manual de procedimientos okkkkkk
TRANSCRIPT
8/16/2019 Manual de Procedimientos Okkkkkk
http://slidepdf.com/reader/full/manual-de-procedimientos-okkkkkk 1/23
CAPITULO I.....................................................................................................3
INTRODUCCIÒN..............................................................................................4
1. ANTECEDENTES..........................................................................................4
1.1. ASPECTOS GENERALES.........................................................................4
1.1.1. RESEÑA HISTÓRICA............................................................................4
1.1.2. DESCRIPCIÓN DE LA EMPRESA..........................................................4
1.1.3 FILOSOFÍA EMPRESARIAL....................................................................4
1.1.3.1 MISIÓN...........................................................................................4
1.1.3.2 VISIÓN........................................................................................... 4
1.1.3.3 OBJETIVOS....................................................................................4
1.1.3.4 VALORES INSTITUCIONALES..........................................................5
1.1.4 ESTRUCTURA ORGANIZACIONAL..........................................................5
1.1. PROVEEDORES....................................................................................5
1.1.! COMPETENCIA.....................................................................................6
1.1." UBICACIÓN.......................................................................................... 6
1.1.# AN$LISIS DE LA SITUACIÓN ACTUAL DE LOS DEPARTAMENTOS A LOS%UE SE LE APLICA&...................................................................................... 7
CAPITULO II.................................................................................................... 7
2. MARCO TEÓRICO......................................................................................7
2.1. CONTROL INTERNO............................................................................7
2.1.1. DEFINICIÓN..................................................................................7
2.1.2. IMPORTANCIA..............................................................................8
2.1.3. OBJETIVOS DEL CONTROL INTERNO............................................8
2.1.4. CLASIFICACIÓN DEL CONTROL INTERNO......................................8
2.1.. PRINCIPIOS DEL CONTROL INTERNO............................................9
2.1.!. M'TODOS DE CONTROL INTERNO................................................9
3. Método de Cuestionarios...................................................................10
2.2. MANUAL DE CONTROL INTERNO.......................................................10
2.2.1. DEFINICIÓN................................................................................10
2.2.2. IMPORTANCIA............................................................................11
2.2.3. UTILIDAD....................................................................................11
2.2.4. CONFORMACIÓN DEL MANUAL DE PROCEDIMIENTOS................11
PROCEDIMIENTO.......................................................................................12
FORMULARIOS IMPRESOS.........................................................................12
DIAGRAMAS DE FLUJO..............................................................................12
2.2.. OBJETIVOS................................................................................12
8/16/2019 Manual de Procedimientos Okkkkkk
http://slidepdf.com/reader/full/manual-de-procedimientos-okkkkkk 2/23
2.2.!. JUSTIFICACIÓN DEL CONTENIDO DEL MANUAL DE PROCESO.....13
2.2.". T'CNICAS PARA LA ELABORACIÓN DE LOS CONTROLES............13
2.3. MODELO COSO....................................................................................14
2.3.1. ANTECEDENTES.........................................................................14
COSO I.......................................................................................................14
COSO II......................................................................................................15
COSO III..................................................................................................16
2.3.2. DEFINICIÓN................................................................................16
2.3.3. IMPORTANCIA............................................................................17
.3.!. FINALIDAD..................................................................................18
2.3.. COMPONENTES ( PRINCIPIOS DE CONTROL INTERNO )COSO II*18
2.3..1. AMBIENTE DE CONTROL......................................................19
PRINCIPIOS.........................................................................................19
2.3..2. EVALUACIÓN DE RIESGOS...................................................19
PRINCIPIOS............................................................................................20
2.3..3. ACTIVIDADES DE CONTROL......................................................20
PRINCIPIOS.........................................................................................21
2.3..4. INFORMACIÓN ( COMUNICACIÓN.............................................21
PRINCIPIOS.........................................................................................21
2.3... SUPERVISIÓN ( MONITOREO....................................................21
PRINCIPIOS.........................................................................................22
3. O"JETI#OS............................................................................................... 22
3.1. O+,-/0 -5/0............................................................................22
3.1.2. O+,-/0 6- /7895:/;7...................................................................22
3.1.3. O+,-/0 6- :<9=/9/-7................................................................22
8/16/2019 Manual de Procedimientos Okkkkkk
http://slidepdf.com/reader/full/manual-de-procedimientos-okkkkkk 3/23
8/16/2019 Manual de Procedimientos Okkkkkk
http://slidepdf.com/reader/full/manual-de-procedimientos-okkkkkk 4/23
8/16/2019 Manual de Procedimientos Okkkkkk
http://slidepdf.com/reader/full/manual-de-procedimientos-okkkkkk 5/23
CAPITULO I
INTRODUCCIÒN
A:<5=9-7- =5 -9-5 -5=/>5 < -5:/7- -?-/-7:/5 @ / 7/7<7
957<5= 6- 5:/0/656- -7 5 5=5+5 =5 -5/0/656 6- =5 -9-5 -
/7-8/:/-7-
U7 +<-7 957<5= 6- :7= /7-7 - /957- @5 <- 6--76- 6- -- 55
<7 +<-7 957-, 6- =5 -9-5 @ < -5:/7- 6/5/5 55 -= :-:
597-, 6- < +/-7- @ 5:/0 - 0--5 6- =//:5 <- -7-7 <7 95@
:7= 6- =5 -9-5 <- 85:/=/-7 -= 6-5== 6 -=5 9/95.
