२. एखाद्या सॉफ्टवेअर मधि�ल पुरावे कसे धिमटवाल?:- १) एखाद्या सॉफ्टवेअरमध्ये उदा. वर्ड�, एक्सेल,  फोटोशॉप अथवा ड्रि"मव्हि$%वर मध्ये जर तुम्%ी एखादी फाईल उघर्डलीत तर त्याच

सॉफ्टवेअरमध्ये बटणांच्या वरील मेनूबारमधि�ल ' File ' या ड्रिवभागात ' Open a Recent Item  किकंवा Open Recent ' या मथळ्याखाली तुम्%ाला त्या सॉफ्टवेअरमध्ये शेवटी उघर्डलेल्या का%ी फाईलींची नोंद दिदसेल, त्यात तुम्%ी उघर्डलेल्या फाईलींची देखिखल नोंद

असेल, इथे फक्त आपल्याच फाईलींची नोंद धिमटड्रिवणे शक्य ना%ी त्यासाठी त्या ' File ' या ड्रिवभागात ' Open a Recent Item  किकंवाOpen Recent ' या मथळ्याखाली दिदसणार्‍या त्या सव� फाईल्स पून्%ा त्याच क्रमाने  उघर्डाव्यात परंतू शेवटी आपली फाईल उघर्डण्या

एवजी दुसरीच एखादी नको असलेली फाईल उघर्डावी, जेणे करुन आपल्या फाईलींची नोंद तेथून ना%ीशी $%ावी आणिण त्याएवजी त्या शेवटी उघर्डलेल्या फाईल येईल.

३. इंटरनेट एक्सप्लोरर मधि�ल पुरावे कसे मिमटवाल? आपणास मा%ीत आ%ेच की इंटरनेट एक्सप्लोरर %े एखादी वेबसाईट पा%ाण्यासाठी वापरले जाते, जसे आपण आता त्याच सॉफ्टवेअरमध्ये (

ब्राऊझरमध्ये ) %ी स%जच. कॉम वेबसाईट पा%त आ%ात. इंटरनेट एक्सप्लोररच न$%े तर कुठल्या%ी ब्राऊझरमध्ये पाड्रि%लेली कुठली%ी वेबसाईट त्याचा ' History ' आणिण ' Address Bar '  मध्ये साठड्रिवली जाते. इंटरनेट एक्सप्लोररमध्ये आपण पाड्रि%लेल्या वेबसाईट नोंद धिमटड्रिवण्यासाठी खालिलल ड्रिक्रया करा.

बटणांच्या वरील मेनूबार मधि�ल ' Tools ' या ड्रिवभागातील ' Internet Options... ' या उपड्रिवभागावर क्लिक्लक करा.

  आता समोर येणार्‍या चौकोनात ' Delete Cookies... ' ह्या बटणावर क्लिक्लक करा, त्यामूळे परत एक छोटा चौकोन समोर येईल त्यातील ' OK '   वर क्लिक्लक करा.

दिटप : इंटरनेटद्वारे पाड्रि%लेल्या वेबसाईट/ फाईलींची नोंद कॉम्प्युटर ' Temporary Internet Files folder '   नावाच्या एका फोल्डर मध्ये ठेवतो त्यालाच ' Cookies '   असे म्%णतात, असे केल्याने  नोंद यामूळे नष्ट %ोते.

  आता परत त्याच चौकोनातील ' Delete Files... '   वर क्लिक्लक करा. त्यामूळे परत एक छोटा चौकोन समोर येईल त्यातील' Delete all offline content '   पुढील चौकोनावर क्लिक्लक करुन ' OK '   वर क्लिक्लक करा.

  दिटप : इंटरनेटद्वारे पाड्रि%लेल्या वेबसाईट वरील जास्त वेळ पा%ीलेली लिचत्रे कॉम्प्युटर एका लपड्रिवलेल्या ' Temp '   या फोल्डरमध्ये साठड्रिवतो, असे केल्याने  नोंद यामूळे नष्ट %ोते. आता परत त्याच चौकोनातील ' Clear History '   या बटणाच्या बाजूला ' 20 ' असे लिलड्रि%लेले आढळेल, याचा अथ� कॉम्प्युटर माड्रिगल

२० दिदवसांमध्ये पाड्रि%लेल्या वेबसाईटच्या नावांची नोंद त्याच्या ' Address Bar '  मध्ये साठड्रिवतो. ड्रितथे त्या ' Clear History '   ह्या बटणावर क्लिक्लक करुन ' OK '   वर क्लिक्लक करा. परंतू यामूळे ' Address Bar '  मधि�ल सव� वेबसाईटच्या नावांची नोंद ना%ीशी %ोईल,

असे केल्याने कॉम्प्युटर काड्रि%%ी नुकसान %ोत ना%ी फक्त वेबसाईटच्या नावांची नोंद ना%ीशी %ोते.

दिटप : इंटरनेट एक्सप्लोररमध्ये माड्रिगल २० दिदवसांमध्ये पाड्रि%लेल्या वेबसाईटच्या नावांची नोंद इथे असते, जर आपण ते बदलून १ दिदवस केल्यास प्रत्येक दिदवसानंतर त्या दिदवशी पाड्रि%लेल्या वेबसाईटच्या नावांची नोंद आपोआप नाड्रि%शी %ोईल. शॉट�कट फाईल कशी बनवाल ?

कॉम्प्युटरमध्ये आपल्या सव� फाईल्स ड्रिनरड्रिनराळ्या फोल्डस�मध्ये ठेवलेल्या असतात. तसेच आपल्या फाईल्स व्यवक्लि`त र%ाव्यात व लवकर धिमळाव्यात म्%णून आपण त्या ड्रिनरड्रिनराळ्या फोल्डस�मध्ये आणिण कॉम्प्युटरम�ल्या ड्रिनरड्रिनराळ्या "ाई$% मध्ये ठेवतो. उदा. (C:) , (D:) , (E:) 

इ.

मग एखादी फाईल आपणास उघर्डायची असल्यास आपण ती फाईल जेथे ठेवलेली असेल तेथे जावून त्यावर र्डबल क्लिक्लक ( Double Click ) करुन ती फाईल उघर्डतो. बर्‍याच वेळा आपणास %वी असलेली आवश्यक फाईल आपण कुठे ठेवली आ%े ते आठवत ना%ी आणिण

शो�ण्यात ड्रिवनाकारण वेळ वाया जातो. %ा वेळ वाचड्रिवण्यासाठी त्या फाईलची शॉट�कट जर रे्डस्कटॉपवर ( कॉम्प्युटरचे सुरुवातीचे पान ) ठेवली तर ने%मी ती फाईल उघर्डण्यासाठी शो�ाशो� करण्यापेक्षा त्या  शॉट�कटवर र्डबल क्लिक्लक ( Double Click ) केल्यास ती फाईल लगेच सापरे्डल व उघर्डली जाईल.

शॉट�कट करण्यासाठी खाधिलल क्रि$या करा. १ ) आपणास ज्या फाईलची शॉट�कट करायची आ%े तीथे जा.२) ज्या फाईलची शॉट�कट करायची आ%े तीला  माऊसने राईट क्लिक्लक ( Right Click ) करा.३) आता बाजूला येणार्‍या चौकोनातील ' Send To '   ड्रिवभागातील ' Desktop (create shortcut) ' वर क्लिक्लक करा.

४) असे केल्याने रे्डस्कटॉपवर ( कॉम्प्युटरचे सुरुवातीचे पान ) त्या फाईलची शॉट�कट बनेल.तसेच ५ ) त्याच चौकोनातील ' Create Shortcut '  वर क्लिक्लक केल्यास त्या फाईलची शॉट�कट ड्रितथेच तयार %ोईल मग ती शॉट�कटची फाईल

तूम्%ी जीथे न्याल तेथून ती मूळ फाईल उघर्डता येईल.

  टिटप : लक्ष्यात असू द्या की शॉट�कटची फाईल %ी खरंतर मुख्य फाईल उघर्डण्याची सोय असते, या शॉट�कट फाईलवर र्डबल क्लिक्लक

( Double Click ) केल्यास मुख्य फाईल उघर्डते. तुम्%ी फाईलमध्ये केलेले सव� बदल मुख्य फाईल %ोतात, म्%णून जर एखाद्याला/दुसरीकरे्ड जर %ी फाईल द्यायची असेल तर शॉट�कट फाईल देवू नका, त्यांच्याकरे्ड ती उघर्डणार ना%ी.  कारण तुम्%ी केलेली शॉट�कट फाईल %ी फक्त

शॉट�कट बनड्रिवलेल्याच कॉम्प्युटरवरच चालेल. माय$ोसॉफ्ट वर्ड� मधि�ल उपयोगाच्या आणि- महत्वाच्या गोष्टी

मायक्रोसॉफ्ट वर्ड� %ा सरा�स वापरला जाणारा सॉफ्टवेअर आ%े. असे असले तरी या सॉफ्टवेअर मधि�ल बर्‍याच गोष्टी सवाiना माड्रि%त नसतात ज्या काम करताना उपयोगी परू्ड शकतात. इतकेच ना%ी तर आपले काम अधि�क सोपे आणिण लवकर %ोऊ शकते.

१) का%ी वेळेस अशी गरज पर्डते की आपण इंग्रजी मध्ये टाईप केलेले वर्ड� मधि�ल का%ी भाग अथवा संपूण� फाईल मधि�ल काम आपणास बदलून इंग्रजीत कॅड्रिपटल अथवा स्मॉल [ Capital or Small characters ] अक्षरांमध्ये करुन %वे असते. अशा वेळेस आपणास जो परिरचे्छद %वा असेल तो लिसलेक्ट करुन बटनांच्या वरील मेनू बार मधि�ल फॉरमॅट [ Format ] ड्रिवभागातील चेंज केस [ Change Case ]

वर क्लिक्लक करा. आता इथे समोर येणार्‍या चौकोनामध्ये आपणास आपले काम कोणत्या प्रकारामध्ये %वे आ%े ते ड्रिनवरू्डन खालील 'OK' वर क्लिक्लक केल्यास त्याप्रमाणे आपणास आपले काम कॅड्रिपटल अथवा स्मॉल अक्षरामध्ये बदलता येते.

२) %ेर्डर आणिण फुटर Header and Footer :- बर्‍याच वेळेस अशी गरज पर्डते की वर्ड� मध्ये एखाद्या फाईलमध्ये काम करताना त्यातील प्रत्येक पानाच्या वर आणिण खाली का%ीतरी गोष्ट सतत %वी असते. जसे एखादी फाईल जर कंपनी पत्राप्रमाणे [ Letterhead ] %वी

असल्यास त्या फाईलच्या प्रत्येक पानाच्या वर आपणास त्या कंपनीचे नाव द्यावे लागते, तसेच प्रत्येक पानाच्या खालच्या बाजूस पान क्रमांक अथवा दिदनांक %वा असतो.

अशा प्रकारे प्रत्येक पानाच्या वर आणिण खाली का%ी गोष्टी सतत द्याव्या लागत असतील तर त्यासाठी बटनांच्या वरील मेनूबार मधि�ल [ View ] ड्रिवभागातील [ Header and Footer ] वर क्लिक्लक करावे. आता लगेच पानाच्या वरच्या बाजूस एक चौकोन तयार %ोऊन त्यामध्ये

कस�र असेल. या जागेमध्ये आपण पानाच्या वरच्या बाजूस जे %वे ते द्यावे तर समोर आलेल्या [ Header and Footer ] च्या चौकोना मधि�ल बटने वापरुन त्याजागी पान क्रमांक, दिदनांक अथवा वेळ देऊ शकतो. त्यानंतर [ Footer ] म्%णजेच पानाच्या खालील जागी

जाण्यासाठी असलेल्या त्या चौकोनातील [ Switch Between Header and Footer ] बटनावर क्लिक्लक केल्यास आपल्या समोर पानाच्या खालच्या बाजूची जागा दिदसते. या दिठकाणी आपण आपणास प्रत्येक पानाच्या खालच्या बाजूस जे %वे ते द्यावे अथवा बटनाद्वारे

ड्रिनवर्डावे. आपले काम झाल्यास त्या चौकोनातील [ Close ] ह्या बटनावर क्लिक्लक केल्यास तो चौकोन बंद %ोतो.

अशा प्रकारे आपल्या फाईलमध्ये [ Header and Footer ] दिदसल्यावर ते प्रत्येक पानाला लागू %ोते. प्रत्येक वेळेस पानाच्या वर आणिण खाली सतत टाईप करावे लागणारे कमी %ोऊन वेळ वाचतो.

३) फुल स्क्रिस्क्रन [ Full Screen ] : तसे पा%ता वर्ड� मध्ये काम करताना जिजथे आपण टाईप करतो ती काम करायची जागा पुरेशी आ%े. वरच्या बाजूस असलेली बटनांनी व्यापलेली जागा त्या मानाने फारच कमी आ%े, तरी देखिखल एखाद्या वेळेस काम करताना आपणास जर

आपल्या कामाव्यड्रितरीक्त इतर कुठल्या%ी गोष्टी दिदसू नये असे वाटत असल्यास बटनांच्या वर असलेल्या मेनूबार मधि�ल [ View ] ड्रिवभागातील [ Full Screen ] वर क्लिक्लक केल्यास इतर सव� गोष्टी बंद %ोऊन आपली चालू फाईल समोर दिदसते. त्या सोबत स्क्रिस्क्रनवर [ Full Screen

] बंद करण्यासाठी चे बटन असते. त्यावर क्लिक्लक केल्यास पुन्%ा पुव�वत क्लि`तीमध्ये आपले पान दिदसू लागते.

