long rit na rait! - sil international · illustrators: petra petersen, yohana hynum, png clip-art,...

199
Inhoud Geen inhoudsopgavegegevens gevonden. A Tok Pisin literacy method for adults Textbook long rit na rait!

Upload: others

Post on 29-May-2020

1 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: long rit na rait! - SIL International · Illustrators: Petra Petersen, Yohana Hynum, PNG Clip-art, GRN Tok save long piksa bilong dispela buk Piksa long namba wan pes mi yet mi kisim

Inhoud Geen inhoudsopgavegegevens gevonden.

A Tok Pisin literacy method for adults

Textbook

long rit na rait!

Page 2: long rit na rait! - SIL International · Illustrators: Petra Petersen, Yohana Hynum, PNG Clip-art, GRN Tok save long piksa bilong dispela buk Piksa long namba wan pes mi yet mi kisim
Page 3: long rit na rait! - SIL International · Illustrators: Petra Petersen, Yohana Hynum, PNG Clip-art, GRN Tok save long piksa bilong dispela buk Piksa long namba wan pes mi yet mi kisim

Amamas long rit na rait!

A Tok Pisin literacy method for adults

based on Creative Phonics

Textbook

Author: Petra Petersen

Page 4: long rit na rait! - SIL International · Illustrators: Petra Petersen, Yohana Hynum, PNG Clip-art, GRN Tok save long piksa bilong dispela buk Piksa long namba wan pes mi yet mi kisim

© 2015 Wycliffe Bible Translators Inc.

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-Non-

commercial-No Derivatives 4.0 International License.

(https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0/)

BY: (Attribution)-You must keep the copyright and credits for authors,

illustrators, etc. NC: (Non-commercial)-You may not use this work for

commercial purposes. ND: (No Derivatives)-You may not make changes or build

upon this work without permission from the copyright owner.

First edition

Reprint November 2017

1,000 copies

ISBN 0 86893 512 3

Illustrators: Petra Petersen, Yohana Hynum, PNG Clip-art, GRN

Tok save long piksa bilong dispela buk Piksa long namba wan pes mi yet mi kisim. Yohana Hynum em i bin mekim dispela ol

piksa: ‘mama karim bebi’ long pes 11, ‘ai’ long pes 13, ‘paia’ long pes 18, ‘saksak’ long

pes 27, ‘naip’ long pes 32, ‘ensin’ long pes 37, ‘pik long gaden’ long pes 76, ‘famili’

long pes 93, ‘manki paitim gita’ long pes 94 na ‘meri’ long pes 133. Ol narapela

piksa i go wantaim ol narapela krai em i bilong mi yet. Ol piksa i go wantaim Baibel

stori mi bin kisim long GRN (Global Recordings Network). Na ol narapela piksa

insait long dispela buk mi kisim long PNG clip-art long Intranet website bilong

SIL Literacy na Education Department.

Olgeta Baibel ves na stori mi kisim long Tok Pisin Buk Baibel long:

www.http://pngscriptures.org Copyright © 1969–2008 The Bible Society of Papua

New Guinea

Editors: Rudy Yawiro and Yohana Hynum

Printed by SIL-PNG

Page 5: long rit na rait! - SIL International · Illustrators: Petra Petersen, Yohana Hynum, PNG Clip-art, GRN Tok save long piksa bilong dispela buk Piksa long namba wan pes mi yet mi kisim

Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc. 1

Preface

My name is Petra Petersen and I come from The Netherlands, am married and

have three children. I am a missionary and teacher and I came to Papua New

Guinea in 2010. I am happy to be here and work for the ‘Summer Institute of

Linguistics’ (SIL).

When I arrived, I began doing literacy work to teach adults to read and write.

In 2011, I heard of the ‘Creative Phonics’ course. This is a course about how to

teach people to read and write. In this method, you learn the most productive

sounds in your language first. This enables you to read and write some words and

sentences quickly, even in the early lessons.

The only two languages I know in Papua New Guinea are English and Tok Pisin.

The ‘Creative Phonics’ way of learning to read and write works very well in Tok

Pisin. A lot of people in Papua New Guinea speak Tok Pisin. It is a trade language

in Papua New Guinea, and for some people it is also their Vernacular (heart

language). I wrote this book as a course for adults, to teach them how to read

and write in Tok Pisin. Many people here never went to school, but now want to

learn to read and write. Many of them want to read the Bible. This touched my

heart and I wanted to help them. God heard the prayers of many people here,

and now this course and this book have been made. With this book goes a

Workbook, so that the participants can learn to write very well.

My dream is that all people of Papua New Guinea will learn to read and write, and

that everybody can read the Bible. In case Tok Pisin is not your Vernacular, Tok

Pisin can help you as a bridge, and you can quickly read in your own language as

well. It is a lot better when you can read the Bible in your own heart language!

Vernacular is the most important! SIL (and BTA and PBT) are working hard to

translate the Bible into many languages in Papua New Guinea. If there is no Bible

in your own language yet, you can help them translate the Bible into your

language too!

Above all this, I would like to see all the people of Papua

New Guinea come to know the Lord God. God loves everybody

so much! God bless you!

Petra Petersen – de Waal

Ukarumpa, October 2015

Page 6: long rit na rait! - SIL International · Illustrators: Petra Petersen, Yohana Hynum, PNG Clip-art, GRN Tok save long piksa bilong dispela buk Piksa long namba wan pes mi yet mi kisim

2 Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc.

Tok i go pas

Nem bilong mi Petra Petersen, na asples bilong mi em The Netherlands. Mi marit

na mi gat tripela pikinini. Mi misinari na tisa, na mi kam long Papua Niu Gini long

2010. Mi amamas long stap long hia na long wok wantaim ‘Summer Institute of

Linguistics’ (SIL).

Taim mi kamap long hia mi statim wok long tisim ol manmeri long rit na rait. Na

long 2011, mi harim tok long wanpela kos ol i kolim ‘Creative Phonics’. Dispela em i

wanpela kos long skulim ol manmeri long rit na rait. Long dispela rot, yu stat long

wanem krai yu bai yusim planti insait long tokples bilong yu. Na yu inap long ritim

na raitim sampela wod na sentens hariap.

Mi save long tupela tokples long Papua Niu Gini tasol, Inglis na Tok Pisin. Na

dispela ‘Creative Phonics’ rot bilong kisim save long rit na rait em i wok gut tru

long Tok Pisin. Planti manmeri long Papua Niu Gini i save long Tok Pisin. Em i olsem

tret tok long Papua Niu Gini. Na long sampela lain em i tokples tu. Olsem na mi

mekim dispela buk bilong kos long lainim ol bikpela manmeri long rit na rait long

Tok Pisin. Planti manmeri i no bin i go long skul, tasol nau, ol i laik lainim long rit

na rait. Planti i gat laik long ritim Buk Baibel. Na dispela samting em i sutim bel

bilong mi na mi laik helpim ol. Papa God em i bin harim beten bilong planti manmeri

long hia, na nau dispela kos na dispela buk em i kamap. Wantaim dispela buk i gat

wanpela Wok buk i stap, bilong helpim ol sumatin long lainim raitim gut tru.

Driman bilong mi em i olsem. Mi laik olgeta manmeri long Papua Niu Gini bai save

long rit na rait, na olgeta bai save long ritim Buk Baibel. Na sapos Tok Pisin em i

no tokples tru bilong yu, Tok Pisin bai helpim yu olsem bris, na yu bai lainim long

rit na rait long tokples bilong yu yet hariap tru. Tasol moa beta long yu inap long

ritim Buk Baibel long tokples bilong yu yet! Tokples em i namba wan! SIL (na BTA

na PBT) ol i wok hat long tanim Buk Baibel long planti tokples insait long Papua Niu

Gini. Sapos yu no gat tokples Baibel, yu ken helpim ol long tanim Buk Baibel long

tokples bilong yu, tu!

Na antap long ol dispela samting, mi gat laik olsem olgeta

manmeri long Papua Niu Gini bai kisim save long Papa God.

Papa God em i laikim ol tumas!

God i ken blesim yu!

Petra Petersen – de Waal

Ukarumpa, Oktoba 2015

Page 7: long rit na rait! - SIL International · Illustrators: Petra Petersen, Yohana Hynum, PNG Clip-art, GRN Tok save long piksa bilong dispela buk Piksa long namba wan pes mi yet mi kisim

Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc. 3

Olgeta samting i stap insait long dispela buk

Preface 1

Tok i go pas 2

Sampela tok save long dispela kos 5

Tok tenkyu 8

Bipo long rit na rait 9

Krai namba 1: a 10

Krai namba 2: m 11

Krai namba 3: i 13

- /bilong/ 16

- Nupela tok long: a, m, i 17

Krai namba 4: p 18

Mekim gen: krai namba 1-4 22

Nupela tok long: a - p 22

Krai namba 5: k 23

- /long/ 25

- Nupela tok long: a – k 26

Krai namba 6: s 27

- /na/ 29

- Nupela tok long: a – s 31

Krai namba 7: n 32

- /em/ 34

- Nupela tok long: a – n 36

Krai namba 8: e 37

- Nupela tok long: a – e 41

Mekim gen: krai namba 1-8 42

Krai namba 9: l 43

- Nupela tok long: a – l 47

Krai namba 10: o 48

- Nupela tok long: a – o 52

Krai namba 11: t 53

- Nupela tok long: a – t 57

Krai namba 12: u 58

Page 8: long rit na rait! - SIL International · Illustrators: Petra Petersen, Yohana Hynum, PNG Clip-art, GRN Tok save long piksa bilong dispela buk Piksa long namba wan pes mi yet mi kisim

4 Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc.

- Nupela tok long: a – u 62

Mekim gen: krai namba 1-12 63

Krai namba 13: r 64

- /yu/ 65

- Nupela tok long: a – r 69

Krai namba 14: b 72

- Nupela tok long a – b 78

Krai namba 15: g 80

- /God/ 82

- Nupela tok long a – g 88

Krai namba 16: ng 90

- Nupela tok long a – ng 99

Mekim gen: krai 1 – 16 100

Krai namba 17: w 103

- /save/ 106

- /Jisas/ 108

- Nupela tok long: a – w 110

Krai namba 18: h 112

- Nupela tok long: a – h 120

Krai namba 19: d 121

- Nupela tok long: a – d 130

Krai namba 20: y 132

- Nupela tok long: a – y 142

Mekim gen: krai namba 1-20 143

Krai namba 21: v 148

- Nupela tok long: a – v 157

Krai namba 22: j 158

- Nupela tok long: a – j 173

Krai namba 23: f 174

- Nupela tok long: a – f 187

Mekim gen olgeta krai long Tok Pisin 188

Page 9: long rit na rait! - SIL International · Illustrators: Petra Petersen, Yohana Hynum, PNG Clip-art, GRN Tok save long piksa bilong dispela buk Piksa long namba wan pes mi yet mi kisim

Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc. 5

Sampela tok save long dispela kos

Man i bin kamapim dispela kos long ‘Creative phonics’ em Bob Litteral (USA).

Yohana Hynum (USA) i bin raitim wanpela buk long dispela kos (‘Creative Phonics

Instruction Manual’), na dispela buk em i bin helpim mi planti. Long pasin bilong

‘Creative Phonics’ tru, yu i no gat nid long buk na pepa. Yu ken yusim olgeta

samting i stap long bus: liklik han bilong diwai, graun i gat wara na i malumalu,

ston, ol kain kain samting. Na yu nidim blakbot na sok tasol.

Na long Ukarumpa planti sevis i stap. Olsem na, mipela i ken yusim buk na

klasrum, pepa na pensil. Long dispela as, mi bin mekim dispela buk. Mi yusim

wankain as tingting olsem bilong ‘Creative Phonics’ tasol mi yusim buk na pepa.

Pasin bilong ‘Creative Phonics’ Sapos yu tisa, yu mas ritim dispela tok save long kos gut, na em bai helpim yu long

tisim dispela kos.

Long pasin bilong ‘Creative Phonics’ olgeta leson em i gat wankain rot. Yu ken ritim

ol dispela samting long ‘Creative Phonics Instruction Manual’ long Yohana Hynum.

Mi tisim dispela kos long ol bikpela manmeri husat i no inap i go long skul olgeta

de. ‘Creative Phonics’ em i bilong tisim ol long Mande i go inap long Fraide.

Taimtebol i luk olsem:

Mande: lainim nupela krai.

Tunde: spelim na mekim wod.

Trinde: ritim na raitim ol wod.

Fonde: ritim na raitim ol sentens.

Fraide: ritim na raitim ol stori.

Tisa bilong ‘Creative Phonics' bai bihainim dispela taimtebol long wan wan de.

Tasol long dispela nupela rot bilong tisim ol bikpela manmeri, ol tisa bai bihainim

dispela rot long olgeta wan wan leson.

Rot bilong wanwan leson

Olgeta leson em i wankain liklik, na rot bilong leson i go olsem:

1. Stat long lukluk bek long las leson. Ol i bin lainim wanem samting?

Lukluk long ol wok bilong skul ol i bin pinisim long haus.

2. Ritim stori o singim song i gat nupela krai insait long en.

Page 10: long rit na rait! - SIL International · Illustrators: Petra Petersen, Yohana Hynum, PNG Clip-art, GRN Tok save long piksa bilong dispela buk Piksa long namba wan pes mi yet mi kisim

6 Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc.

3. Tisim nupela krai

Rot long tisim nupela krai em i olsem:

3.1 Harim: Tisa em bai mekim dispela krai, na ol sumatin bai harim tasol.

3.2 Toktok: olgeta sumatin bai mekim dispela nupela krai. Na ol sumatin

bai tingting long sampela wod i gat dispela krai insait long en, long

stat, long namel na long pinis bilong wod.

3.3 Lukluk: Taim ol sumatin i harim pinis na i mekim pinis dispela nupela

krai, ol bai lukluk na tisa bai raitim dispela krai.

3.4 Raitim: Olgeta sumatin bai raitim dispela nupela krai, na taim ol i

raitim ol i mas tok isi isi dispela nupela krai. Pastaim ol i raitim long

win tasol, na bihain ol i raitim long tebol wantaim pinga, na bihain ol

bai raitim long pepa (long wok buk, lukluk long namba 5).

4. Eksasais long rit (Buk bilong Rit)

Ritim ol krai, wod, sentens na stori insait long sapta bilong nupela krai ol i

lainim. Tisa ritim pastaim, na bihain em i ritim wantaim sumatin, o ol

sumatin ritim ol yet. Dispela eksasais bai nidim planti taim long leson.

5. Eksasais long rait (Buk bilong Rait)

Taim ol sumatin lukim pinis long hau ol mas raitim wanpela krai, ol bai

raitim long pes we dispela krai i stap long en insait long wok buk. Ol

sentens na ol nupela wod wantaim dispela krai i stap long wok buk. Taim ol i

no pinisim wok long klas, ol dispela wok bai kamap wok bilong skul ol i mas

pinisim long haus bilong ol.

6. Pilai sampela pilai

Planti taim ol sumatin bai yusim olgeta krai long liklik pepa long mekim

sampela wod na sentens (ol i stap long baksait bilong wok buk). Ol sumatin

bai putim long tebol o long graun na mekim wod. Narapela eksasais em i

‘dictation’ (tisa bai ritim sampela samting na ol sumatin bai raitim) na

raitim stori.

Lukluk bek Bihain long skulim ol pinis long fopela nupela krai, em i wanpela leson long lukluk

bek long olgeta krai ol i bin lainim. Long dispela leson, tisa bai helpim ol sumatin

long lainim ol dispela krai gut tru, na ritim olgeta wod na stori gen, na raitim moa.

Na tu, sampela pilai i stap long wok buk, na ol i ken pilai sampela moa wantaim

liklik leta long mekim sampela wod na sentens.

Page 11: long rit na rait! - SIL International · Illustrators: Petra Petersen, Yohana Hynum, PNG Clip-art, GRN Tok save long piksa bilong dispela buk Piksa long namba wan pes mi yet mi kisim

Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc. 7

Taim mi tisim dispela kos long ol bikpela manmeri, ol i kam long skul tupela moning

long wanpela wik (Mande na Fonde). Na dispela em i no planti taim bilong klas. Ol

sumatin long kos bilong mi i mas mekim planti wok long haus, na eksasais planti

long rit na rait taim ol i stap long ples. Na ol i mas pinisim ol dispela wok long haus

bipo long neks leson.

Skelim save

Taim ol sumatin stap long namel bilong dispela kos, mi bai givim wanpela tes. Mi

laik sekim ol i save gut tru long olgeta krai na wod na sentens ol i bin lainim o

nogat. Na dispela i helpim mi long lukluk gut long hamas taim ol i nidim long

pinisim dispela kos. Sampela taim mi mas brukim klas na tisim tupela klas.

Wanpela i go hariap liklik na narapela i go isi isi. Na taim mi tisim dispela klas i go

isi isi, mi mas skulim ol gen long sampela samting na tisim isi isi moa. No ken i go

hariap tumas.

Olgeta ken lainim

Mi no bin tisim dispela kos long ol pikinini. Taim yu tisim ol pikinini, ol bai kisim

planti moa taim yet long klas na ol bai lainim long narapela rot. Mi tisim ol bikpela

manmeri, na sampela taim em i hat tumas long sampela manmeri. Sampela taim

wanpela hevi kamap long laip bilong sampela manmeri na ol i no save kam long skul.

Na sampela manmeri ol i painim hat long lainim. Sampela manmeri bai lainim

hariap, na sampela i no inap hariap. Em pasin bilong wan wan na em i orait. No ken

wari long dispela. Mi ting, taim wanpela man o meri i gat bikpela laik long save long

rit na rait, em bai lainim.

Olsem na prea bilong mi em, long olgeta manmeri o pikinini husat i yusim dispela

buk, na olgeta tisa husat i yusim dispela rot long tisim ol long rit na rait. Mi

amamas tru yu i gat dispela buk, na mi beten em bai helpim ol sumatin gut tru

long kisim save long rit na rait na yu long tisim ol long rit na rait.

Mi bin putim planti Baibel ves na stori long

Buk Baibel insait long dispela buk, bilong ol

manmeri long lainim long ritim Buk Baibel.

Ol dispela ves na stori i ken helpim yupela

olgeta long strongim bilip bilong yu na kisim

moa save long Papa God. Na bihain ol sumatin

bai save long ritim Buk Baibel bilong ol yet.

God bai blesim yu na ol sumatin bilong yu tu.

Page 12: long rit na rait! - SIL International · Illustrators: Petra Petersen, Yohana Hynum, PNG Clip-art, GRN Tok save long piksa bilong dispela buk Piksa long namba wan pes mi yet mi kisim

8 Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc.

Tenkyu

tru!

Tok tenkyu Mi tok tenkyu long Papa God long givim mi gutpela tingting na strongim mi long

mekim dispela buk. Tenkyu long man, famili na ol poroman bilong mi long sapotim

mi long dispela taim. Na mi tok tenkyu long Bob Litteral, em i bin strongim bel

bilong mi long raitim dispela buk. Mi tok tenkyu long Yohana Hynum, husat i bin

skelim dispela buk na i bin givim mi planti gutpela tingting long senis. Na mi tok

tenkyu long Rudy Yawiro, em i bin stretim Tok Pisin bilong mi.

Tenkyu olgeta!

Page 13: long rit na rait! - SIL International · Illustrators: Petra Petersen, Yohana Hynum, PNG Clip-art, GRN Tok save long piksa bilong dispela buk Piksa long namba wan pes mi yet mi kisim

Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc. 9

Bipo long rit na rait

Buk Baibel, Rom sapta 15

Page 14: long rit na rait! - SIL International · Illustrators: Petra Petersen, Yohana Hynum, PNG Clip-art, GRN Tok save long piksa bilong dispela buk Piksa long namba wan pes mi yet mi kisim

10 Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc.

a a a a a

a a a a a

A A A A A

A A A A A

Krai namba 1

a a a a a

A A A A A

Page 15: long rit na rait! - SIL International · Illustrators: Petra Petersen, Yohana Hynum, PNG Clip-art, GRN Tok save long piksa bilong dispela buk Piksa long namba wan pes mi yet mi kisim

Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc. 11

m a a m m m a a

m m a m a a m m

A M A M M M A M

A M M A A M M A

Krai namba 2

m m m m m

M M M M M

m a m a ma ma mama

Page 16: long rit na rait! - SIL International · Illustrators: Petra Petersen, Yohana Hynum, PNG Clip-art, GRN Tok save long piksa bilong dispela buk Piksa long namba wan pes mi yet mi kisim

12 Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc.

ma ma am ma ma am ma ma

am ma ma ma ma am ma ma

m a ma

a m am

Page 17: long rit na rait! - SIL International · Illustrators: Petra Petersen, Yohana Hynum, PNG Clip-art, GRN Tok save long piksa bilong dispela buk Piksa long namba wan pes mi yet mi kisim

Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc. 13

i a m i ai

m i a m i

I M A I I

M A I A I

ma mi im mai am

mi im ma mi im

a i ai

Krai namba 3

i i i i i

I I I I I

i a ia

Page 18: long rit na rait! - SIL International · Illustrators: Petra Petersen, Yohana Hynum, PNG Clip-art, GRN Tok save long piksa bilong dispela buk Piksa long namba wan pes mi yet mi kisim

14 Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc.

m a m a mama

m a m i mami

M i m i Mimi

A m i Ami

i a ia

a i ai

Page 19: long rit na rait! - SIL International · Illustrators: Petra Petersen, Yohana Hynum, PNG Clip-art, GRN Tok save long piksa bilong dispela buk Piksa long namba wan pes mi yet mi kisim

Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc. 15

mi

Page 20: long rit na rait! - SIL International · Illustrators: Petra Petersen, Yohana Hynum, PNG Clip-art, GRN Tok save long piksa bilong dispela buk Piksa long namba wan pes mi yet mi kisim

16 Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc.

ai bilong mama ia bilong mama

ai bilong mi ia bilong mi

ai bilong Mimi ia bilong Ami

bilong

mami bilong mama bilong mi

mami bilong mama bilong Ami

mama bilong mama bilong Mimi

mami bilong mama mama bilong mama

mami bilong mi mama bilong mi

mami bilong Mimi mama bilong Mimi

Page 21: long rit na rait! - SIL International · Illustrators: Petra Petersen, Yohana Hynum, PNG Clip-art, GRN Tok save long piksa bilong dispela buk Piksa long namba wan pes mi yet mi kisim

Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc. 17

Nupela tok long: a, m, i

i ia

ai mi

mami Ami

Mimi

Page 22: long rit na rait! - SIL International · Illustrators: Petra Petersen, Yohana Hynum, PNG Clip-art, GRN Tok save long piksa bilong dispela buk Piksa long namba wan pes mi yet mi kisim

18 Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc.

a i p m a p p m

m p i a p p a m

P A I P P M A P

A M P P A I P P

pai pi im ma pa aim aip pa

pi aim ma aip mai pa im mi

p p p p p

P P P P P

p ai a paia

paia

Krai namba 4

Page 23: long rit na rait! - SIL International · Illustrators: Petra Petersen, Yohana Hynum, PNG Clip-art, GRN Tok save long piksa bilong dispela buk Piksa long namba wan pes mi yet mi kisim

Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc. 19

p ai pai

p ai a paia

p a p a pa pa papa

p a p i pa pi papi

p i p i a pi pi a pipia

papa mama papamama

Page 24: long rit na rait! - SIL International · Illustrators: Petra Petersen, Yohana Hynum, PNG Clip-art, GRN Tok save long piksa bilong dispela buk Piksa long namba wan pes mi yet mi kisim

20 Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc.

paia bilong papa paia bilong mama

pai bilong papa pai bilong mama

papi bilong papa papi bilong mama

pipia bilong papa pipia bilong mama

pai bilong mi pai bilong Mimi

pipia bilong Pami pipia bilong papamama

papi bilong papa papi bilong Ami

paia bilong mi paia bilong papamama

Page 25: long rit na rait! - SIL International · Illustrators: Petra Petersen, Yohana Hynum, PNG Clip-art, GRN Tok save long piksa bilong dispela buk Piksa long namba wan pes mi yet mi kisim

Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc. 21

paia bilong papamama bilong mi

papi bilong mama bilong Pami

pipia bilong papamama bilong Ami

pai bilong papa bilong Mimi

Mi _______

papa mama papi

Ami Mimi Pami

apim pai paia Pami

papa papamama papi pipia

Nupela tok long: a, m, i, p

Page 26: long rit na rait! - SIL International · Illustrators: Petra Petersen, Yohana Hynum, PNG Clip-art, GRN Tok save long piksa bilong dispela buk Piksa long namba wan pes mi yet mi kisim

22 Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc.

