les frais de sauvetage - reddingskosten

BrusselsLiègeNamurLuxembourgParisFine art in legal practice

LES FRAIS DE SAUVETAGEREDDINGSKOSTEN

Jean-François POLAINAnne CUSTERS

Avocats au barreau de NamurAvenue de Luxembourg, 152 – 5100 Jambes

Tél.: 081 21 22 23 – Fax: 078 15 56 56 – Email: [email protected]


Artikel 106 (oud artikel 52) van de wet betreffende de verzekeringen

• De kosten die voortvloeien zowel uit de maatregelen die de verzekeraar heeft gevraagd om de gevolgen van het schadegeval te voorkomen of te beperken als uit de dringende en redelijke maatregelen die de verzekerde uit eigen beweging heeft genomen om bij nakend gevaar een schadegeval te voorkomen, of, zodra het schadegeval ontstaat, om de gevolgen ervan te voorkomen of te beperken, worden mits zij met de zorg van een goed huisvader zijn gemaakt, door de verzekeraar gedragen, ook wanneer de aangewende pogingen vruchteloos zijn geweest. Zij komen te zijnen laste zelfs boven de verzekerde som.


HISTORIEK• WET VAN 11 JUNI 1874

– ART. 17. Bij elke verzekering moet de verzekerde al het nodige doen om de schade te voorkomen of te beperken; dadelijk nadat de schade ontstaan is, moet hij daarvan kennis geven aan de verzekeraar; een en ander op straffe van schadevergoeding, indien daartoe grond bestaat.

De kosten, door de verzekerde gemaakt om de schade te beperken, komen ten laste van de verzekeraar, ook wanneer het gezamenlijk bedrag van die kosten en van de schade de verzekerde som te boven gaat en de aangewende pogingen vruchteloos gebleven zijn.

http://www.ejustice.just.fgov.be/cgi_loi/arch_a1.pl?sql=(text+contains+(''))&rech=1&language=fr&tri=dd+AS+RANK&value=&table_name=loi&F=&cn=1874061101&caller=archive&fromtab=loi&la=F&ver_arch=003#Art.16




Artikel 17 van de wet van 11 juni 1874

INTERPRETATIEPROBLEEM:

Verplichting om maatregelen te nemen teneinde de schade te beperken die begonnen is maar ook de verplichting om algemene maatregelen ter preventie te nemen voorafgaand aan het schadegeval?


Arrest van het Hof van Cassatie van 22 januari 1976

Een televisieantenne dreigte om te vallen op een naburige woning. De eigenaar heeft de herstellingen verricht om schade aan de naburige woning te verhinderen. De verzekerde heeft zijn BA verzekeraar gevraagd om die kosten op basis van artikel 17 ten laste te nemen.

Het Hof van Cassatie overweegt dat het gaat om kosten bestemd om een imminent schadegeval te voorkomen. Het gaat dus om toelaatbare kosten in toepassing van artikel 17


De wet betreffende de verzekeringen

Art. 75. Bij elke verzekering tot vergoeding van schade moet de verzekerde alle redelijke maatregelen nemen om de gevolgen van het schadegeval te voorkomen en te beperken.

Beoogt dus niet de maatregelen ter preventie van een schadegeval maar de maatregelen ter preventie van de gevolgen van een schadegeval.


ARTIKEL 75-ARTIKEL 106

Article 75 : De verzekerde is niet verplicht om een imminent schadegeval te verhinderen maar als hij tracht het te doen, zullen die kosten ten laste genomen worden.

Mag hij dit dan veronachtzamen? Neen.

- Zware fout- Verval- Goede trouw in uitvoering van de overeenkomst


DOOR DE VERZEKERAAR GEVRAAGDE MAATREGELEN

Artikel 106 :

De kosten die voortvloeien zowel uit de maatregelen die de verzekeraar heeft gevraagd…

Hof van beroep te Luik van 29 maart 2010De expert technische expert was als lasthebber van de verzekeraar, waarmee hij regelmatige contacten onderhield, opgetreden. De reeds genomen maatregelen volstonden niet voor hem. Hij was van oordeel dat er andere dringende maatregelen genomen moesten worden…

Geïntimeerde mocht dus rechtmatig geloven dat wanneer de expert maatregelen vroeg, zulks met het akkoord en in naam van de verzekeraar was ( principe van de goede trouw in de uitvoering van de overeenkomst).


