logo - listopad 2014

8,99 ZŁ W TYM 8% VATNR 11 LISTOPAD 2014

W E E K E N D Z N IŻE K : 69 KUPONÓW RABATOWYC H ( T YL KO Z LOGO NAWE T 60% TAN I EJ !)

TAJNIKI MĘSKIEGO STYLU

ViuuZOBACZ WIĘCEJ

NA SMARTFONIE

GADŻETY VS MÓZGCo technologie robią z twoją głową

RAPORT

BĄDŹMISTRZEMPREZENTACJIW pracy, w biznesie,na studiach

ZWALCZ TRĄDZIK i ślady po nim

NAJLEPSZE GRY NA SMARTFONYNie błądź w appstorze

SKUTECZNIE!

ALKOMATYŻebyś wiedział,

czy możeszprowadzić

NASZ TEST

KRÓLWIECZORUSamiec alfana imprezie

NARTYWSZYSTKO

O BIEGÓWKACHsprzęt + porady

Marynarki, w których będziesz świetnie wyglądałNa jesień, do pracy:34 buty za kostkę

LOGO NR 11 LISTOPAD 2014 ISSN 1734-1566 MÓJ PIERW

SZY RAZ: BIEGI NA ORIENTACJĘ • JAK PRZEŻYĆ ZIMĄ W GÓRACH • PROSTA HISTORIA: REKORDY PRĘDKOŚCI • PLECAK AKTYW

NEGO FACETA • JAK ZROBIĆ SMACZNĄ JAJECZNICĘ • SEKS: JAPOŃSKIE PORNO RYSUNKOWE

Nieśmiałyfacetgwiazdąestrady

001_Okladka11_2014:Layout 1 2014-10-17 12:09

s_002_32953946_PROCHNIK:Layout 1 2014-10-15 14:24

o by ło mniej wię cej pół to ra ro ku te mu. Po la tach po wta rza nia – że

pa pier, że za pach dru ku, że wertowanie, że pół ki w re ga le, że pięk -

ne wy da nia, że po pro stu ni gdy nie zre zy gnu ję z tra dy cyj nych

ksią żek – ku pi łem so bie kin dle'a. Mia łem swo je po wo dy. W miesz -

ka niu za czę ło już bra ko wać miej sca na książ ki, a nie chcia łem

wy rzu cać sta rych, że by zro bić miej sce no wym. Przy każ dym wy -

jeź dzie na ur lop iry to wa ło mnie, że lek tu ra na wa ka cje zaj mu je jed -

ną trze cią do stęp ne go li mi tu wa go we go na ba gaż. E-bo o ki ku si ły też ni ski mi ce na -

mi, zwłasz cza w pro mo cji. Ale ja kich kol wiek uza sad nień bym dla sie bie nie znaj do wał,

i tak czu łem się jak ten wło ski ka pi tan, co naj pierw wła do wał swój sta tek na ska ły,

a po tem spie przył z nie go w pod sko kach, by „z brze gu kie ro wać ak cją ra tow ni czą”.

Na po cząt ku by ło mi głu pio, lecz dziś wiem, że prze rzu ce nie się na e-bo o ki da ło mi

jed ną ko rzyść. Je stem uza leż nio ny od swo je go smart fo na. Zer ka nie na Fa ce bo o ka czy

Twit te ra zaj mu je mi spo rą część do by, zwłaszcza kie dy nie pra cu ję. Nie sie dzę w spo -

łecz no ściów kach non stop, mój na łóg po le ga ra czej na za glą da niu co kil ka, kil ka na -

ście mi nut. Spraw dzam, czy jest coś cie ka we go, czy tam i wra cam do swo ich za jęć.

Smar t fon jest za wsze pod rę ką i ta ła twość ko rzy sta nia bywa za bój cza.

W tym nu me rze znaj dziesz ra port Pa wła Cza do o tym, co tech no lo gie ro bią z naszym

mó zgiem. Ba da cze wi dzą już, że właś nie ta kie zer ka nie na Twit te ra zmie nia na szą

per cep cję, zdol ność do kon cen tra cji, spo sób przy swa ja nia wie dzy. Na u kow cy, jak to

na u kow cy, sta ra ją się nie oce niać te go zja wi ska. Nie mó wią wprost, czy to dobrze,

czy źle, ra czej za u wa ża ją zmia ny. Ale mnie one nie po ko ją,

zwłasz cza kie dy do strze gam je u sie bie.

I tu właś nie li czę na po moc kin dle'a. Dzię ki te mu, że – po dob -

nie jak smar tfon – e-czyt nik jest za wsze na po do rę dziu, czę sto

się gam po nie go, choć móg łbym po te le fon. Za miast więc zer -

kać na fej sa, za nu rzam się na chwi lę w książ ce. Za mie niam

140-zna ko we ko mu ni ka ty z Twit te ra na dłuż sze, gę ste od poe -

tyc kie go ję zy ka aka pi ty ja kiejś po wie ści. In ter ne to wą pro sto tę

zastę pu ję li te rac ką zło żo no ścią. Dzię ki kin dle'owi czy tam wię -

cej ksią żek niż wcześ niej, bo mo gę to ro bić w każ dej chwi li.

I tyl ko czasami uświa da miam so bie, że aby chro nić mózg przed

szko dli wym wpły wem nowoczesnych tech no lo gii, się gną łem

po broń z te go sa me go świa ta. Je stem skoń czo ny.

Ale technologie mogą też wzbogacać tradycyjne treści. Od tego

numeru przy niektórych naszych artykułach znajdziecie znaczek

aplikacji Viuu – korzystając z niej, obejrzycie dodatkowe zdjęcia

i filmy. Mówiąc krótko: od dziś w „Logo” jeszcze więcej mięsa!

Miłej lektury.

3świat według…

ZDJĘCIEKonrad Ćwik ASYSTENT FOTOGRAFA:Wojtek Buczek STYLIZACJA: Joanna Ciesielska/Van DorsenTalents WŁOSY I MAKE-UP:Gosia Sulima/AFPHOTO PRODUKCJA:Magda Rzeszot

ADRES REDAKCJI:

ul. Czerska 8/10, 00-732 Warszawa,e-mail: [email protected] NACZELNY:

Mikołaj Kirschke (tel. 22 555 58 23), e-mail: mikoł[email protected] ZASTĘPCA REDAKTORA NACZELNEGO:

Piotr Hykawy-Zabłocki (tel. 22 555 68 43), e-mail: [email protected] SEKRETARZ REDAKCJI:

Magdalena Rosłaniec, moda, pielęgnacja, (tel. 22 555 66 30), e-mail:[email protected]ÓŁ:

Łukasz Figielski, techno (tel. 22 555 41 07), Paweł Wiejas, sport, przygody (tel. 22 555 46 21)KIEROWNIK ARTYSTYCZNY: Mateusz Jankowski GRAFIK: Jolanta Amerska FOTOEDYTOR: Grzegorz SuskaKOORDYNATOR PRODUKCJI: Leszek Puławski SPECJALIŚCI PRZESTRZENI BARWNEJ:

Anna Biała, Michał Odolczyk STALE WSPÓŁPRACUJĄ: Olga Wiechnik, Maciej Sikorski, Jarosław MatuszewskiSERWIS LOGO24.PL – REDAKTOR:

Maciej Kabsch, e-mail: [email protected]

WYDAWNICTWO: AGORA SA,ul. Czerska 8/10, 00-732 Warszawa, tel. 22 555 40 00, 22 555 40 01DYREKTOR WYDAWNICZY: Katarzyna KolanowskaWYDAWCA: Mikołaj KirschkeDYREKTOR ARTYSTYCZNY: Andrzej PrzygodzkiDZIAŁ SPRZEDAŻY: tel. 22 555 61 84, e-mail:[email protected] DYREKTOR SPRZEDAŻY: Elżbieta NowackaDZIAŁ MARKETINGU: [email protected] MARKETINGU CZASOPISM I PRASY BEZPŁATNEJ:

Izabela BziukDZIAŁ KOLPORTAŻU: tel. 22 555 53 33DYREKTOR DZIAŁU KOLPORTAŻU: Adam PopielskiPRENUMERATA:

tel. 801 130 000 (opłata za połączenie zgodnie z taryfą operatora) lub 22 555 44 00, [email protected] I REKLAMACJE PROSIMY KIEROWAĆ POD ADRESEM:

Dział kolportażu AGORA SA ul. Czerska 8/10, 00-732 WarszawaDRUK: Quad/Graphics Europe Sp. z o.o.,ul. Pułtuska 120, 07-200 WyszkówISSN 1734-1566, INDEKS 321435 Copyright © Agora SA 2014 Wszystkie prawa zastrzeżone.

Materiałów niezamówionych nie zwracamy.Zastrzegamy sobie prawo do redagowania listów.Redakcja nie odpowiada za treść reklam. Wydawcamagazynu „Logo” ostrzega P.T. Sprzedawców,że sprzedaż aktualnych i archiwalnych numerówczasopisma po cenie innej niż wydrukowanana okładce jest działaniem na szkodę wydawcyi skutkuje odpowiedzialnością sądową.

Reklamy całostronicowe na stronach 2, 5, 7, 11, 15, 17, 23, 27, 33, 51, 58-59, 70-71, 88-91, 93, 97, 105,113, 121, 137, 141, 145, 147, 148

na początek

T

Mikołaj Kirschke redaktor naczelnyZD

JĘ

CIE

: PA

WE

Ł KI

SZK

IEL

Znajdziesz nas:

Pobierzbezpłatnąaplikację Viuuna smartfonlub tablet z App Store albo GooglePlay.

Uruchomaplikację,skierujurządzenie na stronę„Logo” zeznakiem Viuui obejrzyjdodatkowemateriały.

1

2

PAPIEROWAINTERAKCJA

DZIĘ KI KIN DLE'OWI CZY TAM WIĘ CEJKSIĄ ŻEK, BO MO GĘ TO RO BIĆ W KAŻ -DEJ CHWI LI. ALE CZA SA MI UŚWIA DA -MIAM SO BIE, ŻE ABY CHRO NIĆ MÓZGPRZED WPŁY WEM NO WO CZES NYCHTECH NO LO GII, SIĘ GNĄ ŁEM PO BROŃZ TE GO SA ME GO AR SE NA ŁU.

Cyfrowe wojnyw mojej głowie

003_Wstep11_FG_j_m:Layout 1 2014-10-15 21:11

20_LogotypRobert Górski

28_RaportTechnologie kontra mózg

36_Sport: Władimir KliczkoDorwać mistrza

40_Mój pierwszy razBiegi na orientację

45_PasjeMiejski plecak aktywnego mężczyzny

46_PodróżeKamperem przez Włochy i Francję

52_Prosta historiaRekordy prędkości

HORYZONTY

4 horyzontystarter kierunkowskaz

6_GadżetyZabawki dużych chłopców

10_KalendariumGdzie się bawić, gdzie coś zbroić

12_NadprzewodnikZaszalej w Toruniu

14_Lans„Logo” Arbitrem Najlepszego Stylu

16_Przytulanka narodowaNatalie Pike

18_PrzekrójPrzyszłość lotnictwa

STARTER

ŁUKASZFIGIELSKIPi cie, dmu cha niei pi sa nie – ży wioł re dak to ramie sięcz ni ka li fe sty le’owe go.Dla sza now nych czy tel ni kówpo świę ci łem zdro wie, te stu jącz przy ja ciół mi sześć nie dro -gich al ko ma tów prze noś nych(oraz po li cyj ny, ba ro wy,a nawet ba lo nik).

MONIKA JESIONKIEWICZ-BRANASNa rciar stwo bie go we ma wie le twa -rzy, jed nak bez wzglę du na to czywy bie rzesz nar ty bie go we, śla do weczy też bac kco un try, bę dziesz miałza pew nio ną fan ta stycz nąza ba wę. Gwa ran tu ję.

118_ZapachyW drzewnych oparach

120_SeksJapońskie porno rysunkowe

122_Życie: instrukcja obsługiJak być królem wieczoru

124_Kariera: instrukcja obsługiPrezentacja doskonała

132_Warto kupić, warto bywaćCiekawe nowości

134_Radosław NawrotCi wspaniali mężczyźni

Thomas Lipton

138_Jarosław MatuszewskiTest smakosza

140_Adam JarczyńskiSavoir-vivre: wszystko, co musisz

wiedzieć

142_Mikołaj LizutW plątaninie uczuć skrajnych

144_Maciej SamcikPięć tajemnic (bez) bolesnych

146_Andrzej SaramonowiczNiecierpiętliwość

ŚWIAT WEDŁUG...

60_Pasje: narty biegoweNa śnieżne szlaki

66_Pasje: turystyka pieszaPrzeżyć zimą w górach

72_MotoFast N’ Loud: jak przerobić samochód

76_Techno: test alkomatówDmuchaj i (nie) jedź

80_Techno: najlepsze gry nakomórkęWybitne mobilne

84_Techno: narzędziasamoobronyBroń w dłoń

92_Akademia styluKrawat z grenadyny

94_Styl: sztyblety i trzewikiBut zobowiązuje

98_Styl: dżinsyTrzy fasony na czasie

102_Styl: Kurtki w stylu parkiKurtka obronna

104_Styl z wybieguWersja niskobudżetowa

106_Stylowa sesjaMarynarki – jesień 2014

112_AlkoholeFrancuskie wina

114_KuchniaJajecznica krok po kroku

116_PielęgnacjaWszystko o trądziku

KIERUNKOWSKAZ

SP

IS T

RE

ŚC

I

GABRIEL MATWIEJCZYKWy bra łem wina, któ re po ka żą nie o czy wi ste

– i nie dro gie – ob li cze Fran cji. Na pew nonie bę dziesz się krzy wił!

004_spis_GF_j_m:Layout 1 2014-10-17 12:14

s_005_32953941_PROCHNIK:Layout 1 2014-10-15 14:24

STREFA BATFANA

THE GREAT GARDENGNOME MASSACRE

Coolestcooler Za ktu a li zo wa nado stan dar dówXXI w. prze noś nachło dziar ka (Blu e -to oth, głoś ni ki,łado war ka USB,mik ser) ze bra łaod 62,5 tys. mi kro -in we sto rów aż

Ogień najlepiej zwalcza się ogniem, więc jeśli sąsiad obraża twoje poczucie

estetyki, ustawiając w ogródku kiczowate krasnale, ty też spraw sobie kiczowatą

figurkę na trawnik. Tyle że fajną! Bo krewniak Godzilli

masakrujący znienawidzone krasnale to najlepsza recenzja

gustów masakrujących polskie ogrody i działki. Na pewno

lepsza opcja niż własnoręczne niszczenie cudzych

trawnikowych gnomów – wychodzi taniej i działasz

w zgodzie z prawem. Firebox.com

13,2 mln dol.! To ab so lut nyrekord serwisuKickstarter i 27 tys. pro centzało żo nej nor my!W lu tym roz pocz -nie się wy sył kapierw szych eg -zem pla rzy.Niezbyt for tun nyokres na premierę

chłodziar ki, alewszyst ko wska zu -je na to, że te gopro jek tu nic niepo wstrzy ma.

Coolestkick-

starter.com

CE NA: ok. 1000 zł

WY SYŁ KA: ok. 300 zł

DLA: letnika

NIE DLA: Eskimosa

starter6 horyzonty

BA TA RANGW tym ro ku ob cho dzi -my 75. uro dzi ny Czło -wie ka Nie to pe rzai 25-le cie powsta niakul to we go „Bat ma na”Bur to na (ale ten czasle ci, co?). Z tej oka zjiprzy go to wa no li mi to -

wa ny ze staw ba ta ran gów – re pli k ga dże -tów uży wa nych w dwóch filmach przezKe a tona. Jak ktoś po wie dział: „Za wszebądź so bą! Chy ba że mo żesz być Bat ma -nem. Za wsze le piej jest być Bat ma nem”.Włas ny ba ta rang to do bry po czą tek.Hol ly wo od-col lec tib les.com

CE NA: ok. 1650 zł WY SYŁ KA: ok. 250 zł

DLA: fa na ki na su per bohaterskiego

NIE DLA: Batmana, bo ma oryginały

GADŻETYTOMASZ KOSTRZEWARYNEK NIETYPOWYCHGADŻETÓW ŚLEDZI DLA„LOGO” OD KILKU LAT,A NA WŁASNY UŻYTEKOD DZIECKA, BO NIE CHCEPRZEGAPIĆ POJAWIENIA SIĘNA RYNKU LATAJĄCEJDESKOROLKI. JEGO IDOLWŚRÓD GADŻECIARZYTO BATMAN.

BĄDŹ GOTÓW NA URODZINY KUMPLA, SYNA, MATKI, BABKI

CE NA: ok. 135 złWYSYŁKA: ok. 65 złDLA: ogrodnika z poczuciemhumoruNIE DLA: krasnala W

TR

AW

IE

THE GREAT GARDENGNOME MASSACRE

KIC KSTAR TER MIE SIĄ CA

LEGO TUM BLE RW pier wszej trój ce naj bar dziej po pu lar -nych mo ty wów, ja kie da ła nam try lo giaChri stop he ra No la na o Bat ma nie, obokgło su człeka nietoperza i uśmiechu Jo ke -ra umie ś ci li byś my dziad ka bat mo bi lu,czy li mi ni czołg zwa ny Tum ble rem. Le goteż tak uwa ża. Zestaw jest ogrom ny:ma szy na ma 40 cm dłu go ści, two rzy ją1869 kloc ków. Nie ste ty, ce na gadżetumoże spra wić, że nie któ rzy fa ni Le goi Bat ma na stwier dzą, że choć to jestTum bler, na ja kie go za słu gu ją, to nie ko -niecz nie ta ki, na ja kie go ich stać.Shop.le go.com

CE NA: ok. 660 zł WY SYŁ KA: ok. 50 zł

DLA: fana Lego i/lub Batmana

NIE DLA: A jest ktoś, kto nie lubi Lego i/lub

Batmana?

ZDJ

ĘC

IA: A

RC

HIW

UM

PR

YW

ATN

E; M

ATE

RIA

ŁY P

RA

SO

WE

006_Gadzety11_FG_vK_j_m:Layout 1 2014-10-15 19:22

s_007_32951260_4F:Layout 1 2014-10-15 14:25

starter

MinidoładowanieŻy cie to nie baj ka, ale cza sa mi poz -wa la wpi sać „che at co de” i oszu kaćprze zna cze nie. Np. kiedy za pom niszna ła do wać tele fon, a musisz jużwyjść z domu, do uratowania

sytuacji wy star czy ka ni ste rek zwa nyFu el. Naj mniej sza na świe cie ła do war kado smartfo nów za wie ra w so bie pa li wona ok. 30 min roz mo wy. To je denz pierw szych ar ty ku łów do stęp nychw pol skim skle pie ofe ru ją cym pro duk tybę dą ce hi ta mi crow dfun din gu.Crow dgad get.plCE NA: 99 zł WYSYŁKA: 0-15 złDLA: smartfonomaniakaNIE DLA: gapy, regularniegubiącego drobne rzeczy

MO

C!

8 horyzonty

GA

DŻE

TYOgól nie rzecz bio rąc, je steś my

fana mi in sty tu cji koł cza nu.Lubimy Ro bin Ho o da, po do ba

nam się śred nio wiecz ne brzmie nie sło wai do ce nia my je go prak tycz ność ja ko ple ca kana strza ły. Gdy byś my mie li wpro wa dzićw nim ja kieś ulep sze nia, strza ły za stą pi li -byś my pi wem. Oka zu je się, że nie tyl ko my.Oto bo wiem widzisz wa ria cję na te matkoł cza nu, któ ra po mie ści do sześciu pu szek(w tym jed ną w kie szon ce na pa sku).Beeracuda to ide al ny spo sób na prze my ca -nie zło te go na po ju. Pa mię taj tyl ko, by, jakna Ro bin Ho o da przy sta ło, czę sto waćwszyst kich potrze bu ją cych!Snowboard-online.pl

CE NA: 85 zł WYSYŁKA: 11-16 zł

DLA: piwosza i fana Robin Hooda

NIE DLA: dla abstynenta i fana szeryfa

Nottingham

KOŁCZAN

MU CHA NIE SIA DARaz – je den – szko da namby ło mu chy. Podczas koń -co wej sce ny fil mu „Mu cha”z Jef fem Goldblu mem.Na co dzień jed nak tę pi myte owa dy bez wy rzu tówsumie nia. Oto sol ny shot -gun słu żą cy do ich za bi ja nia.Śmier cio noś ne go ła dun kuwy strze li wu je na ty le ma ło,że nie ro bi ba ła ga nu. Niedziu ra wi ofia ry, więc toakcja czyst sza niż tra dy cyj -na mia zga kap ciem. Bu ga salt.com

CE NA: ok. 130 zł

WYSYŁKA: ok. 130 zł

DLA: domowego komandosa

NIE DLA: mamy – woli

klasyczne metody

HOR ROL KASą żar ty tak oczy wi ste,że wstyd je wy po -wia dać. Są teżżar ty o ku pie,któ re ni ko mujesz cze chwa łynie przy nio sły.Przy przed sta -wia niu ci rol kipa pie ru to a le -to we go z wy dru -ko wa nym hor ro remautor stwa Ko ji Su zu kie go (to onstwo rzył nie sław ny „The Ring”) nieuda ło nam się tych grze chówuni k nąć. Sfaj dasz się ze stra chu...Japanesetoiletpaper.com

CE NA: ok. 33 zł WYSYŁKA: ok. 100 zł

DLA: fana horrorów

NIE DLA: analfabety

Złotestrzały

99-PAKTek sań ski bro war ma roz mach!Niby w USA wszystko jest wię ksze,ale 99-pak pi wa budzi respekt. Zławia do mość jest ta ka, że me ga pa kitrafiły do wy bra nych skle pów i niewy sy ła ją ich za gra ni cę. Ma sz zna -jo me go w Stanach, który mógłbypodesłać nam tego be er-he mo ta? Au stin be er works.com

CE NA: ok. 330 zł

DLA: Teksańczyków

NIE DLA: Polaków. Coś się wymyśli...

SMAKI ŻYCIA


GROZA ŻYCIA

R E K L A M A

Żelkowy misiek z wkładkąHal lo we en to czas, kiedytego ty pu ga dże ty – 22-centymetrowe świe -czki w kształ cie kul to -we go żel ka, skry wa ją -ce w so bie me ta lo wyszkie let – zdo by wa jąwi ru so wą sła wę (in naspra wa, że żel ki miś kirobią furorę cały rok). Hu morjest czar ny, co nie zna czy,że oto cz ka tak że mu si byćciemna. Świe ce do stęp nesą w wie lu we so łych ko lo -rach, tak jak żel ki. Tylkopo wstrzy maj się przednad gry zie niem – na wet je -śli nie po cho ru je sz się od wo -sku, po ła mie sz zę by na szkie le cie.

Skeletoncandles.comCE NA: 160 złWYSYŁKA: 115 złDLA: anatomaNIE DLA: zakochanych; to niewłaściwaświeca na romantyczną kolację

FI NAL CO UN TDOWNRo zu mie my ca ły ten poe tyzm sto ją cyza ideą prze ży wa nia ży cia tak, jak bykaż dy dzień miał być osta t ni. Nie zna -my dnia ani go dzi ny, więc ciesz my siętym, co tu i te raz. Ale nie le piej po pro -stu znać dzień i go dzi nę? Dopierowtedy by li byś my do sta tecz nie zmo ty -wo wa ni, aby nie mar no wać ani chwi liwię cej na Fejsie. Dla te go za mie rza myspra wić so bie Death Watch: ze ga rekod li cza ją cy la ta, mie sią ce, dni, go dzi ny,mi nu ty i se kun dy do śmier ci. A co tam! Raz się ży je! Fi re box.comCE NA: 265 zł WYSYŁKA: 25 złDLA: eks tre mal nych pro kra sty na to rówNIE DLA: lu bią cych nie spo dzian ki


horyzonty kierunkowskaz

tekst Przemek Karolak, SZARA EMINENCJA KRAJOWYCH PERIODYKÓW LIFESTYLE’OWO-KULTURALNYCH, MISTRZ ANONIOMOWYCH RECENZJI MUZYCZNYCH, MALKONTENT.

“Nosor

ożce p

raktyc

znie w

yginęł

y - pr

zez Be

yonce

i jej to

rebki.

Morris

sey

WKRÓTCE

WP

ISZ

W K

ALE

ND

AR

Z JUŻ

4.12RUDA ZA GRA NI CĄ

Mia ła wy stą pić pod czaswio sen nej od sło ny Free- For mFe sti valu, ale im -pre zę od wo ła no. Je-sie nią też jej nie zo -ba czy my w naszejsto li cy, ale ci, któ rym

cią ży tonie sły -

cha nie,mo gą śmi gnąć

A2 do Ber li na.La Ro ux – ru da

wo ka list ka o uro dzie dlako ne se rów, czo ło wa re -pre zen tan tka chi me rycz -ne go elec tro po pu, bę dziepro mo wać swo je naj no -wsze wy daw nic two.BI LE TY: od 29,50 euroEventim.de

7.12ME TAL ALL STARSOb ja zdo wy cyrk me ta lo wy.Mu zy cy, któ rzy la ta świet -no ści ma ją już za so bą,posta no wi li skrzyk nąć się

i wy ru szyć w tra sę, od gry -wa jąc wspólnie swo jeprze bo je. Tru pę spa jająmi łość do ostrych gi tari skó rza na gar de ro ba.W sto łecz nej Pro gre sjiwystą pią m.in. Joey Bal la -don na (An thrax), ChuckBil ly (Te sta ment), ZakkWy lde (Black La bel So cie -ty) i Da ve El lef son (Me ga -deth). Szy ku je się wspo -min ko wy wie czór.BI LE TY: od 130 złProgresja.com

12.12 RAP DZIECIAKW imie ni ny grud nia wy stą pira per z mle kiem pod no sem– Joey Ba da$$. Dwu dzie -sto la tek ka ra ib skie go po -cho dze nia re pre zen tu jepół noc ny Bro o klyn i nie mana kon cie al bu mu (de biutwkrótce), ale wzbu dza du żeza in te re so wa nie. Mło dynawi ja aż mi ło, ta ki mgli ścieulicz ny rap.BI LE TY: od 89 złGo-ahead.pl

8.11 CHWI LA PRAW DYWie lo krot nie za po wia da nai po żą da na bit ka na pię ścidwóch rin go wych roz ra -bia ków w koń cu doj dziedo skut ku. W gro dzie Kra kaw ra mach ga li Pol sat Bo -xing Night na prze ciw kosie bie sta ną po sia daczpa sów wag pół cięż kiej i ju -nior cięż kiej To masz Ada -mek i du żo mniej uty tu ło -wa ny, ale głod ny ty tu łówAr tur Szpil ka. Wal kęzakon trak to wa no na10 trzy mi nu to wych rund.BI LE TY: od 150 złEventim.pl

8.11BASS QU E ENKa pi tal na ba sist ka z ak sa -mit nym gło sem, dla któ rejjazz i r’n’b nie mają ta jem -nic. Przez dłu gi czas by ław cie niu tych naj wię kszych.

Mes hell Nde ge o cel lowspół pra co wa ła m.in.z Prin ce’em, Rol ling Sto -nes, Ge o re gem Clin to nemi Her biem Han coc kiem.Na gry wa ła także so lo wepły ty. Ma już ich na kon cie11 i w ra mach tra sy pro -mu ją cej osta t ni krą żek„Co met, Co me to Me”poja wi się w sto łecz nymPal la dium. BI LE TY: od 110 złGo-ahead.pl

12.11GI TA RO WY SZA MANPod czas Open’era obiecał,że wkrót ce do nas wró ci.I sło wa do trzy muje. Czło -wiek, dla któ re go gi ta rajest prze dłu że niem rę ki,lider nie ist nie ją ce go du e tuThe Whi te Stri pes, fi larfor ma cji The Ra co un tersi The De ad We a ther– Jack Whi te za gra ka me -ral ny kon cert w Sta rej Za -jezd ni na kra kow skim Ka zi -mie rzu. Bi le ty sprze da ły sięw trzy (sic!) mi nu ty, dla te -go or ga ni za to rzy do rzu ci lidru gą sztu kę te go sa me godnia. Tak czy siak, bę dzietrud no z wja zdem.BI LE TY: 188 złAl te rart.pl

19, 21.11KCIUKI ZAMOZAOto czo ny kul tem mi łoś nikzwie rząt wsze la kich, nie gdyś

fi lar The Smiths – Mor ris -sey zagra w War sza wiei Kra ko wie. Miej my na dzie -ję, bo ar ty sta nie daw nowy znał, że wal czy z ra -kiem... Trzy ma my kciu ki zawal kę Mo za! Je go wy stępw Sto do le sprzed trzechlat na fa now skich fo rachwspo mi na ny jest do dziś. BI LE TY: od 149 złLi ve Na tion.pl

27.11DI SCO, DI SCO!Zes pół, któ re go przed sta -wiać nie trze ba, choć wy -pa da ło by, bo ma ło ktozda je so bie spra wę z te go,że jesz cze jeż dżą w tra sy.Au to rzy ta kich ever gre e -nów, jak „YM CA” czy „In theNa vy”, wpad ną do Wroc ka.Kow boj, ro bot nik, ksiądz...czy li Vil la ge Pe o ple! BI LE TY: 80 złWrockfest.pl

PÓŹNIEJ26.1DIE DA POPULARKto pa mię ta cza sy sta cjite le wi zyj nych Vi va i Vi vaZwei i pier wsze za chwy tynie miec ki mi zes po ła mi?Żeń skie trio Tic Tac Toe,Gu a no Apes czy H-Blockxto te naj bar dziej zna ne.Nie co z bo ku prze my kałkwar tet mło dzień ców, któ -rym wy da wa ło się, że ra -pu ją. Die Fan ta stisc hen

Vier za sły nę li ta ki mi ka -wał ka mi, jak „Die Da” czy„Po pu lar”, i za za chod niągra ni cą ma ją sta tus le -gen dy. Po 25 la tach wra -ca ją, Ber lin za pra sza.BI LE TY: od 45 euroEventim.de

13.2 X TOUROd do brych trzech lat namu zycz nym to pie – She e -

ran, Ed She e ran – wy ta tu -o wa ne bo żysz cze na sto la -tek w koń cu złoży namwizytę. Mu zyk, któ ry zdo byłstos na gród na ca łymświe cie, kon cer tem na sto -łecz nym Tor wa rze bę dziepro mo wał swo ją naj no -wszą pro duk cję „x”. Spie -szyć się, bo la da mo mentza brak nie bi le tów.BI LE TY: od 165 złStodola.pl

10 starter

ZDJ

ĘC

IA: J

STO

NE

/SH

UTT

ER

STO

CK.

CO

M; M

AN

ALI

VE

!/W

IKIP

ED

IA;

MA

TER

IAŁY

PR

AS

OW

E

010_Kalendarium_FG_K_j_m:Layout 1 2014-10-14 10:39

s_011_32894989_Ochnik:Layout 1 2014-10-15 14:25

nadprzewodnik: Toruń


NASZ COMIESIĘCZNY PRZEWODNIK PO NAJFAJNIEJSZYCH MIEJSCÓWKACH NAJCIEKAWSZYCHMIAST POLSKI ZAWĘDROWAŁ DO TORUNIA. TO NIE TYLKO JEDEN Z NAJSTARSZYCH GRODÓW,KUSZĄCY ZAMKIEM I STARÓWKĄ, ALE I OŚRODEK AKTYWNY KULTURALN0-KULINARNIE. EKSPLORUJEMY RESTAURACJE I INNE ATRAKCJE, O KTÓRYCH MOGŁEŚ NIE SŁYSZEĆ. A POWINIENEŚ!

tekst Jarosław „Jerry” JaworskiMUZEALNIK Z WYKSZTAŁCENIA, ZAWODOWO DZIENNIKARZ, PR-OWIEC, RYSOWNIK, SCENARZYSTA FILMOWY I RADIOWY. TORUŃSKI AKTYWISTA.

JEŚLI MAMY LISTOPAD, TO JESTEŚMY W...

ZDJ

ĘC

IA: W

OJ

CIE

CH

KA

RD

AS

; RO

BE

RT

GÓ

RE

CKI

; NA

TALI

A M

IED

ZIA

K

NRDKlub, któ ry zna każ dy to ruń ski – i nie tyl ko– im pre zo wicz. Na zwa su ge ru ją ca związ kiz daw nym ko mu ni stycz nym pań stwem nie -miec kim jest tu oczywiście for mą żar tu.W nieświętej pamięci NRD na pew no nieuświad czy łbyś ta kiej mu zy ki (w tych murachczę sto gry wa ją Ste ve Nash & DJ Fun ktion– zdo byw cy mi strzo stwa świa ta DJ’ów IDA2012)! Lokal za ło żył i przez wie le lat pro wa -dził zna ny z wy stę pów w „Must Be the Mu -sic” mu zy k i ma la rz To masz Ce bo. Po pro te -stach są sia dów sprzed kil ku lat nie ma jużśla du. Klub stał się wi zy tów ką No we go Mia -sta, a no ce w NRD są pun ktem obo wiąz ko -wym na week endowej mapie balangowej.ul. Browarna 6 Fa ce bo ok.com/ener dec lub

LU I ZJA NAKuch nia z No we go Or le a nu w mie ście Ko per ni ka? A cze mu nie! Dwój ka mło dych lu dzi,za fa scy no wa na no wo or leń ski mi kli ma ta mi, po sta no wi ła za brać je ze so bą do To ru nia.Na jed nej z kli ma tycz nych ulic Sta re go Mia sta za ło ży li re sta u ra cję Lu i zja na. Po da wa netu da nia kre ol skie łą czą naj lep sze ele men ty smaków fran cu skich, wło skich, ka ra ib skich,afry kań skich oraz tych z po łud nia USA. Po tra wy przy go to wu je zes pół pod wo dzą eks -per ta. Za kosz tu jesz tu przy pra wy blac ke ning – przy go to wa nej na miej scu mie szan kidzie się ciu ziół. I je dząc kur cza ka cre o le, bę dziesz ob ser wo wał pa łac Fen ge rów, w któ -rym uro dził się Fry de ryk Skar bek, a by wał je go sio strze niec, nie ja ki Cho pin. Też Fry de ryk. CE NY: 20-40 zł, ul. Mo sto wa 10, Re stau racjaluizjana.pl

KI NO CEN TRUMNaj lep sze ki no stu dyj ne w woj.kujaw sko-po mor skim dzia ła w ra -mach Cen trum Sztu ki No wo czes nej(wejście do kompleksu widzisz nazdjęciu). Spe cja li zu je się w po ka zy -wa niu te go, co „nie pop cor no we”.Obej rzy sz tu Al le na i bra ci Dar -den ne, spot kasz się z Za nus simalbo Kró li kie wiczem. Klimatycznymjednosalowym miejscem zarządzaszefo wa fe sti wa lu fil mo we go To fi -fest Kaf ka Ja wor ska. Paź dzier ni -kowa impreza oczy wi ście gościław ki nie Cen trum. Wa ły Ge ne ra ła Wła dy sła waSikor skie go 13 Csw.to run.pl/ki no-cen trum

BAR MIŚCza sa mi film scho dzi z ekra numię dzy lu dzi. Tak jest przy Ryn kuSta ro miej skim, gdzie w wy so kiej,wą skiej ka mie ni cy mie ści się BarMiś. Żyw cem prze nie sio ny z cza -sów PRL-u, nie przy pad ko wonazywa się jak film Sta ni sła waBa rei. W to ruń skim Mi siu znaj -dziesz uwiecz nio ne przez mi -strza pe e re low skie go pu re non -sen su ta le rze z cy ny przy krę ca nedo sto łu i sztuć ce na łań cu chu.W me nu swoj skie kli ma ty: fla czki,żu rek, gro cho wa, kot le ci ki i kur -czak z roż na. CE NY: 5-15 złRy nek Sta ro miej ski 7

KRA JI NA PI VANi by zwy kły pub, a w środ ku 150ga tun ków pi wa: od nie miec kichwe is sbie rów po bel gij skie krie ki.Knaj pa w cze sko-an giel skim sty -lu ku si też sma kiem pol skich bro -wa rów re gio nal nych. Wię cej– sa ma wa rzy na miej scu im pe -rial por te ry. Or ga ni zu je zlo ty pi -wo wa rów. I pró bu je przy wra caćza pom nia ne tra dy cje To ru nia.To właś nie na za mó wie nie Kra ji -ny po wsta ło To ruń skie, do stęp new skle pach w ca łym mie ście. CE NY: 3-20 złRy nek No wo miej ski 3Krajina-piva.pl

KUL TUR HA UZSpo łecz ny dom kul tu ry, założony przezeki pę mło dych sza leń ców z fun da cjiFa bry ka UTU w oka za łej ka mie ni cy w Wil hel mstadt – XIX-wiecz nej dziel -ni cy na ob rze żu Sta re go Mia sta. Pro -wa dzi oży wio ną dzia łal ność edu ka cyj -ną i prospo łecz ną „na sty ku kul tu ryi in nych prze ja wów ży cia mia sta”,anga żując miesz kań ców okolicy dowspólnych aktywności, organizujekon cer ty nie szab lo no wej mu zy ki i war -szta ty ar ty stycz ne dla dzie cia ków.ul. Po nia tow skie go 10 Test.kul tur ha uz.comPS Kul tur ha u zow cy otwo rzy li nie daw -no na Byd go skim Przed mie ściu „fi lię”,któ rą na zwa li pro sto: Do mKul tu ry!.

TORUNIU

012_Torun_FG_K_j_m:Layout 1 2014-10-16 09:03

CHLEB OD DZIADKA(I SYNA)Miej sce na zy wa się ma łoro man tycz nie: Pie kar niaGro cho wal ski Ja ro sław.Ale to miej sce le gen dar ne.W mi kro sko pij nym skle pi ku,nie zmie nia nym od lat 80.,co dzien nie usta wia się kolej ka. Nic to, że do o ko łain ne pie kar nie i spo żyw -cza ki. Chleb „od Dziad ka”sma ku je jak praw dzi wy,o ja kim mó wi się w re kla -mach, ale ni gdzie go niema. U Dziad ka – jest. Za -ło ży ciel czę sto po ja wia sięza la dą. Na zmia nę z sy -nem (na zdję ciu). Krótkare cen zja tu ry sty z fo rum:„Ta pie kar nia zaj...ta jest.Do te go dzia dek, któ ry jąpro wa dzi, po da je wszyst -kie ce ny w gro szach”.I to również jest praw da.CE NY: 100-1000 grul. Podmurna 99

MONTENEGROPraw dzi wa piz za po cho dzi z... Czar no gó ry! Przy byszze śródziemnomorskiego kra ju za ło żył kil ka lat te mupizzerię, ukry tą wśród wil li to ruń skiego przed mie ściaMokre. Szcze gól nie po le ca my fir mo we Mon te ne grooraz Milor da – z rok po lem i pep pe ro ni. Mo żesz teżwpaść do sta ro miej skiej fi lii lo ka lu na par te rze kamie -ni cy, któ ra w se ria lu „Le ka rze” gra dom Ma gda le nyRóż czki. Jest także od dział na osie dlu Ru bin ko wo.CE NY: 15-40 zł, ul. św. Andrzeja Boboli 31, ul. Łazienna 13, ul. Kosynierów Kościuszkowskich 4Montenegro.torun.pl

JAN OLBRACHTŚwią ty nia pi wa wa rzo ne go na miej scu. Czy li w go tyc -kiej ka mie ni cy z XV w. Na zwa „Jan Ol bracht – Bro warSta ro miej ski” po cho dzi od kró la, któ ry tak po lu bił To -ruń, że aż zmarł tu w jed nej z sal Ra tu sza Sta ro miej -skie go. Po pi wie i po tra wach po da wa nych U Ol brach taumrzeć moż na je dy nie z roz ko szy. Pod sta wo we trun kiro bio ne w lokalu to Ol bracht Pils, Śmie tan ka Toruń ska(przed wo jen na na zwa osta t nie go pi wa, ja kie pro du ko -wa no w To ru niu) oraz – co zro zu mia łe – Pier ni ko we.Je dze nie tak że świet ne, pol sko-ba war skie. CE NY: 15-40 zł, ul. Szczytna 15Browar-olbracht.pl

RE

KL

AM

A

012_Torun_FG_K_j_m:Layout 1 2014-10-15 16:33


LANS� tekst Gabriel WołoszynSYN MARNOTRAWNY PRASY LIFESTYLE’OWEJ.

W LANS-IE PISZE O TYM, CO JEST TAK GORĄCE, ŻE SPALIŁOBY SIĘ W INNYCH RUBRYKACH.

„Logo” Arbitrem Najlepszego Stylu.Tak żyć!

POL SKA MYŚL TECH NICZ NAWbrew po zo rom Po la cy w XX w. wy my śli li coś więcej niż pa tent na to, jak nie otrućsię denatu ra tem. W por tfo lio PRL-u znaj du je się cały stos produktów kultowych. Dziś odradzają się jak feniks z popiołów.

SOKÓŁ Ra mę Har le ya i sil nikIndia ny składały Pań stwo weZakła dy In ży nie rii. To nie mog łosię nie udać! Teraz So kół po wra ca,będzie je dy nym mo toremskręcanym (30 sztuk/rok) w kra ju.

RZUT KAR ŁEMPo li tycz nie nie po praw na dys cy pli -na ba ro wa. Nic do dać, nic ująć.

FIGHT FO OT BALLPo łą cze nie rug by, bok su i MMA.„Mecz trwa czte ry ter cje po 12 min.Do zwo lo ne jest ko pa nie pił ki,jej prze no sze nie, po da wa nie doprzo du i ty łu. Do zwo lo ne są po je -dyn ki (1 vs 1), kie dy dwaj gra czesą bez pił ki. Moż li we jest KO”. Aha.

BOKS SZACHOWYSześć rund sza chów, pięć rundbok su na po bu dze nie stra te gicz -ne go my śle nia. Szach mat, tu bai świat sta je się lep szy.

CHE E SE ROL LINGGawiedź go ni za tu r la ją cym się zewzgó rza se rem. Oso ba, któ ra ja kopier wsza do rwie wa lec z po chod nejmle ka, mo że go za trzy mać. Cudo!

SPORT TOZDROWIEPiłkarze i siatkarze stawianisą na pie de stale. Zu peł nieniesłusz nie, zresztą ma łoktóra dys cy pli na pokazywanaw telewizorze jest „tak naprawdę”wi do wi sko wa. Dla te go na ta pe tęwzię liś my zawo dy, któ rym zde cy -do wa nie bli żej do igrzysk rzym -skich. Stworzo ne dla lu dzi i ichucie chy!

WARSZAWAKlasyka nad kla sy ka mi,po dziś dzień oca la łeeg zem pla rze wo żąszczę śli we pa ry do ślu -bu. Pięk ny sa mo chód,rekon struk cja w pla -nach. Po zo ba cze niupro jek tów trzy ma mykciu ki, aby... skończy łosię na pla no wa niu.

RELAKSYŻad ne inne bu tynie wy sta ły ty lew ko lej kach dopu stych skle pówi nie za gra ływ tylu pol skich fil -mach. Ja kiś czaste mu wró ci ły nasalony, pro du ko -wa ne pod ban de -rą mar ki Wojas.Ce na? Bagate la,400 zł.

1934

-50*

1951

-197

319

55-1

989*

LATA

70.

-80.

*z p

rzer

wą

na w

ojnę

*mni

ej w

ięcej

NA FRONCIEORY GI NA ŁY, W TLE

REPRO DUK CJE.

Prekursorzy rzutu karłem: wilcy z Long Island.

Cheese-rolling.co.uk

PA RZE NIE PRZELEWOWE UNPLUGGEDKa wiar nie, w któ rych wy dzia ra ni ba ri ści mar szczą się, gdy za ma wiasznudne latte z ekspresu ciśnieniowego, wy ra sta ją spod zie mi jak Olafze spod ni. War to wie dzieć, że do łask wróciło manualne parzenieprzelewowe, gdzie wszystko kontroluje człowiek. Kiedy na stęp nym razembę dziesz w Café Hipsterká, zamów ae ro press, drip lub che mex.Ae ro press – tłok plus ko mo ra z fil trem, przez któ ry prze ci ska się za pa rzo ne espresso. Metoda niby-ciśnieniowa. Drip – stoż ko we na czy nie (dripper) wykładane filtrem; po preinfuzji(zwilżenie) kawę zalewaj ruchem kolistym, spłynie do dzbanka.Che mex – klepsydrowate szklane na czy nie (i specjalny papierowy filtr),czyli dripper plus dzbanek w jednym. Szczyt prostoty!

ZDJ

ĘC

IA: L

EC

H P

OTY

ŃS

KI; J

AC

EK

ŁAG

OW

SKI

; DE

NN

IS L

AM

SW

ED

EN

FLI

CKR

;KA

DR

ZFI

LMU

„WIL

K Z

WA

LL S

TRE

ET”

RE

Ż. M

AR

TIN

SC

OR

SE

SE

DYS

TR.

MO

NO

LITH

; MA

TER

IAŁY

PR

AS

OW

EUNI TRA Fo no gra ficz nyhit PRL-u. Każ dy nie gim -bus sły szał w ży ciu przy -naj mniej je den ka wa łek,któ ry le ciał z ton si li Uni try.Al bo ze słu cha wek SN-50. Te raz wra ca ją na skle po -we pół ki i kosz tu ją 200 zł.

014_Lans11_GF_K_j_m:Layout 1 2014-10-16 09:06

s_015_32944791_Rylko:Layout 1 2014-10-15 14:26

NataliePIKE

przytulanka narodowa

16 horyzontystarter

DATA SZKOCKIEGO ŚWIĘTANIEPODLEGŁOŚCI MIAŁAPRZESUNĄĆ SIĘ NA 18.10. WYSZŁO JAK WYSZŁO, CIĄGLENAJWAŻNIEJSZĄ IMPREZKĄNARODOWĄ JEST LISTOPADOWYDZIEŃ ŚWIĘTEGO ANDRZEJA.ZAMIAST ANDREW WOLIMYPOKAZAĆ TU JEDNAK SZKOCKĄMODELKĘ NATALIE PIKE.

podpowiada Jamie Trecker, REDAKTOR NACZELNY FOX SOCCER

kierunkowskaz

LAT: 31WZROST: 170 cmWYMIARY: 86D-64-86 cm

TAK ZAGADAJDzień do bry, ma leń ka, jak ci na imię?

„Hey girl, what do they call you?”

ZDJ

ĘC

IE: E

AS

T N

EW

S

GR

AF

IKA

: ALH

OV

IK/S

HU

TTE

RS

TOC

K.C

OM

CO PO WI NIE NEŚ WIE DZIEĆ, NIM UMÓ WISZ SIĘ ZE SZKOT KĄ?Szkoc kie dzioł chy (ang. „lass”) – bo to dzioł chy,nie dziew czy ny! – są zdro we i ra so we. Czykru czo wło sa, czy ru da, potra fi zrobić stół orazwy pa tro szyć krowę, jak i spraw dzić stan two -je go konta, nim umó wi się na ran dkę. Zna sięteż na pi ciu, więc mo że cie iść na drin ka.Choć nie, nie po le cam, bo pierw szy wy lą du jeszpod sto łem. Na wet ty, Po la ku.

CZEGO NIGDY NIE MÓWIĆDO SZKOTKI?„Whi sky??? To nie chcesz jakiegoś ko bie ce godrin ka?” „A wiesz, że woź ny Wil lie jestmoją ulu bio ną po sta cią z »Sim pso nów’«. To klasyczny Szkot, prawda?” No i „Je stem An gli kiem” – ale to Polakównie do ty czy.

CO ROZ GRZE WA SZKOTKĘ?Powiedz, że je steś zwo len ni kiem szkoc kiejnie po dleg ło ści – wię kszość dziołch poni żej35. ro ku ży cia na le ży do obo zu „Yes”. Dodajpo czu cie hu mo ru – je śli po tra fisz dziołchęroz ba wić, nie jest waż ne, czyś ze rem, czyme ne dże rem.

016_Kobieta_FG_K_j_m:Layout 1 2014-10-16 09:09

s_017_32895321_Deichmann:Layout 1 2014-10-15 14:26

Odlotowe foteleMyśląc o wygodzie podróżnych, konstruktorzy samolotów sukcesywnie zwiększają powierzchnię pokładu pasażerskiego. Z drugiej strony przewoźnicy, poszukując oszczędności, decydują się na wykorzystanie nadwyżki przestrzeni, zwężając fotele i wstawiając dodatkowe. W rezultacie od lat 80. przeciętna szerokość siedzenia w klasie ekonomicznej zmalała z 47do 43 cm. Coraz poważniej rozważa się również wprowadzenie w samolotach miejsc stojących.

BRAK MIEJSCA NA NOGI, NIEUSTANNA WALKA O PODŁOKIETNIK, GOŚĆ PRZED TOBĄ ROZKŁADAJĄCY OPARCIE FOTELA ZARAZ PO STARCIE.TYPOWE NIEDOGODNOŚCI PODRÓŻY SAMOLOTEM. JUŻ WKRÓTCE MOŻE SIĘ TO ZMIENIĆ. CZY NAPEWNO NA LEPSZE?

Niemiecki producent foteli lotniczych Recaro stawia na rozwój technologii BYOD (bring your own device). Najnowszy fotel tej firmy ma ergonomiczny uchwyt na tablet, specjalnie zaprojektowaną kieszeń na urządzenia mobilne i zintegrowaną ładowarkę.

Z badań przeprowadzonych w latach 2012-14 przez Airbusa wynika, że praktyka zagęszczania miejsc w najbardziej popularnej klasie ekonomicznej rozmija się z oczekiwaniami klientów, gotowych płacić więcej za bardziej komfortowe warunki lotu. Dlatego coraz więcej linii oferuje miejsca w nowej klasie premium economy, gdzie za dodatkowe 15 cm na nogii szersze fotele płaci się kilkukrotność ceny biletu za standardowe miejsce.

pasażerów mówi, że w przyszłości będzie zwracać większą uwagę na wygodę.

pasażerów klasy ekonomicznej jest gotowych płacić więcej za większą wygodę.

41%

pasażerów sądzi, że szerokość foteli jest głównym wyznacznikiem komfortu podróży.

60% 80%

OPCJA SMART

Pomiędzy wyprofilowaną pianką oparcia a tapicerką znajduje się nylonowa siatka zapobiegająca trwałemu odkształceniu fotela na skutek intensywnego użytkowania.

Uchwyt na tablet pozwala wygodnieużywać go przy różnych kątach nachylenia oparcia i przy otwartym stoliku kateringowym.

Komfort pasażerów zwiększają ruchome zagłówki, wygodny uchwyt na kubek (można go używać, gdy stolik jest podniesiony) oraz cienka tapicerka wykończona skórą.

Siedzisko i ruchomy podłokietnik są o 2,5 cm krótsze, dzięki czemu łatwiej jest zajmowaći opuszczać miejsce.

Wagę jednego fotela udało się ograniczyć do ok. 10 kg.

Specjalnie wyprofilowane oparcie daje większą przestrzeńna kolana.

KLASAEKONOMICZNAW OPCJI FLEXIBLE

43 cm

klasa ekonomiczna

Konfiguracja z 9 fotelamiw rzędzie (zalecana).

Konfiguracja z 10 fotelamiw rzędzie (zagęszczona).

Dreamliner 787

klasabiznes

53 cm

fotele kinowe(multipleksy)

56 cm

2. klasa(Pendolino)

45 cm

47 cm 49 cm 43 cm 43 cm

ŹRÓDŁO: „THE WALL STREET JOURNAL”,REUTERS, SEATGURU, AIRBUS, AVIOINTERIORS,

EXPLISEAT, PAPERCLIP DESIGN, RECARO

W TAKICH FOTELACH TERAZ SIEDZIMY

KOMFORT SIĘ OPŁACA


Przekrój

tekst i grafika Wawrzyniec Święcicki

018_Infografika_FG_j_m_ok:Layout 1 2014-10-16 17:42

Opracowany przez firmę Expliseat ultralekki fotel wykonany z tytanui materiałów kompozytowych. Dzięki bardzo małej wadze i olbrzymiej trwałości ma być sposobem na oszczędności dla przewoźników.

OPCJA LIGHT

Zaprojektowany przez firmę Paperclip Design innowacyjny system siedzeń typu „szachownica” (The Checkerboard Convertible Seating System) daje liniom lotniczym możliwość błyskawicznego dostosowania kabiny samolotu do standardów klasy ekonomicznej lub biznesowejw zależności od aktualnych potrzeb. Przekształcenie to odbywa sięw kilku prostych krokach, tak że personel pokładowy może dokonać zmiany przed każdym lotem w oparciu o końcową liczbę rezerwacji. W wersji ekonomicznej wszystkie fotele zapewniają pasażerom minimalny komfort - regulowany kąt oparcia, rozkładane stoliki kateringowe i kieszeń na czasopisma. Co drugi fotel można jednak złożyć, tworząc wygodny stolik i uzyskując dodatkowe miejsce na nogi (20 cm). Natomiast przez podniesienie obu podłokietników można zwiększyć szerokość siedzisk pozostałych foteli z 43 do 53 cm i w ten sposób otrzymać miejsca klasy biznes.

OPCJA FLEXIBLE

Projekt składanych foteli firmy Aviointeriors, w których pasaże-rowie przyjmują pozycję półstojącą. To „rowerowe siodełka”, bez pełnowymiarowego oparcia, zagłówka i stoliczków kateringowych.

OPCJA HARD CORE

Innym bardzo ciekawym pomysłem firmy Paperclip Design jest dwupoziomowy podłokietnik. Rozwiązanie to kładzie kres odwiecznej wojnie pasażerów linii lotniczych, pociągów czy widzów w teatrze o miejsce do oparcia ręki. Piętrowa konstrukcja pozwala podzielić podłokietnik między osoby siedzące na sąsiadujących ze sobą fotelach, zapewniając im jednakowo wysoki komfort.

PROSTE ROZWIĄZANIE...

4 kgważy jedno tytanowe siedzenie. Waga foteli używanych obecnie dochodzi do 24 kg.

KONFIGURACJABIZNESOWAW OPCJI FLEXIBLE

125-krotniedłuższa jest żywotność tytanu niż aluminium.

30 elementówpotrzeba do zmontowania fotela Expliseat (siedziska standardowe składają się z 500 części).

1,2 mln złrocznie można zaoszczędzić na kosztach paliwa dla przeciętnego samolotu pasażerskiego (3,6% zużycia) dzięki obniżonej wadze siedzeń.

76,2 cm

Typowe fotele lotnicze

Według inżynierów Airbusatakie rozwiązanie wprowadzonew rejsach krótkiego zasięgu pozwoliłobyzabrać do samolotu o 21% więcej pasażerów.

58,4 cm

Prototyp miejsc stojących

Naprzemienny układ foteliw konfiguracji biznesowejdaje pasażerom dużo wolnej przestrzeni. Kładąc oparcie fotela, nie muszą martwić się o nogi współpasażerówsiedzących z tyłu.

W podniesionych podłokietnikach mieszczą się lampka, kieszeń na telefon, gniazda zasilaniai wieszaki.

Złożone siedzenia tworzą przed każdym fotelem duży stół, pod którym kryje się schowek, dający możliwość przechowania książkilub laptopa. Jest też dużo miejsca na nogi.

19świat według…

018_Infografika_FG_j_m_ok:Layout 1 2014-10-16 17:46

ROBERTlogotyp


GÓRSKINa pogrzebie nie opowiadam dowcipów

- ALE JUŻ NA STYPIE STARAM SIĘ, WYKORZYSTUJĄC SWOJE UMIEJĘTNOŚCI, POPRAWIĆHUMOR LUDZIOM, KTÓRYM NIE JEST DO ŚMIECHU. KIEDY TRZEBA, JESTEM POWAŻNY,A KIEDY MOGĘ SOBIE NA TO POZWOLIĆ, NIE JESTEM – MÓWI ROBERT GÓRSKI Z KABARETUMORALNEGO NIEPOKOJU.

tekst Piotr Hykawy-Zabłocki zdjęcia Konrad Ćwik

e rzyk dzi siaj nie pi je” – to

ty tuł no we go pro gra mu

Ka ba re tu Mo ral ne go Nie -

po ko ju. No to sie dzi my

z Ro ber tem Gór skim

w war szaw skim te a trze Ca -

pi tol przy wo dzie nie ga zo -

wa nej. Ty tuł zo bo wią zu je.

PIOTR HYKAWY-ZABŁOCKI: Wię kszość lu dzi pew nie za sta na -

wia się, jak wy glą da pra ca nad ske cza mi. Nie jest tak, że wy -

cho dzi cie na sce nę i sy pie cie żar ta mi jak z rę ka wa?

ROBERT GÓRSKI: Faj nie by by ło, ale przy go to wa nie pro gra -

mu trwa. Naj pierw są po my sły i do pie ro gdy uzbie ra się ich już du -

żo, de cy du je my, że trze ba zro bić no wy pro gram. Opra co wa nie, ukła -

da nie, pró by, ale na wet jesz cze na tym eta pie niektóre ske cze

wy pa da ją i za stę pu je my je innymi.

A nie two rzy cie no wych ze stra chu, że sta re prze sta ną śmie -

szyć pu blicz ność?

Strach i pre sja to do sko na ła mo ty wa cja. Wręcz wy zwa nie. Ale

mam wra że nie, że nam cią gle się uda je. Jak te mu ru skie mu żoł -

nie rzo wi, któ ry na woj nie jest od 1941 r., a w 1944 dzi wi się, że

cią gle jesz cze ży je.

A na po waż nie, to za kła dam, że no wy pro gram jest lep szy od

poprzed nie go. Być mo że dla te go, że sta ry jest już wy ek splo a to -

wa ny. Jak mó wisz te sa me rze czy przez pół to ra ro ku, to ci się

zaczy na wy da wać, że to jest... że to jest po pro stu głu pie. Ale to

pew nie tyl ko na sze wra że nie, bo przy sta rych ske czach pu blicz -

ność na dal ba wi się do brze, a tyl ko my czu je my, że bra ku je nam

pew nej świe żo ści.

Wy stę pu jąc z tym sa mym pro gra mem, chcąc nie chcąc, mó wi się

cza sa mi dość au to ma tycz nie. W te a trach by wa, że ak to rzy tak

obo jęt nie ją na swo ją ro lę, że mó wiąc tekst, my ślą o czymś zu peł -

nie in nym. I zda rza się, że pod czas set ne go wy stę pu za po mi na ją

tekst. Wła ści wie to oni go nie za po mi na ją, tyl ko za po mi na ją,

w któ rym miej scu go za pom nie li.

Bo my śla mi by li gdzie in dziej...

Właś nie. A u nas by wa, że ske cze, któ re na po cząt ku bar dzo śmie -

szą, z cza sem tra cą po ten cjał i w koń cu oka zu je się, że nie za leż -

nie w ja ki spo sób byś my je mó wi li, to już nie wzbu dza ją ta kich

re ak cji jak wcześ niej. To ko lej ny po wód, żeby sto so wać pło doz -

mian.

A jak już do pie ści cie pro gram, masz tre mę pod czas pre mie ry?

Pew nie! Cze kasz za ku li sa mi i już wiesz, że ko le dzy z in nych grup

ze bra li za słu żo ne bra wa i te raz two ja ko lej. Pre sja wci ska cię w de -

ski. Tu nie ma oszu stwa: al bo roz śmie szysz pu blicz ność, al bo nie.

Lu dzie mo gą cię po trak to wać ci szą, mo gą wy gwi zdać. Nie wiem,

jak bym to prze żył, bo nie przy tra fi ło mi się ni gdy, ale wi dzia łem

ar ty stów, któ rzy otrzy ma li ta ki cios. Nor mal nie no ka ut.

Jko

szul

a V

istu

la, d

żins

y B

oss

Ora

nge,

pas

ek V

istu

la

018_Logotyp_GORSKI_FG_vK_j_m:Layout 1 2014-10-14 17:25


W ta ki spo sób po dob no za koń czył ka rie rę mój mistrz Je rzy Do -

bro wol ski, któ ry wy stę po wał w Ko ni nie. Pu blicz ność nie zna laz -

ła zro zu mie nia dla je go bły skot li wych me ta for. Po dob no wpę dzi -

ło go to w de pre sję. Nie wiem, czy tak na praw dę by ło, ale

wy o bra żam so bie, że tak mog ło być.

A nie bo isz się, że któ re goś dnia Ro ber to wi Gór skie mu skoń -czą się po my sły?To by ło by strasz ne. Są au to rzy jed nej książ ki i pio sen ka rze jed -

nej pio sen ki. Wy o bra żam so bie, ja ki to jest strasz ny ból, kie dy

naj większy prze bój na pi sa łeś dwa dzie ścia lat

te mu i przez dwa dzie ścia lat sta rasz się wy -

my ślić coś rów nie do bre go...

I że wszy scy cię ko ja rzą tyl ko z te go...Tak, a ty mu sisz na wszyst kich kon cer tach

śpiewać tę za sra ną pio sen kę, któ rej nie na -

wi dzisz, a któ ra jed no cześ nie jest two im

bło go sła wień stwem, bo to dzię ki niej mo -

żesz w ogó le wy stę po wać i za ra biać.

Sły sza łem, że Bo gu sław Mec nie na wi dził

pio sen ki „Jej por tret”*, bo mu siał cią gle ją

wy ko ny wać. I prze kli nał ten mo ment, kie -

dy do stał tę pio sen kę do rąk.

Du żo im pro wi zu je cie?Zda rza się, że włą cza ją sy re nę al bo coś

prze wra ca się na sce nie... Nie spo sób te go

nie sko men to wać. Cza sem atmo s fe ra na

wi dow ni jest tak go rą ca, że czu je się w sobie

do dat ko wą, si łę, któ ra na pę dza ci gło wę

po my sła mi. Wte dy jest du żo im pro wi za -

cji. Ale z tym trze ba ostroż nie! Ske cze ma -

ją swo ją rów no wa gę. I jak w jed nym wy -

cho dzi su pe rim pro wi za cja, to ten do wcip,

któ ry bar dzo śmie szy, mo że za bić dru gi,

któ ry był tuż obok. Ta ki skecz mor der ca.

Cza sem więc im pro wi za cja po pro stu się nie op ła ca.

Pu blicz ność jest bardzo ważna?Ka ba ret to ta ka for ma, któ ra spraw dza się naj le piej w ka me ral nych

sa lach. Ot ta kich na 100-150 osób. Wte dy masz wra że nie, że bie -

rzesz udział w ja kimś to wa rzy skim spot ka niu. Kie dy gra my w am -

fi te a trze dla trzech ty się cy, to o in te rak cję z wi dow nią cięż ko, bo

lu dzie nie wi dzą mi mi ki, tyl ko sły szą sło wa. Dla te go im wię cej lu -

dzi na wi dow ni, tym bar dziej chce się prze kli nać al bo uży wać pro -

stych chwy tów, że by roz śmie szyć, bo one ła twiej do cie ra ją.

Robert Górski Urodził się w 1971 r.w Warszawie. Lideri współautor tekstów KabaretuMoralnego Niepokoju. Pisałdla nieistniejącego już pismasatyrycznego „Chichot”,w 2012 r. wydana zostałajego książka „Jak zostałempremierem. Rozmowy pełneMoralnego Niepokoju”.Zagrał w dwóch filmach(„Baśń o ludziach stąd” oraz„Złoty środek”). Miał okazjezajmować się równieżdubbingiem („Piorun”,„Zambezia”, „Sklep dlasamobójców”.Żonaty, ma synka.

Mu zy kę na pi sał Wło dzi mierz Na hor ny, tekst Ja nusz Kof ta (1942-88). Bo gu sław Mec (1947-2012) wy ko nał „Jej por tret” po raz pierw szy na fe sti wa lu w Opo lu w 1972 r. A

SY

STE

NT

FO

TOG

RA

FA: W

OJ

TEK

BU

CZE

K, S

TYLI

ZAC

JA

: JO

AN

NA

CIE

SIE

LSKA

/ V

AN

DO

RS

EN

TA

LEN

TS

WŁO

SY

I M

AKE

-UP

: GO

SIA

SU

LIM

A /

AF

PH

OTO

, PR

OD

UKC

JA

: MA

GD

A R

ZES

ZOT


s_023_32938657_Luxottica:Layout 1 2014-10-15 14:27

Są gło sy, że ka ba ret spsiał. Do ko nu je się fał szy wej ana lo gii, kie -

dyś był Ka ba ret Star szych Pa nów, a te raz są ma so we spę dy w am -

fi te a trach. Ale to coś zu peł nie in ne go, mi mo że i to, i to na zy wa

się ka ba re tem.

Ka ba ret Star szych Pa nów w ogó le nie po wi nien na zy wać się ka -

ba re tem, tyl ko te a trem sa ty rycz nym. Wy stę po wa li w stu diu te le -

wi zyj nym, bez wi dow ni, mo gli cy ze lo wać każ de sło wo i każ dy

gest. Nie mie li obo wiąz ku roz śmie sze nia trzech ty się cy lu dzi na wi -

dow ni. Cie ka we czy by to udźwi gnę li. Za pew ne nie, zresz tą nie

od te go by li. Tak sa mo jak ka ba re ty, któ re wy stę pu ją w am fi te a -

trze, nie są od te go, że by roz ba wiać wi dzów TVP Kul tu ra po godz.

22.

A jak wpa dłeś na po mysł, że by zo stać.... i tu za dam py ta nie po -

moc ni cze, ka ba re ciarz to jest do bre sło wo?

Wo lę ar ty sta ka ba re to wy. Ale tyl ko dla te go, że ka ba re ciarz brzmi

nie ład nie.

Przyjąłem do wiadomości. To kie dy wpa dłeś na po mysł, że zo -

sta niesz ar ty stą ka ba re to wym?

Hmm...

Niektórzy już ja ko na sto lat ko wie wie dzą, co bę dą ro bi li.

Ja po pod sta wów ce po sze dłem do tech ni kum me cha ni ki pre cy zyj -

nej. Ro dzi ce chcie li, że bym zdo był za wód. Tam na wet przy go to -

wa łem ja kiś pro gram ar ty stycz ny, ale nie my śla łem, że by zaj mo -

wać się ka ba re tem. Chcia łem ro bić coś po waż ne go, coś dla świa ta,

po sze dłem na ge o lo gię, a znu dzo ny nią, prze sko czy łem na po lo -

ni sty kę. Ma rzy ło mi się zo stać pi sa rzem. Uzna łem, że to, co mnie

in te re su je, to li te ra tu ra. A co bę dzie da lej? „Niech się dzie je wo la

nie ba, z nią się za wsze zga dzać trze ba”.

Faj nie ci się stu dio wa ło? Na ha sło „po lo ni sty ka” przed ocza mi

wię kszo ści fa ce tów po ja wia ją się nie zli czo ne za stę py dzie woi.

Cóż. Je śli cho dzi o ilość dziew czyn, to nie trud no by ło prze bić

tech ni kum, bo w nim nie by ło żad nej. Tak więc na po lo ni sty ce

wszyst ko mi się po do ba ło, rów nież prze krój płcio wy. I miej sce, bo

to Kra kow skie Przed mie ście, i to, że mo gę re a li zo wać swo ją

pa sję, czy li po pro stu czy tać. A być mo że kie dyś pi sać, że by in ni

czy ta li.

Chcia łeś być ta kim po waż nym pi sa rzem?

Bar dzo po waż nym poe tą. Wte dy wszy scy chcie li pi sać wier sze.

Tyl ko nie któ re wier sze wy cho dzi ły mi ry mo wa ne i do te go by -

ły do syć za baw ne. Trak to wa łem to jak Szym bor ska, ja ko mniej

waż ny frag ment swo jej twór czo ści. Ro bi liś my ga zet kę stu denc-

ką, pu bli ko wa liś my te na sze po waż ne wier sze, ale jed na stro na

by ła na we so ło. Zro bi liś my ja kieś prze sta wie nie i oka za ło się, że

to się po do ba.

Po waż nych wier szy pi sa łem co raz mniej, za po wieść żad ną się nie

za bra łem, nato miast oka za ło się, że tu taj mam ja kiś ta lent. Przy -

pom nia łem so bie, że ja ko dziec ko za wsze słu cha łem „Po wtór ki

z roz ryw ki”, oglą da łem z ro dzi ca mi ka ba re ton w Opo lu, śmia łem

się na La sko wi ku. Po my śla łem so bie, że to mo że być ja kiś spo sób

na ży cie. I tak od sło wa do sło wa, bez zim ne go pla no wa nia, nie -

sio ny fa lą lo su, po wstał ka ba ret i za czął szyb ko od no sić suk ce sy,

a ta kie suk ce sy da wa ły wiel ką mo ty wa cję. Po je cha liś my pierw szy

raz na Pakę i zdo by liś my grand prix, uzna liś my to za do bry omen.

Po tem na stą pi ła kon fron ta cja z wi -

dow nią, na któ rej nie sie dzą wy łącz -

nie stu den ci. Da ło nam to do my -

śle nia. Uznaliśmy, że bę dąc

Ka ba re tem Star szych Pa nów, da le -

ko nie za je dzie my.

Ale to na dal by ła stu den cka przy -

go da.

Oczy wi ście. Mo ment za koń cze nia

stu diów to mo ment prze ło mo wy dla

wszyst kich stu den ckich grup. Są py -

ta nia. Czy każ dy się bie rze za ro bo -

tę zgod ną ze swo im wy kształ ce -

niem? A mo że ska cze my na głę bo ką

wo dę i pró bu je my się z te go utrzy -

mać?

My w Ka ba re cie Mo ral ne go Nie -

po ko ju mie liś my dość ła twą de cy zję,

bo po lo ni sty ka nie stwa rza ła wiel -

kich per spek tyw. Nato miast ci, któ -

rzy za kła da li ka ba ret na pra wie...

