literatura ng pilipinas (bikol) - daragang magayon at scent of apples
TRANSCRIPT
DE GUZMAN, MIA MILAGROS T. III-17 BSE ENGLISH LITERATURA NG PILIPINAS
ANG MGA
BIKOLANO
AY…
DARAGANG
MAGAYON
• Ni Merlinda Bobis
• “Cantata of
Warrior Woman
Daragang
Magayon”
Prinsesa Urduja
Kwento ng Pag-ibig
Tagpuan•Rawis
Magayon = Maganda
Daraga (ng)= Babae
Panganoron/Ulap
Pagtuga
Magayon
“Dr. Juliet Borres, a literatureprofessor and assistant deanat the Bicol University Collegeof Arts said that in the early1990s, a significant twist in themyth arose after Bicolana poetMerlinda Bobis redefined thecharacter of DaragangMagayon, from being a victimto a woman who bravelybattled against oppression.She was transformed into awoman guerrilla.”
http://ephraimaguilar.blogspot.com/2007/09/daragang-magayon.html
Feminismo
Sa Alamat, ipinakita kung papaano
tinitignan ng lipunan ang kababaihan
– na ang nagdidikta sa kanilang
buhay ay mga Kalalakihan at wala
silang boses para sa kanilang mga
sarili.
Sa epiko ni Bobis, si Magayon ay tulad ng ibang
kababaihan. Takot sa dugo, mahina at marupok.
Nakaranas din siya ng diskriminasyon at mababang
pagtinggin mula sa kanyang mga katribo lalo na sa
kanyang ama.
Ito ang ginamit na dahilan ng mga nakatatanda upang
ipakasal siya kay Pagtuga upang mapalawak ang
kapangyarihan ng tribu.
Nang malaman ito ni Magayon, nagdesisyon siyang
magbago at maging isang mandirigma. Sa tuwa ng
kanyang ama, ang nasambit niya’y “Ikaw nga ay mula sa
aking sariling dugo.” Humingi si Magayon ng
pamamatnubay mula sa dyosang si Maguindara.
Maging ang mga kababaihan ng tribu ay tumututol sa
pagpapakasal ni Magayon kay Pagtuga dahil tinuturing
nilang kalaban si Pagtuga, isang simbolo ng opresyon sa
mga kababaihan.
Nang nagtanong si Magayon kay Maguindara, isang katanungan
ang isinagot ng dyosa: ‘Anong sira an dai nagsasabat sa
sulong (Anong isda ang hindi sumusuong laban sa alon ng
tubig)? Alam ni Magayon ang sagot, ‘Tigbak na sira’ (Patay na
isda),.
Ano ang nais ipakita ni Bobis?
“In the end of the epic though,
it was implied that both
Magayon and Ulap died in the
battle. But Magayon here died
in unsurrendered struggle.
She was fighting till the end,”
said Borres.
GINOONG SANTOS -
AWTOR
CELESTINO FABIA –
MAGSASAKA
Kalamazoo, MI
Oktubre nang inanyayahang magsalita
si G. Santos sa Kalamazoo, MI
Dito niya nakilala si G. Fabia na galing pa sa probinsya.
Sa gitna ng kanyang dikusyon, biglang nagtanong si G. Fabia kay G.
Santos
kung sa tinggin nito’y may pagbabago ba sa mga “stereotype” ng
mga Pilipina noon at sa kasalukuyan.
“Both women of different eras bear the heart and soul of a modest
Filipina.” (Ang mga kababaihan ng dalawang magkaibang panahon
ay parehong nagtataglay ng puso at kaluluwa ng Pilipinang mababa
ang loob.)
Ikinatuwa ni G. Fabia ang kasagutang ito.
Matapos ang kanyang lecture, inimbitahan ni G Fabia si G Santos
sa kanyang bahay sa lalawigan. Nalaman ni G Santos ang
kwento ng buhay ni G Fabia mula sa anak nitong si Roger
sinundo nila habang papunta sa lalawigan – na siya ay isang
pilyong bata at tinuturing na black sheep ng kanayang pamilya sa
Pilipinas.
Taga-Visayas si G. Fabia; nakatira siya sa isang
barriong kung saan walang mga mansanas ngunit may
mga puno ng niyog at mga tandang na gigising sa iyo
bawat umaga.
Pagdating nila sa bahay ni G.
Fabia, ang halimuyak ng mga
mansanas ang sumalubong sa
kanila. Nakilala ni G. Santos ang
asawa ni G. Fabia, ang mabait
na si Ruth. Nakakita ng isang
imahe ng isang babaeng
nakaFilipiniana – simbolo ng
kung gaano hinahangad at
hinahanap-hanap ni G. Fabia
ang Pilipinas.
Pabalik ng hotel, inalok ni G. Santos si G. Fabia na ibabalita niya sa
pamilya nito ang kanaynag kalagayan ngayon pagbalik niya ng bansa.
Tinanggihan ni G Fabia ang alok, iniisip niyang malamang ay hindi
nasiya kilala sa Pilipinas. Nagpaalam sila sa isa’isa sa pamamagitan ng
huling pagkamay.