MAATREGELEN GENOMEN OP INITIATIEF VAN DE VERZEKERDE

Twee types maatregelen :

1. De dringende en redelijke maatregelen, genomen op initiatief van de verzekerde om het schadegeval te voorkomen in geval van een imminent gevaar.

2. De dringende en redelijke maatregelen, genomen op initiatief van de verzekerde, wanneer het schadegeval reeds begonnen is, om daarvan de gevolgen te voorkomen dan wel te beperken.

Dringendheid en redelijk karakter.



Dringendheid

De rechtsleer is niet unaniem..

Bepaalde auteurs menen dat maatregelen enkel dringend zijn als de verzekerde niet in de mogelijkheid was om zijn verzekeraar te verwittigen.



Dringendheid en « recall »-kosten

«Recall»-maatregelen van een product maken vaak het voorwerp uit van een vraag tot tussenkomst van de verzekeraar als zijnde reddingskosten.

Enkel de kosten noodzakelijk om de consumenten te verwittigen worden als reddingskosten beschouwd en dus niet de « recall »-kosten op zich.



Redelijk karakter en gemaakt met de zorg van een goed huisvader.

Kosten in verhouding met de schade die men wil verhinderen of beperken.

De wet specifieert echter dat die kosten door de verzekeraars worden betaald zelfs indien het resultaat niet bereikt wordt.


MAATREGELEN GENOMEN OP INITIATIEF VAN DE VERZEKERDE OM HET SCHADEGEVAL TE

VOORKOMEN IN GEVAL VAN IMMINENT GEVAAR

Het gaat hier dus over het voorkomen van een schadegeval dat nog niet begonnen is. ( bijvoorbeeld demontage van een hijskraan die dreigt om te vallen)

Het gaat om het verhinderen van een schade gedekt door de polis!

Het gevaar moet imminent zijn, dit wil zeggen dat bij het niet nemen van de preventiemaatregel, een gedekte schade zich zal voordoen.


MAATREGELEN GENOMEN OP INITIATIEF VAN DE VERZEKERDE OM HET SCHADEGEVAL TE

VOORKOMEN IN GEVAL VAN EEN IMMINENT GEVAAR

Als het niet gaat om een dringend gevaar, dan gaat het om een klassieke preventiemaatregel van beheer van het risico die niet ten laste wordt genomen door de verzekeraar.

Die vraag kan zich stellen in het geval van serieschade (« serial loss »).

Eerste schadegeval= imminent gevaarWat met de andere?


PLAFOND

Artikel 106 : Zij komen te zijnen laste zelfs boven de verzekerde som.

De Koning kan de in het eerste lid van dit artikel bedoelde kosten beperken, voor de aansprakelijkheidsverzekeringen, andere dan die bedoeld in de wet van 21 november 1989 betreffendede verplichte aansprakelijkheidsverzekering inzake motorrijtuigen en voor de zaakverzekerings-overeenkomsten.


PLAFONDKB van 29 december 1994 :

Plafond :

Bovenop de totaal verzekerde som, kunnen de reddingskosten beperkt worden tot:

1° 20 miljoen BFR wanneer het verzekerde totaalbedrag lager of gelijk is aan 100 miljoen BFR;

2° 20 miljoen BFR plus 20 % van het verzekerde totaalbedrag, wanneer dit tussen de 100 en 500 miljoen BFR ligt;

3° 100 miljoen BFR plus 10 % van het deel van het verzekerde totaalbedrag boven 500 miljoen BFR met een maximumbedrag van 400 miljoen BFR."


PLAFOND

Zaakverzekeringen

Plafond :

Gelijk aan het verzekerde bedrag, maar zij kunnen beperkt worden tot een maximaal geïndexeerd bedrag van 750.000.000 BFR

Die bedragen zijn dus geïndexeerd ( index 1992 soit 113,77)


JURISPRUDENCE

• Cour d’appel d’Anvers ( 12 mai 1998) Dommage corporel et moral d’un tiers survenu

lors d’une opération de sauvetage.