Cóż, im nie za zdrosz czę. Moż na

prze ga pić mo ment, po któ rym nie zo sta nie się już zna nym praw -

ni kiem, a moż na zo stać nic niezna czą cym... ka ba re cia rzem właś -

nie, a nie ar ty stą ka ba re to wym.

Ro dzi ce by li prze ra że ni?

Jak żeby ina czej. Dla ka ba re tu rzu ci łem prze cież pra cę w agen cji re -

kla mo wej, gdzie za ra bia łem wię cej niż oni ra zem. Ale da li mi

wol ną rę kę. Nie prze szka dza li w tym, a te raz są oczy wi ście ze

mnie dum ni. Cie ka we, jak bym za re a go wał, gdy by mój syn po -

szedł ta ką dro gą. Pew nie też bym mu poz wo lił, ale nie bez obaw.

Nie mog łeś łą czyć agen cji re kla mo wej z ka ba re tem?

Pró bo wa łem, ale na krót ką me tę. Licz ba kłamstw, któ re moż na

sprze dać, dla cze go cię nie ma w pra cy, jest ogra ni czo na. Ile ra zy

mo gą mi przy no sić sza fę z Ikei? To by ło nie do utrzy ma nia. Mam

jed nak na tu rę ar ty stycz ną.

Je steś ar ty stą?

Tak, my ślę o so bie cza sa mi „ar ty sta”, bo wy da je mi się, że cza sa mi

ma to wy dźwięk ar ty stycz ny. Choć jak mam wy peł nić ru bry kę „za -

wód”, to ni gdy nie wiem, co mam wpi sać. Sło wo ar ty sta wy da je mi

się za re zer wo wa ne dla van Gog ha al bo He min gwaya. Ale dla uła -

twie nia wpi su ję jed nak „ar ty sta”, choć na po cząt ku wpi sy wa łem

„sce na rzy sta”.

Szyb ko zdo by li ście na gro dy. Od bi ła wam pal ma?

Nie, bo jed nak dłu go o ten suk ces wal czy liś my. By ło to grand prix,

ale ten suk ces nie otwo rzył nam wszyst kich drzwi. Na na sze wy stę -

py nie wa li ły tłu my, nie rzu ca li nam kwia tów pod no gi ani ban kno -

tów. Pa rę lat nam za ję ło wy pro mo wa nie na szej na zwy i do pro wa dze -

nie do sy tu a cji, że na wy stę pach są kom ple ty lub pra wie kom ple ty.

Naj go rzej chy ba, gdy suk ces przy cho dzi z dnia na dzień, gdy jed -

ne go dnia czło wiek jest bied ny, a na stęp ne go bo ga ty. A myś my

docho dzi li do te go stop nio wo, więc nie mie liś my gwia zdor skich

żą dań ani nie by liś my bu fo na mi.


logotyp

mar

ynar

ka A

lex

Cap

rise

, T-s

hirt

Zad

ig &

Vol

taire

, pa

sek

Vis

tula

, dżi

nsy

Bos

s O

rang

e, b

uty

New

Bal

ance

JERZYK DZISIAJ NIE PIJEPremiera najnowszegoprogramu KabaretuMoralnego Niepokojuodbędzie się wlistopadzie 2014 r.W programieniewątpliwe hity, jak„Palenie” – rozmowadwóch właścicieli psów,która przybieranieoczekiwany obrót,„Odrabianie lekcji” – coś,co przeżył każdy z nasjako dziecko lub rodzic,oraz tytułowy „Jerzykdzisiaj nie pije” – czylico robić, gdy naimieninach żonazabrania mężowi napićsię z kumplami.Bilety na występykabaretu możnakupować przez stronę:Biletynakabarety.pl


CHCI

AŁE

M B

YĆ P

OW

AŻN

YM P

OET

Ą. T

YLKO

NIE

KTÓ

RE

WIE

RSZ

E W

YCH

OD

ZIŁY

MI

RYM

OW

AN

E, A

DO

TEG

O B

YŁY

ZABA

WN

E.


Nie za ma wia cie szam pa nów do gar de ro by?

Ma my pro ste wy ma ga nia. Wy star czy, że by nie by ło wło sów w je -

dze niu. Wy stę po wa liś my w tak róż nych miej scach, cza sem w tak

zde gra do wa nych, że nie by ło gdzie usiąść, gdzie się wy si kać...

Potra fi my do ce nić to, co ma my.

Jest pre sja, że byś na co dzień też był uśmiech nię ty i roz ba wiał

wszyst kich?

Uśmiech je stem w sta nie wszyst kim za pew nić, bo ge ne ral nie je -

stem po god ny. Ale fak tycz nie lu dzie ocze ku ją od nas by cia wo dzi -

re ja mi. Ale, o ile się orien tu ję, ża den z nas ta kiej na tu ry nie ma. By -

wa, że lu dzie są roz cza ro wa ni. No bo jak to, ktoś, kto za ba wia

ty sią ce lu dzi w Opo lach czy Ko sza li nach, na ko la cji po pro stu sie -

dzi i je.

Nie je steś du szą to wa rzy stwa?

Nie mam na tu ry za ba wia cza. Prze ciw nie, po strze gam się ja ko

czło wie ka nie śmia łe go.

Tym tłu ma czę pa sję – ka ba re tem prze ła mu ję nie śmia łość.

A czy moż na być ar ty stą ka ba re to wym i jed no cześ nie po waż -

nym fa ce tem, gło wą ro dzi ny?

Moż na, moż na, choć nie któ rych to dzi wi. Da riusz Mi chal czew -

ski opo wia dał mi, jak się ba wił ze swo im dziec kiem na pla cu za -

baw. Ktoś pod szedł i zdzi wio ny za py tał: „To pan się ba wi z dziec -

kiem?”. A on na to: „A co, mam je lać? Bok se rem je stem na rin gu,

tu je stem oj cem”.

Ma my róż ne ro le spo łecz ne w róż nych miej scach. Ge ne ral nie

humor po ma ga w wy cho wa niu dziec ka. Mo że też za ła twić pa rę rze -

czy: po pu lar ność wśród dziew czyn, atrak cyj ność to wa rzy ską, po-

z wa la roz ła do wy wać stre sy. Nie bez po wo du lu dzie na zdję ciach

się uśmie cha ją, bo z uśmie chem jest wszyst kim do twa rzy.

Kie dy trze ba, je stem po waż ny, kie dy mo gę so bie poz wo lić – nie je -

stem. Po pro stu. Trud no że bym się śmiał na po grze bie, na po grze -

bie je stem smut ny. Ale jak jest sty pa, sta ram się, wy ko rzy stu jąc swo -

je umie jęt no ści, po pra wić hu mor lu dziom, któ rym nie jest do śmie chu.

Zo sta łeś kie dyś po my lo ny z in nym ar ty -

stą?

Kie dyś na uli cy ca ły nasz ka ba ret zo stał

po my lo ny z Ka ba re tem Star szych Pa nów.

I to na se rio! Ktoś uznał, że to Wa sow ski

i Przy bo ra.

Ale was jest wię cej...

Zde cy do wa nie wię cej. Ale to by ła eks tre mal -

na sy tu a cja, z któ rej zdro wo żeś my się

uśmia li. Bar dzo wie le osób mó wi do mnie

Ar tur. Mo że przez dwa „r” imiona Ro bert

i Ar tur wy da ją się po dob ne. Śmiesz ne, kie -

dy ktoś bie gnie i krzy czy, „Je zu, Je zu, to

pan! Ja pa na tak uwiel biam. Oglą dam

wszyst kie pa na ske cze, panie Ar tu rze”. Raz

w skle pie wa rzyw nym zo ba czy ły mnie dwie

dziew czy ny. Jed na mó wi: „Patrz, to ten

z ka ba re tu”. A dru ga na to: „Nie, coś ty, to

nie on. Co on by tu ro bił?”.

Je steś my czę sto my le ni z ka ba re tem Ani

Mru-Mru, oni ma ją na praw dę do brą na zwę

i ta na zwa sta ła się chy ba sy no ni mem kaba -

re tu w Pol sce.

A co czy tasz i oglą dasz, gdzie szu kasz in -

spi ra cji?

Szu kam śmiesz nych ko me dii, ale ko me dii

w ogó le jest ma ło, a śmiesz nych jesz cze

mniej. A książ ki... czy tam po waż ne rze czy,

naj czę ściej o woj nie. Ale na wet w ta kich

moż na zna leźć coś za baw ne go.

Prze czy ta łem książ kę „Soł dat”, dru ga woj na

świa to wa wi dzia na ocza mi sze re go we go ra -

dziec kie go żoł nie rza. Wstrzą sa ją ca rzecz. Zna -

laz łem tam jed nak opo wieść, któ ra mnie roz -

śmie szy ła. Prze czy ta łem ko le gom i wszy scy

pła ka li ze śmie chu. To rzecz o żoł nie rzu, któ -

ry stra cił rę ce i no gi, tra fił do umie ral ni, bo

to nie był wła ści wie szpi tal. Żo na go wy cią -

gnę ła, bo li czy ła na ren tę. Wsa dzi ła bie da ka

w wo rek i po wie si ła na gwoź dziu. Cza sa mi

wy cią ga ła go stam tąd, że by się z nim... no

wiesz, po ba wić. Wy naj mo wa ła go też ko le -

żan kom ze wsi. Sa me plu sy: mia ła ren tę i jesz -

cze za ra bia ła. No i po za tym nie wy cho dził

się upić, sa ma go po i ła. Od cza su do cza su.

Nie wia ry god ne!

Nie wia ry god ne, ale to praw da. Ale ta książ -

ka tak ogól nie jest strasz na.

Ta hi sto ria też jest strasz na. Tak strasz -

na, że aż śmiesz na.

Gro te ska. Za mie rzam to wy ko rzy stać w ja -

kimś ske czu, czy li ta ka lek tu ra też mi się

przy da za wo do wo.


Ka ba retMo ral ne goNie po ko juJe den z naj po pu lar -niej szych pol skichka ba re tów. Po wstałw 1993 r. na Wy -dzia le Po lo ni sty kiUni wersytetu War -szaw skie go. Pierw -szy pro gram miałpre mie rę w kar na -wa le na stęp negoroku.Obec nie w kabareciewy stępu ją Ro bertGór ski, Prze my sławBor kow ski, Mi ko łajCie ślak, Ra fał Zbieći Ma gda le na Stu -żyń ska. W zes po lemu zycz nym gra jąBar tło miej Kra uzoraz To masz Pfe if -fer.

logotyp


s_027_32944730_Exim:Layout 1 2014-10-15 14:28

tekst Paweł Czadoilustracje Łukasz Majewski/TinBoy

raport


UWAGA!Ten ar ty kuł ma po nad 26 tys.

zna ków. Je śli spę dzasz po ło wę

każ de go dnia na Fa ce bo o ku

i Twit te rze, to już przy trze cim

aka pi cie za czniesz roz glą dać się

za in nym za ję ciem. Ale je śli

wy trwasz i do czy tasz do koń ca,

zro zu miesz, dla cze go tak się

dzie je, i do wiesz się, jak so bie

z tym ra dzić.

mózg v2.0UMÓWIŁEŚ SIĘ Z KUMPLAMI NA MECZ. ALE PRZEGAPIŁEŚ BRAMKĘ, BO PO PROSTUMUSIAŁEŚ SIĘGNĄĆ PO KOMÓRKĘ. WYSŁAŁEŚ ESEMESA DO DZIEWCZYNY („KOCHANIE,WRÓCĘ PÓŹNIEJ”), SPRAWDZAŁEŚ, ILE BRAMEK STRZELIŁ CRISTIANO RONALDOW UBIEGŁYM SEZONIE (51 W 47 MECZACH). FACHOWCY MÓWIĄ NA TO MULTITASKING,A TY PADŁEŚ JEGO OFIARĄ. PRZYZWYCZAJ SIĘ DO TEGO, CZŁOWIEKU XXI WIEKU.

028_Techno_Mozg_G_j_m:Layout 1 2014-10-16 09:15

29świat według…

ózg en tu zja sty, któ ry

ko rzy sta ze smar t-fo -

na, te le fo nu ko mór ko -

we go lub in ter ne tu

fun kcjo nu je ina czej

niż czło wie ka,

któ rych tych

wy na l az ków

nie sto su je.

Cią gle nie wia -

do mo jed nak, czy w tym wy pad ku „ina czej” zna czy „le piej”.

Na u kow cy, z któ ry mi roz ma wia łem, są ostroż ni, nie poz wa la ją so -

bie na jed noz nacz ną dia gno zę. Z jed nej stro ny wia do mo, że mózg

uczy się od bie rać co raz wię cej bodź ców, z dru giej – mo gą po ja wiać

się kło po ty z ich głęb szym prze twa rza niem. Nie któ rzy uwa ża ją, że

no wy cyf ro wy świat za czy na prze ra stać mo ce prze ro bo we na szych

ne u ro nów.

KCIUK PRZY SZŁO ŚCI– Ba da nia z osta t nich kil ku na stu lat su ge ru ją, że coś ta kie go jak

po dziel ność uwa gi ra czej nie ist nie je. Ma my do czy nie nia ze spraw -

nym jej prze łą cza niem. Nie je steś my bo wiem w sta nie

w świa do my spo sób rów no le gle prze twa rzać wie lu in for -

ma cji rów no cześ nie – pod kre śla dr Ma te usz Go la, ne u ro -

ko gni ty wi sta* z In sty tu tu Psy cho lo gii Pol skiej Aka de mii

Na uk, współ pra cu ją cy obec nie z Uni wersytetem Ka li for -

nij skim w San Die go (Uni versity of Ca li for nia, San Die -

go). – Wszyst ko praw do po dob nie po le ga na tym, że spraw -

nie prze łą cza my się mię dzy róż ny mi źró dła mi – do da je dr

Go la.

Prof. An drzej Wró bel, kie row nik Za kła du Ne u ro fi zjo lo gii

In sty tu tu Bio lo gii Do świad czal nej Pol skiej Aka de mii Na -

uk, w jed nym z wy wia dów po dzie lił się ob ser wa cją. „Je śli wi dzę

w tram wa ju mło dych lu dzi, któ rzy – z pręd ko ścią dla mnie nie do

wy o bra że nia – jed nym kciu kiem pi szą ese me sy, to wiem, że ich kciuk

jest już ina czej kon tro lo wa ny przez ko rę mo to rycz ną [frag ment mó -

zgu od po wie dzial ny za ko or dy na cję ru cho wą – red.] niż mój”

– stwier dził.

Jesz cze sto lat te mu lu dzie ucie ka li z ki na, gdy na krót kim fil mie

bra ci Lu miè re wi dzie li wjeż dża ją cy na sta cję po ciąg. Te raz oglą -

da my w ki nie trój wy mia ro we di no za u ry – i spo koj nie za ja da my

po pcorn. Ma ło te go, prof. Pat tie Ma es z Mas sa chu setts In sti tu te

of Tech no lo gy oraz Pra nav Mi stry z ame ry kań skie go Sam sun ga za -

pre zen to wa li tech no lo gię Six thSen se: urzą dze nie, któ re

poz wa la na in te rak cję z „ana lo go wym” oto cze niem, na

przykład umoż li wia za mia nę zwy kłej kar tki pa pie ru w ekran

tab le tu.*TE LE WI ZOR KON TRA KUM PLECe chą cha rak te ry stycz ną no wych tech no lo gii jest zmu sza -

nie mó zgu do ciąg łej wie lo za da nio wo ści (z ang. mul ti ta -

sking). – To, co się dzie je w tej sy tu a cji, jest do brze zba da -

ne na gra czach kom pu te ro wych, naj czę ściej mi łoś ni kach gier

stra te gicz nych cza su rze czy wi ste go. Oka zu je się, że im czę ściej

gra ją, tym ma ją wię kszą umie jęt ność spraw ne go prze łą cza nia uwa -

gi – mó wi Go la. – Nic w przy ro dzie nie dzie je się jed nak za dar -

mo. W osta t nich la tach wy ka za no, że roz wój zdol no ści mul ti ta skin -

gu od by wa się kosz tem zdol no ści ha mo wa nia dy strak to rów*– za zna cza.

Przy puś ćmy, że sie dzisz w pra cy i te le fo nu jesz, ese me su jesz,

roz ma wiasz z ko le gą, któ ry sie dzi przy biur ku obok, a co

chwi la wra casz do pra cy przy kom pu te rze. Prob lem po le -

ga na tym, że je śli bę dą po ja wia ły się ja kieś dy strak to ry, to

bez wied nie za czniesz się na nie chęt nie prze łą czać, bo

mózg, przy zwy cza jo ny do mul ti ta skin gu, bę dzie miał wzmoc nio -

ną fun kcję prze łą cza nia się. – Je śli te dy strak to ry są du że, je śli są

nie zwią za ne z tym, co mam wy ko nać, za czy na się prob lem. W obec -

no ści sil nych dy strak to rów przy zwy cza je nie do wie lo za da nio wo -

ści mo że ob ni żyć sku tecz ność – za u wa ża Go la.

To bar dzo ty po wy stan dla wie lu użyt kow ni ków no wych tech no -

lo gii, mający kon kret ne prze ło że nie na fun kcjo no wa nie na co dzień.

Mul ti ta sking mo że mieć fa tal ny wpływ na re la cje ze zna jo my mi.

Idziesz z kum pla mi do pu bu, sia da cie, za ma wia cie pi wo i wy da je

się, że wszyst ko jest w po rząd ku. Ale je śli w za się gu wzro ku po -

ja wi się włą czo ny te le wi zor, za miast roz ma wiać z ni mi,

za czy nasz ga pić się w ekran. Mul ti ta sking zaczyna działać

sa mo czyn nie...

KO MÓR KA KON TRA CHO DZE NIE Ale co tam mul ti ta sking, no we ga dże ty mo gą spra wiać prob -

le my na du żo bar dziej przy ziem nym po zio mie. W Ja po nii

i Chi nach dra ma tycz nie wzra sta licz ba zde rza ją cych się ze

so bą prze chod niów. Lu dzie ga pią się w ekra ny smar tfo nów

i prze sta ją uwa żać, co się dzie je wo kół. Cho rob li we przy -

wią za nie do smar tfo nów spra wia, że na dzi wacz ne – wy da -

wać by się mog ło – roz wią za nia wpa da ją wła dze miast. Dla uza leż -

nio nych od elek tro ni ki miesz kań ców po nadtrzy dzie sto mi lio no wej

chiń skiej me tro po lii Chon gqing ad mi ni stra cja zna laz ła roz wią za nie.

W jed nej z dziel nic chod nik po dzie lo no na dwa pa sy. Pierw szy ma

ozna cze nie „Brak te le fo nów ko mór ko wych”, a dru gi – „Te le fo ny

ko mór ko we. Spa cer w tej stre fie na włas ne ry zy ko”. Py ta nie tyl ko,

czy oso by za pa trzo ne w ekran ko mór ki w ogó le za u wa ży ły spe cjal -

ną tra sę.

Dr Go la uśmie cha się, kie dy sły szy o wpa da ją cych na sie bie prze -

chod niach ze smar tfo nem przed no sem. – Czę sto zda rza ło mi się,

że kie dy wy cho dzi łem z me tra, aku rat roz ma wia łem przez te le fon.

I zda łem so bie z cze goś spra wę. Otóż na scho dach roz mo -

wa za czy na być au to ma tycz na, od po wia da my pół słów ka mi,

sku pia my się na słu cha niu. Wiem, że wie le osób ma po dob -

ne do świad cze nie – opo wia da Go la. – To dla te go że sa mo

cho dze nie jest dla mó zgu kosz tow nym pro ce sem, z cze go

na wet nie zda je my so bie spra wy. Scho dy po wo du ją, że mu -

si my ina czej sta wiać sto py, zmie nia się ba lans cia ła i nie je -

steś my w sta nie pro wa dzić nor mal nej roz mo wy. Mózg praw -

do po dob nie ba lan su je na gra ni cy moż li wo ści prze twa rza nia

wię kszej ilo ści in for ma cji – do da je.

M Dy strak tor– czyn nik

roz pra sza ją -cych uwa gę.

Ko gni ty wi sty kazaj mu je się ob -

ser wa cją i ana li -zą dzia ła nia

umy słu. Ne u ro -ko gni wi sty ka

opi su je związ kipo mię dzy dzia -ła niem mó zgu

a pro ce sa mi po -znaw czy mi.

Pre zen ta cja Six thSen se

napraw dę ro biwra że nie. Moż -

na ją zna leźćpod adre sem

Ted.com, wstu -ku jąc w po le

wyszu ki wa nia„Pra navMistry”.


NAD CHO DZI PO KO LE NIE FGi gan tycz ną zmia nę w na -

sze ży cie wpro wa dził in -

ter net. – Ła two po dać ce -

zu rę. Do lat 80. po ko le nie

X wie dzia ło jesz cze, czym

jest pry wat ność. Po ko le nie

Y, lu dzi uro dzo nych po

1980 r., zo sta ło wy cho wa -

ne w świe cie no wych tech -

no lo gii. Nie ist nie je już dla nie go ży cie bez kom pu te rów, smar tfo nów

i in ter ne tu. Po ko le nie Y ge ne ral nie nie prze pa da za ga ze ta mi i ręcz -

nym pi sa niem, bo nie jest mu to wła ści wie do ni cze go po trzeb ne.

To po ko le nie tech no lo gicz ne, na sta wio ne na to, co do pie ro przy -

jdzie. A za po ko le niem Y nad cho dzi po ko le nie F – po ko le nie Fa ce -

bo o ka – czy li dzi siej sza mło dzież, uro dzo na już w cza sach me diów

spo łecz no ścio wych. To po ko le nie nie zna już kon cep cji pry wat no ści

– uwa ża Ma te usz Grze siak, psy cho log i tre ner per so nal ny.

Efek tem bom bar do wa nia in for ma cja mi, ich na tło ku, jest choć by

po wię ksza ją ca się ilość złu dzeń per cep cyj nych. Jed nym z naj cie -

ka wszych jest syn dro mem fan to mo wych wi bra cji. Na pew no zda -

rzy ło ci się, że mia łeś wra że nie, iż w kie sze ni dzwo nił ci te le fon

mi mo że nie dzwo nił. – Nie kie dy in ter pre tu je my wra że nia z prze -

miesz cza nia się te le fo nu w kie sze ni ja ko wi bra cje. Dzie je się tak

zwłasz cza, gdy ocze ku jesz na waż ną roz mo wę. Al bo wte dy, kiedy

spo dzie wasz się prob le mów, gdy prze ga pisz wi bra cje i nie od bie -

rzesz te le fo nu. Na przy kład dziew czy na się de ner wu je, że nie od -

bie rasz – uśmie cha się Krzysz tof Ci po ra z In sty tu tu Psy cho lo gii

Uni wersytetu Ja giel loń skie go.

Od kry ty w 2010 ro ku syn drom HPVS (Hu man Phan tom Vi bra tion

Syn dro me) to ty po wa do le gli wość zwią za na z szyb kim roz wo jem

ludz ko ści. Uwa ża ny jest za ty po wy błąd in ter pre ta cji bodź ców. Cie -

ka we, że syn drom fan to mo wych wi bra cji przy te le fo nie mo że po ja -

wić się z po wo du in nych lu dzi. Wy star czy, że ktoś się ga po ko mór -

kę. Wte dy czę sto zda rza się, że au to ma tycz nie się ga my po włas ną.*No we tech no lo gie zmie nia ją spo sób dzia ła nia mó zgu. Przy kła -

dem jest choć by zja wi sko tzw. ban ner blin dness (śle po ty ban ne ro -

wej). Po le ga ono na od ru cho wym igno ro wa niu ele men tów wy glą -

da ją cych jak re kla my. Mó zgi wie lu z nas au to ma tycz nie fil tru ją

ma te riał i już nie ak ty wi zu ją się na te go ty pu bodź ce. To z ko lei

zmu sza spe cja li stów od re kla my w in ter ne cie do po szu ki wa nia no -

wych spo so bów do tar cia do na szych mó zgów. Co wy my ślą no we -

go? – Ukie run ko wa na re kla ma już za czę ła „cho dzić” w in ter ne cie

za kon kret nym użyt kow ni kiem. Za pew ne ta ka me to da bę dzie kon -

ty nu o wa na – mó wi Grze siak.

NIE BIE SKI EKRAN KON TRA SENNo we tech no lo gie ma ją za za da nie uła twiać nam ży cie. Przy kła dem

są choć by apli ka cje, któ re ana li zu ją fa le mó zgo we w trak cie snu

i wy bu dza ją użyt kow ni ka w od po wied nim mo men cie. Dzię ki te -

mu moż na kró cej spać a wy star cza ją co od po cząć. Jak to dzia ła?

Spe cjal ny czuj nik mie rzy ak tyw ność fal mó zgo wych, na pię cie mięśni

oraz ru chy ga łek ocz nych. Sy gna ły wy sy ła ne są do smar tfo na, a po -

tem do fir my zaj mu ją cej się ana li zą da nych. Dzię ki te mu po tra fi ona

opra co wać spo sób zmia ny na wy ków użyt kow ni ka. Ba da nia wy ka -

za ły, że oso by znaj du ją ce się bez poś red nio przed prze bu dze niem

w fazie lek kie go snu wsta ją du żo bar dziej wy po czę te.

War to jed nak pa mię tać, że no we tech no lo gie mo gą prob le my ze

snem rów nież... po bu dzać. Przy czy ną jest cha rak te ry stycz ne nie bie -

skie świat ło ekra nów urzą dzeń, z któ rych ko rzy sta my na co dzień

– smar tfo nów, tab le tów i mo ni to rów kom pu te ro wych (nie za u wa żasz

te go, bo nie bie skie świat ło jest po pro stu czę ścią świat ła wi dzial ne -

go, ale ekra ny emi tu ją go „wię cej”). Nie dość, że mo że po wo do wać

prob le my z za sy pia niem, to jesz cze po gar szać ja kość snu.

- Ma wpływ na fun kcje hor mo nal ne mó zgu. Po wo du je spa dek pro -

duk cji me la to ni ny, hor mo nu re gu lu ją ce go ryt m do bo wy, przez co czło -

wiek nie po tra fi za snąć – mó wi Grze siak. Eks per ci alar mu ją, że

prob lem sta je się po wszech ny. Mo ni to ro wa nie pra cy mó zgu wy ka -

za ło, że pier wsza wy raź na re ak cja w ukła dzie ner wo wym po ja wia się

już w cią gu 50 se kund od włą cze nia nie bie skie go świat ła.

DAJ MI, DAJ MI, DAJ MI! – Są rze czy, któ rych ludz kość za wsze pra gnę ła naj bar dziej. Je dze -

nie i seks. Te dwa pier wot ne instynkty po wo do wa ły mo ty wa cję do

dzia ła nia, one poz wa la ją na sze mu – i każ de mu in ne mu – ga tun -

ko wi ist nieć. Ale dwie ście lat te mu męż czyz na, że by zo ba czyć nagą

SEXTINGNo wym zja wi skiem, zwią za nymz roz wo jem tech no lo gii, jest sex -ting. – To wy sy ła nie SMS-ówo cha rak te rze po rno gra ficz nym,zja wi sko, któ re za czy na two rzyćpo rno kul tu rę. Oka zu je się, że już39 proc. gim na zja li stów wy sy łasex ty, czy li SMS-y o tre ści sek su -al nej, a 17 proc. tych sex tów tra fiado sie ci i zo staje po ka za nych in -nym – mó wi Mateusz Grze siak.

raport


�Ba da

nia po

ka zu

ją, że

syn d

rom fa

n to mo

wych

wi bra

cji po

ja wia

się w

czasi

e od m

ie sią c

a do r

o ku od

za ku

pu te

le fo n

u izd

a -rz

a się

śred n

io raz

wty g

od niu

. Co c

ie ka w

e, wy st

ę pu je

wła śc

i wie

uwszy

st kich

, któ r

zy no

szą te

le fon

wkie

sze ni

na pi

er si.


ko bie tę, mu siał wejść z nią w ja kąś re la cję. Na ty le bli ską, że by

zechcia ła się przed nim ob na żyć. Te raz jest zu peł nie ina czej

– zauwa ża dr Go la.

Po rno gra fia jest na wy cią gnię cie rę ki. – Bodź ce ero tycz ne są dzi siaj

ła two do stęp ne, prze de wszyst kim w in ter ne cie. Wła ści wie bez wy -

sił ku, je dy nie włą cza jąc kom pu ter, ma my do stęp do zdjęć i fil mów,

któ re wy wo łu ją u wie lu z nas bar dzo du żą mo ty wa cję do kon kret -

ne go dzia ła nia na kie ro wa ne go na osią gnię cie sa tys fak cji w po sta ci

or gaz mu. Otrzy ma nie ta kie go samego bodź ca w re la cjach mę sko-

dam skich wią że się ze znacz nie wię kszym wy sił kiem – mó wi Gola.

Wie lu lu dzi ucie ka dlatego do po rno gra fii w in ter ne cie.

Co się dzie je w mó zgu oso by, któ ra czę sto ko rzy sta z ta kie go wyj -

ścia? Czy do stęp ność tych na gród po wo du je, że bodź ce tra cą na

war to ści czy po wo du je ra czej chęć jesz cze wię ksze go ko rzy sta nia?

– Ma my ob ser wa cje kli nicz ne po ka zu ją ce, że część osób po tra fi wpa -

dać w ciąg oglą da nia po rno gra fii. Wie my o tym zja wi sku jesz cze

nie wie le, pier wsze wy ni ki ba dań za czę to pu bli ko wać do pie ro

w zeszłym ro ku. Ak tu al nie w In sty tu cie Bio lo gii Do świad czal nej

w po łą cze niu z In sty tu tem Psy cho lo gii Pol skiej Aka de mii Na uk

zbie ra my do kład niej sze da ne na te mat te go, jak mózg prze twa rza

bodź ce ero tycz ne i dla cze go nie któ re oso by tra ca kon tro lę nad

korzy sta niem z po rno gra fii – mó wi Go la.

Po dob nie jest z ha zar dem i in ter ne to wy mi ka sy na mi. No wa tech -

no lo gia ofe ru je nam szyb ki i ła twy do stęp do du żej ilo ści wzmoc -

nień w krót kim cza sie. Do te go przy co -

raz mniej szym wy sił ku. Zda rza się, że

za miast za spo ko je nia przy cho dzi jesz -

cze wię ksza mo ty wa cja, że by ro bić to sa -

mo, wię cej i wię cej. Po pew nym cza sie

nic już tak sil nie nie po bu dza mó zgu jak

tyl ko ta jed nak kon kret na rzecz. Oka -

zu je się, że in ne czyn no ści nie przy no -

szą już ta kiej sa tys fak cji. – Być mo że

po dob nie jest z me dia mi spo łecz no ś-

cio wy mi, z Fa ce bo o kiem. Te go jesz cze

nie wie my – mó wi Go la.

– Mo im zda niem ha zard czy po rno gra -

fia w in ter ne cie są groź niej sze o ty le, że

cza sem trud niej za re a go wać, bo nie wia -

do mo, co się dzie je. Skon tak to wa ła się

ze mną kie dyś ko bie ta, któ rej mąż wie -

czo rem za my kał się w po ko ju i prze sia -

dy wał przy kom pu te rze. Nie wia do mo

by ło, o co cho dzi. Wy szło, że w je go przy -

pad ku cho dzi o ha zard, do pie ro gdy do do mu za czę ły przy cho dzić

li sty z ban ków – tłu ma czy Da mian Zdra da, psy cho te ra pe u ta, dy rek -

tor Cen trum Psy cho te ra pii i Le cze nia Uza leż nień w Sos now cu.

CY BERŻY CIE KON TRA ŻY CIEUza leż nie nia od in ter ne tu przyj mu ją róż ne for my. – To cy ber seks,

cy ber re la cje, kom pul sje sie cio we (czy li ha zard, gry on-li ne, gra na

gieł dzie), prze ła do wa nie in for ma cyj ne (czy li prze szu ki wa nie sieci

w po szu ki wa niu in for ma cji) al bo gry kom pu te ro we – pod kre śla

JAK MOŻNA UZALEŻNIĆ SIĘOD KOMÓRKI Da riusz: – Zgło si łem się na te ra pięw związ ku z in nym uza leż nie niem.Wy le czy łem się, ale pew ne go dniapsy cho te ra pe u ta spy tał mnie, dla -cze go je stem ta ki zmę czo ny.Odpo wie dzia łem, że ma ło śpię, boco raz wię cej cza su spę dzam przedkom pu te rem al bo z te le fo nemw rę ce. Cza to wałem, ma i lo wałem,pi sałem ese me sy, żeby czuć, że nieje stem igno ro wa ny. Po świę ca łemna to weke endy. Prze sta łem przy -cho dzić do pra cy. W końcu zde cy -do wa łem się na te ra pię. Na spot -ka niu z psy cho te ra pe u tą z kie sze niza czą łem wy cią gać ko lej ne te le fo -ny ko mór ko we. Kie dy wy cią gną łemwszyst kie, west chną łem i po wie -dzia łem: mo że my za czy nać...

RE

KL

AM

A


raport


Grze siak. W Chi nach otwie ra się co raz wię cej obo zów dla mło -

dzie ży uza leż nio nej od in ter ne tu. Fun kcjo nu je ich tam oko ło 250.

Wię kszość pa cjen tów jest uzależniona od gier on-li ne. Te ra pia

obej mu je m.in. ćwi cze nia fi zycz ne i roz mo wy z psy cho lo giem.

Du ży po ten cjał uza leż nia ją cy ma ją gry elek tro nicz ne. Sam coś

o tym wiem. Uwiel biam ba wić się na te le fo nie w „2048”. To pro -

sta w za sa dach gra, któ ra osta t nio ro bi fu ro rę. Na le ży łą czyć jed -

na ko we są sia du ją ce ze so bą kwa dra ci ki z cyf ra mi, któ re wte dy się

pod wa ja ją i su mu ją. Po ca łym dniu uwiel biam się ba wić w ten

spo sób przed snem, bo uzna ję, że to mnie uspo ka ja. Mam na dzie -

ję, że nie wsze dłem jesz cze w fa zę, kie dy brak moż li wo ści po ba -

wie nia się ga dże tem za cznie mnie roz wście czać, choć nie mam

już pew no ści. Na ra zie wy star cza mi kil ka mi nut dzien nie. Ale je -

śli nie prze sta nę – co bę dzie da lej?

- Ma my co raz wię cej par mię dzy 20. a 30. ro kiem ży cia, któ re

mar twią się, że ich związ ki się sy pią, bo któ reś – al bo obo je – nad -

u ży wa gier kom pu te ro wych – mó wi Da mian Zdra da. – Lu dzie koń -

czą pra cę o 16, a po tem do 23 sie dzą przy kom pu te rze. Po cząt ko -

wo gra ją ra zem, a po tem osob no. I oka zu je się, że nie ma ją so bie

nic do po wie dze nia – tłu ma czy. Cen trum ma oko ło 1400 pa cjen -

tów rocz nie. Oko ło dwu stu z nich le czy się z uza leż nień be ha wio -

ral nych.

148 ZNA JO MYCHNo wo czes ne tech no lo gie wpły wa ją na pra cę na sze go mó zgu, choć

we dług psy cho lo gów ewo lu cyj nych w ogó le nie je steś my przy sto -

so wa ni do kom pu te rów i te le fo nów. Ba, nie je steś my na wet przy -

sto so wa ni do rol nic twa! – Z per spek ty wy psy cho lo gii ewo lu cyj nej

nasz umysł po wstał po to, że by roz wią zy wać nie zwy kle kon kret -

ne prob le my w bar dzo pry mi tyw nym śro do wi sku, któ re mu da le -

ko jest nie tyl ko do roz bu do wa nej tech no lo gii, ale na wet do pis -

ma, bę dą ce go pod sta wą cy wi li za cji – mó wi Krzysz tof Ci po ra.

– Wie le na szych, na wet tych naj dziw niej szych, za cho wań na bie -

ra sen su, gdy spoj rzy my na nie w świet le ewo lu cji. Dla cze go cią -

gnie nas do sło dy czy, któ re psu ją zę by i spra wia ją, że ty je my? Bo

słod kie rze czy nam sma -

ku ją, a jest tak dla te go, że

na si pa le o li tycz ni przod -

ko wie zja da li wszyst ko, co

da wa ło im za strzyk nie -

zbęd nej ener gii. Ty le że

śro do wi sko przod ków,

w prze ci wień stwie do na -

sze go, nie by ło zbyt bo ga -

te w słod ko ści, stąd też

cięż ko by ło by spot kać oty -

łe go ja ski niow ca – mó wi

dr Ma te usz Ho hol, ko gni -

ty wi sta z Cen trum Ko per -

ni ka Ba dań In ter dy scy pli -

nar nych w Kra ko wie.

– Choć obec nie agre sja

uwa ża na jest za ce chę ne -

ga tyw ną, trud no so bie wy -

o bra zić ja ski niow ca, któ ry

nie był by agre syw ny, bo by

nie prze żył. Po pro stu

pew ne za cho wa nia, któ ry

by ły ko rzyst ne dla ho mo

sa piens w prze szło ści,

wca le nie mu szą być ta ki mi dziś. Psy cho lo go wie ewo lu cyj ni twier -

dzą, że dzie je się tak dla te go, że umysł nie zdą żył przy sto so wać się

do zmian w śro do wi sku, gdyż pro ce sy ewo lu cyj ne prze bie ga ją bar -

dzo po wo li – do da je dr Ho hol. – We dług za ło żeń psy cho lo gii

ewo lu cyj nej nasz umysł skła da się z ogrom nej ilo ści mo du łów,

i każ dy od po wia da za roz wią zy wa nie kon kret ne go prob le mu adap -

ta cyj ne go – uśmie cha się Łu kasz Kwia tek, ko gni ty wi sta i fi lo zof,

re dak tor dzia łu na u ka „Ty god ni ka Po wszech ne go”.

Roz bu do wa na tech no lo gia ozna cza zwię ksze nie kon tak tów mię dzy -

ludz kich. We dług psy cho lo gów ewo lu cyj nych nasz mózg nie poz wala

Dr hab. Mariusz Jędrzejkojest pedagogiem i socjologiem.Wykłada m.in. w Wyższej SzkoleBiznesu w Dąbrowie Górniczej.Ja ki wpływ na czło wie ka ma ją tech -no lo gie cyf ro we?En tu zja ści mó wią, że tech no lo gie roz -wi ną ludz ki mózg wręcz bez gra nicz nie.In ni uwa ża ją, że prze de wszyst kim za -bu rza ją je go fun kcjo no wa nie. Praw dale ży gdzieś po środ ku. Plu sem jest to,że sty mu lo wa nie dzię ki no wym techno -lo giom jest nie po rów ny wal nie szyb szeniż kla sycz ne. Naj wię kszym mi nu sem,

że czło wiek jest bom bar do wa nyogrom ną ilo ścią prze róż nych bodź -ców, któ re czę sto są zu peł nie nie po -trzeb ny mi in for ma cja mi. Po nie waż sąpo wta rza ne, mózg je za pa mię tu je. Takpo wsta je śmiet nik in for ma cyj ny.Jest pan prze ciw ni kiem no wychtech no lo gii?Prze ciw nie. Uwa żam się za zwo len ni karoz wo ju tech no lo gii cyf ro wych, cyf ry -za cji szko ły, ale mam pew ne wąt pli -wo ści. Za po mi na się o stro nie etycz nej,o od po wie dzial no ści za za miesz cza netre ści, czło wiek do sta je nie praw dzi wyi nie zrów no wa żo ny ob raz świa ta.

Co się pa nu nie po do ba?Choć by fakt, że po wsta ją już stro nyin ter ne to we na trzy lat ków. Wie myz ba dań psy cho lo gicz nych, że dotrze cie go ro ku ży cia dziec ko nie po -win no oglą dać te le wi zji, bo do pie robu du je tzw. skryp ty po znaw cze i niema zdol no ści do war to ścio wa nia in -for ma cji. Uwa żam, że prze strzeńtech no lo gii jest re we la cyj na. Prob le -mem czę sto jest je dy nie spo sób jejpo da nia. Dziec ko na ko mu nię do sta jedziś smar tfo na al bo lap to pa. Z re gu łynikt go wcześ niej nie uczy, jak się nimimą drze po słu gi wać.

Brakuje instrukcji obsługi

Oka z

u je się

, że m

a li ch

łop cy

wPo

l sce są

już t

ak uz

a leż n

ie ni o

d te le

fo nów

, że b

ar dzo

czę st

o wtra

k cie g

ry w

pił kę

nalek

cjach

wy cho

wa nia

fi zycz

ne go

prze ry

wa ją

grę ip

od bie

ga ją

do ła

w ki, ż

e by sp

raw dz

ić, czy

... nie

przy

szedł

SMS.

TESTCzy nowe technologie mogąniszczyć twoje życie zawodowe?

1Czy zda rzy ło ci się za wa lić pod -czas pra cy obo wiąz ki z po wo du

nad u ży wa nia w tym cza sie gierlub in ne go ro dza ju no wych tech -no lo gii?

2Czy pod czas wykonywania za -dań zwią za nych z pra cą zda rza

ci się być roz ko ja rzo nym, my ślećnie obo wiąz kach, lecz o grach, te le -fo nach, no wych tech no lo giach?

3Czy zda rzy ło ci się przyjść dopra cy nie wys pa nym po ca ło -

noc nym ma ra to nie z no wy mitech no lo gia mi?

4Czy kto kol wiek ze współ pra -cow ni ków zwra cał ci uwa gę, że

za miast pra co wać, mar nu jesz czasz po wo du no wych tech no lo gii?

WY NI KIPrzy naj mniej jed no TAK – jest sy -gna łem ostrze gaw czym,Dwa TAK – ogra ni cz kon takt z no -wy mi tech no lo gia mi ,Trzy TAK – skon sul tuj się z psy -cho te ra pe u tą, by zde cy dować, coda lej,Czte ry TAK – ko niecz nie skon sul -tuj się ze spe cja li stą i pod ejmijlecze nie!


Olym pus SP-100EE prze ła mu je gra ni ce

i uwal nia no we ho ry zon ty. Apa rat z pre cy zyj nym obiek ty wem, wy daj ną op tycz ną

sta bi li za cją obra zu oraz no wa tor skim ce low ni kiem ram ko wym

wy kra cza po za nud ne stan dar dy w swo jej kla sie. Olym pus

SP-100EE po sia da niez wy kłe fun kcje spe cjal ne poz wa la ją ce

na przy ję cie pro fe sjo nal ne go sty lu fo to gra fo wa nia. Obiek tyw

o 50-krot nym przyb li że niu op tycz nym, du ży wi zjer, film Full

HD 60p, zdję cia z in ter wa łem cza so wym, fil try ar ty stycz ne

oraz pro gra mo wal ne przy ci ski to tyl ko część z cech apa ra tu,

któ re pla su ją go w czo łów ce naj bar dziej uda nych apa ra tów

kom pak to wych ostat nich lat. Dzię ki tech no lo gii IHS, czy li

po łą cze nia szyb kie go 16-me ga pik se lo we go sen so ra BSI CMOS

z niez wy kle wy daj nym pro ce so rem Tru e Pic VII sto so wa nym

w pro fe sjo nal nym OM-D E-M1, SP-100EE po ra dzi so bie

w każ dych wa run kach oświet le nio wych – na wet w no cy. Je go

in tu i cyj na i er go no micz nie za pro jek to wa nia ob słu ga oraz

szyb kość dzia ła nia po raz ko lej ny do wio dła mi strzow skie go

kun sztu in ży nie rów Olym pu sa.

s_033_32937120_Olympus:Layout 1 2014-10-15 14:28

raport


na po sia da nie se tek lub na wet ty się cy zna jo mych, któ rych ma my na

przy kład na Fa ce bo o ku. Ro bin Dun bar, ame ry kań ski an tro po log

i psy cho log ewo lu cyj ny, za sły nął z ba dań nad zdol no ścia mi na czel -

nych do za wie ra nia i utrzy my wa nia trwa łych wię zi spo łecz nych.

Cho dzi o ta kie wię zi, w któ rych lu dzie zna ją się i po zo sta ją ze so bą

w ja kiejś re la cji. W 1992 r. Dun bar przed sta wił hi po te zę, zgod nie z któ -

rą licz ba wię zi spo łecz nych, czy też „przy jaź ni”, mię dzy osob ni ka mi

jest ogra ni czo na zdol no ścia mi po znaw czy mi ich mó zgów. Psy cho -

lo go wie ewo lu cyj ni utrzy mu ją, że na sze mó zgi nie uleg ły za sad ni czym

zmia nom od plej sto ce nu – czy li kie dy by liś my jesz cze „ja ski niow ca -

mi”. Na si neo lityczni przod ko wie mie li naj le piej fun kcjo no wać w gru -

pach do 148 człon ków (gdzie wszy scy zna li wszyst kich). Zda niem

Dun ba ra w na szym przy pad ku jest po dob nie.

Gdy by sta rych do brych ja ski niow ców z plej sto ce nu prze nieść

w dzi siej sze cza su, zwa rio wa li by. – Na rcy stycz na kul tu ra zwią za -

na z ro bie niem tzw. słitfoci, bu do wa nie po czu cia włas nej war to ści

na pod sta wie licz by fa ce bo o ko wych „po lu bień” al bo zbie ra nie do

gru py zna jo mych na Fa ce bo o ku nie zna jo mych spo wo do wa ły po -

ja wie nie się no we go ro dza ju uza leż nie nia. To uza leż nie nie od po -

pu lar no ści – za u wa ża Grze siak.

CO RAZ TRUD NIEJ CZY TAĆ KSIĄŻ KIJed ną z cech mó zgu jest ne u ro pla stycz ność, czy li zdol ność tkan ki do

two rze nia no wych po łą czeń, słu żą cych do adap ta cji, ucze nia się al -

bo zapamiętywania. Tech no lo gie w co raz wię kszym stop niu spra wia -

ją, że mózg nie tyl ko ina czej pra cu je, ale i zmie nia się – nie tyl ko je -

go fun kcjo no wa nie, ale i sa ma struk tu ra. Ob wo dy od po wie dzial ne za

czy ta nie i ro zu mie nie dłu gich tek stów psu ją się. – Co raz wię cej lu -

dzi prze sta je czy tać książ ki. A prze cież one roz wi ja ją

wy o braź nię i poz wa la ją być bar dziej skon cen tro wa nym – pod kre śla

Grze siak.

Ni cho las Carr, ab sol went Har var du, w głoś nej książ ce „Płyt ki

umysł. Jak in ter net wpły wa na nasz mózg”, no mi no wa nej do na -

gro dy Pu lit ze ra w 2011 r., za u wa ża, że im czę ściej ko rzy sta się

z in ter ne tu, tym trud niej utrzy mać kon cen tra cję na dłuż szych tek -

stach. Do ty czy to za rów no dzie ci, jak i do ro słych – tak że tych, któ -

rzy na czy ta niu się wy cho wa li i dla któ rych wcześ niej lek tu ra by -

ła czę ścią sty lu ży cia. „Nie któ rym już sa ma idea czy ta nia książ ki

wy da je się sta ro świec ka, a mo że na wet śmiesz na – jak włas no ręcz -

ne szy cie so bie ko szul al bo sa mo dziel ne roz bie ra nie mię sa” – pi -

sze z za tro ska niem Carr. „Kie dy przy sto so wu je my się do no we go

zja wi ska kul tu ro we go, a do ta kich na le ży ko rzy sta nie z no we go me -

dium, nasz mózg ule ga w koń cu prze pro gra mo wa niu” – cy tu je

Mi cha e la Me rze ni cha, pio nie ra w dzie dzi nie ne u ro pla stycz no ści.

Zda niem Car ra to ozna cza, że in ter ne to we oby cza je wpły wa ją na

fun kcjo no wa nie na sze go mó zgu na wet wte dy, gdy wy łą czy my kom -

pu ter. „Ko rzy sta my z tych sa mych ście żek ne u ro no wych zwią za -

nych z wie lo za da nio wo ścią, a omi ja my te, któ re zwią za ne są z czy -

ta niem ksią żek czy głę bo ki mi prze my śle nia mi” – pi sze.

CO BĘ DZIE DA LEJ?Te go nie wie nikt. No we tech no lo gie mają ogrom ną si łę uwo dze -

nia. – Tak na praw dę wszy scy je steś my kró li ka mi do świad czal ny -

mi. O tym, jak dziś no we

tech no lo gie dzia ła ją na

nasz mózg, do wie my się

co naj mniej za kil ka lat.

Nie ma my po ję cia, co bę -

dzie i do cze go doj dzie

– mó wi Ma te usz Grze -

siak.

Tym cza sem Mi łosz Ko la -

no z Ka to wic na wet nie

zda je so bie spra wy z ta kich

prob le mów. Ma do pie ro

czte ry la ta i lu bi ba wić się

smar tfo nem ta ty. Kie dy

nu dzi go pro gram te le wi -

zyj ny, pod bie ga do od bior -

ni ka i prze su wa pal cem po

ekra nie. My śli, że właś nie

tak prze łą cza się pro gram...

Chcąc do sto so wać się do

śro do wi ska, któ re prze cież nie u stan nie się zmie nia, od lat uciekamy

się do zewnętrznych mó zgów, pa mię ci, sy ste mów i pro gra mów.

Na sze co dzien ne ry tu a ły i kul tu ra co raz bar dziej zra sta ją się z tech -

no lo gią.

Prof. Ke vin War wick, cy ber ne tyk z Uni wersytetu w Re a ding

w Wiel kiej Bry ta nii, uwa ża, że już wkrót ce da się na u czyć mózg

roz poz na wa nia no wych bodź ców każ de go ro dza ju. Dzię ki te mu być

mo że lu dzie bę dą mo gli wi dzieć świat w pro mie niach ren tge now -

skich, ultra fiolecie al bo w pod czer wie ni. W przy szło ści, że by to

spraw dzić, War wick ma za miar wszcze pić so bie im plant kom pu -

te ro wy bez poś red nio do mó zgu. Je go zda niem czło wiek wy po sa -

żo ny w chi py to na tu ral ny i nie u nik nio ny etap ewo lu cji.

Kto wie, mo że ma ły Mi łosz za miast ko rzy stać z chi pów w urzą dze -

niach, pój dzie do spe cja li sty, że by je so bie wszcze pić w mózg.

1Za miast grać w ko lej nągrę na kom pu te rze, kup

grę plan szo wą i za grajw nią z dziec kiem.

2Kie dy idziesz na pi woz ko le ga mi, wy łącz te le -

fon, zo staw tab let.

3Kie dy roz ma wiaszz dziew czy ną, wy łącz

te le wi zor.

4Prze czy taj przy naj mniejjed ną książ kę w mie sią -

cu.

5Raz w ty god niu prze -czy taj ob szer ny ar ty kuł

w ga ze cie.

6W mia rę moż li wo ściwy chodź na spa cer,

koniecz nie bez ko mór ki.Po patrz na rze kę, ale niemu sisz od ra zu ro bić jejmnó stwa zdjęć te le fo nemko mór ko wym.

7Ni gdy nie lek ce ważopinii bli skich, którzy

mó wią, że za du żo cza suspę dzasz z kom pu te remal bo ko mór ką.

Je śli bę dziesz się pil no wał– jest wię ksze praw do po -do bień stwo, że nie stra ciszro dzi ny al bo przy ja ciół.

JAK TRZY MAĆ TECH NO LO GIĘ POD KON TRO LĄ.

Ra dzi Da mian Zdra da, psy cho te ra pe u ta,dy rek tor Cen trum Psy cho te ra pii i Le cze nia Uza -leż nień w Sos now cu

GRY KOM PU TE RO WE NIE TYL KO SZKO DZĄZ ba dań pro wa dzo nych przezprof. Dap hne Ba ve lier z ame ry -kań skie go uni wersytetu Ro che sterwy ni ka, że tzw. kom pu te ro we gryak cji roz wi ja ją mózg i wzrok orazuczą kon cen tra cji. Ba ve lier pro -wa dzi ła ba da nia na gru pie ochot -ni ków. Na po cząt ku zba da no ichwzrok, po tem po dzie lo no namniej sze gru py, w któ rych gra liw róż ne ro dza je gier – od lo gicz -nych i edu ka cyj nych, po przez pro -ste „strze lan ki”, aż po stra te gicz negry ak cji. Po dwóch ty god niachgra nia go dzi nę dzien nie stwier -dzo no, że wzrok tych, któ rzy gra liw gry wy ma ga ją ce naj wię kszejkon cen tra cji i szyb ko ści, zna czą cosię po pra wił. U po zo sta łych nieod no to wa no żad nej róż ni cy. Ba -va lier wy ni ki ba dań ogło si ła nakon fe ren cji TED.


035_Prenumerata11_w2:Layout 1 2014-10-16 12:35

sport: Władimir Kliczko

036_Kliczko_GF_K_j_m:Layout 1 2014-10-15 09:23

37świat według…

MISTRZADorwać- HAYDEN, PRZESTAŃ! DLACZEGO WSZYSCY ZAWSZE CHCĄ MNIE BIĆ? - WŁADIMIR KLICZKOŚMIEJE SIĘ I UCIEKA PRZED FILIGRANOWĄ NARZECZONĄ, KTÓRA W ŻARTACH STARA SIĘWYPROWADZIĆ „NOKAUTUJĄCY” CIOS. REJTERADA MISTRZA – O TYM OD LAT ŚNIĄ KOLEJNEPOKOLENIA BOKSERÓW, ALE WYDAJE SIĘ, ŻE TO MARZENIA ŚCIĘTEJ GŁOWY.

tekst Kuba Frołow

Dla cze go chcą go bić? Do bre so bie. Bo jest bok se rem, bo na bok -

ser skim to pie znaj du je się od wie lu lat, bo ma sła wę i pie nią dze,

bo jest wy kształ ciu chem, a to cia ło ob ce wśród bok ser skiej bra ci,

bo po żą da ją go pięk ne ko bie ty. Wresz cie dla te go, że kto te raz po -

ko nał by Wła di mi ra Kli czkę, mi strza świa ta wa gi cięż kiej or ga ni -

za cji IB, WBO, IBO i WBA, ten od ra zu sam prze szedł by do hi -

sto rii.

Li stę po wo dów, dla któ rych każ dy bok ser chciał by do ło żyć w rin -

gu Ukra iń co wi, moż na by wy dłu żać prak tycz nie w nie skoń czo ność.

Jed nak naj praw do po dob niej po ko nać jest go w sta nie tyl ko czas.

Ot, któ re goś dnia ogło si, że koń czy ka rie rę, i resz cie pię ścia rzy

po zo sta nie wal ka o ty tu ły wa ku ją ce po ustą pie niu mi strza (tak

postą pił nie daw no je go star szy brat Wi ta lij).

Kie dy to na stą pi? 38-let ni Kli czko za pew nia, że mo że jesz cze

wal czyć przez kil ka lat, ale co rusz po ja wia ją się po gło ski, że

mo że się to stać zde cy do wa nie szyb ciej i to za spra wą nie

jed nej, ale aż dwóch ko biet. Pier wsza to je go na rze czo na,

ame ry kań ska ak tor ka i pio sen kar ka Hay den Pa net tie re.

Dru ga to ich có re czka, któ ra ma się uro dzić za kil ka na -

ście ty god ni. To po jej na ro dzi nach „Do ktor Sta lo wy

Młot” (Kli czko ma do kto rat z me to dy ki tre nin gu) miał -

by po świę cić się cał ko wi cie ro dzi nie.

A ro dzi nę i to, co jest z nią zwią za ne, Wła di mir trak -

tu je śmier tel nie po waż nie. Przy wykł do te go, że przed

każ dą z bli sko 70 za wo do wych walk, ja kie sto czył, prze -

ciw ni cy sta ra ją się wy pro wa dzić go z rów no wa gi.

Na ogół wy ba czał im to, trak tu jąc py sków ki ja ko nie -

od zow ny ry tu ał. Jed nak gdy ro bi li wy cie czki w kie run -

ku je go bra ta Wi ta li ja (mi mo że czasami re la cje mię -

dzy brać mi nie by ły naj lep sze), we Wła di mi ra wstę po wał

dia beł. Nie ukry wał, za co kon kret nie uka rze prze ciw ni ka.

Do świad czył te go m.in. Da vid „Żni wiarz” Haye.

– Oka zał brak sza cun ku dla mo jej ro dzi ny i przy ja ciół. Spra wię,

że to bę dą dla nie go bar dzo dłu gie i ma ło przy jem ne chwi le – za -

po wie dział „Doktor”. I choć nie zno ka u to wał Bry tyj czy ka, to nie

by ło wąt pli wo ści, że bólu w tej wal ce za dał mu wy jąt ko wo wiele.

A mo cy Kli czko ma wię cej niż du żo.

Po ka za ły to ba da nia si ły je go cio su, któ re przeprowadzono przed

wal ką z Wło chem Fran ce skiem Pia ne tą. Licz nik urzą dze nia umiesz -

czo ne go w spe cjal nym ma ne ki nie za trzy mał się na 700 kg. Nie po -

wsty dził by się te go słusz nych roz mia rów byk.

Czy Wła di mir ma w ogó le ja kieś sła be stro ny?

Wie lu fa chow ców za rzu ca mu, że w rin gu jest... nud ny.

Tak uwa ża choć by słyn ny Mi ke Ty son, ale na wet on za raz do da -

je, że Ukra i niec jest rów no cześ nie nie by wa le sku tecz ny. In ni wska -

zu ją, że Wła di mir ma „szkla ną szczę kę”.

No i co z te go, sko ro większość bok se rów prak tycz nie nie

ma moż li wo ści tego spraw dzić – za nim się do nie go do -

bio rą, już le żą na de skach.

To dla te go, że jak na bli sko 2-me tro we go fa ce ta (dokład -

nie 198 cm) Kli czko po ru sza się za dzi wia ją co lek ko,

a kie dy wy pro wa dzi mor der czy pra wy i kie dy do -

się gnie on ce lu, moż na od nieść wra że nie, że

gło wa je go ry wa la za raz oder wie się od kor -

pu su. Nie wie le sła biej ude rza le wym sier -

po wym i le wym pro stym. Naj bliż szy

praw dy o Klicz ce był pew nie le gen dar -

ny, zmar ły przed dwo ma laty, tre ner bok -

ser skich cha m pio nów (m.in. Len no xa Le wi -

sa) Ema nu el Ste ward.

– On jest naj cel niej szym, mającym naj moc niej -

szy cios pun che rem, ja kie go kiedykolwiek

w życiu wi dzia łem. Jest w sta nie zno ka u to wać

każ de go rywala jed nym cio sem – mó wił Ste ward.


– Je go le wy pro sty jest znacz nie moc niej szy od te go, któ ry za da -

wał Mu ham mad Ali. Jest po pro stu wstrzą sa ją cy i prze szy wa ry -

wa la od stóp do głów. To naj lep szy le wy, ja ki znam. Za nim umie -

ścił bym Lar ry’e go (Hol me sa), a po tem Len no xa – podsumował.

Ta lent po par ty gi gan tycz ną pra cą poz wo lił Wła di mi ro wi i je go

starsze mu bra tu Wi ta li jo wi od nieść rów nież suk ces fi nan so wy

(mają tek każ de go z nich li czo ny jest w dzie siąt kach mi lio nów

eu ro). Od kil ku lat są swo i mi włas ny mi pro mo to ra mi, dzia ła jąc

w ra mach K2 Pro mo tions, fir my wy spe cja li zo wa nej w mar ke tin -

gu spor to wym.

Aż trud no uwie rzyć, że dro ga obu do spor to we go pan te o nu wio -

dła przez prze po co ne, sła bo oświet lo ne klu by bok ser skie Ukra -

i ny, do któ rych za pro wa dzi ły ich ma rze nia o zo sta niu Roc kym

Bal boa.

A co ma ją zro bić zdes pe ro wa ni ry wa le Wła di mi ra Kli czki? Pod -

po wia da im Hay den Pa net tie re: – Ca ły czas pro szę, że by na u czył

mnie bok so wać. Po ra dził mi, abym ni gdy nie wy pro wa dza ła cio -

su zam knię tą pię ścią, bo zro bię so bie krzyw dę. Lek ko go ude -

rzam, a on ucie ka i mó wi: „Prze stań mnie bić! Dla cze go wszy scy

za wsze chcą mnie bić!?".

Pa no wie pre ten den ci, ma cie go to wą re cep tę na Kli czkę. Na przód.

Po wo dze nia.

Ku ba Fro łow: Jak pan oce nia sy tu a cję

w wa dze cięż kiej bok su za wo do we go? Z ze -

wnątrz wy glą da to tak, że do nie daw na

by li tyl ko bra cia Kli czko, a te raz po zo stał już

tyl ko pan (Wi ta lij ogło sił w kwiet niu, że już

ni gdy nie wej dzie do rin gu). Dla te go moż -

na usły szeć opi nie, że już nie ma tak emo -

cjo nu ją cych po je dyn ków, ja kie kie dyś to -

czy li Ty son, Ho ly field czy choć by nasz

An drzej Go ło ta.

Władimir Kliczko: Bo daj w 2009 r. je den z

pol skich ki bi ców po wie dział mi, że w wa dze

cięż kiej pa nu je kry zys, któ re mu na imię Kli -

czko. Z jed nej stro ny za smu ci ła mnie ta opi nia,

z dru giej ucie szy ła. Uzna łem, że je że li tak jest istot nie, niech ten kry -

zys trwa jak naj dłu żej. A patrząc hi sto rycz nie. Wszy scy wie my, że

Joe Lo u is wca le nie na le żał do za wod ni ków, któ rzy wy wo łu ją ogrom -

ne emo cje, wręcz prze ciw nie. Po dob nie by ło z prze ciw ni ka mi Mi -

ke’a Ty so na, któ rzy nie ro bi li wię ksze go wra że nia, a ich wal ki z nim

by ły prze cież emo cjo nu ją ce. Zo ba czy my, jak za ileś lat bę dzie oce -

nia na dzi siej sza sytuacja, jak bę dą oce nia ni bra cia Kli czko. Nie wy -

sta wiał bym tak surowej oce ny obec nej kon ku ren cji w wa dze cięż -

kiej – wprost prze ciw nie. Mo że wy glą da to tak z ze wnątrz.

Czy li bie rze pan pod uwa gę moż li wość po ja wie nia się w naj -

bliż szym cza sie re al nej kon ku ren cji?

Przy szłość wa gi cięż kiej nie ry su je się czar no. Na sce nę wcho dzi no -

we po ko le nie, no we na zwi ska. Mam na my śli ta kich za wod ni ków, jak

De on tay Wil der czy An tho ny Jos hua. Tak na praw dę wca le nie wia -

do mo, co na gle mo że się wy da rzyć. W każ dej chwi li mo że po ja wić

się czło wiek zni kąd. Tak by ło choć by z Mi kiem Ty so nem. Z dnia na

dzień wy sko czył jak dia beł z pu deł ka i w wie ku 20 lat zdo był ty tuł

mi strza świa ta. A prze cież wcześ niej nikt o nim nie sły szał!


sport: Władimir Kliczko

KRÓL RINGUW McFITWładimir Kliczko przyjechał do

Warszawy na zaproszenie sieciklubów fitness McFIT, której jest twarzą(20 września został otwarty drugi klub w stolicy). McFIT to największa siećklubów fitness w Europie. Działa w Polsce,Niemczech, Austrii, Hiszpanii i weWłoszech. Studia McFIT to coś więcej niżsiłownie. To nowoczesny designnajwyższej próby oraz różnorodneprzyrządy (także wolne ciężary), dużailość miejsca do ćwiczenia (powierzchniastudiów to około 2000 m2) oraz bogatywybór zajęć grupowych Cybertraining. Tosprawia, że w McFIT znajdziesz wszystkopotrzebne do zadbania o formę. W warszawskich studiach znalazły sięstrefy fitness, strefa mocnych pleców,boks, spinning, stretching, kardio, strefatreningu funkcjonalnego, a z myślą o paniach – shape it. Sieć McFIT obecna jestw Polsce od tego roku. Pierwsze studioznajduje się u zbiegu ul. Świętokrzyskieji Nowego Światu, nowo otwarte przy ul. Ostrobramskiej 80. Więcej: Mcfit.com

Kariera sportowaNajwiększym sukcesem Władimira Kliczki w boksie amatorskim byłzłoty medal w wadze superciężkiej zdobyty na Igrzyskach Olimpijskichw Atlancie w 1996 r. Był też pięciokrotnym mistrzem Ukrainy,wicemistrzem Europy z 1996 r. Bilans walk amatorskich to 134 wygrane i 6 porażek.Bilans walk zawodowych: 65 walk, 62 zwycięstwa (52 KO), 3 porażki. Pokonać go udało się: Rossowi Purrity (1998 r.), CorrieSandersowi (2003 r.) i Lamonowi Brewsterowi (2004 r.).

�Wita

lij, sta

rszy z

braci

Klicz

ko, za

anga

żowa

ł się w

dział

alność

polity

czną i

w ty

m rok

u zost

ał wy

brany

na m

era K

ijowa

.


Któ rych ry wa li wspo mi na pan szcze gól nie? Nie tyl ko z ra cji

wy ni ku czy sto spor to wej ry wa li za cji w ringu, ale tak że wpły -

wu na pań ską ka rie rę. Czy był to Cor rie San ders, czy mo że

La mon Brew ster?

Mo im naj trud niej szym prze ciw ni kiem je stem ja sam. Pro szę mi wie -

rzyć, że po ko na nie ta kie go ry wa la jest nie wia ry god nie trud ne.

Nato miast spoś ród dwóch wy mie nio nych na zwisk wska zał bym na

Cor rie’go San der sa. W wal ce prze ciw ko nie mu prze gra łem do syć

jed noz nacz nie. Je że li nato miast cho dzi o Brew ste ra, przez pier wsze

czte ry run dy do mi no wa łem, do pie ro w pią tej zo sta łem po ko na ny.

Sport za wo do wy to wiel kie przed sięw zię cie or ga ni za cyj ne

– spor to wiec jest wspie ra ny nie tyl ko przez tre ne ra, ale tak -

że fi zjo te ra pe u tę, die te ty ka, ma sa ży stę, rów nież psy cho lo ga,

zwłasz cza kie dy trzeba wal czyć tak że z sa mym so bą.

Je stem pro fe sjo na li stą. Wy ma ga to ode mnie trosz cze nia się o wszel -

kie de ta le zwią za ne z za wo dem, któ ry wy ko nu ję, tak że te do ty czą -

ce stro ny men tal nej. Wie le osób uwa ża, że kie dy ko rzy sta my z psy -

cho lo ga, jest to ozna ką na szej sła bo ści. Nic bar dziej myl ne go.

Tre ning men tal ny jest rów nie waż ny, jak tre ning na sze go cia ła.

Niećwi czo ne cia ło tra ci kon dy cję, z psy chi ką jest po dob nie. Wspar -

cia men tal ne go udzie la mi tre ner. Od wo ły wa nie się do je go po mo -

cy w tym za kre sie, czy psy cho lo ga w ogó le, po strze gam bar dziej

ja ko prze jaw si ły, nie sła bo ści.

Przy je chał pan do Pol ski na za pro sze nie sie ci klu bów fit ness

McFIT, któ rych jest pan twa rzą. Za rów no pan, jak i pań ski brat

je ste ście od lat już nie tyl ko bok se ra mi, ale tak że biz nes me na -

mi i gwia zda mi popkul tu ry. Jak uda je się za cho wać w tym

wszyst kim rów no wa gę?

To wszyst ko jest wy łącz nie kwe stią usta wie nia wła ści wych prio -

ry te tów. Oczy wi ście jest to tym trud niej sze, im wię cej spraw trze -

ba po go dzić. Klu czo we tu jest tu za rzą dza nie cza sem. Dla te go na -

le ży dą żyć do ota cza nia się wła ści wy mi ludź mi, two rzą cy mi

do sko na le zor ga ni zo wa ny zes pół. Bez tych lu dzi z pew no ścią nie

do szedł bym do miej sca, w któ rym obec nie się znaj du ję. Je steś my

od sie bie za leż ni w po zy tyw nym zna cze niu, da rzy my się za u fa niem.

Jak obec nie okre ślił by pan re la cje z bra tem Wi ta li jem?

Nie jest ta jem ni cą, że różnie między Wami bywało.

Na sze re la cje ca ły czas de fi nio wa -

ne są na no wo [Wi ta lij miał m.in.

pre ten sje, że we dług nie go młod -

szy brat zlek ce wa żył Cor rie San -

der sa i prze grał wal kę w ob ro nie

ty tu łu – red]. Ma my sil ną pod sta -

wę w po sta ci związ ku ro dzin ne go

oraz war to ści, w ja kich zo sta liś -

my wy cho wa ni. Mu si my się

wspie rać i na tej pod sta wie bu do -

wać przy szłość. Mó wi się, że je że -

li w wie ku lat 50 ma się te sa me

po glą dy, co w wie ku lat 20, to stra -

ci ło się 30 lat. Zmie nia liś my się

pod wpły wem róż nych do świad -

czeń, któ re bu do wa ły w nas zmie -

nia ją cy się sto sunek do samych

siebie.

39świat według…

JESTEM SPOKOJNYO PRZYSZŁOŚĆ WAGI

CIĘŻKIEJ. NIEKTÓRZY WIDZĄ JĄ

W CZARNYCH BARWACH,ALE NIE JA.