४) एखादे वाक्य अथवा गोष्ट कॉपी [ Copy ] केली ती कॉम्प्युटरच्या र्डोक्यामध्ये तात्पुरती साठवली जाते आणिण पेस्ट [ Paste ] केल्यानंतर कॉपी केलेली गोष्ट तशीच्या तशी ड्रितथे उमटते. त्यानंतर दुसरी एखादी गोष्ट कॉपी केल्यास आ�ी कॉपी केलेली गोष्ट कॉम्प्युटरच्या र्डोक्यातून ड्रिनघून जाते व नंतर पुन्%ा पेस्ट केल्यास फक्त शेवटी कॉपी केलेलीच गोष्ट उमटते, %े सवाiना माड्रि%त असते.

परंतु मायक्रोसॉफ्ट वर्ड� मध्ये यासाठी एक चांगली व्यव`ा केलेली आ%े. आपण जसजसे एक - एक गोष्ट कॉपी करत जाता तसतसे कॉम्प्युटर त्याच्या र्डोक्यातून आ�ी कॉपी केलेल्या गोष्टी काढून टाकतो व शेवटी कॉपी केलेली गोष्ट र्डोक्यात ठेवतो त्या ऐवजी वर्ड� मधि�ल या म%त्वाच्या

व्यव`ेमूळे वर्ड� सॉफ्टवेअर आपण कॉपी केलेल्या सव� गोष्टी र्डोक्यात साठवत जातो.

[ Edit ] ड्रिवभागातील [ Office Clipboard ] या नावावर क्लिक्लक केल्यास पानाच्या उजव्या बाजूस एक रकाना सुरु करतो. त्यामध्ये आपण कॉपी केलेल्या सव� गोष्टी असतात. आपणास जे$%ा जो शब्द %वा असेल ते$%ा त्या ( आ�ी कॉपी केलेल्या ) शब्दावर क्लिक्लक केल्यास

तो शब्द अथवा वाक्य पानावर उमटते.५) वर्ड�मध्ये आपल्या फाईलमध्ये एखादे लिचत्र [ Photo / Image ] आणायचे असेल तर बटनांच्या वरील मेनूबार मधि�ल [ Insert ] ह्या

ड्रिवभागातील [ Picture ] या उपड्रिवभागामध्ये [ From File ] वर क्लिक्लक करा. यामुळे आपणा समोर येणार्‍या चौकोनात कॉम्प्युटर आपले लिचत्र ड्रिनवर्डायला सांगेल. तुम्%ी %व्या असलेल्या फोल्डरमध्ये जाऊन ते लिचत्र लिसलेक्ट करायचे व नंतर त्या चौकोनातील [ Insert ] ह्या

बटनावर क्लिक्लक केल्यास ते लिचत्र आपल्या चालू फाईलमध्ये येते.

आपल्या फाईलमध्ये लिचत्राप्रमाणे आपण इतर%ी अनेक गोष्टी आणू शकतो. जसे तक्ता, आलेख, लिचन्%े इ. इ. त्या व इतर अशा अनेक गोष्टी आणण्यासाठी वर सांड्रिगतलेल्या [ Picture ] ह्या उपड्रिवभागामध्येच त्यांची अधि�क बटने सापर्डतील.

६) आपल्या चालू फाईलच्या मागच्या बाजूस एखादा रंग अथवा एखादी छानशी ड्रिर्डझाईन द्यायची असल्यास बटनांच्या वरील मेनूबार मधि�लFormat ड्रिवभागातील Background वर क्लिक्लक केल्यास बाजूला रंगांचा एक चौकोन येतो, त्यातील आपणास %वा असलेला रंग

ड्रिनवर्डल्यास तो रंग चालू फाईलीच्या येतो. त्याच ड्रिवभागात More Colors आणिण Fill Effects द्वारे इतर अनेक रंग तसेच रंगाच्या ड्रिवड्रिव� छटा देवू शकतो.

इंटरनेट एक्सप्लोरर Internet Explorer म�ल्या छुप्या गॊष्टी ! इंटरनेट वापरण्यासाठी म्%णजेच वेबसाईट पा%ण्यासाठी आपण इंटरनेट एक्सप्लोररचा वापर करतो. अशा सॉफ्टवेअस�ना 'ब्राऊझर'

[Browser] असे म्%णतात. सध्या बरेच मोफत 'ब्राऊझर' धिमळतात. जसे फायरफॉक्स, ऑपेरा, नेटस्केप इ. परंतु तरी%ी शक्यतॊ ' इंटरनेटएक्सप्लोरर' %ा ब्राऊझर वेबसाईट पा%ण्यासाठी जास्त वापरला जातॊ. ' इंटरनेट एक्सप्लोरर' मध्ये का%ी उपयोगाच्या गॊष्टी आ%ेत ज्या काम करताना उपयॊगी परू्ड शकतात. १. फुलस्क्रि6$न Full Screen - इंटरनेट एक्सप्लोररमध्ये वेबसाईट पा%ताना ड्रिक- बोर्ड�वरील 'F11' %े बटण दाबल्यास इतर सव�

मेनूबार लपले जातात व आपण पा%त असलेली वेबसाईटच संपूण� स्क्रिस्क्रनभर दिदसते. पुन्%ा पूव�वत व्यवक्लि`त करण्यासाठी 'F11' दाबावे. २. वेबसाईट पाहताना - शक्यतो सव�च वेबसाईट शेवटी '.com' नावाच्या असतात. त्यामूळे एखादी वेबसाईट पा%ताना आपण

सुरुवातीला 'www' आणिण शेवटी '.com' टाईप करतो. म्%णजेच www.rediff.com वेबसाईट पा%ताना आपण ते नाव संपूण� टाईपकरतो. त्याएवजी ' इंटरनेट एक्सप्लोरर' मध्ये फक्त ' rediff ' टाईप करुन ड्रिक- बोर्ड� वरील कंट्रोल बटण दाबून एटंर ( Ctrl + Enter )

दाबल्यास तीथे आपोआप ' www.rediff.com ' येते.३. आवर्डत्या वेबसाईट्सची यादी 'Favorites' - एखादी वेबसाईट चांगली वाटली तर ड्रितचे नाव संग्र%ी लिलहून ठेवण्यासाठी %ा

ड्रिवभाग उपयोगी पर्डतॊ. आपण जी वेबसाईट पा%त असाल ती जर तुम्%ाला तुमच्या आवर्डत्या वेबसाईट्सच्या यादीमध्ये नोंदवायची असल्यासड्रिक- बोर्ड�वरील 'Ctrl + D' ( कंट्रोलचे बटण दाबून 'D' %े बटण दाबावे) बटण दाबल्यास कॉम्प्युटर आपणास ती संग्र%ी म्%णजेच'Favorites' मध्ये साठवायची आ%े का? असे ड्रिवचारतो. इथे वेबसाईट नोंदड्रिवताना ती एखादा फोल्डर बनवून त्यामध्ये देखिखल साठड्रिवण्याची

सोय आ%े. 'New Folder' वर क्लिक्लक केल्यास त्याला नाव देऊन 'OK' केल्यास ती वेबसाईट त्या फोल्डर मध्ये नोंदड्रिवली जाते. अशा प्रकारे नोंदड्रिवलेली वेबसाईट पुन्%ा पा%ण्यासाठी ब्राऊझर म�ील वरील मेनूबारम�ील 'Favorites' ह्या ड्रिवभागामध्ये क्लिक्लक केल्यास

आपणास याआ�ी नोंदड्रिवलेल्या सव� वेबसाईट्सची यादी धिमळते. त्यातील आपणास %व्या असलेल्या वेबसाईटवर क्लिक्लक केल्यास ती वेबसाईट सुरु %ोईल.

४. वेबसाईटमधि�ल फॉन्टचा आकार वाढक्रिव-े - का%ी वेबसाईट वरील फॉन्टचा आकार फारच कमी असतो. अशा वेळी त्यावरील मजकूर वाचायला त्रास %ोतो. अशा वेळेस ड्रिक- बोर्ड�वरील 'Ctrl' ( कंट्रोलचे बटण) दाबून ठेवून आपल्या %ातातील माऊसवरील म�ले गोल

'स्क्रोल' चे बटण ड्रिफरड्रिवल्यास चालू वेबसाईटवरील मजकूराचा फॉन्ट ल%ान अथवा मोठा %ोतो. आपल्या सोयीनूसार 'स्क्रोलचे' बटण ड्रिफरवून आपणास %वी असलेली फॉन्टची साईझ ठेवावी.

५. वेगळी वेबसाईट पाहताना - एखादी वेबसाईट पाड्रि%ल्यानंतर दुसरी वेबसाईट पा%ण्याकरीता आपण 'Address Bar' वर म्%णजेच जेथे आपण वेबसाईटचे नाव टाईप करतो तेथेच क्लिक्लक करुन नवीन वेबसाईटचे नाव टाईप करतो. अशाप्रकारे 'Address Bar' वर क्लिक्लक

करण्याऎवजी ड्रिक- बोर्ड�वरील 'F6' अथवा 'F4' बटण दाबल्यास कस�र लगेच 'Address Bar' वर जातो.

इंटरनेट एक्सप्लोरर मधि�ल शॉट�कट्सCTRL + B : 'Organize Favorites' चालू करण्यासाठीCTRL + E : 'Search bar' चालू करण्यासाठीCTRL + F : ' Find ' : शो�ण्यासाठीCTRL + H : ' History ' : आ�ी पाहीलेल्या वेबसाईटची यादी बघण्यसाठीCTRL + I : 'Favorites' आवर्डत्या वेबसाईटची यादी बघण्यसाठीCTRL + L : नक्रिवन   वेबसाईट उघर्डण्यासाठीCTRL + O : नक्रिवन   वेबसाईट उघर्डण्यासाठीCTRL + N : नक्रिवन पानामध्ये चालू असलेली  वेबसाईट पून्हा उघर्डण्यासाठीCTRL + P : प्रिGंट करण्यासाठीCTRL + R : ' Refresh ' : चालू वेबसाईटचे पान अद्ययावत ( रिरफे्रश ) करण्यासाठी

चॅटींग याहू मॅसेंजरमध्ये लपलेल्या 6माईली

याहू मॅसेंजरवर  एखाद्याशी चॅटींग करताना त्याला आपल्या भावना लगेच कळण्यासाठी बर्‍याचवेळा मॅसेंजमधि�ल स्माईलींचा ( छोट्या लिचत्रांचा) वापर करतो. जसे स्मिस्मत %ास्य दाखड्रिवण्यासाठी :) , आश्यय�चकीत झालेले दाखड्रिवण्यासाठी :-O , र्डोळामारताना दाखड्रिवण्यासाठी

;) तसेच इतर बरेच %ावभाव दाखड्रिवण्यासाठी मॅसेंजरमधि�ल आ�ीच दिदलेल्या बर्‍याच स्माईलींचा वापर करतो. याहू मॅसेंजरच्या चॅटींग किवंर्डोमध्ये बर्‍याच स्माइली दिदलेल्या असल्यातरी त्याव्यड्रितरिरक्त इतर अनेक स्माइली मॅसेंजरमध्ये असतात, परंतू

जागेअभावी चॅटींग किवंर्डोमध्ये ते दाखड्रिवलेले नसतात. खालील जागेमध्ये अशाच याहू मॅसेंजरच्या इतर अनेक लपड्रिवलेल्या स्माइलीची व त्या स्माइली चॅटींग किवंर्डोमध्ये वापरण्यासाठी ड्रिक- बोर्ड�वरील

ज्या बटणांचा वापर करायचा त्याची यादी दिदली आ%े.:o3 Puppy dog

eyes:-?? I don't know%-( not listening:@) pig3:-O cow:(|) monkey~:> chicken@};- rose%%- good luck**== flag(~~)pumpkin~O) coffee*-:) idea8-X skull=:) bug>-) alien:-L frustrated

[-O< praying$-) money eyes:-" whistlingb-( feeling beat

up:)>- peace sign[-X shame on

you\:D/ dancing>:/ bring it on;)) hee hee:-@ chatterbox^:)^ not worthy:-j oh go on(*) staro-> hiroo=> billyo-+ april(%) yin yang

फेसबुकवर (Facebook) मिमत्रांचा समूह बनवा !