1. ANTECEDENTES
1.1. ASPECTOS GENERALES
1.1.1. RESEÑA HISTÓRICA
1.1.2. DESCRIPCIÓN DE LA EMPRESAS- 6-6/:5 5= :-59/-7 @ :9-:/5=/>5:/;7 6-& 5=9;7 <:5 <=
:0/75 /=5/5 :7 9 6- 2 6<: 8-: 2 5<956 @ <7 /7
79- 6- 6<: 55 =5 -55:/;7 6- </ :7 6/8--7-
--75:/7- 55 6 = < 5/85:/-76 /-9- 5= :=/-7-.
C<-75 :7 6 =:5=- -7 -= /9- - 5=95:-75 -= 6<: -7 =5 6//75
+6-5 5< - -7:<-75 -= 6<: 8-: /956 @ 75:/75=
--:/059-7- 5 :9 -= 6<: -: <- 6-< - 9-/6 5 <75
57895:/;7 55 < :9-:/5=/>5:/;7 -7 = 6//7 <7 6- 0-75.
1.1.3 FILOSOFÍA EMPRESARIAL
1.1.3.1 MISIÓNB/765 57 05/-656 6- 6<: 6- /9-5 :5=/656 5/85:/-76 5
7<- :=/-7- :7 =5 9-, 5-7:/;7 /+=-.
1.1.3.2 VISIÓN
C/5=/>5 -= @-: -7 < 5=/656 +/76576 5 =5 :/<656575 <7 =<5 676-
<-657 56<// 7<-0 6<: :7 -= -:/ 9 +5, 6-= 9-:56.
1.1.3.3 OBJETIVOS
O8-:- <75 59=/5 595 6- 6<: -7 <7 = =<5.
8/16/2019 Manual de Procedimientos Okkkkkk
http://slidepdf.com/reader/full/manual-de-procedimientos-okkkkkk 6/23
Gerente
Contabilidad
Ventas Producciò
n
Bodega
uditoria"#terna
G557/>5 =5 :5=/656 -7 :565 <7 6- = 6<: 8-:/6 @
:=:56 -7 -= 9-:56. C<=9/75 -= @-: -7 < 5=/656 <- - =5 :7<::/;7 6- =5 95/>
55 /9=-9-75 7<-0 :- 6<:/0.
1.1.3.4 VALORES INSTITUCIONALES
H7-/656 C55:/656 -7 -= 5=95:-759/-7 6- 9-:56-5 D/:/=/75 R-75+/=/656 I95-7 @ --75:/;7 E6<:5:/;7 @ --
1.1.4 ESTRUCTURA ORGANIZACIONAL
1.1. PROVEEDORES
Produ$tos
D5< G<9- B>5 S.A. E= R-@ 6-= P-:56 P<= G@
Su%inistros
8/16/2019 Manual de Procedimientos Okkkkkk
http://slidepdf.com/reader/full/manual-de-procedimientos-okkkkkk 7/23
A=/-:7 S.A M75 S.A. R---75:/;7 C7/7-75= E795 S.A F-5 E:<56 I7-9+/= L5/-705- P5> D//+<:/7- PZ C9-:/5=/>565 I9-75 T<9+5:
1.1.! COMPETENCIA
P05==-95 C/5. L65. S</ <7-
1.1." UBICACIÓN
S- -7:<-75 <+/:565 -7 EL V5==- 6- C<9+5@ 0/5 S575 I7 <+57/>5:/;7
= E<:5=/ M5/-5 6- V-/7/9/==5 E24 L- 4.
1.1.# AN$LISIS DE LA SITUACIÓN ACTUAL DE LOS DEPARTAMENTOS A
LOS %UE SE LE APLICA&
P55 -- 57=// - -5=/>; <75 -7-0/5 -0/5 5 = /7:/5=- 8<7:/75/
6- =5 -5 /70=<:565.
Productos
8/16/2019 Manual de Procedimientos Okkkkkk
http://slidepdf.com/reader/full/manual-de-procedimientos-okkkkkk 8/23
C9 -<=56 6- -5 -7-0/5 - 6/57/:; <- = :- -5=/>56
-7 = 6-559-7 5:<5=9-7- 7 6/7-7 6- <75 </ -5+=-:/65 7/
:7= /7-7 @5 <- - 957-,5 6- 957-5 :5/ -9/:5 @ =5 -?-/-7:/5
6- = -9=-56.
CAPITULO II
2. MARCO TEÓRICO
2.1. CONTROL INTERNO
E7 -- :5<= 575=/>5-9 = 6/8--7- 5-: -;/: <- 7 -0/7
6- 5@<65 55 -7- <7 :7:/9/-7 :=5 6- = <- - -= :7= /7-7 <
:97-7- -=-9-7 @ 96 6- -05=<5:/;7 6576 785/ -7 -= M6-=
COSO II.
2.1.1. DEFINICIÓN
KE= C7= I7-7 - <7 :- /7-5= 5=/:56 =5 9?/95 5</656 =5
6/-::/;7 @ -= -75= 6- :565 -7/656 <- :/75 -</656 5>75+=-
55 -= = 6- = +,-/0 /7/<:/75=- @ =5 -::/;7 6- = -:<
+=/:1
E= :7= /7-7 - -= :- -,-:<56 -= :7-, 6- 6/-:-569/7/5:/7 @ -75= 6 -=5 -7/656 6/-56 55 :/75
-</656 5>75+=- :7 9/5 5 =5 :7-:<:/7 6- +,-/0 -7 =5 /</-7-
:5-/5&
E8-:/0/656 @ -8/:/-7:/5 6- =5 -5:/7-. C78/5+/=/656 -7 =5 /7895:/7 8/757:/-5.
