LUDRASIIEITI}I

SUANUR

-1

Fossa skemmtilegu myntl t6k GuUj6n Einarsson, lj6smyndari ogbistnuleikari I Svaninum, af kempunni Sveini Sigur6ssyni, semleikiD hefur 6 bassatfbu i nmr 40 5,r. Ilann h6f starf sitt medLdUrasveitinni Svonur 6.riU 1931 e0a trcpu e,ri eftir a6 hlj6m-sveitin var stofnu6. Fennan langa starfsferil mi telja einstakani rii6um islenzkra hiUrasveita, og i rauninni lrehvirlii, begar umer ab reda svo erfitt hj6ilIari sem triDu.

9701 930

3

40 ARHalldor Sigur6sson

VIDTAL VIDKARL O. RUNOLFSSONTONSKALD

Reynir Gu6nason 11

KLAUSA

Jon Sigur6sson r3

MINNINGAR

Hrei6ar 0lafsson 14

STARFANDI FELAGAR

VIDHORFID TIL LUDRASVEITAA lsmnorReynir Gu6nason 19

UM HAFNISLEIKAJ6hann Gunnarsson 23

KAPUMYNDIN:

Bragi Kr. Gu6mundsson,trompetleikari i Svaninum

tlrcrrRruor:LUDRASVEITIN SVANURAbyrg6arma6ur:

HALLDOR SIGURDSSON

SETNING OG PRENTUN:LEIFTUR H.F.

KAPAN ER PRENTUD HJAOFFSETMYNDUM

9

;I,I

I

10 ar/ARIO tsgo hefur vafaliti6 veri6 pa6 Ar, sem hva6 mest hefur vaki6 lslendinga til umhugsunar. Feirminntust htsund dra afmalis alpingis slns me6 einni peirri veglegustu og fjdlmennustu h6ti6, semlslendingar hafa efnt til, Alpingishiiti6inni d FingvOllum.

Fessi tlmam6t voktu landsmenn til umhugsunar um sdgu lands sins og pjo6ar, gull6ld hennarog si6ar 6rbi196 og vonleysi, par til t6k a6 bjarma fyrir nfrri og betri tlmum. Framti6in bar i

skauti s6r vonir og menn hof6u sinar hugsj6nir, po mismunandi h6ar. - Eitt afsprengi pessaratimam6ta var L[6rasveitin Svanur, stofnu6 16. novemeber'l 930 og eins og 2. grein f6lagslagannaKva6 um, var tilgangur f6|agsins AD EFLA OG AUKA HLJOMLEIKALIF B,IEJARINS.

Fjdrutiu 6ra saga l6lags sem pessa er margbreytileg og ekki 6 eins manns fari a6 skfra tr6.Fa6 er siungt og er sifellt a6 endurnfjast, menn koma, staldra vi6 og hverfa si6an 6 braut eftirmisjafnlega langan tima, en jafnframt stendur eftir sd har6i kjarni, sem nau6synlegur er hverjuf6lagi, eigi ba6 a6 lifa og dafna, en ekki lognast rit af eins og svo morg samt6k, sem stofna6hefur veri6 til og ekki veri6 svo ldnsdm a6 66last pann neista, sem aldrei vir6ist slokkna hva6 semd dynur. L06rasveitin Svanur hefur vissulega veri6 svo ldnssom. Hun hefur nrl star{a6 i heila fj6ratugi dra, 6n pess a6 syina ellimorkin beinlinis utan 6 s6r. Htn hefur veri6 svo ldns6m a6 hafa ati6innan sinna ra6a menn, sem hafa vilja6 f6rna fmsu fyrir miilsta6 f6lagsins og unni6 6trau6ir, pegar

allt hefur virzt vera a6 sigla i strand. Fessir s6mu menn hafa lika fengi6 erfi6i sitt endurgoldi6 oggla6st pegar betur gengur. Fetta er ekkert einsdemi, petta sama gerist einmitt hjA peim f6l6gum,sem hafa o6last ,,neistann".

En hver er svo 6rangurinn eftir petta fjdrutiu dra starf? Hann vir6ist flj6tt d liti6 ekki vera fkjamikill. SOmu vandamdlin vir6ast bera d g6ma aftur og aftur, pa6 vir6ist vera farzt misjafnlegamiki6 i fang hverju sinni. Eitt er p6 vist, a6 i fjdrutiu 5r hefur lu6rasveitin glatt Reykvikinga medleik sinum vi6 fms hSti6leg takifari og 6 fdgrum sumard6gum. Hrln hefur oftar en einu sinnihleypt heimdragann og fer6ast um landi6, sem hefur vonandi or6i6 til pess a6 lta undir og 6rvat6nlistarlff vi6komandi sta6a. - Einnig er vert a6 minnast allra peirra, sem staldra6 hafa vi6 semfelagar i lri6rasveitinni og starfa6 um lengri e6a skemmri tima og pd anna6 hvort fengi6 undir-st66ulard6m sinn til frekara t6nlistarndms e6a hatt reynslunni rlkari.

Hin si6ari 5r hefur pa6 or6i6 hi6rasveitinni mikill styrkur, hve margir hafa ilenzt sem virkir f6-lagar. Fetta hefur gefi6 f6laginu meiri mOguleika a6 fara it kviarnar, p6 svo a6 algjdrum dhuga-mannaf6lagsskap sem pessum s6 alltaf vissir annmarkar settir. Meiri umsvifum lylgja jafnan meiripening0tldt og md segja a6 peningamiilin s6u at16 fyrstu mdl ii dagskrii og pd spurningin, hvernigbezt s6 a6 afla peirra. Fa6 vir6ist aftur d m6ti liti6 vandamdl a6 verja peim, pvi a6 gjaldalidirnireru margir, md par t. d. a6eins nefna helztu li6ina, svo sem hrisaleigu, vi6hald og endurnfjun 6hlj66ferum og einkennisbriningum, n6tnakaup og svona matti lengi telja.

