longman-matura rozszerzona bank słów od 1 do 6
TRANSCRIPT
GENERAL
beauty spot pieprzykdimple dolek (np. w policzku)freckles piegiscar bliznawrinkles zmarszczki
BUILD
muscular muskularnyobese otylyoverweight z nadwag,!petite drobnaplump puszystyskinny chudyslender szczuplystocky kr~py
HAIR
dyed farbowanefringe grzywkafrizzy k~dzierzawehighlights pasemkaplait(s) warkocz(e)ponytail kucykshoulder-length do ramionspiky postawione do gorystreaky z pasemkami(tied) in a bun (zebrane) w kok
WAYS OF LOOKING
glance rzucic okiemglare wpatrywac si~ (ze zloSci,!)glimpse spojrzec przelotniepeer przygl,!dac si~stare gapic si~,wpatrywac si~
WAYS OF SPEAKING
mutter mamrotacshout krzyczecstutter j,!kac si~whisper (in sb's ear) szeptac
(komus do ucha)yell wrzeszczec
POSTURE AND GESTURES
bang your fist uderzyc pi~Sci,!cross your legs skrzyzowac nogifold your arms (across your chest)
skrzyzowac ramiona (na piersi)frown marszczyc brwilean back odchylac si~,opierac
si~, rozpierac si~ (na krzesle)purse your lips zacisn,!c ustaraise your eyebrows uniesc brwi
(ze zdumienia)shake your head potrqsn'!c glow,!shrug your shoulders wzruszyc
ramionamitremble drzec, trz'!sc si~wink your eye mrugn,!c
STYLE AND LOOK
scruffy niechlujnyshabby zaniedbanysmart eleganckisporty sportowytrendy modnywell-groomed zadbany
CLOTHES
baggy workowatecasual nieformalne
checked w kratk~creased wygniecionefaded wyplowialefloral w kwiatyfold zlozyc(in)formal (nie)formalneloose luzneshrink skurczyc si~stretch rozci'!gn'!c si~striped w paskitight obcisleundo (the buttons) rozpi,!c
(guziki)untie (the shoes) rozwi,!zac
(buty)
absent-minded roztargnionyarrogant arogancki, zarozumialybore nudziarzbossy dominuj,!cy, apodyktycznybusybody wscibska osobacareless nieostroznycaring troskliwychatterbox gadulacheerful radosnyconceited zarozumialyconscientious sumiennycrybaby beksadaredevil smialekdaring smialy,odwazny(dis)honest (nie)uczciwy(dis)loyal (nie)lojalny(dis )organ ised
(nie)zorganizowanydull nudnyegotistical egoistycznyflaw wadagenerous hojnygullible latwowierny(im)mature (nie)dojrzaly(im)patient (nie)cierpliwy(im)polite (nie)uprzejmy(in)sensitive (nie)wrazliwyimpartial bezstronny(ir)responsible
(nie)odpowiedzialnymean sk'!py, zlosliwymessy nieporz,!dnymodest skromnynarrow-minded 0 ciasnych
horyzontach myslowychover-ambitious zbyt ambitnypartial stronniczyperfectionism perfekcjonizmperfectionist perfekcjonistaprocrastination odkladanie na
p6Zniejprocrastinator osoba, ktora
wszystko odklada na p6Zniejrebellious buntowniczyreliable godny zaufaniareserved powSci,!gliwyself-centred egocentrycznyself-confident pewny siebieself-conscious niesmialysensible rozs,!dnystrict surowystubborn upartysympathetic wspokzuj,!cytalkative gadatliwyunreliable zawodny, nierzetelny,
niesumienny
unscrupulous pozbawionyskrupulow
vain prozny
adore uwielbiacamazed zdumionyanxiety niepokojanxious niespokojnyapprehensive pelen obawashamed zawstydzonyastonished zdziwionybe fed up with sb/sth miec
kogos/czegos doscbewildered skonsternowany,
oszolomionyconfused zdezorietnowanycontent (with) zadowolony (z)depressed przygn~biony,
w depresjidevastated zalamany,
zdruzgotanydistracted rozkojarzonyelated bardzo czyms uradowanyembarrassed zazenowany,
zawstydzonyemotional intelligence
inteligencja emocjonalnaexcited podekscytowanyexhausted wyczerpanyfrightened przestraszonyfrustrated sfrustrowanyfurious wscieklygloomy ponuryheartbroken zrozpaczony,
zalamanyindifferent (to) oboj~tny (na)in the mood (for sth) w nastroju
(na cas)jealous zazdrosnylong (for sth) pragn,!c (czegos)lose your temper stracic
panowanie nad sob,!miserable nieszcz~sliwymoved wzruszonyoverwhelmed przytloczony
(czyms)rub sb up the wrong way
rozdraznic kogosstressed out zestresowanyterrified/petrified przerazonythrilled bardzo podekscytowanywretched nieszcz~sliwy
assume zakladacassumption zalozenie,
przypuszczen iebe on sb's mind zaprz,!tac komus
glow~change your mind zmienic zdaniecome to a realisation
uswiadomiC sobie cascome to mind przyjsc na myslcompliment (sb on sth)
gratulowac (komus czegos)confront stawiac czolo (czemus)deal (with sth) radzic sobie
z czymsgain sb's confidence zyskac
czyjes zaufanieget sidetracked zaj,!c si~ malo
istotnymi sprawami kosztemwazniejszych; odbiec od tematu
