makroekonomia zaawansowana część i: ekonomia monetarna
TRANSCRIPT
1
1
Michał Brzozowski
Wykład 20 h
Makroekonomia zaawansowana
Część I: Ekonomia Monetarna
Dyżur: Wtorki 18.20 – 19.20, p. B103
E-mail: [email protected]
http://coin.wne.uw.edu.pl/brzozowski
2
Plan wykładu
1. Czym jest ekonomia monetarna?
2. Cele polityki pieniężnej
3. Mechanizm transmisji
4. Kanał stopy procentowej
4.1 Klasyczna teoria makroekonomiczna
4.2 Keynesowska teoria makroekonomiczna
2
3
1. Czym jest ekonomia monetarna?
Plan wykładu Cele polityki pieniężnej i mechanizm transmisji
(klasyczna i keynesowska teoria makroekonomiczna; oczekiwania racjonalne, Nowa ekonomia keynesowska, niedoskonałości na rynku kredytowym, krzywa Phillipsa).
Strategia polityki pieniężnej: wybór instrumentu; reguły.
Koszty inflacji: Monetarne teorie wzrostu gospodarczego.
4
1. Czym jest ekonomia monetarna?
Czy stopy procentowe i inflacja są ważne?
W swoim badaniu źródeł bankructw firm w UK, J. Liustwierdza
„…monetary policy became the dominant weapon in the government’s array of macroeconomic policy instruments in adjusting real economic activities,
thereby exerting a more significant and permanent effect on business failures…”
3
5
1. Czym jest ekonomia monetarna?
Czy stopy procentowe i inflacja są ważne?
6
2. Cele polityki pieniężnej
Banki centralne na całym świecie mają podwójny mandat:
Biorąc pod uwagę koszty inflacji, głównym celem banku centralnego jest stabilizacja inflacji na niskim poziomie.
Dodatkowym celem polityki pieniężnej jest stabilizacja dochodu na poziomie potencjalnym:
Większe wahania dochodu redukują wzrostgospodarczy (W okresach spowolnienia firmy nie mogą dokonać inwestycji długoterminowych przy niedoskonałym rynku finansowym; w czasie recesji proces „uczenia się przez doświadczenie” jest zatrzymany.
Polityka fiskalna nie może efektywnie stabilizować.
4
7
Wahania produkcji a wzrost – 128 krajów, okres 1960-2003
Instrumenty:
Rozwiązują problem endogeniczności
Ograniczenia władzy wykonawczej
Wstrząsy transmitowane z zagranicy
2. Cele polityki pieniężnej
8
2. Cele polityki pieniężnej
Przykład: Fed
Fed ma ustawowy cel osiągnięcia maksymalnegozatrudnienia i stabilności cen. Żaden z tych celów nie może być rozpatrywany osobno: bank centralny dążący do osiągnięcia maksymalnego zatrudnienia w krótkim okresie, mógłby wygenerować nieakceptowalne poziomy inflacji, bez trwałych korzyści w sferze zatrudnienia.
Podwójny mandat Fedu jest rozumiany jako długookresowy możliwy do utrzymania poziom zatrudnienia i zgodny z mandatem poziom inflacji.
5
9
2. Cele polityki pieniężnej
Nieefektywność polityki fiskalnej
Długie opóźnienie we wdrożeniu dyskrecjonalnej polityki fiskalnej.
Funkcja stabilizacyjna polityki fiskalnej jest realizowana za pomocą „automatycznych stabilizatorów”.
Doświadczenia krajów wysokorozwiniętych, że trwała nierównowaga fiskalna ogranicza stabilizacyjną rolę polityki fiskalnej. Nierównowaga może wymagać zacieśnienia polityki w trakcie spowolnienia aby uniknąć eksplozji długu publicznego.
