Ekonomska obilježjaEkonomska obilježja

Seminarski rad iz predmeta

Ekonomija javnog sektoraTema:

MALTAMALTA

Predmetni profesor: Student:Dr.sc. Merim Kasumović, docent Mirnes Mehanovic I-1921/08 

Tuzla, decembar 2011.

Ekonomska obilježjaEkonomska obilježja

OSNOVNI PODACI O DRŽAVIOSNOVNI PODACI O DRŽAVI

•Otok-država•Glavni grad: Valetta•Najgušće naseljena država u EU= 1.282 stan./km²

•Katolička država•Članica: UN Commonwealth-a nacija

G-77WTOEVROPSKE UNIJE -1.maj 2004.god

Ekonomska obilježjaEkonomska obilježjaEkonomska obilježjaEkonomska obilježja

Državno ustrojstvoDržavno ustrojstvo

•Republika

•Parlament = Zastupnički dom (Il-Kamra tad- Deputati)-65 mjesta ( 5 godina)

• Predsjenik < Premijer

•Političke stranke:-kršćansko-demokratska Nacionalistička stranka -social-demokratska Laburistička stranka

•Lawrenco Gonzi (od 2008.)

Ekonomska obilježjaEkonomska obilježjaEkonomska obilježjaEkonomska obilježja

Upravna podjelaUpravna podjela

•68 lokalnih vijeća + centralna vlast na Valleti

= 54 lokalna vijeća na otoku Malti + 14 vijeća na otoku Gozo

•Članovi vijeća se biraju svako 3 godine•Na čelu vijeća je načelnik ili gradonačelnik•Izvršni tajnik

•Provedba centralne vlasti

Ekonomska obilježjaEkonomska obilježjaEkonomska obilježjaEkonomska obilježja

Ekonomski sistemEkonomski sistem

•Do XIX vijeka: proizvodnja pamuka, duhana i brodova

•Vrijeme ratova•Otvaranje Suetskog kanala

•Krečnjak•Povoljan geografski položaj•Produktivna radna snaga

•Turističko tržište

Ekonomska obilježjaEkonomska obilježjaEkonomska obilježjaEkonomska obilježja

Neki osnovni ekonomski pokazatelji (za 2010.godinu) su: GDP: 10,41 milijarde $ Realna stopa rasta: 3,7% (smanjenje od 2008, kada je iznosio 5,3%)GDP po stanovniku: 25.600 $Sastav po sektorima:

Poljoprivreda: 1,9%Industrija: 17,2%Usluge: 80,9%

Stopa nezaposlenosti: 7,0%Inflacija: 1,8%

Porezi: Visoke porezne stope i visoke državne potrošnje

Vladina potrošnja: 44,8% GDP-a

Javni dug: 63% GDP-a 

Ekonomska obilježjaEkonomska obilježja

Poreski sistemPoreski sistem

Ekonomska obilježjaEkonomska obilježja

•Ukupni poreski prihodi = 36% GDP•Progresivno oporezivanje pojedinca 15-35%•Stopa poreza na dobit = 35%•Porez na dobti preduzeća = 10%•PDV = 18%

•Sistem dvostrukog oporezivanja sa državama:

Ekonomska obilježjaEkonomska obilježjaEkonomska obilježjaEkonomska obilježja

Penzioni sistemPenzioni sistem

• “Dvije- trećine plate”

•Postoje dvije vrste doprinosa: 1. Klasa –plaća zaposlenih osoba (10% od plate) i2. Klasa- plaća samozaposlenih (15% od plate)

•Starosna dob za ostvarivanje penzije :61 godina Muškarac 60 godina žena

(prognoza – 65 godina)

•Državni izdaci za penzije: 9,3% GDP u 2005 god

•Posebni penzioni sistemi za zaposlenike u Vladi

Ekonomska obilježjaEkonomska obilježjaCENTRALNA BANKA MALTE

•osnovana 17. aprila 1968•1.januara 2008 postaje dio Eurosistema.

•Funkcije Centralne banke Maltu su:

- Održavanje stabilnosti cijena - Rezerve za upravljanje - Banker u bankama i javnog sektora - Osiguravanje financijske stabilnosti - Izdavanje valuta - Odnosi s međunarodnim institucijama - Ekonomske analize i istraživanja - Prikupljanje, izrada, širenje i objavljivanje statističkih podataka - Promicanje i podržavanje razvoja financijskih tržišta i učinkovitih platnih sistema

Valuta – Malteška lira, od 2004 EURO ( 01.01.2008.)EURO ( 01.01.2008.)