get your head around (sth)zrozumiec i zaakceptowac
go to one's head uderzyc do::have a good head for sth m'~
glow~ do czegoshave no recolletion (of sth)
przypominac sobie (czegos)imagination wyobrazniaimagine wyobrazic sobielose your head stracic glow~lose your mind stracic zmys ,
oszalecmake up your mind zdecydCl""'"si~
multi-task zajmowac si~ kilrzeczami na raz, miec podzi~ _uwag~
perceive postrzegac, dostrzee=:perception 1.opinia;
2. postrzeganie, percepcja;3. spostrzegawczosc
realisation uswiadomienie sorealise uswiadomic sobierecollect przypomniec sobierecollection wspomnienieregard (sth) as uwazac (cos) E
'isIi' Ii) ,'*i·'d.i:J 4iidDadmire podziwiacapprove (of sth) apro!::owacachieve sb's ambitions
zrealizowac ambicjecontent with zadowolony zconvinced of przekonany (0)disapprove (of) nie aproboW2dismiss (an idea) odrzucic
(pomysl)focused on skupiony/
skoncentrowany na (czyms)have a go (at sth) sprobowac
zrobichave an excellent taste miec
doskonaly gustindifferent to oboj~tny nainsist on nalegac napassionate believer (in sth)
gor,!cy zwolennik (czegos)regard sb as uwazac kogos zaset (yourself) high standards
stawiac (sobie) wysokiewymagania
take a keen interest in sthmocno si~ czyms zainteresowac
take pride (in sth) szczycic si~(czyms)
carry out (a task) wykonac(zadanie)
draw up (a list) przygotowac(Iist~)
fall apart zalamac si~look down on (sb) patrzec z gory
na (kogos)look up to (sb) podziwiac (kogos)make up one's mind zdecydowac
si~start off rozpocz,!ctick sth off (the list) wykreslic
cos (z listy)wear out zuzyc
basement flat mieszkaniew suterenie
bedsit wynaj~ty pok6jbungalow dom parterowy,
bungalowchalet domek letniskowyconverted loft zaadaptowane
poddaszecottage dom na wsicountry house okazaly dom
na wsi, dw6rdetached house dom wolno
stoj<lcyfarmhouse dom wiejskiholiday home dom letni/
wakacyjnymansion rezydencjamanor dw6rpenthouse luksusowy
apartament (zazwyczaj naostatnim pi~trze budynku)
pre-war building budynekprzedwojenny
semi-detached house dombliiniak
skyscraper drapacz chmurstately home zabytkowa
rezydencja wiejska, dw6r, palacstudio flat kawalerkaterraced house dom szeregowytwo-storey building
dwupi~trowy budynektownhouse kamienica
(.Xi' (51t'i i: i,'tell" jconservatory oranieria,
szklarniadouble garage garai na dwa
samochodydriveway podjazdfac;ade fasadagarden chairs krzesla ogrodowegravel iwirhedge iywoplotlawn trawnikletter box skrzynka na listypatio furniture meble ogrodoweplot of land dzialkaporch ganekroof tiles dach6wkasprinkler zraszaczstreetlamp latarniarailing ogrodzenieshutters okienniceskylight swietlik (w dachu)
banister PJ>I,~c:~l'~lustradabathroom tiles plytki lazienkowebedding poscielbuilt-in wardrobe szafa
wn~kowabunk beds 16iko pi~trowechest of drawers komodacushion poduszka (dekoracyjna)desk biurkodisplay cabinet gablota,
przeszklona szafkadoorbell dzwonek do drzwidoormat wycieraczkafireplace kominekframed photograph zdj~cie
oprawione w ramk~
fully-fitted w pelni wyposaionyglass-fronted bookcase
przeszklony regal na ksi~iki,biblioteczka
grandfather clock zegarszafkowy
hot water heater bojlerpodgrzewaj~cy wod~
household appliances sprz~tAGD
kitchen sink zlew kuchennyknick-knacks bibelotylight fixtures oswietlenie,
instalacja swietlnamade to order robiony/a/e na
zam6wieniemantelpiece p61ka nad
kominkiemparquet parkietPersian rug perski dywanplumbing kanalizacjapotted plant roslina doniczkowaradiator grzejnik, kaloryferreceiver sluchawka (od telefonu)rocking chair fotel bujanyroller blinds roletyrunning water woda biei~castool taboret, stolekswivel chair krzeslo obrotoweupholstered chairs krzesla
tapicerowaneVenetian blinds ialuzjewallpaper tapetawindowsill parapetwooden floor drewniana
podloga
airy/spacious przestronnybare pustycluttered zagracanycosy przytulnydecor wystr6j wn~trzadesigned by zaprojektowany
przezdilapidated w oplakanym staniedingy obskurnydraughty z przeci~gamiimpressive robi~cy wraienie,
imponuj~cylanding p6lpi~trominimalist minimalistycznyneat and tidy schludny, czystyquaint uroczy,o staroswieckim
wdzi~kushabby zaniedbanysoundproof diwi~koszczelny,
wyciszonysparsely decorated/furnished
sk<lPourz~dzony/umeblowanystylish stylowy, eleganckitexture faktura, wraienie
