materials characterisation techniques (mlz 222, 229 &...
TRANSCRIPT
1
Eskisehir Technical University - Dr. Umut Savacı
MATERIALS CHARACTERISATION
TECHNIQUES
(MLZ 222, 229 & 230)
Dr. Umut Savacı (Special Thanks to Prof. Dr. Servet Turan for lecture materials)
Eskisehir Technical University - Dr. Umut Savacı
1
2
2
Eskisehir Technical University - Dr. Umut Savacı
Eskisehir Technical University - Dr. Umut Savacı
3
4
3
Eskisehir Technical University - Dr. Umut Savacı
Eskisehir Technical University - Dr. Umut Savacı
Kristal
Yapı
Üretim
Süreci
Özellik
Performans
Karak-ter-
izasyon
MALZEMELERİN KARAKTERİZASYONU NEDEN ÖNEMLİDİR?
Malzemelerin (ürünlerin)
tüm özellikleri MİKROYAPI tarafından belirlenir
5
6
4
Eskisehir Technical University - Dr. Umut Savacı
WHAT?
Eskisehir Technical University - Dr. Umut Savacı
WHAT IS IT MADE OF?
8
9
5
Eskisehir Technical University - Dr. Umut Savacı
WHY?
Eskisehir Technical University - Dr. Umut Savacı
FATIGUE FRACTURED AIRCRAFT PART!
10
11
6
Eskisehir Technical University - Dr. Umut Savacı
IS IT GOOD ENOUGH?
Eskisehir Technical University - Dr. Umut Savacı
Öğütme
Şekillendirme
Pişirme
Son şekillendirme
Ürün
SERAMİKLERİN ÜRETİMİ
Karakterizasyon
Karakterizasyon
Karakterizasyon
Karakterizasyon
Karakterizasyon
12
13
7
Eskisehir Technical University - Dr. Umut Savacı
IS THIS REAL?
Eskisehir Technical University - Dr. Umut Savacı
CSI ?
14
15
8
Eskisehir Technical University - Dr. Umut Savacı
HOW?
Eskisehir Technical University - Dr. Umut Savacı
Faz
Analizi
Görüntü
Kimyasal
Analiz
Diğer
Karakter-izasyon
Teknikleri(BİLGİ)
Kalitatif
Kantitatif
16
17
9
Eskisehir Technical University - Dr. Umut Savacı
Nano
Piko
Mikro
Makro
60 karbon atomunun
sıralanmasıyla elde edilen
futbol topu şeklindeki
~1 nm çapında “fullerene”
molekülü, çelikten daha
güçlü, plastikten daha
hafif, elektrik ve ısıyı ileten
Uçucu kül~ 10-20 mm
Silikon atomlarıAtomlararası mesafe
0.078 nm
Karakter-izasyonun
Mertebeleri
Eskisehir Technical University - Dr. Umut Savacı
Kırmızı kan hücreleri(~7-8 mm)
Uçucu kül~ 10-20 mm
Toplu iğne1-2 mm
İnsan saçı~ 60-120 mm100 bin nm
Karınca ~ 5 mm
Toz biti
200 mm =200 bin nm
Nanotüp elektrot
Karbon nanotüp~1.3 nm çapında
Mik
rod
ün
ya
0.1 nm
1 nanometre (nm)
0.01 mm 10 nm
0.1 mm 100 nm ~1000 atom
1 mikrometre
(mm)
0.01 mm 10 mm
0.1 mm 100 mm
1 milimetre
(mm)
1 cm 10 mm
1,000 nanometre
1000 mikron
(1 milyon nanometre)
Miikro elektromekanik aygıtlar (MEMS)
10 -100 mm genişliğinde
Doğadan esinlenerek
kendi kendine
büyüyebilen yapı
30-40 nm boyutunda
Silikon atomlarıAtomlararası mesafe 0.078 nm
DNA~2-1/2 nm
Na
no
dü
nya
Boyutlar!