Erill dagsins i dag ver6ur gleymdur eftir 6nnur fjdrutiu 6r og pd ver6a nf og vonandi starrivekefni til pess a6 keppa a6. Sumum md pykja petta hapin sp6 um langlifi hi6rasveitarinnar, envi6 sem st6ndum a6 henni i dag erum pess fullvissir, a6 hfn mun reynast sdnn.

11

REYIIIR OUOl.lASOl|:

IfIDTAL t|ID

KARL li.RUI\lliTSSOt.|,,

TOhlSl(ALD

Karl O. Run6lfsson er liingu kunnur fyrirt6nverk sin, sem hafa veri6 sungin og leikin um6raradir. Hann stj6rnadi Lridrasveitinni Svanuri 2L 6r og er nfi hei6ursf6lagi hennar. i tilefniaf afmali sveitarinnar 6 pessu 5ri hittum vidKarl og rreddum vid hann um addragandanna6 ferli hans sem t6nlistarmanns og stj6rnandaIti6rasveitarinnar.

- Fad er bezt a6 byrja 6 byrjuninni, segirKarl. - Eg byrjadi ad bl6sa, pegar 69 var 186ra gamall, i drengjahiSrasveit, sem var h6r ibrenum 6 vegum g66templara. Hrin h6t einmitt,,Svanur". Vi6 afdum i Glitt6 og 6g var me6 ium pad bil tvii 6r.

- Um pad leyti f6r 6huginn hj6 templurun-um ad minnka og okkur var sm6m saman boladrit irr hfisnedinu, og hidrasveitin l6gd ni6ur. Vi6sem vildum halda sveitinni gangandi, stofnu6-um p6 hiSrasveit upp rir pvi og keyptum settidaf templurum. Fessa sveit kiilludum vi6 ,,Gigju",6 m6ti annarri sveit, sem einnig var fh starf-andi og h6t ,,Harpa". Far var formadur BjiirnJ6nsson, sem nri er n;il6tinn. ,,Gigja" starfadisvo til 1922, er Lridrasveit Reykjavikur varstofnud upp rir peim b56um. A pessum tima vareinnig starfandi hidrasveit K.F.U.M.

- Vi6 afdum lengst af i pingsalnum vi6Sk6laviirdustig og unnum fyrir hlj6dfarasett-inu med pvi ad spila 6 Austurvelli og safnaf6lki par saman og ganga si6an upp 6 ipr6tta-v6ll. Med pessu m6ti g6tum vi6 borgad settid6 6ri, en Sigurj6n 6 Atafossi haf6i skrifad upp6 vixilinn fyrir okkur.

- Tvii megin mil voru 6 dagskr6 hj6 pess-um tveim hidrasveitum. ,,Gigjan" vildi f6 kenn-ara, en ,,Harpa" vildi byggja hlj6msk6la. Fettaf6r pannig, ad sveitirnir sameinudust i Lri6ra-

sveit Reykjavikur og komu b66um milunumfram. Hlj6msk6linn kostadi 28.000 kr6nur ogunnum vi6 fyrir pvi med ;imsu m6ti.

- Eg f6r til isafjardar 1923 og pa6an tilAkureyrar. Far var 69 i fimm 6r og stj6rna6ilfdrasveit, sem h6t ,,Hekla" og vard si6arLridrasveit Akureyrar. Fegar 69 kom fri Akur-eyri, f6r 69 i n6m til Mixa og Urbancic. Hjipeim lrerdi 69 i fimm 6r.

- Svo var pad eitt kviild, ad 69 var 6 rdltium breinn. Fi koma til min nokkrir menn, peirra6 medal Agrist Olafsson, br66ir Hreidars, semvar lengi formadur Svansins og er nt hei6urs-f6lagi. treir spyrja mig, hvort 6g vaeri tilleidan-legur til ad kenna og stj6rna hidrasveitinni. Egvar p6. atvinnulaus og setti fram kaupkrijfu,sem peir sdgdust ekki geta r56i6 vi6. Eg bentipeim p6 6 ad sakja um styrk til borgarsj6Ss.Feir voru hSlffeimnir vi6 ad fara til borgar-stj6ra, sem p6 var Bjarni Benediktsson, svo ad69 f.6r sjilfur til hans, og sagdist vera atvinnu-laus en hefdi g65a mtsikmenntun. H6r varistarfandi hidrasveit, sem vanta6i kennara ogstj6rnanda, hvort hrin geti ekki fengid styrkfri brenum til pess ad r66a mig tit sin. Bjarniheitinn t6k m6r vel og pessu lyktadi med pvi,ad sveitin f6kk 3000 kr. 6, iri i styrk. Eg varsvo me6 Svaninum fri 1939-1960, ad undan-teknum tveim irum, sem 69 stj6rnadi Lri6ra-sveit Reykjavikur, og einu sumri 6 Akureyri.

- Dad eru einkum prjri atri6i, sem 6g mans6rstaklega eftir i sambandi vi6 pessi 6r minme6 Svaninum. i fyrsta lagi spiladi sveitin mjiig6hreint, pegar 69 t6k vi6 henni, og pad t6kstm6r ad laga ad mestu 6 tveim 6rum. I ii6ru lagier Svanurinn eitthvert bezt skipulagda f6lag,sem 69 hef kynnzt. trS burfti aldrei ad hafa

12

.:

;l

723.

i

1

,\i

tr{

IH

Ahyggjur af n6tum eda hij66farum, eda nokkruii6ru skipulagi i sambandi vi6 refingar e6a spila-

mennskur. Stj6rnin og starfsmenn hennar siuum allt. i priOla lagi p6tti m6r 6stundvisin alitof mikil. ,lBfingar Sttu ad byrja klukkan h6lfniu, en pad var oft ekki hregt ad byrja fyrr en

niu eda rrimlega Pad.

