmiámilliumbótaáætlunarogstarfsþróunaráætlunar.Umbótaáætlunþarfaðbirta
opinberlegaásamtgreinargerðuminnramat.
Dæmiumumbótaáætlunmáfinnaíviðauka6.
Þróuninnramats–23
7 Þróuninnramats Þaðtekurtímaaðþróainnramatogíraunermatiðsífelltíþróun.Héraðneðanmásjá
vísbendingarumhverniginnramatskólageturþróast.13Innramatbyrjaroftsemkrafaað
ofanenverðursameiginlegtverkefniskólasamfélagsinsþarsemunniðeraðþróunstarfsins.
Fyrstuskrefíinnramati Innramatíþróun Velþróaðinnramat
• Litiðeráinnramatsem
aukaverkefnisemkemur
ofanfrá.
• Ábyrgðáhöndumeins
eðafárraaðila,venjulega
stjórnanda.
• Matiðertilviljanakennt.
• Matiðbyggirágögnum
úrytrikönnunumán
aðlögunar.
• Gagnaöflunereinhæf.
• Gögneruekkigreind
nægjanlega.
• Niðurstöðuraðlitluleyti
nýttartilumbóta.
• Skilningurámikilvægi
innramats.
• Innramatiðerskipulagt
meðáætlunumaðhluta.
• Innramatiðtengist
markmiðumskólansen
markmiðekkimarkvisst
metin.
• Matsteymiskipað
fulltrúumstjórnendaog
kennara.
• Gagnaöflunnokkuð
fjölbreyttenytri
kannanirhafaekkiverið
aðlagaðar.
• Gagnaaflaðfráöllum
hagsmunahópum.
• Megináherslaá
framkvæmdmatsins.
• Greiningstyrkleikaog
tækifæratilumbótaað
hluta.
• Áherslaámatánámiog
kennsluekkimikil.
• Niðurstöðurnotaðartil
umbótaaðhluta.
• Niðurstöðurogáætlanir
birtaraðhluta.
• Skýrsameiginlegsýná
innramatogtilgangi
þess.
• Matiðervelskipulagtog
fylgirskráðuferliog
áætlunum.
• Metiðerútfrá
markmiðumskólansog
matiðnærtilallrahelstu
þáttastarfsins.
• Metiðútfráviðmiðum
umgæðiogárangur.
• Matsteymi/matshópar,
allirhagsmunahópar
komaaðmatinu.
• Áherslaerámatánámi
ogkennslumeðígrundun
ogsamræðum.
• Fjölbreyttgagnaöflun.
• Gagnaeraflaðfráöllum
hagsmunahópum.
• Niðurstöðureru
markvisstgreindarí
styrkleikaogþættisem
þarfnastumbótameð
samræðu.
• Niðurstöðurnotaðartil
umbótaogvið
stefnumótun.
• Umbótumfylgteftirmeð
endurmati.
• Niðurstöðurogáætlanir
opinberar.
• Matsaðferðirísífelldri
þróun.
13Byggtáaðalnámskrágrunnskóla(2013)ogEducationReviewOffice,(2014)
Lokaorð–24
8 Lokaorð Hérhefurveriðfjallaðuminnramatgrunnskóla,tilgangþessogframkvæmd.Innramatáað
veraísífelldriþróunrétteinsogskólastarfiðsjálftogþvíættuskólaraðveraóhræddirviðað
prófasigáframímatinuogfinnasínaleið.Mikilvægteraðtakaeittskrefíeinuogætlasér
ekkiumof.Umbæturnaríkjölfarmatsinseruumbunþeirrarvinnusemlögðerímatiðen
jafnframtskiptirferliðmáli,samræðurnarogígrundunin,þaðeflirfagmennsku.Þaðer
mikilvægtaðíslenskirskólarogfagfólkiðsemþarstarfarsegieiginsögu.
Heimildirogönnurritsembyggtvará–25
9 Heimildirogönnurritsembyggtvará AnnaKristínSigurðardóttir.(2013).Skólisemlærdómssamfélag.ÍRúnarSigþórsson,Rósa
EggertsdóttirogGuðmundurHeiðarFrímannsson(ritstj.),Fagmennskaískólastarfi:SkrifaðtilheiðursTraustaÞorsteinssyni.Reykjavík:HáskólinnáAkureyriogHólaútgáfan.
