lipidi.docx

7/25/2019 Lipidi.docx

1/12

Dino Bei|Primjenjena informatika|

LipidiPODJELA I SVOJSTVA LIPIDA


2/12

Sadraj

Uod!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!"

Podje#a Lipida!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!"$a%ti i ja!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!'

(idro#i)a!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!*

Adi+ija!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!*

Ok%ida+ija!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!*

U#ja!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!,

$a%ti!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!,

Vo%koi!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!,-o%fo#ipidi!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!.

/#iko#ipidi!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!0

Lipoproteini!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!0

I)oprenioidni #ipidi!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!0

Terpeni!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!1

2arotenoidi!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!1

Steroidi!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!1Literat&ra!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!3

Strani+a | 4


3/12

Lipidi

Jedno%tani

$a%ti

U#ja

Vo%koi

S#oeni

-o%fo#ipidi

/#iko#ipidi

/#i+ero#5#iko#ipidi

/#iko%6n5o#ipidi

7er8ro)idi

/am8#io)idi

S#&fatidi

Lipoproteini

I)oprenoidni

Terpeni

2artenoidi

Steroidi

Uod

Lipidi %& or5an%ki %pojei & koje %padaj&9 ja: o%koi: ma%ti:fo%fo#ipidi: #ipoproteini i %teroidi

Lipidi %& do8i#i %oj na)i i) 5r;ke rije;i ma%t: 8&d&i dapodra)&mjeaj& i%ta %oj%ta! o#a i#i amina: a dje#e %eprema porijek#& ?8i#jni: iotinj%ki@: kemij%kom %&%ta& ?o%ap&njii ineo%ap&njii@: %#oeno%ti %tr&kt&re ?jedno%tani: %#oeni:

i)oprenoidni!!!@ i o)i ?%tr&kt&rni: re5atorni: re)era ener5ije@!

Podje#a Lipida

Strani+a | "


4/12

eak+ije ma%tii ja

(idro#i)a

U ki%e#oj%redini

U #&natoj%redini? %aponi

6ka+ija@

U) pomoen)ima

Adi+ijaAdi+ija odika

(a#o5eniranje

Jodiranje

Ok%ida+ija

Ok%ida+ija % OBi

OC? ne)a%ieni@

Po#imeri)a+ija?)a%ieni@

$a%ti i ja

E%teri 5#i+ero#a i ma%ni> ki%e#ina

Slika 1 Struktura masti i ulja

Strani+a | '


5/12

(idro#i)a

Slika 2 Hidroliza masti i ulja u lunatoj sredini( saponifkacija)

Adi+ija

Slika 3 Adicija vodika( hidrogeniranje proizvodnja margarina)

Ok%ida+ija

Slika ! "sksidacija zasi#enih lipida( polimerizacija)

Strani+a | *


6/12

U#ja

=a%taj& e%teri6ka+ijom 5#i+ero#a i ne)a%ieni> ma%ni>ki%e#ina? o#ein%ka: #ino#ein%ka: #ino#en%ka: ara>idonk%a ma%na

ki%#eina@!

U tek&;em %& %tanj& na %o8noj temperat&ri!

$a%ti

=a%taj& e%teri6ka+ijom 5#i+ero#a i )a%ieni> ma%ni>ki%e#ina? miri%tin%ka: pa#mitin%ka: %tearin%ka@

U kr&tom %& %tanj& pri %o8noj temperat&ri!

Vo%koi=a%taj& e%teri6ka+ijom jednoa#entni> d&5#ona;ani> a#ko>o#a?miri+in@i d&5o#an;ani> ma%ni> ki%e#ina! Primjer je p;e#in o%ak koji %adri

Strani+a | ,


7/12

miri+i#ni a#ko>o# i pa#mitin%k& ki%e#in&!

Slika $ Strukture voskova

-o%fo#ipidi

Sadre 5#i+ero#: " ma%ne ki%e#ine i fo%forn& ki%e#in&

Strani+a | .