10
2. Cele polityki pieniężnej
Cele banku centralnego można scharakteryzować za pomocą funkcji straty:
gdzie y – realny dochód, y* - real potencjalny dochód, - inflacja, T – cel inflacyjny
Banki różnią się w dwóch kwestiach:
Relatywnej wagi przywiązywanej do wahań produkcji (względem odchyleń inflacji od pożądanego poziomu), .
Pożądanego poziomu inflacji, T .
22 Tttt yy L
6
11
3. Mechanizm transmisji
Mechanizm transmisji impulsów polityki pieniężnej opisuje jak zaplanowane zmiany w nominalnej podaży pieniądza lub stopie procentowej wpływają ma zmienne realne.
Bank centralny zmienia nominalną podaż pieniądza za pośrednictwem operacji otwartego rynku. Warunki:
Nie istnieją emitowane przez podmioty prywatne aktywa, będące doskonałymi substytutami gotówki i rezerw bankowych.
Będące wynikiem polityki zmiany w nominalnej bazie monetarnej mają realne skutki, jeśli ceny nie zmieniają się natychmiast w odpowiedzi na politykę pieniężną.
12
3. Mechanizm transmisji
Kanały transmisji impulsów
Kanał stopy procentowej
Kanał kursu walutowego (wpływ pośredni i bezpośredni na inflację)
Kanał cen aktywów
Kanał kredytowy
Impulsy polityki pieniężnej oddziałują na zagregowany popyt (AD).
Zmiany w AD przekładają się na zmiany dochodu i cen. Proporcja zmian dochodu i cen zależy od nachylenia krzywej zagregowanej podaży (krzywej Phillipsa).
7
13
4. Kanał stopy procentowej
4.1 Klasyczna teoria makroekonomiczna
Równania
Modelu klasycznego.
Zmienne endogeniczne:
N, W/P, Y, C, I, i, P.
Zmienne egzogeniczne:
G, K, M, e.
iYLP
M
GICY
FII
iCC
NKFYP
WNN
FPW
K
e
SS
N
,7
6
costuser ,5
4
,3
2
1
14
4. Kanał stopy procentowej
4.1 Klasyczna teoria makroekonomicznaZ systemu równań mogą być wyłączone niezależne
bloki:
Równania [1] i [2] pozwalają wyznaczyć realną płacę i zatrudnienie
Układ [1] – [3] oprócz płac i zatrudnienia umożliwia obliczenie dochodu
Równania [4] – [6] stanowią układ wyznaczający wartość składników globalnego popytu.
8
15
4. Kanał stopy procentowej
4.1 Klasyczna teoria makroekonomicznaWniosek:
ZMIENNE REALNE I NOMINALNE MOGĄ BYĆ ROZPATRYWANE OSOBNO.
Mianem klasycznej dychotomii określa się postulat ekonomii klasycznej, zgodnie z którym zmiany w podaży pieniądza nie mają wpływu na zmienne realne.
Dla danej wartości zmiennych realnych, podaż pieniądza wyznaczy poziom cen i wartość nominalną wszystkich zmiennych.
16
4. Kanał stopy procentowej
4.1 Klasyczna teoria makroekonomicznaKLASYCZNY MODEL AD-AS.
Równanie łącznej podaży:
Po podstawieniu [1’] do [2’] a następnie do [3’] daje
dNFdKFdY
PWdNdN
dKFdNFPWd
NK
NKNN
'3
'2
'1
dKFN
FNFFdY
NN
NKNK
1
9
17
4. Kanał stopy procentowej
4.1 Klasyczna teoria makroekonomiczna
Równanie łącznej podaży: WNIOSKI
Wzrost nakładu kapitału zwiększa dochód (zarówno FK jak i FNK > zero).
Zasób kapitału K jest jedyną zmienną egzogeniczną wpływającą na wartość Y, N oraz W/P.
DOCHÓD JEST WYZNACZONY BEZ ZWIĄZKU Z WYSOKOŚCIĄ PODAŻY PIENIĄDZA I CEN.