Mekim gen: Krai namba 1-4

i a ai ia

mi mami mama papa

papamama pai paia pipia

papi Ami Mimi Pami

Olgeta tok long: a, m, i, p

Page 27: long rit na rait! - SIL International · Illustrators: Petra Petersen, Yohana Hynum, PNG Clip-art, GRN Tok save long piksa bilong dispela buk Piksa long namba wan pes mi yet mi kisim

Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc. 23

k a m p i k k a

p k k k m i k p

K K P I M K A K

I K M K P A K I

ka pi mi ki aim ka pa am

ki ka aip im ka ma ki pai

Krai namba 5

k k k k k

K K K K K

k i ki

Page 28: long rit na rait! - SIL International · Illustrators: Petra Petersen, Yohana Hynum, PNG Clip-art, GRN Tok save long piksa bilong dispela buk Piksa long namba wan pes mi yet mi kisim

24 Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc.

k a ka

k i ki

k a m kam

m a k mak

k i k kik

p i k pik

mak

makim

pik

pikim

kik

kikim

kaikai

kaikaim

kamap

kamapim

Page 29: long rit na rait! - SIL International · Illustrators: Petra Petersen, Yohana Hynum, PNG Clip-art, GRN Tok save long piksa bilong dispela buk Piksa long namba wan pes mi yet mi kisim

Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc. 25

long

Kam long mi.

Kam long mama.

Miki i kam long mi.

Papa i kam long Ami.

Ka i kamap long Mak.

Miki i kamap long Mak.

Mama bilong papa i kam long ka.

Pik bilong mama i kam long ka.

Papa bilong Miki i kam long mi long ka.

Mama bilong Pami i kamap long mi long ka.

Page 30: long rit na rait! - SIL International · Illustrators: Petra Petersen, Yohana Hynum, PNG Clip-art, GRN Tok save long piksa bilong dispela buk Piksa long namba wan pes mi yet mi kisim

26 Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc.

ka kaikai kaikaim kaki

kam kamap kamapim kap

kapa kapiak ki kiap

kik kikim mak makim

makmak pik pika pikap

pikim

Nupela tok long: a, m, i, p, k

Page 31: long rit na rait! - SIL International · Illustrators: Petra Petersen, Yohana Hynum, PNG Clip-art, GRN Tok save long piksa bilong dispela buk Piksa long namba wan pes mi yet mi kisim

Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc. 27

s k p m a s i s

k s i s k k p k

A S P S I A S M

S K S I M K S P

sa si ka aim sa aip si sa

im pi si ki si sa mi ka

Krai namba 6

s s s s s

S S S S S

s a k s a k sak sak saksak

Page 32: long rit na rait! - SIL International · Illustrators: Petra Petersen, Yohana Hynum, PNG Clip-art, GRN Tok save long piksa bilong dispela buk Piksa long namba wan pes mi yet mi kisim

28 Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc.

amamas

amamasim

kis

kisim

pas

pasim

samap

samapim

sap

sapim

sas

sasim

s i p sip

a k i s akis

k i s i m kisim

s i s i s sisis

s i p s i p sipsip

a m a m a s amamas

Page 33: long rit na rait! - SIL International · Illustrators: Petra Petersen, Yohana Hynum, PNG Clip-art, GRN Tok save long piksa bilong dispela buk Piksa long namba wan pes mi yet mi kisim

Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc. 29

na

Mama na papa

Papa na Pami

Pami na mama

Mama i kam.

Mama i kam long papa.

Mama i kam long papa na i kisim sisis.

Mama i kam long papa na i kisim sisis i kam.

Mama i amamas.

Mama i amamas long sisis.

Page 34: long rit na rait! - SIL International · Illustrators: Petra Petersen, Yohana Hynum, PNG Clip-art, GRN Tok save long piksa bilong dispela buk Piksa long namba wan pes mi yet mi kisim

30 Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc.

Papa i kam.

Papa i kam long mama.

Papa i kam long mama na i kisim akis.

Papa i kam long mama na i kisim akis long mama.

Papa i amamas.

Papa i amamas long akis.

Papa na mama i amamas long sisis na long akis.

Page 35: long rit na rait! - SIL International · Illustrators: Petra Petersen, Yohana Hynum, PNG Clip-art, GRN Tok save long piksa bilong dispela buk Piksa long namba wan pes mi yet mi kisim

Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc. 31

ais aipas akas

akis amamas amamasim

as askim iapas

isi isi isi kas

kaskas kipa kis

kisim mas masis

maski miksim misis

pas pasim pasis

paspas piksa piksim

pis sak saksak

sakim samap samapim

sap sapim sas

sasim si sip

sipsip sis sisis

Nupela tok long: a, m, i, p, k, s

Page 36: long rit na rait! - SIL International · Illustrators: Petra Petersen, Yohana Hynum, PNG Clip-art, GRN Tok save long piksa bilong dispela buk Piksa long namba wan pes mi yet mi kisim

32 Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc.

n p m s n n a i

s n m k p i n s

A N M P K S N I

N M P N K S I A

na

nap

pi

pin

sa

san

na

nam

ni

nim

mi

min

pi

pin

ma

man

Krai namba 7

n n n n n

N N N N N

n ai p naip

n N

naip

Page 37: long rit na rait! - SIL International · Illustrators: Petra Petersen, Yohana Hynum, PNG Clip-art, GRN Tok save long piksa bilong dispela buk Piksa long namba wan pes mi yet mi kisim

Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc. 33

ain

ainim

inap

inapim

pinis

pinisim

sanap

sanapim

n a na

m a n man

n a i s nais

k i n a kina

m a n i mani

p ai n i m painim

Page 38: long rit na rait! - SIL International · Illustrators: Petra Petersen, Yohana Hynum, PNG Clip-art, GRN Tok save long piksa bilong dispela buk Piksa long namba wan pes mi yet mi kisim

34 Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc.

em

Papa i kam na em i painim ka.

Mama i kam na em i painim sisis.

Pami i kam na em i painim mani na masin.

Miki i kam na em i apim pisin.

Papa i kam na em i apim akis.

Mimi i kam na em i apim pis.

Page 39: long rit na rait! - SIL International · Illustrators: Petra Petersen, Yohana Hynum, PNG Clip-art, GRN Tok save long piksa bilong dispela buk Piksa long namba wan pes mi yet mi kisim

Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc. 35

Pikinini kaikaim pis

Pikinini i kam long kisim kaikai. Em i kam long

kisim pis. Pikinini i amamas long kam na kisim pis.

Em i pinisim kaikai. Pikinini i amamas.

Ami em i pinisim kaikai na em i amamas.

Miki em i pinisim pis na em i amamas.

Sikman em i pinisim saksak na em i amamas.

Papa em i makim pisin.

Miki em i makim pikinini na manki.

Ami em i makim pisin na man na pik.

Page 40: long rit na rait! - SIL International · Illustrators: Petra Petersen, Yohana Hynum, PNG Clip-art, GRN Tok save long piksa bilong dispela buk Piksa long namba wan pes mi yet mi kisim

36 Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc.

anis ainim in

inap inapim kina

man mani manki

masin min misin

na painim pani

paniman pasin pikinini

pin pinis pinisim

pisin san sanap

sanapim sikman skin

spana

Nupela tok long: a, m, i, p, k, s, n

Page 41: long rit na rait! - SIL International · Illustrators: Petra Petersen, Yohana Hynum, PNG Clip-art, GRN Tok save long piksa bilong dispela buk Piksa long namba wan pes mi yet mi kisim

Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc. 37

e m i a e s n e

k e p e n a k e

N E P K A E S E

I M N E S I E N

se

sen

ne

nek

me

mek

ke

kek

pe

pen

se

sek

pe

pek

ne

nem

Krai namba 8

e e e e e

E E E E E

e n s i n en sin ensin

Page 42: long rit na rait! - SIL International · Illustrators: Petra Petersen, Yohana Hynum, PNG Clip-art, GRN Tok save long piksa bilong dispela buk Piksa long namba wan pes mi yet mi kisim

38 Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc.

pe

peim

pen

penim

pes

pesim

senis

senisim

e m em

n e m nem

m e m e meme

e n s i n ensin

s e n i s senis

s e n i s i m senisim

Page 43: long rit na rait! - SIL International · Illustrators: Petra Petersen, Yohana Hynum, PNG Clip-art, GRN Tok save long piksa bilong dispela buk Piksa long namba wan pes mi yet mi kisim

Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc. 39

Nem bilong en em Miki.

Nem bilong mama bilong mi em Ema.

Nem bilong mama bilong Mimi em Penina.

Pepa na pen em bilong nes.

Sen na ain em bilong papa bilong en.

Ensin na sanpepa em bilong mekanik bilong ka.

Mama bilong mi em i mekim kek.

Mama bilong mi em i mekim kek pinis.

Ema na Penina i kam long kaikaim kek bilong mama.

Ema na Penina i amamas long kek bilong mama.

Ema na Penina i kaikaim kek bilong mama pinis.

Mama na Ema na Penina i amamas.

Page 44: long rit na rait! - SIL International · Illustrators: Petra Petersen, Yohana Hynum, PNG Clip-art, GRN Tok save long piksa bilong dispela buk Piksa long namba wan pes mi yet mi kisim

40 Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc.

Mekanik piksim ka

Papa i kisim ka bilong en i kam long mekanik. Mekanik

em i senisim ensin. Em i piksim ka na em i penim ka.

Papa i peim mekanik na em i sekanim en. Papa i kisim ka

na em i kam kamap long mi. Papa pikim mi na kisim mi

long ka. Mi amamas long mekanik na long papa!

Page 45: long rit na rait! - SIL International · Illustrators: Petra Petersen, Yohana Hynum, PNG Clip-art, GRN Tok save long piksa bilong dispela buk Piksa long namba wan pes mi yet mi kisim

Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc. 41

em en ensin

ensinia kek kem

ken kep kes

mekanik mekim meknais

mekpas meme memeim

nek neks nem

nes pe peim

pekpek peman pen

penim pepa pes

pesim pesman sanpepa

se sekan sekanim

seksek sem sen

senis senisim snek

Nupela tok long: a, m, i, p, k, s, n, e

Page 46: long rit na rait! - SIL International · Illustrators: Petra Petersen, Yohana Hynum, PNG Clip-art, GRN Tok save long piksa bilong dispela buk Piksa long namba wan pes mi yet mi kisim

42 Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc.

Anis i kam long mama na kaikaim ia bilong em!

Mama i kisim naip na masis na mekim paia.

Papa i kaikaim saksak bilong mama pinis.

Papa i kisim ki bilong ensin bilong en.

Mekim gen: Krai namba 1-8

Page 47: long rit na rait! - SIL International · Illustrators: Petra Petersen, Yohana Hynum, PNG Clip-art, GRN Tok save long piksa bilong dispela buk Piksa long namba wan pes mi yet mi kisim

Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc. 43

l l l l l

L L L L L

l s p m l l e a

i n l k l n l e

L M N A L S E L

N I L P L E N L

la

lap

li

lik

le

les

lai

lain

ma

mal

ni

nil

si

sil

se

sel

Krai namba 9

l i p lip

Page 48: long rit na rait! - SIL International · Illustrators: Petra Petersen, Yohana Hynum, PNG Clip-art, GRN Tok save long piksa bilong dispela buk Piksa long namba wan pes mi yet mi kisim

44 Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc.

kalap

kalapim

kil

kilim

klin

klinim

laik

laikim

lain

lainim

slip

slipim

l a p lap

l e k lek

l a i p laip

k a l a p kalap

l a p l a p laplap

l i k l i k liklik

Page 49: long rit na rait! - SIL International · Illustrators: Petra Petersen, Yohana Hynum, PNG Clip-art, GRN Tok save long piksa bilong dispela buk Piksa long namba wan pes mi yet mi kisim

Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc. 45

Lina na Miki laik planim melen.

Mama na Lina laik planim saksak.

Penina na Ema laik klinim laplap.

Ema na mama laik klinim liklik lam.

Mama palai

Mama palai i laik kaikai anis. Mama palai lainim liklik

pikinini palai long kaikai anis. Pikinini palai em i laik

pilai long anis. Na pikinini palai em i kaikai anis pinis

na em i laikim.

- - - -

Page 50: long rit na rait! - SIL International · Illustrators: Petra Petersen, Yohana Hynum, PNG Clip-art, GRN Tok save long piksa bilong dispela buk Piksa long namba wan pes mi yet mi kisim

46 Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc.

Papamama na Lina

Lina em i pikinini. Na Lina i amamas long papamama

bilong en. Papa na mama bilong Lina em i kisim ka.

Mama i amamas long ka. Mama na Lina i kam na kalap

long ka. Papa em i kisim laisens pinis na em i laik klinim

ka bilong en. Mama na Lina i klinim

ka na papa i penim ka.

Lina i painim liklik kaikai.

Lina i amamas long papamama,

long ka na long kaikai bilong en!

Page 51: long rit na rait! - SIL International · Illustrators: Petra Petersen, Yohana Hynum, PNG Clip-art, GRN Tok save long piksa bilong dispela buk Piksa long namba wan pes mi yet mi kisim

Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc. 47

kala kalap kalapim

klia klin klinim

laik laikim lain

lainim laip laipman

laisens laki lam

lap laplap lek

les liklik lip

melen palai pilai

pilim pipel plai

plais planim ples

plis salim skelim

slek slekim slip

slipim

Nupela tok long: i, m, a, p, k, s, n, e, l

Page 52: long rit na rait! - SIL International · Illustrators: Petra Petersen, Yohana Hynum, PNG Clip-art, GRN Tok save long piksa bilong dispela buk Piksa long namba wan pes mi yet mi kisim

48 Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc.

o o o o o

O O O O O

o p l s i a o o

m o n e o k o l

O S P O N O E M

K O A O I L O L

po

pok

lo

lok

ko

kon

mo

moa

noi

nois

so

sok

o

ol

oi

oil

Krai namba 10

o p op

o i oi

Page 53: long rit na rait! - SIL International · Illustrators: Petra Petersen, Yohana Hynum, PNG Clip-art, GRN Tok save long piksa bilong dispela buk Piksa long namba wan pes mi yet mi kisim

Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc. 49

kol

kolim lok

lokim op

opim poisin

poisinim polis

polisim slo

sloim

o k e oke

o n a ona

p o p o popo

l o l i loli

o l s e m olsem

p oi s i n poisin

Page 54: long rit na rait! - SIL International · Illustrators: Petra Petersen, Yohana Hynum, PNG Clip-art, GRN Tok save long piksa bilong dispela buk Piksa long namba wan pes mi yet mi kisim

50 Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc.

Opa i kisim kokonas, kon na sos long smolpapa.

Smolmama i kisim loli, kopi na popo long Opa.

Polisman i sloim ka bilong en long kona.

Popo na sosis

Koki em i olpela pisin bilong Miki. Miki em i laikim

Koki olsem na Koki i laikim Miki. Koki painim sosis

long sospen bilong mama na em laik kaikaim. Mama i

no amamas olsem na Miki kisim popo long Koki na

kolim nem bilong en na em i plai i kam. Koki i

kaikaim popo pinis na Miki pinisim sosis.

- - - -

Page 55: long rit na rait! - SIL International · Illustrators: Petra Petersen, Yohana Hynum, PNG Clip-art, GRN Tok save long piksa bilong dispela buk Piksa long namba wan pes mi yet mi kisim

Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc. 51

Olaman!

Polisman i kam na opim opis bilong smolpapa bilong

Opa. Ki long lok i no inap long opim olsem na

polisman i kam long opim opis. Em opim pinis na

smolpapa kalap! Em i painim kokomo na koki na liklik

pisin long plo bilong opis bilong en. Olaman! Ol i

spoilim kaikai bilong en na ol i kaikaim mani bilong

en pinis!

Page 56: long rit na rait! - SIL International · Illustrators: Petra Petersen, Yohana Hynum, PNG Clip-art, GRN Tok save long piksa bilong dispela buk Piksa long namba wan pes mi yet mi kisim

52 Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc.

klok klos kol

kolim koki kokomo

kokonas kom komim

kon kona kompesen

kopi kos lo

lok lokim loli

malolo no nois

ol olaman olpela

olsem ona onaim

op opim opis

oke piano pilo

plo poisin poisinim

pok polis polisim

polisman popo popaia

pos sapos slo

sloim smol smolpapa

sno so

soim sok

soka sol solap solapim sop sos sosis sospen spoilim

Nupela tok long: i, m, a, p, k, s, n, e, l, o

Page 57: long rit na rait! - SIL International · Illustrators: Petra Petersen, Yohana Hynum, PNG Clip-art, GRN Tok save long piksa bilong dispela buk Piksa long namba wan pes mi yet mi kisim

Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc. 53

t n a o t e m k

s t p i t k l t

T P E T O K M T

O T A T N S I L

ta

tap

ti

tit

to

tok

te

tep

at

nat

it

mit

et

let

ot

not

Krai namba 11

t t t t t

T T T T T

t i n tin

Page 58: long rit na rait! - SIL International · Illustrators: Petra Petersen, Yohana Hynum, PNG Clip-art, GRN Tok save long piksa bilong dispela buk Piksa long namba wan pes mi yet mi kisim

54 Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc.

kot

kotim

mit

mitim

pait

paitim

tok

tokim

stia

stiaim

stil

stilim

t e n ten

t ai m taim

t i s a tisa

k a t i m katim

t a s o l tasol

t o k t o k toktok

Page 59: long rit na rait! - SIL International · Illustrators: Petra Petersen, Yohana Hynum, PNG Clip-art, GRN Tok save long piksa bilong dispela buk Piksa long namba wan pes mi yet mi kisim

Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc. 55

Planti manki laik kamap pailat.

Mi taipim leta na kaikaim tinpis.

Tisa kisim letis long maket.

Timo i laikim ti

Timo em i man bilong Saina. Em i

planim planti sit bilong ti pastaim

long plantesin bilong en. Na em i

katim lip ti long plantesin. Taim em

i katim lip ti long plantesin pinis, em

i kisim kap na tipot. Timo em i tisim

pikinini bilong en long mekim kap ti.

Pikinini bilong en i mekim kap ti

pinis. Timo na pikinini bilong en ol i

laikim ti.

- - - -

Page 60: long rit na rait! - SIL International · Illustrators: Petra Petersen, Yohana Hynum, PNG Clip-art, GRN Tok save long piksa bilong dispela buk Piksa long namba wan pes mi yet mi kisim

56 Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc.

Tok bilong tisa

Mi tisa bilong kos na mi amamas long tisim ol man. Mi

amamas long tisim kos long ol. Ol tisa i amamas long

tisim planti man. Planti taim tisa i toktok, sapotim na

stiaim ol man. Taim tisa i toktok, ol man i lainim planti.

Ol i amamas long lainim planti. Tasol, taim ol i les, ol i

no lainim planti. Na taim ol i les, ol i no amamas.

Page 61: long rit na rait! - SIL International · Illustrators: Petra Petersen, Yohana Hynum, PNG Clip-art, GRN Tok save long piksa bilong dispela buk Piksa long namba wan pes mi yet mi kisim

Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc. 57

Nupela tok long: i, m, a, p, k, s, n, e, l, o, t

alta antap antapim insait

keset kastet kat katen

katim kot kotim lait

laita lata leta letis

lita maket masta mastet

mat matmat met minista

minit mit mita mitim

moto nainti nait nat

natnat not pailat pait

paitim paspot pat pato

pilta plantesin planti plastik

plet sait sapota sapotim

satan sentimita sista sit

sot sotpela spet sta

stap stesin stia stiaim

stiatok stik stil stilman

taia taim taipim taipis

tais tait taitim takis

tanim tapa tapiok tasol

tel ten tep ti

tiket tin tinmit tinpis

tipot tisa tit toea

tok tokim toktok tomato

tos

Page 62: long rit na rait! - SIL International · Illustrators: Petra Petersen, Yohana Hynum, PNG Clip-art, GRN Tok save long piksa bilong dispela buk Piksa long namba wan pes mi yet mi kisim

58 Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc.

u u u u u

U U U U U

u p e t u a u i

m u s n u l o k

N U S M E U L U

I A P U T O U K

ku

kuk

lu

luk

mu

mun

au

aut

us

kus

au

mau

aus

maus

aut

klaut

a u au

Krai namba 12

Page 63: long rit na rait! - SIL International · Illustrators: Petra Petersen, Yohana Hynum, PNG Clip-art, GRN Tok save long piksa bilong dispela buk Piksa long namba wan pes mi yet mi kisim

Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc. 59

luk

lukim

aut

autim

kaun

kaunim

kamaut

kamautim

skul

skulim

mumu

mumuim

k u s kus

t au n taun

l o t u lotu

l u k l u k lukluk

p l au a plaua

k au k au kaukau

Page 64: long rit na rait! - SIL International · Illustrators: Petra Petersen, Yohana Hynum, PNG Clip-art, GRN Tok save long piksa bilong dispela buk Piksa long namba wan pes mi yet mi kisim

60 Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc.

Samuel em i laik sutim pis long si.

Em i kisim kanu bilong en na nupela supsup.

Samuel em i sutim planti pis na pulapim kanu bilong en.

Em i lusim kanu, kaunim pis na salim long taun.

- - - -

Page 65: long rit na rait! - SIL International · Illustrators: Petra Petersen, Yohana Hynum, PNG Clip-art, GRN Tok save long piksa bilong dispela buk Piksa long namba wan pes mi yet mi kisim

Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc. 61

Sumatin i laikim mumu

Planti sumatin i laikim skul. Na taim ol i pinisim skul, ol

i amamas. Sumatin i amamas na ol i laik mekim mumu.