फेसबुक %ी एक सोशल नेटवर्किंकंगची सुड्रिव�ा देणारी वेबसाइट (संकेत`ळ) आ%े. धिमत्रमैड्रित्रणींशी अथवा आपल्या ओळखीच्या व्यक्तींमध्ये संपका�त रा%ण्यासाठी समू% करण्याच्या दृष्टीने बनड्रिवलेली %े वेबसाइट आ%े. १३ वर्षाा�वरील कुणी%ी या वेबसाइटवर आपले मोफत खाते उघरू्ड

शकतो. या करिरता फक्त आपला चालू ई- मेल त्यांना कळड्रिवणे आवश्यक आ%े. एकदा का आपण फेसबुकवर आपले खाते उघर्डले की मग या खात्याद्वारे आपण फेसबुकवरील इतर खात्यांबद्दल माड्रि%ती शो�ू शकता. जसे आपण आपल्या खात्याम�ून आपल्या एखाद्या धिमत्रमैड्रित्रणीचे

फेसबुकमधि�ल खाते पाहू शकता. सा%जिजकच या करीत त्या आपल्या धिमत्रमैड्रित्रणीचे फेसबुकवर खाते असणे आवश्यक आ%े. ज्या प्रमाणे दुसर्‍याला फोन करताना आपल्याकरे्ड तसेच त्या दुसर्‍याकरे्ड फोन असणे आवश्यक आ%े, तसेच त्याचा फोन क्रमांक आपल्याला

मा%ीत असणे आवश्यक आ%े. तसेच फेसबुकवर इतरांचा शो� घेताना त्यांचे देखिखल फेसबुकवर खाते असणे आवश्यक आ%े. आपण आपल्या फेसबुकच्या खात्याम�ून दुसर्‍याचे फेसबुक खाते शो�ल्यानंतर त्यामध्ये त्यासाठी आपण आपला संदेश ठेवू शकतो, आपण आपले फोटो देखिखल एकमेकांना दाखवू शकता. तसेच आपण इथे आपण एखाद्या समारंभ अथवा काय�कमाची माड्रि%ती इतरांना कळवू

शकता. फेसबुकवर आपण आपल्याला %व्या असल्याप्रमाणे आपले समू% तयार करू शकतो. समू%ाचा फायदा असा की भड्रिवष्यामध्ये जर आपल्याला

एखादा संदेश अनेकांना पाठवायचा असल्यास आपण जर तसा समू% तयार केला असल्यास फक्त त्या समू%ाला संदेश पाठड्रिवल्यास तो आपोआप त्या समू%ातील सवाiना धिमळतो. आपल्या धिमत्रमैड्रित्रणींचा समू% तयार करण्यासाठी आपण त्यांना फेसबुकवर शो�ू देखिखल शकतो

तसेच जर त्यांचे फेसबुकवर खाते नसेल तर त्यांना फेसबुकवर खाते उघर्डण्यासाठीचा ई- मेल पाठवून त्यांना आमंत्रण देखिखल करू शकतो. मोबाईलम�ील एसएमएस प्रमाणेच त्वरिरत संदेश आदानप्रदान करण्यासाठी फेसबुक एक चांगली वेबसाइट आ%े. थोर्डक्यात गूगलच्या 'ऑकु� ट'

प्रमाणेच %ी वेबसाइट सुड्रिव�ा पुरड्रिवते. मिमत्रांना शो�ा ऑकु� टवर (ORKUT) ऑकु� टमध्ये सभासद कसे व्हावे?

ऑकु� टमध्ये सभासद %ोणे मोफत आणिण फारच सोपे आ%े.

ऑकु� टची वेबसाइट सुरू करण्यासाठी इंटरनेट एक्सप्लोररमध्ये अथवा इतर ब्राउझरमध्ये http://www.orkut.com/  ड्रि% वेबसाइट सुरूकरा. लगेचच आपल्यासमोर ऑकु� टचे पान उघरे्डल.

ऑकु� टवर सभासद %ोण्यासाठी प्रथम आपल्याकरे्ड गूगलचे जी- मेल अकाउंट असणे आवश्यक आ%े. ( आपल्याकरे्ड गूगलचे अकाउंट नसल्यास त्या ऑकु� टच्या वेबसाइटवर नवीन खाते उघर्डण्यासाठी 'JOIN NOW'  अशी सोय देखिखल आ%े.)

१. आपल्याकरे्ड जी- मेल अकाउंट असल्यास त्या युजर आयर्डी आणिण पासवर्ड�ने ऑकु� ट. कॉमवर लॉड्रिगन करा.२. आता आपल्यासमोर खाली दिदल्याप्रमाणे Get Started with Orkut  असे पान येईल. त्यातील "Continue" या बटणावर क्लिक्लककरा.

३. आता आपल्यासमोर Terms & Services  चे पान येईल. तेथे आपली जन्मदिदनांक देऊन   लिचन्%ावर क्लिक्लक करून खालील"accept terms"  या बटणावर क्लिक्लक करा.

४. आता आपण आपल्या ऑकु� टच्या मुख्य पानावर याल. या पानावर आपल्याबद्दलची माड्रि%ती ड्रिवचारली असेल. त्यामध्ये सव�च माड्रि%ती आवश्यक नसल्याने तुम्%ाला वाटल्यास फक्त   *  लिचन्% देऊन ड्रिवचारलेली माड्रि%तीच तुम्%ी देऊ शकता आणिण शेवटी त्याच पानाच्या खालील

  या बटणावर क्लिक्लक करा.

५. बस्स. आता आपण ऑकु� टचे सभासद आ%ात.

ऑकु� टवरील आपल्या खात्यातील आवश्यक गोष्टी ऑकु� टवर आपल्या खात्यामध्ये लॉगीन केल्यानंतर लगेचच आपण आपल्या मुख्य पानावर जाता. या पानावर र्डावीकरे्ड एक चे%रा आणिण त्याखाली आपले नाव असेल तसेच त्याखाली आपल्या खात्यातील इतर ड्रिवभाग असतील.

या ड्रिवभागांची माड्रि%ती खाली दिदली आ%े.

  - या जागेमध्ये आपण आपला फोटो देऊ शकता.

  - या जागेमध्ये आपले नाव असेल.

  - या जागेमध्ये आपण आपल्याबद्दलची माड्रि%ती बदण्याची सोय असते.     - या जागेमध्ये आपण आपल्याबद्दलची माड्रि%ती असेल.

  - या जागेमध्ये आपण आपल्याला दिदलेले ड्रिनरोप पाहू शकता, तसेच इतरांच्या ड्रिनरोपांना उत्तर देऊ शकता  - या जागेमध्ये आपणास %वे असलेले फोटो ठेवता येतात.  - या जागेमध्ये आपणास %वे असलेले ड्रिवर्डीओ ठेवता येतात.  - या जागेमध्ये आपणास %वे असलेले टेस्टीमोड्रिनअल्स ठेवता येतात.     - या ड्रिवभागाद्वारे आपण गूगलच्या इतर ड्रिपकासा वेब, ब्लॉग तसेच इतर आपल्या खात्याला जोरू्ड शकता.  - या जागेमध्ये आपण आवश्यक, अनावश्यक अशा याद्या बनवू शकता.  - या जागेमध्ये आपणास आलेले मॅसेजेस आपण पाहू शकतो तसेच इतरांना मॅसेजेस पाठवू शकतो.  - या जागेमध्ये गेल्या ७ दिदवसांमधि�ल धिमत्रांच्या नोंदी येथे अपरे्डट करता येतात.  - या जागेमध्ये आपण आपल्या ऑकु� ट खात्याची भार्षाा, वाढदिदवसांच्या आठवणीच्या नोंदी, धिमत्रांच्या अथवा

ग्रुपच्या नोंदी, इतर गोष्टी, तसेच आपल्या खात्याची सेटींग इत्यादी गोष्टी बदलण्याची सोय असते. ऑकु� टवर मिमत्रांना कसे शो�ाल?

१. आपल्या खात्यामध्ये वर उजव्या बाजूस आपणास ' My Friends '  या ड्रिवभागामध्ये 'add friends'  असे बटण आढळेल. त्यावर क्लिक्लक करा.

२. आता आपल्यासमोर शो�ण्याचे पान उघरे्डल. यामध्ये ' Search again : '  या जागेपूढे आपणास जे शो�ायचे असेल ते टाईप करुन या बटणावर क्लिक्लक करा.

३. असे सच� केल्यानंतर ते नाव ज्या- ज्या ऑकु� ट खात्यावर असेल त्याची यादी खाली येईल. या यादीमध्ये आपणास %व्या असलेल्या खात्यावर क्लिक्लक केल्यास ते खाते उघरे्डल.

४. या उघर्डलेल्या खात्याचे नाव वर दिदलेले असेल तर त्याच्या खाली त्या खात्यातील scaps,  photos, videos, fans  असे ड्रिवभागदिदसतील. याद्वारे आपण त्या खात्यामध्ये ड्रिनरोप ठेवू शकतो, त्यातील फोटो पाहू शकतो, त्यातील ड्रिवर्डीओ पाहू शकतो तसेच त्याच्या

आवर्डत्यांची यादी देखिखल पाहू शकतो.

५. या समोर असलेल्या पानावर र्डाव्याबाजूस मात्र अजून आपलेच ड्रिवभाग असतील आता त्या जागेमध्ये अशी लिलंक आलेली असेल.

त्यावर क्लिक्लक केल्यास आपणासमोर 'Add friend'  चे पान उघरे्डल.

६. या 'Add friend'  च्या पानावर त्या व्यक्तीला आपल्या धिमत्रांच्या जागेमध्ये जमा %ोण्यासाठी आमंत्रण देवू शकता. त्या व्यक्तीने आपले आमंत्रण स्मिस्वकारण्यासाठी या पानावर दिदलेल्या जागेमध्ये आपली व्यवक्लि`त ओळख द्यावी जेणे करुन ती व्यक्ती आपणास ओळखून आपले आमंत्रण स्मिस्वकारेल. आता बटणावर क्लिक्लक करुन आमंत्रण पाठवा.

७. त्या व्यक्तीने आपले आमंत्रण स्मिस्वकारेल्या नंतरच ती आपल्या धिमत्रांच्या जागेमध्ये जमा %ोते.८. अशाप्रकारे आपण आपली धिमत्रांची यादी बनवू शकता, याचा फायदा असा %ोतो की भड्रिवष्यात आपल्या तसेच इतरांच्या धिमत्रांच्या

खात्यातील यादी पाहून आपण आपला जूना धिमत्रांचा अथवा मैत्रीणींचा गु्रप पून्%ा धिमळवू शकतो. इंटरनेटवरील धिमत्र- मैड्रित्रणींशी मोफत गप्पा मारण्याचे माध्यम म्%णजे चॅटींग. चॅटींग करण्यासाठी सध्या याहू, किवंर्डोज, जी-टॉक, रेड्रिर्डफ बोल इ. बरेच मॅसेंजर प्रलिसद्ध आ%ेत.

' माझा धिमत्र- मैड्रित्रणींचा ग्रुप मोठा आ%े!', असे जरी आपण बोललो तरी प्रत्यक्षात इंटरनेटवर टाईमपास करताना चॅटींग करण्यासाठी ते सव�चधिमत्र- मैड्रित्रणी ते$%ा उपलब्ध असतीलच असे ना%ी. त्यामध्ये देखिखल ज्यांना ज्यांना चॅटींगमध्ये रस आ%े आणिण ज्यांना चॅटींग करता येते ते

त्यावेळी असायला %वेत. परत पुढे असा प्रश्न येतो की आपले सव� धिमत्र- मैड्रित्रणी चॅटींग करण्यासाठी कोणता प्रोगॅ्रम वापरतात. कारण चॅटींग करण्यासाठी दोघांचा%ी एकच मॅसेंजर असायला %वा. आणिण शेवटचा प्रश्न म्%णजे आपणास आपल्या धिमत्र- मैड्रित्रणींचे मॅसेंजरचे आयर्डी मा%ीत

असणे आवश्यक आ%ेत. आपल्याच धिमत्र- मैड्रित्रणींशी चॅटींग करण्यासाठी आपणास भरपूर गोष्टी मा%ीत असाव्या लागतात तसेच त्या कराव्या देखिखल लागतात. त्यामुळे

भरपूर धिमत्र- मैड्रित्रणी जरी असल्यातरी वर सांड्रिगतलेल्या भानगर्डी मध्ये कुणी पर्डत ना%ी आणिण इंटरनेटवर टाईमपास करताना चॅटींगच्या फंदात कुणी पर्डत ना%ी.

बर्‍याच वेळेस आपल्या कोणत्याच धिमत्र अथवा मैड्रित्रणीला चॅटींग करता येत नसल्याने आपल्याला मॅसेंजरद्वारे चॅटींग करता येत असून%ी कुणाशी चॅटींगद्वारे टाईमपास करता येत ना%ी.

चॅटींग %ा वेळ फुकट घालड्रिवणारा आणिण कामामध्ये व्यत्यय आणणारा प्रोग्रॅम आ%े असे बर् याच लोकांचे म्%णणे असते. असे असले तरी का%ींसाठी फावल्यावेळाम�ला तो एक छानसा टाईमपास वाटतो.

बर्‍याच वेळेस आपण जमड्रिवलेले अनोळखी धिमत्र- मैड्रित्रणी देखिखल उपयोगी पर्डतात, का%ी वेळेस टाईमपास करण्यासाठी, एखादा सल्लादेण्यासाठी, मन मोकळे करण्यासाठी, आपल्या कामामध्ये मदत करण्यासाठी तसेच एखाद्या दिठकाणी पटकन काम करण्यासाठी इ. आपल्या

ओळखीच्या धिमत्र- मैड्रित्रणी पेक्षा अशा अनोळखी धिमत्र- मैड्रित्रणींशी मैत्री देखिखल भरपूर मजेशी असते. टीप : चॅटींग म्%णजे काय आणिण चॅटींग कसे करायचे यासाठी अधि�क माड्रि%तीसाठी इथे क्लिक्लक करा .

याहू मॅसेंजरवर अनोळखी मिमत्र- मैक्रित्र-ी कसे शो�ाल? याहू मॅसेंजर अनोळखी धिमत्र- मैड्रित्रणी सोबत चॅटींग करण्यासाठी तसा चांगला प्रलिसद्ध आ%े.

याहूच्या वेबसाइटवरून अथवा याहूच्या आपल्या ईमेल म�ून देखिखल सध्या चॅटींग करता येते, परंतू अनोळखी धिमत्र- मैड्रित्रणी म्%णजेच न पाड्रि%लेल्या धिमत्र- मैड्रित्रणींशी चॅटींग करण्यासाठी आपल्याला याहूच्या वेबसाइटवरून ' याहू मॅसेंजर'  र्डाउनलोर्ड करून घ्यावा लागेल.