BirnaSigurjónsdóttir,BjörkÓlafsdóttirogÞóraBjörkJónsdóttir.(2012).Viðmiðumgæðiískólastarfifyrirytramatágrunnskólum.Reykjavík:Mennta-og
menningarmálaráðuneytiogSambandíslenskrasveitarfélaga.Sóttaf
https://mms.is/sites/mms.is/files/vidmid_visbendingum.pdf
BirnaSigurjónsdóttir,HrundLogadóttir,RagnheiðurAxelsdóttirogÞóraBjörkJónsdóttir.
(2015).Viðmiðumgæðiískólastarfifyrirytramatágrunnskólum:Skólastarfognámsaðstæðurískólaánaðgreiningar.Reykjavík:ReykjavíkurborgogNámsmatsstofnun.Sóttaf
http://reykjavik.is/sites/default/files/ymis_skjol/skjol_utgefid_efni/vidmid_um_gaed
astarf_skoli_an_adgreiningar.pdf
BjörkÓlafsdóttir.(2011).Innramatgrunnskóla:Leiðbeiningarogviðmiðfyrirsveitarfélögítengslumviðinnramatgrunnskóla.Reykjavík:Sambandíslenskrasveitarfélaga.Sótt
afhttp://www.samband.is/media/mat-og-rannsoknir-a-skolastarfi/Leidbeiningar-og-
vidmid-fyrir-eftirlit-med-innra-mati-lokaskjal.pdf
Chapman,C.ogSammons,P.(2013).Schoolself-evaluationforschoolimprovement:Whatworksandwhy?Reading:CfBT.Sóttafhttp://files.eric.ed.gov/fulltext/ED546801.pdf
EducationReviewOffice.(2014).Frameworkforschoolreviews.Sóttafhttp://www.ero.govt.nz/assets/Uploads/Framework-for-School-Reviews-2014.1.pdf
EducationScotland.(2015).Howgoodisourschool.4thedition.Livingston:EducationScotland.Sóttaf
http://www.educationscotland.gov.uk/Images/HGIOS4August2016_tcm4-
870533.pdf
GuðbjörgPálsdóttirogGuðnýHelgaGunnarsdóttir.(2012).Námssamfélagíkennaranámi.
Rannsóknarkennslustund.Netla.Veftímaritumuppeldiogmenntun.Sóttafhttp://netla.hi.is/greinar/2012/ryn/014.pdf
HafþórGuðjónsson.(2011).Kennarinnsemrannsakandi.RáðstefnuritNetlu-Menntakvika2011.Sóttafhttp://netla.hi.is/menntakvika2011/011.pdf
IngvarSigurgeirsson.(2013).Litrófkennsluaðferðanna:Handbókfyrirkennaraogkennaraefni.Reykjavík:Iðnú.
InspectorateDepartmentofEducationandSkills.(2012).SchoolSelf-Evaluation.GuidelinesforPrimarySchools.InspectorateGuidelinesforSchools.Sóttafhttp://schoolself-evaluation.ie/primary/
Heimildirogönnurritsembyggtvará–26
Lögumgrunnskólanr.91/2008.
MacBeath,J.(1999).Shoolsmustspeakforthemselves:Thecaseforschoolself-evaluation.London:Routledge.
MacBeath,J.(2012).TheFutureoftheTeachingProfession.Cambridge:Education
InternationalResearchInstitude,UniversityofCambridge,LeadershipforLearning,
TheCambridgeNetwork.Sóttafhttp://download.ei-ie.org/Docs/WebDepot/The
FutureoftheTeachingprofession.pdf
Mennta-ogmenningarmálaráðuneyti.(2013).Aðalnámskrágrunnskóla:Almennurhluti2011:Greinasvið2013.Sóttafhttps://www.menntamalaraduneyti.is/utgefid-
efni/namskrar/adalnamskra-grunnskola/
OECD.(2013).SynergiesforBetterLearning:AnInternationalPerspectiveonEvaluationandAssessmentParis:OECDPublishing.Sóttafhttp://www.oecd-ilibrary.org/education/synergies-for-better-learning-an-international-perspective-
on-evaluation-and-assessment_9789264190658-en
Reglugerðummatogeftirlitígrunnskólumogupplýsingaskyldusveitarstjórnaumskólahald
nr.658/2009.
