materiële cultuur op de friese zeilende binnenvaart 1811-1920...de aanwezigheid van koffie- en...
TRANSCRIPT
![Page 1: Materiële cultuur op de Friese zeilende binnenvaart 1811-1920...De aanwezigheid van koffie- en theevoorwerpen in de Friese binnenvaart in vergelijking met Friese middenstanders. Percentages](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022081620/6110236ce83b6d41564868b5/html5/thumbnails/1.jpg)
Materiële cultuur op de Friese zeilende binnenvaart
1811-1920
![Page 2: Materiële cultuur op de Friese zeilende binnenvaart 1811-1920...De aanwezigheid van koffie- en theevoorwerpen in de Friese binnenvaart in vergelijking met Friese middenstanders. Percentages](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022081620/6110236ce83b6d41564868b5/html5/thumbnails/2.jpg)
Inleiding
De Friese scheepvaart in de negentiende eeuw
Bronnen en methode
Het inventarisonderzoek
Auslander: objecten kunnen soms beter antwoord geven op historische vraagstukken, ze zijn actief aanwezig en ze zijn een manier voor mensen om zich te uiten
![Page 3: Materiële cultuur op de Friese zeilende binnenvaart 1811-1920...De aanwezigheid van koffie- en theevoorwerpen in de Friese binnenvaart in vergelijking met Friese middenstanders. Percentages](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022081620/6110236ce83b6d41564868b5/html5/thumbnails/3.jpg)
Schuurman – Materiële cultuur en levensstijl
Analyse honderden inventarissen
Meer huiselijkheid
Meer vertrekken
Minder traditionele nijverheid
Binnenvaart Andere
ontwikkeling?
![Page 4: Materiële cultuur op de Friese zeilende binnenvaart 1811-1920...De aanwezigheid van koffie- en theevoorwerpen in de Friese binnenvaart in vergelijking met Friese middenstanders. Percentages](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022081620/6110236ce83b6d41564868b5/html5/thumbnails/4.jpg)
“Hadden schippersfamilies op de Friese zeilende binnenvaart in de periode 1811-1920 een eigen materiële cultuur, en zo ja, hoe ontwikkelde die zich?”
![Page 5: Materiële cultuur op de Friese zeilende binnenvaart 1811-1920...De aanwezigheid van koffie- en theevoorwerpen in de Friese binnenvaart in vergelijking met Friese middenstanders. Percentages](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022081620/6110236ce83b6d41564868b5/html5/thumbnails/5.jpg)
Personenvervoer (trekschuit), beurtvaart, vrije vaart
Ongeveer 2.000 schepen met mogelijk bewoonbare roef, ±12-20 meter
Turf
Terpaarde
Diversen
![Page 6: Materiële cultuur op de Friese zeilende binnenvaart 1811-1920...De aanwezigheid van koffie- en theevoorwerpen in de Friese binnenvaart in vergelijking met Friese middenstanders. Percentages](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022081620/6110236ce83b6d41564868b5/html5/thumbnails/6.jpg)
Hektjalk Dek-/Roeftjalk Skûtsje
Model ijzeren skûtsje, collectie Fries Scheepvaartmuseum
![Page 7: Materiële cultuur op de Friese zeilende binnenvaart 1811-1920...De aanwezigheid van koffie- en theevoorwerpen in de Friese binnenvaart in vergelijking met Friese middenstanders. Percentages](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022081620/6110236ce83b6d41564868b5/html5/thumbnails/7.jpg)
Gezinsbewoning
Van Holk: ook al in 17e eeuw, intensivering na 1850
Commissie 1911: 2.170 Friese schippers, 88% woonde met gezin aan boord
Bron: Frits Jansen en Klaas Jansma, Troch de Wyn, 2012
![Page 8: Materiële cultuur op de Friese zeilende binnenvaart 1811-1920...De aanwezigheid van koffie- en theevoorwerpen in de Friese binnenvaart in vergelijking met Friese middenstanders. Percentages](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022081620/6110236ce83b6d41564868b5/html5/thumbnails/8.jpg)
Spitse praam ‘Familietrouw’, Veenkoloniaal Museum
![Page 9: Materiële cultuur op de Friese zeilende binnenvaart 1811-1920...De aanwezigheid van koffie- en theevoorwerpen in de Friese binnenvaart in vergelijking met Friese middenstanders. Percentages](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022081620/6110236ce83b6d41564868b5/html5/thumbnails/9.jpg)
Vergelijking Groninger boeren, Friese middenstanders en Friese schippers
Verhalen van oud-schippers
Boedelinventaris van een turfschip uit 1826
![Page 10: Materiële cultuur op de Friese zeilende binnenvaart 1811-1920...De aanwezigheid van koffie- en theevoorwerpen in de Friese binnenvaart in vergelijking met Friese middenstanders. Percentages](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022081620/6110236ce83b6d41564868b5/html5/thumbnails/10.jpg)
Vuurpot
Kachel na ±1850
‘s Zomers aan de wal, later op petroleumstellen
Wrak ‘ventjager’, 1710Roef skûtsje ‘Oeral Thús’
Object Schippers voor 1850
Schippers na1850
Niet-schippers voor 1850
Niet-schippers na 1850
Haardvuur 58 10 50 50
Kachel 0 70 0 80
![Page 11: Materiële cultuur op de Friese zeilende binnenvaart 1811-1920...De aanwezigheid van koffie- en theevoorwerpen in de Friese binnenvaart in vergelijking met Friese middenstanders. Percentages](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022081620/6110236ce83b6d41564868b5/html5/thumbnails/11.jpg)
Lantaarn, kaars, olielampje, petroleum
Patentglazen, lichtkap
Dekglazen walvisvaarder Charles W. MorganSnotneus Petroleumlamp
![Page 12: Materiële cultuur op de Friese zeilende binnenvaart 1811-1920...De aanwezigheid van koffie- en theevoorwerpen in de Friese binnenvaart in vergelijking met Friese middenstanders. Percentages](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022081620/6110236ce83b6d41564868b5/html5/thumbnails/12.jpg)
Eerst nog vaak vaste banken
Toename tafels en stoelen
Lage stoelen
Klaptafels
Ingebouwde kasten
Klaptafel uit skûtsje Twee Gebroeders, 1897, Skûtsjemuseum
Stoelen uit Groninger tjalk ‘De Zeehond’, vergaan in 1886
![Page 13: Materiële cultuur op de Friese zeilende binnenvaart 1811-1920...De aanwezigheid van koffie- en theevoorwerpen in de Friese binnenvaart in vergelijking met Friese middenstanders. Percentages](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022081620/6110236ce83b6d41564868b5/html5/thumbnails/13.jpg)
Sober
Boekweitdoppen
Strozak
De ‘durk’ in het voorschip. Tekening door Peter Dorleijn
Slaapplaats achterin de lage roef van de ijzeren tjalk Anna, schipper De Jong, 1958.
