matiz - uzautomotors.com · avtomobilga texnik xizmat ko'rsatishni amalga oshirish uchun...

MATIZ

Avtomobildanfoydalanish qo‘llanmasi

ALBATTA FAQAT ISHLAB CHIQARUVCHI TOMONIDAN TAVSIYA ETILGAN YONILG‘I

TURLARIDAN FOYDALANING!

Sizning avtomobilingizda avtomobillarni ishlab chiqish sohasida oxirgi yutuqlarga muvofiq loyihalashtirilgan va yasalgan dvigatel o'rnatilgan.Bu tejamkor, texnik takomillashtirilgan va atrof muhitni muhofaza qilish talablariga javob beradigan modeldir. Dvigatelning tegishlicha ishlashi uchun faqat I s h l a bchiqaruvchi tomonidan tavsiya etilgan, modelning

turiga mos keladigan oktan soni 91 dan kam bo'lmagan yuqori sifatli yonilg'idan foydalanish lozim.«DVIGATELNI ISHGA TUSHIRISH VA AVTOMOBILNI BOSHQARISH - Tavsiya Etiladigan Yonilg'i» bo'limiga qarang (2-2 bet). Yonilg'ining boshqa turlaridan foydalanish avtomobilning foydalanish xususiyatlarining yomonlashuviga olib kelishi va kafolatning bekor qilinishiga sabab bo'lishi mumkin!

SO'Z BOSHI

Mazkur Qo'llanma avtomobil egasini «UzAuto Motors» AJ da ishlab chiqarilgan avtomobilning tuzilishi, ishlashi va unga texnik xizmat ko'rsatilishi bilan tanishtirish uchun mo'ljallangan.

Qo'llanma avtomobildan xavfsiz va uzoq muddatli foydalanish qoidalari haqidagi muhim axborotni o'z ichiga oladi. Biz Sizga mazkur Qo'llanmani diqqat bilan o'rganib chiqib, unda keltirilgan barcha tavsiyalarga amal qilishni qat'iy ravishda maslahat qilamiz. Bu umuman avtomobilning, uning agregatlari va tizimlarining butun xizmat qilish muddati davomida xavfsiz, ishonchli xizmat qilishini ta'minlaydi.

Avtomobilga texnik xizmat ko'rsatishni amalga oshirish uchun «UzAuto Motors» AJ tomonidan vakolatlangan servis stansiyalariga murojaat qilishni tavsiya etamiz, ularning malakali xodimlari va texnologik jihoz-uskunalari barcha texnik xizmat ko'rsatish amallarining tegishli darajada bajarilishini ta'minlay oladi. «UzAuto Motors» AJ tomonidan vakolatlangan servis stansiyalarida Siz o'zingizga va avtomobilingizga o'ta e'tiborli va qiziquvchan munosabatning guvohi bo'lasiz.

Shuningdek, paytdan foydalanib, tanlovingiz uchun minnatdorchilik bildiramiz. «UzAuto Motors» AJ keyinchalik ham tanlovingizni oqlash uchun nimaiki mumkin bo'lsa, barcha ishlarni bajarishga intiladi.

Mazkur Qo'llanmani avtomobilning ichida, agar unga zarurat tug'iladigan bo'lsa, u doimo qo'lingiz yonida bo'ladigan qilib saqlashni tavsiya etamiz. Avtomobilni sotgan holda Qo'llanmani uning yangi egasiga berishni unutmang!

AVTOMOBIL EGASINING DIQQATIGA

ESLATMA

DIQQAT!

OGOHLANTIRISH!

Avtomobildan foydalanishni boshlashdan avval mazkur Qo'llanmani diqqat bilan o'qib chiqing va uning barcha tavsiyalariga qat'iy ravishda amal qiling. Avtomobilning egasi uchun eng muhim axborotni ajrat ib ko'rsat ish uchun Qo'llanmada qalin og'ma harflar bilan yozilgan DIQQAT, OGOHLANTIRISH va ESLATMA maxsus so'zlari ishlatiladi. Ushbu axborotga alohida e'tibor bering va Sizning o'z xavfsizligingiz choralariga oid eng muhim ma'lumotlarni eslab qolishga harakat qiling.

Yo'l-yo'riqlar va ogohlantirishlar Sizga har xil turdagi jarohatlarni olish xavf-xatarini kamaytirish yoki ehtimolining oldini olish imkonini beradi. Jarohatlanishga (shu jumladan yo'lovchilar jarohatlanishiga) yo'l qo'ymaslik uchun albatta avtomobilga texnik xizmat ko'rsatishda xavfsizlik qoidalariga amal qiling!

Ushbu xabarlar ba'zi texnik xizmat ko'rsatish amallarini bajarishning o'ziga xos xususiyatlariga, nosozliklarni bartaraf etish usullariga, to'g'ri yo'llariga va hokazolarga tegish l i bo ' lad i . Bu tavsiyalarga amal qilish Sizga avtomobil shikastlanishi va ishdan chiqishining oldini olishga yordam beradi.

Qo'shimcha izohlash axborot i , u avtomobildan foydalanish va uning tuzilishiga oid mazkur Qo'llanmadagi ba'zi tavsiyalarini ko'proq tushunarli va aniq qiladi. Ushbu ma'lumot Sizga avtomobilga texnik xizmat ko'rsatish va uni parvarish qilishni osonlashtirishga yordam beradi.

Avtomobildan foydalanish va uning tuzilishiga oid Qo'llanma nashr etilgan p a y t i g a k e l i b a v t o m o b i l n i n g konstruksiyasiga kiritilgan barcha oxirgi o'zgarishlar va takomillashtirishlarni hisobga olgan holda tayyorlangan.«UzAuto Motors» AJ ishlab chiqariladigan avtomobillarning konstruksiyasiga yoki t e x n i k x u s u s i y a t l a r i g a a v v a l d a n ogohlantirmagan holda o'zgartirishlarni kiritish huquqini o'zida saqlab qoladi.Bir qator hollarda avtomobil ba'zi davlatlarda amal qiladigan standartlarga va qoidalarga mos kelmasligi mumkin.Avtomobilni ro'yxatdan o'tkazishdan avval, uning mahalliy me'yorlar va qoidalarning talablariga to'liq mos kelishiga ishonch hosil qiling. Zarur bo'lganda avtomobilni ushbu talablarga mos holga keltiring. Ushbu ishlar yuzasidan «UzAuto Motors» AJ ning dileri bilan maslahatlashing.Mazkur kitobda xaridorning maxsus buyurtmasiga ko'ra o'rnatiladigan qo'shimcha jihoz-uskunalar va «UzAuto Motors» AJ tomonidan Qo'llanma

nashr etilgan sanasiga kelib, taklif etiladigan avtomobil salonining jihozlanishi ta'riflanadi. Shuning uchun Sizning avtomobilingizda bu yerda tilga olingan qo'shimcha jihoz-uskunalar yoki salon jihozlanishining ba'zi jihatlari bo'lmasligi mumkin. Zarur bo'lganda Sizning «UzAuto Motors» AJ dileringizga taklif etiladigan qo'shimcha jihoz-uskunalar h a m d a s a l o n n i n g j i h o z l a n i s h i v a pardozlanishi darajasi yuzasidan to'liq axborot olish uchun murojaat qiling.* Mazkur Qo'llanmada asosiy to'plamiga

kirmaydigan va avtomobilingizda bo'lmasligi mumkin bo'lgan jihoz-uskunalar yulduzcha bilan qayd etilgan.Ushbu jihoz-uskunalar maxsus buyurtma a s o s i d a o ' r n a t i l a d i y o k i f a q a t avtomobillarning ayrim butlanishi turlari uchun ko'zda tutilgan bo'ladi. Masalan: k a t t a r o q q u v v a t l i d v i g a t e l b i l a n jihozlanadigan, yoki ba'zi jahon davlatlariga eksport qilinadigan avtomobillar.Shuni ko'zda tutish lozimki, boshqa firmalar tomonidan ishlab chiqarilgan va belgilab berilgan sinovlardan o'tmagan ehtiyot qismlari va anjomlar avtomobillarimizda

qo'llanishi mumkin emas.«UzAuto Motors» AJ tavsiya etilgan moslamalardan farq qiluvchi ehtiyot qismlari va moslamalarning qo'llanishi tufayli yuzaga kelgan avtomobilning har qanday shikastlanishlari uchun javobgar bo'lmaydi. «DVIGATELNI ISHGA TUSHIRISH VA AVTOMOBILNI BOSHQARISH» (2-2 bet) bo'limidagi ishlatiladigan yonilg'ining turiga alohida e'tibor bering.

9-1

1-1

2-1

3-1

4-1

5-1

6-1

7-1

8-1

MUNDARIJA

1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

Foydalanishga tayyorlash ……………………………………………......................................(Avtomobilni ko'zdan kechirish, eshiklarning qulflari, oyna ko'targichlar, orqaga qarash ko'zgulari, o'rindiqlar va xavfsizlik kamarlariga oid axborot)

Dvigatelni ishga tushirish va avtomobilni boshqarish ……………………........................(Sizning avtomobilingizdan qanday foydalanish kerakligi haqidagi axborot)

Asboblar paneli va boshqarish organlari ……………………………..................................(Asboblar paneli, o'lchov asboblari va avtomobilni boshqarish vositalariga oid axborot)

Avtomobil salonida iqlimni boshqarish .............................................................................(Salonni shamollatish, isitish va havo konditsioneri tizimlaridan qanday foydalanish kerak)

Audiotizim * ……………………………………………………..................................................(Audiotizimdan qanday foydalanish kerak)

Amaliy maslahatlar ………………………………………………….........................................(Avtomobilni parvarish qilish yuzasidan muhim axborot va harakat paytida muammolarga duch kelgan bo'lsangiz, nima qilish lozimligi haqidagi axborot)

Avtomobilga texnik xizmat ko'rsatish .......................………………………….....................(Avtomobilingizga qanday qilib to'g'ri xizmat ko'rsatish kerakligi haqidagi axborot)

Texnik xizmat ko'rsatish reglamenti ……………………………………………….................(Texnik xizmat ko'rsatishni qachon o'tkazish lozimligi haqidagi axborot)

Avtomobilning texnik tasnifi ...............................................................................................

(Avtomobilning texnik tavsiflari, uning moylanishi va boshqa foydali axborot)

1 FOYDALANISHGA TAYYORGARLIK

YANGI AVTOMOBILNI CHINIQTIRISH ....................

KALITLAR VA QULFLAR .........................................

OYNA KO'TARGICHLAR .........................................

KO'ZGULAR .............................................................

1-2

1-3

1-6

1-8

O'RINDIQLARNI SOZLASH .....................................

BOSH TAGLIKLARI .................................................

XAVFSIZLIK KAMARLARI ......................................

ORQA ESHIK ............................................................

YONILG'I BAKINING TUYNUGINI MASOFADAN TURIB OCHISH DASTAGI .......................................

KAPOT ......................................................................

TOMDAGI YUKXONA * ............................................

ESLATMALAR ..........................................................

1-10

1-11

1-12

1-17

1-18

1-19

1-21

1-22

Sizning yangi avtomobil ingiz maxsus chiniqtirish rejimiga muhtoj emas. Lekin yangi avtomobildan foydalanishning boshlang'ich bosqichida (birinchi bir necha ming kilometr yo'l o'tish davomida) quyida keltirilgan oddiy qoidalarga rioya qilish detallarning bir-biriga yaxshi moslashuviga ko'maklashadi va keyinchalik yuqori darajali foydalanish xususiyatlarini, shu jumladan avtomobilning tejamkorligi, ishonchliligi va uzoq xizmat qilishini ta'minlaydi.· Dvigatelni kuchaytirilgan rejimda, tirsakli

valning yuqori aylanish chastotalaridaishlatmang.

· Uzatmalar qutisida uzatmalarni o'z vaqtidamos keluvchi uzatmaga o'tkazing, tirsaklivalning past aylanish chastotalaridadvigatelga ortiqcha yuk bermaslikka harakatqiling.

· Maksimal sekinlashish bilan tormozlashgayo'l qo'ymang, albatta, haqiqatan shoshilincht o r m o z l a s h n i t a l a b e t u v c h i x a v f l ivaz iyat la rdan tashqar i . Bu to rmozkolodkalarining bir-biriga yaxshi moslashuviniva ko'proq xizmat qilish muddatini ta'minlaydi.

· Eng yuqori tezlashuv bilan tezlashmang.· Avtomobilda yurishni boshlashdan avval

dvigatelni qizdiring.· Tirkamani yoki boshqa avtomobillarni

shatakka olmaslikka harakat qiling.· Agregat larning kuchaytirilgan ishlash

rejimlariga va qo'pol boshqarish usullariga,masalan, avtomobilning joyidan qo'zg'alishidakeskin tortib tezlashish, kutilmagan intensivtezlashish, yuqori tezlikda uzoq yurishga yo'lqo'ymang. Bunday rejimlar nafaqat dvigateluchun zararli bo'ladi, balki yonilg'i va motor

1-2 FOYDALANISHGA TAYYORLASH

YANGI AVTOMOBILNI CHINIQTIRISH

moyining ko'proq sarflanishiga olib keladi. M o y n i n g y e t m a s l i g i d e t a l l a r n i n g shikastlanishiga va dvigatelning ishdan chiqishiga olib kelishi mumkin. Ayniqsa past uzatmalarda, akselerator pedali to'liq bosilganda keskin tezlashishlarga yo'l qo'ymaslik lozim.

Yurishdan avval avtomobilni nazorat ko'zdan kechirish

· Old oynaning, orqa va yon oynalarning, tashqiorqaga qarash ko'zgulari, faralar vachiroqlarning nur taratgichlarining tozaligi vasozligiga ishonch hosil qiling. Orqa oynasalonning ichida olib yuriladigan yuklar bilanto'sib qo'yilmasligi kerak.

· Shinalarning havo bosimining darajasini ko'ribtekshiring.

· Barcha tashqi yoritish asboblarining vayorug'lik signalizatsiyasining sozliginitekshiring.

· A g a r S i z o r q a g a y u r i s h b i l a nharakatlanmoqchi bo'lsangiz, avtomobilningorqasidagi maydon bo'shligini tekshiring.

· Avtomobi lning tagidagi foydalanishsuyuqliklarining oqib ketishidan dalolatberuvchi moy, yonilg'i va boshqa dog'larningborligini tekshiring.

· Kapotni oching va dvigatelda moyning sathini,s h u n i n g d e k b o s h q a f o y d a l a n i s hsuyuqliklarining sathini tekshiring.

· To'xtab turish tormozining sozligini tekshiring.· O't oldirish kalitini «II» holatiga burab, ovozli

signal, oyna tozalagichlar va oyna yuvishmoslamasining, yoritish asboblarining,avariyali va yorug'lik signalizatsiyasining,

shuningdek nazorat-o'lchov asboblarining sozligini tekshiring.

DIQQAT!

Orqa o'rindiqning orqasi ostidagi tokchada yuk va buyumlarni joylashtirmang. Bu quyidagi xavfli oqibatlarga olib keladi: · orqaga qarash ko'zgusi orqali atrofni ko'rish

imkoniyati yomonlashadi;· keskin tormozlashda yoki avtomobilning

oldidan to'qnashuvida mahkamlanmaganyuk va buyumlar yo'lovchilarga yokihaydovchiga jarohat yetkazishi mumkin.

Harakatlanishga tayyorgarlik

· Siz o'z avtomobilingizning tuzilishini va uningjihozlanishini yetarlicha yaxshi bilishingizgaishona olishingiz lozim. Siz shuningdekavtomobilni xavfsiz boshqarishning barqaroramaliy malakasiga ega bo'lishingiz kerak.

· O'rindiqning holatini sozlang.· Tashqi va ichki orqaga qarash ko'zgularini

sozlang.· Barcha yo'lovchilarning xavfsizlik kamarlari

taqilganligini tekshiring.· Kalitni o't oldirish qulfida «II» (YOQILGAN)

holatiga burab, asboblar panelidagi nazorat-o'lchov asboblarining sozligini tekshiring.

· To'xtab turish tormozini o'chiring va tegishliindikator o'chganligiga ishonch hosil qiling.

1-3FOYDALANISHGA TAYYORLASH

DIQQAT!

KALITLAR VA QULFLAR

Avtomobil Sizning avtomobilingizning barcha qulflariga mos keladigan ikki dona kalit bilan jihozlangan.Kalitlardan birini zaxira kalit sifatida saqlash tavsiya etiladi.Kalitlarning raqami kalitlarning bog'lamasiga biriktirilgan metall birkada o'yib yozilgan. Avtomobilning o'g'irlanmasligi uchun xavfsizlik maqsadida birkani kalit halqasidan yechib olish va uni xavfsiz joyda, lekin avtomobildan tashqarida saqlash tavsiya etiladi. Siz shuningdek kalitlarning raqamini yozib olib, uni begona kishilar yeta olmaydigan joyda (u ham avtomobildan tashqarida) saqlashingiz kerak. U s h b u e h t i y o t c h o r a l a r i S i z n i n g avtomobilingizdan kalitlarning dublikatini ruxsatsiz olishga imkon bermaydi.

DIQQAT!

Avtomobildan chiqib ketganda, kalitni o't oldirish qulfida qoldirmang.· avtomobilni qulflang.· kalitni o'zingiz bilan oling.

Har kuni yurishdan avval oynalarning tozaligini, orqaga qarash ko'zgulari, barcha tashqi yoritish va signalizatsiya asboblarining, shuningdek asboblar panelidagi nazorat-o'lchov asboblarining sozligini tekshiring.

Kalit raqami bo'lgan birka

Eshiklarning qulflari

Oldingi eshik lar kal i tn ing yordamida tashqaridan ochilishi yoki yopilishi mumkin.Oldingi eshikning qulfini yopish uchun, kalitni qulfning ichida avtomobilning oldingi qismi yo'nalishida burang. Oldingi eshiklar qulflarini ochish uchun kalitni avtomobilning orqa qismi yo'nalishida burash kerak.

OGOHLANTIRISH!

Avtomobilni qarovsiz qoldirganda, barcha eshiklarni va orqa eshikni yoping.

1-4

Barcha eshiklarning qulflari, eshik qulflarining ichki dastalari yonida joylashgan tugmalarning yordamida, avtomobilning ichidan yopilishi yoki blokdan chiqarilishi mumkin. Eshik qulfini yopish yoki ochish uchun, rasmda ko'rsatilgani kabi o'qlarning yo'nalishida tugmani bosing yoki tepaga torting.Haydovchining eshigidan tashqari, barcha eshiklarning qulflari avtomobildan tashqari turib, bloklanishi mumkin. Buning uchun ochiq eshik ustida qulfning bloklash tugmasini bosish va keyin eshikni yopish kerak. Haydovchining eshigi ustidagi yopish tugmasi eshik ochiq bo'lganda bosilgan holatida mahkamlanishi mumkin emas. Bu qulflarni ichki bloklash tugmalari yordamida avtomobilning barcha eshiklari tasodifan yopilib qolishidan ehtiyot choralari sifatida ko'zda tutilgan.

FOYDALANISHGA TAYYORLASH

Yopish Ochish

Haydovchining eshigi faqat avtomobildan tashqarida kalit bilan yopilishi mumkin.

Eshikni avtomobildan tashqarida turib ochish uchun, eshikning tashqi dastasini tepaga bosib oching.Eshikni avtomobilning ichidan ochish uchun, ichki dastani o'zingizga qarab torting.

Ochish

Yopish

DIQQAT!

Avtomobilning ichida bolalarni yoki uy hayvonlarini qarovsiz qoldirmang. Bu xavfli oqibatlarga olib kelishi mumkin.· Bola yoki hayvon to'xtab turish tormozini

tasodi fan o 'ch i r ish i va avtomobi l kutilmaganda joyidan qo'zg'alib ketishi mumkin;

Bola yoki hayvonning nafasi qaytib qolishi yoki, ayniqsa ob-havo issiq bo'lganda, issiqdan sog'lig'iga zarar yetishi mumkin.

Markaziy qulf *

Markaziy qulfni boshqarish haydovchining eshigidagi qulfdan bajariladi. Avtomobilning barcha eshiklari, jumladan orqa eshigi, haydovchi eshigining qulfini bloklash yoki blokdan chiqarish bilan bir vaqtda yopiladi va ochiladi. Markaziy qulf haydovchining eshigida joylashgan tugmani bosganda, yoki haydovchining eshigi qulfiga kiritilgan kalit buralganda ishlab ketadi.

Ichidan Tashqaridan

OGOHLANTIRISH!

Avtomobi ln i qarovs iz qo ld i rganda, haydovchining eshigini yoping.


Bolalar eshiklarni ochmasligi uchun qulflarni bloklash

Sizning avtomobilingizda avtomobilning ikkala orqa eshigini bolalar ochmasligi uchun qulflarni bloklash imkoniyati bor. Bunday bloklash orqa eshiklarni avtomobilning ichidan turib tasodifan ochilishi imkonini yo'q qiladi.Ushbu ehtiyot choralari orqa o'rindiqda bolalar bo'lganda ayniqsa muhim bo'ladi.Har bir orqa eshikning yon tomonida, qulfdan pastroq joylashgan bloklash metall lo'kidoni pastga tushirilgan bo'lsa, avtomobilning ichidan eshikni ochish mumkin bo'lmaydi.Bundan tashqari, orqa eshiklar qulflarining yur i tma das ta la r i yop i lgan ho la t ida mahkamlangan bo'ladi, va eshikni ichidan dastani tortib ochish mumkin bo'lmaydi.Qulfni bloklash yoqilganda eshikni tashqi dasta yordamida (agar bunda ichki yopish tugmasi bosilmagan bo'lsa) ochish imkoniyati saqlanib qoladi.

Bloklashnio`chirish

Bloklashniyoqish

DIQQAT!

Orqa o'rindiqda bo'lgan bolalar orqa eshiklarni tasodifan ochishi mumkin. Avtomobilning ichida kichik yoshli bolalarni olib yurganda, lo'kidonlarni yopiq holatiga o'tkazib, orqa eshiklarning qulflarini bloklashni yoqing.

OGOHLANTIRISH!

Orqa eshiklar qulf lar ining dastalari shikastlangan bo'lishi mumkin.Orqa eshiklarning qulflarini bloklash yoqilganda eshiklarni ichidan dastasini tortib ochishga urinmang.

Bloklashyoqilgandatortibochmang


OGOHLANTIRISH!

Avtomobilni yopilmagan oynalari bilan qarovsiz qoldirish kerak emas, bu avtomobildan narsalarni o'g'irlashni va uning o'zini o'g'irlashni osonlashtiradi. · Avtomobildan chiqib ketganda, doimo

barcha oynalarni yoping.

ESLATMA

Orqa eshiklarning oynalari to'liq ochilmasligi mumkinligini unutmaslik kerak.

OYNA KO'TARGICHLAR

Oynani ochish yoki yopish uchun, eshikda joylashgan oyna ko'targichning yuritmasi dastasini kerakli yo'nalishda aylantiring.Oyni yopilganda, ko'tarilayotgan oyna qo'lingizni, barmoqlarni yoki boshqa biror buyumni qisib qolishi mumkin. Oynani yopganda, oyna tirqishida begona buyumlar, yo'lovchilarning qo'li va barmoqlari yo'qligiga ishonch hosil qiling.

DIQQAT!

Ochiq oynalardan qo'lingiz, boshingiz va tanangizning boshqa qismlari chiqib turishi juda xavfli, chunki bu haydovchining va yo'lovchilarning qarama-qarshi yoki yonma-yon yo'nalishda harakatlanayotgan transport vositalari bilan jarohatlanishiga olib kelishi mumk in . Hech qachon av tomob i l ketayotganda oynadan boshingiz, qo'lingiz va tanangizning boshqa qismlar ini chiqarmang.

Elektr oyna ko'targichlar *

Elektr oyna ko'targichlarni boshqarish markazlashtirilgan holda, eshiklarning tirsak qo'ygichlarida joylashgan yoqish moslamalari yordamida amalga oshiriladi.Oyna ko'targichlar, agar o't oldirish kaliti «II» holatiga buralgan bo'lsa, ishlaydi.Oynani tushirish uchun, tegishli oyna ko'targichni boshqarish tugmasining ko'tarilgan oldingi chetini pastga bosing. Tugma bosilgan holatda ushlab turilgan vaqtda, oyna pastga tushishda davom etadi.Oynani ko'tarish uchun, tegishli oyna ko'targichni boshqarish tugmasining ko'tarilgan oldingi chetini tepaga ko'taring. Tugma bosilgan

holatda ushlab turilgan vaqtda, oyna tepaga ko'tarilib boradi.Oyna kerakli holatga kelishi bilan, oyna ko'targichni boshqarish tugmasini qo'yib yuboring.

«BEST» ModifikatsiyasiOyna ko'targichlarni boshqarishni bloklash tugmasi bosilganda, yo'lovchining eshigida yoki ikkala orqa eshikda joylashgan yoqish moslamalari («BEST» modifikatsiyasi) o'chiriladi. Bunda haydovchi uchun uning t i rsakqo 'yg ich ida joy lashgan yoq ish moslamalar i yordamida barcha oyna ko'targichlarning ishlashini boshqarish imkoniyati saqlanadi. Yo'lovchi eshigining tirsakqo'ygichida yoki ikkala orqa eshikda («BEST» modifikatsiyasi) oyna ko'targichning yoqish moslamasi o'rnatilgan. Oynani tushirish yoki ko'tarish uchun, tugmaning ko'tarilgan


DIQQAT!

Elektr oyna ko'targichlar ishlaganda ehtiyot bo'lish lozim, chunki oynaning tirqishida barmoqlar, qo'llar va tananing boshqa qismlari qisilib qolishi mumkin. Bu esa haydovchining va yo'lovchilarning qarama-qarshi yoki yonma-yon yo'nal ishda harakatlanayotgan transport vositalari bilan jarohatlanishiga olib kelishi mumkin.Hech qachon avtomobil ketayotganda oynadan boshingiz, qo'lingiz va tanangizning boshqa qismlarini chiqarmang.

DIQQAT!

Avtomobildan chiqayotganda, elektr oyna ko'targichlarni o'chirish va avtomobilda qolgan bolalar tasodifan jarohatlanishi xavfining oldini olish uchun, doimo kalitni o't oldirish qulfidan chiqarib oling.

DIQQAT!

Elektr oyna ko'targichning tasodifan yoqilishi jiddiy jarohatlanishga olib kelishi mumkin.Bolalarga oyna ko'targichni boshqarishni yoqish moslamasi bilan o'ynashga ruxsat bermang.

Bloklashtugmasi

Orqaoynalar

Oldingioynalar

oldingi chetini pastga bosing yoki tepaga ko'taring.Tugma bosilgan holatda ushlab turilgan vaqtda, oyna pastga tushadi yoki ko'tariladi.

Tashqi orqaga qarash ko'zgulari

Tashqi orqaga qarash ko'zgularini Siz nafaqat avtomobilning orqasida o'ng va chap harakatlanish yo'l tasmalarini, balki o'z avtomobilingiz kuzovining ikkala yon tomonini ham ko'ra oladigan qilib sozlang. Bu orqaga qarash ko'zgulari orqali kuzatiladigan boshqa avtomobillarning nisbiy holati va ulargacha bo'lgan masofani aniqroq ko'rib baholashga yordam beradi.Orqaga qarash ko'zgularini sozlashda faqat ko'zguning og'ishini o'zgartiring (sozlanadigan oynali ko'zgu) yoki dastakchani kerakli yo'nalishda si l j i t ing (masofadan turib sozlanadigan ko'zgu).O'ng tashqi orqaga qarash ko'zgusi, agar unda «OBJECTS IN MIRROR ARE CLOSER THAN THEY APPEAR» (KO'ZGUDAGI OBYEKTLAR HAQIQATDAGIDAN UZOQROQ KO'RINADI) yozuvi bo'lsa, oynasi qavariq bo'ladi.Avtomobilning orqasida kengroq atrofni ko'rish imkoniyati zonasi bo'lishi uchun, qavariq ko'zgudan foydalaning.

KO`ZGULAR


Sozlanadigan oynali ko'zgu

Tashqi ko'zgular, masalan, tor joylardan o'tishni o s o n l a s h t i r i s h u c h u n , a v t o m o b i l n imexanizatsiyalashgan yuvishda va boshqa holatlarda kuzovning yon tomonlariga yaqinlashtirib taxlanishi mumkin. Ko'zgularni taxlash uchun, ularni orqaga torting, ularni boshlang'ich holatiga qaytarish uchun esa, ularni oldinga siljiting.

OGOHLANTIRISH!

Orqaga qarash ko'zgusining qavariq oynasida obyektlar haqiqatdagidan uzoqroq bo'lib ko'rinadi. · Ichki orqaga qarash ko'zgusidan tashqi

qavar iq ko 'zgus ida kuzat i lad iganobyektlarning o'lchamlarini va ulargachabo'lgan masofani aniq baholash uchunfoydalaning.

Tashqi ko'zgular to'g'ri sozlanishini nazorat qiling, chunki haydovchining o'rnidan atrofni ko'rish imkoniyati bunga bog'liq bo'ladi.

Masofadan turib sozlanadigan ko'zgu*

OGOHLANTIRISH!

K o ' z g u l a r n o t o ' g ' r i s o z l a n g a n d a haydovchining o'rnidan atrofni ko'rish imkoniyati yomonlashadi, bu esa yo'l-transport hodisasiga olib kelishi mumkin.· Harakatni boshlashdan avval, orqaga

qarash ko'zgularini sozlang.· K o ' z g u l a r n i n g y u z a l a r i

shikastlanmaganligini tekshiring.Maxsus muz eritish vositasidan (masalan, aerozolli o'ramdagi) yoki deflektordan foydalanib, muzni yo'qoting.

Ichki orqaga qarash ko'zgusi

Orqaga qarash ko'zgusi avtomobilning orqasida yaxshi atrofni ko'rish imkoniyatini ta'minlash uchun ham vertikal, ham gorizontal tekislikda sozlanishi mumkin.* Ko'zguning ikkita holati ko'zda tutilgan:kunduzi va kechasi harakatlanish uchun. Orqaga qarash ko'zgusini «kunduzgi» holatida turganda, sozlash lozim.Tunning qorong'i paytida harakatlanganda, ichki ko'zgu orqada harakatlanayotgan avtomobillar faralarining ko'zni qamashtiruvchi ta'sirini kamaytirish uchun «tungi» holatiga o'rnatilgan bo'lishi mumkin. Buning uchun sozlagichning dastasini rasmda ko'rsatilgani kabi o'ng tomonga burang.


Tun Kunduzi

Sozlagichning dastasi

DIQQAT!

Ichki ko'zguning to'g'ri sozlanishini nazorat qiling, chunki haydovchining o'rnidan atrofni ko'rish imkoniyati bunga bog'liq bo'ladi.

DIQQAT!

Orqaga qarash ko'zgusini faqat «kunduzgi» holatida turganda, sozlash lozim.· Ko'zguni «kunduzgi» holatiga o'rnating va

uni avtomobilning orqasida eng yaxshi atrofni ko'rish imkoniyatiga erishadigan qilib sozlang.

· Ko'zguni orqada harakatlanayotgana v t o m o b i l l a r f a r a l a r i n i n g k o ' z n i qamashtiruvchi ta'sirini kamaytirishni ta'minlaydigan «tungi» holatiga o'rnating.

Ko'zguni «tungi» holatiga o'rnatish ko'zguda kuzatiladigan tasvirning aniqligini ozgina

DIQQAT!

kamaytirishi va detallarning aniq ko'rinishini yomonlashtirishi mumkin.

Oldingi o'rindiqni bo'ylama sozlash

Oldingi o'rindiqning bo'ylama holatini sozlash uchun, fiksatorning dastagini tepaga bosing, va uni ushlab turib, o'rindiqni kerakli holatiga siljiting. O'rindiqni bo'ylama siljitish mexanizmi fiksatorining dastagi old tomonida, o'rindiqning yostig'i ostida joylashgan.Sozlashni yakunlagandan keyin o'rindiqni mahkamlash uchun dastakni qo'yib yuboring.

DIQQAT!

A v t o m o b i l h a r a k a t l a n a y o t g a n d a haydovchining o'rindig'i holatini sozlash taqiqlanadi.Bu avtomobilni boshqarish imkoniyati yo'qolishiga olib kelishi mumkin.

O`RINDIQNI SOZLASH


DIQQAT!

Xavfsizlik kamarining tanaga yopishib turishini ortiqcha bo'shatish kamarlardan foydalanish samaradorligini kamaytiradi.· Avval o'rindiqning holatini sozlang, keyin

xavfsizlik kamarini taqib oling.

DIQQAT!

Oldingi o'rindiqlar ostiga lattalar, mato va boshqa buyumlarni qo'ymang, ular o'rindiqning mahkamlash mexanizmiga yoki o'rindiqni bo'ylama sozlash mexanizmining yo'naltiruvchi moslamalariga kirib qolishi mumkin.· Bu o'rindiqning tiqilib qolishiga yoki yaxshi

mahkamlanmasligiga olib kelishi mumkin.

DIQQAT!

A v t o m o b i l h a r a k a t l a n a y o t g a n d a haydovchining o'rindig'i orqasining og'ishi holatini sozlash taqiqlanadi.· Bu avtomobilni boshqarish imkoniyati

yo'qolishiga olib kelishi mumkin.

Oldingi o'rindiqning orqasi og'ishini sozlash

O'rindiqning orqasi og'ishini sozlash uchun, o'rindiq yostig'ining tashqi tomonida joylashgan o'rindiq orqasi f iksatorining dastagini o'rindiqning orqasi Siz uchun qulay holatga

o'tmaguncha torting, va keyin dastakni qo'yib yuboring.

DIQQAT!

Agar oldingi o'ridndiqlarning orqalari orqaga o'ta ko'p og'ib ketgan bo'lsa, avtomobilning oldindan to 'qnashuvga uchraganda haydovch i va yo ' l ovch i xav fs i z l i k kamarlarining tagidan sirg'alib chiqib ketishi mumkin.· Oldingi o'rindiqlarning orqalarini o'ta katta

burchak bilan og'dirmang.· Xavfsizlik kamarlarining eng yaxshi

samarador l ig in i ta 'min lash uchun o'rindiqlarning orqalarini, vertikal holatga maksimal yaqin bo'lgan va qulay joylashish va avtomobilni boshqarish qulayligi jihatidan maqbul holatiga o'rnatish tavsiya etiladi.

BOSH TAGLIKLARI

Bosh tagliklari avtomobilning orqadan urilishida bo'yin shikastlanishining xavfini kamaytirish uchun mo'ljallangan. Oldingi o'rindiqning bosh tagliklarini balandligiga ko'ra sozlash uchun, ularni tepaga ko'tarish yoki pastga tushirish kerak.

DIQQAT!

Bosh tagliklari avtomobilning orqadan urilishida bo'yin shikastlanishining xavfini kamaytiradi.· Bosh tag l ik lar i yechib o l inganda

avtomobildan foydalanmang.· B o s h t a g l i k l a r i n i , b o s h t a g l i g i

yostiqchasining markazi boshingizning orqasi bilan bir darajada bo'ladigan qilib balandligini sozlang.

· Sozlashdan keyin bosh tagliklarini talab etiladigan holatida mahkamlang.

Avtomobilda yurishdan avval bosh tagliklari joyida turganiga va to'g'ri sozlanganiga ishonch hosil qiling.


Bosh tagliklari quyidagi tartibda demontaj qilinadi.1. Bosh tagligini tiralguncha tepaga ko'taring.2. Bosh tagligining chap yo'naltiruvchi vtulkasida tirqishning ichiga kichik otvertkani kiriting.3. Otvertka yordamida stopor shtiftini bosh tagligining o'qidan chetroqqa suring, bosh tagligining tayanch o'qlarini yo'naltiruvchi vtulkalardan chiqarib oling va bosh tagligini yechib oling.

DIQQAT!

Bosh tagliklarini avtomobilga texnik xizmat ko'rsatish paytida yechib olish mumkin.· Texnik xizmat ko'rsatish tugaganidan keyin

bosh tagliklarini joyiga o'rnating.

Orqa o'rindiqning taxlanadigan orqasi

Orqa o'rindiqning orqasi yukxona bo'limining foydali hajmini oshirish uchun taxlanishi mumkin.

Taxlash amallari(1) Orqa o'rindiq yostig'ining orqa qismini tepaga ko'taring va uni vertikal holatiga o'tkazing.(2) O'rindiqning orqa tomonida, chetida teparoq joylashgan fiksatorning tugmasini tepaga ko'taring, keyin o'rindiqning orqasini odlinga va pastga tushiring.Orqa o'rindiqning orqasini normal holatiga qaytarish uchun, uni vertikal holatiga keltiring va keyin o'rindiqning orqasi o'z joyiga turishi uchun, uning ustki chetini ozgina kuch bilan orqaga bosing.Orqa o'rindiqning yostig'ini joyiga qaytarish

uchun, uni normal holatiga keltiring va keyin fiksator ishlab ketishi uchun yostiqqa ozgina kuch bilan bosing.

OGOHLANTIRISH!

Orqa o'rindiqning orqasini normal holatiga keltirishdan keyin quyidagilarni tekshiring:· Orqa o'rindiqning orqasi va yostig'i ishonchli

mahkamlanganligiga ishonch hosil qiling.Buning uchun, fiksatorning tugmasiga tegmasdan, o'rindiq orqasini orqaga itaring, keyin uni ustki chetidan o'zingizga qaratib torting. · Xavfs iz l i k kamar lar i o ' ta bura l ib

ketmaganligiga va orqa o'rindiqning orqasida qisilib qolmaganligiga ishonch hosil qiling. Xavfsizlik kamarlarini yoyib to'g'rilang va ularni o'z joyiga joylashtiring.


DIQQAT!

Avtomobil keskin tormozlanganda, orqa o'rindiqning orqasida joylashgan yuk joyidan siljib ketishi va avtomobilda bo'lgan kishilarni jarohatlashi mumkin. · Katta yuklarni va boshqa yukni orqa o'rindiq

orqasining sathidan yuqoriroq joylashtirish taqiqlanadi.

Xavfsizl ik kamarlar i avariya holat ida haydovchini va yo'lovchilarni himoyalash uchun mo'ljallangan. Haydovchi va avtomobilda bo'lgan barcha yo'lovchilar, majburiy tartibda xavfsizlik kamarlarini taqishi shart. Kamarlar to'g'ri sozlangan va taqilgan bo'lishi lozim.Har bir xavfsizlik kamari individual himoyalash vositasi bo'lib, bir vaqtning o'zida faqat bir kishi tomonidan foydalanilishi mumkin. Standart xavfsizlik kamarlari 6 yoshdan kichik bolalar uchun to'g'ri kelmaydi. Avtomobilning ichida kichik bolalarni olib yurish xavfsizligini ta'minlash uchun maxsus yechib olinadigan bolalar o'rindiqlaridan va yostiqlardan foydalaning.

XAVFSIZLIK KAMARLARI

DIQQAT!