Ol tisa tu i amamas, na ol sumatin i mekim mumu. Na

sumatin na tisa tu i amamas long mumu na pati. Mumu

em i pulap long kumu, kaukau na pukpuk. Ol i kukim

pinis na ol i kaikai kumu, kaukau na pukpuk. Taim kaikai

em i pinis, ol i les na ol i laik slip. Ol sumatin na tisa i

lusim ples mumu na ol i slip long skul.

Page 66: long rit na rait! - SIL International · Illustrators: Petra Petersen, Yohana Hynum, PNG Clip-art, GRN Tok save long piksa bilong dispela buk Piksa long namba wan pes mi yet mi kisim

62 Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc.

asua ausait aut autim

kamaut kamautim kanu kapul

kau kaukau kaun kaunim

kaunsil kiau klaut klostu

kulau kumu kumul kunai

kuk kukim kus kuskus

lotu luk lukaut lukautim

lukim lukluk lus lusim

malumalu mau maunten maus

mauspas mitupela muli mumu

mumuim mumut mun musik

nambatu nau nius niuspepa

nupela nus paul paulim

plaua pukpuk pulap pulapim

pulim pulimap pulimapim pusi

putim saua saut skul

skulim stua sua sumatin

sup supsup susa susu

sut sutim taua taul

taun tausen tokaut tu

tulait tumas tupela

Nupela tok long: a, m, i, p, k, s, n, e, l, o, t, u

Page 67: long rit na rait! - SIL International · Illustrators: Petra Petersen, Yohana Hynum, PNG Clip-art, GRN Tok save long piksa bilong dispela buk Piksa long namba wan pes mi yet mi kisim

Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc. 63

Mekim gen: Krai namba 1-12

oi ai au

Page 68: long rit na rait! - SIL International · Illustrators: Petra Petersen, Yohana Hynum, PNG Clip-art, GRN Tok save long piksa bilong dispela buk Piksa long namba wan pes mi yet mi kisim

64 Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc.

r r r r r

R R R R R

a r m r n k u i

s o p e t r l r

P E R L U R N R

R O I T K S R U

ra

rat

ri

rip

ro

ron

ru

rup

ar

par

aur

taur

or

tor

ru

skru

Krai namba 13

r e n ren

Page 69: long rit na rait! - SIL International · Illustrators: Petra Petersen, Yohana Hynum, PNG Clip-art, GRN Tok save long piksa bilong dispela buk Piksa long namba wan pes mi yet mi kisim

Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc. 65

yu na mi

yumi

yupela

Nem bilong yu em i ....? _________________

Yu kam long mi na mi amamas long yu.

Yumi amamas.

Yupela kam long kisim kos na yupela amamas long lainim pasin

bilong rit na rait.

raun

raunim

stret

stretim

trik

trikim

poret

poretim

ron

ronim

prin

prinim

t a u r taur

k r o s kros

k a n t r i kantri

R ai k o s Raikos

K r i s m a s Krismas

m a r a s i n marasin

yu

Page 70: long rit na rait! - SIL International · Illustrators: Petra Petersen, Yohana Hynum, PNG Clip-art, GRN Tok save long piksa bilong dispela buk Piksa long namba wan pes mi yet mi kisim

66 Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc.

Tripela trakta i kam rausim traipela maunten long rot i

malumalu.

Maltikalsarel skulmeri traim long kukim Saina prairais long

praipan bilong yumi.

Ol poroman bilong yu i sori long mausmeri i no autim

stretpela tok.

Tupela polisman arestim tripela raskol na polisman ripotim

raskol pasin long polis opisa long ples bilong yumi.

Planti Kristen prea long ol manmeri long lainim ritrait na ol

manmeri i amamas stret.

- - - -

Page 71: long rit na rait! - SIL International · Illustrators: Petra Petersen, Yohana Hynum, PNG Clip-art, GRN Tok save long piksa bilong dispela buk Piksa long namba wan pes mi yet mi kisim

Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc. 67

Klinpela pasin

Taim yu kisim sua na sikarapim sua

planti taim, yu inap kisim sik. Planti

pikinini i kisim sik olsem sua na ol i

krai planti. Sori. No ken sikarapim

sua.

Narapela sik em i kus. Ol lain i no

kukim kaikai ausait, i isi tru long ol i

kisim kus. Sori tru. Yu mas kuk

ausait na smuk i no ken mekim yu

sik. Praimeri as bilong planti sik em i

taim yu no mekim klinpela pasin.

Planti lain ol i kisim sik

malaria. Taim yumi no slip

aninit long taunam yumi inap

kisim sik malaria. Sampela

moskito i karim sik malaria, na

sapos moskito i kaikaim yu, yu

ken kisim sik. Sapos yu kisim

sik malaria, yu mas kaikaim

marasin bilong sik malaria.

Sampela lain ol i poret o les

long kaikaim marasin, tasol

marasin bilong malaria i ken

oraitim yumi.

Page 72: long rit na rait! - SIL International · Illustrators: Petra Petersen, Yohana Hynum, PNG Clip-art, GRN Tok save long piksa bilong dispela buk Piksa long namba wan pes mi yet mi kisim

68 Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc.

Tripela pikinini man

Tripela liklik poroman i ron

long ren na mama bilong ol i

tok, ”Mi no laikim yupela i

stap long ren. Yupela kisim

sik.” Na tripela i no amamas

tasol ol i kam insait. Ol mas

promisim mama ol i no kam

ausait long taim bilong ren.

Tasol taim mama i aut na kisim ka long taun, tripela pikinini

man i kamaut na ron long ren. Tripela pikinini man i amamas

tru long ren! Tasol tripela manki i no amamas long promis ol i

mekim long mama. Tripela i sanapim sampela stik long graun

na ol i putim lip olsem kapa antap. Ol i go insait aninit long ol

lip na ren i no pundaun long ol. Ol i lap na amamas! Na nau ol i

ken pilai ausait tasol ren i no inap mekim ol i kol o sik. Taim

mama i kam bek, em i lukim tripela pikinini man bilong en i

stap ausait long ren, tasol ren i no bagarapim ol. Mama, tu,

em i lap! Tripela i stap ausait, tasol lip i pasim ren na ol i

amamas.

Page 73: long rit na rait! - SIL International · Illustrators: Petra Petersen, Yohana Hynum, PNG Clip-art, GRN Tok save long piksa bilong dispela buk Piksa long namba wan pes mi yet mi kisim

Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc. 69

arapela arasait arere arest

arestim asprin Epril ilektoret

ilektrikel ilektrisen interes kamera

kantri kar karakum karamap

karamapim karanas karapa karikulum

karim karuka katres kerasin

kirap kirapim kokoros kontrak

kontrolim kopra krai Krais

kranki Krismas Kristen kros

krosim kru krum kukurai

kumurere larim lektrik lepra

malaria maltikalsarel mankimeri marasin

marimari marit marita maritim

marmar matres mausmeri memori

meri ministri misinari mitripela

morol muruk narapela narakain

operet opereta operesen operetim

orait oraitim pairap pairapim

par param pater paura

pesmeri petroliam petron poret

poretim poris poroman poromanim

praim praimeri praipan prairais

prais prea premia pren

prenim presen pret pretim

pretman prin prinim printim

prisa proksait promosen promotim

promis promisim protektim prut

puripuri puripurimeri purpur raksak

rai Raikos rais rait

Nupela tok long:

a, m, i, p, k, s, n, e, l, o, t, u, r

Page 74: long rit na rait! - SIL International · Illustrators: Petra Petersen, Yohana Hynum, PNG Clip-art, GRN Tok save long piksa bilong dispela buk Piksa long namba wan pes mi yet mi kisim

70 Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc.

raitim raits ram ran

ranim rap rapim raskol

rat raun raunpela raunim

raus rausim rel relisen

ren rentim resa resaim

resarim resis resolusen ret

retpela retskin retsos rilesens

rinsop rip ripim ripot

ripotim risit risos rispek

rit ritim ritrait rokrok

rol rola ron ronim

rop ropim ros rot

rula rulim rum rup

rurel sarap sarapim sarep

sarip saripim semitrela sentral

sentri seremoni sikirap sikirapim

sirins skrap skrapim skru

skrunaip skruim skulmeri soraim

sori stailmeri sterelaisa stirim

stori straik straip strena

strenim stret stretpela stretim

stretpasin sukurim surik surikim

taipraita taur teritori tirip

tiripman tor toro torosel

traim traipela trak trakta

trap trapim trausel trausis

traut trautim tren trenim

tresari trensperensi trenspot tret

tretstua tri tripela trik

trikim trikman trip tromoi

tromoim trosel tru trupela

Page 75: long rit na rait! - SIL International · Illustrators: Petra Petersen, Yohana Hynum, PNG Clip-art, GRN Tok save long piksa bilong dispela buk Piksa long namba wan pes mi yet mi kisim

Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc. 71

tumora turis turisim ure

Page 76: long rit na rait! - SIL International · Illustrators: Petra Petersen, Yohana Hynum, PNG Clip-art, GRN Tok save long piksa bilong dispela buk Piksa long namba wan pes mi yet mi kisim

72 Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc.

Krai namba 14

b b b b b

B B B B B

b m p t k b b e

u o r b p l i r

B O P K E B N R

N B R B M S B L

ba

bas

bi

bik

bo

bor

be

bek

bu

bun

bai

baik

boi

boil

bau

baut

b a t a p l ai bataplai

Page 77: long rit na rait! - SIL International · Illustrators: Petra Petersen, Yohana Hynum, PNG Clip-art, GRN Tok save long piksa bilong dispela buk Piksa long namba wan pes mi yet mi kisim

Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc. 73

banis

banisim

bos

bosim

bilip

bilipim

boil

boilim

bek

bekim

blok

blokim

b e l bel

b ai m baim

b i l i p bilip

b a n a n a banana

b l a n k e t blanket

b a n i s i m banisim

Page 78: long rit na rait! - SIL International · Illustrators: Petra Petersen, Yohana Hynum, PNG Clip-art, GRN Tok save long piksa bilong dispela buk Piksa long namba wan pes mi yet mi kisim

74 Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc.

Bikman i mekim bikpela pati long kaikai na boilim aibika na

abus na em i baim bret na brukim long ol brata bilong en.

Boskru long kalabus i paitim belo long biksan na ol

kalabusman i kam kisim liklik kaikai pastaim na pilai kikbol.

Long pasin tumbuna, long taim bilong meri bai marit, ol lain

bilong meri bai askim bikpela braitprais long ol lain bilong

boipren.

Long Buk Baibel yu ken ritim tok bilong Bikpela, long bilip,

long baptais na long kisim bel isi na laip oltaim oltaim.

Tok Pisin em i olsem bris long lainim rit na rait long tokples

bilong yu na em bai isi long yu long ritim Buk Baibel long

tokples bilong yu.

- - - -

Page 79: long rit na rait! - SIL International · Illustrators: Petra Petersen, Yohana Hynum, PNG Clip-art, GRN Tok save long piksa bilong dispela buk Piksa long namba wan pes mi yet mi kisim

Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc. 75

Kisim bel isi

Sampela spakman long nambis na biktaun i stap long ba long

klap na ol baim planti botol bia. Ol i no bel isi. Sapos man i

pinisim planti botol bia, em bai kisim planti pen long skin na

long laip bilong en. Planti bia em i olsem poisin long skin

bilong yu.

Tasol, sapos mipela baim Buk Baibel na bilipim tok bilong

Bikpela, mipela bai kisim bel isi. Tok bilong Bikpela em i

olsem naispela kaikai. Bilip long Bikpela na bai yu kisim laip

oltaim oltaim. Mipela bai amamas!

Page 80: long rit na rait! - SIL International · Illustrators: Petra Petersen, Yohana Hynum, PNG Clip-art, GRN Tok save long piksa bilong dispela buk Piksa long namba wan pes mi yet mi kisim

76 Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc.

Bataplai kisim bel isi

Long taim bilong san, bataplai i amamas

tru, na em i plai nabaut na painim naispela

kaikai long bus. Tasol, sapos ren i kam,

bataplai i no amamas na em i painim ples

aninit long ol bikpela lip. Yumi ken mekim

olsem. Sapos trabel i painim yumi,

yumi ken ran i go aninit long Bikpela

na em bai lukautim yumi. Taim trabel

i pinis, yumi ken amamas na presim Bikpela.

Banis i bruk

Liklik boi Bobi bin pinisim priskul na papa bilong Bobi em i

amamas long em. Papa i laik kukim naispela kaikai long Bobi

olsem na em i tokim mama

long kilim na kukim

bikpela pik bilong ol.

Mama i laikim toktok

bilong papa na em i go

long bus long kisim

kokonas, banana, kaukau

na aibika. Papa na Bobi i

go long banis bilong pik

long kilim em. Tasol,

bikpela pik i no i stap insait long banis! Olsem na tupela

raunim banis long painim pik. Oloman! Bobi i lukim bikpela pik

pinis!

Page 81: long rit na rait! - SIL International · Illustrators: Petra Petersen, Yohana Hynum, PNG Clip-art, GRN Tok save long piksa bilong dispela buk Piksa long namba wan pes mi yet mi kisim

Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc. 77

Em i stap ausait long banis na em i

traim long pinisim ol kaukau

bilong mama! Bobi em i kros

na em i krai. Tasol papa i tok,

“Bobi, no ken krai. Mi bai baim

sampela rais na yumi ken pati.

Bai mi painim sampela moa kaukau.”

Long nait, mama i kukim naispela

kaikai na ol i pati. Papa i bel isi

na Bobi i amamas tru.

Page 82: long rit na rait! - SIL International · Illustrators: Petra Petersen, Yohana Hynum, PNG Clip-art, GRN Tok save long piksa bilong dispela buk Piksa long namba wan pes mi yet mi kisim

78 Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc.

abrusim abus abusim aibika

ambrela asbin asembli bai

Baibel baik baim bainat

baira baisikel bak baket

baklain baksait bakstoa bal

balus bam bamim banara

banis banisim baptais baptaisim

barel baret bas basket

bata bataplai baten baut

bautim bebi bek bekim

bel belo bensin bes

bet beten bi bia

bik bikbel bikbrata bikbus

bikman bikmaus biknait biknem

bikos bikpela bikples bikrot

biksan biksi bikskul biktaun

bilas bilasim bilip bilipim

bilum bin bipo birua

bis bisi bisket bisnis

blain blak blakpela blakbokis

blakbot blanket blaus blem

blemim bles blesim blok

blupela blu blut boi

boilim boipren bokis boksa

bol bombom bos boskru

bot botol buai bubu

buk bukim bulmakau bun

Nupela tok long:

a, m, i, p, k, s, n, e, l, o, t, u, r, b

Page 83: long rit na rait! - SIL International · Illustrators: Petra Petersen, Yohana Hynum, PNG Clip-art, GRN Tok save long piksa bilong dispela buk Piksa long namba wan pes mi yet mi kisim

Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc. 79

bus busnaip braitprais bras

brata bratasusa braun braunpela

brek brekim bret bris

bro bros bruk brukim

brumim brus bunara kalabus

kalabusman kalabusim kebin kontribusen

limbum mambu moabeta mobeta

nabaut namba nambaim nambatu

nambis namelman Nu Briten pablik

parabel rabis rabisbin rabisim

rabisman rabismeri raunabaut renbo

Sabat sabmisen sainbot sambai

sekbuk selbot sitbet skulboi

storibot subim sutboi tabak

taimtebol tambaran tambaranman tambu

tambuim tebol tibi (TB) trabel

trabelim trabelman trabelmeri trabol

traibunel tubel tumbuna umben

Page 84: long rit na rait! - SIL International · Illustrators: Petra Petersen, Yohana Hynum, PNG Clip-art, GRN Tok save long piksa bilong dispela buk Piksa long namba wan pes mi yet mi kisim

80 Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc.

r o g b p g i g

b g p t g a b e

N G R M G S B L

B O G K E G N B

ga

gat

gi

gia

gu

gut

ge

gel

go

gol

gri

gris

gla

glas

grau

graun

Krai namba 15

g g g g g

G G G G G

g i t a gita

Page 85: long rit na rait! - SIL International · Illustrators: Petra Petersen, Yohana Hynum, PNG Clip-art, GRN Tok save long piksa bilong dispela buk Piksa long namba wan pes mi yet mi kisim

Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc. 81

glas

glasim

giaman

giamanim

agens

agensim

nogut

nogutim

bagarap

bagarapim

g e t get

g l a s glas

ai g l a s aiglas

g u t p e l a gutpela

G u t n i u s Gutnius

b a g a r a p i m bagarapim

Page 86: long rit na rait! - SIL International · Illustrators: Petra Petersen, Yohana Hynum, PNG Clip-art, GRN Tok save long piksa bilong dispela buk Piksa long namba wan pes mi yet mi kisim

82 Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc.

God

Buk Baibel em i tok bilong God.

Papa God em i laikim yumi olgeta.

Yumi mas bilip long God na ritim Buk Baibel.

Page 87: long rit na rait! - SIL International · Illustrators: Petra Petersen, Yohana Hynum, PNG Clip-art, GRN Tok save long piksa bilong dispela buk Piksa long namba wan pes mi yet mi kisim

Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc. 83

- - - -

Planti man i gat laik long pilai ragbi olgeta taim.

Ol manmeri long imigresen i mas lukluk gut long kago bilong

ol man i gat laik long kam long PNG.

Sampela megesin i gat giaman piksa na tok nogut long man na

meri i gat biknem, na i bagarapim gutpela nem bilong ol.

Long biknait olgeta trabelman i go long ol baga bilong ol na ol

i glasim gut ol pasin nogut ol i bin mekim.

Page 88: long rit na rait! - SIL International · Illustrators: Petra Petersen, Yohana Hynum, PNG Clip-art, GRN Tok save long piksa bilong dispela buk Piksa long namba wan pes mi yet mi kisim

84 Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc.

Pikinini i lus

Long taim sankamap papa i laik i go long taun long baim kaikai.

Kaukau em i pinis na em i laik baim rais na kakaruk long stua.

Pikinini boi bilong em i tok, “Ai, papa! Mi tu, mi laik go long

taun!”. Tasol mama i tok, ”Nogat, papa tasol, em bai go. Yu

mas stap long ples na go long skul. Bubu bilong yu bai stap tu.

Papa bai kam bek long apinun.”

Papa i go pinis na pikinini boi

i no amamas. Taun em i stap

long baksait long bikpela

maunten na em i laik lukim.

Pikinini boi toktok planti,

”Mi gat bikpela laik long go

long taun! Bai mi go!” Olsem

na em i giamanim mama na

em i tok, “Mi go long skul

nau.” Tasol em i no go long

rot bilong skul. Nogat. Em i

kisim narapela rot i go long

taun.

Long apinun pikinini boi i no

kam bek. Mama traim long

painim em tasol mama i no

lukim em. Nau bubu i raun na

askim ol lain long ples, ”Yu

bin lukim bubu bilong mi?”

Page 89: long rit na rait! - SIL International · Illustrators: Petra Petersen, Yohana Hynum, PNG Clip-art, GRN Tok save long piksa bilong dispela buk Piksa long namba wan pes mi yet mi kisim

Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc. 85

“Nogat,” ol i tok. “Mipela no lukim bubu bilong yu.” Na bubu

askim ol narapela pikinini, “Yu bin lukim bubu bilong mi long

skul?”. Ol i tok, ”Nogat. Em i no bin kam long skul.”

Papa em i go long taun na em i baim

gutpela kaikai. Planti kakaruk i stap long

maket, na em i baim kakaruk tu. Pikinini

boi em bin i go antap long maunten, tasol

em i no lukim rot i go long taun. Em i lus

long bikbus. Liklik pikinini boi i no kamap

long taun na em i bagarap long kaikai

olsem na em i krai na em i sori tru long

giamanim mama. Em i sori na i beten long Papa God, “Mi sori,

Papa God, long sakim tok bilong papamama bilong mi. Mi sori

long tok giaman long mama. Nau mi lus pinis na mi poret. Plis

kisim mi go bek long ples bilong papamama. I tru.”

Em i beten pinis na em i lukim narapela

rot insait long bus. Em i go insait long

bus rot na painim liklik nupela maket long

baksait bilong bus. Em i poret liklik tasol

em i go long maket.

Papa em i kam bek pinis long ples long

apinun, na mama i kukim rais na kakaruk.

Na tu, em i yusim gris bilong kokonas

long kaikai na kaikai i smel nais tru! Tasol, ol i no amamas long

pikinini boi. Em i no stap long ples. Nau em i let tumas long

painim em. Papamama na bubu, tripela i beten na askim papa

God long bringim bek pikinini boi long ples. Ol i kaikai, na ol i

tok gutnait, tasol ol i no slip.

Page 90: long rit na rait! - SIL International · Illustrators: Petra Petersen, Yohana Hynum, PNG Clip-art, GRN Tok save long piksa bilong dispela buk Piksa long namba wan pes mi yet mi kisim

86 Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc.

Klostu long biknait, ol i lukluk long maunten na lukim sampela

lait i kam. “Mama! Papa! Bubu!” Tripela i sanap na ran i go long

lait. Na ol i amamas nogut tru. Pikinini i kam pinis, na bikpela

brata i kam tu. Bikpela brata em i bungim liklik boi long

nupela maket, na em i bringim em i kam bek long ples.

Mama i kukim moa kaikai, na ol lain long ples kirap na i kam

long kaikai. Pastaim papamama bilong liklik boi bin kros, na

nau, taim em i kam bek pinis, ol i amamas tru. Na ol i singsing

na presim Papa God long kisim bek pikinini boi bilong ol.

Olgeta taim Papa God i amamas taim yumi beten long en.

Taim yumi lus, em i gat bikpela laik long kisim yumi i go bek

gen long en. Em i laikim yumi olgeta. Tasol, planti taim yumi

go long narapela rot, tasol Buk Baibel, long Jon sapta 14,

i tok:

Page 91: long rit na rait! - SIL International · Illustrators: Petra Petersen, Yohana Hynum, PNG Clip-art, GRN Tok save long piksa bilong dispela buk Piksa long namba wan pes mi yet mi kisim

Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc. 87

6 Na Jisas i tokim em olsem, “Mi yet mi rot, na mi as bilong

tok tru, na mi as bilong laip. I no gat wanpela man inap i kam

long Papa long narapela rot. Nogat. Long mi tasol. 7 Sapos yupela i save pinis long mi, nau bai yupela inap save

long Papa bilong mi tu. Nau yupela i stat long save long em.

Na yupela i lukim em pinis.”

Jisas em i olsem bikpela brata. Taim yumi sori long pasin

nogut yumi bin mekim, na beten long Papa God, Jisas bai

kisim yumi i go bek gen long Papa. Na taim Papa God i lukim

yumi kam bek gen, em bai amamas tru!

