leren lukt beter met taaldenkgesprekken historisch denken en...
TRANSCRIPT
10-10-17
1
Lerenluktbetermettaaldenkgesprekken
Taalomteleren=allekinderenuitdagentotdenkenenpraten
ResiDamhuis
1www.taaldenkgesprekken.nu
Essentiegeschiedenisonderwijs
Historischbesef• Nietalleenjaartallenenfeitenkennis…• Maarookhistorischdenkenenredeneren
à goedgeschiedenisonderwijskannietzonderinteractieà taaldenkgesprekken
à interactie-expertisecombinerenmetgeschiedenisdidactiek
www.taaldenkgesprekken.nu 2
Essentievanonderwijs
leren denkenenredeneren
à goedonderwijskannietzondertaaldenkgesprekkenà iniedervak
à interactie-expertisecombinerenmetvakdidactiek
www.taaldenkgesprekken.nu 3
Plan
1. Watzijntaaldenkgesprekken?2. Waaromzijnzeonmisbaar?3. Hoezienzeerpreciesuit?4. Hoekunjezeinjeeigenpraktijkuitvoeren?
• videovoorbeelden• didactiekmodel
4www.taaldenkgesprekken.nu
1.Watiseentaaldenkgesprek?
Leerlingenwordenuitgedaagdom:• actiefmeetedoen• actiefmeetedenken• actiefmeetepraten
5www.taaldenkgesprekken.nu 6www.taaldenkgesprekken.nu
10-10-17
2
Watvoorsoortgesprek?
Onderwijsleergesprek……ismeestaleencontrole-gesprek
Echtedialoog• waarinleerlingenuitgedaagdwordentotactief
denkenenpraten• zodatzenieuwekennisopbouwen• zodatzevaardigerwordenquadenken
enquataal
7
• proces• effect
=taaldenkgesprek
www.taaldenkgesprekken.nu
Sinterklaasiszijnsleutelkwijt
• Kleutergroep,meesterAndré
Kijkvragen:• Waarziejedekinderenactiefdenkenenpraten?• Watdoetdeleerkrachtomdatmogelijktemaken?
8www.taaldenkgesprekken.nu
Kenmerkenvaneentaaldenkgesprek• daagtkinderenuitomzelfactiefnatedenken:
redeneren,vergelijkenenz.• laatkinderenhunideeënonderwoordenbrengen
enuitwisselen• laatkinderenopelkaarreagerenenideeënverder
uitbouwen
9www.taaldenkgesprekken.nu
Alsdeleerkracht…,dankanhetkind...Kindneemtactiefdeelaanhetgespreka) neemtdegelegenheidte
baatomzelfietstezeggenb) gaatdooromdaternaar
hem/haargeluisterdwordtc) neemtbeurtenopeigen
initiatiefenbreidtbeurtenuit
d) geeftuitgebreideantwoordenopopenvragen
e) reageertuiteigenbewegingopbewering
Leerkrachtscheptruimtevooractievedeelnamea) laatstiltesvallenb) geeftverbaleennon-
verbaleluisterresponsenc) steltniet‘achterelkaar’
vragend) steltzonodigopenen
uitnodigendevragene) doetafentoeeen
prikkelendeuitspraak
10(Uit:Damhuise.a.,2004,CombiList)
www.taaldenkgesprekken.nu
Isdeleerkrachtnodig?
zonderleerkracht• tweetallen• kleinegroepjes
metleerkracht• kleinegroep• helegroep
à modelà verdiepenà vaktaalà misverstanden
11www.taaldenkgesprekken.nu
2.Waaromtaaldenkgesprekken?
• leertheorie• taalverwervingstheorie
Waaromishethandigomditteweten?• omzegoed uittevoeren• omzedoelgericht intezetten• omzeeenvasteplekinjedagprogrammategeven• omdathetdangemakkelijkerisomzeteblijvenuitvoeren
www.taaldenkgesprekken.nu 12
10-10-17
3
TaalverwervingstheorieTaalaanbod:• focusopbetekenis
Taalproductie:• focusopbetekenis• enopvorm
www.taaldenkgesprekken.nu 13
schaap
Taal- endenkruimte
Uitgebreideproductiedoorhetkindopeigeninitiatief=creatief,actiefhuidigekennisinzetten
Hetkindmerktopwathijnognietweet
Hetkindletophettaalaanbod
Zo ontdekt hij wat hij nodig heeft=toevoegen aan kennis
14www.taaldenkgesprekken.nu
Leertheorie
• Lerendoejeindialoog(Socrates)• Lerendoejeinsocialeinteractie(Vygotsky)
Doel vanmodern(21eeeuws)primair onderwijs:• alle leerlingen worden kritische denkers
15www.taaldenkgesprekken.nu
TaxonomievanBloom:HOTS
dia16
Hogereordedenk-
vaardigheden
Lagereordedenk-
vaardigheden
taaldenkgesprekkeninallevakken!