A v t o m o b i l n i n g h a r a k a t i n i k e s k i n o'zgartirganda yoki yo'l-transport hodisasi yuz berganda, avtomobilda bo'lgan kishilar, agar ularning xavfsizlik kamarlari tegishli tarzda taqilmagan bo'lsa, jiddiy jarohatlar olishi mumkin.· Avtomobil harakatlanayotganda haydovchi

va barcha yo'lovchilar albatta xavfsizlik kamarlarini taqib olishi shart.

· Bitta kamarni bittadan ortiq kishiga taqish taqiqlanadi.

· Kamarni kiyimning ustida yoki cho'ntak ichida joylashgan qattiq yoki mo'rt buyumlarning tepasidan taqmang. Avtomobil avariyaga uchraganda shisha

OGOHLANTIRISH!

Xavfsizlik kamarlaridan noto'g'ri foydalanish a v t o m o b i l a v a r i y a g a u c h r a g a n d a haydovchining va yo'lovchilarning oladigan jarohatlari og'irligining ortishiga olib keladi. · Xavfsizlik kamarlarining va inertsiyaviy

g'altaklarning konstruktsiyasini har qanday o'zgartirish taqiqlanadi.

· Kamarning doimiy tortilishini tutib turish mexanizmining biror-bir modernizatsiyasi taqiqlanadi.

OGOHLANTIRISH!

Nosoz xavfsizlik kamarlaridan foydalanish a v t o m o b i l a v a r i y a g a u c h r a g a n d a haydovchining va yo'lovchilarning oladigan jarohatlari og'irligining ortishiga olib keladi.· Sh ikastlanish lari bo'lgan xavfsizl ik

kamarlarini zudlik bilan almashtiring.· Xavfsizlik kamarlari eshiklar bilan yoki

o ' r i nd iq l a rn ing bo ' y l ama s i l j i t i sh mexanizmlarida qisilib qolmasligini nazorat qiling. Bu kamarlarning shikastlanishiga va ishdan chiqishiga olib keladi.

DIQQAT!

stakanlar, avtoruchkalar va hokazolar kabi buyumlar jarohatlanishga sabab bo'lishi mumkin.


DIQQAT!

Xavfsizl ik kamarlaridan foydalanish qoidalarini buzish haydovchining va yo' lovchi larning o' l imiga yoki og' i r jarohatlanishiga sabab bo'lishi mumkin.· Xavfsizlik kamarini tanaga imkoni boricha

zichroq yopishib turadigan qilib sozlang.· O'rindiqning orqasini, vertikal holatga

maksimal yaqin bo'lgan va qulay joylashishva avtomobilni boshqarish qulayligijihatidan maqbul holatiga o'rnating.

· A v t o m o b i l h a r a k a t l a n a y o t g a n d ao'rindiqning orqasini katta burchak bilanorqaga og'dirmang.

· O'ta buralib ketgan xavfsizlik kamaridanfoydalanish taqiqlanadi.

· Kamarning yelka qismini eshik tomonidajoylashgan qo'lning ostidan o'tkazishtaqiqlanadi.

· Kamarning yelka qismi yelkaningo'rtasidan o'tishi, va zinhor bo'ynidano'tmasligi lozim.

Xavfsizlik kamarlaridan foydalanish

Avtomobilning harakatini keskin o'zgartirganda yoki yo'l-transport hodisasi yuz berganda jiddiy jarohatlanishga yo'l qo'ymaslik uchun, doimo xavfsizlik kamarlaridan foydalaning. Xavfsizlik kamarlaridan foydalanish (shu jumladan bolalar o'rindiqlari bilan birga), shuningdek xavfsizlik kamarlarini parvarish qilish qoidalariga tegishli bo'lgan quyida keltirilgan yo'l-yo'riqlarga amal qiling.

DIQQAT!

Bel kamarining o'ta yuqori joylashuvi va xavfsizlik kamarining yelka qismining kam boshlang'ich tortilishi yo'l-transport hodisasi holatida o'limga yoki jiddiy jarohatlanishga sabab bo'lishi mumkin. Avtomobilning oldindan to'qnashuvida bunday xavfsizlik kamari o'z himoyalash vazifasini bajara olmaydi, chunki kamari taqilgan kishi kamarning tagidan sirg'alib ketadi.

OGOHLANTIRISH!

Xavfsizlik kamarlaridan noto'g'ri foydalanish a v t o m o b i l a v a r i y a g a u c h r a g a n d a haydovchining va yo'lovchilarning oladigan jarohatlari og'irligining ortishiga olib keladi.· Kamar skobasini yechib olish tugmasi

tashqi tomonida joylashgan bo'lishi kerak.· Har bir kamarning skobasi tegishli to'qasiga

taqilgan bo'lishi lozim.· Salon qoplamasidagi xavfsizlik kamari

inertsiyaviy g'altakdan tortib chiqarilganda

DIQQAT!

· Bel kamari belda emas, son qismiga zichyopishib turishi kerak.

Xavfsizlik kamarlarini parvarish qilishXavfsizlik kamarlari doimo quruq va toza bo ' l i sh in i nazora t q i l i ng . Xav fs i z l i k kamarlarining tasmalariga silliqlovchi tarkiblar, moylar va boshqa kimyoviy moddalar, ayniqsa akkumulyator kislotasi tegishi imkoniyatini istisno etish lozim. Kamarlarni tozalash uchun yumshoq sovunning suvli eritmasini ishlatish mumkin.Oqartiruvchi moddalar va bo'yoqlardan foyda lan ish taq iq lanad i , chunk i bu kamarlarning material i mustahkamligi yo’qolishi mumkin. Kamarlarda kesilgan joylar va atrofdagi buyumlarning o'tkir chetlariga ishqalanish izlari, shuningdek boshqa shikastlanishlarning belgi lari borl igini tekshiring.

ESLATMA

Agar xavfsizlik kamari inertsiyaviy g'altakdan tortib chiqarilganida bloklanib qolsa, kamarni qo'yib yuborish va uni g'altakka to'liq qaytarish kerak.Keyin kamarni yana kerakli uzunligiga ohista tortib chiqaring va uni to'qasiga taqib oling.

OGOHLANTIRISH!

va unga tortib kiritilganda harakatlanadigan panel t i rq ishiga biror-bi r begona buyumlarni kiritish taqiqlanadi. Bu inertsiyaviy g'altakni bloklashi yoki kamarning tasmasiga shikast yetkazishi mumkin.


Xavfsizlik kamarlari tizimining barcha tarmoqlari holatini vaqt-vaqti bilan tekshiring, va nosozligi aniqlanganda yaroqsiz detallarni va tarmoqlarni almashtiring. Yo'l-transport hodisasi paytida katta yuklanish tushgan kamarlar yangisiga almashtirilishi kerak.«UzAuto Motors» AJ avariyadan keyin haydovchi va yo'lovchilar taqqan kamarlarni almashtirishni tavsiya etadi.Kamarlarning butun tizimini almashtirish kerak bo'ladi.Agar avariya kuchli bo'lmasa, xavfsizlik kamarlarini almashtirish talab etilmasligi mumkin. «UzAuto Motors» AJ ning dileri, xavfsizlik kamarlarining texnik holatini puxta ko'zdan kechirish va ishlashini tekshirishdan keyin xavfsizlik kamarlarini almashtirish zarurligi haqida qaror qabul qilishi lozim. Avariya paytida foydalanilmagan xavfsizlik k a m a r l a r i h a m t e k s h i r i l i s h i l o z i m . Mexanizmlarning shikastlanishlari yoki normal ishlashining buzilishlari aniqlanganda bu kamarlarni almashtirish lozim.

OGOHLANTIRISH!

O'zgartirishlar amalga oshirilgan xavfsizlik kamarlari, avtomobil avariyaga uchraganda haydovchining va yo'lovchilarning og'irroq jarohatlanishiga sabab bo'lishi mumkin.· Xavfsizlik kamarlari tizimining detallari va

tarmoqlarining konstruksiyasiga harqanday o'zgartirishlarni kiritish taqiqlanadi.

OGOHLANTIRISH!

Nosoz xavfsizlik kamarlaridan foydalanish a v t o m o b i l a v a r i y a g a u c h r a g a n d a haydovchining va yo'lovchilarning oladigan jarohatlari og'irligining ortishiga olib keladi.· Xavfsizlik kamarlari tizimining tarmoqlari va

detallarining holatini vaqt-vaqti bilantekshiring.

· Har qanday yo'l-transport hodisasidankeyin vakolatlangan diler xavfsizlikkamarlarining va boshqa detallar vatarmoqlarning sozligini tekshirishi va zarurbo'lganda ularni almashtirishi kerak.

· Kamar unda shikastlanishlar, nuqsonlar,eskirish izlari mavjud bo'lganda, yoki ungaagressiv moddalar tekkanda almashtirilishilozim.

· Jiddiy yo'l-transport hodisasidan keyin,hatto agar kamarlarda va boshqata rmoq la rda ko ' zga ko ' r i nad iganshikastlanishlar bo'lmasa ham, xavfsizlikkamarlarining butun to'plamini almashtiring.

Homilador ayollarning xavfsizlik kamarlaridan foydalanishining o'ziga xos

xususiyatlariHomilador ayollarga ham, boshqa yo'lovchilar kabi, xavfsizlik kamarini taqish tavsiya etiladi. Xavfsizlik kamaridan foydalanish yuzasidan batafsilroq yo'l-yo'riqlarni olish uchun shifokorga murojaat qilish lozim.

OGOHLANTIRISH!

H o m i l a n i n g j a r o h a t l a n i s h i g a v a shikastlanishiga yo'l qo'ymaslik uchun, avtomobil avariyaga uchraganda, homilador ayollar xavfsizlik kamarining tanaga nisbatan to'g'ri joylashuviga ayniqsa e'tiborli bo'lishi lozim.· Tibbiy taqiqlashlar bo'lmaganda, bel va

yelka tasmalari bo' lgan xavfsizl ikkamaridan foydalaning (buning yuzasidano'z shifokoringiz bilan maslahatlashing).

· Butun homiladorlik davomida xavfsizlikkamarining bel tasmasini imkoni borichapastroq joylashtiring.

Bolalarning xavfsizligini ta'minlash vositalari

Avtomobilning ichida chaqaloqlar yoki kichik yoshli bolalarni olib yurganda, doimo maxsus xavfsizlikni ta'minlash vositalaridan foydalanish lozim.Siz avtomobilga o'rnatadigan bolalarning xavfsizligini ta'minlash vositalari bolanin bo'yiga va tanasi vazniga mos kelishi lozim. Avtomobilning o'rindig'ida bolalarning xavfsizlik moslamalarini montaj qilganda, muayyan buyumning ishlab chiqaruvchisining yo'l-yo'riqlariga qat'iy amal qiling.Yo'l-transport hodisalarining statistikasi dalolat berishicha, agar bolalar oldingi o'rindiqda


DIQQAT!

Chaqaloqlar va kichik yoshli bolalar doimo avtomobilning ichida faqat tegishl i xavfsizl ikni ta'minlash vositalaridan foydalanib olib yurilishi lozim.AGAR AVTOMOBIL OLDINGI YO'LOVCHI UCHUN PUFLANADIGAN XAVFSIZLIK YOSTIQCHASI BILAN JIHOZLANGAN B O ' L S A , B O L A O R Q A S I B I L A N JOYLASHADIGAN BOLALAR O'RINDIG'INI OLDINGI O'RINDIQDA O'RNATISH TAQIQLANADI.

Bunday bolalar o'rindig'i oldingi o'rindiqda montaj qilinganda, bola puflanadigan xavfsizlik yostiqchasi ishlab ketgan paytida jiddiy jarohatlanishi mumkin.S h u n i n g u c h u n b o l a o r q a s i b i l a n joylashtiriladigan bolalar o'rindig'ini faqat orqa o'rindiqda o'rnating.Bo'yi maxsus xavfs iz l ikni ta 'minlash v o s i t a l a r i d a n f o y d a l a n i s h g a i m k o n bermaydigan bolalar orqa o'r indiqda joylashishi, va ularning xavfsizlik kamarlari taqilgan bo'lishi lozim. Agar xavfsizlik kamarining yelka tasmasi bevosita bolaning bo'ynida joylashsa yoki uning bo'yniga o'ta

DIQQAT!

· Bolalar xavfsizligini ta'minlash vositalarini o'rnatishni muayyan buyumning ishlab chiqaruvchisi montaj yuzasidan bergan yo'l-yo'riqlariga qat'iy muvofiq bajaring.

· Agar bolalar o'rindig'i yoki boshqa xavfsizlik moslamasi vaqtincha foydalanilmasa, keskin tormozlash yoki yo'l-transport hodisasi paytida salon ichida xavfli harakatlanishiga yo'l qo'ymaslik uchun uni avtomobildan yechib oling yoki xavfsizlik kamari bilan mahkamlab oling.

· Avtomobilning harakatlanishi paytida bolalarni qo'lida ushlab turish taqiqlanadi.

· Bolalarga avtomobilning o'rindiqlarida oyog'ida yoki tizzasida turishga ruxsat bermang.

· Avtomobi l yurayotganda bolaning yukxonaga o'tishiga ruxsat bermang.

yaqin joylashsa, bolani orqa o'rindiqning o'rtasiga yaqinroq o'tkazing. Agar xavfsizlik kamarining yelka tasmasi to'g'ri va xavfsiz joylashishiga erisha olmasangiz, bolani faqat bel xavfsizlik kamari bilan jihozlangan o'rta o'ringa o'tkazing.

emas, orqa o'rindiqda maxsus o'rindiqda yoki be lanchakda joy lash t i r i l sa , u la rn ing jarohatlanishi kamroq bo'ladi.

Uch nuqtali mahkamlanuvchi xavfsizlik kamarlari

Chevrolet rusumli barcha avtomobillar uch nuqtali mahkamlanuvchi inertsiyaviy kamarlar

bilan jihozlanadi. Inertsiyaviy kamarlar, agar avtomobil odatdagi foydalanish rejimlarida muayyan tezlik bilan harakatlansa, va keskin sekinlashmaydigan bo'lsa, o'rindiqlarda o'tirgan yo'lovchilarning va haydovchining harakat erkinligini amalda cheklamaydi.Inertsiyaviy g'altaklar kamarlarning tortilishi darajasini avtomatik tarzda tanlab, xavfsizlik kamarlarining doimiy boshlang'ich tortilishini va ularning tanaga zich yopishib turishini ta'minlaydi.Inertsiyaviy g'altaklar avtomobil kuchli darajada sekinlashganda yoki tezlashganda, xavfsizlik kamarlarini bloklaydi.Tananing ustki qismini keskin tarzda oldinga burib va avtomobilning oldindan to'qnashuvida tananing harakatlanishi kabi surilib, xavfsizlik kamarlarining inertsiyaviy g'altaklarining bloklaydigan ta'sirini tekshirish kerak emas. Inertsiyaviy xavfsizlik kamarlarining uzunligini sozlash talab etilmaydi.Kamar to'qasiga taqilganidan keyin, u yo'lovchining yoki haydovchining ohista harakatlariga javob bergan holda, avtomatik tarzda g'altakdan tortilib chiqadi yoki unga o'raladi. Lekin avtomobilning oldindan to'qnashuvida yoki keskin sekinlashuvida inertsiyaviy g'altak avtomatik tarzda bloklanadi, va kamar insonn ing tanas in i xav f l i harakatlanishdan ushlab turadi.


Xavfsizlik kamarlaridan foydalanish

Xavfsizlik kamarini inertsiyaviy g'altakdan oxista tortib chiqaring va kamarni taqib oling.Kamarning tasmasi o'ta buralib ketmaganligini tekshiring.Uni taqib olish uchun kamarning yopuvchi metall skobasini «1» kamarning to'qasiga «2» kiritish lozim.

ESLATMA

Agar xavfsizlik kamari uni inertsiyaviy g'altakdan tortib chiqarishda bloklanib qolgan bo'lsa, kamarni qo'yib yuborish va uni g'altakka to'liq qaytarish kerak.Keyin kamarni yana kerakli uzunligiga ohista tortib chiqaring.

1

2

1

2

bosing. Yopuvchi skoba bo'shatilganidan keyin kamar avtomatik tarzda inertsiyaviy g'altakka o'raladi.

Xavfsizlik kamarini yechib olish uchun, kamar to'qasining korpusida joylashgan qizil tugmani

Bel xavfsizlik kamari

Bel xavfsizlik kamari orqa o'rindiqdagi o'rtada o'tirgan yo'lovchi uchun ko'zda tutilgan.Kamarning yopuvchi metall skobasini kamarning to'qasiga fiksator tiqillamaguncha kiriting.Kamarni uzaytirish uchun, yopuvchi skobani kamar tasmasiga to'g'ri burchak ostida ushlab turib, kamarni kerakli uzunligiga tortib chiqaring.Kamarning uzunligini kamaytirish uchun kamarnig bo'sh uchini yopuvchi skobadan tortib chiqaring.Keyin kamarning bo'sh uchi osilib turishini yo'qotish uchun qisqichni kamar bo'ylab siljiting.Bel xavfsizlik kamari son ustida yotishi lozim.

Xavfsizlik kamarini yechib olish uchun, kamar to'qasining korpusida joylashgan qizil tugmani bosing.

Kiriting

Bosing

Bel xavfsizlik kamarining to'qasi va metall yopuvchi skobasi ustida «CENTER» (O'RTA O'RIN) yozuvi bor.Orqa o'rindiqning o'rta o'rnida o'tirgan yo'lovchi, u bel kamarining skobasini tegishli kamar to'qasiga taqishiga ishonch hosil qilishi lozim. Orqa o'rindiqdagi bel kamarining yopuvchi metall skobasi faqat «CENTER» (O'RTA O'RIN) yozuvi bo'lgan kamar to'qasiga taqilishi mumkin.

DIQQAT!

Bel kamari tasmasining noto'g'ri holati uning yo'l-transport hodisasi paytida passiv xavfsizlikni ta'minlash vositasi sifatida


DIQQAT!

samaradorligini kamaytiradi va yo'lovchining jiddiy jarohatlanishi ehtimolini oshiradi.· Bel kamarining tasmasi hech qachon

qornida joylashmasligi lozim.· Bel kamari belga emas, sonlarga zich

yopishib turishi lozim.

Kamar qisqichini torting

Uzaytirish uchun torting

Torting

DIQQAT!

Nosoz yoki noto'g'ri taqilgan bel xavfsizlik kamari yo'lovchining jiddiy jarohatlanishiga sabab bo'lishi mumkin.· Bel kamarining skobasini uch nuqtali

mahkamlanuvchi kamarlar to'qasiga taqish (katta kuch ishlatib) taqiqlanadi.

OGOHLANTIRISH!

Orqa o'rindiq j ihozlangan xavfsizlik kamarlarini taqish paytida, yopuvchi metall skobalari faqat ular uchun mo'ljallangan kamar to'qalariga kiritilishini nazorat qilish lozim. Bu holda xavfsizlik kamarlari avtomobil avariyaga uchraganda yo'lovchilarni samarali himoyalashni ta'minlay oladi.

“Center”o'rta o'rin

ORQA ESHIK

Orqa eshikni avtomobildan tashqaridan turib ochish uchun, kalitni qulfning silindriga kiriting va uni soat milining yo'nalishida burang.Orqa eshikni yopish uchun, uni tushiring va keyin uni tepadan turib bosing.Shundan keyin qulf yopilganligiga va orqa eshik ishonchli qulflanganligiga ishonch hosil qiling.

DIQQAT!

Dvigatelning ishlangan gazlari zaharli bo'lib, zaharlanishga sabab bo'lishi mumkin.Avtomobilning saloniga dvigatelning ishlangan gazlari kirib qolishining olini olish uchun, ochiq orqa eshik bilan yurmaslik kerak.

Ochish

Orqa eshikni masofadan ochish dastagi*Orqa eshikning qulfini avtomobilning ichidan ochish uchun, haydovchining o'rindig'i


DIQQAT!

Harakat paytida ochiq turgan orqa eshik orqada atrofni ko'rish imkoniyati sharoitlarini yomonlashtiradi va yo'l-transport hodisasiga sabab bo'lishi mumkin.· Orqa eshikni masofadan ochish dastagini

bosmang va uni avtomobil yurayotgandaochmang.

· Orqa eshik ochiq turganda avtomobilniboshqarmang.

asosining yonida, chap tomonda joylashgan dastakni tepaga bosish kerak.

YONILG'I BAKINING TUYNUGINI MASOFADAN TURIB OCHISH DASTAGI

Yonilg'i bakining yonilg'i quyish og'zidagi tiqin ustini yopib turuvchi tuynuk avtomobilning o'ng tomonida, orqa qanotida joylashgan. Yonilg'i b a k i n i n g t u y n u g i n i o c h i s h d a s t a g i haydovchining o'rindig'i asosining yonida, chap tomonda joylashgan.

Yonilg'i bakiga yonilg'i quyish

1. Dvigatelni o'chiring.2. Yonilg'i bakining yonilg'i quyish og'ziochilishini ta'minlash uchun, tuynukni ochish dastagini tepaga torting.

XAVFLI!

Benzinning bug'lari o'ta yong'indan xavflidir. Benzinning yonib ketishi og'ir kuyishlarga olib kelishi mumkin. Shuning uchun avtomobilning yonilg'i bakiga yonilg'i quyishda ehtiyot choralariga qat'iy amal qilish lozim.

XAVFLI!

· Dvigatelni o'chiring.· Yonilg'i quyish stansiyasida va ochiq

yonilg'i bakining yonida chekmang.· Bakning og'zi yoniga ochiq alangani

yaqinlashtirmang.· Bakning og'zi yoniga uchqun chiqaradigan

buyumlarni yaqinlashtirmang.

CAU

TIO

N

RE

MO

VE

SLO

WLY

Ochish

Yopish

3. Yonilg'i quyish og'zining qopqog'ini soatmiliga qarshi yo'nalishda burab yechib oling.4. Yonilg'i bakiga yonilg'ini quyishdan keyin,qopqog'ini burab yoping va uni soat milining yo'nalishida aylantirib, qattiq tortib yoping. Tuynukni yoping va uni lo'kidon ishlab ketguncha bosing.


DIQQAT!

Yonilg'i baki ortiqcha bosim ostida bo'lishi mumkin. Yonilg'i quyish og'zining qopqog'ini keskin ochganda benzin bakdan sachrab ketishi va kishinig ko'ziga, yuziga yoki kiyimiga tegishi mumkin.· Bakning yonilg'i quyish og'zining qopqog'ini

soat miliga qarshi yo'nalishda sekin aylantiring.

· Qopqoqni qisman burab ochib, o'ziga xos tovush bilan shivillab chiqadigan benzin bug'lari chiqishining to'xtashini kutib turing.

OGOHLANTIRISH!

Agar dvigatel faqat etillashtirilmagan yonilg'idan foydalanish uchun mo'ljallangan bo'lsa, bakka etillashtirilgan benzinni quyish taqiqlanadi.· Bu dvigatelning va ishlangan gazlarni

chiqarish tizimining shikastlanishiga olib kelishi mumkin.

ESLATMA

Atrof havoning harorati manfiy bo'lganda yoni lg ' i bakin ing muzlagan tuynugi masofadan ochish dastagini bosishdan keyin ochilmasligi mumkin.· Bu holda tuynuk ochilshi uchun uni sal

itaring yoki qo'lingiz bilan uring.

OGOHLANTIRISH!

Agar dvigatel faqat etillashtirilmagan yonilg'idan foydalanish uchun mo'ljallangan bo'lsa, bakka etillashtirilgan benzinni quyish taqiqlanadi.· Bu dvigatelning va ishlangan gazlarni

chiqarish tizimining shikastlanishiga olib kelishi mumkin

DIQQAT!

· Faqat shundan keyingina bakning yonilg'i quyish og'zining qopqog'ini yechib oling.

1. Kapotning qulfini ochish uchun, boshqarish paneli ostida rul kolonkasidan chapda joylashgan dastani torting.Bunda qulf ochiladi, va kapotning oldingi cheti sal ko'tariladi.

KAPOT

0

12

2. Saqlovchi lo'kidonning dastagini tepaga torting va kapotni ko'taring.3. Kapotni ko'tarilgan holatida uni ushlab turuvchi tirgak bilan mahkamlang. Buning uchun tirgakning uchini kapotning oldingi chetining ichki tomonida joylashgan uyaning ichiga kiriting.


4. Kapotni yopishdan avval uni tepaga ozgina ko'taring, tirgakni uyaning ichidan chiqarib oling va uni tutqichning ichiga zichlab kiriting. Bu avtomobil yurayotganda tirgakning titrab shovqin chiqarishining oldini oladi.5. Kapotni yopish uchun, uni radiator panjarasidan taxminan 30 sm balandlikkacha tushiring, va keyin kapotni qo'yib yuborib, qulflanadigan qilib yoping. Kapot qulfining

DIQQAT!

Avtomobil yurayotganda kapotni ochish xavfli bo'ladi, chunki haydovchining o'rnidan atrofni k o ' r i s h i m k o n i y a t i s h a r o i t l a r i n i y o m o n l a s h t i r a d i . A t r o f n i k o ' r i s h imkoniyatining yo'qolishi yo'l-transport hodisasiga olib kelishi mumkin. · Harakatni boshlashdan avval kapot

qulfining ishonchli mahkamlanishini tekshiring. Buning uchun kapotning oldingi chetini tepaga bosing va uni ko'tarib ko'ring.

· Avtomobilning harakatlanishi paytida kapotning qulfini ochish dastasini bosmang.

· Agar kapot ko'tarilgan bo'lsa, joyingizdan qo'zg'almang.

ishonchli mahkamlanishini tekshiring. Buning uchun kapotning oldingi chetini tepaga torting va uni ko'tarib ko'ring.

DIQQAT!

Avtomobilning kapot ko'tarilganda tasodifan joyidan qo'zg'alishiga yo'l qo'ymaslik uchun quyidagi ehtiyot choralariga amal qiling.Kapotni ochishdan avval:· o't oldirishni o'chiring va kalitni o't oldirish

qulfidan chiqarib oling;· birinchi uzatmani yoki orqaga yurish

uzatmasini yoqing;· to'xtab turish tormozini to'liq yoqing.

DIQQAT!

Agar dvigatel ishlayotganda motor bo'limida bi ror-b i r sozlashlarni yoki nazorat tekshiruvlarini bajarish kerak bo'lsa, quyidagini bajaring:· uzatmalar qutisining boshqarish dastagini

neytral holatiga yoqing;· to'xtab turish tormozini to'liq yoqing.

DIQQAT!

Dvigatel ishlayotganda kapot ochilganda, dv igate ln ing ay lanadigan deta l lar i tomonidan xavf ortadi, chunki ular tananing qismlarini yoki kiyimni ezishi, kesib olishi yoki tortib ketishi mumkin.


DIQQAT!

· kiyimning dvigatelning aylanadigan detallari bilan tortilib ketishiga yo'l qo'ymaslik uchun, motor bo'limida keng bichimdagi kiyimda ishlamang;

· q o ' l i n g i z v a u z u n s o c h i n g i z shamollatgichning parraklari va boshqa aylanadigan detallarning aylanish zonasiga kirib qolishidan ehtiyot bo'ling.

TOMDAGI YUKXONA*

Ba'zi davlatlarda yetkazib berish to'plamiga velosiped, chang'i va hokazolarni tashish uchun tomga o'rnatiladigan yukxona va uni o'rnatish uchun moslamalar kiradi.Yukxonaga maksimal qo'yiladigan yuk, salondagi kishilar soni 1 dan 4 gacha (shu jumladan haydovchi) bo'lganda, 50 kg dan oshmasligi lozim. Yuklanish yukxonaning butun maydoni bo'ylab bir tekisda tarqalishi ta'minlanadigan holda yukxonadagi yukni joylab taqsimlashni ta'minlang. Yuk kuzovning tomiga tayanmasligi lozim.Yukxonada yuklarni tashishga oid batafsilroq ma'lumotni, shuningdek bunday tashish qoidalarini Siz vakolatlangan dileringizga maslahat uchunmurojaat qilib, bilishingiz mumkin.

DIQQAT!

Tomda o'rnatilgan yukxona, unga yuk yuklangan paytida, avtomobilning og'irlik markazi holatini o'zgartiradi; yon tomondan kuchli shamol bo'lganda ehtiyot bo'ling va yuqori tezlikda harakatlanmang.


ESLATMALAR

2 DVIGATELNI ISHGA TUSHIRISH VAAVTOMOBILNI BOSHQARISH

2-2

2-4

TAVSIYA ETILADIGAN YONILG'I ...........................

O'T OLDIRISH QULFI ..............................................

DVIGATELNI ISHGA TUSHIRISHDAN AVVAL .......

MEXANIK UZATMALAR QUTISI BILANAVTOMOBILNI BOSHQARISH ...............................

AVTOMATIK UZATMALAR QUTISI BILAN AVTOMOBILNI BOSHQARISH ...............................

TORMOZ TIZIMI .......................................................

AVTOMOBILDAN FOYDALANISHGA OID TAVSIYALAR ...........................................................

2-6

2-6

2-3 2-10

2-12

2-14ESLATMALAR .........................................................

2-2 DVIGATELNI ISHGA TUSHIRISH VA AVTOMOBILNI BOSHQARISH

TAVSIYA ETILADIGAN YONILG'I

Avtomobildan sanoat tomondan ishlab chiqarilgan standart yuqori sifatli yonilg'i bilan foydalanish lozim. Motor yonilg'isining sifati dvigatelning rivojlantiradigan quvvatiga, tortish xususiyatlariga va uzoq xizmat qilishga hal qiluvchi ta'sir ko'rsatadi. Shu tufayli, motor yonilg'iga qo'shiladigan maxsus qo'shimchalar katta ahamiyatga ega bo'ladi.Shuning uchun, faqat tegishli qo'shimchalar to'plami bilan yuqori sifatli benzindan foydalaning. Oktan soni past yoki yetarlicha yuqori bo'lmagan benzin dvigatel ishlayotganda detonatsiyaga olib keladi. «UzAuto Motors» AJ kompaniyasi dvigateldan past oktanli benzinda foydalanish tufayli shikastlanishlari va boshqa salbiy oqibatlari uchun javobgar bo'lmaydi. Tavsiya etiladigan qiymatidan yuqoriroq oktan soni bo'lgan benzindan foydalanish ruxsat etiladi.

OGOHLANTIRISH!*

· Agar dvigatel va uning tizimlari faqatetillashtirilmagan yonilg'i bilan ishlashuchun mo'ljallangan bo'lsa, avtomobilgaetillashtirilgan benzinni to'ldirib quymang.

· Avtomobildan etillashtirilgan benzin bilanfoydalanish ishlangan gazlarni chiqarishtizimining ishdan chiqishiga olib keladi.

· Avtomobil ishlab chiqaruvchisining kafolatmajburiyatlari bunday holatlar uchun amalqilmaydi.

ESLATMA*

Yonilg'i bakiga etillashtirilgan benzinni quyishning oldini olish uchun Sizning avtomobilingizda etillashtirilgan benzin uchun mo'ljallangan katta diametrli yonilg'i quyish pistoleti uchini kiritishga imkon bermaydigan kichikroq diametrda bo'lgan yonilg'i quyish bakining og'zi ko'zda tutilgan.

Metanoldan foydalanish mumkin emas.Bu rusumli avtomobillarda tarkibida metanol (yog'och spirti) bo'lgan benzin bilan foydalanish taqiqlanadi.Bu avtomobilning foydalanish xususiyatlari yomonlashuviga va avtomobilning yonilg'i ta'minoti tizimining detallari shikastlanishiga olib keladi.

ESLATMA

Ishlab chiqaruvchining kafolat majburiyatlari metanol yoki tarkibida metanol bo'lgan yonilg'idan foydalanish oqibatidagi har q a n d a y d v i g a t e l n i n g f o y d a l a n i s h xusus i ya t l a r i yomon lashuv iga va avtomobilning yonilg'i ta'minoti tizimining detallari shikastlanishiga amal qilmaydi.

Haydovchining tomonidagi orqa yon oynada joylashgan jadvalchada, avtomobilning identifikatsiyalash raqami (VIN-raqami) ko'rsatilgan, unga ko'ra spetsifikatsiyani va tavsiya etilgan yonilg'ini aniqlash mumkin.VIN-raqam 17 belgidan iborat, ulardan sakkizinchi belgi modelning turini ko'rsatadi, unga ko'ra tavsiya etilgan yonilg'ini aniqlash mumkin.

Modelning turi

Avtomobi ldan boshqa davlat larda foydalanishAgar Siz o'z avtomobilingizda chet elga bormoqchi bo'lsangiz, unga avvaldan tayyorlaning:· mahalliy avtomobillarni ro'yxatdan o'tkazish

va sug'urtalash qoidalarini o'rganib chiqing;· ko'zda tutilgan yo'nalishlarda o'tgan joylarda

avtomobilga mos kelgan sifatdagi yonilg'iniquyish imkoni borligini tekshiring.

Avtomobilga bochkalar va yer ustidagi idishlardan yonilg'ini to'ldirib quyishYong'in xavfsizligini ta'minlash maqsadida tarqatuvchi yonilg'i nasoslari va ulanish yonilg'i

A - etillashtirilgan benzin (etillashtirilmagan benzindan foydalanish mumkin)B - etillashtirilmagan Yevro 2C - etillashtirilmagan Yevro 3E - etillashtirilmagan Yevro 4

Х Х Х Х Х Х Х Х Х Х Х Х Х Х Х Х Х1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17

O'T OLDIRISH QULFI

2-3DVIGATELNI ISHGA TUSHIRISH VA AVTOMOBILNI BOSHQARISH

O't oldirish qulfi rul kolonkasida, o'ng tomonda joylashgan. O't oldirish kaliti to'rtta holatdan birida joylashishi mumkin: B, I, II va III.

Holati (Bloklash)Agar o't oldirish kalitini bu holatga burasangiz va qulfdan chiqarib olsangiz, rul vali avtomatik tarzda aylanishdan bloklanadi. Rul valining bloklash qulfi ishlab yopilishi uchun rul g'ildiragini neytral holatiga, yopuvchi element tiqillamaguncha burang.Keyinchalik rul valini blokdan chiqarishni osonlashtirish uchun, bir vaqtning o'zida o't oldirish kalitini «I» holatiga burab, rul g'ildiragini chapga-o'ngga sal siljiting.

B

I II

III

Kalitning bu holatida qo'shimcha elektr e n e r g i y a i s t e ' m o l c h i l a r i , m a s a l a n , avtomagnitola, sigaret tutatgich va hokazolar ishlashda davom etishi mumkin.

OGOHLANTIRISH!

Dvigatel ishlamaganda, o't oldirish kalitini holatida uzoq qoldirmang.· Akkumulyator batareyasi zaryadsizlanishi

mumkin.

II HolatiBu holatda o't oldirish va barcha elektr energiya iste'molchilarining ta'minoti yoqilgan.

OGOHLANTIRISH!

Dvigatel ishlamaganda, o't oldirish kalitini holatida uzoq qoldirmang.· Akkumulyator batareyasi zaryadsizlanishi

mumkin.

naylari ishonchli yerga tutashtirilish lozim. Bu talablar ko'chma AYOQSHlar uchun ayniqsa dolzarbdir.Tarqatuvchi nasoslar va yonilg'i naylarida, ayniqsa plastmassadan tayyorlangan bo'lsa, statik elektrning katta zaryadlari yig'ilishi mumkin. Bu holatga ma'lum atmosfera sharoitlari, shuningdek tarqatuvchi nasosning oqib o'tish qismida va naylarda yonilg'ining ishqalanishi sabab bo'ladi.Nasoslar, naylar va ko'chma AYOQSHlarning yer usti yonilg'i sig'imlari albatta tegishli tarzda yerga tutashtirilishi tavsiya etiladi.

I HolatiAgar o't oldirish kalitini bu holatga burasangiz, rul valini bloklamagan holda, dvigatelni o'chirish mumkin.

III Holati Kalit bu holatga buralganda dvigatelni ishga tushirish uchun starter yoqiladi.O't oldirish kalitini dvigatelni ishga tushirishdan keyin darhol qo'yib yuboring. Bunda o't oldirish kaliti avtomatik tarzda «II» holatiga qaytadi.

2-4

DVIGATELNI ISHGA TUSHIRISHDANAVVAL

· Avtomobilning atrofida yetarli bo'sh joyborligiga ishonch hosil qiling.

· Vaqt-vaqti bilan, foydalanish suyuqliklariningsathini tekshirish bilan birga, mazkurQo'llanmada ko'zda tutilgan avtomobilningnazorat tekshiruvini o'tkazing. Barchaoynalarning, shuningdek faralar nurtaratgichlari va chiroqlarning tozaliginitekshiring.

· Foydalanish suyuqliklarining oqib ketishiyo'qligiga ishonch hosil qiling.

· Shinalarning holat in i ko ' r ib, tashqiko'rinishidan tekshiring.

· Shinalarda havo bosimini tekshiring.· O'rindiqning va bosh tagliklarining holatini

sozlang. Ichki va tashqi orqaga qarashko'zgularini sozlang.

· Xavfsizlik kamarini taqing, shuningdek barchayo'lovchilardan Siz kabi kamar taqishiniiltimos qiling.

· To'xtab turish tormozining sozligini tekshiring.· O't oldirish kalitini «II» holatiga burab, ovozli

signal, oyna tozalagichlar va oyna yuvishmoslamalarining, yoritish asboblarining,avariyali va yorug'lik signalizatsiyasi,shuningdek nazorat-o'lchov asboblariningsozligini tekshiring.

OGOHLANTIRISH!

Sizning avtomobilingiz hatto sovuq ob-havoda yaxshi ishga tushirish imkoniyati bilan loyihalasht i r i lgan. Ishga tushir ishni yaxshilash uchun dvigatel blokining isitgichini o'rnatmang.

DIQQAT!

Avtomobilning harakatlanishi paytida hech qachon o't oldirishni o'chirmang va kalitni o't oldirish qulfidan chiqarib olmang, chunki bu rul boshqaruvining avtomatik bloklanishiga olib keladi. • Rul val i bloklanganda haydovchi

avtomobilni boshqarish imkonini yo'qotadiva avtomobil boshqarilmaydigan bo'libqoladi.

DIQQAT!

Jarohatlanishga yo'l qo'ymaslik uchun hech qachon o't oldirish kalitiga rul g'ildiragining aylanasi va o'qlari orasidan qo'l uzatmang.• Rul g'ildiragi kutilmaganda burilishi mumkin.

DVIGATELNI ISHGA TUSHIRISH VA AVTOMOBILNI BOSHQARISH

OGOHLANTIRISH!

Bu Sizning avtomobilingiz shikastlanishiga sabab bo'lishi mumkin.