- Vi6 spiludum geysimikid 5 hverju sumri,

ba6i i Reykjavik og rit um land. Fad mi segja

ad vid hiifum spilad um hverja helgi i jrili og

6grist, og 69 vil segja, ad Svanurinn hafi 6tt sinn

hatt i, ad pad voru stofnadar ltidrasveitir 6 yms-

um st65um 6 landinu uPP irr Pessu.

- M6r p6tti mjdg gaman a5 vinna med str6k-unum. Feir voru spenntir fyrir ferSaliigunum,

og vi6 spiludum alls konar l6tt liig og 6g skrifadimiki6 af dansliigum fyrir sveitina og petta vard

skemmtilegt med Pvi.

- Eftir 1950 f6r Svaninum ad hnigna. Menn

komu og f6ru, og pad hafdi slam 6hrif 6 f61agi6'

Til dremis refdi 69 tvisvar upp tvo ten6rleikaraog einn 6 althorn heilan vetur, en eftir sumarid

hurfu peir og s6ust ekki meir. Nrina er Svanur-

inn aftur i bt6ma og 6g 6ska honum alls hins

bezta i framtidinni.

Eftirraldir aUilar hafa sfYrlf

fifiUrasveilina rrSvantrr".

Smith og Norland, Sudurlandsbraut 4'

Valur Pilsson, Snorrabraut 44.

Luktin h.f., Snorrabraut 44.

Kaupf6lag Reykjavikur og n6grennis'Vdruhappdrretti S.I.B.S.H6rgreidslustof an S6IeY'

Vi6sj5, kvikmYndager6.V6lsmidjan Keilir h.f.Saxi h.f., Gelgjutanga 7, vid Ellidairvog'Verzlunin Skrilaskeid, Sktrlagtitu 54'

Fiskverzl. Haftida Baldvinssonar, Hverfisg'

Kjiithdliin, SkiPholti 70.

VeizlustiiS K6pavogs, K6pavogsbraut 105'

BifreidastiiS ReYkjavikur.Frimerkjahrisi6.

J6hann Marel J6nasson.Kristinn GuSnason h.f., Klapparstig 25-27.Prj6nastofan I6unn, Skerjabraut 1, Seltjarnarn'B6kabri6 M6ls og Menningar.Dagbladid trj66vi1jinn.Efnalaugin Hradhreinsun, $i6avogi ?.

T6kkneska bif rei6aumbodi6.Tizkuskemman.P. Eyfeld, Laugavegi 65.

Hje TOMMA, Laugavegi 62-

Axel Srilvason.Verzlunin Vidir, StarmYri 2.

Steypustiid B. M. Va116.

Breidholtskjd,r Arnarbakka 4-6.Verzlunin Lundur, Sundlaugaveg 12.

Modelskartgripir, Sigmar og Pilmi.Sangurfataverzlunin Veri6.Fordumbodid Sveinn Egilsson.Byggingavijruverzlun K6Pavogs.Efnagerdin Valur.Pennavidgerdin.B6kaverzlun Snebjarnar, Hafnarstrreti 4 og 9'

Klredning h.f., Laugavegi 164.

Nesco h.f., Laugavegi 164.

Verzlun O. Ellingsen h.f.Almennab6kaf 6lagi6.Hlj6dfarahris ReYkjavikur.Olgerdin EgiII Skallagrimsson.Muggur, Amtmannsstig 2.

Gluggar h.f., Hafnarstrreti 1.

Lj6svirkni h.f.Skikkja, Bolhorti 6.

Hekla h.f.Sendibilastddin h.f.Penninn, pappirs- og ritfangaverzlun.SamvinnutrYggingar.Johan Riinning.

Verzlunin

13

l(TAllSA

tFTIR: J0ll SIGtlR0SS0l{

S6rhver ltidrasveitarstj6rnandi hlftur ad viljaleikgetu og leikhafni sinnar hi6rasveitar sem

mesta. Fess vegna er honum nau6syn ad vega

og meta pa6, sem m6li skiptir til pess a6 svo

megi verda. Eftirfarandi lexia er form6li n6tna-heftis eftir Edwin Franko Goldman, og hef 69

teki6 m6r bessaleyfi a5 birta hana h6r, Iauslegapfdda, par ed m6r finnst hrin eiga erindi tilalvarlega hugsandi lirdrasveitarmanna:

,,Almennur 6hugi 6 hiSrasveitum og siaukinstarfsemi peirra, hefur hin sidari 5r ordi6 tilpess, a6 par eru nir taldar naudsynlegar menn-

ingarlifi pj66f6lagsins. Fad sem fremur vantarnf, eru lirdrasveitir, sem leika betur. Tit pess

ad svo megi verda, barf aukna frredslu.

Fad er eftirtektarvert, ad skortur i t6ngre6-

um, illa stillt hlj66fari og riing frasering ersameiginlegur igalli margra lirdrasveita. ,,i upp-

hafi skal endirinn skoda", segir miltekiS. Einsog s6rhver bygging parfnast traustrar undir-stii6u, svo og parf s6rhver lfdrasveit og hvereinstakur hlj6dfaraleikari sina undirstdSu. Ad

henni verdur ad vinna daglega. Fad er ekki n6g

a6 leika 6 samafingu einu sinni i viku og 16ta

si6an hlj66freri6 liggja 6hreyft 6 milli afinga.Fad virdist vera algeng mistdk hj6 miirgum

hidrasveitum, a6 leika t6nverk, sem eru langtfyrir ofan getu og skilning hlj6dfaraleikaranna,og er slikt verkefnaval mi6ur vel til pess fallidad auka proska peirra og smekk. Fad er mun

betra ad leika litid og einfalt lag vel, heldur en

veigamikid og erfitt t6nverk illa. Hlustandinnkann ad veita pvi litla athygli, hvort lag eda

t6nverk, sem leikid er, er erfitt eda au6leiki6,

en hann tekur visulega eftir pvi, hvort vel eda

illa, hreint e6a 6hreint er leiki6.

