Manuele expressie van de moedermelk

Symposium, een goed begin is het

halve werk.

Manon Liebe18-2-2011

2Manon Liebe

3Manon Liebe

4Manon Liebe

5Manon Liebe

Primitief, of toch niet!

6Manon Liebe

Mw. Van de Berg wordt ingestuurd met niet vorderende uitdrijving om 20 uur ‘s avonds. Het is het eerste kindje en ze is al 24 uur bezig.

Om 21.30 uur wordt Daan geboren d.m.v. een vacuum extractie. De apgar score is 9-10-10 en zijn gewicht 3950 gram. Zowel moeder als kind zijn uitgeput van de bevalling. Het eerste aanleggen na een half uur post partum lukt niet en er wordt besloten beiden wat rust te gunnen. Na verzorging en al het bezoek is het 23.30 uur en wordt besloten te gaan slapen. Mw. van de Berg slaapt helemaal niet, haar adrenaline giert door haar lichaam. Daan daarentegen slaapt 4 uur achter elkaar.

Casus 1

7Manon Liebe

Om 5 uur wordt hij nog een keer aan de borst gelegd omdat hij huilde. Na drie keer zuigen zonder daad werkeljk te drinken valt hij weer in slaap. Na het ontbijt en de persoonlijke verzorging van Mw. v.d. Berg staat de vader klaar om beiden op te halen om naar huis te gaan zoals afgesproken. Nog een maal probeert Mw. Van de Berg om Daan aan te leggen, maar er wordt al gauw besloten om dit thuis in alle rust verder te proberen omdat Daan niet wil aanhappen. Om 10.30 uur gaat Mw. V.d. Berg naar huis zonder dat ze succesvol borstvoeding heeft gegeven en Daan gaat naar huis met een lege maag.

8Manon Liebe

9Manon Liebe

Direct post partum

• Huid op huid contact zorgt voor het in gang zetten van vele processen, waaronder het stimuleren van het oxytocine en het prolactine, nodig voor het op gang brengen van de moedermelk.

• Tevens zorgt het huid op huid contact voor bonding tussen moeder en kind en het op temperatuur houden van de pasgeborene.

10Manon Liebe

Prolactine komt in de bloedbaan

Prikkelingv.d. Tepel

Zuigen aan de borstHuid op huid contact

Productie vanmoedermelk

11Manon Liebe

Prolactine receptoren theorie

Het zuigen van een baby aan de borst stimuleert de aanmaak van prolactine receptoren in de melkklieren. Het aantal receptoren per cel vermeerderen zich in de vroege lactatie en blijven daarna constant. (De Carvalho et al.).

12Manon Liebe

Oxytocine

Prikkelingv.d. Tepel

Zuigen aan de borstHuid op huid contact

Toeschieten vande melk

13Manon Liebe

Het eerste aanleggen

• Heeft een inprenting effect en is dus belangrijk dat dit goed gebeurd op voorwaarde dat moeder en kind hieraan toe zijn.

• Zowel Daan als zijn moeder waren de eerste keer te uitgeput om de borstvoeding succesvol op te starten.

• MOETEN WE DAN MAAR AFWACHTEN?

14Manon Liebe

De eerste voeding, het colostrum

• Is aanwezig bij iedere moeder• Is licht verteerbaar• Heeft veel antistoffen• Heeft lactose• Zorgt voor energie • Heeft een laxerende werking• En zorgt voor de nodige calorieën

15Manon Liebe

• Belangrijk is het om de pasgeborene in een goede conditie te houden en de borstvoeding te stimuleren.

16Manon Liebe

Terug naar Daan

• Direct post partum wil hij niet drinken. Mogelijk is hij later in de nacht te moe, te zwak en te sloom om te drinken.

• Daarentegen lag deze moeder de hele nacht wakker door het hoge adrenaline gehalte.

17Manon Liebe

Wat kunnen we doen?

• Manuele expressie van de moedermelk en dit toedienen aan de pasgeborene.

18Manon Liebe

Voordelen manuele expressie van de moedermelk

• Skin to skin contact vergemakkelijkt het toeschieten• Kleine hoeveelheden gaan niet verloren in een

kolfapparaat• Natuurlijker• “Kolf” heb je altijd bij je• Economischer

19Manon Liebe

Nadelen manuele expressie van de moedermelk

• Beschadigen van borstweefsel bij te hard kolven• Kneuzing van het borstweefsel• Verbrande huid bij te hard wrijven

20Manon Liebe

Techniek van manuele expressie van de moedermelk

• Plaats duim en voorvingers 2 tot 3 cm achter de tepel en duw in de borst.

• Duw de huid naar achteren richting de borstkas, en rol met de vingers terug naar de tepel. Ontspan en herhaal deze handeling.