WOLNA UKRAINA JEST!W swo ich wy stą pie niachpu blicz nych Wła di mirKliczko rzad ko po ru szaspra wy zwią za ne z ak tu -al ną sy tu a cją na Ukra i nie.O je go sym pa tiach jed -noz nacz nie świad cząnato miast ge sty. Przezwie le lat do rin gu wcho -dził przy dźwię kach ulu -bio nej pio sen ki – „Can'tStop” zes po łu Red HotChi li Pep pers. Te raz zmie -nił ją na „Brat za bra ta”śpie wa ną przez Ko zakSystem.„To nasza wspólna rzecz!Wolna Ukraina jest!Razem już mówimy: Nie!Brat za brata muremwstanie!”.

Podczas, gdy tybędziesz ćwiczyćw jednej z kilkutypowo męskichstref (zdjęcie obok),ona w tym samymczasie możerzeźbić dla ciebiewspaniałe kształty.

ONI JUŻ ĆWICZYLI W McFIT

ZDJ

ĘC

IA: A

LBE

RT

ZAW

AD

A; F

RA

NC

ISZE

K M

AZU

R; A

P;

FE

ATU

RE

FLA

SH

/SH

UTT

ER

STO

CK.

CO

M

BartłomiejBonk

JoannaJabłczyńska

MartaDomachowska

ZbigniewBródka

AgnieszkaWiędłocha


Słyn ny Be ar Grylls powiedział, że bieg na orien -ta cję był jed nym z naj trud niej szych za dań, gdywal czył o przy ję cie do eli tar nej gru py bry tyj skichko man do sów. Coś mi tym nie gra ło. Kal ku lo wa -łem, że prze cież kil ka czy kil ka na ście ki lo me trówbie gu to ża den wy si łek, a od na le zie nie

na tra sie ukry tych pun któw też nie po win no być spe -cjal nym prob le mem. I oto w pierw szych dniachwrześ nia sto ję w ser cu la su w Kot li nie Kłodz kiejniedale ko Zie leń ca. Wo kół mnie roz grze wa się kil ku -dzie się ciu in nych za wod ni ków, ale to ja wy pi nam

dum nie pierś z nu me rem „1” na ko szul ce. Mam za miar odszukać29 punktów kontrolnych i być rów nież pierw szy na me cie. Ze garod li cza czas do star tu. Za chwi lę do sta nę ma pę i ruszę.Przez gło wę prze la tu je mi: „Spraw dzę cię, Be ar, bo te two je opo -wia da nia o trud no ściach bie gu na orien ta cję to ja kieś ba ja nia”.

MA PA Z IN NEJ BAJ KISłoń ce pra ży jak w środ ku la ta. Mam krót kie spo den ki i jużto od róż nia mnie od resz ty kon ku ren tów. Ubra ni są bezwy jąt ku w dłu gie spod nie lub leg gin sy. Za sta na wiam się,skąd ty lu ma so chi stów w jed nym miej scu. Szyb ko się

mój pierwszy raz


ORIENTUJ SIĘ! BIEGNĘ PRZEZ GÓRY I LASY. PRZEDZIERAMSIĘ PRZEZ KRZAKI. PŁOSZĘ JELENIEI OBJADAM SIĘ JAGODAMI. MYŚLĘ, ŻE BIEGINA ORIENTACJĘ TO BUŁKA Z MASŁEM.POTEM WYWIESZAM BIAŁĄ FLAGĘ – TOJEDNAK TWARDY ORZECH DO ZGRYZIENIA.

tekst Piotr Romejko

040_MPR_Bieg-orientacja_GF_K_j_m:Layout 1 2014-10-16 09:21

okazu je, że to nie z ni mi, a ze mną, jest coś nie tak. Wi dzę to po

mi nach or ga ni za to rów „Lo wer Si le sia Cup”. Je den z nich ob cho -

dzi mnie i wresz cie nie wy trzy mu je, wy bu cha jąc donośnym śmie -

chem: – Chy ba prze ży jesz, bo na tra sie nie ma zbyt du żo ma lin

ani je żyn.

Do pie ro te raz do cie ra do mnie oczy wi sta oczy wi stość, że w bie -

ga niu na orien ta cję nie bie ga się prze cież po szla kach czy ścież kach,

a wręcz prze ciw nie: pun kty, któ re trze ba za li czyć, ukry te są w naj -

bar dziej nie do stęp nych miej scach.

– Oku la ry prze ciw sło necz ne le piej zdej mij – do ra dza or ga ni za tor.

Dzię ku ję mu grzecz nie za ra dę, ale zo sta ję w nich, bo prze cież „biegam

w nich od za wsze”. Do wia du ję się rów nież, że je dyn ka, z któ rej tak

by łem dum ny, nie ozna cza, że je stem ja kimś fa wo ry tem. Na po cząt -

ku star tu ją bo wiem naj słab si za wod ni cy. To cios prosto w moją du -

mę. No, ale to chy ba ko niec złych wia do mo ści.

Do cho dzi 11.20 i czas na mój start. Na li nii sta ję z... 12-let nią

dziew czy nką (bie gnie w in nej ka te go rii). Od wra cam ma pę i ko -

lej ne zdzi wie nie. Co to? Ja cek Mo raw ski, mój przy ja ciel i jed no -

cześ nie by ły mistrz Pol ski w bie gach na orien ta cję, ostrze gał, że

nie bę dzie to „zwy kła” ma pa. I rze czy wi ście nie jest. W oczy rzu -

ca ją się prze de wszyst kim pun kty po łą czo ne pro sty mi od cin ka mi

– to właś nie te pun kty mam zna leźć w te re nie i za li czyć w od po -

wied niej ko lej no ści. Po nad to po da no ska lę (1:10 000, więc jest to

bar dzo do kład na ma pa), a po pra wej stro nie legendę, gdzie za po -

mo cą sym bo li do dat ko wo opi sa no pun kty (czy np. są w krza kach,

do łkach, na po lan kach itp.) oraz nu me ry sta cji do ku ją cych GPS.

Na pal cu wska zu ją cym mam chip. Bę dę go przy kła dał do sta cji i od -

ha czał da ny punkt. Ko lo ry są tu nie co in ne niż na tra dy cyj nych ma -

pach to po gra ficz nych: la sy za miast na zie lo no za zna czo ne są na bia -

ło; po la za miast bia łe, są żół te. Z ko lei na zie lo no za zna czo ne są

la sy trud ne do prze by cia, naj czę ściej młod ni ki. Chwi lę trwa, za -

nim przy zwy cza jam się do tej kon wen cji. Jest tu też du żo wię cej

sy mboli niż na zwy kłej ma pie, za zna czo ne są na przy kład po je dyn -

cze po wa lo ne drze wa z wy sta ją cy mi ko rze nia mi.

Pa trzę ką tem oka na dziew czyn kę obok i za czy nam pani ko wać. A co

bę dzie, je śli się oka że, że jest le piej „zo rien to wa na”, i zo sta nę dale -

ko w ty le. Oka zu je się jed nak, że ma my in ne tra sy. Prze bie ga my

ra zem ja kieś 200 m i roz bie ga my się w róż ne stro ny.

41świat według…

ZDANIEM EKSPERTAJacek Morawski, były mistrz Polskiw biegach na orientacjęi reprezentant kraju namistrzostwach świata.

Choć po cząt ku ją cym po łą cze niewy sił ku fi zycz ne go z „sza cho -wym” ro ze gra niem bie gu z po zo -ru mo że wy da wać się nie co trud -ne, w rze czy wi sto ści nie sta no wiwię ksze go prob le mu. Pod stawna wi ga cji z ma pą mo żesz na u -czyć się w cią gu kil ku mi nut,a po zo sta łe ele men ty bę dzieszszli fo wał z cza sem. To kwe stiado świad cze nia. Naj waż niej sze,że byś się na po cząt ku nie zra żał,bo już po kil ku star tach za ła -piesz, o co cho dzi, a wte dy ist nie -je tyl ko jed no ry zy ku: bieg naorien ta cję wcią gną cię na do bre. Za czy na jąc przy go dę z BnO, pa mię taj: • Nie star tuj w zbyt wy so kim

tem pie, do sto suj je do swo ichmoż li wo ści.

• Nie prze jmuj się tym, że in niza wod ni cy roz po czy na ją moc -niej.

• Bie gnij tem pem umoż li wia ją -cym ci czy ta nie ma py.

• Je śli po peł ni łeś ja kiś błąd i stra -ci łeś czas, nie pró buj od ra zu gonad ra biać.

• Szu kaj pun któw na ma pie, któ re po mo gą ci na wi go waćw te re nie.


JE STEM (CHWI LO WO) PRO FE SO REMOprócz chi pa na wierz chniej stro nie dło ni mam za mo co wa ny

kom pas. To Mosk wa, nie zły mo del, ale po zo sta li za wod ni cy ma -

ją bar dziej pro fe sjo nal ne, za kła da ne na kciuk. I bez po dział ki!

W dys cy pli nie wy ma ga ją cej tak pre cy zyj nej orien ta cji sto su je się

kom pa sy skła da ją ce się prak tycz nie z sa mej ig ły! Co jest?! To

moż li we, bo tak na praw dę kom pas w bie ga niu na orien ta cję słu -

ży tyl ko do orien to wa nia ma py na pół noc. Ma być więc szyb ki (szyb -

ko chwy tać kie ru nek) i sta bil ny (nie tra cić pół no cy w trak cie

macha nia rę ką). Nie od czy tu je się z nie go do kład nych azy mu tów,

lecz ra czej ogól ny kie ru nek, któ ry wi dać z do brze zo rien to wa nej

ma py. Tak też ro bię, po dro dze wspie ra jąc się wszel ki mi moż li -

wy mi wska zów ka mi – punktami, w któ rych prze kra czam cha rak -

te ry stycz ne miej sca, np. dro gi, stru mie nie, gra ni ce la sów i po lan,

szczy ty, grzbie ty, do li ny. Sta ram się też kon tro lo wać od leg łość

– mam far ta, mój ma ły pa lec ma sze ro kość do kład nie jed ne go

cen ty me tra, a to od po wia da do kład nie 100 me trom w te re nie.

Pierw szy punkt od naj du ję spraw nie (i co, Be ar, jed nak ba ja łeś!).

Do dru gie go przyj mu ję stra te gię tra wer so wa nia zbo cza, gdyż znaj -

du je się na tej sa mej wy so ko ści, co pierw szy. Je że li więc wszyst ko

pój dzie do brze, trzy ma jąc wy so kość, po wi nie nem tra fić pro sto na

nie go i... tra fiam. Tak sa mo na ko lej ne. Jest do brze.

Na gle na po ty kam dziew czyn kę, z któ rą star to wa łem.

– Prze pra szam bar dzo, czy móg łby mi pan po móc? Gdzie je steś -

my? – za ga du je.

No, te raz to już je stem mi strzem świa ta. Chwi lę kom bi nu ję.

Jak pro fe sor wy kła dam jej, że je steś my ja kieś 70 me trów na wschód

od tej dro gi przy tych krza kach, czy li „tu”.

Już po bie gu py tam Jac ka o te go ty pu sy tu a cje. – W za sa dzie po -

ma ga nie in nym jest za bro nio ne – tłu ma czy. – Ale naj młod szym

moż na po móc, bo osz czę dza to po tem prob le mów z szu ka niem ich

po le sie.

ZEJ ŚCIE DO MOR DO RUŻy czę dziew czyn ce po wo dze nia i bie gnę da lej. Re je stru ję, że co rusz

wy prze dza mnie ko lej ny bie gacz (star to wa liś my w od stę pach co

3 mi nu ty). Po ru szam się w ob rę bie głów ne go grzbie tu, któ ry nie jest

zbyt stro my. Za li czam ko lej ne pun kty. To krót kie, mniej wię cej

pół me tro we alu mi nio we kij ki . Znaj du je się na nich bia ło-czer wo -

ny lam pion oraz sta cja do ku ją ca. Na praw dę trud no je za u wa żyć.

Je że li są w krza kach, to tych naj gęst szych, je że li przy po wa lo nym drze -

wie, to tak, że by by ły naj bar dziej za sło nię te. Mi mo to z re gu ły nie

krą żę zbyt dłu go w ich po szu ki wa niu. Z te go, co za u wa ży łem, mi -

ja ją cym mnie za wod ni kom ta sztu ka udawała się za wsze. Ma ło te -

go, od ra zu bie gli w kie run ku ko lej ne go pun ktu, zu peł nie jak by

zna le zie nie i od ha cze nie sta cji by ło dla nich tyl ko ja kimś nic nie zna -

czą cym epi zo dem. Ja za każ dym ra zem cie szę się jak dziec ko!


mój pierwszy raz

ZACZYNAM POWOLIODCZUWAĆ ZMĘCZENIE.JUŻ NIE CZYTAM MAPYJAK OTWARTEJ KSIĘGI.PRZYPOMINA MI TERAZHIEROGLIFY.

KOM PA SY. Do bry kom pas do bie ga niana orien ta cję cha rak te ry zu je się szyb ko -ścią i sta bil no ścią. Szyb kość to czas, ja kiig ła po trze bu je na od na le zie nie pół no cy,sta bil ność to od por ność ig ły na drga nia.War te po le ce nia są kom pa sy trzechfirm: Sil va, Mo scom pass oraz Su un to.


RE

KL

AM

ATe ren jest co raz trud niej szy. Wbie gam na

po le mchów, po tem ja gód. Po kost ki bro dzę

w bło cie i się ga ją cych do pier si pa pro ciach. Nie jest

przy jem nie i za czy nam się czuć jak ko man dos w dżun gli. Na wia sem

mó wiąc, róż ne jed nost ki woj sko we wy sta wia ją swo je re pre zen ta cje

w bie gach na orien ta cję, bo zdol ność orien to wa nia się w te re nie to

prze cież jed na z pod sta wo wych umie jęt no ści do bre go żoł nie rza.

Dzię ki te mu, że bie gi na orien ta cję to dys cy pli na prze ła jo wa,

cie szy łem się do dat ko wy mi atrak cja mi. W pew nym mo men cie tuż

obok prze bie ga sta do je le ni, a pod czas po sto jów (co raz częst szych),

w cza sie któ rych na mie rzam tra sę, uzu peł niam za pa sy cu kru,

ob ja da jąc się ja go da mi.

Ko lej ne pun kty znaj du ją się zde cy do wa nie ni żej i trze ba biec po

na praw dę stro mym sto ku. Za czy nam ro zu mieć, dla cze go za wo dow -

cy wy bie ra ją twar de bu ty z kol ca mi . Mo że nie są naj wy god niej -

sze, ale przy zbie ga niu za pew nia ją lep szą przy czep ność i w efek -

cie poz wa la ją zy skać na cza sie, nie mó wiąc już o kwe stii

bez pie czeń stwa. Zej ście ni żej wy ko rzy stu ję do uzu peł nie nia za pa -

su wo dy w stru mie niach, i to chy ba je dy ny po zy tyw. Z dru giej stro -

ny nie dość, że jest bar dziej stro mo, to jesz cze igla sty las jest miej -

sca mi tak gę sty, że mu szę mo dy fi ko wać tra sę, by go omi jać.

Wszyst ko jest tu wil got ne, om sza łe i ciem ne – mam wra że nie,

jak bym scho dził do ja kie goś cho ler ne go Mor do ru. Z każ dą chwi -

lą je stem co raz bar dziej zmę czo ny nie tyl ko fi zycz nie, ale prze de

wszyst kim umy sło wo. Czu ję, jak sia da mi kon cen tra cja, a ma pa,

któ rą do nie daw na czy ta łem jak otwar tą księ gę, stop nio wo za mie -

nia się w nie zro zu mia łe hie ro gli fy.

+KRZAKOODPORNY SPRZĘTMILE WIDZIANY:

LA TAR KA. Nie o dzow na pod -czas za wo dów noc nych. Używasię wte dy bar dzo sil nych czo -łów ek o mo cy na wet do 1600 lm– ty le, co w sa mo cho dach! KO SZUL KA. Mu si być nie tyl kood dy cha ją ca, ale rów nież do -brze przy le ga ją ca do cia ła i śli -ska. To dla te go, że by nie za ha -cza ły o nią zbyt ła two ga łę ziei kol ce.LEG GIN SY. Naj lep sze są takieo pod wyż szo nej wy trzy ma ło ści.Te do BnO ma ją czę sto spe cjal -ne kie sze nie na och ra nia cze (al -ter na tyw nie na mniej „za krza -czo nych” tra sach mo żeszko rzy stać z krót kich leg gin sówi pod ko la nó wek przy po mi na ją -cych pił kar skie z och ra nia cza mi). OPA SKA NA CZO ŁO. Za trzy mawło sy i pot przed wpa da niemdo oczu. Moż na rów nież za mo -tać ją so bie na nad gar stkui uży wać do ocie ra nia twa rzy.

BU TY. Obu wie do BnO nie na le -ży mo że do naj wy god niej szych,ale gwa ran tu je do sko na łą przy -czep ność w trud nym te re nie.Czę sto wy po sa żo ne jest w kol ce. ZD

JĘ

CIA

: AG

ATA

GR

ZYB

OW

SKA

; S_B

UKL

EY/

SH

UTT

ER

STO

CK.

CO

M;

AR

CH

IWU

M P

RY

WA

TNE

; MA

TER

IAŁY

PR

AS

OW

E


NIE ZO RIEN TO WA NY ŻÓŁWZa li czam pun kty w Mor do rze i wra cam na gó rę. Tam jest zde cy -

do wa nie przy jem niej – bar dziej pła sko, jaś niej, spo ro po lan. Drze -

wa są wyższe i ros ną rza dziej. Do cie ram do pun ktu 15. i po sta na -

wiam przy cis nąć moc niej. Na du chu pod no si mnie to, że choć już

je stem w po ło wie tra sy, to cią gle nie je stem osta t ni (tak mi się przy -

naj mniej wy da je). Jest do brze, a mo że być jesz cze le piej, wma wiam

so bie i ru szam z no wą ener gią. Przy po mi na mi się pewien tri k,

o któ rym po wie dział mi Ja cek: za gi na niu ma py. Mię dzy bie ga niem

na orien ta cję i ty po wą na wi ga cją tu ry stycz ną, któ rej uczy łem się

na kur sie prze wod ni ków gór skich, jest wie le róż nic. Jed na z nich

to dba łość o ma pę. Pod czas gdy nor mal nie o ma pę na le ży dbać,

chu chać, dmu chać na nią i broń Bo że nie za gi nać, to w bie ga niu

na orien ta cję trak tu je się ją jak coś jed no ra zo we go – za gi na się ją

tak, że by wi dzieć tyl ko frag ment te re nu po mię dzy ak tu al nie po -

ko ny wa ny mi pun kta mi. Przy oka zji bie gnie się prze cież, a więc

ma cha się ma pą na wszyst kie stro ny, za -

ha cza o krza ki, cza sa mi na nią upa da.

Ca łe szczę ście, że wy ko na na jest z la mi -

no wa ne go, moc ne go pa pie ru i fak tycz -

nie jest tyl ko jed no ra zo wa – na ko lej -

nych za wo dach pun kty zo sta ną

roz sta wio ne w in nej kon fi gu ra cji, zresz -

tą rzad ko roz gry wa się za wo dy dwa ra -

zy w tym sa mym miej scu.

Kciuk, któ rym do ci skam ma pę, sta ram

się prze su wać tak, że by wska zy wał mo -

ją ak tu al ną po zy cję. A przy naj mniej tak

mi się wy da je, bo gdy kciuk do cie ra do

pun ktu 16., oka zu je się, że coś w tej mo -

jej na wi ga cji nie gra. Te o re tycz nie punkt

po wi nien być w krza kach, do któ rych

do tar łem, ale go tam nie ma. Krą żę po

oko li cy. Szu kam. Nic z te go. Naj wy raź -

niej wy lą do wa łem w in nym miej scu. Pa -

trzę na ze ga rek i nie mo gę uwie rzyć

– mi nę ły już pra wie trzy go dzi ny, a prze -

bieg łem za led wie nie co po nad... czte ry

ki lo me try W sko ła ta nej gło wie sły szę

echo mo jej roz mo wy z Jac kiem: – To

oś mio ki lo me tro wa, do syć trud na tra sa.

Spo dzie wam się, że zwy cięz ca po ja wi się na me cie po nie ca łej go -

dzi nie. To bie mo że to za jąć ze dwie go dzi ny.

Wte dy w du chu się z te go śmia łem: „Oj, Ja cek, Ja cek. Prze cież ja

dy chę bie gam w 42 mi nu ty. To ósem kę łyk nę raz dwa”.

A te raz co? W gło wie mam pust kę. Nie je stem już w sta nie skon -

cen tro wać się na ty le, by wy my ślić ja kiś lep szy spo sób na mie rze -

nia fe ral ne go pun ktu. Po dej mu ję de cy zję o wy co fa niu się z za wo -

dów. Zo ba czę przy naj mniej, jak in ni koń czą bieg – uspra wie dli wiam

się. O dzi wo do me ty do cie ram bez prob le mu. A tam nie spo -

dzian ka.

– Gdzie są wszy scy? – dy szę cięż ko.

– Już po za wo dach. Po je cha li – sły szę dru zgo cą ca mnie od po -

wiedź. – Chy ba zgu bi łeś się na „16”?

– Skąd wie cie? – wy rwa mi się. Za raz jed nak przy po mi nam so bie,

że prze cież do sta łem na daj nik GPS, dzię ki któ re mu moż na by ło

śle dzić mój bieg w in ter ne cie. Po ka zu ją mi ekran kom pu te ra, na

któ rym wi dać, że jak osza la ły krą ży łem wo kół fe ral nej „16”, któ -

ra by ła do słow nie kil ka na ście me trów ode mnie...

Jesz cze z cie ka wo ści py tam, w ja kim cza sie po ko nał tra sę zwy cięz -

ca. 50 mi nut.

No, Be ar. Mia łeś ra cję. Do eli ty ko man do sów ra czej bym się nie

do stał. Przy naj mniej na ra zie.


mój pierwszy raz

DLA KOGO BNOBie gi na orien ta cję (BnO) są spor tem zde cy do wa niedla każ de go, a gdy przeprowadzane są w for mieza ba wy, nie mu sisz mieć wcale że laz nej kon dy cji.Wiek? Pier wsza ka te go ria w BnO to „dzie ci do 10lat”, osta t nia – „70+”. Wie le klu bów or ga ni zu jeotwar te tre nin gi dla po cząt ku ją cych oraz mniejpro fe sjo nal ne za wo dy, niepun kto wa ne w pu cha rzePol ski. Część za wo dów od by wa się w mia stach. Biegi dzie li się za rów no ze wzglę du na ka te go riewie ko we, sto pień trud no ści, spo dzie wa ny czasukoń cze nia (od sprin tów po „lon gi”), spo sób ry wa li -za cji (in dy wi du al na, szta fe ta, w no cy), jak i spo sóbzbie ra nia pun któw. Z re gu ły ko lej ność zaliczaniapunktów kontrolnych jest usta lo na, ale ist nie je teżtzw. sco re la uf, w któ rym to my de cy du je my, w ja -kiej ko lej no ści je za li cza my. Zresz tą wa rian tów jestwię cej: np. „szwaj car ka” to ma pa z wy bie lo ny mi ob -sza ra mi. Ist nie ją też ma py ko ry ta rzo we, gdzie za -zna czo ne są tyl ko pa sy o pew nej sze ro ko ści mię -dzy pun kta mi, a resz ta jest „bia łą pla mą”.Je śli szu kasz klu bu dla sie bie, za jrzyj na stro nęPol skie go Związ ku Orien ta cji Spor to wej:Orien te e ring.org.pl

�W F

in lan

dii bi

e gi na

orien

ta cję

to spo

rt na

ro do w

y nie m

al tak

po pu

lar ny

, jak n

a rciar

stwo b

ie go w

e. W C

ze cha

ch re l

a cja z

mi st

rzost

wśw

ia ta p

o ka zy

wa na

jest

na ży

wo w

ogól n

o kra jo

wej te

le wi zj

i. W Sz

we cji

w je

dnej

impre

zie sta

rtuje

nawe

t kil k

a dzie

siąt t

y się cy

osób.


45świat według…

Miejska dżungla

MOŻE CI SIĘ CZASEM WYDAWAĆ, ŻE DŹWIGASZ NA PLECACHNIEMAL CAŁY ŚWIAT. JEST W KOŃCU PRACA, SĄ KOBIETY,IMPREZY, A DO TEGO RODZINA, TRENINGI, MOŻE NAWETDZIECKO. CIĘŻKO? STARY, NIKT NIE MÓWIŁ, ŻE BĘDZIELEKKO. ZRESZTĄ KTÓRY PRAWDZIWY FACET CHCIAŁBY IŚĆNA ŁATWIZNĘ. CO NIE ZNACZY, ŻE NIE MOŻESZ SOBIETROCHĘ POMÓC. DORZUCAJĄC NA PLECY JESZCZE COŚ...

ZDJ

ĘC

IE: A

GA

TA J

AKU

BO

WS

KAS

TYLI

ZAC

JA

: JU

NO

NA

LA

MC

HA

-GR

YN

BE

RG

tekst Andrzej Piotrowski

PLECAKaktywnegomężczyzny

So ny Play Sta tion Vi staCE NA: 890 złCa łe dni masz do kład nie za pla no wa -ne. Je steś za pra co wa ny. Kto jed nakpo wie dział, że nie znajdziesz cza su na chwi lę roz ryw ki? A że w każ dympraw dzi wym fa ce cie sie dzi gdzieśw środ ku ma ły chło piec – co ci za -szko dzi, je śli po py kasz so bie tro chęw ulu bio ną strze lan kę mię dzy waż ny -mi spot ka nia mi?

Go lar ka Phi lips z se rii 9000CE NA: OK. 1500 złMo że to ba nał, ale tak jak poupoj nej no cy przy cho dzi dzień,tak i nie sa my mi przy jem no ścia -mi mo żesz żyć. Bo na stęp ne godnia mu sisz iść do pra cy. I mu -sisz wy glą dać świet nie. Za dba nyza rost to pod sta wa. Po mo że ciw tym ma szyn ka do go le nia nasu cho i mo kro.

Pre zer wa ty wyCE NA: 11,50 złKie dy już po ko nasz wszyst kieprze ciw no ści lo su, cze ka ją nacie bie – ja ko na zwy cięz cę –na gro dy, tro fea i przy jem no -ści. Że by nie ze psuć so biewie czo ru ner wo wy mi po szu -ki wa nia mi sta cji ben zy no wejal bo ap te ki – miej po pro stuza wsze przy so bie pu deł kopre zer wa tyw.

Krem pod oczy, Dr BrandtCE NA: 199 zł (Sep ho ra)To co, że wię kszość two ichkum pli uzna ła by to za nie mę -skie. Ty masz wy glą dać świet -nie: ze ro wo rów pod ocza mi,ze ro zmę cze nia. Dla te go podłu giej no cy po wi nie neś za -sto so wać krem pod oczy. Niemó wi my, że mu sisz go na kła -dać w miej scu pu blicz nym.Sto so wa ny dy skret nie da jete sa me efek ty.

GPS Gar min Fe nixCE NA: 1684 złSko ro ru szasz w dro gę posła wę i chwa łę, nie zbęd nyci bę dzie do bry dro go-w skaz, któ ry nie poz wo liza gu bić się w miej skiejdżun gli. Ot, choć by tenspor to wy ze ga rek z ma pąto po gra ficz ną. Oczy wi ścienie mu sisz go zakładać dopra cy, nie za le ży ci prze -cież na wi ze run ku ga dże -cia rza. Ale po wi nie neśmieć go za wsze pod rę ką.

Pa ra li za tor, ZAPLight Ex tre meCE NA: 380 złTak na praw dę ni gdynie wiesz, kie dy bę -dziesz mu siał zo staćbo ha te rem. A idąc zeswo ją wy bran ką no cąciem ną uli cą – mu siszbyć go to wy nawszyst ko. Pa mię taj: toty od po wia dasz za jejbez pie czeń stwo, taksa mo jak za swo je.Po mo że ci w tym ZAPLight Ex tre me, któ ryra zi mi lio nem wol tów.A przy oka zji to la tar -ka. Też przy dat na.

Szam pan w płasz czuCE NA: 180 zł(okry cie z Czer wo na ma szy na.pl)Chcesz za sko czyć ko bie tę? W naj -mniej oczy wi stej sy tu a cji za pro po nujjej zim ne go szam pa na. A po tem wy j-mij go z ple ca ka. Ide al ną tem pe ra tu -rę za cho wa dzię ki spe cjal ne mu okry -ciu z że lem chło dzą cym. Bez oba wy,na was za dzia ła do kład nie od wrot nie!

Gre en Up Po wer PlusCE NA: 3,79 złJe śli czu jesz, że do op ty mal nej for mytro chę ci bra ku je – się gnij po naj moc -niej szą rzecz na ryn ku. Ener ge tyk,któ ry da ci po tęż ne go ko pa dzię ki te -mu, że ma 50 proc. wię cej ko fe i ny niżin ne te go ty pu na po je. Tak po zy tyw -nie na ła do wa ny bę dziesz miał si ły na ca ły dzień.

Ple cak Pit BullCE NA: 239 zł(Fa ce bo ok.com/Pit Bul lWest Co ast)Wy ru sza jąc na co dzien ne bo je, war tobyć przy go to wa nym. W tym ple ca kupo mie ścisz wszyst ko, cze go po trze -bu jesz. A na wet i wię cej. Je go naj -wię kszy se kret? Do dat ko wa, roz kła -da na i wen ty lo wa na ko mo ra naciu chy po tre nin gu al bo ręcz nik poba se nie. Go to wy do dro gi? Ru sza my.

045_Plecak_GF_j_m:Layout 1 2014-10-15 21:05


podróże

tekst Radosław Teklak

KAMPEREM JEŹDZI SIĘ FAJNIE. ALE TAKA RADA. NAWET JEŻELI TANKUJESZ DO KAMPERACZYSTĄ WODĘ, TO JEJ NIE PIJ, NAWET PRZEGOTOWANEJ. KAWĘ I HERBATĘ RÓB NA WODZIESKLEPOWEJ. INACZEJ GROZI CI BLISKIE ZAPOZNANIE SIĘ Z FRANCUSKIMI UBIKACJAMI,KTÓRE SĄ NIECO EKSCENTRYCZNE. NIE PAMIĘTAM, KIEDY OSTATNIO WIDZIAŁEM KLOZETW OPCJI NARCIARZ, ALE MAM WRAŻENIE, ŻE BYŁO TO W ZSRR W ROKU 1986.

Naj dziw niej sza po dróż w mo im do tych cza so wym

ży ciu za czę ła się od noc nej roz mo wy. Ga da liś my

o sta rych Po la kach i ka ra bi nach, a kum pel za czął

nam opo wia dać o tra sie pro mo cyj nej, któ rą zro bił

kam pe rem. Te po ja zdy do tej po ry ko ja rzy ły mi się

z wy pa sio ny mi przy cze pa mi kem pin go wy mi z Nie wia do wa, na

któ re w cza sach pod na mio to wych bi wa ków pa trzy liś my z lek ką za -

zdro ścią, bo nie gro zi ło im za la nie czy zdmuch nię cie. Oraz, oczy -

wi ście, dzię ki li te ra tu rze Step he na Kin ga, z ban dą psy cho pa tycz -

nych star ców w swo ich wi nne ba go. Cze go tu nie lu bić?

Tra sę za ło ży liś my bar dzo op ty mi stycz ną: War sza wa – We ne cja

– We ro na – Ni cea – Can nes – St. Tro pez – Ar les – Car cas son ne

– War sza wa, co w obie stro ny da ło gru bo po nad 4000 ki lo me trów.

Pierw szy etap z War sza wy do We ne cji po ko na liś my dwo ma sko -

ka mi, z noc le giem na sta cji ben zy no wej przy gra ni cy cze sko-au -

striac kiej. Pod We ne cją mie liś my za re ko men do wa ny kem ping

Rial to, do brze sko mu ni ko wa ny z mia stem.

MIA STO NA BA GNACHWe ne cja ja ka jest każ dy wi dzi. Mia sto, któ re oj co wie za ło ży cie le

po sta no wi li zbu do wać na pa lach, z każ dym ko lej nym ro kiem prze -

gry wa nie rów ną wal kę z wo dą. Po mi mo gi gan tycz nych kwot in -

we sto wa nych w ra to wa nie per ły Włoch, wi dać wy raź nie, że bo -

go wie roz kła du są bez względ ni i nie li to ści wi.

Za baw ny zbieg oko licz no ści spo wo do wał, że na miej scu za mel do -

wa łem się z prze cią giem w por tfe lu, dla te go mu sia łem zre zy gno wać

z płat nych form roz ryw ki i by łem w sta nie led wo na kar mić cia ło, na

du cha już nie wy star czy ło. Bo We ne cja jest dro ga. Jest tak dro ga, że

lu dzie wy pro wa dza ją się z niej, gdyż żyć tam trud no. Pew nie z po -

wo du tej dro żyz ny uli ce prze mie rza ją sym pa tycz ni, mło dzi dżen tel -

me ni ob wie sze ni to reb ka mi Lo u i sa Vu it to na w oka zyj nych ce nach.

Ce ny są tak bar dzo oka zyj ne, że sprze daw cy pła czą, jak sprze da ją.

I robią to na każ dym ro gu uli cy, przez co mia sto spły wa łza mi.

KAMPEREM PRZEZ Włochy i Francję

DROGIE PIĘKNOOdwiedzając We ne cję w se zo -

nie turystycznym, przy go tuj się

na czte ry rze czy: kosz mar ny

upał, kosz mar ny tłok, kosz mar -

ną dro żyz nę i brak zwy kłych

skle pów spo żyw czych. Dla te go

po le cam za o pa trzyć się w ba -

to ni ki, pa pie ro sy oraz wo dę

wcześ niej.

046_Wlochy_GF_j_m:Layout 1 2014-10-15 15:06

47świat według…

Po nie waż hajs się nie zga dzał, po zo sta ło mi snu cie się po wą skichuli czkach i oglą da nie czę ści ogól no do stęp nych. Pew nie dzię ki te mudo strzeg łem rze czy, któ re tu ry ści pę dzą cy na plac Świę te go Mar kaprze ga pia ją. A to cie ka we graf fi ti, któ re go tre ści nie mo gę tu przy -to czyć, a to dum ny ho tel Pan ta lon. Spró buj, mo że i to bie uda sięwypa trzeć drew nia ny pal na ka na le z wy ma lo wa nym na nim wą sa -tym dżen tel me nem przy po mi na ją cym ko ta.Obo wiąz ko wym pun ktem każ de go tu ry sty jest wi zy ta w ba zy li ceśw. Mar ka. W te o rii nie moż na do ba zy li ki wno sić apa ra tów i ro bićzdjęć, ale nikt się tym za ka zem nie prze jmu je i wszy scy strze la jąz mi gaw ki, jak by ba zy li kę mie li po ju trze roz bie rać. Pod Pa ła cemDo żów, gdzie zna le źliś my chy ba je dy ne w tym mie ście ław ki, za u -wa ży liś my ko lej kę lu dzi, któ rzy pod cho dzi li i przy tu la li się do jed -nej z ko lumn. Nie wiem, co to za zwy czaj, bo żad nej tab li czki na ko -lum nie nie by ło, a ja wcześ niej też nie do czy ta łem, o co cho dzi, leczna wszel ki wy pa dek uścis ną łem mar mur. Nie ma sen su ku sić lo su. Po nie waż prze szliś my ca łe mia sto wzdłuż, nikt nie miał si ły napowrót na pie cho tę. Sko rzy sta liś my za tem z tram wa ju wod ne go. Jakofan ko mu ni ka cji miej skiej, cie szy łem się jak dziec ko, gdy tłum

wepchnął mniedo ka bi ny ka pi ta -na i obejrzałem od środ ka szo fer kę.

MIA STO ZA KO CHA NYCHDo We ro ny był krót ki od ci nek,dla te go ze bra liś my się tak am bit nie, żena miej sce do je cha liś my dwie go dzi ny póź niej, niż pla no wa liś my.Kem ping wy szu ka łem bar dzo wy szu ka ny, a przy oka zji naj droż -szy na na szej ca łej tra sie. Ale war to by ło, bo jest po ło żo ny nawzgó rzu gó ru ją cym nad mia stem, tuż przy Ca stel San Pie tro, ak -tu al nie w re mon cie. Przy je cha liś my póź no, cza su na zwie dza nie nieby ło zbyt wie le, ka sa się da lej nie zga dza ła, ale wię kszo ści su ge -ro wa nych w prze wod ni ku miejsc nie od wie dzi łem, bo by ły popro stu po za my ka ne, a nie, że wąż w kie sze ni. Scho dząc do mia -sta po ty sią cu scho dów, nie od ra zu sko ja rzy łem, że bę dę mu siałpo nich wró cić, to tra fi ło mnie póź niej. ZD

JĘ

CIA

: BA

NA

UKE

, GU

RG

EN

BA

KHS

HE

TSYA

N, K

IEV

.VIC

TOR

, MIK

AD

UN

,S

HA

IITH

, STE

VE

ALL

EN

, VO

LIN

A/S

HU

TTE

RS

TOC

K.C

OM

; AR

CH

IWU

M A

UTO

RA



podróże

Skon cen tro wa liś my się na Sta rym Mie ście i po now nie przy jęliśmy

tryb bez ka so wych tu ry stów snu ją cych się po wo li. Eki pa dość szyb -

ko zgłod nia ła i tym sa mym za prze pa ści liś my de fi ni tyw nie na sze

szan se na od wie dze nie ja kie go kol wiek wnę trza. Z te go miej sca

za chę cam wszyst kich do bra nia w re sta u ra cji wi na z na le wa ka.

Sły sza łem o tym wy na laz ku i spo dzie wa łem się pod łe go cien ku -

sza, za ka rę do sta łem cał kiem sma ko wi ty na pój. Do bre wi no,

ob łęd na piz za, ide al na ob słu ga i ma low ni cze oto cze nie zło ży ły się

na je den z naj przy jem niej szych mo men tów ca łej po dró ży.

Potem posnuliśmy sie po mieście, aż do wieczora. Trze ba by ło

wra cać. Po ko na liś my ko lej ny most, zo ba czy łem świat ła zam ku

i stwier dzi łem, że ten ka wa łek to ja mo że i przej dę, ale na fi ni szu

ocze ku ją mnie Scho dy. Co na nich prze ży łem, opo wia dać nie bę -

dę, ale do dzi siaj mam nie jas ne uczu cie, że by ły w tych Scho dach

in ten cja i za miar ewen tu al ny, że by mnie wy koń czyć. Nie da ły rady

i po po wro cie na kem ping prze sie dzie liś my z wi nem kil ka go dzin

na ta ra sie wi do ko wym, roz ma wia jąc o rze czach i sy cąc oczy noc -

ną pa no ra mą We ro ny. I po wiem wam, to by ło na praw dę coś.

Coś war te każ de go eu ro, któ re za pła ci liś my za to miej sce.

MIA STO SCHO RO WA NYCHPlan był pro sty: star tu je my z We ro ny i tnie my na ja kiś kem ping

mię dzy Can nes a Ni ceą. Tyl ko nikt nam nie po wie dział, a sa mi też

nie spraw dzi liś my, że tra sa wzdłuż wy brze ża, jak kol wiek za bój czo ma -

low ni cza, jest rów nież za bój czo po wol na i mę czą ca. Po pier wsze wą -

sko, więc czuj ność na dwie ście pro cent. Po dru gie krę to, więc pra ca

na kie row ni cy i pe da łach jest ty ta nicz na. Po trze cie oka za ło się, że

Fran cja to kraj mi lio na rond i dwóch mi lio nów „śpią cych po li cjan tów”.

Wszyst ko to da je

śred nią pręd kość na po -

zio mie 40 km/h. Oraz, i to by ło

naj gor sze, nie ma się na tra sie za bar dzo gdzie za trzy mać. Z le wej

prze paść i wo dy la zur, z pra wej skał pio no we ścia ny, po środ ku my

na wą skiej dro dze, a jak już się tra fi ja kaś za to czka, to jest za zwy czaj

tak ża łoś nie płyt ka, że kam pe rem tam się wje chać nie da.

Po do tar ciu do Can nes za się gnę liś my ję zy ka na te mat po bli skich

kem pin gów i za czę ły się ich roz pacz li we po szu ki wa nia, a przy po -

mi nam, że póź ne po po łud nie już pu ka do drzwi. Brak miejsc, brak

miejsc, brak miejsc. Ka wa łek da lej mie li wol ne miej sca, ale tam

z kolei usły sze liś my tekst, któ ry w okre ślo nej sy tu a cji jest du żym

po chleb stwem, ale to nie by ła ta sy tu a cja. „You’re too big” i trze -

ba było ru szać da lej. Nie po wiem wam, coś my jesz cze te go dnia

prze ży li, ale w koń cu do je cha liś my. Do Gras se. Za le cam rzut oka

na ma pę oko lic. Zro zu mie sz, dla cze go za pla no wa nie so bie przy -

naj mniej trzech kem pin gów w in te re su ją cym cię miej scu to ab so -

lut ne mi ni mum.

Po bud ka by ła strasz na. W We ne cji je den z człon ków za ło gi tro chę

się roz cho ro wał, ja kiś roz strój żo łąd ka. W Gras se roz ło ży ły się kolej -

ne trzy oso by, i to tak, że wię kszą część dnia prze le że liś my w kam -

pe rze w lek kim pół stu po rze. Z tej stro ny ra da. Na wet je że li tan ku -

je się do kam pe ra czy stą wo dę, to chy ba nie na le ży jej pić, na wet

prze go to wa nej. A ka wę i her ba tę ro bić na naj tań szej wo dzie skle po -

wej za pół eu ro. Bo w prze ciw nym wy pad ku gro zi bli skie za poz na -

nie się z fran cu ski mi ubi ka cja mi, któ re są nie co eks cen trycz ne. Nie

pa mię tam, kie dy osta t nio wi dzia łem klo zet w op cji na rciarz, ale mam

wra że nie, że by ło to w ZSRR w ro ku 1986.

JULIA JUŻ TUTAJ NIEMIESZKAWzmoc nie ni winem po szliś my

po szu kać do mu Ju lii z Ca pu let -

tich. By ła już noc, więc hi sto rycz -

ny bal kon oglądaliśmy po zmro -

ku, zza bramy. Nie był bym so bą,

gdy bym nie pró bo wał jej otwo -

rzyć, ale prze wi dzie li ta kich jak ja

i prze szko da by ła nie for so wal na.


49świat według…

Wra ca jąc do na szych przejść, na szczę ście mie liś my w eki pie ludzi

lu bią cych so bie przed snem chrup nąć ja kieś le kar stwo, więc re kla -

mów ka peł na spe cy fi ków na każ dą moż li wą oka zję przy da ła się bar -

dzo. I już na stęp ne go dnia mo gliś my, lek ko tyl ko wy cień cze ni

i ja ło wi, od wie dzić Can nes.

MIA STO ZŁA MA NYCH SERCCan nes to mia sto ma ło tu ry stycz ne w tym sen sie, że atrak cji hi sto -

rycz nych jest tam jak na le kar stwo. W pew nym mo men cie za chwy -

całem się bu dyn kiem, któ ry po bliż szych oglę dzi nach oka zał się hote -

lem. Tro chę wstyd, że czło wiek ta ki nie wy ro bio ny kul tu ral nie.

Głów ny bul war nad mor ski ta ki so bie, ten oglą da ny przez ok na kam -

pe ra w Ni cei był du żo ład niej szy. Głów nym pun ktem pro gra mu

mia ła być wi zy ta w ki nie fe sti wa lo wym, bo z tą właś nie my ślą wrzu -

ci liś my Can nes do mar szru ty. Pod cho dzi my. „To jest to? W te le wi -

zji ład niej wy glą da ło”. Zwy kły be to no wy bun kier bez ba je rów. Przy -

znam się szcze rze, że sam nie wiem, cze go się

wła ści wie spo dzie wa łem. Anioł ków fru wa ją cych?

Wi dok te go ki no te a tru tak nam zmiaż dżył ser ca,

że w ra mach pro te stu po sta no wi łem nie ro bić sobie

zdję cia na scho dach.

Le kko zde gu sto wa ni, uda liś my się na przy stań

pro mo wą i za 13 eu -

ro po pły nę liś my na

po bli ską wy spę Sa -

in te-Mar gu e ri te,

gdzie co praw da

moż na by ło zwie -

dzić twier dzę Fort

Ro y al, gdzie był

wię zio ny Czło wiek

w Że laz nej Ma sce,

ale wo le liś my po le -

żeć na pla ży, i mo -

że na wet kie dyś zro -

zu miem, dla cze go

by ła wy sy pa na tro -

ci na mi. Oka za ło się, że Can nes wi dzia ne z wy -

spy by ło du żo ład niej sze niż wi dzia ne od we -

wnątrz. Na wy spie spę dza liś my czas tak mi ło, że po

po wro cie oka za ło się, że do Ni cei już nie zdą ży my.

Na otar cie łez na mo im kon cie po ja wi ły się w koń cu pie -

nią dze. Po za ku pach ru szy liś my w stro nę Saint Tropez, mia sta

naj słyn niej sze go żan dar ma w hi sto rii ki na.

MIA STO PO LI CYJ NETam z pier wsze go kem pin gu nas ode sła li, a na dru gi przy ję li na

osta t nie wol ne miej sce. I to wte dy do sze dłem do wnio sku, że gdy wy -

bio rę się po raz ko lej ny kam pe rem w Eu ro pę, po ro bię re zer wa cje

z kwar tal nym wy prze dze niem i ra czej nie zde cy du ję się na na La zu -

ro we Wy brze że. Oraz przy usta wia niu na wi ga cji w sa mo cho dzie

będę pa mię tał, że Fran cu zi ma ją eks cen trycz ny spo sób po da wa nia adre -

sów (wy lą do wa liś my do bre 10 ki lo me trów od miej sca prze zna cze nia).

Sa int Tro pez jest ma łe, zwar te i ślicz ne, mają wą skie uli czki i sta re

ka mie ni czki, na wi dok któ rych mia łem roz kosz ne dresz cze, ta kie

ład ne są. Ma ri na na peł nym bo gac twie, cu mu ją w niej ło dzie mo to -

ro we z la mi na tu, gra fe nu, krysz tał ków Swa rov skie go i wę gli ków

spie ka nych, na po kła dach od by wa ją się ele gan ckie po ran ki przy szam -

pa nie, i jest bar dzo świa to wo i eks klu zyw nie, gdyż St-Trop (miej -

sco wi tak na nie po noć mó wią) by ło przez wie le lat ulu bio nym ku -

ror tem mi lio ne rów. Wzdłuż ma ri ny alej ka han dlo wo-re sta u ra cyj na

i kan tor, w któ rym jed na z za ło gan tek wy mie ni ła pol skie zło te po osza -

ła mia ją cym kur sie 4,95 zi ko za jed no eu ro. Żyć nie umie rać!

Sa mo mia ste czko moż na przejść wzdłuż i wszerz w go dzi nę, nas

in te re so wał je go naj waż niej szy za by tek, czy li sta ry po ste ru nek żan -

dar me rii, gdzie krę co no cykl z Lo u i sem de Fu nè sem. I nie wiem,

o co cho dzi, ale od nio słem wra że nie, że miesz kań cy nie ma ją świa -

do mo ści, że ich mia sto jest ko ja rzo ne z ty mi fil ma mi. Ewen tu al -

nie wie dzą, ale ich to nie ob cho dzi, bo mi łoś ni cy „Żan dar mów”

nie sta no wią aż tak licz nej gru py tu ry stycz nej,

że by im co kol wiek uła twiać. Sta ry po ste ru nek

nisz cze je i nie ro zu miem, dla cze go to właś nie w nim

nie zro bi li mu ze um Lo u i sa de Fu nèsa. Aczkol wiek

czy ta łem, że pla ny są. Zo ba czy my.

St. Tro pez, na wet jak na wa run ki La zu ro we go Wy brze ża, jest bar -

dzo dro gie. Dla te go za raz po przy jeź dzie do mia sta po sta no wi liś my

zjeść śnia da nie na tra wie. Nie ma tra wy. Na ław ce. Na ław ki do ży -

wot ni abo na ment wy ku pi li naj star si miesz kań cy. Na kra węż ni ku.

Za ni ski. No to na pla cu za baw przy ryn ku. Wzię liś my przy garść ma -

łych kieł ba sek, oliw ki, pla ster se ra żół te go, ba giet kę i od da liś my się

or gii sma ków na pod nie bie niu. Na ich die cie móg łbym być do koń -

ca ży cia, szko da że mnie nie do koń ca stać. Bo za tro chę grub szy pla -

ster se ra mu sia łem za pła cić ty le, że tę ka sę móg łbym wpła cić pier -

wszą ra tę na sa mo chód. Do dziś na sa mą myśl o ewen tu al nej wyso ko ści

te go ra chun ku mam zim ne dresz cze.

ALEJA GWIAZDPstryk ną łem fot ki dło niom, któ -

re od bi ja ją zna ni ak to rzy. Ża den

tam tan det ny be ton czy la stry -

ko. Wszyst ko w ja kimś brą zie,

splen dor i so cje ta. Atmo s fe rę do -

nio sło ści psu je nie co fakt, że

te wszyst kie od ci ski znaj -

du ją się mię dzy tab li cą

z tu ry stycz ną ma pą

mia sta a śmietnikiem.


WYNAJEM KAMPERA

Sezony - wysoki (wakacje),średni (ciepłe miesiącepozawakacyjne) i niski (X-III). Kampery z reguły są 6-7-osobowe, więc tooptymalna grupa. Koszt: 5300 zł/10 dni (sezonwysoki), 3000 zł/tydzień(sezon średni). Na osobę:1185 zł na osobę plus kaucjazwrotna (600 zł na osobę).

PALIWO

Prze je cha liś my 4200 km. Za -pła ci liś my po 500 zł/oso bę.

AUTOSTRADY

Ceny zależą od trasy. Namwyszło po 300 zł od osoby.

KAMPINGIWłochy: sezon wysoki80-100 euro za dzień, sezon średni 60-70 euro. Francja: sezon wysoki 70-90euro, średni 40-60 euro.Trzeba doliczyć

prąd i tankowanie wody.Prysznic, łazienka, zrzut wodyi opróżnianie ubikacji che -micz nej najczęściej w cenie.Koszt na osobę: 700 zł.

JEDZENIE

Do kampera – 300 złod osoby, posiłki w trasie,

na kempingach dalekood miast.

W miejscach turystycznychtrzeba liczyć się z wydatkiem15-20 euro plus napoje zaposiłek. W kurortach i barachna plaży od 20 wzwyż plusnapoje.

ZABYTKI, MUZEA

Od 2 do 15 euro, razem kosztnie powinien przekroczyć 100euro.

Pod St-Trop po sta liś my dwa dni, bo nie sa mym

zwie dza niem czło wiek ży je i trze ba też wy grzać

się na pla ży i wy mo czyć w tym la zu rze. Wo da

jest tak za so lo na, że wy star czy się na niej poło -

żyć wy god nie i o nic wię cej nie trze ba się mar -

twić. Jest to per fek cyj na me to da re lak su.

MIA STO SZA LEŃ CAWczes nym wie czo rem do tar liś my do mia sta, w któ rym

przez 15 mie się cy miesz kał je den z naj wię kszych ma la rzy świa ta.

W lu tym 1889 r. sza cow ni miesz kań cy na pi sa li pe ty cję i ma larz

wy lą do wał w szpi ta lu psy chia trycz nym. Nie ca łe trzy mie sią ce póź -

niej van Gogh wy je chał z Ar les, rok póź niej nie żył. Te raz po tom -

ko wie tych mieszczan chy ba tro chę te go ża łu ją. Mogli kupować od

niego obrazy za 50 fran ków sztuka. To by łaby oka zja, nie?

W Ar les prze szliś my ze sta wek high se a son na re gu lar. Kem pin gi bar -

dzo po ta nia ły i za trzy ma nie się nie mal że w cen trum mia sta nie ruj -

no wa ło nam bud że tu. Po bra liś my prze wod ni ki w cen trum in for ma -

cji tu ry stycz nej i ru szy liś my w tra sę. Tu taj uwa ga, we Fran cji chy ba

każ de mia sto ma ta kie cen trum i przed zwie dza niem war to tam

pójść. Po pier wsze, to czę sto je dy ne w da nej miej sco wo ści miej sce,

gdzie po ro zu miesz się po an giel sku. Bo Fran cu zi ca ły czas uwa ża ją,

że to tu ry ści ma ją się na u czyć ich ję zy ka, a nie oni an giel skie go.

W punkcie in for ma cji moż na do stać plan tu ry stycz nej czę ści mia sta

z za zna czo ny mi in te re su ją cy mi miejscami, za się gnąć in for ma cji na

temat atrak cji, ko mu ni ka cji czy do py tać, gdzie jest po czta, bo prze -

cież kar tki sa me się nie wy ślą. Wszyst ko, co jest po trzeb ne tu ry ście

za gu bio ne mu w kra ju, w któ rym wszy scy mó wią nie wy raź nie.

Móg łbym wy li czać, gdzie by liś my i co wi dzie liś my, ale nie ma to

sensu, bo w tu ry stycz nej czę ści mia sta war to zo ba czyć wszyst ko.

Odha cza nie ko lej nych pun któw pro gra mu moż na zop ty ma li zo wać

fi nan so wo: uda je my się do ka te dry św. Tro chi -

ma (albo innego zabytku) i w okien ku za 9 eu -

ro ku pu je my waż ny przez mie siąc kar net, któ -

ry upo waż nia nas do obej rze nia czte rech

mo nu men tów i jed -

ne go mu ze um.

Można też za sza leć

i za 13,50 ku pić kar -

net na wszyst kie

miejscowe mo nu -

men ty i mu zea, waż -

ny przez rok.

Po Ar les na stą pi ły

ko lej ne dni by cze nia

się na pla ży, któ re

ob fi to wa ły w tak do -

nio słe i fa scy nu ją ce

wy da rze nia, jak „o, ja ką du żą mu szel kę zna laz łem” al bo „kur de, zno -

wu mi fa la za la ła usta i nos, a wo da ta ka sło na, że aż gorz ka”.

MIA STO RO DZIN NEA po tych cięż kich, ale cu dow nych dwóch ty god niach trze ba by ło wra -

cać do do mu. Dro gę po wrot ną ro bi liś my przez Niem cy i na przy -

szłość bę dzie my pa mię tać, że jak się pod jeż dża na sta cję ben zy no -

wą, na wet w środ ku no cy, kam pe rem po kle jo nym taś mą izo la cyj ną,

na le ży do sa me go koń ca sie dzieć na miej scach, a nie się krę cić w pod -

nie ce niu po po kła dzie. Za in te re so wał się na mi pa trol, któ ry aku rat

so bie stał i jadł wur sty, i za nie za pię te, a wła ści wie przed wcześ nie roz -

pię te pa sy, do sta liś my 60 eu ro man da tu. Na szczę ście za ca łość, a nie

na twarz. Ewen tu al nie moż na by ło za cią gnąć za słon ki. Do zo ba -

cze nia na szla ku.


podróże

PodróżkamperemWyjazdsiedemnastodniowy,dwa dni na dojazd, 13 dnizwiedzania i odpoczynku,kolejne dwa na powrót.

Carcassonne

Arles

Saint TropezCannes

Nicea

Werona

Wenecja

CARCASSONNEZa mek jest be he mo -

tycz ny, mu ry ty ta nicz ne,

alej ki han dlo we ofe ru ją ze staw

obo wiąz ko wych pa mią tek i przy sma -

ków, w ogro dach pod mu ra mi moż -

na przy siąść i od po cząć. Nato miast

ab so lut nie naj lep sza by ła ba zy li ka Sa -

int Na za i re, bo w jej wnę trzu wszyst -

ko za chwy ca.


s_051_32817482_EMPiK:Layout 1 2014-10-15 14:29


prosta historia

RE

KO

RD

Y P

RĘ

DK

OŚ

CI

IM S

ZYBC

IEJ,

TYM

LEP

IEJ -

TAKA

MYŚ

L ZA

WSZ

E PR

ZYŚW

IECA

ŁA LU

DZKO

ŚCI. A

LE P

RZEZ

STU

LECI

A S

ZYBC

IEJ M

OŻN

A B

YŁO

TY

LKO

BIEG

AĆ.

LUB

GNA

Ć KO

NIE

. SIL

NIK

PA

ROW

Y Z

MIE

NIŁ

WSZ

YSTK

O. I

CHO

Ć H

ISTO

RIA

BIC

IA K

OLEJ

NYC

H R

EKOR

DÓW

NA

LĄ

DZIE

, WOD

ZIE

I W P

OWIE

TRZU

TO

TEŻ

HIS

TOR

IA K

ATA

STRO

F, T

O N

IGDY

NIE

ZA

BRA

KŁO

ŚM

IAŁK

ÓW, K

TÓRZ

Y W

OLEL

I SZY

BCIE

J OD

BEZ

PIEC

ZNIE

J.tek

stAne

ta Ku

lesza

1848

96,6 km/hAme ry ka nie się cie szą, bo „An te lo pe” sta ła się pier wszą lo ko -mo ty wą, któ ra pę dzi ła 60 mil/h. Z tym re kor dem jest prob lem,bo nie za cho wa ły się do ku men ty. Zresz tą dwa la ta póź niej bry -tyj ska lo ko mo ty wa z se rii Iron Du ke po pę dzi ła po nad 125 km/h.

1854

41 km/h Na mo rzach pa row cesą bez szans. Trzy -masz to wy kli per „So -ve re ign of the Se as”bi je re kord świa ta(22 węzły). Stat ki na pę dza ne sil ni ka mibę dą wol niej sze jesz -cze 31 lat. Wte dy re -kord po bi je tor pe do -wiec USS „Sti let to”(42,16 km/h, 22,7węz ła).

1897

62,9 km/h Re wo lu cja na mo rzach. Re kordpręd ko ści bi je „Tur bi nia” (34węzły), pierw szy sta tek na pę dza -ny tur bi ną pa ro wą. Ten ro dzaj sil ni ka bę dzie wy ko rzy sty wa ny naokrę tach (pró by z lo ko mo ty wa minie po wio dą się), ale rów nież dona pę du ge ne ra to rów elek trycz -nych w elek trow niach.

1894Pierw szy wy ścig sa -mo cho do wy. Pa ry ski„Le Pe tit Jo ur nal”ogła sza, że zwy cięz cązo sta nie sa mo chód, któ ryprze je dzie tra sę Pa ryż-Ro u enoraz „nie bę dzie nie bez piecz ny, bę dzie ła twyw pro wa dze niu i ta ni w eks plo a ta cji”. Na gro dąpo dzie li ły się fir my Pan hard i Pe u ge ot.

1854

131,6 km/hNic na Zie mi nie po ru sza się szyb -ciej od lo ko mo ty wy 4-2-4T fir myBri stol & Exe ter Ra il way. Na to rachre kord ofi cjal nie zo sta nie po bi tydo pie ro 47 lat póź niej. Sa mo cho dybę dą mu sia ły po cze kać do 1904 r.

PA RA... BUCH!Wiek wy na laz ków i wia ry w po tę gęludz kie go umy słu. Ma szy ny pa ro weza czy na ją na pę dzać fa bry ki, ale rów -nież lo ko mo ty wy i stat ki. Naj pierw„po wo li, jak żółw ocię ża le”, ale podko niec XIX w. pręd ko ści są już – jakna tam tą epo kę – za wrot ne.

MA SZY NA PA RO WAZa jej wy na laz cę uwa ża sięszkoc kie go in ży nie ra Ja -me sa Wat ta (1736-1819).

Ale w rze czy wi sto ścipierw szy dzia ła ją cy sil nikpa ro wy wy na lazł An glik

Tho mas New co men(1663-1729) na po cząt kuXVIII w. Watt udo sko na liłpatent w 1763 r. – je go

ma szy na by ła wy daj niej szai osz częd niej sza i to ona

za po cząt ko wa ła re wo lu cjęprze my sło wą.

1829

48 km/hPo czą tek ery ko lei„Ra kie ta”, pa ro wóz skon -stru o wa ny przez Ge or -ge’a Ste ven so na(1781-1848), wy gry wakon kurs, któ ry miałwy ło nić lo ko mo ty wędla po wsta ją cej li niiLi ver po ol & Man che -ster. Pięć fi na ło wychpo ja zdów ści ga ło się nato rach Lan cas hi re. „Ra kie -ta” osią gnę ła pręd kość48 km/h i za gwa ran to wa ła swo je mu twór cy 500 fun tów na gro dy oraz kon traktna bu do wę lo ko mo tyw.Pa ro wo zy bu do wa no wpraw dzie od 1804 r.,ale „Ra kie ta” by ła pierw szym, któ ry je chałtak szyb ko i na da wał się do re gu lar nej eks plo a ta cji.

Rokpóźniej, gdy

otwierano kolejLiverpool & Manchester,

po potrąceniu przez„Rakietę” zmarł William

Huskisson, lokalny poseł i byłyminister. W ten sposób stałsię pierwszą znaną ofiarą

śmiertelną kolei.

Gazetyoszalały na

punkcie prędkości.Francuskie, angielskie

i amerykańskie wydawnictwarozpisują na swoich łamachkonkursy dla miłośników

automobili. A już zakilkanaście lat wyobraźnię

dziennikarzy opanująsamoloty.

1800

1886

Po czą tek ery mo to ry za cjiKarl Benz do sta je pa tent na sa mo chód – po jazd na pę dza ny sil ni kiem spa li no wym.

- na szynach

- na wodzie

- na ziemi

- w powietrzu

- rekord

...I CO

GDZIE...

- wypadek

- śmierć

052_Timeline_Rekordy_FG_j_m:Layout 1 2014-10-15 20:26

53świat według…

1898

63,13 km/hPierw szy oficjalny sa mo cho do wy re kord świa ta. Za kie row ni cą sie -dział hra bia Ga ston de Chas se lo up-La u bat, a au to by ło na pę dza -ne sil ni kiem elek trycz nym.

1899

105,8 km/hBelg Ca mil le Je nat zy ja kopierw szy kie row ca sa mo -cho du ła mie ba rie rę100 km/h. Au to „Ja ma iscon ten te” rów nież by łona pę dza ne elek trycz nie.

1902

120,8 km/hPierw szy re kord świa ta na le żą cydo sa mo cho du na pę dza ne go ina -czej niż sil ni kiem elek trycz nym.„Oe uf de Pa qu es” (Jaj ko wiel ka -noc ne) miał sil nik... pa ro wy. Zakie row ni cą sie dział przed się bior cai wy na laz ca Le on Ser pol let. To byłjed nak ła bę dzi śpiew aut na pę -dza nych sil ni kiem pa ro wym. XX wiek bę dzie na le żał do sil ni kówben zy no wych i dies la.

BLIT ZENBENZKarl Benz tworzy naj szyb szysa mo chó d na świe cie. Bia łecu do plu je ogniem jak samdia beł i prze ra źli wie wy je.Stąd przy do mek „Blit zen”, co zna czy bły skać. Benz No 1roz pę dził się do 202,68 km/hi usta no wił re kord pręd ko ścina lą dzie. To osta t nie bi ciere kor du prze ja zdu tyl kow jed nym kie run ku. Przy szlire kor dzi ści mu szą po ko naćtra sę dwu krot nie, że byrekord zo stał uzna ny.

Dzien nik„New York He rald”

usta na wia w 1909 r. na -gro dę dla pi lo tów, któ rzy roz -pę dzą się do po nad 270 km/h.A Ja mes Gor don Ben nett, syn

twór cy dzien ni ka, nie ską pi pie -nię dzy tak że dla zwy cięz ców

raj dów sa mo cho do wych i tychpod bi ja ją cych nie bo w ba -

lo nach.

1903

10,98 km/hPierw szy lot, więc i od ra zu pierw -szy re kord pręd ko ści. Zo stałpo bi ty sa mo lo tem WrightFlay er stwo rzo nym przezbra ci Or vil le'a i Wil bu raWrig htów. Re kord nie -zbyt im po nu ją cy, sa mo -lot rów nież, ale efektdla roz wo ju tech ni ki– pio ru nu ją cy.

W dniustar tu na łą kach

Kit ty Hawk (w sta niePół noc na Ka ro li na) bra cia

rzu ca li mo ne tą, któ ry z nichma za siąść za ste ra mi. Wy grałWil bur i to on stał się pierw -

szym czło wie kiem, któ ry pi lo -to wał sa mo lot (i za pi sał na

swo im kon cie pierw szyre kord pręd ko ści).

1904

147,05 km/h Hen ry Ford, któ ry uszczę śli wił Ame ry ka nów czar nymFor dem T, bu do wał też sa mo cho dy wy ści go we. Jed -nym z nich, czte ro cy lin dro wym for dem 999, usta no wiłno wy re kord pręd ko ści na lą dzie.

1909

250 km/h Pierw szy raz sa mo chód je dzieszyb ciej niż po ciąg. Przy pró biepo bi cia 250 km/h Mar riot miałwy pa dek, sa mo chód wy bił sięw po wie trze i zła mał na pół.Kie row ca cu dem prze żył.

1906

205,44 km/hFred Mar riot bi je re kord po ja z-dem pa ro wym Stan leySteamer. Po raz pierw szyprzekroczono 200 km/h.

1909

202,68 km/hPo raz pierw szy za sto so wa noelek tro nicz ny po miar pręd ko -ści. Fran cuz Vic tor He re myroz pę dza do po nad 200 km/hsa mo chód 200HP Benz No 1.

Ar mand De per dus sin (1860–1924)Fran cu ski prze my sło wiec i pio sen karzkaba re to wy, za ło żył przed się bior stwoSPAD, któ re wy pro du ko wa ło naj po pu lar -niej szy fran cu ski sa mo lot my śliw ski I woj -ny świa to wej – SPAD S.XIII. Oskar żo nyo def ra u da cję i nie pła ce nie po dat ków,popeł nił sa mo bój stwo.

WY ŻEJ, SZYB -CIEJ, MOC NIEJLu dzie za czy na ją pod bi jać nie bo.A sa mo cho dy przy śpie sza ją do nie -bo tycz nych pręd ko ści. Bi cie re kor -dów prze sta je być za ba wą dlaamatorów. Ca ły świat pa sjo nu je sięła ma niem ko lej nych ba rier – wy da -wa ło by się nie do zła ma nia.1901

162,5 km/hPro to ty po wy elek trycz nypo ciąg Sie men sa po ka -zu je, ja ka jest przy szłośćko lei. Ale pa ro wo zy jesz -cze dłu go nie ustą pią po -la – bo są bar dziej nie za -wod ne i tań szew eks lo pa ta cji.

1919

114,04 km/hFre de rick Wal ker Bal dwin wo do lo temHD-4 prze kra cza pręd kość 100 km/hna wo dzie. HD-4 był pro je kto wa nyz my ślą o ame ry kań skiej Ma ry nar ceWo jen nej. Nie uda ło się jed nak. Wo -do lo ty za czę ły wo zić pa sa że rów do -pie ro w la tach 50., wte dy też za in te -re so wa li się ni mi woj sko wi.Współ twór cą HD-4 był Ale xan derGra ham Bell, zna ny le piej ja ko wy na -laz ca te le fo nu. Wo do lot po wstał przyoka zji prac nad sa mo lo tem star tu ją -cym z powierzchni wo dy.

1912

160 km/hDe per dus sin 1912 Ra cing Mo no pla neto pierw szy sa mo lot, któ ry prze kro czył100 km/h.

1900 1920



prosta historia

Henry Segrave Zgi nął w 1930 r. po po bi ciu re kor du, gdyłódź ude rzy ła praw do po dob nie w ga łąźi się wy wró ci ła. Se gra ve od zy skał na krót koprzy tom ność w szpi ta lu. Do wie dział się, że po bił re kord i kil ka chwil póź niej zmarł.

1927

J.G. Par ry Tho mas (1884-1927)

Pier wsza ofia ra bi cia re kor dów pręd ko ści.Chciał prze kro czyć pręd kość 250 km/h.

Po bez prob le mo wym po cząt ku au to wpa dłow po ślizg i da cho wa ło. Pod czas ak cji ra tow ni -

czej sa mo chód sta nął w pło mie niach.

GORĄCZKASZYBKOŚCISta ny Zjed no czo ne i Wiel ka Bry ta -nia to czą pre sti żo wy po je dy nekw bi ciu ko lej nych re kor dów. Do grywłą cza ją się Niem cy. Ich kie row cyści ga ją się na dro gach pu blicz nych,bi ją re kor dy na mo to cy klach i two -rzą naj szyb sze po cią gi. Rzą dy in we -stu ją ogrom ne pie nią dze w roz wójtech ni ki.

1933Po nie miec -kich to rachza czy na jeź -dzić DRGClass SVT 877„Flie gen derHam bur ger”,czy li pierw szy takszyb ki po ciąg z sil ni -kiem Dies la. Lo ko mo ty -wy z tej se rii bi ły świa to were kor dy pręd ko ści, osta t ni – 215 km/h– w 1939 r., któ ry utrzy mał się do 1954 r.

1948Ro land „Rol lie” Free usu nął sie dzi skomo to cy kla i prze su nął ma sę cia ła natyl ne ko ło, aby na brać jak naj wię kszejpręd ko ści. Wykręcił 241,905 km/h.