Leggja ber rika ilherzlu 6 ad n6 fallegum, blre-

brigdarikum t6ni, p6tt pa6 virdist i flj6tu bragdi

einfalt og audgert, mi6ad vi6 pa6 ad ddlast

nokkra leikni, p6 er pa6 raunverulega erfidast.Veitid peim mesta athygli, sem bezt leikur liti6,einfalt Iag."

14

rRuoAR 6rnrssor; Fegar formadur Lridrasveitarinnar Svanur,Halld6r H. Sigurdsson, f6r pess 6 leit vi6 mig,ad 69 skrifadi eitthvad um fyrstu 6r lirdrasveit-arinnar og be s6rstaklega stdrf min innan henn-ar, vard m6r um og 6. Samt sem 66ur gat 69nfi ekki skorast undan pessu nri, fremur envenjulega, ekki hvad sizt, par sem lirdrasveitinhefur synt m6r margvislegan s6ma og medalannars kj6ri6 mig sinn pridja heidursf6laga.Hitt er svo annad mil, hvernig m6r tekst adverda vi6 b6n pessari, en pad ver6ur ad r66astrir pvi sem komi6 er, og bi6 6g menn a6 takaviljann fyrir verki6. Fetta verda adeins nokkrirsundurlausir hidrasveitarpankar fr6: bernskuminni.

Eg man pad eins og pad hefdi sked i g*r,hversu mikils m6r fannst koma til LridrasveitarReykjavikur, pegar 6g var litill drengur, er hirnl6k 6 Austurvelli, en ekki hvarfladi pad samtad m6r i p6 daga, ad 69 atti eftir ad verda starf-andi hidrasveitarmadur um prji tugi 6ra, oga si6an hafa meiri og minni afskipti af milefn-um lfdrasveita.

Einn eftirminnilegasti t6nlistarvidburdur fr6pessum 6rum, er pegar J6n heitinn Leifs kom

lt{I].l].lI].lOAR

Lridrasveitin Svanur 1935.

15

hingad 1926 med Hamburger PhilharmonischesOrchester 2, og gleymi 6g aldrei, pegar Lridra-sveit Reykjavikur l6k pj66s6ng trj66verja ogp!,zka hlj6msveitin l6k O, Gud vors lands.

Tveir bredur minir voru siinghneigdir mjtjg,og s6ttu samkomur innan K.F.U.M. F6kk 69 oftad fara med peim pangad og kynntist par siingog hlj6dfaraslatti. Agrist br66ir minn h6f nim6 bisrinu hja Ott6 Brittscher og var hann me6fyrstu bisrinuleikurum h6rlendis.

Svo var pad 16. n6vember 1930, a6 Lri6ra-sveitin Svanur var stofnud af nokkrum ungummdnnum, sem fengid hiifdu undirsttidutilsiigni lirdrabtrestri. Fyrstu afingar og kennsla f6rfram h heimili minu, Grettisgdtu 61, svo segjam5, ad 69 s6 eiginlega ekki floginn rir hreidrinuenn, ef svo mretti ad ordi komast.

Fyrsta stj6rn lfdrasveitarinnar var pannigskipuS: Agrist 6laf**son sk6smi6ur, formadur;Olafur A. Forkelsson, ritari; Hersveinn For-steinsson sk6smi6ur, gjaldkeri, og J6hann Sig-urgeirsson medstj6rnandi. Fyrsti kennari ogstj6rnandi var hinn g66kunni siingkennari, Hall-grimur Forsteinsson, en hann hafdi einmittstofnad og starfad med ltdrasveitum h6r i bren-um og vi6svegar um land. Hallgrimur lSnadi edaritvegadi fyrstu hlj66farin og var strax hafizthanda me6 afingar og r66stafanir gerdar tilpess ad kaupa ny hlj6dfari frh tryzkalandi, afallra 6dyrustu gerd b5, og 5n kassa. Kom s6rp6 vel handlregni Agristar, pvi a6 hann smidadikassa utan um flest hlj6Sfarin. Vildarvinirlinudu f6 til kaupanna en adrir skrifudu upp 6vixla.

Lridrasveitin Svanur l6k svo fyrst opinber-lega fyrsta sumardag 1931 og fyrsta mai sama6"r og hefur veri6 starfandi a si6an. Agrist varformadur fyrstu fimm 6rin. Hann var s6rstak-lega duglegur ad f6 menn til samstarfs vi6 sigog t6k upp fmsar nyjungar, sem ekki hrifdus6zthjh hidrasveitum 56ur, t. d. lagSi hann s6r-staka rakt vi6 ad gengid va-ri r6tt og skipulega,,mars6ra6" og afdi pad s6rstaklega i portiAusturbrejarsk6lans og f6r pad vel rir hendi,enda vorum viti eftirs6ttir af ipr6ttaf6l6gunumeftir pa6. Ennfremur var Agirst upphafsmadurpess, a6 hidrasveitarmenn vreru eins kladdir,6n pess p6, ad um s6rstakan einkennisbriningvreri ad rre6a. Hrifur voru med hvittum kolli ogsvijrtum borda, og svansmerki rir silfri, semAgtst teiknadi. Ennfremur voru f6lagarnir ihvitum skyrtum med svart hilsbindi og svartan,

breidan mittislinda, svdrtum buxum og svdrt-um skdm. T6k petta sig barilega rit i sumar-blidu. Og pegar f6lagi6 var fimm 6ra, var tekinmynd af f6lagsm<innum i pessum klredum.