SigurlínaDavíðsdóttir.(2008).Matáskólastarfi.Handbókummatsfræði.Reykjavík:BókaútgáfanHólar.
SigurlínaDavíðsdóttir,AuðurPálsdóttir,BjörkÓlafsdóttir,HalldóraPétursdóttir,HelgaDís
Sigurðardóttir,ÓlafurH.JóhannssonogSigríðurSigurðardóttir.(2011).Leiðbeiningaruminnramatskóla.Reykjavík:Íslenskamatsfræðifélagið.Sóttafhttp://eval.is/wp-
content/uploads/2011/08/Lei%C3%B0beiningar-um-innra-mat-uppsett-
loka%C3%BAtg%C3%A1fa.pdf
Skóla-ogfrístundasviðReykjavíkurborgarogNámsmatsstofnun.(2014a).Viðmiðumgæðiískólastarfifyrirytramatágrunnskólum:Mannauður.Drög.Reykjavík:Höfundar.
Skóla-ogfrístundasviðReykjavíkurborgarogNámsmatsstofnun.(2014b).Viðmiðumgæðiískólastarfifyrirytramatágrunnskólum:Skólabragur.Drög.Reykjavík:Höfundar.
ÞorlákurKarlsson.(2003).Spurningakannanir:uppbygging,orðalagoghættur.ÍSigríður
HalldórsdóttirogKristjánKristjánsson(ritstj.),Handbókíaðferðafræðiogrannsóknumíheilbrigðisvísindum(bls.331-356).Akureyri:HáskólinnáAkureyri.
Viðaukar–27
10 Viðaukar
Viðauki1-Dæmiumlýsinguámatskerfiískólanámskrámeðlangtímaáætluníinnra
mati
Matskerfigrunnskólaerlýstmeðeftirfarandihættiískólanámskrá:
Matseymi
Innramatiskólanserstjórnaðafmatsteymiísamráðiviðskólastjóra.Íþvísitja
skólastjórnandi,einnfulltrúikennaraaföllumstigum,fulltrúistarfsmanna,tveirfulltrúar
nemendaogtveirfulltrúarforeldra.Hvertmatsteymisiturítvöárogfulltrúaríteyminu
skiptameðsérverkum.Matsteymistjórnarmatinu,gerirmatsáætlanir,greinargerðirog
umbótaáætlanirogsérumaðkynnaogvirkjaraðrameðsérímatinu.
Metiðerútfrámarkmiðumskólans.Skólasamfélagiðhefurunniðviðmiðumgæðinámsog
kennsluútfráViðmiðumgæðiískólastarfifyrirytramatágrunnskólum(BirnaSigurjónsdóttiro.fl.,2012).Þessiviðmiðerunotuðímatinuenönnurviðmið,t.d.töluleg
viðmiðumárangurogumniðurstöðurkannana,eruákveðinísameininguáfundum
matsteymis.
Langtímaáætlunuminnramat
Viðfangsefni 2016-2017 2017-2018 2018-2019 2019-2020
Námogkennsla:
Inntak,árangurog
framfarirx x x x
Skipulagnámsog
námsumhverfix x x x
Kennsluhættiroggæði
kennslux x x x
Námshættirog
námsvitundx x
Lýðræðisleg
vinnubrögð,þátttakaog
ábyrgðnemenda
x x
Skóliánaðgreiningar x x
Mannauður:
Fagmennskastarfsfólks x x
Starfsánægja,líðanog
aðbúnaðurávinnustaðx x
Stjórnunogskipulag:
Stjórnandinnsem
faglegurleiðtogix x
Stjórnunskólans x x
Faglegtsamstarf x x
Skólaþróunog
starfsþróun x x
Skóladagurnemenda,
skólanámskrá,
starfsáætlun,áætlanir
ogverklagsreglur
x x x x
Viðaukar–28
Skólabragur:
Viðmótogmenning x x x x
Velferðoglíðan
nemendax x x x
Samstarfheimilaog
skóla x x
Innramat
Framkvæmdinnramats x x
Umbótastarfíkjölfar
innramats x x
Gagnaöflun
Greiningáárangriogfyrirliggjandigögnum:
• Árangurogframfarirííslensku,stærðfræðiogenskuísamræmdumprófum.