Page 92: long rit na rait! - SIL International · Illustrators: Petra Petersen, Yohana Hynum, PNG Clip-art, GRN Tok save long piksa bilong dispela buk Piksa long namba wan pes mi yet mi kisim

88 Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc.

agens agensim baga bagarap

bagarapim egens galip gan

gat gel gen ges

get gia giaman giamanim

gita glas glasim go

goan gol gumi gut

gutpela gutnait Gutnius imigresen

kago lagun lego megesin

Niugini nogat nogut nogutim

oganaisesen Ogas olgeta pogetim

program siga ragbi suga

Nupela tok long:

a, m, i, p, k, s, n, e, l, o, t, u, r, b, g

Page 93: long rit na rait! - SIL International · Illustrators: Petra Petersen, Yohana Hynum, PNG Clip-art, GRN Tok save long piksa bilong dispela buk Piksa long namba wan pes mi yet mi kisim

Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc. 89

Page 94: long rit na rait! - SIL International · Illustrators: Petra Petersen, Yohana Hynum, PNG Clip-art, GRN Tok save long piksa bilong dispela buk Piksa long namba wan pes mi yet mi kisim

90 Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc.

t n l ng r ng o

ng g n u b u k

ang

lang

eng

beng

ing

king

ing

sing

ing

sling

ong

strong

ung

bung

ng ng ng ng ng

s i ng s i ng singsing

Krai namba 16

Page 95: long rit na rait! - SIL International · Illustrators: Petra Petersen, Yohana Hynum, PNG Clip-art, GRN Tok save long piksa bilong dispela buk Piksa long namba wan pes mi yet mi kisim

Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc. 91

bung

bungim

ting

tingim

strong

strongim

singaut

singautim

sling

slingim

long

longlong

long

bilong

b u ng bung

m o n i ng moning

s a m t i ng samting

l o ng l o ng longlong

l o ng t ai m longtaim

s i ng au t i m singautim

Page 96: long rit na rait! - SIL International · Illustrators: Petra Petersen, Yohana Hynum, PNG Clip-art, GRN Tok save long piksa bilong dispela buk Piksa long namba wan pes mi yet mi kisim

92 Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc.

- - - -

Long moningtaim mi go ausait na singsing long God long

bringim ona long olgeta gutpela samting em i bin mekim.

Long Inglen planti Angliken sios i stap na ol i autim Gutnius

bilong God.

Mama i singaut long ol pikinini na bringim ol i go bek long

trening.

Mi sori long longlong man i no tingting klia long mining bilong

laip bilong em.

Planti pikinini kisim binatang na bungim ol, ating long kukim

long paia na kaikaim long bung kai.

Page 97: long rit na rait! - SIL International · Illustrators: Petra Petersen, Yohana Hynum, PNG Clip-art, GRN Tok save long piksa bilong dispela buk Piksa long namba wan pes mi yet mi kisim

Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc. 93

Stori bilong nupela singsing

Mi laik stori liklik long samting i bin kamap long mi taim mi

stap long skul long taun. Em i gutpela stori. Putim ia bilong yu.

Ating yu tu bai laikim.

Bipo, taim mi stap long asples bilong papamama bilong mi, mi

lukim pasin bilong ol lain long ples. Taim ol i amamas o i laik

pati, ol i putim bilas bilong ol tumbuna lain bilong ol na ol i

singsing. Ol i singsing planti taim na ol i mekim gut tru!

Mipela ol pikinini bilong ples, mipela tu putim graun malu malu

long skin bilong mipela na kisim lip long bus na bilasim bros na

pes bilong mipela. Na tu, mipela kisim tit bilong pik o bilong

sampela abus na bis bilong bus na putim long nek bilong

mipela.

Ai! Sampela pikinini inap long singsing i go i go inap tulait

olsem ol papamama bilong ol. Mi tu mi laik singsing i go

brukim tulait.

Page 98: long rit na rait! - SIL International · Illustrators: Petra Petersen, Yohana Hynum, PNG Clip-art, GRN Tok save long piksa bilong dispela buk Piksa long namba wan pes mi yet mi kisim

94 Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc.

Orait, taim mi bin kamap bikpela liklik, papamama bilong mi i

salim mi i go long bikpela skul long taun. Skul em i gutpela,

tasol ol skul manki ol i no singsing planti taim na amamas. Ol i

no putim bilas bilong ol tumbuna na singsing i go inap long san

i kamap. Mi tingting planti na mi stap.

Na long taun mi lukim nupela pasin bilong singim song na

singsing na amamas. Sampela sumatin long skul i bin askim mi

long i go long sios na mipela olgeta i go. Orait, taim mipela i

go, gutpela samting i bin kamap. Long sios mi lukim ol lain i

paitim gita na amamas stret long singim song long Bikpela.

Sampela lain long sios i singsing tu. Em i narapela kain

singsing tasol em i nais tru! Na i gat nupela as long pasin

bilong singsing. Ol i no singsing long amamasim ol lain long

sios o ol narapela. Nogat! Ol i singsing long apim nem bilong

Papa God.

Page 99: long rit na rait! - SIL International · Illustrators: Petra Petersen, Yohana Hynum, PNG Clip-art, GRN Tok save long piksa bilong dispela buk Piksa long namba wan pes mi yet mi kisim

Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc. 95

Mi lukim na mi go bek long skul na mi tingim pasin mi bin

lukim. Olgeta taim, mi gat bikpela laik long kainkain musik na

singsing, tasol mi no tingim Papa God taim mi singsing. Nogat.

Mi tingting long mi na long ol lain bilong mi. Na tu, mi no apim

nem bilong Bikpela. Nau mi stap long rum bilong mi na mi

tingim Papa God. Em tasol bin kamapim pasin bilong musik na

singim song. Em inapim yumi long mekim musik. Mi tingting,

“Orait, nau mi bai senisim tingting bilong mi! Nau taim mi

singim song na mekim singsing, bai mi apim nem bilong Bikpela

tasol!”

Taim mi tingting olsem, God i pulimapim bel bilong mi long

amamas stret bilong Spirit bilong en na em i opim rot long mi

long mekim nupela musik. Mi stat long bungim toea long baim

nupela gita. I no isi, tasol laik bilong mi long paitim gita na

mekim musik long apim nem bilong God em strong tru long bel

bilong mi.

Orait, sampela taim i go pinis, na mi baim naispela gita! Nau

olgeta taim, taim mi singim song, mi apim nem bilong Bikpela

bilong mi na mi amamas. Amamas long apim nem bilong God

em i narakain tru bikos amamas bilong Spirit bilong Bikpela i

pulimapim yumi taim yumi mekim olsem. Presim nem bilong

em!

Page 100: long rit na rait! - SIL International · Illustrators: Petra Petersen, Yohana Hynum, PNG Clip-art, GRN Tok save long piksa bilong dispela buk Piksa long namba wan pes mi yet mi kisim

96 Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc.

God i singautim Samuel

Taim Samuel em i liklik, mama bilong em i tingim promis em i

bin mekin pinis long Papa God na em i kisim Samuel i go long

tempel bilong God. Em i lusim pikinini bilong em long tempel

na Samuel i stap olgeta long ples bilong God. Eli em i pris long

tempel na em i lukautim Samuel. Nau ai bilong Eli i nogut na

klostu em i aipas olgeta.

Taim Samuel i kamap bikpela liklik em slip i stap na klostu i

laik tulait. Bikpela i singautim Samuel. Na Samuel i tok, “Mi

stap.” Em i ting Eli singautim em olsem na em i kirap na ran i

go long Eli na i tok, “Yu singautim mi, olsem na mi kam.” Eli i

kirap na i tokim em, “Mi no singautim yu. Yu go slip gen long

bet bilong yu.”

Orait Samuel i go bek long bet na i slip i stap. Olaman!

Bikpela i singautim em gen, na Samuel i kirap i go long Eli na i

tok, “Yu singautim mi, olsem na mi kam.” Tasol Eli i tok,

“Pikinini, mi no singautim yu. Yu go slip gen long bet bilong

yu.”

Page 101: long rit na rait! - SIL International · Illustrators: Petra Petersen, Yohana Hynum, PNG Clip-art, GRN Tok save long piksa bilong dispela buk Piksa long namba wan pes mi yet mi kisim

Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc. 97

Orait, Samuel i go bek long bet na slip i stap gen, tasol

Bikpela i singaut long Samuel namba tri taim, na Samuel i

kirap i go long Eli na i tok, “Yu singautim mi na mi kam.” Nau

tingting bilong Eli em i klia. Bikpela tasol i singautim Samuel.

Olsem na Eli i tokim em, “Yu slip gen long bet, na sapos em i

singautim yu gen, orait yu mas tok olsem, ‘Bikpela, yu ken

tokim mi. Mi pikinini bilong yu na mi putim ia long tok bilong

yu.’”

Orait Samuel i go slip gen long bet. Tru tumas! Bikpela i kam

sanap na singautim em gen, “Samuel, Samuel.” Na Samuel i

tok, “Yu ken tok nau. Mi pikinini bilong yu na mi putim ia long

tok bilong yu.” Na Bikpela i tokim em long planti samting long

laip bilong Eli na long pikinini bilong en. Samuel i putim ia gut

tru long olgeta tok God i mekim.

Sampela taim i go pinis na Samuel i kamap bikpela man, na

Bikpela i stap klostu long em. Olsem na taim Samuel i tok

long samting bai i kamap, orait Bikpela i mekim samting i

kamap olsem Samuel i tok.

Page 102: long rit na rait! - SIL International · Illustrators: Petra Petersen, Yohana Hynum, PNG Clip-art, GRN Tok save long piksa bilong dispela buk Piksa long namba wan pes mi yet mi kisim

98 Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc.

Olsem na olgeta manmeri bilong Israel i tok, “Samuel em i

pren bilong God. Em i man bilong putim ia long tok bilong God

na God i tokim Samuel tu. Tru tumas.”

Nau tu long taim bilong yumi, God i askim yumi long putim ia

long tok bilong en. Yumi mas ritim tok bilong en long Buk

Baibel, putim ia long tok bilong ol pasto taim ol i autim tok

bilong God. Na tu, yumi ken tokim God taim yumi beten.

Sapos yumi mekim olsem yumi tu ken kamap pren bilong God.

(Stori bilong Samuel i stap long Buk Baibel long 1 Samuel,

sapta 3)

Page 103: long rit na rait! - SIL International · Illustrators: Petra Petersen, Yohana Hynum, PNG Clip-art, GRN Tok save long piksa bilong dispela buk Piksa long namba wan pes mi yet mi kisim

Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc. 99

Angliken ating beng bung

bungim binatang blesing bringim

Inglen Inglis ing kambang

kakang kalang kalangal kasang

kibung king krungut krungutim

lang long longlong mangal

mangalim mango mining miting

nating pangal pinga plang

rong samting sangana sanglas

sanguma sing singaut singautim

singel singlis strong strongim

strongpela string tanget tingting

trening

Nupela tok long:

a, m, i, p, k, s, n, e, l, o, t, u, r, b, g, ng

Page 104: long rit na rait! - SIL International · Illustrators: Petra Petersen, Yohana Hynum, PNG Clip-art, GRN Tok save long piksa bilong dispela buk Piksa long namba wan pes mi yet mi kisim

100 Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc.

r R

ren

b B

bataplai

g G

gita

ai oi

m M

mama

p P

paia

k K

ki

n N

naip

o O

op

t T

tin

e E

ensin

i I

ia

l L

lip

u U

umben

s S

saksak

au

Mekim gen: Krai namba 1-16

a, m, i, p, k, s, n, e, l, o, t, u, r, b, g, ng

a A

anis

Page 105: long rit na rait! - SIL International · Illustrators: Petra Petersen, Yohana Hynum, PNG Clip-art, GRN Tok save long piksa bilong dispela buk Piksa long namba wan pes mi yet mi kisim

Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc. 101

- - - - Anis em i kaikaim mama long ia bilong en.

Papa i kisim naip, katim saksak na kukim long paia.

Boskru em i kisim ki long onim ensin.

Bik ren i pinis na ol bataplai i plai long san.

Pasto em i paitim gita na singim song long litimapim nem

bilong Bikpela.

Boi bilong nambis em i kisim pis long umben na putim insait

long lip na kukim long paia. Em i opim tin pis, kisim tuna na i

kaikaim tuna. Tasol em i laikim nupela pis moabeta.

Page 106: long rit na rait! - SIL International · Illustrators: Petra Petersen, Yohana Hynum, PNG Clip-art, GRN Tok save long piksa bilong dispela buk Piksa long namba wan pes mi yet mi kisim

102 Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc.

Page 107: long rit na rait! - SIL International · Illustrators: Petra Petersen, Yohana Hynum, PNG Clip-art, GRN Tok save long piksa bilong dispela buk Piksa long namba wan pes mi yet mi kisim

Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc. 103

w w w w w

W W W W W

w r w k ng o g w

i a w p w b n u

B K T G W E W R

U W S I B W W K

wa

was

wi

win

we

wel

wo

wok

wik

kwik

wa

lewa

wit

swit

wat

skwat

Krai namba 17

w a r a wara

Page 108: long rit na rait! - SIL International · Illustrators: Petra Petersen, Yohana Hynum, PNG Clip-art, GRN Tok save long piksa bilong dispela buk Piksa long namba wan pes mi yet mi kisim

104 Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc.

w i n win

w a r i wari

s w i t swit

l e w a lewa

s a n w i s sanwis

n a m b a w a n nambawan

was

wasim

wip

wipim

wel

welim

wet

wetim

wok

wokim

swis

swisim

Page 109: long rit na rait! - SIL International · Illustrators: Petra Petersen, Yohana Hynum, PNG Clip-art, GRN Tok save long piksa bilong dispela buk Piksa long namba wan pes mi yet mi kisim

Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc. 105

- - - -

we wai wanem taim bilong wanem olsem wanem?

Ol manmeri i laik lainim rit na rait ol i mas go we?

- Ol i mas go long wanpela skul we ol i ken lainim rit na rait.

Wai na ol sumatin i laik lainim rit na rait?

- Ol i laik ritim Buk Baibel na raitim tok bilong Bikpela.

Wanem taim em i gutpela taim bilong bilip long Bikpela?

- Taim yu stap laip na Tok bilong Bikpela em i sutim bel na

lewa bilong yu. No ken wet.

Bilong wanem Bikpela i laikim mipela tumas?

- Bikpela i laik kisim bek mipela na mipela bai kisim laip

oltaim oltaim na i stap wantaim em.

Olsem wanem waitskin ken kamap wanblut bilong manmeri

bilong PNG?

-Taim ol i stap insait long Pikinini man bilong God na bilip long

en, ol i kamap brata na susa.

Page 110: long rit na rait! - SIL International · Illustrators: Petra Petersen, Yohana Hynum, PNG Clip-art, GRN Tok save long piksa bilong dispela buk Piksa long namba wan pes mi yet mi kisim

106 Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc.

Mi no save long yu.

Yu no save long mi.

Yu save go long skul.

Yu gat planti save long

rit na rait.

Bilong wanem yumi go long sios?

Wanpela man em i bin i go long sios olgeta laip bilong en tasol

nau em i les long go. Taim em i liklik, em i bin go wantaim

papamama bilong em. Nau em i kamap bikpela na em i go

wantaim meri bilong en. Tasol em i no laik go gen. Em i tok,

”Mi bin go lotu 30-pela krismas, na mi bin kisim Tok bilong

God klostu 3,000 taims. Tasol mi bin lus tingting long olgeta

tok bilong God mi bin kisim pinis. Save bilong mi long Tok

bilong God i no kamap bikpela tumas. Na mi ting ol pasto ol i

westim taim long sios na mi tu mi westim taim bilong mi.

Bilong wanem mi go long sios? Mi no save.”

save

Page 111: long rit na rait! - SIL International · Illustrators: Petra Petersen, Yohana Hynum, PNG Clip-art, GRN Tok save long piksa bilong dispela buk Piksa long namba wan pes mi yet mi kisim

Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc. 107

Em askim olsem na kirapim tingting bilong olgeta manmeri

long ples na ol i toktok planti. Pasto em i save long wari bilong

ol manmeri na em i bungim ol na em i autim tok olsem, ”Mi

marit 30-pela krismas nau. Meri bilong mi em i save kukim

kaikai bilong mi 30,000 taim na mi bin kaikaim olgeta. Na long

laip bilong mi, mi lus tingting long olgeta kaikai em i bin kukim

bilong mi long olgeta wan wan taim. Tasol mi save: Olgeta

kaikai bin strongim mi na strongim skin bilong mi long mekim

olgeta wok bilong mi. Taim meri bilong mi no save kukim

kaikai bilong mi, bun bilong mi slek.”

“Pasin bilong i go long sios em i olsem pasin bilong kaikai. Tok

bilong God em i kaikai bilong spirit bilong yumi. Sapos yumi no

go long sios na yumi no kisim o autim tok bilong God, spirit

bilong yumi bai slek na bilip bilong yumi no inap gro. Bihain

laip bilong spirit bilong yumi bai pinis olgeta. Lukaut long laip

bilong spirit bilong yu! Yumi mas kisim kaikai long Tok bilong

God planti taim olsem yumi kisim kaikai na em bai strongim

spirit na bilip bilong yumi.”

Page 112: long rit na rait! - SIL International · Illustrators: Petra Petersen, Yohana Hynum, PNG Clip-art, GRN Tok save long piksa bilong dispela buk Piksa long namba wan pes mi yet mi kisim

108 Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc.

Pikinini bilong God em i Jisas.

Jisas em i bin dai long diwai kros.

Na Jisas em i bin kirap bek na i stap laip!

Jisas em i King bilong olgeta king.

Planti stori long Buk Baibel i tok long Jisas.

Jisas i wokabout antap long raunwara

Long wanpela apinun ol poroman (*) bilong Jisas i go long

raunwara Galili. Ol i kalap long wanpela bot na ol i brukim

wara i go. Ol i laik i go long Kaperneam. Em i biknait pinis, na

Jisas i no stap wantaim ol long bot. Strongpela win i kamap,

na win i mekim bikpela si i kirap nogut tru. Win i strong

tumas na ol i pul long bot i go inap sikspela kilomita, na ol i

lukim Jisas i wokabaut antap long raunwara! Ol i pret, tasol

Jisas i tokim ol, “Em mi yet mi kam. Yupela i no ken pret.”

(*) disaipel

Jisas

Page 113: long rit na rait! - SIL International · Illustrators: Petra Petersen, Yohana Hynum, PNG Clip-art, GRN Tok save long piksa bilong dispela buk Piksa long namba wan pes mi yet mi kisim

Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc. 109

Na Pita i bekim tok bilong em olsem, “Bikpela, sapos em i yu

tasol, orait yu tokim mi na mi ken wokabaut antap long wara

na mi kam long yu.” Na Jisas i tok, “Yu kam!” Orait na Pita i

lusim bot na i wokabaut antap long wara na i go long Jisas.

Tasol em i lukim win i strong tumas na em i pret, na em i go

insait liklik long wara. Olsem na em i singaut, “Bikpela!”

Kwiktaim Jisas i kam klostu long en na i tokim em olsem, “Yu

gat liklik bilip tasol. Bilong wanem yu gat tupela tingting?” Na

Jisas i kisim em i go insait long bot. Na taim tupela i kalap

long bot, win i pinis na wara i stap isi. Na ol man i stap long

bot, ol i lotu long Jisas na ol i tok, “Tru tumas, yu Pikinini

bilong God!” Orait ol i amamas long kisim em i kam insait long

bot, na wantu bot i kamap long ples we ol i go long en.

(Stori i stap long Buk Baibel long Jon 6:16-21 na long Matyu

14:22-33)

Page 114: long rit na rait! - SIL International · Illustrators: Petra Petersen, Yohana Hynum, PNG Clip-art, GRN Tok save long piksa bilong dispela buk Piksa long namba wan pes mi yet mi kisim

110 Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc.

aiwara aweanes bikwin gutwok

ikwipmen kawawar kolwara kolwin

Komonwel kwaia kwesten kwik

kwiktaim kwila kwin lewa

mauswara nambawan paiawut pawa

ranawe raunwara raunwin raunwom

ronawe sanwis skwat skwea

solwara sotwin stilwul swim

swis swisim swit switpela

tawel tekewe tewel twelpela

wai waia wail wailman

wain waira wait waitpela

waitman waitskin waitspot wan

wanbel wanblut wanem wankain

wanlain wanmak wanpela wanpilai

wanpis wanples wanskul wantaim

wantok wantu wanwan wanwok

wara wari was wasaut

wasim wasket wasmama wasman

waspapa waswas watpo we

wel welim welkam welman

welpik werim wes wesan

westen westim wet wetim

wetston wik wiken wil

wilbaro wilwil wilwilim win

wing winim winis winisim

Nupela tok long:

a, m, i, p, k, s, n, e, l, o, t, u, r, b, g, ng, w

Page 115: long rit na rait! - SIL International · Illustrators: Petra Petersen, Yohana Hynum, PNG Clip-art, GRN Tok save long piksa bilong dispela buk Piksa long namba wan pes mi yet mi kisim

Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc. 111

wip wipim wit woa

wok wokabaut wokboi wokbus

wokim woklain wokman wokmeri

woksap wol wod wul

Page 116: long rit na rait! - SIL International · Illustrators: Petra Petersen, Yohana Hynum, PNG Clip-art, GRN Tok save long piksa bilong dispela buk Piksa long namba wan pes mi yet mi kisim

112 Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc.

h e m p h k h g

r ng h k e b m h

G U H I B H A K

H K O H R E H R

ha

han

hi

hip

hi

hia

he

het

ho

hos

hu

huk

ai

hai

au

hau

Krai namba 18

h h h h h

H H H H H

h au s haus

Page 117: long rit na rait! - SIL International · Illustrators: Petra Petersen, Yohana Hynum, PNG Clip-art, GRN Tok save long piksa bilong dispela buk Piksa long namba wan pes mi yet mi kisim

Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc. 113

h ai hai

h e p i hepi

t u h a t tuhat

b i h ai n bihain

r ai t h a n raithan

s m o l h au s smolhaus

hap

hapim

het

hetim

hait

haitim

huk

hukim

hip

hipim

hama

hamaim

Page 118: long rit na rait! - SIL International · Illustrators: Petra Petersen, Yohana Hynum, PNG Clip-art, GRN Tok save long piksa bilong dispela buk Piksa long namba wan pes mi yet mi kisim

114 Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc.

- - - -

Hausboi i haitim alkohol long haus bilong hetman, na taim

hetman i painim em, hetman i no hamamas na em i belhat tru.

Taim yu bihainim tisa na lainim pasin bilong hanrait gut tru,

em bai helpim yu long rait long buk hariap tru.

Haptumora wanpela helikopta bai kisim hetman i go long

Hailans long stretim trabol hariap.

Hausmeri i kisim hatwara, mekim hatwok na klinim haus gut

tru na mi hamamas.

Yupela bin lainim rit na rait hariap tru na mi ting yupela mas

hamamas.

Page 119: long rit na rait! - SIL International · Illustrators: Petra Petersen, Yohana Hynum, PNG Clip-art, GRN Tok save long piksa bilong dispela buk Piksa long namba wan pes mi yet mi kisim

Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc. 115

Stori bilong bataplai

Wanpela man em i lukim liklik haus bilong

bataplai na bataplai em i stap insait.