D- 957-5 -7-5= 6-9 58/95 <- =5 :7-:<-7:/5 6-= :-:/9/-7
-:7;9/: 6- = 7-:/ /9=/:; <75 95@ :9=-,/656 -7 =5 57/>5:/;7@ 57 -7 < 569/7/5:/;7.C<9=/9/-7 6- =5 =-@- @ -<=5:/7-
5=/:5+=-.2
1 cuerdo039 CG 2009$ %or&as de Control 'nterno (ara a las entidades$organis&os del sector ()blico * de las (ersonas +ur,dicas de derec-o (riado/ue dis(ongan los recursos ()blicos$ (.1.
2 -tt(.gestio(olis.co&elcontrolinterno
8/16/2019 Manual de Procedimientos Okkkkkk
http://slidepdf.com/reader/full/manual-de-procedimientos-okkkkkk 9/23
2.1.2. IMPORTANCIA
E= :7= /7-7 6-7 6- <75 57/>5:/;7 - 6- 5:-76-75= /957:/5
@5 <- -- <75 -59/-75 <- 5@<65 5 =5 569/7/5:/;7 5 :7=5 6///
@ -- 6- 957-5 -8/:5> @ -8/:/-7- =5 5:/0/656- :- @ -=6--9- -5=/>56 65 5 65 6 @ :565 <7 6- = 8<7:/75/
=576 :<9=/ =5 9-5 <-5 =5 57/>5:/;7.
E= :7= /7-7 - 6 0/5= /957:/5 55 =5 57/>5:/7- @5 -57
-<-5 9-6/575 576- 55 =5 /9/>5:/;7 6- =5 -5:/7- @
:-:/9/-7 6-= 7-:/ 57 -7 = 569/7/5/0 :9 -7 = -5:/75=.
2.1.3. OBJETIVOS DEL CONTROL INTERNO
T/-7- 05/ +,-/0 :9&
E0/5 -6<:/ 85<6-. S5=05<565 :75 -= 6--6/:/. S5=05<565 :75 =5 /7<8/:/-7:/5. C<9=/9/-7 6- =5 =/:5 6- -5:/;7 +- +5- 9 -<5. C9+5 =5 :-::/;7 @ 0-5:/656 6- = /789- :75+=-. S5=05<565 = 5:/0 6- =5 -9-5. P90- =5 -8/:/-7:/5 -7 -5:/;7 @ 85=-:- =5 56--7:/5 5 =5
795 8/,565 =5 569/7/5:/;7.
2.1.4. CLASIFICACIÓN DEL CONTROL INTERNO
Contro& Ad%inistrati'o& 676- - 6-+- +-05 @ 5=/:5 -7 65 =5 85-
-55 6-= :- 569/7/5/0.
Contro& Finan$iero( C75+=- /-756 8<7659-75=9-7- 5:/5 -= :7= 6-
=5 5:/0/656- 8/757:/-5 @ :75+=- 6- <75 -7/656.
A =5 :7,<7:/;7 6- - 6 -=-9-7 6-/05 -7 -= S/-95 I7-5= 6- C7=
I7-7.
L5 C9//;7 6- N95 @ P:-6/9/-7 6- A<6/5 6-= I7/< M-?/:57
6- C756- P+=/: -7 < +=-7 3 9<-5 =5 9-6=5 55 -=
E<6/ @ -05=<5:/;7 6-= :7= I7-7 676- -:9/-765 <- -- :- -
-8-:- :/:= 6- 575::/7- @5 <- <7 -<6/ :<-75 /-6- 6-
0/5 =5 6/79/:5 6- =5 -9-5. L :/:= +/: 6- 575::/7- 5
:7/6-5 7& /7- :95 6<::/;7 7;9/75 @ --5.
8/16/2019 Manual de Procedimientos Okkkkkk
http://slidepdf.com/reader/full/manual-de-procedimientos-okkkkkk 10/23
2.1.. PRINCIPIOS DEL CONTROL INTERNO
S-55:/;7 6- 8<7:/7- 6- -5:/;7 :<6/5 @ -/. D<5=/656 @ =<5=/656 6- -75 -7 :565 -5:/;7. N/7<75 -75 6-+- -7- 5::- 5 = /- :75+=- <-
:7=57 < 5:/0/656. E= 5+5, 6- = -9=-56 - 6- :9=-9-7 @ 7 6- -0//;7. L5 8<7:/;7 6- -/ 6- -5:/7- - -?:=</05 6-= 6-559-7
6- :75+/=/656.
2.1.!. M'TODOS DE CONTROL INTERNO
). Método Des$ri*ti'o(
C7/- -7 =5 6-:/:/;7 6- =5 5:/0/656- @ :-6/9/-7 </=/>56 -=-75= -7 =5 6/0-5 <7/656- 569/7/5/05 <- :78957 =5 -7/656
5:/-76 -8--7:/5 5 = /-95 -/ :75+=- -=5:/756 :7 -5
5:/0/656- @ :-6/9/-7.
D-5==5 59=/59-7- -:/ = 96 :75+=- @ 569/7/5/0 -7
0/ 9-7:/7576 = -/ @ 895 :75+=- </=/>565 =5 -9-5
= -9=-56 <- = 957-,57 </-7- 7 =5 -75 <- :<6/57
+/-7- :<57 -:/+-7 <-=6 -:.
L5 /7895:/;7 - +/-7- @ - -55 -7 = ,<><- :70-7/-7- -=
C756 P+=/: 8<7:/7- 6-559-7 5=7 :- <-
-5 56-:<56 5 =5 :/:<757:/5.