18
4. Kanał stopy procentowej
4.1 Klasyczna teoria makroekonomicznaKLASYCZNY MODEL AD-AS.
Równanie łącznego popytu:
Przyjmując dK=0, i podstawiając [4’] i [5’] do [6’]:
dGdIdCdY
ddiIdNIdKIdI
ddiCdCe
iNK
e
e
'6
'5
'4
e
i
ddGIC
die
1
10
19
4. Kanał stopy procentowej
4.1 Klasyczna teoria makroekonomiczna
Równanie łącznego popytu - WNIOSEK
Nominalna stopa procentowa rośnie w wyniku wzrostu wydatków rządowych. W rezultacie konsumpcja i inwestycje spadają. Wzrost stopy procentowej prowadzi do pełnego efektu wypierania wydatków prywatnych.
20
4. Kanał stopy procentowej
4.1 Klasyczna teoria makroekonomicznaKLASYCZNY MODEL AD-AS.
Neutralność pieniądza:
Jeśli podaż pieniądza jest jedyną zmienną egzogeniczną, która ulega zmianie, poziom cen jako jedyny reaguje na tę zmianę. (ponieważ dY=di=0)
P
dP
M
dM
diLdYLP
dP
P
M
P
dMiY '7
11
21
4. Kanał stopy procentowej
4.2 Keynesowska teoria makroekonomiczna
Równania modelu
keynesowskiego.
Zmienne endogeniczne:
N, Y, C, I, i, P.
Zmienne egzogeniczne:
G, K, M, e, T, W.
iYLP
M
GICY
FII
iTYCC
NKFY
FPW
K
e
N
,6
5
costuser ,4
,3
,2
1
22
4. Kanał stopy procentowej
4.2 Keynesowska teoria makroekonomiczna
W modelu
nie ma
dychotomii.
Nie można
wyłonić
układów
równań
Niezależnych.
diLdYLP
dP
P
M
P
dM
dGdIdCdY
ddiIdNIdI
ddiCdTCdYCdC
dNFdY
dNF
F
P
dP
W
Wd
iY
e
iN
e
N
N
NN
e
'6
'5
'4
'3
'2
'1
211
12
23
4. Kanał stopy procentowej
4.2 Keynesowska teoria makroekonomiczna
MODEL IS-LM.
Po podstawieniu [2’], [3’] i [4’] do [5’] otrzymujemy różniczkę równania krzywej IS
Nachylenie krzywej IS w płaszczyźnie i-Y wynosi
e
i
NN
ddiICdGdTC
dYFIC
e
21
11
ei
NN
IC
FIC
dY
di
2
11
24
4. Kanał stopy procentowej
4.2 Keynesowska teoria makroekonomiczna
MODEL IS-LM.
Wykorzystując [1’] i [2’], eliminujemy dP/P z [6’], co daje nam różniczkę równania LM
Nachylenie krzywej LM w płaszczyźnie i-Y wynosi
diLW
Wd
P
M
P
dMdYL
P
M
F
FiY
N
NN
2
01
2
Y
N
NN
i
LP
M
F
F
LdY
di
13
25
4. Kanał stopy procentowej
4.2 Keynesowska teoria makroekonomicznaIMF Working Paper 14/204 Grigoli et al., World Saving
Światowe (165 krajów) prywatne stopy oszczędności 1981-2012
26
4. Kanał stopy procentowej
4.2 Keynesowska teoria makroekonomicznaSiła determinantów stopy oszczędności (w % of dochodu do dysp. brutto)
1981-96 1997-2012 1981-2012
14
27
4. Kanał stopy procentowej
4.2 Keynesowska teoria makroekonomicznaJournal of the European Economic Association April–May 2003 1(2–3):731–742
Współczynniki wrażliwości stopy inwestycji na zmianę wielkości sprzedaży, kosztu wynajmu oraz cash flow.