Em i kisim liklik haus bilong bataplai

i go long haus bilong em yet.

Wanpela taim, haus bilong bataplai em i bruk liklik. Man em i

ting bataplai i no inap kamaut long haus bilong em. Bihain long

sampela taim, em i luk olsem bataplai i no inap kamaut long

liklik haus. Man em i wari long bataplai na em i tingting planti.

Olsem na em i tok, “Bai mi kisim sisis na opim rot long helpim

bataplai long lusim liklik haus bilong em.” Em i kisim sisis na

katim liklik haus bilong bataplai inap long bataplai i ken

kamaut hariap na lusim haus bilong em.

Tasol skin bilong

bataplai em i solap

tru na wing bilong

en em i krungut

olgeta. Man em i

ting bataplai bai

opim wing na plai i

go antap long skai

hariap. Tasol

nogat. Em i no plai. Skin bilong em i solap na wing i stap

krungut. Bataplai em i stap long ples tasol na em i no inap plai

long olgeta laip bilong em.

Sori tru! Man em bin gat bikpela laik long helpim bataplai

tasol em i no bin save long pasin bilong bataplai. Liklik bruk

long haus bilong en em i wanpela hatwok we skin bilong

Page 120: long rit na rait! - SIL International · Illustrators: Petra Petersen, Yohana Hynum, PNG Clip-art, GRN Tok save long piksa bilong dispela buk Piksa long namba wan pes mi yet mi kisim

116 Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc.

bataplai ken rausim wara, na wara bai go insait long wing

bilong en.

Taim wing i solap long wara em i helpim bataplai inap long

kisim strong long plai. Na bihain long hatwok bilong opim rot

long liklik haus, skin bilong bataplai i no inap solap moa na

wing bilong en em bai strong. Em bai inap plai ausait long

liklik haus bilong em na amamas.

Sampela taim yumi gat trabol long laip bilong yumi. Trabol em

bai helpim long strongim bilip bilong yumi, na kamap Kristen

husat i ken stap gut insait long Krais. Tasol taim

yumi no gat trabol long olgeta laip bilong yumi,

yumi no inap kisim strong na yumi bai stap

tasol. Trabol long laip i helpim yumi kamap

strong olsem na yumi ken amamas long trabol.

Page 121: long rit na rait! - SIL International · Illustrators: Petra Petersen, Yohana Hynum, PNG Clip-art, GRN Tok save long piksa bilong dispela buk Piksa long namba wan pes mi yet mi kisim

Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc. 117

Tok hait long bikpela hamamas

Wanpela taim wanpela meri, Hana, i toktok long wanpela

pasto na em i askim em, ”Pasto, mi gat laik long hamamas

bilong haus bilong God i ken kam stap insait long haus bilong

mipela”.

Olsem na pasto em i bekim em na i mekim tok piksa long

tupela haus. Em i soim piksa long wanpela haus na Hana em i

lukluk insait long haus. Long namel long haus wanpela bikpela

tebol i stap. Na tebol em i raunpela. Long namel bilong tebol

wanpela bikpela pot i stap na insait long pot em i lukim planti

abus na naispela kaikai. Na kaikai em i gutpela tru. Hana em i

hangre na em i laik kaikai. Tasol olgeta manmeri husat i stap

long tebol ol i bun nating na ol i luk olsem ol i gat sik. Ol luk

olsem ol i hangre tru. Long han bilong ol, ol i holim spun. Na

spun em i pas long han bilong ol. Na han bilong ol spun em i

longpela tru na ol i no inap putim spun i go insait long maus

bilong ol. Ol spun inap long kisim kaikai long pot tasol ol i no

inap bringim kaikai long maus bilong ol.

Page 122: long rit na rait! - SIL International · Illustrators: Petra Petersen, Yohana Hynum, PNG Clip-art, GRN Tok save long piksa bilong dispela buk Piksa long namba wan pes mi yet mi kisim

118 Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc.

Hana em i tingim ol manmeri na em i sori tru long lukim

bikpela pen na wari bilong ol.

Bihain pasto em i tok, “Nau yu bin lukim tok piksa long ples

hel. Em i no hel tru. Em i tok piksa tasol. Sampela taim yumi

bihainim pasin bilong hel na hamamas i no i stap insait long

haus bilong yumi.”

Orait, nau pasto i soim piksa bilong narapela haus. Na namba

tu haus em i wankain stret long haus em i bin lukim pinis.

Wanpela bikpela tebol i stap insait long haus. Na tebol em i

raunpela. Na wanpela bikpela pot i stap namel long tebol na

insait long pot planti abus na naispela kaikai i stap. Na em i

naispela tru. Na Hana em i gat laik long kaikaim. Olgeta

manmeri long tebol i gat wankain spun, na spun em i pas long

han bilong ol. Na han bilong ol spun em i longpela tru.

Tasol, olgeta manmeri i luk olsem ol i bin kaikaim planti

gutpela kaikai. Ol i gat skin na ol i no gat sik. Ol hamamas tru

na ol i toktok planti na lap na stap bel isi.

Page 123: long rit na rait! - SIL International · Illustrators: Petra Petersen, Yohana Hynum, PNG Clip-art, GRN Tok save long piksa bilong dispela buk Piksa long namba wan pes mi yet mi kisim

Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc. 119

Na Hana em i tok, “Mi no klia. Tupela haus i wankain tasol

pasin bilong ol i no wankain. Long namba tu haus hamamas i

kam olsem wanem?

Pasto em i bekim tok olsem, “Long namba tu haus ol i bihainim

gutpela pasin bilong helpim helpim. Ol i sutim longpela spun i

go long pot na kisim kaikai na putim kaikai long maus bilong

narapela. Ol i tingim hangre bilong ol narapela na helpim ol.

Pasin bilong helpim helpim i pulapim bel bilong olgeta. Ol i

skelim kaikai long ol narapela na ol i helpim ol narapela long

kisim kaikai.”

Tok hait i soim rot long kisim bikpela hamamas long pasin

bilong Bikpela i ken kam insait long haus bilong yumi olgeta.

Page 124: long rit na rait! - SIL International · Illustrators: Petra Petersen, Yohana Hynum, PNG Clip-art, GRN Tok save long piksa bilong dispela buk Piksa long namba wan pes mi yet mi kisim

120 Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc.

Nupela tok long: a, m, i, p, k, s, n, e, l, o, t, u,

r, b, g, ng, w, h

alkohol belhat bihain bihainim

bikhet hai Hailans hait

haitim haiwara halo hama

hamaim hamamas hamas hambak

han hangre hangamap hangamapim

hani hankap hankisip hanrait

hansapim hanwas hap hapas

hapim hapkas hapsait haptumora

hariap hariapim harim hat

hatpela hatim hatwara hatwok

hau haus hausboi hausmeri

helikopta helpim helt hepi

het hetim hetkota hetman

hetwin hia hinsis hip

hipim holi holim hon

hop hos huk hukim

hul husat raithan smolhaus

tuhat wokhat

Page 125: long rit na rait! - SIL International · Illustrators: Petra Petersen, Yohana Hynum, PNG Clip-art, GRN Tok save long piksa bilong dispela buk Piksa long namba wan pes mi yet mi kisim

Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc. 121

d w g u h d g d

k r ng d g d b i

R D I D G B D L

S W T H D E D R

da

das

di

dia

do

dok

du

dua

dau

daun

id

nid

id

sid

od

God

d d d d d

D D D D D

Krai namba 19

d o k dok

Page 126: long rit na rait! - SIL International · Illustrators: Petra Petersen, Yohana Hynum, PNG Clip-art, GRN Tok save long piksa bilong dispela buk Piksa long namba wan pes mi yet mi kisim

122 Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc.

d a i dai

t u d a k tudak

d i s p e l a dispela

e d u k e s e n edukesen

s i n d au n sindaun

p a r a d ai s paradais

dring

dringim

dram

dramim

daun

daunim

nid

nidim

adres

adresim

soda

sodaim

Page 127: long rit na rait! - SIL International · Illustrators: Petra Petersen, Yohana Hynum, PNG Clip-art, GRN Tok save long piksa bilong dispela buk Piksa long namba wan pes mi yet mi kisim

Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc. 123

- - - -

Hapasde ol didiman bin sindaun wantaim planti studen husat

i laik harim tok long we bilong planim gaden.

Long dispela Sande long Desemba wanpela bikman bilong

distrik i adresim presiden, ol lida na ol dokta long lukautim

ol manmeri long kantri.

Ol disaipel lukluk long bikpela diwai kros na ol i brukim skru

long Pikinini bilong God.

Didiman i digim gaden bilong em na bihain em i sindaun. Swet

i pundaun long bodi bilong em na nek bilong em i drai na em i

dring wara.

Taim san i go daun wanpela weldok i digim gaden na em i

daunim bikpela spaida na spaida i kilim em i dai.

Page 128: long rit na rait! - SIL International · Illustrators: Petra Petersen, Yohana Hynum, PNG Clip-art, GRN Tok save long piksa bilong dispela buk Piksa long namba wan pes mi yet mi kisim

124 Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc.

26 Tasol man i harim

dispela tok bilong mi

na i no bihainim,

em i olsem wanpela

longlong man i

sanapim haus bilong

en antap long wesan

tasol.

27 Na ren i kam daun,

na tait bilong wara i

kamap, na win i kirap

strong. Na ol dispela

samting i sakim

dispela haus,

na em i pundaun.

Em i pundaun

nogut tru.”

Buk Baibel, Matyu 7:24-27

Tupela pasin bilong wokim haus

24 Jisas i tok moa olsem, “Orait man i harim dispela tok bilong mi

na i bihainim, em i olsem wanpela man i gat gutpela tingting, na em

i wokim haus bilong en antap long ples ston. 25 Na ren i kam daun,

na tait bilong wara i kamap, na win i kirap strong, na ol dispela

samting i sakim dispela haus. Tasol em i no pundaun, long wanem,

simen bilong dispela haus em i pas strong tru long bikpela bikpela

ston insait long graun.

Page 129: long rit na rait! - SIL International · Illustrators: Petra Petersen, Yohana Hynum, PNG Clip-art, GRN Tok save long piksa bilong dispela buk Piksa long namba wan pes mi yet mi kisim

Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc. 125

Buk Baibel, Buk Song 1

Pasin bilong stretpela man na man nogut

1 Man i no save bihainim tok bilong

ol man nogut, na i no save wok-

abaut long rot bilong ol man bilong

mekim sin, na i no save sindaun

wantaim ol man bilong tok bilas

long God, dispela man i ken

amamas tru.

2 Dispela man i save laikim tumas lo bilong God,

na em i save tingting long dispela lo long san na long nait. 3 Dispela man i olsem diwai ol man i bin planim klostu long

wara. Em i save karim kaikai long taim bilong em stret, na lip

bilong en i no save drai. Olgeta samting em i mekim i save

kamap gutpela.

4 Ol man nogut i no olsem. Nogat

tru. Ol i olsem skin rais win i

save rausim i go. 5 Olsem na bai

ol man nogut i no inap winim kot

bilong God. Na ol man bilong

mekim sin bai i no inap i stap

insait long lain bilong ol stretpela

man. 6 God i save amamas tru

long pasin bilong ol stretpela

man. Tasol ol man i mekim pasin

nogut, ol bai i lus olgeta.

Page 130: long rit na rait! - SIL International · Illustrators: Petra Petersen, Yohana Hynum, PNG Clip-art, GRN Tok save long piksa bilong dispela buk Piksa long namba wan pes mi yet mi kisim

126 Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc.

Buk Baibel, Jon 15:1-8

Jisas em i diwai wain tru

1 Jisas i tok moa olsem, “Mi yet mi diwai wain tru. Na Papa

bilong mi em i Papa bilong gaden wain. 2 Olgeta han bilong mi

i no save karim kaikai, em Papa i save rausim. Na olgeta han i

save karim kaikai, em Papa i save rausim ol lip samting bilong

en i nogut, na mekim em i kamap klin, bai em i ken karim

planti kaikai. 3 Yupela i kamap klin pinis... 4 Yupela i mas pas

long mi, na bai mi pas long yupela. Sapos han bilong diwai wain

em i no pas long diwai, orait em i no inap karim kaikai. Olsem

tasol, sapos yupela i no pas long mi, yupela tu i no inap karim

kaikai.

5 “Mi yet mi diwai wain, na yupela i han bilong diwai wain. Man

i pas long mi na mi pas long em, em i save karim planti kaikai.

Sapos yupela i lusim mi, yupela i no inap mekim wanpela

samting.

Page 131: long rit na rait! - SIL International · Illustrators: Petra Petersen, Yohana Hynum, PNG Clip-art, GRN Tok save long piksa bilong dispela buk Piksa long namba wan pes mi yet mi kisim

Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc. 127

6 Sapos wanpela man i no pas long mi, orait ol bai i rausim em

olsem ol i save rausim han bilong diwai, na em bai i drai. Na ol

i save bungim ol dispela han na tromoi long paia na kukim.

7 “Sapos yupela i pas long mi, na tok bilong mi em i stap long

yupela, orait yupela i ken askim inap long laik bilong yupela,

na ol samting bai i kamap olsem yupela i bin tok. 8 Yupela i

mas karim planti kaikai na i stap disaipel bilong mi, na long

dispela pasin Papa bilong mi i kisim biknem.

Page 132: long rit na rait! - SIL International · Illustrators: Petra Petersen, Yohana Hynum, PNG Clip-art, GRN Tok save long piksa bilong dispela buk Piksa long namba wan pes mi yet mi kisim

128 Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc.

Buk Baibel, Luke 8:40-56

40Jisas i go bek long hapsait bilong raunwara, na olgeta

manmeri i amamas long em i kam, long wanem, ol i bin wetim

em i stap. 41Na wanpela man i kamap... Em i wanpela hetman

bilong haus lotu. Em i brukim skru klostu long lek bilong

Jisas, na i askim Jisas strong long i go long haus bilong en. 42Em i gat wanpela pikinini tasol, em i pikinini meri, na em i

gat samting olsem 12-pela

krismas. Na klostu em i laik i

dai.

49Na wanpela man bilong haus

bilong dispela hetman bilong

haus lotu i kam. Em i tokim

hetman olsem, “Pikinini bilong

yu i dai pinis...” 50Jisas i harim

dispela, na i bekim tok olsem

long hetman, “Yu no ken pret.

Yu mas bilip tasol, na pikinini

bilong yu bai i orait.”

51Orait Jisas i go long haus bilong hetman, na em i no larim ol

manmeri i go insait long haus wantaim em. Nogat. Em i kisim

tripela disaipel* na papamama bilong dispela pikinini, na ol

tasol i go insait wantaim em. 52Na olgeta manmeri i stap pinis

long haus, ol i sori tru long dispela pikinini, na ol i wok long

krai i stap. Tasol Jisas i tokim ol olsem, “Yupela i no ken krai.

Em i no i dai. Em i slip tasol i stap.” 53Na ol i lap nogut long

em, long wanem, ol i save, pikinini i dai pinis.

*Pita na Jon na Jems

Page 133: long rit na rait! - SIL International · Illustrators: Petra Petersen, Yohana Hynum, PNG Clip-art, GRN Tok save long piksa bilong dispela buk Piksa long namba wan pes mi yet mi kisim

Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc. 129

54Tasol Jisas i holim han bilong pikinini meri na i singaut

olsem, “Pikinini, yu kirap.” 55Orait spirit bilong dispela pikinini

em i kam bek long em, na kwiktaim em i kirap... 56Na

papamama bilong pikinini i kirap nogut tru. Tasol Jisas i tokim

tupela strong olsem, “Yutupela i no ken tokim wanpela man

long dispela samting i bin kamap.”

Page 134: long rit na rait! - SIL International · Illustrators: Petra Petersen, Yohana Hynum, PNG Clip-art, GRN Tok save long piksa bilong dispela buk Piksa long namba wan pes mi yet mi kisim

130 Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc.

administresen administreta adres adresim

aidia andapens asde bildim

bilding bod boda bodi

dabol dabolim dai daiman

daka danis das daun

daunbilo daunim de demdem

des Desemba dia didiman

didimeri digim dilim dinau

dis disain disaipel disel

dispela distrik diwai dok

dokta dona donki doti

drai draipela dram dramim

driman dring dringim drip

dripman dro droim dua

duti edukesen gaden God

greda greduet gude haidro

handet holide haiden handel

hapasde indastris indipendens indai

kamda kamdaun kanda kandel

kandere kendidet kindam kod

kundu lida lidasip Lod

mandato Mande medikel midel

midia nid nidel nidim

nildaun oda paradais pasindia

penda presiden pundaun redi

redim redio rekod residensi

sadel sadelim sanda sandal

sandaun Sande sid sindaun

Nupela tok long: a, m, i, p, k, s, n, e, l, o, t, u,

r, b, g, ng, w, h, d

Page 135: long rit na rait! - SIL International · Illustrators: Petra Petersen, Yohana Hynum, PNG Clip-art, GRN Tok save long piksa bilong dispela buk Piksa long namba wan pes mi yet mi kisim

Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc. 131

sindaunim soda sodaim sodarim

spaida stadi stadim studen

tanda tede Trinde tudak

tude weldok windo woda

Page 136: long rit na rait! - SIL International · Illustrators: Petra Petersen, Yohana Hynum, PNG Clip-art, GRN Tok save long piksa bilong dispela buk Piksa long namba wan pes mi yet mi kisim

132 Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc.

y a y p w y h u

g s y n y o m t

Y G H I B Y K R

L Y D Y W E U Y

ye

yes

yi

yis

yu

yut

ya

yam

yor

sayor

yo

aiyo

ya

meya

yia

Niuyia

Krai namba 20

y y y y y

Y Y Y Y Y

y a m yam

Page 137: long rit na rait! - SIL International · Illustrators: Petra Petersen, Yohana Hynum, PNG Clip-art, GRN Tok save long piksa bilong dispela buk Piksa long namba wan pes mi yet mi kisim

Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc. 133

yam

yambo

yau

yaupas

yes

yesa

yu

yumi

ya

loya

yu

tenkyu

y a ya

y o t yot

y e l o yelo

y u m i yumi

s a y o r sayor

t e n k y u tenkyu

Page 138: long rit na rait! - SIL International · Illustrators: Petra Petersen, Yohana Hynum, PNG Clip-art, GRN Tok save long piksa bilong dispela buk Piksa long namba wan pes mi yet mi kisim

134 Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc.

- - - -

Yumi mas amamas long olgeta samting yumi bin lainim long

dispela yia.

Yutupela i yangpela yet tasol yupela i mas bilip long God,

bikos God em i laikim yumi tumas.

Mi yet mi yusim yis long kukim naispela yelo kon bret.

Long Niuyia klostu mi kamap yaupas long planti nois bilong

Niuyia pati.

Yaupas man inap save long planti samting. Em i no longlong.

Yumi mas marimari long ol yaupas man na meri.

Long dispela yia i go pinis yumi olgeta bin kisim planti save

olsem na yumi mas tok tenkyu long Papa God.

Yupela laik kaikaim yelopela yam na yambo na planti narapela

sayor? – Yesa!

Page 139: long rit na rait! - SIL International · Illustrators: Petra Petersen, Yohana Hynum, PNG Clip-art, GRN Tok save long piksa bilong dispela buk Piksa long namba wan pes mi yet mi kisim

Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc. 135

Buk Baibel Luk sapta 14:16-24

15 Wanpela bilong ol dispela man i kaikai wantaim Jisas, em i

harim dispela tok na em i tokim Jisas olsem, “Ol manmeri bai

i sindaun kaikai insait long kingdom bilong God, ol i ken

amamas.” 16 Tasol Jisas i tokim em olsem, “Wanpela man i laik

mekim bikpela kaikai, na em i singautim planti man long kam

long dispela kaikai. 17 Orait long de em i makim bilong mekim

dispela kaikai, em i tokim wokboi bilong en long go lukim ol

man bipo em i bin singautim. Na wokboi i mas tokim ol olsem,

‘Yupela kam. Olgeta samting i redi pinis.’

18 Tasol olgeta dispela man i tok long ol i no inap i go.

Wanpela man i tok, ‘Mi baim pinis wanpela gaden, na mi mas i

go lukim. Sori tru, mi no inap i kam.’ 19 Na narapela i tok, ‘Mi

baim 10-pela bulmakau bilong wok, na mi laik i go traim ol.

Sori tru, mi no inap i kam.’ 20 Na narapela i tok, ‘Nau tasol mi

marit. Olsem na mi no inap i kam.’

Page 140: long rit na rait! - SIL International · Illustrators: Petra Petersen, Yohana Hynum, PNG Clip-art, GRN Tok save long piksa bilong dispela buk Piksa long namba wan pes mi yet mi kisim

136 Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc.

21 “Orait wokboi i bringim ol dispela tok i go bek long bikman

bilong en. Taim bikman i harim ol dispela tok, em i belhat na i

tokim wokboi bilong en olsem, ‘Yu go kwiktaim long olgeta

bikpela rot na olgeta liklik rot bilong dispela taun, na yu kisim

ol rabisman, na ol man bodi bilong ol i bagarap, na ol aipas na

ol lek nogut, na yu bringim ol i kam insait long haus bilong mi.’

22 “Orait wokboi i mekim olsem pinis, na em i tok, ‘Bikman, mi

mekim pinis olsem yu tok, tasol haus i no pulap yet.’ 23 “Na

bikman i tokim wokboi olsem, ‘Yu lusim taun na yu go long

olgeta bikrot na yu bihainim banis bilong ol gaden, na taim yu

lukim ol manmeri yu tok strong long ol i mas kam long kaikai

bilong mi. Mi laik bai haus bilong mi i pulap. 24 Mi tokim

yupela, olgeta dispela man bipo mi bin singautim, ol bai i no

inap tru long kisim wanpela liklik hap kaikai bilong mi.’ “

Page 141: long rit na rait! - SIL International · Illustrators: Petra Petersen, Yohana Hynum, PNG Clip-art, GRN Tok save long piksa bilong dispela buk Piksa long namba wan pes mi yet mi kisim

Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc. 137

Buk Baibel, Buk Song 139

God i save pinis long yumi na em i save was gut long yumi

1 Bikpela, yu skelim pinis bel bilong mi, na yu save tru long mi. 2 Yu save long olgeta samting mi save mekim.

Yu stap longwe, tasol yu save long olgeta tingting bilong mi. 3 Yu save lukim mi long taim mi mekim wok na long taim mi

slip. Yu save long olgeta pasin bilong mi. 4 Na sapos mi laik mekim wanpela tok,

yu save pinis long dispela tok. 5 Yu raunim mi long olgeta hap

na yu save was long mi long

strong bilong yu. 6 Save bilong yu i antap tru

long mi na i winim tingting bilong mi.

7 Bai mi go we na mi ken lusim spirit bilong yu?

Na bai mi ranawe i go long wanem hap na mi ken hait long yu? 8 Sapos mi go antap na mi stap long ples bilong yu, yu stap.

Sapos mi go i stap long ples bilong ol man i dai pinis,

yu stap long dispela ples tu.