60 karbon atomunun
sıralanmasıyla elde edilen futbol topu şeklindeki ~1 nm
çapında “fullerene” molekülü,
çelikten daha güçlü, plastikten
daha hafif, elektrik ve ısıyı ileten
18
19
10
Eskisehir Technical University - Dr. Umut Savacı
Malzeme Özelliklerine Boyut Etkisi:
Seviyeler
Makroskobik seviyeMikroskobik seviyeMoleküler seviyeAtomik seviyeAtomik seviye altı
Büyük
Küçük
Karakterizasyonda bunlar
Bir arada olabilir veya
Karışık olabilir
Eskisehir Technical University - Dr. Umut Savacı
Elektron
Işık
İyon
Diğer
Mikroskoplar
20
21
11
Eskisehir Technical University - Dr. Umut Savacı
2D
3D
Dinamik
Elde EdilenBilgi Türleri
Atomik
Eskisehir Technical University - Dr. Umut Savacı
Non-
Crystalline
Single
Crystal
Textured
Poly
Crystal
MATERIALS
Servet Turan, Anadolu Üniversitesi, Malzeme Bilimi ve Mühendisliği Bölümü, Eskişehir
22
23
12
Eskisehir Technical University - Dr. Umut Savacı
WHAT DO I GET?
WHAT DO I DO?
Eskisehir Technical University - Dr. Umut Savacı
24
25
13
Eskisehir Technical University - Dr. Umut Savacı
Numune
Türü?
Bilgi
Türü?
Bilgi Seviyesi
Sonuç
Türü?
SORULAR
KARAR VERİCİ SORULAR
Eskisehir Technical University - Dr. Umut Savacı
Lütfen İstenen Bilgi Türünü Giriniz?
❑ Görüntü ❑ Kimyasal Analiz ❑ Faz Analizi ❑ Hata Analizi ❑ Tane Boyutu
Lütfen İstenen Bilginin Seviyesini Giriniz?
❑ Makro ≥100 mm
❑ Mikro ≥100 nm
❑ Nano ≥10 A
❑ Piko ≤ 5 A
Lütfen İstenen bilginin nitel mi yoksa nicel mi olduğunu giriniz?
❑ Nitel ❑ Nicel
Uygun Teknik Seçimi için
Sorulması Gereken Sorular
Lütfen İncelenecek Numune Türünü Giriniz?
❑ İşlem görmemiş ❑ Kırık Yüzey ❑ Parla-tılmış ❑ Kaplanmış ❑ İnce Numune
26
27
14
Eskisehir Technical University - Dr. Umut Savacı
CHARACTERISATION TECHNIQUES
Non-Microscobic Tech.Microscobic Tech.
Light Microscopy
Scanning Electron Micr.
Transmission Electron Micr.
Other Tech.
Thermal Analysis
X-ray Diffraction
Spectroscopic Techniques
Other Tech.
MLZ 229MLZ 230
MLZ 222
Eskisehir Technical University - Dr. Umut Savacı
WHAT IS THIS?
28
29
15
Eskisehir Technical University - Dr. Umut Savacı
WHAT IS THIS?
Eskisehir Technical University - Dr. Umut Savacı
WHAT IS THIS?
Inte
nsi
ty (
cps)
30
31
16
Eskisehir Technical University - Dr. Umut Savacı
SEM image of model porcelain fired 3 h at 1075 °C containing 50 wt% clay,
25% nepheline syenite and 25% quartz revealing quartz filler (Q), cuboidal
primary mullite (PM) and acicular secondary mullite (SM). Figure courtesy GP
Souza.
WHAT IS THIS?
Eskisehir Technical University - Dr. Umut Savacı
CRYSTALLINE GLAZES!
32
33
17
Eskisehir Technical University - Dr. Umut Savacı
Bu dersin sonunda öğrenci;1.Karakterizasyonu ve karakterizasyon tekniklerini tanımlayabilecektir.
1.1 Neden farklı karakterizasyon teknikleri kullanılması gerektiğini örneklerle açıklar.
1.2 Bir numunenin karakterizasyon aşamalarını detayları ile açıklar.
1.3 Farklı teknikler için farklı hazırlama teknikleri olduğunu açıklar
1.4 Numune hazırlamada dikkat edilmesi gereken noktaları tanımlayabilecektir
1.5 Numune hazırlama aşamalarını açıklar2.Işık mikroskobu çalışma prensiplerini ve tekniklerinin nasıl kullanılabileceğini
açıklayabilecektir.
2.1 Işık ile madde etkileşimi sonucu hangi sinyallerin oluşabileceğini açıklar.
2.2 Farklı ışık mikroskopları ve teknikleri olduğunu açıklar.
2.3 Mikroskop ayırma gücü nedir ve teorik ayırma gücünün neden elde edilemediğini mercek hataları ile açıklar.
2.4 Mikroskoplarla ilgili terimleri açıklar.3.Elektron mikroskobu çalışma prensiplerini ve tekniklerinin nasıl kullanılabileceğini
açıklayabilecektir.
3.1. Elektron mikroskoplarına neden ihtiyaç duyduğumuzu ve elektron ile katı madde etkileşimi sonucunda ne tür
sinyaller elde edilebileceğini açıklayabilecektir.