wdotykuultra-modern nowoczesny(un)furnished (nie)umeblowany
city dwellers mieszkancy miasta(conven iently / pleasantly)
located (wygodnie/przyjemnie)usytuowany
cost of living koszt iycia/utrzymania
downtown (n.) sr6dmieScie,centrum
downtown (adj.) sr6dmiejski;downtown New York - centrumNowego Jorku
downtown (adv.) w centrum,do centrum
housing estate osiedlemieszkaniowe
inhabitant/resident mieszkaniecisolated odosobnionynosy neighbours wscibscy
s~siedzioutskirts peryferie miastapedestrian precinct obszar
wydzielony dla ruchu pieszegoresidential area dzielnica
mieszkaniowasuburb przedmiesciesuburban podmiejskiwithin easy reach (of sth)
w pobliiu (czegos)
connect electricity podl~~zyepr~d
dismantle demontowae,rozkladae na cZ~Sci
dust the furniture zetrzee kurzez mebli
fasten sth (to sth) przymocowaecas (do czegos)
fix naprawiaeinstall instalowae, montowaelength/height/width dlugosCi
wysokosCiszerokosemaintenance konserwacja,
utrzymaniemend the dripping tap naprawie
ciekn~cy kranmow the lawn kosie trawnikoil the hinges naoliwie zawiasypaint sth (black) pomalowae cos
(na czarno)paper the walls tapetowaeredecorate remontowae,
odnawiaeredecoration / refurbishment
remontrepair naprawiaereplace wymieniaestrength wytrzymaloscsupport the weight (of the roof)
wytrzymae ci~iar (dachu)sweep/vacuum the floor
zamiesCiodkurzye podlog~tighten the screw dokr~cie
srub~tile klasc kafelki(un)bolt the door odsun~e/
zasun~e zatrzask u drzwiunder construction w budowieunscrew odkr~cie (srub~)wipe (a speck of dust) zetrzee
(pylek kurzu)
(affordable) housing mieszkania,lokale (w rozs~dnej cenie)
deposit kaucjaestate agent agent sprzedaiy
nieruchomoSci, posrednikevict eksmitowaeeviction eksmisjahouseholder wlasciciel domu/
mieszkania
landlord/landlady wlaSciciel/kadomu
mortgage hipoteka, kredythipoteczny
non-payment of the mortgagebrak splaty kredytu
pay the rent placie czynszreal estate/property
nieruchomoserepossess przej<le(na wlasnosc)tenancy najem, dzieriawatenant lokatorto let do wynaj~cia
(a real) home from homemiejsce, gdzie czlowiek czuje si~jakw domu
feel at home czue si~ swobodniefeel homesick t~sknie za domemkeep an open house prowadzie
otwartydomkeep house zajmowae si~
domemmake yourself at home czue si~
jak u siebie w domumove house przeprowadzae si~set up home zaloiye dom/
rodzin~There is no place like home!
Nie ma jak w domu!
clean up (the mess) posprz~tae(balagan)
do up a flat odnowie mieszkaniedrop in (on sb) zajrzee (do
kogos) -Ioo:.bcl
let out (a flat) wynaj'le (komus)(mieszkanie)
move in/out wprowadzie/wyprowadzie si~ '0C I c< Ie" c,
put in (bathroom fittings) /zainstalowae (wyposaienielazienki)
switch on/off wl~czaCiwyl~czaetake out a bank loan zaci~gn~e
kredyt w banku 100," - 1")",7(/,:<,,,
throw out (rubbish) wyrzucae '(smieci)
1If" doc!vo,J(c,
'/'!e' - 6Y::f(J oc('--Ir r
{,ti:J!f,?Cc( ~ ../)Cl':- / //~/ 1[('
r luJCI
I/Iy ;, ,)11/-;, lr'd-~J1,,7/"/
'c' })( AI? I'/ ( ,
pl(.in1e~ - )7fjdICru(.'{,
boarding school szkolaz internatem
independent school szkolaniepubliczna
middle school (BrE)/junior highschool (ArnE) gimnazjum
nursery school/kindergartenprzedszkole
primary school szkolapodstawowa
secondary school/high school(ArnE) szkola srednia
state school (BrE)/public school(ArnE) szkola panstwowa
vocational school szkolazawodowa
compulsory obowi,!zkowydeputy head (BrE)/assistant
principal (ArnE) zast~pcadyrektora
enrol on a course zapisae si~ nakurs
extra-curricular activities zaj~ciadodatkowe/ pozalekcyj ne
follow the curriculum realizowaeprogram nauczania
form teacher wychowawcahead teacher/principal (ArnE)/
headmaster /headm istressdyrektor /dyrektorka
optional nieobowi,!zkowypay school fees placie czesneschool year rok szkolnystate education edukacja
panstwowasyllabus/curriculum program
nauczaniaterm semestr
backpack plecakcompasses cyrkielfile teczka,segregatorfolder teczkafountain pen pioro wiecznehigh lighter zakreslaczhole punch dziurkacznotepad notatnikpaperclip spinacz (do papieru)pencil sharpener temperowkarubber gumkaruler linijkaset square ekierkastapler zszywaczwhiteboard tablica (biala)whiteboard marker pisak do
tablicy
analyse (the graph) analizowae(wykres)
Economics ekonomiaEnglish Literature j~zyk angielski/
literatura angielskaread the source texts czytae
