malayalam bible (new&old testment)

1725

Upload: tonycleetus15

Post on 14-Apr-2018

225 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

 
EvdpusHtk˜ieÀR rìAM BAge˜ rcnkÅŠH ¾RRAìukLAyi ŸpEyAgic @ v¯ EprANH þputiyniymM.ÿ EvdpusHtkM yTAÄؘiÇ rìu pusHtkÍ L@ew o¯ smAhArmANH. þpusHtkÍÅÿ qÄØM v¯ #IÆpd˜iÇ niANH EvdpusHtkM q vAŠH ŸìAytH. þniymMÿ q vAŠH þŸwÛwiÿ q aÄ Ø˜ilANH priBAxe–w…˜iyiriÆtH. EmAezy…ew kAl H eedvM ey¸d¯ mAy…ìAŠiy krARumAyi bÓe–“u™ rcnkL@ew smAhArmANH p}yniymM. putiyniymmAke“, Ey²ƒisHt@viÇ vizVsiÆ qlÂA m½xY¯mAyi eedvM ŸìAŠiyiriÆ ŸwÛwiy…mAyi bÓe–“u™ rcnkL@ew smAhArvumANH.
ey¸djntyHŠiwyiÇ eedvM nw˜iy mh˜Ay èvĘnÍeL–RRiy…™ kNÆM ElAk˜i½ m…}uv½M teÀR a½#hÍeL˜iÆtinH Œ jntey ŸpEyAgiEŠìti½™ eedv˜ieÀR pÖti evLie–w…Ï«mANH p}yniy m˜iÇ vivriÆtH. teÀR pÖtikÅ nw–ilAÆtinH eedvM ayyHŠAniri Æ o¯ rkeÀR (mzIh) vrvien ŸRR@EnAÆkyANH Œ rcnkÅ. puti yniymM p}yniymkTy…ew o¯ «wÄcyANH. Œ rkeÀR (Ey²ƒisHt@) vrvienÆRic @M m…}uvÀ m½xYÄÆM Œ vrvieÀR aÄØemÙAyiriÆemti enÆRic@M vivriÆkyANH putiyniym˜iÇ. putiyniymM mnÈilAÆ tinH o¯ pËA˜lemnilyiÇ p}yniym˜inH vLer èADAnYm…ìH. p}yni ym˜iÇ ŒrMBiÆ ry…ew kT putiyniym˜iÇ pUĘiyAvukyANH.
pppp}}}}yyyynnnn ii i iyyyymmmmMMMM vYtYsHt ElKkãAer}utiy m…–e˜AÀp« pusHtkÍL@ew smAhArmANH p}yniymM. purAtn yiAEylieÀR BAxyAy qéAy BAxyilANH av q}ute–“iriÆtH. bAbiElAniel cƒvĘiy…ew oQEdYAgik BAxyAy arAmYyiÇ q}utiy cil BAgÍL@M aÕ“˜iluìH. kEdzM m†vAyir˜i a’URu vÄxÍÅŠ–@RmANH p}yniym˜ieÀR BAgÍÅ q}ute–“tH. ŒdY E˜«M avsAnE˜«mAy pusHtkÍÅ rciŠe–w…tiniwyiÇ Œyir˜i lDikM vÄxÍÅ k}i’i¯Ý. öQ smAhAr˜iÇ niymM, criÒM, gdYM, gAnÍÅ, kvit jH{AnikL@ew ŸpEdzÍÅ qivy…ìH.
p}yniymM m†Ý BAgÍLAyi tiriŠARuìH. niymM, èvAckãAÄ, vi²ÖliKit ÍÅ. niymBAg H þEmAezy…ew aÉu pusHtkÍÅÿ Œ¹™tH. ŸÇ–˜iyANH ŒdYpusHtkM. nm…eŠlÂAmRiyAvu«EpAel ElAk˜ieÀR ŒrMBM Œdim½xY rAy ŒdAM, hv, av¯ew eedv˜ientiery…™ ŒdYe˜ pApM qivey– RRiy…™ kArYÍLANH ŸÇ–˜iyilu™tH. mhAèLye˜y…M eedvM èLy˜iÇ niÝM re–w…˜iy ›w…MbÍeLy…M ›Ric @M yiAEyÇ rAxH\˜ieÀR ŒrMBe˜–RRiy…M eedvM èEtYk kArYÍÅŠAyi tire’w…˜ver–RRiy… emAeŠ atiÇ pRy…Ý.
aaaavvvvttttAAAArrrr ii i ikkkk
 
aaaaééééAAAAhhhhAAAAmmmm ii i ieeeeÀÀÀÀRRRR kkkkTTTT mhAvizVAsiyAy aéAhAm…mAyi eedvM o¯ krARuìAŠi. Œ krARiÇ aéAhAmien vlieyA¯ jnty…ew pitAvAŠAemÝM aE”h˜i½M aE” h˜ieÀR piÀgAmikÅÆM knAÀ EdzM nÇkAemÝM eedvM vAgHdAnM ecyHt@. tAÀ krAÄ sVIkrictAyi kANiŠAÀ aéAhAM pricHECdn kÄ—M ecyHt@. pricHECdn piIwH eedvvuM teÀR jnty…mAy…™ krARieÀR etLivAyi tI¯ky…M ecyHt@. eedvM vAgHdAnM ecyHt kArYÍÅ qÍenyANH nw–ilA Ækey H aéAhAminRi’uœwAyi¯Ý. qÜiluM aéAhAM eedv˜iÇ vizVsic @. atH eedve˜ vLer sÚxHwnAŠi.
eedvM aéAhAmiEnAwH emsAepAE“Amiyyiel qéAyÄŠiwyilu™ aveÀR vIwH vi“@EpA›vAÀ kÇ–iÆky…M vAgHd˜ ®miyAy knAÀ (pAlsHtIÀ) EdzE˜ŠH nyiÆky…M ecyHt@. vAÄÖkY˜iÇ aéAhAminH yisHhAŠH qeA¯ puÒ½ìAyi. yisHhAŠinH yAEŠAbH qeA¯ mk½ìAyi¯Ý. yAEŠAbinH (yiAEyelÝM viLiÆM) p×ìu puÒãA¯M o¯ puÒiy…m…ìA yi¯Ý. öQ ›w…MbM yiAEyÇ jntyAyi˜IÄÝ. pe oriŠluM avÄ tÍL@ew EgAÒprmAy eept]kM mRilÂ. yiAEylieÀR p×ìu EgAÒÍ eLÝ tÍeL–RRi pRy…« avÄ «wÄÝ EpAÝ. yAEŠAbieÀR p×ìu puÒãA¯ew piÀgAmikÅ övrAyi¯Ý+ ±EbÀ, ziemEyAÀ, Elvi, ey¸dA, dAÀ, nPHtAli, gAdH, ŒEzÄ, yiÈAKAÄ, esbUlUÀ, EyAEsPH, ebnYAmIÀ. aéAhAM, yisHhAŠH, yAEŠAbH qivrANH m†Ý èDAn pUÄv ikãAÄ. þyiAEylieÀR pitAŠãAÄÿ aTvA þkArNvÄÿ qH övÄ aRiye–w…Ý.
aéAhAM meRRA¯ rItiyiluM o¯ þpitAvHÿ Œyi¯Ý. purAtn yiAEyliÇ eedvM pl tvN cil vYåikeL teÀR våAŠLAyi viLiŠARuìH. öQ våAŠÅ aTvA èvAckãAÄ jnÍÅŠiwyiÇ eedv˜ieÀR ètiniDi kLANH. öQ èvAckãArilUewyANH eedvM yiAEyÇ jntyHŠH vAgHdAn ÍL@M tAŠI«kL@M niymÍL@M ŸpEdzÍL@M p}y a½BvÍLiÇ niÝ™ pAWÍL@M BAvi a½BvÍLiElÆ™ pAWÍL@emAeŠ nÇ›tH. þqéAynAyÿ aéAhAM ŒNH p}yniym˜iÇ prAmÄzic iriÆ ŒdYèvAckÀ.
yyyy ii i iAAAAEEEEyyyyÇÇÇÇ aaaawwww ii i immmmtttt VV V V˜ ii i iÇÇÇÇ nnnn ii i iÝÝÝÝMMMM EEEEmmmmAAAAcccc ii i ittttrrrrAAAAyyyy ii i i q}upEtALM aMgÍL@ìAyi¯ yAEŠAbieÀR (yiAEyÇ) ›w…MbM vLÄÝ. aveÀR puÒãAriÇ o¯vnAy EyAEsPH, öQjipHtiel Ÿt ŸEdYAgÐnA yi˜IÄÝ. kWinmAy o¯ kAlmAyi¯Ý atH. atinAÇ yAEŠAbuM ›w…MbvuM sm]ÖmAyi BNm…™«M jIvitM sugmmAy«mAy öQjipHtiElŠH EpAyi. qéAy¯ew öQ EgAÒM o¯ ecRiy jntyAyi vLÄÝ. öQjipHtiel rAjAvAy PREvAÀ aver awimkLAÆky…M ecyHt@. piIwH nA¾ERALM vÄxÍÅÆ EzxM èvAcknAy EmAezey ŸpEyAgic H eedvM aver miyImiel (öQjipHtiel) awimtV˜iÇ niÝM EmAci–ic H plsHtIniElŠH ekAìuEpAy etÍeneyH puR–AwH q pusHtk˜iÇ vivriÆÝìH. av¯ew sVAt×Y ˜inH öQjipHt@kAÄ vliy vil nÇEkìi vÝ. ow…viÇ avÄÆ sVAt×YM nÇkAem H PREvAÀ s—tiÆMver öQjipHt@kAÄÆM PREvA½M av¯ew ŒdYjAtãAer nxHe–“@. jnÍÅ sVt×rA›tinAyi ŒdYjAtãAÄŠH mri EŠìivÝ. tÍL@ew ŒrADnyiluM blikLiluM öŠArYM yiAEyÇ jnt plviD˜iÇ piIwH a½sHmric @.
yiAEyÇ jnt tÍL@ew sVt×Y˜iElÆ™ yAÒyHŠH tAeRw…Ï k}i ’i¯Ý. miyImiÇ niÝ™ repwlinH avÄ o¯Íiyi¯Ý. oAErA ›w…M bvuM oAErA ›’Awien ekAÝ. eedv˜i½™ èEtYk awyALmAyi avÄ tÍL@ew vAtiÇ–wikLiÇ ›’AwieÀR råM pur“i. puLi–iŠA˜ mAvuekAìH
x
 