Dvigatelni ishga tushirish

1. To'xtab turish tormozining dastagini ko'taring.2. Mexanik uzatmalar qutisiUzatmalarni o'zgartirish dastagini neytral holatiga o'tkazing, ilashish muftasining pedalini to'liq bosing va dvigatelni starter bilan ishga tushirish paytida uni bosilgan holatida ushlab turing.Avtomatik uzatmalar qutisiAvtomatik uzatmalar qutisining selektorini «P»(to'xtab turish) yoki «N» (neytral) holatiga o'tkazing, lekin «P» holati afzalroq hisoblanadi. Starter shunday loyihalashtirilganki, agar selektor yurish holatlaridan birida bo'lsa, dvigatel ishga tushmaydi.3. Akselerator pedalini bosmay, o't oldirishkalitini «III» holatiga burab, dvigatelni ishga tushirish uchun starterni yoqing.Dvigatel ishga tushishi bilan, o't oldirish kalitini qo'yib yuboring.Agar dvigatel ishga tushirilganidan keyin darhol to'xtasa, yuqorida ko'rsatilgan ishga tushirish amallarini takrorlang.

2-5

4, Dvigatelni qizdiring. Ishga tushirishdan keyin dvigatelning kamida 30 soniya davomida harakatsiz ishlashini kutib turing. Doimo, ayn iqsa sovuq ob -havo bo ' l ganda , harakatlanishni past tezlikda boshlash lozim.

OGOHLANTIRISH!

Dvigatelning tirsakli valining yuqori chastotali aylanishida uzoq (5 daqiqadan ortiq) harakatsiz ishlashiga yo'l qo'ymang. · Qizib ketish holatida ishlangan gazlarni

chiqarish tizimi ishdan chiqishi mumkin.

OGOHLANTIRISH!

Atrof muhitning o'ta past haroratida dvigatelni ishga tushirishda, avtomatik uzatmalar qutisi yurishni boshlashdan avval qiziganligiga ishonch hosil qiling. Avtomatik uzatmalar qutisining ishdan chiqishiga yo'l qo'ymaslik uchun, dvigatelni ishga tushirish atrof muhitning -23°С dan past bo'lmagan haroratida bajarilishi kerak.

OGOHLANTIRISH!

Starterning ishdan chiqishiga yo'l qo'ymaslik uchun quyidagi tavsiyalarni bajaring.· Starterning uzluksiz ishlash davomiyligi 15

soniyadan oshmasligi lozim.

SHI F T L OCK

RELEASE

O V E R

IV E R

Р


Neytralholati

OGOHLANTIRISH!

· Agar dvigatel birinchi urinishda ishga tushmasa, starterni yoqishdan avval taxminan 10 soniya kutib turing.

ESLATMA

Agar dvigatelni ishga tushirishda yonilg'i-havo aralashmasining o'ta to'yinishi yuz bergan bo'lsa, akselerator pedalini tiralguncha sekin bosing va uni shu holatida ushlab turib, dvigatelni ishga tushirish uchun starterni yoqing.

ESLATMA

Avtomatik uzatmalar qutisi bilan jihozlangan avtomobillarda, avtomobil yuqori tezlikda harakatlanganda, selektorning «P» va «N» holatiga o'tkazilganda yonilg'ini uzatish avtomatik tarzda to'xtatiladi.

2-6

Sizning avtomobi l ingizdagi avtomatik uzatmalar qutisi elektron boshqariladigan to'rt tezlikli uzatmalar qutisidir. To'rtinchi uzatma ekstremal boshqarish (yuqori tezliklarda boshqarish) uchun mo'ljallangan. Uzatmalar holatining ko'rsatkichlari selektorning chap tomonida joylashgan.

DIQQAT!

Avtomobil uzatmalarni o'zgartirishda kutilmaganda joyidan qo'zg'alishi mumkin.Siz uni boshqarish imkonini yo'qotishingiz va odam yoki biror-bir obyektni bosib ketishingiz mumkin.(to'xtab turish) «P» yoki «N» (neytral) holatidan oldingi yoki orqa uzatmalariga o'tkazishda doimo tormoz pedalini to'liq bosing.

SHI F T L OCK

RELEASE

OVER

DRIVER


MEXANIK UZATMALAR QUTISI BILAN AVTOMOBILNI BOSHQARISH

Biror-bir uzatmani yoqish uchun, ilashish muftasining pedalini to'liq bosing. Keyin uzatmalarni o'zgartirish dastagini talab etiladigan uzatmaga mos keluvchi holatiga o'tkazing, va ilashish muftasining pedalini ohista qo'yib yuboring.

OGOHLANTIRISH!

Avtomobil oldinga harakatlanganda, orqaga yurish uzatmasini yoqmang. · Transmissiya ishdan chiqishi mumkin. Orqaga yurish uzatmasini yoqishdan avval avtomobilni to'liq to'xtating.

OGOHLANTIRISH!

Avtomobilning harakatlanishi paytida oyog'ingizni ilashish muftasining pedalida doimo qo'yib turmang. Ilashish muftasi ishdan chiqishi mumkin.

Neytral holati

AVTOMATIK UZATMALAR QUTISI BILAN AVTOMOBILNI BOSHQARISH

Avtomatik uzatmalar qutisini o'zgartirishni ichki bloklash tizimi* Sizning avtomobilingizda avtomatik uzatmalar qutisi bilan birga OIBT (o'tkazgichni ichki bloklash t izim i) deyiladigan xavfsizlik moslamasi o'rnatilgan. A v t o m o b i l n i n g t o ' s a t d a n j o y i d a n qo'zg'alishining oldini olishi mumkin. holatiga o'tkazilganda o't oldirish yoqilgan bo'lishi va Siz tormoz pedalini bosishingiz, keyin ishga tushirish tugmasini bosishingiz lozim.Agar Siz o't oldirish yoqilganda va tormoz pedali bosilganda P holatiga o'tkaza olmasangiz:1. O't oldirishni o'chiring va kalitni chiqarib oling. 2. Tormoz pedalini bosing va uni bosilgan holatida ushlab turing.3. O't oldirish kalitini OIBT tirqishining ichiga kiriting.4. Selektorni N holatiga o'tkazing.5. Kalitni SVBP tirqishidan chiqarib oling.6. Tormoz pedalini bosing va dvigatelni ishga tushiring.7. Imkoni boricha tezroq avtomobilni ta'mirlashni bajaring.

DIQQAT!

Avtomobil kutilmaganda joyidan qo'zg'alishi mumkin. Sizning avtomobilingiz to'xtab turganda, selektorni «P» holatiga o'tkazing.

2-7

Selektorni bloklashSelektorning dastasida joylashgan ishga tushirish tugmasini uzatmalar qutisi R va Р yoqilganda , shuningdek D4 dan 2 ga va 2 dan L ga o'tkazilganda, qora o'q bilan “ “ ko'rsatilgani kabi, bosing. Selektor oq o'q “ “ bilan ko'rsatilgan holatlardan biriga erkin o'tkazilishi mumkin. :O'tkazish uchun ishga tushirish tugmasini bosing :Erkin o'tkazish.

OGOHLANTIRISH!

Uzatmalar qutisi shikastlanishining oldini olish uchun:· "Р" yoki "N" holatlaridan «R», «D4», «2»

holatiga, yoki «L» holatiga o'tkazishda akselerator pedalini bosmang. Doimo t o r m o z p e d a l i n i u z a t m a t o ' l i q o'zgartirilmaguncha bosib turing.

· «D4» dan imkoni boricha ko'proq foydalaning.

· Avtomobil harakatlanishi paytida, hech qachon «P» yoki «R» (orqaga yurish) holatga o'tkazmang.

· «P» yoki «R» holatiga faqat avtomobilning to'liq to'xtaganidan keyin o'tkazish mumkin. Avtomobilni ko'tarilishda to'xtatganda, avtomobilni akselerator pedalini bosib, ushlab turmang. Bu maqsadda tormoz pedalidan foydalanish lozim.


SHI F T L OCK

RELEASE

OVER

DRIVER

Avtomobilning joyidan qo'zg'alishi Dvigatelni ishga tushirishdan keyin, selektor D4, R, 2 yoki L holatlariga o'tkazishdan avval tormoz pedalini to'liq bosing.Selektorning «R» va «P» holatlariga o ' t kaz ishdan avva l av tomob i l to ' l i q to'xtatilganligiga ishonch hosil qiling.1. Tormoz pedalini bosilgan holatida ushlab turib, selektorni boshqarish holatlaridan biriga o'tkazing.

Selectorning P, R va N holatlariP = To'xtab turish, oldingi g'ildiraklar i bloklangan. Faqat avtomobil to'xtatilganda va to'xtab turish tormozi ishlatilganda o'tkaziladi.R = Orqaga yur ish . Faqat av tomob i l to'xtatilganda o'tkaziladi.N =Neytral.

2. Tormoz pedalini qo'yib yuboring va to'xtab turish tormozining dastagini boshlang'ich holatiga o'tkazing. Akselerator pedalini bosib, avtomobilni asta-sekin harakatga keltiring.

DIQQAT!

Boshqarish paytida, selektorni «N» holatida uzoq vaqtga qoldirmang yoki «N» holatiga o'tkazish amallarini takrorlamang.Bu avtomatik uzatmalar qutisining ichki detallariga shikast yetkazishi mumkin.

Ishga tushirish tugmasi

2-8

DIQQAT!

Avtomobil qarovsiz qoldirilganda, to'satdan joyidan qo'zg'alishi mumkin.· Siz avtomobildan chiqib ketsangiz,

dvigatelning ishlashini to'xtating va to'xtabturish tormozini to'liq ishlating.

· To'xtab turish tormozidan foydalanganda«P» holatidan foydalanmang.

· Hech qachon dvigatel ishlayotgandaavtomobildan chiqib ketmang.

ESLATMA

Avtomobil yuqori tezlikda harakatlanganda, selektorning «R» va «N» holat iga o'tkazilganda yonilg'ini uzatish avtomatik tarzda to'xtatiladi.

Boshqarish diapazoni D4 D4 = birinchi uzatmadan to'rtinchi uzatmagacha oraliqda normal boshqarish sharoitida boshqarish holati.To'rtinchi uzatma (ekstremal boshqarish uchun uzatma) dvigatelning aylanishlarini, yonilg'inig sarfini va dvigatelning shovqin darajasini kamaytiradi.

ESLATMA

uzatmagacha yuqori uzatmalarga o'tkazish, shuningdek bloklash mumkin bo'lmaydi.Bu avtomatik uzatmalar qutisining ichki detallari shikastlanmasliliga imkon beradi.Moyning harorati normal haroratdan yuqoriroq bo'lganda uzatmalarni o'zgartirish mumkin bo'lib qoladi.

D2 boshqarish diapazoni 2 = asosan ikkinchi uzatmani saqlash uchun selektorning boshqarish holati (birinchi va ikkinchi uzatmalar avtomobilni og'ir yo'l sharoitida boshqarish uchun).Uzatmalar qutisiga birinchi uzatmadan ikkinchi uzatmaga o'tkazish imkonini beradi hamda uchinchi va to'rtinchi uzatmalarga avtomatik o'tishning oldini oladi.Ko'tarilishga chiqishda ko'proq quvvat bo'lishi uchun va nishabli joyda pastga tushishda dvigatel bilan tormozlash uchun 2-boshqarish diapazonini tanlang.

L boshqarish diapazoni L = Dvigatel bilan tormozlashning maksimal samarasi uchun selektorning boshqarish holati, masalan, katta nishabli joyda pastga tushishda; uzatmalar qutisi birinchi uzatmadan yuqoriroq holatga o'tkazmaydi.


ESLATMA

Agar avtomatik uzatmalar qutisi moyining harorati 20°С dan past bo'lsa, to to'rtinchi

Tezlashtiruvchi uzatmani yoqish moslamasi Avtomatik uzatmalar qutisining to'rtinchi uzatmasida boshqarish tezlashtiruvchi rejimda boshqarish hisoblanadi.Bu funks i yan i beko r q i l i sh uchun , tezlashtiruvchi uzatmani yoqish moslamasini bosing (OVER DRIVE), va asboblar panelidagi indikator O/D OFF yonadi.Bekor qilish O/D OFF funksiyasi to'rtinchi uzatmaga keraksiz yoqilganda, uzoq ko'tarilish paytida foydalanilishi mumkin.

ESLATMA

Normal boshqarish sharoitida, tezlashtirish uzatmasi funksiyasi bilan boshqarish yonilg'ini tejashni yaxshilaydi.

Avariyali rejimda ishlash*Avtomatik uzatmalar qutisida nosozlik yuzaga kelganda indikator chirog'i yoqiladi.

2-9

Bu vaziyatda avtomatik o'tkazish bekor qilinadi yoki og'ir boshqariladi.Nosozlik yuzaga kelganda Siz imkoni boricha tezroq vakolatlangan dilern ing servis s t a n s i y a s i d a g i m u t a x a s s i s b i l a n maslahatlashishingiz kerak.

Avtomatik uzatmalar qutisi uchun boshqarish rejimlari*

Avtomobilning joyidan qo'zg'alishi Dvigatelni ishga tushirishdan keyin va boshqarish rejimlaridan biriga o'tkazishdan avval, tormoz pedalini bosing va avtomobil sekin joyidan qo'zg'ala boshlagan paytida qo'yib yuboring. Hech qachon bir vaqtning o'zida tormoz va akselerator pedallarini bosmang.Normal boshqarish sharoiti uchun «D4» holatini tanlash lozim. Agar akselerator pedalini o'rtacha va bir tekisda bosadigan bo'lsangiz, uzatmalar qutisi ilk bosqichida yonilg'ini tejash uzatmalariga o'tkaziladi. Boshqarish oralig'i faqat favqulodda holatlardagina qo'lda o'zgartirilishi mumkin. 2 va L holatlarini faqat yuqori uzatmaga avtomatik o'tkazish mumkin bo'lmaganda yoki dvigatel bilan tormozlash uchun tanlang.Selektorni imkoniyati bo'lishi bilanoq (ya'ni normal boshqarish sharoitida) «D4» holatiga qaytarib o'tkazing.

Pasaytirilgan uzatmani yoqish (kickdown)

Akselerator pedali ma'lum darajada bosilganda va keragidan pastroq tezlikka yetkazilganda, uzatmalar qutisi pastroq uzatmaga o'tkaziladi.


Dvigatel bilan tormozlashAvtomobilni pastga tushishda boshqarish paytida dvigatel bilan tormozlash uchun, 2 -boshqarish rejimini, yoki, agar zarur bo'lsa, L rejimini tanlang.Dvigatel bilan tormozlash L rejimida eng samarali bo'ladi. Agar yuqori tezlikda L boshqarish rejimi tanlangan bo'lsa, uzatmalar qutisi avtomobilni sekinlashtirishdagi kabi, birinchi uzatmaga o'tkazish uchun holatiga erishilmaguncha yuqori uzatmadan past uzatmaga o'tkazmaydi.

Avtomobilni to'xtatishSelektor dvigatel ishlayotganda tanlangan boshqarish rejimida qoldirilishi mumkin.Avtomobilni nishabli yo'lda to'xtatganda to'xtab turish tormozidan foydalaning yoki tormoz pedalini bosing. Agar boshqarish rejimlaridan b i r i t a n l a n g a n b o ' l s a , a v t o m o b i l harakatlanmagan paytida, dvigatelning harakatsiz ishlaganida bir tekisda ishlashini ta'minlash uchun dvigatelning aylanishlarini oshirmang.Agar uzoq muddatga to'xtasangiz, masalan, yo'llarda tiqilib qolgan holatda, shlagbaumli temir yo'ldan o'tishda yoki bir sathdagi yo'llardan kesib o'tish paytida o't oldirishni o'chiring.Siz avtomobildan chiqib ketishingizdan avval to'xtab turish tormozini ishlating, keyin selektorni «P» holatiga o'tkazing va o't oldirish kalitini chiqarib oling.

Avtomobilni chayqatishAgar avtomobilni qum, loy, qordan yoki chuqurning ichidan chiqarib olish uchun uni chayqatish (itarish) zarur bo'lsa, selektorni «D4» holatidan«R» holatiga o'tkazing va avtomobilni bir vaqtning o'zida akselerator pedalini yengil bosib turib, chayqatib turing. Dvigatelga qattiq yuklanish tushishishga va dvigatelning aylanishlari sonini keskin oshirishga yo'l qo'ymang.Bu faqat yuqorida tilga olingan favqulodda holatlarda qo'llanadi.

2-10

Harakatni o'zgartirishAvtomobilning to'xtab turishda yoki garajga kirishda oldinga va orqaga harakatini o 'zgar t i r ishda, yuqor ida ko ' rsat i lganavtomobilning joyidan sekin qo'zg'alishi usulidan foydalaning. Tezlikni tormoz pedalini sekin qo'yib yuborish orqali o'zgartirib turing.Hech qachon tormoz va akselerator pedalini bir vaqtning o'zida bosmang.


Ish tormoz tizimi yo'l sharoitining keng ko'lamida va avtomobilning har qanday yuklanishida, shu jumladan maksimal yo'l qo'yiladigan yuklanishida tormozlashning kerakli samaradorligini ta'minlaydi. Avtomobil ikki konturli diagonal tormoz gidroyuritmasi bilan jihozlangan. Oldingi g'ildiraklarda diskli, orqa g'ildiraklarda esa - barabanli tormoz mexanizmlari o'rnatilgan.Tormoz tizimining mustaqil konturlaridan biri ishlamay qolganda, avtomobilni ikkinchi, soz holatda bo'lgan konturning yordamida

tormozlash mumkin. Bunda tormoz pedalining yurishi ortib boradi, va samarali tormozlash uchun odatdagidan kattaroq kuch ishlatish kerak bo'ladi.Shuni ko'zda tutish lozimki, tormoz tizimining konturi ishlamay qolganda avtomobilning tormoz yo'li ortib boradi. Tormoz konturlaridan birining ishlamay qolganini aniqlaganda, zudlik bilan nosozlikni bartaraf qilish uchun vakolatlangan dileringizga murojaat qiling.Tormoz pedalining erkin yurishining ortishi orqa g ' i l d i r a k l a r n i n g b a r a b a n l i t o r m o z mexanizmlarida tirqishlarni sozlash buzilganligi tufayli kelib chiqishi mumkin. Tormoz pedalining erkin yurishining ortishi sababini aniqlash barabanli tormoz mexanizmlarida normal tirqishlarni o'rnatish uchun, bir necha marta orqaga va oldinga yurib joyidan qo'zg'alish, bunda har gal tormoz pedalini kuchli bosib, avtomobilni keskin tormozlash kerak bo'ladi.

TORMOZ TIZIMI

DIQQAT!

Tormoz mexanizmlari kuchli qizib ketganda tormozlashning samaradorligi vaqtincha kamayadi.· Uzoq pastga tushish davomida uzatmalar

qutisini pastki uzatmalarga o'tkazib, dvigatelbilan tormozlashdan foydalaning.

· Oyog'ingizni tormoz pedalida doimiy ushlabturing.

Agar tormoz pedali tormozlash paytida boshlang'ich holatiga qaytmasa, yoki navbatdagi sozlashdan keyin pedalning to'liq yurishi tez ortib borsa, vakolatlangan dileringizga murojaat qiling. Bu holat tormoz tizimi nosozligining belgisi bo'lishi mumkin.

OGOHLANTIRISH!

Avtomobilning harakatlanishi paytida oyog'ingizni tormoz pedali ustiga doimo qo'yib turmang. · Bu tormoz kolodkalarining muddatidan

ilgari eskirishiga sabab bo'ladi va tormoztizimining ishdan chiqishiga olib kelishimumkin.

2-11

DIQQAT!

Avtomobilning tormozlash samaradorligi tormoz mexanizmlariga suv kirganda vaqtincha kamayadi.· Transport oqimida yurganda. Orqadagi

vaziyatni nazorat q i l ing (Sizning o r q a n g i z d a k e l a y o t g a n b o s h q a avtomobillarning borligi, va ulargacha bo'lgan masofa).

· Tormozlash samaradorligining darajasini baholash uchun, tormoz pedalini sal bosing.

· Avtomobil harakatlanishining muayyan sharoitlariga mos keladigan xavfsiz tezlikni tutib turing.

· Oldinda, yon tomonda va orqada bo'lgan avtomobillargacha xavfsiz masofani saqlab turing.

· Tormoz mexanizmlarining normal holati tiklanmaguncha, tormoz pedalini sal bosing.

· Avtomobilni mexanik usulda yuvish, chuqur ko'lmaklardan o'tish yoki suv bosgan yo' ldan o't ishdan keyin , yuqorida i z o h l a n g a n u s u l b i l a n t o r m o z mexanizmlarining samaradorligini tiklang. Bu yo'l-transport hodisasining ehtimolini kamaytiradi.


To'xtab turish tormozi avtomobilning orqa g'ildiraklariga ta'sir etadi. Tormoz ishga tushirilganda, u avtomatik tarzda g'ildiraklarni bloklaydi.

To'xtab turish tormozining dastagi oldingi o'rindiqlar orasida joylashgan.To'xtab turish tormozini ishga tushirish uchun tormoz pedalini bosing va dastagini tiralguncha tepaga torting.To'xtab turish tormozini o'chirish uchun, tormoz pedalini bosing va dastagini boshlang'ich holatiga tushiring. Buning uchun, avval dastagini tepaga ozgina ko'taring (1) va dastaning uchida joylashgan fiksatorning tugmasini bosing (2). Keyin, tugmani bosilgan holida ushlab turib, dastakni pastga tushiring (3).Avtomobilni joyidan qo'zg'atishdan avval, to'xtab turish tormozi to'liq o'chirilganligiga ishonch hosil qiling.To'xtab turish tormozini sozlash uchun vakolatlangan dileringizga murojaat qiling.

(1)(2)

(3)

To'xtab turish tormozi

Avtomobilni to'xtatib turish1. Tormoz pedalini bosilgan holda ushlab turib, to'xtab turish tormozini to'liq yoqing.2. Gorizontal maydonchada to'xtab turganda, uzatmalar qutisining o'zgartirish dastagini neytral holatiga o'tkazing.Agar avtomobil pastga tushishda to'xtatilgan bo'lsa, orqaga yurish uzatmasini yoqing. Ko'tarilishda to'xatilganda, birinchi uzatmani yoqish kerak.Avtomatik uzatmalar qutisi bilan avtomobillar uchun:Selektorni P (to'xtab turish) holatiga o'tkazing. 3. Barcha oynalarni yoping.4. O't oldirish kalitini «B» (Bloklash) holatiga burang va uni o't oldirish qulfidan chiqarib oling.5. Barcha yon eshiklarni va orqa eshikni yoping.6. Avtomobilning mutlaqo qo'zg'almasligiga ishonch hosil qiling.

OGOHLANTIRISH!

Avtomobilni quruq barglar va qurigan o't bilan qoplangan maydonchalarda to'xtatmang. · Ishlangan gazlarni chiqarish tizimining

qizigan detallari yong'inni keltirib chiqarishi mumkin.

2-12

OGOHLANTIRISH!

To ' x tab t u r i sh pay t i da av tomob i l kutilmaganda joyidan qo'zg'alishi mumkin.· Doimo avtomobildan chiqib ketishdan

avval to'xtab turish tormozini to'liq yoqing.· Avtomobilni to'xtatib turish uchun qattiq

qoplamali gorizontal maydonchalarni tanlang.

· Nishabli joyda turganda oldingi g'ildiraklarni avtomobilning to'g'ri chiziqli harakatiga mos keladigan yo'nalishda qoldirmang. Ko'proq xavfsizlik bo'lishi uchun oldingi g'ildiraklarni chetga qaratib burang.

OGOHLANTIRISH!

To'xtab turish tormozi yoqilganda yoki to'liq o'chir i lmaganda harakatlanish orqa g'ildiraklarning tormoz kolodkalari tez eskirishiga tormoz tizimining ishdan chiqishiga olib keladi.· Harakatni boshlashdan avval to'xtab turish

tormozining dastagini to'liq tushiring.· Tormoz tizimining nosozligi signalizatori

o'chirilganligiga ishonch hosil qiling.


OGOHLANTIRISH!

Avtomobilning tagida turgan yong'indan xavfli chiqindilar ishlangan gazlarni chiqarish tizimining qizigan detallariga tekkanda yonib ketishi mumkin. · Yong'indan xavfli chiqindilar bo'lgan

joylarda avtomobilni to'xtatmang.

OGOHLANTIRISH!

To'xtab turish tormozi yoqilganda va atrof havoning harorati manfiy bo'lganda avtomobilni to'xtatib turishda, tormoz kolodkalari orqa g'ildiraklar barabanlariga muzlab yopishib qolishi mumkin. Agar Siz tormoz mexanizm la r i nam bo' lgan avtomobi lni to 'x ta t ib qo ld i rsangiz , kolodkalarning muzlab qotishi ehtimoli ko'proq bo'ladi.To'xatib turishda tormoz kolodkalar ehtimoliy muzlab yopishishiga yo'l qo'ymaslik uchun, ko'lmaklar yoki suv bosgan yo'ldan o'tishdan keyin, shuningdek avtomobilni yuvishdan keyin, quyidagi tavsiyalarga amal qiling:· To'xtab turish tormozini faqat orqaga yurish

uzatmasini yoki birinchi uzatmani yoqish uchun zarur bo'lgan vaqtga yoqing.

· Orqa g'ildiraklar tagiga tirgak kolodkalarini qo'ying.

· To'xtab turish tormozini o'chiring.

Avtomobildan tejamkor foydalanishga oid tavsiyalar

Avtomobilning yonilg'i tejamkorligi ko'p jihatdan Sizning boshqarish uslubingizga bog'liq bo'ladi. Siz qanday qilib, qayerda va qachon yurasiz - ushbu omillarning barchasi yonilg'ining yo'l davomida sarfiga yoki, boshqacha aytganda, avtomobil bir litr benzin bilan o'tishi mumkin bo'lgan masofaga ta'sir etadi.Avtomobilning maksimal yonilg'i tejamkorligiga erishish uchun Sizga quiydagi qoidalarga rioya qilishni tavsiya etamiz:· Sekin joyingizdan qo'zg'aling va o'rtacha darajada

tezlashing.· Dvigatelning uzoq va keraksiz harakatsiz

ishlashiga yo'l qo'ymang.· Dvigatelning barcha tizimlari va tarmoqlarining

to'g'ri sozlanishini tutib turing.· Dvigateldan tirsakli valning yuqori aylanish

chastotalarida foydalanmang.· Havo konditsionerini (avtomobilda mavjud

bo'lganda) faqat bu haqiqatan zarur bo'lganda yoqing.

· Notekis qoplamali yomon yo'llardan yurganda, tezlikni kamaytiring.

· Shinalarda tavsiya etiladigan havoning bosimini tutib turing. Bu nafaqat yonilg'i tejamkorligi nuqtai nazaridan, balki shinalarning xizmat qilish muddatini oshirish uchun foydali bo'ladi.

· Oldinda ketayotgan avtomobilgacha yetarli masofani saqlab turing. Bu transport oqimida tekisroq yurish, tormoz tizimidan foydalanish da ra jas in i kamay t i r i sh va t o rmoz mexanizmlarining eskirishini kamaytirish imkonini beradi. Bundan tashqari, kamroq tormozlash

AVTOMOBILDAN FOYDALANISHGA OIDTAVSIYALAR

2-13

avtomobilning avvalgi tezligigacha tezlashtirish uchun yonilg'ining sarflanishini kamaytirish imkonini beradi.

· Keraksiz yuklarni o'zingiz bilan olib yurmang.· Avtomobilning harakatlanishi paytida

oyog'ingizni tormoz pedaliga qo'yib urmang.Bu yonilg'i sarfining ortishiga, tormozkolodkalarning tez eskirishiga olib keladi,shuningdek tormoz tizimini ishdan chiqarishimumkin.

· Avtomobilni doimo texnik soz holatda saqlabturing. Sozlanadigan ko'rsatkichlarningqiymatlari ishlab chiqaruvchining talablarigamos kelishi lozim.

Zaharlanishga qarshi xavfsizlik choralari (uglerod oksidi)

· Dvigatelning ishlangan gazlaridan nafasolmaslikka harakat qiling. Ishlangan gazlartarkibida rangi va hidi bo'lmagan zaharliuglerod oksidi bo'ladi. Uglerod oksidi sog'liquchun xavflidir. Bu gazdan o'pka bilan uzoqnafas olish kishinig hushidan ketishiga olibkeladi va o'lim xavfiga olib kelishi mumkin.

· Ishlangan gazlar avtomobilning saloniga kiribqolgani aniqlanganda, nosozlikni aniqlash vabartaraf et ish uchun vakolat langandileringizga zudlik bilan murojaat qiling.Nosozlikni joyida bartaraf etish mumkinbo'lmaganda, faqat avtomobilning oynalarito'liq ochilganda harakatni davom ettiring.

· Ishlangan gazlar avtomobilning saloniga kirib


qolishiga yo'l qo'ymaslik uchun, gazlarni chiqarish tizimining va kuzovning holatini vaqt-vaqti bilan tekshiring:

- motor moyini har bir almashtirish paytida, avtomobil ko'targichda bo'lganda;- ishlangan gazlarni chiqarish tizimining shovqini darajasi yoki xususiyati eshitiladigan darajada o'zgarganda;- ishlangan gazlarni chiqarish tizimining, kuzovning asosi yoki orqa qismining avariyali yoki korroziyali shikastlanishlarida.· Dvigatelni yopiq, yaxshi shamollatilmaydigan

xonalarda, masalan, garajda ishlayotganholda qoldirmang. Bu sharoitda dvigatelavtomobilni garajga kiritish yoki undan chiqishuchun zarur bo'lganidan ko'proq ishlamasligilozim.

· Avtomobilning ochiq joyda dvigatelishlayotganda uzoq vaqt turganda,avtomobilning saloniga toza havo kirishiuchun havo aylanish rejimini o'chiring vashamollatgichni maksimal rejimiga yoqing.

· Hech qachon joyida turgan avtomobildadvigatel ishlayotganda uzoq vaqt qolmang (vabolalarni qoldirmang).

· Ochiq orqa eshik bilan yurmang, chunkiishlangan gazlar avtomobilning salonigakirishi mumkin. Agar Siz ochiq orqa eshikbilan yurishga majbur bo'lsangiz, barchaoynalarni yopish, avtomobilning saloniga tozahavo kirishi uchun havo aylanish rejiminio'chirish va shamollatgichni maksimalrejimiga yoqish kerak.

Avtomobilni noqulay yo'l sharoitida boshqarish

Noqulay yo'l sharoitida masalan: nam, qor bosgan, muz bilan qoplangan yoki o'ta iflos yo'l qoplamasida yurganda, avtomobilni xavfsiz boshqarishga oid quyidagi tavsiyalarga rioya qiling:· Ehtiyot bo'ling va avtomobilning tormoz yo'li

noqulay yo'l sharoitida ortishini unutmang.· Rul g'ildiragining keskin burilishlariga va

tormoz pedalini keskin bosishga yo'lqo'ymang.

· Avtomobilni tormozlashda vaqt-vaqti bilantormoz pedaliga bosish kuchini o'zgartiribturing, avtomobilni to'liq to'xtatguncha,pedalga bosiladigan kuchni sal kamaytirib vaoshirib turing.

· Avtomobilning qorda, loyda yoki qumda tiqilibqolganda ikkinchi uzatmani yoqing vaakselerator pedalini sekin bosib, avtomobilnijoyidan qo'zg'atib ko'ring. Zarur bo'lgandabirinchi uzatmani yoqish mumkin. Oldingiyetakchi g'ildiraklar joyida sirg'alishiga olibkelmaslik uchun, akseleratorning pedalidanehtiyot bo'lib foydalaning.

· Avtomobilni tiqilib qolgan joyidan chiqarishuchun, yetakchi g'ildiraklarning joyidasirg'alishiga to'sqinlik qiladigan moske lad igan yo rdamch i vos i t a l a rdanfoydalaning (sirg'alishga qarshi zanjirlar,g'ildiraklar ostiga qum, shag`al sepish vahokazo)

2-14 DVIGATELNI ISHGA TUSHIRISH VA AVTOMOBILNI BOSHQARISH

ESLATMALAR

3 ASBOBLAR PANELI VA BOSHQARISH ORGANLARI

PANEL VA BOSHQARISH ORGANLARI ................ 3-2

RAQAMLI INDIKATSIYALI SOAT * .........................

SIGARET TUTATGICH .............................................

OLDINGI KULDON ..................................................

OVOZLI SIGNALNI YOQISH MOSLAMASI ............

STAKAN TUTGICH ..................................................

SALON YORITISHNING PLAFONI ..........................

BUYUM YASHIGI ......................................................

QUYOSHDAN PANA QILUVCHI SOYABONLAR ...

3-16

3-16

3-17

3-17

3-18

3-18

3-18

3-19

TUTQICHLAR ........................................................... 3-19

ESLATMALAR ..........................................................3-20

PANEL VA BOSHQARISH ORGANLARI

3-2 ASBOBLAR PANELI VA BOSHQARISH ORGANLARI

1 2 3 4 5 6 7 8 710 9 12

27 26 25 24 23 20 22 21 19 1817 16 15 14 13 12 11

1. Yon oynalarga havo puflash deflektorlari2. Yon deflektorlar3. Burilish ko'rsatkichlarini yoqish moslamasi,tashqi yoritishni yoqish moslamasi, faralar yoritishini o'zgartirish moslamasi4. Asboblar paneli5. Old oynaning va orqa oynaning oynatozalagichini va oyna yuvish moslamasini yoqish moslamasi6. Tumanga qarshi chiroqlarni yoqishmoslamasi*7. Markaziy deflektorlar

8. Avariyali signalizatsiyani yoqish moslamasi9. Qopqoq10. Raqamli indikatsiyali soat*11. Buyum yashigi12. Shamollatgich ishlash rejimlarini o'zgartirish13. Orqa oynaning is i tgich ini yoqishmoslamasi*14. Avtomagnitola (radiopriyomnik va diskpleyeri)15. Mayda buyumlar uchun yashik16. Kuldon

17. Havoni taqsimlash sozlagichi18. Salonga havo kirishining sozlagichi19. Sigaret tutatgich20. Havo haroratining sozlagichi21. Havo konditsionerining yoqish moslamasi*22. Akselerator pedali23. Tormoz pedali24. Ilashish muftasining pedali25. Ovozli signal tugmasi26. Kapotning qulfini ochish dastasi27. Faralar yorug'lik nurlarini yo'naltirishsozlagichi*

3-3ASBOBLAR PANELI VA BOSHQARISH ORGANLARI

Asboblar paneli (0,8 SOHC M/T)

1 2 3 4 5 6

78910111213141516171819

1. Tumanga qarshi faralarning indikatori *2. Tumanga qarshi chiroqlarning indikatori *3. Spidometr4. Burilish ko'rsatkichlari va avariyali yorug'lik signalizatsiyasining indikatori5. Bakdagi yonilg'i sathining ko'rsatkichi6. Dvigate ln ing sovi tuvchi suyuql ig i haroratining ko'rsatkichi7. Bakdagi yonilg'i minimal sathining indikatori8. ABT tizimining indikatori *9. Dvigatelning tizimlari nosozligining indikatori10. Taqilmagan xavfsizlik kamarining indikatori*11. Tormoz tizimining, to'xtab turish tormozining nosozligi indikatori12. Dvigatelda moy bosimining kamayishi indikatori1 3 . A k k u m u l y a t o r b a t a r e y a s i zaryadsizlanganligining indikatori14. Safar davomida o'tilgan yo'l hisoblagichini nolga keltirish tugmasi15. Jamlovchi o'tilgan yo'l hisoblagichi16. Safar davomida o'tilgan yo'l hisoblagichi17. Faralarning uzoq yoritish indikatori18. Ochiq eshiklar indikatori *19. Xavfsizlik yostiqchalarining indikatori *


1. Ochiq eshiklar indikatori *2. Tormoz tizimining nosozligi indikatori3. Spidometr4. Burilish ko'rsatkichlari va avariyali yorug'lik signalizatsiyasining indikatori5. Bakdagi yonilg'i sathining ko'rsatkichi6. Dvigate ln ing sovi tuvchi suyuql ig i haroratining ko'rsatkichi7. Yonilg'ining past sathining indikatori8. ABT indikatori *9. Dvigatelning tizimlari nosozligining indikatori10. Taqilmagan xavfsizlik kamarining indikatori*1 1 . A k k u m u l y a t o r b a t a r e y a s i zaryadsizlanganligi indikatori12. Dvigatelda moy bosimi kamayishining indikatori13. Xavfsizlik yostiqchasining indikatori *14. Safar davomida o'tilgan yo'l hisoblagichini nolga keltirish tugmasi15. Jamlovchi o'tilgan yo'l hisoblagichi16. Safar davomida o'tilgan yo'l hisoblagichi17. Faralarning uzoq yoritish indikatori18. Avtomatik uzatmalar qutisining indikatori *19. Tumanga qarshi faralarning indikatori *20. Tezlashtiruvchi uzatma rejimining indikatori

Asboblar paneli (0,8 SOHC A/T *; 1,0 SOHC M/T *)

1 2 3 4 5 6

7891011121314151617181920


Spidometr

Spidometr avtomobilning tezligini soatiga kilometrlarda ko'rsatadi (km/soat).

Jamlovchi o'tilgan yo'l hisoblagichi va safar davomida o'tilgan yo'l hisoblagichi

Jamlovch i o ' t i lgan yo ' l h isob lag ich i avtomobilning jami o'tilgan yo'lini kilometrlarda ko'rsatadi.

Oltita xonasi:kilometrlar

Bir xonasi:yuz metrlar

Bir xonasi:yuz metrlar

Uchta xonasi:kilometrlar

Avtomobilning safar davomida o'tilgan yo'l hisoblagichi ko'rsatkichni oxirgi nolga keltirish paytidan boshlab o'tilgan masofani ko'rsatadi. Ko'rsatkichni nolga keltirish spidometrning tagida o'ng tomonda joylashgan tugmani bosib amalga oshiriladi.

Safar davomida o'tilgan yo'l hisoblagichininolga keltirish tugmasi

Dvigatelning sovituvchi suyuqligi haroratining ko'rsatkichi

Asbob o't oldirish kaliti «II» holatida bo'lganda dvigatelning sovituvchi suyuqligining haroratini ko'rsatadi.

Н: Issiq dvigatel

С: Sovuq dvigatel

OGOHLANTIRISH!

Dvigatelning sovishini kutib turing. Dvigatel qizib ketganda harakatni davom ettirish taqiqlanadi.

OGOHLANTIRISH!

D v i g a t e l n i n g q i z i b k e t i s h t u f a y l i shikastlanishiga yo'l qo'ymaslik uchun quyidagi tavsiyalarni bajaring:• Agar ko'rsatkichning o'qi shkalaning qizil

zonasida bo'lsa, avtomobilni to'xtating va dvigatelni o'chiring.