teksty zrodloweScience przedmioty Scisle/
przyrodn iczesolve equations rozwi,!zywae
zadania
write (an essay) napisae(wypracowanie)
write up (the experiment)robie notatki, zapiskidotycz'!ce doswiadczenia(np. chemicznego)
A-levels (BrE) odpowiednikmatury
announce exam results oglosiewyniki egzaminu
assessment ocena,ocenianiecertificate certyfi kat, swiadectwoentrance exam egzamin wst~pnyexam paper arkusz
egzaminacyjnyexam results wyniki egzaminuexternal/internal exam egzamin
zewn~trzny /wewn~trznyflunk an exam oblae egzaminGCSEs egzamin zdawany dwa
lata przed A-levelsgrade stopien,ocenagrade point average srednia
ocenmark (no) ocena, stopien
wyrazony w punktachmark (vo) sprawdzae,oceniaemock exam egzamin probnypass with flying colours zdae
(egzamin) ze swietnymwynikiem
pass/fail a test/an exam zdaetest/nie zdae testu/egzaminu
past papers arkuszeegzaminacyjne z poprzednich lat
resit/retake an exam zdawaeegzamin ponownie
(school) report swiadeetwoszkolne
school-leaving exam egzamin nakoniec nauki szkolnej
score/get 100 points otrzymaesto punktow
set an exam przygotowaeegzamin
sit/take an exam podejse doegzaminu
take a test pisae sprawdziantake the register/attendance
sprawdzae obecnose
academic pracownik naukowyacademic journal czasopismo
naukoweacademic results wyniki w nauceacademic standards poziom
nauczaniaacademic year rok akademickiapply to a university ubiegae si~
o przyj~cie na uniwersytetattend lectures ucz~szczae na
wykladyBA (Bachelor of Arts), BSc
(Bachelor of Science) licencjatcampus kampus uniwersyteckidean dziekandegree stopien naukowydissertation rozprawa naukowadorm akademikget a scholarship/grant dostae
stypendiumgraduate (n.) absolwent
graduate (vo) ukonczye studialecturer wykladowcaMA (Master of Arts), MSc
(Master of Science) tytulmagistra
MA/BA/PHD thesis pracamagisterska/ Iicencjacka/doktorska
PhD tytul doktorapostgraduate course studia
magisterskie (po licencjacie)lub podyplomowe
research paper praca(publikacja) naukowa
sabbatical (leave) urlopnaukowy
seminar seminarium naukoweterm paper praca semestralnatuition/university fees czesnetutorial seminariumundergraduate student
pierwszych trzech lat (przeduzyskaniem licencjatu)
workshop warsztaty /zaj~ciapraktyczne
FACULTIESEconomics ekonomiaPsychology psychologiaSocial Sciences nauki spoleczneSociology socjologiaLinguistics j~zykoznawstwoLaw prawoHumanities nauki
humanistyczneScience nauki scisle i przyrodnicze
abilities/skills umiej~tnosci,zdolnosci
ADHD (Attention-DeficitHyperactivity Disorder)nadpobudliwose psychoruchowa
average przeci~tnybe off school nie chodzie do
szkoly (np. z powodu choroby)build sb's confidence rozwijae
pewnose siebie (u kogos)challenge the established rules
kwestionowae ustalone regulycheat sci,!gaecrib sci,!gado well/badly at school/in exams
radzie sobie/nie radzie sobiew szkole/podczas egzaminow
dyslexia dysleksjadyslexic dyslektyczny, dyslektykeducational psychologist
psycholog szkolnyexpel sb (from school) wydalie
kogos (ze szkoly)expulsion (from a university)
wydalenie (z uniwersytetu)fail to achieve sth nie zdolae
czegos osi'!gn'!efailure porazka, niepowodzeniehave a hard time miee problemy,
trudnoscihopeless at (Maths)
beznadziejny z (matematyki)illegible nieczytelnyilliterate niepismiennyindividual approach
indywidualne podejScielearning difficulties trudnoSci
z uczeniem si~
literacy umiej~tnose czi pisania
overcome problems poproblemy
poorly educated society ~wyksztakone spolecze' ~ _
remedial classes zaj~ciawyrownawcze
skip lessons/c1asses/schchodzie na wagary
special educational nespecjalne potrzeby ed
think through problemsprzemyslee problemy
weaker areas slabe pun
all-round developmentogolny
bookworm mol ksi,!zkbrainstorm przeprO\ c.=
burz~ mozgow, dyskuti =-creativity kreatywnoscdevelop artistically rozw-
zdolnoSci artystycznedistinguished wybitny.
znakomityexcel at bye w czyms c.=cgifted utalentowanygive feedback (on hora
omawiae (prac~ dom _homeschooling nauCZ2:T=
wdomuknow sth inside out z
wylotknow-it-all m,!dralamake progress robiC ~memorise uczye si~ na 'outstanding grades zna
ocenypay attention (to sb) u \-
sluchae uwaznie (kogosrun experiments przep
eksperymentyset targets wyznaczae C52
swot kujonteacher's pet pupilek nau=teamwork praca zespolO\ c.