. Método Gr+,i$o
S-5=5 9-6/ 6- :<56 @ 8/:5 -= 8=<, 6- =5 -5:/7- 5 50
6- = <- =<5- 676- - -7:<-757 -5+=-:/65 =5 9-6/65 6-
:7= 55 -= -,-:/:/ 6- =5 -5:/7-.
E- 96 -9/- 6--:5 :7 95@ 85:/=/656 = <7 5-:
676- - -7:<-757 6-+/=/656- 6- :7= 5<7 :<576 5@ <-
8/16/2019 Manual de Procedimientos Okkkkkk
http://slidepdf.com/reader/full/manual-de-procedimientos-okkkkkk 11/23
Me-ora e&$ontro& interno
.a$er $u%*&ir&inea%ientos
Esta/&e$eres*osa/i&idades
-:7:- <- - -</-- 6- 95@ /70-/;7 6- /-9 5- 6-=
5<6/ -7 =5 -=5+5:/;7 6- = 8=<,595 @ 5+/=/656 55 5:-=.
3. Método de Cuestionarios
C7/- -7 -= -9=- 6- :<-/75/ -0/59-7- -=5+56 -= 5<6/= :<5=- /7:=<@-7 -<75 --: 5 :;9 - -8-:5 -= 957-, 6- =5
-5:/7- @ </7 /-7- 5 < :5 =5 8<7:/7-.
L :<-/75/ 7 89<=56 6- 5= 957-5 <- =5 -<-5 58/95/05
/76/:57 =5 -?/-7:/5 6- <75 56-:<565 9-6/65 6- :7= 9/-75 <- =5
-<-5 7-5/05 -5=57 <75 85==5 6-+/=/656 -7 -= /-95 -5+=-:/6.
2.2. MANUAL DE CONTROL INTERNO
2.2.1. DEFINICIÓN
L 957<5=- 7 6-5==56 55 9-,5 -= :7= /7-7 6- =5 -9-5
-7 -5=:/7 5 =5 5:/0/656- @ -5:/7- 6- = 569/7/5/0 5/ :9 6-
= -5/0 55 :<9=/ :7 = =/7-59/-7 @ -?/-7:/5 -5+=-:/65
=5 =-@.
L5 -9-5 - 6 :- 6- 6/-5 - /9=-9-5 -= /-95 6- :7=
/7-7 /-7- <- -5 = :-6/9-/7 56-:<56 55 -= 6-5== 6- =5
5:/0/656- -5+=-:/-76 -75+/=/656- 5 = -7:556 6- :565 5-5
6-7 6- =5 57/>5:/;7.
KL 957<5=- /-7-7 0-75,5 -7 :/7 5= < <- - 55 @5 <- 8/,57
:=559-7- =5 -75+/=/656 @ 5</656 6- = 9/-9+ 6- =5 57/>5:/;7 -
/76/:57 -= =<5 <- :<5 -= /76/0/6< @ =5 =/7-5 +5+=- 6- 5-7 55 = 3
3 -tt(.slides-are.netabeelaitoo1&anualde(rocedi&eintos1040718 oa/ui& G&e art,n$ la d&inistracin oderna * los siste&as deinor&acin$ #ico :.;
8/16/2019 Manual de Procedimientos Okkkkkk
http://slidepdf.com/reader/full/manual-de-procedimientos-okkkkkk 12/23
G8/: N. 1E=5+56 & L A<-
2.2.2. IMPORTANCIA
L5 -?:-=-7:/5 6- <7 957<5= <- 6-:/+5 6- < 957-5 - 6-+- :<9=/ =5
5:/0/656- 6/5/5 6-7 6- <75 57/>5:/;7 - <75 957-5 6- 9-6/ =
-76/9/-7 6- =5 -9-5 @ -,-:- :7= +- = 9/9 6- -5 957-5
- <-6- -7-5 <75 6-:/:/;7 5:<5=/>565 :7:/5 @ :=55 6- :;9 -
6-+-7 6-5==5 5 -5:/7- -7 :565 6- =5 -9-5.
E 957<5=- 5 < 0-> - <-6-7 / 5:<5=/>576 @5 <- <-6-7 -?//
:5+/ <- +-7-8/:/-7 5 =5 57/>5:/;7 55 < 6-5== -9-5/5=.2.2.3. UTILIDAD4
P-9/- :7:- -= 8<7:/759/-7 /7-7 = <- --:5 5 =5
6-:/:/;7 6- 5-5 <+/:5:/;7 -<-/9/-7 @ 5 = <-
-75+=- 6- < -,-:<:/;7. M-,59/-7 :7/7 A8/57>5 =5 85=->5 6- =5 -9-5 8-7- 5 =5 -/;7 A=:57>5 =5 -8/:/-7:/5 @ -8/:5:/5 6-7 6- = :- -?/-7- 6-7
6 -= 5 -9-5. A@ 55 =5 6/-:/05 6- :<5=</- -9-5 55 96-7/>5-
:59+/5 @ 6<:/ = 9-,- -<=56.