èEdzÏ œwi kwÝ EpAyi. vAtiÇ–wikLiEãÇ ›’AwieÀR råmilÂA˜ ›w…Mb˜iel ŒdYjAtÀ mric @. yiAEyÇ jnt sVt×rAyi. awimkÅ miyIM viwAenA¯ÍiyE–AÅ PREvAÀ teÀR mnSmARRi. yiAEylY awimkeL piwic @ tiriek ekAìuvrAÀ aE”hM teÀR eesnYe˜ ayc @. qAÇ eedvM teÀR jntey ric @. eedvM ecÜwlien rìAyi viBAgiÆ ky…M teÀR jntey atilUew sVAt×Y˜ieÀR mRukryiel˜iÆky…M aver piÀ«wÄÝ v miyIM eesnYe˜ nzi–iÆky…M ecyHt@. an ÙrM aERbYÀ Ÿp®K$˜iel sInAyH m¯®miyiel o¯ mlyiÇ evc H eedvM Œ jnty…mAyi o¯ krARuìAÆky…M ecyHt@.
EEEEmmmmAAAAeeeezzzzyyyy …… … …eeeewwww nnnnYYYYAAAAyyyyèèèèmmmmAAAANNNNMMMM eedvM yiAEyÇ jntey repw…˜iy«M av¯mAyi sInAyiÇ evc H krARuìAŠiy«M Œ jntey mRR@™vriÇ niÝM vYtYsHtrAÆÝ. yiAEy lYÄÆ™ vAgHdAnÍL@M nYAyèmANÍL@M Œ ŸwÛwiyiluìH. öQ krARieÀR pÏ klønkÅ qRiye–w… o¯ BAgM eedvM rìu klølkkLiÇ q}uti jnÍÅÆ nÇkiytANH. yiAEylYÄÆ™ jIvit mAÄ‹dÄznÍL@ew awi ÐAn ttVÍLANH öQ klønkÅ. yiAEyÇ avy…ew awiÐAn˜iÇ jIviŠNemANH eedvM ètIiyHÆtH. teÀR eedvE˜Aw…M ›w…Mb E˜Aw…M shjIvikELAw…M o¯ yiAEylY½™ kwmkL@M atiluìH.
sInAyimlyiÇ vc H nÇke–“ pÏ klønkL@M bAŠi c“ÍL@M vcnÍL@M þEmAezy…ew nYAyèmANMÿ qEA evRuM þnYAyèmANMÿ qEA aRiye– w…Ý. plE–A}uM öQ pdM ›RiyHÆtH p}y niym˜iel ŒdYe˜ aÉu pusHtkÍeLyANH. cilE–AÅ p}y niyme˜ m…}uvÀ te öQ pdM ›Ri ŠARuìH. pÏ klønkÅÆM mRR@ ep¯mARRc “ÍÅÆM puREm, EmAezy…ew nYAyèmAN˜iÇ puErAhitãAÄ, blikÅ, ŒrADn, vi²ÖdivsÍÅ qi vey–RRiy…™ c“ÍL@m…ìH. ElvYApusHtk˜ilANH öQ c“ÍÅ kA¹tH. EmAezy…ew nYAyèmANm½sric H qlÂA puErAhitãA¯M av¯ew shAyi kL@M Elvi EgAÒŠArAyiriŠNM. üElvYÄý qANH Œ shAyikÅ viLiŠ e–w…tH. RRvuM èDAn puErAhiten mhApuErAhitenÝ viLiÆÝ.
yiAEyÇ jntyHŠH eedve˜ ŒrADiŠAÀ EpAkA½™ vi²Ö œwArM aTvA sE—Ln œwArM niÄ—iÆti½™ niÄE”zÍL@M nYAyèmAN˜i luìH. ŒrADnyHÆpEyAgiÆ sADnÍL@ìAÆtien–RRiy…™ niÄE”z ÍL@M ötiluìH. jnÍÅ piIwH ŒrADnyHŠAyi EpAyiÏwÍiy ey±zEl miel sIyAyipÄvt˜ilu™ vi²Öm•irM, eedvAlyM qiv niÄ—iyHŠAÀ öQ niÄE”zÍÅ yiAEylYer shAyic@. blikL@ewy…M ŒrADny…ewy…M c“ÍÅ tÍÅ prsHprvuM eedv˜ientirAy…M pApM ecyHttAyi avÄÆ mnÈilAŠieŠAw…Ï. qAÇ av¯ew pApÍÅ epARuŠe–wA½M pr sHprvuM eedv˜iÜElÆM punErkIkriyHÆvA½M avÄÆ a« mAÄ‹ emA¯ŠieŠAw…Æky…M ecyHt@. eedvM qlÂA m½xYÄÆmAyi nÇkAÀ tA RAÆ bliey–RRi avÄÆ nAyi mnÈilAÆtinH Œ blikÅ v}i eyA¯Ši.
aEnkM vi²ÖdivsÍÅ aTvA Ÿ/vÍÅ ŒEGAxiyHÆti½™ niÄE”z ÍL@M nYAyèmAN˜iluìH. oAErA ŒEGAx˜i½M atiEÀRtAy èEtYk aÄØm…ìH. viLevw…–@/vmAy ŒdYPElA/vM, zb ˜H (epÙEŠAsHt@ aTvA Œ}Hce–¯AÅ), suEŠA˜H (œwAre–¯AÅ), qiv EpAlu™ ŒhÂAdkrmAy avsrÍLAyi¯Ý ciltH. cil ŒEGAxÍLAke“, eedvM teÀR jntyHŠAyi ecyHt atHt ätYÍeL a½sHmriyHÆvyAyi¯Ý. epshA a˜remAAyi¯Ý. miyImiÇ niÝ™ EmAcnM qlÂA ›w…MbÍL@M
xi
 
vItM ekA H sdYeyA¯Ši. oAErA EkA– vI’uM oAErA Ÿ¯L BNvuM jn ÍeL, av¯ew Evdny…M d…+KvuM niR’ jIvit˜iÇ niÝM riŠAÀ eedvM ecyHt kArYÍÅ oAÄ—i–ic @.
mRRH Ÿ/vÍeLAeŠ vLer gQrvm…™vyAyi¯Ý. qlÂA vÄxvuM èAyËi˜ divsM jnÍÅŠH tÍÅ mRR@™vErAw…M eedvE˜Aw…M ecyHt pApÍeL–RRi oAÄ—iEŠìi vÝ. atH d…+KkrmAy divsmAyi¯Ý. atinAÇ avÄ aH Ÿpvsic @. qAÇ aÝ tÍL@ew pApÍÅÆ èAyËi˜mAyi mhApuErA hitÀ vizixHwmAy cil blikÅ aÄ–ic @.
p}yniym˜ieÀR rcyitAŠÅŠH eedvvuM yiAEyluM t—ilu™ ŸwÛwi vLer èDAne–“tAyi¯Ý. èvAck¯ew tAìH qlÂA pusHtkÍL@M vi²Ö liKitÍL@M yiAEyÇ rAxH\vuM oAErA yiAEylY½M tÍL@ew eedvvumAyi o¯ vizixHw ŸwÛwiy…ìAŠiey vsH«ty…ew awiÐAn˜ilu™tANH. avrtien þkĘAvieÀR ŸwÛwiÿ qEA ›ERÕwi lLitmAyi þŸwÛwiÿ qÝ mAÒEmA viLic @. av¯ew criÒ pusHtkÍÅ krARieÀR evLic ilANH vYAKYAniŠe–w…tH. vYåiEyA jntEyA eedvE˜AwH vizVAsM pulĘi yAÇ eedvM avÄÆ ètiPlM nÇ›M. avÄ krARien avgNic AÇ eedvM aver ziiyHÆM. jnÍÅÆ eedvvumAy…™ krARien–RRi aver oAÄ—i–iŠAÀ eedvM teÀR èvAckãAer ayc @. eedve˜ a½sriÆv ÄŠAyi eedvM ecyHt atHt ätYÍeL–RRi yiAEyliel kvikÅ èkIÄ ˜ic @ pAw…ky…M eedvniExDM nw˜iyvÄÆ lBic EvdnyiluM ziyiluM avÄ vilpiÆky…M ecyHt@. krARieÀR ŸpEdz˜ieÀR awiÐAn˜ilANH rcyitAŠÅ etRR@M zriy…M EvÄtirictH, nixHkLÜÄŠH yAtnkL@ìA›EÛAÅ ati½ kArNemeÙRiyAÀ kvikÅ æmiyHÆky…M ecyHti“@ìH.
yyyy ii i iAAAAEEEEyyyyÇÇÇÇ rrrrAAAAxxxx HH H H\\\\MMMM èAcIn yiAEylieÀR kT jnÍÅ eedve˜ niExDiyHÆtieÀRy…M eedvM aver riyHÆtieÀRy…M jnÍÅ eedv˜iElÆ mwÍutieÀRy…M vIìuM eedve˜ niExDiyHÆtieÀRy…M oeŠ kTyANH. jnÍÅ eedv ˜ieÀR krAÄ sVIkric nAÅ m…tÇ öetA¯ cAƒik èvĘnmAyi ŒvĘi c @ekAìiriÆÝ. sInAyipÄvt˜iÇ evc H yiAEylYÄ eedve˜ a½ gmiŠAem H s—tiÆky…M pie klApm…yÄÏky…M atinAÇ nAlø« ekAlŠAlM m¯®miyiÇ al’u nwÆky…M ecyHt@. avsAnM EmAezy…ew shAyiyAy EyA²v jnÍeL vAgHd˜ ®miyiElŠH nyic @. ŒdYemA¯ kI} wŠluM pie yiAEylieÀR BAgikmAy ›wiEyRRvum…ìAyi. öQ ›wiEyRR ˜ieÀR ŒdYe˜ tA½M ¾RRAìukÅÆ EzxM nYAyADipãAerÝ viLiŠe– w… èAEdzik BrNADikArikLANH jnÍeL BrictH.
avsAnM jnÍÅŠH o¯ rAjAvH EvNemH EtAi. ezQÇ Œyi¯Ý ŒdYe˜ rAjAvH. ezQÇ eedve˜ a½sricilÂ. atinAÇeedvM dAvIdH qeA¯ öw ybAlen putiy rAjAvAyi tire’w…Ï. zm†EvÇ èvAckÀ vH aveÀR tlyiÇ eetlM o}ic H aven yiAEylieÀR rAjAvAyi aBiExkM ecyHt@. yiAEylieÀR BAvirAjAŠãAÄ ey¸dAEgAÒŠArAy dAvIdieÀR piÀgAmik LAyiriÆem H eedvM dAvIdi½ vAgHd˜MecyHt@. dAvIdH ey±zElMngrM kI}wÆky…M atien teÀR tlÐAnvuM eedvAly˜i½™ BAviyiel ÐlmAy…M niËyic @. aE”hM eedvAly iElÆ puErAhitãAery…M èvA ckãAery…M gAnrcyitAŠeLy…M sMgItŠAery…M eedvAly˜iel ŒrA DnyHÆ gAykery…M niymic @. dAvIdH aEnkM gAnÍÅ (sÜIĘnÍÅ) q}u«kEpAluM ecyHt@. qÜiluM eedvAlyM pNiy…tinH eedvmE”he˜ a½vdic ilÂ.
xii
 