www.taaldenkgesprekken.nu
3.Preciezerkijkennaartaaldenkgesprekken
www.taaldenkgesprekken.nu 17
TaaldenkgesprekkeninGS
18www.taaldenkgesprekken.nu
10-10-17
4
Overzichttaaldenkfuncties
19
Eenvoudigetaalfuncties
• benoemen• beschrijven
Signaalwoorden bijComplexetaaldenkfuncties
• vergelijken groter• ordenen eerst…dan...• oorzaak-gevolg omdat• middel-doel omte• voorwaarde als…dan...• redeneren want• concluderen dus
www.taaldenkgesprekken.nu
TestvragenofdenkvragenHoekomtmijngeluid
bijjullieoren?
HoekunnenzeinBangladeshlevenalsderivierdaarsteeds
overstroomt?
Inwelkjaarwasdebeeldenstorm?
Watzijntrekvogels?
Wathebjenodigomeen
broodtebakken?
www.taaldenkgesprekken.nu 20
Piramide
• groep6,jufMarieke
Kijkvragen:• Ziejedatkinderenuitgedaagdwordenomtedenken?• Herkenjecomplexetaaldenkfuncties?• WatisderolvanjufMariekedaarbij?
www.taaldenkgesprekken.nu 21
Krachtigekwesties:voorwaarden
• Leerkrachtheeftzelfeennieuwsgierige,onderzoekendehouding
• Dekwestiezetleerlingenactiefaandeslagomoplossingen,meningenenstandpuntentebedenkenendaaronderbouwingenbijtegeven
• Dekwestieisechtinteressantenboeiendvoordeleerlingen
22www.taaldenkgesprekken.nu
4.Hoekunjezelfaandeslag?
www.taaldenkgesprekken.nu 23
Bedenkeenkrachtigekwestie
• Bepaalhetglobaleonderwerpofthema• Bedenkeenkrachtigekwestie• Watvoorinleidingisernodig?• Schrijfeenpaarvoorbeeldenopvanwatdeleerlingendaarbijzoudenkunneninbrengen• Check:ziejesignaalwoorden indievoorbeelden?
• Ja?DanisdeKKgeslaagd• Nee?DatmoetdeKKbijgesteldworden
24www.taaldenkgesprekken.nu
10-10-17
5
TaaldenkgesprekkeninW&T
25www.taaldenkgesprekken.nu
Krachtigekwestiesinallevakken
• DeRussendraaiendegaskraandicht.Datoverlevenweniet!• Sinaasappels,limoenenenappelskunnendrijven.Oftochniet?• DanbenjenetveiligaanlandgekomenopLampedusa,maarbenjejeouderskwijt!
www.taaldenkgesprekken.nu 26
ZelfaandeslagVooraf:• Kieseenthema• BedenkeenKrachtigeKwestie(doedecontroleopsignaalwoordenmetdoorjoubedachtebijdragenvanleerlingen)• Bedenkhoejedeonderdelenvanhetdidactiekmodelkuntrealiseren• KieseenoftweeinteractievaardighedenTijdens:• Focusopjegekozenvaardighedentijdenshet
taaldenkgesprekNaafloop:• Warenleerlingenactiefbetrokken:actiefmeedoen?• Warenzeactiefaanhetdenkenenpraten:
signaalwoorden?
27www.taaldenkgesprekken.nu
Verderlezen
• Damhuis,R.(2016).Doen,denkenendialoog.MaakW&Tcompleetmettaaldenkgesprekken.Meertaal, jrg.3,nr.2,SpecialTechyour future,TaalenWetenschapenTechnologie,4-5.• Damhuis,R.,DeBlauw,A.&Brandenbarg,N.(2004).CombiList,eeninstrumentvoortaalontwikkelingviainteractie.Praktischevaardighedenvoorleidstersenleerkrachten. Nijmegen:ExpertisecentrumNederlands.• Tammes,A-C.,Vonk,A.,Zalm,E.vander&Damhuis,R.(2015).Meerkennis,meerinzicht,meertaal.Taaldenkgesprekkenmakentaal- enzaakvaklessenuitdagend.MeerTaal,nr 3, jrg.2,4- 9.
28www.taaldenkgesprekken.nu
29
www.taaldenkgesprekken.nu
www.taaldenkgesprekken.nu