2.2.4. CONFORMACIÓN DEL MANUAL DE PROCEDIMIENTOS
E= 957<5= -5 :9<- 6-&
1. L/ 6- =5 57/>5:/;7
2. N9+- 8/:/5= 6- =5 57/>5:/;73. D-79/75:/;7 :/5=4. C=50- 6- =5 895
• L5 /=5 6- =5 57/>5:/;7• L5 /=5 6- =5 <7/656 569/7/5/05
. N9- 6- =5 895!. U7/656- -75+=- 6- -=5+5:/;7 -0//;7 @ 5</>5:/;7". L<5 @ 8-:5 6- -=5+5:/;7#. N<9- 6- -0//;7
4 -tt(.gestio(olis.co&&anuales(rocedi&ientosusocontrolinterno
5 -tt(.gestio(olis.co&&anuales(rocedi&ientosusocontrolinterno
8/16/2019 Manual de Procedimientos Okkkkkk
http://slidepdf.com/reader/full/manual-de-procedimientos-okkkkkk 13/23
. Í76/:- :7-7/61.P= @ /76<::/;711. O+,-/0 6- = :-6/9/-712.$-5 6- 5=/:5:/;713.R-75+=-
14.P=/:5 795 6- 5=/:5:/;71.C7:- 6- 5=5+5 -7 -= 957<5= 6- :7= /7-7
PROCEDIMIENTO
S- --755 -7 895 755/05 @ -:<-7:/5= 6- :565 <75 6- =5 -5:/7-
<- - -5=/>57 -7 <7 :-6/9/-7 -?=/:576 -7 < :7/-7 :<576 @
676- @ -7 :<57 /-9 - ==-057 5 :5+.
FORMULARIOS IMPRESOS
R---75:/7- /9-5 <- 5:9557 5 <7 :-6/9/-7 -5
-9/-7 <- = :- - 6-7 6- 895 -:<-7:/5= @ <- -?/5 <7 -5=6
6- =5 -5:/7- :7 6:<9-7 +/: 6-= 6-559-7.
DIAGRAMAS DE FLUJO
P:-6/9/-7 <- </=/>5 8/: <- /76/:57 =5 -:<-7:/5 <- /-7- <-
-</ -= :-6/9/-7.
2.2.. OBJETIVOS
E= 6-5== @ 957-7/9/-7 6- <75 =7-5 6- 5</656 55
:9=-9-75 = :7=- 6- 57/>5:/;7. U75 6-8/7/:/;7 :=55 6- =5 8<7:/7- @ =5 -75+/=/656- 6- :565
6-559-7 5 :9 =5 5:/0/656 6- =5 57/>5:/;7 -:=5-:/-76
65 =5 /+=- =5<75 -5 6- -75+/=/656 /76-8/7/65.
2.2.!. JUSTIFICACIÓN DEL CONTENIDO DEL MANUAL DE PROCESO
E 957<5=- - 6-5==57 55 :565 <75 6- =5 5:/0/656- < -5:/7-
<- -757 <- 0- :7 = :- 569/7/5/0 @ -5/0 6- 5:<-6
:7 = =/7-59/-7 @ -?/-7:/5 -5+=-:/65 =5 =-@.
D--76/-76 6- - -=-9-7 =5 5=/:5:/;7 - 655 -7 -= 99-7 6-
=57-5 @ ,</8/:5&
E= -5+=-:/9/-7 6- +,-/0 L5 6-8/7/:/;7 6- =/:5 <5 :-6/9/-7 @ 795. L5 -05=<5:/;7 6-= /-95 6- 57/>5:/;7. L5 =/9/5:/7- 6- 5</656 @ -75+/=/656.
8/16/2019 Manual de Procedimientos Okkkkkk
http://slidepdf.com/reader/full/manual-de-procedimientos-okkkkkk 14/23
L5 795 6- -::/;7 @ </=/>5:/;7 6- -:<. L5 5=/:5:/;7 6- <7 /-95 6- 9/ @ 57:/7- 55 =5
569/7/5:/;7 6- -75=. L5 -7-5:/;7 6- -:9-765:/7-.
L5 :-5:/;7 6- /-95 6- /7895:/;7 -8/:5:-. E= -5+=-:/9/-7 6- :-6/9/-7 @ 795. L5 /7/<:/;7 6- 96 6- :7= @ -05=<5:/;7 6- =5 -/;7. E= -5+=-:/9/-7 6- 595 6- /76<::/;7 @ :55:/5:/;7 6-
-75=. L5 -=5+5:/;7 6- /-95 6- 795 @ 9/- 6- = :-6/9/-7.
2.2.". T'CNICAS PARA LA ELABORACIÓN DE LOS CONTROLES
P55 =5 -=5+5:/;7 6- = :7=- - 6-+- -:=-:5 /7895:/;7 6-
5:/0/656- <- -5=/:- =5 -7/656 :9 6:<9-7 @ 65 <- <75 0-><- - 575=/>57 57/>57 - /7--5 7 -9/- 5+- :;9 -
6-5==57 = :- 5:<5=9-7-.L5 :7/:5 <- +/7657 9-,- -<=56 7&1. In'esti0a$i1n do$u%enta&( - -=-::/75 @ 575=/>5 6:<9-7 8/:
@ -=-:;7/: <- :7/-7-7 /7895:/;7 <- <-6- -<=5 -= /7-
6- :;9 - ==-057 = :-6/9/-7.. Entre'ista dire$ta& :7/- -7 -5=/>5 <75 -<7/;7 :7 :565 <7 6-
= 9/-9+ 6- =5 57/>5:/;7 6- = 7/0-=- 569/7/5/0 @-5/0.
3. O/ser'a$i1n de $a%*o(E- - -5=/>5 0//576 676- - -5=/>57 =5 5:/0/656- <
-5:/7- 5=- :9& 8/:/75 +6-5 5==-- @ +-05 :;9 -
6-5==57 =5 =5+- 6- :565 <7 6- = -9=-56 @ 6- -5 957-5
6- 0-/8/:5 =5 /7895:/;7 <- - +<0 :7 = 96
/</-76 6 = :-6/9/-7 6- /7:// 5 8/7.