3.2. Elektron ile katı madde etkileşimi sonucunda oluşan sinyallerin ne için kullanılabileceğini açıklar.
3.3. Taramalı elektron mikroskoplarının ışık mikroskobundan farklarını açıklar.
3.4. Taramalı elektron mikroskobu ile numune analizini açıklayabilecektir.
3.5. Taramalı elektron mikroskobunun parçalarının ne işlev gördüğünü açıklar.
3.6. Kimyasal analiz tekniği olarak kullanılan farklı tekniklerin prensiplerini ve ne için kullanılabileceğini açıklar.
3.7. İyi görüntü ve analiz için hangi parametreleri ne yönde değiştirmesi gerektiğini açıklar.
3.8. Geçirimli elektron mikroskobu ile numune analizini açıklayabilecektir.
3.9. Geçirimli elektron mikroskobunun parçalarının ne işlev gördüğünü açıklar.
Eskisehir Technical University - Dr. Umut Savacı
The purpose of the lecture ?
To learn the principles of the main techniques used in the
materials characterisation
To learn how to prepare samples for each technique
To learn how to decide which technique(s) to be used for
the purpose
To learn how to comment on images and graphs
46
47
18
Eskisehir Technical University - Dr. Umut Savacı
What do I gain at the end of it ?
The student will be able to know how to characterise
any kind of sample
Eskisehir Technical University - Dr. Umut Savacı
48
49
19
Eskisehir Technical University - Dr. Umut Savacı
BÖLÜMDE ANLATILAN EN PAHALI DERS
Cihazın ismi Fiyatı (EURO) Kullanıcı eğitimi
için gerekli zaman
Optik Mikroskop 50.000 2 Gün
Taramalı Elektron Mikroskobu 250.000 3 Ay
Kimyasal Analiz 250.000 3 Ay
Geçirimli Elektron Mikroskobu 1.400.000 6-8 Ay
Eritici Mikroskop, FTIR 100.000 2 Gün
X-Işınları Difraktometresi 250.000 1 Hafta
X-Işınları Fluoresan Spektr. 250.000 1 Hafta
Termal Analiz Cihazları 250.000 1 Hafta
Numune Hazırlama Olanakları 300.000 1 Hafta
Toplam (Euro) 3.000.000
Eskisehir Technical University - Dr. Umut Savacı
REFERENCE BOOKS
PJ Goodhew &
FJ HumphreysElectron Microscopy and Analysis 2007
J.I. Goldstein et al., Scanning Electron Microscopy and X-ray
Microanalysis2003
G. PetzowMetallographic Etching: Techniques for
Metallography, Ceramography, Plastography1999
D.B. Williams &
C.B. Carter
Transmission Electron Microscopy –
A Textbook for Materials Science2009
R.F. Speyer Thermal Analysis of Materials 1993
B.D. Cullity Elements of X-ray Diffraction 2001
S. Bradbury An Introduction to the Optical Microscope 1989
Materials Science on CD-ROM
http://www.ammrf.org.au/myscope/
50
51
20
Eskisehir Technical University - Dr. Umut Savacı
ELECTRON MICROSCOPY AND ANALYSIS
Goodhew, P.J.;
Humphreys F.J)
Electron Microscopy and
Analysis (2nd Ed) Taylor & Francis, 1988
Loretto, M.H. Electron Beam Analysis of
Materials (2nd ed.) Chapman and Hall, 1984
For SEM:
Goldstein, J.I.
[et al']
Practical Scanning Electron
Microscopy Plenum Press 1975
Reimer, l. Scanning Electron Microscopy Springer-Verlag 1985
For TEM:
Williams,
D.B;Carter,
C.B.
Transmission Electron Microscopy - A
Textbook for Materials Science Plenum 1996
Hirsch, P.B. et
alElectron Microscopy of Thin Crystals
Parliament. Off.
Sci. &Tech. 1998
Eskisehir Technical University - Dr. Umut Savacı
54
55
21
Eskisehir Technical University - Dr. Umut Savacı
Department of Materials Science and Metallurgy
Techniques lectures:
All students are required to attend these lectures.
T1, T2 and T3 run during the Michaelmas term. T4 is held throughout the
year.
T1Termal analysis 4 lectures NAR
T2 Electron microscopy and analysis 8 lectures PAM
T3 Optical, X-ray and neutron techniques 6 lectures HJS
T4 Talks and visits 6 in total
Materials Science lecture courses - techniques
U must visit this page http://www.msm.cam.ac.uk
56