POJEDYNEK NA WODZIEPoczątek lat 30. w biciu rekordów na wodzienależy do Amerykanów i Brytyjczyków. Sir Henry Segrave kontra Gar Wood. Rolls--Royce kontra Castrol Oil. Segrave, któryma już na koncie rekord prędkości nalądzie, i Wood, szef przedsiębiorstwaprodukującego łodzie w Detroit, stworzylimaszyny o silnikach wyjętych z samolotów.Gar Wood dziewięć razy przerabiał „MissAmerica”, aby stawić czoła kolejnymwersjom „Miss England”. Po tragicznejśmierci Segrave'a zastąpi Keye Don. 1920 – „Miss America”, 74,87 km/h,

Gar Wood1930 – „Miss England II”, 158,94 km/h,

Henry Segrave 1931 – „Miss America”, 164.41 km/h,

Gar Wood1931 – „Miss England II”, Keye Don,

177,387 km/h (łódż zostałanaprawiona po wypadku)

1932 – „Miss England III”, 192,816 km/h,Keye Don

1932 – „Miss America X”, 200,943 km/h,Gar Wood

Ale xan der Mar tin Lip pisch (1894-1976)Naj waż niej szy nie miec ki pro jek tant sa mo lo tów.Za mon to wał w no wych sa mo lo tach Mes -serschmitt sil ni ki ra kie to -we. Po II woj nie świa to -wej sko rzy stałz ope ra cji „Spi nacz”– sko rzy stał z am -ne stii i wy e mi gro -wał do USA. Na no wej zie miwy my ślił skrzy dłaty pu del ta.

1938

202,58 km/hOsta t ni re kord pręd ko ści lo ko mo tywparo wych. Po ciąg LNER Class A4 4468„Mal lard” zo sta nie uwiecz nio ny dla po ko -leń w baj ce „To mek i przyjaciele”.

Messerschmittydo końca wojny

jeszcze dwa razy pobijąrekordy prędkości, alewłaśnie ze względu na

działania wojenne wyniki niezostaną uznane przez FAI

(MiędzynarodowąOrganizację Lotniczą).

Jo seph Sa di-Le co in te (1891–1944)W sa mym tyl ko 1920 r. pięć ra zy usta na wiałre kord pręd ko ści. Osta tecznie w 1923 r., le cącskrom nym sa mo lo tem Nie u port-De la ge NiD 42, usta no wił re kord 375 km/h na od cinku 1 km. Zmarł tor tu ro wa ny przez na zi stów w wię zie niu w 1944 r.

Kultowapo cztów ka z Utah.

Free ro ze brał się, chcączni we lo wać opór po wie trza.Do bi cia re kor du pod szedłw samych sli pach i ka sku.

Uni kalna po zy cja i strój roz sła -wi ły Rol lie go i Spe e do, fir mę

od ko stiu mów ką pie lo -wych, na ca ły świat.

1941

1003,67 km/hHe i ni Dit tmar pokonał barierę ty sią cakm/h. Sa mo lot Mes serschmitt Me 163A V4był napędzany sil nik iem ra kie to wym.

W uży ciusą dwu- i czte ro su -

wo we sil ni ki Dies la. Cięż -kie i dy szą ce. Znaj dą za sto so -wa nie w po cią gach i okrę tach.

W 1938 r. in ży nie ro wie z Ge ne ral Mo -tors stwo rzą pier wsze sil ni ki, któ re

wsa dzą do cię ża ró wek, sa mo cho dówkem pin go wych i ma szyn woj sko wych.Wy par cie ma szyn pa ro wych na stą pi

do pie ro w la tach 50., choć w nie -któ rych kra jach pa ro wo zy bę -

dą wy ko rzy sty wa ne dokoń ca lat 80.

1937

279,5 km/hErnst Ja kob Hen ne – naj lep szy mo -to cy kli sta BMW. Przez 13 lat nikt niepo bił je go re kor du pręd ko ści.

1934

161 km/h„La ta ją cy Szkot”, czy li pa ro wy LNER Class A3Pa ci fic 4472 „Fly ing Scot sman”, jako pierw -szy po ko ny wał tra sę Lon dy n-Edyn bur g bezza trzy my wa nia się. Wcześ niej po cią gi ro bi łypół go dzin ną przer wę na uzu peł nie nie wo dyw kotle oraz wystawny lunch dla pa sa że rówklasy A1. Pociąg miał nawet salon fryzjerski!

1927

327,97 km/hHen ry Se gra ve na pla ży Day to na Be -ach pro wa dzi ma szy nę Sun be am 1000HP. Pod ma ską tej ae ro dy na micz nej fa sol ki znaj do wa ło się 900 KM.

19501920


55świat według…

Sir Frank Whit tle (1907-1996)

In ży nier i ofi cer bry tyj skich sił po wietrz -nych. W 1937 r. uru cho mił pro to typ sil ni -

ka od rzu to we go, wykorzystując pa ten tz 1921 r. należący do Fran cu za Ma xi -me'a Gu il la u me'a. Gu il la u me się po -

spie szył, w la tach 20. jesz cze nie dys po -no wa no tech no lo gią, któ ra umoż li wi ła byzbu do wa nia ta kie go sil ni ka. Whit tle za to

wstrze lił się ide al nie.

CEL: PODBÓJKOSMOSUŚwiat pod no si się po woj nie. Ame ry ka -nie i Ro sja nie za czy na ją wy ścig zbro jeńi in we stu ją w roz wój tech ni ki. Po ja wia -ją się sil ni ki tur bo o drzu to we i ra kie to -we. Wszy stko pę dzi co raz szyb ciej, ale głów nym ce lem jest kos mos.

1952 Na jeziorze LochNess John Cobbpróbujeprzekroczyćna wodzie320 km/h.Łódź uderzyław gałąź i sięrozpadła, Cobbzginął. Legendagłosi, że hałasobudził potworaz Loch Ness...

1953

1171 km/hNe vil le Du ke, jeden z najlepszych pilotówII wojny światowej (27 zestrzeleń) bi je re -kord świa ta sa mo lo tem Haw ker Hun terMk.3. Co cie ka we, no wsze mo de le Haw -ker Hun tera z lat 90. są uży wa ne do dziśprzez Li bań skie Si ły Po wietrz ne.

1954Mo tor bo at Fe da ra tion ogła szakon kurs na no wy re kord szyb -ko ści. Do zgar nię cia nie ba ga -tel na na gro da – 5 mi lio nówlirów. Zgło si ło się dwóchmagna tów bran ży tek styl nejMa rio Ver ga i Fran ce sco Vi tet -ta. Zbu do wa li łódź i na zwa li ją„La u ra III” – na cześć cór kiVergi. Oka za ła się nie sta bil nai Ver ga pły nąc 306 km/h,stracił nad nią kon tro lę. Łódźwy ko na ła sal to, a Ma rio zmarłw wy ni ku ob ra żeń.

1955

331 km/h Elektryczna lo ko mo ty -wa Je u mont-Schne i -der BB 9004. Spe cjal -nie dla pró by bi ciare kor du zmo dy fi ko wa -no to ry. Po pró biezmo dy fi ko wa no jesz -cze raz, bo do ni cze gosię już nie na da wa ły.Re kord zo stał po bi tydopiero przez TGVw 1981 r.

1963

657,144 km/hCra ig Bre e dlo ve na je zio rzeBon ne vil le roz pę dza ma szy nę„Spi rit of Ame ri ca”. Kon struk to -rzy wsa dzi li do niej sil ni ki tur bo -o drzu to we. Ma szy na jed nakmia ła trzy koła i zo sta ła za re je -stro wa na przez Mię dzy na ro do -wą Fe de ra cję Mo to cy klo wą.

1965

955,950 km/hKo lej na pró ba bi cia re kor du(zaliczona!) przez Cra i ga Bre e dlo -ve’a. Tym ra zem pro wa dzi „Spi ritof Ame ri ca So nic 1”, ulep szo nąwer sję ma szy ny z 1963 r. Au toma sil nik tur bo o drzu to wy.

1969Lą do wa nie na Księ -ży cu. Po czą tek pod -bo ju kos mo su i kos -micz nych pręd ko ści.

1969

82,8 km/hWo do wa nie K-162(później K-222), so wiec -kie go okrę tu pod wod -ne go. Najszybszegow historii (44,7 węz ła).Okręt zainspirował To -ma Clan cy'ego do na pi -sa nia w 1986 r. po wie -ści „Czer wo ny sztorm”o III woj nie świa to wej.

Her bert Ja mes„Burt” Mun ro(1899-1978) Prze ra biał mo to cy kleIn dian – popędziłjednym z nich305 km/h. W 2005 r.powstał film „Praw -dzi wa hi sto ria”, rolęMun ro zagrał An tho -ny Hop kins.

Na zie mi i na wo dzie rzą dzi ro dzi na Cam pbel lów.Do cza su, aż mi strzo stwo za bie rze im ciem no wło -sy przy stoj niak Cra ig Bre e dlo ve.

Mal com Cam pbell (1885–1948)Trzy na sto krot ny rekordzista (9 razy na lą dzie, 4 nawo dzie). Swo je auto na zwał „The Blue Bird” nacześć no we li opo wia da ją cej o ro dzeń stwie przy jaź -nią cym się z wróż ką. W 1935 r. po je chał nim484,955 km/h. W 1939 r. ło dzią „Blue Bird K4” usta -wił po prze czkę re kor du na wo dzie na 228,108 km/h.

Do nald Cam pbell (1921–1967)Odzie dzi czył po oj cu łódź. Ja ko je dy ny na świe cieusta no wił dwa re kor dy w tym sa mym ro ku – 1964.Udo sko na lił „Nie bie skie go ptasz ka” i wer sją CN7po je chał w lip cu 648,73 km/h. Osta t nie go dnia 1964 r. roz pę dził zaś na wo dzie „Blu e bird K7” do 444,71 km/h.Don zgi nął pod czas ko lej nej pró by po bi cia re kor duna Co ni ston Wa ter w An glii w 1967 r.

1967

7274 km/hAb so lut ny re kord świa ta skrzydlatych ma szyn la ta ją -cych. Za ste ra mi ra kie to we go North Ame ri can X-15 sie -dział Wil liam J. Knight. Potem zo stał po li ty kiem i walczyłw Kalifornii z małżeństwami homoseksualnymi. Jego ustawa została uchylona w 2008 r.

1962

2681 km/hRo sja nin Ge or gij Mo so -lov pod bi ja po wie trzesa mo lo tem MiG Ye-152.

1965

3331,5 km/hAme ry ka nie od po wia da ją. Re kord zo stał po bi ty na Loc -khe ed YF-12A. Ten sa mo lotbył pod sta wą do zbu do wa niale gen dar ne go szpiegowskiego„Blac kbir da”.

BonnevilleSpeedway, słonejezioro w Utah,

przygotowane w 1911 r.do bicia rekordów.

Kręcono tam również„Piratów z Karaibów: na

krańcu świata” orazodcinek „Top

Gear”.

1970



prosta historia

Cla ren ce „Kel ly” Joh nson

(1910-1990) Je den z naj bar dziej wpły wo wych wy na -laz ców XX w. Pra co wał dla CIA, pro jek -to wał naj szyb sze sa mo lo ty na świe ciei po tra fił od dać pro jekt na wet 143 dniprzed de a dli ne’em! Za swo je za słu gi

zgar nął 50 no mi na cji i na gród od pre sti -żo wych uni wersytetów i sto wa rzy szeń.

MAGLEVPo ciąg po ru sza ją cy się na po dusz ce ma gne -tycz nej, bez kon tak tu z to ra mi. Debiutanckiepró by wy ko rzy sta nia od py cha nia ma gne tycz -ne go by ły pro wa dzo ne na po cząt ku wie ku.Ale do pie ro w la tach 60. w RFN po wsta niepier wsza li nia te sto wa. Po tem z ta ki mi po cią -ga mi eks pe ry men to wa li i Bry tyj czy cy, i Ame -ry ka nie. Ze wzglę du na wy so kie kosz ty dziśist nie ją tyl ko dwie ta kie li nie – jed na podSzang ha jem (ok. 30 km dłu go ści) i dru ga nie da le ko ja poń skiej Na goi (ok. 9 km).

1970

410,37 km/hCal Ray born do sia da har le ya-da -vid so na. Mo tor zo stał uzbro jo nyw „Go dzil lę”, czy li prze ro bio ny sil nikSpor tsters na pę dza ny ni tro me ta -nem, skon stru o wa ny przez War ne raRi le ya, in ży nie ra, ale rów nież po sia -da cza kil ku na stu re kor dów pręd ko -ści. Ray born zgi nął trzy la ta póź niejna to rze w No wej Ze lan dii.

1979

319 km/h Ja poń ski Shin kan sen (ko lej wiel kich pręd ko ści)na bie ra roz pę du. Po ciąg Class 961 osią gnął tenwy nik już pod czas pier wsze go prze ja zdu. Ja poń -czy cy nie po bi li co praw da re kor du Fran cu zówz 1955 r., ale po ka za li, że ten ro dzaj ko lei bę dzieprzy szło ścią trans por tu. Obecnie w wal ce o re -kor dy li czą się tyl ko Fran cja, Ja po nia i Chi ny.

1980Pod czas bi cia re kor du łódź Lee Taylora roz -pa dła się przy pręd ko ści po nad 300 km/h. Doprze szu ki wa nia dna je zio ra Ta hoe w USA wy -ko rzy sta no ło dzie pod wod ne i ka me ry te le wi -zyj ne. Kok pit ma szy ny i cia ło Tay lo ra zna le zio -no trzy dni póź niej. W 1989 r. gi nie Cra igAr fons, bra ta nek Ar ta. Od te go cza su nikt niepró bo wał bić re kor du Ke na War by’ego.

1972Żeby dać szansę łódkom beznapędu rakietowego, po wsta ły no we ka te go rie po mia ru re kor dówpręd ko ści na wo dzie.Ak tu al ne re kor dy:Na od leg ło ści 500 me trów– 121,21 km/h, ża glów ka „Ve stasSa il roc ket 2”, Pa u l Lar se n (2012 r.).Na mi lę – 102,45 km/h, ten sa mjacht, ten sam żel garz (2012 r.).Dy stans prze by ty w 24 go dzi ny:Pa scal Bidégor ry na tri ma ra nie„Ban que Po pu la i re V” prze pły nąłw do bę 1681,6 km na Oce a nieAtlan tyc kim (2009 r.).

1988

405 km/hRo ger Do rchy z zes po łu WM Pe u -ge ot usta na wia re kord wy ści gu24 Ho urs Le Mans.

1981

28 000 km/hJoe H. En gle za ste ra mi pro mu kos micz ne go„Co lum bia” osią gnie pręd kość 28 tys. km/hw cza sie po wro tu z mi sji – to naj większapręd kość, z ja ką czło wiek po ru szał sięw atmo s fe rze Zie mi. Re kord zo stał wie lo krot -nie po wtó rzo ny pod czas na stęp nych mi sjipro mów kos micz nych.

KOSMICZNEPRĘDKOŚCIJuż na dobre rozpoczęła się erasilników rakietowych. Montuje się jew samochodach i samolotach, a nałodziach – silniki odrzutowe. W 1981 r. w promie kosmicznympada absolutny rekord prędkości.

1971Osta t ni wy ścig le gen dar ne go Ar taAr fon sa, któ ry trzy krot nie bił sa mo -cho do wy re kord świa ta. Na po ka ziew Le wis vil le w Tek sa sie stra cił kon -tro lę nad swo im po ja zdem. Ar fonsod niósł drob ne ob ra że nia, ale w ka -ta stro fie zgi nę ło trzech wi dzów.

1976

3529,56 km/hLoc khe ed SR-71 „Blac kbird” to sa -mo lot zwia dow czy zbu do wa ny naza mó wie nie CIA. Ża den sa mo lot– oprócz na pę dza nych sil ni ka mi ra kie to wy mi – do dziś nie po le ciałszyb ciej.

1970

1014,656 km/hPierw szy raz sa mo chód prze kra czagra ni cę 1000 km/h. Za kie row ni cąrakietowego „The Blue Fla me” sia daGa ry Ga be lich.

1981

380 km/hDo użyt ku zo sta je od da na pier -wsza li nia TGV – Pa ryż-Ly on. I odra zu pa da re kord świa ta. Szyb kako lej oka za ła się wiel kim suk ce sem– do 2010 r. zbu do wa no po nad1800 km li nii TGV.

1978

511,121 km/hKen War by ste ru je „Spi rit of Au stra lia”. Do tych czasmo no pol na re kor dy świa tana wo dzie mie li raz Bry tyj -czy cy, raz Ame ry ka nie. Te raz ko lej na Au stra lij czy -ków. Co cie ka we, „Spi rit of Au stra lia” ma drew nia nyka dłub, a jej od rzu to wy sil nik zo stał skon stru o wa nyw la tach 40.! To do dziśobo wią zu ją cy rekord na wo dzie.

1983

1020,406 km/hRi chard Nob le za sia da za kie row ni -cą Thrust 2. Wło żył do nie go wa żą -cy 1300 kg sil nik Rolls-Ro y ce Avon– je dną z naj lep szych konstrukcji tejfir my. W 1991 r. po jazd trafił doMuzeum Transportu w Coventry.

ZDJ

ĘC

IA: C

OR

BIS

/FO

TOC

HA

NN

ELS

; GE

TTY

IMA

GE

S; T

IME

LIF

E P

ICTU

RE

S/G

ETT

Y IM

AG

ES

; AP

; MA

GN

OLI

A P

ICTU

RE

S/C

OU

RTE

SY

EV

ER

ETT

CO

LLE

CTI

ON

/EA

ST

NE

WS

; JA

Y N

EM

ETH

/RE

D B

ULL

CO

NTE

NT

PO

OL;

MO

RP

HA

RT

CR

EA

TIO

N/S

HU

TTE

RS

TOC

K.C

OM

;P

TG D

UD

VA

, JE

AN

-PIE

RR

E V

ER

GE

Z-LA

RR

OU

Y, T

RO

XX, T

HO

MA

S L

ES

AG

E, T

ON

Y H

ISG

ETT

/WIK

IPE

DIA

; BU

ND

ES

AR

CH

IV;

U.S

.AIR

FO

RC

E; S

TATE

AR

CH

IVE

S O

F F

LOR

IDA

/RIC

HA

RD

H. L

ES

ES

NE

; MA

TER

IAŁY

PR

AS

OW

E

1970


57świat według…

2009

250 km/hNajszybszy lot samolotemz silnikiem elektrycznym,zdolnym unieść człowieka.Dwuosobowy SkySpark towspólny projekt fimry DigiSkyi politechniki z Turynu. Ma silniko mocy 101 KM.

2007

574,8 km/h Na re kord chrap kę mie li i Ja -poń czy cy, i Chiń czy cy, ale fran -cu skie TGV ca ły czas gó rą. To naj szyb szy po ciąg w hi sto rii.

2015Kil ka zes po łów przy go to wu je się do po bi ciare kor du na wodzie z 1978 r. Na 2015 r. pró bęza po wie dział No wo ze lan dczyk To ny Mil let. ?

2008

97,9 km/hHy droptère – za pro jek to -wa ny przez Ala i na Théba -ul ta mul ti ka dłu bo wiecz na pę dem ża glo wym.Osią gnął za wrot ną pręd -kość 52,86 węz łów. Jed -nak roz wi nął ją na dy stan -sie krót szym niż 500me trów, więc wynik niezostał zakwalifikowanyjako rekord.

2013

472 km/hHervé Jam may rac usta no wił re kordpręd ko ści, ste ru jąc eu ro cop te remX3, naj szyb szym he li kop te rem bezsil nika od rzu to wego.

REKORDYNIEZWYKŁENa lądzie udaje się złamać barierędźwięku. Sukcesy odnosi napędelektryczny, ale również żaglei silniki rakietowe.

301,11 km/hNaj szyb szym sa mo -cho dem o na pę dzie

hy bry do wym jestVolkswa gen Jet ta

Hy brid LSR.

STRÓJ GRE E NAKo stium – wy ko na ny z pa no te xu, spe cjal ne -go ma te ria łu wy pro du ko wa ne go przez Uni -versal Car bon Fi bres. Wy glą da jak ba weł -na, ale wy trzy mu je po nad 1000 stop niCel sju sza. Nie wchła nia cie czy, w tym pa li -wa, któ re z nie go spły wa. Pa no tex jest jak

Ford Mo del T – mo żesz go mieć w do wol nymko lo rze, o ile jest to czar ny. Bie liz na wy ko na na jestz mie szan ki weł ny i pa no texu, ze wzglę du na je gowła ści wo ści izo la cyj ne.Kask – zo stał zrobiony z kev la ru, jest lek ki i moc ny,zin te gro wa ny z ma ską po wie trza, któ ra gwa ran tu jedo pływ po wie trza przez 30 mi nut.Ochro na oczu – fir ma Bol le do star czy ła spe cjal niewy ko na ny ze staw oku la rów, wy trzy mu ją cych na wetkon takt z roz to pio nym me ta lem.Rę ka wi ce – wy ko na ne z te go sa me go ma te ria łuco kom bi ne zon.Bu ty – ta kie sa me jak każ de go kie row cy F1, czy lino mex o wy so kiej od por no ści na uszko dze niai odpor ny na wy so ką tem pe ra tu rę.

2005

350 km/hMarokański La ra ki Ful gu ra tonaj szyb szy sa mo chód oso bo wydo pusz czo ny do ru chu na dro -gach pu blicz nych. Ale za chwi lęna szosach po ja wi się Bu gat tiVe y ron...

2005

372,6 km/hJu an Pab lo Mon to ya, kie row ca eki pyMcLa re na, pod czas Grand Prix Ita liiusta na wia re kord For mu ły 1.

1990

518,450 km/hDa ve Cam pos pę dzi mo to cy -klem „Ea sy ri ders” na pę dza nymdwo ma sil ni ka mi Rux ton-Har -ley-Da vid son. Re kord pręd ko ściw ka te go rii mo to cy kli utrzy maprzez 16 lat.

2010

431,072 km/hTo mak sy mal na pręd kość Bu gat ti Ve y ron w wer sjiSu per Sport – od te go mo men tu naj szyb sze gosa mo cho du do pusz czo ne go do ru chu ulicz ne go.Wy pro du ko wa no tyl ko 30 eg zem pla rzy tej wer sji.

Igor Si kor sky (1889-1972) Imi grant z Ki jo wa o pol skich ko rze niach szla chec kich. W Sta nachza ło żył fir mę pro du ku ją cą sa mo lo ty, a póź niej he li kop te ry. Firmastworzyła he li kop te r UH-60 Black Hawk (patrz film „He li kop terw ogniu”) oraz Si kor sky X-20 – naj szyb szy (460 km/h) he li kop te rprzed Euro cop te rem X3.

Felix Baumgartnerw 2012 r. spadał z wy so ko ści 39 km z pręd ko ścią 1358 km/h.Oprócz 36 mi lio nów wy świet leń naYo u Tu be i sła wy za pew ni ło mu toran dki z nie miec ką play ma te Git tąSaxx i miss Au strii Ni co le Öttl.

2013

408,84 km/hZno wu Bu gat ti Ve y ron, tym ra zemwer sja Grand Sport Vi tes se, po bi jare kord w ka te go rii sa mo cho dówz otwar tym nad wo ziem.

1997

1227,9 km/hAn dy Gre en prze kra cza ba rie rędźwię ku. Samochód Thrust SSCi je go kie row ca przej dą do hi sto rii.Obec nie Ame ry ka nie w ko o pe ra cjiz Kana dyj czy ka mi pra cu ją nadautem, któ re ma roz pę dzić sięna wet do 1300 km/h.

2000

21 245 km/hHy per so nic Tech no lo gy

Ve hic le 2 – naj szyb szy po -jazd bez za ło go wy. Osią ga do -

wol ny cel na Zie mi w cią gu go -dzi ny. A wła ści wie – osią gnął by,

gdy by dzia łał. Na ra zie jestw fa zie te stów i za zwy czajpo kil ku, kil ku na stu mi -

nu tach spa da.

2010

605,7 km/hRocky Robinson na motocykluTop 1 Ack At tack. Roc kypierwszy raz pobił rekordw 2006 r. Rok póź niej przeżyłpotworny wypadek. W 2009 r.ty tuł ode brał mu na krót koChris Carr. Ale od 2010 r. Roc ky zno wu jest naj szyb szymmo to cy kli stą globu.


Spły wy ka ja ko we czy wio ślar skie to fan ta -stycz na for ma re kre a cji, zna ko mi ty po mysłna spę dze nie wol ne go cza su z ro dzi ną lubw gro nie przy ja ciół. Jed nak prze waż nie wy-cie czki ta kie or ga ni zu je się na krót kich rze-kach. Pięk nych, ale krót kich. Tym, co napew no zas po koi ten nie do syt, jest Wiel kaPęt la Wiel ko pol ski – kil ku set ki lo me tro wyring wod ny, któ ry two rzą: War ta, No tećoraz sy stem je zior i ka na łów, łą czą cychobie te rze ki.

Aby zro zu mieć, z czym ma my do czy nie -nia, mu si my na chwi lę cof nąć się w cza sie.Na prze ło mie XIX i XX wie ku w Pol sce,ma so wo za czę ły pow sta wać klu by wio ślar-skie, a póź niej tak że ka ja kar skie. Jed nymz naj sil niej szych re gio nów wio ślar skich by -ła Wiel ko pol ska. Klu by, któ rych przy sta niesku pio ne by ły wzdłuż rze ki War ty, zrze sza -ły miesz kań ców za in te re so wa nych nie tyl -ko osią ga niem wy bit nych wy ni kówspor to wych. Bar dzo po pu lar na by ła wów-czas tu ry sty ka rzecz na. Co ty god nio we we -e ken do we wy cie czki do prze róż nychpol skich miast by ły w la tach mię dzy wo -

jen nych stan dar dem. Zaś sy stem rzek i ka -na łów był tak da le ce roz wi nię ty, że umoż -li wiał wy pra wy wio ślar skie z Pol ski po ca łejEu ro pie bez ko niecz no ści tran spor tu ło dzidro gą lą do wą. Sze ro ko opi sy wa na by ław pol skiej i za chod niej pra sie ek spe dy cjatrój ki wio śla rzy z klu bu KW 04 z Poz na niado Ha wru we Fran cji. W trzy mie sią ce po-ko na li oni dy stans 3114 km wy łącz nie rze-ka mi i ka na ła mi!

Po II woj nie świa to wej tu ry sty ka wod na zo -sta ła w na szym kra ju za pom nia na, zep -chnię ta do ro li „ubo gie go krew ne go”spor to wej ry wa li za cji re ga to wej. Lecz po1989 ro ku sy ste ma tycz nie i szyb ko to sięzmie nia. W bły ska wicz ny roz wój tu ry sty kiwod nej świet nie wpi su je się Wiel ka Pęt laWiel ko pol ski, je den z naj lep szych pol skichpro duk tów tu ry stycz nych ostat nich de kad.To szlak tu ry stycz ny na mia rę XXI wie ku.

Wiel ka Pęt la Wiel ko pol ski zo sta ła po pro -wa dzo na z nur tem War ty i jej pra we godop ły wu – No te ci. Wy ko rzy stu je tak że sy -stem je zior i ka na łów, któ ry łą czy te dwie

rze ki po mię dzy Byd gosz czą i Ko ni nem.A to po wo du je, że uży cie sło wa „pęt la”w naz wie te go szla ku jest cał ko wi cie uza-sad nio ne. Wyp ły wa jąc na szlak w do wol -nym je go pun kcie, moż na bezko niecz no ści tran spor tu sprzę tu dro gą lą -do wą, wró cić w to sa mo miej sce.

Szlak ma łącz ną dłu gość bli sko 690 km,prze bie ga przez te re ny trzech wo je -wództw – wiel ko pol skie go, lu bu skie goi ku jaw sko -po mor skie go. Tra sa jest przy-rod ni czo niez wy kle cie ka wa, bo pro wa dziprzez frag ment po je zie rza wiel ko pol skie -go, lu bu skie go, a tak że przez ni zi nę po łud -nio wo -wiel ko pol ską oraz Kraj nę i Pa łu ki,po mię dzy któ ry mi ge o gra ficz ną i hi sto -rycz ną gra ni cę sta no wi rze ka No teć.

Po ru sza jąc się wzdłuż Wiel kiej Pęt li Wiel-ko pol ski, z wy so ko ści ka ja ka czy ło dzi moż -na przyj rzeć się frag men tom wy so czyznmo re no wych, utwo rzo nych wie ki te muprzez lo do wiec w oko li cy Wiel ko pol skie -go Par ku Na ro do we go i wzdłuż No te ci,a tak że War ty na wy so ko ści Pusz czy No-

tec kiej. Po za tym szlak wie dzie przez pięćpar ków kra jo bra zo wych (nad war ciań ski, ro-ga liń ski, sie ra kow ski, żer kow sko -cze szew skioraz park kra jo bra zo wy Nad go plań skie Par -ki Ty siąc le cia). Na tra sie nat knie my się tak -że na ob sza ry Na tu ra 2000, gdzie nie malniet knię ta ludz ką rę ka przy ro da po dle gajesz cze ści ślej szej och ro nie.

Wspa nia ła atrak cją Pęt li są in ży nie ryj ne bu-do wle i urzą dze nia wod ne. Po ko nu jącszlak, przep ły wa się pod kil ku dzie się cio mamo sta mi. Jed nak naj wię ksze wra że niei fraj dę za pew nia 28 śluz i ja zów, dzię ki któ-rym moż li we jest po ko ny wa nie róż nic po-zio mów wo dy. Naj wię cej jest ich wewschod niej czę ści Pęt li, gdzie pły nie sięm.in. Ka na łem Byd go skim, Ka na łem Gór-no no tec kim czy Ka na łem War ta -Gop ło.Niez wy kłe w tej czę ści Pęt li są tak że je zio -ra w oko li cy Ko ni na. Bo są cie plej sze niżw in nych ak we nach i prze waż nie nie za ma-rza ją na wet sro gą zi mą. A to dla te go, że za-si la ne są zrzu ca ną do nich wo dą słu żą cą dochło dze nia urzą dzeń i sy ste mów elek trow -ni Pąt nów i Ko nin.

Nie masz po my słu na wa ka cje? A chciał byś prze żyć niez wy kłą przy go dę? Wiel ka Pęt laWiel ko pol ski spra wi, że sta niesz się mi łoś ni kiem tu ry sty ki wod nej. Prze ko naj się, że światz wo dy wy glą da ina czej, że jest bar dziej fa scy nu ją cy i bar dziej uro czy.

A mo że coś zwie dzić?Na tra sie Wiel kiej Pęt li Wiel ko pol ski znaj du je się wie le za byt ków, wręcz pe reł ar chi tek tu ry o cie -ka wej hi sto rii. Naj wię kszym mia stem jest Poz nań, gdzie moż na zo ba czyć Ostrów Tum ski z Ka te drą,Sta rym Ryn kiem i niez wy kły mi mu ze a mi. War to też za trzy mać się w Go rzo wie Wiel ko pol skim, byprzyj rzeć się XIV-wiecz nej ka te drze Wnie bow zię cia NMP lub w Byd gosz czy, gdzie uwa gę przy cią -ga m.in. cie ka wa ar chi tek tu ra por to wa.In te re su ją ce są za byt ki po cy ster skie – klasz to ry w Lą dzie oraz Owiń skach. War to choć na chwi lę za-trzy mać się w Śre mie, Obor ni kach, Obrzyc ku, Wron kach, Mię dzy cho dzie, Dre zden ku, Wie le niu, Czar -nko wie, Uj ściu, Na kle czy Py zdrach. Obo wiąz ko wo trze ba obej rzeć My sią Wie żę w Krusz wi cy.W Śle si nie war to zo ba czyć łuk trium fal ny, zbu do wa ny tu nie gdyś na cześć Na po le o na Bo na par te.Na tra sie Pęt li lub w jej pob li żu znaj dzie my wie le miejsc noc le go wych w do wol nym stan dar dzie– od ho te li, przez pen sjo na ty, po ko je go ścin ne czy po la bi wa ko we. Spo ro jest też gos po darstwagro tu ry stycz nych, ofe ru ją cych oprócz sa me go noc le gu tak że in ne atrak cje: spor to we, re kre a cyj -ne, grzy bo bra nie, ja zdę kon ną czy zwie dza nie oko li cy.

Wiel ka Pęt la Wiel ko pol ski

www.wielka-petla.pl

fot. Zbigniew Szmidt

fot.

Zbig

niew

Szm

idt

s_058_32940307_Wot1:Layout 1 2014-10-15 14:29

Chcesz się za ba wić?

Wiel ka Pęt la Wiel ko pol ski to nie tyl ko szlak wod ny, ale i cy klicz ne im pre zypro mu ją ce tu ry sty kę wod ną i re gio ny, w któ rych moż na ją upra wiać. Jed nąz nich jest od by wa ją ce się zwy kle w lip cu Świę to No te ci, któ re wspól nie or-ga ni zu ją gmi ny Czar nków i Draw sko. Pod czas wod nej fie sty moż na wziąćudział w re ga tach ka ja ko wych na No te ci, wy brać się w rejs stat kiem po rze -ce, spró bo wać włas no ręcz nie zbu do wać tra twę al bo zo ba czyć po ka zy ra tow-nic twa wod ne go. Jak na im pre zę wod niac ką przy sta ło, war to spró bo waćtak że dań z ryb, któ re moż na ło wić w re gio nie. Are na mi Świę ta No te ci są:przy stań „Yn dzel” w Draw sku i Ma ri na Czar nków.

Projekt współfinansowany przez Unię Europejską z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Wielkopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego na lata 2007 – 2013„FUNDUSZE EUROPEJSKIE – DLA ROZWOJU INNOWACYJNEJ WIELKOPOLSKI”

Wie lu jest tu ry stów, któ rzy lu bią łą czyć róż ne for my re kre a cji. Gdzie byś my nieprzy bi li do brze gu na tra sie Wiel kiej Pęt li, na pot ka my ja kąś atrak cyj ną tra sęro we ro wą. Wiel ko pol ska jest tym re gio nem kra ju, w któ rym sieć szla kówi dróg ro we ro wych jest naj le piej roz wi nię ta i naj cie ka wiej wyz na czo na. WzdłużWar ty, a więc i wzdłuż spo rej czę ści Wiel kiej Pęt li wie dzie Nad war ciań ski SzlakRo we ro wy, któ rym na pół noc do je dzie my z Poz na nia do Mię dzy cho du, a od -cin kiem wschod nim – aż za Unie jów do zbior ni ka Je zior sko.

Pły nąc Wiel ką Pęt lą aż dwa ra zy nat knie my się na od cin ki Pier ście nia Ro we ro -we go Do o ko ła Poz na nia. Gmi ny i po wia ty, przez któ re prze bie ga Wiel ka Pęt la,zad ba ły też o to, by szla ków dla cy kli stów nie za bra kło rów nież w ich oko li cach.Cie ka we są tra sy po je zie rza ko niń skie go, Nad go plań skich Par ków Ty siąc le cia,Wiel ko pol skie go Par ku Na ro do we go, Pusz czy Zie lon ki, Pusz czy No tec kiej orazw obrę bie in nych par ków kra jo bra zo wych. W wie lu gos po dar stwach agro tu ry -stycz nych moż na ko rzy stać z ro we rów wy po ży cza nych przez gos po da rzy.

Pęt la Wiel ko pol ski ma jesz cze jed ną nie -wąt pli wą za le tę: łą czy pol skie dro gi wod nez sie cią po dob nych szla ków za rów no naza cho dzie, jak i wscho dzie Eu ro py. Po przezOdrę, do któ rej wpa da War ta oraz Szpre węmoż na zwie dzić kra je na za chód od na szejgra ni cy. Na to miast dzię ki po łą cze niu z Wi -słą, Nar wią i Niem nem – za poz nać się zewschod ni mi re gio na mi Sta re go Kon ty nen -tu. War to wspom nieć, że pół noc ny od ci -nek Wiel kiej Pęt li Wiel ko pol ski jest czę ściąmię dzy na ro do wej dro gi wod nej E70, pro-wa dzą cej z An twer pii do Kłaj pe dy.

Tu ry sty ka wio sło wa, w tym tak że ka ja ko -wa roz wi ja się niez wy kle dy na micz nie. Dla-te go w se zo nie let nim wi dok ka ja ka rza natra sie Pęt li nie jest już nies po dzian ką, leczstan dar dem. Nic dziw ne go – wy pra wa ta -ka jest zna ko mi tym po łą cze niem spor tui wy po czyn ku. Przy ro da, za byt ki i mnó -stwo in nych atrak cji na tra sie uczy nią wy-cie czkę nie za pom nia ną przy go dą. Jed naknie ma wąt pli wo ści – ca łej, bli sko 700-ki -lo me tro wej tra sy nie da się po ko nać ka ja -kiem w je den dzień. Ba! Nie wy star czyna wet ty dzień. Aby wy cie czka nie by ła tyl -ko czy stym wio sło wa niem, by w spo ko jupoz nać oko li cę czy za żyć in nych form tu-ry sty ki, naj le piej przez na czyć na wy pra węmi ni mum 25 dni. Jed no ra zo wo mo że tobyć wy cie czka dość kło pot li wa lub mę czą -ca, więc war to po dzie lić tra sę na kil kamniej szych od cin ków i w ten spo sób za-pew nić so bie fan ta stycz ne wa ka cje na kil -ka se zo nów.

Nie wie lu z nas po sia da włas ny ka jak. Leczto nie po win no być zmar twie niem. Ka ja kiwy po ży cza ją in dy wi du al nie i dla grup

nie mal wszyst kie klu by ka ja ko we w Wiel -ko pol sce. Ist nie ją tak że wy po ży czal nie ko-mer cyj ne, czę sto zlo ka li zo wa ne przyprzy sta niach i ma ri nach wzdłuż ca łej Pęt li,któ re ofe ru ją na wet do wóz ka ja ków wewska za ne miej sce.

Wiel ka Pęt la Wiel ko pol ski to praw dzi wy rajdla wszyst kich wod nia ków – a więc nie tyl -ko dla ka ja ka rzy czy wio śla rzy, lecz tak żedla tu ry stów na ło dziach mo to ro wychi bar kach. A dzię ki te mu, że szlak prze bie -ga rów nież przez je zio ra, do bre miej sce dlasie bie znaj dą tu tak że mi łoś ni cy że glar -stwa, win dsur fin gu czy sku te rów wod nych.Je zio ra to tak że do sko na ły ob szar do na u -ki i upra wia nia no wo czes nych spor tówwod nych, któ re bły ska wicz nie zy sku ją po-pu lar ność wśród mło dzie ży – ki te sur fin gu,wa ke bo ar din gu, nar ciar stwa wod ne go czymod ne go ostat nio skim bo ar din gu, czy lijeź dzie na de sce po płyt kich ak we nach.Coś dla sie bie znaj dą tu rów nież ama to rzynur ko wa nia.

Wiel ka Pęt la Wiel ko pol ski nie by ła by takwspa nia łą atrak cją, gdy by sta no wi ła tyl kookre ślo ny od ci nek do przep ły nię cia.Czym że by ły by rze ki dla tu ry stów bezszan sy za trzy ma nia się przy brze gu, sko-rzy sta nia z to a le ty, ga stro no mii, roz bi ciana mio tu i wie czor ne go wy po czyn ku? Ta-kich miejsc na szla ku jest już kil ka dzie siąt,a cią gle pow sta ją no we. Sa mych przy sta nika ja ko wych jest 10, do te go kil ka przy sta niprzy sto so wa nych do przy ję cia ło dzi ża glo -wych oraz 23 ma ri ny, w któ rych pod sta -wo we wy go dy, łącz nie z do stę pem doener gii elek trycz nej, znaj dą wod nia cy nało dziach mo to ro wych.

fot. Grzegorz Wójcik

fot. Archiwum WOT

A R T Y K U Ł S P O N S O R O W A N Y

s_059_32940308_Wot2:Layout 1 2014-10-15 17:21

�N

ar ciar stwo bie go we to jed na z naj mniej ura -

zo wych dys cy plin spor to wych, kształ tu je

nie mal wszyst kie par tie mięś ni, po ma ga spa -

lić pra wie dwu krot nie wię cej ka lo rii niż fit ness

i nie na ra ża cię przy tym na kon tu zje.

W pakiecie dostajesz również wzmoc nie nie

ser ca i sta wów. To tak że jed na z nie wie lu dys cy plin spor tu, któ rej

pod sta wy opa nu jesz już po pięt na stu mi nu tach na ty le, że bę dziesz

w sta nie przejść dość du ży dy stans w spo koj nym tem pie.

Za nim jed nak po bie gniesz do skle pu po wą skie nar ty, prze czy taj,

jak do brać je do swo ich po trzeb. Zacznij od określenia, jakiego

typu nart potrzebujesz: bie go wych, śla do wych, a mo że bac kco un -

try? Na rciar stwo kla sycz ne ma bowiem wie le twa rzy, a wy bór

w du żym stop niu za le ży od te re nu, w ja kim będziesz bie gać.

Za sta nów się, jak wy o bra żasz so bie swo ją przy go dę z bie gów ka mi

i co chcesz osią gnąć, a wte dy bę dziesz go to wy, aby wy brać sprzęt.

60 horyzontystarter

MONIKAJESIONKIEWICZ--BRANAS Dzien ni kar ka pra so wai te le wi zyj na, in struk tor kana rciar stwa zja zdo we goi fan ka nart bie go wych. Ma ma 6-let niej Ju lii, z któ rąza mie rza zdo być Mo untEve rest. W wol nych chwi lach ucie kaw gó ry, jeź dzi na rol kachi pro jek tu je bi żu te rię.

MARCIN BRANAS Tre ner na rciar stwa bie go -we go, tre ner per so nal ny,wie lo krot ny me da li sta mi -strzostw Pol ski w bie gachna rciar skich. Do kto rantAWF w War sza wie, or ga ni -za tor zimowych szko leń na rciar skich oraz let nichna nar to rol kach. Nowe pro -gra my szko le nio we te stu jena so bie... żo nie i cór ce.

NA ŚNIEŻNE SZLAKI

BIEGI NARCIARSKIE KOJARZĄ CI SIĘ Z ATLETYCZNIEZBUDOWANYMI SPORTOWCAMI, O WYDOLNOŚCI GRECKICHBOGÓW? A CO POWIESZ NA GODZINNY TRENING W PARKU LUBWEEKENDOWĄ WYCIECZKĘ DO PODMIEJSKIEGO LASU?PRZEKONAMY CIĘ, ŻE BIEGÓWKI TO SPORT DLA KAŻDEGO,A ZIMY JUŻ NIGDY NIE BĘDĄ TAKIE SAME!

tekst Monika Jesionkiewicz-Branas, Marcin Branas�

Pasje: narciarstwo biegowe

Chcesz wie dzieć wię cej o na rciar stwie bie go wym i treningu?Zaglądaj na: Branaski.pl ZD

JĘ

CIA

: KU

BA

ATY

S; M

AR

KUS

BE

RG

ER

/FIS

CH

ER

SP

OR

TS G

MB

H;

CE

ZAR

Y J

AS

ZKO

WS

KI; A

RC

HIW

UM

PR

YW

ATN

E; M

ATE

RIA

ŁY P

RA

SO

WE

060_Narty_Biegowe_GF_j_m:Layout 1 2014-10-14 17:05

61kierunkowskaz świat według…

Z BIEGÓWEK MOŻESZKORZYSTAĆ WSZĘDZIE, GDZIEJEST ŚNIEG, BO DO JAZDYNIE POTRZEBUJESZWYRATRAKOWANYCH STOKÓWI WYCIĄGÓW. WYSTARCZYMIEJSKI PARK.

JAK SIĘ UBRAĆ?1. Sta wiaj na wy go dę i utrzy ma nie tem pe ra tu ry.2. Ubiór po wi nien być do pa so wa ny i lek ki. 3. Za kła daj bie liz nę ter micz ną (naj le piej z włók na mi

sre bra – jest nie zwy kle wy trzy ma ła i mawłaściwości antybakteryjne).

4. Spod nie. Naj le piej o wą skich no gawkach. Z przo du wia trosz czel ne, z ty łu wy ko na ne z prze -pusz czal ne go ma te ria łu. Plu sem bę dzie umiesz -czo ny z bo ku za mek (roz pinasz na po dej ściach,za pinasz na zjazdach).

5. Kur tka. Naj le piej spraw dzi się do pa so wa naz zam kiem bły ska wicz nym z przo du i pod pa cha -mi (to zapewni dobrą wentylację).

6. Skar pe ty. Za kła daj takie o śred niej gru bo ści, wy -ko na ne z mie szan ki włó kien sztucz nych z do dat -kiem weł ny (uni kaj ba weł ny, któ ra wchła nia wil -goć, co po tę gu je uczu cie chło du i mo żedo pro wa dzić do od mro żeń).

7. Rę ka wi ce. Nie mo gą uci skać dło ni, ale jed no -cześ nie po win ny za pew niać pre cy zyj ny chwyti chro nić przed otar cia mi o pa ski (naj lep sze sąze wzmoc nie nia mi mię dzy kciu kiem a pal cemwska zu ją cym).

8. Czap ka nie za gru ba, moc no przy le ga ją ca (naj -le piej do dat ko wo ocie plo na na czole i skroniach).

9. Oku la ry. Waż ne, że by mia ły filtr UV, po nie ważśnieg od bi ja pro mie nie ultra fioletowe (te z wyż -szej pół ki są za o pa trzo ne w sy stem an ti fog, któ -ry za po bie ga pa ro wa niu szkieł).

Na dłuższe wy pa dy w dziki teren na nartach back-co un try ubierz się „na ce bul kę”. Le piej za łóż dwiecień sze blu zy ter micz ne lub blu zę i po lar niż jed nągrub szą (to da ci moż li wość re gu la cji tem pe ra tu -ry). W niskiej temperaturze nie mo żesz do pu ścićani do prze marz nię cia, ani do nad mier ne go spo ce -nia się. Nie któ rzy pro du cen ci ofe ru ją dwu- lubtrzy pal cza ste rę ka wi czki na bar dzo ni ską tem pe ra -tu rę. War to, abyś za brał ze so bą pi cie. Naj le piejspraw dzi się tzw. ner ka (za pi na ne wo kół pa sai pokry te pian ką izo la cyj ną po jem ni ki na na po je).

WAŻ NE: Do bie ra jąc nar ty, mu siszdosto so wać je do ma sy cia ła i wzro stu. Pre cy zyj ny do bór sprzę tu jest moż li wydzię ki szcze gó ło wym ta be lom pro du cen -tów. Do brze do bra ne de ski poz wo lą cipotem na tra sie na pra wi dło we od bi cie się z nar ty.Ogól na za sa da: do bie ra jąc dłu gość nar tydo sty lu kla sycz ne go, po wi nie neś spraw -dzić, czy mie ści się ona w za kre sie – two jawy so kość + 10-25 cm. Po dłuż sze nar tymo gą się gać na rcia rze bar dziej do świad -cze ni. Im trud niej sze wa run ki na tra siei mniej sze do świad cze nie, tym krót szapowin na być nar ta.

PAMIĘTAJ: Jeśli zdecydujesz się na kupno nart używanych, nigdy nie sięgaj ponajtańszy sprzęt! Większość takich nart nadaje się bardziej do muzeumniż na trasę i mogą skutecznie zniechęcić do uprawiania narciarstwabiegowego. Sprawdź także, czy nie brak im elastyczności, która pomagaprzy odbiciu, oraz czy ich ślizgi nie są zbyt cienkie (tak może się stać powielokrotnym szlifowaniu).

UWAGAPrzy go dę z na rciar stwem bie go -wym za cznij od sty lu kla sycz ne go,któ ry jest bar dzo po dob ny do cho du.Nar ty pro wa dzi sz rów no le gle ru -chem śli zgo wym. Pa mię taj tak że o na prze mian stron nym ru chu rąki nóg. Tem po i od leg łość, ja ką po ko -nasz, na rzu casz so bie sam.

PAMIĘTAJ: Dwa pod sta wo we sy ste my wią zań to SNS (Sa lo mon

Nor dic Sy stem) i NNN (New Nor dic Norm). W SNSpo desz wa bu ta po ru sza się po jed nej pro wad ni cy. W sy ste mie NNN dwa row ki w po desz wie bu ta tra fia jąna dwie pro wad ni ce w wią za niu. UWA GA. Różnica kom fortu użyt ko wa nia obydwu sy ste -mów jest prak tycz nie nie od czu wal na. Przed zakupemsprawdź, czy wiązanie jest kompatybilne z butami!


62 horyzontystarter


Bieg na do brze przy go to wa nej tra siez to ra mi to wiel ka przy jem ność. Nar -ty bie go we (z łu ską* lub sma ro wa -niem dla wta jem ni czo nych i po tra -fią cych prze wi dzieć ka pry sy zi mo wejau ry) są bar dziej sprę ży ste i węż szeod śla dó wek (sze ro kość bie gó wekmie ści się w prze dzia le 44-48 mm),tym sa mym stwo rzo ne do bie ga niana przy go to wa nych tra sach i w to -rach, któ rych jest w całej Polsce co razwię cej. Poz wa la ją na szyb szy bieg,ale wy ma ga ją tak że lep szej tech ni kii kon dy cji.

BIEGÓWKI

Salomon Escape 5 PilotPodstawowy model butów do

uprawiania narciarstwabiegowego.

CENA: 285 zł

Rossignol X-5Lekkie i wygodne buty, w którychpobiegniesz zarówno na ubitych

trasach, jak i nanieprzygotowanych ścieżkach.

Wzmocniony plastikiem rzepdodatkowo chroni staw skokowy.

CENA: 428 zł

Fischer XC Touring T4 BlackBardzo lekki, dobrze trzymający

model. Wewnątrz wkładka,która pod wpływem

temperatury dostosuje się dokształtu stopy.

CENA: 279 zł

Alpina T5 PLUSBardzo wygodne, odporne na

wilgoć i śnieg, dobrze trzymajątemperaturę. Dość dobrze

stabilizują stopę, co pozwala nalepszą kontrolę narty.

CENA: 299 zł

Fischer Offtrack 3Regulowane buty z wygodnym

systemem zdejmowania, dobrzechronią kostkę. Dzięki ocieplonej

podszewce utrzymują ciepło i odprowadzają wilgoć.

CENA: 314zł

Botas Magna 44Buty czeskiej firmy Botas to

nieco tańsze, ale nie znaczy, żejakościowo gorsze rozwiązanie.Godne uwagi są dwa modele:

CENA: 229 zł

Botas Vernal 54To model podobny do Botas

Magna 44. Wyróżnia go jednakwiększe usztywnienie w tylnej

części buta.CENA: 287 zł

BUTY DO NARTBIEGOWYCH IŚLADOWYCHPo za mo de la mi ra ce’owy mi,ge ne ral nie prawie nie róż niąsię od sie bie. Pal ce w za pię -tym bu cie nie mo gą być ściś -nię te (gro zi to si nia ka mi podpaz nok cia mi). Nie mo gą byćtak że za du że, że by nie stra -cić kon tro li nad nar tą. Pię tapo win na być unie ru cho mio nalub co naj mniej usztyw nio na.Naj le piej byś za o pa trzył sięw bu ty z lek ko pod wyż szo nącho lew ką oraz zam kiem bły -ska wicz nym chro nią cymsznu ro wa nie. Spraw dzą sięw głęb szym śnie gu. Naj lep szapo desz wa to ta ka, któ ra niejest zbyt twar da i umoż li wiazgi na nie sto py.

Sa lo mon Equ i pe 60Car bon

Wy so kiej ja ko ści ki jez kom po zy tu włók na wę -

glo we go i szkla ne go.Bar dzo wy trzy ma łe.

CE NA: 330 zł

Fischer Sporty Crown | Ide al ny wy bór na pier wsze kro ki na nar tach. Bar dzo lek kiei sprę ży ste. No wo czes ny sy stem łu ski po mo że ci zna leźć mo ment pra wi dło we go od bi cia.CENA: 319 zł

Madshus Intrasonic MGV+ | Optymalne w każdych warunkach. Połączenie klasycznejkonstrukcji z drewnianym rdzeniem i kanałami powietrza oraz nowoczesną, wydajną łuską.CENA: 549 zł

Atomic Sport Skintec | Mają wymienną strefę odbicia. Dzięki temu nie wymagająsmarowania, zapewniając dobą przyczepność podczas odbicia. Sięgnij po nie, gdypierwsze kroki masz już za sobą.CENA: 1099 zł

Rossignol Zymax Classic NIS | Lekkie narty z płytą NIS. Producent położył nacisk nadopracowanie strefy odbicia. Raczej dla tych, którzy pierwsze kroki w torach mają już za sobą.CENA: 642 zł

Yoko YXS Classic | Narty w całości wyprodukowane w Finlandii. Mają rdzeń z pełnegodrewna. Idealne na przygotowane trasy. Sprawdzą się w każdych warunkach pogodowych.CENA: 799 zł

Sporten Bohemia Plus Classic | Dla bardziej wymagających. Sprawdzą się nawet podczasstartów w zawodach amatorskich. Nie nadają się jednak do biegania poza przygotowanymitrasami.CENA: 799 zł

Sporten Perun | Wzmocniona konstrukcja dla biegaczy o większej masie ciała. Wybaczająwiele błędów w technice.CENA: 414 zł

KV+Ad van ce Clip Blue Lek kie, wy star cza ją co sztyw ne by nietra cić ener gii pod czas odep chnię cia.

Z wy god nym sy ste mem wy pi na nia.CE NA: 199 zł

JAK DO PA SO WAĆ KIJ KI?Pra wi dło wa pra ca rąk i moc ne ra mio na to po ło wa suk ce su w bie gach na rciar skich.Na dłuż szych tra sach i mę czą cych pod bie gach prze ko nasz się, że waż na jest tak że jaknaj niż sza wa ga sprzę tu. Dla te go przy łóż się do wy bo ru kij ków. Je śli zde cy do wa łeś sięna nar ty backcountry, naj lep sze bę dą lek kie ki je te le sko po we, któ re mo żesz skró cićbądź wy dłu żyć. Im trud niej sze wa run ki, tym talerzyki w kijkach po win ny być szer sze.Z kolei dla po cząt ku ją cych na rcia rzy bie go wych i śla do wych kij ki po win ny się gać niewy żej niż do wy so ko ści bar ków, ale nie ni żej niż do pa chy. Dla sil niej szych i lep szychtech nicz nie bie ga czy mo gą być nie co dłuż sze.

POLECA !

*Łuska

- w

środk

owej

części

narty

znajd

uje się

stru

krtura

przy

pomina

jąca r

ybią

łuskę.

Dzięk

i temu

narta

nada

l moż

e śliz

gać si

ę do p

rzod

u, ale

napot

yka na

opór

przy o

dbici

u.



TEST KAR TKIDo bie ra jąc nar ty używane, ustaw je rów no le gle na kar tce pa pie ru na rów nympod ło żu. Gdy sto isz na jed nej na rcie, kar tka po win na po zo stać przy ciś nię tado pod ło gi. Gdy sto isz na dwóch, po win na swo bod nie prze su wać się pod stre fąod bi cia.

Narty śladowe to ide al ny wybór dla na rcia rzy wa ha ją -cych się, czy wy brać przy go to wa ne to ry czy bez dro ża.

Stwo rzo ne są do bie ga nia po leś nych i par ko wych,nieubi tych ścież kach, ale zmiesz czą się tak że w przy go -

to wa nych to rach. Są bar dziej wy trzy ma łe od swo ich„sióstr” bie gó wek i szer sze (ich sze ro kość wy no si od 48

do 55 mm) dla te go ła twiej utrzy mać na nich rów no wa gę.Są za o pa trzo ne w tzw. łu skę umoż li wia ją cą od bi cie, a ichkon struk cja naj czę ściej jest opar ta na drew nia nym rdze -niu. Tu taj pro du cen ci da ją nam du ży wy bór. Wy róż nia ją -

cy mi się od lat fir ma mi są Fisc her, Sa lo mon i Ato mic. To jed nak nie tyl ko tech no lo gie z naj wyż szej pół ki, ale

tak że naj wyż sze ce ny. Na ogół bar dziej eko no micz nymroz wią za niem bę dą cze skie Spor te ny lub fiń skie Yo ko.

Na ryn ku nie bra ku je tak że tań szych mo de li, ale czę stoich za kup, ze wzglę du na ja kość, to tyl ko

po zor na osz częd ność.

ŚLA

DÓWKI

UWAGAKu pu jąc mo de lez po przed nich se zo nówlub na wy prze da ży,zwróć uwa gę na ro dzajwią za nia. Star sze bu tymo gą mieć in ne sy ste -my wpięć, któ re nie za -wsze pa su ją do nowychmo de li wią zań.

One Way Diamond Cross 20W 20 proc. wykonane z włókna

węglowego. Mają szerszy talerzykoraz korkową rączkę z wygodnym

paskiem-rękawiczką.CENA: 209 zł

Ato mic Mo tion XCru i se 55 Grip | Ide al ne do sta wia nia pierw szych kro ków na nar tachśla do wych. Wy raź ne ta lio wa ne i nie co krót sze, wy ba czą nie pew ne kro ki po cząt ku ją ce go.CENA: 470 zł

Fisc her Cru i ser | So lid ne, bar dzo wy trzy ma łe, do bie ra ne do ma sy cia ła. Ich kon struk cjaroz sze rza się pod sto pą, przez co ła twiej utrzy mać rów no wa gę na wet w nie przy go to wa -nym te re nie.CENA: 589 zł

Fisc her Or bi ter | Węż sza i lżej sza wer sja Cru i se ra. Prze zna czo ne dla tych, któ rzy na nar -tach po tra fią już osią gnąć wię kszą pręd kość. No wa tech no lo gia łu ski va rio crownz pew no ścią wspo mo że dy na micz ne od bi cie.CENA: 729 zł

Spor ten Fa vo rit Grey | Uni wersalne nar ty śla do we o tra dy cyj nej, drew nia nej kon struk cji. To do bre i tanie roz wią za nie dla tych, któ rzy chcą spraw dzić się w na rciar stwie bie go wym.CENA: 386 zł

Sa lo mon Snow sca pe 9 | Mo del po le ca ny na twar dsze lub przy go to wa ne tra sy. Za le tą jestrdzeń D-car bon, dzię ki niemu nar ty są bar dzo lek kie i ła twe w pro wa dze niu. Spraw dzą siętak że ja ko za stęp cze nar ty tre nin go we.CENA: 700 zł

Mad shus Ca den za 120 Skis | Do bre dla po cząt ku ją cych. Je śli ocze ku jesz cze goś wię cej,się gnij po wyż sze mo de le Mad shu sa.CENA: 699 zł

Ros si gnoll XT Ven tu re Wax ba se | Wy stę pu ją w wer sji z łu ską i bez. Wy god ne i ła twew pro wa dze niu. Ide al ne na ro dzin ne wy cie czki, ale brak im spor to we go pa zu ra.CENA: 357 zł

Leki Tour CrossAluminiowe kije do

narciarstwaśladowego, mająbardzo wygodny

system odpinaniapaska bez

zdejmowaniarękawiczki.

CENA: 243 zł

POLECA !

POLECA !


64 horyzontystarter


Fisc her BCX 875To mo del, któ ry do brze chro niprzed zim nem i wil go cią. Spe -cjal na ze wnętrz na pod kład kapod pię tę za pew nia do dat ko wąochro nę i lep sze roz kła da nie siłprzy od bi ciu. CE NA: 1129 zł

Apli na Ala skaTo po wy mo del na eks tre mal newa run ki. Wy ko na ne są skó ryz mem bra ną. Ciep łe i wy god ne.Mają sy stem ochro ny pal cówi wy so ką sztywną cho lew kę.CE NA: 1175 zł

Ros si gnol BC X-6 75Ela stycz ne bu ty, za pew nia ją cesto pie du ży kom fort. Mniej szeusztyw nie nie kost ki. Du żą za le tąjest ich ni ska wa ga.CE NA: 671 zł

Salomon X-ADV EscapeSprawdzą się w trasiei trudniejszym terenie. Dziękiwzmocnieniom wokół kostkipomagają utrzymać kontrolęnad nartą na zjazdach.CE NA: 513 zł

Al pi na BC 1600Skó rza ne, o śred nio twar dej po -desz wie nad le wa nej, a nie jakprzy wię kszo ści mo de li kle jo nej.Wy ściół ka do pa so wu je się dokształ tu sto py. CE NA: 690 zł

Al pi na BC 1550To bar dziej popularny mo del niżBC 1600, któ ry z firmowego ka -ta lo gu nie zni ka od lat, a przytym je go ce na jest bardzo wy wa żo na.CE NA: 579 zł

+ UWAGAPrzy bardzo ni skiej tem -pe ra tu rze i eks tre mal nychlub od wil żo wych wa run -kach war to za o pa trzyć sięw do dat ko wą neo -preonową osło nę na bu ty.

Fis her Of ftrackWy róż nia ją się du żymta le rzy kiem, któ ry nieza pa da się w śnie gu.

Wy god na kor ko wa rącz ka i kla sycz ny

pa sek.CE NA: 140 zł

Mad shus An num | Nar ty z naj wyż szej pół ki. Nie co cięż sze i szer sze od in nych de sek w tejka te go rii. Spraw dzą się i na ob lo dzo nych sto kach, i w kop nym śnie gu. Dzię ki moc nej kon -struk cji i ta lio wa niu bar dzo sta bil ne przy zja zdach. Tyl ko krok dzie li je od nart ski to u ro wych.CE NA: 949 zł

Sa lo mon XADV 89 | Nie tak eks tre mal ne jak Mad shus An num, nie co węż sze. Słu żą głów niedo pod cho dze nia, go rzej spraw dzą się podczas zja zdów, ale są znacz nie lżej sze.CE NA: 928 zł

Fisc her Co un try Crown | Ich naj wię kszą za le tą jest ni ska wa ga, co ma zna cze nie przydłuż szych po dej ściach, ma ją wzmoc nio ne, ale już nie me ta lo we kra wę dzie. Spraw dzą sięw pła skim te re nie. Na gra ni cy ze śla dów ka mi.CE NA: 489 zł

Spor ten Ran ger | Nie co tań sza wer sja nart bac kco un try dla wy ma ga ją cych mi łoś ni ków bez -dro ży. Spraw dzą się w niż szych par tiach gór. Bez obaw wej dziesz w nich w kop ny śnieg lub naob lo dzo ną na wierz chnię.CE NA: 561 zł

Spor ten Fo re ster | Ide al ne na leś ne wę drów ki. Stalowa krawędź na całej długości narty.CE NA: 531 zł

Al pi na Di sco ve ry | Ide al ne w ni skie gó ry i na nie przy go to wa ne tra sy. Mają sta lo we kra wę dziena ca łej dłu go ści, są ta lio wa ne. Umoż li wia to bez piecz ne zja zdy na wet na ob lo dzo nych i stro -mych sto kach. CE NA: 690 zł

Al pi na Red Bird | To od chu dzo na wer sja mo de lu Di sco ve ry. Tak że mają me ta lo wą kra wędź,któ ra spraw dzi się w nie przy go to wa nym te re nie. Zmiesz czą się w tu ry stycz nych to rach.CE NA: 620 zł

Narty backcountry są ide al ne dowę dró wek po za tra sa mi, w gór skimte re nie, w kop nym śnie gu lub na wetna ob lo dzo nych tra wer sach. Są szer sze od nart śla do wych (ichsze ro kość to aż 56-68 mm), mająwzmoc nio ne, sta lo we kra wę dzie,nie zbęd ne przy zja zdach. Po ta kienar ty się ga ją współ cześ ni po dróż ni -cy prze mie rza ją cy Gren lan dię.W Pol sce spraw dzą się w Biesz cza -dach i niż szych par tiach Be ski dóworaz w każ dym pa gór ko wa tym,„dzi kim” te re nie. Nar ty bac kco un trypo win ny być pre cy zyj nie do bra nedo ma sy cia ła, ale wy god niej bę dziedo brać nie co krót sze de ski.

BA

CK

CO

UN

TR

Y BUTY DO NARTBACKCOUNTRYMuszą być wysokie i sztywne.Ciepłe i z podwyższonącholewką, tak by śnieg niedostawał się do środka.Muszą zapewniać równieżdobrą kontrolę nad nartą, co jest szczególnie ważnepodczas zjazdów.

@ZA

STA

NA

WIA

SZ

SIĘ

NA

D Z

AK

UP

EM

NA

RT

? W

AR

TO A

BY

Ś O

DW

IED

ZIŁ

TE

ST

RO

NY

:A

tom

ic.c

om, E

-na

rty.

net,

Fis

cher

spor

ts.c

om, G

reen

land

.com

.pl,

Mgb

spor

t.pl,

Ros

sign

ol.c

om, S

por

t-fr

eize

it.p

l

Sa lo mon Xadv Va rioTo te le sko po we ki je do za -

dań spe cjal nych. Nie strasz -ny im na wet naj głęb szy

śnieg. O ich uni wersalnościświad czy to, że pa su ją rów -

nież do ski to u rów. CE NA: 289 zł

POLECA !


kierunkowskaz

RE

KL

AM

A

AlpinaOverbootTouringCE NA: 99 zł

POLECA !

POCZĄTKUJĄCYM RADZI JUSTYNA KOWALCZYK: MULTIMEDALISTKA OLIMPIJSKA,NIEKWESTIONOWANA KRÓLOWANARCIARSTWA BIEGOWEGO.

1. Zachowaj rozsądek. Nie szarżuj nazjazdach. Nie idź na trasy zawodnicze, tam gdziejest dużo stromych zjazdów, póki nie jesteś pewienswoich umiejętności. To się może źle skończyć.

2. Przez upadki do perfekcji. Znam chojraków,którzy świetnie zjeżdżają na nartach alpejskichi próbowali mnie uczyć, jak zjeżdżać. A potemprzypinali biegówki i... wszystko odwoływali. Bo tenarty są cieniutkie, nie mają kantów, nie mausztywnionych nóg w bucie, nie ma stabilnej pięty.Musisz swoje wyjeździć, żeby je opanować. I swoje„przeprać” tyłkiem po śniegu. To cena nauki.

3. Rozgrzewka ważna, ale... nie niezbędna. Przedbiegiem klasykiem warto rozgrzać odcineklędźwiowy kręgosłupa – robiąc skręty, wymachy(w stylu łyżwowym ważne jest rozgrzanie kolan).Bo ta jego część jest najbardziej obciążona przyodbijaniu się kijkami. Ale nie jest wielkim grzechemruszenie na trasę bez rozgrzewki, bo bieginarciarskie są łagodne dla ciała. Trzeba tylko wtedyzacząć wolniej, przez pierwsze 20 minut.

4. Jak zrobić sobie na nartach sześciopak. Nartyto siłownia w biegu. Zwłaszcza dla mięśni brzucha.Najlepiej ćwiczy się je w bezkroku, stylemklasycznym. Ja robię to ekstremalnie, nawielokilometrowych podjazdach, ale można teżpo płaskim. I niczego nie trzeba napinać. Popracujrękami, jak najmniej zginając nogi, a szybkopoczujesz, jak cię zaczną szczypać ze zmęczeniamięśnie brzucha. To przepis na ładny sześciopak, bo nie tylko pracujesz siłowo, ale i spalasz tłuszczyk.

5. Jak wyćwiczyć mięśnie grzbietu... Też najlepiejklasykiem, ale tu musisz już mieć podstawyz siłowni. W pozycji ciut pochylonej musisz mocnopracować grzbietem, by ją utrzymać. Ale bezprzygotowania siłowego można się nadwerężyć w odcinku lędźwiowym kręgosłupa. Albo nie byćw stanie utrzymać pochylonej pozycji....mięśnie nóg... Wyczynowcy ćwiczą tzw. siłęspecjalną, odrzucając kijki, bo przebiegnięcie po tejsamej trasie z kijkami i bez to ogromna różnica dlamięśni. Bieganie bez kijków jest trudne technicznie.Na początek wystarczy cięższa konfiguracja terenu,np. podbiegi, oczywiście bez dużych zjazdów....i rąk... Początkujący mają tendencję, by cała paraszła w nogi, a na rękach się tylko opierają.A wystarczy się pochylić, obciążyć ręce, i piękniepopracuje triceps oraz mięsień najszerszy grzbietu.Biceps możemy sobie poćwiczyć, biegając łyżwąstylem, który nazywam kulawym. Tak się wspinamypod Alpe Cermis [najsłynniejszy, morderczy podbiegna ostatnim etapie Tour de Ski - red.], gdy już niemożna biec dynamicznie i poruszamy się w rytmiena jedną nogę i jedną rękę. Siłowo. Pamiętaj: tutajsię nie wyrzeźbisz jak na siłowni. Ale się piękniewysmuklisz.

6. I najważniejsze... Jeśli nie wiesz, jak coś zrobić,rób tak, żeby było ci przyjemnie. Jeśli ci nie pasująpodręcznikowe rady, rób po swojemu. Żebyś topolubił i wrócił na trasy się poruszać.

Wysłuchał Paweł Wilkowicz


Pasje: Turystyka piesza

66 horyzontystarter

�RAFAŁ KRÓL

po dróż nik, po lar -nik, eks plo ra tor,twór ca ser wi suin ter ne to we gopo świę co ne goeks pe dy cjom(Expe di tions.pl),pro jek tant i te stersprzę tu uży wa ne -go w eks tre mal -nych wa run kach,eks pert w dzie dzi -nie sur vi va lui bez pie czeń stwaout do o ro we go.Or ga ni za tor szko -leń dla po dróż ni -ków (od spe le o lo -gii po sur vi val i odobo zów wę drow -nych po skial pi -nizm).

PRZEŻYĆ ZIMĄ W GÓRACH

JEŻELI W GÓRACH ZNAJDZIESZ SIĘ W SYTUACJI, W KTÓREJPRZEZ MYŚL PRZEJDZIE CI, JAK PRZEŻYĆ DO NASTĘPNEGO DNIA,TO ZNACZY, ŻE SIĘ ZGUBIŁEŚ.