• Cour d’Appel de Bruxelles ( 23 novembre 2007)Assuré blessé lorsqu’il a tenté d’éteindre un l’incendie d’une friteuse avec une couverture.

• Cour d’appel de Liège (29 mars 2010)Assurance TRC. Coût du placement du sable stabilisé pour maintenir l’ouvrage sur conseil de l’expert de la compagnie.


JURISPRUDENCE

• Cour de Cassation (20 Avril 2007)Accident d’un camion. L’entreprise de transport sollicite le paiement des frais de déblaiement comme frais de sauvetage.

• Cour d’Appel de Mons ( 11 mars 2009)Un tiers sollicite l’intervention d’un assureur sur base de l’article 106.


JURISPRUDENCE

• Cour d’appel d’Anvers ( 12 mai 1998)

Une dame tente d’éteindre un incendie chez son voisin en jetant le matelas en feu par la fenêtre.

Lors de l’opération, elle se blesse au genou.

Les frais d'extinction et de sauvetage dans une police-incendie comportent tous les frais qui ont été causés par l'extinction et le sauvetage, même s'ils sont seulement indirectement la conséquence de l'opération de sauvetage et la garantie n'est pas limitée à l'indemnisation de dommage purement matériel.

L'intervention entièrement volontaire du tiers pour protéger le bien de l'assuré doit être considérée comme une gestion d'affaires volontaire par laquelle l'assuré est tenu à indemnisation de toutes les dépenses utiles et nécessaires qui ont été causées par la gestion d'affaires.


JURISPRUDENCE• Cour d’Appel de Bruxelles ( 23 novembre 2007)

Une friteuse est laissée pendant deux heures non surveillée. Le beau-fils tente déteindre l’incendie et se brule.

Demande d’intervention de l’assureur incendie.

Refus de considérer ces frais comme frais de sauvetage car :

- Il n’existe pas de fondement juridique pour contraindre un assureur incendie d’intervenir pour des dommages corporels subis par un tiers du fait de l’assuré;

- L’article 106 parle de frais pour prévenir un sinistre et non de dommage;

- La police exclut les dommages corporels;

- Les frais doivent être faits par l’assuré et non par un tiers;

- Cet arrêt est critiqué par la doctrine.


JURISPRUDENCE

• Cour d’Appel de Liège (29 mars 2010)

Percement d’une tranchée qui va nécessiter le renforcement du pignon d’un immeuble.

Pose de sable stabilisé pour renforcer le pignon.

Le conseiller technique de la compagnie écrit:

« En plus des précautions déjà prises (sable stabilisé), il nous parait indispensable d’étudier au plus vite des mesures définitives nécessaires pour renforcer le pignon ».

Il en résulte que l’expert s’est présenté comme mandataire de la compagnie. L’assuré pouvait donc croire qu’il s’agissait de mesures demandées par la compagnie….


JURISPRUDENCE

• Cour de Cassation (20 avril 2007)

Accident d’un camion dont le chargement s’est déversé sur le côté de l’autoroute.

Frais de déblaiement pris en charge par le transporteur qui en sollicite le remboursement à son assureur RC auto.

Sont des frais de sauvetages les frais causés par les mesures prises d’initiative par l’assuré, indépendamment du fait que ces mesures auraient aussi pu être prises par le tiers lésé et peu importe que les conséquences que l’assuré entend prévenir ou atténuer affectent ou menacent d’affecter l’assuré lui-même ou un tiers.


JURISPRUDENCE

• Cour d’appel de Mons (11 mars 2009)

Intervention des pompiers lors d’un incendie.Des ardoises sont jetées sur le toit des voitures stationnées à proximité.

Demande d’intervention du propriétaire à son assureur incendie (recours des tiers).

La Cour d’appel de Mons a cassé la décision du premier Juge qui considérait que ces frais n’étaient pas des frais de sauvetage car ils n’ont pas été faits par l’assuré ni demandé par l’assureur.

La Cour considère que les frais mentionnés à l’article 106 peuvent aussi être des frais indirects et notamment les frais occasionnés par les pompiers appelés par l’assuré .

les frais de sauvetage - reddingskosten

Economy & Finance