9 Sapos mi plai i go longwe long hap bilong sankamap,

o sapos mi go i stap long wanpela ples i stap longwe tumas

long hap bilong san i go daun, 10 bai yu stap long dispela ples

tu bilong stiaim lek bilong mi na bilong helpim mi. 11 Na sapos mi tok, “Tudak i mas haitim mi, na lait bilong san i

raunim mi, em i mas kamap tudak,” 12 maski, long tingting

bilong yu tudak em i no olsem tudak tru.

Page 142: long rit na rait! - SIL International · Illustrators: Petra Petersen, Yohana Hynum, PNG Clip-art, GRN Tok save long piksa bilong dispela buk Piksa long namba wan pes mi yet mi kisim

138 Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc.

Na nait i save lait tru olsem san.

Tudak na tulait i wankain tasol long ai bilong yu.

13 Yu bin wokim olgeta hap bilong bodi bilong mi.

Yu wokim mi olgeta insait long bel bilong mama. 14 Mi pret long yu, olsem na mi save litimapim nem bilong yu.

Olgeta samting yu wokim i narakain na i nambawan tru.

Mi save gut long dispela samting na mi pilim tru.

15 Taim mi kamap isi isi long ples hait insait long bel bilong

mama, yu bin lukim olgeta bun bilong mi i kamap na i pas

wantaim. 16 Yu lukim mi taim mama i no karim mi yet.

Mi no kamap yet long graun, tasol yu raitim pinis long buk

bilong yu olgeta de yu laik bai mi mas i stap long graun.

17 God, i hat tumas long mi save long olgeta tingting bilong yu.

Tingting bilong yu i no liklik, na i no gat rot long mi ken save

long en. 18 Sapos mi kaunim ol samting yu save tingting long

en, bai namba bilong ol i winim namba bilong olgeta wesan

long nambis. Taim mi kirap long slip mi stap yet wantaim yu.

Page 143: long rit na rait! - SIL International · Illustrators: Petra Petersen, Yohana Hynum, PNG Clip-art, GRN Tok save long piksa bilong dispela buk Piksa long namba wan pes mi yet mi kisim

Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc. 139

19 God, mi laik bai yu kilim i dai ol man nogut. Na mi laik bai

ol man bilong pait i mas lusim mi. 20 Ol dispela man i save tok

nogut long yu. Na ol i save mekim ol kain kain tok nogut long

nem bilong yu. 21 Bikpela, mi no laikim tru ol man i no laikim

yu. Na mi bel nogut tru long ol man i save bikhet long yu. 22 Tru tumas, mi no laikim tru ol dispela man.

Mi lukim ol i olsem ol birua bilong mi yet.

23 God, skelim mi gut na bai yu save long

olgeta tingting i stap long bel bilong mi.

Traim mi, na bai yu save gut long olgeta

tingting bilong mi. 24 Skelim mi gut,

nogut sampela tok giaman

i stap long tingting bilong mi.

Na yu mas bringim mi long

rot bilong kisim laip bilong

i stap gut oltaim oltaim.

Buk Baibel, Buk Song 117

Litimapim nem bilong Bikpela

1 Yupela olgeta lain pipel, litimapim nem bilong Bikpela.

Yupela manmeri bilong olgeta kantri, litimapim nem bilong en. 2 Em i laikim yumi tru oltaim. Em i save bihainim

tok bilong en oltaim na em i no ken lusim yumi.

Litimapim nem bilong Bikpela!

Page 144: long rit na rait! - SIL International · Illustrators: Petra Petersen, Yohana Hynum, PNG Clip-art, GRN Tok save long piksa bilong dispela buk Piksa long namba wan pes mi yet mi kisim

140 Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc.

Buk Baibel, Buk Song 131

Man i bilip na i beten long God

Em i song bilong ol lain i

wokabaut i go long ples

bilong lotu

1 Bikpela, mi lusim pinis

pasin bilong bikhet,

na mi no moa litimapim

nem bilong mi yet.

Mi no save tingting

long ol bikpela samting

na ol samting mi no save long en. 2 Tasol mi sindaun gut na mi bel isi.

Mi stap olsem pikinini i slip i stap long han

bilong mama bilong em yet. Olsem tasol

bel bilong mi tu i stap isi. 3 Ol Israel, yupela i mas bilip long Bikpela,

nau na olgeta taim bihain tu.

Page 145: long rit na rait! - SIL International · Illustrators: Petra Petersen, Yohana Hynum, PNG Clip-art, GRN Tok save long piksa bilong dispela buk Piksa long namba wan pes mi yet mi kisim

Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc. 141

Buk Baibel, Buk Song 70

Man i beten long God i helpim em

1 God, plis, yu ken kisim bek mi.

Bikpela, yu kam hariap na helpim mi. 2 Sampela man i laik kilim mi i dai.

Yu mas daunim ol na paulim ol, bai ol i sem... 3 Ol dispela man i tok bilas long mi, yu mas semim ol moa yet,

bai ol i kirap nogut tru long pasin bilong ol. 4 Tasol ol manmeri i save go long yu,

ol i ken belgut na amamas long yu.

Dispela olgeta manmeri yu bin kisim bek ol,

na ol i laikim tumas dispela wok yu bin mekim long ol,

oltaim ol i ken tok olsem, “God em i nambawan tru.” 5 God, mi no gat strong, na mi no inap helpim mi yet.

Olsem na yu mas i kam long mi kwiktaim.

Bikpela, yu yet yu man bilong helpim mi na kisim bek mi.

Yu no ken wet, yu mas helpim mi kwik.

Page 146: long rit na rait! - SIL International · Illustrators: Petra Petersen, Yohana Hynum, PNG Clip-art, GRN Tok save long piksa bilong dispela buk Piksa long namba wan pes mi yet mi kisim

142 Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc.

Tru, ol i save amamas long 99 man i stretpela pinis na i no gat

Nupela tok long: a, m, i, p, k, s, n, e, l, o, t, u,

g, ng, b, r, w, h, d, y

aiyo kompyuta komyuniti loya

meya Niuyia sayor tenkyu

ya yam yambo yang

yangpela yar yau yaupas

yelo yelopela yes yesa

yet yia yis yisim

yot yu yumi yumitupela

yupela Yurop yusim yut

yutupela

Page 147: long rit na rait! - SIL International · Illustrators: Petra Petersen, Yohana Hynum, PNG Clip-art, GRN Tok save long piksa bilong dispela buk Piksa long namba wan pes mi yet mi kisim

Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc. 143

ai oi

m M

mama

p P

paia

k K

ki

n N

naip

t T

tin

e E

ensin

i I

ia

l L

lip

u U

umben

s S

saksak

au

r R

ren

b B

bataplai

g G

gita

Mekim gen: Krai namba 1-20

a A

anis

Page 148: long rit na rait! - SIL International · Illustrators: Petra Petersen, Yohana Hynum, PNG Clip-art, GRN Tok save long piksa bilong dispela buk Piksa long namba wan pes mi yet mi kisim

144 Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc.

Papa na mama bin pinisim kos long rit na rait long Tok Pisin

na ol i laik kukim naispela kaikai. Olsem na mama i kisim naip

na em i go long bus long painim saksak, yam na lip sako. Ol

pikinini na dok i bihainim em i go. Long bus planti bataplai plai

nabaut, ol pisin i singsing na ol anis i wok long i go i kam.

Mama kisim kaikai pinis na em i go bek gen long haus. Em i

wok long laitim paia na kukim kaikai.

Papa i kisim umben na i go long wara long painim pis. Wara em

i longwe liklik olsem na em i kisim ki bilong ka na statim ensin.

Taim em i kamap long wara, em i tromoi umben i go long wara

planti taim tasol em i no kisim pis. Bihain, traipela ren i

pundaun na em i lusim wara na i go. Em i go long stua na baim

tinpis na em i go long ples. Dua long haus kuk i op na mama i

kukim kaikai pinis tasol mama i opim tinpis na hatim long paia.

Kaikai redi na papa i singaut long ol lain bilong en, “Putim ia!

Yupela i kam kaikai na amamas wantaim mitupela!” Ol i kam

kaikai wantaim, paitim gita na singsing. Tupela inap nau long

rit na rait olsem na olgeta i amamas!

w W

wara

h H

haus

y Y

yam

Page 149: long rit na rait! - SIL International · Illustrators: Petra Petersen, Yohana Hynum, PNG Clip-art, GRN Tok save long piksa bilong dispela buk Piksa long namba wan pes mi yet mi kisim

Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc. 145

Buk Baibel, Mak 4:35-41

35Long apinun long dispela de yet, Jisas i tokim ol disaipel

olsem, “Yumi go long hapsait bilong raunwara.” 36Orait ol i

lusim dispela bikpela lain manmeri na ol i kalap long dispela

bot Jisas i sindaun pinis long en, na ol i kisim em i go wantaim

ol. Na ol arapela bot tu i go wantaim ol. 37Na traipela win i

kirap, na si i kalap i go insait long bot, na wara i laik pulap

long bot. 38Na Jisas i stap long stan bilong bot, na em i slip

long wanpela pilo. Orait ol i kirapim em na ol i tok, “Tisa,

klostu yumi laik lus, na ating yu no wari liklik long yumi bai i

dai?” 39Na Jisas i kirap, na i krosim win, na i tokim wara

olsem, “Inap nau. Yu pinis! Yu dai nau!” Na win i dai, na wara i

no mekim nais liklik. 40Na em i askim ol disaipel olsem, “Bilong

wanem yupela i pret? Yupela i no bilip, a?” 41Na ol i pret

nogut tru, na ol i toktok namel long ol yet olsem, “Dispela

man em i husat tru, na win wantaim wara i harim tok bilong

em?”

Page 150: long rit na rait! - SIL International · Illustrators: Petra Petersen, Yohana Hynum, PNG Clip-art, GRN Tok save long piksa bilong dispela buk Piksa long namba wan pes mi yet mi kisim

146 Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc.

Buk Baibel,

Matyu 4:1-11

Satan i traim Jisas

1 Long dispela taim

Holi Spirit i bringim

Jisas i go long ples i

no gat man, bai Satan

i traim em. 2 Na Jisas

i no kisim kaikai inap

40 san na 40 nait. Na

bihain em i hangre. 3 Na man bilong traim i kam kamap long em, na i tokim em

olsem, “Sapos i tru yu Pikinini Bilong God, orait yu tok na ol

dispela ston i ken tanim na i kamap bret.” 4 Tasol Jisas i

bekim tok olsem, “Buk bilong God i gat tok olsem, ‘Ol anmeri i

no inap kisim laip long kaikai tasol. Nogat. Ol i mas bihainim

olgeta tok bilong God tu na bai ol i kisim laip.’ ” 5 Em i tok olsem, na Satan i kisim em i go long Jerusalem,

taun bilong God, na i putim em antap tru long tempel.

6 Na Satan i tokim em olsem, “Sapos i tru yu Pikinini Bilong

God, orait yu kalap i go daun. Long wanem, buk bilong God i

gat tok olsem, ‘Em bai i tokim ol ensel bilong en long ol i mas

was long yu.’ Na ‘Ol bai i karim yu long han bilong ol, nogut

wanpela ston i sutim lek bilong yu.’ ” 7 Tasol Jisas i tokim em,

“Buk bilong God i tok moa olsem, ‘Yu no ken traim strong

bilong God, Bikpela bilong yu.’ ”

8 Satan i kisim Jisas gen na i go long wanpela maunten i antap

moa. Na Satan i soim em olgeta strongpela kantri bilong

Page 151: long rit na rait! - SIL International · Illustrators: Petra Petersen, Yohana Hynum, PNG Clip-art, GRN Tok save long piksa bilong dispela buk Piksa long namba wan pes mi yet mi kisim

Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc. 147

dispela graun wantaim ol gutpela samting bilong ol. 9 Na em i

tokim Jisas olsem, “Sapos yu brukim skru na lotu long mi,

orait bai mi givim yu dispela olgeta samting.” 10 Na Jisas i

tokim em, “Satan, yu klia. Buk bilong God i tok, ‘Yu mas aninit

long God, Bikpela bilong yu. Na yu mas lotu long em wanpela

tasol.’ ” 11 Olsem na Satan i lusim em. Na ol ensel i kam na i

helpim Jisas.

Page 152: long rit na rait! - SIL International · Illustrators: Petra Petersen, Yohana Hynum, PNG Clip-art, GRN Tok save long piksa bilong dispela buk Piksa long namba wan pes mi yet mi kisim

148 Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc.

g v y w v b m v

o d v p h v r ng

B V D V W E U V

G V H I V Y K R

ve

veli

vo

vot

voi

vois

va

ova

iv

liv

uv

muv

av

lav

aiv

draiv

Krai namba 21

v v v v v

V V V V V

v i l e s viles

Page 153: long rit na rait! - SIL International · Illustrators: Petra Petersen, Yohana Hynum, PNG Clip-art, GRN Tok save long piksa bilong dispela buk Piksa long namba wan pes mi yet mi kisim

Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc. 149

hivap

hivapim

muv

muvim

ova

ovaim

savol

savolim

vot

votim

lav

lavim

l i v liv

l a v lav

a v e n aven

h e v i hevi

i v n i ng ivning

y u n i v e s i t i yunivesiti

Page 154: long rit na rait! - SIL International · Illustrators: Petra Petersen, Yohana Hynum, PNG Clip-art, GRN Tok save long piksa bilong dispela buk Piksa long namba wan pes mi yet mi kisim

150 Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc.

- - - - Sevenpela advaisa bilong provinsel gavman ol i givim gutpela

stia. Ol i saveman tru.

Ol sumatin husat i bin voluntia long klinim yunivesiti i bin

toktok long intaviu bilong niuspepa.

Reveren long viles em i autim tok long Buk Baibel, i tok long

pogivim ol manmeri seventi taims seventi taim.

Planti muvi long tivi em i no save tok long evangelio na long

God na Buk Baibel.

Taim dispela evanselis i kam long viles, bikpela rivaival bin

kamap na ol man i pogivim ol narapela na statim nupela laip.

Page 155: long rit na rait! - SIL International · Illustrators: Petra Petersen, Yohana Hynum, PNG Clip-art, GRN Tok save long piksa bilong dispela buk Piksa long namba wan pes mi yet mi kisim

Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc. 151

Buk Baibel, Luk 15:11-32

Tok piksa bilong papa i gat tupela pikinini man

11 Na Jisas i tok moa olsem, “Wanpela man i gat tupela

pikinini man. 12 Na namba 2 pikinini i tokim papa olsem, ‘Papa,

mi ting long olgeta samting yu laik tilim long mi wantaim

brata bilong mi. Hap bilong mi, mi laik bai yu givim long mi

nau.’ Orait papa i tilim olgeta samting bilong en i go long

tupela.

13 I no longtaim, na dispela namba 2 pikinini i bungim olgeta

samting bilong en na i salim long ol man. Na em i kisim mani na

i go i stap long wanpela longwe ples. Em i stap long dispela

ples, na em i mekim ol kain kain hambak pasin, na olgeta mani

bilong en i pinis.

14 Na taim olgeta mani bilong en i pinis, taim bilong bikpela

hangre i kamap long dispela ples. Na em i no gat wanpela

samting. 15 Olsem na em i go kisim wok long wanpela man

bilong dispela ples. Na dispela man i salim em i go long banis

pik bilong en bilong lukautim ol pik. 16 Em i lukim ol pik i

kaikai ol skin bilong bin, na em i gat bikpela laik tru long kisim

sampela na pulapim bel bilong en. Tasol i no gat wanpela man i

givim kaikai long em.

Page 156: long rit na rait! - SIL International · Illustrators: Petra Petersen, Yohana Hynum, PNG Clip-art, GRN Tok save long piksa bilong dispela buk Piksa long namba wan pes mi yet mi kisim

152 Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc.

17 “Orait nau em i kisim stretpela tingting, na em i tok,

‘Olgeta wokboi bilong papa bilong mi ol i gat planti kaikai tru.

Tasol mi stap hia na mi bagarap tru long hangre. 18 Maski, bai

mi kirap na mi go bek long papa bilong mi. Na bai mi tokim em

olsem, “Papa, mi bin mekim sin long God na long yu. 19 Nau mi

no gutpela man moa inap long yu kolim mi pikinini bilong yu.

Yu larim mi i stap olsem wanpela wokboi bilong yu.” ’ 20 Orait em i kirap na i go long papa bilong en.

“Taim em i stap longwe yet, na papa i lukim em i wokabaut i

kam. Na bel bilong papa i sori tumas long em. Na papa i ran i

go, na i holimpas pikinini na i givim kis long em. 21 Na pikinini i

tokim em olsem, ‘Papa, mi bin mekim sin long God na long yu.

Nau mi no gutpela man moa inap long yu kolim mi pikinini

bilong yu.’

22 Tasol papa i singautim ol wokboi bilong en i kam na em i

tokim ol olsem, ‘Yupela kisim namba wan longpela klos bilong

mi na bringim i kam kwiktaim na pasim long em. Na putim

wanpela ring long pinga bilong em. Na putim su long lek bilong

em.

Page 157: long rit na rait! - SIL International · Illustrators: Petra Petersen, Yohana Hynum, PNG Clip-art, GRN Tok save long piksa bilong dispela buk Piksa long namba wan pes mi yet mi kisim

Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc. 153

23 Na yupela go kisim dispela patpela pikinini bulmakau i kam

na kilim. Bai yumi kaikai na amamas. 24 Long wanem, dispela

pikinini bilong mi em i dai pinis, tasol nau em i kisim laip gen.

Em i lus pinis, tasol yumi kisim bek.’ Orait na ol i mekim

bikpela kaikai na amamas i stap.

25 “Orait long dispela taim namba wan pikinini em i stap long

gaden. Bihain em i kam bek, na i kamap klostu long haus, em i

harim musik na em i harim ol manmeri i wok long danis. 26 Orait em i singautim wanpela wokboi, na i askim em olsem,

‘Ol i mekim wanem?’ 27 Na wokboi i tokim em, ‘Brata bilong yu

i kam bek pinis, na papa bilong yu i kilim patpela pikinini

bulmakau, long wanem, papa em i amamas long lukim pikinini i

stap gut na i kam bek pinis.’

28 Namba wan pikinini i harim dispela tok, orait em i belhat,

na i no laik i go insait long haus. Orait papa bilong en i kam

ausait na i givim gutpela tok long em bilong daunim belhat

bilong en. 29 Tasol em i

bekim tok bilong papa olsem,

‘Olsem wanem? Planti yia mi

hatwok tru long mekim wok

bilong yu, olsem wanpela

wokboi nating. Na mi no save

sakim tok bilong yu. Na i no

gat wanpela taim yu bin

givim mi wanpela liklik

pikinini meme tasol, bai mi

ken amamas wantaim ol pren

bilong mi. Nogat tru.

Page 158: long rit na rait! - SIL International · Illustrators: Petra Petersen, Yohana Hynum, PNG Clip-art, GRN Tok save long piksa bilong dispela buk Piksa long namba wan pes mi yet mi kisim

154 Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc.

30 Tasol dispela pikinini bilong yu, em i pinisim pinis olgeta

samting bilong yu long ol pamukmeri. Na nau em i kam bek, na

yu laik amamasim em na yu kilim patpela pikinini bulmakau.’

31 “Na papa i tokim em olsem, ‘Pikinini,

oltaim yu save stap wantaim mi. Na olgeta

samting bilong mi em i bilong yu. 32 Tasol

nau yumi mas amamas, na bel bilong yumi i

mas gutpela, long wanem, brata bilong yu i

dai pinis, tasol nau em i kisim laip gen. Em

i lus pinis, tasol nau yumi kisim em bek.’ ”

Page 159: long rit na rait! - SIL International · Illustrators: Petra Petersen, Yohana Hynum, PNG Clip-art, GRN Tok save long piksa bilong dispela buk Piksa long namba wan pes mi yet mi kisim

Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc. 155

Buk Baibel, Luk 15:1-7

Tok piksa bilong sipsip i lus

1 Ol man bilong kisim takis na ol man bilong mekim sin ol i kam

klostu long Jisas bilong harim tok bilong em. 2 Na wanpela

lain husat i bihainim lo stret* na ol saveman bilong lo ol i tok

kros olsem, “Dispela man i save pren wantaim ol man bilong

mekim sin na em i save kaikai wantaim ol.”

3 Olsem na Jisas i givim dispela tok piksa long ol, 4 “Sapos

wanpela bilong yupela i gat 100 sipsip, na sapos wanpela sipsip

i lus, orait ating em bai i lusim ol 99 sipsip i kaikai i stap long

wanpela hap. Na em bai i go painim dispela wanpela sipsip inap

em i lukim.

5 Taim em i kisim sipsip pinis, orait em bai i slipim long sol

bilong en, na em bai i amamas na karim i kam bek long ples. 6 Na taim em i kamap long haus bilong en, em bai i singautim

ol pren na wanples bilong en, na ol i kam bung. Na em bai i

tokim ol, ‘Yupela amamas wantaim mi! Wanpela sipsip bilong

mi em i lus, na mi painim na kisim bek pinis!’ ”

7 Na Jisas i tok olsem, “Mi tok

stret long yupela, wankain

amamas i save kamap long

heven taim wanpela man

bilong mekim sin

` i tanim bel.

*ves 2 : Farisi

Page 160: long rit na rait! - SIL International · Illustrators: Petra Petersen, Yohana Hynum, PNG Clip-art, GRN Tok save long piksa bilong dispela buk Piksa long namba wan pes mi yet mi kisim

156 Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc.

“Tru, ol i save amamas long 99 man i stretpela pinis na i no

gat wok long tanim bel. Tasol sapos wanpela man bilong

mekim sin em i tanim bel, orait ol i save amamas moa moa

yet.”

Buk Baibel, Buk Song 23

Bikpela em i wasman bilong mi

Devit i raitim dispela song

1 Bikpela em i wasman bilong

mi. Olsem na mi no inap sot long

wanpela samting. 2 Em i mekim

mi i slip long gutpela gras. Na em

i bringim mi i go long ol liklik wara

na mi dring na mi malolo. 3 Em i

givim mi nupela strong. Na em i save

bringim mi long ol gutpela rot, olsem em i tok

bipo long mekim.

4 God, maski mi wokabaut long ples nogut na bikpela tudak, mi

no ken pret long samting nogut, long wanem, yu stap wantaim

mi. Mi lukim yu i holim stik ol wasman bilong sipsip i save

holim, olsem na bel bilong mi i stap isi. Mi no inap bagarap.

5 Yu redim gutpela kaikai bilong mi long ples klia na ol birua

bilong mi ol i lukim mi. Yu kisim mi i kam sindaun wantaim yu,

na yu lukautim mi gutpela tumas.

6 Bikpela, bai yu lukautim mi gut, na olgeta de mi stap laip bai

yu marimari long mi. Na bai mi stap oltaim oltaim long haus

bilong yu.