• Árangurogframfarirííslenskuogstærðfræðiíöllumárgöngummeðgreininguá
námsárangri.
• Árangurogframfarirílestri,t.d.meðlesskimunum,hraðlestrarprófum,
framsagnarprófumoglesskilningsprófum.
• Árangurítalnalykli.
• Skóladagurnemenda,skólanámskrá,starfsáætlunoginnramaterum.a.metineftir
gátlistumárlega.
Skoðanirogálithagsmunaaðila:
• Árlegarkannanirtilnemendaí4.-10.bekkþarsemspurterm.a.umlíðanískólanum,
bekkjarbrag,skólabragogtengslviðstarfsfólk.Broskallakannanirí1.-3.bekkárlega
þarsemspurterumsömuþættiáeinfaldarihátt.
• Bekkjarfundirogtengslakannaniríöllumárgöngumárlega.
• Kannanirtilkennaraogstarfsmannaannaðhvertárþarsemspurterm.a.um
stjórnun,starfsánægju,samskiptiogsamstarf.
• Kannanirtilforeldraannaðhvertárm.a.umskólabragogsamskipti.
• Árlegirkaffihúsafundirmeðforeldrumþarsemfjallaðerumviðfangsefniinnramats
hverjusinni.
• Foreldraviðtöl,spurtumviðfangsefnimats.
• Starfsmannasamtöl,spurtumviðfangsefniinnramats.
• Markvisssamræðaumviðfangsefnimatsáföstumfundumístarfinu.
Vettvangsathuganir:
• Kennarar,stjórnendurogaðrarfagstéttirinnanskólansrannsakaeigið
starf/jafningjamat.Starfsfólkvelureittviðfangsefniááritengtinnramatiskólans.
Valiðerámatsfundumáhverjuvoriútfráfyrirhuguðumviðfangsefnumnæsta
skólaárssamkvæmtmatsáætlun.
• Stjórnendurfylgjastreglulegameðnámiútfráviðfangsefnuminnramats.
Greiningágögnuminnramatsferaðstórumhlutatilframáföstumfundummeð
samræðumþarsemfariðeryfirniðurstöður,þærræddarogbornarsamanviðviðmið.
Viðaukar–29
Þegargögnerugreindútfráviðmiðunumumgæðiínámiogkennsluereftirfarandikvarði
notaður.AllirþættirsemlendaíCogDþarfnastumbóta.
A Mjöggottverklagsemsamræmistfyllilegalýsinguágæðastarfi.
B Gottverklag,flestirþættirísamræmiviðlýsinguágæðastarfi.Styrkleikarerufleiri
enveikleikar.
C Verklagiábótavant,uppfyllirviðmiðumgæðastarfaðsumuleytieneinhverjir
mikilvægirþættirþarfnastumbóta.Veikleikarfleirienstyrkleikar.
D Óviðunandiverklag,uppfyllirekkiviðmiðumgæðastarfímörgummikilvægum
þáttum.
Nánarilýsinguámatinumáfinnaímatsáætlunumfyrirhvertskólaár.
Matsáætlanir,árlegagreinargerðogumbótaáætlunmáfinnaáheimasíðuskólansundir
hlekknuminnramat.
Viðaukar–30
Viðauki2-Dæmiummatsáætlunfyrirhvertskólaár
Viðfangsefni Markmið Viðmið Gagnaöflun Tímarammi Ábyrgðaraðilar
Viðaukar–31
Viðauki3-Dæmiumgátlista
DæmiumgátlistafyrirmatáskólanámskráSkólimeturinnihaldskólanámskrárárlegaeftirgátlista.Eftirfarandigátlistierunninnuppúr
listasembirtistíaðalnámskrágrunnskólaáblaðsíðu65ogerþvíekkitæmandi.