�

ZALECANY EKWIPUNEKBu ty z mem bra ną, bie liz na ter mo ak -tyw na (syn te tycz na lub weł nia na),blu za z po la ru, kur tka z mem bra ną,spod nie ty pu softshell, swe ter pu -cho wy lub kur tka z ocie pli ny syn te -tycz nej, stup tu ty, czap ka (syn te tycz -na lub weł nia na), rę ka wi czki, oku la ryprze ciw sło necz ne, ple cak, małalatarka i zapałki w szczel nym opa ko -wa niu, no tat nik i ołó wek (nie dłu go -pis, za wsze mo żesz zo sta wić in for -ma cję na tra sie), scyzoryk, kil kame trów lin ki, za pa so we skar pe ty,ma łe świe czki (ty pu pod grze -wacz), folia NRC czy li koc ter micz -ny, gwizdek (tak łatwiejwzy wać po moc),ma ła skła da na ło -pa ta do śnie gu, kom pas(plus ma pa; ew.GPS), cze ko la da(lub in ny wy so ko -ka lo rycz ny pro dukt).

Wta kiej sy tu a cji nie do świad czo nych wę -drow ców czę sto ogar nia pani ka i jest toich pod sta wo wy błąd. Pa mię taj, żeprze de wszyst kim mu sisz za cho waćzim ną krew. Nie mo żesz so bie poz wo -lić na ner wy ani cha o tycz ne po stę -

po wa nie bez pla nu. Je że li się nie weź miesz w garść, nie tyl ko stra -cisz mnó stwo ciep ła i ener gii na dzia ła nia, któ re nie ma ją sen su,ale ła two mo żesz zro bić ko lej ny błąd, np. zgu bić część odzie ży, ek -wi pun ku, i tym sa mym wpę dzić się w jesz cze wię ksze ta ra pa ty. Naj waż niej sza rze cz, któ rą mu sisz zro bić, to za trzy mać się.Będziesz mógł prze a na li zo wać sy tu a cję. Sprawdź, czy je steś w sta -nie usta lić, skąd przy sze dłeś, po sta raj się okre ślić, do kąd po wi nie -neś iść. W wię kszo ści przy pad ków oka że się, że strach ma wiel kieoczy, bo jed nak bę dziesz w sta nie usta lić, gdzie po peł ni łeś błąd, gdziezgu bi łeś dro gę. Wte dy mo żesz po włas nych śla dach wró cić dotego miej sca i wszyst ko na pra wić. Nie ste ty, nie za wsze bę dzie tota kie pro ste. Je stem jed nak prze ko na ny, że ko rzy sta jąc z mo ichpo rad, wy jdziesz z opre sji.

tekst Rafał Król ilustracje Daniel Garcia

066_Zima_gory_GF_K_j_m:Layout 1 2014-10-14 19:48


O W SY TU A CJI GDY NIE WIESZ, JAK OD NA LEŹĆ DRO GĘ? Szu kaj zej ściaw dół. Im ni żej bę dziesz, tym wię ksza szan sa, że na tra fisz na lu dzi i otrzymaszpo moc. Dla te go za wszel ką ce nę po sta raj się zmniej szyć wy so kość, na któ rej je -

steś. Jest to waż ne z kil ku po wo dów. Prze de wszyst kim im ni żej, tym cie plej. Ge ne ral niecie plej, ale nie za wsze. Cza sa mi (na praw dę rzad ko) zda rza się in wer sja. Wte dy bar dzozim ne po wie trze ze szczy tów spły wa po sto kach w dół i wy pie ra do gó ry lżej sze, ciep łepo wie trze (do in wer sji do cho dzi tyl ko w wy jąt ko wo po god ne i bez wietrz ne dni). Tak czyina czej, im ni żej tym bez piecz niej, im niżej zejdziesz, tym bę dzie cie plej (oko ło 1 sto pieńCel sju sza na 200 m wy so ko ści), ale do te go do cho dzą jesz cze in ne czyn ni ki. Im ni żej, tymwię ksza szan sa na zna le zie nie się wśród drzew, któ re mo gą po słu żyć ci ja ko schro nie nie.Mniej sze jest też zagrożenie lawinami.Je steś też bar dziej osło nię ty od wia tru(w po łą cze niu z ni ską tem pe ra tu rązwie lo krot nia on ry zy ko wy chło dze niai śmier ci). Naj le piej je że li uda ci się wy -pa trzyć dro gę w dół. To zna czy, je że lije steś w sta nie prze śle dzić ca łą tra sę.Wte dy masz pew ność, że nie cze ka jącię po dro dze nie spo dzian ki w po sta ciurwisk czy rwą cych rzek. Je że li nie wi -dać roz sąd nej dro gi zej ścia, po sta rajsię iść da lej grzbie tem, na któ rymje steś i wy pa trzyć coś bez piecz ne go.Je że li uda ci się wy do stać z nie bez -piecz ne go te re nu kie ruj się ca ły czasw dół. Prę dzej czy póź niej znaj dzieszdro gę, li nię elek trycz ną czy ciek wod ny.Idź wzdłuż nich ku do ło wi.

IM NIŻEJ, TYM BEZPIECZNIEJ

C

IE PRZE CHODŹ PRZEZ GÓR SKIE RZE KI. Ma ją sil ny prądi z ła two ścią cię przewrócą lub nawet po rwą. Je że li jestja kiś mniej by stry stru mień al bo mo żesz wy pa rzyć przej -

ście po ka mie niach i pły ciz nach – za wsze, ale to za wsze prze -chodź rze kę w bu tach! Prze cho dząc bo so, zwię kszasz szan se napo śli zgnię cie się i uraz sto py, rę ki lub gło wy. Przed prze pra wąnaj le piej wy jmij z bu tów wkład ki i zdej mij skar pe ty. Po prze kro cze -niu rze ki wy ciś nij wo dę z bu tów, a na stęp nie włóż wkład ki i załóżskar pe ty. W ten spo sób but szyb ko wy schnie, a ty nie od pa rzyszstóp i uni k niesz od mro żeń. Uwa ga! Stru mień lub rze ka są za wszedo brą dro gą w dół, ale czę sto nie bez piecz ną. Ze wzglę du na za -nu rzo ne w wo dzie po wa lo ne pnie i kło dy. Omi jaj je. Stru mień mabyć dro gow ska zem, ale nie idź bar dzo bli sko nie go, bo prze dzie -ra jąc się przez chasz cze i wy kro ty, szyb ko opad niesz z sił. Je że liidziesz wzdłuż rze ki, idź jej brze giem. Je że li już na praw dę nie main ne go wyj ścia i mu sisz iść po za marz nię tym ko ry cie – idź po ze -wnętrz nych łu kach. Dro ga co praw da bę dzie dłuż sza, ale tamwo da jest naj mniej za bu rzo na, a lód jest naj grub szy i naj bez -piecz niej szy. A gdy by się za ła mał, bę dziesz bli sko brze gu.

STRUMIEŃ – I PRZYJACIEL, I WRÓG

N

UWAGA! Je że li wpad niesz do wo dy, po wy do sta niu się nabrzeg na tych miast prze tur laj się po śnie gu (bę dziesz wy -glą dał jak bał wan, ale to naj mniej sze zmar twie nie). W tenspo sób wy ciś niesz wię kszość wo dy z ubra nia, a śnieg bar -dzo sku tecz nie ją wchło nie.

UWAGA! Nie schodź w dół stro mąścia ną, ta ką gdzie nie wi dać dro gizej ścia. Być mo że uda ci się zejść kil -ka me trów ale po tem istniejeprawdopodobieństwo, że ugrzęź -niesz na pół ce skal nej nad prze pa -ścią bez szan sy na po wrót do miej -sca z któ re go zsze dłeś.


68 horyzontystarter

Pasje: Turystyka piesza

�

UWAGA! Za pew nij so bie izo la cję od pod ło ża. Sie -dząc lub le żąc na śnie gu czy ska le, bę dziesz sięwychła dzał. Na zbie raj dar ni, mchu, al bo na łam ga łę -zi świer ko wych i wy mość ni mi po sła nie al bo miej scedo sie dze nia. Mo żesz też wy ko rzy stać do te go ce luwłas ny ek wi pu nek, np. ple cak.

W ka na dyj skiej Ar kty ce uczą, aby ubie raćsię we dług pro stej za sa dy COLD: Cle en – ubra nie mu si być czy ste, bo ina czejnie grze je i nie od pro wa dza wil go ci.Over he a ting – nie prze grze waj się i nie do -puść do prze po ce nia ubra nia.Lo o se – ubra nie mu si być luź ne, nie mo żecię uwie rać, blo ko wać krą że nia krwi.Dry – utrzy muj ubra nie su che, nie do puśćdo te go, że by je prze po cić czy za mo czyć.

E ŻE LI ZDA RZY SIĘ, ŻE POD CZAS ZEJ ŚCIA DO PAD -NIE CIĘ ZMIERZCH, NIE PRÓ BUJ WĘ DRO WAĆ POCIEM KU. Na wet je że li masz la tar kę, wi dzisz tyl ko na nie -

wiel ką od leg łość i tyl ko w wy bra nym kie run ku. La tar ka mo żepo móc ci za to zor ga ni zo wać noc leg, ale nie pró buj w jej świet -le scho dzić w nie bez piecz nym te re nie. Naj le piej za cznij szu kaćmiej sca na noc leg, za nim zro bi się ciem no. Szu kaj miej scaosło nię te go od wia tru, opa dów, nie za gro żo ne go upad kiemdrze wa, zej ściem la wi ny czy ka mie ni. Ide al nie nada się do te goskal na ko li ba, osło nię ta pół ka skal na, gro ta, po wa lo ne drze woz ogrom nym sy ste mem ko rze ni. Ide al ny jest np. roz ło ży styświerk, któ re go ga łę zie się ga ją do zie mi i są przy sy pa ne śnie -giem. Wy star czy wy brać su che ga łąz ki wo kół pnia i ob sy paćz ze wnątrz śnie giem że by zwię kszyć izo la cję.

STRATEGIA NA NOCLEG

J

IE DY SIĘ ZMĘ CZYSZ I ZA CZNIEDRĘ CZYĆ CIĘ PRA GNIE NIE, WY -STRZE GAJ SIĘ JE DZE NIA ŚNIE GU.

Na du żym mro zie je dze nie śnie gu (na wetpo świe żych opa dach) mo że do pro wa dzićdo zra nie nia ja my ustnej czy ję zy ka. Naj le -piej jest ule pić ze śnie gu kul kę i pić kro ple,któ re za czną się z niej wytapiać podwpływem ciepła dło ni. Ale sta raj się pićma ło, bo wo da ze śnie gu to wo da de sty lo -wa na, bez do dat ków skład ni ków mi ne ral -nych i so li. Pi cie jej na dłuż szą me tę cię...od wod ni, spo wo du je bo wiem po ce niei si ka nie, a więc ko lej ną utra tę so li mi ne ral -nych. Je że li się da, pij wo dę ze stru mie ni.

PŁYNY

K

NAJ BAR DZIEJ NA OD MRO ŻE NIA NA -RA ŻO NE SĄ TE CZĘ ŚCI CIA ŁA, KTÓ RESĄ OD KRY TE I DA LE KO OD SER CA.

Mu sisz szcze gól nie uwa żać na pal ce dło ni i stóp,po li czki, uszy i nos. To one są szcze gól nie po dat -ne na od mro że nia. Noś rę ka wi czki i utrzy muj jesu che. Je że li wę dru jesz i jest ci ciep ło, ro zep nijsię al bo zdej mij część ubrań. Nie do puść do te -go, że by się spo cić. Wraz z po tem tra cisz so lemi ne ral ne i wo dę. To bar dzo cię osła bi. Nośczap kę, bo przez gło wę ucie ka bar dzo du żociep ła (to je dy na część cia ła, gdzie skó ra nie ob -kur cza się pod wpły wem zim na, i za wsze tra cibar dzo du żo ciep ła). Za cią gnij do brze ścią ga czei man kie ty, a no gaw ki włóż w skar pe ty.

ZIMNO I ODMROŻENIA

N

UWAGA! Śnieg, któ ry spadł więcej niż 3 dniwcześ niej, mo że już za wie rać mi kro bypo któ rych się roz cho ru jesz.

JA

K S

IĘ U

BR

AĆ

Jedzenie to twój najmniejszy problem. Spokojniewytrzymasz kilka dni bez pożywienia. A naznalezienie czegoś do jedzenia stracisz więcejenergii, niż uzyskasz z tego, co zdobędziesz.Zatroszcz się za to o picie.


kierunkowskaz

RE

KL

AM

A

UNIKAJ BAWEŁNY, CHROŃ OCZYBa weł nia ne ubra nie, gdy prze mok nie, tra ci swo je włas no -ści izo ter micz ne i wy chło dzi cię bły ska wicz nie. Odzież i bu tyz mem bra na mi nie spełniają swojej roli, je że li masz ba weł -nia ną bie liz nę i skar pe ty! Za mień ba weł nę na weł nę. Nie do ty kaj go ły mi rę ko ma me ta lo wych przed mio tów.Uni kaj słoń ca. Noś oku la ry prze ciw sło necz ne. Mo żesznaba wić się śnież nej śle po ty na wet w po chmur ne dni.

PREZERWATYWATWOJAPRZYJACIÓŁKAW pre zer wa ty wachmo żesz prze no sićwo dę – na wet do10 li trów (radzęużyć takich bezlubrykantu). Moż na do nich na si kać, za -wią zać i wło żyć podubra nie, że by roz -grzać cia ło. Moż na jeteż za ło żyć na skar -pe ty, je że li bu ty za -czną ci prze ma kać(patrz rysunek).

Ko niecz nie za bierz ze so bą na ła do wa ny te le fon z za -pi sa ny mi nu me ra mi do służb ra tow ni czych: GOPRi TOPR 985 lub 601 100 300. Możesz równieżwybrac ogólnoeuropejski numer alarmowy: 112. Te le fon wy łącz i noś w szczel nym opa ko wa niu (ide -al nie spraw dza się za wią za na pre zer wa ty wa). Włą czaj, tyl ko gdy bę dziesz w po trze bie.

W schronisku lub na kwaterze powiedz, dokądwędrujesz i kiedy planujesz powrót.

Gdy dotrzesz do celu, poinformuj służbyratowicze czy schronisko, że wszystko jest OK.

Nie zmieniaj bez wyraźnej przyczyny trasy. Gdy ją zmienisz, nikt nie będzie wiedział, gdzie cię szukać.

Jeżeli musisz zmienić trasę, zostaw wyraźnąinformację (np. przyczep kartkę do drzewa).

Wędrując w grupie, nie wyprzedzaj pierwszegoi nie zostawaj za ostatnim piechurem.

Idąc z grupą, rób często przerwy, a tempo dostosuj do najsłabszych.

Nie wędruj zimą sam, nawet jeśli uważasz się za wytrawnego turystę.

Ubezpiecz się zarówno w Polsce, jak i za granicami.

Dostosuj cel wyprawy do kondycji i umiejętnościwszystkich, a nie tylko najsilniejszych piechurów.

Wyruszając w góry, miej przygotowany plan, co robić w razie wypadku czy zgubienia trasy.

WA

ŻN

E N

UM

ER

Y

12345678910

PRO CE DU RY BEZ PIE CZEŃ STWA – 10 PRZY KA ZAŃ

ZDJ

ĘC

IA: O

LGA

DA

NY

LEN

KO/S

HU

TTE

RS

TOC

K.C

OM

; AR

CH

IWU

M P

RY

WA

TNE

;M

ATE

RIA

ŁY P

RA

SO

WE


s_070_32951306_GERLACH:Layout 1 2014-10-16 12:15

s_071_32951307_GERLACH:Layout 1 2014-10-16 12:16

moto


Je den z naj po pu lar niej szych mo to ry za cyj nych show te le -

wi zyj nych – Fast N’ Lo ud na Di sco ve ry Chan nel – to

w rze czy wi sto ści re a li ty show. Wła ści ciel war szta tu Ri -

chard Ra wlings i głów ny me cha nik Aa ron Ka uf man

wraz z eki pą za mie nia ją sta re gru cho ty w pe reł ki. Ma ją na to dwa ty -

god nie, a ka me ry ob ser wu ją ich przez 24 go dzi ny na do bę. Byliśmy

w ich mo to ry za cyj nej ja ski ni – Gas Mon key Ga ra ge w Dal las w Tek -

sa sie – że by po ga dać, jak to moż li we, że są tak szyb cy i sku tecz ni.

Czym róż ni się wasz war sztat od in nych?RI CHARD: Tem pem pra cy. Dzia ła my nie wia ry god nie szyb ko. Za -

pew ne nie ro bi li byś my sa mo cho dów w dwa ty god nie pod klien ta,

gdy by nie pro gram.

Nie od bi ja się to na ja ko ści?AARON: Mu si my po świę cić cza sa mi tro chę ja ko ści dla szyb ko ści.

Je stem dum ny pra wie ze wszyst kich na szych wo zów, ale mu si my

pójść na pewne ustęp stwa, że by realizować har mo no gra m i nie

przekraczać bud że tu.

To mu si być fru stru ją ce.AARON: Jest jak cho le ra. Ca ły czas. Ale po każ mi pra cę, któ ra cię

nie fru struje!

Zda rza się wam skoń czyć au to i stwier dzić, że nie dzia ła tak,jak chcie li ście?AARON: Cią gle. Jest ty le możliwości po mył ki... Po za tym ciś nie -

my ostro na szych lu dzi. Cza sa mi nie do rób ki wy cho dzą do pie ro, kie -

dy sa mo chód ru sza po raz pierw szy. To tro chę lo te ria, bo nie wiesz,

czy po jeź dzie te sto wej nie bę dzie trze ba roz bie rać sa mo cho du

przez na stęp ne kil ka dni, że by zna leźć, co jest z nim nie tak.

Ja kie to uczu cie, kie dy sprze da je cie sa mo chód?RI CHARD: Ul ga, cza sa mi. Ja chciał bym je wszyst kie za trzy mać, ale

prze cież nie na tym po le ga ten in te res. Je śli za ra biam na sa mo cho -

dzie, to je stem za do wo lo ny, jak nie – lek ko smut ny. Ale za wsze faj -

nie za jąć się na stęp nym wo zem. Cza sa mi tra ci my na kil ku sa mo cho -

dach po kil ka set do la rów, ale na następnym za ra bia my 20 tys.

AARON: Ja lu bię, kie dy faj ny sa mo chód tra fia w do bre rę ce. Wie -

rzę w to, że ist nie je coś ta kie go jak wła ści wy sa mo chód dla

konkretnej oso by.

Co lu bi cie bar dziej: ja zdę od re sta u ro wa nym sa mo cho dem czysprze daż po do brej ce nie?RI CHARD: Mam tyl ko czte ry czy pięć sa mo cho dów, któ re uwa żam za

swo je, i nie są na sprze daż. Lu bię sta re sa mo cho dy róż nych ma rek, po -

tra fię zna leźć coś sek sow ne go pra wie w każ -

dym mo de lu. Ale biz nes jest naj waż niej szy.

Za wsze to, co za ro bię, wkła dam z po wro tem

do in te re su, ry zy ku ję z ko lej ną sztu ką.

Ale w su mie za ra bia cie mnó stwo ka sy...RI CHARD: Owszem, bu du je my cza sa mi na -

praw dę dro gie sa mo cho dy, ale prze de

wszyst kim ro bi my rze czy, któ re ma ją in spi -

ro wać dzie cia ki. Wiesz, oj ciec i syn... pra -

cu ją cy ra zem nad sa mo cho dem. Nie któ re

pro gra my przed na mi ro bi ły po dob ne rze -

czy, ale za wsze widz miał wra że nie, że to nie

dla nie go, że nie zbu du je sa mo cho du za

300 tys. do la rów. U nas jest ina czej, chce my

in spi ro wać mło dych lu dzi.

Chce my też, że by lu dzie pragnęli prze ra biać

sa mo cho dy, tak aby odzwier cie dla ły ich osobo -

wo ść. Dzi siaj trend w sprze da ży sa mo cho dów

MOTO-MAŁPYZ TEKSASU- WIERZĘ W TO, ŻE ISTNIEJE COŚ TAKIEGO JAK WŁAŚCIWY SAMOCHÓD DLA KONKRETNEJOSOBY – MÓWI AARON KAUFMAN, GŁÓWNY MECHANIK FAST N’ LOUD.

tekst Marcin Klimkowski

1Nie wy bie raj au ta naj -tań sze go. Re no wa cja sa -

mo cho du to wy da tek prze -kra cza ją cy ce nę za ku pu,więc nie ma sen su osz czę -dzać, by kupić złom.

2Nie wy bie raj mo de lupo wszech nie uwa ża ne -

go za kul to wy. Wie lemodeli starych aut jeź dzi poświe cie w ogrom nej licz bieeg zem pla rzy, w związ kuz czym nie przed sta wia jąwię kszej war to ści. Je śli jużcoś cho dzi ci po gło wie,a chcesz ulo ko wać w za by tekpie nią dze, wy bierz wer sjęrzad szą lub li mi to wa ną.

3Po licz, ja ki masz bud -żet. W przy pad ku praw -

dzi wych za byt ków koszt re -no wa cji za zwy czajdwu krot nie prze kra cza sza -cun kowy, weź to pod uwa gę.

4Zrób po rząd ną kwe ren -dę: czy do wy bra ne go

mo de lu są czę ści, jak ła twosię w nie za o pa trzyć.

5Je śli za re mont za bie -rasz się sa modzielnie,

za nim od krę cisz pier wsząśrub kę, kup literaturę.

6De mon tu jąc au to, ka ta -lo guj wszyst ko, se gre -

guj i fo to gra fuj. Bar dzo wie -lu pa sjo na tów tra ci

w pew nym mo men cie za pał(za zwy czaj do skwie ra brakcza su) i chce, że by au to by łopo pro stu skoń czo ne. Wów -czas zwra ca ją się do pro fe -sjo na li stów. A ci nie po ra dząso bie, je śli nie bę dą wie dzie li,gdzie co jest.

7Ku pu jąc au to, wy bierzeg zem plarz jak naj bar -

dziej kom plet ny. Stan sa -mo cho du ma mniej sze zna -cze nie (oczy wi ście o ile niejest to zu peł ny złom). Ele -men ty nad wo zia da się na -pra wić, a ele men tów wy po -sa że nia mo że nie udać sięzdo być.

JAK NIE WTOPIĆ NA AUCIE DO PRZERÓBKI

Tłu ma czą Ar tur Mar ci niak i Ja kub No wic ki, wła ści cie le war szta tuCu stom Fac to ry w Ło dzi, pro wa dzą cy pro gram „Re tro Re a ni ma cja” na an te nie Di sco ve ry Tur bo Xtra:

072_Moto_GF_vK_j_m:Layout 1 2014-10-15 10:08

Aa ron Ka uf manto naj bliż szyprzy ja ciel i współ -pra cow nik Ri char da Rawlin -gsa. Ma jed nakbiz nes w no sie.Bro da cza in te re -su ją wy łącz nieza wo ry, cy lin dry,tło ki i sprę zy ny.Tek sań czyk ży jeme cha ni ką, a niepra cu je ja ko me -cha nik.

Sa mo cho dy, któ -rych eki pa Fast N’Lo ud szu ka doGas Mon key Ga -ra ge, są ścią ga negłów nie z Tek sa sui oko lic, ale rów -nież z dal szychsta nów USA.

Ri chard Ra wlingsma pro sta fi lo zo -fię: ta nio ku pić,do brze zro bić a po tem dro gosprze dać. Tyl kokil ka sa mo cho -dów zo sta wił dlasie bie. Biz nes to biz nes.

73świat według…


jest ta ki, że po trze bu je my sa mo cho dów,

któ re za wio zą nas z pun ktu A do B i są

bez piecz ne. Co raz mniej sa mo cho dów pro -

du ku je się pod oso bo wość czło wie ka. Trze -

ba więc so bie zro bić je sa me mu.

Oce nia my, że to, co my po tra fi my zbu do -

wać w dwa ty god nie, prze cięt ny fa cet mają -

cy ro dzi nę i obo wiąz ki mo że zro bić w rok

we włas nym ga ra żu.

A wy za czy na li ście od ro bó tek w do mo -

wym ga ra żu ze swo i mi oj ca mi?

RI CHARD: Tak za czy nał Aa ron. Ja za wsze

lu bi łem sa mo cho dy, sprze da wa łem je i ku -

po wa łem, na wet bę dąc na sto lat kiem.

Zawsze chcia łem mieć lep szy sa mo chód.

Je de na ście lat te mu sprze da łem fir mę re kla -

mo wą i po sta no wi łem za jąć się czymś, co

za wsze by ło mo im hob by, a jed no cześ nie

wy da wa ło się do brym in te re sem. Chcia łem

już wte dy zbu do wać ogól no świa to wą mar -

kę, i ten plan po wo li się zisz cza.

Nie oba wia cie się, że po pu lar ność mo że

ode brać wam ra dość z pra cy wwar szta cie?

RI CHARD: Ja je stem do niej stwo rzo ny.

Poważ nie, ra dzę so bie nie źle. Je steś my naj -

po pu lar niej szym pro gra mem w tym seg men -

cie te le wi zji, je steś my co raz więk si, szy ku ją się

no we nie spo dzian ki.

Sta ram się zbu do wać fir mę, mar kę, a nie tyl ko pro gram te le wi zyj ny.

Je stem przed się bior cą zaj mu ją cym się wie lo ma rze cza mi, a ta jest jed -

ną z nich.

To zna czy, że bę dzie wię cej war szta tów Gas Mon key?

RI CHARD: Na pew no bę dą re sta u ra cje na ca łym świe cie. Ma my już

trzy. Mo że też bę dą in ne war szta ty Gas Mon key, ale ra czej no we

pro gra my opar te na tej mar ce i po sta ciach. Te raz sie dzę w biz ne -

sie re sta u ra cyj nym i oka za ło się, że to dzia ła. Mo że po ja wią się książ -

ki ku char skie zwią za ne z ga ra żem?

Gdzie w Sta nach szu kać naj lep szych aut?

AARON: W Tek sa sie! Na po waż nie: są wszę -

dzie. Na po łud niu by wa ją moc no za rdze wia -

łe, ze wzglę du na kli mat. A na pół no cy są

moc niej zu ży te, bo tam są ostre zi my. Ale

jest też od wrot ny efekt. Wie lu użyt kow ni ków

z pół no cy ma faj ne sa mo cho dy, któ ry mi jeź -

dzi tyl ko w le cie i gdy nie pa da. Szu ka my

ta kich sa mo cho dów w ga ra żach, sto do łach,

z małym prze bie giem i do brze za cho wa nych.

W Ka li for nii, No wym Mek sy ku czy Ari zo -

nie trud no takie zna leźć, bo prze cież lu dzie

jeż dżą ni mi ca ły czas.

Czy szu ka cie aut wy łącz nie w oko li cy?

RI CHARD: Prze de wszyst kim. Ale cza sa mi za -

pusz cza my się też do in nych sta nów. Naj chęt -

niej bie rze my sa mo cho dy, któ re nie są dra -

ma tycz nie po psu te, że by do pro wa dzić je do

sta nu, ja ki nam od po wia da. Wte dy wie my, że

jest szan sa na uzy ska nie za nie do brej ce ny.

Czy li ce lu je cie ra czej w sa mo cho dy z ma -

łym prze bie giem?

RI CHARD: Ta kie chce my prze ra biać. Ale

wo zy, któ re ma ją in te re su ją cą hi sto rię, te

z lat 60. i 50., też nas ku szą.

My śli cie cza sem o po dró ży do Eu ro py?

Mamy trochę sta rych sa mo cho dów...

AARON: Ma my na dzie ję, że za cznie my po dró że za gra nicz ne już

nie dłu go. Na ra zie jed nak ra czej wi dzi my Eu ro pej czy ków, któ rzy

przy jeż dża ją po sa mo cho dy do nas.

Czy są mo de le sa mo cho dów, któ rych nie lu bi cie?

RI CHARD: Nie spe cjal nie. Kie dy pa trzysz na sa mo chód od spo du, to

widzisz, że wszyst kie są zro bio ne z tych sa mych czę ści. Cho ciaż ja

wła ści wie lu bię for dy, po tem chev ro le ty, a tak że kil ka chrys le rów.

Aa ron za to jest do dge'ow cem. Ja też zo sta łem nim osta t nio. Do dge

po pro sił mnie, że bym re kla mo wał tę markę. Za czą łem się więc przy -

glą dać jej mo de lom bar dziej dokładnie niż do tej po ry.

moto


NA PRAW DĘ SZYB CY I NA PRAW DĘ GŁOŚ NIFast 'N Lo ud to pro gram, w któ rym Ri -chard Ra wlings, szef i wła ści ciel GasMon key Ga ra ge z Dal las w Tek sa sie, orazAa ron Ka uf man, je go naj bliż szy współ -pra cow nik, ku pu ją sta re sa mo cho dy i re -sta u ru ją je. Cza sa mi po pro stu znaj du jąza rdze wia łą pe reł kę, któ rą przy wra ca jądo ide al ne go sta nu. In nym ra zem pra cu -ją na zle ce nie: przy cho dzi do nich klienti ży czy so bie, że by przy go to wać mu kon -kret ny mo del. Na zro bie nie każ de go au tama ją po dwa ty god nie.Fast 'N Lo ud, w od róż nie niu od in nychpro gra mów te go ty pu, jest re a li ty show:ka me ry ob ser wu ją bo ha te rów co dzien -nie, od ra na do wie czo ra. To wa rzy sząim pod czas ne go cja cji, pra cy w war -szta cie, kłót ni. Pod czas kup na i sprze -da ży, po ra żek i suk ce sów. Sa mo bu do -wa nie au ta jest tłem.

Cza sy wiej skie go tu nin gu, czy liku po wa nia spoj le rów w su -per mar ke cie i ozda bia nia au -ta na klej ka mi, bez po wrot nie– miej my na dzie ję – mi nę ły.Nie zna czy to jed nak, że prze -ra bia nie sa mo cho dów wy szłoz mo dy. Te raz jed nak ro bi sięto znacz nie bar dziej sub tel nie.Że by nie zro bić z sie bie idio ty,nie mu sisz re zy gno waćz prze ró bek, ale po wi nie neś

wie dzieć, co i jak war to zmo -dy fi ko wać.Po za mo dy fi ka cją sil ni ka,czy li do da niem mu mo cyi mo men tu ob ro to we go, któ -ra ni gdy nie wy jdzie z mo dy,na cza sie są dziś trzy rze czy:- ku po wa nie do star szychaut ory gi nal nych ak ce so riów,któ re by ły prze zna czo ne dower sji rzad szych, li mi to wa -nych. Nie cho dzi o osprzęt

tunin go wy, ale spoj le ry, na -kład ki i tym po dob ne,- do bre fel gi. Mar ko we i sze -ro kie, za dba ne, wy róż nią au to,zwłasz cza je śli bę dą od po -wied nio sze ro kie. Ta ka zmia napo pra wi wy gląd każ de go, na -wet naj zwy klej sze go au ta,- ob ni że nie za wie sze nia. Z tymwar to się udać do wy spe cja li -zo wa ne go war szta tu, no chy -ba że ma się po ję cie, jak to

zro bić. Ob ni że nie po le ga nawy mia nie sprę żyn lub re so rów,po czym po win na na stą pićwy mia na amor ty za to rów.Wbrew te mu, co uwa ża wie lu,nie war to po pro stu skró cićsprę ży ny, bo po zo sta ną taksa mo mięk kie i niż sze au to bę -dzie do bi jać do pod ło ża. Le piejku pić sprę ży ny prze zna czo nedo kon kret ne go mo de lu, twar -dsze niż ory gi na ły.

Tuning na własną rękę: za i przeciwNaszymi konsultantami byli rodzimi „ratownicy” zabytkowych aut – Artur Marciniak i Jakub Nowicki.


75świat według…

Sku piacie się na lo kal nych mar kach.

RI CHARD: Tak, to na tu ral ne. Do ra sta liś my z ty mi au ta mi. Cie ka -

wa rzecz, je śli cho dzi o ame ry kań ski ry nek, Do dge za wsze był

pierw szy z no wy mi rze cza mi. Chev ro let ro bił wszyst ko tro chę le -

piej, ale za wsze by li na koń cu z no wo ścia mi. Za to Chrys ler ro bił

róż ne dziw ne rze czy, stosując me to dę prób i błę dów. I za to lu bię

tę firmę. Ale je śli zo ba czysz coś no we go i in te re su ją ce go, to pew -

nie jest to do dge.

Ri chard, a masz mo że ja kiś wy ma rzo ny sa mo chód? Ta ki, że

chcesz iść do sa lo nu i po pro stu ku pić?

RI CHARD: Tak dużo nie za ra biam, choć mam na ży cie. Te le wi zja

ty pu re a li ty aż ty le nie pła ci. Wciąż bu du ję swo ją mar kę. Ale gdy -

bym miał ku pić swój wy ma rzo ny sa mo chód, to... hmm... no nie

wiem... lu bię je wszyst kie. Mo że ford ro ad ster z 1932 r.? A ze

współ czes nych fer ra ri F12.

A co są dzisz o bar dzo pod ra so wa nych sa mo cho dach, ta kich jak

McLa ren P1 czy Hen nes sey Ve nom?

RI CHARD: Su per sa mo cho dy są bar dzo faj ne, ale we dług mnie nie

ma spe cjal nie róż ni cy mię dzy hel lca tem (Do dge Chal len ger SRT

Hel lcat, se ryj ne au to ma ją ce 707 ko ni mo cy) za 60 tys. do la rów,

a ve no mem za po nad 1mln. Nic nie uspra wie dli wia ta kiej róż ni -

cy w ce nie. To tyl ko za baw ki dla lu dzi z nie o gra ni czo ną ka są.

W koń cu za jed ne go bu gat ti ve y ro na moż na ku pić 15 hel lca tów.

RI CHARD: Bu gat ti to sa mo chód bez sen su. Móg łbym zbu do wać

sa mo chód za 100 tys. do la rów, któ ry sko pie mu ty łek. Po co więc

wy da wać ty le ka sy? To tyl ko mar ke ting.

Ja ka jest pod sta wo wa róż ni ca po mię dzy ferrari a ame ry kań -

ski mi sa mo cho da mi spor to wy mi, na przy kład vi pe rem?

RI CHARD: Je stem fa nem Fer ra ri za to, jak za czy na li i czym dzi -

siaj są. Sam mam trzy. A je śli cho dzi o ame ry kań skie moc ne sa -

mo cho dy, jak vi per, ZR1 cor vet te czy hel lcat, to ro bią się co raz lep -

sze i co raz trud niej uspra wie dli wić eu ro pej skim firmom

motoryzacyjnym róż ni cę w ce nie. Mo je Fer ra ri f599 to bar dzo

dro gi sa mo chód. Ale dla cze go aż tak dro gi, te go nie ro zu miem.

Jed nym z efek tów po pu lar no -ści, ja kie da się za ob ser wo waćw Sta nach Zjed no czo nych, jestjej prze ra bia nie na ży wą go tów -kę. Wła ści ciel Gas Mon key Ga -ra ge na tych miast po tym, jakpro gram „Fast N’ Lo ud” oka załsię suk ce sem, za czął in we sto -wać w przed sięw zię cia, któ rewy ko rzy stu ją po pu lar ność show.Ko szul ki, na klej ki i ga dże ty po ja -wi ły się wła ści wie na tych miasti są do ku pie nia w skle pi ku tużobok war szta tu orazw in ter ne cie. Ale tonie wszyst ko. Kil kaki lo me trów od war -szta tu po wstałogrom ny GasMon key Bar andGrill. Ma kil ka sal,wy stro jem na -wią zu je do świą -ty ni mo to ry za cji.Moż na tu zjeść

przy sma ki kuch ni tex-mex, zor -ga ni zo wać spot ka nie biz ne so -we, ku pić ga dże ty, jest też sa lakon cer to wa na kil ka set osób (wTek sa sie ta kie klu by na zy wa nesą hon key tonk). Wła ści ciel Gas Mon key Ga ra genie daw no uru cho mił dru gi ta kiklub oraz je go mi niwer sję nalot ni sku w Dal las. Szy ku je siędo za ku pu czwar te go miej sca,a póź niej chce poz wa lać bu do -wać ko lej ne fran czy zo bior com.Wzo ru je się m.in. na Gor do nie

Ram sayu z „Hell's Kit chen”).Za klu ba mi ma ją

pójść ko lej ne ga -ra że Gas Mon -key, któ re bę dąprze ra bia ły sa -mo cho dy nażycze nie klien -tów, oraz pro -

duk cja mę skiejbi żu terii.

OCENIAMY, ŻE TO, CO MY ROBIMY W DWA TYGODNIE,FACET MAJĄCY RODZINĘ I OBOWIĄZKI MOŻE ZROBIĆW ROK W SWOIM GARAŻU.

TAK TO SIĘ RO BI W AME RY CE!

ZDJ

ĘC

IA: S

HA

NN

ON

FA

ULK

/ A

P F

OR

DIS

CO

VE

RY

CH

AN

NE

L



T E S TALKOMATÓW

ZAMIESZANIE UCICHŁO, ALKOMAT NIE ZOSTANIE KOLEJNYM – OBOK GAŚNICY I TRÓJKĄTA OSTRZEGAWCZEGO – OBOWIĄZKOWYM AMULETEM KIEROWCY. ALE PAMIĘTAJĄC O RESTRYKCYJNYM KODEKSIE I ROZRADOWANEJ NARODOWEJ DUSZY,WARTO MIEĆ TAKIE URZĄDZENIE W DOMU I AUCIE. PRZEDMUCHALIŚMY OSIEM EGZEMPLARZY.

tekst Łukasz Figielski

„Aaabo ja estem, pszę pana, na zakręcie”

Ro bo ta re dak to ra li fe sty le’o we -

go mie sięcz ni ka dla męż czyzn

to nie bu ła z ma słem. Praca

sie dzą ca, gdy by nie ciąg łe wy -

ja zdy, ban kie ty i ko bie ty – krę go słup do

wy mia ny. Go dzi ny po świę ceń na sa lo nach

jednak naczelnemu nie wy star cza ją, te raz

rzu cił ko lej ne wy zwa nie. Test al ko ma tów.

Dlacze go ja nie mo gę pi sać po pro stu

o dziu rach w chod ni kach i opóź nie niach

po cią gów?

Spo ty ka my się w przy jaz nych i ele gan ckich

mu rach Mię dzy na ro do wej Szko ły Bar ma -

nów i Som me lie riów, któ re do ta kich po -

ty czek z pro cen ta mi i ma szy na mi wy da ją się

ide al ne. Na u czy cie li brak, bę dzie my kształ -

cić się sa mi, po le wa jąc cham skie 40-pro cen -

to we trun ki, ja kie za le ga ły w re dak cyj nych

sza fach. Głów nie whi sky i ru my, jest też

wó de czka – za war tość 25-mi li li tro wych kie -

lisz ków zmie nia my co ko lej kę. Ko lej ka to

dwa strza ły je den po dru gim, czy li dmu cha -

my co 50 ml. Po tem pół go dzin ki na prze -

wie trze nie urzą dzeń i umy słów.

Zwie rzy niec te ste rów ko lo ro wy. Ni żej pod -

pi sa ny, 70 kg martwej wa gi, gryzipiór prze -

cięt niak. Bartka jest na oko dwu krot nie

wię cej („mi nus dwa dzie ścia ki lo, gwo li ści -

sło ści” – ka że do pi sać), po noć na śnia da nie

zja da nie mo wlę z pie lu chą. Ru dy to dwu -

me tro wy pa ty czak, ży wi się miłością. Wresz -

cie księż ni czka Pa u la, speł nia ją ca fi zycz ne

i psy chicz ne wy mo gi ko bie ty ide al nej.

Hol ly wo odz ki kwartet mikrobohaterów ma

przed so bą po waż ne za da nie: pić, dmu chać,

wy ni ki spi sać, pić, dmu chać, pi sać, pić, dmu -

chać, pi sać, pić... Pęt la – jak u Hła ski i Ha sa.

Na stole sześć al ko ma tów „kon su men ckich”,

policyjny, ba ro wy i te ste ry ba lo ni ki.

W smartfonie dwie apli ka cje. Star tu je my

o godz. 17, za pierw szym ra zem wy dy cha -

jąc gę sie go, ma szy na po ma szy nie, roz kmi -

nia my ich ob słu gę i re ak cję. Wię kszość ma

jed no ra zo we ustni ki – to nie ko mór ki,

brakuje uni wersalnego mic ro USB, co al ko -

mat, to in ny pa tent – więc każ de z nas trzy -

ma wach larz pla sti ko wych ru rek. Oczy wi -

ście wszyst ko i wszyst kim za chwil kę się

po mie sza, przy ko lej nych po dej ściach dmie -

my naj czę ściej via słom ki kok taj lo we – tych

ma my pod do stat kiem, zmieniamy co chwilę

– któ re wkła da my do ustni ka przy mo co wa -

ne go do da nej ma szy ny na twar do.

Me cha nizm ob słu gi nie do ty czy al ko ma tu

ro bo czo zwa ne go po li cyj nym, któ ry trak tu -

je my ja ko wzo rzec z Sèvres, z czu ło ścią

i dba ło ścią. Sen tach ALP-1 to ma szy na

z pa pie ra mi, ko rzy sta ją z niej drogówki od

pol skiej (rzad ko) po ko re ań ską, gdzie jest

pro du ko wa na. Pil nu je my swo ich ustni ków

do ALP-a uważ nie, je śli tu się po my li my,

znik nie punkt od nie sie nia al ko ma to we go

mi kro świa ta i gra wi ta cja te stu mo że zmie -

nić bie gun. Na szczę ście urzą dze nie dzia -

ła za każ dym ra zem, bez gry ma sów i po dej -

rza nych wska zań, pro mi le idą bez li toś nie

do przo du.

Wraz z ko lej ny mi lu fa mi po lep sza ją się hu -

mo ry, lecz po ja wia ją się prob le my tech nicz -

no-ma nu al ne z po zo sta ły mi ma szy na mi.

Czy to one zmę czo ne, czy to z wi ny te ste -

rów po 200 ml spi ry tu – je dna po dru giej

od ma wia ją współ pra cy. Cięż ko w tym roz -

gar dia szu do szu kać się re gu ły. Za zwy czaj

mie rzą do brze, ale cza sem wspak, a kie dy

in dziej – wca le... Na sze go badania nie

możesz trak to wać ja ko la bo ra to ryj ne go,

w ta kim śro do wi sku pra cy cięż ko by ło

o szwaj car ską pre cy zję (spójrz na ska ny kart

te ste rów na s. 78). Na licz by w po lu „od chył”

patrz więc z moc nym przy mru że niem oka.

Z cza sem kru szą się też za wod ni cy – Ru -

dy wy mię ka po szóstej ko lej ce, Pa u la po

siódmej. Ja z Bar tkiem ro bi my jesz cze ósmą.

Do bra noc.

ZA PROWADZENIE W STANIENIETRZEŹWOŚCI SKAZYWANYCHJEST W POLSCE 140 TYS. OSÓBROCZNIE. PIŁEŚ? DMUCHAJ!

techno: test alkomatów

076_Alkomaty_G_F_K_j_m:Layout 1 2014-10-16 09:59

77świat według…

Za udo stęp nie nie sa li dzię ku je my Mię dzy na ro do wej Szko le Bar ma nów i Som me lie rów. Za jrzyj na Moj bar.pl – naj no wszy pro jekt MSBiS – gdzie znaj dziesz naj wię kszą ba zę kok taj li do przy go to wa nia w do mu. A po drinkowaniu – dmuchaj!

BA LO NIKSub stan cja ak tyw -na (zwią zek jo du),gra nu lat, szkla narur ka, kor ki, fil try,ba lon, ustnik.Koniec fi lo zo fii.Po dmuch nię ciuw ba lo nik gra nu latw rur ce za bar wiasię – im czer wie -niej, tym we se lej(przy naj mniejw na szym mo de lu).Te sto wa liś my tyl kopo pier wszej bom -bie, wska za niamniej wię cej zga -dza ły się z po li cyj -nym. Ta ki ba lo nikku pisz na sta cjibenzynoweji w Bie dronce zaki la zło tych. Je ślinie masz al ko ma tu,lepiej kon trol niezadąć w ba lo na,niż wró żyć z fu sów.

SEN TECH ALP-1CE NA: 1400 złSEN SOR: elek tro che micz nyKA LI BRA CJA CO: 1500 po mia rówWzo ro wy i wzor co wy, sto so -wa ny przez służ by po li cyj neKo rei, a nie kie dy też na sze.Pro sty w ob słu dze (np. moż li -wość wło że nia rur ki w dwiestro ny), szyb ki, wska zujezawsze i z sen sem. Pod czaste stów al ko mat słoń ce, punktod nie sie nia dla kon ku ren tów.Ma kil ka try bów mie rze nia,umożliwia dmu cha nie bezustni ka. 500 po mia rów za pi -su je w pa mię ci, da ne mo żeszsko pio wać na kar tę SD. Urzą -dze nie wy stę pu je też w wer sjiz mo du łem Blu e to oth – w tenspo sób wy ni ki przeniesieszdo komórki al bo wy dru ku jeszna mo bil nej dru ka recz ce. .

SEN TECH AL4000VOD CHYŁ: 0,05‰CE NA: 2400 złSEN SOR: elek tro che micz nyKA LI BRA CJA CO: brak danychTwój przy ja ciel w ba rze. Naj gor szy – bo praw dę po -wie! – i do sta niesz od dziew -czy ny za słu żo ne go ba na naroz chod nia czka. To nie za -baw ka, je go wska za nia nieod bie ga ły od wska zań al ko -ma tu po li cyj ne go. Przy naj -mniej do war to ści 1‰, po temnie co za ni żał. Mie rzy szyb ko,ma 7-ca lo wy ekran LCD (wy -świe tla np. re kla my) i po da jesłom ki – tu nie ma in ne goustni ka. Je śli pro wa dzisz bar,mo że na sie bie za ro bić. Ale do kie sze ni ko lo sa(41x25x15 cm i 5,85 kg) nie scho wasz.

SEN TECH AL8000OD CHYŁ: 0,05‰CE NA: 400 złSEN SOR: elek tro che micz nyKA LI BRA CJA CO: 500 po mia rówChętnie ku po wa ny i wy so kooce nia ny. Nie jest naj szyb szy (15 s przy go to wa nia, 4 s wy de chu, 20 s po mia ru),ale spraw dza się! Choć przywyż szym „pro mi la żu” – po -dob nie jak wię kszość kon ku -ren tów – wy ka zu je ten den cjędo za ni ża nia wy ni ku. Je gosen sor po wstał na naj lep szejazja tyc kiej uczel ni tech nicz nej(PO STECH). Ma czuj nikprzepły wu po wie trza, okre -śla ją cy ob ję tość wy de chupo trzeb ną do te stu. Ład nyi do stęp ny w wie lu wer sjachko lo ry stycz nych – ga dżetpiju sa este ty. 1‰

oznacza 0,48 mg alkoholu w 1 l krwi

ZDJ

ĘC

IA: A

LBE

RT

ZAW

AD

A; P

AW

EŁ

KIS

ZKIE

L;O

LIN

CH

UK/

SH

UTT

ER

STO

CK.

CO

M



techno: test alkomatów

ROZRÓŻNIENIE PROCENTOWEStan nie trzeź wo ści>0,5 ‰ (>0,25 mg/l) – prze stęp stwo(pojazd mech.), wy kro cze nie (ro wer)Stan wska zu ją cy na spo ży cie0,2-0,5 ‰ (0,1-0,25 mg/l) – wy kro cze nie (pojazd mech. i ro wer)

PA RA GRA FYStan nie trzeź wo ści§ Po jazd me cha nicz ny: ka ra grzyw ny(100 zł do – te o re tycz nie – 1 mln zł),ogra ni cze nia wol no ści al bo po zba wie -nia wol no ści do 2 lat. W prak ty ce „deli -kat nych pierw szych ra zów” naj czę ściejna stę pu je ka ra po zba wie nia wol no ści

na pół ro ku do ro ku, za wie sza na na 2-3 la ta. Do te go utra ta pra wa ja zdyna 1-10 lat (naj czę ściej: rok do 3 lat).Re cy dy wi ści i oso by „po waż nie pi ja ne”za zwy czaj lą du ją w wię zie niu (do 5 lat).§ Ro wer: sąd nie ma (już) moż li wo ściza bra nia pra wa ja zdy. Kon sek wen cjepodobne jak w stanie wskazującymprzy pro wa dze niu pojazdu mech.Stan wska zu ją cy na spo ży cie§ Po jazd me cha nicz ny: areszt (5-30dni) lub grzyw na (50-5000 zł). Orze kasię też za kaz pro wa dze nia po ja zdówna okres od 6 mie się cy do 3 lat (sądmo że od stą pić od wy mie rze nia za ka -zu). I 10 pun któw kar nych.

§ Ro wer: j.w., tylko areszt do 14 dni.Rowerzyści nie otrzymują pkt. karnych.

CIEKAWOSTKI I STRASZNOSTKI§ Te sa me kon sek wen cje gro żą oso -bom pod wpły wem „in nych sub stan cjiod u rza ją cych”. Nie okre śla się ich stę -że nia, tyl ko sa mą obec ność. Roz róż -nie nia mię dzy sta nem „nie trzeź wo ści”a „po uży ciu” do ko nu je bieg ły tok sy ko -log. Pa mię taj, że nie któ re sub stan cjeutrzy mu ją się w or ga niz mie na wetwie le dni po ich za ży ciu!§ Je że li ba da nie al ko ma tem nie wy -ka za ło spoży cia al ko ho lu, a za cho dzipodej rze nie, że kie row ca/ro we rzy sta

Zawartość alkoholu we krwi a kodeks

ODCHYŁ (IM MNIEJSZY, TYM LEPIEJ!)Dla każ de go al ko ma tu wy li czy liś my śred nie od chylenie od wy ni ku al ko ma tu po li cyj ne go.Biorąc pod uwa gę moż li wy błąd czło wie ka – nie ma szy ny – naj bar dziej nie u da nepomia ry eli mi no wa liś my (ni czym skraj ne oce ny sę dziów w sko kach na rciar skich).W cało ści od rzu ci liś my te sty mocno nie u da ne (wal kę Bar tka z MTX 101 i Fi gla z Pro X-5).Pod kre śla my więc, że ten wskaźnik to raczej ma te ma ty ka zabawowa niż sto so wa na!

RudyPaula

Figiel

Bartek

0,13‰na godzinę – tyle alkoholu spala organizm (w dużym przybliżeniu!)

KALIBRACJANa le ży jej do ko ny wać razna pół ro ku/rok (lub co 500--1500 po mia rów, za leż nieod mo de lu). Nie któ re al ko -ma ty sa me in for mu ją o ta -kiej koniecz no ści. Sklep,w któ rym do ko nasz za ku -pu, mo że ofe ro wać ta kąusłu gę w ra mach gwa ran cji.

DA TECH AL CO FIND PRO X-5OD CHYŁ: 0,05‰CE NA: 300 złSEN SOR: elek tro che micz nyKA LI BRA CJA CO: 500 po mia rówPo dob nie jak sen te chy to tak -że al ko mat ko re ań ski. Au tortych słów miał prob le myz ob słu gą już po dwóch głęb -szych, ko le żan ce i ko le gomszło jednak spraw nie.Zrzucamy wi nę na czło wie ka,a Pro X-5 po le ca my ja konajtań szy z naj lep szych. Do te go pa mię ta 10 po mia -rów (i pa rę in nych rze czy).

KARTY TESTERÓW: GŁOWA MOCNA VS GŁOWA SŁABA


79świat według…

znaj du je się w sta nie po uży ciu środ -ków dzia ła ją cych po dob nie do al ko ho -lu, na le ży go pod dać te stom psy cho fi -zycz nym, po le ga ją cym m.in. naspraw dze niu re ak cji źre nic, pró bie „pa lec-nos” lub „pa lec-pa lec”.§ Pro wa dze nie sa mo cho du/ro we ruw sta nie nie trzeź wo ści jest prze stęp -stwem/wykroczeniem tyl ko na dro dzepu blicz nej, w stre fie za miesz ka nia lubw ru chu. Przy kła dy dróg nie pub licz -nych: po ło żo ne na pry wat nych nie ru -cho mo ściach, do ja zdo we do grun tówrol nych, leś ne. Oczy wi ście, je śli doj dziedo wy pad ku, zo sta niesz ska za ny z in -ne go pa ra gra fu.

§ Po jazd mechaniczny nie mu si byćw ru chu – aby wymierzyć ci karę,sądowi wy star czy, że sie dzisz za kół kiemz włą czo ną sta cyj ką. W te o rii mo żeszpro wa dzić ro wer za kie row ni cę w sta -nie wska zu ją cym (sta jesz się pie szym).Prak ty ka wy glą da cza sem ina czej.§ Oso by, któ re pod da no ba da niu al -ko ma tem, ma ją pra wo żą dać prze -pro wa dze nia ba da nia krwi lub mo czualbo al ko ma tem sta cjo nar nym (dzia -ła ją cym na za sa dzie „po mia ru spek -tro fo to me trycz ne go w pod czer wie ni”).Po pierw szym ba da niu al ko ma tempod ręcz nym po 15 min na stę pu jedrugie dmu cha nie.

§ Pra wo ja zdy prze pa da na sta łe, je ślina stęp stwem wy pad ku jest śmierć in -nej oso by lub trwa ły uszczer bek na jejzdro wiu al bo je śli pro wa dze nie podwpły wem jest re cy dy wą. Ka ra po zba -wie nia wol no ści to na wet 10 lat.§ Je śli bę dziesz uczest ni kiem ko li zji pospo ży ciu, nie przy słu gu je ci od szko do -wa nie z ty tu łu po li sy OC/AC.§ Je żeli czas za ka zu trwa dłu żej niżrok, mu sisz po tym okre sie po now nieprzy stą pić do eg za mi nu.§ Po li cyj ne al ko ma ty ma ją mar gi nesbłę du 0,01-0.02 mg/l. Przy wska za niu0,1 mg/l sąd po wi nien to uwzględ nići od stą pić od wy mie rza nia ci ka ry.

APLI KA CJEMa te ma ty ka, ja ką po słu -gu ją się apli ka cje, da jeprzy bli żo ny ob raz te go, ile we krwi bu zu je i o któ -rej wy pa ru je. „Sprawdźpro mi le” (po le wej) i „Al co Dro id” nie tyl kopoz wa la ją wpro wa dzićpa ra me try fi zycz ne użyt -kow ni ka, ale i de fi nio waćdrin ki, pro wa dzić pi jac kiesta ty sty ki etc. Obie sądość ry go ry stycz ne i za wy ża ją wy ni ki (od chył:0,2-0,5‰) – le piej w tęstro nę niż dru gą...

SENSORY ELEKTROCHEMICZNYStężenie alkoholu mierzy poprzezutlenianie substancji.+ precyzja+ wyniku nie fałszują nikotyna, aceton

ani inne substancje, które spożył/wypaliłbadany (ani rozładowująca się bateria)

+ żywotność

PÓŁPRZEWODNIKOWYStężenie alkoholu mierzy poprzezodparowywanie substancji.- inne substancje mogą zakłócać pomiar

(konieczność płukania ust przed kontrolą)- może się mylić przy słabnącej baterii

(niedostateczne dogrzanie czujnika)- tendencja do dekalibracji- szybkie zużycie sensora

HAN WEI SEN SOR ALC SMART AT8020OD CHYŁ: 0,08‰CE NA: 200 złSEN SOR: elek tro che micz nyKA LI BRA CJA CO: pół ro kuChiń ska myśl tech no lo gicz na,ryn ko wa no wość. Dość dłu go (30 s) od li cza, nim poz wo lidmuch nąć. A jak już poz wo li...jest do brze. Ani ra zu nie za -wiódł cał ko wi cie, nie wska zujenon sen sów. Mi ni mal nie gor -szy od droż szych kon ku ren -tów – najlepszy sto su nekcena/ja kość. W bonusie pa -mięć 10 po mia rów,

AL CO DI GI TAL BAC5.0OCE NA: 0,12‰CE NA: 170 złSEN SOR: elek tro che micz nyKA LI BRA CJA CO: rokDo bry, bo pol ski. I naj tań szyz czuj ni kiem elek tro che micz -nym. Po wy żej pro mi la wy -ska ku je po pro stu ko mu ni kat„HI”, co znacz nie uła twi ło muuzy ska nie nie złej „śred niejod chy ło wej” – al ko ma ty gu -bią się właś nie przy wyż szychwska za niach. Dla mniezabawa z Bac5.0 skończyłasię po piątej lufie. Z drugiejstrony: po co kierowcymierzyć powyżej promila?

SEN TECH AL-6200OD CHYŁ: 0,17‰CE NA: 250 złSEN SOR: pół prze wod ni ko wyKA LI BRA CJA CO: 200 po mia rówJe den z tań szych mo de likore ań skie go al ko ma to po -ten ta ta. Za ra zem droż szez dwóch te sto wa nych urzą -dzeń z czuj ni kiem pół prze -wod ni ko wym. Dłu go sięnagrze wa. Mie rząc – za wy ża.Sprawniejsze od MTX 101,lecz są lep sze maszyny w tej(a na wet niż szej) ce nie.Alkoma ty pół prze wod ni ko weoblewają testy. Sta wiajna sen sor elek tro chemicz ny!

EL DOM/ME TREX MTX 101OD CHYŁ: za du żyCE NA: 130 złSEN SOR: pół prze wod ni ko wyKA LI BRA CJA: nie moż li waZ tym wy świet la czem wy glą -da po waż nie, pa mię ta sześćwy ni ków, ma ze gar i ter mo -metr, ła du je się via USB (kon -ku ren cję za si la za zwy czaj ba -te ria AA lub AAA). Ale zewzglę du na licz bę bra kuwska zań i wska zań bez sen -su, oscy lu ją cą w oko li cach 50proc. – nawet nie wy li czamy„śred niej od chy łu”. MTX 101nie ska li bru jesz w ser wi sie.Zabaw ka na pa rę mie się cy.


NAJCZĘŚCIEJ ŚCIĄGANA NIE ZNACZYNAJLEPSZA! MY PREZENTUJEMY GRY NA IOS

I ANDROIDA – NASZYM ZDANIEM – WYBITNE.ABY UŁATWIĆ CI WYBÓR, PODZIELILIŚMY JE NA

NIESTANDARDOWE KATEGORIE. OD RAZUWIDISZ, CZY APLIKACJA NADAJE SIĘ DOKRÓTKICH SESJI W TRAMWAJU, CZY TO

KANAPÓWKA NA DESZCZOWE WIECZORY.

tekst Łukasz JózefowiczREDAKTOR SERWISU TECHNOLOGIE.GAZETA.PL;

NA KOMÓRKACH GRA, ODKĄD POZNAŁ SMAK SNAKE’A

techno: najlepsze gry na komórki


WybitneMOBILNE

Podajemy ceny przybliżone, w przeliczeniu na złotówki.

KINGDOM RUSHKie dyś naj po pu lar niej szym ro dza jem gier natele fo ny był tzw. to wer de fen ce. Bu du jesz wie żębro nią cą jed ną stro nę ma py przed nad cho dzą -cy mi z dru gie go koń ca prze ciw ni ka mi. Naj lep sząz ta kich se rii jest „Kin gdom Rush” (jedynkaoraz dwójka: „Frontiers”). Ofe ru je mnó stwoładnych plansz stwo rzo nych z po czu ciemhumo ru, świet ną me cha ni kę i wie lu bo ha te rów,któ rzy wspie ra ją two je sta ra nia. Do bre pla no -wa nie i szyb kie my śle nie wy ma ga ne!CENA: 3 zł („Frontiers”: 6 zł)

MONUMENT VALLEYPięk na, hip no ty zu ją ca i nie tu zin ko -wa gra lo gicz na. Głów ną bo ha ter -ką ste ru jesz, do ty ka jąc miej sca, doktó re go chcesz, by się uda ła, jed -nak za gad ki roz wią zu jesz bez po -mo cy awa ta ra. Ma ni pu lu jąc ele -men ta mi na ekra nie i two rzącnie moż li we prze strze nie, ni czymz gra fik M.C. Esc he ra, po ma gaszjej przejść do koń ca po zio mu.Paste lo wy świat i supermu zy ka.Po le camy grać w słu chaw kach.CENA: 14 zł

HITMAN GOSe ria, któ rą zna każ dy gracz – naj pierw kró lo wa ła na PC, po tem za wi ta ła nakon so le, a te raz do cze ka ła się swo jej wy jąt ko wej edy cji mo bil nej. Pro du cent„Hit man GO” nie stwo rzył bowiem klo na po przed nich wer sji, tyl ko zro bił cośzupeł nie no we go – grę lo gicz ną za pre zen to wa ną w for mie dio ra my z mi nia -tu ro wy mi lu dzi ka mi na pod staw kach. Du ża ma pa po dzie lo na jest na pozio my,każdy stanowi osob ne wy zwa nie – od uni kania straż ni ków po zlik wi do wa niecelu (zbi cie pion ka). Roz gryw ka w sy ste mie tu ro wym.CENA: 17 zł

080_Gry_Smartfony_GF_j_m:Layout 1 2014-10-14 17:33

81świat według…

LEGENDA

iOS

Android

iOSAndroid

jednoręczna

dwuręczna

łamigłówka załóż słuchawki

angielskiwymagany

dużoczytania

krótkie levele

długieleveleENG

txt

D&D LORDS OF WATERDEEPNa te le fo ny i tab le tydostęp nych jest wie leadap ta cji gier plan szo -wych. Do ty ko wy in ter fejsspraw dza się zna ko mi cieprzy ta kich pro duk cjach.My po le camy „Lords ofWa ter de ep”, któ ra po mi -mo roz bu do wa nej plan -szy świet nie ska lu je siędo ma łe go ekra nu iP ho -ne’a. Twój lor d przypomo cy po szu ki wa czyprzy gód wy ko nu je za da -nia z ta wer ny, zwię ksza -jąc swe wpły wy w mie -ście. Do stęp ny jest trybwie lo o so bo wy – ta kąpar tię mo żesz roz gry waćprzez kil ka dni.CENA: 23 złtxt

ENG

ENG

DEVICE 6Prze pięk na gra, któ ra wy ma gasku pie nia, ale w za mian ofe ru jeroz ryw kę jak żad na in na! To mo bil -na, udo sko na lo na wer sja ksią żek--pa ra gra fó wek: czy tasz frag menttek stu, po czym sam wy bie raszjed ną z moż li wo ści roz wo ju ak cji– tak two rzysz dal szy ciąg opo wie -ści. „De vi ce 6” w peł ni wy ko rzy stu jepo ten cjał no wo czes nych urzą dzeń.Hi sto rię prze wi jasz na ekra nie,tekst zmie nia po ło że nie, po ja wia jąsię in te rak tyw ne ilu stra cje, a ca -łość do peł nia sub tel na ścież kadźwię ko wa. Zna jo mość an giel skie -go nie zbęd na.CENA: 13 zł

ANOMALY 2Zna ko mi ty pol ski wkładdo ga tun ku towerdefence. Co ciekawe,zamiast stawiać wieże,atakujesz je. Dobie raszpo ja zdy, kolek cjo nu jeszumie jęt no ści i nisz czyszfor tce prze ciw ni ka.„Ano ma ly 2” ofe ru jetryb dwu o so bo wy,w któ rym drugi graczjest ob roń cą. CENA: 15 zł


techno: najlepsze gry na komórki


INGRESSDar mów ka Go o gle’a an -ga żu je pod czas spa ce rupo mie ście, nie któ rzy na -wet trak tu ją ją ja ko pre -tekst, by wyjść i tro chępo bie gać. Apli ka cja wy -ko rzy stu je GPS i ma py.Prze miesz czasz się pooko li cy, wcho dząc w in te -rak cję z wir tu al ny miobiek ta mi, np. prze jmu -jąc por tal dla swejdruży ny. Bo w róż nychmiej scach na świe ciepoja wi ły się źró dła ener -gii, two rzo ne przez ob cąra sę! Ziemianie tworząfrakcje. Jed na to ruchopo ru, a dru ga to tzw.Oświe ce ni, przekonani,że ob cy chcą po mócludz ko ści. Przy włą cze niugry de cy du jesz, po któ rejstro nie się opo wiadasz.A po tem co dzien niew dro dze do pra cyprzejmujesz wska za neobiek ty. Wcią ga ją ce.CENA: darmowa

ENG

GAME DEV STORYJe śli za sta na wia łeś się, jak dzia ła bran ża gierwi deo, to mo żesz się do wie dzieć. W tym sy -mu la to rze pro wa dzisz zes pół pro gra mi stówi gra fi ków, wy my śla jąc i sprze da jąc swojetytu ły. Za trud niasz pra cow ni ków, ku pu jeszlicen cje na no we kon so le, de cy du jesz o bud że -tach re kla mo wych, wychodzisz na prostą.Nieskomplikowana, wkręcająca apli ka cja.CENA: darmowa

NE U ROS HI MA HEXBar dzo tak tycz na pol ska plan szów ka. Ak cjadzie je się w dy sto picz nej, po sta po ka lip tycz nejprzy szło ści świa ta Ne u ros hi my. Masz do wy bo -ru wie le ar mii, każ da pre zen tu je in ny styl.Ce lem roz gryw ki jest znisz cze nie głów nej ba zyprze ciw ni ka i jednocześna ob ro na swo jej – widać inspirację szachami. Moż na grać ze zna jo my mi w sie ci. CE NA: 10 zł

SUPER HEXAGONNa urzą dze nia prze noś ne nie bra ku je zręcz no -śció wek. Ta wcią ga bar dziej niż „Flap py Bird”!W hip no tycz nej prze strze ni prze su wasz strzał -kę po kra wę dziach hek sa go nu, uni kając spa -da ją cych, lo so wo ge ne ro wa nych prze szkód.To trud ne, wy ma ga sku pie nia, ale też moż nagrać krót ki mi rzu ta mi, na wet po kil ka na ściese kund. Głów ny mi nus jest ta ki sam, jakw przy pad ku „Flap py Bird” – mo że wku rzyćdo gra nic wy trzy ma ło ści!CENA: 10 zł


83świat według…

TRAINYARDŚwiet na gra lo gicz na,w której łą czysz to ra mi sta cjekole jo we. Naj pierw pal cemry su jesz prze bieg tra sy,po czym pusz czasz po cią gii spraw dzasz, czy wszyst kodzia ła, jak po win no. Mo żeszsta wiać zwrot ni ce, łą czyćdwa skła dy w je den, z cza -sem bę dziesz mu siał za pew -nić prze jazd na wet kil ku na stulo ko mo ty wom. Roz gryw kapo dzie lo na jest na za da nia,któ re sta ją się co raz trud -niej sze. Moż na bawić siękrót ki mi se ria mi – i jest tochy ba naj lep sza gra na ta kieury wa ne se sje!CENA: 9,50 zł

TWARDZI UŻYT KOW NI CY SMAR TFO NÓW I TAB LE TÓWGRA JĄ NIEMAL GODZINĘ DZIEN NIE. 40% APLI KA CJIŚCIĄ GA NYCH NA IOS ORAZ AND RO I DA TO GRY. W AP P STO RE STA NO WIĄ 3/4 DO CHO DÓW.

ENG

txt

ENG

ZDJ

ĘC

IA: M

ATE

RIA

ŁY P

RA

SO

WE

TRAPS N' GEMSTONESBodaj najlep sza plat for mó wka mo bil na.Wcie lasz się w po stać do złu dze nia przy po -mi na ją cą In dia nę Jo ne sa, by od zy skać re lik tyskra dzio ne z pi ra mi dy. Gra za pro jek to wa naw sty lu zna nym ja ko „me tro id va nia” (od ty -tu łów gier Nin ten do „Me tro id” i „Cast le va nia”),czy li po ka zu je otwar ty świat, w któ rym zbie -rasz przed mio ty i roz wią zu jesz za gad ki. Po -ma gają w tym ma pa i ekran ek wi pun ku.Stero wa nie zo sta ło do sto so wa ne do ma łopre cy zyj nych przy ci sków ekra no wych, więcnie spo dzie waj się szyb kich sko ków i uni ków– to za ba wa spo koj na i przy jem na.CENA: 19 zł

SUPERBROTHERS: SWORD AND SWORCERYPrzy go dów ka o dziw nych pe ry pe tiach ry ce rza pró bu ją ce gozdobyć księ gę zwa ną „Me ga to mem”. Gra ma fajną pik se lo wągrafi kę i prze peł nio na jest żar tob li wy mi anach ro niz ma mi, któ rychzro zu mie nie wy ma ga zna jo mo ści ję zy ka an giel skie go. Apli ka cjawy ko rzy stu je ak ce le ro metr. Po ob ró ce niu urzą dze nia o 90°bohater wy jmu je miecz i jest go to wy do wal ki. Do te go fa za księ -ży ca w re al nym świe cie ma wpływ na wy da rze nia. Po le cam zwie -dzać to uni wersum w słu chaw kach, by le piej wczuć się w kli mat.CENA: 14 zł

CHRONO TRIGGERJe śli masz sen ty ment do sta rych gierlub po pro stu lu bisz do bre RPG, nie mo żeszprze ga pić pro po zy cji mo bil nych studia Squ a -re Enix. Do wy bo ru jest cykl „Fi nal Fan ta sy”,„Tac tics” oraz nasz faworyt „Chro no Trig ger”.Po dró żu jesz w cza sie, wal czysz z po two ra mii ra tu jesz księż ni czkę z opa łów. Gra fi kato dzie ło Aki ry To riy a my (m.in. se ria „Dra gonBall”). Na co cze kasz, przy go da cze ka!CENA: 30 zł


Sta cja ben zy no wa. Śro dek no cy.

Przed so bą mam dwóch go ści.

Obaj w sza rych dre sach, każ dy

wa ży na oko po nad sto kilo.