Bakdagi yonilg'i sathining ko'rsatkichi

Asbob bakdagi yonilg'ining nisbiy sathini ko'rsatadi.Asbobning o'qi bakdagi yonilg'ining sathini hatto o't oldirishni o'chirishdan keyin ko'rsatishni davom etadi.Yonilg'i bakiga yonilg'ini to'ldirib quyish va o't oldirishni yoqishdan keyin asbobning ko'rsatkichi o'zgaradi. Ko'rsatkichning o'qi bakdagi yonilg'ining haqiqiy sathiga mos keladigan yangi holatiga asta-sekin o'tadi.Ko'rsatkichning o'qi avtomobilning tormozlashi, tezlashishi va burilishlardan o'tishi paytida o'zgarib turishi mumkin. Bu yonilg'ining bak ichida chayqalishi tufayli kelib chiqadi.


Yonilg'i bakining yonilg'i quyish sig'imi:• 35 l. – plastik bak;• 38 l. – metall bak.

F: bak to’la

Е: bak bo’sh

Bakdagi yonilg'ining minimal sathining indikatori

Indikatorning yonishi yaqinda butun yonilg'i zaxirasi ishlatilib tugashidan dalolat beradi.Indikator bakda taxminan 5,5 litr yonilg'i qolganda yonadi.Agar yonilg'ining minimal sathining indikatori yonsa, imkoni boricha tezroq yonilg'i bakiga yonilg'ini to'ldirib quying.

OGOHLANTIRISH!

Yonilg'ining to'l iq tugashi ishlangan gazlarning katalitik neytralizatori ishdan chiqishiga olib kelishi mumkin.

OGOHLANTIRISH!

· Agar yonilg'ining minimal sathining indikatori yonsa, imkoni boricha tezroq yonilg'i bakiga yonilg'ini to'ldirib quying.

Dvigatel tizimlari nosozligining indikatori

(DVIGATELGA TEXNIK XIZMAT KO'RSATISH TALAB ETILADI)

Indikator o't oldirish yoqilganda yonadi va dvigatelni ishga tushirishdan keyin taxminan 4 soniyadan so'ng o'chishi kerak. Dvigatel i sh layo tganda ind ika to rn ing yon ish i dvigatelning tizimlarida nosozlik borligidan dalolat beradi. Bunda dvigatelning tizimlarini boshqarishning elektron bloki harakatni davom ettirishga imkon beradigan avariyali ishlash rejimiga o'tadi. Nosozlikni bartaraf qilish uchun vakolatlangan dileringizga murojaat qiling.Agar indikator qisqa vaqtga yonsa va keyin o'chsa, bu normal holat hisoblanadi va dvigatelning tizimida ishlamay qolish yuzaga kelishi bilan bog'liq bo'lmaydi.

OGOHLANTIRISH!

Agar indikator o'chmasa, bu avtomobilning ishdan chiqishiga olib kelishi mumkin bo'lgan nosozlikdan dalolat beradi.· Nosoz l ikn i bar tara f q i l i sh uchun

vakolatlangan dileringizga murojaat qiling.

Dvigatelda moy bosimining kamayishi indikatori

Indikator o't oldirish yoqilganda yonadi (bu indikatorning sozligini nazorat qilish uchun ko'zda tutilgan) va dvigatelni ishga tushirishdan keyin o'chishi kerak . Agar indikator avtomobilning harakatlanishi paytida yonsa, bu dvigatelning moylash tizimida bosimning xavfli kamayishini ko'rsatadi. Zudlik bilan to'xtang va dvigatelni o'chiring. Dvigatelda moyning sathini tekshiring. Agar moyning sathi past bo'lsa, dvigatelga tavsiya etiladigan turdagi motor moyini to'ldirib quying («MOTOR MOYI» bo'limiga qarang).Moyning sathi tegishli darajada bo'lsa, dvigatelning moylash tizimini tekshirish uchun vakolatlangan dileringizga murojaat qilish lozim.


OGOHLANTIRISH!

Agar moy sathining kamayishi indikatori o'chmasa, bu dvigatelning ishdan chiqishiga olib kelishi mumkin bo'lgan nosozlikdan dalolat beradi.· Agar indikator avtomobil yurayotganda

yonsa, zudlik bilan to'xtang.· Dvigatelda moyning sathini tekshiring. Zarur bo'lganda, dvigatelga tavsiya

etiladigan turdagi motor moyini to'ldirib quying.

· Agar moyning sathi me'yorida bo'lsa, vakolatlangan dileringizga zudlik bilan murojaat qilish lozim.

To'xtab turish tormozining indikatori,tormoz tizimining indikatori

Indikator mos holda to'xtab turish tormozi yoqilganda va o'chirilganda yonadi va o'chadi (o't oldirish yoqilgan bo'lishi kerak).Harakatni boshlashdan avval to'xtab turish tormozi to'liq o'chirilganligiga ishonch hosil qiling. Bunda indikator o'chishi kerak.Agar indikator to'xtab turish tormozining to'liq o'chirilganligidan keyin ham yonib tursa, yoki avtomobil yurayotganda yonib qolsa, bu asosiy tormoz s i l indr in ing bakidagi to rmoz

suyuqligining sathi xavfli kamayishidan dalolat berishi mumkin. Bu holda quyidagilarni bajaring:1. Tezlikni pasaytiring, va yo'l chetiga chiqib, avtomobilni ehtiyot bo'lib to'xtating.2. Asosiy tormoz silindrining bakidagi tormoz suyuqligining sathini tekshiring. Zarur bo'lganda, bakka tavsiya etiladigan turdagi tormoz suyuqligini to'ldirib quying va uning sathini MAX (MAKSIMUM) belgisigacha yetkazing.

3. Agar tormoz tizimi nosozligining boshqa belgilari bo'lmasa, zudlik bilan vakolatlangan dileringizga boring. Ehtiyot bo'ling va xavfsiz tezlik bilan yuring.4. Tormoz suyuqligining oqib ketishi belgilari aniqlanganda yoki tormoz tizimi noto'g'ri ishlaganda, shuningdek, agar indikator tormoz suyuqligini to'ldirib quyishdan keyin ham yonishda davom etsa, avtomobilni shatakka olib, vakolatlangan dileringizga tormoz tizimini tekshirish va ta'mirlash uchun olib boring.

ESLATMA

Tormoz tizimi nosozligining doimiy yonib turgan indikatori tormoz suyuqligining sathi pastligini ko'rsatadi, bu esa tormoz tizimining ishlashi samaradorligini kamaytirishi mumkin.

ESLATMA

· Agar indikator avtomobil yurayotganda yonsa, tezlikni pasaytiring, va yo'l chetiga chiqib, avtomobilni ehtiyot bo'lib to'xtating.

· Asosiy tormoz silindrining bakidagi tormoz suyuqligining sathini tekshiring.

· Zarur bo'lganda, bakka tavsiya etiladigan turdagi tormoz suyuqligini to'ldirib quying.

· Tormoz tizimi normal ishlayotganligini tekshiring.

· Agar tormoz tizimi normal ishlayotgan bo'lsa, xavfsiz tezlik bilan vakolatlangan dileringizga tormoz tizimini tekshirish uchun boring.

· Agar indikator yonishda davom etsa va tormoz tizimi normal ishlamasa, yoki agar Siz tormoz suyuqligining oqib ketishini aniqlagan bo'lsangiz, avtomobilni shatakka olib, vakolatlangan dileringizga tekshirish yoki ta'mirlash uchun olib boring.

OGOHLANTIRISH!

Agar o't oldirish yoqilganda indikator to'xtab turish tormozining dastagi ko'tarilganda yonmasa, bu indikatorning chirog'i yoki tormoz tizimining nosozligini ko'rsatadi.


OGOHLANTIRISH!

Asosiy tormoz silindrining bakidagi tormoz suyuqligining past sathi avtomobilning to'xtash yo'li oshib ketishiga sabab bo'lishi mumkin. Bunda avtomobilni tormozlash uchun tormoz pedaliga ko'proq kuch berish talab etiladi, shuningdek uning to'liq yurishi ham ortib ketadi.

OGOHLANTIRISH!

· Indikatorning chirog'i sozligini tekshiring.· Agar ch i roq soz bo ' lsa , S izn ing

avtomobil ingizning tormoz t izimini tekshirish kerak.

Akkumulyator batareyasi zaryadsizlanishining indikatori

I nd i ka to rn ing yon i sh i akkumu lya to r batareyasining zaryadsizlanishidan dalolat beradi. Indikator o't oldirish yoqilganda yonadi va dvigatelni ishga tushirishdan keyin o'chishi kerak.Agar indikator avtomobilning harakatlanishi paytida yonsa, quyidagini bajaring:· Yo'l chetiga chiqing va to'xtang. · Elektr generatori yuritmasi kamarining

tortilishini va butunligini tekshiring. · Agar kamarning tortilishi normal bo'lsa, u

holda generatorda yoki elektr ta'minoti

tizimining boshqa elementlarida nosozlik yuzaga kelgan. Zudlik bilan vakolatlangan dileringizga murojaat qilib, nosozligini topish va bartaraf etish lozim.

OGOHLANTIRISH!

Elektr generatori yuritmasining kamari uzilganda yoki bo'shab qolganda harakatni davom ettirish kerak emas.· Bu dvigatelning qizib ketishiga olib keladi,

buning oqibatida u ishdan chiqishi mumkin.

Taqilmagan xavfsizlik kamarining indikatori*

Indikator o't oldirish yoqilganda yonadi (o't oldirish kaliti «II» holatiga buralgan) va haydovchining xavfsizlik kamari taqilmaguncha yonib turadi.

Ochiq eshik indikatori*

Ushbu indikator biror-bir eshik yopilmaganda yoki tegishli tarzda yopilmaganda yonadi.

OGOHLANTIRISH!

Ochiq eshik bilan avtomobilni boshqarish ham avtomobilning ichidagi yo'lovchilarning, ham avtomobildan tashqarida bo'lgan yo'lovchilarning jarohatlanishiga olib kelishi mumkin.· Yurishni boshlashdan avval barcha

eshiklarni yoping.· Ochiq eshiklarning indikatori o'chganligini

tekshiring.

Burilish ko'rsatkichlari va avariyali signalizatsiya indikatori

Indikator burilish ko'rsatkichlari yoki avariyali yorug'lik signalizatsiyasi yoqilganda yonib-o'chib turadi. Indikatorning tez-tez yonib-o'chib turishi burilish ko'rsatkichining chirog'i nosozligini ko'rsatadi.

OGOHLANTIRISH!

Yo'lda avariyali vaziyat yuzaga kelishiga yo'l qo'ymaslik uchun, burilish ko'rsatkichining kuygan chirog'ini darhol almashtirish lozim. Agar yashil o'q shaklidagi indikatorlar umuman yonmasa, elektr saqlagichni va burilish ko'rsatkichlari chiroqlarining sozligini tekshiring.


Faralarning uzoq yoritish indikatori

Indikator faralarning uzoqni yoritishi yoqilganda yonadi.

Tumanga qarshi faralarning indikatori *

Ushbu indikator tumanga qarshi faralar yoqilganda yonadi.

Tumanga qarshi chiroqlarning indikatori *

Ushbu indikator tumanga qarshi chiroqlar yoqilganda yonadi.

Tezlashtiruvchi uzatma rejimining indikatori*

Ushbu indikator tezlashtiruvchi uzatma rejimi (O/D OFF) bekor qilinganda yonadi.Tezlashtiruvchi uzatma rejimini yoqish m o s l a m a s i n i b o s g a n d a , s e l e k t o r o'tkazilganidan keyin indikator O/D OFF o'chadi

va tezlashtiruvchi uzatmaning funksiyasi ishlay boshlaydi.Ko'proq ma'lumot olish uchun 2-bo'limdagi «TEZLASHTIRUVCHI UZATMA REJIMINI YOQISH MOSLAMASI» ga qarang.

Avtomatik uzatmalar qutisining indikatori*

O't oldirish yoqilganda, ushbu indikator haydovchiga avtomatik uzatmalar qutisining sozligi haqida xabar berib, taxminan 3 soniya yonib turadi va o'chishi kerak.Agar indikator yonmasa, yoki uch soniya o'tganidan keyin o'chmasa, yoki boshqarish paytida yonib tursa, demak, tizimda nosozlik mavjud. Nosozlik aniqlanganda, Sizning avtomobilingizga diagnostika o'tkazish va ta'mirlash uchun vakolatlangan dileringizga zudlik bilan murojaat qiling.

“OFF” holatiTashqi yoritish o'chirilgan. holati gabarit, to'xtab turish chiroqlari, davlat raqami belgisini yoritish chiroqlari hamda asboblar panelini va boshqarish panelini yoritish yoqilgan. holati barcha yuqorida sanab o'tilgan yoritish asboblari, va bunga qo'shimcha faralarning yaqin yoritishi yoqilgan.

Tashqi yoritishni yoqish moslamasi

Tashqi yoritishning asboblarini yoqish yoki o'chirish uchun ko'rsatkichlarini boshqarish dastagining uchida joylashgan dastani burang. Dastaning uchta holati bor.

ESLATMA

A k k u m u l y a t o r b a t a r e y a s i n i n gzaryadsizlanishiga yo'l qo'ymaslik uchun, dvigatel ishlamaganda yoritishni yoqilgan holda qoldirmaslik lozim.


ESLATMA

Yaqin yoritish faralari yordamida oldingi zonani asimmetrik yoritish, yo'l harakat qismining va yo'l chetining o'ng tomonini yaxshiroq ko'rish imkoniyatini ta'minlaydi. Avtomobildan chap tomonli yo'l harakati bo'lgan davlatlarda foydalanishda, faralar nur taratgichlarining 15-gradusli segmentini qora ekran yopishtirib yopish lozim.

Burilish ko'rsatkichlarini yoqish moslamasi

O'ng burilish ko'rsatkichlarini yoqish uchun dastakni ustki mahkamlanadigan holatiga ko'taring.Chap burilish ko'rsatkichlarini yoqish uchun dastakni pastki mahkamlanadigan holatiga tushiring.Rul g'ildiragining neytral holatiga qaytishi (avtomobilning burilishni yakunlaganida) holatida dastak avtomatik tarzda o'rta holatiga qaytadi va bir vaqtning o'zida burilish ko'rsatkichlari o'chiriladi.Yo'l harakati tasmasini o'zgartirganda, boshqarish dastagini tepaga yoki pastga oraliq, mahkamlanmaydigan holatga siljiting va uni harakatni o'zgartirish davomida ushlab turing. Bunda tegishli burilish ko'rsatkichlari ishlaydi. Qo'yib yuborganingizdan keyin dastak o'rta holatiga qaytadi va burilish ko'rsatkichlari o'chiriladi.

Faralarning yoritisi moslamasi

Faralarning yaqin yoritishini uzoq yoritishga o'tkazish uchun burilish ko'rsatkichlarini boshqarish dastagini «o'zingizdan chetga qaratib» (boshqarish paneliga) yo'nalishida siljiting.Faralarning uzoq yoritishi yoqilganda asboblar panelidagi tegishli indikator yonadi.Faralarning uzoq yoritishini yaqin yoritishga o'tkazish uchun, u boshlang'ich holatiga qaytishi uchun, burilish ko'rsatkichlarini boshqarish dastagini «o'zingizga qaratib» (rul g'ildiragiga) yo'nalishida siljiting.

ESLATMA

Tashqi yoritishning markaziy yoqish moslamasining burish dastasiholatida bo'lishi kerak.

Faralarning uzoq yoritishi bilan signal berish

Faralarning uzoq yoritishini qisqa muddatli yoqish uchun, yoritishning markaziy yoqish moslamasining istalgan holatida burilish ko'rsatkichlarini boshqarish dastagi «o'zingizga qaratib» (rul g'ildiragiga) yo'nalishida bosing.Siz dastakni qo'yib yubormaguncha, faralarning uzoq yoritishi yoqilgan bo'ladi. Qo'yib yuborganda dastak boshlang'ich holatiga qaytadi.


Old oynaning oyna tozalagichini yoqish moslamasi

Old oynaning oyna tozalagichini yoqish uchun rul kolonkasining o'ng tomonida joylashgan boshqarish dastagini tepaga siljiting. Oyna tozalagich o't oldirish yoqilganda ishlaydi.

Old oynaning oyna tozalagichini yoqish moslamasi (uzlukli ishlash rejimisiz)OFF = Oyna tozalagich o'chirilgan;LOW = Oyna tozalagichning past tezlikda doimiy ishlash rejimi;HIGH = Oyna tozalagichning yuqori tezlikda doimiy ishlash rejimi.

Old oynaning oyna tozalagichini yoqish moslamasi (uzlukli ishlash rejimi bilan)*

OFF = Oyna tozalagich o'chirilgan;INT = Uzlukli ishlash rejimi (ish tsiklinig davriyligi 4 soniyaga teng);LOW = Oyna tozalagichning past tezlikda doimiy ishlash rejimi;HIGH = Oyna tozalagichning yuqori tezlikda doimiy ishlash rejimi.

Oyna tozalagichni qisqa vaqtga yoqish Oyna tozalagichni bir siklga yoqish uchun, boshqarish dastagini «INT» holati tomoniga sal bosing va uni qo'yib yuboring. Dastak avtomatik tarzda boshlang'ich holatiga qaytadi, oyna tozalagichning cho'tkalari esa bir marta oynani tozalaydi va boshlang'ich holatiga qaytadi.

ESLATMA

Oyna tozalagichning quruq oyna ustida ishlashi oynaning yuzasida shikastlar va tirnalishlar paydo bo'lishiga olib keladi, shuningdek cho'tkalarning muddatidan ilgari eskirishiga olib keladi.· Agar old oyna quruq bo'lsa, oyna

tozalagichni yoqmang.

DIQQAT!

Oyna tozalagichning eskirgan cho'tkalari oynani yaxshi tozalamaydi, bu esa haydovchining atrofni ko'rish imkoniyatini yomonlashtiradi.· Oyna tozalagichning eskirgan cho'tkalarini

almashtiring.

OGOHLANTIRISH!

Agar cho'tkalar qor bilan qoplangan bo'lsa, oyna tozalagichni yoqmang. Bu oyna tozalagichning elektrodvigatelini ishdan chiqarishi mumkin.· Oyna tozalagichni yoqishdan avval

cho'tkalarni ustiga yopishgan qordantozalab oling.

OGOHLANTIRISH!

Atrof havoning harorati manfiy bo'lganda oyna tozalagichning cho'tkalari oynaga muzlab yopishib qolishi mumkin. Oyna tozalagichni yoqish elektrodvigatel


OGOHLANTIRISH!

yuritmasining ishdan chiqishiga olib kelishi mumkin.· Oyna tozalagichni yoqishdan avval old

oynaga muz lab yop ish ib qo lgancho'tkalarni bo'shatib oling.

Old oynaning yuvish moslamasini yoqish moslamasi

Old oynaning oyna yuvish moslamasi boshqarish dastagini o'zingizga qaratib yo'nalishda bosish orqali yoqiladi (o't oldirish yoqilgan bo'lishi kerak).Dastakni qisqa (0,5 s dan qisqa) bosganda oyna yuvish moslamasining bakidan suyuqlikning bir qismi forsunkalar orqali old oynaga sepiladi, lekin bunda oyna tozalagich yoqilmaydi. Agar boshqarish dastagini 0,5 s dan uzoqroq bosib tursangiz, dastagi bosilgan holatda ushlab turilgan vaqti davomida, oyna yuvish moslamasining suyuqligi old oynaga doimiy sepib turiladi. Oyna yuvish moslamasidan keyin oyna tozalagich avtomatik tarzda yoqiladi, uning cho'tkalari bir necha ish sikllarini bajaradi. Boshqarish dastagi qo'yib yuborilganidan keyin oyna tozalagichning cho'tkalari avtomatik tarzda boshlang'ich holatiga qaytadi.

OGOHLANTIRISH!

Atrof havoning harorati manfiy bo'lganda oyna yuvish moslamasining suyuqligi oynaning ustida muzlab qotishi mumkin, va hosil bo'lgan muz qoplami old oyna orqali ko'rish imkoniyatini yomonlashtiradi.· Old oyna yetarli darajada isimaguncha,

oyna yuvish moslamasini yoqmang.

OGOHLANTIRISH!

Oyna yuvish moslamasining uzoq vaqt yoqilishi nasos elektrodvigatelining qizib ketishiga va ishdan chiqishiga olib kelishi mumkin.· Agar bakda suyuqligi bo'lmasa, oyna

yuvish moslamasini yoqmang.· Oyna yuvish moslamasini 10 soniyadan

ortiq vaqtga yoqmang.

OGOHLANTIRISH!

Ob-havo juda sovuq bo'lganda bakdagi suyuqlik muzlab kengayishi va bakni shikastlashi mumkin. Bu oyna yuvish moslamasining ishdan chiqishiga olib kelishi mumkin.· S o v u q o b - h a v o d a o y n a y u v i s h

moslamasining bakini hajmining ko'pi bilan3/4 qismini to'ldiring.

DIQQAT!

Oyna yuvish moslamasining bakida suyuqligining yo'qligi, buning oqibatida ko'rish imkoniyati to'satdan yomonlashuvi sababli, yo'l-transport hodisasiga olib kelishi mumkin.· Agar suyuqlik yo'lda yurganda tugab qolsa,

yo'lning chetiga o'ting va to'xtang, keyinbakka suyuqlikni to'ldirib qo'ying.

· Avtomobilda yurishdan avval oyna yuvishmoslamasining bakidagi suyuqliginingsathini tekshiring.

Orqa oyna tozalagichni yoqish moslamasi*

Orqa oynaning oyna tozalagichini va oyna yuvish moslamasini yoqish uchun dastak rul g'ildiragidan chetga qaratib bosiladi.Oyna tozalagichni yoqish uchun boshqarish dastagini birinchi (mahkamlanadigan) holatiga


o'tkazing. Oyna yuvish moslamasini yoqish uchun, boshqarish dastagini yana bosing va uni ikkinchi (mahkamlanmaydigan) holatida ushlab turing. Qo'yib yuborganda dastagi avtomatik tarzda birinchi holatiga qaytadi va oyna yuvish moslamasi o'chiriladi.

DIQQAT!

Oyna yuvish moslamasining bakida suyuqligining yo'qligi, buning oqibatida ko'rish imkoniyati to'satdan yomonlashuvi sababli, yo'l-transport hodisasiga olib kelishi mumkin.· Agar suyuqlik yo'lda yurganda tugab qolsa,

yo'lning chetiga o'ting va to'xtang, keyinbakka suyuqlikni to'ldirib qo'ying.

· Avtomobilda yurishdan avval oyna yuvishmoslamasining bakidagi suyuqliginingsathini tekshiring.

OGOHLANTIRISH!

Atrof havoning harorati manfiy bo'lganda oyna yuvish moslamasining suyuqligi oynaning ustida muzlab qotishi mumkin, va hosil bo'lgan muz qoplami old oyna orqali ko'rish imkoniyatini yomonlashtiradi.· Old oyna yetarli darajada isimaguncha,

oyna yuvish moslamasini yoqmang.

OGOHLANTIRISH!

Oyna yuvish moslamasining uzoq vaqt yoqilishi nasos elektrodvigatelining qizib ketishiga va ishdan chiqishiga olib kelishi mumkin.· Agar bakda suyuqligi bo'lmasa, oyna yuvish

moslamasini yoqmang.· Oyna yuvish moslamasini 10 soniyadan

ortiq vaqtga yoqmang.

OGOHLANTIRISH!

Ob-havo juda sovuq bo'lganda bakdagi suyuqlik muzlab kengayishi va bakni shikastlashi mumkin. Bu oyna yuvish moslamasining ishdan chiqishiga olib kelishi mumkin.· S o v u q o b - h a v o d a o y n a y u v i s h

moslamasining bakini hajmining ko'pi bilan3/4 qismini to'ldiring.

Faralar yorug'lik nurining yo'nalishini sozlash moslamasi *

Faralarning yaqin yoritishi yoqilganda yorug'lik nurlarining yo'nal ishini avtomobilning yuklanishiga muvofiq holda sozlang.

0 holati: Haydovchi va oldingi o'rindiqdagi yo'lovchi;1 holati: Haydovchi va to'rtta yo'lovchi;2 holati: Haydovchi, to'rtta yo'lovchi va yukxonadagi yuk.

F

0

80

20

120100

1800 0 1 0 0

km/h

1

2

312

Tumanga qarshi faralarni yoqish moslamasi *

Tumanga qarshi faralar bulutli ob-havo bo'lganda yoki tuman paytida qo'shimcha yoritishni ta'minlaydi.Tumanga qarshi faralar yoqilganda, asboblar panelida indikator yonadi. Asboblar panelidagi indikator tumanga qarshi faralar o'chirilganda o'chadi.


Tumanga qarshi faralarning va tumanga qarshi chiroqlarning yoqish moslamasi

Gabarit chiroqlari yoqilganda, burilish ko'rsatkichlarini boshqarish dastagining o'rtasida joylashgan tumanga qarshi faralarning yoqish moslamasining dastasini «ON» holatiga burang.Oldingi tumanga qarshi faralarni o'chirish uchun, dastani «OFF» holatiga burang.

Tumanga qarshi faralarni tumanga qarshi chiroqlarsiz yoqish moslamasiGabarit chiroqlari yoqilganda, tumanga qarshi faralarni yoqish moslamasining tugmasini bosing.Tumanga qarshi faralarni o'chiring va yana yoqing.

SECURITY

Tumanga qarshi chiroqlarni yoqish moslamasi *

Rasmda ko'rsati lgan tumanga qarshi chiroqlarni yoqish tugmasini bosing.B u n d a y o r i t i s h n i m a r k a z i y y o q i s h moslamasining dastasi holatida bo'lishi kerak.Tumanga qarshi chiroqlar yoqilganda, tumanga qarshi chiroqlarning yoqilishi indikatori yonadi.Tumanga qarshi chiroqlar yoqilgan holatda bo'lganda, indikator yonishda davom etadi.Tumanga qarshi chiroqlarni o'chirish xuddi shu tugmani yana bir marta bosish orqali bajariladi.

OGOHLANTIRISH!

Orqa tumanga qarshi chiroqlarning nuri sutkaning qorong' i payt ida orqada kelayotgan avtomobillar haydovchilarining ko'zini qamashtirishi mumkin.· Tumanga qarshi chiroqlarni faqat kuchli

tuman paytda va yomon ko'rish imkoniyatisharoitida yoqing.

SECURITY

Avariyali signalizatsiyani yoqish moslamasi

Avariyali yorug'lik signalizatsiyasini yoqish uchun, rasmda ko'rsatilganidek, yoqish moslamasining tugmasini bosing. Avariyali signalizatsiya ishlaganda, bir vaqtning o'zida oldingi va orqa burilish ko'rsatkichlari va ular bilan bir vaqtda asboblar panelidagi joylashgan burilish ko'rsatkichlarining ikkala indikatori yonib-o'chib turadi. Avariyali signalizatsiyasini o'chirish uchun yana bir marta xuddi shu tugmani bosing.


Avariyali signalizatsiya o't oldirish yoqilganda ham, o'chirilganda ham ishlaydi.Ava r iya l i s igna l i za t s iyadan S i zn ing avtomobilingiz transport harakatining xavfsizligi uchun xavf tug'dirishi mumkin bo'lgan holda, avariyali to'xtatish yoki to'xtab turish haqida yo'l harakat in ing boshqa isht i rokchi lar in i ogohlantirish uchun, shuningdek Yo'l harakati qoidalarida ko'zda tutilgan boshqa holatlarda f oyda lan ing . Imkon i bo r i cha , f aqa t harakatlanish uchun mo'ljallangan yo'l tasmalarida to'xtamaslikka harakat qiling.

SECURITY

Orqa oynani isitishni yoqish moslamasi*

O r q a o y n a n i q i r o v d a n y o k ikondensatsiyalangan namlikdan tozalash uchun, orqa oynani isitishni yoqing. Buning uchun, «II» o't oldirish yoqilganda (o't oldirish kaliti holatiga buralgan bo'lishi lozim) yoqish moslamasining tugmasini bosing.Orqa oynaning isitgichi yoqilganda, yoqish

DIQQAT!

Orqa oynani isitishni uzoq vaqt yoqish kerak emas. Orqa oyna isitgichining ishlashi davomiyligi 10-15 daqiqadan oshmasligi lozim. Orqa oynani isitish 5 daqiqadan keyin takroriy yoqilishi mumkin.

SECURITY

moslamasining tugmasiga o'rnatilgan indikator yonadi.Orqa oynaning isitgichini o'chirish uchun xuddi shu tugmani yana bir marta bosing.

OGOHLANTIRISH!

orqa oynaning ichki tomonini tozalash uchun tig'lardan va boshqa o'tkir asboblardan, shuningdek tarkibida abraziv komponentlari bo'lgan yuvish vositalaridan foydalanish kerak emas.

ESLATMA

Qor yoqqanda, orqa oynaning isitgichini yoqishdan avval oynaning tashqi yuzasini qor va muzdan tozalang.

ESLATMA

Orqa oynani isitish katta elektr quvvatini iste'mol qiladi. Shuning uchun, akkumulyator batareyasining zaryadsizlanishiga yo'l qo'ymaslik uchun quyidagi tavsiyalarga rioya qiling:· Dvigatelni ishga tushirishda va dvigatel

ishlamaganda isitgichni yoqmang;· Orqa oynani tozalashdan keyin isitgichni

o'z vaqtida o'chiring.OGOHLANTIRISH!

Orqa oyna isitgichining isitish elementlari orqa oynaning ichki tomonida joylashgan.· I s i tg ichn ing e lek t r s im to ' r in ing

shikastlanishiga yo'l qo'ymaslik uchun,


RAQAMLI INDIKATSIYALI SOAT*

O't oldirish yoqilganda soat joriy vaqtni ko'rsatadi.Vaqtni belgi lash uchun va soatning ko'rsatkichini tuzatish uchun uchta tugma ko'zda tutilgan.1. H tugmasi birinchi va ikkinchi xonada (soat)vaqtni belgilash.Soat ko'rsatkichi raqamini bitta songa o'zgartirish uchun H tugmasini qisqa bosing. Qulay bo'lishi uchun biror-bir mos keladigan yoningizdagi o'tkir buyumdan, masalan, sharikli ruchkadan foydalaning. H tugmasini bosilgan holatida ushlab turish soat ko'rsatkichining uzluksiz o'zgarishiga olib keladi.2. M tugmasi uchinchi va to'rtinchi xonada(daqiqa) vaqtni belgilash.Daqiqa ko'rsatkichi raqamini bitta songa o'zgartirish uchun M tugmasini qisqa bosing. Qulay bo'lishi uchun biror-bir mos keladigan yoningizdagi o'tkir buyumdan, masalan, sharikli ruchkadan foydalaning. M tugmasini bosilgan holatida ushlab turish daqiqa ko'rsatkichining uzluksiz o'zgarishiga olib keladi.

H M S

3. S tugmasi soat ko'rsatkichini aniq vaqtsignaliga moslab belgilash.Soat ko'rsatkichini aniq vaqt signaliga moslab belgilash uchun S tugmasini bosing. Tugmani bosish uchun biror-bir mos keladigan yoningizdagi o'tkir buyumdan, masalan, sharikli ruchkadan foydalaning.Masalan, agar S tugmasi soat 8:00 va 8:30 orasidagi vaqtni ko'rsatganda bosilgan bo'lsa, displeyda 8:00 ko'rsatkichi belgilanadi. Agar S tugmasi soat 8:30 va 8:59 orasidagi vaqtni ko'rsatganda bosilgan bo'lsa, displeyda 9:00 ko'rsatkichi belgilanadi.8:00 ~ 8:29 р 8:008:30 ~ 8:59 р 9:00

ESLATMA

Akkumulyator batareyasi ajratib olingan va ulanganidan keyin yoki soatning elektr saqlagichini almashtirishdan keyin joriy vaqtni boshlang'ich belgilash bajarilishi kerak.

SIGARET TUTATGICH

Sigaret tutatgichdan foydalanish uchun, o't oldirish kalitini «I» yoki «II» holatiga burang va sigaret tutatgichning dastasini fiksator ishlab ketmaguncha bosing.Spiral qiziganidan keyin sigaret tutatgichning dastasi avtomatik tarzda tiqillab, boshlang'ich ho la t i ga qay tad i . S iga re t t u ta tg i ch foydalanishga tayyor.

OGOHLANTIRISH!

Sigaret tutatgich spiralining silindrik korpusi yuqori haroratgacha qiziydi.· Kuyib qolmaslik uchun, sigaret tutatgich

spiralining silindrik korpusiga barmog'ingizbilan tegmang.

· Bolalarga sigaret tutatgichni yoqish va ubilan o'ynashga ruxsat bermang.


OLDINGI KULDON

OGOHLANTIRISH!

Sigaret tutatgichning qizib ketishi yong'indan xavfli bo'lishi mumkin. Shuning uchun sigaret tutatgichdan foydalanganda, quyidagi tavsiyalarga rioya qiling:· Sigaret tutatgichning dastasini qizitish

davomida bosilgan holatida majburan ushlab turmang.

· Agar sigaret tutatgichning dastasiyoqilganidan keyin 30 soniya davomida boshlang'ich holatiga qaytmasa, spiralning qizib ketishiga yo'l qo'ymaslik uchun sigaret tutatgichni patrondan chiqarib oling. Sigaret tutatgichning nosozligini bartaraf qilish uchun vakolatlangan dileringizga murojaat qiling.

ESLATMA

Sigaret tutatgichning patronidan unga mo'ljallanmagan elektr asboblarining ulanishi uchun foydalanish sigaret tutatgich p a t r o n i n i n g m e x a n i k y o k i e l e k t r shikastlanishiga olib kelishi mumkin.

Oldingi kuldonni ochish uchun, kuldonning qopqog'ini rasmda ko'rsatilganidek o'zingizga qaratib torting. Foydalanishdan keyin uning qopqog'ini boshlang'ich holatiga siljiting.Kuldonni axlatdan tozalash uchun, uni uyasidan to'liq chiqarib oling. Keyin metall plastinaga ustidan bosing (rasmga qarang) va kuldonni chiqarib oling.

OGOHLANTIRISH!

Kuldonga solinadigan sigaret qoldiqlari va yongan gugurtlar, yonuvchan axlatlarni yondirishi va avtomobilda yong'inni keltirib chiqarishi mumkin.· Kuldondan yonuvchan materiallardan

axlatni solish uchun foydalanmang.

OVOZLI SIGNALNI YOQISH MOSLAMASI

Ovozli signalni yoqish moslamasining tugmasi ru l g ' i l d i rag in ing ga rd ish i o ' r tas ida (haydovchining xavfsizl ik yost iqchasi bo'lmagan avtomobillar) yoki rul g'ildiragining gardishi chetida (haydovchining xavfsizlik yostiqchasi bilan avtomobillar) joylashgan.Ovozli signal o't oldirish yoqilganda ham, o'chirilganda ham ishlashi mumkin.Ovozli signalni ko'p ishlatmaslikka harakat qiling va undan faqat zarur bo'lganda foydalaning.

Xavfsizlik yostiqchasi yo'q


STAKAN TUTGICH

Stakan tutgich oldingi konsolda joylashgan. Stakan tutgich ichiga ichimlik quyilgan idishni qo'yish mumkin.

OGOHLANTIRISH!

Avtomobil yurayotganda ichimliklar sachrashi yoki to'kilishi mumkin. Sachragan va to'kilgan ichimliklar avtomobilning saloni qoplamasini buzadi, shuningdek (agar ichimliklar issiq bo'lsa) tananing ochiq joylariga tekkanda kuyishlarga olib kelishi mumkin.· Avtomobilning harakatlanishi paytida

stakan tutgichdan foydalanmang.

Stakan tutgich

SALON YORITISHNING PLAFONI

Plafonning korpusida uch pozitsiyali yoqish m o s l a m a s i j o y l a s h g a n , u q u y i d a g i mahkamlanadigani holatlarda bo'lishi mumkin.

«ON» holati (YOQILGAN)Plafon avtomobilning eshiklari ochiq yoki yopiqligidan qat'iy nazar, doimiy yoqilgan.

«ESHIK»* holati (oraliq «ON» va «OFF» holati)Plafon avtomobilning eshiklari ochilganda avtomatik tarzda yoqiladi.

«OFF» holati (O'CHIRILGAN)Plafon eshiklar ochilishidan qat'i nazar doimiy o'chirilgan.

BUYUM YASHIGI

Buyum yashigining qopqog'ini ochish uchun, dastani tepaga torting.Yopish paytida qulfning lo'kidoni ishlab ketishi uchun, qopqog'ini yoping.

DIQQAT!

Avtomobilning harakatlanishi paytida ochiq turgan buyum yashigi, yo'l-transport hodisasi yoki avtomobilning keskin tormozlashi paytida jarohatlanishga olib kelishi mumkin.· Avtomobilning harakatlanishi paytida

buyum yashigining qopqog'ini doimo yopiq holda saqlang.


QUYOSHDAN PANAQILUVCHI SOYABONLAR

Quyoshdan pana qiluvchi soyabonlar yumshoq taglik bilan qoplangan, ularni haydovchining va yo'lovchilarning ko'zini yorqin quyosh nuridan pana qilish uchun ko'tarish, tushirish yoki chetga burish mumkin.

Soyabonning ko'zgusi *Soyabonning ko'zgusi yo'lovchining quyoshdan pana qiluvchi soyabonning orqa tomonida joylashgan bo'lishi mumkin.

TUTQICHLAR

Yo'lovchining qulayligi uchun o'ng oldingi eshikning tepasida qo'l tutqichi bor.Yo'lovchi keskin burilishlarda yoki notekis yo'lda yurganda muvozanat saqlashi osonroq bo'lishi uchun, qo'l tutqichidan foydalanishi mumkin.

DIQQAT!

Qo'l tutqichda osilib turgan narsalar haydovchining o'rnidan atrofni ko'rish imkoniyatini yomonlashtirishi mumkin. Bu yo'l-transport hodisasiga olib kelishi mumkin.· Qo'l tutqichga hech qanday narsalarni

osmang.


ESLATMALAR

4 AVTOMOBILNING SALONIDAGI IQLIMINI BOSHQARISH

MIKROIQLIMNI BOSHQARISH TIZIMI ...................

SHAMOLLATISH PANJARASI ................................

4-2

4-9

ESLATMALAR ..........................................................4-10

4-2 AVTOMOBILNING SALONIDAGI IQLIMINI BOSHQARISH

Mikroiqlimni boshqarish paneli

1. Havo haroratining sozlagichi2. Havoni taqsimlash sozlagichi3. Shamollatgichning ishlash rejimlarini o'zgartirish4. Havo konditsionerini yoqish moslamasi*5. Salonga havo kirishining sozlagichi

1 2 3

4 5

Shamollatish va isitish

Havo haroratini sozlash uchun sovuq va issiq havoni aralashtirish tizimi foydalaniladi. Ushbu tizim salondagi havo haroratini kam inertsiyaviy tarzda sozlashni ta'minlaydi. Salondagi harorat avtomobilning barcha harakat tezliklari

IQLIMNI BOSHQARISH TIZIMI

oralig'ida amalda doimiy darajada tutib turiladi.H a v o n i s a l o n g a u z a t i s h d a r a j a s i shamollatgichning aylanish tezligi bilan belgilanadi.Shuning uchun isitish va shamollatish tizimining samarali ishlashi uchun, shamollatgich hatto avtomobil yurayotganda yoqilgan bo'lishi kerak.