dAvIdH v]ÖnAyi mrNE˜Aww…˜E–AÅ teÀR mknAy zElAEmAen yiAEy liel rAjAvAŠi. qlÂAyHE–A}uM eedve˜ a½gmiŠA½M niymM pAliŠA½M aE”hM teÀR mk½ m…Riyi–@ nÇki. rAjAev nilyiÇ zElAEmAÀ eedvAlyM pNiy…ky…M yiAEylieÀR ati¯kÅ vYApi–iyHÆky…M ecyHt@. aŠAl˜ANH yiAEyÇ atieÀR RRvuM mhtV˜iElŠH ŸyÄtH. zElAEmAÀ èsiÖnAyi˜IÄÝ. yiAEyÇ zåmAyi.
eeeeyyyy¸ddddyyyy …… … …MMMM yyyy ii i iAAAAEEEEyyyylllluuuuMMMM vvvv ii i iBBBBjjjj ii i iŠŠŠŠeeee––––““““ rrrrAAAAjjjjYYYYMMMM zElAEmAeÀR mrNE˜Aew ŒBYÙr ›}–ÍÅ ŸìA›ky…M rAxH\M viBjiŠe– w…ky…M ecyHt@. vwÆ BAge˜ pÏ EgAÒŠAÄ tÍeL yiAEyÇ qÝ sVyM viLic @. etŠÀ EgAÒŠAÄ ey¸deyÝM sVyM viLic @. (ey¸dÄ q ŒDunik pdM ötiÇ niÝìAytANH.) ey¸dÄ ŸwÛwiEyAwH vizVsHtt pulĘi. ey¸dÄ kI}wŠe–w…Mver dAvIdieÀR vMzM (rAjAŠãA¯ew ›w…MbM) ey±zElmiÇ BrNM nw˜i. ey¸der bAbiElAnYÄ nAw…kw˜i.
vwŠÀ rAxH\˜iÇ (yiAEyÇ) jnÍÅ niymM piÚwrA’tinAÇ anvDi rAjvMzÍÅ vriky…M EpA›ky…M ecyHt@. yiAEyÇ rAjAŠãAÄŠH pl kAlÍLilAyi aEnkM tlÐAnÍL@ìAyi¯Ý. atiÇ RRvuM ow…vilE˜ tAyi¯Ý zmrY. jnÍÅÆEmÇ tÍL@ew piwi m…RuÆtinH yiAEyÇ rAjAŠãAÄ eedvArADny…ew sçdAy˜i½ mARRM v¯˜i. avÄ putiy puErAhitãAer tire’w…Æky…M putiy rìu eedvAlyÍÅ pNiy…ky…M ecyHt@+ oH dAniluM (yiAEylieÀR vwEŠ atiĘi) meRRAH EbETliluM (ey¸dYy…mAy…™ yiAEylieÀR atiĘiyiÇ). yiAEyli½M ey¸dY yHÆmiwyiÇ DArALM y…ÖÍL@M nwi¯Ý.
ŒBYÙr klApÍL@ewy…M ›}–ÍL@ewy…M kAl˜H eedvM ey¸dYyiElÆM yiAEyliElÆM DArALM èvAckãAer ayc @. cil èvAckãAÄ puErA hitãA¯M mRR@™vÄ kÄxk¯mAyi¯Ý. cilÄ rAjAŠãA¯ew ŸpEdxHwAŠLAyi. mRR@™vÄ vLer lLitjIvitM nyic@. cil èvAckãAÄ tÍL@ew ŸpEdz ÍELA èvcnÍELA q}uti. mRR@™vÄ aÍen ecyHtilÂ. qAÇ qlÂA èvAckãA¯M v H nIti, nYAyM, qivey–RRiy…M shAy˜inAyi eedve˜ ŒæyiEŠìtien–RRiy…M èsMgic @.
eedv˜iÜElŠH tiri’ielÂÜiÇ jnÍÅ prAjitrA›emÝM avÄ citRiŠ e–w…emÝM pl èvAck¯M m…Riyi–@ nÇki. öQ èvAckriÇ plÄÆM BAviyiel mhtVÍeL–RRiy…M zikeL–RRiy…m…™ dÄznÍL@ìAyi. puti eyA¯ rAjAvH tÍL@ew rAjYM BriŠAÀ v¯ kAl˜inAyi avriÇ pl¯M kA˜i¯Ý. dAvIdieÀR piÀgAmiyAy Œ rAjAvH eedv˜ieÀR jntey putieyA¯ suvÄÌy…g˜iElŠH nyiÆemÝ cilÄ kìu. Œ rAjAvH zAzVt mAy rAjYe˜ qeEÆmAyi BriÆemH cilÄ èsMgic @. teÀR jntey eedv˜iÜElŠH mwŠieŠAìu EpAkAÀ vLer kxHwm½BviyHÆ o¯ dAsnA yANH mRR@™vrven kA¹tH. qAÇ putieyA¯ y…gxHwAvAy, eedv ˜ieÀR aBixiånAy mzIhAeynilyilANH qlÂAv¯M aven kìtH.
yyyy ii i iAAAAEEEEyyyyllll ii i ieeeeÀÀÀÀRRRRyyyy …… … …MMMM eeeeyyyy¸ddddyyyy …… … …eeeewwwwyyyy …… … …MMMM nnnnzzzz II I IkkkkrrrrNNNNMMMM yiAEyÇ jnt eedv˜ieÀR m…Riyi–@kÅ ecvieŠAìilÂ. atinAÇ ƒi. m…. 722-721Ç zmrY aƒmkArikLAy aÈIRiyŠAÄÆ kI}wÍi. yiAEylYÄ avrvruew vIw…kLiÇ niÝ puR˜AŠe–w…ky…M aÈIRiyyielÛAw…M cit RiŠe–w…ky…M ey¸dyiel av¯ew sEhAdrI sEhAdrãAÄŠH qeE ÆmAyi nxHwe–w…ky…M ecyHt@. aE–AÅ aÈIRiyŠAÄ viEdzikeL punrDi vsi–iÆtinH yiAEyliElÆ ekAìuvÝ. aver ey¸dyiely…M
xiii
 
piÀ«wrAÀ æmiyHÆky…M ecyHt@. zmrYŠAÄ q H avÄ aRiye–wAÀ «wÍi. aÈIRiyŠAÄ ey¸dey EtAlø iŠAÀ æmic @. DArALM ngrÍÅ Œƒmi kÅÆ kI}wÍieyÜiluM eedvM ey±zElmien ric @. prAjitnAy aÈIRiy rAjAvH teÀR mAt]rAjYE˜Æ mwÍiecl @ky…M aviewevc H ayAL@ew rìu puÒãAÄ te ayAeL vDiÆky…M ecyHt@. aÍen ey¸dA re–“@.
¡¯Íiy kAlM ekAìH ey¸dyHŠH mARRM sMBvic@. avÄ ›Rc @ kAlE˜ŠH eedve˜ a½sric @. pe av M avsAnM prAjitrA›ky…M citRiŠe– w…ky…M ecyHt@. bAbiElAÀ zåi èApiyHÆky…M ey¸dey kI}wÆky…M ecyHt@. ŒdYM avÄ cil èmANimAer mAÒM twvukArAyi pwic @. qAÇ tA½M vÄxÍÅÆ EzxM ƒi. m…. 587-586Ç ey±zElm…M eedvAlyvuM nzi –iŠAnAyi avÄ tiric @ vÝ. ›eRyAL@kÅ miyImiElÆ re–e“ÜiluM aDikM Ep¯M bAbiElAniElŠH awimkLAyi ekAìuEpAke–“@. eedvM vIìuM jnÍÅŠiwyiElÆ èvAcker ayyHÆky…M avÄ vIìuM æÖiŠAÀ «wÍuky…M ecyHt@. eedvAly˜ieÀRy…M ey±zElmieÀRy…M nzIkrNvuM bAbiElAniel èvAsvuM jnÍLiÇ o¯ yTAÄØ mARRm…ìAŠiytAyA¹ kA¹tH. putiy rAjAvieny…M aveÀR rAjYe˜y…M pRRi èvAckãAÄ vLer vLer sMsAric @. èvAckãArielArALAy yiermYAvH putieyA¯wÛ wiey–RRiE–AluM sMsAric @. Œ putiy krAÄ klølkLiEãllÂ, ètYut eedv˜ieÀR jnty…ew XdyÍLilANH q}ute–EwìtH.
eeeeyyyy¸ddddÄÄÄÄ ppppllllssss HH H Htttt II I Innnn ii i iEEEEllllÆÆÆÆ mmmmwwwwÍÍÍÍuuuuÝÝÝÝ aEtsmyM EkAerzH EmdYA-pAÄsiyiel cƒvĘiyA›ky…M bAbiElAÀ kI}wÍuky…M ecyHt@. jnÍÅÆ mAt]®miyiElÆ mwÍAÀ EkAerzH a½mti nÇki. aÍen, q}up« vÄxe˜ èvAs˜i½ EzxM ey¸drilDikvuM nA“iÇ mwÍiey˜i. avÄ tÍL@ew rAxH\M punÄniÄ—iŠAÀ æmiecÜiluM ey¸dA ecRu«M d…Äb lvumAyi «wÄÝ. zElAEmAÀ niÄ—ic tieÀRyÒ mEnAhrmelÂÜiluM avÄ o¯ eedvAlyM pNi«. aEnkM EpÄ vAsHtvmAyi eedv˜iElÆ mwÍuky…M niymM, èvAck¯ew rcnkÅ, mRR@ vi²ÖrcnkÅ qiv pWiŠAnArMBiyHÆky…M ecyHt@. aEnkM EpÄ ti¯ev}uÏkL@ew pkĘiey}uÏkArAyi. avsAnM övÄ ti¯ev}uÏkÅ pWiyHÆti½™ pAWzAlkÅ sMGwi–iÆky…M ecyHt@. zbÏ divsM (zniyA}Hc) jnÍÅ pWiŠA½M èAÄØiŠA½M eedve˜ ŒrADiŠA½M oÏœwAÀ «wÍi. av¯ew ey¸d–™ikLiÇ (sE—LnÍÅ) vcH ti¯ev}uÏkÅ pWiyHÆky…M anv DiEpÄ mzIhy…ew vrvuM kA˜iriyHÆky…M ecyHt@.
pwi’ARH, mhAnAy alûsAìÄ #IsieÀR BrNM eRRw…Æky…M tAmsi yAet ElAkmAek kI}wÆky…M ecyHt@. aE”hM #IÆ BAxy…M ŒcArÍL@M sMsHkArvuM ElAk˜ieÀR plBAgÍLiluM prÏky…M ecyHt@. aE”hM mrNmw’E–AÅ rAxH\M viBjiŠe–w…ky…M ŸwÀ te meRRA¯ rAxH\M vLÄÝ vriky…M aRiye–w… ElAk˜iel vlieyA¯ viBAg˜ieÀR BrNEmeRRw… Æky…M ecyHt@. ey¸dÄ vsic i¯ plsHtI½M atiluÅe–w…Ý.
putiy BrNADikArikLAy ERAmAŠAÄ ƒUrãA¯M nixHWUrãA¯mAyi¯Ý. ey¸dÄ ahÜArikL@M DiŠArikL@M Œyi˜IÄÝ. öQ ›}–ŠAlemAeŠy…M o¯ viBAgM ey¸dÄ, tÍL@ew jIvitkAlÏ te mzIh v¯em«M kA˜iriyHÆk yAyi¯Ý. eedv˜AluM avÀ ayyHÆemÝ vAgHdAnM ecyHti“@™vnAy mzIhyAluM mAÒM BriŠe–wAnANvÄ Œ#hictH. ElAke˜ m…}uvÀ mzIhyi lUew riyHÆkyANH eedv˜ieÀR lYemANvÄ k¯tiytH. eedvM mzIhey ayyHÆ«M kA˜iriÆtiÇ cil ey¸dÄ sÚxHwrAyi¯Ý. qAÇ mRR@ cilÄ putiyrAjYM ÐApiŠAÀ eedve˜ þshAyiŠAnA¹ÿ
xiv
 