( याहूच्या http://www.yahoo.com/  या वेबसाइटच्या पड्रि%ल्या पानावर ' याहू मॅसेंजर'  ची लिलंक दिदली आ%े.) एकदा का आपण ' याहूमॅसेंजर'  आपल्या कॉम्प्युटरमध्ये र्डाउनलोर्ड करून घेतलात की नंतर त्यामध्ये आपल्या याहूच्या आयर्डी आणिण पासवर्ड�ने Sign In  म्%णजेच'प्रवेश' करा.

१. आता आपल्यासमोर ' याहू मॅसेंजर'  सुरू %ोईल.२. आता वरील मेनूबारमधि�ल ' Messenger '  मध्ये ' Yahoo! Chat '  ड्रिवभागातील ' Join a Room '   वर क्लिक्लक करा.

३. आता आपल्यासमोर खालील लिचत्रामध्ये दाखड्रिवलेला ' Join Room '   चा चौकोन उघरे्डल.४. या चौकोनाच्या मध्ये असलेल्या ' Categories '  या जागेमध्ये आपणास ड्रिनरड्रिनराळे ड्रिवभाग दिदसतील. तसेच त्या ड्रिवभागांवर क्लिक्लक

केल्यास बाजूच्या जागेमध्ये त्याचे उपड्रिवभाग दिदसतील. ( जसे खालील जागेमध्ये ' Cultures & Community  >  By Language  >  Marathi '  वर क्लिक्लक केले आ%े.) आपण आपणास %व्या त्या ड्रिवभागामध्ये जाऊ शकता. परंतू शक्यतो सुरुवात 'मराठी' ड्रिवभागाने

केलेली बरी.  आपल्याला %व्या असलेला ड्रिवभागावर क्लिक्लक करून ' Go to Room '  या बटणावर क्लिक्लक करा.

५. आता आपल्यासमोर चॅट रूमला कनेक्ट करण्याचे पान येईल त्यातील वरील ' Enter Chat '  या बटणावर क्लिक्लक करा.

६. आता आपल्यासमोर चॅटींगचा प्रोग्रॅम उघरे्डल. परंतू अजून पूण� झालेले ना%ी. गैरवापर टाळावा यासाठी इथे पर्डताळणीसाठी खालील लिचत्रामध्ये दाखड्रिवलेली एक लिलंक दिदसेल त्यावर क्लिक्लक करा.

७. आता आपल्यासमोर पर्डताळणीचे पान उघरे्डल त्यामध्ये उजव्याबाजूला वेड्यावाकड्या आणिण ल%ानमोठ्या अक्षरे व अंकांना त्या खालील जागेमध्ये त्याच स्वरूपात टाईप करून तेथील ' Submit '  या बटणावर क्लिक्लक करा.

८. वरील पर्डताळणीचा क्रमांक बरोबर देताच आपल्यासमोर 'अणिभनंदन'  चे पान उघरे्डल. ते बंद करा.९. आता मागचाच चॅटींगचा प्रोग्रॅम आपल्याला समोर दिदसेल. पण आता तो चालू क्लि`तीत असेल.१०. आता आपण मनमुराद चॅटींगला सुरुवात करू शकता. खालील लिचत्रामध्ये दाखड्रिवल्याप्रमाणे आपण आपले वाक्य त्या जागेमध्ये टाईप

करून बोलू शकता, अथवा उजव्या बाजूला असलेल्या यादीम�ील कुणाच्या%ी नावावर र्डबल क्लिक्लक करून उघर्डणार्‍या नवीनं चॅटींगच्या चौकोनामध्ये फक्त त्याच व्यक्तीबरोबर चॅट करू शकता.

मी तुम्%ाला वर सांड्रिगतलेल्या चॅटींग प्रोग्रॅम मध्ये म्%णजेच चॅटींग रूम मध्ये ना%ी धिमळणार. सव�प्रथम तुम्%ाला तुमच्या याहू मॅसेंजरम�ून मला चॅटींगसाठी आमंड्रित्रत करावे लागेल.

१. याहू मॅसेंजरमध्ये वरील मेनूबारमधि�ल ' Invite People to Join... '  या बटणावर क्लिक्लक करा.

२. आता आपल्यासमोर ' Invite People to Join ' चा चौकोन उघरे्डल त्यामध्ये वरील ' From '  जागेमध्ये आपले नाव असेलच नसेल

तर टाईप करा व खालील ' To '  जागेपुढे खाली दिदलेला माझा याहू आयर्डी टाईप करून त्याखालील जागेमध्ये आपली थोर्डक्यात माड्रि%ती देऊन खालील ' Next > ' या बटणावर क्लिक्लक कर.

या चौकोनातील ' To : '  या जागेपूढे माझा   nantarboluya@yahoo.com   %ा आयर्डी टाईप करा. टीप : 'जी-टॉक' वर बोलायचे असल्यास तेथे देखिखल आपण मला nantarboluya@gmail.com  या आयर्डी वर चॅट करु शकता.

३. आता पुढील चौकोनातील ' Finish '  या बटणावर क्लिक्लक करा.

ऑनलाईन रेल्वे टिटक्रिकट बुप्रिकंग सा�ी रेल्वेची दिटड्रिकट जरी काढायची असली तरी सध्या मोठ्या रांगेत ऊभे र%ावे लागते. त्यात जर गावी ( बा%ेरगावी ) जाणार्‍या

रेल्वेची दिटड्रिकट काढायची असेल तर सुरवातीलाच चौकशीसाठीच मोठी रांग लावावी लागते. चौकशीच्या रांगेत कुठल्या कुठल्या रेल्वे आपल्याला %व्या असलेल्या दिठकाणी म्%णजेच आपल्या गावी जातात ते कळल्यावर मुख्य दिटड्रिकटीच्या खिखर्डकीवर बराच वेळ उभे रा%ील्यावर

कळते की दिटड्रिकट उपलब्ध ना%ी किकंवा ' वेटिटंग लिलस्ट' ( उपलब्ध दिटड्रिकट संपल्या असून जर कोणी दिटड्रिकट रद्द केले तर त्यासाठी तुमचा क्रमांक

रांगेत आ%े. ) वर तुम्%ाला दिटड्रिकट धिमळेल. जर ' वेटिटंग लिलस्ट' मध्ये दिटड्रिकट घेतले व आपला क्रमांक बराच पुढे असून शेवटी आपणास दिटड्रिकट न धिमळण्याची शक्यता असते. जर त्याच टे्रनमध्ये 'क्लास' ( आसन व्यव`ा ) बदलून %वी असल्यास दिटड्रिकट धिमळेल का ? मग त्याच्या दुसर्‍या दिदवशी अथवा आदल्या

दिदवशी दिटड्रिकट धिमळेल का ? मग क्लास नुसार दिटड्रिकटाचे भारे्ड काय %ोईल ? असे अनेक प्रश्न ड्रिवचारताना बराच वेळ जात असतो आणिण रांगेतील मागची लोक ओरर्डत असतात. मग शेवटी वैताग येतो आणिण मनात ड्रिवचार येतो की शेवटी आपली 'एसटी' च बरी. गावी जाणार्‍या रेल्वेची जर तुम्%ी रेल्वे स्टेशनवर थोर्डी चौकशी करण्याचा प्रयत्न केला तर असा अनुभव नक्कीच तुम्%ाला येईल.

या सव� त्रासावर उत्तम उपाय म्%णजे' ऑनलाईन रेल्वे टिटक्रिकट बुप्रिकंग'.

भारतीय रेल्वेच्या  www.irctc.co.in  या वेबसाईटवर ( Indian Raiway Catering and Tourism Corporation ltd.) ऑनलाईन चौकशी, रिरझव�शन [ Reservation ] म्%णजेच दिटड्रिकट आगाऊ राखीव करणे व दिटड्रिकट खरेदी अथवा तत्काळ बुकिकंग करु

शकता. जाणार्‍या येणार्‍या सव� रेल्वेंची माड्रि%ती, दिटड्रिकटाची उपलब्धता, येण्या- जाण्याची आणिण पो%चण्याची वेळ, एकूण खच� इ. बरीच माड्रि%ती का%ी क्षणात धिमळते. तसेच या वेबसाईटवर ऑनलाईन दिटड्रिकट बुकिकंगची देखिखल चांगली व्यव`ा असून १- २ दिदवसांमध्ये दिटड्रिकट

कुरिरअरने आपल्याला घरपोच धिमळते.www.irctc.co.in  ह्या भारतीय रेल्वेच्या वेबसाईटवर मोफत मेंबरशीप१) भारतीय रेल्वेच्या http://www.irctc.co.in/  ह्या वेबसाईटद्वारे दिटड्रिकट बुकिकंग करण्यासाठी ह्या वेबसाईटवर सभासद म्%णजेचमेंबरशीप [ Membership ] घेणे आवश्यक आ%े. %ी मेंबरशीप अगदी मोफत आ%े.२) ह्या वेबसाईटवरील पड्रि%ल्याच पानावर या मोफत मेंबरशीपची व्यव`ा केली आ%े.३) ड्रि% मेंबरशीप फॉम� आपण याहू [ yahoo.com ] अथवा रेड्रिर्डफ [ rediff.com ] वेबसाईटवर नड्रिवन ईमेल पत्ता बनड्रिवताना जसा फॉम�

भरतो तसाच सोपा आ%े.४) ह्या वेबसाईटवर मेंबरशीप म्%णजेच सभासद कसे $%ायचे ते पा%ण्यासाठी इथे क्लिक्लक करा.५) ह्या वेबसाईटवर मेंबरशीप घेताना आपण आपणास %वे असलेले { उपलब्ध असलेले } ' युजर नेम' [ Username ] आणिण पासवर्ड�[ password ] व इतर आपल्या संबं�ीची माड्रि%ती द्यावी लागते. आपण दिदलेले ' युजर नेम'  उपलब्ध असल्यास तत्काळ मोफत मेंबरशीपधिमळते. ६) या वेबसाईटवर मेंबरशीप घेताना सव� माड्रि%ती व्यवक्लि`त आणिण खरी देणे आवश्यक आ%े. कारण या मेंबरशीपमध्ये आपण दिदलेल्या

पत्त्यावरच आपण बुक केलेले [ आरणिक्षत केलेले ] दिटड्रिकट येणार असते.७) एकदा का आपण या वेबसाईटवर मेंबरशीप घेतली की नंतर या मेंबरशीपच्या ' युजर नेम' आणिण 'पासवर्ड�' द्वारे आपण या भारतीय रेल्वेच्या

वेबसाईटवर क�ी%ी आणिण ड्रिकती%ी वेळा जाऊन माड्रि%ती पाहू शकतो.८) आपल्या मेंबरशीपद्वारे या वेबसाईटवरुन दिटड्रिकट कशी आरणिक्षत करावी ते पा%ण्यासाठी इथे क्लिक्लक करा.९) या वेबसाईटवर दिटड्रिकट बुक केल्यानंतर त्या दिटड्रिकटीचे पैसे ऑनलाईन भरण्याची व्यव`ा देखिखल करण्यात आलेली आ%े. दिटड्रिकटीचे पैसे

ऑनलाईन भरण्यासंबं�ी अधि�क माड्रि%तीसाठी इथे क्लिक्लक करा.१०) अणिभनंदन, आपले दिटड्रिकट नोंदड्रिवल्या नंतर तसेच त्याच्या पूढे ऑनलाईन पैसे भरल्यानंतर आपल्या दिटड्रिकटीचे वेबपेज शेवटी दिदसते इथे या

पानाची किप्रंट काढण्याची देखिखल सोय उपलब्ध आ%े.११) आपला ड्रिवशास बसणार ना%ी पण ऑनलाईन दिटड्रिकट बुक करण्यासाठी [ Reservation ] जेमेतेमे ५- १० धिमड्रिनटे लागतात.१२) सवा�त म%त्वाची गोष्ट म्%णजे सवा�त जलद म्%णजे १- २ दिदवसांत आपले दिटड्रिकट कुरिरअरने आपल्या घरी येते. भारतीय रेल्वेच्या ऑनलाईन

दिटड्रिकट बुकिकंग केल्यानंतरची त्यांची कुरिरअर व्यव`ा इतकी जलद आ%े की क�ी- क�ी असा%ी अनुभव धिमळतो की जर तुम्%ी रात्री ९- १० वा. जरी दिटड्रिकट बुक केली तरी दुसर्‍या दिदवशी दुपारी २- ३ वा. पयiत दिटड्रिकट आपल्या पत्त्यावर आलेले असते.

१३) भारतीय रेल्वेच्या ऑनलाईन दिटड्रिकट बुकिकंग ड्रिवर्षायी चौकशीसाठी आपण खालील त्यांच्या दिदल्लीच्या फोन द्वारे अथवा ई-मेलद्वारे  संपक� करु शकता.

Indian Railway Catering and Tourism Corporation Ltd.Tel. : 011 - 23345500 / 23344787 / 23344773 / 23345800 / 23340000, Fax. : 23345900, E-mail : care@irctc.co.in

वेबसाईटवरुन ऑनलाईन रेल्वे टिटक्रिकट बुप्रिकंग१. भारतीय रेल्वेची  http://www.irctc.co.in/    %ी वेबसाईट इंटरनेट एक्सप्लोरर मध्ये सुरु करा. २. वेबसाईटवरील आपल्या मेंबरशीपच्या ऊजर आयर्डी आणिण पासवर्ड�ने लॉड्रिगन करा.

३. आता आपल्यासमोरील पानाच्या वरील बाजूस  " Plan My Travel " नावाचा चौकोन असेल.

४. या चौकोनामध्ये आपणास कुठून-कुठे, ड्रिकती तारखेला आणिण आपणास प्रवास कुठल्या क्लासने करायचा आ%े ते द्यायचे असते.