Havo haroratining sozlagichi

Sozlagich avtomobilning saloniga deflektorlar orqali kelib turadigan havo haroratining keng ko'lamlarda o'zgarishini ta'minlaydi.

Havorang zona: sovuq havo;Qizil zona: iliq havo.

4-3AVTOMOBILNING SALONIDAGI IQLIMINI BOSHQARISH

Shamollatgichning ishlash rejimlarini o'zgartirish

Bu moslama shamollatgichning aylanish tezligini sozlash uchun mo'ljallangan.Moslamaning hammasi bo'lib 4 ta ish holati ko'zda tutilgan, ular shamollatgichning aylanish tezligining to'rtta darajasiga mos keladi. Salonga kelib tushadigan havoning miqdori shamollatgichni yuqoriroq aylanish tezligiga o'tkazish yordamida oshirilishi mumkin. Salondagi qulay iqlim sharoitini ta'minlash uchun shamo l la tg i ch av tomob i ln ing harakatlanishi paytida ham yoqilgan bo'lishi kerak.

salonga tashqaridan havoning kir ishi to'xtatiladi. Rejimlar salonga havo kirishining sozlagichi yordamida o'zgartiriladi.

Tashqi havo kirib keladigan rejim Ushbu rejimda toza havo tashqaridan avtomobilning saloniga shamollatgichning yoki tabiiy havo oqimining ta'sir ida (agar shamollatgich ishlamasa) avtomobilning harakatlanishi paytida kiradi.Bu rejim odatdagi foydalanish sharoitida salondagi havoni normal shamollatish, isitish va sovutish uchun foydalaniladi.

Havo aylanishi rejimiHavo resirkulyatsiyasi rejimining o'ziga xosligi -salonga tashqi toza havoning kirishi to'xtatiladi. Bunda havo tashqi a tmosfera bi lan almashmagan holda, yopiq kontur bo'ylab aylanib yuradi. Changi ko'p bo'lgan joylarda yoki zich transport oqimining ichida yurganda, avtomobilning saloniga chang va ishlangan gazlari ko'p bo'lgan havoning kirmasligi uchun, havo aylanishi rejimidan foydalaning. Ushbu rejim shuningdek salondagi havoning haroratini tez pasaytirish yoki oshirish uchun foydali

Salonga havo kirishining sozlagichi

Havoni shamollatish, isitish va sovutish tizimi ikkita rejimda ishlashi mumkin: odatdagi rejim (salonga tashqaridan toza havoning kelishi bilan) va havo aylanishi rejimida, bunda

OGOHLANTIRISH!

Havo aylanishi rejimidan uzoq vaqt foydalanish kerak emas. Salon ichidagi havo nafas olish uchun toza bo'lmay qoladi. Salondagi havo naml igining ort ishi oynalarning terlashiga olib keladi, bu esa

OGOHLANTIRISH!

avtomobildan atrofni ko'rish imkoniyatini yomonlashtiradi.· Havo aylanishi rejimini faqat qisqa vaqtga

yoqing.

Havoni taqsimlash sozlagichi

Sozlagich salonga kirib keladigan havoni taqsimlashning kerakli rejimini belgilash imkonini beradi.Havoni taqsimlash sozlagichining dastasi tegishli belgilar bilan belgilangan beshta holatidan istalgan birida bo'lishi mumkin:· tepadagi zonani shamollatish;· ikki darajali shamollatish;· pastki zonani shamollatish;· pastki zonani shamollatish va oynalarga

puflash;· oynalarga puflash.


holati (tepadagi zonani shamollatish)

Havo salonga markaziy va yon deflektorlar orqali kelib turadi.

020

1800 0 1 0 0

km/h

01

2

SECURITY

020

1800 0 1 0 0

km/h

01

2

SECURITY

holati (ikki darajali shamollatish)Havo salonga bir vaqtning o'zida markaziy va yon deflektorlar orqali kelib turadi, shuningdek

pastki deflektorlar orqali oldingi yo'lovchining va haydovchining oyoqlari joylashgan zonaga yo'naltiriladi.

holati (pastki zonani shamollatish)Havo asosan, pastki deflektorlar orqali oldingi yo'lovchining va haydovchining oyoqlari joylashgan zonaga kelib turadi.

020

1800 0 1 0 0

km/h

01

2

SECURITY

holati (pastki zonani shamollatish va oynalarga puflash) Havo pastki deflektorlar orqali oldingi yo'lovchining va haydovchining oyoqlari joylashgan zonaga kelib turadi. Shu bilan bir vaqtda havo tepadagi deflektorlar orqali old oynaga va oldingi eshiklarning yon oynalariga puflash uchun yo'naltiriladi.

020

1800 0 1 0 0

km/h

01

2

SECURITY

holati (oynalarga puflash)Havo old oynaga puflash tirqishlariga va oldingi eshik larn ing yon oynalar iga puf lash deflektorlariga yo'naltiriladi.


020

1800 0 1 0 0

km/h

01

2

SECURITY

Havo konditsioneri tizimi*

Havoni shamollatish, isitish va sovutish tizimi, yilning mavsumi, ob-havo sharoitlari va atrofdagi havoning haroratidan qat'iy nazar avtomobilning salonida maksimal qulay mikroiqlimni ta'minlash uchun mo'ljallangan yagona funksional j ihozlar majmuidir. Konditsioner tizimining sovutish bloki havoning harorati va namligini kamaytirish, shuningdek havoni changdan va boshqa zarralardan (shu jumladan gullarning changidan) filtrlashni amalga oshiradi.Isitish tizimining isitgichi harorat sozlagichi dastasining holatiga qarab, har qanday ishlash rejimlarida havo haroratining oshirilishini ta'minlaydi. Salonga kirib keladigan havoning miqdori shamollatgichning ishlash rejimiga bog'liq bo'ladi.

Havo konditsionerini yoqish moslamasi*

Ushbu tugma havo konditsionerini yoqish va o'chirish uchun xizmat qiladi.Dvigatelni ishga tushiring, rejimlarni o'zgartirish moslamasi yordamida shamollatgichning talab etiladigan ishlash rejimini o'rnating va havo konditsionerini yoqish moslamasining tugmasini bosing. Havo konditsioneri yoqilganda, tugmaga o'rnatilgan indikator yonadi . Indikator havo kondi ts ioner i o'chirilmaguncha yonib turadi.Havo konditsionerini o'chirish uchun xuddi shu tugmani yana bir marta bosing.S h u n i k o ' z d a t u t i s h l o z i m k i , a g a r shamollatgichning rejimlarini o'zgartirish moslamasi «OFF» holatida (O'CHIRILGAN) bo'lsa, havo konditsionerining kompressori ishlamaydi.

SECURITY

OGOHLANTIRISH!

Havoni konditsionirlash tizimining ishlashi uzoq ko'tarilishlarga chiqish paytida yoki intensiv shahar yo'l harakati sharoitida dvigatelning qizib ketishiga sabab bo'lishi mumkin. · Dvigatelning haroratini nazorat qilib turing. · Agar sovituvchi suyuqligining harorati yo'l

qo'yiladigan qiymatidan oshib ketsa, havoni konditsioneri tizimini o'chiring.

Havoni sovutishning maksimal rejimi

Ushbu rejimdan issiq ob-havoda yoki avtomobilning quyoshda uzoq turganidan keyin foydalanish tavsiya etiladi.Avtomobilning salonini isib ketgan havodan tez shamollatish uchun, oynalarni qisqa vaqtga ochib qo'ying.Havo konditsionerini yoqish moslamasi: yoqilgan. Salonga havo kirishining sozlagichi:holatidaHavoni taqsimlash sozlagichi: holatida Havo haroratining sozlagichi: soat miliga qarshi yo'nalishda eng chekka holatiga o'tkazilgan (havorang zona).Shamol latgichning ishlash rej imlar ini o'zgartirish: maksimal tezlik.


Havoni sovutishning normal rejimi

Havoni sovutishning normal rejimidan shaharda harakatlanish va shahardan tashqariga chiqish safarlari paytida foydalanish tavsiya etiladi.Havo konditsionerini yoqish moslamasi yoqilgan. Salonga havo kirishining sozlagichi:holatidaHavoni taqsimlash sozlagichi: yokiholatidaHavo haroratining sozlagichi: havorang zonada. Shamol latgichning ishlash rej imlar ini o'zgartirish: ixtiyoringizga ko'ra.

Shamollatishning ikki darajali rejimi

Yil mavsumlari orasida, atrof havoning harorati past bo'lib turganda va quyosh nuri kam bo'lgan vaqtda foydalanish tavsiya etiladi. Agar havo haroratining sozlagichi oraliq holatiga o'tkazilgan bo'lsa, oldingi yo'lovchining va haydovchining oyoqlari joylashgan zonasiga iliq, isitilgan havo, salonning tepadagi zonasiga esa - salqinroq havoni (yoki tashqi atrofdagi harorati bo'lgan havo) kelib turadi.Havo konditsionerini yoqish moslamasi: yoqilgan yoki o'chirilgan.Salonga havo kirishining sozlagichi: holatida Havoni taqsimlash sozlagichi: holatida Havo haroratining sozlagichi: havorang va qizil zonalar orasida oraliq holatda.

Shamollatish

Tashqi havo salonga markaziy va yon deflektorlar orqali kelib turadi.Havo konditsionerini yoqish moslamasi: o'chirilgan. Salonga havo kirishining sozlagichi: holatidaHavoni taqsimlash sozlagichi: yoki holatidaHavo haroratining sozlagichi: havorang zonada.Shamollatgichning ishlash rejimlarini o'zgartirish: ixtiyoringizga ko'ra.

Shamol latgichning ishlash rej imlar ini o'zgartirish: ixtiyoringizga ko'ra.


Maksimal isitish rejimi

Havo konditsionerini yoqish moslamasi: o'chirilgan.Salonga havo kirishining sozlagichi: holatida Havoni taqsimlash sozlagichi: holatida Havo haroratining sozlagichi: soat milining yo'nalishida eng chekka holatiga o'tkazilgan (qizil zona).Shamol latgichning ishlash rej imlar ini o'zgartirish: maksimal tezlik.

ESLATMA

Maksimal isitish rejimidan uzoq vaqt foydalanish kerak emas. Bu holda salon ichidagi havo nam, va nafas olish uchun toza bo'lmay qoladi.Salondagi oynalar terlashi mumkin. Agar oynalarda namlik kondensatsiyalangan bo'lsa, havo aylanishi rejimini o'chiring. Maksimal isitish rejimini faqat qisqa vaqtga, masalan, salonni tez isitish uchun yoqish kerak. Salonda qulay havo haroratiga yetganidan keyin, darhol normal isitish rejimini yoqing.

Normal isitish rejimi

Havo konditsionerini yoqish moslamasi: o'chirilgan.Salonga havo kirishining sozlagichi:

holatidaHavoni taqsimlash sozlagichi: yokiholatidaHavo haroratining sozlagichi: qizil zonada.Shamol latgichning ishlash rej imlar ini o'zgartirish: ixtiyoringizga ko'ra.

Oynalarga havo puflash

Havo konditsionerini yoqish moslamasi: o'chirilgan yoki yoqilgan.Salonga havo kirishining sozlagichi: holatidaHavoni taqsimlash sozlagichi: yokiholatidaHavo haroratining sozlagichi: qizil zonada.Shamol latgichning ishlash rej imlar ini o'zgartirish: ixtiyoringizga ko'ra.


ESLATMA

Oynalarga puflashning samaradorligini oshirish va kondensatni ketkazishni tezlashtirish uchun havo konditsionerini yoqing.

OGOHLANTIRISH!

Juda nam ob-havo bo'lganda, salonga sovuq havo kelib turganda (isitgich o'chirilgan) havoni taqsimlash sozlagichini yokiholatiga yoqmang.Atrof havoning va old oynaning haroratidagi farq oynaning yuzasida namlik yig'ilishiga olib kelishi mumkin, bu esa avtomobildan atrofni ko'rish imkoniyati sharoitining yomonlashuviga olib keladi.

Havo konditsioneridan foydalanish yuzasidan tavsiyalar

· Agar avtomobil to'g'ri quyosh nurlari ostida t o ' x t a t i b q o l d i r i l g a n b o ' l s a , h a v o konditsionerini yoqishdan avval, oynalarni oching va salonni shamollating.

· Yomg'irli ob-havo paytida namlik yig'ilgan oynalarni kondensatdan tozalash uchun, havo konditsionerini yoqib, salondagi havoning haroratini kamaytiring. Ushbu usul havoning namligi juda yuqori bo'lgan yomg'irli mavsumda foydali bo'ladi.

· Shaharda, intensiv transport oqimida yurganda, avtomobilning past tezlikda yurishi va tez-tez to'xtashi tufayli havo konditsioneri tizimining samaradorligi kamayishi mumkin.

· Agar havo konditsioneridan uzoq vaqt (bir oy yoki undan ortiq) foydalanmasangiz, uni xatto qishda ham haftada bir marta profilaktika maqsadida bir necha daqiqaga yoqish kerak.

Konditsionerni dvigatel harakatsiz ishlashi paytida yoqing. Konditsionerni vaqt-vaqti bilan yoqish kompressorning detallarida va zichlagichlarida moylash qatlamining saqlanishiga yordam beradi, bu esa konditsioner tizimining xizmat qilish muddatini uzaytiradi.

· Havo konditsioneri tizimining kompressori, agar shamollatgich rejimlarining o'zgartirish moslamasi «OFF» holatida (O'CHIRILGAN) bo'lsa, yoqilmaydi.


1. Eshik oynalariga havo puflash deflektorlari2. Yon deflektorlar3. Markaziy deflektorlar

1 2 3 3 12

Markaziy deflektorlar

Havo salonga ikkala markaziy deflektor orqali kirishi mumkin.Markaziy deflektorlardan havo oqimlarining yo'nalishi, ixtiyoringizga ko'ra, deflektorlarning og'ishini va buri l ishini ta'minlaydigan dastakchalar yordamida gorizontal tekislikda ham, vertikal tekislikda ham sozlanishi mumkin.

Yon deflektorlar

Avtomobilning saloniga shuningdek chap va o'ng yon deflektorlar orqali havo kirishi mumkin.

Eshik oynalariga havo puflash deflektorlari

Sovuq yoki issiq havo ham old oynaga, ham oldingi eshiklarning yon oynalariga puflash uchun kelishi mumkin (asosan haydovchiga tashqi orqaga qarash ko'zgulari orqali atrofni ko'rish imkoniyatini ta'minlaydigan zonalarga).

SHAMOLLATISH PANJARASI


ESLATMALAR

5 AUDIOTIZIM *

USBli CD-MAGNITOLA ........................................... 5-2 PASSIV ANTENNA ...................................................5-14

Sizning avtomobilingizda o'rnatilgan audiotizim, bu yerda ta'riflangan tizimlardan farq qilishi mumkin. Iltimos, Sizning audiotizimingiz bilan birga yetkazib beriladigan hujjatlarga murojaat qiling.

5-2 AUDIOTIZIM *

USBli CD-MAGNITOLA

ta'sir etishining oldini olish uchun korpusni ochishga urinish kerak emas. Ishlab chiqaruvchi bilan kelishilmagan holda ushbu buyumga o'zgartirishlarni kiritish yoki modifikatsiyalash kafolatni bekor qilish uchun asos bo'ladi.

So’z boshi

Sizni yangi mashina xarid qilganingiz bilan tabriklaymiz va tashakkur bildiramiz, ushbu qo'llanma IDAS CD pleyeri haqidagi kerakli ma'lumotni, shuningdek boshqa muhim tavsiyalarni o'z ichiga oladi, biz ularga amal qilishni maslahat qilamiz. CD pleyerdan foydalanishdan avval.

Yo'l harakatining xavfsizligi

Transport vositasining haydovchisi bo'lganingiz uchun, Siz yo'ldagi vaziyatni doimo diqqat bilan kuzatib turishingiz kerak. Agar avtomobildagi radiopriyomnik Sizning diqqatingizni yo'l harakatidan chalg'itadigan bo'lsa, undan foydalanish taqiqlanadi. Hatto 50 km/soat tezligida ham Siz bir soniya ichida 14 m ga teng masofani o'tishingizni unutmaslik kerak. Agar yo'ldagi sharoit ko'proq diqqat-e'tibor q a r a t i l i s h i n i t a l a b q i l s a , r a d i o d a n foydalanmaslik tavsiya etiladi. priyomnikni faqat, bunga imkon bergan holda yoqish tavsiya etiladi. Siz harakatlanish paytida avtomobildan tashqarida eshitilayotgan har qanday maxsus ovozli signallarni, masalan, militsiya, o't o'chirish mashinalari, shuningdek tez tibbiy yordam mashinalarining sirena ovozlarini o'z vaqtida eshitishingiz va shunga muvofiq javob berishingiz mumkin bo'lishi uchun sharoitlarni yaratish lozim.

Ehtiyot choralari

1. Atrof havo harorati past bo'lganda, salonning isitgichi yoqilgandan darhol keyin pleyer yoqilsa, kompakt-diskning yuzasida yoki pleyerning optik qismida namlik hosil bo'lishi, va eshittirishning sifati yomonlashishi mumkin, yoki ovoz to'liq yo'qolishi mumkin. Agar diskda namlik paydo bo'lsa, diskni yumshoq mato bilan arting. Agar pleyerning optik qismlarida namlik paydo bo'lsa, uning tegishlicha ishlashi uchun, pleyerni taxminan bir soat davomida yoqmang, va kondensat o'zi yo'qoladi.2. Boshqarish paytida notekis yo'l tufayli kelib chiqadigan kuchli vibratsiya ham ovozni eshittirishda uzilib qolishga sabab bo'lishi mumkin.

OGOHLANTIRISH!

Ushbu moslama ichida lazer tizimi bo'lib, u «1-SINFLI LAZERLI MAHSULOT» kabi tasniflanadi. Ushbu modeldan to'g'ri foydalanish uchun foydalanuvchining qo'llanmasi bilan diqqat bilan tanishib chiqish va ushbu qo'llanmani axborot materiali sifatida keyingi foydalanish uchun saqlab qo'yish kerak. Ushbu pleyer bilan bog'liq bo'lgan har qanday muammolar yuzaga kelgan holda, eng yaqin «VAKOLATLANGAN texnik xizmat ko'rsatish stantsiyasiga» murojaat qilish lozim. Lazer nurining bevosita

OGOHLANTIRISH!

5-3AUDIOTIZIM *

Boshqaruv organlari

Asosiy blok

5-4 AUDIOTIZIM *

Funksiyalar va tugmalarning nomi

ESLATMA

«BOSHQARISH» bo'limida ko'rsatilgan «Oldingi panel» sxemasida funksiyaning o'qilishiga ishonch hosil qiling.

MODE tugmasi · Qisqa bosish: Radio, CD, USB va AUX

1rejimlari orasida o'tish.· Uzoq bosish: Radio rejimida avtoizlash

funksiyasi ishga tushiriladi.

Ovoz balandligining sozlagichlari· Sozlagichni soat milining yo'nalishida yoki

soat miliga qarshi yo'nalishda aylantirib, ovozbalandligi darajasini sozlang.

ON/MUTE tugmasi· Qisqa bosish: Radioni yoqish.· Ishlayotganda bosish: Ovozni o'chirish.· Uzoq bosish: Radio o'chiriladi.

Kompakt-disklar uchun uya· Diskni kiritish uchun uya.

TUNE sozlagichiMenyu rejimida: menyu rejimida bandlarning ro'yxatini aylantiring va sozlagichni soat milining yo'nalishida yoki soat miliga qarshi yo'nalishda aylantirib, sozlashni o'zgartiring

1AUX rejimi faqat AUX uyasi ulanganda ishlashi mumkin.

EJECT tugmasi· Kompakt-diskni chiqarib olish.

MENU tugmasi · Qisqa bosish: menyuni ochish/yopish· Uzoq bosish: Radio, CD, USB rejimlarida

funksiyalarni skanerlash.

DISP tugmasi· Displeyda axborotni o'zgartirish.

1-4 tugmalarni bosish· Qisqa bosish: Radio rejimida radiostansiyani

chaqirish.· Uzoq bosish: Radio rejimida radiostansiyani

xotirada saqlash.

FLDR , FLDR tugmasi· CD-DA rejimi: avvalgi/keyingi trekni tanlash· MP3/WMA/USB rejimi: avvalgi/keyingi

papkani tanlash.

RPT tugmasi· CD-DA/ MP3/WMA/USB rejimida eshittirishni

takrorlashni tanlash.

MIX tugmasi · CD-DA/ MP3/WMA/USB rejimida eshittirishni

tasodifiy eshittirishni tanlash.

tugmasi· Menyu rejimida: menyuning avvalgi/keyingi

darajasini tanlash.· Radio rejimida: avto sozlash yoki qo'lda

sozlash uchun.· Qisqa bosish: CD-DA/ MP3/WMA/USB

rejimida avvalgi/keyingi trekni tanlash.· Uzoq bosish: CD-DA/ MP3/WMA/USB

rejimida oldinga yoki orqaga aylantirish.

Diskni chiqarib olingDiskni chetlaridan

ushlab turing

Kompakt-disklar bilan muomala qilish

Ushbu magnitola belgisiga ega bo'lgan kompak t -d i sk l a rn i esh i t t i r i sh uchun loyihalashtir i lgan . Bundan boshqacha belgilangan disklar eshittirilishi mumkin emas.Diskni g'ilofidan olish uchun, g'ilofning markaziga bosing va diskni chetlaridan ehtiyot bo'lib ushlab, tortib oling.

5-5AUDIOTIZIM *

ESLATMA

Sharikli ruchka

Notekis joylar

Yangi disklarning qirralari atrofida ba'zi notekisliklari bo'lishi mumkin.Bunday kompakt-disklardan foydalanish eshittiriladigan ovozning yo'qolishiga yoki

magnitolaning ishdan chiqishiga olib kelishi mumkin. Diskning chetlaridan notekisliklarni ketkazish uchun sharikli ruchkadan yoki qalamdan foydalaning.

· Kompakt-disk larga turli xil himoyaqoplamalari qoplangan bo'lsa, yoki maxsusqoplamali disklardan foydalanmang.

Ular magnitolaning mexanizmida yig'ilishi va kompakt-disk larga shikast yetkazish i mumkin.

Mumkin emas

Mumkin emas

Kompakt-diskni chetlaridan ushlab turib olib yurish mumkin. Hech qachon diskning yuzasiga tegmang.Barmoqlar izlarini va changni tozalash uchun yumshoq matodan foydalaning va kompakt-diskning markazidan aylana bo'ylab to'g'ri chiziq bo'ylab arting.

K o m p a k t - d i s k l a r n i t o z a l a s h u c h u n erituvchilardan, yuvish vositalaridan, antistatik aerozollardan foydalanmang.

Katta tirnalishlari bo'lgan, shakli o'zgargan yoki singan va hokazo kompakt-disklardan foydalanmang.Bunday disklardan foydalanish magnitolaning buzilishiga yoki ishdan chiqishiga olib keladi.

Mumkin emas

Mumkin emas

ESLATMA

Hech qachon kompakt-diskning yuzasiga yorliqlarni yopishtirmang, yuzasiga qalam yoki sharikli ruchka bilan yozuv yozmang.

5-6 AUDIOTIZIM *

Kompakt-disklarni to'g'ri quyosh nurlari ostida qolishiga va ularga yuqori harorat manbaining ta'sir etishiga yo'l qo'ymang.

Mumkin emas

ESLATMA

USB/CD/MP3/WMA rejimida amallar

MP3 nima?MР3 – bu MPEG standartining 3-darajasi deb tasniflanadigan audioma'lumotni siqish usulidir. Audioma'lumotni siqishning ushbu usuli shaxsiy kompyuterlar foydalanuvchilari tomonidan keng foydalaniladi va u ovozning standart formatiga aylandi. MP3 formatining o'ziga xosligi shundaki, audioma'lumot odatdagi kompakt-disk o'lchamidan taxminan 12 foiz darajasigacha kamaytiriladi, bunda yuqori sifatli ovoz eshittirish saqlanib qoladi. Bu CD–R yoki CD-RW turidagi disklarda yozilgan MP3 formatidagi bitta diskda taxminan 10 ta kompakt –disklarning ovozli ma'lumoti joylashtirilishi mumkinligini bildiradi. Bu kompakt–diskni qo'shimcha almashtirishni

DRM (Raqamli Huquqlarni Boshqarish) bilan *WMA fayli eshittirilmaydi, keyingi trekni eshittirishni boshlaydi.Windows Media™ va Windows® logotiplari Microsoft Corporation ning Amerika Qo'shma Shtatlarida va/yoki boshqa davlatlarda savdo rusumlari yoki ro'yxatga olingan savdo rusumlari hisoblanadi.

bajarmay, ovozli ma'lumotni uzoqroq vaqt davomida eshittirishga imkon beradi.

WMA nima?WMA Microsoft Corporation tomonidan ishlab chiqilgan audio fayl formatining qisqartmasidir.

ESLATMA

· O'zingiz yaratgan WMA fayl lar o'z ixtiyoringizga ko'ra ishlatiladi.

DRM (Raqamli Huquqlarni Boshqarish) ni o'chirish

· Windows Media Player 12 dan foydalanganda, OPTIONS, keyin RIP MUSIC, keyin tab ni bosing; nusxa olishdan himoyalash uchun tekshirish joyini belgilang. Agar fayl CD dan olingan bo'lsa, DRM ni o'chirish mumkin.

· Microsoft yoki DRM qo'llab-quvvatlashi, yoki oldingi WMP versiyasiga murojaat qiling.

Foydalaniladigan diskretlashtirishchastotasi va axborot uzatishning bitli

tezligi:

MP3

Kodsizlashformati

MPEG 1, 2 and 2.5- Layer 3

Diskretlashtirishchastotasi (kHz)

MPEG-1 : 32, 44.1, 48MPEG-2 : 16, 22.05, 24MPEG-2.5: 8, 11.025,12

Axborotuzatishning bitlitezligi (kbps)

MPEG-1 : 32 - 320MPEG-2 : 8 - 160MPEG-2.5 : 8 – 160VBR

Format CD-ROM

ISO 9660, 1, 2-darajasi, Romeo va Joliet

WMA

Diskretlashtirishchastotasi (kHz) 48, 44.1, 32

Bit-tezligi (kbps) 32 - 192

CD-ROM Format ISO 9660, 1, 2-darajasi,

Romeo va Joliet

Papkalarni yaratish darajalarining soni: 8 ta darajaIshlatiladigan papkalarning maksimal soni: 128Ishlatiladigan fayllarning maksimal soni: 254Papkaning nomi: ko'pi bilan 26 ta belgiFaylning nomi: ko'pi bilan 26 ta belgi

Faylning nomini kengaytirishMР3 yoki WMA fayliga doimo alohida bayt

5-7AUDIOTIZIM *

harflaridan foydalanib, MP3 yoki WMA fayl nomini kengaytirishni qo'shing. Agar Siz fayl nomini boshqa kengaytirishni qo'shsangiz yoki uni qo'shishni unutsangiz, fayl eshittirilmaydi.

Mantiqiy format (Fayl tizimi)1. Faylni CD–R yoki CD-RW turidagi diskka yozishda, yozib olish dasturiy ta'minotining formati sifatida ISO 9660, 1, 2-darajasini, yoki Romeo va Joliet kengaytirishlarini tanlash lozim. Agar disk boshqa formatda, masalan, (UDF) disk paket yozuvining formatida yozib olingan bo'lsa, normal eshittirish qiyin bo'lishi mumkin.2. MP3/WMAni eshittirish paytida papka va faylning nomi displeyda sarlavha sifatida aks ettirilishi mumkin, lekin sarlavha mos holda 26 ta belgidan oshmasligi lozim.3. Fayl va papkaga bir xil nom qo'ymang.· USB uyasi: Faqat USB dan foydalanish

uchun (USB moslamadan foydalanmang)· USB formati / fayl tizimi: Xotira moslamasi /

FAT 16, FAT32· Audio fayllar kengaytirilishi:- MP3 fayllar uchun MP3 - WMA fayllar uchun WMA· DRM siz WMA fayllari 8 versiya yoki keyingi

versiya WindowsMediaPlayer yordamida yaratiladi

· ID3 belgili MP3: Versiya 1 va 2Bit tezlikdagi audio fayllarni yaratish uchun:

- M Р 3 : 3 2 d a n 3 2 0 k b p s g a c h a - WMA: 32 dan 192 kpbs gacha

Funksiyalar

Avvalgi / keyingi trekni tanlash.

Avvalgi / keyingi papkani tanlash.

Amallar

FLDR , FLDR tugmasini bosing

Eshittirishni to'xtatish yoki tiklash.

Takrorlash funksiyasini tanlash: Joriy papkani takrorlash : RPT DIR Joriy trekni takrorlash: RPT TRK Normal eshittirishni tiklash: RPT OFF

RPT tugmasini bir marta yoki takroran bosing.

MIX opsiyasini tanlash: Alohida papkalarni aralashtirish : MIX DIR Barcha treklarni aralashtirish: MIX ALL Normal eshittirishni tiklash: MIX OFF

MIX tugmasini bir marta yoki takroran bosing.

CD / USB barcha treklarini skanerlash .2 2 MENU tugmasini 2 soniya davomida ushlabturing.

Alohida papkalarni skanerlashni bekor qilish. MENU tugmasini yoki istalgan MFRocker tugmasini bosing.

Eshittirish rejimini tanlash: CD-DA: CD matni (agar bo'lsa) Trekning raqami, eshittirish vaqti MP3/WMA Faylning nomi / USB: Artist (agar bo'lsa) Album (agar bo'lsa) Directory (agar bo’lsa) Eshittirish vaqti

DISP tugmasini bir marta yoki takroran bosing.

USB/CD/MP3/WMA rejimida amallar

1 faqat MP3/WMA/USB uchun.2 har bir trek menyudagi skanerlashni sozlash vaqti (soniyalarda) davomida eshittiriladi .

1

1

1

</> tugmasini bosing va ushlab turing

</> tugmasini bosing.

5-8 AUDIOTIZIM *

Tashqi audio moslamani ulashYo'l hodisasi holatida, AUX uyasidan chiqib turgan sim shikastlanishga sabab bo'lishi mumkin. Turli xil zaryadlash moslamalaridan foydalanish shikastlanish xavfini oshiradi.

Asosiy amallar

Eslatma: "Boshqarish" bo'limida ko'rsatilgan Old boshqarish paneli sxemasining yo'l-yo'riqlarini o'qiganligingizga ishonch hosil qiling

Funksiyalar Amallar

Radioni yoqish.

Radioni o'chirish.

Ovozni sozlash (darajasi 0 - 50).

On/Mute tugmasini bosing.

On/Mute tugmasini 2 soniya ushlab turing.

Ovoz sozlagichini soat milining yo'nalishida yoki soat miliga qarshi burang.

Moslama ishlaganda, On/Mute tugmasini bosing, “MUTE” aks ettiriladi.Ovoz tizimini o'chirish.

Audio manbaini tanlash1 1 1 1 1 1 2 2 2 2FM1/FM2 /FMT /MW /LW /AM /AMT /CD /MP3 /USB /AUX .

MODE tugmasini (takroran) bosing.

3Yo'l xabarlarini bekor qilish. DISP tugmasini bosing.

4Ekran yorqinligini kunduzgi/tungi foydalanish uchun sozlash. Menu tizimiga kiring; DimDay va DimNight ko'rsatkichlarini tanlang.

Cdni kiritish.CD mexanizm shikastlanishi mumkin!Notekis disklardan yoki 8 sm diametrli disklardan foydalanmang

CD ni eshittiriladigan tomoni bilan pastga qilib, qarshilik sezilmaguncha kiriting, keyin disk pleyerga avtomatik kiradi.EslatmaCD ning avtomatik yuklanishiga to'sqinlik qilmang.

Cdni chiqarib olish.

tugmasini bosing.EslatmaAgar CD diskni chiqarib olish paytida diskni pleyer tirqishida qoldirsangiz, mexanizm 10 soniya davomida diskni moslamaga avtomatik qaytaradi.

Tashqi uyaga mos keluvchi moslamani kiriting.

USB moslamasini ulash/o'chirish.

USB uyasiga mos keluvchi USB moslamasini ulang.USB moslamasini o'chirish uchun USB uyasidan USB moslamasini chiqarib oling.USB moslamasi radio yoqilganligidan yoki o'chirilganligidan qat'iy nazar, chiqarib olinishi mumkin.

5-9AUDIOTIZIM *

Radioqabul qilish rejimida amallar

Funksiyalar Amallar

Radiostansiyalarni navbati bilan sozlash. (Qo'lda sozlash)

Uzluksiz chastotani belgilash. (Qo'lda sozlash)

Stansiyalarni avtomatik izlash uchun.

Ma'lum radiostansiyada izlashni to'xtatish.

Radiostansiyalarni xotirada saqlash. 1 - 4 tugmasini 2 soniya davomida ushlab turing.

4 ta eng yaxshi signalli radiostansiyalarga sozlanish va ularni FMT yoki 1AMT xotirasida saqlash. (Avtoizlash funksiyasi)

MODE tugmasini 2 soniya davomida ushlab turing.

Saqlangan radiostansiyalarni eshittirish.

2Tanlangan radiostansiyalarni skanerlash. MENU tugmasini 2 soniya davomida ushlab turing.

Tanlangan radiostansiyani skanerlashni bekor qilish. MENU tugmasini bosing.

Ekran rejimini tanlash (mumkin bo'lsa, chastotani, radiostansiya nomini

ko'rsatish)DISP tugmasini bosing.

1 Faqat ba'zi mintaqalarda qo'llaniladi (SPETSIFIKATSIYA)2 Har bir stansiya Menyu tizimida (Sozlash menyusi) belgilangan skanerlash vaqti (soniyalarda) davomida eshittiriladi.

1-4 tugmasini bosing.

</> tugmasini bosing va 2 soniya davomida ushlab turing. Keyin yana </> tugmasini bosing.</> tugmasini bosing va 2 soniya davomida ushlab turing. Keyin yana </> tugmasini bosing va ushlab turing. Barcha chastotalarni ko'rib chiqing va kerakli chastotani tanlash uchun tugmani bosing.

</> tugmani bosing.

</> tugmani bosing.

1 faqat xotira yoqilgan bo'lsa (TUNER rejimi TUNER menyusida sozlanadi. MENU da sozlash)1 AM. LW.AM yoki AMT chastotalari faqat tegishli mintaqalarda eshittirilishi mumkin. (Spetsifikatsiyalar) 2 faqat CD disk yoki USB, yoki tashqi audio moslamasi yuklanganda ishlaydi.3 faqat yo'l xabarlari funksiyasi yoqilganda ishlaydi (Yo'l xabarlarini sozlash TUNER rejimida. Menyuda sozlash)4 agar yoritish chizig'i ulanmagan bo'lsa, yoritish tizimida uzilishni aniqlash mumkin.

5-10 AUDIOTIZIM *

DIQQAT!Menyu sozlashlari

Menyu

ESLATMA

ESLATMA

· Qo'lingiz, barmoqlaringizni yoki begonabuyumlarni kompakt-disklar uchun tirqishgatiqishga urinmang.

· Turli belgilari bo'lgan, selofan qoplamasiyoki kompakt-diskning prokat yorlig'itagidan yelimli asosi chiqib turadigan, yokiselofan qoplamasi yoki kompakt-diskningprokat yorlig'i olib tashlangan disklarnikiritish kerak emas. Ularni moslamadanchiqarib olish muammo tug'dirishi mumkin,bu esa moslamaning buzilishiga olib keladi.

· Ushbu buyum faqat 12 sm lik kompakt-disklarni eshittirish uchun ishlab chiqilgan.

Ushbu moslamada adapterdan foydalanganyoki foydalanmagan holda 8 sm likkompakt-d isk lardan foydalanishgaurinmang, chunki bu pleyer va/yoki diskshikastlanishiga sabab bo'lishi mumkin.Ushbu buyumga bunday tu rdag ishikastlanish uchun kafolat amal qilmaydi.

· Shaffof diskni kiritmang, chunki buyum unianiqlay olmaydi. Bu, hatto agar buyumdiskni aniqlagan holda ham, diskniyuklash/chiqar ib ol ishda muammotug'dirishi mumkin.

· Menyuga kirish yoki undan chiqish uchunMENU tugmasini bosing.

· Menyu bandlari ro'yxatini ko'rish uchun Tunetugmasidan foydalaning.

· Menyuda keyingi darajasini tanlash uchun >tugmasini bosing.

· Menyuda avvalgi darajaga qaytish uchun <tugmasini bosing.

Oxirgi tugma bosilganidan 8 soniya o'tganidan keyin menyu bandlari avtomatik ravishda ishlatilmay qoladi.O'zgartirilgan sozlashlar saqlanadi.

SozlashAgar menyuning joriy darajasi belgilanishi mumkin bo'lgan qiymatini ko'rsatsa:· Sozlash uchun TuneEncoderni burang

O'zgartirilgan sozlashlar avtomatik saqlanadi.Keltir i lgan jadvalda mumkin bo'lgan sozlashlar qalin harflar bilan ko'rsatiladi (e.g.: ON/OFF). Tagiga chizilgan belgilar (e.g.: HI6) ishlab chiqaruvchining sozlashlarini ko'rsatadi.

5-11AUDIOTIZIM *

System

Tuner

Menu Level 1 Menu Level 2 Menu Level 3

Dim day

Dim night

On vol

Last vol

Mute vol

Beep

Scan time

Normset > to set

Day 1...15...16

On vol 0...15...50

Lstv on/off

Mute 0...50

Beep on/off

Scan 5/10/...30

Day 1...16

Ovozni o'chirishda ovoz balandligini elgilash

RDS

Traffic

TA vol

RDS on/off

Traf on/off

TA vol 0...20...50

RDS funksiyasini ishga tushirish

Yo'l xabarlari funksiyasini ishga tushirish Ishga tushirishda, ekranda ( ) belgisi ko'rsatiladi

Yo'l xabarlarining ovoz balandligi darajasini sozlash

SK- displey yorqinligini kunduzgi rejimda sozlash: 1 (dim) -16 (bright).

SK- displey yorqinligini tungi rejimda sozlash:1 (dim) -16 (bright).

Ovoz balandligini sozlashda, ta'minot yoqilganda ovoz balandligini sozlash.

Oxirgi belgilangan ovoz balandligi darajasini yoqish yoki o'chirish

Chastotalar signal ovozini yoqish yoki o'chirish

Eshittirish vaqtini belgilash

Ishlab chiqaruvchining sozlashlarini tiklash.Tasdiqlash uchun tugmasini bosing.

Sozlashlar /Eslatma 1 Faqat RDS radio uchun2 Faqat ayrim mintaqalarda (Texnik xususiyatlari bo’limiga qarang)

5-12 AUDIOTIZIM *

Past chastotalar darajasini sozlash. Yuqori chastotalar darajasini sozlash.X-Bass darajasini sozlash.