esl“@kÅ ERAmŠAÄeŠtier y…ÖM ecAÀ æmiÆky…M avErAwABim…KYM kANic cil ey¸derE–AluM vDiÆky…M ecyHt@.
eeeeyyyy¸ddddAAAA mmmmttttvvvv ii i iBBBBAAAAggggÍÍÍÍÅÅÅÅ ƒi. m…. oAM ¾RRAìiEnAww…˜H EmAezy…ew nYAyèmANM ey¸dÄŠH prm èDAnmAyi˜IÄÝ. jnÍÅ nYAyèmANM pWiyHÆky…M aet–RRi cÄc ec@ky…M ecyHt@. pl viD˜ilANvÄ nYAyèmANM mnÈilAŠiyetÜiluM pl¯M nYAyèmAN˜i½ Evìi mriŠA½M tARAyi¯Ý. ey¸dÄŠiwyiÇ m†Ý èm…K mtviBAgÍL@ìAyi¯Ý. oAErA viBAg˜iluM q}uÏkA¯M (aBiBA xkErA, p$itãAErA) ŸìAyi¯Ý.
ssssdddd †† † †kkkkYYYYÄÄÄÄ atiÇ o¯ viBAgM sd†kYÄ qANRiye–w…tH. dAvId…rAjAvieÀR kAle˜ mhApuErAhitnAy sEdAŠiÇ niAyiriŠAM Œ Ep¯ vtH. puErAhitril DikvuM aDikArivÄ‹vuM sd†kYrAyi¯Ý. mtkArYÍLiÇ avÄ nYAyèmANM (EmAezy…ew aÉupusHtkÍÅ) mAÒmANH ŒDikArikmAyi sVIkrictH. bli kÅ, puErAhitãAÄ qivey–RRi nYAyèmAN˜iÇ vLer pWi–iyHÆÝ eìÜiluM mrNAnÙrjIvite˜–RRi atielAÝM pWi–iyHÆilÂ. atinAÇ m½xYÄ mrN˜iÇ niÝM ŸyiÄe˜}uEÇÆemH sd†kYÄ vizVsic i¯ilÂ.
pppprrrr II I IzzzzããããAAAAÄÄÄÄ prIzãAÄ Œyi¯Ý meRRA¯ viBAgM. þvizdIkriyHÆkÿ qEA þEvÄepw… Ïkÿ qEA aÄØM vrAvu o¯ qéAy pd˜iÇ niANH öQ Ep¯ vtH. sADArNŠAer EmAezy…ew nYAyèmANM pWi–iŠAEnA avÄŠ« vYAKYAnic @ ekAw…ŠAEnA avÄ æmic i¯Ý. EmAezy…ew kAlE ALM piEA“H EpA› o¯ vAemA}i pArÛrYM ŸìAyi¯eH prIzãAÄ vizVsic @. oAErA tlm…RyHÆM èEyAjne–w…M viDM qlÂA tlm…RyiÇe–“v¯M nYAyèmANM vYAKYAniŠNemH avÄ vizVsic i¯Ý. EmAezy…ew nYAyèmANM mAÒml èvAckãA¯ew liKitÍL@M vi²ÖrcnkL@M av¯ew sVÙM pArÛrYM EpAluM tÍL@ew ŒDikArik niymmAyi prIzãAÄ sVIkric @evANi tieÀRyÄØM. nYAyèmANe˜y…M tÍL@ew pArÛrYe˜y…M piÀ«wrAÀ avÄ kWinmAyi æmic i¯Ý. atinAlvÄ tÍeLeÙAeŠ tiÝÝ, qeÙAeŠ etAw…Ý qtielAeŠ vLer æÖic i¯Ý. tÍL@ew eekkÅ k}u›tiluM ›LiÆtiluM avÄ èEtYkM æÖic @. mric vÄ ŸyiÄe˜}uEÇÆemÝM avÄ vizVsic i¯Ý. kArNM aÍen sMBviyHÆemH pl èvAckãA¯M pR’i“@™tH avÄ mnÈilAŠiyi¯Ý.
qqqqEEEEÈÈÈÈnnnn ii i ikkkkÅÅÅÅ m†Ame˜ èDAn viBAgmANH qEÈnikÅ. ey±zElmiel puErAhitãAri lDikvuM eedvM kANic @ ekAw… mAÄ‹˜ill jIvictH. œwAet, ERAmAŠAÄ ›eRyDikM mhApuErAhitãAer niymiÆky…M ecyHt@. avriÇ, cilÄŠA ke“ EmAezy…ew nYAyèmAN˜iÇ pRy… EyAgYty…milÂ. aŠArNM ekAìH ey±zElmiÇ ŒrADny…M bliy…M yTAviDiyl nwÆetH qEÈnikÅ k¯tiy«milÂ. atinAÇ qEÈnikÅ ey¸dyiel m¯®miyiElŠH tAms˜i nAyi EpAyi. avÄ av¯ew sVÙM sm†he˜ ±pIkric @. aview qEÈni kÅŠH mAÒEm tAmsiŠAn½vAdm…Z. qEÈnikÅ ŸpvsiÆky…M èAÄØiÆ ky…M eedvM mzIhey ayyHÆ«M eedvAlye˜y…M pQErAhitYe˜y…M ²ÖIkriÆ«M kA˜iriÆky…M ecyHt@.
ppppuuuutttt ii i iyyyynnnn ii i iyyyymmmmMMMM eedvM teÀR pÖtiyArMBic@. aE”hM o¯ èEtYk jntey tire’w…Ï.
xv
 
o¯ ŸwÛwi eedvM Œ jnÍL@mAy…ìAŠi. putiy«M ›RÕwi mikc «mAy o¯ krARieÀR awiÐAn˜iÇ ›RRmRR o¯ þŒ´Ik rAjYMÿ ÐApic @ekAìH jnÍeL a½#hiŠA½™ teÀR pripAwi avÀ èvAckrilUewy…M kvik LilUewy…M evLie–w…˜i. vAgHd˜ mzIhy…ew vrEvAewyANH Œ pÖti ŒrMBiyHÆk. aveÀR vrvienÆRic H èvAckãAÄ vLer vizdmAyi sMsA ric i“@ìH. mzIh qview jniÆemÝM avÀ qÍeny…™vnAyiriÆemÝM avnH qÚ dQtYmANH ecA½™etÝemAeŠ avÄ pR’u k}i’u. ötA, öE–A}ANH mzIhyHŠH vrA½M putiy niymM ŒrMBiŠA½M smymAytH.
eedv˜ieÀR putiy niymM, ƒisHt@(aBixiåÀ q mzIh)vAy Ey² qÍen evLie–w…Ïky…M nw–iÇ v¯Ïky…M ecyHt@evH putiyniym ˜iel liKitÍÅ vivriÆÝ. öQ putiy krAÄ jnÍL@EwtAyi tIrA½™tA eNH av pWi–iyHÆÝ. oAM ¾RRAìiel jnÍÅ eedv˜ieÀR mh˜Ay sHEnhAÄ–NE˜AwH qÍen ètikric @evÝM putiyniym ieÀR BAgmAy etÍeneyÝM av pR’u t¯Ý. öQ ElAk˜iÇ qÍen jIviŠNemH eedv˜ieÀR jntyHŠH öQ liKitÍÅ niÄE”zÍÅ nÇ›Ý. öhElAk˜iÇ sÛUÄÌvuM aÄØvÏmAeyA¯ jIvit˜i½M mrNAnÙrM avEnAewAÏ™ jIvit˜i½M eedvM vAgHdAnM ec@ a½#hÍeL–RRiy…M av vivri ÆÝ.
›R’tH q“@ ElKker}utiy ö¯pE˜}H vYtYsHt þpusHtkÍL@ewÿ smA hArmANH putiy niymM. oAM ¾RRAìiÇ ècAr˜ili¯ #IÆ BAxyilANH aveylÂAM q}ute–“tH. Ey² teÀR èEtYk ètiniDikELA shAyikELA ŒkAÀ tire’w…˜ nAlH þae–AsHtlãArANHÿ Œek liKitÍLiÇ p› tiyilDikvuM q}utiytH. avriÇ m†ÝEpÄ; m˜Ayi, EyAhAÀ, peÒAsH qivÄ Ey²vieÀR p×ìu zixYãAriÇe–“vrANH. meRRA¯ ElKknAy epQelAsien atHtkrmAeyA¯ èYe–wlilUew Ey² piIwH ae–A sHtlnAyi tire’w…˜tANH.
þsuviEzxÍÅÿ qÝ viLiŠe–w… ŒdYe˜ nAlu pusHtkÍÅ Ey²ƒisHt@vieÀR jIvite˜y…M mrNe˜y…M pRRiy…™ vivrNÍLANH. Ey²vieÀR ŸpEdzÍÅ, ®miyiÇ aveÀR avtAr˜ieÀR lYM, aveÀR mrN˜ieÀR niÄÌAykmAy èsåi, qivyHŠANH aE”h˜ieÀR jIvcri Òe˜ŠAÅ öQ pusHtkÍLiÇ epA«ev ŸQÇ nÇkiyiriÆtH. èEtY kic@M nAlAM pusHtkmAy EyAhAeÀR suviEzx˜iÇ ö« vLer stY mANH. ŒdYe˜ m†Ý suviEzxÍL@M Ÿ™wŠ˜iÇ smAnt pulÄÏvyANH. atAytH oiel vsHt@tkÅ meRRAiElA mRR@ rìiElA kA¹ÝìH. qÙA yAluM, oAErA ElKk½M vYtYsHtvAynŠAÄÆ Evìi ecRiy EtAtiÇ vYtYsHt lNÍELAewyANv q}utiyiriÆtH.
nAlu suviEzxÍÅÆ EzxM Ey²vieÀR mrNe˜ «wÄÝìAy sMBvÍeL vivriÆtH èv]˜ikLANH. qlÂA jnÍÅÆm…™ eedv˜ieÀR sHEnh vAgHdAne˜ Ey²vieÀR a½yAyikÅ ElAkemÛAw…M qÍen viLMbrM ecyHt@ev H vivriÆkyANitiÇ. plsHtIniluM ERAmÀsA%AjY˜iluM ƒisHtIy vizVAsM vYApkmAÆtinH öQ suviEzx˜ieÀR èKYApnM qÍen PlèdmAey H ö« nm…Æ pR’u t¯Ý. tAÀ ErKe–w…˜iy tienAeŠ ¶ûsAiyAkAÀ k}i’ lUeŠAsANH þèv] ikÅÿ q pusHtkM q}utiytH. m†AM suviEzx˜ieÀR kĘAvH œwiyANH lUeŠAsH. aE”h ˜ieÀR rìu pusHtkÍL@M y…åiprmAyi“H vLer EyAjiÆvyANH. kArNM Ey²vieÀR jIvite˜–RRi lUeŠAes}utiytieÀR «wÄc teyANH èv] ikÅ.
xvi
 
èv] ikeL «wÄH ƒisHtYAnikLiel vYåikÅÆM sMGÍÅÆM q}utiyi riÆ kÏkL@ew smAhArmA¹™tH. Ey²vieÀR ae–AsHtlãAriÇ rìu EprAy epQelAsH, peÒAsH qiverE–Alu™ ƒisHtIy EntAŠLANH Œ kÏkLyctH. aŠAle˜ jnÍÅ Enriw… èzHnÍÅ prihriŠAÀ aver aRiyiÆti½M ti¯Ïti½M pWi–iyHÆti½M EèA/Ahi–iÆti½ mANv nÇkiytH. Œ jnÍeL mAÒml qlÂA ƒisHtYAnikÅÆM av¯ew vizVAs˜i½M ›“AyHmyHÆM öhElAkjIvit˜i½M Ÿt›MviDmANH av ayc iriÆtH.
putiyniym˜iel avsAn pusHtkmAy evLi–Aw…kÅ mRR@™vyiÇ niÝM vYtYsHtmANH. vLer ŒlÜArik BAxyilANitieÀR rcyitAvAy EyAh AÀ ae–AsHtlÀ teÀR dÄznÍÅ avtri–iÆtH. ötiel ±pkÍL@M ètIkÍL@M aDikvuM p}yniym˜iÇ niew…˜i“@™tAytinAÇ p}y niymvuM EcÄÏevc H vAyiÆtH kArYÍÅ mnÈilAŠAÀ œw…tÇ shA ykmA›M. ƒisHtYAnikÅŠH öQ pusHtkM eedv˜ieÀRy…M av¯ew EntAvuM shAyiy…mAy Ey²ƒisHt@vieÀRy…M zåiyAÇ qlÂA d…xHwzåikÅÆM EmÇ vijyM ŸR–@ nÇ›ÝìH.
ppppuuuutttt ii i iyyyynnnn ii i iyyyymmmm˜ ii i ieeeellll ppppuuuussss HH H HttttkkkkÍÍÍÍÅÅÅÅ putiyniym˜iluÅe–“i“@™ pusHtkÍeL–RRi tAe} ekAw…˜iriÆ ecRiy ›Ri–@kÅ av vAyiÆtinH ›eReyAeŠ shAyiEcŠAM.
mmmm˜AAAAyyyy ii i i Ey²vieÀR RRvuM aw…˜ a½yAyikLiÇ orALANH m˜Ayi. Ey² ayAeL teÀR ae–AsHtlãAriÇ orALAyi tire’w…ÆEÛAÅ ¡Ü–irivukArnAy o¯ ey¸dnAyi¯Ý ayAÅ. m˜Ayiy…ew rcnkLiÇ ayAL@ew ey¸d pËA˜l˜ieÀRy…M tAlørYÍL@ewy…M sVADInM ¶zYmANH. Ey²vieÀR jIvit˜iÇ p}yniym˜iel èvcnÍL@ew niv]˜iyiÇ èEtYk tAlørYM aE”h˜i½™tAyi kANAM. qÙAyAluM Ey²vieÀR ŸpEdzÍLilANH m˜Ayi teÀR pusHtkM EkÑIkric iriÆtH.
mmmmÄÄÄÄeeeeŠŠŠŠAAAAssss HH H H cil ae–AsHtlãA¯ew y…v a½yAyiyAyi¯Ý, EyAhAÀ mÄeŠAsH. cw…lmAeyA¯ rItiyiÇ ¡¯Ši–Ry… sçdAymANH mÄeŠAsiEÀRtH. m˜AyiEyy…M lUeŠAsieny…M EpAel Ey²vieÀR ŸpEdzÍLiÇ ayAÅ vliy tAlørYM kANiÆilÂ. ey¸drlÂA˜ ERAmÀ mnÈien vYåmAy…M mnÈilAŠi, Ey² eedvpuÒnAeNH etLiyiŠ˜ŠviDm…™ aveÀR èv] ˜ikeL EkÑIkricANH mÄeŠAsH q}u«tH. pAp˜ieÀR anÙr PlÍLiÇ niÝM m½xYvÄ‹e˜ riÆtinANH Ey² ®miyiElŠH viriÆtH qÝ jnÍeL aRiyiÆtilANH mÄeŠAsH èDAnmAy…M æÖic iriÆtH.
llll UU U UeeeeŠŠŠŠAAAAssss HH H H epQelAsH ae–AsHtlEnAewA–M nirÙrM sÉric i¯ orAeL}utiy rìu pusHtkÍLiÇ oANitH. vidYAsÛnAy o¯ eevdY½M k}ivu™ oer}uÏ kAr½mAyi¯Ý lUeŠAsH. mÄeŠAsieÀR suviEzxvumAy…M m˜Ayiy…ew suviEzx˜ieÀR aDikBAgvumAy…M vLer pricyM lUeŠAsi½eìANH EtAÝtH. ey¸drlÂA˜ teÀR vAynŠAÄŠH mnÈilA›«M ŒkÄxk vumAy BAgÍÅ tire’w…ÆkyAyi¯Ý lUeŠAsH. mRR@ suviEzx ElKk ãAerŠAÅ Ey²vieÀR jIvite˜eyA¯ criÒ yTAÄØYmAyi ci“EyAw… œwiyANH lUeŠAsH avtri–iÆtH. qÙAyAluM Ey²vieÀR jIvit˜iel sMBvÍÅŠl ŸQÇ ekAw…˜iriÆtH, qAÇ jnÍeL jIvit˜ieÀR
xvii
 
