LOVORAĆ-THE PAISLEY DEZEN

• Paisley je uzorak u obliku kapljice biljni motiv persijskog i indijskog porekla, slican polovini Jin Jang simbola. U obrascu se ponekad nazivaju „persijski kiseli krastavci“ po američkim tradicionalistima ili još „Uelsh kruške“ u Velsu kao i mnogim drugim imenima.

• Nalik velikim zarezima ili iskrivljenoj suzi, kod persijanaca i indijaca i bubreg je nalik Paisley tj. Lovoracu, medjutim njegovo ime zapravo potiče od imena grada Paisley u centralnoj Škotskoj.

• Neki naučnici dizajna smatraju da su različiti oblici boteh-a ili Paisley-a, konvergencija stilizacije bilja i čempres stabla,koje se u nekim kulturama smatra simbolom života i večnosti. Kao cvetni motiv pojavio se prvi put za vreme Safavid Dinastije u Persiji i zvao se buta a od 1501 do 1736, bio je jedan od glavnih tekstilnih uzoraka u Iranu takođe tokom Kajar Dinastije. U tim periodima, uzorak je korišćen kao ukras kraljevskih, kruna, haljina i tekstila koji koristi opšta populacija.

• Uzorak je još uvek popularan u Iranu i Južnim i Srednje azijskim zemljama. Uglavnom je vezen zlatnim ili srebrnim nitima na svili ili drugim visoko kvalitetnim tkaninama za poklone, venčanja i specijalne prilike.

• U Iranu i Uzbekistanu upotreba izlazi iz okvira odeće, prisutan je svuda: na slikama, nakitu, freskama, zavesama, stolnjacima, tepisima, keramici kao i u sportskom dizajnu.

• Moderne francuske reči za Paisley su boteh i Palme, zato što vlada mišljenje da su palme kao tradicionalni motiv, pored bora i čempresa, uticale na oblik Paisley elemenata.

• U Pakistanu, Paisley dizajn se naširoko nazivao carrei dizajn. Carrei u urdu znači mango seme.

Ručni pečat za štampanje tradicionalnog „paisley“ dizajna, Isfahan, Iran.Ručni pečat za štampanje tradicionalnog „paisley“ dizajna, Isfahan, Iran.

Odevni predmet od vunenog Odevni predmet od vunenog brokata, Severna Indija, brokata, Severna Indija, Kašmir/PunjabKašmir/Punjab

Beli šal sa lovorać Beli šal sa lovorać detaljima, 1840.godina detaljima, 1840.godina

• U prvoj polovini 17. veka najveći uvoznik paisley-a i drugih indijski popularnih obrazaca za Evropu je bila East India Company. Međutim zbog velike potražnje, kompanija nije bila u mogućnosti da uveze dovoljno šablona za zadovoljenje potreba. Ovaj motiv je bio popularan u skoro svim Evropsko Baltičkim državama između 1700 i 1800. Uvoznik je mislio da će se koristiti kao zaštitni oblik za odbijanje zlih demona. Međutim, u modernoj kulturi, mladi ovih zemalja su ga koristili kao simbol pobune.

• Lokalni proizvođači u Armeniji i Marseilleu su najpre krenuli sa masovnom proizvodnjom dezena, putem ranog procesa štampanja na tekstilu 1640 godine. Zatim oko 1670-e, „paisley“ dizajn počinje da se širi Engleskom i Holandijom. Evropski proizvođači tekstila nisu mogli da izađu na kraj sa konkurencijom, te je proizvodnja i uvoz štampanog paisley-a u Francuskoj bio zabranjen kraljevskim dekretom od 1686 do 1759. To je donelo još masovniju potražnju za paisley-em u Francuskoj iako je ona imala svoju sopstvenu proizvodnu tekstilnu industriju. Tako da se paisley od 1760-e vratio na velika vrata i omogućio proizvodnju sličnih izvornih dezena.

Tkani kasmir sa motivima Tkani kasmir sa motivima lovoraćalovoraća

Kada su kašmirski šalovi prvi put donešeni na zapad, postali su statusni Kada su kašmirski šalovi prvi put donešeni na zapad, postali su statusni simbolsimbol

• U 19.veku proizvodnja paisley-a raste u Evropi, pogotovu u škotskom gradiću Paisley, po kome je ovaj uzorak dobio ime. Povratak vojnika iz kolonija, doneo je u Evropu kašmirske vunene šalove iz Indije a East India Company počinje da ih uvozi sve više i više. Dizajn se reprodukovao na svilu, vunu i kašmiru i prilagođen je za masovniju upotrebu.