A fyrstu 6rum f6lagsins s6tti i.S.i. mjiig fast,ad hidrasveitin yrdi einskonar ipr6ttahiSrasveit,en margir ipr6ttamenn voru innan sveitarinnarog srimuleidis 6tti sveitin marga addiendur inn-an ipr6ttahreyfingarinnar. En A$ist st66 alltaf6 m6ti peirri pr6un og tel 69 vafasamt, a6Lridrasveitin Svanur sem slik vari starfandi idag, ef Agristar hefdi ekki noti6 vid. En samtsem 66ur hefur sveitin 6tt Snegjuleg vidskiptivi6 ipr6ttaf6kigin, leiki6 vi6 kappleiki og 6ipr6ttam6tum, vid brennur fyrc 6" 6rum, og 6hverju kvdtdi i heila viku 6 skautasvelli 6 Aust-urvelli fyrir Knattspyrnuf6lagid F ram.

Fyrsta starf mitt fyrir hi6rasveitina var i

Ifreidrr 6laIsson.

16

raun og veru bodberastarf, en i be daga hiifdumenn ekki eins almennt sima og i dag, n6 pvisi6ur ad bilaeign vari eins almenn og nri gerist.Agrist ritbj6 fyrir mig liti6 drengjahj6l, en sibdggull fylgdi skammrifi, ad 69 skyldi verasendill sveitarinnar. Fannig h6fst ferill minninnan Lirdrasveitarinnar Svanur. Svo var pa6,

ad 69 var vitaskuld oftast vidstaddur afingarog kennslutima og komst pannig upp 5 lagiSme6 ad lrera ad leika 6 hi6ur af sjilfsd66um.

Fegar liti6 er yfir farinn veg er margs adminnast og vandinn mestur hverju skal sleppt.Elallgrimur Forsteinsson siingkennari stj6rnadisveitinni fyrstu 6rin og var sveitinni alltafhjilplegur, pegar til hans var leitad med n6turog ritsetningar. Hallgrimur var kjiirinn hei6urs-f6lagi sveitarinnar i titt 6ra afrrrr-li hennar,fyrir framrirskarandi 6s6rplagni og 6huga 6

milefnum sveitarinnar.A fyrstu Srum lf6rasveitarinnar voru a6al-

lega leikin islenzk liig og l6ttir og skemmtilegirmarsar. Fiist venja var ad leika 6 sjrikrahrisumog elliheimilum 6 iillum st6rh6,ti6um, bre6i h6ri borg og i K6pavogi og Hafnarfirdi.

Ein fyrsta langferd, sem 69 f6r med sveitinnivar upp i Borgarfjijrd 1932. Var petta eftir-minnileg fer6, en margar urSu prer Borgar-fjardarfer6irnar, sem farnar voru si6ar me6Laxfossi og si6ar Akraborginni. Ennfremur f6r-um vi6 eitt sinn 6 skidavikuna 5 isafirdi oghiifdum samstarf vi6 lirdrasveitarmenn par, sem

einmitt voru ad endurvekja Lridrasveit Isafjard-ar. Sijmuleidis f6rum vi6 til Vestmannaeyja ogvar pad yndisleg skemmtiferd. Ennfremur l6k-um vi6 6 ymsum skemmtisamkomum austan-fjalls og svo i fjiilda 6ra 5 Dj6rsirm6tinu fyrirH6ra6ssambandid Skarph6dinn, par af er til-kominn Skarph6dins-marsinn, eftir Karl O. Run-6lfsson, sem lirdrasveitin I6k inn 5 pliitu 6ri61968.

KarI O. Run6lfsson var stj6rnandi sveitar-innar um 2l itts skei6, eda lengur en nokkuranhar, og 6 sveitin honum 6umrredilega margtad pakka. Karl var samdur gullmerki sveitar-innar fyrir mikil og f6rnfris stiirf i p6gu henn-ar. Eg nota takifarid og pakka honum fyrir6gleymanlegar samverustundir og iratugasamstarf og vinittu gegnum 6rin fram til pessa

dags.- Adrii stj6rnendur hafa veri6 Bjiirn Marin6Bjiirnsson, Gunnar Sigurgeirsson organleikari;J6hann Tryggvason t6nlistarmadur, Arni

Bjiirnsson pian6leikari, Wilhelm Lansky Ottohornisti, Jan Moraveek t6nlistarmadur og J6n G.

F6rarinsson. Sfndu allir pessir menn mikinn6huga i starfi sinu.

Nirverandi stj6rnandi er svo J6n Sigurdssontrompetleikari, og hygg 6S ad veI s6 par skipadi sati, enda er pad stadreynd, ad sveitinni hef-ur mjiig fari6 fram i hans ti6.

Lridrasveitin Svanur hefur eftir beztu getureynt ad verda ad IiSi i skemmtanalifi borgar-innar og vidsvegar irt um land og i ritvarp ogsj6nvarp. Margir erfidleikar hafa veriS 6 vegisveitarinnar, en peir hafa ati6 veri6 yfirunnirog s6tt 6 brattann 6 nf.

Eg slae botninn i petta, p6 enn s6 af n6gu ad

taka. Eg leyfi m6r ad pakka 6IIum peim miirgu,bre6i lifs og liSnum, sem starfad hafa fyr ogsi6ar ad velgengni Lri6rasveitarinnar Svanur,en par verdur efstur 6 bladi Sveinn Sigurdssonbassaleikari. Hann 6 nri ad baki nrer fj6ra tugi6ra sem stod og stytta sveitarinnar, eda lenguren nokkur annar. Hefur hann veri6 sremdur gull-merki f6lagsins fyrir mikil og 966 stiirf.