aDikArE˜Aew shAyiÆky…M riÆky…M ecyHt, sHEnhiÆ, k¯« o¯ven nilyilANH Ey²vien avtri–iÆtH.
EEEEyyyyAAAAhhhhAAAAÀÀÀÀ ŒdYe˜ m†Ý suviEzxÍLiÇ niÝ vYtYsHtmANH öQ suviEzxM. mEnAh rvuM Œ}EmRiy«mAeyArAm…K˜inH EzxmANH öQ suviEzxM. mRR@ suviEzx ÍLielAÝM kANA˜ vLer vsHt@tkÅ EyAhAÀ avtri–iÆÝìH. Ey²vANH mzIhy…M (ƒisHt@) pri²ÖnAy þeedvpuÒ½Mÿ ElAk˜ieÀR þrk½Mÿ qÝ etLiyiÆkyANH EyAhAeÀR èDAn lYM.
èèèèvvvv  ]]  ]  ]  ii i ikkkkÅÅÅÅ lUeŠAsANH öQ pusHtkM q}utiytH. aE”h˜ieÀR ŒdYe˜ pusHtkM qview avsAniÆÝEvA aview niANitieÀR ŒrMBM. m½xYrAziEyA w…™ eedv˜ieÀR sHEnhe˜–RRi o¯ sE•zmwÍu þsuviEzxMÿ èKYA pic @ekAìH ElAk˜ielÛAw…M EpAkAÀ Ey² teÀR a½yAyikÅÆ nÇ› niÄE”zÍELAewyANH ö« «wÍutH. jnÍeL av¯ew etRRAy èv]˜i kL@ew anÙr PlÍLiÇ niH riÆti½™ teÀR eedvIk niEyAge˜ –RRi avÄŠiE–AÅ aRiyAvutH pRyAnANH Ey² avErAwAvzYe–“tH. rìu èDAn vYåikLAy peÒAsieÀRy…M epQelAsieÀRy…M èv]˜ikeL EkÑIkric @ ekAìANH lUeŠAsH öQ niEyAge˜ pUĘIkriŠAÀ æmiÆtH. ƒisHt@mtM ey±zElmiel ecRieyA¯ «wŠ˜iÇ niH smIpèEdzÍLAy zmrY, ey¸dA qiviwÍLiElÆM ŒtYÙikmAyi ERAmA sA%AjY˜i½ kI}ilu™ vid†rEdzÍLiElÆ EpAluM öÒ EvgM pretÍeneyH aE”hM kA“i t¯Ý.
putiyniym˜iel aw…˜ rcnAsm…c yM epQelAsieÀR kÏkLANH. kilIkYyiel (etÆki}eŠ «ÄŠi) tÄesAsukAr½M ŸtvidYABYAsm…™ v½mAy o¯ ey¸dnAyi¯Ý epQelAsH (ezQÇ qÝ m†l nAmM) ae–A sHtlÀ. ey±zElmiÇ vidYABYAsM lBic aE”hM prIzãAÄŠiwyiel o¯ EntAvAyi¯Ý. ŒdYkAl˜H ƒisHtIy èÐAn˜ieÀR kw…˜ vimÄzknA yi¯Ý aE”hM. Ey² ayAÅŠH o¯ dÄzn˜iÇ ètYnA›ky…M aEtAew ayAL@ew m…}uvÀ jIvit˜i½M o¯ dizAvYtiyAnM ŸìA›ky…M ecyHt@. pE˜ALM vÄxÍÅÆEzxM ayAÅ vLeryDikM yAÒ ec@ky…M ƒisHt@vi en–RRiy…™ sE•zM èKYApiÆky…M ecyHt@. öŠAl H aE”hM sBkÅÆM (ƒisHtIy viBAgÍÅ) vYåikÅÆM asMKYM kÏkLyc @. putiyniy m˜iÇ a˜rM ptim†Ý kÏkÅ ŸÅe–w…˜iyiriÆÝ.
EEEERRRRAAAAmmmmŠŠŠŠAAAAÄÄÄÄÆÆÆÆ™™™™ epQElAsieÀR k˜ANH övyiellÂAM evc H RRvuM eedÄGY EmRiy«M pUÄÌmAyi“@™«M. ƒisHt@vien–RRi jnÍeL pWi–iÆtiluM sBkÅ ±pIkriÆtiluM tniŠH ŒdYM èvĘiŠAÀ k}i’ ngrÍLiel ƒisHtIy viBAgÍÅÆ™tANH aE”h˜ieÀR kÏkLilDikvuM. ERAmiÇ vsiÆ ƒisHtYAnikÅŠH aE”hM kÏkeL}utieyÜiluM oriŠluM aE”hM aview EpAyi“ilÂ. ƒi. pi. 57Ç aE”hM #IsilAyi¯Ý. Œ#hic«EpAel ERAmiElÆ yAÒ ecAÀ k}iyA˜tinAlANH aE”hM öQ k˜iÇ teÀR ptivu ŸpEdzÍÅ q}utiytH. ƒisHtIy vizVAs˜ieÀR awiÐAn stY ÍÅ vLer æÖEyAew q}uti avtri–iÆtANitH.
eeeekkkkAAAArrrr ii i iÙÙÙÙYYYYÄÄÄÄÆÆÆÆ™™™™ oÝM rìuM kÏkÅ eteŠÀ #Isiel ngrmAy ekAriÙiel ƒisHtYAnikÅŠH epQelAsH q}utiy anvDi kÏkLiÇ reìÌmANH. övyiÇ ŒdYe˜ k˜iÇ aviw…e˜ ƒisHtYAnikÅŠiwyiÇ ŸìAy cil èzHnÍeLÆRic@™ prAmÄzÍL@M avriÇ cilÄ aE”h˜iEnAwH Ÿyic
xviii
 
vivAhEmAcnM, ey¸dAcArÍÅ m…tlAyvyANH ötilu™ vixyÍÅ. ptim† AM aÖYAy˜iÇ epQelAsieÀR èsiÖmAyElKnM av¯ew qlÂA èzHn ÍÅÆM prihArmAyi aE”hM kA¹ sHEnhe˜–RRiy…™tANH. oAM k˜iEnAwH ekAriÙYÄ ètikrictieÀR «wÄcA nwpwiyANH rìAM k˜H.
ggggllllAAAAttttYYYYyyyy ii i ieeeellll ƒisHtYAnikÅŠiwyilu™ vYtYsHt èzHne˜–RRiy…™tANH glAtYÄÆ™ epQelAsieÀR k˜H. epQelAsH aview ƒisHtIy sE•zM viLMÛrM ec@ky…M tA½M sBkÅ ±pIkriÆky…M ecyHti¯Ý. anÙrM tA½M ey¸dp$itãAÄ avieweyÏky…M ƒisHt@vieÀR yTAÄØ ŸpEdzÍLiÇ niÝM vYtYsHtmAy cil ŒzyÍÅ pWi–iyHÆky…M ecyHt@. èzHnM vLer niÄÌAykmAyi¯Ý. kArNM eedvvumAyi o¯ vYåiÆ™ bÓ˜ieÀR awiÐAnM atilwÍiyi¯Ý. Œ smyÏ glAtYyiElÆ EpAkAÀ k}iyA˜« ekAìH epQelAsH öQ k˜iÇ Œ èzHne˜ zåmAyi Enri“@. ERAmAŠAÄÆ™ teÀR kÏEpAel ötiÇ ƒisHtIy vizVAs˜ieÀR awiÐAn ttVÍLANH eekkArYM ec@tH. pe vYtYsHtmAy kArN ˜AlAeNÝ mAÒM.
qqqqeeeePPPPssssYYYYÄÄÄÄÆÆÆÆ™™™™ kkkk˜ HH H H epQelAsH q}utiytH aE”hM twvRyilAyiriÆ EÛA}ANH. qAltH qviewevcAeNEA qE–A}AeNEA niËymilÂ. qlÂA jnÍeLy…M ƒisHt@vieÀR BrN˜iÀ kI}iÇ ekAìuvrA½™ eedv˜ieÀR pÖtiyANH öQ k˜ieÀR Ÿ™wŠM. prsHprM eqkYE˜Aewy…M avereŠAìH eedv˜i½™ ŸE”zE˜AwH pUÄÌ smÄ–NE˜Aewy…M jIviŠAÀ ƒisHtYA nikeL EèA/Ahi–iÆkyANH epQelAsH.
epQelAsH PPPP ii i illll ii i i–––– ii i iyyyyÄÄÄÄŠŠŠŠyyyycccc       kÏM twvRyiÇ kiwÝekAìH q}utiytANH. atH ERAmiÇ evcAyiriŠAniwy…ìH. aŠAl H epQelAsH pl èzHnÍeLy…M Enri“@ekAìiriÆkyAyi¯eÜiluM aE”hM eedv˜iÇ vizVsic @. öQ k˜iÇ niRey vizVAsvuM ŒhÂAvumANH. Pili–iyyiel ƒisHtYAnikeL EèA/Ahi–iÆky…M avÄ aE”h˜inyc @ekAw…˜ sAÛ˜ik shAy ÍÅŠH eedv˜inH n•i pRy…ky…mANH epQelAsH öQ k˜iÇ ec@tH.
xYA eemnRiel («ÄŠi) o¯ ngrmAy ekAelAÈYyiÇ èzHnm…ìAÆ cil vYAj ŸpEdzÍeL EnriwAnANH epQelAsH eeeekkkkAAAAeeeellllAAAAÈÈÈÈYYYYÄÄÄÄŠŠŠŠ HH H H k˜yctH. öQ k˜iel BAgÍÅ qePsYÄŠyc k˜iEnAwH vLer sAmYm…™tANH. ƒisHtYAni avzYM pAliEŠì cil èAEyAgik jIvit pAWÍLANH epQelAsH nÇ›tH.
eeeettttÈÈÈÈEEEEllllAAAAnnnn ii i iŠŠŠŠYYYYÄÄÄÄÆÆÆÆ™™™™ oÝM rìuM kÏkÅ epQelAsieÀR ŒdYe˜ kÏ kLiÇ epw…vyAyiriŠAM. mAsiEfANYyiElÆ™ (vwEŠ #IsH) teÀR ŒdYe˜ yAÒyiÇ te epQelAsH etÈelAniŠYÄŠH ƒisHtIysE•zM nÇ›ky…ìAyi. pl¯M vizVAsikLAyi. pe ecRiy o¯ kAl˜i½ EzxM epQelAsinH aviwM viEwìivÝ. av¯ew putiy vizVAse˜ EèA/Ahi–iŠAÀ epQelAsH avÄŠH k˜yc@. jnÍÅÆ mnÈilAkA˜ cil kArYÍÅ, èEtYkic @M ƒisHt@vieÀR ètIit vrvien–RRi aE”hM cÄc ec@ky…M ecyHt@. öQ cÄc «w¯kyANH rìAme˜ k˜iÇ.
tttt ii i ieeeemmmmAAAAeeeeTTTTeeeeyyyyAAAAssss ii i i½½½½™™™™ oÝM rìuM kÏkL@M tttt II I Ieeee˜AAAAssss ii i i½½½½™™™™ kÏM epQelA sieÀR jIvitAvsAsn˜iÇ q}utiytANH. epQelAsieÀR aw…˜ rì½ yAyikLANvÄ. qPesAÈiluM Eƒ˜yiluM sBkÅ sMGwi–iÆ«M èvÄ ˜iÆ«M sMbÓic cil èzHnÍÅ eekkArYM ecAÀ te shA yiÆtinH epQelAsH tiemAeTeyAsien qPesAÈiluM tIe˜Asien
xix
 
