2

UNIVERZITET U ISTONOM SARAJEVUSAOBRAAJNI FAKULTETDOBOJ

LOGISTIKI CENTRITema: Vrste usluga u okviru logistikih centara

Seminarki rad

SADRAJ1.Uvod.............................................................................................................32.Struktura funkcija robno-transportnog centra..............................................4

2.1.Funkcije povezivanja distributivnih tokova...........................................5

2.2.Struktura funkcija prema karakteru aktivnosti.......................................63.Struktura funkcija prema konceptu usluga...................................................8 3.1.Funkcija intermodalnog transporta..........................................................9

3.2.City logistika...........................................................................................9

3.3.Logistiki outsourcing............................................................................9

3.4.Logistike usluge skladitenja...............................................................11

3.5.Transportne i pediterske usluge...........................................................11

3.6.Val usluge(Value aded services)...........................................................11

4.Racionalizacija transportnog lanca sa svrhom odrivog razvoja...............12 4.1.Mogunost pruanja usluga korisnicima centra....................................12

4.2.Podruja slobodnih zona.......................................................................13

5.Zakljuak......................................................................................................14

6.Literatura......................................................................................................15

1. UvodLogistiki centar je termin koji se koristi za sve veliine i oblike koncentracije logistikih aktivnosti. Robno-transportni centar predstavlja najvei stepen integracije logistikih aktivnosti, logistikih sistema i korisnika i nosioca logistikih usluga. On povezuje najmanje dva vida transporta i omoguava sve transformacije tokova makrodistribucije i tokova mikrodistribucije. Koncentrie veliki broj uesnika i pored osnovnih logistikih usluga prua i sve ostale, pratee i dopunske usluge koje poveavaju vrijednost i kvalitet logistikog servisa .Robno transportni centri kao vani dijelovi transportnih i logistikih sistema ine zapravo posebne komplekse specijalizovanih i univerzalnih transportnih terminala, zatvorenih i otvorenih specijalizovanih i univerzalnih skladita koja su smjetena na maloj udaljenosti od veih industrijskih centara, velikih morskih luka, , zatim velikih vorita saobraaja itd., te su kao takvi izgraeni na podrujima frekventnih saobraajnih koridora i to najee pored meunarodnih frekventnih drumskih i eljeznikih saobraajnca i dr. Upravo robno transportni centri imaju vanu ulogu u procesu robnih tokova cijelom svijeta gdje se kretanje robne razmjene vri pomou saobraaja i trgovine te su ujedno znaajan pokazatelj obima i strukture djela svjetskog saobraaja.2.Struktura funkcija robno-transportnog centraRazvoj sistema robno-transportnog centra u funkciji je ostvarenja tehnolokih,ekonomskih,ekolokih i drugih ciljeva pojedinih kompanija iz oblasti logistike,industrije,trgovine,drutvenih i dravnih institucija.irok spektar ciljeva robno-transporni centar ostavaruje razvojem i izgradnjom posebnih sistema za davanje usluga logistikim tokovima i kompanijama koje uestvuju u njihovoj realizaciji.(3)Funkcje robno-transportnog centra moemo razvrstati prema(3): funkciji povezivanja distributivnih tokova(sabirna,distributivna,sabirno-distributivna,tranzitna);

karakteru aktivnosti;

konceptu usluga.