2.3. MODELO COSO
2.3.1. ANTECEDENTESCOSO )C99/-- 8 S7/7 O57/>5/7 8 - T-565@* - <75
C9//;7 0=<75/5 :7/</65 ---757- 6- :/7: 57/>5:/7- 6-=
-: /056 -7 EEUU 55 :/75 =/6-5> /7-=-:<5= 8-7- 5 -
-95 /7--=5:/756& =5 -/;7 6-= /- -9-5/5= )ERM* -= :7=
/7-7 @ =5 6/<5/;7 6-= 85<6-. L5 57/>5:/7- 7&
L5 A:/5:/;7 A9-/:575 6- C75+/=/656 )AAA*
8/16/2019 Manual de Procedimientos Okkkkkk
http://slidepdf.com/reader/full/manual-de-procedimientos-okkkkkk 15/23
8/16/2019 Manual de Procedimientos Okkkkkk
http://slidepdf.com/reader/full/manual-de-procedimientos-okkkkkk 16/23
A9+/-7- 6- :7=& 7 = 05=- @ 8/=85 6- =5 57/>5:/;7
/78=<@- -7 =5 0//;7 6- = 5+5,56- 57- = /- @ =5 5:/0/656-
6- :7= 6- = 9/9. E5+=-:/9/-7 6- +,-/0& -5/: -5/0 6- /7895:/;7 @
6- :<9=/9/-7. I6-7/8/:5:/;7 6- -0-7 <- <-6-7 -7- /95: -7 -= :<9=/9/-7
6- +,-/0. E05=<5:/;7 6- R/-& /6-7/8/:5:/;7 @ 57=// 6- = /- -=-057-
55 =5 :7-:<:/;7 6- = +,-/0. R-<-5 5 = /-& 6--9/75:/;7 6- 5::/7- 8-7- 5 = /-. A:/0/656- 6- :7=& P=/:5 @ :-6/9/-7 <- 5-<57 <- -
==-057 5 :5+ 5::/7- :75 = /-.
I7895:/;7 @ :9<7/:5:/;7& -8/:5> -7 :7-7/6 @ /-9 55 -9// 5 = 5+5,56- :<9=/ :7 < -75+/=/656-.
S<-0//;7& 55 -5=/>5 -= -</9/-7 6- =5 5:/0/656-.
COSO III
E7 95@ 6- 213 - 5 <+=/:56 =5 -:-5 0-/;7 COSO III. L5 70-656-
<- /76<:/ -- M5: I7-56 6- G-/;7 6- R/- 7&
M-,5 6- =5 5/=/656 6- = /-95 6- -/;7 6- /- 55
5655- 5 = -77 M5@ :78/57>5 -7 =5 -=/9/75:/;7 6- /- @ :7-:<:/;7 6-
+,-/0 M5@ :=5/656 -7 :<57 5 =5 /7895:/;7 @ :9<7/:5:/;7.
D-6- < 8<765:/;7 -7 1# -7 EEUU 90/65 =5 95=5 :/:5
-9-5/5=- @ = 5 6- :// 57-/- COSO -<6/5 = 85:- <-
<-6-7 65 =<5 5 /7895:/;7 8/757:/-5 85<6<=-75 @ -=5+5 -? @-:9-765:/7- 55 6 / 6- 57/>5:/7- @ -7/656- -<=565
:9 -= SEC )A-7:/5 F-6-5= 6- S<-0//;7 6- M-:56 F/757:/-* @
.
2.3.2. DEFINICIÓN
Se02n e& %ode&o COSO II ERM Co%%ittee o, S*onsorin0 Or0ani4ation56
%en$iona 7ue(
8/16/2019 Manual de Procedimientos Okkkkkk
http://slidepdf.com/reader/full/manual-de-procedimientos-okkkkkk 17/23
KE= :7= /7-7 - <7 :- -8-:<56 -= :7-, 6- 569/7/5:/;7 =5
6/-::/;7 @ -= - 6-= -75= 6- <75 -7/656 6/-56 :7 -= +,- 6-
:/75 <7 56 6- -</656 5>75+=- -7 :<57 5 =5 :7-:<:/;7
6- +,-/0 6-7 6- =5 /</-7- :5-5&
E5+=-:/9/-7 6- +,-/0 I6-7/8/:5:/;7 6-= /- R-<-5 5= /-
2.3.3. IMPORTANCIA
C7 -= 57:</ 6-= /-9 = +=-95 6- :7= /7-7 -7 =5
-9-5 5 :-756 =5 -:<5:/;7 6- =5 --7:/5 96-75 5
:9 6- = 8-/75=- -75+=- -7 /9=-9-75 7<-05895 55 9-,5 @ -8-::/75 6/: :7=- - - 9<@
/957- -7 :<57 5 <- -= :7= /7-7 +5, -= 96-= COSO -
8<7659-75= 55 <- <75 -9-5 =- 5=:57>5 5 50 6- <75
-05=<5:/;7 < 9//;7 @ 0//;7 -= = 6- < +,-/0 @ 9-5 5>565 <-
6- = :75/ -5 /9/+=- <- - <-657 6-8/7/ =5 9-6/65 <- -
6-+-7 565 55 5=:57>5= @ -05=<5 -= 56 6- :<9=/9/-7.
8/16/2019 Manual de Procedimientos Okkkkkk
http://slidepdf.com/reader/full/manual-de-procedimientos-okkkkkk 18/23
P = 57 =5 :9-7/;7 6-= :7= /7-7 +5, -= 96-= COSO
<-6- 5@<65 5 :<5=</- -7/656 +=/:5 /0565 5 +-7- =
/7/8/:5/0 -7 < 6--9- :7 -8/:/-7:/5 -8/:5:/5 -:795 -
/76/:56- /76/-75+=- 55 -= 57=// 95 6- 6-://7- @
:<9=/9/-7 6- 9-5.