tinH öQ ÐlÍLiel sBkeL shAyiEŠìiyi¯tH tIÄcyAy…M av¯ew EjAliyAyi¯Ý. tiemAeTeyAsi½ oAM k˜iluM tIe˜Asi½™ k˜iluM EntAŠeL tire’w…Æti½™ mAÄ‹ dÄznÍL@M vYtYsHt èzHnÍeLy…M avÐkeLy…M qÍen EnriwNemtien–RRiy…™ niÄE”zÍL@mANH epQelAsH nÇ›tH. twvRyiÇ kiwÝekAìH, teÀR jIvitmvsAniŠARA eyH sVyM EbADYmAyE–AÅ vLer vYåiprmAyi q}utiytANH tiemAeT eyAsi½™ rìAM k H. niRey ŸpEdzÍL@M EèA/AhnÍL@m…™ öQ k˜iÇ teÀR vizVAsvuM eeDrYvuM shixHNty…M mAt]kyAŠAÀ epQelAsH tiemA eTeyAsiEnAwH ŒvzYe–w…ÝìH.
ekAelAsYÄŠH ke˜}utiy aEt smyÏ teyANH epQelAsH PPPP ii i iEEEEllllEEEEmmmmAAAAnnnn HH H H *hsVmAeyA¯ ke˜}utiytH. oLiEc AwiE–Avuky…M piIwH epQelAsieÀR sVDIn˜AÇ ƒisHtYAniyAvuky…M ecyHt awimyAy oEnsiemAÈieÀR yjmAnnANH ƒisHtYAniyAy ekAelAsYŠArÀ PiElEmAÀ. oEnsiemAÈi EnAwH miÆky…M aven tiriek sVIriÆky…M ecNemH PiElEmAEnAwH aBYÄØiÆtANH öQ k˜H.
epQelAsieÀR kÏkÅŠH puRem Ey²vieÀR mRR@ zixYãAer}utiy q“@ kÏkÅ œwiy…ìH. þþþþqqqqééééAAAAyyyy¯eeeewwwwÿÿÿÿ q}uÏkArnArAeNRiyielÂÜiluM ƒisHt@ viÇ vizVsiÆ ey¸dÄŠAeN}utiyiriÆtH qÝ vYåmANH. Ey²vi lu™ av¯ew vizVAs˜iÇ ni H avÄ vlic kRRe–“tinAÇ Œp˜iÇ ep“iriÆkyAyi¯Ý. ƒisHtYAnikLAy aver EèA/Ahi–iÆti½M av ¯ew vizVAse˜ ble–w…Ïti½mANH Œ k H q}utiyiriÆtH. Ey² ƒisHt@vinH meRRlÂA jIvikLiluM vYåikLilum…LL aDikAr˜ilANH ElKkÀ ŸQÝtH. Ey²ƒisHt@vieÀR anzVr pQErAhitYvuM þputiy krARuMÿ p}yniym pQErAhitYe˜y…M þŒdY krARienŠAÅÿ EæxHWmANH qE”hM pWi–iÆÝ. eedv˜iÇ vizVsiÆvA½M av½Evìi jIviÆvA½M jnÍeL èEbADi–ic @ ekAìANH ElKkÀ ŸpsMhriÆtH.
eedv˜ieÀRy…M Ey²vieÀRy…M þo¯ dAsnAy yyyyAAAAEEEEŠŠŠŠAAAAbbbb ii i ieeeeÀÀÀÀRRRR kkkk˜ ii i ieeeennnn vivriÆtinH miŠE–A}uM ŸpEyAgiŠARu™ vAŠANH þèAEyAgikMÿ qtH. Ey²vieÀR sEhAdrãAriÇ o¯vnANH övÀ qANH cilÄ k¯«tH. nIti, nYAyM, pAvÍeL shAyiŠÇ, ElAkE˜Aw…™ sQXdM, jH{AnM, Œ´ niy×NM, vicArNkÅ, èElABnÍÅ, èv]˜i, EkÅvi, vizVAsM, ecyHtikÅ qivey–RRieyAeŠ yAEŠAbuM pRy…ÝìH. èAÄØiŠA½M zAÙrAyiriŠA½M aE”hM jnÍeL EèA/Ahi–iÆÝm…ìH.
ppppeeeeÒÒÒÒAAAAssss ii i ieeeeÀÀÀÀRRRR oÝM rìuM kÏkÅ peÒAsH ae–AsHtlÀ q}utiytH vYtY sHtmAy anvDi ÐlÍLiÇ vsiÆ ƒisHtYAnikÅÆ EvìiyANH. Œ ƒisHtYAnikeL peÒAsH pWi–iÆtH av¯ew jIv½™ ètYAzey–RRiy…M sVÄ‹˜ilu™ av¯ew yTAÄØ vstiey–RRiy…mANH. avÄ yAtn niR’ o¯ kAlG“˜ilUew kwÝ EpA›tinAÇ eedvM aver eekvi“i“ielÂH peÒAsH avÄÆ ŸR–H nÇ›Ý. av¯ew kxHwÍÅ ekAìH avÄ œw…tÇ nA›emÝM eedvM aver a½#hic @evÝM Ey²ƒisHt@vilUew av¯ew pApÍÅ avÀ epARu˜iriÆÝevÝM aE”hM aver oAÄ—i–iÆÝ. EnrAy jIvitM ekAìH avÄ ètikriŠNM. peÒAsieÀR rìAme˜ k˜iÇ ae–AsHtlÀ vYAj ŸpEdxHwAŠeL Enriw…ÝìH. zriyAy aRivieny…M ƒisHt@vieÀR rìAM vrvieny…M pRRi aE”hM pWi–iÆÝ.
EEEEyyyyAAAAhhhhAAAAeeeeÀÀÀÀRRRR ooooÝÝÝÝMMMM rrrrììììuuuuMMMM mmmm †† † †ÝÝÝÝMMMM kkkkÏÏÏÏkkkkÅÅÅÅ EyAhAÀ ae–AsHtlÀ q}utiyv yANH. eedvM vizVAsikeLeylÂAyHE–A}uM sVIkriÆemH EyAhAeÀR sHEn
xx
 
Œ#hiÆ rItiyiÇ jIvic@M tÍÅÆ eedvE˜Aw…™ sHEnhM èkwi–i ŠAÀ EyAhAÀ aver pWi–iÆÝ. rìAme˜y…M m†Ame˜y…M kÏkLiÇ prsHprM sHEnhiŠAÀ ƒisHtYAnikELAwBYÄØiÆtANH. vYAj ŸpEdxHwAŠ ÅÆM eedvIkmlÂA˜ ep¯mARR˜i½M qtier k˜iÇ m…Riyi–@M nÇ›Ý.
yyyy †† † †ddddAAAAyyyy …… … …eeeewwww kkkk˜ ii i ieeeeÀÀÀÀRRRR rcyitAvH yAEŠAbieÀR o¯ sEhAdrnANH. aE”hM Ey²vieÀR o¯ sEhAdrnAyiriŠA½M öwy…ìH. öQ k˜H vizVsHttey EèA/Ahi–iÆky…M ›}–ŠAÄÆM vYAj ŸpEdxHwAŠÅÆM qtier sMsA riÆky…M ec@Ý.
EyAhAÀ ae–AsHtleÀR eeeevvvvLLLL ii i i––––AAAAwwww …… … …kkkkÅÅÅÅ putiyniym˜iel mRR@ pusHt kÍLiÇ niÝM vYtYsHtmANH. atYDikM ŒlÜArik BAxyilu™ öQ pusHtk ˜iÇ EyAhAÀ kì dÄznÍeL–RRiyANH pRy…tH. ötiel pl ±pk ÍL@M ètIkÍL@M p}y niym˜iÇ niÝ™tAkyAÇ p}y niym˜iel BAgÍL@mAyi tArtmYe–w…˜i vAyiÆtANH œw…tÇ èEyAjnkrM. eedv ˜ieÀRy…M av¯ew EntAvuM shAyiy…mAy Ey²vieÀRy…M zåiyAÇ qlÂA d…xHwzåikÅÆM EmÇ ƒisHtYAnikÅŠH vijyM ŸR–@ nÇ›tANH öQ pusHtkM.
ppppuuuutttt ii i iyyyynnnn ii i iyyyymmmmvvvvuuuuMMMM nnnnvvvv II I Innnn vvvvAAAAyyyynnnnŠŠŠŠAAAArrrr½½½½MMMM n—…ew kAlG“˜iEltiÇ niÝM tikc @M vYtYsHtmAy sMsHkArm…™ jnÍÅ ÆEvìi ŒyirŠNŠi½ vÄxÍÅŠH m…ÛH q}utiytANH öQ pusHtkÍeLH öH EvdpusHtkM vAyiÆvÄ mnÈilAŠNM. sAÄvEdzIymAyi stYemH pRyAvu ttVÍLilANH öQ rcnkÅ epA«ev EkÑIkric iriÆtH. rcyi tAŠL@pEyAgic iriÆ criÒprmAy vsHt@tkL@M vivrNÍL@M prAmÄz ÍL@M mnÈilAŠAÀ avÄ jIvici¯ kAle˜y…M sMsHkAre˜y…M pRRi ›ReyAeŠ aRi’iriŠNemÝ mAÒM. ŸdAhrNmAyi, vYtYsHtmAy avÐk Lilu™ mÌiÇ DAnYM vityHÆ orAL@ew kT Ey² pR’u. mÌieÀR Œ avÐkÅ öH orAÅŠH aÒ pricitmAyiriŠyilÂ. pe Ey² Œ ŸdAhrN ˜ilUew t¯ pAWM qŠAlÏM qviewy…m…™ m½xYÄŠH EyAjictANH.
EvdpusHtk˜ieÀR ElAkM putiy kAl˜iel vAynŠArnH tAìH anY mANH. ŒcArÍÅ, mEnABAvÍÅ, jnÍL@ew sMsArrIti, öetAeŠ tikc@M apricitÍLANH. öetAeŠ ae˜ ÐlkAlÍL@ew aLvu EkAlukÅ evc @ mAÒEm priEzADiŠAnAœ. nvIn mAnd$ÍÅ atinH Ÿt›kyilÂ. EvdpusHtkM o¯ zAOIy#nHTmAyl q}utiyiriÆtH q«M èEtYkM æEÖymANH. criÒ sMBvÍÅ vivriŠA½M Œ sMBvÍÅ m½xYvÄ‹˜inH qÒmAÒM aÄØv˜AeNH sUci–iŠA½mANH aet}utiyiriÆtH. ötiel ŸpEdzÍLiÇ zAO˜ieÀR m$l˜in–@RÏ™ sAÄvlQkIk stYÍLA ¹ÅeŠA_tH. öQ ŒDuniky…g˜iluM ötH èsåmAyi «w¯Ý. kArNM jnÍL@ew oriŠluM mARA˜ Œ´IyAvzYÍLANi« eekkArYM ec@tH.
vsHt@nixHWmAyi EvdpusHtkM vAyiÆ etA¯v½M DArALM PlÍÅ ètIiŠAM. purAtn ElAk˜ieÀR criÒe˜y…M sMsHkAre˜y…M pRRiy…™ aRivukÅ av½ EnwAM. Ey²ƒisHt@vieÀR jIvite˜y…M ŸpEdzÍeLy…M aveÀR a½yAyiyAyiriÆtieÀR aÄØe˜y…M pRRi ayAÅÆ pWiŠAM. ŸQÄjsVlvuM ŒhÂAdkrvumAy o¯ jIvitM qÍen nyiŠAemtieÀR èAEyAgik pAWÍÅ pWiŠA½M awiÐAnprmAy Œ´Iy ŸÅŠA}Hc EnwA½M av½ k}iy…M. jIvit˜iel vixmM piwic EcAdYÍÅŠH ayAÅŠH Ÿ˜rM ki“@M. atinAÇ öQ pusHtkM vAyiÆtinH o¯pAwH nl kArNÍL@ìH. «R «M aEnVxNA´kvumAy mnEÈAew ö« vAyiÆvnH teÀR jIvitM
xxi
 