Eg 6ska svo Ltdrasveitinni Svanur mikillarframtiSar og vona, ad hirn eigi eftir ad skemmtaIandslfd um mtirg 6komin 6r.

AIII er fertugum fert.

flall grimur lForsteinsson.

17

ffi F, *1}

ltrS ,{ El*

,::*

HX r3.iB

$g tr'il;!!

u# gs #{

- Lfidr,rsveitin klaalilist nii-um einkennisbtningi 17. jfrni1963, Fessi myntl er tekinsama d.lg 6 Sk6laviir6uh-e6,|rar sem verid rar ab Ioggjaupp i skrtrdgiingu. Stj6rnanilier J6n G, F6rarinsson.

Dixielanilhl j6msveitIefur veri6 starfandi innanI fi 6rasveitarinnar undanfari n6r og leikiU {, skemmtunuml6lagsins og vi6 iinnur taki-fari. - Hlj6msveitina skipa,tali6 fri vinstri: Sigmar Sig-ur6sson, Kristjin Linnet,Gudmunilur Olafsson, Sm-bjiirn J6nseon, Beynir Gu6na-son, Sigur6ur F6r6lfsson,Gu6j6n lXinarsson og Dinar

J6hannessor"

18

I ' *

't

l^l!

1q" - -*r

. fL I1i;::rti i i_'1;.::r:1 lltij

Lri6rasveitin Svalur kemur vi6a viU. pessi skemmtilega myntl var tcliin vid upptiiku i sj6nvarpssal 6rid 1968. - i einleikshlut-verki er klarinettleikarinn Einar J6hannesson.

LtDrasveitin Svanur er hingail til eina islenzka l{ilrasveitin, sem marserar eltir fyrirfram i,kvednum kerfum. Slikar l<erfisbunilnargiingur l<osta miklar og erfiilar efingar og svo auSvitab g66a ma'oingu og aga hjfi hlj66f*raleikurunum. F6 ad slik kerfi hafiekki 66ur s6st h6r 6, landi, b{, bykir svonn laga6 sjri.lfsagilur hlutur hjf erlendum ibr6ttavallahidrasveitum.

- p6 a6 mynflin

h6r aS ofan og $rcr, sem eru 6 bahsiUunni, gefi ekki mikla hugmynil urn $a5, sem gert er, lri, eru b:er lS,tnar fylgja h6r meb semIitiil sj'nishorn.

19

t|IDtlORFID,

TIt I.UDRASI|TITA

A ISI.A].IDI

Lridrasveitir eru f6liig manna, sem hafa gam-an af a5 leika 5 bl6sturshlj66fari med ddrumsama sinnis. Fessir menn n5 misjafnlega 966-um Srangri, en peir, sem lengst n6, hafa oftastfengid atvinnu vi6 hlj6dfaraleik i Sinf6niu-hlj6msveit islands eda erlendis. Flestir blSsarari S. i. er pess vegna upp atdir i islenzkum hi6ra-sveitum, og er hatt vid ad erlendir blisararvaru par fleiri, ef ekki vari peim til a6 dreifa,pvi ad t6nlistarsk6larnir hafa ekki lagt miklarrekt vi6 kennslu 6 blSsturshlj6dferi til skammstima. trad telst meira ad segja til undantekn-inga, ef blisarar leika i hlj6msveit T6nlistar-sk6lans i Reykjavik, enda sakja peir flestirefingar med lfdrasveitum.

Af framansrigdu vekur pad nokkra fur6umedal okkar, sem vinnum a6 hidrasveitarmil-um, t6mlati6 i vidhorfi ymissa t6nlistarfrrimudatil hidrasveita. Fessi furda byggist ad nokkruleyti 5. pvi, ad petta t6mlati rikir ekki gagn-vart 66rum f6lcigum Shugamanna um t6n1ist,svo sem karlak6rum, blcindudum k6rum og pess

hdttar.

K6rar, sem halda konsert, f6 gagnryni i bl66-um, sem er mikils virdi f6lkinu, sem vinnur a6pessu i t6mstundum sinum. En leiki hidrasveitfyrir itheyrendur i hlj6mleikasal, s6st varla o16um hana f.r6" gagnrynendum, sem p6 hefur jafn-an veri6 bodi6.

Fad hefur vissulega cirvandi fthrif. 6 Shuga-menn, ef einhver veitir starfi peirra eftirtekt6 opinberum vettvangi, hvort sem gagnryni erjSkvad eda neikva6. (Almenningur hefur syntpa6, ad pessi starfsemi 5 fyllilega r6tt i s6rmed pvi ad fylla starsta hlj6mleikahfs landsins6 t5nleikum hidrasveita).

T6nlistin er talin adst altra lista. Feir semhana i6ka og veita ijdrum trekiferi til ad hlusta5. hana, purfa ad f5 vidurkenningu 6 r6ttmretipessarar vidleitni sinnar 6 sama h6tt og i6k-endur annarra listgreina. LriSrasveitamenn viljagjarna, ad peirra tilverur6ttur verdi settur 6bekk med hinum ymsu k6rum, pvi ad hj6 peimalast upp margir hafustu blisarar pj66arinnarog telja peir ad pad r6ttlati starfsemi hi6ra-sveita um allt land, auk pess sem margir faru5 mis vi6 alla t6nlistaridkun, ef par varu ekkifyrir hendi.

EFTIR TORII,|A}|II S.I.I..

RIY}II GUO}IASO}I

EFNISSKRA

40 ARA AFMELlsr6NtelKAttttt,

sEM HALDNTR vORU i HASK6LABI6

zs. lpnlt rszo.