Je den jest na bu zo wa ny jak ru ski sa mo war,

po pro stu go roz no si. Na po cząt ku ro bi

lek ki low kick na no gę ko le gi, a po tem na

środ ku sta cji za czy na wy ko ny wać ru chy

z roz grzew ki do MMA. Mo że to dla te go,

że ju tro jest ga la KSW i już nie mo że do -

cze kać się walk gla dia to rów? A mo że ra czej

jest po kok sie – tym dla pa ke rów al bo tym

do no sa? A mo że jed no i dru gie? Sy tu a cja

by ła by na wet dość za baw na, gdy by nie to,

że jest ze mną oś mio let nia cór ka...

Go ście naj pierw cięż ko pa trzą na bo ki, ten

nad ak tyw ny za czy na się cen tral nie ga pić na

mnie, a ja za czy nam my śleć: „Co by by ło,

gdy by”… Na szczę ście pła cą i spa da ją. A ja,

choć nie cier pię cho dzić z bro nią, po sta na -

wiam pro fi lak tycz nie ro zej rzeć się za czymś,

co da je szan sę w pod bram ko wej sy tu a cji.

GAZ JEST DLA LU DZI Za czy nam od ga zu pie przo we go, któ re go

bo jo wym skład ni kiem jest kap sa i cy na al -

ka li do wa. To naj po pu lar niej szy śro dek do

sa mo o bro ny do stęp ny bez spe cjal nych ze -

zwo leń. Z moim mistrzem sztuk walki

Bar tkiem Men da kiem spraw dza my, jak

moż na go użyć, aran żu jąc sy tu a cję za gro -

że nia w na tu ral nym śro do wi sku miej skim.

Ja gram ro lę agre so ra i sy mu lu ję napaść

z no żem. Bar tek bły ska wicz nie ro bi dwakro ki do ty łu i wy cią ga z kie sze ni gaz.Potem pro stu je rę kę i kie ru je wy lot ga zuw stro nę mo jej twa rzy. Atak po wo du je

dusz no ści, pie cze nie, unie moż li wia swo bod ne

od dy cha nie, je go efek ty od czu wane są nawet

NIE WYSTARCZY CHODZIĆ PO MIEŚCIE Z PAŁKĄ, TRZEBA JESZCZE WIEDZIEĆ, JAK ZROBIĆ Z NIEJ UŻYTEK.GADŻETY PRZEZNACZONE DO SAMOOBRONY TESTOWALINA MNIE INSTRUKTORZY SZTUK WALKI. W NASZYMINSTRUKTAŻU-PRZEWODNIKU ZNAJDZIESZ TAKI, KTÓRYNAJLEPIEJ BĘDZIE CI LEŻAŁ W DŁONI I NA DUSZY.

tekst Alex Kłoś

techno: narzędzia samoobrony


BROŃ W DŁOŃ

BAR TEK MEN DAK: SPEC OD S.P.A.S.-UNa u czy ciel sa mo o bro ny, któryspro wa dził do Pol ski ro syj skiesam bo, a od kil ku lat uczynasze służby mun du ro we i cy -wi li tamtejszego com ba tu, czy liS.P.A.S.-u. Na pierw szy rzut okaprzy po mi na to po łą cze nie taj -skie go bok su i ju-jit su, z roz wią -za niami tech nicz nymi z bro niąbia łą i pal ną. Bartek uważa,że superskutczny S.P.A.S.wkrótce sta nie się roz poz na -wal ny jak izrael ska krav ma ga.

084_Samoobrona_G_F_j_m:Layout 1 2014-10-16 10:03

85świat według…

przez pół go dzi ny. Pro du cent gwa ran tu je,

że dzia ła na wet na naj bar dziej pijanych i na -

ćpa nych. – Gaz występuje w spre ju lub żelu.

Pierwsza forma jest lep sza dla ko biet, nie

wy ma ga ce lo wa nia, two rzy się po pro stu

ob łok o za się gu 3 m. Ja po le ca m gaz w żelu.

Nie prze szka dza ją mu wa run ki atmo s fe -

rycz ne (wiatr, deszcz), moż na go uży wać

w po miesz cze niach zam knię tych, a za sięg

rażenia jest nie co wię kszy. Te o re tycz nie

mó wi się, że by kie ro wać stru gę w klat kę

pier sio wą, ale z re gu ły ce lu je się w twarz.

W przy pad ku spre ju waż ne jest, że by sa me -

mu nie zna leźć się w chmu rze, więc trzeba

szyb ko od da lić się w bez piecz nym kie run -

ku – tłumaczy Bar tek.

Za wy bo rem ga zu ja ko na rzę dzia sa mo o bro -

ny prze ma wia też fakt, że nie po wo du -

je trwałych ob ra żeń. To bar dzo istotne,

bo zgod nie z pra wem ob ra że nia, któ rych

le cze nie zaj mu je po nad ty dzień, sta ją się

z au to ma tu obiek tem za in te re so wa nia pro -

ku ra to ra – mo że po sta wić za rzut prze kro -

cze nia gra nic ob ro ny ko niecz nej.

BATON CIĘŻKOSTRAWNY Pał ka te le sko po wa, czy li ba ton, to ko lej -

ny z naj czę ściej ku po wa nych ak ce so riów

do sa mo o bro ny. Wy wo dzi się z Ja po nii.

W la tach 60. na ro dzi ło się tam ke i bo, czy -

li pro to ba ton. 20 lat później pa tent zo stał

udo sko na lo ny przez Ame ry ka ni na i od tej

po ry zwie się te le sco pic ste el ba ton (tsb).

Dziś ba ton zna każ dy chu li gan, a umo co -

wa nia praw ne do je go uży cia ja ko środ ka

przy mu su bez poś red nie go ma ją m.in.: po -

li cja, służ ba wię zien na i żan dar me ria woj -

sko wa. Czę sto jednak wo żo ny jest w au cie

przez ta kich i owa kich za miast po pu lar ne -

go w la tach 90. bej sbo la. Po le mi ka na te -

mat le gal no ści jego posiadania i używania

trwa od daw na, to skomplikowana sprawa.

Kom plek so wy ar ty kuł na ten te mat znaj -

dziesz na Mi li ta ria.pl.

Baton, któ ry wy cią gam z re dak cyj ne go

karto nu, ma dłu gość 40 cm, na ryn ku do -

stęp ne są na wet 67-cen ty me tro we. Solid -

na rur ka z har to wa nej sta li w krzep kich rę -

kach to strasz na broń. Bar tek nie tyl ko

świet nie ude rza ba to nem, lecz tak że spraw -

nie wy ko rzy stu je go przy dźwi gniach i du -

sze niach.

– Je że li prze ciw nik ma ba ton, mu si sz skró -cić dy stans. Je że li to ty masz pał kę, dy -stans trzy masz, aby w pew nej chwi li po wa -lić wro ga bro nią – tłu ma czy. Że by nie

spo wo do wać trwa łych uszko dzeń, trze ba

bić w mięk kie czę ści cia ła, a więc w udo,

ramię... – W sy tu a cjach eks tre mal nych

uderzasz w sta wy, ko la na, łok cie, oboj -

czyk. Gdy jest na praw dę źle, to w gło wę

– mó wi.

TON FA – NIEZGRABNY BRATJak wy glą da pał ka wie lo fun kcyj na, wie każ -

dy, bo tej bro ni uży wa ją po li cja i pra cow -

ni cy ochro ny. To znów import z Ja po nii,

a kon kret nie z Oki na wy. Pier wsze wzmian -

ki na jej te mat po ja wi ły się w XVII w.

PAŁ KA TON FACE NA: 40 zł59 cm po li pro py -le no wej pa ły.W ze sta wieuchwyt do no -sze nia przy pa sie.

PAŁ KA TE LE SKO PO WA – BATONCE NA: 80 złSta lo wa, trzy czło -no wa, roz kła da naz 16,5 do 40 cm.Są też mo de ledłuż sze, na wet 67-cen ty me tro we.

GA DŻE TY GA DŻE TA MI... ABY SKU TECZ NIE SIĘ BRO NIĆ,MUSISZ TRE NO WAĆ SZTUKI WAL KI. TYL KO TO ZA PEW NI CISPRAWNOŚĆ I PEW NOŚĆ SIE BIE.

ZDJ

ĘC

IA: A

LBE

RT

ZAW

AD

A; F

RA

NC

ISZE

K M

AZU

R;

PA

WE

Ł KI

SZK

IEL

GAZ PIE PRZO WY CE NA: 20/15 zł (75/50 ml)

Chmu ra gazu pie -przowe go w spre ju(oba eg zem pla rzena zdję ciu obok),utrzy mu je się ok. 5 s.Na ryn ku dostępnyjest też gaz w że lu.


Była uży wa na ja ko drew nia ny uchwyt mo -

co wa ny w otwo rze w ka mie niu młyń skim

do mie le nia ziar na

Ton fy moż na uży wać jak zwy kłej pał ki,

czy li ro bić ude rze nia i pchnię cia. Jed nak to

tro chę tak, jak by ko rzy stać z kom pu te ra ja -

ko przy ci sku do pa pie ru. Bo sztu ka wal ki

ton fą jest prze bo ga ta i sprzę tem tym moż -

na na praw dę czy nić cu da! Prob lemem dla

zwykłego Kowalskiego są jed nak jej ga ba -

ry ty, więc czę ściej słu ży ja ko ob ron ny gadżet

do mo wy (ew. sa mo cho do wy).

To świet na broń de fen syw na, moż na nią

blo ko wać ude rze nia ki jem czy no żem,

przy trzy mać al bo przy du sić na past ni ka.

Te go trze ba się jed nak u czyć na kursach,

a nie tylko czytając kolorowy magazyn.

Scen kę ob ro ny tonfą wy ko nu ję tym ra zem

z Mi cha łem Bal ce rza kiem, klu bo wym ko -

le gą Bar t ka. Lewą ręką zakłada mi dźwignię

na łokieć, prawą z pałą powala na kolana.

– To broń dla służb mun du ro wych. Po co

cy wi lowi nie wy god na ton fa, sko ro moż e

mieć w kie sze ni ba ton? – pyta retorycznie.

BRE LO CZKIEM TEŻ MOŻ NA Znów się gam po nóż, ale tym ra zem Bar -

tek ma w rę ku ku bo tan. 14-cen ty me tro wy

wa lec za koń czo ny stoż kiem. Krót ka bia ła

broń wy wo dzą ca się – a skądby indziej!

– ze śred nio wiecz nej Japo nii, obec na tak że

od daw na w fi li piń skich sztu kach wal ki.

W sklepach leży na tej samej półce co

długopis czy marker „taktyczny”. Ku bo tan,

zwany też yawarą, mo że słu żyć ja ko bre lok

do klu czy. Nie jest w tej ro li spe cjal nie wy -

god ny, lecz jak przy jdzie co do cze go, moż -

na nim wy ko ny wać ude rze nia lub na ci ski

w szcze gól nie wraż li wie czę ści cia ła – twarz,

szy ję, krtań, sta wy, koś ci i splo ty ner wo we.

Ude rzasz tę pą lub ostrą koń ców ką al bo

walisz klu cza mi – na od lew, jak ce pem.

– Ku bo tan sta no wi wzmoc nie nie rę ki, coś

w ro dza ju ka ste tu, któ ry jest u nas za bro -

nio ny. War to mieć w rę ku coś twar de go, to

za wsze ja kaś po moc – tłu ma czy Bar tek.

Ata ku ję go no żem, a on zręcz nie ro bi unik

i wy pro wa dza atak ku bo ta nem na mo ją szy -

ję. Ro bi to bły ska wicz nie i pre cy zyj nie.

techno: narzędzia samoobrony


PA RA LI ZA TORCE NA: 380 zł15-cen ty me tro wyZAP Light Ex tre mera zi mi lio nem wol -tów al bo świat łemla tar ki.

KUBOTANCENA: 30 zł14 cm nieprzyjemnego brelokaz anodyzowanego aluminium.

WALTHER P99CENA: 900 złParaliżuje strachemi ogłusza. Podobne,tylko prawidziwe,ma policja.

Podstawa to właściwe rozeznanie i ocena sytuacji. Czasami wystarczy po prostu dobrzezagadać do człowieka i okazuje się, że można odetchnąć z ulgą. Czasami nie ma co gadać,a trzeba brać od razu nogi za pas. Sięgnięcie po broń jest „ostateczną ostatecznością”.


To ra czej ga dżet dla wpra wio nych w bojach,

cie ka wa sztu ka ope ro wa nia nim wy wo dzi się

ze sty lu go so ku-ryu ka ra te.

PA RA LIŻ I JUŻ!Na ci skam na przy cisk pa ra li za to ra, po ja -

wia ją się trzask i błysk. Ta broń po pro stu

prze ra ża! A efek tem nu mer je den jest po -

ra że nie – prą dem. Prob lem: pa ra li za tor trze -

ba przy ło żyć do cia ła. Tak działają modele

cywilne.

– Ta broń nie dzia ła na od leg łość, więc ko -

niecz ne są pew ne umie jęt no ści. Co innego

pa ra li za to ry po li cyj ne, czy li ta se ry. Strzelają

na kilka metrów, po wa lą każ de go... A ta -

kie pa ra li za to ro-la tar ki? No nie wiem, na

pew no nie jest to przy jem ne dla ata ko wa -

ne go, lecz ja wy brał bym gaz – mó wi Bar tek.

Stoimy przy ban ko ma cie, wy cią gam pi sto -

let i ce lu ję w gościa. Ten od py cha szyb ko

lu fę i ata ku je mnie cio sem w krtań. Koń -czy sek wen cję, przy kła da jąc jeszcze pa ra -

li za tor do mo je goser ca. Ma ka bra!

A MO ŻE SPLU WA? Wy cią gam z kar to -

nu pi sto let na wkłady

hukowe. Jest wier ną

ko pią walthera 99P

i bu dzi res pekt.

W skle pach znaj -

dziesz też modele na

naboje gazowe oraz

gumowe. – Takie

pisto lety czy rewolwery nie są do brym po -

my słem – krzy wi się jed nak od ra zu Bar -

tek. – Ty wy jmiesz spluwę „zabawkową”,

a na past nik, prze ko na ny, że mie rzysz

z praw dzi we j, wy jmie swoją, ty le że na ostrą

amu ni cję. I nie za wa ha się jej użyć. Słabym

pocieszeniem jest to, że w Pol sce taką broń

ma ma ło lu dzi.

Splu wy wy glą dają jednak groź nie, na sam

ich wi dok mam ochotę czmy chnąć. Gdy

ata ku ję Bar tka, ten po pro stu wy cią ga pi -sto let i mie rzy w mo im kie run ku. Na mnie

wy star czy, jed nak mistrz jest nie prze jed -

na ny. – Pi sto le ty hu ko we, na gu mo we kul -

ki i ga zo we są naj gor szym na rzę dziem do

sa mo o bro ny, słu żą ra czej ja ko ga dżet do

za ba wy. Kul ką nie po wa lisz du że go fa ce ta,

a jak strze lisz mu w gło wę, mo żesz prze kro -

czyć gra ni ce ob ro ny ko niecz nej – wyjaśnia.

PRAKTYKA CZYNI MISTRZAOddajmy głos Bartkowi. „Wszyst kie przy -

rzą dy są do bre. Pod wa run kiem że wy j -

miesz je w od po wied nim mo men cie. Trenuj

sa mo o bro nę, to uczy oce ny sy tu a cji i od ru -

chów, któ re są przy dat ne tak że przy uży ciu

bro ni. Ona nie da je gwa ran cji, tylko zwię k -

sza szan se. I najważniejsze: gdy wy bie rasz

broń, mu sisz od po wie dzieć so bie na py ta -

nie, czy je steś go tów jej użyć”.

R E K L A M A

COMBATYPrzy jrzyj się tech -ni ce Bru ce’a Lee – od ra zu wsa dzapalec w oko! W na szych cza -sach sta re metodywy ko rzy stu ją tzw.com ba ty. Na tre -nin gi przy cho dząm.in. spor tow cy,któ rzy chcą po tre -no wać brud ne tri -ki. Bo gdy w gręwcho dzi praw dzi -wa wal ka, to każ dauli ca jest brud na!

Wszystkie narzędzia samoobrony wypożyczyliśmy ze sklepu Militaria.pl – dziękujemy za pomoc w realizacji materiału.


ZENITH

88

KAŻDA MARKA MARZY O TYM, BY CHOĆ JEDEN Z JEJ PRODUKTÓW STAŁ SIĘ LEGENDĄ. W PRZYPADKU MANUFAKTURY ZENITH SŁYNNY STAŁ SIĘ ZEGAREK EL PRIMEROCHRONOMASTER Z 1969 R. W TYM ROKU DOCZEKAŁ SIĘ KOLEJNEJ ODSŁONY. BARDZO NIETYPOWEJ, BO PRZYGOTOWANEJ W KOOPERACJI Z ROLLING STONES. DZIŚ SLOGAN MARKI „PODĄŻAJ ZA SWOJĄ GWIAZDĄ” NABIERA ZUPEŁNIE NOWEGO ZNACZENIA.

materiał promocyjny

Pasek ze skóry

Koperta ze stali o średnicy 42 mm

Czerwone usta z „wywalonym jęzorem” - logo zespołu The Rolling Stones i zarazem najsłynniejszygraficzny symbol w muzyce rockowejpojawi się na 250limitowanychegzemplarzach tej linii

Chronograf

Tachymetr do mierzeniaśredniej prędkościna danym odcinku

Szkłoszafirowe

antyrefleksyjne

EL PRIMEROCHRONOMASTER1969 TRIBUTETO THE ROLLINGSTONES03.2048.4061/77.C496CENA OD: 33 150 zł

Kaliber El Primero 4061z automatycznym naciągiem

i 50-godzinną rezerwą chodu

Open heart – otwarte serceczasomierza, by w każdej chwili

móc obserwowaćjego precyzyjną pracę

1 czer wca 2014 r. na sta -dio nie w Zu ry chu kon certgru py The Rol ling Sto neszgro ma dził dzie siąt ki ty się cy fa nów. Wśród wi dzów po ja wił się rów nież Je an-Cla u de Bi ver (trze ci od le wej)– dy rek tor ze gar ków gru py LVMH, re pre zen -tu ją cy mar kę Ze nith, by uczcić de biut cza so -mie rzy de dy ko wa nygwia zdom roc ka.

Wodoszczelność do 100 m

088_APART_FG_j_m:Layout 1 2014-10-16 13:36

89

MECHANIZM EL PRIMEROJEST JEDNYM Z NAJSZYBSZYCHI NAJBARDZIEJ PRECYZYJNYCHSERYJNIE PRODUKOWANYCHNAPĘDÓW NA ŚWIECIE.

El PrimeroTo le gen dar ny au to ma -tycz ny ka li ber i na zwa ko lek cji, w któ rej sto su jesię ten me cha nizm. El Pri me ro to: dzie więćmie się cy pra cy 20 kon -struk to rów, ze gar mi strzówi fa chow ców róż nych spe -cjal no ści, me cha nizm wy -ma ga ją cy wy ko na nia przy -naj mniej 5,5 ty sią canaj róż niej szychczyn no ści, ar cy dzie ło, do któ re go wy ko na niawy ko rzy stu je się aż 18róż nych me ta li(w przy pad ku kla sycz nejwer sji me cha niz mu).

EL PRIMEROCHRONOMASTER

OPEN CHRONOGRAPH03.2086.4021/77.C494MECHANIZM: automatyczny

KALIBER: El Primero 4021REZERWA CHODU: 50 hFUNKCJE: chronografsekundnik, wskaźnik

rezerwy chodu,tachymetr

KOPERTA: 42 mm ze stali SZKŁO: szafiroweantyrefleksyjne PASEK: skórzany

WODOSZCZELNOŚĆ: do 100 mCENA OD: 37 240 zł

EL PRIMERO 36.000 VPHCHRONOGRAPH

51.2040.400/91.C496MECHANIZM: automatycznyKALIBER: El Primero 400B

REZERWA CHODU: 50 h FUNKCJE: chronograf, datownik,

sekundnik, tachymetrKOPERTA: 42 mm ze stali

SZKŁO: szafiroweantyrefleksyjnePASEK: skórzany


EL PRIMERO STRATOSFLYBACK RAINBOWBOUTIQUE EDITION

24.2063.405/21.R515MECHANIZM: automatycznyKALIBER: El Primero 405 B

REZERWA CHODU: 50 hFUNKCJE: chronograf, datownik,

sekundnik, flybackKOPERTA: 45,5 mm z tytanu

SZKŁO: szafiroweantyrefleksyjne

PASEK: kauczukowyWODOSZCZELNOŚĆ: do 100 m

CENA OD: 29 270 zł

EL PRIMERO ESPADA03.2170.4650/01.M2170

MECHANIZM: automatycznyKALIBER: El Primero 4650 B

REZERWA CHODU: 50 hFUNKCJE: datownik, sekundnik

KOPERTA: 40 mm ze staliSZKŁO: szafiroweantyrefleksyjne

BRANSOLETA: stalowaWODOSZCZELNOŚĆ: do 100 m

CENA OD: 21 520 zł

EL PRIMERO CHRONOMASTER OPEN CHRONOGRAPH51.2080.4021/01.C494

MECHANIZM: automatyczny KALIBER: El Primero 4021REZERWA CHODU: 50 h FUNKCJE: chronograf, sekundnik,

wskaźnik rezerwy chodu, tachymetr KOPERTA: 42 mm ze stali i 18K różowego złota

SZKŁO: szafirowe antyrefleksyjne PASEK: skórzanyWODOSZCZELNOŚĆ: do 50 m

CENA OD: 40 470 zł


90

CAPTAIN MOONPHASE03.2143.691/01.C498

MECHANIZM: automatycznyKALIBER: Elite 691

REZERWA CHODU: 50 hFUNKCJE: datownik, sekundnik,

wskaźnik faz KsiężycaKOPERTA: 40 mm ze stali

SZKŁO: szafiroweantyrefleksyjne PASEK: skórzany


CAPTAIN CHRONOGRAPH18.2112.400/23.C493MECHANIZM: automatycznyKALIBER: El Primero 400B REZERWA CHODU: 50 hFUN KCJE: chro no graf, da tow nik,se kun dnik KO PER TA: 42 mm z 18Kró żo we go zło ta SZKŁO: sza fi ro wean ty ref lek syj ne PA SEK: skó rza ny WODOSZCZELNOŚĆ: do 50 mCENA OD: 70 600 zł

CAPTAIN WINSORANNUAL CALENDARBOUTIQUE EDITION

03.2072.4054/18.C711MECHANIZM: automatycznyKALIBER: El Primero 4054

REZERWA CHODU: 50 hFUNKCJE: chronograf, datownik,

sekundnik, wskaźnik dniatygodnia, wskaźnik miesiąca

KOPERTA: 42 mm ze staliSZKŁO: szafiroweantyrefleksyjnePASEK: skórzany


W 1865 r. mło dziut ki 22-let nize gar mistrz Ge or ges Fav re-Ja cot w mia ste czku Le Loc le za ło żył ma nu fak tu ręZe nith. Sie dzi ba fir my do dziś mie ści się w tym sa mym miej scu, gdzie po -wsta ła pier wsza pra cow nia,co jest dowodemnieprzerwanej od ponad 150 lat działalności firmy.

Mar ce Ze nith za wdzię cza mykon cep cję ma nu fak tu ry,czy li za kła du, w któ rym „wy twa rza nie zło żo ne gopro duk tu od by wa się ręcz -nie i jest opar te na po dzia lepra cy". W pierw szych la tach pracownia za trud -niała po nad 1000najlepszych szwaj car skichze gar mi strzów.

1899 Manufakturawprowadziła pierwszykieszonkowychronograf.

CAPTAIN CHRONOGRAPH03.2110.400/01.C498 MECHANIZM: automatyczny KALIBER: El Primero 400B REZERWA CHODU: 50 h FUNKCJE: chronograf, datownik, sekundnikKOPERTA: 42 mm ze staliSZKŁO: szafirowe antyrefleksyjnePASEK: skórzany WODOSZCZELNOŚĆ: do 50 mCENA OD: 28 410 zł

Captain to linia, która hołduje tradycji, elegancji i klasycznymwartościom zegarmistrzowskiej sztuki. W jej skład wchodzą niepowtarzalneczasomierze z rocznym kalendarzem, wskazaniami faz Księżyca orazchronografy. Stosowane napędy to Elite i El Primero.


91

1911 Za re je stro wa no lo go -typ mar ki. Ze nith, oznaczanaj wyż szy punkt na nie -bosk ło nie. Sym bo lem mar ki zo sta ła gwia zda.

W 1969 r. po wstałlegen dar ny ka li ber ElPri me ro – zin te gro wa -ny me cha nizm z na cią -giem au to ma tycz nym,oscy lu ją cy z czę stot li -wo ścią 36 000 wah -nięć na go dzi nę, coumożliwia pomiarczasu z dokładnością1/10 s.

W 2003 r. Ze nithwpro wa dził cza so -mierz, któ re go kon -struk cja poz wa la naob ser wo wa nie bi ją ce -go „ser ca” me cha niz -mu przez otwór w tar -czy. Mo del szyb ko stałsię sym bo lem fir my,od no sząc spek ta ku -lar ny suk ces ryn ko wy.

LadyZegarki Zenitha dla kobiet topropozycje wyrazistych modeliwykonanych z najdroższychkruszców w niezwykle subtelnym,wyważonym stylu, co jestzdecydowaną zaletą w damskiejofercie.

ELITE ULTRA THIN MOONPHASE LADY

18.2310.692/02.C709MECHANIZM: automatyczny

KALIBER: Elite 692, REZERWA CHODU: 50 hFUNKCJE: sekundnik, wskaźnik fazKsiężyca KOPERTA: 33 mm z 18K

różowego złota zdobionadiamentami SZKŁO: szafirowe

antyrefleksyjne PASEK: skórzanyWODOSZCZELNOŚĆ: do 30 m

CENA OD: 35 740 zł

PILOT MONTRE D'AÉRONEF TYPE 20 LADY

22.1930.681/31.C725MECHANIZM: automatyczny KALIBER:

Elite 681 REZERWA CHODU: 50 hFUNKCJE: sekundnik KOPERTA: 40 mm

z 18K różowego złota, zdobionadiamentami SZKŁO: szafirowe

antyrefleksyjne PASEK: skórzanyWODOSZCZELNOŚĆ: do 100 m

CENA OD: 72 320 zł

PILOT DOUBLEMATIC18.2400.4046/01.C721

MECHANIZM: automatyczny KALIBER: ElPrimero 4046 REZERWA CHODU: 50 h

FUNKCJE: chronograf, datownik,sekundnik, funkcja GMT, alarm

KOPERTA: 45 mm z 18K różowego złotaSZKŁO: szafirowe antyrefleksyjne

PASEK: skórzany WODOSZCZELNOŚĆ: do 50 m

CENA OD: 106 330 złZDJ

ĘC

IA: M

ATR

IAŁY

PR

AS

OW

E; A

GA

TA J

AKU

BO

WS

KA

PILOT MONTRE D’AÉRONEF TYPE 20 GMT 1903

96.2431.693/21.C738MECHANIZM: automatyczny

KALIBER: Elite 693 REZERWA CHODU: 50 h FUNKCJE: sekundnik, funkcja GMT

KOPERTA: 48 mm z tytanuSZKŁO: szafirowe antyrefleksyjne

PASEK: skórzany WODOSZCZELNOŚĆ: do 100 m

CENA OD: 28 840 zł

PILOT MONTRE D'AERONEF TYPE 20 GMT03.2430.693/21.C723MECHANIZM: automatyczny KALIBER: Elite 693 REZERWA CHODU: 50 h FUNKCJE: sekundnik, GMT KOPERTA: 48 mm ze staliSZKŁO: szafirowe antyrefleksyjnePASEK: skórzanyWODOSZCZELNOŚĆ: do 100 mCENA OD: 26 690 zł

Pilot to ko lek cja zegarków popularniezwanymi „pilotami” lub „awiatorami”. Pierwotnie miały one pomagać pionieromlotnictwa w orientacji w przestworzach. Dlategomusiały być niezawodne, wytrzymałe i odpornena wstrząsy. Ich znakiem rozpoznawczymsą proste, czytelne tarcze, najczęściej w kolorzeczarnym, świecące w ciemności cyfry, wskazówkii napisy oraz duża, poręczna koronka.



Akademia Stylu

ZDJ

ĘC

IA: A

ND

RZE

J B

ELI

NA

BR

ZOZO

WS

KI; M

ATE

RIA

ŁY P

RA

SO

WE

Co mo – ma łe mia ste czko na

pół noc od Me dio la nu, nad

pięk nym po lo dow co wym

je zio rem. Spo koj ne, dy -

skret ne. Słyn ne od XVI w.

z pro duk cji jed wa biu, a osta t nio ze sław nych

miesz kań ców jak Ge or ge Clo o ney. Na po -

ło żo ne nad brze ga mi je zio ra wil le są wręcz

za pi sy u agen tów nie ru cho mo ści. Ce ny za

po sia dłość się ga ją dzie siąt ków mi lio nów

eu ro. Jest to jedno z naj bar dziej re stryk cyj -

nych miejsc w Eu ro pie, je śli cho dzi o za kup

nie ru cho mo ści. Po sia -

da nie wiel kich pie nię -

dzy nie za ła twia tu ni -

cze go. Trze ba speł nić

li stę su ro wych wa run -

ków.

To tu właś nie znaj du je

się jed na z dwóch na

świe cie firm, któ re

wciąż wie dzą, jak tkać

gre na dy nę. Tka ni nę, któ ra by ła nie co za -

pom nia na, do stęp na w kil ku skle pach w Eu -

ro pie, ra czej dla ko ne se rów i jak ma wia ją

An gli cy – a hap py few.

Se te fi cio Bian chi to sta ra ro dzin na fa bry -

ka jed wa biu. Ro bi naj lep szej ja ko ści ma te -

riał, w tym naj pięk niej szą na świe cie mo -

rę, któ rej uży wa się na pa pie skie oraz

kar dy nal skie do dat ki. Ro dzi na Bian chi

wciąż do pro duk cji jed wa biu uży wa sta rych

kro sien ty pu na vet te, po cho dzą cych jesz -

cze z XIX w. Tyl ko na nich moż na tkać

gre na dy nę. Wy ma ga to du żej wie dzy, do -

świad cze nia oraz cier pli wo ści. Ta kie kros -

na pra cu ją wol niej, zu ży wa ją wię cej jed wa -

biu, a ma te riał nie ma wię cej niż 70 cm

sze ro ko ści. Stąd wy so ka ce na jed wab nej

gre na dy ny. Fir ma ro bi dwa jej ro dza je:

grubszy splot zwa ny jest ga rza gros sa, drob -

niej szy – ga rza fi na.

Na czym po le ga wy jąt ko wość gre na dy ny?

Na jej uni kalnym cha rak te rze i uni -

wersalności. Fak tu ra, splot, naj lep sze ni ci

uży wa ne do tka nia, blask ma te ria łu. Kra wa -

ty z gre na dy ny kom po nu ją się w za sa dzie

z każ dym ro dza jem ubra nia. Świet nie pa -

su ją zarówno do for mal nych gar ni tu rów

biz ne so wych, jak i spor to wych ma ry na rek.

Ro y ce-rol lce’em wśród kra wa tów są te ty pu

set te pieg he, bez pod szew ki, z koń ca mi ro -

lo wa ny mi oraz zszy wa ny mi ręcz nie. Prze sa -

da? Nic po dob ne go. Każ dy sza nu ją cy się

ko ne ser sty lu po wi nien mieć w sza fie przy -

naj mniej je den ta ki kra wat. W mę skiej ele -

gan cji wszyst ko roz gry wa się w niu an sach.

Dia beł tkwi za wsze w szcze gó łach.

Sean Conneryw filmach o Bondziez lat 60. do swoichnienagannieskrojonych na SavileRow garniturówi koszul od Turnbulland Asser zakładałwłaśnie grenadynowekrawaty.

WARTO WIEDZIEĆ Jedwab nie jest jedynym włóknem używanym do tkaniagrenadyny. W tym pięknym splocie tka się również wełnę, spotkałem też niesamowitąbawełnianą grenadynę, z której szyje się nieformalne sportowe letnie krawaty.

GRENADYNA NIE JEST JEDNYM Z WIELU RODZAJÓW SPLOTU JEDWABIU,ALE TYM JEDYNYM RODZAJEM. TO SYNONIM TEGO, CO W KRAWACIENAJLEPSZE – LUKSUSU I WYJĄTKOWOŚCI. MA CHARAKTER. PRZYKUWAWZROK I ZACHOWUJE DOSTOJNĄ DYSKRECJĘ.

tekst Wojciech Szarski WSPÓŁWŁAŚCICIEL MARKI MACARONI TOMATO WARSZAWA

KRAWATz grenadyny

Krawaty z grenadynyfina, 399 złdostępne w sklepieMacaroni -tomato.com

Bez fałszywej skromności mogę powiedzieć,że o krawatach z grenadyny zaczęło sięw Polsce mówić od mojego wpisu na blogu28 kwietnia 2009 r. Od tamtej porygrenadyna, zupełnie nieobecna w polskichsklepach, stała się po prostu modna.

092_Akademia_GF_K_j_m:Layout 1 2014-10-15 19:32

s_093_32954893_LD:Layout 1 2014-10-15 17:49


styl: buty za kostkę

BUTzobowiązujeSZTYBLET - TO BRZMI DUMNIE. W SZTYBLETACH CHADZALI CZŁONKOWIEDWORU KRÓLOWEJ WIKTORII I BEATLESI.TE KLASYCZNE BUTY SĄ ELEGANCKIEI STYLOWE. ZA TO SZNUROWANE TRZEWIKISĄ PO PROSTU PRAKTYCZNE.

Timberland, 529,99 złRyłko, 349,90 złMarc O’Polo, 729 zł

Wojas, 379 zł

Strellson, 649 złCamel Active, 579 złGino Rossi, 499,90 zł

wybór Kasia Foit, Monika Tusińskaopracowanie Olga Wiechnik

094_Sztyblety_FG_K_j_m:Layout 1 2014-10-16 10:46

95świat według…

zwróć uwagę na...SZTYBLETY ELEGANCKIE– gładkie na cienkiej

podeszwie, je możesz założyćnawet do oficjalnegowieczorowego zestawu (1)MODELE WYKOŃCZONEORYGINALNIE, z kolorowymiwstawkami, na grubejpodeszwie, pasują tylkodo zestawów casualowych (2)

Ecco, 639 zł

Zara, 359 zł

Strellson, 539 złRecman, 429 zł

Wrangler, 399 zł

Wojas, 359 zł

Ecco, 639 zł

�ZAKAMUFLOWANA WYGODA Najbardziej charakterystyczną cechą sztybletówjest gumowa wstawka, dzięki której butów nie trzeba sznurować ani zapinać (wygodnewsuwanie ułatwia dodatkowo uchwyt z tyłu buta). Nie byłoby to możliwe, gdyby niewynalazek Charlesa Goodyeara - wulkanizowaną gumę jako pierwszy do produkcjisztybletów użył J. Sparkes-Hall, szewc królowej Wiktorii.

PORADA

Marc O’Polo, 729 zł Venezia, 399 zł

Gino Rossi, 469,90 złZDJ

ĘC

IA: Ł

UKA

SZ

FALK

OW

SKI

; MA

TER

IAŁY

PR

AS

OW

E

ELEGANCKIE SZTYBLETY GINOROSSI Z KOLEKCJI BY TOMASZOSSOLIŃSKI, 599,90 ZŁ

CASUALOWE SZTYBLETY Z JESIENNEJ KOLEKCJIHILFIGER DENIM, 669 ZŁ

1

2



styl: buty za kostkę

Ecco, 639 złBugatti, 349 złBugatti, 429 zł

Wrangler, 329 złTimberland, 529,99 złRiver Island, 249 zł

Lacoste, 649,99 złGino Rossi, 429,90 złCamel Active, 499 zł

Shoepassion, 1040 złRyłko, 359,90 złRyłko, 359,90 zł

Wittchen, 649 złRecman, 379 złWojas, 379 zł

�ZACZNIJ OD PODSTAWWybierając buty na jesień, zwróć uwagę na grubośćpodeszwy. Te na cieńszej będą bardziej eleganckie,ale te na grubszej będą dla ciebie łaskawsze - stopy lepiej odizolowane od podłoża nie zmarzną.

PORADAzwróć uwagę na......POŁĄCZENIA. Od kilku sezonów modne jest łączenie różnychrodzajów materiału. Szczególnie ciekawie trend ten realizuje sięw przypadku trzewików – łączenie różnych faktur i kolorówskóry daje często zaskakujące efekty. Oprócz nieśmiertelnejczerni warto zwrócić uwagę na granat i jasny brąz.


s_097_32843621_WP:Layout 1 2014-10-15 19:32


styl: denim

DŻINStrzy fasony

NIE MA SEZONU BEZ DŻINSÓW.CO PÓŁ ROKU POJAWIAJĄ SIĘ NOWEKOLORY, WYTARCIA, OD CZASU DOCZASU PROJEKTANCI MODYFIKUJĄKROJE. OTO NAJCIEKAWSZENASZYM ZDANIEM MODELE Z AKTUALNYCH KOLEKCJI O TRZECH NAJFAJNIEJSZYCHKROJACH ORAZ ŚCIĄGA,JAK JE NOSIĆ.

JAK KUPIĆ I NOSIĆ DŻINSY

Regular i slim - pas spodni leży nieco powyżej linii bioder. Linia krokuukłada się naturalnie, niczego nie opina... Z tyłu kieszenie spodni znajdują sięmniej więcej na poziomie pośladków.

Tapered - te spodnie mają wyraźniewydłużony stan, ale nie należy ichpodciągać do kroku. Pas, podobniejak w modelach regular i slim, ma leżećciut nad linią bioder, a poziom pasaw spodniach wyraźnie opada względemnaturalnej wysokości kroku. Tylne kieszonkiznajdują się wyraźnie poniżej linii pośladków - tak ma być.

Levi’s model 501, 329 zł Levi’s model 511, 329 zł Levi’s model 508, 349 zł

opracowanie Olga Wiechnik,Magda Rosłaniec

stylizacja Monika Tusińska

098_Dzinsy_GF_j_m:Layout 1 2014-10-15 19:38

99świat według…

REGULAR

Oferta krojów i wytarć jest tak duża, że niema możliwości, aby nie dopasować dobrzeleżącego modelu, nawet przy trudnej sylwetce.Jest jednak jeden warunek – musiszprzymierzyć kilka par, spokojnie przejść sięi usiąść w każdym mierzonym modelu.I mieć czas na porównanie, w którym fasonie czujesz się dobrze. Nie krępuj się pytać, prosić sprzedawcęo kolejne modele, rozmiary, wypytaj o długości.

Zadowolony klient to duża satysfakcja dla sprzedawcy. Wielu mężczyzn zdecydowanie za wysokopodciąga spodnie, przez co tracą one fasoni zaburzają się proporcje sylwetki. Wcale nienamawiam wszystkich do modelu taperedz obniżonym nieco krokiem, choć bardzogo lubię, ale warto pamiętać, że wszystkozaczyna się od odpowiedniego osadzeniaspodni w pasie.

PAWEŁ KITLIŃSKINA CO DZIEŃ DORADZAKLIENTOM W SALONIELEVI’S W ZŁOTYCHTARASACH.POPROSILIŚMYGO O PORADĘ,JAK ZABRAĆ SIĘDO KUPOWANIADŻINSÓW.

Jak nietrudno się domyślić, to najprostszy, klasyczny model dżinsów. Nogawki ani się nie zwężają, ani nie rozszerzają ku dołowi.

Dobre dla mężczyzn o regularnej budowie ciała.

Pepe Jeans/Peek & Cloppenburg,389 zł

Boss, 529,95 zł F&F, 115 zł Lee, 399 zł Levi’s/BeJeans.pl, 329 zł

Pierre Cardin/Centrum ModyNadarzyn butik New Elegant,

599 zł

Recman, 189 zł Recman/Centrum ModyNadarzyn, 199 zł

Reserved, 149,99 zł Springfield, 179 zł



styl: denim

GAP, 249 zł River Island, 179 zł FSBN, 129 zł Tommy Hilfiger, 629 zł House, 129,90 zł

Cheap Monday, 219 zł F&F, 115 zł Lee, 289 zł Big Star, 249,90 zł Wrangler, 299 zł

SLIM FITDżinsy o takim kroju będą przylegać do ciała na całej długości.

Mężczyźni o silnych, rozbudowanych udach powinni ich unikać.

Pinroll to specyficzny sposób podwijania nogawek dżinsów, wywodzący się z brytyjskiej mody ulicznej, inspirującej się z kolei kulturąhiphopową. Pierwotnie służyć miał lepszemu wyeksponowaniu sportowego obuwia, teraz jest po prostu modny. Nie każde spodnie nadają

się do takiego zabiegu. Nie podwija się w ten sposób spodni o wyraźnie luźnym fasonie. Nie sluży to też skróceniu za długich nogawek.

2Chwyćlewą ręką

nogawkę odwewnętrznejstrony,a prawympalcemwskazującymprzyciśnijją do nogi.

1Podnieśnogawkę

spodni 5-6 cmpowyżej kostki.

MARCIN SKALSKIDORADZA, JAK KUPIĆ I NOSIĆ DŻINSYKLIENTOM SALONUWRANGLER LEEW ZŁOTYCHTARASACH.UWIELBIA MODELESLIM ORAZ TAPERED,DLATEGOPODWIJANIEPINROLL TO JEGOSPECJALNOŚĆ.POPROSILIŚMY GO,BY POKAZAŁ NAMKROK PO KROKU,JAK TO ROBIĆ.


RE

KL

AM

A

TAPEREDTo z kolei spodnie o nogawkach lekko zwężających się ku dołowi.

Fason najbardziej uniwersalny, sprawdzi się więc też w przypadkumężczyzn o masywnych udach.

Vans, 289 zł Wrangler, 299 zł Diesel/Peek&Cloppenburg,619zł

House, 129,90 zł Lee, 399 zł

3Odcineknogawki

odstającyod nogizawiń w trójkąt i podwińcałość naraz. Potemzawiń drugiraz.

4Gotowe!To, na jakiej

wysokościma leżećpodwinięcie,zależy od ciebie.Im wyżej,tym większemarszczeniabędą tworzyćnogawki.Co czasem dajeciekawy efekt – ale nie należyprzesadzać.

ZDJ

ĘC

IA: A

ND

RZE

J K

RA

SO

WS

KI; A

GA

TA J

AKU

BO

WS

KA;

MA

TER

IAŁY

PR

AS

OW

E

Jack&Jones/Peek&Cloppenburg, 379 zł



styl: okrycia wierzchnie

KURTKA

obro

nna

„WINTER IS COMING”. ZNASZ TO. WIĘC PRZYGOTUJ SIĘ DOBRZE. A DOBRAZIMOWA KURTKA TO TAKA, W KTÓREJ MOŻESZ SIĘ SCHOWAĆ. KTÓRA OBRONICIĘ NA CAŁEJ LINII. OTO NAJCIEKAWSZE PROPOZYCJE SEZONU.

Adidas,1149 zł

Cheap Monday, 789 zł

Only & Sons, 419,95 zł Medicine, 329 zł

Henri Lloyd, 1310 zł

WY

BÓ

R I

STY

LIZA

CJ

A: K

AS

IA F

OIT

, MO

NIK

A T

US

IŃS

KA,

OP

RA

CO

WA

NIE

: OLG

A W

IEC

HN

IK,

ZDJ

ĘC

IA: A

GA

TA J

AKU

BO

WS

KA; M

ATE

RIA

ŁY P

RA

SO

WE

KURTKA WRANGLER Z LINIIDENIM PERFORMANCE, 699 ZŁ

102_Kurtki_FG_j_m:Layout 1 2014-10-16 12:20

RE

KL

AM

A

Levi’s, 799 zł

Marc O’Polo, 1190 zł

Springfield, 499 zł

Troll, 299,99 zł

Timberland, 1199,99 zł

Timberland, 1299,99 zł

Top Secret, 299,99 zł Adidas, 1349 zł

Lee, 529 zł

zwróć uwagę na...WNĘTRZE. Jasne, kurtka powinna się dobrzeprezentować, ale naprawdę liczy się to, co ma w środku. A najlepiej, żebyłączyła odpowiedni wygląd (świetnie sprawdza się parka) z bogatymwnętrzem (tu niezawodny jest puch).

102_Kurtki_FG_j_m:Layout 1 2014-10-16 11:23

FER

RA

GA

MO+

ZAJRZYJ NA NASZ PROFIL /MAGAZYN.LOGO

Co mie siąc na na szym fa ce bo o ko wym pro fi lu znajdzie cie kil ka sty li za cji pro stoz wy bie gów. Laj kuj cie, oce niaj cie, ko men tuj -cie, kry ty kuj cie! Tę, któ ra zy ska wa sze naj -wię ksze uzna nie, na si sty li ści od two rząz ubrań do stęp nych w pol skich skle pach.

styl z wybiegu


ZDJ

ĘC

IA: P

AW

EŁ

KIS

ZKIE

L; M

AC

IEJ

ZIE

NKI

EW

ICZ;

IMA

XTR

EE

SWETERw chabrowymodcieniuzdecydowaniełatwiej znaleźćw sklepie niżtaki płaszcz. A warto tenmodny kolorpokazać! Digel, 319 zł

PŁASZCZKieszenie zamiastrękawiczek?Jeszcze można,korzystaj. Tommy Hilfiger,1699 zł

SPODNIEw kolorze o dwa tonyciemniejszymniż płaszcz. Medicine, 129,90 zł

BUTYjasne musząpoczekać dowiosny. Czas nacoś ciemniejszegoKazar, 519 zł

Modny jesiennypłaszcz to płaszczdwurzędowy, z szerokimkołnierzem i kieszeniami.Taki, w którymprzedewszystkimpoczujesz się swobodnie.

O ubrania w chabrowymkolorze w naszych sklepachwciąż trudno, mimo żena świecie w jesiennychkolekcjach ich nie brakuje.Bezpieczną alternatywąpozostają wciąż modnejesienne szarości.

STYLISTKARADZI

Na jesieńnajlepiej

sprawdzi siępłaszcz

dwurzędowy.

stylizacja Justyna Juszczak

TAKIEGO PŁASZCZA JAK W WASZYMULUBIONYM ZESTAWIE FERRAGAMO NIEUDAŁO SIĘ ZNALEŹĆ W POLSKICHSKLEPACH. ALE PODPOWIEMY WAM, JAKZ TEGO WYBRNĄĆ I NAWIĄZAĆ UBRANIEMDO STYLIZACJI EKSKLUZYWNEJ MARKI.

jesiennybłękit

104_Wybieg_FG_j_m:Layout 1 2014-10-15 16:39

s_105_32919228_Camel:Layout 1 2014-10-15 14:39

MARYNARKA. TO TEMAT NASZEJ LISTOPADOWEJ SESJI.JESIEŃ TO JEJ CZAS. ZANIM NA NASTĘPNE PÓŁ ROKUZAŁOŻYSZ ZIMOWĄ KURTKĘ, MOŻESZ NOSIĆ JĄ.NA BLUZĘ, NA KOSZULĘ, NA SŁOŃCE. NA JESIEŃ. ZAŁÓŻ MARYNARKĘ, ZANIM BĘDZIE ZA PÓŹNO.

zdjęcia Tamara Pieńko, stylizacja Monika Tusińskamake-up i fryzury Jola Stefańska, produkcja Dorota Sikorska

ZANIMBĘDZIE ZA PÓŹNO

stylowa sesja


106_sesja mody_FG_j_m:Layout 1 2014-10-16 17:07

PŁASZCZ, Blessus, 1550 złSZPILKI, Bayla, 329 zł

107świat według…

DŻINSY, BeJeans.pl,289 złKOSZULA, Recman, 139 złMARYNARKA, Próchnik,699 złKRAWAT, Strellson,219 złPASEK, Strellson,249 złOKULARY, Persol, 920 zł


SUKIENKA, COS, 380 złPŁASZCZ, Blessus,1550 zł

stylowa sesja


Bohaterem na szej se sji jest Patryk Mikiciuk, dziennikarz TVNprowadzący program „Legendy PRL”

i współprowadzący „Automaniaka”. Tej jesieni możesz też oglądać jego autorski program o samochodach

w filmach „Gwiazdy czterech kółek”.

MARYNARKA, Marc O’Polo, 1190 złKOSZULA, Move by Digel, 269 złSPODNIE, Pierre Cardin, 599 złPASEK, Strellson, 729 złOKULARY, IC Berlin, 1290 złZEGAREK, Aztorin/Apart, 740 zł


MARYNARKA, McNeal/Peek

& Cloppenburg,999 zł

SWETER, Tommy Hilfiger,

299 złSPODNIE,

Strellson, 599 złKOSZULA,

Top Secret, 99 złBUTY,

Primamoda, 499 zł



a na dodatek ...Sama marynarka

może sobie z listopadowym

chłodem nie poradzić. Dobierz

szal albo chustę - to nie tylko

praktyczne, ale i modne

rozwiązanie. Jesieńto złoty okres dla

dodatków.

+HIT sezonu

Nie bój się wzoru.Marynarka, nawet

jeśli zamiast kurtkisłuży ci za okrycie

wierzchnie, niemusi być śmiertel-

nie poważna.Modny kolor alboczerwona krata są

bardzo dobrymipomysłami

na jesień .


MARYNARKA, Centrum Mody Nadarzyn, 389 złKOSZULA, Bugatti, 295 złSPODNIE, Vistula, 349 złBUTY, Kazar, 449 złZEGAREK, Albert Riele/Apart,3840 złPOSZETKA, Rage Age, 179 złOKULARY, Persol, 920 zł

SUKIENKA, COS, 380 złSZPILKI, Bayla, 329 zł

MARYNARKA, Vistula,

899 złSWETER,

Lambert, 349 złPOSZETKA,

Rage Age, 179 złSPODNIE,

Pierre Cardin,529 zł

ZEGAREK, Albert Riele/Apart,

3840 zł


różne odcienie kroju Jesienna marynarkapowinna być przede wszystkim wygodna. Warto jednak urozmaicićsobie jesienną monotonięoryginalnością kroju,charakterystycznym detalem albo oryginalnymdodatkiem - takim jakchoćby muszka.


MARYNARKA, Pierre Cardin, 1090 złKOSZULA, F&F, 159 złSPODNIE, Vistula, 349 złMUSZKA, Recman, 35 złPASEK, Massimo Dutti,159 złBUTY, Gino Rossi, 429 zł

stylowa sesja


alkohole


Ja kie wi na są naj lep sze? Fran cu skie! – za krzyk -nie pol ski (i nie tyl ko) kon su ment. Wszyst kieba da nia wska zu ją, że to właś nie Fran cja jestwe dług na szych ro da ków oj czyz ną win naj lep -

szych. Szko puł w ty m, że część te go po glą du to ste re o typ...Szcze gó ło we ana li zy, któ re wy ko na łem na po trze by jed ne -go z mo ich pro jek tów, po ka za ły, że wi na fran cu skie szcze -gól nie lu bią oso by, któ re... o wi nie nie ma ją po ję cia i naj czę -ściej bio rą z pół ki co kol wiek.Nie zmie nia to fak tu, że Fran cja po da ro wa ła świa tu wie lepięk nych i ra dos nych win. Ko rzy sta jąc z oka zji, że dwa naj -wię ksze dy skon ty w jed nym cza sie fun du ją ofer tę win z Fran -cji, chcia łem po ka zać kil ka bu te lek, któ re nie od da ją ste re -o ty po we go ob ra zu Fran cji, za to od da ją wie le za wy da ne nanie zło tów ki!

FrancuskiSZYKFRANCUSKIE WINA POWAŻAMY WSZYSCY,JEDNAK PEWNIE NIERAZ KRZYWIŁEŚ SIĘ POTANIM BORDEAUX. WYBRAŁEM KILKABUTELEK, KTÓRE POKAŻĄ NIEOCZYWISTE– I NIEDROGIE! – OBLICZE FRANCJI.

tekst Gabriel Matwiejczyk

ZDJ

ĘC

IA: P

AW

EŁ

KIS

ZKIE

L; A

RC

HIW

UM

PR

YW

ATN

E

GABRIEL MATWIEJCZYKTwór ca naj po pu lar niej sze gopol skie go blo ga wi niar skie goDo trzech dych.pl, ser wi su Ko -cham ba bel ki.pl oraz pier wszejpol skiej apli ka cji mo bil nejpoma ga ją cej wy brać wi now skle pie. Uwiel bia wi no, alenie cier pi za nie prze pła cać.

�

3 DO LEK KIE GO OB IA DUL’ETANG DE SOL PIC PO UL DE PI NETCE NA: 19,99 złGDZIE: Bie dron kaOKA ZJA: ide al ny par tner dla rybi owo ców mo rza – wy traw nyi peł ny.Pic po ul to nie co za pom nia nyszczep z po łud nia Fran cji, cha -rak te ry zu ją cy się żwa wą kwa so -wo ścią, dzię ki cze mu wi na sąrześ kie i świe że, a jed no cześ niepeł ne i cie li ste. To nie jest roz -wod nio ny sok z cy try ny – to bar -dzo kształ tne wi no, któ re świet -nie wręcz za gra ze wszyst ki mima śla ny mi so sa mi, sma żo ny miry ba mi, sma żo nym kur cza kiem...Szczep ten roś nie nie mal napla żach Mo rza Śró dziem ne goi dzię ki tej bli sko ści przy jaźńz wszel kie go ro dza ju owo ca mimo rza jest sil na i obu stron na!

1 NA WIECZÓRGE WŰRZ TRA MI NER RE SER VE KOE NIG AOC AL SA CECE NA: 34,99 złGDZIE: LidlOKA ZJA: do lek kiej je sien nej sa -łat ki lub po pro stu do po pi ja niaw spo ko ju.Choć w no wej ofer cie Lidla jestpo nad 40 win z Fran cji – cie ka -wych jest kil ka. Oto jed noz nich. Je śli nie zna cie win z te -go szcze pu – to spot ka nie bę -dzie in try gu ją ce. Je śli zna cie– tym bar dziej! Bo wi no to nie -co in ne niż wię kszość ró ża nychge wü rzów. Ma ło tu lan dryn ko -wo-ró ża nej du cho ty, sło dyczteż ta ka jak by przy ga szo na. Zato wie le szy ku, kla sy i swo bo dy.A ja pro po nu ję do te go lek kąje sien ną sa łat kę lub też po pro -stu – chwi lę spo ko ju.

4 NA DO MÓW KĘSY RAH LES VI GNE RONSDE VAL LE ON AGP DRO MECE NA: 17,25 złGDZIE: Win ni ce.eu, ul. Lipowczana 6, WarszawaOKA ZJA: na im pre zę – so czy styowoc w wy da niu dla każ de go!Trze ba tę Fran cję po ko chać! Boda je nam i ta kie bu tel ki, jak tensy rah z po łud nia Fran cji, wy -szpe ra ny w skle pie niedalekowarszawskiego lotniska. Sto jątam na pa le tach kar to ny ta kichwin. Win, któ re gdy je otwo -rzysz, zni ka ją w tem pie nie malnie spo ty ka nym – szcze gól nie nado mów kach i im pre zach. Przyktó rych każ dy mla ska, cmo kai uśmie cha się. Da ją cych pro stąowo co wą ra dość, win, któ rechce się pić, któ re nie usy pia jązbyt wcześ nie ani nie znie chę -ca ją nie wta jem ni czo nych.

2 NA PRE ZENTCHAR LES THO MAS BE A U NECE NA: 67 złGDZIE: Vi no trio.plOKA ZJA: daj przy ja cie lo wi, niechsię za chwy ca. A ty z nim. Ba jecz ne wro ta do cu dow nejBur gun dii. To bu tel ka, w któ rejob łęd nie się za ko cha łem. Bogdy mo wa o ele gan cji i szy ku,w przy pad ku te go ge würz tra -mi ne ra mo że my już my ślećo naj wyż szej kla sie. Mi mo że wi -no dość ty po we, to jed nak z ta -ką fi ne zją wy ko na ne, z ta kimgu stem skro jo ne, że na wetprzez chwi lę nie żal wy da nych67 zł. To bur gund – wi no z re -gio nu ty le zna ne go, co i nie zro -zu mia łe go. Tu wi na nie są ta nie,za to są bar dzo in te re su ją ce,nie po wa lą mo cą i si łą, za toza sko czą kla są i wy twor no ścią.

1

2

3

4

�112_Wina_GF_K_j_m:Layout 1 2014-10-14 19:47

s_113_32947248_SOKOLOW:Layout 1 2014-10-15 14:40

GRZEGORZ ŁOPANOWSKI ZAPROSIŁ NAS DO SIEBIE NA ŚNIADANIE.MIAŁ POKAZAĆ, JAK ZROBIĆ PERFEKCYJNĄ JAJECZNICĘ, JEDNAK JAK NA PROWADZĄCEGO „TOP CHEFA” PRZYSTAŁO,ZAPREZENTOWAŁ, JAK PROSTE DANIE, JAKIM JEST SMAŻONE JAJO,ZAMIENIA SIĘ W KRÓLEWSKĄ POTRAWĘ.

tekst: Magdalena Rosłaniec


kuchnia

SZCZYPIORkocha się z jajecznicą �

GRZEGORZ ŁOPANOWSKIGo to wa nie to je go pa sja,taj ni ki tej sztu ki zgłę biał, pra cu jąc z Kur tem Schel le -rem, Ro ber tem So wą, Mo de stem Ama ro. To im (choć i wie lu in nym)za wdzię cza ku li nar nąwiedzę i pa sję. Od dwóch se zo nów pro wa -dzi „Top Che fa” w te le wi zjiPol sat. Jest au to rem pro -gra mu „Szko ła na wi del cu”skie ro wa ne go do szkółi przed szko li, ma ją ce go na ce lu po prawienie w nich ja kości od ży wia nia dzie ci.

114_Jajecznica_G_F_K_j_m:Layout 1 2014-10-15 18:00

�


JAK USMA ŻYĆ JA JECZ NI CĘKROK PO KROKU

Zrobieniejajecznicy to sztuka, którą warto posiąść, ale niewarto na tym poprzestać.Smażone jajka lubią dodatki. Oto kilka zestawów, które tworząnaprawdę ciekawe kompozycje:1. wędzony łosoś + kapary

+ kwaśna śmietana2. czosnek + cebula + ser

pleśniowy + natka pietruszki3. parmezan + suszone pomidory

+ oliwki4. speck (czyt. szpek) + pieczarki

+ po mi dor ki kok tajlowe + szczy pior – mo ja ulu bio nawariacja.

Zro bie nie jej jest pro ste, ale pa mię -taj, by do dat ko we skład ni ki sma żyćod dziel nie. Jeś łi nie je steś w sta nieza pa no wać jed no cześ nie naddwo ma pal ni ka mi, naj pierw pod -smaż do dat ki, po tem zrób ja jecz -ni cę. Po łącz wszyst ko i po sypszczy pio rem lub ko len drą. Po le cam!

Test świeżości jajka. W sklepie raczej ciężko to ocenić, ale zanim dodasz jajo do potrawy, wybij je na talerzyk. Jeśli biało jest rzadkiei rozpływa się po naczyniu, wyraźnie oddzielając się od żółtka, znaczy nieświeże. Świeże jajo jest zwarte i jędrne, białko wyraźnie trzyma się żółtka,tworząc nad nim delikatną powłokę.

DO ZROBIENIA PROSTEJ JAJECZNICYPOTRZEBUJESZ JEDYNIE JAJI MASŁA. DLACZEGO MASŁO? TYLKOONO NADAJE POTRAWIE KREMOWY,ŚMIETANKOWY SMAK.

1 Jaja rozbij do miseczki, by w łatwy sposób pozbyć

się ewentualnych skorupek.

2Rozpuść w rondelku masło.

3Wlej jaja na rozgrzany tłuszczi delikatnie mieszaj drewnianą

albo syli ko no wą szpa tułką.

4Smażąc, uważaj, by niewysuszyć jajecznicy. Dobrym

sposobem regulacji temperaturysmażenia jest zestawianie garnka z palnika.

5Na koniec smażenia dodajodrobinę zimnego masła,

by wzmocnić śmietanowy smak,przypraw solą morską i świeżozmielonym pieprzem.ZDJ

ĘC

IA: M

ICH

AŁ

MU

TOR

; AG

ATA

JA

KUB

OW

SKA

Doświadczeni kucharze (jurorzy, uczestnicy i prowadzący) z drugiej edycjiprogramu „Top Chef ” telewizji Polsat proponują praktyczne przepisy naoryginalne i smaczne potrawy oraz radzą, jak doskonalić swój warsztatkulinarny. „Gotuj jak Top Chef ” już w księgarniach.

114_Jajecznica_G_F_K_j_m:Layout 1 2014-10-15 18:01


pielęgnacja

NIGDY NIE WIADOMO, W JAKIM WIEKU SIĘ POJAWII JAK DUŻO CZASU UPŁYNIE, ZANIM SAMOISTNIEZNIKNIE. ZAMIAST WIĘC BEZCZYNNIE CZEKAĆ,RYZYKUJĄC POWSTANIE POWIKŁAŃ, SZUKAJPOMOCY U DERMATOLOGA.

tekst Dorota Szadkowska konsultacja DR N. MED. Małgorzata Maj,

DERMATOLOG Z GABINETU „SPECJALIŚCI DERMATOLODZY” W WARSZAWIE

Gwiżdż naPRYSZCZ

NA TE MAT TRĄ DZI KU KRĄ ŻY WIE LEMI TÓW. OTO CA ŁA PRAW DA O TEJTRUD NEJ, NIE U STĘ PLI WEJ I NA WRA CA -JĄ CEJ CHO RO BIE.

1Trą dzik zwy kły to cho ro ba na sto lat -ków i mło dych lu dzi oraz osób w doj -

rza łym wie ku. We dług ba dań prof. Al ber -ta Klig ma na zde cy do wa na wię kszośćlu dzi ma przy naj mniej raz w ży ciuobjawy trą dzi ku. Trą dzik zwy kły osóbdorosłych (po 25. ro ku ży cia) do ty czyok. 40 proc. męż czyzn.

2Ob ja wy trą dzi ku (za skór ni ki, grud kii krost ki) wy ma ga ją za wsze kon sul -

ta cji der ma to lo ga. Ła god na po stać cho ro -by, tzw. trą dzik za skór ni ko wy (za skór ni kiotwar te – czar ne „krop ki”, i zam knię te– drob ne, bia łe zmia ny skór ne), mo żeustą pić po pew nym cza sie sa mo ist nie.

3Przy nie du żym na si le niu cho ro by– za nim udasz się do le ka rza – mo -

żesz sto so wać der mo kos me ty ki zespecjalnymi skład ni ka mi, które wpły wa jąna pra cę gru czo łów ło jo wych, przej ścio wozmniej sza jąc ło jo tok oraz złusz cza ją zro -go wa cia ły na skó rek i zmniejszają liczbęza skór ni ków. Na co dzień wska za ne jestuży wa nie lek kich, nie tłu stych emul sji lubkre mów nawilżających, a do oczysz cza -nia skó ry specjalnych preparatów.

4Nie zwle kaj z pod ję ciem le cze niacięż kiej po sta ci trą dzi ku – uni k niesz

szpe cą cych po wi kłań cho ro by (prze bar -wień, blizn). Za a wan so wa ny trą dzik wy -wo łu je w or ga niz mie stan za pal ny, któ rytrwa jąc la ta mi, mo że sprzy jać roz wo jo wita kich cho rób, jak zes pół me ta bo licz ny,cho ro ba nie do krwien na ser ca, cu krzy ca,czy nad ciś nie nie tęt ni cze.

5Ło jo to ko wej skó ry nie wol no sil nieod tłusz czać, np. to ni kiem al ko ho lo -

wym. Przy no si to od wrot ny sku tek. Skó rę na le ży na wil żać, co zmniej sza wy dzie la nie se bum. Przy jed no czes nymsto so wa niu kos me ty ków an ty trą dzi ko -wych i le ków (ze wnętrz nych lub do ust -nychj) ich działanie może się zdub lo wać– skó ra sta je się ścią gnię ta, prze su szo na,pod raż nio na i pie ką ca.

6Na pod sta wie prze pro wa dzo nychba dań stwier dzo no, że trą dzik mo że

za o strzać cze ko la da, ostre przy pra wyi na biał. Osta t nie ba da nia ame ry kań skiedo wo dzą, że na roz wój cho ro by mo żemieć wpływ mle ko (zwłasz cza od tłusz -czo ne!) i po tra wy z wy so kim in dek semgli ke micz nym (np. buł ki, ryż, pi wo, chip sy,płat ki ku ku ry dzia ne). Wy so ki po ziominsu li ny po bu dza pro duk cję an dro ge nów,któ re z ko lei zwię ksza ją ilość wy dzie la ne -go se bum.

7W ak tyw nej fa zie trą dzi ku uni kajpe e lin gów z ostry mi dro bin ka mi,

któ re uszka dza ją na skó rek i mo gą nasi -lać zmia ny za pal ne. Nie „wy ci skaj” gru -dek i krost, bo możesz uszkodzićnaskórek i w efekcie powstaną blizny. Nie opa laj się – choć pod wpły wem słoń cawy kwi ty szyb ko zni ka ją, to je sie nią trą -dzik mo że po wró cić w jesz cze wię kszymna si le niu.

8Oso by z trą dzi kiem by wa ją źle po -strze ga ne w spo łe czeń stwie, oce nia -

ne ja ko nie śmia łe, sa mot ne, za nied ba neczy zam knię te w so bie. Ba da nia po ka zu -ją, że lu dzie z trą dzi kiem czę ściej bo ry ka -ją się z bez ro bo ciem – są mniej sku tecz niw zna le zie niu pra cy i są nie chęt nie za -trud nia ni. Trą dzik sprzy ja ob ni że niu na -stro ju i rzu tu je na gor sze re la cje z oto cze -niem.

9Mi mo licz nych do stęp nych me todle cze nia trą dzi ku nie za wsze ła two

się po zbyć, ale jest to możliwe i w większości przypadków się udaje. Le cze nie by wa nie sku tecz ne, je śli za koń -czy ło się zbyt wcześ nie, np. w przy pad kudo ust nej te ra pii po chod ną wi ta mi ny A(izo tre ti no i ną). Trą dzik mo że na wró cićzwłasz cza u osób z za bu rze nia mi hor mo -nal ny mi. Za o strza ją go, a na wet wy wo łu -ją nie któ re le ki.

Pod sta wą pie lę gna cji jest do kład ne oczysz cza nie skó ry ra no i wie czo rem ła god ny mi pre pa ra ta mi, któ re nie na ru -sza ją war stwy ochron nej (hy dro li pi do wej) skó ry. Naj lep sze są syn de ty i że le do my cia. Syn det to tzw. my dłobez my dła, syn te tycz ny de ter gent za wie ra ją cy sub stan cje po wierz chnio wo czyn ne i emo lien ty (skład ni ki na tłusz cza ją -co-ła go dzą ce). Syn det nie na ru sza na tu ral nej ba rie ryochron nej skó ry i ła two się zmy wa. Ma bar dziej kwaś ny od czyn niż kla sycz ne my dło, dla te go jest le piej to le ro wa nyprzez wraż li wą trą dzi ko wą skó rę.Że le do my cia dzia ła ją prze ciw za pal nie, bak te rio bój czo,nor ma li zu ją wy dzie la nie ło ju. Do dat ko wo moż na prze cie rać skó rę pły nem mi ce lar nym,któ ry de li kat nie ją oczysz cza, dzia ła ko ją co i prze ciw za pal -nie a także na wil ża.

Bar wa Siar ko wa,BAR WA, siar ko wemy dło an ty bak te -ryj ne z wa ze li nąi gli ce ry ną;100 g/7,30 zł

Cle a nan ce, AVE NE, żel oczysz cza ją cydo twa rzy; 200 ml/33 zł(w ap te kach)

Nor mac ne Pre -ven ti, DER ME DIC,an ty bak te ryj ny żel do my cia; 200 ml/25 zł(w ap te kach)

żele, syndety, płyny

10 rzeczy, które warto wiedzieć o trądziku

ZDJ

ĘC

IA: P

AW

EŁ

KIS

ZKIE

L; A

RC

HIW

UM

PR

YW

ATN

E;

MA

TER

IAŁY

PR

AS

OW

E

116_Tradzik_FG_j_m:Layout 1 2014-10-16 11:38


Jakie zabiegi mogą wykonaćmężczyźni w celuzlikwidowania bliznpotrądzikowych?

Dr Krzysztof MirackiKlinika BeautymeD, beautymed.com.pl W zależności od wielkości i głębokości blizndobiera się od po wied ni za bieg. Do lik wi da cji głę bo kich zmian sto su je sięla ser Pa lo mar ICON z gło wi cą Lux1540,któ ry nie uszka dza jąc po wierz chni na skór -ka, do cie ra do głę bo kich warstw skó ry,nisz czy nie pra wi dło we tkan ki bliz ny

i co naj waż niej sze, po bu dza pro ce sy re ge ne ra cyj ne, dzię kiktó rym po wsta ją no we włók na ko la ge no we i ela sty no weod na wia ją ce wy gląd skó ry. Wi docz ne efek ty da je le cze niew se rii min. 2-3 za bie gów, każ dy kosz tu je 1500 zł.W bar dzo po dob ny spo sób dzia ła za bieg IN FI NI, czy li ig ło -wy ter mo lif ting z wy ko rzy sta niem fa li wy so kiej czę stot li wo -ści RF. Jed nak tu za miast mi kro wią zek la se ro wych do głę -bo kich warstw skó ry do cie ra ją fa le ra dio we. W re zul ta ciepo wsta ją pun kty prze grza nia i ko a gu la cji, do pro wa dza jącdo pre cy zyj ne go usu nię cia nie pra wi dło wej tkan ki. W wy ni kuna tu ral nej re ak cji ustro ju po bu dza się pro ces wy twa rza niano wych włó kien ko la ge no wych, a skó ra od zy sku je jed no li tywy gląd. W tym przy pad ku rów nież po trzeb ne są 2-3 za bie gi, każ dy kosz tu je 1500 zł. Po obydwu za bie gach za u wa żal ne są ko rzyst nezmia ny. Nie mniej u osób z bar dzo na si lo nym prob le -mem ko niecz ne mo że być wy ko na nie wię kszej licz byza bie gów. Aby wzmoc nić ich efek ty, po wy ko na niuza le ca nej se rii, war to sto so wać pe e lin gi: frak cyj ny la -se ro wy al bo che micz ny z wy ko rzy sta niem na tu ral -nych kwa sów or ga nicz nych. Oba ma ją na ce lu złusz -cze nie na skór ka i odbudowę nowego. Pe e lin gikosz tu ją od 120 do 550 zł.

