lembrando a rita levi-montalcini

4
D D Í Í A A D D A A M M U U L L L L E E R R 8 8 D D E E M M A A R R Z Z O O D D E E 2 2 0 0 1 1 3 3 B B I I B B L L I I O O T T E E C C A A C C P P I I D D E E S S A A N N S S A A D D U U R R N N I I Ñ Ñ O O

Upload: biblioteca-sansadurnino

Post on 31-Mar-2016

240 views

Category:

Documents


5 download

DESCRIPTION

DÍA DA MULLER 8 DE MARZO DE 2013 BIBLIOTECA CPI DE SAN SADURNIÑO

TRANSCRIPT

Page 1: LEMBRANDO A RITA LEVI-MONTALCINI

DDÍÍAA DDAA MMUULLLLEERR88 DDEE MMAARRZZOO DDEE 22001133

BBIIBBLLIIOOTTEECCAACCPPII DDEE SSAANN SSAADDUURRNNIIÑÑOO

Page 2: LEMBRANDO A RITA LEVI-MONTALCINI

A Premio Nobel de Medicina Rita Levi­Montalcini faleceu o 30 de decembro de 2012 aos 103 anos deidade.

Biografía

Rita Levi­Montalcini naceu en Turín o 22 de abril de 1909, no seo dunha familia xudía de orixe sefardí. Ámociña Rita gustáballe moito ler, tal e como lembra na súa autobiografía, titulada Elogio de laimperfección1:

“A mi me había contagiado su afición a los libros de estaescritora, y juntas soñábamos y nos estremecíamos con los largosinvierons nórdicos de las sagas suecas. La de Gösta Berling seconvirtió en el tema favorito de nuestras conversaciones hasta quedescubrimos Cumbres borrascosas, de Emmly Brönte, y Al faro, deVirginia Woolf, que supusieron nuevos modelos que emular.”

Nesta mesma obra recorda o seu paso pola escola primaria conagarimo. A súa era unha escola na que, como era a norma na Italiada época, había aulas diferentes para rapaces e rapazas.

Mis padres eligieron aquella escuela porque estaba cerca de casapero también porque deseaban que tuviéramos compañeras de todas las clases sociales, y no solamente delas privilegiadas.

Decidida a estudar Medicina, Rita ten que vencer a oposición do seu pai, xa que el non estaba de acordocon que a súa filla elixise esta carreira. Así o lembraba no seu Discurso de investidura coma Doutora“Honoris Causa” pola Universidade Complutense de Madrid:

Mi infancia y mi adolescencia se desarrollaron en una ambiente lleno de afecto, dominado por la fuertepersonalidad de mi padre que nos quería con ternura pero que exigía una obediencia incondicional. Suvoluntad era ley, y mis hermanas y yo debíamos someternos a una rígida educación victoriana que queríaevitar conflictos entre el rol de futuras esposas y madres y las exigencias de una posible carreraprofesional. Por este motivo mi padre había decidido que ninguna de las tres nos matriculáramos en laUniversidad. Fue ese el único momento de mi vida en el que ser mujer me pareció una desagradablerealidad. La decisión de matricularme en la Facultad de Medicina estuvo determinada por la muerte, acausa de un cáncer, de mi niñera a la que estaba muy unida. Mi elección fue inicialmente rechazada pormi padre que sin embargo, decidió que si esa era mi verdadero deseo no me impediría realizarlo, aunqueno lo aprobara en absoluto.

Durante os seus estudos universitarios foi alumna doprofesor Giuseppe Levi, pai da escritora NataliaGinzburg e avó do historiador Carlo Ginzburg, conquen comezaría a traballar como axudante ao rematedos seus estudos. O profesor Levi impartiu clases atres alumnos que co tempo serían galardoados coPremio Nobel: Rita, Renato Dulbecco e SalvadorLuria. Os tres foron compañeiros durante os seusestudos universitarios.

As leis raciais promulgadas por Musolini, que introducían medidas persecutorias e discriminatorias encontra dos xudeus, impedíronlle manter o seu posto de axudante na universidade, polo que decidiucontinuar as súas investigacións sobre o sistema nervioso primeiro en Bélxica e despois de novo en Turín.Nesta última cidade creou un pequeno laboratorio na súa casa, concretamente no seu cuarto, para poderseguir investigando. Os seus estudos, centrados no crecemento das fibras nerviosas nos embrións de polo,son lembrados por Rita na súa autobiografía:_______________________________________1. LEVY­MONTALCINI, Rita (2011): Elogio de la imperfección, Barcelona, Tusquets Editores, 1ª ed. px. 31.

Page 3: LEMBRANDO A RITA LEVI-MONTALCINI

Si Cajal con sus pasos de gigante y su excepcional intuición, habíaosado adentrarse en aquella jungla, ¿por qué no había de aventurarmeyo también por el camino que él había abierto? Mi primera experienciacon Visintini había sido muy alentadora. Si no podía proseguir losmismos trabajos, dada la falta de espacio ­no disponía más que de mipequeño dormitorio­ y mi nula competencia en electrofisiología, sí podíaestudiar otros aspectos del sistema nervioso en desarrollo aprovechandomi destreza en el uso de técnicas de coloración selectiva y mi aptitudpara la microcirugía2.