Kolonka balansini sozlash.

Miksherni sozlash.

TunerMenu Level 1 Menu Level 2 Menu Level 3

Audio

Regional

Seek sen

Tun band

Reg on/off

FM2 on/off

FMT on/off

MW2 on/off

LW2 on/off

AM2 on/off

AMT2 on/off

Mintaqaviy RDS funksiyalarini ishga tushirish

PresetsEkvalayzerning turini tanlash yoki ekvalayzerni o'chirish

Izlash sezgirligini sozlash: Lo1 (past) – H16 (yuqori)

SENS LO1, LO2, LO3, H14, H15, HI6

1

TUNER rejimini sozlash. Butun to'plami

o'chirilgan bo'lsa ham, FM1 xotirasi doimo

yoqilgan bo'ladi

Bass

Treble

X-bass

Balance

Fader

Bass -7...0...+7

Treble -7...0....+7

Xbass off...1...3

Bal l9...0...r9

Fader f9...0...r9

Rock / pop / classic / eq off

Sozlashlar /Eslatma

5-13AUDIOTIZIM *

Texnik xususiyatlari

Ta'minot kuchlanishi

Ish kuchlanishi:

Iste'mol toki

Ishlaganda: 10 А

Yoqilganidan 10 soniya o'tganda: 3.5 mA

Kuchaytirgich

Chiqish quvvati:

4 х 18 W sine ga 14.4 Vga 4 ohms

10.8 V-15.6 V

4 х 45 W max. power

Tyuner

Evropada radioto'lqinlar diapazoni:

FM: 87.5 - 108 MHz

AM (MW): 531 - 1,602 kHz

LW: 153 - 279 kHz

AQSh da radioto'lqinlar diapazoni:

FM: 87.7 - 107.9 MHz

AM (MW): 530 - 1.710 kHz

Tailandda radioto'lqinlar diapazoni:

FM: 87.5 - 108 MHz

AM (MW): 531 - 1,602 kHz

Janubiy Amerikada radioto'lqinlar diapazoni:

FM: 87.5 - 107.9 MHz

FM chastotalar tavsifi: 30 - 15,000 Hz

CD

Chastotalar tavsifi: 20 - 20,000 Hz

Pre-amp out

2-kanalli 2 V

Kirish sezgirligi

Oldingi AUX-IN: 400 mV / 10 k

O'lchami va vazni

Eni x Balandligi x Uzunligi (mm): 188 х 60 х 181

Vazni: 1.04 kg ga yaqin

AM (MW): 530 – 1,710 kHz

5-14 AUDIOTIZIM *

PASSIV ANTENNA

R a d i o p r i y o m n i k n i y o q i s h d a n a v v a l avtomobilning tomi ustida joylashgan passiv antenna to'g'ri holatda ekanligiga ishonch hosil qiling. Siz antennani burab yechib, tomdan olib tashlashingiz mumkin. Avtomobillarni yuvish stansiyasida avtomobilni yuvishdan avval antennani yechib oling.

6 AMALIY MASLAHATLAR

ZAXIRA G’ILDIRAK, DOMKRAT VA ASBOBLAR ..

G’ILDIRAKNI ALMASHTIRISH ................................

BEGONA ENERGIYA MANBAIDANDVIGATELNI ISHGA TUSHIRISH ...........................

AVTOMOBILNI SHATAKKA OLISH .........................

AVTOMOBILNI TIQILIB QOLISHDACHAYQATISH ...........................................................

6-2

6-3

6-6

6-7

6-9

ESLATMALAR ..........................................................6-10

6-2 AMALIY MASLAHATLAR

ZAXIRA G'ILDIRAK, DOMKRAT VA ASBOBLAR

Zaxira g'ildirak, domkrat va asboblar to'plami avtomobilning yukxonasida joylashgan. Zaxira g'ildirak yukxona bo'limining yechib olinadigan poli ostida, bolt bilan mustahkamlangan. Domkrat va uning dastasi zaxira g'ildirak va orqa o'rindiq orasida joylashgan. Asboblar to'plami zaxira g'ildiragi ustida (shinalar o'lchami 145/155 bo'lgan avtomobillar uchun) yoki zaxira g'ildirak va orqa o'rindiq orasida, domkrat bilan birga (shinalar o'lchami 175 bo'lgan avtomobillar uchun) joylashgan.

DIQQAT!

Domkrat, domkratning dastasini va boshqa asboblarni, ular avtomobilning harakatlanishi paytida taraqlamasligi va jaranglamasligi uchun, ishonchli mahkamlang.

DIQQAT!

Domkratni, zaxira g'ildirakni yoki boshqa asboblarni avtomobilning salonida olib yurish yo'l-transport hodisasi yoki keskin tormozlash holatida haydovchining va yo'lovchilarning jarohatlanishiga olib kelishi mumkin. · Barcha sanab o'tilgan buyumlarni yukxona

bo'limida, ular uchun maxsus mo'ljallangan joylarda saqlang. Zaxira g'ildirak, domkrat va asboblar yurish uchun holatida ishonchli mahkamlangan bo'lishi kerak.

Turi

Maksimal yo'lqo'yiladigan yuklanish

Qo'llanadiganmoylash turi

Moylash vositasiningkonsistentsiyasi sinfi

Dastak-vintli

600 kgs

Quyma

1 (NLGI)

6-3AMALIY MASLAHATLAR

G'ILDIRAKNI ALMASHTIRISH

G' i ld i rakn i a lmash t i r i shda eh t imo l i y jarohatlanishga yo'l qo'ymaslik uchun, quyida keltirilgan yo'l-yo'riqlarni diqqat bilan o'qib ch iq ing va S izn ing xavfs iz l ig ing izn i ta'minlashga qaratilgan barcha tavsiyalarga rioya qiling.· Yo'lning harakat qismidan ehtiyot bo'lib

chetga o'ting va xavfsiz joyda to'xtang.· Avtomobilni qattiq va tekis gorizontal

maydonchaga qo'ying.· O't oldirishni o'chiring va kalitni o't oldirish

qulfidan chiqarib oling.· Avariyali yorug'lik signalizatsiyasini yoqing va

avtomobilni to'xtab turish tormozi bilanto'xtatib tormozlang. Birinchi uzatmani yokiorqaga yurish uzatmasini yoqing.

· Yo'lda Yo'l harakati qoidalariga muvofiqavariyali to'xtash belgisini o'rnating.

· Avtomobildan barcha yo'lovchilarni chiqaribyuboring. Yo'lovchilar yo'lning harakat o'tishqismida, shuningdek domkratda ko'tarilganavtomobilga yaqin xavfli joyda bo'lmasligilozim.

· Shikastlangan g'ildirakdan diagonali bo'yichajoylashgan g'ildirakning ostiga, bu g’ildirakniikkala tomonidan bloklash uchun, oldindan vaorqasidan tirgak kolodkalarini yoki moskeladigan o'lchamdagi va shaklidagi toshlarniyoki yog'och bo'laklarini qo'ying.

G'ildirakni almashtirish tartibi1. G'ildirak kalitidan foydalanib, shikastlangang'ildirakdan bezak qalpog'ini yechib oling.2. G'ildirak kalitining yordamida shikastlangang'ildirakning barcha mustahkamlash boltlarini

bitta aylantirib bo'shating, lekin g'ildirakning domkrat ustida to'liq ko'tarilmaguncha, boltlarni to'liq burab chiqarib olmang.

1

2 3

4

Agar domkrat boshqa avtomobilni ko'tarish uchun foydalanilsa, domkratning yuk ko'tarish qobiliyatidan oshib ketishi mumkin, bu uning ishdan chiqishiga olib keladi. · Sizning avtomobilingiz j ihozlangan

domkratdan, boshqa avtomobillarniko'tarish uchun foydalanmang.

· Sizning avtomobilingizni ko'tarish uchunfaqat avtomobilning jihoz-uskunalarito'plamiga kiradigan domkratni ishlatishlozim.

· Domkratning yuk ko'tarish qobiliyatidanoshib ketishi taqiqlanadi.

DIQQAT!

3. Avtomobilning kuzovi tagida, oldinda vaorqasida bo'sag'alari ostida domkratni o'rnatish uchun mo'ljallangan maxsus tirgak joylari ko'zda tutilgan (rasmga qarang).Bu joylar bo'ylama qirrasida yarim dumaloq tirqishlar bilan belgilanadi. Domkratni shikastlangan g'ildiragiga eng yaqin joylashgan kuzovning oldingi yoki orqa tirgak joylaridan biri ostiga o'rnating. Domkratning tayanch kallagi va pastki tagligi bitta vertikal yo'nalishda bo'lishi kerak.Domkratning tayanch kallagi avtomobilning tayanch joyiga tegmaguncha, domkratning vintini soat milining yo'nalishida qo'lingiz bilan burang.


4. Domkrat ichiga dastasini kiriting.5. Domkrat dastasini soat milining yo'nalishidaaylantirib, shikastlangan g'ildirakning tayanch m a y d o n c h a s i n i n g u s t i d a t o ' l i q ko'tarilmaguncha, avtomobilni domkrat ustida ko'taring.Domkratning tayanch kallagi kuzovning bo'sag'asidagi chuqurchaga ishonchli kirishi kerak. Avtomobilni g'ildiragi tayanch yuzasidan taxminan 3 sm ga ko'tarilib qoladigan qilib, ko'tarish kerak. Avtomobilni zaruridan ortiq ko'tarish kerak emas.6. Avtomobil ko'tarila boshlaganidan keyin,domkratning barqaror holatda ekanligiga va avtomobilning yon va bo'ylama yo'nalishda siljishidan ishonchli mahamlanganligiga ishonch hosil qiling. Boltlarni soat miliga qarshi yo'nalishda aylantirib, yechib oling va shikastlangan g'ildirakni yechib oling.

7. Zaxira g'ildirakni o'rnating, boltlarni burabkiriting va ularni soat milining yo'nalishida aylantirib, qo'lingiz bilan mahkamlab torting.8. Domkratning dastasini soat miliga qarshiyo'nalishda aylantirib, avtomobilni tushiring.G'ildirakni mahkamlash boltlarini navbati bilan, quyidagi ketma-ketlikda kalit bilan burab mahkamlang: 1-2-3-4 (butsimon).9. Bezak qalpog'ini joyiga o'rnating.

1

2 3

4

G'ildirakni almashtirish uchun ko'tarilgan avtomobil domkratdan tushib ketishi mumkin. Avtomobilning domkratdan tushib ketishi kishilarning jarohatlanishiga yoki kuzovning jiddiy shikastlanishlariga olib kelishi mumkin. · G'ildirakni almashtirishda faqat Sizning

avtomobilingiz jihozlangan domkratdanfoydalanish, va uni kuzovning tirgak joyitagiga aniq o'rnatish kerak.

· Domkratni avtomobilning tagiga o'rnatishdava avtomobilni ko'tarish davomida,domkratning tayanch kallagi va pastkitagligi bitta vertikal yo'nalishda qolishininazorat qiling.

· Domkratda ko'tarilgan avtomobilnningostiga kirish taqiqlanadi.

· Domkratda o'rnatilgan avtomobilningdvigatelini ishga tushirish, shuningdekdv igate l i ish layotgan avtomobi ln idomkratda ko'tarish taqiqlanadi.

· Avtomobildan barcha yo'lovchilarni chiqaribyuboring. Yo'lovchilarni yo'lning harakato'tish qismidan, shuningdek domkratdako'tarilgan avtomobildan yetarlicha uzoq vaxavfsiz joyda joylashtiring.

· Domkratdan faqat g'ildiraklarni almashtirishuchun foydalaning.

DIQQAT!


· Avtomobilni domkrat bilan nishabli yokisirpanchiq maydonchada ko'tarishtaqiqlanadi.

· Domkrat shikastlangan g'ildirakka engyaqin bo'lgan kuzovning tayanch joyigao'rnatilishi kerak.

· Almashtiriladigan g'ildirakdan diagonalibo'ylab joylashgan g' i ldirakni ikkitomonidan ishonchli bloklang.

· Avtomobilni domkratda ko'tarishdan avval,avtomobil to'xtab turish tormozi bilantormozlanganligiga va uzatmalar qutisidabirinchi uzatma yoki orqaga yurishuzatmasi yoqilganligiga ishonch hosilqiling.

· Yo'lning harakat qismiga xavfli yaqinbo'lgan joyda avtomobilni domkratdako'tarish va g'ildirakni almashtirishtaqiqlanadi.

Mos kelmaydigan boltlardan foydalanish yoki g'ildirakni mahkamlash boltlarini noto'g'ri tortib mahkamlash, avtomobil yurayotganda g'ildirakning yo'qolishiga olib kelishi mumkin. Buning oqibatida jiddiy avariya bo'lishi mumkin.· Doimo faqat Sizning avtomobilingizning

g'ildiraklari uchun maxsus mo'ljallanganboltlardan foydalaning.

· G'ildirakni montaj qilishda g'ildirakningdiskidagi teshiklarga nisbatan boltlarkallaklarini to'g'ri markazga qo'yishninazorat qiling. G'ildirak boltlarini ishonchlimahkamlab torting.

· G'ildirak boltlariga moy yoki konsistentlimoylash vositasini surtish taqiqlanadi.

OGOHLANTIRISH!

Agar shikastlangan g'ildirakni o'z kuchingiz bilan xavfsiz almashtirish uchun sharoit bo'lmasa, yoki Siz bu amalni malakali ravishda va barcha ehtiyot choralariga rioya qilib bajara olmasangiz, ko'chma texnik xizmat ko'rsatish shoxobchasini chaqiring.

DIQQAT! DIQQAT!

Agar Sizning avtomobilingizning akkumulyator batareyasi zaryadsizlangan bo'lsa, dvigatelni boshqa avtomobilning batareyasidan ishga tushirish mumkin.Quyida keltirilgan yo'l-yo'riqlariga qat'iy rioya qiling, chunki dvigatelni begona energiya manbaidan ishga tushirishni ehtiyotsiz yoki noto'g'r i amalga oshirish kishilarning jarohatlanishiga yoki avtomobillarning va boshqa mol-mulkning shikastlanishiga olib kelishi mumkin. Akkumulyator batareyalari ehtiyotsiz muomala qilinganda xavfli bo'ladi, chunki ulardan portlashdan xavfli gaz chiqadi, ularda yetarlicha yuqori kontsentratsiyadagi oltingugurt kislotasi bo'lib, qisqa tutashuv

holatida va kishining elektr tok bilan shikastlanishiga sabab bo'lishi mumkin. Qisqa tutashuv, bundan tashqari, ikkala avtomobilning elektr jihoz-uskunalarini ishdan chiqarishi mumkin.· Akkumulyator batareyasiga ochiq alangani va

uchqun chiqaradigan buyumlarni yaqinkeltirish taqiqlanadi.

· Ko'zingizni, tananing ochiq joylarini,avtomobilning mato qoplamalarini vabo'yalgan yuzalarini elektrolit tegib ketishidanasrang. Elektrolit tarkibida bo'lgan oltingugurtkislotasi kuyishlarga olib keladi, unga tegibturgan buyumlarni o'yib shikastlantiradi.

· Jarohatlanish xavfini kamaytirish uchun,akkumulyator batareyasi bilan ishlagandahimoya ko'zoynagidan foydalaning.

· Siz dvigatelni ishga tushirmoqchi bo'lganakkumulyator batareyasining kuchlanishinitekshiring. Uning nominal kuchlanishi Sizningavtomobilingizning akkumulyator batareyasibilan bir xil bo'lishi kerak (12 V).


BEGONA ENERGIYA MANBAIDANDVIGATELNI ISHGA TUSHIRISH

· Zaryadsizlangan batareyaning simlari klemmalarini ajratmang.

· Barcha keraks iz e lek t r energ iyas i iste'molchilarini o'chiring.

· Dvigate ln i i shga tush i r ish payt ida akkumulyator batareyasining ust iga egilmang.

· Ulash simlarining qisqichlari bir-biriga tegmasligini nazorat qiling.

· To'xtab turish tormozini yoqing. Uzatmalar qutisini boshqarish dastagini neytral holatiga o'tkazing.

Dviga te ln i boshqa av tomobi ln ing akkumulyator batareyasidan ishga tushirish tartibiUzaytirish simlarining qisqichlarini rasmda ko'rsatilganidek, ulang.1. Birinchi uzaytirish simining bitta qisqichini dvigatelni ishga tushirish amalga oshiriladigan zaryadlangan batareyaning musbat chiqishiga ulang (Musbat chiq ish batareyaning korpusidagi yoki chiqish simining o'zida «+» belgisi bilan belgilangan).2. Ushbu simning boshqa qisqichini zaryadsizlangan batareyaning musbat chiqishiga ulang («+» belgisi bilan belgilangan).3. Ikkinchi uzaytirish simining bitta qisqichini dvigatelni ishga tushirish amalga oshiriladigan zaryadlangan batareyaning manfiy chiqishiga ulang (Manfiy chiqish «-» belgisi bilan belgilangan).

4. Ushbu simning boshqa qisqichini Sizning avtomobilingizning «massiv» joyiga (masalan, dvigatelning silindrlar blokiga yoki dvigatelning tayanchi boltiga) ulang.

«Manfiy» simning qisqichini bevosita zaryadsizlangan batareyaning manfiy chiqishiga ulamang!Bu qisqichning ulanish joyi zaryadsizlangan akkumulyator batareyasidan imkoni boricha uzoqroq bo'lishi kerak.Uzaytir ish simlarini ular dvigatelning aylanadigan detallariga tasodifan tegib ketmaydigan qilib joylashtiring.5. Uning akkumulyator batareyasidan Sizning avtomobilingizning dvigatelni ishga tushirish amalga oshiriladigan avtomobilning dvigateli ishlashi mumkin.Batareyasi zaryadsizlangan avtomobilning dvigatelini ishga tushirishning urinishlari orasida kamida bir daqiqa davomidagi pauzalarni kutib turish lozim.Har bir ishga tushirish urinishidagi starterning

uzluksiz ishlashining davomiyligi 12 soniyadan oshmasligi lozim. Dvigatel muvaffaqiyatli ishga tush i r i lgan idan key in , akkumulya to r batareyasidan uzaytirish simlarini ajratmagan holda, uning taxminan 10 daqiqa davomida harakatsiz ishlashini kutib turish kerak.6. Dvigatelni o'chiring va uzaytirish simlarining qisqichlarini teskari ketma-ketlikda ehtiyot bo'lib ajratib oling.

Agar dvigatelni begona akkumulyator batareyasidan ishga tushirish paytida Siz audiotizimni yoqilgan holatida qoldirgan bo'lsangiz, u jiddiy shikastlanishi mumkin.· Doimo dvigatelning boshqa avtomobilning

akkumulyator batareyasidan ishga tushirishdan avval audiotizimni o'chiring.

Ishlangan gazlarning katalitik neytralizatori b i lan j ihoz langan avtomobi l larn ing dvigatellarini, avtomobilni shatakka olish yoki itarish yordamida ishga tushirish mumkin emas. Bu neytralizatorning ishdan chiqishiga olib kelishi mumkin.· Akkumulyator batareyasi zaryadsizlangan

holda, avtomobilni shatakka olish yoki itarish yordamida dvigatelni ishga tushirmang.

OGOHLANTIRISH!

OGOHLANTIRISH!


AVTOMOBILNI SHATAKKA OLISH

Avtomobilni shatakka olish zarur bo'lganda, vakolatlangan dileringizga yoki nosoz avtomobillarni evakuatsiya qiluvchi maxsus xizmatga murojaat qiling.Avtomobilning shatakka olish paytida shikastlanishiga yo'l qo'ymaslik uchun, quyida keltirilgan, ham avtomobilni shatakka olishga tayyorlash, ham bevosita shatakka olishni amalga oshirishga tegishli bo'lgan yo'l-yo'riqlarga qat'iy rioya qilish lozim.

Qisman yuklangan avtomobilni shatakka olish· Ikkala avtomobillarda avariyali yorug'lik signalizatsiyasini yoqing.· O't oldirish kalitini «I» holatiga burang.· Uzatmalarni o'zgartirish dastagini neytral

holatiga o'tkazing.· To'xtab turish tormozini o'chiring.· Avtomobilni shatakka olish ko'tarilgan

yetakchi (oldingi) g'ildiraklar bilan bajarilishi kerak.

Avtomobilning orqa g'ildiraklari boshqa transport vositasiga qisman yuklangan holda, va avtomobilning oldingi g'ildiraklariga tayangan holda orqaga yurib, shatakka olish taqiqlanadi.

Tayanch aravachasi

OGOHLANTIRISH!

Shikastlanishlarga yo'l qo'ymaslik uchun, avtomobilning shatakka oluvchiga qattiq bo ' lmagan tarzda mahkamlaydigan uskunadan foydalanish kerak emas.· Nosoz avtomobilning evakuatsiyasini faqat

platformaga to'liq yuklanganda yoki oldingi g'ildiraklarning evakuator-avtomobilning tayanch maydonchalar iga q isman yuklangan holatida bajarish ruxsat etiladi.

OGOHLANTIRISH!

Shoshilinch holatlarda avtomobilni shatakka olishAgar nosoz avtomobilni maxsus uskunalar bilan jihozlangan evakuator-avtomobilning yordamida evakuatsiya qilishni ta'minlash mumkin bo'lmasa, shatakka olishning yana bir usulidan foydalanish mumkin. Sizning avtomobilingiz buning uchun maxsus yechib olinadigan shatak ilmog'i bilan jihozlangan, uni orqa yoki oldingi bamperga biriktirish mumkin. Shatak ilmog'i yukxona bo'limida saqlanadi.

Avtomobilni arqon bilan shatakka olish:· Oldingi bamperdagi teshikning tiqinini olib

tashlang, tiqinni yo'qolishiga yo'l qo'ymaslik uchun ishonchli joyga qo'ying, bu teshikka ilmoqning uchini kiriting va uni tiralguncha burab kiriting.

· Shatakka olish arqonini avtomobilning shatak ilmog'iga ishonchli bog'lang. Arqon tugunini imkoni boricha qattiqroq tortib mahkamlang.


· Ikkala avtomobillarda avariyali yorug'lik signalizatsiyasini o'chiring.

· Uzatmalar qutisining dastagini neytral holatiga o'tkazing, to'xtab turish tormozini o'chiring.

· Rul valining qulfini blokdan chiqarish va stop-s i g n a l l a r, o v o z l i s i g n a l v a o y n a tozalagichlarning ishlashini ta'minlash uchun, o't oldirish kalitini «II» holatiga burang.

· Shatakka olingan avtomobilda faqat avtomobilni o'z yo'nalishida boshqarishni va tormozlashni ta'minlaydigan haydovchi bo'lishi kerak.

· Shatakda yurgizuvchi avtomobilning ishlangan gazlari Sizning avtomobilingizning saloniga kirishining oldini olish uchun, barcha oynalarni to'liq yoping va havo aylanishi rejimini yoqing.

· Avtomobilni shatakka olishda keskin tortishga yo'l qo'ymaslikka harakat qiling. Buning uchun ohista qo'zg'alish, shatakka olish arqonini asta-sekin tortish kerak. Shatakka olish davomida arqonning kuchli osilib qolishiga yo'l qo'ymang.

Arqonda shatakka olishda avtomobil boshqarilmaydigan bo'lib qolishi mumkin.· Agar g'ildiraklar shikastlangan bo'lsa, yoki

transmissiya, yarim o'q agregatlari, orqa ko'prik, rul boshqaruvi yoki tormoz tizimi nosoz bo'lsa, avtomobilni arqon bilan shatakka olish taqiqlanadi.

· Avtomobilning harakatlanishi paytida o't oldirish qulfidan kalitni chiqarib olish taqiqlanadi, chunki bu rul valining avtomatik qulflanishiga va avtomobilning boshqarish imkoniyati yo'qolishiga olib keladi.

DIQQAT!

Arqonda shatakka olishda avtomobil shikastlanishi mumkin. Shikastlanishlarning xavfini kamaytirish uchun quyidagi yo'l-yo'riqlarni bajaring:· Avtomobilni shatakka olish uchun, oldingi

bamperning ostida joylashgan va faqat avtomobilni yuk platformasida tashishda uni transport holatida mahkamlash uchun mo'ljallangan mahkamlash ilmoqlaridan foydalanmang.

· Avtomobilni arqonda shatakka olishni faqat oldinga yurgizib bajarish ruxsat etiladi.

· Shatakka olish boshlanishidan avval shatakka olish arqonining ikkala uchi ishonchli mahkamlanganligiga ishonch hosil qiling. Buning uchun arqonni qattiq torting.

· Boshqa avtomobilni evakuatsiya qilishda, sha takka o l i sh a rqonn i S i zn i ng avtomobilingizning orqa shatakka olish ilmog'iga ulang.

DIQQAT!

Avtomobil qorda, qumda yoki loyda tiqilib qolgan bo'lsa, avtomobilni oldinga-orqaga chayqatib, chiqarib olishga urinib ko'ring. Buning uchun avtomobilning harakatlariga mos holda, uzatmalar qutisini birinchi uzatmadan orqaga yurish uzatmasiga va aksincha o'tkazib turing, bir vaqtning o'zida akselerator pedalini sal bosib turing.Avtomobilni chayqatish paytida akselerator pedalini qattiq bosmang va dvigatelning tirsakli valining aylanish chastotasini keskin oshirmang. Agar avtomobilni bir-ikki daqiqa davomida


chayqatishdan keyin, tiqilib qolgan joyidan uni chiqara olmasangiz, begonalarning yordamiga murojaat qilish lozim. Aks holda Sizning avtomobilingizning transmissiyasi qizib ketishi va ishdan chiqishi mumkin.

Oldingi g'ildiraklarning o'ta yuqori aylanish tezligi bilan joyida sirpanishiga yo'l qo'ymang, chunki bunda shina yorilib ketishi mumkin, bu esa kishilarning jarohatlanishiga va/yoki kuch uzatish agregatlarining detallari va tarmoqlarining ishdan chiqishiga olib kelishi mumkin.· Oldingi g'ildiraklarning o'ta yuqori aylanish

tezligi bilan joyida sirpanishiga yo'lqo'ymang.

DIQQAT!

AVTOMOBILNI TIQILIB QOLISHDACHAYQATISH

Avtomobil qorda, qumda yoki loyda tiqilib qolgan bo'lsa, akselerator pedalini qattiq bosib va dvigatelning tirsakli valining aylanish chastotasini keskin oshirib, uni chiqarib olishga urinmang, chunki bu kuch uzatish agregatlarining detallari va tarmoqlarining ishdan chiqishiga olib kelishi mumkin.· Oldingi g'ildiraklarning o'ta yuqori aylanish

tezligi bilan joyida sirpanishiga yo'lqo'ymang.

· Avtomobilni tiqilib qolgan joyidan shatakkaolib tortib chiqaring.

DIQQAT!


ESLATMALAR

7 AVTOMOBILGA TEXNIKXIZMAT KO'RSATISH

UMUMIY MA'LUMOTLAR ........................................7-2

AVTOMOBILNI TEKSHIRUVDAN O'TKAZISH ....... 7-4

АVTОMОBILNING TАSHQI KO'RINISHINIPАRVАRISH QILISH ................................................

7-31

Avtomobilga xizmat ko'rsatishda xavfsizlik choralari

Av tomob i l n i ng ha r qanday nazo ra t tekshiruvlarini yoki texnik xizmat ko'rsatish bo'yicha amallarini o'tkazishda, kishilarning jarohatlanishi yoki avtomobilning shikastlanishi ehtimolini kamaytirish uchun doimo ehtiyot bo'lish kerak.Quyida avtomobilga texnik xizmat ko'rsatishni o'tkazish paytida albatta bajarilishi lozim bo'lgan umumiy xavfsizlik choralari keltirilgan:· Issiq dvigatelda ishlarni bajarish taqiqlanadi.

Avval dvigatelni o'chiring va uning sovishinikutib turing.

· Domkratda ko'tarilgan avtomobilning ostigakirish taqiqlanadi. Avtomobilning ostidaishlarni bajarish zarur bo'lganda, qo'shimchatagliklardan foydalanish kerak.

· Chekmang va ochiq alangani, yoki uchqunchiqaradigan buyumlarni akkumulyatorbatareyasiga, yonilg'i bakining ochiq og'zigava yonilg'i ta'minoti tizimining boshqaelementlariga yaqin keltirmang.

· O't o ld i r ish yoqi lganda , s imlarningklemmalarini akkumulyator batareyasiningchiqishlariga ulash yoki ulardan ajratish,shuningdek istalgan elektr moslamalariniguyalarini ulash yoki ajratish taqiqlanadi.

· Simlarning klemmalarini akkumulyatorbatareyas ining chiqishlariga ulashda,ularning qutblariga e'tibor bering. Musbatsimni akkumulyator batareyasining manfiychiqishiga va aksincha ulash taqiqlanadi.

· Avtomobilning elektr tarmog'ida kattakuchdagi tok o'tishini, ba'zi simlar esa yuqorikuchlanish ostida bo'lishini unutmang.Shuning uchun, qisqa elektr tutashuvinikeltirib chiqarmaslik uchun, ehtiyot bo'ling.

· Yopiq xonada (masalan, garajda), dvigatelishlayotganda biror-bir tekshirishlarni yokisozlashlarni o'tkazishda, yaxshi shamollatishborligiga ishonch hosil qiling.

· Ishlangan motor moyini, sovituvchi suyuqlikniva boshqa foydalanish suyuqliklarini bolalarva uy hayvonlari yetib bora olmaydigan joydasaqlang.

· Moy va foydalanish suyuqliklariningbo'shagan va foydalanilgan idishlarini maishiyaxlatni yig'ish uchun konteynerlarga tashlashkerak emas. Ularni Sizning tumaningizdajoylashgan maxsus neft mahsulotlarini yig'ishshoxobchalariga topshiring.

· Agar dvigatel ishlayotganda motor bo'limidabiror-bir tekshirishlarni yoki sozlashlarnio'tkazish zarur bo'lsa, uzatmalar qutisiniboshqarish dastagini neytral holatiga(mexanik uzatmalar qutisi) yoki «P» holatiga(avtomatik uzatmalar qutisi) o'tkazing vato'xtab turish tormozini to'liq yoqing. Ushbutavsiyalar bajari lmaganda avtomobilkutilmaganda joyidan qo'zg'alishi mumkin.

· Kapot ostida ishlarni bajarish paytidajarohatlanishga yo'l qo'ymaslik uchun, doimoo't oldirishni o'chiring va o't oldirish qulfidan

kalitni chiqarib oling. Texnik xizmat ko'rsatish bo'yicha aynan dvigatel ishlayotganda bajarilishi lozim bo'lgan ishlar bundan istisno bo'lishi mumkin. Motor bo'limida dvigatel ishlayotganda ishlarni bajarish paytida, shamo l la tg i chn ing pa r rak la r iga va dvigatelning boshqa aylanadigan detallariga kiyimning, ayniqsa galstuk yoki bo'yin ro'molining kirib qolishidan ehtiyot bo'ling. Kiyim aylanadigan qismlar ichiga kirib tortilib ketganda, jarohatlanish va avtomobilning detallari shikastlanishi mumkin. Bundan tashqari, xavfsizlik maqsadida qo'l soatini, bilaguzuklarni va uzuklarni yechib olish tavsiya etiladi.

Xavfsizlik yuzasidan eslatma

Qo'llaringiz shamollatgichning parraklari bilan jarohatlanishiga yo'l qo'ymaslik uchun, motor bo' l imida barcha ishlarni o't oldir ish o'chirilganda bajarilishi kerak. Bu holda shamollatgich kutilmaganda yoqilishi mumkin emas.Agar o't oldirishni yoqilgan holda qoldirsangiz, shamollatgichning ishini boshqaradigan elektron modul, Siz uchun kutilmaganda shamollatgichning elektr dvigatelini yoqishi mumkin.O't oldirish yoqilganda, shuningdek, o't oldirish tizimining yuqori kuchlanish ostidagi simlariga va elektron bloklariga tegish juda xavfli bo'ladi.Sizning avtomobilingizda o'rnatilgan elektron o't oldirish tizimi odatdagi tizimdan yuqoriroq uchqun hosil qilish energiyasi bilan farqlanishini unutmang.

UMUMIY MA'LUMOTLAR

7-2 AVTOMOBILGA TEXNIK XIZMAT KO'RSATISH

DIQQAT!

Motor bo'limida ishlarni amalga oshirish paytida kishilarning jarohatlanishi, kuyishi yoki elektr tokining urishi xavfi yuqori bo'ladi.· O't oldirish o'chirilganligiga ishonch hosil

qiling.· O't oldirish yoqilganda, o't oldirish tizimining

simlariga va bloklariga tegmang.· Avtomobilning issiq qismlariga, masalan,

ishlangan gazlarni chiqarish tizimining detallariga tegmang.

Avtomobilni haydovchi tomonidan nazorat ko'zdan kechirish

Harakat xavfsizligini va avtomobilning ishonchli xizmat qilishini ta'minlash uchun, yurishdan avval quyidagi tarzda nazorat ko'zdan kechirish tavsiya etiladi:

Avtomobildan tashqarida1. Sh inalarda havoning bosimini va shinalarning shikastlanishi belgilarining borligini tekshiring.2 . G ' i l d i r a k g a y k a l a r i n i n g t o r t i b mahkamlanganligini tekshiring.3. Yoritish va signalizatsiya asboblarining sozligini tekshiring. 4. Moy, sovituvchi suyuqlik, yonilg'i va tormoz suyuqligining oqishi izlarining yo'qligini tekshiring.

Avtomobilning ichida1. Rul g'ildiragining lyufti kattaligini va ishonchli mahkamlanishini tekshiring.2. To'xtab turish tormozining dastagi yurishining kattaligini tekshiring.3. Ovozli signal, old oynaning oyna tozalagichlari va burilish ko'rsatkichlari sozligini tekshiring.4. Asbob panelida joylashgan ko'rsatkichlar, signalizatorlar va indikatorlarning sozligini tekshiring.5. Bakdagi yoni lg ' in ing sathini o 'q l i ko'rsatkichiga qarab tekshiring.6. Orqaga qarash ko'zgularining sozlanishini tekshiring.7. Eshik qulflarini bloklash mexanizmlarining sozligini tekshiring.8. Ilashish muftasining pedali erkin yurishining kattaligini, pedalning boshlang'ich holatini va ilashish muftasini boshqarish yuritmasining ishlashini tekshiring.9. Tormoz pedali erkin yurishining kattaligini, pedalning boshlang'ich holatini va tormoz yuritmasining ishlashini tekshiring.

10. Harakatlanish paytida agregatlar, tarmoqlar va mexanizmlarning ishlashini, begona shovqinlar borligini va hokazolarni tekshiring.

Motor bo'limida1. Dvigatelda moyning sathini tekshiring.2. Yuritma kamarining tortilishini tekshiring.3 . Kengayt i r i sh bak idag i sov i tuvch i suyuqligining sathini tekshiring.4. Akkumulyator batareyasining holatini tekshiring.5. Oyna yuvish moslamasining bakidagi suyuqligining sathini tekshiring.6. Asosiy tormoz silindrining bakidagi ish suyuqligining sathini tekshiring.7. Rul boshqaruvining gidrokuchaytirgichida ish suyuqligining sathini tekshiring.8. Avtomatik uzatmalar qutisining moyning sathini tekshiring.

AVTOMOBILGA TEXNIK XIZMAT KO'RSATISH 7-3

Dvigatelning bo'limi

1 . R u l b o s h q a r u v i n i n g g i d r a v l i k kuchaytirgichining baki *2. Dvigatelning sovutish tizimining kengaytirish baki3. Dvigatelning moy quyish og'zining qopqog'i

4. Asosiy tormoz silindrining baki5. Akkumulyator batareyasi6. Rele va saqlagichlarning qutisi7. Avtomatik uzatmalar qutisining moy o'lchov tayoqchasi*

8. Havo tozalagich9. Dvigatelning moy o'lchov tayoqchasi10. Old oynaning oyna yuvish moslamasining baki

AVTOMOBILNI TEKSHIRUVDAN O'TKAZISH


Motor moyi

Dvigatelda moyning sathini tekshirishDvigatelning moylash tizimining normal ishlashi uchun talab etiladigan moyning sathini doimiy saqlab turish lozim, chunki dvigatelning ishlashi motor moyining ma'lum darajada sarflanishi bilan bog'liq. Avtomobilning egasi motor moyining sathini muntazam tarzda, masalan, yonilg'i bakiga har bir yonilg'i quyishda nazorat qilishi kerak.Dvigatelda moyning sathini tekshirganda avtomobil gorizontal maydonchada turishi lozim. Dvigatelni o'chiring va sathini tekshirishdan avval, motor moyi dvigatelning karteri tagligiga oqib tushishga ulgurishi uchun, bir necha daqiqa kutib turing. Agar dvigatel normal haroratigacha qizimagan bo'lsa, moyning taglikka to'liq oqib tushishi uchun ancha ko'proq vaqt talab etilishini ko'zda tutish kerak.

Moyning sathini tekshirish uchun, dvigatelning moy o'lchov tayoqchasini chiqarib oling, va uning moyini toza latta bilan arting. Keyin o'lchov tayoqchasini tiralguncha joyiga kiriting va yana chiqarib oling. Moyning sathi o'lchov tayoqchasidagi «MAX» (MAKSIMUM) va «MIN» (MINIMUM) belgilari orasida bo'lishi lozim. Bir vaqtning o'zida motor moyini o'lchov tayoqchasidagi ifloslanish va begona moddalar yo'qligi yuzasidan ko'rib tekshiring.Agar moyning sathi «MIN» belgisidan past bo'lsa, dvigatelga motor moyini to'ldirib quying va uning sathini «MAX» belgisigacha yetkazing.Moyning sathi o'lchov tayoqchasidagi «MAX» belgisidan oshmasligi lozim. O'ta yuqori moyning sathi moy sarfining oshishiga, o't oldirish svechalarining moy bilan qoplanishiga va kuyindining ko'p hosil bo'lishiga olib keladi.Dvigatelga oxirgi moy almashtirishda moylash tizimiga quyilgan moyga aynan o'xshash motor moyini to'ldirib quying.

Motor moyiningoptimal sathi

MIN MAX

OGOHLANTIRISH!

DIQQAT!

OGOHLANTIRISH!

Tananing ochiq joylariga motor moyining uzoq va tez-tez tegishi turli teri kasalliklariga olib kelishi mumkin.· Motor moyining teriga tegmasligiga harakat

qiling.· Teriga moy tekkanda ifloslangan joyini

yaxshilab yuving.

Ishlangan motor moyi sog’liq uchun zararli.· Ishlangan motor moyini bolalar va uy

hayvonlari yeta olmaydigan joylarda saqlang.

