Μάριος Τόκας 1

Μάριος Τόκας

Μάριος Τόκας

Γέννηση 8 Ιουνίου 1954Λεμεσός

Θάνατος 27 Απριλίου 2008 (53 ετών)Αθήνα

Εθνικότητα Κυπριακή

Είδος Τέχνης Μουσικοσυνθέτης

Σημαντικάέργα

Σ'αναζητώ στη Σαλονίκη, Θάλασσες, Τα λαδάδικα, Μια στάση εδώ, Το σημάδι, Εξαρτάται, Αννούλα τουχιονιά, Δίδυμα Φεγγάρια, Της μοναξιάς οι σκλάβοι, Επιστροφές-καταστροφές, Το ζεϊμπέκικο του αρχάγγελου,Βίος Ανθόσπαρτος, Αλήτης κ.α.

Βραβεύσεις Μετάλλιο εξαίρετης προσφοράς στην πατρίδα 2001

Ο Μάριος Τόκας ήταν σύγχρονος Κύπριος μουσικοσυνθέτης (Λεμεσός της Κύπρου, 8 Ιουνίου 1954 - Αθήνα,27 Απριλίου 2008).

ΒιογραφίαΑσχολήθηκε με τη μουσική από τα μαθητικά του χρόνια γράφοντας τραγούδια για τις παραστάσεις στοσχολείο και τις παρέες του. Η τουρκική εισβολή του 1974 τον βρίσκει φαντάρο: «Είναι μια περίοδος που μουάφησε τραυματικές εμπειρίες» λέει ο ίδιος σε μια συνέντευξή του «τα γεγονότα εκείνα και η γεμάτη πίκρα ζωή,είναι πηγές έμπνευσης για κάποια από τα έργα μου» συνεχίζει ο ίδιος. Βαθύτατα πολιτικοποιημένος, ο ΜάριοςΤόκας άρχισε να γυρίζει από πόλη σε πόλη κάνοντας συναυλίες για να εμψυχώσει τους συμπατριώτες του καινα μαζέψει χρήματα για την ανακούφιση των προσφύγων.Σημαντικά έργα του για την Κύπρο είναι:• Ψυχή τε και σώματι Μελοποιημένα ποιήματα των απαγχωνισθέντων αγωνιστών της ΕΟΚΑ, Ευαγόρα

Παλληκαρίδη, Αντρέα Ζάκου και άλλων.• Φωνή πατρίδας Τραγούδια σε ποίηση Κώστα Μόντη, Θεοδόση Πιερίδη και Νεσιέ Γιασίν.•• Τα τραγούδια «Ανασήκωσε την πλάτη Πενταδάχτυλε» και «Η δική μου η πατρίδα».• Αμμόχωστος Βασιλεύουσα' σε ποίηση Κυριάκου Χαραλαμπίδη.

Μάριος Τόκας 2

Μετάβαση στην ΑθήναΜετά από θητεία 38 μηνών, ο Μάριος Τόκας απολύεται από το στρατό και το Σεπτέμβριο του 1975 συνεχίζειτις σπουδές του στο Εθνικό Ωδείο και τη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών. Γράφει τραγούδιακαι προσπαθεί στις δισκογραφικές εταιρίες να κυκλοφορήσει τον πρώτο του δίσκο. Τελικά αυτό συνέβη το1978, όταν ο Μανώλης Μητσιάς λέει τα πρώτα του λαϊκά τραγούδια στον δίσκο Τα τραγούδια της παρέας.Σταθμός στη διαδρομή του υπήρξε η γνωριμία του με τον ποιητή της Ρωμιοσύνης Γιάννη Ρίτσο, που τουεμπιστεύθηκε ανέκδοτα ποιήματά του με γενικό τίτλο Πικραμένη μου γενιά, δίσκο που κυκλοφόρησε το 1981.Ακολουθούν και άλλα μουσικά έργα σε ποίηση Κώστα Βάρναλη, Κώστα Καρυωτάκη, Κώστα Μόντη, ΘεοδόσηΠιερίδη, Τεύκρου Ανθία, Κυριάκου Χαραλαμπίδη, Μιχάλη Πασιαρδή και άλλων. Σημαντική είναι η παρουσίατου και στη μουσική επένδυση πολλών θεατρικών και κινηματογραφικών έργων όπως τα έργα «Δόνα Ροζίτα»και «Γέρμα» του Φρεδερίκο Γκαρσία Λόρκα και στις «Θεσμοφοριάζουσες» του Αριστοφάνη.Το 1980, γράφει ένα παιδικό δίσκο: «Θέλω να πω ότι έχω ιδιαίτερη αδυναμία σε ό,τι αφορά στα παιδιά» λέει οίδιος. Η δουλειά αυτή σε στίχους Φώντα Λάδη τραγουδήθηκε από την Τάνια Τσανακλίδου. Χαρακτηριστικόδείγμα το τραγούδι με τίτλο «Τα στρατιωτάκια». «Τα τραγούδια αυτά κουβαλάνε την πίκρα της Κύπρου. Ταστρατιωτάκια δεν είναι ένα τραγούδι χαρούμενο», συνεχίζει ο Τόκας, «βγάζει όμως μηνύματα και αγγίζειευαισθησίες».