Robno-transportni centri su jedan od najvanjih pretpostavki za bri razvoj i optimalno funkcionisanje savremenog saobraajnog sistema.Pojam robno transportnog centra definie se na razne naine. Ne ulazei u dublju analizu toga pojma, a respektirajui i druge definicije, spominju se dvije definicije koje neprijekorno odreuju sutinu tog vrlo vanog elementa savremenog saobraajnog sistema.(4)Prvo, robno transportni centri predstavljaju tehnoloke karike transportnog lanca izmeu makro i mikro distribucije, odnosno mjesta prikupljanja, skladitenja, prerade i distribucije robe sa svim osnovnim i dopunskim sadrajima koji trebaju osigurati brzu, kvalitetnu i ekonominu dostavu robe od izvora sirovina do proizvodnje i od proizvoaa do krajnjeg korisnika uz realizaciju svih osnovnih i prateih operacija koje nastaju u sferi kretanja materijalnih dobara.(4)Drugo, pod robno transportnim centrom podrazumijeva se ureen i organizovan prostor na kome se obavlja prihvat, priprema, manipulacija i otpremanje robe svim tehnologijama transporta, kao to su : paletizacija, kontejnerizacija, prevoz drumskih vozila eljeznicom i eljeznikih vozila drumskim vozilima, prevoz drumskih i eljeznikih vozila brodovima i prevoz brodova brodovima.(4)Robno transportni centri se moraju temeljiti na cjelovitoj vezi s prikladnim eljeznikim i drumskim saobraajem te isto tako na temelju raznovrsnih tehnologija integralnog i multimodalnog transporta.(1) RTC i imaju etiri osnovne (glavne) funkcije(1):

1)saobraajnu , 2) industrijsku, 3) javnoskladinu i 4) zbirno-distribucijsku.2.1.Funkcije povezivanja distributivnih tokovaRobno-transportni centar je mjesto prelamanja tokova makrodistribucije i tokova mikrodistribucije i u tom smislu se ostvaruju etiri funkcije za sve mogue kombinacije tokova(3):

sabirna funkcija pri povezivanju tokova makrodistribucije i tokova mikrodistribucije;

distributivna funkcija pri povezivanju tokova makrodistribucije tokova mikrodistribucije;

tranzitna funkcija pri povezivanju tokova makrodistribucije i tokova mikrodistribucije;

sabirno distributivna funkcija pri povezivanju tokova makrodistribucije i tokova mikrodistribucije.

Sabirna funkcija u osnovi moe imati razliite oblike u zavisnosti od karakteristika robnih tokova.U uoj gravitacionoj zoni obavlja se sabirni rad u cilju daljinske otpreme robe primaocima, i to u sledeim oblicima(3): sabiranje iste robe od istih ili razliitih poiljaoca za otpremu istim ili razliitim primaocima;

sabiranje razliite robe od istih ili razliitih poiljaoca za otpremu istim ili razliitim primaocima;

sabiranjem istih ili razliitih vrsta robe u cilju formiranja i otpreme logistikih jedinica,paleta.kontejnera,transportnih sredstava itd.;

sabiranje tovarnih jedinica intermodalnog transporta u cilju formiranja homogenih otpremnih jedinica daljinskog transporta;

sabiranje istih ili razliitih proizvoda u cilju uvanja homogene robe sa aspekta tehnologije skladitenja.

Distributivna funkcija robno-transportnog centra u tokovima makrodistribucije i tokovima mikrodistribucije ogleda se u prispjeu poiljki daljinskim transportom u cilju naredne distribucije do jednog ili vie primaoca u gravitacionoj zoni centra,pri emu moe poprimiti sledee oblike(3):

vee koliine iste robe u prispjeu transformiu se u manje isporuke jednom ili vie primaoca;

vee koliine iste robe u prispjeu prepakuju se i isporuuju jednom ili vie primaoca;

vee koliine razliite robe se prepakuju,sortiraju i isporuuju jednom ili vie primaoca;

iste ili razliite robe se markiraju,izjednaavaju ,dorauju,oplemenjivju za distribuciju jednom ili vie korisnika.

Tranzitna funkcija robno-transpotnog centra u sferi makro i mikro distribucije ima sledee oblike(3):

dio zbirnih poiljki u prispjeu poslije prerade se otprema kao zbirna poiljka u daljinskom transportu;

poiljke koje mijenjaju vid transporta;

prazne i pune tovarne jedinice koje mogu da imaju novu dimenziju ili mijenjaju vid transporta.