L5 /957:/5 6- -7- <7 +<-7 /-95 6- :7= /7-7 +5, -=
96-= COSO :76<:/ 5 =5 -9-5 5 :7:- =5 /<5:/;7 -5= 6- =5
9/95 - - =5 /957:/5 6- -7- <75 =57/8/:5:/;7 <- -5
:55> 6- 0-/8/:5 <- = :7=- - :<9=57 55 65=- <75 9-, 0//;7
+- < -/;7.
KE7 9/7 -7-5=- =5 /957:/5 6- <7 /-95 6- :7= +556
-7 -= 96-= COSO 56/:5 -7 <- < /7:/5= ;/ - 6--:5
:7 <7/656 :<5=</- 6-0/5:/;7 /7/8/:5/05 -7 -= :<9=/9/-7 6-
=5 9-5 @ +,-/0 -5+=-:/6 90/-76 =5 -8/:/-7:/5 6- =5
-5:/7- @ 5@<6576 5 -6<:/ = /- 5 <- <6/-57 -5
-?<- = -:< 55 95@ :78/5+/=/656 5 =5 /7895:/;7
8/757:/-5 @ -5:/75= :/7576 95@ -</656 --: 5=
:<9=/9/-7 -8-:/0 6- =5 =-@- 795 @ =/:5 5=/:5+=-. K
.3.!. FINALIDAD
L5 8/75=/656 6-= M6-= C II - 85:/=/5 <7 96-= :7 -= :<5= =5
-9-5 <-657 -05=<5 < /-95 6- :7= @ 6-8/7/ :;9
957-,5= :7576 :7 <75 -<:<5 <- =- -9/5 9-6/ =5
-8/:/-7:/5 @ -8/:5:/5 6-7 6- < :- 6/9/7<@-76 -= 7/0-= 6-
-- <- <-657 -?// 6-7 6- :565 <75 6- =5 5:/0/656- 6/5/5<- -5=/>5 =5 57/>5:/;7 5 :9 +-7- :7 9 5/6-> @ -?5:/<6 =
-75+=- 6- = -- -?/-7- 6-7 6- =5 -9-5.
E- / 6- 96-= 7 -9/- :/75 <7 56 5>75+=- 6-
:78/57>5 -7 =5 :7-:<:/;7 6- = +,-/0 =57-56 =5 -9-5.
2.3.. COMPONENTES ( PRINCIPIOS DE CONTROL INTERNO )COSO II*
8/16/2019 Manual de Procedimientos Okkkkkk
http://slidepdf.com/reader/full/manual-de-procedimientos-okkkkkk 19/23
E= C7= I7-7 6- 5:<-6 5= M6-= COSO II :75 6- #
:97-7- /7--=5:/756 = :<5=- 5@<6557 5 +-7- <7
:7= -8-:/0 -8/:/-7- @ -:7;9/: 6-7 6- =5 57/>5:/;7 -7 =5
:<5= - - 5=/:576 <- - 6-/057 6- =5 957-5 6- :;9 -7
/7-56 5= :- 569/7/5/0.
E= M5: -5+=-:- <7 5= 6- 6/-://-- /7:// <- ---757 =
:7:- 8<7659-75=- 5:/56 5 :565 :97-7-. D56 <- -
6/-://-- /7:// :-6-7 6/-:59-7- 6- = :97-7- <75 -7/656
<-6- 5=:57>5 <7 :7= /7-7 -8-:/0 5=/:576 6 = /7://. L5
5=/656 6- = /7:// 7 5=/:5+=- 5 = +,-/0 -5/0 6-
/7895:/;7 @ 6- :<9=/9/-7. A :7/7<5:/;7 - -7<9-57 = :97-7- @= /7:// <- 57 = :97-7- 6-= :7= /7-7&
2.3.5.1. AMBIENTE DE CONTROL
E -= :7,<7 6- 795 :- @ -<:<5 <- 0--7 =5 +5- 55
==-05 5 :5+ -= C7= I7-7 5 50 6- =5 57/>5:/;7. E= 6/-:/ @ =5 5=5
--7:/5 -5+=-:-7 -= -,-9= -7 -=5:/;7 :7 =5 /957:/5 6-= C7=
I7-7 @ =5 795 6- :76<:5 --565.
E795:5 -= 7 6- =5 57/>5:/;7 /78=<-7:/576 =5 :7:/-7:/5 6-= /- -7
< -75=.
E =5 +5- 6-= - 6- = :97-7- @ 0-- 6/:/=/75 @ -<:<5.
PRINCIPIOS
P/7:// 1& L5 57/>5:/;7 6-9<-5 :99/ :7 =5 /7-/656 @ 05=-
/:
P/7:// 2& E= 6/-:/ 6-9<-5 /76--76-7:/5 6- =5 --7:/5 @ 0//=5 -=
6-5== @ 8<7:/759/-7 6-= C7= I7-7
P/7:// 3& L5 --7:/5 -5+=-:- :7 =5 0//=57:/5 6-= 6/-:/ -<:<5
=7-5 6- -- @ <75 5/565 5/75:/;7 6- 5</656 @ -75+/=/656
55 =5 :7-:<:/;7 6- = +,-/0.
P/7:// 4& L5 57/>5:/;7 6-9<-5 :99/ 55 -:=<5 6-5==5 @
8/16/2019 Manual de Procedimientos Okkkkkk
http://slidepdf.com/reader/full/manual-de-procedimientos-okkkkkk 20/23
R--7- /76/0/6< :9--7- -7 8<7:/;7 6- = +,-/0.