Gátlisti:Innihaldskólanámskrár14 Já Nei Athugasemdir
Upplýsingarumstarfsemiskólaoghelstuatriðií
þróunskólansfráupphafi
Stefnaskólans,gildi,uppeldis-ogkennslufræðileg
stefnaogkennsluhættir
Upplýsingarumútfærsluskólanságrunnþáttumí
menntunogáhersluþáttumgrunnskólalaga
Markmiðnámsíljósiákvæðaaðalnámskrár
Námsmatskólansogvitnisburðakerfi
Innramatáárangrioggæðum
Áætlanirumumbæturogþróunarstarf
Upplýsingarumsamstarfheimilaogskólaog
upplýsingamiðlun
Upplýsingarumsamstarfviðleikskólaog
framhaldsskóla,mótttöku-ogtilfærsluáætlun
Upplýsingarumtengslskólaviðnærsamfélagiðog
hvernignýtamáþaðtilnámsogþroska
Áætlunummótttökunýrranemenda
Áætlunumáfengis-ogfíknivarnir
Áætlunumaðgerðirgegneineltiogöðruofbeldi
Áætlunumöryggis-ogslysavarnir
Áætlunumjafnréttiogmannréttindi
Áætlunumviðbrögðviðáföllum
Áætlunumagamál
14ByggtáMennta-ogmenningarmálaráðuneyti,(2013)
Viðaukar–32
Dæmiumgátlistaviðmatánámiogkennslu Ískólahafakennarar,ísamráðiviðstjórnendur,settsérviðmiðumgóðakennslustundí
samræmiviðgildiogstefnuskólans.Ákveðiðeraðmetagæðikennslustundameð
jafningjamatiþarsemkennararparasigsaman.Metiðereftireftirfarandigátlistasem
unninnvarútfráviðmiðunum.Eftirmatiðhittastpörinogræðastundinaþarsemþesser
gættaðjafnvægiríkiámillistyrkleikaogtækifæratilumbóta.Þegaröllpörinhafalokiðsínu
matifundakennararáhverjustigiþarsemhelstustyrkleikarogtækifæritilumbótaeru
tekinsamanfyrirstigiðogafhentmatsteymisemvinnurúrniðurstöðunumfyrirskólanní
heild.Þessergættaðengarpersónugreinanlegarupplýsingarkomifram.
Skólastjórnendurgetaeinnigfylgstmeðnámiogkennsluútfrágátlistasemþessum.
Gátlistiviðmatánámiogkennslu15
Bekkur/hópur Fjöldinemenda: Dagsetning: Kennari:
Námsgrein Tími: Tímiávettvangi: Matsaðili:
Þættirtilaðskoða Athugasemdir
Skipulagogundirbúningur:• Viðeigandinámsgögnerutilstaðaríupphafi
tímans.
• Skólastofan/námsumhverfiðervelskipulagt.
Kennsluaðferðir:• Markmiðkennslustundarinnarogviðmiðum
árangurerusettframogkynntnemendum.
• Kennslustundinerveluppbyggð
(kveikja/tengingviðfyrranám,vinnanemenda,
samantektílokin).
• Tíminnervelnýttur.
• Fjölbreyttarkennsluaðferðirerunotaðar:
o Útlistunarkennsla.
o Þulunámogþjálfunaræfingar.
o Verklegaræfingar.
o Umræðu-ogspurnaraðferðir.o Innlifunaraðferðirogtjáning.
o Þrautalausnir.
o Leitaraðferðir.
o Hópvinnubrögð.
o Sjálfstæð,skapandiverkefni.
o ____________________
o ____________________
• Viðeigandinámsgögnerutilstaðarognotuð
eftirþvísemviðá,þarmeðtaliðtölvur.• Komiðertilmótsviðmismunandiþarfiroggetu
nemendameðnámsaðlögun.
15ByggtáóútgefnummatsblöðumsemnotuðeruviðytramatgrunnskólaogfylgjaViðmiðumgæðifyrirytramat
grunnskólaogInspectorateDepartmentofEducationandSkills,(2012).ListiyfirkennsluaðferðirerúrLitrófkennsluaðferðanna:HandbókfyrirkennaraogkennaraefnieftirIngvarSigurgeirsson,(2013)
Viðaukar–33
• Kennarispyrskýrramarkvissraspurningasem
leiðanemenduráfram.
• Nemendurfáuppbyggjandiendurgjöfsemleiðir
tilframfara.Námogkennslaeruaðlöguðíljósi
endurgjafarinnar.