Bar wa Siar ko wa,BAR WA, to nik an ty bak te ryj -ny z siar ką; 200 ml/13 zł

CetaphilDermaControl,GALDERMA,pianka do mycia;237 ml/46 zł(w aptekach)

In ten se Anti Acne5w1, UNDERTWEN TY, pre pa ratoczysz czająco- -złuszczający; 150 ml/18,99 zł

Trądzik, PHAR MA -CE RIS, oczysz cza -ją cy płyn bak te rio -sta tycz ny; 190 ml/28,90 zł

Ac ne To ner, NO -VAC LE AR, oczysz -cza ją cy i ła go dzą cyto nik do twa rzy;200 ml/12,90 zł

On ly for Men Su -per Mat, BIE LEN -DA, Żel na wil ża ją cyprze ciw błysz cze -niu się skó ry;50 ml/13 zł

Cre me Pu ri fian te,PAY OT, krem głę bo kooczysz cza ją cy i matujący;50 ml/139 zł

Cle a nan ce Ex pert,AVE NE, emul sjaan ty bak te ryj nai prze ciw za pal na,ma tu je skó rę; 40 ml/65 zł(w ap te kach)

Pur ri tin, IWO STIN,ak tyw ny krem eli -mi nu ją cy nie do -sko na ło ści; 40 ml/30 zł

(w ap te kach)

Skó ra trą dzi ko wa wy ma ga pie lę gna cjilek ki mi, nie tłu sty mi emul sja mi lub kre -ma mi za wie ra ją cymi po chod ne wi ta -mi ny A, kwas sa li cy lo wy, mi gda ło wy i gli ko lo wy. Zmniej sza ją one ilość za -skór ni ków i ło jo tok, złusz cza ją zro go -wa cia ły na skó rek. Nie któ re wy cią gi ro -ślin ne czy związ ki mi ne ral ne dzia ła jąan ty bak te ryj nie, re gu lu ją pra cę gru -czo łów ło jo wych, zmniej sza jąc wy dzie -la nie se bum, np. eks trakty z ty mian ku,roz ma ry nu i blusz czu, ole jek z drze waher ba cia ne go, a także siar ka, cynk.W kre mach znaj du ją się też skład ni kina wil ża ją ce (np. gli ce ry na), ła go dzą ce,(np. D–Pan the nol) i ma tu ją ce.

Ca re&Con trol, SO RAYA, żel domy cia twa rzy o ce rze trą dzi ko wej; 140 ml/10,99 zł

Sto su je się je po do kład nym umy ciu skó ry wła ści wymśrod kiem z wo dą, prze cie ra jąc ją zwil żo nym wa ci kiem. To ni ki oczysz cza ją i zwę ża ją po ry, re gu lu ją pra cę gru czo łówło jo wych, za po bie ga ją po wsta wa niu za skór ni ków oraz ko jąpod raż nie nia i za czer wie nie nia.

ton

iki

kremy

Profesjonalne zabiegi to najbardziej skuteczna metodalikwidacji śladów potrądzikowych. Jako kurację uzupełniającą warto stosowaćodpowiednie kosmetyki. Na przykład preparaty z linii Pure White marki Eisenberg. Koncentrat bardzoskutecznie i szybko likwiduje plamy potrądzikowe,nawilża i sprawia, że skóra ma jednolity koloryt. Eisenberg, Correcteur Lumière, 499 zł

116_Tradzik_FG_j_m:Layout 1 2014-10-16 11:53

drzewostandrzewostanTAK JAK DRZEWA SĄ SYMBOLEM STAŁOŚCI, DŁUGOWIECZNOŚCII MOCY, TAK POZYSKANE Z NICH OLEJKI W PEŁNI ODDAJĄ ICH CHARAKTER. CIEPŁE, ZMYSŁOWE NUTY SĄ BAZĄNAJLEPSZYCH MĘSKICH ZAPACHÓW. OTO NAJLEPSZE NASZYMZDANIEM KOMPOZYCJE OSTATNICH LAT.


zapachy

1

2

3

4

5

drzewostanTAK JAK DRZEWA SĄ SYMBOLEM STAŁOŚCI, DŁUGOWIECZNOŚCII MOCY, TAK POZYSKANE Z NICH OLEJKI W PEŁNI ODDAJĄ ICH CHARAKTER. CIEPŁE, ZMYSŁOWE NUTY SĄ BAZĄNAJLEPSZYCH MĘSKICH ZAPACHÓW. OTO NAJCIEKAWSZENASZYM ZDANIEM KOMPOZYCJE OSTATNICH LAT.

118_Zapachy_FG_vK_j_m:Layout 1 2014-10-15 18:53


6

8

1. GU ER LA IN HOM ME L’Eau Bo i see

We ti wer od mie nia ny przez wszyst -kie przy pad ki, w ogrom nych,

wręcz przed aw ko wa nych ilo ściach,to znak roz poz naw czy te go za pa -chu. Ale za wsze, jak u Gu er la ina

– w ele gan ckim sty lu. Intensywnakom po zy cja daje wrażenie

bogactwa i luksusu. Za pach otwie -ra ją świe że nu ty cy tru so we, po któ -

rych do cho dzą do gło su mię ta, ge ra nium i rum, W głę bi we ti wer

ła god nie je, łą cząc się z bia łym piż mem.

Wo da to a le to wa, 80 ml/326 zł

2.THIER RY MU GLER A* Men Pu re Wo od

Naj no wszy śmia ły pro jekt kul to we goza pa chu A*Men to nie la da grat ka

dla fa nów nie ba nal ne go twór cyper fum. Orien tal no-drzew ną kom -

po zy cję, za in spi ro wa ną da ra mi la su,two rzą nu ty ce dru, cy pry sa i mchów

oraz aro ma tycz ne wo nie ka wy,wani lii i pa czu li. Sil nie podniecajacymiks, praw dzi wa kwin te sen cja uwo -dze nia w naj lep szym mę skim sty lu.

Wo da to a le to wa, 100 ml/268 zł (w per fu me riach

Sep ho ra, edy cja li mi to wa na)

3. L’OC CI TA NE EN PRO VEN CE Ca de

Kto nie lu bi za pa chu ja łow ca? Ten bo ga ty aro mat obec ny w pi -

kan tnym, drzew nym za pa chu Ca deprzy wo łu je na myśl kra jo bra zy sło -necz ne go Gar ri gue w po łud nio wej

Fran cji. Gór ne nu ty ber ga mot kii drze wa po ma rań czo we go pro wa -dzą do drew na ce dro we go i ró żo -we go pie przu, obec nych w nu cie

ser ca. Wo da to a le to wa, 100 ml/195 zł

4. BUR BER RY The Be at for Men

Nie ma to jak ele gan cja z odro bi nąnon sza lan cji w no wo czes nym

wy da niu. Je śli je steś kre a tyw nymin dy wi du a li stą, spo do ba ci się ten

świe ży, drzew ny za pach. Kom po zy -cję otwie ra ją nu ty ce dra tu (cy trus),

ustę pu jąc po chwi li dym nej wo nidrze wa skó rza ne go. Kon tra stu jeono z we ti we rem i liś ćmi fioł ka,

pod kre ślo ny mi ko rzen nym czar nympie przem.

Wo da to a le to wa, 30 ml/185 zł, 50 ml/235 zł,

100 ml/330 zł

5. DIORHom me Par fum

Je śli po nad wszyst ko ce nisz wy sub li mo wa ną, ele gan cką kla sy kę,się gnij po naj no wszą wer sję za pa -chu z li nii Dior Hom me. Szla chet nenu ty iry sa z To ska nii, ró ży, drew nasan da ło we go ze Sri Lan ki, akor duskó rza ne go spo ty ka ją się z drze -

wem ce dro wym. Wy ra fi no wa na i wy so ka ja kość,

na wy jąt ko wy wie czór! Wo da per fu mo wa na,

75 ml/429 zł

6. Mo61Boisee

Gotowa drzewna mieszanka, w skład której wchodzą między

innymi ciepłe drzewo sandałowe,mech dębowy i ambra. Gotowemieszanki jak również własne

kompozycje dostępne są w perfumerii Mo61 w dwóch

cenach: 30 ml/149 zł, 50 ml/219 zł

7. CAR VENVe ti ver

Kom po zy cja z 1957 r. to pierw szy naświe cie za pach wy ko rzy stu ją cy bo -gac two we ti we ru. Za pach bar dzo

mę ski, drzew ny, wy ra fi no wa ny. Dziśprze ży wa swój re ne sans, w no wej

od sło nie, cią gle z tą sa mą for mu łą.Two rzą ją cy tru so we nu ty grejpfru ta,po ma rań czy, ber ga mot ki, tra wy cy -

try no wej oraz ak cen ty kwia tu po ma -rań czy, la wen dy, ge ra nium i gał ki

musz ka to ło wej w nu cie ser ca. Na zmy sło wą głę bię kom po zy cji

skła da się we ti wer wraz z drze wemsan da ło wym, ce drem i bez no i ną. Wo da to a le to wa, 50 ml/269 zł,

100 ml/359 zł(w per fu me riach Sep ho ra).

8. BVLGA RIMan Ex tre me

Je śli po szu ku jesz eks tre mal niemoc nych wra żeń, nie oprzesz się te -mu za pa cho wi. Fir mo wa ny twa rząEri ca Ba ny, ak to ra zna ne go z moc -

nych ról i pa sji do wy ści góworaz mo to ry za cji, jest rów nie jak onnie kon wen cjo nal ny i cha ryz ma tycz -ny. Pier wsze nu ty na le żą do ber ga -mot ki, ró żo we go grejpfru ta i so ku

z kak tu sa. W nu cie ser ca do łą cza jąaro ma tycz ne nu ty bia łej fre zji, kar -da mo nu i mi ne ral nej am bry, a głę -bię two rzą drze wo bal sa, we ti wer

i ben zoes. Wo da to a le to wa, 60 ml/269 zł, 100 ml/355 zł

OP

RA

CO

WA

NIE

: DO

RO

TA S

ZA

DK

OW

SK

A, M

AG

DA

LEN

A R

OS

ŁAN

IEC

ZD

JĘ

CIA

: AN

DR

ZE

J K

RA

SO

WS

KI;

PA

WE

Ł K

ISZ

KIE

L S

TYLI

ZA

CJ

A: K

ING

A P

AC

YG

A

7

Monika Zagajska i Michał Jeger blisko rok temu na jednej z modniejszychwarszawskich ulic – Mokotowskiej – otworzyli perfumerię Mo61 Perfume Lab,w której możesz pod okiem, a właściwie nosem, specjalisty zrobić własnąkompozycję zapachową, słowem stworzyć perfumy. Bazy oraz poszczególne

nuty zapachowe przyjeżdżają do warszawskiego butiku prosto z Grasse – mekki świata perfum. Podczas rozmowy z Michałem i Moniką wyszło na jaw, że ich ulubione składniki pochodząwłaśnie z rodziny drzewnych. Zapytaliśmy ich o najciekawsze ich zdaniem aromaty. – Moją ulubioną wonią z tej grupy jest zapach drzewa cedrowego z wyraźnie zadymioną nutą. Pięknie łączy sięz kadzidłem i ambrą – mówi Michał. – Chętnie pracujemy również z drzewem sandałowym, jałowcem, mirrą,olibanum czy bardzo modną w perfumiarstwie niszowym żywicą agarowa-oud – dodaje Monika. Wszystkiedrzewne olejki pozyskiw ane z kory lub żywic dodają perfumom ciepła, delikatnej słodyczy i pięknie komponująsię z naturalnym zapachem skóry, długo utrzymując woń. Dodatkowo na przykład żywica agarowa ma działanieantydepresyjne. Warto więc znaleźć swój ulubiony zapach, który codziennie poprawia samopoczucie.

na miaręCZAS NAZAPACH

118_Zapachy_FG_vK_j_m:Layout 1 2014-10-15 18:54


seks

AJ, HENTAIPodniecają mnie japońskie kreskówki hentai.Czy jestem niedojrzałyemocjonalnie? Za dużo bajekza młodu? Chciałbym zaproponowaćdziewczynie, żeby oglądała wspólnie ze mną,ale boję się, że uzna mnie za wykolejeńca.

Kamil

Hen tai słu żą do te go, że by po bu dzać, pod nie cać,

towa rzy szą ma stur ba cji. Sa mo sło wo zna czy:

„per wer sja”, „per wer syj ny po pęd sek su al ny” – coś

w tym kie run ku. To nie są dzie cię ce kre sków ki.

To sztu ka współ czes na, za ko rze nio na w sa mu raj -

skiej sztu ce ko cha nia. Dla ja poń skie go od bior cy by wa pod nie ca -

ją ca na róż ne spo so by. W dzi siej szych cza sach wzor ce kul tu ro we

– ki no, te le wi zja, in ter net – się mie sza ją. Czy dla two jej dziew czy -

ny sta ną się moż li we do za ak cep to wa nia lub rów nie po bu dza ją ce

jak dla cie bie – trud no wy ro ko wać. Mo że dojść do wnio sku, że to

ja kiś ro dzaj no wej de wia cji. Je śli jest lek ko ma so chi stycz na lub

lubi za ba wy w uleg łość, mo że uznać, że to ele ment gry.

Hen tai są bru tal ne. Ko bie ty w nich przyj mu ją uleg łe po zy cje, są

po ni ża ne. Na ogół moż na zo ba czyć, że są z te go za do wo lo ne, ból

je pod nie ca, lecz zda rza się, że cier pią i je dy nie ry sun ko wy męż -

czyz na do zna je za do wo le nia. Ma mocny, do kład nie po ka za ny

orgazm, bo oka zał się sil niej szy. To rów nież od bi cie ja poń skich

oby cza jów. Na wet i dziś mąż idzie tam przo dem, żo na za nim.

W restau racjach są miej sca zwy cza jo wo za re zer wo wa ne tyl ko dla

fa ce tów. A jed no cześ nie Ja pon ki pra cu ją (choć rzad ko zda rza się

ko bie ta dy rek tor), jeż dżą sa me po ca łym świe cie, ma ją włas ne pie -

nią dze i nie są tak bez względ nie od da ne w rę ce sam ca, jak kie dyś.

Choć na dal mu szą być uprzej me, uśmiech nię te w każ dej sy tu a cji

i grzecz ne.

Hen tai to dzi ki seks, du żo wy dzie lin, krew, na kład ki na czło nek,

nie tyl ko słu żą ce do jego op tycz ne go po wię ksze nia, ale tak skon -

stru o wa ne, że by za dać kobiecie ból. Hentai to spo sób na od re a go -

wa nie stre sów dnia, daw ka mo cy i po wrót do tra dy cji na pla nie fan -

ta zji. Ty le że w zu peł nie no wym opa ko wa niu, bo prze cież

wzbu dza nie pod nie ce nia ma rów nież, oprócz fi zjo lo gicz ne go,

tekst Maja Koniczyna rysunek Olaf Ciszak

kontekst kul tu ro wy, zwią za ny z tzw. du chem cza su. Styl ubie ra nia

bohaterów, spo sób ich ry so wa nia... Ja poń czyk oglą da jąc hen tai,

wi dzi więc co in ne go niż Eu ro pej czyk, ale dla obu – choć z róż -

nych po wo dów – mo że to być po bu dza ją ce. Po to jest ro bio ne!

Nato miast je śli masz się mar twić o swo je pod nie ce nie przy oglą -

da niu cze goś, co ewi den tnie słu ży do po bu dza nia sek su al ne go...

To po wi nie neś się ra czej za sta no wić, dla cze go pod nie ca ją cię bru -

tal ne sce ny prze mo cy sek su al nej. Bo prze cież kre skó wek ero tycz -

nych jest mnó stwo, naj róż niej szych. Ry ty na skal ne, pła sko rzeź by

na hin du skich świą ty niach, ilu stra cje po ka zu ją ce, jak się ko cha li bo -

go wie... A je śli aku rat je steś mi łoś ni kiem Kra ju Kwit ną cej Wiś ni,

to wiedz, że w daw nych cza sach pan na mło da wno si ła w po sa gu

zwo je ilu stru ją ce sztu kę ko cha nia. Po wię kszo ne szcze gó ły ana to -

micz ne – wy ol brzy mio ne człon ki, sro my, łech ta czki, po zy cje, tech -

ni ki po bu dza nia. Spe cy ficz ny, wy łącz nie ry sun ko wy, w do dat ku

pry wat ny pod ręcz nik ars aman di, któ ry miał do dat ko wo słu żyć

roz pa la niu na mięt no ści w ra zie kło po tów w sy pial ni. Po je dyn cze

eg zem pla rze za cho wa ły się do dziś. Jest jesz cze bar dziej „ma in -

streamo we” ero tycz ne ani me zwa ne „ec chi”. Al bo „ha rem”, ilu stru -

ją ce roz kosz męż czyz ny z wie lo ma ko bie ta mi jed no cześ nie. Na wia -

sem mó wiąc, to je den z naj częst szych te ma tów daw nych szty chów

ja poń skich.

I w koń cu: zda rza się, że czło wiek w trak cie pier wsze go do świad -

cze nia sek su al ne go fik su je się na róż nych oko licz no ściach, któ re tej

roz ko szy to wa rzy szą. Za pach, mu zy ka, okre ślo na tech ni ka, ja kiś spe -

cy ficz ny bo dziec. Mog ło ci się więc – róż ne przy pad ki się zda rza -

ją – przy tra fić ta kie za fik so wa nie i w ra mach tzw. pra wa pierw szych

po łą czeń aku rat ja poń ska kre sków ka bę dzie przez ja kiś czas wyzwa -

lać w two im or ga niz mie ob ja wy po bu dze nia. Ale to rów nież spra -

wa do ro słe go, a nie dziec ka.

Eroge O ile japońskie kreskówki, także te o zabarwieniu erotycznym czy pornograficznym, są dobrze znane „cywilizacjiZachodu”, o tyle gry wideo pozostają obce masowej kulturze. Tymczasem eroge to ważna gałąź tamtejszego przemysłurozrywkowego. Oczywiście genitalia – podobnie jak w japońskich filmach porno – zgodnie z literą prawa są rozpikselowane.

120_Sex_GF_vK_j_m:Layout 1 2014-10-14 11:16

s_121_32937604_Bioxine:Layout 1 2014-10-15 14:40

życie: instrukcja obsługi


królem wieczoruJak być

KRÓLEM WIECZORU MOŻESZ ZOSTAĆ WSZĘDZIE, NIE TYLKO W LAS VEGAS. I TO NIE TAKIMZ PAPIEROWĄ KORONĄ, ALE KIMŚ, KOGO BĘDĄ POŻĄDAĆ NIEWIASTY I NIENAWIDZIĆMĘŻCZYŹNI. PRZEZ ZAZDROŚĆ OCZYWIŚCIE.

tekst Piotr Mieśnik

Angelika (25 lat)- W sto łecz nych klu bach czę sto wi du jęgrup ki fa ce tów, któ rzy ra zem wy szli namia sto. Po pi su ją się przed so bą, alerzad ko któ ry po tra fi za im po no wać ko -bie tom. Nie o ilość wy pi te go al ko ho luprze cież cho dzi.Na ja kie go fa ce ta zwró ci łabym uwa gę?Do brze ubra ne go, ale nie wy stro jo ne gobar dziej niż ja. Na pew ne go sie bie, zde -cy do wa ne go, któ ry umie zro bić pierw -szy krok i za pom nieć choć by na chwi lęo swo ich ko le gach.

Dominik (34 lata) - Wyj ście z kum pla mi koń czy się dlamnie tak sa mo: chcę się po pi sać, alewle wa nie w sie bie hek to li trów al ko ho -lu po wo du je, że za wsze z im prez wra -cam sam, mi mo że mia łem plan wy -bra nia się na pod ryw.

1Za cznij cie u cie bieZa proś kum pli na bi for. Tak,

wie my – naj le piej im pre zo waću ko goś: nie trze ba po tem sprzą -tać. Ale nie tym ra zem. U sie biew do mu bę dziesz czuć się pew -nie, to ty bę dziesz prze wo dził.Dzię ki te mu, po przez me to dę tzw.fak tów do ko na nych, nie mal żez au to ma tu po ka żesz kum plom,kto te go dnia roz da je kar ty. Ja kogos po darz okre ślisz za sa dy gry.Po za tym ja ko gos po darz usta -lasz li stę go ści. Do bierz ich tak,abyś póź niej nie mu siał się mar -twić, że mię dzy ni mi doj dzie dokłót ni lub też zdes pe ro wa ny sin -giel po rwie ci pod pi te już to wa -rzy stwa do ta nie go klu bu zestip ti zem.

2Drin ki, nie wód kaNie je steś my dzieć mi, ko bie -

ty, któ re nas in te re su ją, nie sąpen sjo na r ka mi, więc bądź myszcze rzy: z im pre zo wa niem łą czysię al ko hol. Cza sem na wet mo rzeal ko ho lu. Co zro bić, że by wie czórw tym mo rzu nie za to nął? Po -wta rza my jak man trę: mu sisz sięprzy go to wać. Zjedz tłu sto, re zy -gnu jąc z wę glo wo da nów. Mo żeszsię też wspo móc far ma ce u ty ka -mi, któ re przy spie sza ją roz kładal ko ho lu w or ga niz mie. I jesz czejed na zło ta za sa da: pij du żo nie -ga zo wa nej wo dy. Me la nie Lem nios, z Best EventsLA, ko bie ta od po wie dzial na zaroz krę ca nie im prez P Did die go,ra dzi, że by w do mu ja ko star te ry

po da wać lek kie drin ki (np. le mo -nia dę z wód ką). Je śli za cznie cieod cze goś moc niej sze go, ist nie jenie bez pie czeń stwo, że te go dniajuż nie wy ru szy cie w bój.

3Ty wy bie rasz lo kalPrze jmij ini cja ty wę. – Je śli

bra ku je ci śmia ło ści, spró buj*popro stu wcie lić się w ro lę ko goś,kim chciał byś być – prze ko nu jeIza be la Kiel czyk, psy cho log. Tak,wie my: każ dy chce iść gdzie in -dziej i każ dy właś nie swój po mysłuwa ża za naj lep szy. Zno wu kła niasię me to da fak tów do ko na nych: toty za mów tak sów ki i po wiedzkie row com, do kąd je dzie cie.

4Strzeż się po kus„Ty le jest róż nych po kus,

strasz nie du żo, jak się im

wszyst kim nie dać – bar dzotrud no” – śpie wał kie dyś zeznaw stwem te ma tu Ku ba Sien -kie wicz. I rze czy wi ście: są po ku -sy, któ rym mo żesz, a na wet po -wi nie neś ulec (blon dyn kaw mi ni), ale są też ta kie, któ rymmu sisz po wie dzieć sta now cze„nie”. Bo wszyst kie roz ryw ko wewie czo ry ma ją swo je ju tra...Ni gdy:- nie bierz kar ty kre dy to wej.Określ bud żet i się go trzy -maj. Nie chcesz skoń czyćwie czo ru z ko mor ni kiem nakar ku za szam pa na w Co co -mo,- nie bierz te le fo nu, je śli maszcią go ty, by po kil ku drin kachob dzwa niać swo je by łe i nie -do szłe,

SUKCES

PORAŻKA

K toś po wie: „Im pre zo wa nie?

A co to za sztu ka?”. Cóż,

gra tu lu je my miej sca na ka -

na pie przed te le wi zo rem

i ży czy my dal szych suk ce -

sów w roz wi ja niu wy myśl -

nych spo so bów otwie ra nia pi wa. Ty zaś chcesz

iść da lej, zdo być wię cej, praw da? Po ka że my

ci, jak im pre zo wać, aby noc ny świat krę cił

się wo kół cie bie. Ale mu sisz uwa żać i omi -

nąć kil ka pu ła pek, bo mo że się zda rzyć, że

urwa ny film nie bę dzie wca le naj wię kszym

zmar twie niem...

Wyj ście z kum pla mi po trak tuj jak grę stra -

te gicz ną, gdzie za wcza su mu sisz roz poz nać,

któ re fi gu ry są sprzy mie rzeń ca mi, a kto lub

co mo że ci po krzy żo wać pla ny. Na koń cu tej

dro gi osią gniesz zaś mia no „kró la wie czo ru”,

na któ re go na wet ta ki im pre zo wicz jak P

Did dy spojrzał by z za zdro ścią.

DO BRA RA DAJe śli po znasz pięk ną ko bie tę, ko niecz nieza pisz jej nu mer oraz imię. Z ba dańpsy cho lo gów z Uni versity of Mis so u riwy ni ka bo wiem, że im le piej się ba wi my,tym go rzej pa mię ta my imio na i cyf ry,a le piej za pa mię tu je my ob ra zy.Nie ma nic gor sze go niż prze bu dze nieze wspom nie niem oczu pięk nej blon -dyn ki i rów no czes ną my ślą: „Jak, docho le ry, ona ma na imię?”.

PLA NUJ I TRE NUJCel: chcesz być kró lem wie czo ru, sam cemal fa, któ ry prze wo dzi gru pie, któ re go pra g-ną ko bie ty. Czas na tre ning. Nie od na stęp -nej im pre zy czy od no we go ro ku. Od te raz.Tre nuj pew ność sie bie i otwar tość. Po ko najstrach. Za cznij od pro stych rze czy: po roz -ma wiaj w win dzie z atrak cyj ną są siad ką,za miast ga pić się w ścianę. Po flir tuj z kel -ner ką w ka wiar ni. Nie zra żaj się, tre ning czy -ni mi strza. - Od waż się za cho wać ina czejniż za wsze. Uśmie chaj się, za cze piaj lu dzi,eks pe ry men tuj – ra dzi Łu kasz Mań kow ski,psy cho log i me dia tor.

“„Ży ci

e to j

ed na w

iel ka

im pre

za. Z

rób w

szyst k

o że by

nie z

o stać

na ni

ej tyl

ko kel

ne rem

” – au

tor n

ie zna

ny.

KRÓL WIECZORU SIEDEM KROKÓW DO SUKCESU

122_Poradnik11_GF_j_m:Layout 1 2014-10-16 11:32


- nie rób so bie zdjęć po pi ja ku.Uwierz nam, wszy scy wy glą -da my na nich że nu ją co.

5Po staw się, ale nie za staw się

Je ste ście w knaj pie. Tu już two jawła dza nie jest tak oczy wi sta.Ale jest na to spo sób. To typierw szy po wi nie neś po sta wićchło pa kom ko lej kę al bo trzy. Alenie wię cej. Wy star czy, że fun du -jąc na po czą tek do brą whi sky,po ka żesz kom pa nom i kel ne -rom, kto tak na praw dę rzą dzi– po tem wszy scy bę dą chcie lirów nać właś nie do two je go po -zio mu. – Czę sto ob ser wu ję za -gra nicz nych go ści. Za zwy czajjest tak, że ten z gru py, któ rypierw szy sta wia dro gi al ko hol,

oka zu je się jej prze wo dzić – mó -wi Ma rek, kel ner z jed ne goz mod nych sto łecz nych klu bów.– Na ta ką oso bę sta ra my sięzwra cać szcze gól ną uwa gę, bo toza zwy czaj od niej póź niej za le żywy so kość na szych na piw ków– zdra dza. Pa mię taj:Sta wiasz ko lej kę, po tem robiąto in ni. Nie je steś fra je rem.Ale po im pre zie to ty zbierzod chło pa ków pie nią dze naza pła ce nie ra chun ku i do bryna pi wek. To za pro cen tu jew przy szło ści – nic tak niepod nie sie two jej pew no ścisie bie i nie do da ci pun któwjak zna ją ca cię i sza nu ją caob słu ga w lo ka lu, do któ re goza bie rasz zna jo mych.

6Miej ref leksDia beł tkwi w szcze gó łach

i suk ces też czę sto się na nichza sa dza. Pij uważ nie i z umia -rem – nie mo żesz bo wiem stra -cić ref lek su i zdol no ści ob ser wa -cji. Dwie wy strza ło we la skipy ta ją, czy mo gą do siąść się dowa sze go sto li ka? To ty masz za -pro po no wać im drin ka. Da mapro si o ogień? Nieważ ne, że niepa lisz. Two im obo wiąz kiem jestmieć ol dsku lo we za pał ki al boele gan cką me ta lo wą za pal ni cz-kę w kie sze ni.

Pa mię taj:Mu sisz być cią gle czuj ny, cią -gle prze jmo wać ini cja ty wę– gra trwać bę dzie bo wiem ażdo sa me go ra na.

7Czy ny, nie sło waKaż dy ma kum pli, któ rzy

opo wia da ją, że po lo wa li na lwyw Af ry ce i są agentami służ bspe cjal nych. Li to ści... Masz jużdość tych mi to manów, ale nieprze ga dasz ich na wet naj moc -niej szą praw dzi wą hi sto rią. Je dy -ny spo sób: ma ło mów, du żo słu -chaj, a naj wię cej rób. Gdy in niza czy na ją pić bez umia ru, ty trzy -masz po ziom. Zwy cię stwo jest dlawy trwa łych. Wszy scy ga pią się na ślicz ną ko -bie tę? Ty z nią po roz ma wiaj, za -proś do tań ca. Wy da je ci się, że nieumiesz? Po pro stu za raź ją en tu -zjaz mem, nie prze pra szaj, że nieznasz kro ków do sam by. Ko bie tylu bią fa ce tów pew nych sie bie.

�„Nie. Nie pró buj. Zrób lub nie rób. Ale nie ma pró bo wa nia” – mistrz Yo da,„Gwiezd ne woj ny: Im pe rium kon tra ta ku je”.

WY CHO DZISZ Z CHŁO PA -KA MI NA MIA STO. UBIE -RASZ SIĘ:a) Bie gnę na pi wo, tak jak sto -ję, w ciuchach z pracy.b) Prze bie ram się. Mój styl?Dy skret na ele gan cja.c) Spę dzam przed lu stremchy ba wię cej cza su niż dziew -czy ny. Re gu lu ję brwi, wy ci namskór ki. Czy te chi no sy pa su jądo mo ka sy nów?KTO ZA ZWY CZAJ WY BIE RAMIEJ SCE IM PREZ?a) Nie prze jmu ję się tym,biorę to, co życie przy nie -sie. A ra czej to, co kum plewy biorą.b) Za wsze do kład nie to pla nu -ję, wiem, gdzie są do bre im -pre zy i gdzie mod nie jest by -wać.c) Za wsze na ma wiam ich nanaj droż sze lo ka le, naj le piej tez VIP-ro o ma mi i kar ta mi wstę -pu. Ni gdy mnie jed nak nie słu -cha ją.

JE STEŚ FA CE TEM:a) Ra czej nie śmia łym, wie rzę,że nie mu szę się bar dzo sta raćani ry wa li zo wać z in ny mi, bomo ja war tość i tak zo sta niew koń cu do strze żo na. Kie dyś...b) Sta ram się być li de rem gru -py, je stem otwar ty na świati lu dzi. Mam wa dy, ale pra cu jęnad ni mi.c) Je stem cho dzą cą do sko na -ło ścią, ma rze niem wszyst kichko biet. I za mie rzam to za ma ni -fe sto wać świa tu. No, mo żejesz cze nie na tej im pre zie, alena na stęp nej już na pew no.JA KĄ ZA BA WĘ LU BISZ?a) Cho dzi o oglą da nie me czóww TV i pi cie pi wa, praw da?b) Lu bię wyjść do lu dzi, po tań -czyć i po sza leć z dziew czy na -mi. Odro bi na al ko ho lu na do -bry hu mor i mo rze in te rak cjiz in ny mi ludź mi.c) Lu bię się po ka zać, upa jamsię tym, gdy in ni mnie po dzi -wia ją. Ej, gdzie są wszy scy?

JE ŚLI:• na wię kszość py tań udzie li łeś od po wie dzi „a”Przed to bą na praw dę dłu ga dro ga, aby zo stać kró lem wie czo ru.Na ra zie je steś tyl ko księ ciem włas nej ka na py, py ta nie: czy ty tow ogó le chcesz zmie niać?• na wię kszość py tań udzie li łeś od po wie dzi „b”Kró lew skie ber ło no sisz w ple ca ku, tfu, w tor bie na lap to pa. Je ślida lej bę dziesz pra co wać nad so bą i uni kać błę dów – nic nie po -win no sta nąć ci na dro dze do kró lew skich ho no rów, któ re wie czo -rem i no cą po tra fią być na praw dę przy jem ne. • na wię kszość py tań udzie li łeś od po wie dzi „c”Tak na praw dę ty już nosisz królewską koronę, prob lem w tym, żetyl ko i wy łącz nie to sobie wyobrażasz. Je śli nie wy jdziesz po zawłas ne wi dzi mi się, nie stłu misz choć tro chę na rcy za w swo jej gło -wie, oczy wi ście mo żesz być pa nem i wład cą, ale ta kim bez woj -ska. Król wie czo ru? Na ra zie za pom nij.

PSYCHOTESTSprawdź, czy je steś go tów na by cie kró lem wie czo ru.

Naj wię ksząprze sz-kodą

w dro dze do zo -sta nia kró lemwie czo ru je steśty sam, two jesła bo ści i brakpew no ści sie bie,a na wet nie -śmia łość. Psy -cho lo go wiei eks per ci od roz -wo ju per so nal -ne go zna ją ma sętri ków, że by so -bie z tym po ra -dzić. Świet nąme to dą jest wi -zu a li zo wa niesuk ce su – Po -wta rzaj so bie :

wiem, że umiemto zro bić. Do brzemi pój dzie. Bę dęsię do brze ba wił– ra dzi świa to -wej sła wy psy -cho log Phi lipZim bar do. Jesz -cze da lej idzieme to da okre śla -na mia nem „za -wo dow cy i iko -ny”. – Fan ta zjesłu żą prze dewszyst kim te -mu, aby wy zwo -lić po cząt ko wąod wa gę, abyzrobić pier wszykro k, któ ry prze -mieni cię z pod -pie ra cza ścian

z kom plek semniż szo ści w bio -rą cą ży wyudział w za ba -wie to wa rzy skąoso bę. Wy pró bujwięc to: na krót -ką chwi lę stańsię kimś in nym– pro po nu je Je -an ne Mar ti net,au tor ka książ ki„Sztu ka by cia to -wa rzy skim”.Hank Mo o dy czyChar lie She en?Wy bór po sta ci,dzię ki któ rej mo -żesz zo stać kró -lem wie czo ru,za le ży tyl ko docie bie.

ZDANIEM EKSPERTÓW

POKONAJ SIEBIE

ZDJ

ĘC

IA: N

EJ

RO

N P

HO

TO/S

HU

TTE

RS

TOC

K

122_Poradnik11_GF_j_m:Layout 1 2014-10-14 11:20

kariera: instrukcja obsługi


Prezentacjadoskonała

NAJWAŻNIEJSZA CHWILATWOJEJ KARIERY. STAJESZSAM, ZUPEŁNIE SAM,PRZED NAJWAŻNIEJSZYMIDYREKTORAMIW FIRMIE�.ODCHRZĄKUJESZ,WŁĄCZASZ PREZENTACJĘI… PUSTKA. NIEPAMIĘTASZ TEKSTU,JĄKASZ SIĘ, ODWRACASZ,ŻEBY PRZECZYTAĆ COŚ ZESLAJDU, I ORIENTUJESZSIĘ, ŻE PROJEKTORZ JAKIEGOŚ POWODUPRZEKŁAMAŁ KOLORYTAK, ŻE MASZ ZA SOBĄŻÓŁTOBRĄZOWĄ ŚCIANĘ.WYRZUCASZ Z SIEBIEDONIOSŁE „YYYYYYYY…”.

tekst Wojciech Brzeziński, Polsat News

Apo tem bu dzisz sięzla ny po tem. Ca łeszczę ście to tyl ko byłsen. Kosz mar. Bo na -wet w no cy my śla łeśo nad cho dzą cej pre -

zen ta cji. A pu blicz ne wy stą pie nia to dlawię kszo ści lu dzi po twor ny stres. A co do -pie ro wy stą pie nia, od któ rych mo że za le żećprzy szłość two je go pro jek tu czy ka rie ry.Mo że nie każ dy mo że być dru gim Ste ve’emJob sem, ale każ dy mo że po znać kil ka pod -sta wo wych za sad rzą dzą cych pre zen ta cja -mi. Prze czy taj więc ten po rad nik i przy go -tuj się na suk ces!�Al

bo rad

ą nad

zorcz

ą, kom

isją p

rzyz

nając

ą gran

ty lub

szefa

mi fir

my, z

którą

chcesz

podp

isać k

ontra

kt.

Slaj dy ma ją być tłem,a nie tek stem wy stą pie -nia. Kie dy Ba rack Oba -ma wy cho dził na sce nępod czas kam pa nii, zaje go ple ca mi nie by łowy pun kto wa ne go pro -gra mu wy bor cze go.Wy star czy ły trzy sło wa.„Yes, we can!”.

Slaj dy ma ją pod kre ślać,a nie za stę po wać sło wamów cy. To sa mo do ty -czy zdjęć. Je śli już zde -cy du jesz się włą czyć jedo pre zen ta cji, ma jąpod kre ślać to, co mó -wisz. Je śli mó wiszo tym, że fir ma zwię k-szy ła za trud nie nie o 50 proc., nie po ka zujzdję cia jed nej paniprzy biur ku!

Sa mych liczb nikt nieza pa mię ta. Waż ne jestpo rów na nie. Po wie -dzieć, że da ny ko ciołspa la ty le i ty le ga zu– to nic nie po wie dzieć.Ale po rów naj go dokon ku ren cji – i wszyst kosta je się jaś niej sze.

DO BRY PRZY KŁAD TAK NIE RÓB DOBRA RADA

– Naj gor sze, co mo żesz zro bić, to za -cząć przy go to wa nia od uru cho mie niapo wer po in ta – mó wi Łu kasz Wil czyń -ski, szef agen cji Pla net PR. – Ja zaczy nam od wy pi sa nia za gad -nień, któ re chciał bym po ru szyć. Koń -czę z ca łym biur kiem peł nym kar te -czek. I wte dy za czy na się za ba wa.Sia dasz i za sta na wiasz się, jak to po -gru po wać. Zwy kle oka zu je się, że ca łąhi sto rię mo żesz opo wie dzieć w kil kuklu czo wych prze ka zach. Do pie rowtedy wy bie rasz na rzę dzie. Slaj dy sąosta t nim eta pem i re zul ta tem ca łe gopro ce su – tłu ma czy. – Pre zen ta cja mi rzą dzi za sa da ham -bur ge ra – opo wia da To masz Koz łow -ski, psy cho log i tre ner z ogrom nymdo świad cze niem. – Buł ka, mię so i buł -ka. Czy li, jak w szkol nym wy pra co wa -niu, wstęp, roz wi nię cie i za koń cze nie.Naj pierw mó wisz, co po wiesz, po temmó wisz, co masz do po wie dze nia,

i na koń cu jesz cze raz pod su mo wu jesz.Naj waż niej sze to do brze za cząći dobrze skoń czyć – pod kre śla.Slaj dy mu szą być na jas nym tle,powinny wy ko rzy sty wać nie wię cej niżdwie czcion ki i nie ma ją pra wa prze kra -czać sze ściu wier szy każ dy. Ani ma cjezo staw na in ną oka zję. Na przy kładzapro sze nie na imie ni ny cio ci Ja dzi.– Kie dy wi dzę pre zen ta cję, w któ rej każ -dy punkt wjeż dża na ekran przy uży ciuin nej ani ma cji, sku piam się nie na tym,co ma do po wie dze nia mów ca, tyl ko natym, czy mam w kie sze ni avio ma rin– krzy wi się Wil czyń ski. – U nas wszy scyprze ła do wu ją slaj dy da ny mi – do da je:– 50 slaj dów z set ka mi cy fe rek, po 30se kund każ dy, to ma sa kra.Je śli przy go to wu jesz pre zen ta cję dopo ka za nia na tab le cie, za wrzyj w niejtyl ko nie zbęd ne da ne. Ina czej słu cha -cze bę dą ga pi li się w ekran, a nie pa -trzy li na cie bie.

PRZY GO TO WA NIE

124_Kariera_GF_K_j_m:Layout 1 2014-10-16 11:35


WAŻ NEKon tro luj czas. – Je śli mam ma te riał, któ ry wy star czył by na go dzi nę, przy go to wu jępre zen ta cję na 45 mi nut – mó wi Koz łow ski. – Za wsze za kła dam, że ktośza da py ta nie, ktoś przer wie, że wy łą czy się pre zen ta cja – pod po wia -da. Je śli pre zen ta cja ma mieć miej sce choć by na po sie dze niu za rzą -du, war to ma te ria ły wy słać z du żym wy prze dze niem, że by wszy scymie li czas się z ni mi za poz nać.

WIA RA PRZE NO SI GÓ RYŻad na z twoich sztu czek nic nie da,je śli na sce nę wy jdzie czło wiek, któ -ry ab so lut nie nie wie rzy w to, co mó -wi. – Naj gor sze, co moż na zro bić, topo wie dzieć na wstę pie: „wła ści wie toko le ga miał to za pre zen to wać” – mó -wi Wil czyń ski. – Zda rza się i tak, aleje śli wy cho dzisz z pre zen ta cją, tozna czy, że wie rzysz w to, co mó wisz.Tyl ko lu dzie, któ rzywie rzą w to, comó wią, są prze -ko nu ją cy.A tyl ko lu -dzie, któ rzysą prze ko nu -ją cy, mo gąpo wal czyćo awans.

- Za wsze jest ktoś, ktopró bu je zbu rzyć au to ry -tet pre le gen ta – mówiKoz łow ski. – Znajdź nasa li oso bę, któ ra cię słu -cha, i mów do niej. Le piejsię po czu jesz, wi dząc za -in te re so wa nie. – Po roz -ma wiaj z kil ko ma oso ba -mi przed wy stą pie niem– do da je Wil czyń ski.Potem wy szu kaj jewzrokiem na sa li, jednąz przodu, jedną tyłui w środku. Nie są jużano ni mo we. Pu blicz no -ści wy da je się, że ogar -niasz ca łą sa lę, a ty mó -wisz do tych trzech lu dzi.

Nie nudź! Znu dzo nyzarząd to za rząd, któ rybę dzie chciał, że byśsobie jak naj szyb ciejposzedł. I nie ko niecz niebę dzie chciał pójść cina rę kę.

Daj so bie spo kój z po li -ty ką. Nie mo żesz za kła -dać, że in ni po dzie la jątwo je po glą dy, więclepiej nie ry zy kujobrażenia swo ichodbior ców. Hu mor jestdobry, ale trzy maj sięz da la od śli skichtematów

Pro sty, jas ny i przej rzy styję zyk to pod sta wa. Prze -kaz mu si być kla row ny,jeśli ma za paść w pa mięć,a o to tu cho dzi, praw da?Wy star czy jed no sło wo,któ re go sa la nie zro zu mie,i ca ła pre zentacja idzie dopia chu. Skup się na te -ma cie. Je śli mó wiszo prze bu do wie sy ste mówin for ma tycz nych fir my, niepró buj jed no cześ nie prze -my cić te ma tu przy dzia łumiejsc par kin go wych. Je -śli po pre zen ta cji trze bapod jąć de cy zję, jas noopisz wszyst kie op cje i ichkon sek wen cje.

DO BRY PRZY KŁAD TAK NIE RÓB DOBRA RADA

- Pod czas sa mej pre zen ta cji naj waż -niej sze jest to, że by umieć za rzą dzaćso bą sa mym – mó wi Koz łow ski.– Przy kład: lu dzie w stre sie nie wie dzą,co ro bić z rę ko ma. Za sła niać ge ni ta -lia? Głu pio wy glą da. Spleść rę ce napier si? Czę sto mó wi się, nie ko niecz niesłusz nie, że to po zy cja su ge ru ją cazam knię cie. Naj le piej jest mieć cośw rę ce; świet ną za baw ką jest dłu go -pis, ale naj lep szy jest chy ba plik pa pie -rów. Kil ka kar tek to wie dza w rę ce,facet od ra zu wy glą da na ko goś,kto od no si się do ba dań, do fak tów– ra dzi Koz łow ski.- Nie trze ba bać się czy ta nia z kar tek,choć oczy wi ście to mo że być tyl ko po -moc – do da je Wil czyń ski. – Na przy -kład kie dy chce sz do kład nie przy to czyćcy tat. Ale ca ła pre zen ta cja po win napły nąć z gło wy, a nie z kar tek czy, niedaj Bo że, ze slaj dów. Pre legent sto ją cyple ca mi do sa li i pró bu ją cy od czy taćtekst z pro jek to ra – to nie pre zen ta cja,to tra gi ko me dia. Nie spiesz się, po cze kaj, aż sa la sięuspo koi. Na po cząt ku przed staw się,je śli choć by część słuchaczy cię niezna. – Mu sisz się odro bi nę po chwa lić,opo wie dzieć o swo ich osią gnię ciach,o tym, na czym się opie rasz w swo jejpre zen ta cji. Po tem lu dzie bę dą się dote go od no sić: fa cet to wie z ra tow nic -twa, spor tów eks tre mal nych itd.– opo wia da Koz łow ski, któ ry sam jestbar dzo do świad czo nym sko czkiem

spa doch ro no wym. Za wsze miejprzygo to wa ny plan B – do da je. – Na przy kład idę do gru py spe cja li -stów z przy go to wa nym przy kła dem.Już wyświetlając pierwszy slaj d sły szę,że oni go do sko na le zna ją. I co da lej?Wy le cia ło 15 mi nut z pre zen ta cji.Trzeba mieć za wsze przy naj mniejdwa pa ten ty, dwa przy kła dy – to jak w ra tow nic twie gór skim, je ślira tu jesz ko goś, mu sisz mieć dwa ra zywię cej sprzę tu niż nor mal ny wspi nacz.Tak sa mo tu taj mu sisz mieć dwa ra zywię cej ma te ria łu. Zo staw na koń cu czas na py ta nia.– In te rak cja jest waż na, bo po ma garoz wiać wąt pli wo ści słu cha czy, a sko rosłu cha ją, to pra wie na pew no wąt pli -wo ści bę dą mie li – mó wi Wil czyń ski.– Jest też sta ry, do bry spo sób rzecz -ni ków pra so wych na ra dze nie so biez ata ka mi. Je śli czu je sz, że któ ryś ele -ment pre zen ta cji mo że zo stać skry ty -ko wa my, uprze dź atak. Sa m ko men tu -je sz spra wę, za nim pad ną na praw dęostre py ta nia. Po tem każ de py ta nie topro sta od po wiedź: „prze cież już tosko men to wa łem”. I od ra zu sły chać nasa li brzęk upa da ją cych mie czy. I klu czo wa spra wa: pod żad nym po zo -rem nie wol no ci prze kro czyć przy dzie -lo ne go cza su. Zo staw za pas na py ta -nia: je śli od bior cy bę dą chcie lipo słu chać cię dłu żej, ich pra wo. Ty niemasz pra wa za bie rać im wię cej cza su,niż ci da li.

SHOWTIME

Do ko go mó wiszTo klu czo we py ta nie. Nie tłu maczsa li peł nej do świad czo nych pro -gra mi stów, co to jest clo ud com -pu ting. Nie rzu caj żar go nem, kie dysłu cha ją cię lu dzie, któ rzy trzy ma -ją fir mo wą ka sę, ale w ży ciu niepod pię li dru kar ki. Od rób pra cędo mo wą wcześ niej i sprawdź, ktobę dzie cię słu chał. Do sto suj ję zykdo od bior ców.Gdzie mó wiszTo nie mal rów nie waż ne. – Ja za -wsze roz poz na nie sa li ro bię dzieńwcześ niej. Spraw dzam, gdzie jestświat ło, gdzie są wty czki, czy sły -chać ha ła sy z sa li obok – opo wia -da Koz łow ski. – Je śli ok na wy cho -dzą na za chód, a pre zen ta cja jestpóź nym po po łud niem, z gó rywiem, że bę dzie sła bo, bo bę dziego rą co i wszyst kich bę dzie ośle -piać słoń ce – mó wi.W ta kiej sy tu a cji, je śli zro bisz roz poz na nie dzień wcześ niej,masz szan sę na zmia nę sa li.Kie dy mó wiszSe sje pre zen ta cji na kon fe ren -cjach czy na po sie dze niach za rzą -dów mo gą trwać na wet kil ka na ś-cie go dzin. Co kol wiek się sta nie– nie na rze kaj! Mu sisz uzbro ić sięw cier pli wość, że laz ne ner wy i...żo łą dek ze sta li. – Naj gor sze sąpre zen ta cje tuż po obie dzie – mó -wi Wil czyń ski. I nie cho dzi mu na -wet o no to rycz nie spóź nia ją cychsię z przer wy słu cha czy. – Ja w ta kiej sy tu a cji ni gdy niejem. Za raz po obie dzie krew od -pły wa ci z gło wy do sy ste mu tra -wien ne go i masz zja zdy. I nie pi jęher ba ty, bo wy su sza. A pro wa -dze nie wy kła du z su chy mi usta mito klę ska.

ROZPOZNANIE

ZDJ

ĘC

IA: M

AC

RO

VE

CTO

R/S

HU

TTE

RS

TOC

K.C

OM

124_Kariera_GF_K_j_m:Layout 1 2014-10-16 11:35

KU

PON

Y LO

GO

KU

PON

Y LO

GO

KU

PON

Y LO

GO

KU

PON

Y LO

GO

KU

PON

Y LO

GO

KU

PON

Y LO

GO

KU

PON

Y LO

GO

KU

PON

Y LO

GO

KU

PON

Y

KUPONY LOGO KUPONY LOGO KUPONY LOGO KUPONY LOGO KUPONY LOGO KUPONY LOGO KUPONY

KUPONY LOGO KUPONY LOGO KUPONY LOGO KUPONY LOGO KUPONY LOGO KUPONY LOGO KUPONY KU

PON

Y LO

GO

KU

PON

Y LO

GO

KU

PON

Y LO

GO

KU

PON

Y LO

GO

KU

PON

Y LO

GO

KU

PON

Y LO

GO

KU

PON

Y LO

GO

KU

PON

Y LO

GO

KU

PON

Y

TYLKO Z LOGO MARKOWEPREZENTY ŚWIĄTECZNE TANIEJ!

LISTĘ SKLEPÓW I REGULAMIN ZNAJDZIESZ NA WWW.LOGO24.PL

30%15.11-16.11.2014

Rabat* na cały asortyment sklepu internetowegowww.3i-store.com oraz salonów 3i. Kod: 3isupersale

40%15.11-16.11.2014

Rabat* na usługi PRALNI 5ŕsec! Nie dotyczy czyszczeniadywanów, usługi magla i sklepiku. Nie łączy się

z innymi rabatami i promocjami.

20%15.11-16.11.2014

Rabat* na wszystkie kolekcje, rabat do wykorzystania w salonach stacjonarnych ANIA KRUK i w butiku online

www.aniakruk.pl. Kod: listopad2014

20%15.11-16.11.2014

Rabat na zakupy w salonie stacjonarnym i na www.answear.com.

Szczegóły: answear.com/logo. Kod: LOGO20

20%15.11-16.11.2014

Rabat* na nową kolekcję, nie dotyczy kolekcji Basic.Hasło rabatowe do E-SHOP: atlantic.

www.atlantic.pl

25%15.11-30.11.2014

Udane zakupy w BEAUTY PLANET. Lasery do usuwaniawłosów w domu, redukcja podwójnego podbródka,

masażery. Kod: LOGO2014 www.beautyplanet.pl

2xPODUSZKAGRATIS

15.11-16.11.2014

BELIANI – nowoczesne meble do domu, ogrodu i nie tylko... 2x poduszka puchowa GRATIS do każdego

łóżka.* www.beliani.pl. Kod: KRL001

30%28.10-30.11.2014

Udane zakupy w Sklepie BEURER*. Wagi łazienkowe, pulsometry, elektrostymulatory mięśni i wiele innych.

Kod: LOGO2014 www.beurer.pl

20%15.11-16.11.2014

Rabat na spodnie od 179,90 zł. Dostępny również na sklep.bigstar.pl.

Kod: LOGO2014

15%15.11-16.11.2014

Rabat na cały asortyment sklepu! Darmowa dostawa i zwrot. Kod rabatowy: WEEKENDZNIZEK

www.butsklep.pl

20%15.11-16.11.2014

Rabat* na wszystkie wyroby marki CHOLEWIŃSKI. www.cholewinski.com

20%15.11-16.11.2014

Rabat* na kolekcję Jesień-Zima 2014.www.royalcollection.pl

5%14.11-17.11.2014

Rabat na całą kolekcję w sklepie internetowymwww.denley.pl po wpisaniu w koszyku

hasła rabatowego: sale2014

20%15.11-16.11.2014

Na słuchawki Denon, 10% na głośniki, 7% na pozostałyasortyment w salonach firmowych Denon.*

www.salonydenon.pl

20zł15.11-30.11.2014

Rabat na cały asortyment do sklepu z akcesoriami męskimi (m.in. poszetki, muszki, zestawy prezentowe).

www.eleganckimezczyzna.pl. Kod: LOGO2014

*Rabaty nie łączą się z innymi promocjami i przecenami

126_kupony_2014:Layout 1 2014-10-15 10:05

20%15.11-16.11.2014

Rabat na koszule i bluzki Emanuel Berg zarówno gotowe, jak i szyte na miarę.

www.emanuelberg.com

30%15.11-16.11.2014

Zniżki na nowe kolekcje wybranych marek! Kupuj do 30% taniej z kodem rabatowym EOBUWIE30. Szczegóły akcji: www.eobuwie.pl/weekendznizek

20%15.11-16.11.2014

Rabat na całą ofertę sklepu www.escollection.pl. Kod: LOGO. Zapraszamy również do sklepustacjonarnego Warszawa, ul. Chmielna 24.

DARMOWADOSTAWA!01.11-31.12.2014

Atrakcyjne ceny zegarków już od 199 zł na www.havingtime.pl tylko dla czytelników „Logo”.

przesyłka kurierem GRATIS. Kod: Logo2014

20%15.11-16.11.2014

Rabat* na kolekcję Jesień-Zima 2014.www.royalcollection.pl.

20%15.11-16.11.2014

Rabat na *buty i torby z kolekcji Jesień-Zima 2014.

20%15.11-16.11.2014

Rabat dotyczy sklepów stacjonarnych oraz sklepu online www.hegos.eu.

Kod: Logo2014

10%15.11-16.11.2014

Rabat na cały asortyment na www.hobby4men.com i w salonach firmowych w Częstochowie, Kielcach,

Wrocławiu, Warszawie. Kod: logo24

15%15.11-19.12.2014

Rabat na pobyt w hotelu SKALNY w ZAKOPANEM. Rezerwuj na www.skalny.com.pl.

Kod: RABAT15

15%15.11-19.12.2014

Rabat na pobyt w Grand Hotelu Stamary w ZAKOPANEM.Rezerwuj na www.stamary.com.

Kod: PROMO15

Rabat na akcesoria (nie dotyczy akcesoriów firmy Apple). Rabaty obowiązują

w salonach iSpot Apple Premium Reseller

20%15.11-16.11.2014

Zniżka na iPhone'y i iPady. Rabaty obowiązują w salonach iSpot Apple Premium Reseller.

3%15.11-16.11.2014

Zniżka na komputery Apple. Rabaty obowiązują w salonach iSpot Apple Premium Reseller.

5%15.11-16.11.2014

10%15.11-31.12.2014

Rabat* do wykorzystania w Kodano.pl.Kod: LOGO10

Promocja nie dotyczy produktów z kategorii Outlet.

25%15.11-16.11.2014

Rabat na kalosze marki Le Chameau dostępne na stronie www.magum.pl

po wpisaniu kodu Logo.

25%15.11-16.11.2014

Rabat* na rzeczy nieprzecenione w wybranych salonach.

20%15.11-16.11.2014


20%15.11-16.11.2014

Rabat* na oprawki optyczne i przeciwsłoneczne.


KUPONY LOGO KUPONY LOGO KUPONY LOGO KUPONY LOGO KUPONY LOGO KUPONY LOGO KUPONYKU

PON

Y LO

GO

KU

PON

Y LO

GO

KU

PON

Y LO

GO

KU

PON

Y LO

GO

KU

PON

Y LO

GO

KU

PON

Y LO

GO

KU

PON

Y LO

GO

KU

PON

Y LO

GO

KU

PON

Y


KU

PON

YLO

GOK

UPO

NY

LOGO

KU

PON

YLO

GOK

UPO

NY

LOGO

KU

PON

YLO

GOK

UPO

NY

LOGO

KU

PON

YLO

GOK

UPO

NY

LOGO

KU

PON

Y

126_kupony_2014:Layout 1 2014-10-15 10:06

s_128_32931730_Luxottica:Layout 1 2014-10-15 14:41

20%15.11-16.11.2014

Rabat na całą kolekcję w sklepie stacjonarnym (Browarna 4) oraz online na www.madoxdesign.com

na hasło: MDX20.11

10%15.11-16.11.2014

Rabat obejmuje całą kolekcję Jesień-Zima 2014/2015 i obowiązuje w salonach firmowych MAKALU oraz w sklepie

on-line. Kod rabatowy: kupon10. www.makalu.com.pl

20%15.11-16.11.2014


20%15.11-16.11.2014

Dotyczy produktów w pełnej cenie z nowej kolekcji.Rabat na najtańszy produkt na paragonie.

www.mcarthur.com.pl

25%15.11-16.11.2014

Rabat* na całą kolekcję w salonach stacjonarnych i e-sklepie.

Kod: WZW25

OFERTASPECJALNA15.11-31.12.2014

Szycie na miarę dla pań i panów: przy zakupie kostiumulub garnituru (nie dotyczy tkanin stokowych) bluzka

lub koszula GRATIS! www.mercer-fashion.pl

15%28.10-16.11.2014

Rabat* na golarki i trymery marki Remington w sklepie merlin.pl.

Kod: LOGO1014

20%15.11-16.11.2014

Rabat* obowiązuje na cały asortyment wszystkich Pijalni Czekolady i Kawy Mount Blanc.

www.mountblanc.pl

35%28.10-12.12.2014

NOWE WNĘTRZE? Tylko teraz zniżka na fototapety, naklejki, obrazy z myloview.pl. Dzięki nam, stać Cię

na więcej. www.myloview.pl. Kod: LOGO

20%15.11-16.11.2014

Towar przeceniony nie podlega zwrotowi.* Kupon można zrealizować wyłącznie w sklepach stacjonarnych,których właścicielem jest firma Tarmax Sp. z o.o. Sp. K.

20%15.11-16.11.2014


60%15.11-16.11.2014

Rabat* na cały asortyment: 50% 1 szt., 55% 2 szt., 60% 3 szt.

– nie dotyczy obuwia.

20%15.11-22.11.2014

Rabat na wszystkie dodatki męskie. Wpisz kod promocyjny o treści: LOGO2014 podczas

składania zamówienia. www.pewienpan.pl

25%15.11-30.11.2014

Rabat na całą ofertę księgarni internetowej www.platon24.pl. Przy zamówieniu wpisz

kod rabatowy: LOGO

10%31.10-30.11.2014

Rabat na cały asortyment sklepu: Obaku Denmark, Orient, Orient Star, Vostok Europe, Aviator, Sturmanskie,

Alfex, Buran, www.poljot.com.pl, Kod: Poljot2014

25%15.11-21.11.2014

Rabat* na usługi podstawowe, nie dotyczy usług dodatkowych, maglowania i podwykonawców.

grupa.pralniepanda.pl

30%15.11-16.11.2014

Rabat* na kolekcję JZ2014 z wyłączeniem RA Continue.

30%15.11-16.11.2014

Rabat* na kolekcję JZ2014 oraz dodatkowe 10% rabatu na towary

w cenach promocyjnych.




PON

Y LO

GO

KU

PON

Y LO

GO

KU

PON

Y LO

GO

KU

PON

Y LO

GO

KU

PON

Y LO

GO

KU

PON

Y LO

GO

KU

PON

Y LO

GO

KU

PON

Y LO

GO

KU

PON

Y

126_kupony_2014:Layout 1 2014-10-15 10:06

72kupony rabatowe

Z TYM NUMEREM DODATEK SPECJALNY

42przepisyna ciasta jesieni

ORAZ

KUCHNIA dostępna także z dodatkiemDo wyboru: *książka kucharska * forma do ciasta * fartuch kuchenny

s_130_32954891_32912859:Layout 1 2014-10-15 18:27

30%28.10 - 12.12.2014

Tniemy ceny! Rabat na cały asortyment REDRO. Z kuponem fototapety, naklejki, obrazy w niższej cenie.

www.redro.pl. Kod: LOGO

30%15.11-17.11.2014

Rabat do 30% na nowości oraz 10% wyprzedaże, dostępny w sklepach stacjonarnych RICCARDO oraz na

stronie www.riccardo.pl. Kod rabatowy: NOV14

15%15.11-16.11.2014

FROM RISK WITH LOVE, czyli rabat w RISKy Shopie i RISKy Butiku www.riskmadeinwarsaw.com.

Kod: LOGO

20%15.11-16.11.2014

Rabat* na wybrane kolekcje JZ 2014.www.royalcollection.pl

10%15.11-20.06.2015

Rabat na rodzinne pobyty wczasowe i weekendowe w Kompleksie Sandra SPA nad morzem lub w górach.

Więcej na www.sandraspa.eu.

15%14.11-16.11.2014

Rabat na cały asortyment. Promocja obowiązuje w salonach Selene Materace. Znajdź nas na

www.selene.pl.

20%28.10- 23.11.2014

Dodatkowe 20% na wszystko bez minimum. www.stilago.pl. Kod: LOGO20 Ubrania, buty,

akcesoria z rabatami do 80%.

15%15.11-16.11.2014

Rabat* na zakup zegarka w sklepach stacjonarnychStrefa Czasu oraz na www.strefaczasu.pl.

Rabat na produkty nieprzecenione z kategorii ODZIEŻ i BUTY. Kod: jesień 2014. Do wykorzystania

w sklepie www.supersklep.pl.

20%15.11-16.11.2014

15%15.11-16.11.2014

Rabat na zegarki marki Zeppelin. Do wykorzystania w wybranych butikach SWISS

oraz na swiss.com.pl. Kod: Logo

6%15.11-31.12.2014

*Kod rabatowy do wykorzystania w www.Szkla.com.Ważny do: 31.12.2014.

Kod: LOGO6

20%15.11-16.11.2014

Na kolekcję „Sezon narciarski rozpoczęty’’ w sklepach stacjonarnych i na tchibo.pl z kodem: AWL2014.

Nie dotyczy outletów.

15%15.11-16.11.2014

Rabat tylko na kolekcję męską (damska nie podlega rabatowi). Nie dotyczy e-sklepu, outletów i nie łączy się

z innymi promocjami. www.venezia.pl

20%15.11-17.11.2014

Rabat na soczewki kontaktowe i akcesoria w sklep.visionexpress.pl przy zakupie za min. 55 zł.

Kod: LOGO11

Rabat* na kolekcję Jesień-Zima 2014. Również w sklepie online: www.vistula.pl.

Kod: VJZ2014

20%15.11-16.11.2014

15%15.11-16.11.2014

Rabat* na wybrane modele obuwia w salonach firmowych oraz w sklepie on-line na www.wojas.pl.

Kod: LOGO15

Rabat* na kolekcję Jesień-Zima 2014. Również w sklepie online: www.wolczanka.com.pl.

Kod: WJZ2014

30%15.11-16.11.2014

20%28.10 - 31.12.2014

Kod: LOGO1410ZG ważny w salonach Zegarki BiżuteriaZielona Góra, Poznań Plaza, www.zegarki.zgora.pl.

Nie dotyczy produktow już przecenionych.




PON

Y LO

GO

KU

PON

Y LO

GO

KU

PON

Y LO

GO

KU

PON

Y LO

GO

KU

PON

Y LO

GO

KU

PON

Y LO

GO

KU

PON

Y LO

GO

KU

PON

Y LO

GO

KU

PON

Y

126_kupony_2014:Layout 1 2014-10-15 10:07

ZnakWCIĄ GA JĄ CY KRÜGER Mar cin Ci szew ski, au tor best sel le -ro we go www.ru2012.pl, wra ca dote go, za co czy tel ni cy ko cha ją gonaj bar dziej: do bar wnie po ka za nejhi sto rii, oży wającej dzię ki je gonie zwy kłe mu ta len to wi do snu ciawcią ga ją cych opo wie ści! „Krüger”to cykl, któ ry prze no si w sa mo ser cenaj waż niej szych wy da rzeń pol skiejhi sto rii pier wszej po ło wy XX wie ku.Wię cej: Znak.com.plCE NA: 34,90 zł

Ni vea GO LE NIE BEZ POD RAŻ NIEŃNo we, chło dzą ce kos me ty ki Sen si ti vesą ide al ne dla męż czyzn z wraż li wąskó rą, któ rzy ocze ku ją kom for to we gogo le nia bez pod raż nień. Za pew nia jąone rów nież przy jem ne,od świe ża ją ce uczu ciechło du po go le niu. Uko je -nie – to sło wo,któ rym moż naokre ślić stanskó ry po za -sto so wa niupro duk tów Ni -vea Sen si ti ve.Wię cej:Ni vea.plCE NA: 13,99 zł(żel do go le nia)27,49 zł (bal -sam)

WARTO KUPIĆWARTO BYWAĆ


Fos sil MO DEL NA URO DZI NYJuż od 30 lat mar ka Fos sil za chwy ca nie zwy kły mi ko lek cja mi. Dzię ki wy szu ka ne mu wzor -nic twu Fos sil two rzy pro duk ty za rów no na dziś, jak i na za wsze. Uro dzi ny mar ki mo żeszświę to wać z naj no wszym ze gar kiem FS4925. Wię cej: Swiss.com.pl CE NA: 505 zł

Och nik PO NAD CZA SO WAPRO STO TAKla sycz na for ma ze spor to wą nu tą– to mę ska skó rza na kur tka fir my Och -nik. Ele men ty wy koń cze nia pod kre śla jąsyl wet kę no szą ce go ją, zwię ksza jąkom fort użyt ko wa nia oraz na da ją jejbar dziej co dzien ny, miej ski cha rak ter.Pre zen to wa ny mo del to pro po zy cjadla ce nią cych po nad cza so we roz wią -za nia. Wię cej: Sklep.och nik.com CE NA:1499 zł

EC CO KOM FORT NADE WSZYST KOPrzejdź się po mie ście. Za trzy majsię na ka wę, spot kaj się z przy ja ciół miWy lu zo wa ne, mod ne i mi ni ma li stycz -ne bu ty Ec co Fa xon za pew nią ci wy -go dę przez ca ły czas i spra wią, żepo zbę dziesz się kło po tów z wy bo remod po wied nie go ubio ru: pa su ją wszę -dzie. Są przy tym wo do od por ne.Wię cej: Sho peu.ec co.com/pl/pl/CE NA: 579,90 zł

L´Oréal PO PRO STU EKS PERTDo bry wy gląd, pew nośćsie bie – sto su jąc ko me ty kili nii Men Ex pert, masz tow pa kie cie. Fun da men tem,w opar ciu o któ ry zo sta łystwo rzo ne, są naj lep szetech no lo gie z la bo ra to riówL´Oréal. Bezwzglę du na to,po któ ry pro -dukt się gniesz,mo żesz być pe -wien, że byłtwo rzo ny właś -nie z my śląo to bie. Wię cej:Lo re al pa ris.plCE NA: 36 zł(prze ciw błysz -cze niu skó ry)41 zł (żel na wil ża ją cy)

Gil let teDE LI KAT NA KO SIAR KAPięć cien kich i trwa łych ostrzy z przo -du, jed no z ty łu – ta kie na gro ma dze niepo wierz chni tną cych na małymobszarze mo że bu dzić gro zę. Spo koj -nie. Ma szyn ka do go le nia Gil let teFu sion Pro Gli de jest bez względ naje dy nie dla za ro stu. To dla te go, żeostrza Po wer Gli de z po wło ką An ti-Fric tion re du ku ją tar cie i po wsta wa nieewen tu al nych pod raż nień. Wię cej: Gil let te.com/pl CE NA: 51,99 zł

tekst Stanisław Niegolecki

132_Nowosci11-w2_GF_j_m:Layout 1 2014-10-15 20:16

Lirene ŚWIEŻOŚĆGWARANTOWANAEner gy ON, lek ki krem do twa rzy,prze zna czo ny jest dla męż czyzn,

któ rzy chcą, aby ichskó ra by ła świe żai na wil żo na każ de godnia. Krem pie lę gnu jekom plek so wo dzię kido sko na łe mu po łą -cze niu skład ni kówaktyw nych: na tu ral nyczyn nik NMF na wil ża,D-pan te nol ła go dzipod raż nie nia, men tolza pew nia uczu ciechło du, a gli ce ry napo pra wia mięk kośćna skór ka. Wię cej:Lire ne.plCE NA: 21,99 zł

Epil fe et NA RA TU NEK STO POMZ po wo du ciąg łe go na ci sku mar twe ko mór ki skó ry ku mu lu ją się napo desz wie stóp, a na tu ral ny pro ces ich złusz cza nia nie następuje.Epil fe et wni ka po mię dzy mar twe ko mór ki i po lu zo wu je „klej”, któ rytrzy ma je ra zem. Roz po czy na się tym sa mym na tu ral ny pro ceszłusz cza nia. Prze bie ga on w „in te li gen tny” spo sób – pre pa ratdobie ra się je dy nie do mar twych ko mó rek.Wię cej: Epil fe et.pl CE NA: 75 zł

In dian VINTAGE WJEŻDŻANA SALONYNie wie lu o tym wie, ale to In dian,a nie Har ley-Da vid son, jest naj star -szą spoś ród ist nie ją cych do dziśame ry kań skich ma rek mo to cy klo -wych. W tym ro ku fir ma we szła napol ski ry nek, a In dian Vin ta ge, je denz jej mo to cy kli, zna lazł się na pierw -szym miej scu w ple bi scy cie ma ga zy -nu „Świat Mo to cy kli” w ka te go rii„cru i se ry i chop pe ry”. Vin ta ge topołą cze nie nie śmier tel ne go sty lusprzed lat oraz do rob ku współ -czesnej tech no lo gii.