Sabirno-distributivna funkcija u gravitacionoj zoni u tokovima mikro-mikro distribuciji ima tipine oblike(3):

jedan korisnik iz gravitacione zone prihvata homogene isporuke da bi formirao manje nehomogene isporuke veem broju primalaca u zoni centra, i

sabiranje poiljki radi prepakiranje,oplemenjivanja,dorade za ponovnu isporuku razliitim korisnicima u zoni.

2.2.Struktura funkcija prema karakteru aktivnostiDimenzija naroitog privlaenja raznovrsnih oblika i strukture tokova preslikava se na sloenost cjelokupnih funkcija robno-transportnog centra. Pa tako funkcije moemo razvrstati unutar pet grupa, a one su sljedee (2): Osnovne funkcije Dopunske funkcije,

Pomone funkcije,

Upravno-informacijske funkcije Tehniko-sigurnosne funkcije.Osnovne funkcije RTC-a odnose se na : transport robe (pa tako u ovom sluaju misli se na oblike lokalnog i daljinskog saobraaja, zatim svi oblici i tehnologije intermodalnog transporta), pretovar robe (odnosi se na niz radnji izmeu transportnih sredstava te isto tako izmeu transportnih sredstava i sistema skladita), te na skladitenje robe odnosno tereta (u sklopu svih faza transportnih, trgovakih lanaca ili u obliku zaliha robe).(2)Dopunske funkcije odnose se na aktivnosti usluga vezanih za : robu (npr. sortiranje, pakovanje, prerada, dorada, obiljeavanje, itd.), sredstva transporta (npr. odravanje i popravak vozila, parkiranje, zatitu, itd.), mehanizaciju pretovarnog transporta (npr. odravanje, popravak, priprema, itd.), tovarne ili pretovarne jedinice kao to su kontejneri, palete itd.(npr. priprema, pranjene, punjenje, popravak ili remont, odravanje, itd.), te isto tako ukljuujui i radno osoblje (to se odnosi npr. na usavravanje i obuku, posredstvo prilikom angamana radne snage, usluge vezane za odmor, prehranu, lijeenje, rekreaciju, itd. ).(2) Pomone funkcije predstavljaju cjelokupan broj ostalih usluga kao to su: osiguranje i carinjenje robe tj. tereta, zatim veterinarsko-sanitarne usluge, usluge snabdjevanja gorivom, vodom, energijom te ostalim potronim materijalima, i dr.. (2)Upravno-informacijske funkcije odnose se na funkcije razvoja, izdavanja i zakupa sistema, berzanskog posredovanja, organizacije transporta, funkcije edukacije te brojne druge. (2)Tehniko-sigurnosne funkcije predstavljaju funkcije koje pruaju podrku vezanu za pripremanje i odravanje stabilnosti sstema, osiguranje i ureenje prostora te isto tako objekata, zatim odravanje infrastrukture, kontroli i sigurnosti tj. osiguranju sistema.(2)Transportne kompanije uz pomo centra izvravaju izriito djelatnosti daljinskog transporta vezane za robu odnosno teret koji vrlo esto se nalazi unutar gravitacije prema nekoj od zona u sklopu robno-transportnog centra. Unutar gravitacijske zone spomenutu robu pripremaju za otpremu ili zaprimaju preduzea koja mogu biti razliitih drutvenih djelatnosti.(1)3.Struktura funkcija prema konceptu usluga

Robno-transportni centar kao logistiki centar .u osnovi je sistem koji proizvodi irok spektar razliitih usluga za isto tako irok spektar razliitih korisnika na razliitim podrujima logistike i njenih prateih djelatnosti.(3)Sama struktura proizvodnje logistikog centra moe biti prikazana kao definicija funkcije raznovrsnih podruja u sklopu logistike koja sadre i predstavljaju vlastita specifina obiljeja. Pa tako se unutar sistema logistikih usluga pojavljuju sljedee mogunosti usluivanja(3): intermodalni transport: city logistika,

logistiki outsourcing logistike usluge skladitenja

logstika nabavke i distribucije;

logistika otpadnih i povratnih materijala;

transportne i pediterske usluge;

VAL usluge;

usluge transportne berze;

usluge atl vozova;

upravljanje ljudskim resursima;

usluge konsaltinga;

optimizacija transportnih lanaca;

usluge korisnicima centra;

slobodne zone.