Trooping the colors, mars

Lag LAru rir kvikmyndinni dr. Zivago

Trumpet filigree, trompet kvarett

Einleik: Sebjdrn J6nssonBragi Kr. Gu6mundssonKristjdn Kjartansson

Haraldur Hauksson

Fanfare, mars

I klausturgar6inum

Myslynda klarinettan, klarinet s6l6

Einleik: Einar J6hannesson

Entry of the bojares, mars

R. B. Watson

M. Jarre

H. L. Walters

K. O. Run6lfsson

A. W. Ketelbey

tr'|. L. Walters

J. Halversen

HLE

Frumufleygur, mars

Concord, forleikur

Flauturnar prjdr, flautu tri6

Einleik: Gu6ri6ur Valva Gislad6ttirGisli FerdinandssonHl06ver Sm6ri Haraldsson

Riddarali6i6

Strati Abenu

P6kur og hi6rar

E. Osterling

R. Hermann

E. J. Madden

F. v. Supp6

J. Cacavas

B. Heisinger

F. Ericson

R. Maltby ritsetti

Einleikur ii p6kur Reynir Sigur6sson

Hinn konunglegi floti

Strilkan og 69

q-l-o6\-J

20

t{

STJORl.|

[iONARttEITARItlltAR

St|A].llJR STARFSARE

1969-1970

IIaIIil6r Sigurbsson,formailur.

tI

Kristj6n I(jrrtansson,varaforma6ur.

Eirikur Ii6sberg,ritari.

Gu6riilur Valva Gislail6ttir,ritari.

F6rir Sigurb.liirnsson.meilstj6rlnnili.

21

HLJ6DFERALEIKARAR

OG STARFANDI FELAGAR

LUORASVEITARINNAR SVANUR

t970

FIauta

Klarinett

6uo

Fagott

Tenor-saxof6nn

Horn

Baryton-horn

Trompet

BAsina

Bassa-bAsrina

Ttbur

P6kur

Sl6ttarhlj66fari

Gu6ri6ur Valva Gislad6ttirGisli FerdinandssonHl66ver S. Haraldsson

Kristjrin LinnetEinar J6hannessonBj6rn LeifssonSigur6ur Jakobsson

Andrew Canthery

Bjdrn Arnason

Sigur6ur Georgsson

Eirikur R6sberg

Halld6r Sigur6ssonLdrus SighvatssonEyj6lfur Bjarnason

F6rir SigurbjornssonSkarph66inn F6risson

Magn0s Forsteinsson

Sebj6rn J6nssonBragi Kr. Gu6mundssonKristj6n A. Kjartansson

Haraldur Hauksson

Sigur6ur F616lfsson

Hallgrimur 6skarssonKarl GeirssonSigu16ur Hl06versson

Reynir Gu6nason

Sigmar H. Sigur6sson

Baldur Sigur6sson

Gu6j6n Einarsson

Sveinn Sigur6ssonGu6mundur K. Olafsson6lafur Gu6mundsson

Reynir Sigur6sson

J6hann GunnarssonJ6n ErlingssonSvavar Sdlvason

q-l46\._,

23

Upp 6 si6kasti6 hefur peirri hugmynd veri6fleygt milli manna, og reyndar veriS redd nokk-ud 6 adalfundi S.i.L. fyru 6 pessu hri, hvort r6ttvari eda framkvremanlegt yfirleitt a6 koma ikeppni i einhverju formi milli hidrasveita 6 is-landi. Ekki hef 69 heyrt minnzt 6 tilgang me6lessu annan en pann ad auka 6 fjiitbreytni istarfi og samstarfi hidrasveitanna, og er pa6gott i sjilfu s6r. M6tb6rur gegn keppnishaldieru par helztar, ad adstada s6 misjiifn og a6hugsanlega kami upp metingur og rigur millisveitanna. Allt er petta satt, en veltur p6 veru-lega 5 pvi, hvert fyrirkomulag er 6 haft. Fyrirnokkrum 6rum gafst m6r fari 6 ad kynna m6rlitillega keppnishald hji sambandi 6hugamannalridrasveita i byzkalandi (Der deutsche VoIk-musikerbund), sem 69 tel ad s6 pann veg fari6,ad gallar peir sem ad ofan getur verda ekki of6berandi, en tilgangurinn er einnig mjdg j6-kvadur.

Keppni sem pessa matti kalla hrefnisleika, ogum tilgang peirra segir, a6 peir eigi ad gefahidrasveitum takiferi til ad ISta meta leik sinni giifugri keppni frammi fyrir tilkvdddum d6m-urum, sem veita skulu lei6beiningar og gagn-leg 166, er hjilpad geti sveitunum til meiriproska og betri Srangurs.

Verdlaun eru engin veitt, en d6mararnir gefapunkta eftir vissum reglum, skjal er gefi6 rittil handa hverri pitttdkusveit, og lad sem eftil vill er pfdingarmest er pa6, ad d6murunumber ad skila nSkvamri greinargerd eda umsiignum hverja sveit.

Vissulega eru hrefnisleikar keppni. Fad parfminnst tver sveitir til pess ad peir geti faridfram, og par leika hver 6 etfir annarri og erudamdar af sijmu d6murum. En pad sem skdpumskiptir er hi6 jSkvaSa vidhorf d6maranna, sem

]I/l

frF].lISLEIl(AIR: Jti]lAllli| GUI'III|ARSSOII|

metur hverja einstaka sveit eingcingu eftir eiginverdleikum. Keppnisformid skapar 5lympiu-andrfmsloft og tirvar alla til pess ad gera sittbezta.