be off school bye nieobew szkole
brush up (on sth) odswiei1_(wiedz~ z danego przedm" -
catch up on (school work)nadrobie (material z zaj~eJ
catch up with (the rest ofclass) dogonie (reszt~ kl
crib off (from sb) Sci,!gae,spisywae (od kogos)
drop out of school rzucie s:z:.....,fall behind with miee zale =:get round to work zabrac s"~-·
pracyhand in (homework/an essa
oddae (prac~ domow,!/wypracowan ie/ rozprawk~)
jot/note down zapisae,zanotowae
Keep up the good work! Obydalej! Tak trzymad
turn up late sp6Znie si~
accountant ksi~gowyadministrative staff pracownicy
administracyjnibank cashier kasjer w bankubarrister adwokatbeautician/beauty therapist
kosmetyczkacivil servant urz~dnik panstwowyconstruction worker robotnik
budowlanycounsellor psychologcustomer service advisor
pracownik dzialu obslugi klientadustman/refuse collector
smieciarzfashion designer projektant
modyfitness coach/instructor
instruktor/trener fitnesugames designer projektant gier
komputerowychgraphic designer grafikinsurance agent agent
ubezpieczeniowyinterior designer projektant
wn~trzinterpreter tlumacz (ustny)museum curator kurator
muzeumplumber hydraulikpriest ksi'ldzsales rep/representative
przedstawiciel handlowysoftware designer projektant
oprogramowaniastockbroker makler gieldowytechnician technikundertaker przedsi~biorca
pogrzebowyweb/website designer projektant
stron internetowych
Accounts dzial ksi~gowoSciCustomer Service dzial obslugi
klientaMarketing dzial marketinguPersonnel/Human Resources
dzial kadrPublic Relations dzial zajmuj'lcy
si~ kreowaniem wizerunku firmyResearch & Development dzial
badan i rozwojuSales dzial sprzedaiy
after-sales service obslugaposprzedaina
deal with complaints fromcustomers zajmowae si~skargami klientow
design new productsprojektowae nowe produkty
hire/dismiss employeeszatrudniae/zwalniae pracownikow
keep the books zajmowae si~ksi~gowosci'l
maintain positive relations withthe press utrzymywae dobrerelacje z pras'l
make investments inwestowaeorganise the sale organizowae
sprzedai
plan advertising campaignsplanowae kampanie reklamowe
prepare contractsprzygotowywae umowy
process orders realizowaezamowienia
sign a contract podpisywaeumow~
annual bonus premia rocznabe on the dole bye na zasilkuchild benefit zasilek na dzieckocommission prowizjacut costs ci'le kosztyearn a good salary dobrze
zarabiaeget a pay rise dostae podwyik~good pay dobra pensjaholiday pay wynagrodzenie za
czas urlopuinterest odsetki,oprocentowaniepension emerytura, rentaproductivity bonus dodatek za
wydajn'l prac~savings oszcz~dnoscishares udzialy, akcjesick pay wynagrodzenie za czas
cherobysource of income irodlo
dochodu(starting) salary pensja
(pocz'ltkowa)tip napiwekunemployment benefit/dole
money zasilek dlabezrobotnych
wage placa, stawka (godzinowa,tygodniowa)
badly-paid lie platnablue-collar fizycznabureaucratic biurokratycznacaring zwi'lzana z opiek'lchallenging wymagaj'lca,
stanowi'lca wyzwaniecreative tworczadead-end bez perspektywdemanding wymagaj'lcafulfilling satysfakcjonuj'lcafull-time na pelny etathigh-powered odpowiedzialna,
wainaindustrial/ manufacturing
zwi'lzana z produkcj'lprzemyslow'l
lucrative lukratywna, dobrzeplatna
manual fizycznamenial niewymagaj'lca
kwalifikacjioffice biurowapart-time na niepelny etatpermanent stalarepetitive monotonna,
powtarzaj'lca si~responsible odpowiedzialnarewarding satysfakcjon uj'lcatemporary tymczasowawell-paid dobrze platnawhite-collar umyslowa/
urz~dnicza
attention to detail umlej~tnoscdbania 0 szczegoly
committed zaangaiowany,oddany
communication skills zdolnoscikomunikacyjne
experience in a related fielddoswiadczenie w pokrewnejdziedzinie, braniy
goal-oriented zorientowany nacele
highly motivated maj'lcy siln'lmotywacj~
highly skilled wysokowykwalifikowany
(in)competent (nie)kompetentny(in)efficient (nie)wydajnymeet deadlines dotrzymywae
terminowwell-trained dobrze wyszkolonywork under pressure pracowae
pod presj'l
agriculture-based economygospodarka oparta na rolnictwie
be in charge nadzorowae, byeszefem
be made redundant zostaezwolnionym
be out of work bye bezrobotnymbe promoted awansowae, dostae
awanscareer in kariera wcareer prospects perspektywa
karierycarry out duties wykonywae
obowi'lzkichoice of career wybor zawoduclimb the career ladder wspinae
si~ po szczeblach karierycope with radzie sobie z czymscrew zaloga, obsada, ekipa,
zespolemployee pracownikemployer pracodawcaemployment agency agencja
posrednictwa pracygo away on business wyjechae
w sprawach zawodowychgo bankrupt/out of
business zbankrutowae(go on) leave (pojse) na
zwolnienie lub urlophand in your resignation zloiye
rezygnacj~increase efficiency podniesc
wydajnoseinformation economy
gospodarka oparta na informacjilabour market rynek pracylay sb off zwolnie kogos z pracylearn on the job uczye si~
zawodu w praktycelifelong learning uczenie si~
przez cale iyciemake a living doing sth/do sth
for a living zarabiae na iycie(robi'lc cos)