Page 161: long rit na rait! - SIL International · Illustrators: Petra Petersen, Yohana Hynum, PNG Clip-art, GRN Tok save long piksa bilong dispela buk Piksa long namba wan pes mi yet mi kisim

Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc. 157

advaisa advaiseri aniveseri aven

draiv draiva draivim evangelio

evanselis gavana gavman givim

halivim heven hevi hivap

hivapim intaviu ivning kaving

kivung konvensen krietiv lav

lavim levelim liv luksave

muv muvi muvim Novemba

ov ova ovaim ovarim

ovasis PMV pogiv pogivim

provins provinsel reveren riva

rivaivel sandavel save saveman

savemeri savol savolim sev

seven sevenpela seventi seventin

seviks sevim sevis silva

siv sivil stov tivi

twelv vanis vidi (VD) viles

viniga vois vokeisen volim

voluntia vot votim yunivesiti

Nupela tok long: a, m, i, p, k, s, n, e, l, o, t, u,

r, b, g, ng, w, h, d, y, v

Page 162: long rit na rait! - SIL International · Illustrators: Petra Petersen, Yohana Hynum, PNG Clip-art, GRN Tok save long piksa bilong dispela buk Piksa long namba wan pes mi yet mi kisim

158 Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc.

ng l j p r g j h

j v y d j b m j

V W J Y G J K R

B J D H J E U J

ja

jak

ji

jip

Ju

Jun

je

jem

Ji

Jisas

ji

eneji

ji

liteji

jen

rijen

Krai namba 22

j i p jip

j j j j j

J J J J J

Page 163: long rit na rait! - SIL International · Illustrators: Petra Petersen, Yohana Hynum, PNG Clip-art, GRN Tok save long piksa bilong dispela buk Piksa long namba wan pes mi yet mi kisim

Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc. 159

jas

jasim

jek

jekim

join

joinim

j a g jag

j e m jem

J u n Jun

J u l ai Julai

e n e j i eneji

j oi n i m joinim

l i t e j i liteji

Page 164: long rit na rait! - SIL International · Illustrators: Petra Petersen, Yohana Hynum, PNG Clip-art, GRN Tok save long piksa bilong dispela buk Piksa long namba wan pes mi yet mi kisim

160 Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc.

- - - -

Long Yurop Jun, Julai na Ogas em i taim bilong planti lain i

kisim brek long wok na malolo.

Nupela jenereta i givim planti eneji long viles ol i ken yusim

pawa.

Yu no inap go long Japan na long Jemani long jip! Yu mas

kalap long traipela sip o balus na i go.

Long Janueri, Jeri bin joinim klab bilong ol junia memba long

haus lotu.

Jon em i helpim ol lida long sios long prinim nupela liteji.

Jip i bagarap olsem na bosman i kisim jek long jekim na luk

save long wanem samting i bruk.

Taim Jisas i kam bek gen, em bai jasim ol manmeri long

dispela graun.

Page 165: long rit na rait! - SIL International · Illustrators: Petra Petersen, Yohana Hynum, PNG Clip-art, GRN Tok save long piksa bilong dispela buk Piksa long namba wan pes mi yet mi kisim

Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc. 161

Jona i mas i go long Ninive

Bikpela i autim tok long Jona. Em i tokim em olsem, em mas i

go long bikpela taun Ninive, na em i mas tok strong long ol

manmeri long taun. Ol i mekim planti pasin nogut. Tasol Jona

i laik lusim Bikpela na ron i go long narapela taun, long Tarsis.

Orait em i kirap i go long liklik taun Jopa, na em i painim sip i

laik i go long Tarsis. Em i baim sip na i go antap long en. Em i

laik lusim Bikpela.

Tasol Bikpela i mekim biksi i kirap nogut tru. Na ren tu i

bikpela tumas, na sip i laik bagarap. Ol boskru i pret nogut

tru, na olgeta i singaut long ol god bilong ol. Ol i kisim ol kago

na tromoi i go long si. Tasol Jona i bin i go insait long sip na i

slip i stap.

Orait kepten bilong sip i kam lukim Jona na i tokim em olsem,

em i no ken slip! Em i mas kirap na singaut long god bilong en.

Na ol i tokim Jona olsem, ol i ting Jona em i as bilong trabol i

kamap long ol. Orait Jona i bekim tok, na em i tokim ol olsem

em i man bilong lain Hibru, na em i lotu long Bikpela, God

bilong Israel. Na Jona i tokim ol boskru olsem, em i laik lusim

Bikpela na i laik ranawe i go long narapela ples.

Page 166: long rit na rait! - SIL International · Illustrators: Petra Petersen, Yohana Hynum, PNG Clip-art, GRN Tok save long piksa bilong dispela buk Piksa long namba wan pes mi yet mi kisim

162 Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc.

Ol boskru i pret tru. Na ol i tokim Jona olsem, em i bin

mekim bikpela rong tru. Na si i kirap bikpela moa. Jona i tok

olsem, ol i mas kisim em na tromoi em i go long si, na bai si i

stap isi gen. Ol boskru i laik bringim sip i go sua, olsem na ol i

pul strong. Tasol biksi i strong tumas, na ol i no inap tru long

kamap long nambis. Orait ol i singaut long Bikpela na prea

long em. Na ol i kisim Jona na tromoi em i go long si. Na si i

stap isi isi gen. Olsem na ol boskru i pret tru long Bikpela, na

ol i givim biknem long em na mekim ol promis long em.

Orait Bikpela i salim traipela pis, na pis i daunim Jona i go

insait long bel bilong em. Na Jona i stap long bel bilong pis

inap tripela san na tripela nait.

Jona i stap insait long bel bilong pis na em i prea long God,

Bikpela bilong en. Em i tok long em i bin karim trabol, na em i

singaut long Bikpela. Em i krai long Bikpela. Orait Bikpela i

tokim pis, na pis i go trautim Jona long nambis.

Page 167: long rit na rait! - SIL International · Illustrators: Petra Petersen, Yohana Hynum, PNG Clip-art, GRN Tok save long piksa bilong dispela buk Piksa long namba wan pes mi yet mi kisim

Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc. 163

Taim Jona i stap insait long bel bilong pis na em i prea long

God. Em i askim God long kisim em bek. Bikpela i tokim Jona

gen olsem, em i mas kirap na i go long bikpela taun Ninive. Na

em i mas autim tok bilong God long ol manmeri bilong taun

Ninive.

Orait Jona i kirap i go long Ninive. Ninive em i bikpela taun

tumas. Jona i go insait long taun. Em i singaut strong long ol

man olsem, Ninive bai i bagarap olgeta. Ol manmeri bilong

Ninive i bilipim tok bilong God, na ol i tok long ol bai tambu

long kaikai. Olgeta i putim klos bilong sori, bilong makim sori

bilong ol. Na ol i mekim olsem ol i bin tok.

King bilong Ninive i lusim sia king bilong en. Em i rausim

gutpela bilas bilong en na putim klos bilong sori, na em i stap

long sit bilong paia. Na king i salim tok i go long olgeta

manmeri bilong Ninive. Em i tok olsem, olgeta i mas tambu

Page 168: long rit na rait! - SIL International · Illustrators: Petra Petersen, Yohana Hynum, PNG Clip-art, GRN Tok save long piksa bilong dispela buk Piksa long namba wan pes mi yet mi kisim

164 Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc.

long kaikai. Ol manmeri, na ol bulmakau na sipsip bilong ol, ol i

no ken kaikai. Olgeta i mas putim klos bilong sori, na ol i mas

putim laplap long ol bulmakau na sipsip tu. Na ol i mas prea

strong long God. Olgeta i mas lusim olgeta pasin nogut na ol

kain kain rong ol i bin mekim. Sapos ol mekim olsem, em i ting

God bai i senisim tingting na lusim kros, na bai i no kilim ol.”

Orait ol i lusim pasin nogut bilong ol, na God i lukim ol

samting ol i bin mekim. Na God i senisim tingting bilong en, na

em i no mekim samting nogut olsem em i tok pinis long mekim.

Jona i bel nogut long pasin bilong Bikpela na em i kros. Na

em i prea long Bikpela. Na Jona em i askim God long kilim em.

Na Bikpela i bekim tok na tokim Jona, olsem kros bilong en

em i stret.

Orait Jona i lusim taun na i go long ples bilong sankamap. Em

i laik lukluk long taun. Na God, Bikpela i mekim bus rop i

kamap bilong karamapim

Jona, bai san i no boinim

em, na em i ken i stap gut.

Na Jona i amamas tru long

rop. Tasol tumora long

moningtaim tru God i salim

binatang i kam bagarapim

rop bilong Jona. Na san i

kamap, na san i kukim skin

bilong Jona, na ai bilong en i

raun, na em i pilim nogut. Na

Jona i tingting olsem, em bai

askim God long kilim em.

Page 169: long rit na rait! - SIL International · Illustrators: Petra Petersen, Yohana Hynum, PNG Clip-art, GRN Tok save long piksa bilong dispela buk Piksa long namba wan pes mi yet mi kisim

Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc. 165

Tasol God i tokim Jona, em i askim em long kros bilong em i

stret o nogat. Na Jona i bekim tok olsem, em i ting kros

bilong en em i stret. Em i kros nogut tru na em i ting mobeta

God i ken kilim em. Na Bikpela i tokim em olsem, rop i kamap

bikpela long nait tasol, na long narapela nait God i bin kilim

rop. Jona no bin mekim sampela samting long en, na em i no

bin mekim em i kamap bikpela. Tasol Jona i sori long liklik

samting nating. Na God i tokim em olsem, em i mas sori long

Ninive. Ninive em i bikpela taun na i gat planti manmeri,

namba bilong ol i abrusim 120,000. Na i gat planti bulmakau

tu.”

(Stori bilong Jona i stap long Buk Baibel, Jona 1-4)

Page 170: long rit na rait! - SIL International · Illustrators: Petra Petersen, Yohana Hynum, PNG Clip-art, GRN Tok save long piksa bilong dispela buk Piksa long namba wan pes mi yet mi kisim

166 Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc.

Buk Baibel, Luk 10:25-37

Jisas i stori long man bilong Samaria i helpim wanpela Juda

25 Orait wanpela saveman bilong lo i kirap. Em i laik traim

Jisas na i askim em olsem, “Tisa, bai mi mekim wanem na mi

kisim laip bilong i stap gut oltaim oltaim?” 26 Na Jisas i askim

em olsem, “Wanem tok i stap long lo? Yu ritim olsem wanem?” 27 Na saveman bilong lo i bekim tok olsem, “ ‘Yupela i mas

laikim God, Bikpela bilong yumi. Yupela i mas laikim em tru

long bel bilong yupela na long spirit bilong yupela na long

strong bilong yupela na long tingting bilong yupela. Na yu mas

laikim tru ol wantok olsem yu laikim yu yet.’ ”

28 Na Jisas i tokim em olsem, “Em nau. Yu bekim tok stret.

Yu mekim olsem, na bai yu kisim laip.”

Page 171: long rit na rait! - SIL International · Illustrators: Petra Petersen, Yohana Hynum, PNG Clip-art, GRN Tok save long piksa bilong dispela buk Piksa long namba wan pes mi yet mi kisim

Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc. 167

29 Tasol dispela saveman bilong lo, em i no laik bai Jisas i ting

em i no gat gutpela save, olsem na em i askim Jisas olsem,

“Na taim lo i tok long wantok bilong mi, em i tok long husat

tru?”

30 Orait Jisas i bekim tok olsem, “Wanpela man i lusim

Jerusalem na i wokabaut i go daun long taun Jeriko. Na ol

stilman i hait i stap long rot, na ol i kisim olgeta samting

bilong em, na ol i paitim em nogut tru. Ol i mekim olsem, na ol

i wokabaut i go. Na em i slip i stap long rot, na klostu em i

laik i dai. 31 Na long dispela taim wanpela pris i bihainim

dispela rot i go daun. Na em i lukim dispela man i slip i stap

long rot, na em i abrusim em, na i wokabaut long arere bilong

rot na i go. 32 Olsem tasol wanpela Livai tu i kam kamap long

dispela hap, na i lukim dispela man, na i abrusim em, na i

wokabaut long arere bilong rot na i go.

33 “Tasol wanpela man

bilong Samaria em i

wokabaut long rot na i

kam kamap long dispela

man. Em i lukim em, na bel

bilong en i sori tru long

em.

34 Em i go klostu long em,

na i kapsaitim wel

wantaim wain long ol sua

bilong em, na i pasim ol.

Na em i litimapim dispela

man, na i putim em i

sindaun long donki bilong

Page 172: long rit na rait! - SIL International · Illustrators: Petra Petersen, Yohana Hynum, PNG Clip-art, GRN Tok save long piksa bilong dispela buk Piksa long namba wan pes mi yet mi kisim

168 Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc.

em yet. Na em i bringim em i go long wanpela haus pasindia na

i lukautim em gut. 35 Na long de bihain em i givim tupela mani

silva long papa bilong dispela haus pasindia, na i tokim em

olsem, ‘Yu lukautim gut dispela man. Na sapos yu yusim

sampela mani moa bilong yu bilong lukautim em, orait taim mi

kam bek, bai mi bekim bilong yu.”

36 Na Jisas i askim dispela saveman bilong lo olsem, “Yu ting

wanem? Husat bilong ol tripela man i laikim tru dispela man i

bin bagarap long han bilong ol stilman?”

37 Na em i tok, “Dispela man i sori long em na i helpim em.” Na

Jisas i tokim em olsem, “Yu go na yu mekim wankain pasin

tasol.”

Buk Baibel, Jon sapta 6:25–40

Jisas em i bret bilong heven

25 Ol manmeri i go kamap pinis long Jisas long hapsait bilong

raunwara, na ol i tokim em olsem, “Tisa, yu kam hia long

wanem taim?” 26 Na Jisas i bekim tok olsem, “Tru tumas mi

tokim yupela, yupela i no tingting long ol mirakel yupela i

Page 173: long rit na rait! - SIL International · Illustrators: Petra Petersen, Yohana Hynum, PNG Clip-art, GRN Tok save long piksa bilong dispela buk Piksa long namba wan pes mi yet mi kisim

Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc. 169

lukim, em ol mak mi bin soim yupela, na yupela i kam painim

mi. Nogat. Yupela i kaikai dispela bret mi bin givim yupela na

bel bilong yupela i pulap, na long dispela as tasol yupela i wok

long painim mi. 27 Yupela i no ken wok long kisim kain kaikai i

save bagarap. Nogat. Yupela i mas wok long kisim kaikai i

save stap oltaim, em kaikai bilong laip i stap gut oltaim

oltaim. Dispela kain kaikai, Pikinini bilong Man bai i givim long

yupela. God Papa i givim namba pinis long em long mekim

olsem.”

28 Orait na ol i tokim em olsem, “Mipela i mas mekim wanem

na mipela i ken mekim wok bilong God?” 29 Na Jisas i bekim

tok bilong ol olsem, “Wok bilong God i olsem. Yupela i mas

bilip long dispela man, God i bin salim em i kam.”

30-31 Ol i harim dispela tok na ol i askim em olsem, “Bai yu

wokim wanem mirakel olsem mak bilong mipela i ken lukim na

mipela i ken bilipim tok bilong yu? Ol tumbuna bilong mipela i

bin kaikai mana long ples nating, olsem tok i stap long buk

bilong God, ‘Em i givim bret bilong heven long ol manmeri na

ol i kaikai.’ Tasol bai yu wokim wanem kain mirakel tru?”

Page 174: long rit na rait! - SIL International · Illustrators: Petra Petersen, Yohana Hynum, PNG Clip-art, GRN Tok save long piksa bilong dispela buk Piksa long namba wan pes mi yet mi kisim

170 Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc.

32 Orait Jisas i tokim ol olsem, “Tru tumas mi tokim yupela, i

no Moses i bin givim bret bilong heven long yupela. Nogat.

Papa bilong mi em i save givim bret tru bilong heven long

yupela. 33 Dispela bret God i givim, em i lusim heven na i kam

daun na i givim laip long ol manmeri bilong graun.” 34 Na ol i

tokim em olsem, “Bikman, yu mas givim dispela bret long

mipela oltaim.” 35 Na Jisas i tokim ol olsem, “Mi yet mi bret

bilong laip. Man i kam long mi, em bai i no hangre moa. Na

man i bilip long mi, em bai i no i dai moa long dring wara.

36 “Mi bin tokim yupela, yupela i lukim mi pinis, tasol yupela i

no bilip. 37 Olgeta manmeri Papa i givim long mi, ol bai i kam

long mi. Na man i kam long mi, mi no inap tru long rausim em. 38 Mi no lusim heven na kam daun bilong bihainim laik bilong

mi yet. Nogat. Mi kam daun bilong bihainim laik bilong Papa,

em i bin salim mi na mi kam. 39 Na laik bilong Papa, em i bin

salim mi na mi kam, em

i olsem. Mi no ken

lusim wanpela bilong ol

manmeri em i givim mi

pinis. Nogat. Mi mas

kirapim ol long las de. 40 Laik bilong Papa

bilong mi em i olsem.

Olgeta man i lukim

Pikinini na i bilip long

em, ol bai i kisim laip i

stap gut oltaim oltaim.

Na bai mi kirapim ol

long las de.”

Page 175: long rit na rait! - SIL International · Illustrators: Petra Petersen, Yohana Hynum, PNG Clip-art, GRN Tok save long piksa bilong dispela buk Piksa long namba wan pes mi yet mi kisim

Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc. 171

Buk Baibel, Jon sapta 15:9-17

Jisas em i tok long disaipel bilong en

9 Papa i save laikim mi tumas, na long wankain pasin mi bin

laikim yupela. Oltaim yupela i mas i stap insait long dispela

laikim bilong mi. 10 Sapos yupela i bihainim gut ol lo na tok

bilong mi, orait yupela bai i stap insait long laikim bilong mi,

olsem mi bin bihainim gut ol lo na tok bilong Papa bilong mi,

na mi stap insait long laikim bilong em. 11 Mi laik bai amamas

bilong mi i ken i stap long yupela, na bai dispela amamas i ken

pulap tru long bel bilong yupela. Olsem na mi mekim dispela

tok long yupela.

12 Lo bilong mi em i olsem. Yupela wan wan i mas laikim tru ol

arapela, long wankain pasin olsem mi bin laikim yupela. 13 Sapos wanpela man i laikim tumas ol pren bilong en na i

lusim laip bilong em yet bilong helpim ol, orait dispela pasin

bilong laikim ol arapela i winim tru ol arapela pasin bilong

Page 176: long rit na rait! - SIL International · Illustrators: Petra Petersen, Yohana Hynum, PNG Clip-art, GRN Tok save long piksa bilong dispela buk Piksa long namba wan pes mi yet mi kisim

172 Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc.

laikim ol arapela manmeri. 14 Na sapos yupela i mekim olsem

mi bin tokim yupela, orait yupela i stap pren bilong mi. 15 Wokboi i no save long ol samting bikman bilong en i save

mekim. Olsem na mi no kolim yupela ‘wokboi’ moa. Nogat.

Olgeta tok mi harim long Papa bilong mi, em mi tokim yupela

pinis. Olsem na mi kolim yupela ‘pren.’

16 “Yupela i no bin makim mi bilong i stap wantaim yupela.

Nogat. Mi makim yupela bilong i stap ol lain bilong mi. Na mi

givim wok long yupela, bai yupela i ken i go na karim kaikai, na

bai kaikai bilong yupela i ken i stap gut. Olsem na sapos

yupela i beten long Papa long nem bilong mi na askim em long

givim wanpela samting long yupela, em bai i givim long yupela. 17 Mi givim lo long yupela olsem. Yupela wan wan i mas laikim

tru ol arapela.”

Page 177: long rit na rait! - SIL International · Illustrators: Petra Petersen, Yohana Hynum, PNG Clip-art, GRN Tok save long piksa bilong dispela buk Piksa long namba wan pes mi yet mi kisim

Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc. 173

brijing eneji jag jak

Janueri Japan jas jasim

jastis jek jekim jem

Jeman jeneral jenereta jip

Jisas join joinim Julai

Jun junia liteji rijen

Nupela tok long: a, m, i, p, k, s, n, e, l, o, t, u,

r, b, g, ng, w, h, d, y, v, j

Page 178: long rit na rait! - SIL International · Illustrators: Petra Petersen, Yohana Hynum, PNG Clip-art, GRN Tok save long piksa bilong dispela buk Piksa long namba wan pes mi yet mi kisim

174 Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc.

f v y r f b m f

b f a ng f g j h

F K D F V F U J

Y W F H S J F R

fi

fil

fo

foa

fu

fut

fai

faiv

of

ofis

f u t b a l futbal

f f f f f

F F F F F

Krai namba 23

Page 179: long rit na rait! - SIL International · Illustrators: Petra Petersen, Yohana Hynum, PNG Clip-art, GRN Tok save long piksa bilong dispela buk Piksa long namba wan pes mi yet mi kisim

Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc. 175

fail

failim

ofa

ofaim

straf

strafim

f ai l fail

F i j i Fiji

o f i m ofim

F o n d e Fonde

o f a i m ofaim

s k u l f i skulfi

p r o f e s a profesa

Page 180: long rit na rait! - SIL International · Illustrators: Petra Petersen, Yohana Hynum, PNG Clip-art, GRN Tok save long piksa bilong dispela buk Piksa long namba wan pes mi yet mi kisim

176 Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc.

- - - -

Wanpela profesa long Afrika em i strafim fiftin studen

husat i bin aftarim fopela pisin long skul.

Fesbon bilong famili i wok long faktori na em i save baim

skulfi bilong faivpela brata na susa bilong em.

Fonde na Fraide em i tupela las de bipo long wiken, we ol

manmeri i no save wok na i save stap fri.

Fopela pikinini i kisim sua long fut na kisim fiva wantaim na ol

i mas go long dokta bilong viles.

Long Fraide olgeta wokman long faktori bai kisim fotnait pe

bilong ol, na long wiken, ol bai givim ofa long sios.

Page 181: long rit na rait! - SIL International · Illustrators: Petra Petersen, Yohana Hynum, PNG Clip-art, GRN Tok save long piksa bilong dispela buk Piksa long namba wan pes mi yet mi kisim

Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc. 177

No ken tingting olsem pawa bilong pasin bilong yu em i

samting nating

Wanpela de, taim mi stat long nupela wok bilong mi, mi lukim

wanpela man long ofis. Em i pinisim wok na wokabout i go long

haus bilong em. Nem bilong em Filip. I luk olsem em i karim

olgeta buk bilong ofis. Mi tingim long tingting bilong mi yet,

”Olsem wanem na dispela man i laik kisim olgeta buk long ofis

i go long haus bilong em? Em i mas longlong. Wiken em i taim

bilong malolo. Wiken bilong mi em i pulap tru long olgeta

naispela samting; mi bai pilai ragbi wantaim ol poroman bilong

mi, pati wantaim na stap isi.” Mi lukim dispela man gen na mi

lap.

Tasol taim mi wokabaut i go, mi lukim planti pikinini ron i go

long dispela man. Ol ron i go long em, paitim olgeta buk bilong

em long graun na em i pundaun long graun i malu malu. Aiglas

bilong em i pundaun long gras long narapela hap. Em i kirap isi

isi, na mi lukim ai bilong em i luk olsem em i laik krai. Dispela i

sutim bel bilong mi stret na mi sori tru long em.