> सुरुवातीला त्यातील '

'  ह्या जागेपुढील या लिचन्%ावर क्लिक्लक करा.

आता आपल्यासमोर येणार्‍या चौकोनात प्रथम    आपणास प्रवास जेथून सुरु करायचा आ%े त्याचे नाव द्या.    बाजूच्या  ' submit '  या बटणावर क्लिक्लक करा. आता त्याच खाली अजून एका चौकोनात तेथील स्टेशनची नावे येतील.    त्यामध्ये आपणास ज्या स्टेशनपासून

प्रवास करायचा असेल त्यावर क्लिक्लक करा.    आता त्याच्या बाजूच्या  ' GO '  या बटणावर क्लिक्लक करा. ५. आता त्या स्टेशनचे नाव मगाचच्याच चौकोनात येईल. अशाच प्रकारे मग त्यापूढील '  '  ह्या जागेपुढील

या लिचन्%ावर क्लिक्लक करा व वर सांड्रिगतल्याप्रमाणे ज्यादिठकाणी जायचे आ%े त्या स्टेशनचे नाव ड्रिनवर्डा.६. मग खालिलल जागेतील मध्ये आपणास ज्या दिदवशी प्रवास करायचा आ%े तो दिदवसड्रिनवर्डा. तसेच त्याच्या पुढील जागेतील मध्ये आपणास ज्या 'क्लासने'  प्रवास करायचा असेल ते ड्रिनवर्डा.

७. आता त्यातील ' Ticket Type * '  पुढील च्या गोलावर क्लिक्लक करा.( चा अथ� आपण बुकिकंग केलेले ड्रितड्रिकट पोस्टाने घरी येईल. चा अथ� आपण बुकिकंग केलेले ड्रितड्रिकट

वेबसाईटवरुनच किप्रंट करुन घ्यावे लागेल तर चा अथ� या दोन्%ी प्रकारामध्ये आपणास जर तात्काळ बुकिकंग करायचे असेल तर इथे क्लिक्लक करा.)

८. आता त्या चौकोनातील ' Find Trains '  ह्या बटणावर क्लिक्लक करा.

काही उपयोगाचे सॉफ्टवेअर सुरु करण्याच्या शॉट�कट किवंर्डोजमधि�ल Start  बटणावरील Run  या जागेमध्ये खाली दिदलेल्या शॉट�कट टाईप करुन एटंर मारल्यास तो सॉफ्टवेअर सुरु %ोईल.

शॉट�कट सॉफ्टवेअर   excel Microsoft Excelwinword Microsoft Wordpowerpnt Microsoft PowerPointmsaccess Microsoft Accessfrontpg Microsoft FrontPagenotepad Notepadwordpad WordPadcalc Calculatorwmplayer Windows Media Playeriexplore  Internet Explorercontrol Opens the Control Panelmspaint Microsoft Paintdevmgmt.msc Device Managermsinfo32 System Informationcleanmgr Disk Cleanupntbackup Backup or Restore Wizard (Windows Backup Utility)mmc Microsoft Management Consolemsmsgs Windows Messengerrstrui System Restorenetscp6 Netscape 6.xnetscp Netscape 7.xcontrol printers Opens the Printers Dialogcmd Command Promptcompmgmt.msc Computer Managementdhcpmgmt.msc DHCP Managementdnsmgmt.msc DNS Managementservices.msc Serviceseventvwr Event Viewerdsa.msc Active Directory Users and Computersdssite.msc Active Directory Sites and Services टीप : वर सांड्रिगतल्याप्रमाणे शॉट�कट टाईप करुन कुठला%ी सॉफ्टवेअर सुरु %ोण्यासाठी तो आधि�च आपल्या कॉम्प्युटरमध्ये असणे आवश्यक

आ%े.क्रिक- बोर्ड� वरील शॉट�कट्स

Windows Logo : 6टाट� मेनू सुरु करण्यासाठीWindows Logo + BREAK : 'System Properties' सुरु करण्यासाठीWindows Logo + D : रे्ड6कटॉपवर जाण्यासाठीWindows Logo + M : सव� चालू Gोग्राम मिमक्रिनमाईझ करण्यासाठीWindows Logo + E : 'My Computer' सुरु करण्यासाठीWindows Logo + F : फाईल अथवा फोल्डर शो�ण्यासाठीWindows Logo + F1 : प्रिवंर्डोज हेल्प सुरु करण्यासाठीWindows Logo + L : क्रिक- बोर्ड� लॉक करण्यासाठीWindows Logo + R : प्रिवंर्डोज रन सुरु करण्यासाठीWindows Logo + U : 'Utility Manager' सुरु करण्यासाठी

Right SHIFT  आठ सेकंद दाबून �रल्यास : Switch FilterKeys चालू अथवा बंद करण्यासाठी   

Left ALT+left SHIFT+PRINT SCREEN : Switch High Contrast चालू अथवा बंद करण्यासाठी   

Left ALT+left SHIFT+NUM LOCK : MouseKeys चालू अथवा बंद करण्यासाठी

    SHIFT  सलग पाच वेळा दाबल्यास : StickyKeys चालू अथवा बंद करण्यासाठी

    NUM LOCK पाच सेकंद दाबून �रल्यास : ToggleKeys चालू अथवा बंद करण्यासाठी

      टिटप : नक्कीच तुम्%ाला वर सांड्रिगतलेल्या का%ी गोष्टी कळल्या नसतील, पण तुम्%ी वापरुत तर बघा. बहूतेक तुमच्या उपयोगाच्या असू

शकतात. END : चालू Gोग्रामच्या खाली जाण्यासाठी HOME : चालू Gोग्रामच्या वर जाण्यासाठी NUM LOCK + Asterisk sign (*) : तुम्ही असलेल्या चालू फोल्डर मधि�ल सव� सबफोल्डर उघर्डण्यासाठी

   NUM LOCK + Plus sign (+) : तुम्ही असलेल्या चालू फोल्डर मधि�ल सबफोल्डर बघण्यासाठी

   NUM LOCK + Minus sign (-) : तुम्ही असलेल्या चालू फोल्डरला बंद करण्यासाठी

   LEFT ARROW : तुम्ही असलेल्या चालू फोल्डरला उघर्डण्यासाठी RIGHT ARROW : तुम्ही असलेल्या चालू फोल्डरला बंद करण्यासाठीCTRL+C : कॉपीCTRL+X : कटCTRL+V : पे6टCTRL+Z : अनरू्डDELETE : क्रिर्डधिलटSHIFT+DELETE : एखादी फाईल कायमची क्रिर्डधिलट करण्यासाठीF2 key : रिरनेम : फाईलचे नाव बदलण्यासाठीSHIFT : एकापेक्षा जा6त गोष्टी धिसलेक्ट करण्यासाठीCTRL+A : धिसलेक्ट ऑल : सव� धिसलेक्ट करण्यासाठीF3 key : फाईल अथवा फोल्डर शो�ण्यासाठीALT+F4 : चालू Gोग्राम बंद करण्यासाठीCTRL+F4 : एखाद्या Gोग्राममधि�ल चालू फाईल बंद करण्यासाठीALT+TAB : चालू असलेल्या Gोग्राममध्ये स्थलांतर करण्यासाठीALT+ESC : Gोग्रामांमध्ये  उघर्डलेल्या $माने स्थलांतर करण्यासाठीSHIFT+F10 : एखाद्या धिसलेक्ट केलेल्या गोष्टीसाठी शॉट�कटCTRL+ESC : 6टाट� मेनू सुरु करण्यासाठीF10 : चालू Gोग्रामचा मेनू बार उघर्डण्यासाठीF5 : चालू Gोग्राम रिरफे्रश (अद्ययावत) करण्यासाठीESC : चालू Gोग्राममधि�ल एखादी घटना (कमांर्ड) रद्द करण्यासाठीCTRL+SHIFT+ESC : टा6क मॅनेजर सुरु करण्यासाठी  हे करुन पहा. 

खाली दिदलेल्या सव� गोष्टी फार सव�सा�ारण असल्या तरी त्यातील बर्‍याच गोष्टी सवाiना माड्रि%त नसतात. तुम्%ीच बघा, यातील ड्रिकती गोष्टी तुम्%ाला माड्रि%त आ%ेत ते. यातील एखादी गोष्ट चालत नसल्यास जास्त संशो�न करु नका अथवा अधि�क माड्रि%तीसाठी %वी असल्यास गुगलची मदत घ्या. यामध्ये ज्या- ज्या गोष्टी करायला सांड्रिगतल्या आ%ेत त्या ठळक केलेल्या आ%ेत.

१. मायक्रोसॉफ्ट वर्ड�मध्ये नड्रिवन पान उघर्डा आणिण त्यात   =rand()   %े टाईप करुन ड्रिक- बोर्ड�वरील एटंर बट- दाबा.    २. मायक्रोसॉफ्ट वर्ड�मध्ये नड्रिवन पान उघर्डा आणिण त्यात   +_+_+_+_+   %े टाईप करुन ड्रिक-बोर्ड�वरील एटंर बट- दाबा.    ३. किवंर्डोज  XP   मध्ये आपण एखादे फोल्डर बनवून त्याला आपणास %वे असलेले नाव देतो पण जरा  CON, PRN, AUX,

NUL, COM1, COM2, COM3, COM4, COM5, COM6, COM7, COM8, COM9, LPT1, LPT2, LPT3, LPT4, LPT5, LPT6, LPT7, LPT8, LPT9  ह्या नावाचा फोल्डर बनवून तर दाखवा.

   ४. Notepad  प्रोग्राम सुरु करा. आता त्यामध्ये इतर काड्रि%%ी टाईप न करता फक्त

it's our our india   एवढेच टाईप करुन फाईल से$% करा आणिण २ धिमड्रिनटांनी तीच फाईल पून्% उघरू्डन बघा.   ५. Notepad  प्रोग्राम सुरु करा. आता त्यामध्ये इतर काड्रि%%ी टाईप न करता फक्त   .LOG   एवढेच टाईप करुन फाईल से$%

करा आणिण २ धिमड्रिनटांनी तीच फाईल पून्% उघरू्डन बघा.   ६. किवंर्डोज  XP  मध्ये  Solitaire  %ा गेम सुरु करा. आता ड्रिक-बोर्ड�वरील शीफ्ट आणि- अल्टरचे  ( Shift + Alt )   बट-

दाबून वरील  २ चे बट- दाबा.  तो गेम आपोआप पूण� %ोईल.   ७. किवंर्डोज  XP  मध्ये  FreeCell  %ा गेम सुरु करा. आता ड्रिक-बोर्ड�वरील कंट्रोल आणि- शीफ्ट ( Ctrl + Shift )   बट-

दाबून वरील  F10 चे बट- दाबा. आता ' Abort '  ह्या बटणावर क्लिक्लक करा. आता कुठलाही पत्ता पकरू्डन कुठल्याही पत्त्यावर न्या आणिण ' OK '  ह्या बटणावर क्लिक्लक करा. तो गेम आपोआप पूण� %ोईल.

   ८. इंटरनेट एक्सप्लोररमध्ये एखादी वेबसाईट टाईप करताना आपण सुरुवातीला www.  आणिण शेवटी  .com  टाईप करतो.

त्याएवजी फक्त त्या वेबसाईटचे नाव टाईप करुन ड्रिक-बोर्ड�वरील कंट्रोल आणि- एटंर ( Ctrl + Enter )  चे बटण दाबा. त्या वेबसाईटचे नाव आपोआप पूण� %ोवून ती वेबसाईट सुरु %ोईल.

   ९. रात्रीच्या वेळेस संगणकावर काम करताना र्डोळ्याना फार त्रास %ोतो. दिदवसा आपल्या आसपास इतर प्रकाश असल्यान ेत्यावेळेस

संगणकावर काम करताना संगणकाच्या स्क्रिस्क्रनचा एवढा त्रास %ोत ना%ी जे$%ा आपण रात्री संगणकावर काम करीत असताना %ोतो. अशावेळी रात्री संगणकाचा प्रकाश इतर आसपासच्या प्रकाशाच्या मानाने प्रखर असतो अशा वेळेस र्डोळ्याना त्रास %ोतो. यासाठी ड्रिक-बोर्ड�वरील शीफ्ट आणि- अल्टरचे  ( Shift + Alt )   बट- दाबून ठेवून ड्रिक-बोर्ड�वरीलच ' Print Screen '  चे बटण दाबा आणिण ' OK '  ह्या बटणावर क्लिक्लक करा.  परत व्यवक्लि`त करण्यासाठी ड्रि%च ड्रिक्रया करा.

   १०. फक्त तीन बटणांमध्ये किवंर्डोज  बंद करण्यासाठी इतर कुठली%ी बटणे न दाबता प्रिवंर्डोजचे बट- एकदा दाबून ड्रिक-बोर्ड�वरीलच 

'U'  %े बटण दोन वेळ दाबा.    