market research badania rynkunine-to-five job praca (zazwyczaj
biurowa) 0 stalych godzinach
on equal terms na takich samychwarunkach
position posadaquit/resign zwolnie si~/
zrezygnowae z pracyrequirements wymaganiaretirement emeryturaretrain przekwalifikowae si~rise in unemployment wzrost
bezrobociarun a service/business prowadzie
uslugi/biznessack sb/give sb the sack/fire sb
(informal) zwolnie kogossales figures wyniki sprzedaiyset up a company zaloiye firm~strike a deal ubie interessuperior position wyisze
stanowiskosupervise work nadzorowae prac~supervisor nadzorca, kierowniktake a day off brae wolny dzientake on (employees) prowadzie
nabor (pracownikow)take over from sb przejmowae
od kogos (np. obowi'lzki)the job/work involves ... z praq
wi'lie si~...the unemployed bezrobotnitricks of the trade sekrety
zawodoweunemployment bezrobocievacancy wolna posada, wakat
be self-employed byesamozatrudnionym
be your own boss bye swoimwlasnym szefem
do odd jobs pracowae dorywczo/wykonywae drobne prace
favourable working conditionskorzystne warunki pracy
flexibility elastycznoseflexible working hours (f1exi-time)
elastyczne godziny pracyfringe benefits/perks dodatkowe
swiadczenia ze stronypracodawcy
go on strike strajkowaejob satisfaction zadowolenie
z pracyjob security pewnose stalego
zatrudnieniamaternity/paternity leave urlop
macierzynski /ojcowskioverwork przepracowywae si~prospects of promotion
perspektywy awansurun your own business
prowadzie swoj wlasny intereswork from home pracowae
zdalnie (z domu)work in a team/on your own
pracowae w zespole/samemuwork shifts pracowae na zmianywork to deadlines pracowae,
dotrzymuj'lc terminowwork/do overtime pracowae
w nadgodzinachtrial period okres pr6bny
black sheep of the family czamaowca w rodzinie
(distant) relative (daleki) krewnygodfather ojciec chrzestnygodmother matka chrzestnagreat-aunt stryjeczna/cioteczna
babkagreat-uncle stryjeczny /cioteczny
dziadekhalf-brother brat przyrodnihalf-sister siostra przyrodniahusband-to-be przyszly m<jzin-laws teSciowie, krewni zony/
m~zanephew bratanek/siostrzeniecnext of kin najblizszy krewnyniece bratanica/siostrzenicaoffspring potomstwoonly child jedynaksiblings rodzenstwospoilt child rozpieszczone dzieckospouse malzonek/malzonkastepbrother przybrany bratstepfather ojczymstepmother macachastepsister przybrana siostrawife-to-be przyszla zona
adolescent nastolatek/kaadolescence wiek dojrzewaniaadoptive parents rodzice
adopcyjnibiological parents rodzice
biologicznibroken home rozbity domchildren's home dom dzieckacohabiting couple para zyj,!ca
w konkubinaciecompel children (to do sth)
zmuszae dzieci (do zrobieniaczegos)
extended family rodzinawielopokoleniowa
family man rodzinny czlowiekfamily-friendly employers
pracodawcy przyjazni rodziniefoster parents przybrani rodzicefrenetic pace of life szalone
tempo zyciahousehold chores obowi<jzki/
zaj~cia domowejuggle work and home life
godzie prac~ z zyciem domowymleave the children to their own
devices zostawie dzieci samymsobie
loving/dysfunctional familykochaj,!ca/ dysfun kcyj na. rodzi na
nuclear family bliska rodzina(rodzice i dzieci)
police children's behaviournadzorowae zachowanie dzieci
raise/bring up a childwychowywae dziecko
rebel buntowae si~same-sex couple para tej samej
plcisingle parent samotny rodzicupbringing wychowanie
a strain on the family budgetobci,!zenie rodzinnego budzetu
alimony alimenty dla zony/m~zabreadwinner zywiciel rodzinychild maintenance alimenty na
dzieckolife insurance ubezpieczenie na
zyciepocket money kieszonkoweprovide for one's family
utrzymywac rodzin~self-reliant samowystarczalny,
niezaleznysupport one's family pomagae
rodzinie nnansowowill testament
WEDDING
best man druzbabouquet (of flowers) bukiet
(kwiatow)bride panna mlodabridesmaid druhnachurch wedding slub kOScielnycivil wedding slub cywilnyfiance narzeczonyfiancee narzeczonago on honeymoon jechae
w podr6i: poslubn<jgroom pan mlodyhoneymoon miesi,!c miodowynewlyweds nowozencypropose (to sb) oswiadczye si~
(komus)registrar urz~dnik urz~du stanu
cywilnegoregistry office urz<jd stanu
cywilnegoveil welonwedding ceremony ceremonia
zaslubinwedding reception weselewedding ring/band obr<jczka
slubnawhite wedding tradycyjny slub
BIRTH
baptism ch rzestcot l6i:eczko dzieci~ceexpectant mother kobieta w ci<jzymaternity clothes ubranie
ci<jzowematernity ward oddzial
polozniczymidwife poloznanappy pieluszka
FUNERAL
bury pogrzebaecoffin trumnacremation kremacjagrave grobheadstone nagrobekhearse karawanmourn oplakiwaemourning zalobaurn urnawreath wieniec
engagement party przyj~ciezar~czynowe
First Communion PierwszaKomunia Swi~ta
hen party/night wieczorpanienski
housewarming partyparapet6wka
name day party przyj~cieimieninowe
stag night/party wieczorkawalerski
a handful of true friends garstkaprawdziwych przyjaciol
acquaintance znajomycircle of friends/acquaintances
kr<jg przyjaciol!znajomychclassmate/workmate/ room mate
kolega ze szkoly/pracy/wsp611okator