sADArNŠAÄÆM ar˜ieÀR ElAkE˜ŠH kwÝv¯vÄÆM Evìi èEtYkM tARAŠiytANH pri²Ö eebbiLieÀR öQ pti–H. vYvÐApit mlyALBAx vAyic H kArYÍÅ mnÈilAŠAÀ avÄÆ vLer buÖim…“@ìH. ElKnBAxy…mAy…™ pricyM avÄÆ vLer ›RvAytANiti½ kArNM. BAxApricyM vLery…™vÄŠH öetA¯ èzHnmlÂ. ›“ikL@M mlyALM o¯ viEdz BAxyAyi pWiÆv¯M m·nvDiyAL@kL@M öQ eevxmYÍÅ Enriw…vrANH. vAyiÆky…M o–M mnÈilAÆky…M ecAÀ över shAyiÆkyANH öQ priBAxy…ew lYM.
nl priBAxyilUew nl Œzy vinimyM qtH ti¯ev}u˜ieÀR öQ BAxY ˜i½ Eèri–ic sMgtikLielAANH. eebbiÅ rcyitAŠL@ew sE•zM aŠAl˜H jnÍÅ qÍen PlèdmAyi a½Bvic @EvA aEt sVABAvik tEyAw…M PlèdmAy rItiyiluM Œ sE•zM öe˜ vAynŠAr½ pkÄÝ ekAw…ÆkeytANH priBAxk¯ew m…KYmAy tAÇprYM. niGìuviel aÄØM pkĘivyHÆkyl stYsÓmAy priBAx. ŒyirŠNŠinH vÄxÍÅÆ m…ÛH m†lsE•zM qÒmAÒM tIëtEyAew sVADInM eclu˜iyi¯ÝEvA aEt aÄؘiÇ öH Œ sE•ze˜ pun+s]xHwiÆ èƒiyyANitH. PlèdmAy ŒzyvinimyM öQ #nHT˜ieÀR priBAxkÄÆ èDAnYmAyi¯Ý. qAÇ priBAxy…ew ätYtey a«m†lM nirsiyHÆÝmilÂ. ätYteyAÇ Œzy ÍL@ew stYsÓmAy ŒvixHkrNmANH, alÂAet vAÆkL@ew vAcYAÄØml qH ötieÀR priBAxkÄ mnÈilAÆÝ.
ti¯ev}ue˜}utiyvÄ, èEtYkic H pri²Ö eebbiLieÀR rcyitAŠÅ, anA yAsm…™ Œzyvinimy˜i½ shAykmA› o¯ BAxAeezliyANH sVIkri c i“@™tH. Œ eezliy…M smIpnvumANH ötieÀR priBAxkÄŠH mAt]kyAyiri ÆtH. atinAÇ ötieÀR aÄØM vAynŠAÄÆ mnÈilA› rItiyiÇ sVABAvikvuM lLitvumAy BAxyilANvÄ ecyHti“@™tH. ötiel BAx vAyic @ mnÈilAŠAÀ buÖim…“@ìAÆtlÂ. pkrM vlieyA¯ viBAgM ml yALM vAynŠAÄŠH ti¯ev}u˜iel stYÍÅ «RŠA½™ tAEŠAÇ Œyi“ANH ötiel BAx ŸpEyAgic iriÆtH.
vAynŠAr½ mnÈilAÆvAÀ shAyiÆ o¯pAwH èEtYktkÅ öQ priBAx yiluìH. vixmM piwicEtA aÄØM avYåmAyEtA Œy pdÍÅŠH vizdIkr NÍELA prYAyÍELA èEtYkM EcĘi“@ìH. vizdIkrNÍÅ öwvAkYÍLAyi éAyHŠ·iÇ ekAw…˜iriÆÝ. pUÄÌmAy…M vizdIkrNM Evì vAÆkÅÆEmÇ nÒciˆmi“iriÆM. atA« EpjiÇ awiÆRi–Ayi atieÀR vizdIkrNvuM ŸìA›M. atilum…priyAyi p}yniym˜iÇ niÝM sAmYpAWm…™ ŸÖrNikÅ keì˜i awiÆRi–iÇ EcĘi“@ìH. vAÆkL@ewEyA èsHtAvnkL@ewEyA aÄØM cil èkAr˜iÇ vYåmAEŠì«eìÜiÇ aÍeny…M ecyHti“@ìH. av p›ti sHkVyÄ éAyHŠ·ilANH  iriÆtH
mmmmuuuuKKKKvvvvuuuurrrr
vii
 
ŒŒŒŒddddYYYY dddd ii i ivvvvssssMMMM----èèèèkkkkAAAAzzzzMMMM eedvM ŒkAzvuM ®miy…M s]xHwic @. 2ŒdiyiÇ ®mi pUÄÌmAy…M ³nYmA
yi¯Ý. atiEãÇ oÝmilÂAyi¯Ý. sm…á˜i½ mIet ö¯“u m†w…ky…M eedv˜ieÀR Œ´AvH jl˜i½ mIEt cliÆky…M ecyHti¯Ý. 3aE–AÅ eedvM kløic @, þèkAzM ŸìAke“!ÿ Ÿwen èkAzM tiLÍi. 4eedvM èkA zM kA¹ky…M atH neRiy…ky…M ecyHt…. anÙrM eedvM èkAze˜ ö¯“iÇ niÝM EvÄtiric @. 5èkAz ˜i½ þpkÇÿ qÝM ö¯“i½ þrAÒiÿ qÝM eedvM Epri“u.
sÓYy…M èBAtvumAyi. ötAyi ¯Ý ŒdYdivsM.
rrrrììììAAAAMMMM dddd ii i ivvvvssssMMMM----ŒŒŒŒkkkkAAAAzzzzMMMM 6þev™e˜ rìAyi˜iriÆ
vAy…* ŸìAke“!ÿ qÝ eedvM «w ÄÝ kløic @. 7aÍenyvÀ vAy… vien s]xHwic H jle˜ EvÄtiric @. jlM vAy…vi½ m…kLiluM tAe}y…mAyi tiri’u. 8aÙrIe˜ eedvM þŒkAzMÿ qÝ viLic @.
sÓYy…M pie èBAtvumAyi. atAyi¯Ý rìAM divsM.
mmmm †† † †AAAAMMMM dddd ii i ivvvvssssMMMM----vvvvrrrrìììì kkkkrrrryyyy …… … …MMMM ssssssssYYYYÍÍÍÍLLLL @@ @ @MMMM
9anÙrM eedvM kløic @, þŒkAz ˜i½ kI}ilu™ jlM oriw˜H o¯mic @ œwi vrì kry…ìAke“!ÿ a« sMB vic @. 10vrì krey þ®miÿ qÝM oic @ œwiy jle˜ þkwÇÿ qÝM eedvM viLic @. a« nlÂetH avÀ kìu.
11piIwH  ic @, þ®mi pul i
ŸŸŸŸllll  øø  ø  ø  ii i i
1
eLy…M vLĘe“. oAErA ecwiy…M attieÀR trM vi H ŸÇ–Adi–iŠe“. öQ ecwikÅ ®miyiÇ vLre“.ÿ a« sMBvic @. 12®mi pul @M DAnYecwikL@M m…L–ic@. viÏkELAw… œwiy kAyHk L@™ v]ÍL@M vLĘi. qlÂA ecwiy…M atAtieÀR viÏkeL s]xHwic @. a«M nlÂetÝ eedvM kìu.
13sÓYyAyi, èBAtvumAyi. atA yi¯Ý m†AM divsM.
nnnnAAAAllllAAAAMMMM dddd ii i ivvvvssssMMMM----ssss UU U UrrrrYYYY ccccÑÑÑÑ nnnnÒÒÒÒÍÍÍÍÅÅÅÅ 14eedvM klø ic @, þŒkAz˜u èkA
zÍL@ìAke“. av pkluM rAvuM t—iÇ EvÄpiriŠe“. öQ èkAzÍeL vizixHwsE—LnÍL@ew* ŒrMBe˜ ›RiŠA½™ èEtYk awyALÍLAy…M ŸpEyAgiŠe“. divsÍL@M vÄx ÍL@M ›RiŠA½M av ŸpEyAgiŠe“. 15®miyiEãÇ èkAzM ecAriy…vAÀ av ŒkAzvitAn˜ilAyiriŠe“.ÿ aÍen sMBvic @.
16aÍen eedvM rìu vliy EjYAtiSkÅ s]xHwic @. avyiÇ vlutien pklieÀR BrNM løic @. ecRiy EjYAtiÈien rAÒiy…ew Br NvuM lø ic @. nÒÍeLy…M eedvM s]xHwic @. 17®miy…ewEmÇ tiLÍAÀ eedvM öQ evLic ÍeL ŒkAzÏ ÐApic @. 18rApklukeL BriŠAnAyi eedvM avey ŒkAzÏ ÐApic @. Œ EjYAtiSkÅ ö¯“ieny…M evLi c e˜y…M EvÄtiric @. a« nlÂtA eNÝ eedvM kìu.
19sÓYy…M pie èBAtvumAyi. atAyi¯Ý nAlAM divsM.
vvvv ii i izzzz ii i ixxxx HH H HwwwwssssEEEE————LLLLnnnnÍÍÍÍÅÅÅÅ sUrYcÑãAer
11piIwH eedvM klø ic @, þ®mi pul i
vvvvAAAAyyyy …… … … qéAy vAŠinH þtAlMÿ qEA þtA}ikÆwMÿ qEA aÄØM vrAM.
eny…M DAnYecwikeLy…M Plv]Í
 