Slika 1. Koncept usluga robnog transportnog centra-logistikog centra

Izvor:Zeevi S.,Robni terminali i robno-transportni centri,Saobraajni fakultet Beograd,20063.1. Funkcija intermodalnog transportaIntermodalni transport predstavlja jednu od temeljnih funkcija koje moemo pronai u sklopu robno-transportnog centra te koja se zasniva na koncentraciji i privlaenju robnih i transportnih tokova. Pa tako centar posjeduje funkciju vezanu za opsluivanje i koncentraciju intermodalnih tokova transporta unutar cjelokupnih mogunosti kombinacija i tehnologijama sa podruja drumskog, vodnog, eljeznikog i vazdunog oblika transporta, npr. Ro-Ro, hucke pack i dr.(3)

Logistiki centri pruaju povoljno podruje namijenjeno ka razvitku i koritenju tehnologija intermodalnog transporta. Najznaajnija stavka logistikog centra odnosi se na mogunost prikljuenja unutar nacionalne i meunarodne mree brojnih centara te isto tako terminala intermodalnog transporta, to utie na poboljanje tokova kontejnera izmeu privrednih i logistikih centara te takoer slui kao opravdanje primjenjivanju efikasnijih i ekonominijih veza na linijama, shuttle vozovima.(1)3.2.City logistikaCity logistika je pojam koji u poslednje vrijeme privlai posebnu panju mnogih strunih i naunih foruma. Istraivake studije problematike vezane za logistiku urbanih sredina, a naroito veih gradova, pruaju raznovrsne rezultate te uz to rjeenja koja su vrlo praktina. Tokovi City logistike sadre karakteristike poput razliitosti sa aspekta strukture logistikih lanaca, visokom stepenu dinaminosti, prostorne rasprenosti generatora, stohastinosti i dr.(1) Na podruju grada se izvrava najvei udio realizacije ovih tokova i to uz pomo logistikih sistema pediterskih, industrijskih, trgovakih, uslunih te brojnih drugih preduzea. Pa tako problematika i sloenost logistike u sklopu gradskih sredina uticali su na razvitak raznovrsnih stajalita City logistike, te jedno od mogunosti rjeenja nalazi se unutar konsolidiranja tokova za vei broj korisnika pomou logistikih centara.(1)

Poprilino vei dio robnih tokova se okonava ili pokree u sklopu grada. Stoga znaajnost transporta robe unutar podruja grada prikazuju isto tako brojni rezultati odreenih istraivanja temeljem kojih dvije treine cjelokupnih robnih tokova posjeduje izvorite ili odredite u sklopu centralnih gradskih zona. (1) 3.3.Logistiki outsourcing