Eftir pvi, hversu erfid vidfangsefnin eru, ersveitunum skipt i fimm flokka. Allar sveitirleika sj6lfvali6 verk, sem p6 verdur hvad pyngdsnertir ad hrefa peim ftokki, sem keppt er i, enauk pess eru allir flokkar nema byrjendaflokk-urinn med skylduverk. Fyrir nestnedsta og mi6-flokk eru skylduverkin jafnframt pau, sem gef-in hafa veri6 fit til ad leika sameiginlega, en pader fastur li6ur vi6 6Il svona m6t. Nastefsti ogefsti flokkur fh hinsvegar verk til ad afa 5stadnum, og f.it til pess klukkutima s6 fyrr-nefndi, en hinn hilftima. A6 sj6lfs6gdu parf pia6 vera adstaSa til peirra efinga einhvers sta6arnrerri m6tssta6.

D6mararnir, sem venjulega eru tveir, gefapunkta, allt ad 20 f.yrir hvert eftirtalinna atrida:

1. hlj6mhreinleik,2. rytmiska nSkvamni,3. dynamik,4. t6nfegur6,5. ttilkun og listrrenan flutning,6. heildarShrif.

Punktar, sem geta pannig ordi6 allt ad 120fr6 hverjum d6mara fyrir hvert verk, eru svolagdir saman og fundi6 medaltal. Fad medaltaler svo notad til ad skipa keppnissveitunum iprjri stig svo sem h6r segir:

III. stig 72- 90 punktar,II. stig 91-108 punktar,I. stig 109-120 punktar.

Afar strangar reglur eru um pa6, ad einungisliiglegir f6lagar megi leika med vid hefnisleika,

U

}t

tFT

25

og eru striing refsiSkvadi i gildi, ef upp kemst,ad 6f6lagsbundnir menn eda syndarf6lagar s6ume6. HjSIp mi p6 f6, ef f6lagi forfallast vegnaveikinda, dauda eda kvadningar til herpj6nustu,enda liggi p6 fyrir vottord fr6 r6ttum adilum itaka ti6.

Lridrasveitir, sem telja fleiri en fimm atvinnu-hlj6mlistarmenn (f6lagsbundna), stj6rnandi p6

ekki medtalinn, skulu damdar i s6rsttikumflokki. Atvinnumenn i pessu sambandi teljastpeir, sem hafa hlj6mlist ad adalstarfi, en hinsvegar ekki fyrrverandi atvinnumenn, sem horfn-ir eru ad 66rum st6,rfum.

Fleiri Skvadi eru i reglum um leika pessa,sem 69 tel ekki 6stredu til a5 taka h6r upp adsinni. Sumt af pvi eru framkvremdaatridi, semattu hvort sem er ekki vi6 h6r. Fess skat p6geti6, par ed pa6 gati ordi6 eitt af vandamilumokkar Islendinga, ad 6herzla er ldgd 6 a6 f.6"

6vilhalla menn til d6marastarfa.

Venjulega tekur ein sveit a6 s6r a0 sj6 umleikana, og er jafnan mikid um dyrdir. Reyndarm6 segja, a6 hrefnisleikar fari fram med mjdgsvipu6u m6ti og landsm6tin okkar i S.i.L., au6-vitad ad unadntekinni keppninni.

Eda hva6?Verdum vi6 ekki ad vidurkenna, s6 okkur stillt

upp vi6 vegg, ad pad fer fram 6formleg kr:ppni?Trflega eru hinir sj6lfkjdrnu d6marar i 6heyr-endaskaranum 6llu 6vegari og d6mar peirra nei-kvedari en yfirvegadar umsagnir og leidbein-ingar tilkvaddra 6vilhallra s6rfrredinga, riemeins og 66ur sagdi, eiga ad midast vi6 pad fyrstog fremst ad byggja upp, vera jikvredar oghvetjandi.

D6mur kvedinn upp i pessum anda mun,hvernig sem stig eda punktar falla, 6va1lt verdahressilegt klapp 6 baki6, en aldrei niSurskurd-ur vi6 trog.

F6lag fyrrveranrli formanna (skammstafa6 f'.F,F.) nefnist f6lasska,pur, sem starfar i n6,nu sambanili vi6 ltUrasveitina. Deir ha,lilareglulega furrali og hafa ba6 ab markmibi sinu, aB efla Svaninn svo sem i feirra valili stenilur, - Tali6 fri vinstri 6 mynilinnih6r aU olan eru beir: Srcbjtirn J6nsson, D5rir Signrbjiirnsson, Ifreiilar Olafsson, Gisli I'ertlinandsson og Sveinn Sigur[sson.A mynilina vantar Eystein Gu0mundsson.

Lll6rasveitin Svanur 1940.

Ltorasveitin Svanur og I(arlak6rinn Svanir i Akranesi. Myndin er tekin 6 lfvanneyri.

27

Cisli Ferdinandssonsk6srniSurLekjargotu 6 - Sirni 20937

o

DAD BONGNR SIG

ND GERB VID SISO

lupnasvrrTtN SVANURLETKUR A lusrunvElLt.stl6nxatDt: J6N stcuRDsson

Fessi mynd birtist i Morgunbla6inud sinum tima eftir hinn kunna teiknarapeirra Morgunbla6smanna,Sigmund frd Vestmannaeyjum,og skfrir sig vonandi sj6lf.

-.lh ;[,,? & 9 a

v7p.

' lk.

iftt+t.,A ffi

.l4q

,l//' 3.f:ttL ? .Y"

,Jr. Avf {c

rS, e*

d-r a.: ;{i4{;:;

}r,:-. -

.ry"_ fqk(

- ,* '" ,r1iaq3&,t;.:

$k1f.lm3r- -,r.,..,{ts*..i.-:,:l

"r8i1r'd,{.,,