Samskiptiogsamstarf:• Samskiptikennaraognemendaognemendaá
millieinkennastafvirðingu.
• Nemendurfáverðskuldaðhrós.
• Kennarisýnirmiklarenraunhæfarvæntingartil
nemenda.
• Nemendureruhvattirtilaðspyrjaogtakaþátt
ogframlagiþeirraerveltekið.
Þátttakanemenda:• Nemendurvinnavel.
• Nemendursýnanáminuáhuga.
• Allirnemendurtakavirkanþátt.
• Nemendurfáviðfangsefniviðhæfi.
Námsmat:• Námsmaterfjölbreytt:
o Leiðsagnarmat.
o Sjálfsmatnemenda.
o Jafningjamat.
o ____________________
o ____________________
Lykilatriðirædd:
Undirritað(kennari) Undirritað(matsaðili)
Viðaukar–34
Gátlistiviðmatánámiogkennslu
Bekkur/hópur: Fjöldinemenda: Dagsetning: Kennari:
Námsgrein: Tími: Tímiávettvangi: Matsaðili:
Þættirtilaðskoða Athugasemdir
Lykilatriðirædd:
Undirritað(kennari) Undirritað(matsaðili)
Viðaukar–35
Viðauki4-Dæmiumspurningalista
DæmiumspurningalistatilnemendaSkólimeturnámogkennsluííslenskuámiðstigiþarsemhlutiafgagnaöflunereftirfarandi
spurningalistitilnemenda.Nemendurerumeðvitaðirumtilganggagnaöflunarinnar.
Spurningalistitilnemenda16
Merktuxíréttanreit:
Égerí:□5.bekk□6.bekk□7.bekk
Vinsamlegamerktuviðhversusammála/ósammálaþúerteftirfarandifullyrðingum:
Sammála Frekarsammála
Frekarósammála
Ósammála
Mérfinnstgamanííslenskutímum
Égergóð/urílestri
Égergóð/uríritun
Égergóð/urímálfræði
Égtalaskýrtogáheyrilega
Égergóð/uríaðtalafyrirframanbekkinn
Égergóð/uríaðhlustaogtekveleftirþegar
aðriríbekknumeruaðsegjafrá
Mérfinnstíslenskunámiðerfitt
Kennarinnútskýrirvel
Vinsamlegasvaraðueftirfarandispurningum:
Hvaðgengurbestííslenskutímum?
Hvaðererfiðastííslenskutímum?
16ByggtáMennta-ogmenningarmálaráðuneyti,(2013)ogInspectorateDepartmentofEducationandSkills,(2012)
Viðaukar–36
DæmiumspurningalistatilstarfsfólksSkólimeturfaglegaforystuoggagnaerm.a.aflaðmeðmeðþvíaðleggjakönnunfyrir
kennara.
Spurningalistitilstarfsfólks17Þessispurningalistierhlutiafgagnaöflunáþættinumstjórnun,faglegforysta,íinnramatiskólans.Niðurstöður
verðateknarsamanfyrirallanskólannoggættverðuraðnafnleynd.
Vinsamlegamerktuviðhversusammála/ósammálaþúerteftirfarandifullyrðingum:
Sammála Frekar
sammálaFrekar
ósammálaÓsammála Veitekki
Égþekkieinkunnarorð/gildiskólans
Égþekkistefnuskólans
Égfæhrósoghvatningufráskólastjóra
Skólastjórileggurræktviðsamskiptivið
nemendurídaglegustarfi
Skólastjórileggurræktviðsamskiptivið
starfsfólkídaglegustarfi
Skólastjórimiðlarupplýsingumumgæði
skólastarfssinsogárangurtilkennaraog
annarrastarfsmanna
Skólastjórifylgistreglulegameðnámiog
kennsluhjámérogveitirendurgjöf
Égfæhvatningufráskólastjóratilað
aukasífelltgæðinámsogkennslu
Égfæendurgjöffyrirvelunninstörf
Égferreglulegaístarfsþróunarviðtal
Lýðræðislegvinnubrögðeinkenna
samstarfiðískólanum
Samstarfískólanumeinkennistað
jákvæðumsamskiptumoggagnkvæmu
trausti
Skólastjórierfaglegurleiðtogi
Vinsamlegasvaraðueftirfarandispurningum:
Hverjireru,aðþínumdómi,helstustyrkleikarskólastjórasemfaglegsleiðtoga?