   ११. कुठला%ी प्रोग्राम/सॉफ्टवेअर बंद करण्यासाठी ड्रिक-बोर्ड�वरील अल्टर आणिण वरील  F4  ( Alt + F4 )  बटण दाबा.   १२. कॉम्प्युटरची स्क्रिस्क्रन ड्रिफरड्रिवण्यासाठी ड्रिक-बोर्ड�वरील कंट्रोल आणि- अल्टर ( Ctrl + Alt )   बटण दाबून ठेवून ड्रिक-बोर्ड�वरीलच

चार बाणांपैकी कुठल्याही बा-ावर क्लिक्लक करा.   १३. ' System Properties '  सुरु करण्यासाठी ड्रिक-बोर्ड�वरील प्रिवंर्डोजचे बट- दाबून  ड्रिक-बोर्ड�वरीलच   Pause/Break   चे

बटण दाबा.   १४. किवंर्डोजमध्ये कुठल्या%ी दिठकाणी चालू पान  Refresh  करण्यासाठी ड्रिक-बोर्ड�वरील  F5  %े बटण दाबा.   १५. अनेक सॉफ्टवेअस� चालू असल्यास एका सॉफ्टवेअर म�ून दुसर् या सॉफ्टवेअरमध्ये जाण्यासाठी अल्टर आणि- टॅब ( Alt

+ Tab )  या बटणाचा वापर करावा.   १६. किवंर्डोजमध्ये Start  ह्या बटणावर क्लिक्लक करा. आता त्यावरील Run  ह्या बटणावर क्लिक्लक करा. आता काड्रि%%ी न करता सरळ 

telnet towel.blinkenlights.nl  %े टाईप करा अथवा कॉपी करुन पेस्ट करा ' OK '  ह्या बटणावर क्लिक्लक करा.  बघा जूना स्टारवॉरचा लिचत्रपट सुरु %ोईल आणिण ना%ी झाला तर दुसर् या कॉम्प्युटरवर प्रयत्न करा.

   १७. आपण जर इंटरनेट एक्स्लोरर वापरत असाल तर त्याच्या ऍ"ेसबार वर खाली लाल रंगामध्ये दिदलेली ओळ कॉपी/पेस्ट करुन

एटंर मारा. तुम्%ाला इंटरनेट एक्स्लोररचे ते पान थरथरताना दिदसेल.javascript:function Shw(n) {if (self.moveBy) {for (i = 35; i > 0; i--) {for (j = n; j > 0; j--) {self.moveBy(1,i);self.moveBy(i,0);self.moveBy(0,-i);self.moveBy(-i,0); } } }} Shw(6)

 

F1 - फोटोशॉपची माड्रि%ती असणारे ड्रिवभाग उघर्डण्यासाठीF5 - ब्रशचा आकार ड्रिनवर्डण्यासाठीF6 - रंगाचा आणिण रंग- छटांचा ड्रिवभाग उघर्डण्यासाठीF7 - Layers, Channels, Paths  चा ड्रिवभाग उघर्डण्यासाठीF8 - Navigator, Info  चा ड्रिवभाग उघर्डण्यासाठीF9 - Actions, History, Presets  चा ड्रिवभाग उघर्डण्यासाठीTab (Key) - सव� चालू ड्रिवभाग उघर्डण्यासाठी तसेच बंद करण्यासाठीShift + Tab (Key) -  मुख्य टूलबार वगळता इतर सव� चालू ड्रिवभाग उघर्डण्यासाठी तसेच बंद करण्यासाठी     ड्रिक- बोर्ड�वरील शॉट�कट बटणे Ctrl + N - नड्रिवन फाईल सुरु करण्यासाठी

Ctrl + M - Curves ड्रिवभाग उघर्डण्यासाठी

Ctrl + A - चालू फाईलीला सव� बाजूंनी लिसलेक्ट करण्यासाठी 

Ctrl + D - एखादे अथवा संपूण� लिसलेक्ट केलेले काढण्यासाठी

Ctrl + J - चालू लेअर (Layer) चा रु्डस्मिप्लकेट   लेअर म्%णजेच तसाच दुसरा लेअर बनड्रिवण्यासाठी

Ctrl + K - Preferences ड्रिवभाग उघर्डण्यासाठी

Ctrl + L - Levels Dialogue Box  उघर्डण्यासाठी

Ctrl + F4 - चालू फाईल बंद करण्यासाठी

Ctrl + ' (Single Quote Key) - Grid Lines चालू अथवा बंद करण्यासाठी

Ctrl + Q - फोटोशॉप  बंद करण्यासाठी

Ctrl + R - Rulers (फूटपट्टी) चालू अथवा बंद करण्यासाठी

Ctrl + U - Hue/Saturation ड्रिवभाग उघर्डण्यासाठी

Ctrl + O - फाइल उघर्डण्यासाठी 

Ctrl + P - किप्रंट ड्रिवभाग उघर्डण्यासाठी 

Ctrl + Z - शेवटची गोष्ट अनरू्ड (Undo) करण्यासाठी

Ctrl + Tab - एकापेक्षा जास्त फाईलींमध्ये `लांतर करण्यासाठी

Ctrl + Shift + C -  चालू फाईलमधि�ल अनेक  लेअस� मधि�ल सव� गोष्टी एकत्रीत कॉपी करण्यासाठी 

Ctrl + C - कॉपी करण्यासाठी 

Ctrl + H - फाईलमधि�ल इतर गोष्टी  बंद करण्यासाठी

Ctrl + Shift + ; - Snap (लिचकटणे) ड्रिवभाग चालू अथवा बंद करण्यासाठी

Ctrl + X - कट (Cut) करण्यासाठी 

Ctrl + Alt + Shift + X - Pattern Maker  ड्रिवभाग उघर्डण्यासाठी 

Ctrl + V - पेस्ट (Paste) करण्यासाठी 

Ctrl + Shift + V - लिसलेक्ट केलेल्या जागेमध्ये पेस्ट करण्यासाठी

Ctrl + Alt + Shift + V - लिसलेक्ट केलेल्या जागेच्या बा%ेर पेस्ट करण्यासाठी

Ctrl + T - Transform Tool ड्रिवभाग उघर्डण्यासाठी  Ctrl + Shift + O - File Browser उघर्डण्यासाठी 

Ctrl + Shift + P - फाईलचा Page Setup ड्रिवभाग उघर्डण्यासाठी

Ctrl + Shift + S - फाईलचा Save As ड्रिवभाग उघर्डण्यासाठी 

Ctrl + Shift + K - Color Setting Preferences ड्रिवभाग उघर्डण्यासाठी 

Ctrl + Shift + F - Fade Dialogue ड्रिवभाग उघर्डण्यासाठी 

Ctrl + Shift + X - Liquify Filter Tool ड्रिवभाग उघर्डण्यासाठी 

Ctrl + Shift + N - नड्रिवन लेअर आणण्यासाठी

Ctrl + Shift + M - ImageReady सुरु करण्यासाठी

Ctrl + Shift + E -  सव� लेअस�ना एकत्र करुन त्यांचा एकच लेअर बनड्रिवण्यासाठी 

Ctrl + Alt + Z - मागे जाण्यासाठी

Ctrl + Shift + - ( वजबाकीचे लिचन्%) - Zoom Out (ल%ान) करण्यासाठी

Ctrl + Shift + + ( अधि�कचे लिचन्%) - Zoom In (मोठे) करण्यासाठी

Ctrl + Shift + Alt + N - नड्रिवन रिरकामे लेअर आणण्यासाठी

Ctrl + Shift + Alt + S - Save For The Web ड्रिवभाग उघर्डण्यासाठी 

Ctrl + Alt + ~(Tild Symbol) - चालू लेअरमधि�ल सफेद अथवा उजळ जागा लिसलेक्ट करण्यासाठी

Ctrl + Shift + I - लिसलेक्ट केलेल्या जागेच्या ड्रिवरुद्ध जागा लिसलेक्ट करण्यासाठी

Ctrl + Alt + X - Extract ड्रिवभाग उघर्डण्यासाठी 

Shift + -/+ signs(on a layer) - लेअरचे ड्रिनरड्रिनराळे ड्रिवभाग बदलण्यासाठी

Shift + Ctrl + Z - पूढे जाण्यासाठी      फोटोशॉपमधि�ल टूलबारवरील शॉट�कट बटणे

 

R (Key) - Blur Tool - अ�ूंक अथवा �ुसर टूल

E (Key) - Eraser Tool - खोर्डण्याचा टूल

T (Key) - Horizontal Type Tool  - लिलड्रि%ण्याचा टूल

Y (Key) - History Brush Tool - ड्रि%स्टरी ब्रश  टूल

U (Key) - Line Tool - लाईन  टूल

I (Key) - Measure Tool - मेझ्यर  (मोजमाप) टूल

O (Key) - Sponge Tool - स्पन्ज  ( रंग शो�णारा) टूल

P (Key) - Pen Tool - पेन  टूल

A (Key) - Direct Select Tool - सरळ लिसलेक्ट  टूल

W (Key) - Magic Wand Tool - जादूची कांर्डी  टूल

S (Key) - Clone Stamp Tool - क्लोन स्टॅम्प  टूल

G (Key) - Gradient Stamp Tool - ग्रेड्रिर्डअन्ट (रंगछटा) स्टॅम्प  टूल

H (Key) - Hand Tool - %ॅन्ड (%ात) टूल

J (Key) - Healing Stamp Tool - ड्रि%लिलंग स्टॅम्प  टूल

K (Key) - Slice Stamp Tool - स्लाईस स्टॅम्प  टूल

L (Key) - Polygonal Lasso Tool - पॉलिलगॉनल लॅस्सो टूल

Z (Key) - Zoom Stamp Tool - झूम (भिभंग) स्टॅम्प  टूल

C (Key) - Crop Stamp Tool - क्रॉप स्टॅम्प  टूल

V (Key) - Move Tool - %लड्रिवण्याचा  टूल

B (Key) - Brush Tool - ब्रश  टूल

N (Key) - Notes Tool - नोंदी लिलड्रि%ण्याचा टूल

M (Key) - Rectangular Marquee Tool - आयताकृती माक� टूल कॉम्प्युटरम�ून एखादा Gोगॅ्रम कसा काढायचा?

सा�ारणपणे कॉम्प्युटरमधि�ल स्टाट� मधि�ल प्रोग्रॅम्स ड्रिवभागातील आपणास नको असलेल्या प्रोग्रॅम/ सॉफ्टवेअरच्या जागेमध्येच "Uninstall"  ची म्%णजेच तो प्रोग्रॅम काढण्याची सोय असते. एखादा प्रोग्रॅम "Uninstall"  करणे म्%णजे तो प्रोग्रॅम काढून टाकणे %ोय.  एखाद्या

प्रोग्रॅमच्या जागेतील "Uninstall"  बटणावर क्लिक्लक करुन आपण तो प्रोग्रॅम कॉम्प्युटरम�ून कायमचा नष्ट करु शकता. पण का%ी वेळेस का%ी प्रोग्रॅमच्या जागेमध्ये "Uninstall"  %े बटण नसते मग अशावेळेस किवंर्डोजमध्ये कुठला%ी प्रोग्रॅम काढण्याची ड्रिनराळी सोय असते.

आपणास नको असलेल्या एखाद्या प्रोग्रॅमच्या दिठकाणी तो प्रोग्रॅम काढण्यासाठी "Uninstall"  ची सोय नसेल तर तो प्रोगॅ्रम काढण्यासाठी ड्रिक्रया खाली दिदली आ%े.

 १. Start > Settings >  मधि�ल  Control Panel  ड्रिवभाग सुरु करा.

२. आता त्यातील 'Add or Remove Programs'  म्%णजेच आयकॉनवर र्डबलक्लिक्लक करा.

३. आता आपल्यासमोर 'Add or Remove Programs' चा चौकोन उघरे्डल, आपणास नको असलेल्या म्%णजेच काढावयाच्या प्रोग्रॅमवर क्लिक्लक करुन त्याच्या बाजूच्या 'Remove'  या बटणावर क्लिक्लक करा.

अशाप्रकारे तो प्रोग्रॅम काढताना येणार्‍या किवंर्डो मध्ये पुढे Next, Next, Finish  अशा बटणांवर क्लिक्लक करुन शेवटी तो प्रोग्रॅम कॉम्प्युटरम�ून कायमचा नष्ट %ोतो.

मॅ$ो म्ह-जे काय आणि- माय$ोसॉफ्ट वर्ड�मध्ये मॅ$ो का वापरावा? मॅ$ो म्ह-जे काय ?

- मॅक्रो म्%णजे कॉम्प्युटरमध्ये बनड्रिवला जाणारा असा छोटासा प्रोग्राम ज्यामुळे आपल्याला सतत करावे लागणारे एखादे मोठे काम क्षणा�ा�त व्यवक्लि`त करता येते.

तुम्%ाला वर्ड�मध्ये ने%मी करावी लागणारी का%ी कामे खाली दिदली आ%ेत. १) वर्ड�मध्ये काम करताना एखादे वाक्य अथवा परिरचे्छद तुम्%ाला सतत ड्रिवलिशष्ट प्रकारे 'फॉरमॅटींग' करावा लागत असेल. जसे एखादे वाक्य

टाईप केल्यानंतर त्याला ड्रिवलिशष्ट साईझ, फॉन्ट, ठळक करणे, ड्रितरके करणे इ.२) एखादे वाक्य, एखाद्या व्यलिक्तचे नाव अथवा एखादा परिरचे्छद तुम्%ाला दररोज जशाच्या तसा टाईप करावा लागत असेल.३) वर्ड�मधि�ल फाईलमध्ये तुम्%ाला वेळोवेळी रोजची तारीख द्यावी लागत असेल.

या व्यड्रितरिरक्त अशी अनेक कामे अथवा गोष्टी दररोज वर्ड�मध्ये काम करताना तुम्%ाला कराव्या लागत असतील तर त्यासाठी जर आपण एकदाच थोर्डा वेळ काढून त्यासाठी एखादा "मॅक्रो" बनड्रिवला तर त्यानंतर दरवेळेस त्या मॅक्रोच्या ( छोट्याश्या प्रोग्रामच्या) मदतीने ते सतत

करावे लागणारे काम चुटकी सरशी करता येईल.