Paralelno sa razvojem logistike i logistikih strategija, tee i razvoj provajdera logistikih usluga. Od skladita i voznih parkova za sopstvene potrebe ( 1 PL logistika u kui, sistem za sopstvene potrebe uz minimalno angaovanje drugih nosilaca logistikih usluga), preko klasinih javnih skladita, transportnih, pediterskih i drugih kompanija ( 2 PL odreene logistike usluge transporta, otpreme, skladitenje provjerene su specijalizovanim nosiocima usluga), dolo se do dananjih 3 PL i 4 PL provajdera.(6) 3 PL provajderi u okviru outsourcing strategije, su eksterna preduzea, koja od korisnika preuzimaju organizaciju, upravljanje i realizaciju kompletnih logistikih lanaca ili odreenih procesa u lancu. Korisnici provajderima povjeravaju logistike zadatke: pedicije, transporta, pretovara, skladitenja, upravljanje zalihama, pribavljanje I popunjavanje potrebne dokumentacije i slino. 4 PL provajderi predstavljaju potpuno integrisani concept projektovanja, oblikovanja, upravljanje, vrijednovanja i kontrole svih procesa u logistikim lancima. (6) Zavisno od primjenjenog modela, ova rijeenja se mogu odnositi na jednog ili vie razliitih korisnika istovremeno. 4 PL strategija obuhvata razliite faze: od kreiranja reenja, stratekog planiranja i usklaivanja proizvodnje, prodaje, marketinga, logistike na nivou konpanije, do implementacije rijeenja, operativnog upravljanja i sprovoenja konkretnih logistikih aktivnosti: pakovanja i obiljeavanja robe, realizacije porudbine, skladitenja, dranja zaliha, transporta, distribucije, administrativnih poslova, servisa potroaa, informatike podrke i dr. (6) Logistiko partnerstvo podrazumjeva poslovnu saradnju nosioca i korisnika logistikih usluga. Sve oblike i forme ove saradnje, mogue je svrstati u tri sutinski specifina tipa odnosa: ugovorena prodaja logistikih usluga, outsourcing partnerstvo i 4 PL integrisano partnerstvo.(6)1 PL (First party logistics, in-house logistics ili insourcing logistics) odnosi se na to da preduzee samostalno obavlja logistike aktivnosti. Sadri vlastiti transport, procese skladitenja, pretovarnu mehanizaciju, itd. te isto tako vlastito radno osoblje koje izvrava cjelokupne logistike aktivnosti. (1)2 PL (Second party logistics, logistics service provider) odnosi se na procese upravljanja logistikih funkcija koje su inae tradicionalne poput transporta i skladitenja. Pa tako preduzea koje unutar svog sadraja ne posjeduju ili pak imaju nedovoljno opreme i infrastrukture, one iznajmljuju logistikog provajdera kako bi obavljao logistike aktivnosti sa svrhom da se smanji stepen trokova ili ulaganja. (1)3 PL (Third party logistics) predstavljaju logistike aktivnosti ili cjelokupni logistiki proces koji obavlja vanjska organizacija zajedno sa kojom preduzea dogovori i sklopi odreeni ugovor na due vremensko razdoblje.(1). 4 PL (Fourth party logistics ili lead logistics provider) predstavlja tzv. vodeeg logistikog provajdera ili razvijeni oblik 3 PL provajdera koji obavlja funkciju upravljanjem lancem tokom dueg vremenskog razdoblja. (1)5 PL (Fifth party logistics) predstavlja oblik koji je razvijen i prilagoen za trite tzv. e-poslovanja. (1)3.4.Logistike usluge skladitenjaU sklopu sadraja logistikih centara pojavljuje se prisutnost sistema skladitenja i to redovno u oblicima insourcin-a i outsourcing-a. Pa tako oblik outsourcing-a skladinih objekata na naim podrujima je redovno bio prepoznatljiv pod nazivom javna skladita i imao je pripadnost prvoj fazi koncepta outsourcing-a kada su se kompanije ija temeljna djelatnost nije pruanje logistikih usluga preusmjeravale da raznovrsne skladine funkcije premjeste na vanjskog pruaoca usluge. Unutar centara javljaju se i skladita koja za odreene potrebe upotrebljavaju kompanije koje zahtijevaju posebne i znaajne zahtjeve vezane za skladitenje. (3)Bez obzira kojoj funkciji pripadaju ,skladine funkcije se u okviru logistikih centara pojavljuju iz nekoliko razloga(3):

dobra inftastrukturna povezanost sa razliitim vidovima transporta;

direktan prikljuak na znaajne transportne tokove garantuje dobru organizacionu vezu sa pojedinim vidovima transporta;

moguniost ispomoi sa drugim podsistemima u pogledu manipulativno pretovarnih aktivnosti i opreme;

nepotrebna investiranja za male i srednje kompanije ,kompanije sa promjenljivim obimom zahtjeva za skladitenjem; olakan,ekonomian i fleksibilan pristup korienju specijalnih skladinih objekata.