8/12

Slika % Struktura& sastav i polarnost 'os'olipida

-o%fo#ipidi %& am6pat%ke mo#eke?%adre >idro6#ni i >idrofo8ni dio@:)8o5 to5a & otopini %taaraj& mi+e#e i #ame#e? %#ika *@! Sa%tani %&dio %tani;ni> %tijenki!

Slika zgeld micela i lamela

Strani+a | 0


9/12

/#iko#ipidi

I)5ra&j& %tani;ne mem8rane! B&d&i da %& 5#iko#ipidi pojedni>%tani+a i#i tkia %mje%a ra)#i;iti> mo#eka: r#o je oteano nji>oo

i)o#iranje & ;itom tanj&! Jo &jek %e otkriaj& noe r%te tikmo#eka! 2ao i fo%fo#ipidi & otopinama %taraj& mi+e#e i #ame#e? %#ika*@!

Lipoproteini

Lipidi &dr&eni % proteinima e)ani odikoom e)om! Ve#ikenak&pine #ipoproteina na)iaj& %e >i#omikroni!


10/12

Strani+a | 3


11/12

Terpeni

I)oprenoidni #ipidi koje na#a)imo & eteri;nim jima! 2ori%te %e &ind&%triji parfema! Dje#e %e prema 8roj& i)opren%ki> jedini+aG koje %ee& %i%temom 5#aarep: a ee mo#eke na%taj&&do%tr&;aanjem tj! Ve& %e %i%temom 5#aa5#aaHreprep

2arotenoidi

Proi)ode i> 8i#jke a#i i> na#a)imo i & 8i#jkama i iotinjama ! Spadaj&& tetraterpene?1 i)opren%ki> jedni+a@: i &jek do#a)e & o8#ik& tran%i)omera! Dije#e %e na karotene i k%anto6#e! U karotenoide %padaj& i#ikopen i karoten?S#ika .@!

Slika + ,- karoten

Steroidi

Imaj& pr%tena%te %tr&kt&re: o%noni ko%t&r & mo#ekama ;ine *

pr%tena! U %teroide %pada r#o e#ik 8roj ani> 8iokemij%ki> %pojea!=ajaniji %pojei9

ko#e%tero#?5#ani pred%tanik@D itamin&;ne ki%e#ine%teroidne ki%e#ine>ormoni

Slika 1. Struturna 'ormula kolesterola

Strani+a | 4


12/12

Literat&raKe8 %trani+e9

>ttp%9HHen!ikipedia!or5HikiHLipid

>ttp%9HHen!ikipedia!or5HikiH-at

>ttp%9HHen!ikipedia!or5HikiHKaM

>ttp%9HHen!ikipedia!or5HikiHLipidN/#+erop>o%p>o#ipid%

>ttp%9HHen!ikipedia!or5HikiHDrin5oi#

>ttp%9HHen!ikipedia!or5HikiH$ar5arine

>ttp9HHn%8!ikidot!+omH+3,,4

Ud8enik9

Or5an%ka kemija: Ud8enik )a )dra%tene i %tr&kone ko#eGD&8raka Stri;ei: B#anka Seer: (e#ena Qi;ak Pro6#

Strani+a | 44
https://en.wikipedia.org/wiki/Lipidhttps://en.wikipedia.org/wiki/Fathttps://en.wikipedia.org/wiki/Waxhttps://en.wikipedia.org/wiki/Lipid#Glycerophospholipidshttps://en.wikipedia.org/wiki/Drying_oilhttps://en.wikipedia.org/wiki/Margarinehttp://nsb.wikidot.com/c-9-5-5-1https://en.wikipedia.org/wiki/Lipidhttps://en.wikipedia.org/wiki/Fathttps://en.wikipedia.org/wiki/Waxhttps://en.wikipedia.org/wiki/Lipid#Glycerophospholipidshttps://en.wikipedia.org/wiki/Drying_oilhttps://en.wikipedia.org/wiki/Margarinehttp://nsb.wikidot.com/c-9-5-5-1

lipidi.docx

Documents