ΚαθιέρωσηΑπό τα τέλη της δεκαετίας του ’80 και μετά, οι επιτυχίες διαδέχονται η μία την άλλη και η μουσική τουαπλώνεται γρήγορα όπου υπάρχουν Έλληνες με τραγούδια όπως «Αννούλα του χιονιά», «ο Αλήτης», «Σ’αγαπώ σαν το γέλιο του Μάη», «Η νύχτα μυρίζει γιασεμί», «Σαν τρελό φορτηγό», «Εξαρτάται», «Το σημάδι»,«Σ’ αναζητώ στη Σαλονίκη», «Τα λαδάδικα», «Θάλασσες», «Δίδυμα Φεγγάρια», «Μια στάση Εδώ», «Ψηλά ταχέρια», «Βίος Ανθόσπαρτος», «Επιστροφές-καταστροφές», «Φαντάσου», «Μια βροχή», «Της μοναξιάς οισκλάβοι».Τα τραγούδια του ερμήνευσαν μεταξύ άλλων οι τραγουδιστές Δημήτρης Μητροπάνος, Γιάννης Πάριος,Γιώργος Νταλάρας, Μανώλης Μητσιάς, Πασχάλης Τερζής, Γλυκερία, Χάρις Αλεξίου, Δήμητρα Γαλάνη,Αντώνης Καλογιάννης, Τόλης Βοσκόπουλος, Μαρινέλλα, Στέλιος Διονυσίου, Αλέκα Κανελλίδου, ΚατερίναΚούκα, Θέμης Αδαμαντίδης, Βασίλης Σκουλάς.

Θεογεννήτωρ Μαρία

Η κορυφαία στιγμή στην καριέρα του είναι το 1996, όταν ο Τόκας πηγαίνει στο Άγιον Όρος και εκεί,συγκλονισμένος από τα χειρόγραφα που βρήκε και μελέτησε, έγραψε το συμφωνικό έργο Θεογεννήτωρ Μαρία,το οποίο παρουσιάστηκε μεταξύ άλλων και στον Καθεδρικό Ναό του Αγίου Στεφάνου της Βιέννης (2002), μεερμηνευτές τους Μανώλη Μητσιά και Κώστα Χατζηχριστοδούλου, το φωνητικό σύνολο ΄΄ECHO΄΄ συνοδεία τηςBratislava Chamber Philharmonic Orchestra υπο την Διεύθυνση του Γιώργου Παγιάτη, στο πλαίσιο της ένταξηςτης Κύπρου στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Στον ιστορικό αυτό ναό, για πρώτη φορά ακούστηκε ελληνική μουσική.Ο Τόκας θεωρεί εκείνη την ημέρα ως την κορυφαία στιγμή στην καριέρα του. Για το έργο αυτό, ο κορυφαίοςΈλληνας συνθέτης, Μίκης Θεοδωράκης, έγραψε «ο Μάριος Τόκας, πάντα στηριγμένος στις ρίζες τηςελληνικής μας παράδοσης, δημιούργησε και δημιουργεί έργα γνήσια ελληνικά. Οι μελωδίες του έχουν κάτι απότον ουρανό, τη θάλασσα, τον ίδιο τον βράχο του Άθω».

Μάριος Τόκας 3

Μετάλλιο εξαίρετης προσφοράς στην πατρίδαΟ Μάριος Τόκας βραβεύτηκε από τον Πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας, Γλαύκο Κληρίδη (2001) με το«μετάλλιο εξαίρετης προσφοράς στην πατρίδα» που αποτελεί την ύψιστη τιμή της κυπριακής πολιτείας.Μεταξύ άλλων διακρίσεων, πήρε και το βραβείο «Γιάννος Κρανιδιώτης» (2002).

Το τέλοςΟ Μάριος Τόκας πέθανε την Κυριακή του Πάσχα, στις 27 Απριλίου του 2008, έπειτα από πολύμηνη μάχη μετον καρκίνο. Η κηδεία του έγινε δημοσία δαπάνη της Κυπριακής Δημοκρατίας την Τετάρτη του Πάσχα, απότον ιερό ναό Αγίων Θεοδώρων του Α’ Νεκροταφείου Αθηνών παρουσία χιλιάδων κόσμου.Ο Μάριος Τόκας ήταν παντρεμένος με την Αμαλία Πετσοπούλου με την οποία απέκτησαν τρία παιδιά, τηΧαρά, το Κωστή και τον Άγγελο.