close friend bliski przyjacielcolleague kolega z pracyex-schoolmate byly kolega ze
szkolyfair-weather friend falszywy
przyjacielfriend of a friend daleki
przyjaciel, znajomyfriend of the family przyjaciel
rodzinymate/buddy/pal kumpelmutual friend wsp61ny
znajomy/asocial networking sites serwisy
spolecznosciowetravelling companion towarzysz
podr6i:y
a friend in need is a friendindeed prawdziwych przyjaciolpoznaje si~ w biedzie
a love-hate relationship burzliwyzwi<jzek
be at each other's throats skakaesobie do gardla (zaciekle si~klocie)
be fond of sb miee do kogosslabose
be on the same wavelengthnadawae na tej samej fali
be sick to death of sth/sb mieekogos dosye
behave childishly zachowywaesi~ dziecinnie
confide in sb zwierzae si~ komusdate sb chodzie z kimsdump sb rzucie kogos/zakonczye
znajomosefind it easy to make friends
latwo nawi<jzywae przyjazniego down the aisle ozenie si~/
wyjse za m<jzgood friends are hard to come by
dobrzy przyjaciele to rzadkosehate the sight of sb nie cierpiee
kogoshave a crush on sb podkochiwae
si~w kims
have a lot in Cl:i;==wspolnego
have a soft skogos slaboSc
have an affairkeep in touch .
utrzymywac = ':::;-;;E..C==know sb by si
z widzenialove at first sight milosc--
pierwszego wejrzenianot have the heart to dump=
nie miec serca kogos rzucierelate to sb znaleze z kims
wsp61ny j~zykrespect sb's privacy szanowae
czyj<js prywatnosestormy relationship burzliwy
zwi<jzektake advantage of sth skorzys=
z czegostake care of sb zajmowae si~
kims, troszczye si~ 0 kogostake part in brae udzial wtake sb for granted nie docen-
kogostake turns robie cas kolejno/fl2
zmian~/na przemian
~eat out jese poza domemput your feet up odpoczywae1
relaksowae si~stay up late pozno chodzie sp"-=take up a hobby/a sport zaj'ic
nowym hobby/zacz,!e upra''-sport
throw a party urz<jdzae imp~
ask sb out umowie si~ z kims r.=:randk~
bring up wychowywaecare for sb troszczye si~ 0 kog;:">chuck sth out wyrzucae cosfall for sb zakochae si~ w kirffifall out (with sb) pokl6cie si~
z kimsget on (with sb) dobrze si~
z kims rozumieeget rid of sb pozbye si~ kogosgrow up dorastaelook back on sth patrzee
w przeszlose, powracaewspomnieniami do czegos
look down on sb patrzee nakogos z wyzszoSci,!
look up to sb podziwiae kogosmake up with sb pogodzie si~
zkimsrely on sb polegae na kimssort out (a problem) rozwi¥,,-=
(problem)split up (with sb) rozstae si~
z kims, zakonczye znajomoscstand by sb stae przy kims,
wspierae kogostake after sb przypominae k~tell sb off ganie, udzielae
reprymendy
GENERAL
artificial flavour sztuczny aromatbest-before date data
przydatnoSci do spozyciacrockery zastawa stolowacutlery sztucce(French, Italian) cuisine kuchnia
(francuska, wloska)GM food zywnosc modyfikowana
genetyczniehave a snack przekqsic cashelping porcjaingredient skladnikon an empty stomach na pusty
zolqdekorganic food jedzenie
ekologicznepast the sell-by date po dacie
przydatnoSci do spozyciaquench your thirst ugasic
pragnienieready-made/convenience food
gotowa zywnoscside dish dodatek do dania
gl6wnegosquare meal solidny posilekvending machine automat
(z napojami, slodyczami)
FOODSTUFFS
cream smietanadecaf/decaffeinated coffee kawa
bezkofeinowaegg yolk z61tkoegg white bialkoParmesan cheese ser parmezanscrambled eggs jajecznicasparkling/still water woda
mineralna gazowana/niegazowana
sugar-free bez cukruthick sauce g~sty 50S
wholemeal/dark/stale breadrazowy/ciemny/czerstwy chleb
FRUIT & VEGETABLES
asparagus szparagiaubergine baklazanblackcurrant czarna porzeczkabroccoli brokulypear gruszkaraspberry malinared pepper czerwona paprykaspinach szpinak(stuffed) olives (nadziewane)
oliwkitangerine mandarynka
MEAT & FISH
bacon bekon, boczekcod dorszeel w~gorzherring sledzlamb jagni~cinapork wieprzowina(smoked) salmon (w~dzony) losostrout pstrqgturkey indykveal ciel~cina
ADJECTIVES TO DESCRIBE FOOD
home-made domowej robotylean/fatty (meat) chude/tluste
(mi~so)
mouth-watering smakowitypickled marynowanyraw (meat) surowe (mi~so)savoury wytrawnyspicy ostrysuperb wysmienitytasty smacznytempting kuszqcytender/tough (meat) delikatne/
twarde (mi~so)
calcium wapnocarbohydrates w~glowodanyfibre blonnikprotein bialkostarch skrobia(un)saturated fats tluszcze
(nie)nasyconevitamins witaminy
add dodawacbeat (eggs) ubijac (jajka)boil gotowac (doprowadzac do
wrzenia)bowl miskachop kroic, siekacdrain (pasta) odcedzac (makaron)fry smazycgrate zetrzecmix mieszac (r6Zne skladniki)saucepan rondelslice kroic na plasterkistir mieszac (jednq substancj~,
np.lyzkq)stir fry kr6tko smazyc na duzym
ogniu
CONTAINERS/QUANTITY
can (ArnE, BrE), tin (BrE) puszkatablespoon (tbs) Iyzka stolowatub plastikowe pudelko
z przykrywkq (np. na lody)tube tubka
GENERAL
be able to afford sth m6c sobiena cos pozwolic
brand/make markachain store sklep nalezqcy do
siecicustomer klientdeliver dostarczycGDP (Gross Domestic Product)
produkt krajowy bruttogiftwrap zapakowac na prezentgive/receive a refund daC!