3.5.Transportne i pediterske usluge

Naroito povoljno rjeenje koje se odnosi na mnogobrojne transportne kompanije, korisnike te iskljuivo na pruaoce logistikih i popratnih usluga predstavljaju mogunosti kao to su prihvat, pretovar, skladitenje te otprema robe preko podruja terminala uz pomo cjelokupnih vrsta transporta kombinovanjem veze daljinskog, lokalnog i tranzitnog saobraaja. (1)Pa tako centru gravitiraju tokovi vezani za daljinski transport, tokovi lokalnog transporta, opasnih materijala, specijalnih tereta, drumskih poiljki, i dr. Stoga robno-transportni centar, koji predstavlja najvei logistiki vor, uvijek je privlaio pediterska i agencijska preduzea zajedno sa cjelokupnim mogunostima usluga koje oni nude u sklopu nacionalnog i meunarodnog saobraaja.(1)3.6.VAL usluge (Value added logistics services)VAL usluge se mogu definisati kao sve usluge povezane sa realizacijom materijalnih i nematerijalnih tokova kojima se dodaje vrijednost krajnjem proizvodu ili usluzi.Pored toga asortiman VAL usluga zavisi i od vrste proizvoda,logistikog centra i pozicije u logistikom lancu.(5)Specifini zahtjevi i elje upueni prema logistikom centru te isto tako prema specijaliziranim logistikim provajderima od strane klijenata rastu s vremenom te postaju sve vie kompleksniji. Pa tako klijenti postavljaju zahtjeve za aktivnostima koje pridonose poveanju stepena vrijednosti njihovih proizvoda. Stoga oni su konstantno potrazi za kvalitetnim provajderom koji e im po mogunosti pruiti ponudu veeg izbora raznovrsnih usluga, sa svrhom postizanja to vee vrijednosti vlastitih proizvoda te uz to kako bi postigli to vei stepen konkurentnosti unutar trita poslovanja.(1) Logistiki centri i provajderi koji pomou njega rade, nastoje da zadovolje raznovrsnim zahtjevima svojih pripadajuih klijenata, pa se iz toga razloga, uvrtavanjem odreenih novih usluga u sklopu svoga sadraja te isto tako bivanjem u toku sa inovacijama, pridonose razvitku i usavravanju, te isto tako napredovanju i jaanju vlastitog poloaja unutar trita.(1)Racionalizacija transportnog lanca sa svrhom odrivog razvojaDrumski teretni transport stvara negativni efekt na ivotno okruenje, a takvo neto se misli prije svega na emisiju tetnih plinova koju proizvodi, a oni su sljedei : ugljen monoksid, ugljen dioksid te mnogi drugi tetni plinovi. Kako bi se postiglo smanjenje emisije tetnih plinova, postoji nekoliko odreenih mogunosti rjeenja koja su kao takva usmjerena prema razvitku tehnologija vezanih za intermodalni transport, zatim prema razvitku vozila ekolokog tipa te vozila koja manje negativno utiu tj. zagauju okoli, kao takoer i smanjenom stepenu pokretanja drumskih teretnih vozila efikasnijom upotrebom prijeenog puta te prostora namijenjenog za utovar tereta.(1) Stoga razvitak novih i poboljanih tehnologija i ekolokih vozila predstavlja proces koji je iziskuje ulaganje te isto tako djeluje na poveanje trokova vezanih za transport. Pa tako racionalizacijom u pogledu pokretanja vozila namijenjenih za prevoz tereta te isto tako provoenjem postupaka efikasnijeg koritenja transportnih sredstava unutar prijeenog puta te utovarnom prostoru otvaraju se brojne mogunosti za efikasnijim djelovanjem na procese smanjenja stepena tetnih utjecaja na ivotno okruenje.(1)Mogunost pruanja usluga korisnicima centra