Άλλα έργαΣημαντικά έργα του Μάριου Τόκα υπάρχουν ανέκδοτα σε παρτιτούρες και ηχογραφήματα τα οποία είναιπλέον στα χέρια της οικογένειάς του.

Ήλιος Κόκκινος (Ιούνιος 201, άλμπουμ αφιέρωμα)

O επί έτη παραγωγός του Μάριου Τόκα και προσωπικός του φίλος,Ηλίας Μπενέτος, ασχολήθηκε πάνω από δύο χρόνια με το πλούσιοαρχείο του συνθέτη, με τη βοήθεια της γυναίκας του Αμαλίας Τόκα,στην οποία είχε εμπιστευθεί το αρχείο του ο συνθέτης. Από αυτήτην εργασία προέκυψαν 12 τραγούδια που ηχογραφήθηκαν απότον Σεπτέμβριο του 2011 έως τον Μάρτιο του 2012 και τατραγούδησαν κατ' επιθυμία του ιδίου, οι ερμηνευτές ΔημήτρηςΜητροπάνος, Γιάννης Πάριος και Πασχάλης Τερζής, που είχανήδη τραγουδήσει τραγούδια του, καθώς και ο νεώτερος ΓιάννηςΚότσιρας, με τον οποίο ο Μάριος Τόκας σχεδίαζε να συνεργαστεί.Την ενορχήστρωση των τραγουδιών έχει κάνει ο ΑντώνηςΓούναρης. Ο δίσκος κυκλοφόρησε από την MINOS-EMI, τέσσεραχρόνια μετά τον πρόωρο θάνατο του Μάριου Τόκα. Πρόκειται γιαεπιλογή ανέκδοτων τραγουδιών του σε συνδυασμό με κάποιαπαλαιότερα, στο ίδιο μουσικό κλίμα.

Δισκογραφία

• 1978 - ΤΑ ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ ΤΗΣ ΠΑΡΕΑΣ - Μανώλης Μητσιάς•• 1978 - ΑΡΕΣ,ΜΑΡΕΣ,ΚΟΥΚΟΥΝΑΡΕΣ(Παιδικός Δίσκος) - Τσανακλίδου Τάνια•• 1981 - ΠΙΚΡΑΜΕΝΗ ΜΟΥ ΓΕΝΙΑ - Χαλκιάς Λάκης•• 1982 - ΤΑ ΒΟΡΙΑΔΑΚΙΑ - Νίκος Νομικός, Θέμης Αδαμαντίδης, Γιάννα Νομικού• 1984 - ΜΙΚΡΑ ΕΡΩΤΙΚΑ - Αντώνης Καλογιάννης•• 1986 - ΚΥΠΡΟΣ ΣΤΟ ΡΥΘΜΟ ΤΟΥ ΕΡΩΤΑ (ορχηστρικά)• 1987 - ΣΤΗ ΛΕΩΦΟΡΟ ΤΗΣ ΑΓΑΠΗΣ - Γιάννης Πάριος, Χάρις Αλεξίου, Διονύσης Θεοδόσης, Δήμητρα

Γαλάνη•• 1987 - TΡΑΓΟΥΔΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΑ (ΤΟ ΣΗΜΑΔΙ) - Κωνσταντίνα• 1989 - ΣΑΝ ΤΡΕΛΛΟ ΦΟΡΤΗΓΟ - Γιάννης Πάριος

Μάριος Τόκας 4

• 1991 - ΣΤΑΖΕΙΣ ΕΡΩΤΑ- Τόλης Βοσκόπουλος• 1992 - Η ΕΘΝΙΚΗ ΜΑΣ ΜΟΝΑΞΙΑ - Δημήτρης Μητροπάνος• 1993 - ΠΑΝΤΑ ΕΡΩΤΕΥΜΕΝΟΣ - Γιάννης Πάριος•• 1993 - ΔΙΔΥΜΑ ΦΕΓΓΑΡΙΑ - Αλέκα Κανελλίδου (Μουσική: Μάριος Τόκας και Λαυρέντης Μαχαιρίτσας)• 1994 - ΓΕΙΑ ΣΟΥ ΕΛΛΑΔΑ - (ορχηστρικά και συμμετοχή του Γιάννη Πάριου)• 1994 - ΠΑΡΕΑ Μ' ΕΝΑΝ ΗΛΙΟ - Δημήτρης Μητροπάνος•• 1995 - ΔΕΝ ΣΚΟΤΩΝΟΥΝ ΤΗΝ ΑΓΑΠΗ ΜΕ ΤΗΝ ΠΡΩΤΗ ΑΦΟΡΜΗ - Κατερίνα Κούκα•• 1996 - ΘΕΣΜΟΦΟΡΙΑΖΟΥΣΑΙ (μουσική για την παράσταση του Θεατρικού Οργανισμού Κύπρου)•• 1997 - ΨΥΧΗ ΤΕ ΚΑΙ ΣΩΜΑΤΙ (Κ.Χατζηχριστοδούλου) - ποιήματα απαγχονισθέντων αγωνιστών της