• Verander de positie van de vingers rond de tepelhof en herhaal de handeling.

21Manon Liebe

• Op een lepeltje kun je de colostrum opvangen, zodat dit direct aan de pasgeborene gegeven kan worden.

22Manon Liebe

23Manon Liebe

Voordelen

• De borst wordt gestimuleerd (prolactine receptoren theorie)

• De pasgeborene krijgt glucose binnen• De pasgeborene heeft energie om zich warm te

houden• Hij profiteert direct van alle antistoffen • Hij gaat laxeren, zodat de pasgeborene eerder zijn

bilirubine kwijt is en de bilirubine minder zal stijgen• De pasgeborene zal minder afvallen en onder de 7%

gewichtsverlies blijven

24Manon Liebe

Ook als moeder en kind gescheiden moeten worden in verband met slechte conditie van het kind of prematuriteit is het van belang om manuele expressie van het colostrum toe te passen zodat deze kwetsbare zuigeling direct kan profiteren van alle voordelen en deze kleine hoeveelheden niet verloren gaan in een kolf apparaat.

25Manon Liebe

• Manuele expressie van de moedermelk kan toegepast worden bij iedere vorm, waarbij de pasgeborene de eerste dag(en) niet zelf kan of wil drinken aan de borst.

26Manon Liebe

Casus 2

Mevr. de Groot is totaal onverwacht spontaan bevallen van een eerste kindje bij 33 wkn zwangerschap. Het betreft een meisje Fleur met een matige start. Zij weegt 1920 gram. Fleur wordt direct meegenomen naar de prematuren afdeling . Zo snel mogelijk volgt de moeder haar naar deze afdeling en er wordt besloten ter plaatse het colostrum d.m.v. manuele expressie te verzamelen en toe te dienen in dit geval per sonde ( en een druppeltje in het mondje).

27Manon Liebe

28Manon Liebe

Beleid

• De eerste 24 uur het liefst om de 2 a 3 uur manuele expressie van de moedermelk.

• Vanaf de tweede dag minimaal 6-7 keer per dag dubbelzijdig elektrisch afkolven (ook s’ nachts).

• Als alle prolactine receptoren bezet zijn, meestal na de stuwing, maximaal 60 cc afkolven totdat de baby meer nodig heeft, dan ga je de productie pas verhogen.

29Manon Liebe

• Deze moeder kolfde de eerste 24 uur manueel het colostrum af en dit werd via de voedingssonde gegeven.

• Tevens werd het mondje schoongemaakt met deze colostrum.

• Na 24 uur is zij elektrisch gaan afkolven, zij deed dit 6 keer per dag gedurende 15 min.

• Helaas kwam haar productie niet verder als 20 cc op dag 5.

30Manon Liebe

Geblokkeerd oxytocine-reflex

31Manon Liebe

Stimuleren van het toeschietreflex

• Borstmassage • Prettige warme omgeving• Beperkte afleiding• Foto van de baby of ter plaatse afkolven• Syntocinon spray

32Manon Liebe

Massage

• Bevordert de bloedsomloop• Bevordert de afscheiding van klieren• Maakt de spieren soepeler en warmer• Zorgt voor ontspanning

33Manon Liebe

Voordelen van borstmassage

• Meer melk volume na massage • Beter toeschieten van de melk

34Manon Liebe

Techniek van borstmassage

• Start met het masseren van de aanzet van het borstweefsel

• Plaats de duimen t.h.v. de oksels en duw de borsten naar elkaar toe

• Maak met twee handen roterende bewegingen op een borst en daarna op de andere borst gedurende 1 a 2 min.

• Herhaal de eerste drie stappen twee of drie keer• Houd een borst vast en druk wat melk uit de tepel

voordat je de baby aan de borst legt

35Manon Liebe

• Helaas waren al deze handelingen niet voldoende om meer melk te produceren.

• Door haar de techniek te leren van manuele expressie van de moedermelk, kon zij zich veel beter ontspannen en het skin to skin effect vergemakkelijkte het toeschieten.

36Manon Liebe

37Manon Liebe

38Manon Liebe

39Manon Liebe

40Manon Liebe

41Manon Liebe

42Manon Liebe

DVD manuele expressie van de moedermelk

43Manon Liebe

• Deze techniek paste veel beter bij deze moeder. Zij kon volledig aan de voedingsbehoefte van haar baby voldoen. Zij heeft daarna succesvol borstvoeding gegeven.

44Manon Liebe

Kolven in de Kraamtijd

LATEN WE GOED ZORGEN VOOR ONZE PASGEBORENEN

EN OP TIJD INGRIJPEN

45Manon Liebe