• Od otprilike 1800-te pa do 1850-e, grad Paisley u Škotskoj je postao vodeći proizvođač kašmirskih šalova. Rađeni su najpre u dve, zatim i u pet boja a dizajn je postao poznat kao Paisley uzorak. 1860-e Paisley počinje proizvodnju šalova sa čak petnaest boja, što je samo četvrtina boja u multi-color paisley.

• Osim na razboj-tkaninama, Paisley je postao jedan od glavnih dezena za proizvodnju štampanog pamuka i vune u 19. veku tako da je od skupog tkanog motiva postao mnogo pristupačniji potrošačima po znatno nižoj ceni. To je samo uticalo da njegova popularnost poraste još više. Ključna mesta za proizvodnju štampanih paisley, lovoraća ili turskih paprika su svakako bile Britanija i Francuska.

• Od 1800-te pa do 1850-e, grad Paisley u Škotskoj je postao vodeći proizvođač Kašmirskih šalova. Rađeni su najpre u dve, zatim i u pet boja a dizajn je postao poznat kao Paisley uzorak. 1860-e Paisley počinje proizvodnju šalova sa čak petnaest boja.

• Šalovi Paisley dizajna su bili u modi gotovo 100 godina, od oko 1780 do 1870-e. Za to vreme milioni su tkani, vezeni i štampani u Persiji, Indiji, Rusiji, SAD-u i Evropi, u Francuskoj, u Parizu i Lionu, Austriji u Beču, u Engleskoj i Škotskoj u Edinburgu, Glazgovu i naravno samom Paisley-u. U Evropi su se proizvođači takmičili u tkanju ili štampanju. Za to vreme Paisley najviše razvija privredu i to za najduži period a ime postaje sinonim za mesto proizvodnje.

• Od približno 1775, Kašmirski šalovi masovno osvajaju Evropu. Donose ih putnici, istraživači, vojno osoblje a najveći uvoznik je svakako East India Company. Zabeleženo je da je oko 1797-e, cena jednog ovakvog šala iznosila £ 50 ∕ $100, što je za to vreme bila ogromna suma.

• Najraniji dizajn na Kašmirskim šalovima, sedamnaestog i osamnaestog veka je jedno cvetno postrojinje sa korenima. Ovaj projekat se postepeno razvio u uspravni buket cveća, a oko 1800-te postaje obavijen stilizovanom membranom, motiv poznat kao boteh, koji danas nazivamo Lovorać ili Paisley. Format i motiv su se menjali decenijama, od malo uvijene membrane do vrlo izdužene krivulje.

Motiv za razvoj

• Postoje mnoge teorije o lovoraću, botehu ili Paisley-u. Još u drevnom Vavilonu, ovaj oblik je smatran ispuštenom suzom i simbolom koji predstavlja rastuću i pucajuću emociju. Smatran je još idrvom života jer simbolizuje davanje i rast a postepeno je prešao i u simbol plodnosti.

Motiv lovoraća u savremenom dizajnu

• Paisley je bio naročito popularan 60-ih godina i snažno se identifikovao sa psihodeličnim stilom, Indijskom duhovnošću i kulturom, koja je i sama dovela do prvog medijskog hodočašća The Beatlesa 1968-e. Jon Lennon je imao Rolls Royce oslikan Paisley dizajnom. Takođe je i Fender napravio Pink Paisley verziju svoje čuvene Telecaster gitare, prilepivši Paisley pozadinu na telo gitare. Savremeni umetnik Prince je otvorio, rock and roll paisley istoriju kada je stvorio „Paisley Park“ za snimanje i osnovao „Paisley Park Studios“.

• Lovorać, boteh ili Paisley je danas jedan od najeksploatisanijih motiva u skoro svim granama dizajna, naročito u modnom dizajnu i industriji.

““Paisley prints form men” kolekcija 2013. Paisley prints form men” kolekcija 2013.

Lovorać u tekstilnom dizajnuLovorać u tekstilnom dizajnu

Lovorać na modnim detaljima