VIC TO RI NOX NIE ZNISZ -CZAL NY JAK I.N.O.X.Z oka zji swo je go 130-le cia mar -ka Vic to ri nox pro po nu je ze ga rekin spi ro wa ny nie za wod no ścią le -gen dar ne go szwaj car skie go scy -zo ry ka. I.N.O.X. jest ele gancki,a przy tym nie sa mo wi cie wy trzy -ma ły. W te stach prze trwał m.in.kon takt z roz pusz czal ni ka mi, upa -dek z wy so ko ści 10 m na twar dąpo wierz chnię, dwu go dzin ne pra -nie w tem pe ra tu rze 90 stop niCel sju sza i za mro że nie w lo dzie.Prze je chał po nim rów nież wózstra żac ki, a I.N.O.X. cho dził da lej.Wię cej: Vic to ri nox wat ches.com/plCE NA: 1790 zł

CCC/La soc ki JA KOŚĆ I STYL GWA RAN TO WA NELa soc ki for Men to li nia obu wia skó rza -ne go obejmująca zarówno bu ty wi zy to -we, jak i mod ne bot ki oraz tra pe ry. Ga -ma ko lo ry stycz na ko lek cji to kla sycz naczerń, ciep łe od cie nie brą zu oraz sza ro -ści. Bez wzglę du na ro dzaj obu wia mo -żesz być pe wien, że zo sta ło stwo rzo nezgod nie z naj no wszy mi świa to wy mitren da mi. Wię cej: Ccc.eu/pl

ZDJ

ĘC

IA: M

ATE

RIA

ŁY P

RA

SO

WE

MaraniZNIEWALAJĄCYSMAK GRUZJIMarani SatrapezoSaperavi to wyjątkowewytrawne gruzińskie winoczerwone, produkowanew regionie Kachetii.Charakteryzuje je głębokikolor oraz intensywnyaromat owoców leśnych,jeżyn, borówek oraz owocuczarnego bzu. W smakuwyczuwa się kawę, gorzkączekoladę, by na samkoniec poczuć korzenno-pikantny finał. Idealne nawieczorne spotkaniaz przyjaciółmi.Więcej: Marani.com.plCENA: 115 zł

132_Nowosci11-w2_GF_j_m:Layout 1 2014-10-15 20:16


Ż17 kwiet nia 1911 r. Bob Mo -

o re strze la, pił ka wpa da do

siat ki i An gli cy są już pew ni

wy gra nej. Roz bi ją Ju ven tus

Tu ryn 6:1 i za chwi lę zdo bę -

dą pu char Lip to na, pier wsze

mię dzy na ro do we roz gryw ki

pił kar skie...

No do brze, przy znaj my szcze rze – nie wszyst ko, co do

tej po ry prze czy ta łeś, jest stu pro cen to wą praw dą.

Po pier wsze: de cy du ją cy gol Bo ba Mo o re’a. Nie wie my,

czy to na pew no ten pił karz West Auc kland zdo był de -

cy du ją cy go l w fi na le tur nie ju. We dług źró deł, któ re się

za cho wa ły, po dwie bram ki dla an giel skiej dru ży ny

strze li li Bob Mo o re i Fred Dunn, a po jed nym – An dy

Ap ple by i Joe Re cast le. W ja kiej ko lej no ści jed nak, nie

wie my.

Po dru gie: ta im pre za ufun do wa na przez her ba cia ne -

go po ten ta ta (je go li ście za le wa my wrząt kiem wszak

do dzi siaj) rze czy wi ście na zy wa na jest nie kie dy „pierw -

szy mi eu ro pej ski mi pu cha ra mi”, ale nie sta no wi ła

pierw szych w dzie jach pił ki noż nej mię dzy na ro do wych

roz gry wek pił kar skich na świe cie.

Lip ton był jed nak czło wie kiem, któ ry two rzył hi sto rię

świa to we go fut bo lu i roz ryw ki na dwóch kon ty nen tach.

Ja ko pierw szy roz poz nał po ten cjał mar ke tin go wy pił ki,

choć ma ło kto dzi siaj go z nią ko ja rzy. Lip ton to bo -

wiem her ba ta, a nie fut bol.

DO USA I Z PO WRO TEMRze czy wi ście, na her ba cie do ro bił się ma jąt ku, któ ry

poz wo lił mu na po dob ne eks tra wa gan cje. Tho mas

Lipton – wy glą da jak uo so bie nie mi tu „from ze ro to he ro”. Ame ri -

can Dre am moż na by po wie dzieć o ży ciu te go Ir lan dczy ka, któ ry

w 1865 r. wy lą do wał w USA z oś mio ma do la ra mi w kie sze ni. Moż -

na by, gdy by nie fakt, że to... nie praw da. Lip ton nie jest żad nym

ame ry kań skim snem, w od róż nie niu od wie lu in nych po dob nych

mu imi gran tów on bo wiem ze Sta nów Zjed no czo nych wró cił.

I to szyb ko.

Uznał, że praw dzi wą ka rie rę zro bi nie w Ame ry ce, ale na

Wyspach Bry tyj skich. I to tu mo że za sto so wać po my sły, któ re

pod pa trzył w pod no szą cych się po woj nie do mo wej Sta nach

Zjed no czo nych. Zjed no czo ne Kró le stwo by ło kra jem re wo lu cji

prze my sło wej, naj bar dziej za a wan so wa nym w roz wo ju, ale mało

kto miał tam po ję cia o re kla mie i mar ke tin gu. O tym, jak

w opar ciu o nie ro bi się biz nes.

Ja mes Mac kay, bio graf Lip to na, za ty tu ło wał książ kę o nim „The

Man Who In ven ted Him self ”, czy li „Czło wiek, któ ry wy my ślił

same go sie bie”. Kie dy do kład nie wy my ślił sie bie, trud no usta lić.

Mo że już w Szko cji, gdzie je go ro dzi na osia dła po uciecz ce z ogar -

nię tej strasz li wą klę ską gło du Ir lan dii i gdzie pra co wał w za kła dzie

kroj czym Til lie & Hen der son, wy ci na jąc wzo ry ko szu lek za czte ry

szy lin gi ty god nio wo. Mo że wte dy, gdy po od mó wie niu mu pod -

wyż ki, za dwu krot nie wyż szą staw kę za cią gnął się ja ko boy

po kła do wy na pa ro wiec li nii Burns, kur su ją cy mię dzy Szko cją

a Ulste rem („Ni gdy nie by łem szczę śli wszy niż na mo rzu” – mó wił

po tem). A mo że do pie ro w Ame ry ce, gdzie naj pierw pra co wał na

plan ta cji ty to niu w Wir gi nii, a na stęp nie plan ta cji ry żu w Ka ro li nie

Po łud nio wej, potem ja ko ko mi wo ja żer i ak wi zy tor w No wym Or -

le a nie, wresz cie w dy skon cie spo żyw czym w No wym Jor ku. W nim

zdo był znacz nie wię cej niż pie nią dze. Zy skał know-how.

W Glas gow pierw szy sklep Lip to na, otwar ty w 1871 r. przy

101 Stob cross Stre et, stał się sen sa cją. W na pi sa nej przez Bo ba

Cram pse ya bio gra fii „The King’s Gro cer – The Li fe of Sir Tho mas

THOMAS LIPTON człowiek, który wymyśliłLIGĘ MISTRZÓWDZIŚ ŻADNA WIELKA PIŁKARSKA IMPREZA NIE OBĘDZIE SIĘ BEZ SPONSORA Z BRANŻYPIWNEJ. ALE PIERWSZE EUROPEJSKIE PUCHARY SFINANSOWAŁA... HERBATA.A DOKŁADNIE HERBACIANY POTENTAT SIR THOMAS LIPTON. PIERWSZY BIZNESMEN,KTÓRY ZROZUMIAŁ, JAKI POTENCJAŁ REKLAMOWY TKWI W SPORCIE.

tekst Radosław Nawrot

ci wspaniali mężczyźni

ZDJ

ĘC

IA: M

ATE

RIA

ŁY P

RA

SO

WE

LIP

TON

134_Czlowiek_Lipton_GF_j_m:Layout 1 2014-10-15 10:12


Lip ton” („Kró lew ski su biekt – ży cie sir Tho ma sa Lip to na”) czy ta my,

że w wiecz nie po nu rym, sza rym, za mglo nym i za dy mio nym wy zie -

wa mi z ko mi nów fa bryk szkoc kim mie ście wi try ny Lip ton’s Mar ket

bi ły naj jaś niej szym świat łem. Trud no by ło nie za u wa żyć ich neo -

nów w tej sce ne rii, a na do da tek otwar cie skle pu po prze dzi ły fe sty ny,

któ re dzi siaj na zwa li byś my kam pa nią re kla mo wą. Lip ton w swym

biz ne sie wy e li mi no wał po śred ni ków i pro duk ty ku po wał bez poś -

red nio u rol ni ków, co na każ dym kro ku pod kre ślał. Dzi siaj

usły sze li byś my w re kla mie „Co dzien nie wszyst ko naj śwież sze, bez

kon ser wan tów, pro sto z pól i sa dów, z pier wsze go tło cze nia”.

KRÓL RE KLA MYBiz nes men wy na jął Wil lie go Loc khar ta, uta len to wa ne go ry sow ni -

ka, któ ry two rzył dla nie go pla ka ty i za baw ne ry su ne czki

re kla mu ją ce sklep. Ich głów nym mo ty wem by ły żar ci ki słow ne,

zako rze nio ne w za baw nym dla An gli ków i Szko tów ir lan dzkim

slan gu. Lip ton prze pę dzał uli cą do swe go skle pu sta da świń

ze wstąż ka mi na ogo nach, gdy chciał roz re kla mo wać świe ży ir lan -

dzki be kon. Fun do wał na gro dy pierw szym klien tom każ de go dnia,

za mó wił w USA naj wię kszy na świe cie ser, po wsta ły po wy do je niu

800 krów. Ogrom ny kręg se ra przy wie zio ny z Ame ry ki dłu go

budził sen sa cję, zwłasz cza że był tak wiel ki, iż trans por to wać

musiał go... wy na ję ty z cyr ku słoń.

To by ły chwy ty, któ rych nikt do tąd na Wy -

spach nie sto so wał. Cram psey twier dzi, że

Lip ton ha ro wał w swym skle pie przez 18 go -

dzin dzien nie, a sy piał na pro wi zo rycz nym

łóż ku po lo wym pod la dą. Od niósł jed nak

suk ces. W 1890 r. był już czło wie kiem

zamoż nym. Co ty dzień otwie rał no wy sklep

w no wym miej scu.

Wte dy przy szedł czas na eks tra wa gan cje. Ta kie

jak her ba ta.

Lip ton nie mu siał prze pro wa dzać szcze gó ło -

wych ba dań, by się zo rien to wać, że nie ku pu ją

jej, nie za pa rza ją i nie pi ją wła ści wie żad ni

robot ni cy. By ła zbyt dro ga, by ła luk su sem. Do -

szedł jed nak do wnio sku, że bez tru du da się

z niej zro bić ta ni pro dukt dla każ de go, o ile

wy ko na ta ki sam ruch jak przy in nych pro duk -

tach rol ni czych. Wy e li mi nu je po śred ni ków

i ich mar że.

Na po cząt ku dru giej po ło wy XIX w. her ba tę

upra wia no głów nie w Chi nach, stam tąd by ła

spro wa dza na na du żą ska lę. Na na le żą cej do

bry tyj skie go im pe rium wy spie Cej lon sa dzo -

no wte dy ka wę. W 1869 r. za a ta ko wał ją

jed nak pa so żyt ni czy i za bój czy grzyb He mi le -ia va sta trix. Plan ta to rzy stra ci li ca łe swo je

upra wy. Do 1882 r. wszyst kie krze wy ka wy na

Cej lo nie uschły.

Her ba tę pró bo wa li w jej miej sce wpro wa dzić bra cia Wörms z Nie -

miec, a póź niej Ja mes Tay lor. Do pie ro jed nak Lip ton, któ ry

w 1890 r. ku pił trzy plan ta cje na cej loń skich wzgó rzach, zmie nił tę

ro śli nę w ży łę zło ta. Mark Twa in, któ ry od wie dził wy spę

w 1896 r., pi sał: „Upra wa her ba ty to dziś na Cej lo nie zło ty in te res

– nie by wa łe, ale da je szyb kie 40 pro cent zy sku”.

CE SARZ HER BA TYDa wa ła, pod wa run kiem że dzia ła ło się tak ra cjo nal nie i sku tecz -

nie jak Lip ton. Spę dzał na wyspie pół każ de go ro ku, aż za czę to

mó wić na nie go „Tea Tom”. Nie tyl ko ku pił plan ta cje i prze jął od

Tay lo ra naj le piej wy kwa li fi ko wa nych ta mil skich zbie ra czy, ale

prze jął ca ły sy stem pro duk cji, łącz nie z trans por tem, ma ga zy na -

mi i su szar nia mi. Po ło żył na wet to ry dla uży wa nych do dziś

wa go ni ków trans por tu ją cych li ście szyb ciej i spraw niej niż zwie -

rzę ta. Wy my ślił też no we spo so by pa ko wa nia her ba ty, w tym

pusz ki, któ re za trzy my wa ły jej za pach i smak. To one oraz slo gan

„Pro sto z plan ta cji do czaj ni czka” sta ły się sym bo lem her ba cia nej

woj ny o Cej lon, któ rą Lip ton wy grał. Nie tyl ko na miej scu,

także w Wiel kiej Bry ta nii, gdzie uda ło mu się wy two rzyć obo -

wią zu ją cy do dzi siaj tok sko ja rze nio wy: Cej lon (dzi siaj Sri

Lan ka) = her ba ta, a her ba ta = Cej lon. Prze cież ta wy spa mia ła

na wet kształt kro pli her ba ty!



Re kla my je go Ma za wat tee Ce y lon Tea z wi ze run ka mi eg zo tycz -

nych Ta mi lek i kor na ków na sło niach ata ko wa ły po dróż nych

na każ dej du żej sta cji ko le jo wej na Wy spach, wy ska ki wa ły z ła -

mów ga zet, na wet z urzę dów po czto wych, gdyż Lip ton wy dał

re kla mo we po cztów ki. Gdy pier wsze skrzy nie z her ba tą przy pły -

nę ły na stat ku do Glas gow, zor ga ni zo wa no im hucz ne po wi ta nie

z or kie strą szkoc kich du dzia rzy w kil tach.

Nic więc dziw ne go, że przy spad ku cen kon sum pcja her ba cia ne -

go wy wa ru wzro sła sko ko wo. Te raz z her ba tą ko ja rzył się na

świe cie już nie tyl ko Cej lon, ko ja rzy ło się też Kró le stwo i bry tyj -

ski styl ży cia.

O ile dy skon ty i skle py uczy ni ły z Lip to na bo ga cza, to cej loń ska

her ba ta zro bi ła z nie go mi lio ne ra. Zo stał jej ofi cjal nym do staw cą

na dwór kró lew ski. Kró lo wa Wik to ria w 1898 r. przy zna ła mu tytuł

szla chec ki. Im pe rium Bry tyj skie ode bra ło Chi nom pier wszeń stwo

w pro duk cji kul to we go na po ju.

ME CE NAS SPOR TUNa prze ło mie XIX i XX w. no wo żyt ny sport do pie ro ra czko wał.

Owszem, roz gryw ki pił kar skie w An glii czy Szko cji mia ły już spo -

rą tra dy cję, ale spor tu na ska lę mię dzy na ro do wą na dal nie by ło.

W 1896 r. od by ły się w Ate nach pier wsze no wo żyt ne igrzy ska olim -

pij skie. Ama tor ski sport z udzia łem nie za wo do wych spor tow ców

sta no wić miał szla chet ną, po zba wio ną pie nię dzy ry wa li za cję. Je den

z naj wię kszych biz nes me nów tej epo ki już wte dy wi dział w nim jed -

nak ogrom ny po ten cjał re kla mo wy.

W 1898 r. zbu do wał i wy sta wił do pre sti żo wych re gat o Pu char

Ame ry ki jacht o na zwie „Sham rock”, czy li ko ni czyn ka – sym bol

Ir lan dii. Sta nął on w szran ki z ame ry kań skim mi strzem, jach tem

„Co lum bia”, sła wiąc nie tyl ko ir lan dzką du mę i tra dy cję, ale

w isto cie tak że „Lip ton Tea”. Do śmier ci her ba cia ne go ba ro na

w 1931 r. pięć je go jach tów wal czy ło w tych re ga tach. Ża den ni -

gdy nie wy grał.

Jesz cze wię kszy po ten cjał niż w że glar stwie Lip ton do strzegł

w pił ce noż nej. Or ga ni zo wa ny przez nie go od 1905 r. Co pa Lip -

ton mię dzy Ar gen ty ną a Urug wa jem był me czem, z któ re go

wpły wy prze ka zy wa no tak że na ce le cha ry ta tyw ne, ale prze cież

jed no cześ nie re kla mo wał też je go in te re sy. Wy o braź my so bie – na

po cząt ku XX w., po za oka zjo nal ny mi tur nie ja mi olim pij ski mi,

nie by ło żad nych re gu lar nych mię dzy na ro do wych roz gry wek

piłkarskich na żad nym z kon ty nen tów! Lip ton

za mie rzał je stwo rzyć. Ta kie tur nie je w Eu ro pie

sta no wić mia ły część kam pa nii re kla mo wej je -

go im pe rium, a za ra zem dać ki bi com coś, cze go

do tąd nie by ło – ry wa li za cję o mię dzy na ro do -

wą staw kę.

Lip ton wy słał za pro sze nia do kil ku kra jów Eu -

ro py z proś bą o wy sta wie nie naj sil niej szych

dru żyn do tej ry wa li za cji w ma ju 1909 r. Niem -

cy wy sła li Stut tgar ter Sportfre un de

z Südkre is-Li ga, czy li li gi po łud nio wych Nie -

miec (Bun des li ga jesz cze nie ist nia ła, a Niem cy

wy ła nia li mi strza spoś ród

zwy cięz ców re gio nal nych

lig; wte dy mi strzem kra ju

by ła Vik to ria Ber lin).

Szwaj ca rzy wy ty po wa li

swo je go mi strza – zes pół

FC Win ter thur. Wło si zde -

cy do wa li się na sa lo mo no we

roz wią za nie i z dwóch czo -

ło wych ekip z Tu ry nu

– Ju ven tu su i AC To ri no

– ze sta wi li jed ną dru ży nę,

To ri no XI ( Je de nast ka Tu -

ryń ska). Je dy nie An gli cy nie

po trak to wa li za pro sze nia

po waż nie i nie wy sła li na

tur niej ni ko go. Osta tecznie

uda ło się ścią gnąć West

Auc kland FC, ama tor ską

eki pę z gór ni czej wio ski

w hrab stwie Dur ham, któ -

rej pił ka rze na co dzień

fe drowa li wę giel. Wzię li

wol ne, uzbie ra li pie nią dze

na podróż do Włoch i to

oni nie o cze ki wa nie wy gra li

im pre zę po 2:0 ze szwaj -

carskim FC Win ter thur

i dwóch go lach Ro ba i Joc ka

Jo ne sów, co po ka za ło, jak

wiel ka by ła wte dy prze paść

mię dzy fut bo lem bry tyj skim

a ca łą resz tą świa ta.

Tur niej był ta kim suk ce sem,

że w 1911 r. zor ga ni zo wa no

dru gą im pre zę. Wło si chcie li re wan żu, więc wy sta wi li nie kom bi no -

wa ny zes pół, a kom plet ny Ju ven tus Tu ryn. Sta ra Da ma uleg ła

gór ni kom z West Auc kland 1:6!

Pra wie pół wie ku przed star tem współ czes nych eu ro pej skich pu cha -

rów, ba! ćwierć wie ku przed pierw szym mun dia lem od by wa ły się już

mię dzy na ro do we tur nie je. Wszyst ko dzię ki her ba cie.

POCZĄTKI FUTBOLUMIĘDZYNARODOWEGO

W paź dzier ni ku 1900 r.,podczas dru gich no wo żyt -nych igrzysk olim pij skichw Pa ry żu ro ze gra no tur niejpił kar ski (ale ama tor ski).Repre zen tu ją cy Wiel kąBrytanię zes pół Upton Park FC wy prze dził Fran cu -zów i bel gij ski Uni wersytetBruk sel ski.Wios ną 1908 r. we Wło szechod był się zor ga ni zo wa nyprzez miej sco wą ga ze tęsportową Tor neo In ter na -ziona le Stam pa Spor ti vaz udzia łem dru żyn klu bo -wych, w któ re go fi na le Ser -vet te Gene wa ze Szwaj ca riiwy grał z To ri no FC z Włoch3:1. Gra ły tak że eki py fran cu -skie i nie miec kie.Turniej o Puchar Liptonaz 1911 r. też nie był pierwsząedycją tej imprezy. Her ba -ciany po ten tat zorganizowałgo już dwa lata wcześniej. A jeszcze wcześniej drużynyArgentyny i Urugwajuzmierzyły się w Copa Lipton.Kto wygrał? Cóż, nikt... 15 sierpnia 1905 r. w BuenosAires do ostatniej minutyutrzymał się wynik 0:0.Zarządzono dogrywkę, alezrobiło się ciemno i meczprzerwano. Wobecbezbramkowego remisupuchar dostali Urugwajczycyjako goście.


s_137_32954950_32856980:Layout 1 2014-10-16 11:37


Za u wa ży łem, że im dłu żej ła żę po skle pie, tym łatwiej wy rzą -dzam so bie krzyw dę. Za pusz czam się w re jo ny, gdzie ma jącmniej cza su, po pro stu ni gdy nie wcho dzę. Dziś tra fi łem do ką ci -ka ze zdro wą żyw no ścią. Z nie zro zu mia łym bły skiem w oczachprze bie ra łem wśród dziw nych pasz te tów, gra nu la tów itp.I wrzu ci łem do ko szy ka pa stę ka nap ko wą Won ne zio ła orazpasz tet so jo wy z po mi do ra mi. Nie mam nic do we ge ta rian!Cza sa mi mo że tyl ko tro chę współ czu cia, ale na praw dę w ogó lenie mam żad nej fo bii w tym wzglę dzie. Wręcz prze ciw nie– z każ dą pró bą ku li nar ną jak ta roś nie mój dla nich sza cu nek.Jak im, do dia bła, mo że to sma ko wać? Z ja kiej to in nej pla ne tyma ją oni kub ki sma ko we, że im ta ka so jo wa czy droż dżo wa pa -sta le ży, a mnie nie. Bo prze cież je śli oni to lu bią, to zna czy, żesą w sta nie do szu kać się w sma ku war to ści dla mnie zwy czaj nienie o sią gal nych. Więc ja tym we ge-fa nom po pro stu za zdrosz -czę. Niech sta nie tu je den ko ło mnie i mi wy tłu ma czy, jak to jeść,jak się za chwy cać, co w sma ku znaj do wać. Pa mię tam, jak nie -gdyś mój do bry ko le ga Ł. de lek to wał się ja kąś whi sky. Wą chałprzez kil ka mi nut, pa trzył pod świat ło, prze chy lał szklan kę i znówwą chał. Po tem wy pił łyk wiel ko ści ły że czki od her ba ty, sior bnął,po mla skał i rzekł: „Wa ni lia, cze ko la da, dąb i odro bi na sie ci ry -bac kich. Zna ko mi tość”. Wy pi łem i ja łyk, i za chwy ci łem się. Sie -cia mi ry bac ki mi oczy wi ście, bo już wie dzia łem, czym mam sięza chwy cić. Każ dy by się prze cież sie cia mi za chwy cił… Oj, jak jabym chciał, że by ktoś mi wska zał, czym w tej pa ście Pri ma vi kioraz pasz te cie Ru mi xu mam się wła ści wie za chwy cić…1. PRIMAVIKA, PASTA DO KANAPEK WONNE ZIOŁA, 165 g – 7,90 zł 2. RUMIX, PASZTET SOJOWY Z POMIDORAMI, 115 g – 4,90 zł

tekst

Jaros

ław M

atusze

wski

MAT

USZ

EWSK

IMte

stow

ane

Bok ser ski na pójTro chę już nie nad ą żam, kto, ko mu i cozro bił złe go w kwe stii pra wa do mar kiTi ger. Tak jak nie mo gę zro zu mieć, dla -cze go głów nie bok se rzy ma ją fir mo waćna po je ener ge tycz ne (Ada mek, Ty son,Mi chal czew ski, na wet Sa le ta). Ale niechso bie fir mu ją, sko ro te na po je nie do bre.

To już ta ki znak roz -poz naw czy: bok serna opa ko wa niu,w środ ku ra czej niebar dzo. Na po je no wej(?) se rii Ti ger to zna -ko mi cie po twier dza ją.Ale mo że nie o smaktu cho dzi? Ale je ślina wet cho dzi o dzia -ła nie ener ge ty zu ją ce,nie o smak, to namnie przy naj mniejwra że nia to nie zro bi -ło. Więc o co cho dzi?NA PÓJ ENER GE -TYCZ NY TI GER, RE START, MEN TAL,0,5 l – 3,49 zł

�NAS

Z TE

STER

BIE

RZE

NA

SIEB

IER

YZYK

O, Ż

EBYŚ

TY

NIE

MU

SIAŁ

21

Wspomnienie sieci rybackich

Roz miar bez zna cze niaNaj faj niej sze w tych kieł ba skach są opa -ko wa nia i wiel ko ści. Bo kieł ba ski De gu sti -no są ma łe, w sam raz do schru pa nia naraz, a jed no, cze go mi bra ku je, to moż li -wość otwie ra nia fo lii bez ostre go na rzę -dzia. Je śli pa czka mi nikieł ba sek mo żewy glą dać faj nie, to te właś nie tak wy glą -da ją. I jest ich dość duży wy bór, bo i sąbia łe, i pod wa wel skie, i ślą skie. I tyl kojeden mam prob lem ze sma kiem de gu -sti no: ma ją za ma ło cha rak te ru. Nie sąniesmacz ne, nie, by naj mniej, ale są zde -cy do wa nie nie wy ra zi ste. Skład w po -rząd ku, re cep tu ra jak na le ży, pa ste ry za -cja – no ni by wszyst ko OK, ale sma ku zama ło, nie ste ty. Trzy mam kciu ki za fir męChrza now ska Ma nu fak tu ra Wę dlin, bokie ru nek ob ra ła słusz ny, więc mam na -dzie ję, że i kieł ba ski do pra cu je, jak na le ży.DE GU STI NO, KIEŁ BA SKI BIA ŁE, ŚLĄ -SKIE, POD WA WEL SKIE, 120 g – 2,99 zł

Aż mi ło po pa trzećChoć by za opa ko wa nie Fi tel li na le ży

się uzna nie. Ukło ny dla fir my Fo odCa re za kon cep cję crun cho wychmus li w po rcyj kach na raz.Uwiel biam crun chy, a kom po -zy cjom Fi tel li trud no co kol wiekza rzu cić (po za kla sycz nym za rzu tem wo bec pro du cen tów

mus li: płat ki na zdję ciu wy glą da jądu u u u żo le piej niż w rze czy wi sto -

ści). Owo ców, orze chów, cze ko la dy jestdu żo mniej, ale to ta ka nor ma. Pa mię -tam, że na wet wzor co we crun chy Jor -da na też mnie pod tym wzglę dem roz -cza ro wa ły. Fi tel li nie ma się więcco cze piać. Wy bór sma ków spo ry, każ dy znaj dzie coś dla sie bie.FI TEL LA, MUS LI, RÓŻ NE SMA KI, 50 g – 1,27 zł

138_Matuszewski_FG_j_m:Layout 1 2014-10-16 12:00

139

ZDJ

ĘC

IA: J

AR

OS

ŁAW

MA

TUS

ZEW

SKI

; MA

TER

IAŁY

PR

AS

OW

E

świat według…

Ćwiar tka dzi ka nie wy star czyPro fi to dla mnie prze de wszyst kim ta nie dro bio we pasz te ty,do stęp ne chy ba w każ dym skle pie. Bo do bre i ta nie. Ten po mi do ro wy to wciąż w tej gru pie mój fa wo ryt. Pro fi szu ka swo ich no wych prze bo jów ryn ko wych. Nie daw no nie u da nie pró bo wał z zu pa mi, te raz pró -bu ję nie zbyt do bre go Dwor skie go pasz te tu z dzi -kiem. Czy li na tym dwo rze mar nie ja da no. Na wetje śli by ło aż/tyl ko 25% mię sa z dzi ka. PRO FI, PASZ TET DWOR SKI Z DZI KIEM, 105 g – 3,90 zł

Po raz ko lej ny nieMam jakiś kłopot z sunbitesami. Byłyjuż od nich herbatniki i krakersy, terazspróbowałem chipsów i jestemkonsekwentny. Nie idą mi. Być możejest to zdrowsza forma chipsów,mniej kaloryczna, bardziej naturalnaitd., to jednak nie zmienia mojejoceny. Jedząc sunbitesy, mamwrażenie, że jem coś całkowiciesztucznego, w gruncie rzeczy obcego.I nie umiem się do tego przekonać.Wrażenie potęguje fakt, że chipsysą robione w dużym stopniu z mąkikukurydzianej, a ja chipsówmeksykańskich nie lubię… SUN BI TES, CHIP SY WIE LOZ BO ŻO WE,PA PRY KO WE, 110 g – 3,49 zł

Lu bel ski po mysłCo to sznaps? Naj czę ściej kie li szek wód -ki po pro stu. Al bo al ko hol owo co wy, nie -miec ki, al pej ski, ho len der ski, mo cą zbli -żo ny do kla sycz nej wód ki. Jest jesz czesznaps ame ry kań ski, mniej wię cej o 1/3al bo po ło wę słab szy. Owo co wy, orze -cho wy, ko rzen ny. A ja ki jest cał kiem no -wy sznaps lu bel ski? Ja po zna łem je denga tu nek, jabł ko wy – to tru nek sła by,bo nie co po nad 20-pro cen to wy (24%),prze zro czy sty, pach ną cy i sma ku ją cynie co sztucz ny mi ja błusz ka mi. Nie mójto typ, bo ja ta kich wy na laz ków nieuwa żam. Ale i nie są dzę, by lu bel skiPolmos, two rząc sznap sa, my ślał właś -nie o kon su men tach ta kich jak ja…Jestem prze ko na ny, że no wość szyb koznaj dzie na byw ców, bo spra wią toi smak, i moc, i ła twość pi cia i prze ły ka -nia bez po pit ki, i bu tel ka, i na ło żo nyna nią kie li szek, i ce na. Bę dzie hit!PO LMOS LUB LIN, SZNAPS DE LU XE,JABŁ KO WY, 0,5 l – 19,99 zł

Pra wie ta tarNa wet jak się ko muś na ra żę, to trud no:uwiel biam ta ta ra. I wca le nie na le żę door to dok sów, że tyl ko z po lęd wi cy, tyl kosie ka ny itp. Ja lu bię mię so, więc by le byby ło świe że i chu de. Resz ta to kwe stiaprzy praw – hoj niej do da nych w przy pad -ku słab sze go su row ca. W tym przy pad kujed nak prob le mem nie sąprzy pra wy, a pro duktwyj ścio wy: ta tar So ko ło -wa (ale że by nie by ło– in ne fir my ro bią taksamo) skła da się z mię satyl ko w 80%. Resz ta todo dat ki, któ re spra wia ją,że po tra wa za cho wu jeświe żość przez 2-3 ty -god nie, że nie pod cho dzi…

so sem i że ma wciąż pięk ny, ró żo wy ko lor.Ta ka 80% po stać ta ta ra jest od por na nasma że nie – pró ba zro bie nia z mię ska go -rą ce go bef szty ka jest ska za na na nie po -wo dze nie. Na wet nie pró buj cie. Czy ta kita tar da się zjeść? Da – nie jest to ta kasa ma przy jem ność jak świe żo zmie lo neczy po sie ka ne mię so, ale mię so żer cymogą spró bo wać. Trze ba du żo do dat -

ków – ce bul ki, ogór ka,musz tar dy, a dlalubią cych wyż szypoziom adre na li ny– żół tko. Ta ta ra praw -dzi we go nie za stą pi,ale tro chę fraj dy da.Ta ki pra wie ta tar. SO KO ŁÓW, TA TARWO ŁO WY, 230 g – 8,49 zł

Wi taj w klu bie. 2To chy ba ze dwa dzie ścia lat te mu by ło– jed na z bar dziej ma syw nych kam pa nii– „mło dzie żo we” pi wo 10,5. Pa mię ta cieslo gan? „10,5 – wel co me to the club”.A ref ren pio sen ki re kla mo wej? „Po zo sta -wiam swe prob le my, jak sa mo chód śla dykół. Dzie sięć i pół”. I kam pa nia, i wszyst kiedzia ła nia mar ke tin go we bu dzi ły res pekt– mia ły roz mach i kla sę. Ale pi wo z pół ekznik nę ło, nie wiadomo dla cze go. Po ja wi łosię po ci chu po now nie. Czy spe ce z Kom -pa nii Pi wo war skiejza pa trzy li sięwe fru go, któ re pola tach po tra fi ło za -no to wać wiel ki suk -ces w sprze da ży?Czy li czy li na po -dob ny? Mo że…Ale ja do nie go sięra czej nie przy czy -nię – ani wte dy, anichy ba tym bar dziejdzi siaj pi wo 10,5 minie sma ku je. Si kacz ta ki.KOM PA NIA PI WO WAR SKA, PI WO 10,5, 0,5 l – 3,90 zł

138_Matuszewski_FG_j_m:Layout 1 2014-10-16 11:51


ZDJ

ĘC

IE: A

LBE

RT

ZAW

AD

A

Czy wy pa da iść na po grzeb w nie bie skimgar ni tu rze? Czar ne go nie mam, a nie staćmnie na nie pla no wa ny, du ży wy da tek.

Czerń jest ko lo rem wy jąt ko wym w mę skiej gar de -

ro bie (tak sa mo zresz tą jak i w ko bie cej). Przy -

pi sa na jest do chwil o cha rak te rze przy jem nym,

kie dy to za kła da my frak bądź smo king, ale rów nież jest

ko lo rem do mi nu ją cym pod czas mniej przy jem nych uro -

czy sto ści, ja ki mi są pogrzeby. Cza sem moż na do strzec

pod czas po grze bów oso by, któ re wy róż nia ją się na tle po -

zo sta łych in nym ko lo rem ubio ru. Trud no oce nić, czy ich

wie dza na te mat za sad zwią za nych z gar de ro bą obo wią -

zu ją cą da ne go dnia jest wła ści wa, co ni mi kie ro wa ło, kie -

dy zakładali ten czy in ny gar ni tur. Naj waż niej szy jest jed -

nak fakt, że uczest ni czą w ce re mo nii. Dlatego nie jest

obo wiąz kiem ku po wa nie czar ne go gar ni tu ru (nie na le ży

on do mę skiej kla sy ki, do któ rej za li cza się gra nat wpa -

da ją cy w czerń). Spo koj nie mo że Pan uczest ni czyć w ce -

re mo nii w nie bie skim gar ni tu rze. Co wię cej, nie bę dzie ga -

fą, gdyż za pew ne do bie rze Pan do nie go bia łą ko szu lę

i nierzu ca ją cy się w oczy kra wat, a tak że rów nie ele gan -

ckie, ciem ne bu ty z do bra ny mi doń skar pe ta mi bez żad -

nych lo go ma rek mo do wych. Dla te go pod czas kom ple to -

wa nia stro ju war to wziąć pod uwa gę sto no wa ne ko lo ry,

kla sycz ne kro je i styl od leg ły od spor to we go.

By łem za gra ni cą, gdy mo jej bli skiej ko le -żan ce zmar ła bab cia. Do wie dzia łem sięo tym do pie ro po po wro cie. Czy po wi nie -nem oka zać ko le żan ce współ czu cie, kie dy się spot -ka my, lub wy słać wia do mość z kon do len cja mi?

For mu ła, któ rą Pan wy bie rze, jest do wol na. Bio rąc pod uwa -

gę opi sy wa ną przez Pa na za ży łość, oso bi ście zde cy do wał -

bym się na zło że nie kon do len cji bez poś red nio, pod czas

spot ka nia (przy za ło że niu, że miał bym w bli skiej przy szło ści ta -

ko we w pla nach). Nie któ rzy tra dy cyj nie no szą ża ło bę przez rok,

a na wet dłu żej, także nie bę dzie dla nich za sko cze niem, je że li dłu -

go niewi dzia ny zna jo my zło ży kon do len cje rów nież w for mie kla -

sycz nej, czy li li stow nej. For ma ta bę dzie szcze gól nie za sad na, gdy,

tak jak w tym przy pad ku, dzie li Pań stwa du ża od leg łość bądź gdy

zna jo mość opar ta jest je dy nie na sto pie ko le żeń skiej. Jed nak że bez

wzglę du na po ziom na szej za ży ło ści zło że nie kon do len cji jest

w pew nym sen sie kur tu a zyj nym obo wiąz kiem, któ re go praw dzi -

wy dżen tel men nie uni ka. Pa mię taj my, by pi sząc kon do len cje mi -

ło wspom nieć nie o bec ną już z na mi oso bę i by ofia ro wać swo ją po -

moc ro dzi nie. Nie bę dzie rów nież nie e le gan ckie zło że nie kon do len cji

dro gą te le fo nicz ną bądź ma i lo wą. Świat idzie do przo du i trud no

ocze ki wać, na wet je że li jest się zwo len ni kiem kla sy ki, że in ni nie

bę dą ko rzy sta li z sze ro ko do stęp nych i wy god nych na rzę dzi ko -

mu ni ka cyj nych. Bo mi mo wszyst ko waż ny jest gest. Jed nak kon -

do len cje e-ma i lo we po le cam wy sy łać z kon ta pry wat ne go, a nie fir -

mo we go, i mi mo wszyst ko wciąż uni kałbym for my SMS-owej.

AdamJarczyńskidy rek tor ge ne ral nyPolskiej AkademiiProtokołu i Etykiety Dro dzy Pa no wie!Otrzy mu je my odWas wie le e-ma i liz py ta nia mi, jak po -praw nie się za cho -wać w okre ślo nejsy tu a cji. Sta ra mysię od po wia dać nabie żą co, a nie któ rekwe stie są na ty leważ ne, że pre zen -tu je my je rów nieżpo zo sta łym czy tel -ni kom. Mo że bo ry -ka ją się z po dob ny -mi prob le ma mi?

Czekamy na listy: [email protected]

Czy wy pa da za py tać kel ne ra,któ ry mi sztuć ca mi po wi nie nemjeść kon kret ną po tra wę? By łemosta t nio w ta kiej sy tu a cji, żekom plet nie zgłu pia łem i niewie dzia łem, za co chwy cić.

Zde cy do wa nie tak. Kel ner jest tą oso -

bą w re sta u ra cji, któ ra nie tyl ko do -

sko na le zna me nu, po tra fi ser wo wać

potrawy i wie, w ja ki spo sób się je przy go -

to wu je (choć mo że cza sem my wo le li byś -

my o tym nie wie dzieć), ale któ ra rów nież

po win na w spo sób dy skret ny pod po wie -

dzieć nam, jak mo że my skon su mo wać da -

ną po tra wę – oczy wi ście tyl ko i wy łącz nie

na na szą proś bę. Za nie e le gan ckie uznał bym

pro tek cjo nal ne po dej ście ob słu gi, któ ra

osten ta cyj nie coś nam po ka zu je, a w ta kiej

sy tu a cji się kie dyś zna laz łem, kie dy to bez

uprze dze nia za pię to mi wiel ką ser we tę na

szyi. Tak tow ny kel ner, wi dząc, że nie czu -

je my się kom for to wo w za sta nej sy tu a cji,

mo że nas de li kat nie na pro wa dzić na wła -

ści we to ry, ale to po tra fią tyl ko nie licz ni

i rzad ko ich spo ty kam. Po pusz cza jąc lek ko

wo dze fan ta zji, ta ki kel ner po wi nien być

uo so bie niem cech Al fre da, lo ka ja Bru ce'a

We y na, już nie wspo mi na jąc o głów nym

bo ha te rze zna nej po wie ści Hra ba la.

Peł nię waż ną fun kcję w Par la men cie Stu den ckimi nie wiem w ja kiej ko lej no ści po wi nie nem wi taćna uro czy sto ściach za pro szo nych go ści. Kon kret niecho dzi o pre zy den ta mia sta. W pro to ko le dy plo ma -tycz nym pre zy dent po wi nien być na pierw szymmiej scu... ale to do ty czy pre zy den ta kra ju, a niemia sta. Czy nie po peł nię błę du, je śli naj pierw po -wi tam rek to ra, a do pie ro po tem pre zy den ta?

Zdo świad cze nia zdo by te go przy or ga ni zo wa niu wy da rzeń

z udzia łem osób pia stu ją cych róż ne sta no wi ska, w tym

naj wyż sze pań stwo we i kor po ra cyj ne, wiem, że usta le nie

pre ce den cji, czy li wła ści wej ko lej no ści m.in. po wi ta nia, przed sta -

wia nia, udzie la nia gło su, usa dza nia, to czę sto naj wię ksze wy zwa -

nie dla pro to ko łu. Wszyst ko za le ży od kon tek stu uro czy sto ści i od

osób w niej uczest ni czą cych. Im wię cej osób wy so kich ran gą, tym

trud niej usta lić ko lej ność i ła twiej o to, że ktoś po czu je się ura żo -

ny. Za kła da jąc kla sycz ne uję cie, od któ re go moż na wyjść, po le cam

za sa dę, któ rą zdra dził mi do świad czo ny am ba sa dor: w pier wszej

ko lej no ści wi ta my tzw. Gos po da rza Miej sca, któ rym w tej sy tu a -

cji jest rek tor, a na stęp nie tzw. Gos po da rza Zie mi, któ rym tu taj jest

pre zy dent mia sta, a na stęp nie ko lej nych go ści. Z prak ty ki po le cam

za sa dę – im krót sza li sta po wi tal na, tym le piej. Dla Pa na i in nych.

SAVOIR-VIVRE

140_Savoir11_FG_K_j_m:Layout 1 2014-10-14 18:52


Ca su al i wszystkie je go od mia ny(bu si ness, upper, smart, sport) niesą pre cy zyj ny mi ka te go ria mi. To ra czej kwe stia wy czu cia sy tu a cjii sty lu niż twar de re gu ły, któ re rzą dzą na przy kład dress co demw ofi cjal nych sy tu a cjach (black tie,whi te tie, black tie in vi ted itp.).Wia do mo na pew no, że kod bu si -ness ca su al zwal nia z kra wa ta.Cią gle jed nak po wi nien to być ele -gan cki strój – gra na to wy al bo sza -ry gar ni tur, jas no nie bie ska lub bia -ła ko szu la, ele gan ckie bu ty. Smartca su al da je dość du żą do wol nośćw do bo rze ele men tów z seg men tumo dy nie o fi cjal nej (ale nie spor to -wej!). Męż czyz na mo że za ło żyć np.spor to wą ma ry nar kę, ko szu lę,ciemne bawełniane spodnie i ele -gan ckie bu ty. Ze staw ze zdję cia toide al ny przy kład ze sta wu w sty lusmart ca su al. Za miast kra wa tapo ja wia się mod na, ory gi nal namu cha, do te go ele gan cka ko szu la,ciemnozielone sztruksy z lek kozwę ża ny mi no gaw ka mi i prze dewszyst kim „smart” ma ry nar ka, wy -koń czo na tak, jak by by ła za ło żo nana blu zę z su wa kiem. Ca łość da jewra że nie sta ran nie zło żo ne go,schlud ne go a jed no cześ nie swo -bod ne go i wy god ne go ze sta wu. To właś nie jest kwin te sen cja ko dusmart ca su al.

Mo da na krzy żo wa nie sty lów trwa.War to włą czyć się w ten nurt, jed nak na le ży pa mię tać o tym, by strój był za wsze sto sow ny do oko licz no ści.

Co do kład nie ozna cza„smart ca su al”? W opi sachwie lu ze sta wów moż na sięspot kać z tym okre śle niem,jednak przy glą da jąc się do kład nie tak na zy wa nymsty li za cjom, cięż ko do szu -kać się ja kie goś wspól ne gomia now ni ka.

MĘSKI KOD UBIORU WEDŁUG

promocja

Na zdjęciu:kurtka Ripoll G - 599 zł

marynarka Novoli G - 489 złspodnie 213 Vomano O - 219 zł

koszula Bexley - 129 złmucha Special - 35 zł

Wszystkie produkty dostępne w wybranych salonach Recman

oraz na Recman24.com

*Casua

l zna

czy ni

eform

alny,

to sw

oboda

, luz,

wygod

a.

141_Recman_j_m:Layout 1 2014-10-14 18:41

ie ste ty, nie zo rien to wa nym na le ży się re la cja w żoł nier skich sło wach,choć ro bię to bez przy jem no ści. Naj pierw kry ty czka Kin ga Du ninza rzu ci ła pi sa rzo wi Igna ce mu Kar po wi czo wi, że ten wi si jej 13 tys. zł, a na proś bę o zwrot od po wia da: „spier da laj”. Z ko lei Kar po wicz od po wie dział w oświad cze -

niu, że Du nin mo le sto wa ła go sek su al nie, gdy przy jeż dżałpo sła wę do War sza wy, a na ko niec go zgwał ci ła. Wresz -cie Du nin ogło si ła, że Kar po wicz ży je w ge jow skim związ -ku z se kre ta rzem li te rac kiej na gro dy Nike i w związ kuz tym ma cho dy w ju ry. Na szczę ście dla wszyst kich strondra ma tu Ni ke otrzy mał prof. Ka rol Mo dze lew ski za zna ko -mi tą książ kę „Za jeź dzi my ko by łę hi sto rii. Wy zna nia po o bi -ja ne go jeź dźca”. Ale nie smak po zo stał…Mu szę przy znać, że gdy czy tałem tę ku rio zal ną wy mia nęoświad czeń, tar ga ły mną skraj ne uczu cia. Naj pierw li czy łemskry cie i na iw nie, że ca ła afe ra jest mo że ja kimś per for man -sem, ar ty stycz ną pro wo ka cją i in try gą, któ ra ma oma mić, na -brać i na koń cu ocza ro wać nas, od bior ców. Prze kra cza niegra nic po mię dzy ży ciem a sztu ką wy da je mi się sza le nie in -te re su ją ce. Nic bar dziej myl ne go, oka za ło się, że oni tak na se -rio. Póź niej zro bi ło mi się ich żal. Wie le par pod czas roz sta nia ro bi rze czy głu pie i kom -pro mi tu ją ce tyl ko po to, że by zro bić so bie na wza jem przy krość. Mo że te raz cho ler nie ża łu ją?Ca ła ta hi sto ria zmu si ła mnie do za sta no wie nia nad czymś jesz cze. Na ile waż na dlaodbio ru dzie ła jest ży cio wa po sta wa je go twór cy? Czy awan tu ra Du nin z Kar po wi czemob rzy dza lek tu rę tak zna ko mi tych ksią żek jak „Ości” czy „Bal la dy ny i ro man se”? In ny misło wy: czy umiem za chwy cić się twór czo ścią go ścia, któ re go nie ste ty wi dzia łem ze spusz -czo ny mi spod nia mi? Cie kaw je stem też wa szych od po wie dzi.

*Obie po wie ści Kar po wi cza zro bi ły na mnie to tal ne wra że nie, no ale prze czy ta -łem je przed afe rą. No mi no wa ne do Ni ke „Ości” to książ ka o ła god nej uto pii.

Jej bo ha te ro wie, choć ży ją we współ czes nej, roz dar tej spo ra mi ide o lo gicz ny mi Pol sce,two rzą en kla wę to le ran cji, otwar to ści dla od mien nych wy bo rów i po staw. Pięk na rzecz.Z ko lei „Bal la dy ny i ro man se” to prze dziw ne spot ka nie hi perre a li stycz nych lu dzi różnych

142 starter kierunkowskaz

Lizut: kultura i inne atrakcje

horyzonty

Ntekst Mikołaj Lizut

W plątaninie uczuć skrajnych

NA CZYM WŁAŚCIWIE POLEGA RÓŻNICA POMIĘDZY POPKULTURĄA TZW. SZTUKĄ WYSOKĄ? ŁATWO SIĘ ZAGUBIĆ W ŚWIECIE,GDY JUŻ NAWET NIE LITERATURA, ALE SAMI LITERACI OCIEKAJĄŚLUZEM I WYDZIELINAMI. PRZY NICH EKSCESY POLSKIEJCELEBRYTOZY TO JAKIEŚ PENSJONARSKIE ŻARTY.

Bohaterowie„Ości” choć żyjąw Polscerozdartej sporamiideologicznymi,potrafiąstworzyć enklawętolerancji. Pięknarzecz. W realuo tolerancję jakbynieco trudniej.

Karpowiczvs Dunin. To jedno zpęknięć, którespoić ponownieprawieniesposób.

142_Lizut_G_F_j_m:Layout 1 2014-10-15 18:43

śro do wisk: pięć dzie się cio let niej skle po wej, mło dych kor poja pi szo nów, dre sia rza

czy stu den tki z re li gij ny mi pro jek cja mi róż nych tra dy cji i kul tur – od bo gów sta -

ro żyt nej Gre cji, Rzy mu czy Egip tu po Je zu sa. Znu dzo ne bó stwa scho dzą na zie -

mię. Czy wpły ną na lo sy bo ha te rów? A mo że właś nie nie wpły ną! Mo że rów -

nież upa dek Kar po wi cza i Du nin nie ma wpły wu na per cep cję ksią żek pi sa rza?

*Py ta nia do ty czą ce od bio ru dzie ła przez pryz mat po sta wy i bio gra fii auto -

ra szcze gól nie chy ba do ty czy mu zy ki roc ko wej. Cho dzi o to, że rock’n’rol -

la od po cząt ku two rzy li ido le mło dzie ży. Czę sto na wet znacz nie waż niej si dla

słu cha czy niż ich mu zy ka. A przy naj mniej tak sa mo waż ni. W li sto pa dzie

odbę dą się w Pol sce kon cer ty dwóch nie zwy kle waż nych po sta ci współ czes nej

mu zy ki al ter na tyw nej. Naj pierw w Kra ko wie za gra Jack Whi te. Z pew no -

ścią usły szy my tam hi ty z róż nych wcie leń te go wszech stron ne go ar ty sty, od

„The Whi te Stri pes” po ma te riał z osta t niej so lo wej „La za ret to”. Z ko lei do

War sza wy przy jeż dża Mor ris sey. Od cza sów nie ist nie ją ce go już zes po łu The

Smiths je den z naj waż niej szych gło sów bry tyj skiej al ter na ty wy. Twór ca wy jąt -

ko wo od waż ny i prze ni kli wy nie tyl ko w tek stach pio se nek, ale też w wy wia -

dach i pu bli cy sty ce. So cja li sta, we ge ta ria nin, ob roń ca praw zwie rząt i prze ciw -

nik to ry sów. Osta t nio świa to wą pra są wstrząs nę ło je go oświad cze nie, że zma ga się

z no wo two rem. Trzy maj my kciu ki!

*„Bo go wie”!!! Film Łu ka sza Pal kow skie go we dług sce -

na riu sza Krzysz to fa Ra ka to sztos na gra ni cy ar cy -

dzie ła. Opo wieść o trzech la tach z ży cia prof. Zbi gnie wa Re -

li gi oglą da się w na pię ciu i z fa scy na cją. Od twór ca głów nej

ro li To masz Kot oka zał się jed nym z naj wy bit niej szych

pol skich ak to rów, ar ty stą, któ ry w sztu ce prze mia ny w gra -

ne go bo ha te ra osią ga po ziom ma gicz ny. No bo za gra nie czło -

wie ka, któ re go pa mię ta ca ła Pol ska, od two rze nie je go mi mi -

ki, ge stów, spo so bu mó wie nia i cho du, jed no cześ nie nie

spro wa dza jąc te go do pa ro dii i gro te ski, jest cho ler nie trud ne.

Są wy bit ni ak to rzy, któ rzy na wet się te go nie po dej mu ją.

Na przy kład Kry sty na Jan da w mo no dra mie na pod sta wie książ -

ki Da nu ty Wa łę sy wca le nie uda je pani pre zy den to wej. To nowa

po stać wy two rzo na przez Jan dę. Z ko lei Kot na praw dę stał się

Re li gą. Nie prze szko dzi ły mu w tym na wet dwa me try wzro -

stu, pod czas gdy Re li ga był niski.

Za chę ca jąc zna jo mych, by obej rze li „Bo gów”, uświa do mi -

łem so bie, że to wca le nie ta kie ła twe. Pew nie po dob ny

prob lem mie li au to rzy fil mu, by prze ko nać inwe -

sto rów do swe go po my słu. Bo o czym jest ta

opo wieść? O prze szcze pach i trans plan to lo gii?

No, nie. Czy to bio gra fia Re li gi? Też nie. Fa bu -

ła te go fil mu jest bar dzo pro sta, bez spe cjal nych

sus pen sów, efek ciar stwa czy su perga gów. Gdy

ktoś pró bu je ją stre ścić, wy pa da wręcz bla do

i nie cie ka wie. A jed nak od fil mu nie spo sób się

oder wać.

Po wyj ściu z ki na po my śla łem, że wła ści wie ten

hi sto rycz ny Re li ga, pro fe sor i by ły mi ni ster

zdro wia, niewie le mnie ob cho dzi. Fa scy nu je

mnie Kot-Re li ga, czy li efekt trans mu ta cji. To po -

stać uj mu ją ca, nie zwy kła i z koś ci, krwi i ser ca.


ZDJ

ĘC

IA: M

ICH

AŁ

MU

TOR

; AG

ATA

GR

ZYB

OW

SKA

; GR

ZEG

OR

Z C

ELE

JE

WS

KI;

HE

LGA

ES

TEB

/SH

UTT

ER

STO

CK.

CO

M; M

ATE

RIA

ŁY P

RA

SO

WE

Jack White lub jakkto woli artystakameleon, zagraw Krakowie.

Kot na praw dęstał się Re li gą,czyli o potędzedwóch metrówtalentu.

142_Lizut_G_F_j_m:Layout 1 2014-10-15 17:41

Samcik: subiektywnie o finansach


BANK W SALONIE ORANGEPo Bank Smart i T-MobileUsługi Bankowe trzeci już bank– Orange Finanse – maambicję oferować klientombankowanie wyłącznie przezsmartfona. Zakładając ROR wbanku Orange Finanse

(stworzonym przez Orange,operatora sieci komórkowejwspólnie z mBankiem) możnazarobić 600 zł na płaceniu wsklepach za zakupy.Orange Finanse funduje teżdarmowe konto, kartę, a takżebankomaty.

WPŁATOMAT NA KÓŁKACHW Idea Ban ku za u wa ży li, że wła ści cie le ma łych firm czę stonie ma ją co zro bić z utar giem,więc wo żą go do swojego ban kuza pa zu chą. Raczej małopraktyczne, a bywa, że równieżniebezpieczne. Pojawił się więcpo mysł: w trzech mia stach

– War sza wie, Po zna niu i Ol szty -nie – jesz cze w tym ro ku w tra sęru szą... wpła to ma ty na kół kach.Klien ci bę dą je za ma wia li przezsmar tfo na za pomocą apli ka cjina pi sa nej przez in ter ne to wąkor po ra cję tak sów ko wą iTa xi.Z wpła to ma tu bę dzie moż nako rzy stać bez pła tnie.

Od da dzą ci więc 1-2 proc. war to ści za ku -

pów w nie któ rych lub wszyst kich skle pach.

Ku pu jesz to, co i tak byś ku po wał, a z ban -

ku do sta jesz kil ka, kil ka na ście zło tych mie -

sięcz nie. Po kil ku la tach uzbie ra się nie zła

sum ka (u mnie – ty siąc zło tych).

Ta jem ni ca trze cia, czy li noc ne czu wa nie.

Sprawdź, czy twój bank ma w ofer cie opcję

prze rzu ca nia za war to ści two je go ROR-u

na lo ka tę ty pu over night. Kie dy śpisz, to

i tak tej ka sy nie wy dasz, więc niech w tym

cza sie ona na cie bie za ra bia. W ska li ro ku

uzbie rasz nie wie le, gó ra kil ka dzie siąt zło -

tych, ale w cią gu kil ku lat już kil ka set.

Ta jem ni ca czwar ta, czy li czas za pła ty. Je -

śli do sta jesz ekstra kasę – pre mię w pra cy,

czy wy gra ną tot ka – to 10 proc. od ra zu

scho waj przed so bą na kon to osz częd no ścio -

we. Je śli zro bisz to szyb ko, nie zdą żysz

nawet po czuć, że kie dyś mia łeś te pie nią -

dze, a po za tym znaj dziesz so bie lep sze za -

ję cie, czy li wy da wa nie po zo sta łych 90 proc.

Ta jem ni ca pią ta, czy li zle ce nie na sie bie.

Za pro gra muj zle ce nie o war to ści 5 proc.

two ich sta łych do cho dów na kon to

osz częd no ścio we. Da tę ustal na za jutrz po

wy pła cie. Niech co mie siąc bank sam za bie -

ra ci te 5 proc. Przez pierw szy mie siąc bę -

dziesz się czuł nie swo jo, w dru gim też, ale

w trze cim za cznie ci się wy da wać, że to po

pro stu jesz cze je den ra chu nek za gaz. I przy -

zwy cza isz się, że tych pie nię dzy po pro stu

nie ma i ni gdy nie by ło. W ten spo sób rocz -

nie je stem do przo du o kil ka ty się cy zło tych.

Co łą czy te wszyst kie spo so by? Ano fakt,

że wszyst ko dzie je się sa mo. Je śli osz czę dza -

nie od by wa się po za two ją świa do mo ścią, to

nie bo li. Przy jem ność? Gwa ran to wa na.

Dla cze go, do cho le ry, to jednak nie dzia ła? Bo

nie wystarczy oszczędzać, trzeba oszczędzać

z głową. Na sze osz częd no ści ros ną w tem pie

nie śpiesz nym (tyl ko 5 proc. Po la ków sy ste ma -

tycz nie od kła da pie nią dze, dwie trze cie nie ma

gro sza przy du szy), a je śli ktoś ma nad Wi -

słą raj, to fir my po ży czko we. A ich dzia łal -

no ści nie da się pod ciąg nąć pod bu do wa nie na ro do we go do bro by tu.

Jest pro sty spo sób, że by to zmie nić. Zaraz wam go zdra dzę.

Ta jem ni ca pier wsza, czy li dłu ga koń ców ka. Cre dit Agri co le,

mBank, Bank Mil len nium, ING... te ban ki – oraz kil ka in nych

– ma ją w ofer cie spo sób na bez bo les ne od kła -

da nie ka sy. To za o krąg la nie. Każ dy prze lew

czy płat ność za za ku py są za o krą gla ne w gó -

rę (np. do peł nych dzie sią tek zło tych), kwo ta

wę dru je na kon to osz częd no ścio we. Za chwi -

lę o tych za o krą gle niach w ogó le nie bę dziesz

pa mię tał. W cią gu nie speł na trzech lat za osz -

czę dzi łem w ten spo sób 10 tys. zł i sam nie

wiem, jak to się sta ło.

Ta jem ni ca dru ga, czy li jo jo. Nie któ re ban ki

pła cą klien tom po 20-30 zł mie sięcz nie za za -

ku py. Są ta kie, co pła cą na wet 50-60 zł, ale tyl -

ko tym, któ rzy prze szli od kon ku ren cji. Ma ją to

w ofer cie choćby Eu ro bank, BPH, Cre dit Agri -

co le i BNP Pa ri bas. Ban kow com cho dzi o to,

że byś czę sto uży wał ich kar ty płat ni czej, bo ma -

ją od te go pro wi zję oraz gwa ran cję, że bę dziesz

im prze le wał do cho dy (że by mieć czym pła cić).

WO KÓŁ POR TFE LA

Co rusz widzę i słyszę tabuny specjalistów, którzy przekonują, że najwyższy czas sprawić sobie trochę... bólu. Nie mają w rękachpejcza, ale i tak boli dusza, gdy słyszę, że nadszedł czas wyrzeczeń,że już koniec z wydawaniem pieniędzy na głupoty, żepowinienem rozpocząć post, by godziwie żyć na... emeryturze.

tekst Maciej Samcik

D

�W

ię cej

fi nan

so wych

tri kó

w zn

aj dzie

sz w

blo gu

„Su b

iek tyw

nie o

fi nan

sach”

(ww

w.s

am ci

k.blo

x.p

l)ora

zw

każ d

y czw

ar tek

w„G

a ze ci

e Wy b

or czej

” na s

tro na

ch „P

ie nią d

ze Ek

s tra”.

ZDJ

ĘC

IE: M

ICH

AŁ

MU

TOR

Pięć tajemnic (bez)bolesnychCzyli rzecz o tym, jak mimo wszystko zostać finansowymmasochistą, ale mieć z tego kupę frajdy.

144_Samcik_G_K_j_m:Layout 1 2014-10-14 20:00

s_145_32952135_Gr. Wyd. FOKSA:Layout 1 2014-10-15 14:42

Saramonowicz opowiada: tekstosteron

146 starter kierunkowskaz

ogród ku mod nej knaj py ła pa -

liś my z C. osta t nie chwi le sło -

necz nej je sie ni. Kel ner sprzą -

tał stół po śnia da niu, pa li liś my

faj ki pod espres so, a hej nał

z otwar te go gdzieś po wy żej

ok na oznaj miał, że nie ma co

gnać z ob ia dem. „Za tem pro sec co!” – za or dy no wał C., a kie dy za pro -

te sto wa łem, że odro bi nę za wcześ nie na ba nię, rzu cił: „Chy ba nie

zamie rzasz dziś re ży se ro wać, hę?”, i uśmiech nął się, jak by od pusz czał

mi wszyst kie grze chy.

C. był już po pra cy. O świ cie, jak co dzień, od pra wił mszę w hos pi -

cjum, a po tem w te le wi zji śnia da nio wej opo wie dział o zwy cza jach kuli -

nar nych mi sjo na rzy w Bu run di. Miał na dziś jesz cze w pla nach

redak cję włas nej książ ki o nie cier pięt li wo ści cier pień Bo ga w Je zu -

sie Chry stu sie, ale z ra cji, iż ów prob le mat bu dził ży we spo ry te o lo -

gów już od kil ku na stu stu le ci, a mi mo to cią gle po zo sta wał nie roz -

wią za ny, C. uznał, że do dat ko wy dzień zwło ki na praw dę nie zro bi

róż ni cy, i otwo rzył pę ka tą, do brze schło dzo ną fla szę.

By ło mi do brze. Cie szy łem wzrok na stęp czy nia mi mi to chon drial nej

Ewy, któ re tuż przed na szym sto li kiem ko ły sa ły bio dra mi w rytm

„Mem bra Je su No stri” Bux te hu de go, a C. opo wia dał, że i tak nie ma

szans, by je go książ ka kie dy kol wiek zo sta ła wy da na. Ar cy bi skup T.

za ka zał mu bo wiem osta t nio wy po wia dać się rów nież i na te ma ty te -

o lo gicz ne. Poz wo lił je dy nie pi sać da lej

o ki nie i kuch ni, za pew ne tyl ko po to, by

po tem – przez licz nych kap cio wych, roz -

sia nych po me diach – su ge ro wać, że księ -

dza C. fa scy nu je je dy nie „cy wi li za cja

śmier ci”, a spra wy zba wie nia są mu cał -

ko wi cie obo jęt ne, wręcz wra że.

Tym cza sem C. był jed nym z naj lep szych

du chow nych w kra ju. Owszem, ko chał

ki no, mu zy kę i do brą li te ra tu rę, prze de

wszyst kim jed nak ko chał lu dzi. Kie dy

przed sta wio no nas so bie przed la ty, zra -

zu wy dał mi się in te lek tu al nym mi glan -

cem. „Co ksiądz ro bi, jak chce mu się

bzy kać?” – spy ta łem za czep nie. „Są róż -

ne spo so by. Nie któ rzy się bi czu ją, ja idę na

sus hi” – uśmiech nął się. Z cza sem po ją -

łem, że C. jest jed nak kimś wię cej niż tyl -

ko sa lo no wym plu sza kiem. Przy ca łej

swo jej krzy kli wej mo tyl ko wa to ści oka zał

się być bo wiem czło wie kiem nie zwy kle

pra wym i prze peł nio nym bo żą mi ło ścią.

Mó wię to cał kiem se rio. Przez ca łe ży cie ni gdy nie uda ło mi się

zoba czyć Bo ga, pa rę ra zy jed nak do strzeg łem bo żą mi łość, więc

wiem, że ist nie je.

Krót ko po tym, kie dy po zna łem C., umy śli łem na pi sać sce na riusz o je -

de na sto let nim chłop cu, któ ry umie ra na ra ka mó zgu i za da je pro ste

py ta nia, po któ rych Bóg wi je się jak pi skorz, bo dziec ka – w prze ci -

wień stwie do do ro słe go – nie da się opę dzić krót kim: „ta ka jest mo -

ja wo la”. C., któ ry pra co wał właś nie w jed nym z hos pi cjów dla umie -

ra ją cych dzie ci, obie cał, że mnie tam za bie rze. „Po stu dniach bę dziesz

już wie dział, co na pi sać’ – za pew nił. Nie ste ty, tak się nie stało. Czter -

dzie ste go czwar te go dnia od chwi li, kie dy się zja wi łem, umar ła

oś mio let nia Jul ka z ra kiem mó zgu, z któ rą zdą ży łem się, nie ste ty,

za przy jaź nić. Bez sens tej śmier ci roz gniótł mnie i wdep tał w zie mię.

„Gdzie jest ten twój Bóg?! Gdzie jest ten twój so cjo pa ta?!” – dar łem

się na ca łą uli cę. Chcia łem, że by C. za czął mi wci skać to swo je księ -

żow skie gów no, że Bóg wie le piej, a nasz po byt na Zie mi to led wie

wstęp do lep sze go ży cia, ca łe to bla bla bla. Kur wa, jak ja móg łbym

go wte dy zma sa kro wać! Ale on mil czał jak grób. I na uli cy, i po tem,

kie dy re gu lar nie wpa dał z wi nem lub whi sky, by oglą dać ze mną

wszyst kie se zo ny „24 go dzin”, „Dex te ra” i „Ca li for ni ca tion”. Kilka

razy wy cią gnął mnie na Le gię. Z ty god nia na ty dzień mrok za czął

się roz jaś niać. A po trzech mie sią cach zmar twych wsta łem.

Kil ka lat póź niej – kie dy umie ra ła mo ja mat ka i by ło z nią na praw -

dę źle – sam po pro si łem C., że by ją od wie dzał. Po każ dej z je go wi -

zyt ne u ro lo gicz ny skurcz, od mie się cy

za mie nia ją cy jej cia ło w pe łen cier pie nia

czło wie czy wę zeł gor dyj ski, zda wał się

roz luź niać za cisk. Kie dy umar ła, by liś -

my przy niej obaj. Uśmie cha ła się. Po ją -

łem wów czas, że C. po tra fi to, cze go nie

po tra fią naj no wo cześ niej sze le ki: uśmie -

rzyć ból, ja ki umie ra ją ce mu stwo rze niu

za da je prze ra żo ne koń cem ży cie. Ból,

któ ry roz ry wa nie cia ło, lecz du szę.

Po po grze bie upi liś my się do nie przy -

tom no ści. C. pła kał prze ra źli wie, krzy czał,

że już dłu żej te go nie znie sie, po tem

zrzy gał mi się do wan ny. Gła ska łem go

po gło wie, kła miąc, że bę dzie do brze.

„Je steś bar dzo do brym księ dzem” – po -

wie dzia łem, kie dy obu dził się ra no na

mo jej ka na pie. Skrzy wił się. „Do bry

ksiądz ko cha Bo ga. Ja tyl ko sta ram się

zmi ni ma li zo wać skut ki je go dzia łań”.

Do pił ka wę, po pra wił ko lo rat kę i po -

szedł do hos pi cjum.

tekst Andrzej Saramonowicz

ZDJ

ĘC

IE: M

ICH

AŁ

MU

TOR

WNiecierpiętliwość

horyzonty

146_Saramonowicz_G_K_j_m:Layout 1 2014-10-14 18:38

s_147_32886308_DUMEL:Layout 1 2014-10-15 14:42

s_148_32931642_Apart:Layout 1 2014-10-15 14:43

logo - listopad 2014

Travel