मॅक्रोद्वारे आपण आपल्याला करावे लागणारे काम ड्रिक- बोर्ड�वरील एखाद्या बटणामध्ये साठवू शकता म्%णजेच समजा एखाद्या सतत टाईप कराव्या लागण्यार्‍या वाक्यासाठी जर तुम्%ी मॅक्रो बनवून ते वाक्य ड्रिक- बोर्ड� मधि�ल एखाद्या बटणामध्ये साठड्रिवल्यास पुढच्यावेळी तेच वाक्य

टाईप न करता ड्रिक- बोर्ड�वरील फक्त तेच बटण दाबल्यास कॉम्प्युटर आपोआप ते वाक्य टाईप करुन देतो. मॅ$ो म्ह-जे काय आणि- माय$ोसॉफ्ट वर्ड�मध्ये मॅ$ो का वापरावा?

माय$ोसॉफ्ट वर्ड�मध्ये मॅ$ो कसा बनवायचा? समजा तुम्%ाला तुमचे नाव वर्ड�मध्ये काम करताना सतत द्यावे लागत असेल तर त्यासाठी आपण मॅक्रो बनवुया. खाली दिदलेल्या प्रड्रिक्रयेनुसार एक- एक करत मॅक्रो बनवुया.

१. वर्ड� प्रोग्राम चालू करा.२. बटणांच्या वरील मेनूबारमधि�ल 'Tools' ह्या ड्रिवभागातील 'Macro' ह्या उपड्रिवभागावर कस�र न्या.

३. आता बाजूला येणार्‍या इतर बटणांमधि�ल 'Record New Macro' वर क्लिक्लक करा.४. आता समोर येणार्‍या चौकोनातील

ह्या बटणावर क्लिक्लक करा.५. आता इथे कॉम्प्युटर आपणस एखादे शॉट�कट बटण ड्रिवचारेल.६. इथे एका छोट्या चौकोनामध्ये 'Press new shortcut key' खाली कस�र असेल.७. शॉट�कट बटणासाठी आपण ड्रिक- बोर्ड�वरील 'Alt' (अल्टर) %े बटण दाबुन 's' %े बटण दाबा.

८. आता वरील त्या चौकोनात 'Alt + S' असे दिदसेल.

९. आता त्याच चौकोनातील 'Assign' ह्या बटणावर क्लिक्लक करा.१०. मग त्याच चौकोनातील 'Close' ह्या बटणावर क्लिक्लक करा.

११. आता आपल्याला वर्ड� चे तेच रिरकामे पान समोर दिदसेल त्याच सोबत एक छोटे चौकोन दिदसेल व आपल्या कस�र खाली ऑड्रिर्डऒ कॅसेटचे लिचत्र दिदसेल.

१२. कुठे%ी क्लिक्लक न करता सरळ आपण आपले नाव टाईप करा.

१३. आता त्याच छोट्या चौकोनातील 'Stop' च्या बटणावर क्लिक्लक करा.१४. बस्स. इतकेच केल्याने आपला मॅक्रो तयार %ोईल.१५. आता आपण जे$%ा जे$%ा वर्ड� प्रोग्राम चालू करुन 'Alt + s' बटण दाबाल म्%णजेच ड्रिक- बोर्ड� 'अल्टर' चे बटण दाबून 's' %े बटण

दाबाल ते$%ा कॉम्प्युटर आपोआप त्या पानावर आपले नाव टाईप करेल.

(* वर १२ व्या क्रमांकावर जिजथे आपले नाव टाईप करायला सांड्रिगतले आ%े, ड्रितथे दुसरे का%ी टाईप केल्यास ते त्या मॅक्रोमध्ये साठड्रिवलेजाईल.)

अशाप्रकारे आपण आपणास सतत टाईप कराव्या लागणार्‍या सव� गोष्टी मॅक्रोद्वारे ड्रिनरड्रिनराळ्या बटणांम�े साठवू शकता. दिटप : ड्रिक- बोर्ड�वरील प्रत्येक बटणामध्ये एखादी सुचना दिदलेली असल्याने मॅक्रो तयार करताना शक्यतो 'Alt' ह्या बटणाचा अक्षरांबरोबर वापर

करावा.* एखादा मॅक्रो जर तयार केल्यानंतर आपणास तो ड्रिर्डलीट करायचा असल्यास पुन्%ा बटणांच्या वरील मेनूबार मधि�ल 'Tools' ह्या

ड्रिवभागातील 'Macro' बटणाच्या पुदिढल पून्%ा 'Macros' ह्याच बटणावर क्लिक्लक करा. आता समोर येणार्‍या मॅक्रोच्या यादीम�ील शेवटच्या क्रमांकाच्या मॅक्रोवर क्लिक्लक करुन त्याच चौकोनातील 'Delete' ह्या बटणावर क्लिक्लक करा व 'Yes' वर क्लिक्लक करुन आपण बनड्रिवलेला

शेवटचा मॅक्रो नष्ट करा.

तुमचा कॉम्प्युटर हळू [ Slow ] चालत असल्यास ? बर्‍याच वेळा आपला कॉम्प्युटर स्लो झाला आ%े व तो पूव� चांगला फास्ट चालायचा पण आता %ळू चालतो असे वाटते.

कॉम्प्युटर %ळू चालणे किकंवा स्लो %ोणे %ी खरी गोष्ट आ%े. आपल्या कॉम्प्युटरमध्ये बरेच सॉफ्टवेअर / प्रोग्राम्स टाकल्यामूळे आपला कॉम्प्युटर स्लो %ोतो असे सवाiना वाटते. परंतु या व्यड्रितरीक्त इतर अनेक कारणांमूळे आपला कॉम्प्युटर स्लो %ोऊ शकतो.

कॉम्प्युटर मधि�ल अनेक अनावश्यक गोष्टी आपला कॉम्प्युटर स्लो करतात. आपल्या कॉम्प्युटरचा वेग [ Speed ] व्यवक्लि`त ठेवण्यासाठी खाली का%ी गोष्टी सांड्रिगतल्या आ%ेत.

१) कॉम्प्युटरमध्ये ने%मीच अनावश्यक तात्पुरत्या फाईली [ Temporary Files ] तयार %ोत असतात. खास करुन इंटरनेट वापरल्यास कॉम्प्युटरमध्ये अशा अनावश्यक अनेक फाईली तयार %ोतात. कॉम्प्युटर मधि�ल ' ड्रिर्डस्क क्लिक्लन‍अप' [ Disk Cleanup ] ह्या प्रोग्रामद्वारे

अनावश्यक फाईली नष्ट [ Delete ] करता येतात.Start - Programs - Accessories - System Tools मधि�ल Disk Cleanup वर क्लिक्लक केल्यास चालू %ोणार्‍या चौकोनात[ C/D: ] ड्रिनवरू्डन OK करावे. त्या नंतरच्या चौकोनात ड्रिनरड्रिनराळ्या ड्रिवभागात असलेल्या अनावश्यक फाईलींनी व्यापलेली जागा दाखड्रिवलीजाते. इथे पुन्%ा 'OK' वर क्लिक्लक केल्यास कॉम्प्युटर त्या सव� ड्रिवभागातील अनावश्यक फाईली नष्ट [ Delete ] करतो. सा�ारण दर

आठवड्याने अशा प्रकारे अनावश्यक फाईली नष्ट कराव्या.

२) दर आठवड्याला किवंर्डोजच्या 'रे्डस्कटॉप' [ Desktop ] म्%णजेच सुरवातीच्या पानावरील ' रिरसायकल बीन' [ Recycle Bin ] उघरू्डन ते संपूण� खाली करावे. रिरसायकल बीन मधि�ल सव� फाईली एकाच वेळी नष्ट करण्यासाठी त्यामध्ये र्डाव्या बाजूला असलेल्या 'Empty

the Recycle Bin' वर क्लिक्लक करुन [ Delete ] करावे.

३) कॉम्प्युटर ने%मी त्यामध्ये साठड्रिवलेल्या फाईली इतरत्र साठवत असतो, यामूळे देखिखल कॉम्प्युटर थोर्डाफार स्लो %ोतो.- Start - Programs - Accessories - system Tool मध्ये Disk Defragmenter वर क्लिक्लक करा. इथे चालू %ोणार्‍या

प्रोग्राममध्ये वरच्या बाजूस आपणास C: , D: असेकॉम्प्युटर मधि�ल ड्रिवभाग दिदसतील. सुरवातीला C: वर क्लिक्लक करुन खाली असलेल्याDefragment ह्या बटनावर क्लिक्लक करावे. %ा प्रोग्राम इतरत्र पसरलेल्या फाईलींची देखिखल व्यवक्लि`त मांर्डणी करतो. त्याचे %े काम पूण�

%ोण्यासाठी सा�ारण १- ३ तास लागू शकतात. त्याला लागणारा %ा वेळ कॉम्प्युटरमध्ये असलेल्या फाईलींवर अवलंबून असतो. आपला कॉम्प्युटर जेवढा भरलेला असेल तेवढाच त्याला जास्त वेळ लागतो.

या प्रोग्रामच्या खालच्या बाजूस % मध्ये काम ड्रिकती लिशल्लक आ%े ते दाखड्रिवले जाते. अशा प्रकारे कॉम्प्युटरमध्ये Defragmenting दर पं�रा दिदवसांनी केले तर कॉम्प्युटरच्या वेगामध्ये थोर्डाफार फरक दिदसून येतो.

४) कॉम्प्युटर सुरु %ोताना इतर बरेच अनावश्यक प्रोग्राम सुरु %ोतात. असे अनेक अनावश्यक प्रोग्राम कॉम्प्युटर सुरु %ोताना चालू %ोतात जे चालू जरी ना%ी झालेत तरी का%ीच फरक पर्डत ना%ी. परंतु ते सुरवातीला चालू %ोत असल्याने आपला कॉम्प्युटर स्लो %ोतो. अशा अनावश्यक चालू %ोणार्‍या प्रोग्राम्सना सुरु %ोण्यापासून थांबवण्यासाठी खाली सांड्रिगतल्याप्रमाणे करावे.

- Start - Run वर क्लिक्लक करावे. आता Msconfig टाईप करुन 'OK' करावे त्यामूळे स्क्रिस्क्रनवर System Configuration Utility असा प्रोग्राम चालू %ोईल.

या प्रोग्राममध्ये इतर कुठल्या%ी ड्रिवभागामध्ये न जाता सरळ 'Startup' ह्या ड्रिवभागावर क्लिक्लक करावे. इथे 'Startup Item' या नावाखाली तुम्%ाला का%ी नावांची मोठी यादी [ List ] दिदसेल व त्याच्या पूढे [ ] असे बरोबरचे लिचन्% असेल, त्या यादीतील सव� [ ] असे

बरोबरच्या लिचन्%ावर क्लिक्लक करुन ते बंद करावे. नंतर 'Apply' व नंतर 'Close' बटनावर क्लिक्लक करावे. या नंतर कॉम्प्युटर 'Restart' चा मेसेज देईल व कॉम्प्युटर एकदा बंद %ोऊन पुन्%ा सुरु %ोईल. यामुळे अनावश्यक असलेले बरेच प्रोग्राम कॉम्प्युटर दरवेळेस सुरु करणार ना%ी.

५) सध्या इंटरनेटवरील अनेक वेबसाईटवर कॉम्प्युटरचा तसेच इंटरनेटचा वेग वाढड्रिवणारे अनेक प्रोग्राम मोफत धिमळतात. परंतू त्यातील नक्की कुठला प्रोग्राम चांगला %े ओळखणे कठीण असते, कारण चांगल्या नावाने %ाड्रिनकारक प्रोग्राम देखिखल धिमळू शकतात, याला पया�य म्%णजे

नड्रिवन एखादा प्रोग्राम पर्डताळण्यापेक्ष्या जास्त वापरला जाणारा आणिण अनेकांनी सुचड्रिवलेलाच प्रोग्राम वापरणे योग्य. सध्या ' CCleaner ' %ा जास्त ओळखला जातो, याचे कारण म्%णजे तो इंटरनेट एक्सप्लोरर, ऑपेरा, फायरफॉक्स या ब्राऊझरच्या तात्पुरत्या नको असलेल्या

फाईल्स ड्रिर्डलिलट करतो, किवंर्डोज मधि�ल अनावश्यक फाईल्स, लॉग फाईल्स ड्रिर्डलिलट करतो, सॉफ्टवेअरच्या कॉम्प्युटरम�ल्या नोंदी व्यवक्लि`त करतो तसेच तो १००% %ाड्रिनकारक ना%ी.

' CCleaner ' सॉफ्टवेअर बद्दल अधि�क माड्रि%तीसाठी आणिण र्डाऊनलोर्ड करण्यासाठी इथे क्लिक्लक करा .

प्रिवंर्डोज XP मधि�ल खराब झालेल्या फाईल्स दुरु6त करा. बर्‍याच वेळेस एखादे सॉफ्टवेअर कॉम्प्युटरम�ून काढल्यानंतर अथवा एखादे %ार्ड�वेअर का%ी काळानंतर ते कॉम्प्युटरम�ून

Remove/Uninstall  केल्यानंतर त्याचा प्रोग्रॅम काढल्यानंतर एखादा एरर चा मॅसेज किवंर्डोज सुरु करताना येतो. म्%णजेच त्या प्रोग्रॅम अथवा %ार्ड�वेअरच्या फाईल्स अथवा र्डाई$%स� काढताना त्यामध्ये किवंर्डोज XP  च्या का%ी म%त्त्वाच्या फाईल्स देखिखल ड्रिर्डलीट झाल्या असल्यास त्यामूळे किवंर्डोज XP मध्ये का%ी प्रोग्रॅम्सना प्रॉब्लेम येते असल्यास एरर चा मॅसेज किवंर्डोजच्या सुरुवातीला दाखड्रिवला जातो.