![Page 14: Materiële cultuur op de Friese zeilende binnenvaart 1811-1920...De aanwezigheid van koffie- en theevoorwerpen in de Friese binnenvaart in vergelijking met Friese middenstanders. Percentages](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022081620/6110236ce83b6d41564868b5/html5/thumbnails/14.jpg)
Inventarissen: weinig
Tafelkleed
Mat
Gordijnen
Roef van de ‘Oeral Thús’, schipper Tjitze Zwierstra. Jaren ‘30
![Page 15: Materiële cultuur op de Friese zeilende binnenvaart 1811-1920...De aanwezigheid van koffie- en theevoorwerpen in de Friese binnenvaart in vergelijking met Friese middenstanders. Percentages](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022081620/6110236ce83b6d41564868b5/html5/thumbnails/15.jpg)
Schilderijtjes
Klok (schippertje)
‘Kooi met vinkje’
Geen ‘bloemvoorwerpen’
Spiegel
Pistool
Poeskat
Schippertje (hond)
Een ‘schippertje’
Klokje van de boeier ‘Stavo’ Collectie Fries Scheepvaartmuseum
![Page 16: Materiële cultuur op de Friese zeilende binnenvaart 1811-1920...De aanwezigheid van koffie- en theevoorwerpen in de Friese binnenvaart in vergelijking met Friese middenstanders. Percentages](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022081620/6110236ce83b6d41564868b5/html5/thumbnails/16.jpg)
‘Schippertje’
Naairing
Schaar
Vingerhoed
Naaimachine, 1892
![Page 17: Materiële cultuur op de Friese zeilende binnenvaart 1811-1920...De aanwezigheid van koffie- en theevoorwerpen in de Friese binnenvaart in vergelijking met Friese middenstanders. Percentages](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022081620/6110236ce83b6d41564868b5/html5/thumbnails/17.jpg)
Schippers: ijzerwerk, koperen ketels
Niet-schippers: aardewerk & porselein
Bestek: schippers minder messen en vorken vóór 1850
Schippers: Geen koffiekan
Schippers: weinig glaswerk
Object Percentage
1850<
Percentage
1850>
Totaal % Percentage
Land 1850<
Percentage
Land 1850>
Koffiekan - - - 60 60
Koffieketel/p
ot
8 - 5 20 20
De aanwezigheid van koffie- en theevoorwerpen in de Friese binnenvaart in vergelijking met Friese middenstanders. Percentages.
![Page 18: Materiële cultuur op de Friese zeilende binnenvaart 1811-1920...De aanwezigheid van koffie- en theevoorwerpen in de Friese binnenvaart in vergelijking met Friese middenstanders. Percentages](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022081620/6110236ce83b6d41564868b5/html5/thumbnails/18.jpg)
Boedelinventarissen tot ±1850
Karpoetsmuts, pij-jekker, ondergoed
Fragment schilderij Jan Binnerts TingaCollectie Fries Scheepvaartmuseum
Hindelooper jongen, schilderij Christoffel BisschopCollectie Fries Scheepvaartmuseum
![Page 19: Materiële cultuur op de Friese zeilende binnenvaart 1811-1920...De aanwezigheid van koffie- en theevoorwerpen in de Friese binnenvaart in vergelijking met Friese middenstanders. Percentages](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022081620/6110236ce83b6d41564868b5/html5/thumbnails/19.jpg)
Oorring
Oorijzer
SchippersoorringenCollectie Fries Scheepvaartmuseum
Fragment portret schippersechtpaarCollectie Fries Scheepvaartmuseum
![Page 20: Materiële cultuur op de Friese zeilende binnenvaart 1811-1920...De aanwezigheid van koffie- en theevoorwerpen in de Friese binnenvaart in vergelijking met Friese middenstanders. Percentages](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022081620/6110236ce83b6d41564868b5/html5/thumbnails/20.jpg)
Meer ruimte, goedkopere producten
Roef huiselijker, verschillen met niet-schippers werden kleiner
Roef van een skûtsje. Pentekening van Peter Dorleijn
![Page 21: Materiële cultuur op de Friese zeilende binnenvaart 1811-1920...De aanwezigheid van koffie- en theevoorwerpen in de Friese binnenvaart in vergelijking met Friese middenstanders. Percentages](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022081620/6110236ce83b6d41564868b5/html5/thumbnails/21.jpg)