ŸŸŸŸllll  øø  ø  ø  ii i i 1111++++22220000----2222++++7777 2222
aaaaÉÉÉÉAAAAMMMM dddd ii i ivvvvssssMMMM----mmmm////YYYYvvvvuuuuMMMM pppp ii i ikkkkLLLL @@ @ @MMMM 20anÙrM eedvM kløic @, þev™
˜iÇ aEnkM jIvjAlÍL@ìAke“. ®miÆEmÇ vAy…viÇ pRÝ nwŠAÀ pikL@m…ìAke“.ÿ 21aÍen eedvM vliy kwÇjIvikeL s]xHwic @. sm… á˜iÇ cliÆ qlÂA˜rM jIvjÚ ŠeLy…M eedvM s]xHwic @. ŒkAzÏ pRÝ nwÆ qlÂA˜rM pik eLy…M eedvM s]xHwic @. a« nl etÝ eedvM kìu.
22Œ jIvikeL eedvM a½#hic @. aEnkM ›’uÍeL s]xHwic H sm…á ÍÅ niRyHŠAÀ eedvM avErAw… klø i c @. œw…tÇ pikeL s]xHwiŠAÀ eedvM kryiel pikELAw…M klø ic @.
23sÓYy…M pie èBAtvumAyi. aÉAM divsM aÍenyAyi¯Ý.
ŒŒŒŒRRRRAAAAMMMM dddd ii i ivvvvssssMMMM----kkkkrrrrjjjj II I Ivvvv ii i ikkkkLLLL @@ @ @MMMM mmmm½½½½xxxxYYYY¯MMMM 24anÙrM eedvM klø ic @, þplyinM
jIvjAlÍeL ®mi ŸløAdi–iŠe“. vivi DyinM m]gÍL@ìAke“. vlu«M ecRu «mAy m]gÍL@M ö}jÚŠL@M ŸìA ke“. öQ m]gÍeLlÂAM œw…tÇ m]gÍeL s]xHwiŠe“.ÿ aÍeneylÂAM sMBvi Æky…M ecyHt….
25aÍen eedvM qlÂA˜rM m]gÍ eLy…M s]xHwic@. kA“@m]gÍeLy…M vL ÄÏ m]gÍeLy…M qlÂAviD ecRu ö} jÚŠeLy…M eedvM s]xHwic @. a« nlÂtH qÝ eedvM kìu.
26anÙrM eedvM kløic @, þöni nm…Æ m½xYen* s]xHwiŠAM. n—…ew te pkÄ–Ayi“H nm…Æ m½xYen s]xHwiŠAM. m½xYÄ ne—E–AelyAyi riŠNM. kwliel m…}uvÀ m/YÍeL y…M ŒkAz˜iel pRvkeLy…M avÄ BriÆM. ecRu«M vlu«mAy qlÂA m]gÍeLy…M ö}jÚŠeLy…M avÄ BriÆM.ÿ
27atinAÇ eedvM teÀR CAyyiÇ m½xYer s]xHwic @. teÀR te pk Ä–Ayi eedvM m½xYer s]xHwic @. Œ¹M epÎmAyi“ANH eedvM aver s]xHwic tH. 28eedvM aver a½# hic @. eedvM avErAw… klø ic @, þœw… tÇ ›“ikL@ìAke“. ®miey niRc H
atieÀR niy×NM e·w…Æk. kw liel m/YÍL@ewEml…M ŒkAz ˜iel pRvkL@ewEmluM niÍÅ BrNM nwÏk. ®miyilUew cliÆ qlÂA jIvjAlÍeLy…M BriÆk.ÿ
29eedvM kløic @, þDAnYM ŸløAdi–i Æ qlÂA ssYÍL@M œwAet p}M ŸløAdi–iÆ qlÂA v]ÍL@M {AÀ niÍÅÆ nÇ›Ý. Œ mrÍÅ viÏ kL@™ PlM ŸìAÆM. Œ PlÍL@M DAnYÍL@M niÍÅÆ BNmAyiri Še“. 30qlÂA pc ec wikeLy…M {AÀ m]gÍÅÆ nÇ›Ý. Œ ecwikÅ avyHÆ BNmAyiriŠe“. ®miyiel qlÂA m]gÍL@M ŒkAz˜iel pRv kL@M ö}jÚŠL@M Œ BNM tiÝM.ÿ aetlÂAM sMBviÆky…M ecyHt….
31tAÀ s]xHwic qlÂA·ieny…M eedvM EnAŠi. oAErAÝM ne H eedvM kA¹ky…M ecyHt….
sÓYy…M èBAtvumAyi. ŒRAM divsM aÍenyAyi¯Ý.
}}}}AAAAMMMM dddd ii i ivvvvssssMMMM----vvvv ii i iææææmmmmMMMM aÍen ŒkAzvuM ®miy…M ati lu™ qlÂAM s]xHwiŠe–“uk}i
’u. 2eedvM tAÀ ecyHt…v èv] i pUĘIkric @. }AM divsM eedvM teÀR èv]˜iyiÇniÝM virmic H viæmic  @. 3}AM divse˜ eedvM a½#hic H o¯ vi²Ödin mAŠi. Œ divse˜ eedvM o¯ viEz xdinmAŠi mA·i. kArNM, ElAke˜ s]xHwiÆ qlÂA èv]˜ikLiÇ niÝM Œ divsM avÀ viæmic @.
mmmm½½½½xxxxYYYYvvvvMMMMzzzz˜ ii i ieeeeÀÀÀÀRRRR ŸŸŸŸllll  øø  ø  ø  ii i i 4ŒkAz˜ieÀRy…M ®miy…ewy…M
criÒM ötANH. eedvM ŒkAzvuM ®miy…M s]xHwic kAle˜ sMBvÍ L@ew kTyANitH. 5®miyiÇ o¯ ecwi y…M ŸìAyi¯ilÂ. vylukLiÇ oÝM vLÄi¯ÝmilÂ. qÚekAeìAÇ yEhAv a«ver ®miyiÇ m} epi c i¯ilÂ. ssYÍeL pripAliŠAÀ m½xY½m…ìAyilÂ. 6qAÇ ®miyiÇ ni H o¯ m†wÇ m’uyÄ H qlÂAyi wvuM jlM* tLic @.
7anÙrM yEhAvyAy eedvM ®mi
2
mmmmnnnnuuuuxxxxYYYYÀÀÀÀ þm½xYÀÿ þjnMÿ þŒdAM q EprHÿ qeAeŠyANH öQ qéAyvAŠin ÄØM. þ®miÿ þ¡v kLimÌHÿ qeAeŠy… ™« EpAelyANitH.
7anÙrM yEhAvyAy eedvM ®mi yiÇniÝM epAwieyw…˜H o¯ m½
jjjjllllMMMM m†wÇ m’H.
xYen s]xHwic @. piIwH yEhAv Œ
 
3333 ŸŸŸŸllll  øø  ø  ø  ii i i 2222++++8888----3333++++3333
m½xYeÀR m†ŠilUew èANvAy… ŸQtivi“E–AÅ ayAÅ jIv½™vnA yi˜IÄÝ. 8anÙrM yEhAvyAy eedvM ki}Æ™ edÀ q Ðl H o¯ pUEÙA“M niÄ—ic @. tAÀ s]xHwic m½xYen yEhAvyAy eedvM edÀ EtA“˜iÇ ŒŠi. 9yEhAvyAy eedvM mEnAhrmAy qlÂA mrÍeLy…M BN˜i½ ekA™Avu qlÂA mrÍ eLy…M Œ EtA“˜iÇ vLĘi. EtA“ ˜ieÀR nw…viÇ yEhAvyAy eedvM jIveÀR v]vuM nãtiãkeL–·iy… ™ aRivieÀR v]vuM s]xHwic @.
10edniÇniÝM o}ukiy o¯ ndi Œ EtA“˜iÇ jlM pkÄÝ. piIwH atH nAlu ecRiy ndikLAyi EvÄpi ri’u. 11ŒdYe˜ eekv}i pIEzAÀ qRiye–“u. Œ ndi hvIlArAjY e˜ m…}uv½M ¡·ieyA}uki. 12(Œ rAjY ˜H tnisVÄÌm…ìAyi¯Ý. œwAet Œ sVÄÌM nl«mAyi¯Ý. Ç luvuM* EgAEmdkvuM* aviewy…ìH.) 13rìAme˜ ndiy…ew EprH gIEhAÀ qAyi¯Ý. atH qEtYApYA q rAjYe˜yAek ¡·ieyA}u›Ý. 14m†Ame˜ ndiy…ew EprH eew#IsH qAyi¯Ý. atH ašUri½ ki}Æ œwi o}uki. nAlAme˜ ndi y†ª“IsH Œyi¯Ý.
15EtA“e˜ sUiŠA½M mÌiÇ Evleyw…ŠA½mANH yEhAvyAy eedvM Œ m½xYen EtA“˜iÇ niEyA gic tH. 16yEhAvyAy eedvM ayA ÅŠH öQ kløny…M nÇki. yEhAvyAy eedvM kløic @, þöQ EtA“˜iÇ « mr˜iÇniÝM ninÆ tiAM . 17qAÇ nãtiãkL@ew aRivieÀR v]˜iÇniÝM ti¯tH. Œ v] ˜ieÀR PlM tiÝ divsM nI mriÆM!ÿ
ŒŒŒŒddddYYYYeeee˜ OOOO II I I 18anÙrM yEhAvyAy eedvM
pR’u, þm½xYÀ knAyiriÆtH aÒ nlÂ. aven shAyiŠAÀ avenE–Aelte orAeL {AÀ s]xHwiÆM.ÿ
19yEhAvyAy eedvM nilÏ niÝM epAwieyw…˜H qlÂA m]gÍeL
y…M ŒkAz˜iel qlÂA pikeLy…M ŸìAŠi. yEhAvyAy eedvM avey qlÂAM m½xY½ m…ÛiÇ ekAìuvri ky…M mnuxYÀ avyHeŠlÂAM Epriw… ky…M ecyHt…. 20m½xYÀ qlÂA vLÄÏ m]gÍÅÆM ŒkAz˜iel pik ÅÆM qlÂA kA“um]gÍÅÆM Epri“u. aEnkM m]gÍeLy…M pikeLy…M m½xYÀ kìuevÜiluM atielAi eny…M teÀR Ÿ˜mshAyiyAyi kANAÀ av½ k}i’ilÂ. 21a« ekAìH yEhAvyAy eedvM m½xYen gAFniáyilA}H˜i. ayAÅ ŸRŠmA yi¯E–AÅ yEhAvyAy eedvM avniÇnieA¯ vArieylÂH ŸQri eyw…Ï. m½xYeÀR vArieylÂH qw… ˜ cÄ—BAgM m†w…ky…M ecyHt…. 22o¯ OIey s]xHwiŠAÀ yEhAvyAy eedvM Œ vArieylÂH ŸpEyAgic @. anÙrM OIey m½xYeÀR aw…E˜ Æ ekAìuvÝ. 23Œ m½xYÀ pR’u,
þavsAnM qeE–AelArAÅ! avL@ew aÐikÅ qeÀR aÐikLiÇni H ; avL@ew zrIrM qeÀR zrIr˜iÇ niH ; nrniÇ niew…Še–“tinAÇ aveL {AÀ nArieyÝ viLi ÆM.ÿ
24atinAlANH o¯ pu¯xÀ mAtA pitAŠLiÇniÝ EvÄpiri’H teÀR BArYEyAwu Ec¯tH. aÍen rìu EpÄ oAyi˜I¯Ý.
25pu¯x½M OIy…M ngHnrAyi¯Ý evÜiluM avÄÆ l‘y…ìAyilÂ.
ppppAAAApppp˜ ii i ieeeeÀÀÀÀRRRR ŒŒŒŒrrrrMMMMBBBBMMMM yEhAvyAy eedvM s]xHwic kA“u m]gÍLiÇ ·vuM kQzlM sÄ–
˜inAyi¯Ý. OIey ›¯ŠAÀ atH Œ#hic @. sÄ–M OIEyAwu EcAdi c @, þOIEy, öQ EtA“˜ilu™ o· mr˜iel p}vuM ti¯et H eedvM niÍELAwu yTAÄؘiÇ pR’i “uEìA?ÿ
2OI sÄ–E˜Aw… mRupwi pR’u, þölÂ! eedvM aÍen pR’i“ilÂ. EtA“˜iel mrÍLiÇ nielÂ
3
EEEEggggAAAAEEEEmmmmddddkkkkMMMM nIlEyA cArniREmA Ÿ™, aEn kM pALikL@™ orm†lYr‰M.
 
ŸŸŸŸllll  øø  ø  ø  ii i i 3333++++4444----11119999 4444
üEtA“˜ieÀR nw…Æ niÇÆ mr ˜iel p}M niÍÅ ti¯tH. Œ mr ˜iÇ niÍÅ etAw…k EpAluM ec ¯tH. alÂA˜ pM mrNmAyiriÆM niÍÅÆ sMBviÆk.ýÿ
4qAÇ sÄ–M OIEyAw… pR’u, þniÍÅ mriŠilÂ. 5Œ mr ˜ieÀR p}M niÍÅ tiAÇ nã tiãkeLÆRic @™ aRivu niÍÅÆ ìA›emÝM niÍÅ eedve˜E–Ael te Œyi˜I¯emÝM eedvM aRi y…Ý!ÿ
6Œ mrM vLer mEnAhrmAeNvÅ kìu. p}vuM tiAÀ vLer nlÂetH avÅ kìu. mrM tniŠH aRivH nÇ› em aRivH aveL jijH{Asuvu m