P/7:// & L5 57/>5:/;7 /-7- -75 -75+=- =5
-75+/=/656- 6- C7= I7-7 -7 8<7:/;7 6- = +,-/0.
2.3.5.2. EVALUACIÓN DE RIESGOS
L5 -05=<5:/;7 6- /- /70=<:5 <7 :- 6/79/: - /7-5:/0 55
/6-7/8/:5 @ 575=/>5 /- <- 58-:57 -= = 6- +,-/0 6- =5 -7/656
6576 =5 +5- 55 6--9/75 :;9 = /- 6-+-7 - 569/7/56. L5
--7:/5 :7/6-5 /+=- :59+/ -7 -= :7-? @ -7 -= / 96-= 6-
7-:/ <- /9/657 < /+/=/656 6- 5=:57>5 < +,-/0.
C565 -7/656 -78-75 <75 05/-656 6- /- 57 -?-7 :9 /7-7
<- 6-+-7 - -05=<56.
U75 -:76/:/;7 55 =5 -05=<5:/;7 6- /- - -= -5+=-:/9/-7 6-
+,-/0 5:/56 5 = 6/8--7- 7/0-=- 6- =5 57/>5:/;7 - /7-759-7-
:7/-7-.
L5 -05=<5:/;7 6- /- - =5 /6-7/8/:5:/;7 @ 57=// 6- = /- -=-057-
55 -= = 6- = +,-/0 :9 +5- 55 6--9/75 =5 895 6-569/7/5=.
S- -</--7 9-:57/9 5/:<=5- 55 /6-7/8/:5 @ 569/7/5 = /-
5:/56 5= :59+/.
PRINCIPIOS
P/7:// !& L5 57/>5:/;7 6-8/7- +,-/0 :7 =5 <8/:/-7- :=5/656 55
-9// =5 /6-7/8/:5:/;7 @ -05=<5:/;7 6- /- -=5:/756 :7 -+,-/0.
P/7:// "& L5 57/>5:/;7 /6-7/8/:5 /- 55 -= = 6- < +,-/0 5
50 6- =5 -7/656 @ = 575=/>5 :9 +5- 55 6--9/75 :;9 6-+-7 -
569/7/56.
P/7:// #& L5 57/>5:/;7 :7/6-5 =5 /+/=/656 6- 85<6- -7 =5 -05=<5:/;7
6- /- 55 -= = 6- +,-/0
8/16/2019 Manual de Procedimientos Okkkkkk
http://slidepdf.com/reader/full/manual-de-procedimientos-okkkkkk 21/23
8/16/2019 Manual de Procedimientos Okkkkkk
http://slidepdf.com/reader/full/manual-de-procedimientos-okkkkkk 22/23
P/7:// 1& L5 57/>5:/;7 :9<7/:5 5 -:- :7 --: 5 5<7 <-
58-:57 -= 8<7:/759/-7 6-= C7= I7-7.
2.3.5.5. SUPERVISIÓN Y MONITOREO
E05=<5:/7- :7:<-7- -5565 <75 :9+/75:/;7 6- 59+5 -
</=/>565 55 6--9/75 / :565 <7 6- = :97-7- 6-= C7= I7-7
/7:=</6 = :7=- 55 -8-:/0/>5 = /7:// 6-7 6- :565
:97-7- - --7- @ 8<7:/7576. L 5==5> 7 -05=<56 @ =5
6-8/:/-7:/5 7 :9<7/:565 <759-7- =5 /7/8/:5/05 7
:9<7/:565 5 =5 5=5 --7:/5 @ 5= 6/-:/.
PRINCIPIOSP/7:// 1!& L5 57/>5:/;7 -=-::/75 6-5==5 @ -5=/>5 -05=<5:/7-
:7:<-7- -5565 55 6--9/75 / = :97-7- 6- :7=
/7-7 -7 --7- @ 8<7:/7576.
P/7:// 1"& L5 57/>5:/;7 -05=5 @ :9<7/:5 =5 6-8/:/-7:/5 6- :7=
/7-7 6- 957-5 <75 5 = -75+=- 6- 95 5::/;7 :-:/05
/7:=</65 =5 5=5 --7:/5 @ -= 6/-:/ / :-76/--.
3. O"JETI#OS
C-757 -7 6/8--7- 5-: 6-= :7= /7-7 ) COSO* 55 6- -5
957-5 -7- <75 957-5 9 :=55 @ 6-5==5 6- = <- 7-:-/59 :<9=/
= :<5=- 7&
3.1. O+,-/0 -5/0
H5:-7 -8--7:/5 5 =5 -8-:/0/656 @ -8/:/-7:/5 6- =5 -5:/7- 6- =5 -7/656
/7:=</6 < +,-/0 6- -76/9/-7 8/757:/- @ -5:/75= @ =5 -::/;7
6- < 5:/0 8-7- 5 /+=- 6/65.
3.1.2. O+,-/0 6- /7895:/;7
H5:-7 -8--7:/5 5 =5 /7895:/;7 8/757:/-5 @ 7 8/757:/-5 /7-75 @ -?-75 @
<-6-7 5+5:5 5-: 6- :78/5+/=/656 <7/656 575-7:/5 <
:7:- -5+=-:/6 = -<=56- 57/9 -:7:/6 =/:5
6- =5 /5 -7/656.
8/16/2019 Manual de Procedimientos Okkkkkk
http://slidepdf.com/reader/full/manual-de-procedimientos-okkkkkk 23/23
3.1.3. O+,-/0 6- :<9=/9/-7
H5:-7 -8--7:/5 5= :<9=/9/-7 6- =5 =-@- @ -<=5:/7- 5 =5 <- -
<,-5 =5 -7/656.