Orait, mi wokabaut i go long em. Em i stap yet long gras na i

no inap long painim aiglas bilong em. Mi go klostu long em na

lukim olsem em i krai i stap. Na mi givim em aiglas bilong em,

Page 182: long rit na rait! - SIL International · Illustrators: Petra Petersen, Yohana Hynum, PNG Clip-art, GRN Tok save long piksa bilong dispela buk Piksa long namba wan pes mi yet mi kisim

178 Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc.

na mi tok, ”Ol pikinini i bin mekim pasin

nogut. Ol i mas lainim long mekim

gutpela pasin.” Em i lukluk long mi na i

tok, ”Tenkyu.”

Em i amamas tru na em i lap. Na em i

lap na i tok tenkyu gen. Mi helpim em

long kisim olgeta buk bilong en na mi

askim em long haus bilong em i stap we.

Em i tokim mi olsem haus bilong em i

stap klostu long haus bilong mi, na mi

askim em, “Olsem wanem na mi no bin

lukim yu bipo?” Na em i bekim tok

olsem, “Mi bin i go long narapela skul

olsem na yu no bin lukim mi bipo.”

Mi karim ol buk bilong em na mitupela

toktok i go i go na kamap long haus

bilong em. Mi laikim dispela man. Em i

naispela man tru. Mi askim em olsem,

“Yu laik pilai ragbi wantaim mi na ol

poroman bilong mi long wiken o nogat?” Na em i tok, “Yes!”

Em i tok yes olsem na mitupela pilai ragbi wantaim ol poro na

bihain mitupela toktok igo igo na mi kisim save moa long em.

Mitupela i kamap poroman. Na ol narapela poroman bilong mi

laikim em tu.

Long Mande moning, Filip em i kisim ol buk go bek long ofis

bilong em. Mi lukim em na mi tok, ”Oloman! Sapos yu karim

planti buk i go i kam olsem long olgeta wan wan de, bai yu

kamap strong tru!” Em i lap tasol na i givim mi sampela buk na

mi helpim em.

Page 183: long rit na rait! - SIL International · Illustrators: Petra Petersen, Yohana Hynum, PNG Clip-art, GRN Tok save long piksa bilong dispela buk Piksa long namba wan pes mi yet mi kisim

Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc. 179

Bihain long fopela yia

Filip na mi kamap poro-

man tru. Em i bin poro-

manim wanpela meri na

em i laik maritim em.

Klostu long tupela bai

marit na tupela i laik go

long narapela ples. Olsem

wanpela bikpela kampani

em i askim Filip long wok

wantaim ol, long narapela

ples. Mi sori tru, olsem

em bai lusim ofis bilong

mipela, tasol mi amamas

long marit bilong em na nupela wok bilong em.

Las de bilong em long wok, Filip i autim sampela tok, long bos

na ol narapela wokman. Em i sanap na mi lukim olsem, em i luk

smat tru. Dispela las fopela yia Filip i bin kisim planti strong

long bodi na tingting bilong em. Em i amamas na bel isi.

Sampela taim mi save mangalim sindaun bilong em liklik. Mi tu

mi laik marit sampela taim bihain.

Tasol taim Filip i laik autim tok, em i painim hevi liklik. I luk

olsem em i poret. Orait, mi paitim sol bilong em na mi tok,

”No ken poret. Em bai orait. Yu gutpela man!” Em i lukim mi,

na em i lap na i tok, ”Tenkyu!”

Taim em i stat long toktok em i sikarapim nek bilong em na i

statim tok. ”Mi bai marit na lusim ples na lusim wok, olsem na

dispela em i taim we mi laik tok tenkyu long ol man na meri

husat i bin helpim mi long ol dispela yia mi bin i stap long hia.

Page 184: long rit na rait! - SIL International · Illustrators: Petra Petersen, Yohana Hynum, PNG Clip-art, GRN Tok save long piksa bilong dispela buk Piksa long namba wan pes mi yet mi kisim

180 Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc.

Mi laik tok tenkyu long papamama bilong mi, bos bilong mi na

antap moa: long poroman bilong mi. Mi tokim yupela olgeta,

taim yu poromanim wanpela man

em i bikpela samting. Em i bikpela

presen. Em i nambawan presen. Mi

bai stori long yupela.

“Tude yu lukim mi na yu ting olgeta

samting long laip bilong mi na

sindaun bilong mi em i gutpela tru.

Tasol bipo long fopela yia i go

pinis, i no olsem. Planti hevi bin

daunim mi na mi gat tingting long

lusim wok bilong mi yet. Mi

tingting mi no gutpela man long

dispela wok.” Filip em i stori long

hau em i bin klinim ofis bilong em na kisim olgeta buk i go

long haus bilong em na redi long lusim wok bilong em. Bihain,

em i lukluk strong long mi na i lap liklik. “Tasol poroman bilong

mi em i kam long dispela taim stret na em i sevim mi, na mi

lus tingting long dispela desisen long lusim wok bilong mi. Na

em i bin kamap wanwok bilong mi. Tenkyu, Papa God!”

Olgeta man na meri pasim maus. Dispela man, dispela

strongpela man em i toktok long dispela bikpela hevi long laip

bilong em. Dispela em i nambawan taim mi harim stori long

dispela hevi bilong poroman bilong mi. Mi lukluk long meri

bilong em na em i lap na tok tenkyu long mi.

No ken tingting olsem strong bilong God i stap long laip

bilong yu em i samting nating. Nogat tru. Wanpela liklik

samting i ken senisim laip bilong wanpela man o meri, long

Page 185: long rit na rait! - SIL International · Illustrators: Petra Petersen, Yohana Hynum, PNG Clip-art, GRN Tok save long piksa bilong dispela buk Piksa long namba wan pes mi yet mi kisim

Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc. 181

gutpela samting o long samting nogut. God em i putim yumi

wan wan insait long laip bilong ol narapela bilong helpim na

litimapim husat i gat hevi.

God i ken yusim yumi wan wan long planti rot long karim hevi

bilong ol narapela. Taim mipela i stap klostu long God na

harim tok bilong em, em i ken mekim planti wok long laip

bilong yumi na ol arapela tu. Tenkyu, Papa God!

Buk Baibel, Jems 5:19–20

Man i bin lusim rot, em yumi mas bringim i kam bek

19 Ol brata bilong mi, sapos wanpela bilong yupela i lusim tok

tru bilong God na i go nabaut, na wanpela brata i bringim em i

kam bek gen, 20 orait dispela brata i mekim gutpela pasin tru.

Yupela i mas tingim gut dispela tok. Sapos wanpela brata i go

long man bilong mekim sin na i helpim em long lusim rot nogut

na i kam bek long God, orait dispela brata bai i kisim bek

spirit bilong man bilong mekim sin, na bai em i no i dai.

Long dispela pasin God bai i lusim planti sin tru.

Page 186: long rit na rait! - SIL International · Illustrators: Petra Petersen, Yohana Hynum, PNG Clip-art, GRN Tok save long piksa bilong dispela buk Piksa long namba wan pes mi yet mi kisim

182 Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc.

Buk Baibel: Jon 4:1–30

Jisas i toktok wantaim wanpela meri bilong Samaria

1-3 Ol Farisi i harim tok olsem, Jisas i baptaisim planti man

na ol dispela man i kamap disaipel bilong en, na namba bilong

ol i winim namba bilong ol disaipel bilong Jon. Tasol Jisas yet

i no save givim baptais long ol man. Nogat. Ol disaipel bilong

Jisas tasol i save baptaisim ol. Jisas i save olsem, ol Farisi i

harim tok pinis long planti man i kamap disaipel bilong en,

olsem na em i lusim distrik Judia na em i go bek long distrik

Galili. 4 Na dispela rot em i bihainim, em i go namel long

distrik Samaria.

5 Olsem na em i go kamap long wanpela taun bilong Samaria,

ol i kolim Sikar. Sikar i stap klostu long dispela graun Jekop i

bin givim long pikinini bilong en, Josep. 6 Wanpela hul wara,

bipo Jekop i bin wokim, em i stap long dispela ples. Jisas i

wokabaut i kam na em i tait. Olsem na em i sindaun klostu

long dispela hul wara. Em i olsem 12 kilok belo.

Page 187: long rit na rait! - SIL International · Illustrators: Petra Petersen, Yohana Hynum, PNG Clip-art, GRN Tok save long piksa bilong dispela buk Piksa long namba wan pes mi yet mi kisim

Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc. 183

7 Wanpela meri bilong Samaria em i kam bilong pulimapim

wara, na Jisas i tokim em olsem, “Wara i kam. Mi laik dring.” 8 Ol disaipel bilong en ol i go pinis long taun bilong baim

kaikai. 9 Dispela meri bilong Samaria em i tokim em, “Yu Juda,

na mi meri bilong Samaria. Olsem wanem na yu tok, ‘Wara i

kam, mi laik dring’?” Meri i mekim dispela tok, long wanem, ol

Juda i no save poromanim ol

Samaria.

10 Orait Jisas i tokim dispela meri

olsem, “Sapos yu save long presen

bilong God, na sapos yu save long

dispela man i tokim yu, ‘Wara i

kam, mi laik dring,’ orait bai yu

tokim em, na em bai i givim yu

wara i gat laip.” 11 Na meri i

tokim em,

“Bikman, yu no gat baket, na dispela hul wara em i daun moa.

Olsem na dispela wara i gat laip, bai yu kisim we? 12 Tumbuna

bilong yumi Jekop em i givim dispela hul wara long mipela. Na

em yet wantaim ol pikinini bilong en na ol bulmakau sipsip

samting bilong en, olgeta i bin dring long dispela hul wara.

Ating yu winim Jekop, a?”

13 Jisas i bekim tok bilong em olsem, “Olgeta man i dring long

dispela wara hia, nek bilong ol bai i drai gen. 14 Tasol sapos

wanpela man i dring long dispela wara mi laik givim em, i no

gat wanpela taim nek bilong en bai i drai gen. Nogat. Dispela

wara mi laik givim em, em bai i kamap olsem hul wara insait

long em.

Page 188: long rit na rait! - SIL International · Illustrators: Petra Petersen, Yohana Hynum, PNG Clip-art, GRN Tok save long piksa bilong dispela buk Piksa long namba wan pes mi yet mi kisim

184 Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc.

Na dispela wara bai i kamap oltaim na givim em laip i stap gut

oltaim oltaim.”

15 Na meri i tokim Jisas olsem, “Bikman, givim dispela wara

long mi. Na bihain nek bilong mi i no ken drai moa, na mi no

ken i kam hia bilong pulimapim wara.”

16 Orait Jisas i tokim em olsem,

“Yu go singautim man bilong yu

pastaim na yu kam bek long

hia.” 17 Meri i bekim tok olsem,

“Mi no gat man.” Na Jisas i

tokim em, “Yu tok yu no gat

man, em yu tok tru tumas, 18 long wanem, bipo yu gat 5-

pela man. Na dispela namba 6

man yu save stap wantaim em,

em i no man tru bilong yu.

Dispela tok bilong yu em i tru

olgeta.” 19 Na meri i tokim em,

“Bikman, nau mi save, yu wanpela profet. 20 Ol tumbuna bilong

mipela ol i save bung long dispela maunten na mekim lotu.

Tasol yupela Juda i save tok, ples ol man i mas i go long en na

mekim lotu, em i stap long Jerusalem tasol.”

21 Orait Jisas i tokim em olsem, “Meri, yu mas bilipim tok

bilong mi. Wanpela taim i laik kamap na bai yupela i no lotu

long Papa long dispela maunten, na bai yupela i no lotu long

em long Jerusalem tu. 22 Yupela Samaria i save lotu long

samting yupela i no save long en. Tasol mipela Juda i save

lotu long samting mipela i save long en, long wanem, God i bin

makim mipela Juda long i go pas long dispela wok bilong kisim

bek ol manmeri.

Page 189: long rit na rait! - SIL International · Illustrators: Petra Petersen, Yohana Hynum, PNG Clip-art, GRN Tok save long piksa bilong dispela buk Piksa long namba wan pes mi yet mi kisim

Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc. 185

23 Tasol taim i laik kamap, na nau i kamap pinis, na olgeta man

i laik lotu tru bai ol i lotu long Papa long strong bilong Holi

Spirit na long pasin i tru. Na Papa i laikim tumas bai ol kain

man olsem i mas lotu long em. 24 God em i Spirit. Na ol man i

lotu long em, ol i mas lotu long strong bilong Holi Spirit na

long pasin i tru.”

25 Meri i tokim Jisas olsem, “Mi save, Mesaia bai i kam, em

dispela man God i makim bilong kisim bek ol manmeri bilong

en. Taim em i kam, em bai i tokim yumi long olgeta samting.” 26 Na Jisas i tokim em olsem, “Em mi tasol, nau mi toktok

wantaim yu.”

27 Jisas i tok olsem, na long dispela taim ol disaipel bilong en i

kam bek. Ol i lukim em i toktok wantaim wanpela meri, na ol i

tingting planti. Tasol i no gat wanpela man i askim Jisas

olsem, “Yu laik kisim wanem samting?” o “Bilong wanem yu

toktok wantaim dispela meri?” 28 Orait dispela meri i lusim

baket bilong en, na em i go bek long taun. Na em i tokim ol

manmeri olsem, 29 “Yupela kam lukim wanpela man. Em i tokim

mi long olgeta samting mi bin mekim bipo. Ating em dispela

man tasol God i bin promis long salim em i kam?” 30 Orait ol i lusim taun na ol i kam long Jisas.

Page 190: long rit na rait! - SIL International · Illustrators: Petra Petersen, Yohana Hynum, PNG Clip-art, GRN Tok save long piksa bilong dispela buk Piksa long namba wan pes mi yet mi kisim

186 Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc.

Buk Baibel Jon sapta 7:37-39

Jisas i tok long wara i gat laip

37 Las de bilong ol dispela bikpela de bilong lotu, em i olsem

bikpela de tru. Na long dispela de Jisas i sanap na i singaut

olsem, “Sapos wanpela man i dai long wara, orait em i ken i

kam long mi na dring. 38 Em i olsem tok i stap long buk bilong

God, sapos man i bilip long mi, orait planti wara i gat laip bai i

kamap long bel bilong en na i ran i go.” 39 Jisas i tok long Holi

Spirit ol man i bilip long em ol bai i kisim. Long dispela taim

Jisas i no kisim biknem yet, olsem na Holi Spirit i no kam yet.

Page 191: long rit na rait! - SIL International · Illustrators: Petra Petersen, Yohana Hynum, PNG Clip-art, GRN Tok save long piksa bilong dispela buk Piksa long namba wan pes mi yet mi kisim

Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc. 187

Afrika aftarim fail failim

faiv faivpela faivkona faktori

famili fanol Febueri fel

fesbon fi fifti fiftin

Fiji fikus fil Filipin

fit fiva flet foa

fopela Fonde foti fotin

fotnait Fraide fran Frens

fri friman frimeri ful

fut futbal laif ofa

ofaim ofim ofis profesa

profet profit rifom sef

sefti skulfi straf strafim

Nupela tok long: a, m, i, p, k, s, n, e, l, o, t, u,

r, b, g, ng, w, y, v, j, f

Page 192: long rit na rait! - SIL International · Illustrators: Petra Petersen, Yohana Hynum, PNG Clip-art, GRN Tok save long piksa bilong dispela buk Piksa long namba wan pes mi yet mi kisim

188 Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc.

Mekim gen olgeta krai long Tok Pisin:

a, m, i, p, k, s, n, e, l, o, t, u,

r, b, g, ng, w, h, d, y, v, j, f,

ai, oi, au

m M

mama

p P

paia

k K

ki

n N

naip

t T

tin

e E

ensin

i I

ia

a A

anis

l L

lip

u U

umben

s S

saksak

r R

ren

b B

bataplai

g G

gita

ng

singsing

o O

op

Page 193: long rit na rait! - SIL International · Illustrators: Petra Petersen, Yohana Hynum, PNG Clip-art, GRN Tok save long piksa bilong dispela buk Piksa long namba wan pes mi yet mi kisim

Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc. 189

ai oi

au

v V

viles

j J

jip

f F

futbal

w W

wara

h H

haus

y Y

yam

d D

dok

Page 194: long rit na rait! - SIL International · Illustrators: Petra Petersen, Yohana Hynum, PNG Clip-art, GRN Tok save long piksa bilong dispela buk Piksa long namba wan pes mi yet mi kisim

190 Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc.

Buk Baibel, Buk Song 150

Litimapim nem bilong Bikpela

1 Litimapim nem bilong God insait long haus bilong en. Yumi

amamas long bikpela strong bilong en i stap long heven.

2 Em i bin mekim ol bikpela wok. Olsem na yumi litimapim nem

bilong en. Em i stap nambawan tru na em i gat biknem i antap

tru. Yumi litimapim nem bilong en.

3 Winim biugel na litimapim nem bilong en. Paitim ol gita

samting na mekim olkain musik na litimapim nem bilong en.

4 Paitim kundu na mekim singsing na litimapim nem bilong en.

Paitim gita na winim mambu na litimapim nem bilong en.

5 Paitim ol plet bras na mekim krai bilong en i go na litimapim

nem bilong Bikpela. Paitim ol plet bras strong moa bai krai i

kamap bikpela na litimapim nem bilong Bikpela.

6 Yupela olgeta samting i gat laip,

litimapim nem bilong Bikpela!

Litimapim nem bilong Bikpela!

Page 195: long rit na rait! - SIL International · Illustrators: Petra Petersen, Yohana Hynum, PNG Clip-art, GRN Tok save long piksa bilong dispela buk Piksa long namba wan pes mi yet mi kisim

Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc. 191

Buk Baibel, Kolosi 2:6-10

Yumi mas pas wantaim Krais na kisim laip tru

6 Yupela i kisim pinis Bikpela Krais Jisas, olsem na yupela i

mas wokabaut wantaim em. 7 Yupela i mas sanap strong long

em, olsem diwai i sanap strong long graun, na olsem haus i

sanap strong antap long strongpela pos. Yupela i mas bilip

strong long dispela gutnius mipela i bin skulim yupela long en,

na oltaim yupela i mas tenkyu long God.

8 Yupela i mas lukaut gut, nogut wanpela man i autim olkain

giaman save na toktok nating long yupela na em i mekim

yupela i bihainim tingting bilong en. Ol dispela kain man i save

kisim tingting bilong ol

tumbuna na bilong ol spirit i

save bosim ol samting bilong

skai na graun. Ol i no save

bihainim tingting bilong

Krais.

9 Yupela i save, Krais em i

kamap man olsem yumi, na

olgeta laip bilong God i pulap

tru long em. 10 Em i het

bilong olgeta kain samting i

gat strong. Yupela i bilong

Krais, olsem na God i givim

laip long yupela, na dispela

laip i pulap tru long yupela.

Page 196: long rit na rait! - SIL International · Illustrators: Petra Petersen, Yohana Hynum, PNG Clip-art, GRN Tok save long piksa bilong dispela buk Piksa long namba wan pes mi yet mi kisim

192 Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc.

Buk Baibel, 2 Timoti 3:10-17

Timoti i mas holim strong tok bilong God

10 Tasol yu bin i stap wantaim mi, na yu save pinis long pasin

bilong mi long skulim ol manmeri long ol pasin God i laikim. Na

yu save long ol pasin mi save wokabaut long en, na long as tru

bilong dispela olgeta pasin bilong mi. Yu save olsem, mi save

bilip strong long God, na oltaim mi save strongim bel bilong

mi na mekim wok, na mi save laikim tru ol arapela na mi stap

strong na karim hevi. 11 Yu save long olgeta pasin nogut ol man

i bin mekim long mi na long olgeta pen mi bin karim long

Antiok na Aikoniam na Listra. Yu save long ol samting nogut

tru ol i bin mekim long mi long ol dispela taun. Tasol Bikpela i

bin helpim mi long dispela olgeta hevi na mi stap gut. 12 Tru

tumas, olgeta man i laik pas wantaim Krais Jisas na i bihainim

pasin bilong God, ol man bai i mekim nogut long ol. 13 Na ol

man nogut na ol giaman profet ol bai i wok long giamanim ol

Page 197: long rit na rait! - SIL International · Illustrators: Petra Petersen, Yohana Hynum, PNG Clip-art, GRN Tok save long piksa bilong dispela buk Piksa long namba wan pes mi yet mi kisim

Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc. 193

manmeri. Na Satan bai i giamanim ol yet tu, na pasin bilong ol

bai i kamap nogut tru.

14 Tasol yu, yu mas holim strong dispela tok yu bin kisim na yu

save bilip strong long en. Yu save gut long mipela ol manmeri i

bin skulim yu long dispela tok. 15 Na yu save, taim yu bin i

stap liklik pikinini yet, yu stat long kisim save long ol buk i

gat tok bilong God. Dispela ol buk ol inap long givim gutpela

tingting long yu, na bai yu bilip long Krais Jisas, na bai God i

kisim bek yu.

16 Spirit bilong God yet i bin kamapim olgeta tok i stap long

buk bilong God. Na dispela tok em i gutpela samting tru

bilong skulim yumi long tok tru na bilong stretim ol manmeri

tingting bilong ol i no stret na bilong stretim wokabaut bilong

yumi na bilong skulim yumi long ol pasin i stret long ai bilong

God.

17 Olsem na

dispela tok i

mekim yumi ol

manmeri bilong

God i kisim tru

olgeta gutpela

pasin, na em i

mekim yumi i

redi long mekim

olgeta kain

gutpela wok.

Page 198: long rit na rait! - SIL International · Illustrators: Petra Petersen, Yohana Hynum, PNG Clip-art, GRN Tok save long piksa bilong dispela buk Piksa long namba wan pes mi yet mi kisim

194 Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc.

Buk Baibel, Namba 6:24-26

24

‘Bikpela bai i mekim gut long yupela na was gut

long yupela. 25 Na Bikpela bai i marimari long yupela na

lukautim yupela gut. 26 Na Bikpela bai i belgut long yupela

na givim bel isi long yupela na bai yupela i sindaun gut.’

Buk Baibel, 2 Korin 2:11-13

Pol i tok gutbai

11 Ol brata, nau mi pinisim tok na mi tok gutbai. Yupela i mas

wok long kamap strongpela Kristen tru. Yupela i mas harim

tok bilong mi. Na yupela olgeta i mas holim wankain tingting

tasol na i stap wanbel. Na God, em i save givim bel bilong en

long yupela na givim bel isi long yupela, em bai i stap wantaim

yupela.

12 Long pasin bilong yumi manmeri bilong God, yupela olgeta

wan wan i mas givim kis long ol arapela. Olgeta manmeri

bilong God ol i givim

gude long yupela.

13 Bikpela Jisas Krais i

ken marimari long

yupela, na God i ken

givim bel bilong en long

yupela, na Holi Spirit i

ken mekim yupela

olgeta i stap wanbel

tru.

Page 199: long rit na rait! - SIL International · Illustrators: Petra Petersen, Yohana Hynum, PNG Clip-art, GRN Tok save long piksa bilong dispela buk Piksa long namba wan pes mi yet mi kisim

Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc. 195