· Dvigatel moyining sathini tekshirishdan keyin o'lchov tayoqchasini o'z joyiga tiralguncha bosib kiriting. (agar Siz o'lchov tayoqchasini o'z joyiga tiralguncha bosib kiritmasangiz, harakat paytida moy tirqish orqali sachrab ketishi mumkin va uning tomchilari chiqarish kollektorining issiq qismlariga va katalizatorga tegishi mumkin, bu esa detallarning ishdan chiqishiga yoki avtomobilning yonib ketishiga va yong'inga olib kelishi mumkin)


ESLATMA

Dvigatelning motor moyining o'ta kam miqdori bo'lganda ishlashi ham, ortiqcha bo'lganda ishlashi ham, dvigatelning ishdan chiqishiga olib kelishi mumkin.· Dvigatelda moyning sathini muntazam

nazorat qiling. Zarur bo'lganda moynito'ldirib quying va uning sathini me'yorigayetkazing.

· Dvigatelga o'ta ko'p moyni quymang.

Motor moyining o'ta kam miqdori bilan foydalanish yoki mos kelmaydigan moydan foydalanish tufayli dvigatelning ishdan chiqishi yuzasidan kafolat majburiyatlari amal qilmaydi.

Dvigate lda moyni va moy f i l t r in i almashtirish.Dvigatelda motor moyini almashtirish ikkita jihatga: avtomobilning o'tilgan yo'li va dvigatelda moyning foydalanish muddatiga bog'liq holda bajarilishi kerak. Buning sababi shuki, moyning xususiyatlari nafaqat av tomobi ldan foyda lan ish davomida

OGOHLANTIRISH! dvigatelning ishlash paytida yomonlashadi, balki moyning tabiiy eskirishi sababli ham yomonlashadi.Avtomobildan sovuq dvigatelni tez-tez ishga tushirish yoki shahardagi zich transport oqimida tez-tez to'xtab harakatlanish bilan bog'liq tarzda foydalanishda, motor moyini va moy filtrini almashtirish davriyligi avtomobilning texnik xizmat ko'rsatish reglamentiga ko'rsatilganiga nisbatan kamaytirilishi kerak.Moy filtri dvigatelda moyni almashtirish bilan bir vaqtda yangisiga almashtirilishi kerak.

Texnik xizmat ko'rsatish reglamenti«Avtomobilning texnik xizmat ko'rsatish reglamenti» bo'limiga qarang.

To'ldirib quyish miqdoriTur l i foydalan ish m intaqalar i uchun «Foydalanish materiallari» bo'limiga qarang.Motor moyini va filtrni tez-tez almashtirishni talab etadigan og'ir foydalanish sharoitlariga quyidagilar kiradi:· 6 km dan kamroq bo'lgan qisqa masofaga tez-

tez yurish.· Atrof havoning manfiy haroratida 16 km dan

kamroq bo'lgan qisqa masofaga tez-tezyurish.

· Tez-tez to'xtash va dvigatelning harakatsizishlashi bo' lgan holda , shuningdekavtomobilning past tezlik bilan harakatlanishi(masalan, intensiv shahar harakat isharoitida), tez-tez yurish.

· Avtomobildan chang ko'p bo'lgan joylardafoydalanish.

Ishlangan motor moyi va moyning idishlari noto'g'ri muomala qilinganda kishilarning sog'lig'i uchun va atrof muhit uchun xavfli bo'lishi mumkin.· Ishlangan motor moyi bo'lgan idishlarni

maishiy chiqindilarni va axlatni yig'ish uchunmo'ljallangan konteynerlarga tashlamang.

· Foydalanilgan moyni ishlangan neftmahsulotlarini yig'ish joylariga topshiring.

DIQQAT!


Sovituvchi suyuqligi

Dvigatelning sovutish tizimiga etilenglikol asosidagi sovituvchi suyuqlik quyilgan.Normal kontsentratsiyadagi sovituvchi suyuqlik past muzlash haroratiga, hamda dvigatelning sovutish tizimi va isitgichning metall d e t a l l a r i n i n g k o r r o z i y a s i g a q a r s h i himoyalashning yuqori xususiyatlariga ega. Shuning uchun sovituvchi suyuqlikni hatto yozgi foydalanish davrida ham suv bilan almashtirish kerak emas.Sovuq dvigatelda sovituvchi suyuqlikning sathi kengaytirish bakining devoridagi «MIN» (MINIMUM) va «MAX» (MAKSIMUM) belgilari orsida bo'lishi lozim. Kengaytirish bakidagi sovituvchi suyuqligining sathi dvigatel qiziganda normal ish haroratigacha ortadi, va dvigatel soviganda yana kamayadi.

Agar kengaytirish bakidagi sovituvchi suyuqligining sathi «MIN» belgisidan past bo'lsa, bakka suv va etilenglikol suyuqligining 50/50 nisbatidagi aralashmani to'ldirib quying, va sov i tuvch i suyuq l ig in ing sa th in i me'yorigacha yetkazing. Bu sovituvchi suyuqligining past harorat va korroziyaga qarshi xususiyatlarining avvalgi darajasida saqlanishini ta'minlaydi. Agar avtomobil atrof havoning juda past haroratida foydalanilsa, sovutish tizimiga konsentratsiyasi ko'proq bo'lgan, 40% suv va 60% etilenglikol suyuqligining aralashmasi bo'lgan sovituvchi suyuqlik bilan to'ldiring.

Iqlim

Mo'tadil

Sovuq 60% 40%

50% 50%

Antifriz Suv

Sovituvchi suyuqlikning konsentratsiyasi


To'ldirib quyish miqdoriTur l i foydalan ish mintaqalar i uchun «Foydalanish materiallari» bo'limiga qarang.

Sovituvchi suyuqlikning konsentratsiyasi

MAX

MIN

Qaynayotgan sovituvchi suyuqligining sachrashi va qopqoqning tagidan bosim ostida chiqayotgan bug'lari jiddiy kuyishlarga olib kelishi mumkin.· Hech qachon dvigatel va radiator issiq

holatda bo'lganda kengaytirish bakining qopqog'ini yechmang.

Sovituvchi suyuqlik tarkibida bo'lgan etilenglikol terining va ko'zlarning kimyoviy kuyishini keltirib chiqarishi mumkin.· Ehtiyot bo'ling va etilenglikol suyuqligining

DIQQAT!

DIQQAT!


Tarkibi mos kelmaydigan sovituvchi suyuqlikdan foydalanganda, dvigatel va sovutish tizimi ishdan chiqishi mumkin.· Sovituvchi suyuqlikdagi etilenglikolning

konsentratsiyasi 50% dan pastroq kamaymasligi lozim. Etilenglikolning konsentratsiyasi 60% dan yuqoriroq bo'lgan sovituvchi suyuqlikdan foydalanish taqiqlanadi.

· Sovutish tizimida spirtli moddalardan (shu jumladan metanol asosida) foydalanish

Tavsiya etilmagan sovituvchi suyuqlikni ishlatish dvigatelning va sovutish tizimining ishdan chiqishiga olib kelishi mumkin.· Faqat tavsiya etilgan sovituvchi suyuqlikdan

foydalaning.

Agar shamollatgich aylansa, lekin dvigatelning harorati kamaymasa, o't oldirishni o'chiring va dvigatelning sovishini kutib turing.Keyin kengaytirish bakidagi sovituvchi suyuqligining sathini tekshiring. Sovituvchi suyuqlikning sathi kamayganda radiatorning naylari, isitgich ulanishlarida, shuningdek radiatorning o'zida va suv nasosida zich bo'magan joylar orqali suyuqlikning oqib ketishi izlarining yo'qligini tekshiring.Agar Siz sovituvchi suyuqligining oqib ketishini yoki boshqa nuqsonlarni aniqlasangiz, barcha nosozliklarni bartaraf etmaguncha dvigateldan foydalanmang. Vakolatlangan dileringizga zudlik bilan murojaat qiling.

ko'zga yoki terining ochiq joylariga tegishiga yo'l qo'ymang.

· Agar shunday bo'lsa, shikastlangan joyni darhol ko'p suv bilan yaxshilab yuving.

· Ko'z yoki teri achishishlari paydo bo'lganda, tibbiy yordam uchun murojaat qiling.

DIQQAT!

OGOHLANTIRISH!

OGOHLANTIRISH!

yoki ularni tavsiya etiladigan sovituvchi suyuqlik bilan aralashtirish taqiqlanadi.

· Sovituvchi suyuqlikni tayyorlash uchun faqat yumshoq (distillangan) suvdan foydalaning.

· Kengaytirish bakini sovituvchi suyuqlik bilan ortiqcha to'ldirib yubormang.

· Agar sovituvchi suyuqlikning sathi tez kamaysa va kengaytirish bakiga suyuqlikni tez-tez quyish talab etilsa, vakolatlangan dileringizga dvigatelning sovutish tizimining germetikligini tekshirish uchun murojaat qiling.

OGOHLANTIRISH!

Dvigatelning qizib ketishi

Agar sovituvchi suyuqligining harorat ko'rsatkichi dvigatelning qizib ketishidan dalolat bersa yoki biror-bir boshqa tashqi belgilar buni ko'rsatsa, avtomobilni to'xtating.Havo konditsioneri t iz imini o'chir ing. Dvigatelning bir necha daqiqa harakatsiz ishlashini kutib turing va sovutish tizimining shamollatgichi ishlashini tekshiring.Agar sovutish tizimining shamollatgichi aylanmasa, o't oldirishni o'chiring va vakolatlangan dileringizga zudlik bilan murojaat qiling. Shamollatgich ishlasa va kapotning tagidan bug' chiqmasa, kapotni ko'taring va dvigatelni harakatsiz ishlatib sovuting.

Qaynayotgan sovituvchi suyuqligining sachrashi va kengaytirish bakining qopqog'i tagidan bosim ostida chiqayotgan bug'lari jiddiy kuyishlarga olib kelishi mumkin.· Agar kapotning tagidan bug' chiqsa,

avtomobilning radiatori panjarasiga yaqin kelmang. Yaqin joyda bo'lgan kishilarni xavfsiz masofaga ketishini ta'minlang.

· O't oldirishni o'chiring.· Dvigatelning sovishini kutib turing.

OGOHLANTIRISH!


Tormoz suyuqligi

Tormoz suyuqligi gigroskopik bo'lib, havodagi namlik bilan oson to'yinadi.Tormoz suyuqligidagi namlikning yuqori miqdori gidravlik tormoz yuritmasining ishonchliligini va xavfsizligini kamaytiradi. Shu sababli avtomobilning texnik xizmat ko'rsatish reglamentiga muvofiq tormoz suyuqligini vaqt-vaqti bilan yangisiga almashtirish kerak.Tormoz suyuqligining sathi bakning devoridagi «MAX» (MAKSIMUM) va «MIN» (MINIMUM) belgilari orasida bo'lishi lozim.Agar tormoz suyuqligining sathi «MIN» belgisidan kamaygan bo'lsa, tavsiya etiladigan turdagi suyuqlikni bakka to'ldirib quying va uning sathini «MAX» belgisigacha yetkazing. Tormoz suyuqligi sathining kamayishi tormoz gidroyuritmasining yoki ilashish muftasi gidroyuritmasining ulanishlaridagi zich bo'lmagan joylar orqali suyuqlikning oqib ketishidan dalolat berishi mumkin. Bu holda eng yaqin vakolatlangan dileringizga nosozlikning

diagnostikasi va ta'mirlash uchun murojaat qiling.Bakka tormoz suyuqligini to'ldirib quyishdan avvaluni chang va gardlardan yaxshilab tozalab arting. Keyin bakning qopqog'ini burab yechib oling. Tormoz suyuqligini to'ldirib quying va uning sath in i me'yor igacha («MAX» belgisigacha) yetkazing. Bakning qopqog'ini zich yoping.


To'ldirib quyish miqdoriTur l i foydalan ish mintaqalar i uchun «Foydalanish materiallari» bo'limiga qarang.Og'ir foydalanish sharoitlariga:· avtomobildan tepalikli yoki tog'li, shuningdek

chang ko'p bo'lgan joylarda foydalanish kiradi.

Tormoz suyuqligi ko'zning shilliq pardasiga va teriga achishtiruvchi ta'sir ko'rsatishi mumkin.· Tormoz suyuqligining ko'zga yoki terining

ochiq joylariga tegishiga yo'l qo'ymang.· Agar shunday bo'lsa, shikastlangan joyni

darhol ko'p suv bilan yaxshilab yuving.· Ko'z yoki teri achishishlari paydo

bo'lganda, tibbiy yordam uchun murojaatqiling.

· Bug' paydo bo'lishi to'xtaganidan keyinkapotni ko'taring.

· Dvigatel va radiator sovutilmaguncha,kengaytirish bakining qopqog'ini yechmang.

OGOHLANTIRISH!

Ishlangan tormoz suyuqligi va undan bo'shagan idishlar sog'liq uchun zararli.· Tormoz suyuqligini bolalar yeta olmaydigan

joylarda saqlang.

Ishlangan tormoz suyuqligi va uning bo'shagan idishlari noto'g'ri muomala qilinganda kishilarning sog'lig'i uchun va atrof muhit uchun xavfli bo'lishi mumkin.· Ishlangan tormoz suyuqligi bo'lgan

idishlarni maishiy chiqindilarni va axlatniyig'ish uchun mo'ljallangan konteynerlargatashlamang.

DIQQAT!

DIQQAT!

DIQQAT!


Agar bak to'lib ketgan bo'lsa, tormoz suyuqligining sachrashi dvigatelning qizigan detallariga tegishi va yonib ketishi mumkin. Bu kuy i sh la rga va av tomob i l n ing shikastlanishiga sabab bo'lishi mumkin.· Hech qachon tormoz suyuqligining bakini

ortiqcha to'ldirib yubormang.

Tormoz l a r g id royu r i tmas in ing i ch i ifloslanganda, ular ishdan chiqishi mumkin.· Tormoz suyuqligi bakining qopqog'ini burab

yechib olishdan avval, bakni va uning qopqog'ini changdan va gardlardan yaxshilab tozalab arting.

Tavsiya etilmagan tormoz suyuqligini ishlatish tormozlar gidroyuritmasining ishdan chiqishiga olib kelishi mumkin.· Faqat tavsiya etilgan tormoz suyuqligidan

foydalaning.

Tormoz suyuqligi avtomobil kuzovining lak-bo'yoq qoplamasiga agressiv ta'sir etadi.· Tormoz suyuqligi kuzovning yuzasiga

tekkanda ushbu joyni zudlik bilan sovuq suv bilan yuvib tashlash kerak.

Mexanik uzatmalar qutisining moyi

Mexanik uzatmalar qutisidagi transmissiya moyining sathini faqat dvigatel ishlamaganda nazorat qiling. Bunda avtomobil tekis gorizontal maydonchada turishi kerak. Transmissiya moyining sathini tekshirishdan avval, barmoqlaringiz kuymasligi uchun, uzatmalar qutisining yetarlicha sovishini kutib turing.Uzatmalar qutisining karterida nazorat tuynugining tiqinini burab yeching va moyning sathini tekshiring. Moyning normal sathi nazorat tuynugining pastki chetiga mos keladi.Moy miqdori kam bo'lganda, karterga transmissiya moyini to'ldirib quying va uning sathini me'yorigacha (nazorat tuynugining pastki chetigacha) yetkazing. Moy nazorat tuynugi orqali oqib chiqa boshlaganda, moy quyishni to'xtating. Keyin nazorat tuynugining tiqinini joyiga burib kiriting va uni ishonchli mahamlab torting.

· Foydalanilgan tormoz suyuqligini ishlangan neft mahsulotlarini yig'ish joylariga topshiring.

· Tormoz suyuqligini almashtirish uchun vakolatlangan dileringizga murojaat qiling.

DIQQAT!

DIQQAT!

DIQQAT!

OGOHLANTIRISH!

OGOHLANTIRISH! Faqat tavsiya etilgan transmissiya moyini ishlating, «Foydalanish materiallari» bo'limiga qarang.Tiqinni burab yopishdan keyin uzatmalar qutisini moy oqib ketishi yoki boshqa shikastlanishlar yo'qligi jihatidan ko'rib tekshiring.



Avtomobilning harakatlanishi paytida transmissiya moyi yuqori haroratgacha qiziydi, va tananing himoyalanmagan joylariga tekkanda, kuydirishi mumkin.· Transmissiya moyining sathini nazorat

qilishdan avval, uzatmalar qutisining sovishini kutib turing.

Ishlangan transmissiya moyi bo'lgan idishlarni maishiy chiqindilarni va axlatni yig'ish uchun mo'ljallangan konteynerlarga tashlamang.

DIQQAT!

DIQQAT!


Avtomatik uzatmalar qutisining moyi *

Sizning avtomobilingizdagi JATCOJF405E avtomatik uzatmalar qutisining tegishlicha ishlashini, samaradorligini va kattaroq xizmat qilish muddatini ta'minlash uchun, transmissiya moyining talab etiladigan sathini tutib turish lozim. Avtomatik uzatmalar qutisida moyning o'ta past yoki o'ta yuqori sathi nosozliklarning paydo bo'lishiga olib kelishi mumkin. Transmissiya moyining sathi dvigatel ishlayotganda va selektor P holatida bo'lganda tekshirilishi kerak. Selektorni P holatidan L holatiga o'tkazing va P holatiga qaytaring.Selektorning har bir holatida tanlangan uzatma ilashishga to'liq kirmaguncha kutib turing. Avtomobil moyning sathini to'g'ri ko'rsatish uchun tekis maydonchada turishi kerak.

Transmissiya moyi uchun normal ish haroratiga (70°C-80°C) avtomobilning shahardagi yo'lda kamida 5 km/soat tezlik bilan boshqarishda erishiladi.Moyning sathini tekshirish uchun quyidagi amallarga rioya qiling:1.Transmissiya moyining sathini o'lchash uchun o'lchov tayoqchasini chiqarib oling.2.O'lchov tayoqchasini latta bilan quritib arting.3.O'lchov tayoqchasini o'z joyiga oxirigacha itarib kiriting.4.O'lchov tayoqchasini yana tortib chiqaring.5.Moyning sathi MIN va MAX belgilari orasida bo'lishi kerak.6.Agar moyning sathi MIN belgisidan past bo'lsa, moyni nay orqali to'ldirib quying.

· Foydalanilgan transmissiya moyin i ishlangan neft mahsulotlarini yig'ish joylariga topshiring.

DIQQAT!

MAXMIN

Uzatmalar qutisini begona zarralar bilan ifloslantirmaslik uchun, ehtiyot bo'ling. Ifloslangan transmissiya moyi avtomatik uzatmalar qutisining ishdan chiqishiga olib kelishi mumkin. Bu qimmat turuvchi ta'mirlashga olib keladi.

Transmissiya moyi asosan almashtirishni talab qilmaydi. Shunga qaramay, agar tekshirishda moyning ifloslanganligi yoki rangsizlanishi aniqlansa, ikkala filtrni va moyni almashtiring.Faqat ushbu Qo'llanmada ko'rsatilgan t ransmiss iya moy la r in ing tu r la r idan foydalaning.Moy sathining kamayishi avtomatik uzatmalar qutisida oqib ketish borligini bildiradi. Oqib ket ishn i an iq lash ing iz b i lan , darho l vakolatlangan dileringizga ta'mirlashni bajarish uchun murojaat qiling.

OGOHLANTIRISH!


Avtomatik uzatmalar qutisining bakini o'ta to'ldirib yubormang. Moyning ortiqcha miqdori uzatmalar qutisining ishlash samaradorligini kamaytiradi.



Rul boshqaruvi gidrokuchaytirgichining suyuqligi *

Rul boshqaruvi gidrokuchaytirgichining bakida suyuq l ikn ing sa th in i f aqa t dv iga te l ishlamaganda tekshiring.Suyuqlikning sathi bakning devoridagi «MAX» (MAKSIMUM) va «MIN» (MINIMUM) belgilari orasida bo'lishi lozim.Agar suyuqlikning sathi «MIN» belgisidan kamaygan bo'lsa, tavsiya etiladigan turdagi suyuqlikni bakka to'ldirib quying va uning sathini me'yorigacha yetkazing.Faqat tavsiya et i lgan rusumdagi rul boshqaruvining gidrokuchaytirgichi uchun maxsus suyuqligini ishlating («Foydalanish materiallari» bo'limiga qarang).Rul boshqaruvining gidrokuchaytirgichi suyuqligining sathini avtomobilning texnik xizmat ko'rsatish reglamentiga muvofiq nazorat qilish lozim.

I s h l a n g a n r u l b o s h q a r u v i gidrokuchaytirgichining suyuqligi va undan bo 'shagan id ish la r bo la la r va uy hayvonlarining sog'lig'i uchun zararli.· Ishlangan suyuqlikni bolalar va uy

hayvonlari yeta olmaydigan joylarda saqlang.

I s h l a n g a n r u l b o s h q a r u v i gidrokuchaytirgichining suyuqligi va uning bo'shagan idishlari noto'g'ri muomala qilinganda kishilarning sog'lig'i uchun va atrof muhit uchun xavfli bo'lishi mumkin.· Ishlangan suyuqligi bo'lgan idishlarni

maishiy chiqindilarni va axlatni yig'ish uchun mo'ljallangan konteynerlarga tashlamang.

Texnik xizmat ko'rsatish reglamenti «Avtomobilning texnik xizmat ko'rsatish reglamenti» bo'limiga qarang.


OGOHLANTIRISH!

MIN

MAX

DIQQAT!

DIQQAT!

· Foydalanilgan suyuqlikni ishlangan neft mahsulotlarini yig'ish joylariga topshiring.

DIQQAT!

Gidrokuchaytirgichning suyuqligi miqdori kam bo'lganda avtomobildan foydalanish gidrokuchaytirgichning tarmoqlari va detallarining ishdan chiqishiga olib kelishi mumkin.· Gid rokuchay t i rg i chn ing bak idag i

suyuqlikning sathini muntazam nazorat qiling.

· Zarur bo'lganda, bakka tavsiya etilgan suyuqlikni to'ldirib quying.

· Agar suyuqlikni qo'shish tez-tez zarur bo'lsa, rul boshqaruvining kuchaytirgichi gidrotizimining germetikligini tekshirish va t a ' m i r l a s h u c h u n v a k o l a t l a n g a n dileringizga murojaat qiling.

OGOHLANTIRISH!


Havo tozalagich

Avtomobildan chang juda ko'p bo'lgan joyda foydalanganda, filtrlovchi elementni texnik xizmat ko'rsatish reglamentida ko'zda tutilganiga nisbatan tez-tez almashtirish kerak. Vaqt-vaqti bilan, almashtirishlarning orasida ham, filtrlovchi elementni yaxshilab silkitib, changdan tozalang. Havo tozalagichning korpusini ichidan, va uning qopqog'ini nam latta bilan arting. Havo tozalagichning filtrlovchi elementini dvigatel ishlayotganda havoning o'tishiga teskari yo'nalishda siqilgan havoning oqimi bilan puflang.


Detallarning tezroq eskirishiga yoki dvigatelning shikastlanishiga yo'l qo'ymaslik uchun, havo tozalagich yechib olinganda avtomobildan foydalanmang.· Dvigatel shikastlanishi mumkin.

O't oldirish svechalari

Vaqt-vaqti bilan o't oldirish svechalarining holatini va izolyatordagi kuyindining borligini tekshir ing. Kuyindining qal in qatlami svechadagi tokning yaxshi o'tmasligiga sabab bo'ladi va svechaning elektrodlaridagi kuchlanishni kamaytiradi. Bu uchqunnning energiyasini kamaytiradi, va vaqtning o'tishi bilan o't oldirish svechasi ishdan chiqishi mumkin.Zarur bo'lganda, o't oldirish svechasining elektrodlarini va izolyatorini kuyindidan tozalang.Elektrodlarni tozalash uchun yumshoq metall cho'tkadan foydalaning. Izolyatorning konusidagi kuyindini mayin nadfil yordamida tozalash mumkin. Kuyindi tozalanganidan keyin o't oldirish svechasini siqilgan havo oqimi bilan puflab tozalash lozim. Svechaning tashqi izolyatorini tozalab arting. Keyin o't oldirish svechasining elektrodlari orasidagi tirqishni tekshiring, va zarur bo'lganda sozlang.

Dvigatel ishlayotganda o't oldirish svechalari o'ta yuqori haroratgacha qiziydi.· Kuymaslik uchun ehtiyot bo'ling.· Svechaning och i lgan t i rq ish lar in i

ifloslanishdan asrang.

OGOHLANTIRISH!


DIQQAT!

Etillashtiril-magan benzin

Etillashtiril-gan benzin

BPR5EY-11

RN9YC4*

BPR5EY

RN9YC*

BelgilanishiElektrodlar

orasi tirqishi

1,1 mm

0,8 mm

Yonilg'i


O't oldirish svechalarini almashtirish1. Silindrlar blokining kallagida o't oldirishsvechalarining uyalari atrofidagi joylarni tozalang va siqilgan havoning oqimi bilan puflang.2. Yuqori kuchlanish simlarining uchliklariniyechib oling va o't oldirish svechalarini svechalarning kaliti yordamida burab chiqarib oling. Simlarni ajratishda yuqori kuchlanish simlarining o'zini tortish kerak emas.3. Silindrlar blokining kallagidagi uyalarga yangisvechalarni burab kiriting. Agar svechalarni burab kiritishga qarshiligi katta bo'lsa, ularni joyiga kiritgandan keyin mahkamlab burash uchun svecha kalitidan foydalaning. Rezbali ulanish qiyshaygan holatida, svechani to'liq burab chiqaring hamda svechani avvaldan qiyshaytirmagan holda va rezbaning birinchi aylanishida to'g'ri kiritishga e'tibor berib, yana burab kiriting.

Dvigatelning yoki o't oldirish tizimining shikastlanishiga yo'l qo'ymaslik uchun, svechalarni almashtir ishda quyidagi tavsiyalarni bajaring.· O't oldirish svechalarini ishonchli burab

mahkamlanishi kerak, lekin bunda katta kuch ishlatish kerak emas.

· Kam buralgan o't oldirish svechasi qizibketadi va dvigatelning shikastlanishiga sabab bo'lishi mumkin. O't oldirish svechalarini juda qattiq burab mahkamlash dvigatelning si l indr lar i kal lagidagi rezbaning shikastlanishiga olib kelishi mumkin.

Tirqis

h

4. O't oldirish svechalarini kalit yordamida burabmahkamlang. Katta kuch ishlatmang.5. Yuqori kuchlanish simlarining o't oldirishtaqsimlagichining chiqishlariga ulanishi dvigatelning tsilindrlari ishlashining tartibiga mos kelishini tekshiring. Har bir o't oldirish svechasiga tegishli yuqori kuchlanish simining uchligini o'rnating.

OGOHLANTIRISH!

· O't oldirish svechalarini burab yechishdayoki tortib mahkamlashda, svecha kalitining kallagi svecha korpusining olti qirrali qismiga to'liq kiydirilishini nazorat qiling.

OGOHLANTIRISH!

· O't oldirish svechalarini joyiga o'rnatishda,avval ularni qo'l bilan burab kiriting.

· O't oldirish svechalarini burab chiqarishdanavval , u lardan yuqor i kuchlanish simlarining uchliklarini yechib oling. Buning uchun simning uchligini ushlab olib, uni svechadan tortib yechish kerak. Yuqori kuchlanish simlarining o'zini tortish kerak emas.

· Sizning dvigatelingiz uchun tavsiyaetilmagan o't oldirish svechalaridan foydalanmang.

OGOHLANTIRISH!

Generator yuritmasining kamari

Yuritma kamarining sozligi va to'g'ri tortilishi elektr toki generatorining normal ishlashining zaruriy shartlari hisoblanadi.Agar yuritma kamari eskirgan, darz ketgan yoki qat-qat ajrala boshlagan bo'lsa, yuritma kamarini yangisiga almashtiring. Yuritma kamarining tortilishini tekshiring. Buning uchun kamarni shkivlarning o'rtasida bosh barmoq bilan bosish kerak. 10 kgs ga yaqin kuchni ishlatib, kamarning egilishi kattaligini tekshiring.Kamarning normal tortilishida ushbu egilish taxminan 10 mm bo'lishi kerak. Yuritma kamarining tortilishi kam bo'lganda, texnik markazga tortilishini sozlash uchun murojaat qiling.


Yuritma kamarining tortilishini tekshirishda dvigatelning kutilmaganda ishga tushishi xavfi bo'ladi.· Doimo kamarning tortilishini tekshirishdan

avval kalitni o't oldirish qulfidan chiqariboling.

Old oynaning oyna yuvish moslamasining suyuqligi

Old oynani yuvish uchun mo'ljallangan maxsus suyuqlikdan foydalanish tavsiya etiladi.

Old oynaning oyna yuvish moslamasining baki bo'sh bo'lganda yurish xavfli bo'lishi mumkin.· Avtomobilda yurishdan avval doimo oyna

Old oynaning oyna yuvish moslamasi uchun tavsiya etilmagan suyuqlikdan foydalanish old oynaning oyna yuvish moslamasi tizimining shikastlanishiga olib kelishi mumkin.· Faqat old oynaning oyna yuvish

moslamasining tavsiya etilgan suyuqligidanfoydalaning.

· Oyna yuvish moslamasining suyuqligini suvbilan suyultirmang. Atrof havoning haroratimanf iy bo ' lganda, bu er i tmaning

DIQQAT!

DIQQAT!

y u v i s h m o s l a m a s i n i n g b a k i d a g i suyuqlikning sathini tekshiring.

· Dvigatelning sovituvchi suyuqligini oldoynaning oyna yuvish moslamasi tizimidaishlatish taqiqlanadi, chunki u avtomobilkuzovining lak-bo'yoq qoplamasinishikastlaydi.

DIQQAT!

OGOHLANTIRISH!

muzlashiga va oyna yuvish moslamasining bak i , suyuql ikni purkagich larn ing tirqishlariga yetkazish naylari va boshqa detallarning ishdan chiqishiga olib kelishi mumkin.

OGOHLANTIRISH!

Old oynaning oyna tozalagichi

Old oynaning oyna tozalagichining soz holati, yaxshi atrofni ko'rish imkoniyatini va harakat xavfsizligini ta'minlash jihatidan juda muhim bo'ladi.Oyna tozalagich cho'tkalarining holatini vaqt-vaqti bilan tekshiring. Agar cho'tkalar elastikligini yo'qotgan bo'lsa, mo'rt bo'lib qolsa yoki oynada izlarni qoldirsa, ularni almashtiring.Kuzovga kremniyli silliqlovchi vositalar bilan ishlov berganda, silliqlash vositasi oynaning yuzasiga tegmasligini kuzatib turing. Chunki tarkibida kremniy bo'lgan vositalar oynaning yuzasida ketkazilmaydigan izlarni qoldiradi, old oyna orqali ko'rish yomonlashishi mumkin.Old oynaning yuzasi yoki cho'tkalarning begona moddalar bilan ifloslanishi oyna tozalagichning samaradorligini kamaytiradi.Oyna tozalashning sifati yomonlashganda, old oynaga va cho'tkalarga maxsus oyna tozalash vositasi bilan ishlov berish yoki ularni neytral yuvish vositasi yordamida tozalash, va keyin


Oyna tozalagichning cho'tkalari saqlanishini ta'minlash maqsadida, cho'tkalarni yoki oynani tozalash uchun benzin, kerosin, bo'yoqlarning suyultirish vositalaridan yoki boshqa erituvchilardan foydalanmang.

Akkumulyator batareyasi

Sizning avtomobilingizda yechib olinadigan tiqini bo'lmagan, xizmat ko'rsatilmaydigan akkumulyator batareyasi o ' rnat i lgan.

toza suv bilan yaxshilab chayish kerak. Agar oynani tozalash sifati yaxshilanmasa, ushbu ishlov berishni takrorlang.Cho'tkalarni almashtirish uchun prujinali fiksatorni bosing va oyna tozalagichning dastagidan cho'tkani yechib oling.Yangi cho'tka dastagini o'rnatish qo'l bilan fiksatorning mahkamlanishigacha bosib, amalga oshiriladi.

OGOHLANTIRISH!

Cho'tkalarningprujinalifiksatori

Akkumulyator batareyasining chiqishlaridagi o'qlarning yonida korroziya izlari (oq yoki havorang cho'kma) borligini tekshiring. O'qlarning ustidan cho'kmani ketkazish uchun ularni osh sodasining eritmasi bilan namlang. Cho'kma moddalari ko'pira boshlaydi va rangi jigarrangga o'zgaradi. Reaksiya tugaganidan keyin batareyaning o'qlarini toza suv bilan yuving. Batareyani mato yoki qog'oz sochiq bilan quritib arting.Akkumulyator batareyasining chiqishlari o'qlarini keyingi korroziyadan saqlash uchun, ularga mineral gelning qoplamini surting.

Agar batareyaning o'qlari korroziya tufayli kuchli shikastlangan bo'lsa, avval ularni soda eritmasi yordmida tozalang. Mahkamlanishini gayka kaliti yordamida bo'shating va simlarning klemmalarini akkumulyator batareyasining chiqishlaridan yechib oling. Doimo manfiy (-) simni birinchi bo'lib ajratib oling va uni oxirgi

bo'lib ulang. Batareyaning o'qlarini maxsus asbob bilan yoki sim cho'tka yordamida t o z a l a n g . S i m l a r n i n g k l e m m a l a r i n i batareyaning chiqishlariga ulang, klemmalarni tortib mahkamlang va ularga mineral gelning qoplamini surting.Akkumulyator batareyasini normal ish holatida saqlab turish uchun quyidagilarni bajarish kerak:1. Batareyaning o'z uyasida ishonchlimahkamlanishini nazorat qiling.2. Batareyaning qopqog'i toza va quruqbo'lishini nazorat qiling.3. Batareyaning o'qlari va simlarningklemmalari toza bo'lishini, zich tortilishini va mineral gel yoki maxsus himoya moylash vositasi surtilishini nazorat qiling.4. Batareyaga tekkan elektrolitning tomchilarinizudlik bilan osh sodasining suv eritmasi bilan yuvib tashlang.5. Avtomobilning foydalanishida uzoq tanaffusbo'lganda, batareyani avtomobilning elektr tarmog'idan ajratib oling (manfiy simning klemmasini yechib oling).Bu uni zaryadsizlanishdan asraydi. Saqlash davomida mun tazam (har 6 ha f ta ) akkumulyator batareyani zaryadlab turing.

Akkumulyator batareyasida oltingugurt kislotasining eritmasi bo'lib, u noto'g'ri muomala qilganda kuyishga sabab bo'lishi

DIQQAT!


Foydalanilgan akkumulyator batareyalari noto'g'ri muomala qilinganda kishilarning sog'lig'i uchun va atrof muhit uchun xavfli bo'lishi mumkin.

Avtomobilning elektr jihozlari ishdan ch iq i sh iga yo ' l qo ' ymas l i k uchun quyidagilarni unutmang:· Elektr simlar akkumulyator batareyasining

chiqishlariga ulanishda qutblarni noto'g'riqo'yish avtomobilning elektr j ihoz-uskunalari asboblarining ishdan chiqishigaolib kelishi mumkin.

mumkin. Bundan tashqari, batareya portlashdan xavfli gazni chiqarishi mumkin. Jiddiy jarohatlanishga yo'l qo'ymaslik uchun quyidagi ehtiyot choralariga rioya qiling:· Akkumulyator batareyasiga yonib turgan

sigaretalarni, gugurt yoki boshqa yonibturgan yoki uchqun chiqaradiganbuyumlarni yaqin keltirmang.

· Oltingugurt kislotaning eritmasi bo'lganelektrolitning ko'zga, tananing ochiqjoylariga, kiyimga yoki avtomobil kuzovininglak-bo'yoq qoplamasiga tegishidan ehtiyotbo'ling.

DIQQAT!

Pb

DIQQAT!

· Foydalanilgan akkumulyator batareyalarinimaishiy chiqindilarni va axlatni yig'ishuchun mo'ljallangan konteynerlargatashlash taqiqlanadi.

· X i z m a t q i l i s h m u d d a t i t u g a g a nakkumulyator batareyalarin i sanoatchiqindilarini yig'ish joylariga topshiring.

DIQQAT!

OGOHLANTIRISH!

Tormoz pedali

Pedalning erkin yurishining kattaligini tekshirish uchun, dvigatelni o'chiring va vakuumli tormoz kuchaytirgichda vakuumning butun zaxirasini ishlatish uchun tormoz pedalini bir necha marta bosing. Tormoz pedalini qo'lingiz bilan sal bosing va uni siljitishga qarshiligining sezilarli ortishi bilinmaguncha qo'yib yuboring. Tormoz pedalining erkin yurishini o'lchang. Agar pedalning erkin yurishining kattaligi quyida

Tormoz pedalining erkin yurishi 6~10 mm

ko'rsatilgan oralig'i ichida bo'lmasa, uni sozlash uchun vakolatlangan dileringizga murojaat qiling.

Ilashish muftasining pedali

Pedalning erkin yurishi bo'lmasligi lozim. Agar Siz ilashish muftasining pedali erkin yurishi paydo bo'lganligini sezsangiz, ilashish muftasi yuritmasini tekshirish uchun vakolatlangan dileringizga murojaat qiling.



To'xtab turish tormozini yoqing va to'xtab turish tormozi dastagining to'liq yurishi kattaligini tekshiring. Dastagining yurishi tormoz mexanizmining eshitiladigan tiqillashlari soniga qarab nazorat qilinadi.Normal sozlangan va soz holatda bo'lgan to'xtab turish tormozi avtomobilning yetarlicha katta nishabli joyda harakatsiz holatini ta'minlashi lozim.Agar dastakning to'l iq yurishi quyida ko'rsatilgan oralig'i ichida bo'lmasa yoki to'xtab turish tormozining samaradorligi yetarli bo'lmasa, sozlash uchun vakolatlangan dileringizga murojaat qiling.

To'xtab turish tormozi dastagining

to'liq yurishi

Dastakda 20 kgs kuch ishlatilganda

5~7 ta tiqillash eshitiladi

Katalitik neytralizator *

Avtomobildan etillashtirilgan benzin bilan foydalanish ishlangan gazlarning katalitik neytralizatorini va elektron dvigatelni boshqarish tizimining ba'zi tarmoqlarini ishdan chiqaradi.Katalitik neytralizator bilan jihozlangan avtomobillarda yoqilg'I quyish tuynugi toraytirilgan holda yasalgan, bu etillashtirilgan yoqilg'i stansiyalarida yoqilg'I quyish uchun ishlatiladigan oddiy kranlardan etillashtirilgan yoqilg'ini qabul qilish imkoniyatini bermaydi

Ishlangan gazlarning katalitik neytralizatori dvigatel etillashtirilgan benzinda ishlagan holda ishdan chiqadi.· Etillashtirilgan benzindan foydalanmang.

OGOHLANTIRISH!

Quyida keltirilgan tavsiyalarga amal qilinmaganda, katalitik neytralizator yoki avtomobil ishdan chiqishi mumkin:· Agar o't oldirish tizimining ishida uzilishlar

sezilsa, dvigatel sovuq ishga tushirishdankeyin barqaror ishlamasa, dvigatel to'liqquvvatini rivojlantirmasa, yoki agar o't oldirishtizimining nosozligi oqibatida yuzaga kelishimumkin bo'lgan dvigatelning me'yordantashqari ishlashining boshqa belgilari bo'lsa,zudlik bilan vakolatlangan dileringizgamurojaat qiling.