Hvereru,aðþínumdómi,helstutækifæriskólastjóratilumbótasemfaglegurleiðtogi?
17ByggtáBirnaSigurjónsdóttiro.fl.,(2012)ogInspectorateDepartmentofEducationandSkills,(2012)
Viðaukar–37
Viðauki5-Dæmiumviðtalsramma
DæmiumviðtalsrammafyrirrýnihópkennaraSkólimeturstærðfræðikennsluáunglingastigi.Nemendurhafaekkináðnægumframförumí
samræmdumprófumítvöáríröðogþvívarsettmarkmiðumaðeflastærðfræðkennsluna.
Fyrstaskrefiðíátttilumbótaerdýpramatánámiogkennslutilþessaðkennararöðlistbetri
skilningáþvíhvaðveldurþvíaðframfarireruekkinægar.Gagnaeraflaðmeðþvíað
kennararrýnaíeigiðstarfogþaðfelurmeðalannarsísérsamtalviðnemendur.Gagnaer
einnigaflaðmeðrýnihópumkennaraþarsemfjallaðerumhvernefnisþáttstærðfræðinnar.
Íviðtalsrammanumhéraðneðanerspurtumþrjáfyrstuefnisþættina.
Rýnihópurkennaraumnámogkennsluístærðfræðiáunglingastigi18
Dagsetning: Stjórnandi:
Þátttakendur:
Efnisþáttur: Lykilspurningar: Helstuniðurstöður:
Aðgetaspurtog
svaraðmeð
stærðfræði.
• Hverjirerustyrkleikarokkaríkennsluþessaefnisþáttar?
• Hvereruhelstutækifæritil
umbóta?
• Hverniggetumviðbætt
kennsluíþessumþætti?
Aðkunnaaðfara
meðtungumálog
verkfæri
stærðfræðinnar.
• Hverjirerustyrkleikarokkaríkennsluþessaefnisþáttar?
• Hvereruhelstutækifæritil
umbóta?
• Hverniggetumviðbætt
kennsluíþessumþætti?
Vinnubrögðog
beiting
stærðfræðinnar.
• Hverjirerustyrkleikarokkaríkennsluþessaefnisþáttar?
• Hvereruhelstutækifæritil
umbóta?
• Hverniggetumviðbætt
kennsluíþessumþætti?
18ByggtáMennta-ogmenningarmálaráðuneyti,(2013)ogInspectorateDepartmentofEducationandSkills,(2012)
Viðaukar–38
DæmiumviðtalsrammafyrireinstaklingsviðtalSkólileggurríkaáhersluágrunnþáttinnsköpun.Eittafviðfangsefnuminnramatsskólanser
aðmetahverniggenguraðnáþvímarkmiðiaðverðaskapandiskóli.Gagnaermeðalannars
aflaðístarfsmannaviðtölumaðhöfðusamráðiviðallahagsmunaaðila.Kennararfá
viðtalsrammannmeðgóðumfyrirvara.
Einstaklingsviðtalviðumsjónarkennara19
Kennari: Spyrill:
Bekkur/bekkir: Dagsetning:
Hvernigseturgrunnþátturinnsköpunmarksittánámogkennsluíþínumumsjónarbekk?
(Inntak–starfshættirogaðferðir–vinnubrögð-námsgreinar)
Hvernigsetursköpunmarksittáskólastarfiðíheild?
Hverjireruhelstustyrkleikarokkaríþessumskólavarðandisköpun?
Hvereruhelstutækifæritilumbótavarðandisköpunískólastarfinu?
19ByggtáMennta-ogmenningarmálaráðuneyti,(2013)ogInspectorateDepartmentofEducationandSkills,(2012)
Viðaukar–39
Viðauki6-Dæmiumumbótaáætlun
Umbótaþættir Markmiðmeðumbótum
Aðgerðirtilumbóta Tímaáætlun Ábyrgðaraðili/ar Endurmat;
hvenær,hvernigViðmiðumárangur