En 1943 trasladouse coa súa familia e o seu laboratorio a Florencia, pasando a vivir na clandestinidadedespois da ocupación alemá de Italia. Así o contou Rita3:

La caída del fascismo y la declaración de un armisticio por parte del general Badoglio, abrieron laspuertas a la invasión de las hordas nazis y dieron comienzo a la feroz persecución, deportación yexterminio en masa de la exigua población israelita presente, desde hacía siglos, en Italia. Junto a mifamilia encontré refugio en Florencia bajo una falsa identidad.

Liberadas Florencia e a Italia central polas tropas aliadas, Rita decidiu incorporarse ao servizo sanitarioaliado e traballou coma médica nun campamento de evacuados. E por fin, chega o remate da II GuerraMundial. Así o contou a cientifíca turinesa en Elogio de la imperfección:

En primavera la epidemia se extinguió y el nazismo, ese flagelo que causo millones de muertes, fuederrotado. El 25 de abril las milicias partisanas y las tropas aliadas liberaron la llanura padana,escenario de las mayores matanzas, así como todo el norte desde el Piamonte hasta el Véneto.

En 1946 recibe unha invitación do profesor Viktor Hamburger para traballar durante un semestre naUniversidade Washington en Saint Louis. O que en principio ían ser só seis meses de estancia en EE.UUacabaron converténdose en 30 anos. durante os cales continuou as súas investigacións que seríanpremiadas en 1986 coa concesión dun Premio Nobel en Medicina, conxuntamente con Stanley Cohen(cientifico con quen colaboraba dende o ano 1953). Quen mellor que a propia Rita para lembrarnos estaépoca no Discurso de investidura xa tantas veces mencionado:

Las investigaciones experimentales hechas sobre el sistema nervioso embrional con la colaboración deGiuseppe Levi y luego en mi laboratorio privado, iban a suponer la base para el descubrimiento, en 1951,de un factor humoral que ejerce una acción fundamental en el crecimiento y diferenciación dedeterminadas poblaciones de células nerviosas.La importancia del rol biológico ejercido por este factor, conocido con el término de Nerve Growth Factor

(Factor de Crecimiento Nervioso) o, más sencillamente,con el acrónimo NGF, sería aceptada por la comunidadcientífica solo algunas décadas más tarde.

En 1969 asumiu a dirección do Instituto de BioloxíaCelular do Consello Nacional de Investigacións (CNR) enRoma. En 2004 inaugurouse nesta mesma cidade oEBRI(European Brain Research Institute), un institutodedicadoás neurociencias que ela proxectou Asinvestigacións que se realizan neste xiranfundamentalmente arredor do descubrimento das causasdas enfermidades neurodexenerativas.

_______________________________________2. LEVY­MONTALCINI, Rita (2011): Elogio de la imperfección, Barcelona, Tusquets Editores, 1ª ed. px. 120.3. Discurso de investidura como Doctora “Honoris Causa de la Excma. Sra. Dª Rita Levi­Montalcini , 23 de octubre de 2008dispoñible en:http://pendientedemigracion.ucm.es/cont/descargas/documento24816.pdf?pg=cont/descargas/documento24816.pdf (consultadoo 2 de febreiro de 2013)

Page 4: LEMBRANDO A RITA LEVI-MONTALCINI

A investigación científica non foi o único eido ao que Rita se dedicou, posto que en 1994 creou coa súairmá Paola, unha famosa pintora italiana, a “Fundación Rita Levi­Montalcini Onlus” cuxo obxectivo éaxudar na alfabetización e na educación das mulleres africanas. Ademais, en 2001 foi nomeada senadoravitalicia da República Italiana.

Rematamos xa o percorrido pola vida desta científica coas súas palabras, porque non podemos imaxinar unmellor remate:

La conciencia que cada uno debería tener esque la vida es una experiencia que debevivirse profundamente, y que hay que saberextraer de esta experiencia los elementospositivos que encierra.El compromiso, la confianza en si mismo, laserenidad y el valor son el estímulo máspotente para superar dificultades de todaíndole, presentes, en general, en todorecorrido humano.

E son moi sabias estas palabras, queconsideramos, resumen a súa traxectoria vital:compromiso, confianza en si mesma,serenidade e valor.

Se queres saber máis

http://cienciaes.com/biografias/2012/05/29/rita­levi­montalchini/

http://gl.wikipedia.org/wiki/A_ciencia_ten_nome_de_muller

http://it.wikipedia.org/wiki/Fondazione_EBRI

Se queres ler a Rita

LEVI­MONTALCINI, Rita & TRIPODI, Giuseppina (2011): Laspioneras, Crítica. 1ª ed.

LEVI­MONTALCINI, Rita (2011): Elogio de la imperfección,Tusquets Editores, 1ª ed.

LEVI­MONTALCINI, Rita (1999): El as en la manga, EditorialCrítica, 1ª ed.