otrzymac zwrot pieni~dzygood range (of products) dobry
wybar (produkt6w)go on a shopping spree oddac si~
szalenstwu zakup6wgo window shopping oglqdac
wystawy sklepowehard-earned money ci~zko
zarobione pieniqdzein stock dost~pny, w sprzedazymail order sprzedaz wysylkowa
mass-produced produkowanyseryjnie
out-of-date przeterminowanyout of stock niedost~pnyproof of purchase dow6d zakupureceipt paragonreplacement produkt, na
kt6ry wymieniono wadliwyegzemplarz
shop till you drop robic zakupydo upadlego
shopaholic osoba uzalezniona odrobienia zakupaw
shoplifting kradziez sklepowaspare (batteries) zapasowe
(baterie)staff personeltradesman kupiec, dostawcatreat yourself to sth zafundowac
sobie coswarranty/guarantee gwarancjawide selection (of products)
szeroki wyb6r (produkt6w)
butcher's sklep mi~snydelicatessen/deli delikatesyDIYshop sklep z narz~dziamifishmonger's sklep rybnygreengrocer's sklep z warzywaminewsagent's kiosk z gazetamioff-licence sklep z alkoholemshopping mall centrum handlowestationer's sklep papiern iczy
barcode kod kreskowybelt tasma przy kasiecashier kasjerqueue kolejkareceipt paragontill kasa sklepowatrolley wazek na zakupy
bargain okazja, cas taniegodiscount znizkafree (of charge) za darmoget a good deal dostac dobrq
ofert~good value for money warte
swojej cenyhaggle targowac si~half price za p61ceny40% off 40% znizkion special offer w ofercie
specjalnejreasonable prices rozsqdne cenyreduced/discounted przecenionyreduced rate obnizona stawkareduction przecena,obnizkarock-bottom prices ceny
najnizsze z mozliwychsale wyprzedaztwo for the price of one dwa
(produkty) w cenie jednegowholesale/retail price cena
hurtowa/detaliczna
advance zaliczkaastronomical (prices) bardzo
wysokie cenybroke (potocznie) splukany
change money wymieniacpieniqdze
charge (sb/for sth) pobieracoplat~ (za cos)
cost a fortune kosztowac fortun~cost an arm and a leg bardzo
duzo kosztowaccut back on sth ograniczac
wydatki na casexorbitant wyg6rowane,
przesadne (ceny)give sb a quote przedstawic
wst~pny kosztorysmake a deal zrobic interesowe byc komus cas winnympay by bank transfer placic
przelewem bankowympay by credit card placic kartq
kredytowqpay in advance/up front placic
z g6rypay in cash placic got6wkqpay in full zaplacic caloscpay in instalments placic w ratachpay the balance wplacic reszt~
pieni~dzypay through the nose zaplacic
wysokq cen~ za cas, co nie jesttego warte
rip-off bardzo drogi/drogo "splash out on sth wydac duzo
pieni~dzy na cosspendthrift rozrzutny
ATM (Automatic Teller Machine)/cash machine bankomat
bank account konto bankowedeposit money in your account
wplacac pieniqdze na kontoexchange rate kurs wymiany
walutinterest on the loan
oprocentowanie kredytuoverdraft debetpayoff (the debt/loan) splacic
(dlug/ pozyczk~)take out a loan zaciqgnqc kredytwithdraw money (from your
account) wyplacac pieniqdze(z konta)
deny all responsibility wyprzecsi~ odpowiedzialnoSci
(dis )satisfaction (nie)zadowolen iefaulty product wadliwy produktgoods and services towary
i uslugimake a complaint/complain
about sth zlozyc reklamacj~malfunction zle funkcjonowacput your complaint in writing
zlozyc zazalenie na pismieregistered letter list polecanyremedy the problem zaradzic,
rozwiqzac problemshoddy nierzetelny, niesolidnythreaten sb with legal action
zagrozic komus podaniem dosqdu
(un)satisfactory service(nie)satyfakcjonujqca obsfuga
(un)satisfied customer(nie)zadowolony klient