Ekonomska obilježjaEkonomska obilježjaCENTRALNA BANKA MALTE

Kamtne stope – definiše CB

Ekonomska obilježjaEkonomska obilježjaCENTRALNA BANKA MALTE

InflacijaInflacija (poređenje sa EA, EU 27) (poređenje sa EA, EU 27)

Ekonomska obilježjaEkonomska obilježjaCENTRALNA BANKA MALTE

Nezaposlenost

•2009.god - stopa nezaposlenosti = 7,1% ukupne radne snage•Udio Malte u ukupnom GDP svijeta = 0,01%

Ekonomska obilježjaEkonomska obilježjaDRŽAVNA POTROŠNJA

Ekonomska obilježjaEkonomska obilježjaDržavna potrošnja na obrazovanje

- Ulaganje u obrazovanje je jako bitno na Malti

Ekonomska obilježjaEkonomska obilježjaDržavna potrošnja na zdravstvo

2008.god – 7.5% GDP na obrazovanje

Ekonomska obilježjaEkonomska obilježja ULOGA DRŽAVE U PRIVATNOM

SEKTORU

•JPP od februara 2005.god

•Malta Turizam Authority (MTA) - 1999.god

•Uloga MTA je:

- Promicanje i unaprijeđenje Malte kao turističke destinacije- Savjetovanje Vlade o turističkim operacijama i za izdavanje dozvola na temelju zakona- Doprinos poboljšanju razine ljudskih resursa u turizmu- Savjetovanje vlade o planiranju i razvoju turizma, kao i infrastrukture za industriju.  

Ekonomska obilježjaEkonomska obilježjaSOCIJALNI DISPARITETI

•- 15% stanovništva ispod granice siromaštva(prosjek za EU je 17%)

-Starije stanovništvo (iznad 65 god) = 22%, EU 19%

- Problem samohranih majki - Posljedice trpe djeca

•Ženska radna snaga = 28% ( među najnižim u EU)

•GINI = 28.40

•Vlada provodi mjere za smanjenje siromaštva

Ekonomska obilježjaEkonomska obilježjaEFIKASNOST TRŽIŠTA

- Stalan trgovniski deficit ima tendenciju opadanja- Izlazi na tržišta : EU, SAD, SingapurIzvozi: elektroničke strojeve (62%) ,

odjeću (5,9%), naftne derivate (4,4%) i igračke (4,3%).

Ekonomska obilježjaEkonomska obilježja

DRŽAVA IZVOZ UVOZ BILANCA

Sjedinjene Američke Države

667 361 306

Singapur 378 502 -124

Njemačka 234 278 -44

Francuska 195 642 -447

Velika Britanija 177 273 -96

Švicarska 157 52 105

Japan 92 67 25

Italija 82 569 -487

Belgija 47 38 9

Libija 35 37 -2

IZVOZ / UVOZ - partneri

2010.God – Izvoz 3,124 milijarde US $ Uvoz 5,159 milijardu US $

Ekonomska obilježjaEkonomska obilježjaREFORME JAVNIH INSTITUCIJA

„„Javni sektor za 21 stoljeće“:Javni sektor za 21 stoljeće“:

- Reorganizacija

- Decentralizacija

- Modernizacija

- Jačanje etičkih okvira

- Usavršavanje

Ekonomska obilježjaEkonomska obilježjaPRIVATIZACIJA I

RESTUKTURIRANJE PRIVREDE

Likvidacija 40 preduzećaPrivatizacija 22

Novembar 1999 - "Privatizacija: strategija za budućnost“

Maltacom 1999.godMid-med banka – HSBC doo → Hong Kong ( 200 mil $ )

Planovi za privatizaciju:zračna lukaJavno loto Bank of VallettaFreeport terminal

- Strani investitori - prihvaćeni

Ekonomska obilježjaEkonomska obilježjaAFIRMACIJA

PODUZETNIŠTVA I KONKURENTNOSTI

Program razvoja poduzetništva iz 2003

Ministarstvo za ekonomske usluge (SBU)

Registracija preduzeća za 24 sata- elektoronskim putem

Zakona o poticanju poslovanja (BPA- Bussiness Promotion Act)

AMIE (Ambassadors in Malta for Increasing Women Enterpreneurs) – program poticaja žena u poduzetništvu

Ekonomska obilježjaEkonomska obilježjaIZGRADNJA MODERNIH

TRŽIŠNIH INSTITUCIJA

Malteška berza - mala ali aktivna , u centru Valette (1992)

13 dionica preduzeća

Značaj HEDGE FONDOVA

Trenutno Malteška berza obuhvata dva tržišta:

- Redovito tržište na kojem se trguje dionicama i korporativnim obveznicama i- Tržište trezorskih zapisa.

Ekonomska obilježjaEkonomska obilježja KORUPCIJA &

SIVA EKONOMIJA

-KORUPCIJA- nema sveobuhvatne anti-korupcijske strategije- članica: Vijeća Evropskih zemalja za borbu protiv korupcije (GRECO) od 2001 -Potpisala konvenciju Vijeća Evrope o korupciji

- Prema istraživanju Transparency Internationala (TI) Malta je rangirana na 3939-o mjesto u popisu od 183 zemalje s rezultatom od 5,65,6

SIVA EKONOMIJA = 26% GDP-a (2010.god)

- posljedice trpe javna blagajna i poreski obveznici- jedna od najvećih crnih ekonomija u eurozoni

Ekonomska obilježjaEkonomska obilježja

MIRNES MEHANOVIĆMIRNES MEHANOVIĆ