%ा प्रोब्लेम प्रामुख्याने किवंर्डोजच्या रजिजस्ट्रीमध्ये ड्रिनमा�ण झालेने किवंर्डोजच्या सुरुवातीलाच %ा एरर मॅसेज दाखड्रिवला जातो. किवंर्डोजमधि�ल का%ी म%त्त्वाच्या फाईल्स ड्रिर्डलीट झाल्याने तसा एखादा मॅसेज दाखड्रिवला जातो. किवंर्डोज रजिजस्ट्रीमध्ये ड्रिनमा�ण झालेला %ा प्रोब्लेम दिठक करण्यासाठी

" रजिजस्ट्री क्लिक्लनर" सारखे प्रोग्रॅम्स वापरले जातात ( असे प्रोग्रॅम्स इंटरनेटरवर धिमळतात)  पण बर्‍याच वेळेस आपण स्वतः देखिखल अशा प्रोग्रॅम्सलिशवाय किवंर्डोजमधि�ल एखादा एरर दिठक करु शकतो. %ा एरर काढण्यासाठी देखिखल किवंर्डोजमध्ये सोय केलेली आ%े. 

किवंर्डोजमध्ये मध्ये त्यासाठी SFC SCAN  %ी कमांर्ड वापरली जाते. या कमांर्डद्वारे किवंर्डोजच्या रजिजस्ट्रीमध्ये ड्रिर्डलीट अथवा खराब झालेल्या फाईल्स शो�ून त्या बदलल्या जातात व ड्रिनमा£�ण झालेला प्रोब्लेम दिठक केला जातो व नंतर किवंर्डोजच्या सुरुवातीलाच येणारा एरर मॅसेज बंद

%ोतो. अशाप्रकारे SFC SCAN  %ी कमांर्ड वापरताना किवंर्डोजची म्%णजेच आपण जर किवंर्डोज XP  वापरत असाल तर किवंर्डोज XP  चीCD  अथवा किवंर्डोज VISTA वापरत असाल तर किवंर्डोज VISTA  ची CD  ड्रिवचारली जाते, ती CD  "ाई$%मध्ये असणे आवश्यक आ%े. 

ही कमांर्ड वापरण्याची क्रि$या खाली टिदली आहे. १. स्टाट� बटणावरील 'रन'  या बटणावर क्लिक्लक करा.२. आता आपल्यासमोर 'रन' या ड्रिवभागातील किवंर्डो उघरे्डल. त्यामध्ये cmd   %े टाईप करुन 'OK'  या बटणावर क्लिक्लक करा.

३. आता आपल्यासमोर काळ्यारंगाची र्डॉस प्रॉम्प्टची किवंर्डो उघरे्डल, त्यामध्ये sfc/scannow   असे टाईप करुन एटंरचे बटण दाबा व ती र्डॉस प्रॉम्प्टची काळी किवंर्डो बंद करा.

४. आता आपल्यासमोर 'Windows File Protection'  चा प्रोग्रॅम सुरु %ोईल. लक्षात असू द्या %ा प्रोग्रॅम वापरताना वर सांड्रिगतल्याप्रमाणे कॉम्प्युटरमध्ये सीर्डी असणे आवश्यक आ%े.

इतरांना गों�ळात कसे टाकाल ! माऊसचे क्लिक्लक बट- बदला

कॉम्प्युटरवर काम करताना आपला उजवा %ात माऊसवर असतो व क्षणाक्षणाला आपण कुठेकुठे क्लिक्लक करत असतो. माऊसचे उजवे बटणम्%णजेच  'Right Click'  आपण क्वलिचतच दाबतो. शक्यतो ९५% आपण माऊसच्या र्डाव्या बटणानेच क्लिक्लक करतो म्%णून ते बटण

दाबताना आपण फक्त ' क्लिक्लक करणे' असे म्%णतो. तर जे$%ा उजवे बटण दाबायचे असते ते$%ा खास करुन त्याला आपण  'Right Click'  असे म्%णतो. या 'Right Click'  चा वापर फारच कमी करतो आणिण शक्यतो माऊसच्या त्या बटणावर आपला %ात जातच ना%ी.

इतरांना गों�ळात टाकण्यासाठी माऊसचा देखिखल चांगला उपयोग %ोतो. समजा जे काम माऊसच्या सतत क्लिक्लक केल्या जाणार्‍या बटणाने %ोते ते जर बदलून माऊसच्या उजव्या बटणावर बदलले तर मग नंतर माऊसने क्लिक्लक केल्यास काय मज्ज येते बघा.

१. माऊसचे क्लिक्लक बटण बदलण्यासाठी किवंर्डोजमध्ये  Start  मध्ये  Settings  मध्ये  Control Panel   या बटणावर क्लिक्लक करा.

२. आता आपल्यासमोर 'Control Panel'   %ा ड्रिवभाग सुरु %ोईल. त्यातील     या बटणावर र्डबल क्लिक्लक करा.३. आता आपल्यासमोर 'Mouse Properties'   चा चौकोन सुरु %ोईल. त्यातील वरील जागेत आपणास 'Switch primary and secondary buttons'   असा ड्रिवभाग आढळेल. त्यापुढील वर क्लिक्लक करा. बस्स इतकेच केल्याने आता माऊसच्या उजव्या बटणाचे

काम र्डाव्या बटणाला आणिण र्डाव्या क्लिक्लकचे काम उजव्या क्लिक्लकला लागू %ोईल. टीप : ड्रितथे क्लिक्लक करताच माऊसचे क्लिक्लक करायचे बटण बदलेले आणिण उजवे क्लिक्लक सुरु %ोईल.

४. आता खालील 'OK'  या बटणावर क्लिक्लक करा. लक्षात ठेवा, इथे आता क्लिक्लक करताना आपणास माऊसच्या र्डाव्या बटणाने क्लिक्लक करायचे आ%े. कारण आपण मगाशीच माऊसची दोन्%ी बटणे आपापसात बदलली आ%ेत. आता जो कुणी त्या कॉम्प्युटरवर काम करेल तो ५

सेकंदामध्येच गों�ळात परे्डल आणिण काय करायचे %ाच ड्रिवचार करत बसेल. टीप : पुन्%ा माऊस पूव� क्लि`तीमध्ये आणण्यासाठी वर सांड्रिगतल्याप्रमाणेच करा पण लक्ष्यात ठेवा माऊस वापरताना माऊसच्या उजव्या

बटणाने क्लिक्लक करा. इतर : याच प्रकारे माऊसच्या या ड्रिवभागामध्ये आपण माऊस संबं�ी इतर बरेच बदल करु शकतो. उदा. माऊसचा वेग, र्डबल क्लिक्लक वेग,

माऊसची सावली इ. रे्ड6कटॉप बदला.

१. खाली का%ी वॉलपेपर (लिचत्र)  दिदले आ%ेत त्यावर माऊसने राईट क्लिक्लक ( Right Click )  करुन येणार्‍या छोट्या चौकोनातील ' Set as Background '  वर क्लिक्लक करा.

२. असे केल्याने ती लिचत्रे त्या कॉम्प्युटरच्या रे्डस्कटॉपवर वॉलपेपर बनतील.३. आता सव� प्रोग्राम बंद करा,  तुम्%ाला तेच मगाचचे लिचत्र वॉलपेपरच्या जागी दिदसेल.४. पण त्यावर कॉम्प्युटरच्या रे्डस्कटॉपवरील आयकॉन दिदसतील.५. आता परत रे्डस्कटॉपवर माऊसने राईट क्लिक्लक ( Right Click )  करुन येणार्‍या छोट्या चौकोनातील ' Arrange Icons By > '  या ड्रिवभागातील ' Show Desktop Icons ' वर क्लिक्लक करा.

६. आता रे्डस्कटॉपवरील सव� आयकॉन अदृश्य %ोतील. टिटप : रे्डस्कटॉपवरील सव� आयकॉन्स पून्%ा आणण्यासाठी पून्%ा वर दिदलेल्या सुचनांपैकी ५ क्रमांकामध्ये दिदल्याप्रमाणे करा म्%णजे सव�

आयकॉन्स पून्%ा दिदसू लागतील.७. आता रे्डस्कटॉपवर एक%ी आयकॉन नसल्याने मगाचचे वॉलपेपर झालेले लिचत्र वॉलपेपर न वाटता तो प्रोग्राम सुरु आ%े असे वाटेल आणिण

एखादा तो प्रोग्राम बंद करण्याचा प्रयत्न करेल पण त्याला का%ी वेळ कळणारच ना%ी की तो प्रोग्राम का बंद %ोत ना%ी ते. व्हचु�अल मेमरी कशी वाढवावी?

सुरुवातीला व्हचु�अल मेमरी म्%णजे काय ते समजुन घेवूया.... कॉम्प्युटरवर काम करताना बर्‍याच वेळेस "Low Virtual Memory"  असा मॅसेज येतो. अशावेळेस आपण तो मॅसेज बंद करुन

पून्%ा कामाला सुरुवात करतो. पण त्यावेळेस आपण %ा मॅसेज नक्लिक्क का आला ते समजून घेत ना%ी. फक्त आपण इथे "Low Memory"  म्%णजे आपल्या कॉम्प्युटरची मेमरी कमी असल्याचे समजून तो मॅसेज बंद करतो.  इथे आपणास कॉम्प्युटरची रॅम (RAM)  कमी

असल्याचे समजतो. प्रत्यक्षात कॉम्प्युटरमध्ये दोन कारणांसाठी कॉम्प्युटरची मेमरी वापरली जाते. कॉम्प्युटरची रॅम (RAM)  मेमरी प्रामुख्याने कॉम्प्युटर वेगाने चालण्यासाठी वापरली जाते, पण त्याच वेळेस आपण जर कॉम्प्युटरवर भरपूर ड्रिनरड्रिनराळी सॉफ्टवेअस� वापरत असाल तर

एकाच वेळेस अनेक सॉफ्टवेअस� अथवा ऍस्मिप्लकेशन्स चालड्रिवण्यासाठी अजून%ी अधि�क मेमरीची गरज पर्डते बर्‍याच वेळेस कॉम्प्युटरमध्ये असलेली रॅम (RAM)  %ी गरज भागवू शकत ना%ी. म्%णूनच कॉम्प्युटरमध्ये अड्रितरिरक्त मेमरीची सोय केलेली असते. प्रत्यक्षात %ी मेमरी त्या

कॉम्प्युटरमधि�ल %ार्ड�ड्रिर्डस्कची थोर्डीशी जागा वापरुन केलेली असते. दर वेळेस ड्रिनरड्रिनराळी ऍस्मिप्लकेशन्स वेगात काम करण्यासाठी कॉम्प्युटरची रॅम (RAM) वापरली जाते.  पण ऍस्मिप्लकेशन्स भरपूर असल्यास मग

कॉम्प्युटरच्या %ार्ड�ड्रिर्डस्कवरील जागा वापरुन बनड्रिवलेली ' $%चु�अल मेमरी' वापरली जाते तर बर्‍याच वेळेस ' $%चु�अल मेमरी'  देखिखल कमी पर्डते व कॉम्प्युटरच्या खालील उजव्या बाजूच्या कोपर्‍यात ' $%चु�अल मेमरी कमी'  असल्याचा म्%णजेच "Low Virtual Memory"  असा

मॅसेज येतो.  अशावेळेस ' $%चु�अल मेमरी'  वाढड्रिवण्याची गरज पर्डते.  जेणेकरुन त्यावेळेस कॉम्प्युटरला मेमरीची पर्डलेली गरज पूण� %ोईल. आपण जर दरवेळी अनेक सॉफ्टवेअस� अथवा ऍस्मिप्लकेशन्स वर काम करीत असाल तर "Low Virtual Memory"   असा मॅसेज

आपणास दर वेळेस नक्लिक्कच येत असेल. अशावेळेस मग ' $%चु�अल मेमरी' ची साईझ वाढड्रिवणे गरजेचे पर्डते. जेणेकरुन मग नंतर ' $%चु�अलमेमरी'  कमी न पर्डता आपले काम सुरळीत चालत रा%ील.

व्हचु�अल मेमरी वाढक्रिवण्याची क्रि$या खाली टिदली आहे.१. रे्डस्कटॉपवरील 'My Computer'  वर माऊसचे राईटक्लिक्लक दाबून येणार्‍या छोट्या चौकोनातील "Properties"  या नावावर

क्लिक्लक करा.

२. आता आपल्यासमोर 'System Properties'  ची किवंर्डो उघरे्डल. त्यातील वरील ड्रिवभागातील 'Advanced'   ड्रिवभागातील"Settings"  या बटणावर क्लिक्लक करा.

३. आता आपल्यासमोर 'Performance Options'  ची किवंर्डो उघरे्डल. त्यातील वरील ड्रिवभागातील 'Advanced'   ड्रिवभागातील"Change"  या बटणावर क्लिक्लक करा.

४. आता आपल्यासमोर 'Virtual Memory'  ची किवंर्डो उघरे्डल. त्यामध्ये वरील जागेमध्ये कॉम्प्युटरच्या  C:   जागेची ' $%चु�अल मेमरी'  दाखड्रिवलेली असेल. तर त्याखालील जागेमध्ये Initial size  आणिण Maximum size  च्या पुढे आपण दिदलेल्या संख्या बदलून आपणास

%व्या त्या आकाराने कॉम्प्युटरच्या  C:   जागेची ' $%चु�अल मेमरी'  वाढवू शकता. %ी मेमरी खरंतर कॉम्प्युटरच्या  %ार्ड�ड्रिर्डस्कचीच मेमरी असते.