Usluge koje se pruaju cjelokupnim korisnicima centra odnose se na upravno informacione usluge, zatim pratee i tehniko-sigurnosne usluge. Skup vanih usluga koje logistiki centri pruaju cjelokupnim preduzeima koja su smjetena na podruju centra, vlastitim i cjelokupnim ostalim korisnicima usluga odnose se na usluge zakupljivanja, iznajmljivanja zemljita, objekata i opreme, zatim isto tako na dopremanje svim potrebnim materijalima, vodom, energijom, carinske usluge, sanitarno-veterinarske usluge, usluge zaite od poara, usluge popravka i odravanja, usluge transporta tereta tj. robe u sklopu centra, prevoz putnika u sklopu okruenja centra i dr.(3) Centar bez navedenog skupa usluga te njihove dostupnosti i odgovarajue kvalitete, ne bi uspijevao privlaiti i zadrati svoje korisnike koji predstavljaju bitan faktor unutar cjelokupnog poslovanja centra.(3)3.2. Podruja slobodnih zonaSlobodna zonaje prostor iskljuen izcarinsketeritorije jednedrave, na kome se obavlja nizprivrednihaktivnosti: proizvodnja, dorada,prerada,ambalairanje,transportneusluge, usluge smetaja, skladitenja i drugi poslovi.(7) U zoni se nalaze i carinske ispostave,pediterskeispostave, preduzea za kontrolukvalitetaikvantiteta.

Pa tako roba i proizvodi koji su smjeteni i proizvedeni u sklopu slobodne zone nalaze se unutar carinskog nadzora te su preteito namijenjeni prema vanjskim tritima. Na podruja slobodnih zona pristiu te sa njih odlaze raznovrsni materijali i dr. i to preteno sa dosta dalekih trita i iz toga razloga se tei da smjetaj zona bude na povoljnim podrujima u odnosu na transportno-saobraajne tokove i isto tako infrastrukturu.(3)Sve gospodarske djelatnosti slobodnih zona grupiraju se u est posebnih i zaokruenih kompleksa ili podzona, i to: trgovinska podzona, industrijsko-izvozna zona, turistika podzona, finansijska podzona, podzona za obradu informacija (telezona) i nauno tehnoloka podzona ili nauno -tehnoloki park.(3)5.Zakljuak Robni terminali i robno-transportni centri - logistiki centri predstavljaju jednu od najbitnijih komponenti logistikih mrea. Logistiki centri su veza izmeu pojedinih vidova transporta. Oni povezuju vidove transportat, eljezniki, drumski, pomorski, rijeni, vazduni. Logistiki centri mogu da budu bilo gdje i predstavljaju mjesto pretovara tovarnih jedinica, mjesto promjene vida transporta, mjesto uvanja, nagomilavanja i skladitenja robe.

Realizacija robnih tokova u urbanim, regionalnim, nacionalnim i internacionalnim prostorima nezamisliva je bez nekog oblika robnog terminala odnosno logistikog centra. Osnovni cilj formiranja RTC je optimizacija transporta i distribucije materijalnih dobara, sa svim njihovim prateim djelatnostima i podsistemeima, primjenom savremenih tehnologija transporta na logistikim principima.6.Literarura

1.)Doen P.,Uloga i znaaj robno-transportnog centra u integralnom i multimodalnom transportu,Diplomski rad,Rijeka 2013

2.)urkovi S.,akovi N.,Vurdelja J.,RTC Jugoslavije u funkciji poveanja produktivnosti transportno manipulativnog rada,Suvremeni saobraaj Zagreb,1989

3.)Zeevi S.,Robni terminali i robno-transportni centri,Saobraajni fakultet Beograd,2006

4.)Zelenika R.,Jakomin L.,Suvremeni transportni sustav,Ekonomski fakultet Sveuilita u Rijeci,1995

5.)ivoti I.,Kljuni pokazatelji performansi dodatnih logistikih servisa,Zbornik radova,Beograd 20096.)uvela I.,Koncepcijske osnove rijeke slobodne zone,Pomorski zbornik,Rijeka 1993

7.)http://studenti.rs/skripte/saobracaj/rtc2-logisticki-centar/PAGE 2