ΕΟΚΑ•• 1997 - ΜΕ ΟΝΟΜΑ ΒΑΡΥ ΣΑΝ ΙΣΤΟΡΙΑ - Στέλιος Διονυσίου• 1998 - ΒΙΟΣ ΑΝΘΟΣΠΑΡΤΟΣ - Μανώλης Μητσιάς (Τραγούδια για την ομώνυμη τηλεοπτική σειρά του

MEGA)• 1998 - ΦΩΝΗ ΠΑΤΡΙΔΟΣ - Γιώργος Νταλάρας•• 1998 - ΘΕΟΓΕΝΝΗΤΩΡ ΜΑΡΙΑ - Μ. Μητσιάς, Κ. Χατζηχριστοδούλου• 1999 - ΕΝΤΕΛΒΑΪΣ (Στίχοι: Αλκαίος Άλκης) - Δημήτρης Μητροπάνος• 2001 - ΘΕΛΩ ΝΑ ΠΩ - Πασχάλης Τερζής•• 2002 - ΤΑ ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ ΜΟΥ - Διάφοροι• 2002 - ΑΜΜΟΧΩΣΤΟΣ ΒΑΣΙΛΕΥΟΥΣΑ - Δημήτρης Μητροπάνος, Μανώλης Μητσιάς, Γλυκερία, Μαρία

Αλεξίου, Κ.Χατζηχριστοδούλου•• 2002 - ΘΕΟΓΕΝΝΗΤΩΡ ΜΑΡΙΑ (Ζωντανή Ηχογράφηση από τη Βιέννη) - Μ. Μητσιάς, Κ.

Χατζηχριστοδούλου• 2003 - Η ΑΓΑΠΗ ΗΡΘΕ ΑΠΟ ΜΑΚΡΙΑ - Γλυκερία (Τραγούδια για την ομώνυμη τηλεοπτική σειρά του

ΑΝΤ1)• 2003 - ΒΑΡΕΑ ΑΝΘΥΓΙΕΙΝΑ - Πασχάλης Τερζής (Τραγούδια για την ομώνυμη κινηματογραφική ταινία)•• 2006 - FONTANA AMOROSA (Ορχηστρικός Δίσκος)• 2006 - ΣΕ ΠΡΩΤΟ ΠΛΑΝΟ - Θέμης Αδαμαντίδης• 2007 - ΑΣΠΡΟ ΜΑΝΤΗΛΙ ΑΝΕΜΙΖΕ - Βασίλης Σκουλάς (Συμμετέχει και ο Παντελής Θαλασσινός)• 2008 - ΜΑΡΙΟΣ ΤΟΚΑΣ ΑΝΘΟΛΟΓΙΑ 4CD ΜΕ ΤΙΣ ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΕΣ ΕΠΙΤΥΧΙΕΣ ΤΟΥ (1978-2006)• 2012 - HΛΙΟΣ ΚΟΚΚΙΝΟΣ - Δημήτρης Μητροπάνος, Γιάννης Πάριος, Πασχάλης Τερζής, Γιάννης

Κότσιρας.

Εξωτερικές συνδέσεις• Μάριος Τόκας - Επίσημη Ιστοσελίδα [1]

• Ήλιος Κόκκινος (2012) [2]

Παραπομπές[1] http:/ / www. mariostokas. gr[2] http:/ / www. facebook. com/ IliosKokkinos

Πηγές άρθρων και Συνεισφέροντες 5

Πηγές άρθρων και ΣυνεισφέροντεςΜάριος Τόκας  Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=4532039  Συνεισφέροντες: Alaniaris, Amarantos, Atlantia, Blastrantsas, Costas tokas, Dionisis1979, Egmontaz, Ferengi,Geilamir, KRBN, Kalogeropoulos, Lemur12, Lfdder, Ttzavaras, Ογκόλιθος, 21 ανώνυμες επεξεργασίες

Πηγές Εικόνων, Άδειες και ΣυνεισφέροντεςΕικόνα:MariosTokas.png  Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:MariosTokas.png  Άδεια: άγνωστος  Συνεισφέροντες: Costas tokasΑρχείο:HliosKokkinos1.png  Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:HliosKokkinos1.png  Άδεια: άγνωστος  Συνεισφέροντες: Costas tokas

ΆδειαCreative Commons Attribution-Share Alike 3.0//creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/