Quyidagi vaziyat lar yoki noto'g'r i harakatlarga yo'l qo'ymang:· Dvigatelni tez-tez sovuq ishga tushirish.· Dvigatelni ishga tushirishga muvaffaqiyatsiz

uringanda starterning uzoq ishlashi. (Starter tirsakli valni aylantirgan paytida dvigatelning kiritish nayiga yonilg'i kiritiladi).

· Yoni lg ' i bakining to ' l iq bo'shat i l ishi (Yonilg'ining dvigatelga muntazam kelib tushmasligi neytralizatorning qizib ketishiga olib keladi).

Katalitik neytralizator yuqori haroratgacha qizishi mumkin. (600° C dan yuqori).To'xtab turish paytida, avtomobilning tagida quruq o't yoki yonuvchan materiallar bo'lmasligini nazorat qiling.Qizigan neytralizatorga bevosita tegish qo'laringiz va tanangizning boshqa qismlari kuyishiga olib kelishi mumkin.Qizigan neytralizatorga begona buyumlar yoki yonilg' i-moylash komponentlari tegishidan asrang, bu avtomobilning yonib ketishiga va yong'inga olib kelishi mumkin.

Bu holda avtomobilning eng yaqin servis s t a n s i y a s i g a c h a q i s q a m u d d a t l i harakatlanishiga ruxsat etiladi. Bunda Siz past tezlikda va dvigatelning tirsakli valining past aylanishlari bilan yurishingiz kerak.

OGOHLANTIRISH!

· Avtomobilni shatakka olish yoki itarish yordamida dvigatelni ishga tushirish. Bunda chiqarish nayiga va neytral izatorga yonmagan yonilg'i kelib tushadi. O'z akkumulyator batareyasidan dvigatelni ishga tushirish mumkin bo'lmaganda boshqa avtomobilning ishlayotgan batareyasidan foydalanish kerak.

Avtomobilga davriy texnik xizmat ko'rsatishni ishlab chiqaruvchi tomonidan belgilangan reglamentga muvofiq, muntazam va to'liq hajmida o'tkazing. Bu holda Siz elektr jihozlarning, yonilg'ini purkab kiritish tizimining va o't oldirish tizimining barcha bloklari va tarmoqlari normal ishlashiga, zararl i chiqindilarning chiqarilishi past darajada bo'lishiga, ishlangan gazlarning neytralizatori uzoq xizmat qilishiga ishona olasiz.

G'ILDIRAKLAR VA SHINALAR

Sizning avtomobilingizga yig'uvchi zavodda o'rnatilgan shinalar, avtomobilning shassi qismi bilan o'z xususiyatlari va ko'rsatkichlariga ko'ra puxta moslangan. Ushbu shinalar faol xavfsizlik va avtomobilning qulayligi jihatlarining optimal mujassamlanishini ta'minlaydi. Shinani yoki g'ildirakni almashtirishdan avval, vakolatlangan diler bilan u yoki bu shinalar yoki g'ildiraklar q o ' l l a n i s h i m u m k i n l i g i y u z a s i d a n maslahatlashing. Sizning avtomobilingiz uchun mos kelmagan shinalardan foydalanish yo'l-transport hodisasiga olib kelishi mumkin.

Tavsiya etilgan shinalardan farq qiluvchi shinalardan foydalanish, ularning avtomobil kuzoviga tegishiga olib kelishi mumkin.· Agar Siz 145/70 R13 yoki 155/65 R13

o'lchamdagi shinalarni 175/60 R13 o'lchamdagi shinalarga almashtirsangiz, Siz ru l mexanizm in ing tarmog' in i almashtirishingiz lozim.

· Zavodda o'rnatilgan shinalarni yoki g'ildiraklarni almashtirishdan avval, vakolatlangan diler bilan maslahatlashing.

DIQQAT!

Shinalarda havoning bosimiQulaylikni, harakat xavfsizligini va shinalarning uzoq xizmat qilish muddatini ta'minlash uchun, ularda tavsiya etiladigan havoning bosimini doimiy tutib turish kerak.


Avtomobilningyuklanishi

Orqag'ildirak

Oldingig'ildirak

1~3 salondakishilar

4~5 salondakishilar

xavfsizligini, avtomobilning qulayligi darajasini kamaytiradi, va yonilg'ining yuqoriroq sarfiga olib keladi.Agar shinalarda havoning bosimi o'ta past bo'lsa, bu shinalarning dumalanishida qattiq qizishiga olib keladi. Protektorning shinalar karkasidan ko'chib tushishi xavfi ham yuzaga keladi. Shina hatto avtomobilning yuqori tezlikda harakatlanishida yorilib ketishi mumkin.S h i n a d a y u z a g a k e l g a n y a s h i r i n shikastlanishlar keyinchalik havoning bosimini me'yorga keltirilganda ham yo'qotilmaydi.

Havoningpast

bosimi

Havoningnormalbosimi

Havoningyuqoribosimi

Shinalarda (shu jumladan zaxira g'ildirakda) havoning bosimini hech bo'lmasa ikki haftada bir marta, shuningdek har bir uzoq safardan avval tekshiring. Havoning bosimi sovuq shinalarda aniq shina manometri yordamida tekshiriladi.

Shinalarda tavsiya etiladigan havoning bosimi (atm).

2,32,3

2,3 2,3

Avtomobilning yuqori tezlikda harakatlanishida shinalar qiziydi, buning oqibatida ularning ichida havoning bosimi kamaytiriladi. Shuning uchun qizigan shinalarda havoning yuqori bosimini tuzatish kerak emas. Aks holda shinalarda havoning bosimi tavsiya etiladigan sathidan pasayishi mumkin.Shinalarda havoning bosimini tekshirishdan keyin ventillarning qalpoqchalarini zich burab yoping.Shinalarda havoning normal bo'lmagan bosimi shinalarning protektori tez va notekis yeyiil ishiga olib keladi, avtomobilning boshqariluvchanligini yomonlashtiradi, harakat

Avtomob i ln ing boshqar i l uvchan l ig i yo'qolishiga va kishilarning jarohatlanishiga yo'l qo'ymaslik uchun:· shinalarda tavsiya etiladigan havoning

bosimini doimiy tutib turing;· avtomobi lga or t iqcha ko 'p yukn i

yuklamang.

DIQQAT!

Shinalar va g'ildiraklarning holati

G'ildirakning biror narsaning o'tkir chetidan (masalan, bordyur toshining qirrasi orqali) o'tishi shinaning va g'ildirak gardishining yashirin shikastlanishiga olib kelishi mumkin. Nuqsonlari avval sezilmasligi mumkin va keyinchalik seziladi.Shunga qaramay, bunday g'ildirak harakat xavfsizligi uchun xavfli bo'ladi, ayniqsa yuqori tezlikda: shikastlangan shina avtomobil yurayotganda yorilib ketishi mumkin.Shuning uchun, zarur bo'lganda, yo'ldagi notekis joylarning o'tkir chetlari yoki bordyur orqali ehtiyot bo'lib, past tezlikda va o'tkir chetiga yoki bordyur toshiga perpendikulyar holda o' t ing . Avtomobi l to 'xtaganda, shinalarning yon tomonini bordyurga tegizmang.Vaqt-vaqti bilan shinalarning holatini, protektorning yeyilishi darajasini va yon tomonlarining nuqsonlari borligini (protektorda tiqilib qolgan toshlar, shisha bo'laklari va hokazo, kesilgan joylar, darzlar, yon tomonida s h i s h g a n j o y l a r ) k o ' r i b t e k s h i r i n g . Shikastlangan shina avtomobil yurayotganda yorilib ketishi mumkin. G'ildirak gardishlarida shikast lanish lar yo 'q l ig in i tekshir ing. Shinalarning protektorlari shikastlanishi yoki notekis yeyilishi aniqlanganda, avtomobilning yurish agregatlari texnik holatini nazorat qilish uchun vakolatlangan dileringizga murojaat qiling.Odatda shinalarning me'yordan tashqari eskirishining sabablari quyidagilar bo'lib


hisoblanadi: shinalarda o'ta past yoki o'ta yuqori havoning bosimi;g'ildiraklarning joyini almashtirishning davriyligi buzilishi, oldingi yoki orqa g'ildiraklarni o'rnatish burchaklar in ing buzi l ish i , g' i ld i rak lar balansining buzil ishi, tez-tez intensiv tormozlash va avtomobilni noto'g'ri boshqarish uslubi.

Protektor eskirishining indikatori

Shinalar eskirishining darajasini va protektor naqshining qoldiq chuqurligini muntazam tekshirib turingSizning avtomobilingizda o'rnatilgan shinalar protektor eskirishining indikatorlariga ega. Ular tufayli, protektor eskirishining darajasini ko'rib tekshirish osonlashadi va xolisroq bo'ladi. Indikatorlar protektor naqshining qoldiq chuqurligi 1,6 mm yoki undan kam bo'lganda, harakat yuzasining ustida paydo bo'ladi. Agar harakat yuzasida hech bo'lmasa bitta eskirish indikatori paydo bo'lsa, shina almashtirilishi lozim. Eskirish indikatorlarining joylashuvi s h i n a n i n g y o n t o m o n i g a o ' y i l g a n tamg'a lan ishda ko ' rsat i lad i . Harakat xavfsizligini ta'minlash maqsadida, protektor naqshining qoldiq chuqurligi 2-3 mm ni tashkil etganda shinalarni almashtirish tavsiya etiladi.

Protektoreskirishining indikatori

Avtomobilga tavsiya etilmagan shinalarni va o'lchami, karkasining konstruksiyasi va protektorning naqshi yuzasidan farq qiluvchi shinalarni bir vaqtda o'rnatish avtomobil boshqariluvchanligi yomonlashuviga va av tomobi ln i boshqar ish imkon iyat i yo'qolishiga olib kelishi mumkin. Bundan tashqari, turli o'lchamdagi shinalarni o'rnatish avtomobilning shikastlanishiga olib kelishi mumkin.· Avtomobilning barcha g'ildiraklarida bir xil

konstruksiyasi va o'lchamlariga ega bo'lganshinalar o'rnatilganligiga ishonch hosilqiling.

Av tomobi ldan yey i lgan , esk i yok i shikastlangan shinalar bilan foydalanish juda xavfli bo'ladi. Bu yo'l-transport hodisasiga olib kelishi mumkin.Shinalarni o'z vaqtida almashtiring:· eskirish indikatorlari paydo bo'lganda;· s h i n a l a r n i n g s h i k a s t l a n i s h l a r i

aniqlanganda.Radial shinalarni almashtirish juft-juft qilib, yoki yaxshisi to'liq to'plami bilan bajarilishi kerak. Bitta o'qning g'ildiraklarida bir xil rusumdagi, o'lchami, konstruksiyasi va protektorinig naqshi to'liq bir xil bo'lgan shinalar o'rnatilgan bo'lishi kerak.

1.6mm

DIQQAT!

· Faqat tavsiya etilgan shinalarni o'rnating.

DIQQAT!

DIQQAT!

Eski shinalar noto'g'ri muomala qilinganda kishilarning sog'lig'i uchun va atrof muhit uchun xavfli bo'lishi mumkin.· Eski shinalarni maishiy chiqindilarni yig'ish

uchun mo'ljallangan konteynerlargatashlash taqiqlanadi.

· Esk i sh ina la rn i maha l l i y sanoa tchiqindilarini yig'ish joylariga topshiring.Bunda amaldagi mahalliy qoidalarga rioyaqiling.

DIQQAT!


G'ildiraklarning joyini almashtirishOldingi va orqa g'ildiraklarning shinalari turli sharoitlarda ishlaydi, va shuning uchun turli tezlik bilan eskirib borishi mumkin.Shinalarning eskirishi shuningdek yo'l qoplamasining sifatiga, avtomobilning shaxsiy boshqarish uslubiga va boshqa ko'pgina omillarga bog'liq bo'ladi.Oldingi g' i ldiraklardagi sh inalar orqa g'ildiraklarga nisbatan tezroq yeyiladi.Shinalarning protektorlari tekisroq eskirishi uchun va shinalar to'plamining xizmat qilish muddatini uzaytirish uchun vaqt-vaqti bilan g'ildiraklarning joyini almashtirish tavsiya etiladi. Shinalarni ko'zdan kechiring va rasmda ko'rsati lganidek, g'i ldiraklarning joyini a lmash t i r i ng . G ' i l d i rak la rn ing j oy in i almashtirishning tavsiya etiladigan davriyligi 5000 km ni tashkil etadi. G'ildiraklarning joyini almashtirishdan keyin shinalarda havoning bosimini me'yoriga yetkazing. G'ildiraklarni

Noqulay yo'l harakati sharoitida, masalan, nam, qor bosgan, muz bilan qoplangan yoki ifloslangan yo'l qoplamasida yurganda, g'ildiraklarning yo'l qoplamasiga yopishishi kamayishi mumkin, bu esa avtomobilni boshqarish imkoniyati yo'qolishiga olib kelishi mumkin.· Noqulay yo'l harakati sharoitida avtomobilni

kamroq tezlikda boshqaring.

Qishki shinalarAgar Siz qishki shinalardan foydalanadigan bo'lsangiz, ular avtomobilning barcha g'ildiraklariga o'rnatilgan bo'lishi kerak. Qishki shinalarning ishlab chiqaruvchisi belgilaydigan maksimal mumkin bo'lgan harakat tezligidan oshib ketish taqiqlanadi.Qishk i sh ina l a r b i lan av tomob i ldan f oyda langanda , sh ina la rn ing i sh lab chiqaruvchisi tomonidan tavsiya etilgan havoning bosimi qiymatlariga rioya qilish kerak.

Qishk i sh ina la rdag i av tomob i ln ing boshqariluvchanligi va xavfsizligi ancha yomonlashishi mumkin.· Qishki shinalar karkasning konstruksiyasi

va o ' lchamlar iga ko ' ra avtomobi l

DIQQAT! mahkamlash gaykalari ishonchli mahkamlab tortilganligiga ishonch hosil qiling.

DIQQAT!

jihozlangan standart shinalarga mos kelishi kerak.

· Yo'l sharoiti imkon berishi bilan, qishkishinalarni yozgi shinalarga almashtiring.

DIQQAT!

Sirg'alishga qarshi qishki zanjirlarSirg'alishga qarshi zanjirlardan foydalanish qoidalari, mintaqalarga va yo'l qoplamasining turiga qarab, turlicha bo'lishi mumkin. Shuning uchun, zanjirlarni o'rnatishdan avval, amal qilayotgan mahalliy qoidalarni aniqlash lozim.Sirg'alishga qarshi zanjirlarni g'ildiraklarga montaj qilish zanjirlarning ishlab chiqaruvchisi yo'l-yo'riqlariga qat'iy rioya qilgan holda bajarish kerak bo'ladi.Sirg'alishga qarshi zanjirlarning tortma bandajlari g'ildiraklarning bezak qalpoqlarini tirnashi mumkin. Shuning uchun, zanjirlarni montaj qilishdan avval bezak qalpoqlarini yechib oling.Zanjirlarni oldingi g'ildiraklarga o'rnating va ularni imkoni boricha zichroq mahkamlang. Sirg'alishga qarshi zanjirlarni orqa g'ildiraklarga montaj qilish tavsiya etilmaydi. 0,5 ~ 1,0 km o'tganingizdan keyin zanjirlarni tortib oling.


Zanj i r larn i o ' rnat ish avtomobi ln ing boshqariluvchanligi ancha kamayishiga olib kelishi mumkin. Xavfsizlik maqsadida, quyidagi tavsiyalarni bajaring:· 50 km/soat tezlik yoki zanjirlarning ishlab

chiqaruvchisi belgilagan eng yuqori ruxsatetilgan tezlikdan, agar u 50 km/soatdankamroq bo'lsa, oshib ketish taqiqlanadi.

· Agar harakatlanish paytida Siz zanjirlarningkuzovning detal lar iga yoki yur ishagregatlariga tegib turgan ovozlarinieshitsangiz, zudlik bilan to'xtang vasirg'alishga qarshi zanjirlarni tortib qo'ying.

· Ehtiyot bo'lib, g'ildiraklaring katta vertikalsiljishiga olib kelishi mumkin bo'lgannotekis joylar, chuqurlarni aylanib o'tib vakeskin burilishlarga yo'l qo'ymagan holdayuring.

Tavsiya etilmagan sirg'alishga qarshi zanjirlardan foydalanish zanjirlarning kuzovn ing de ta l la r iga yok i yur ish agregatlariga tegib turishiga olib kelishi mumkin.· Sirg'alishga qarshi zanjirlardan, faqat agar

Sizning avtomobilingizda 145/70 R13yoki155/65 R13 o' lchamdagi shinalaro'rnatilgan bo'lsa, foydalaning.

· 175/60 R13 shinalariga sirg'alishga qarshizanjirlarni o'rnatish taqiqlanadi. Zarurbo'lganda, shunga mos o'lchamdagi qishkishinalardan foydalaning

Sizning avtomobilingizda faqat SAE tasnifiga ko'ra «S» turidagi sirg'alishga qarshi zanjirlardan foydalaning.Boshqa zanjirlar avtomobilni shikastlashi mumkin.

OGOHLANTIRISH!

· Keskin tormozlashlarga va g'ildiraklarningbloklanishiga yo'l qo'ymang.

· Zanjirlarning ishlab chiqaruvchisi yo'l-yo'riqlariga qat'iy rioya qiling. Faqat tavsiyaetilgan shinalar va sirg'alishga qarshizanjirlarning birikmalaridan foydalaning.

OGOHLANTIRISH!

OGOHLANTIRISH!

OGOHLANTIRISH!

ELEKTR JIHOZ-USKUNALAR

O't oldirish tizimiElektron o't oldirish tizimi odatdagi o't oldirish kontakt tizimiga nisbatan yuqoriroq uchqun hosil qilish energiyasini ta'minlaydi. Shuning uchun, dvigatel ishlayotganda o't oldirish tizimining simlariga va bloklariga tegish xavfli bo'ladi.

Eruvchan saqlagichlarKuygan saqlagichni almashtirish uchun, qopqog'ini oching va saqlagichni uyasidan chiqarib oling.Nosoz saqlagichni kuygan simidan ko'rib farqlash mumkin. Yangi saqlagichni kuygan saqlagichning o'rniga faqat nosozlikning sababi aniqlangan va bartaraf etilganidan keyin o'rnatish kerak.Faqat nominal tokning ma'lum kattaligiga mo'ljallangan standart elektr saqlagichdan foydalanish ruxsat etiladi (quyida keltirilgan jadval). Nominal tokning kattaligi har bir saqlagichning korpusida ko'rsatilgan.


Soz Kuygan

Nominal tok, (А)Saqlagichning

rangi

Qizil

Havorang

Sariq

Yashil

(turiga yoki nominal tokiga ko'ra) mos kelmaydigan eruvchan saqlagichlardan foydalanish avtomobilning elektr uskunalari asboblarining kuyishiga olib kelishi va hatto yong'inni keltirib chiqarishi mumkin.· Almasht i r ish uchun faqat kuygan

saqlagichlar bilan bir xil nominal tokningqiymati bo'lgan standart saqlagichlardanfoydalanish ruxsat etiladi.

Uchta zaxira eruvchan saqlagich kapot ostidagi rele va saqlagichlar blokining qopqog'i ichki tomonida joylashgan.

10

15

20

30

OGOHLANTIRISH!

· Kuygan saqlagichni biror-bir yordamchivositalar yoki sim bilan almashtirishtaqiqlanadi.

· Saqlagicharni uyalaridan olish uchunotvertkadan yoki boshqa metall asbobdanfoydalanmang.

Ehtiyotsiz harakatingizning oqibatida qisqa tutashuv bo'lishi va avtomobilning elektr uskunalari shikastlanishi mumkin.

OGOHLANTIRISH!

ESLATMA

Rele va saqlagichlarning qutisi

Eruvchan saqlagichlarning bloki boshqarish panelining ostida chap tomonda joylashgan.Rele va saqlagichlarnig ikkinchi bloki motor bo'limida akkumulyator batareyasining yonida joylashgan.

1800 0 1 0 0

H

km/h

M5W7003A


Salonda joylashgan saqlagichlarning bloki Asboblar paneli

Xavfsizlik yostiqchasi *

Elektr oyna ko'targichlar *

Burilish ko'rsatkichlari chiroqlari

Stop signal

Audiotizim*

Sigaret tutatgich

Zaxira saqlagich

Zaxira saqlagich

Zaxira saqlagich

Oldingi oyna tozalagich

Orqaga yurish chiroqlari

Orqaga qarash ko'zgularining elektr yuritmasi *

Salonning yoritish plafoni

Avariyali yorug'lik signalizatsiyasi

Markaziy qulf *

StarterF14

F2

F3

F4

F5

F6

F7

F8

F9

F10

F11

F12

F13

S1

S2

S3

F1

20А

10А

10А

30А

10А

15А

10А

20А

10А

15А

20А

15А

15А

10А

10А

15А

20А

F1

F2

F3

F4

F5

F6

F7

F8

F9

F10

F11

F12

F13

F14

S1

S2

S3

Motor bo'limining rele va saqlagichlarining bloki

K4

K7

K6

F 0

8

F 1

1

F 0

1

F 1

4

F 1

2

F 1

3

F 1

5

F 1

7

F 18

K9

K5

K1

K8

M1

M2

K10

K3

K2

F 16

F 09

F 10

F 19

F 07

F 06

F 05

F 04

F 03

F 02


Elektr rele

K2

K3

K4

K5

K6

K7

K8

K9

K10

K1 Gabarit chiroqlarning relesi

Faralarning relesi

Ovozli signalning relesi

O't oldirish relesi

Shamollatgichning past tezligi relesi

Shamollatgichning yuqori tezligi relesi

Yonilg'i nasosining relesi

Havo konditsioneri kompressorining relesi*Oldingi tumanga qarshi faralarning relesi *

Ishlatilmaydi

Elektr saqlagichlar

F14

F2

F3

F4

F5

F6

F7

F10

F11

F12

F13

M1 ABT tizimi *

O't oldirishni yoqish moslamasi /Boshqaruv paneli osti rele bloki

Zaxira saqlagichi

Gabarit chirog'i (chap)

Gabarit chirog'i (o'ng)

Yaqinni yoritish (chap fara)

Yaqinni yoritish (o'ng fara)

Uzoqni yoritish (chap fara)

Havo konditsionerining kompressori*Avtomatik uzatmalar qutisini boshqarish bloki

Isitgichning shamollatgichi

Radiatorning sovutish shamollatgichi

Faralar

Elektron boshqarish moduli

Ovozli signal

Oldingi tumanga qarshi fara*

Zaxira saqlagichi

Zaxira saqlagichi

Zaxira saqlagichi

Uzoqni yoritish (o'ng fara)

Orqa oynaning isitgichi*

M2

F1

F8

F9

F15

F16

F17

F18

F19 15А

20А

50А

40А

15А

10А

10А

10А

10А

10А

10А

10А

10А

30А

20А

15А

10А

15А

10А

15А

20А

Galogen chirog'ining kolbasi ichida ortiqcha bosim ostidagi gaz bor. Ehtiyotsiz muomala qilinganda chiroq yorilib ketishi mumkin, va uning siniqlari yaqin atrofda bo'lgan kishilarni yaralashi mumkin. Yonib turgan galogen chirog'i yuqori haroratigacha qiziydi. Galogen chiroqlar bilan ishlaganda ayniqsa ehtiyot bo'ling.· Galogen chiroqlar bilan ishlaganda doimo

himoya ko'zoynakni taqish kerak.· Chiroqning kolbasini tirnalishlardan asrang.· Yoqilgan chiroqlarni ularga suyuqlik

tegishidan asrang.· Galogen chiroqlarni faqat ular faralarga

o'rnatilganidan keyin yoqing. Yonib turgangalogen chirog'iga TEGMANG.

· Oldingi faralarni, shikastlangan bo'lsa yokinur taratgichning ustida darzlar bo'lsa,almashtiring.

· Galogen chiroqlarn i bola lar yetaolmaydigan joylarda saqlang.

· Kuygan galogen chiroqlarni tashlabyuborganda, ehtiyot bo'ling.

· Galogen chiroqqa barmoqning tegishidannamlik tegishi uning xizmat qilish muddatinikamaytiradi.

DIQQAT!


Chiroqlarning xususiyatlari

Yoritish asboblariQuvvati

x miqdori

Eslatma

Oldingi

Orqa

Ichki

Fara (uzoqni / yaqinni yoritish)

Salonning plafoni

Davlat raqami belgisini yoritish chirog'i

Markaziy ustki stop-signal*

Fonar orqaga yurish uzatmasi

Tumanga qarshi fonar*

Stop-signal va gabarit chirog'i

Burilish ko'rsatkichi

Yon burilish ko'rsatkichi*

Tumanga qarshi fara

Burilish ko'rsatkichi

Gabarit yoritish chirog'i

Galogen chirog'i60/55 Wt х 2

5 Wt х 2

21 Wt х 2

55 Wt х 2

5 Wt х 2

21 Wt х 2

21/5 Wt х 2(yoki 28/8 Wt х 2)*

21 Wt х 1

21 Wt х 1

21 Wt х 1

5 Wt х 2

10 Wt х 1

Galogen chirog'i

Muhim eslatma!Faralar yorug'lik nurlarining yo'nalishini sozlash harakat xavfsizligi jihatidan juda mas'ul amal deb hisoblanadi. Shuning uchun faralarni sozlash faqat maxsus jihozlariga va malakali xodimlariga ega bo'lgan vakolatlangan dilerlar tomonidan bajarilishi kerak.

Uzoqni va yaqinni yoritish faralari

1. Kapotni ko'taring va ushlab turuvchi tirgaknio'rnating.2. Shteker kolodkasini chiroqning patronidanajratib oling.

Barmoqlarning yog'li izlari kolbaning qizigan paytida yetarlicha zich qoplamani hosil qiladi, u chiroqning yoritish yorqinligini kamaytiradi.· Galogen chirog'ining shisha kolbasiga

qo'lingiz bilan tegmang.· Chiroq kolbasi tasodifan kir bo'lib qolganda,

uni etil spirti yoki uayt-spirtida namlangan junsiz mato bilan arting.

DIQQAT!


3. Rezinali qalpoqchani chiqarib oling.4. Prujinali fiksatorni yechib oling va chiroqnichiqarib oling.5. Nosoz chiroqni yangi chiroqqa almashtiring.6. Yangi chiroqni o'z joyiga teskari ketma-ketlikda o'rnating. Chiroqni o'rnatganda, chiroq tutqichining do'nglari fara korpusining tirqishlariga kirganligiga ishonch hosil qiling. 7. Rezinali qalpoqchani to'g'ri kiydiring.8. Shteker kolodkasini chiroqning patronigaulang.

Gabarit yoritish chiroqlari

1. Kapotni ko'taring va ushlab turuvchi tirgaknio'rnating.2. Shteker kolodkasini chiroqning patronidanajratib oling.3. Rezinali qalpoqchani chiqarib oling.4. Faraning chirog'i yonida joylashgan gabaritchirog'i bo'lgan patronni chiqarib oling.5. Chiroqni patrondan chiqarib oling (chiroqniburamay tortib oling).6. Nosoz chiroqni yangisiga almashtiring.7. Yangi chiroqni faraning korpusiga teskariketma-ketlikda o'rnating.

Burilish ko'rsatkichlarining chiroqlari

1.Chiroqning patronini soat miliga qarshiyo'nalishda burang va uni chiqarib oling.2. Chiroqni patrondan chiqarib oling.3. Yangi chiroqni patronga kiriting.4.Yangi chiroqni teskari ketma-ketlikdao'rnating.


Yon burilish ko'rsatkichlari *

1.Yig'ilgan chiroqni orqaga siljitib, uni yechiboling.2.Chiroqning patronini soat miliga qarshiyo'nalishda burang va uni chiroqning korpusidan chiqarib oling.3.Chiroqni patrondan chiqarib oling, chiroqniburamay tortib oling.4.Nosoz chiroqni yangisiga almashtiring.5.Ko'rsatkichning chirog'ini o'z joyiga teskariketma-ketlikda o'rnating.

Birgalikdagi chiroqlar

Gabarit chirog'i, stop-signal, burilish ko'rsatkichi, orqaga yurish chirog'i va tumanga qarshi chiroq *

1. Orqa eshikni oching.2. Ikkita mahkamlash vintini burab yeching.3.Chiroqning patronini soat miliga qarshiyo'nalishda burang va uni chiroqning korpusidan chiqarib oling.4. Chiroqni patrondan chiqarib olish uchun unibosing va soat miliga qarshi yo'nalishda burang.5.Nosoz chiroqni yangisiga almashtiring.Chiroqni patronga kiriting va uni bosing va bir vaqtning o'zida soat miliga qarshi yo'nalishda burang.6. Chiroq bilan patronni chiroqning korpusigateskari ketma-ketlikda o'rnating.

Birgalikdagi orqa chiroqdagi chiroqlarning joylashuvi.

Gabarit chiroqlari va stop-signal

Burilish ko'rsatkichlari

Gabarit chiroqlari

Orqaga yurish chirog'i yoki tumangaqarshi chirog'i *

1

2

3

4

1

2

3

4


Markaziy ustki stop-signal *

1.Orqa eshikni ko'taring.2.Ikkita mahkamlash vintini burab yeching vachiroqning qopqog'ini yeching.3.Chiroqni patrondan chiqarib olish uchun uni bosing va bir vaqtning o'zida soat miliga qarshi yo'nalishda burang.4.Kuygan chiroqni yangisiga almashtiring.5.Patronni o'z joyiga o'rnating va chiroqniteskari ketma-ketlikda yig'ing.

Davlat raqami belgisining yoritish chiroqlari

1.Ikkita mahkamlash vintini burab yeching.2.Chiroq bilan patronni soat miliga qarshiyo'nalishda burab, chiroqning korpusidan chiqarib oling.3.Chiroqni patrondan chiqarib oling.4.Patronga yangi chiroqni kiriting.5.Chiroq bilan patronni chiroqning korpusiga o'rnating va patronni mahkamlash uchun soat milining yo'nalishida burang.6 . I k k i t a m a h k a m l a s h v i n t i n i b u r a b mahkamlang.

Salonning yoritish plafoni

1.Otvertka yordamida plafonni uyasidanchiqarib oling.2.Chiroqni prujinali fiksatorga qarab bosing va chiroqni chiqarib oling.3.Yangi chiroqni kiriting.4. Plafonni o'z joyiga o'rnating.

Elektr tokining urishiga yo'l qo'ymaslik uchun, salonning yoritish plafoni o'chirilgan bo'lishi kerak. Buning uchun quyidagini bajaring:· Avtomobilning barcha eshiklarini yoping.· Plafonni yoqish moslamasining tugmasini

«OFF» (O'CHIRILGAN) holatiga o'tkazing.

OGOHLANTIRISH!


Parvarish qilish vositalari

Avtomobilning kuzovi va salonini parvarish qilish uchun yuvish va tozalash vositalaridan foydalanganda, ushbu mahsulotlarning ishlab chiqaruvchilari o'ramlarda ko'rsatgan yo'l-yo'riqlariga va ehtiyot choralariga rioya qilish lozim. Ba'zi vositalar zaharli yoki oson yonuvchan bo'ladi, va ehtiyotsiz yoki to'g'ri muomala qilinganda Sizning sog'lig'ingizga zarar yetkazishi yoki avtomobilni shikastlashi mumkin. Avtomobilning saloniga yoki kuzoviga ishlov berganda, atseton, lak va emallarning erituvchilari, lakni tirnoqdan ketkazish suyuqligi kabi oson bug'lanuvchi erituvchilardan, yoki xo'jalik sovuni, dog' ketkazuvchi va oqartiruvchi vositalar kabi yuvish vositalarini ishlatmang. Mato qoplamasini tozalash yuzasidan tavsiyalarda bunday vositalarni ishlatish bo'yicha maxsus ko'rsatmalar bo'lgan holatlar bundan istisno. Salonning qoplamasiga yoki kuzovning lak-bo'yoq qoplamasiga ishlov berish uchun uglerod tetraxlorid, benzin, benzol yoki kerosindan foydalanish taqiqlanadi. Yuvish va tozalash vositalarining bug'lari bilan zaharlanishga yo'l qo'ymaslik uchun, yaxshiroq shamollatish uchun salonda ishlaganda barcha eshiklarni oching. Ba'zi zaharli moddalarning bug'laridan uzoq nafas olish sog'liq uchun zararlidir. Yopiq va yaxshi shamollatilmaydigan xonalarda ishlaganda, xavfi ko'payadi.

Xavfsizlik kamarlarini parvarish qilish

· Kamarlar doimo toza va quruq bo'lishininazorat qiling.

· Kamarlarni tozalash uchun faqat neytralsovun va iliq suvdan foydalaning.

· Kamarlarga oqartiruvchi moddalar vabo'yoqlar bilan ishlov bermang. Bu kamarlarmater ia l in ing mustahkaml ig i anchakamayishiga olib kelishi mumkin.

Oynalarni parvarish qilish

Oynalarning yuzalarini muntazam tozalang. Buning uchun oynani tozalovchi maxsus suyuqliklardan, shu jumladan uy ro'zg'orida ishlatiladigan vositalardan foydalaning. Bu vosita tamaki tutunidan cho'kkan qoplamani hamda avtomobilning salonini bezatish uchun qo'llanadigan vinilda va boshqa plastiklarda bo ' lgan ba 'z i ta rk ib iy moddalarn ing cho'kmalarini ketkazishni ta'minlaydi.Abraziv ta'sirl i tozalash vositalaridan foydalanish taqiqlanadi, chunki bu oynalarning tirnalishi paydo bo'lishiga va shaffofligi yo'qolishiga olib keladi. Bundan tashqari, orqa oynan ing i s i t g i ch i e lemen t la r i hamshikastlanishi mumkin. Orqa oynaning ichki tomonini rang o'tadigan va yopishtiriladigan rasmlar bilan bezatmang, chunki, ehtimol, keyinroq ularni qirib tozalashga to'g'ri keladi.

АVTОMОBILNING TАSHQI KO'RINISHINI PАRVАRISH QILISH

Barqaror bo'lmagan bo'yoqlarga bo'yalgan nam mater ia l la r o ' r ind iq larn ing och tus l i qoplamasiga tegmasligiga harakat qiling. Bu qoplamaning rangi ba'zi joylarda o'zgarishiga va uning estetik xususiyatlari yomonlashuviga olib kelishi mumkin. O'rindiqlarga dag'al ip-gazlama matodan, yo'l-yo'l duxoba va velvet, charm va zamshadan nam kiyimlarni qo'yish kerak emas. Qoplamaning rangini shuningdek rangli bezak qog'ozi va hokazolar buzishi mumkin.

Salon qoplamalarini parvarish qilish

Sizning avtomobilingizning salonini pardozlash uchun, zamonaviy qoplama materiallari foydalanilgan, ular parvarish qilinishi uchun, tegishli tozalash vositalarini ishlatish va to'g'ri ishlov berish usullari bo'lishini talab qiladi. Aks holda, quyida keltirilgan tavsiyalarga rioya qilinmaganda, to'q rangli dog'lar, yo'l-yo'l izlar, rangli dog'lar, qotgan iflos yoki tuzli cho'kmalar shaklidagi ikkilamchi ifloslanish joylari yuzaga kelishi mumkin. Bu ikkilamchi dog'lar tozalanishi ancha qiyinroq. Salonning qoplamasida yig'iladigan chang va quruq ifloslanishni changyutgich yoki yumshoq cho'tka bilan muntazam ketkazish kerak. Vinil yoki charm yuzalarni toza, nam mato bilan arting. Odatda qoplamaning ifloslanishi maxsus tozalash vositalari yordamida tozalanishi mumkin.


Old oynani parvarish qilish

Agar old oyna oyna tozalagichni va oyna yuvish moslamasini yoqishdan keyin yetarlicha shaffof bo'lmasa, yoki oyna tozalagichning cho'tkalari ishlaganda tebranib tursa, bu old oyna yoki c h o ' t k a l a r m u m s i m o n m o d d a l a r ifloslanganligidan dalolat beradi. Old oynaning tashqi yuzasini tozalash kukuni yoki shunga o'xshash boshqa abrazivsiz tozalash vositasi bilan puxta arting. Agar oynani suv bilan chayganda uning ustida tomchilar hosil bo'lmasa, old oynani toza deb hisoblash mumkin.

Avtomobil kuzovining lak-bo'yoq qoplamalarini va detallarini parvarish

qilish

Kuzovning pardoz lak-bo'yoq qoplamasi

Kuzovning tashqi qoplamasi avtomobilning chiroyli tashqi ko'rinishi, rangining chuqurligi, jiloli bo'lishini, korroziyadan himoyalanishini va uzoq xizmat qilishini ta'minlaydi.

Avtomobilni yuvish

Kuzovning lak-bo'yoq qoplamasini yaxshi holatda saqlash uchun, uni toza holda saqlang va iliq yoki sovuq suv bilan muntazam yuvib turing. Avtomobilni issiq suv bilan yoki

quyoshning to'g'ri nurlari ostida yuvish mumkin emas. Shuningdek avtomobilni yuvish uchun dag'al turdagi sovun yoki sintetik yuvish vosi ta lar in i ish latmang. Har qanday qo'llanadigan yuvish vositalari, qurishidan avval kuzovning yuzasidan suv bilan yaxshilab yuvilishi kerak. «UzAuto Motors» AJ avtomobillari atrof muhitning normal sharoitida foydalanish uchun loyihalashtirilgan, va turli tabiat omillarining ta'siriga muvaffaqiyatli chidashi mumkin. Lekin, masalan, avtomobilni yuqori bosimdagi suv bilan yuvish avtomobilning saloniga suv kirishiga olib kelishi mumkinligini unutmaslik kerak.

Kuzovni silliqlash va mum surtish

Vaqt-vaqti bilan, qoldiq ifloslanishni ketkazish uchun va qoplamaning yaxshi bezatish xususiyatlari va mustahkamligini saqlash uchun, kuzovning lak-bo'yoq qoplamasiga silliqlovchi va mumli vositalar bilan ishlov bering. Bunday ishlov berish uchun zarur bo'lgan vositalarni vakolatlangan dilerdan sotib olish mumkin.

Yaltiroq bezak qoplamali metall detallarni himoyalash

Tashqi metall detallarning yaltirashini saqlash uchun, ularni muntazam tozalab turing. Bunday

detallarni parvarish qilish uchun, ko'p hollarda suv bilan yuvish yetarli bo'ladi.Alyuminiy detallarini parvarish qilish alohida ehtiyot bo'lishni talab qiladi. Alyuminiy detallarini tozalash uchun tabiiy himoya qoplamasini yo'q qi ladigan si l l iq lash mashinkalaridan, xromli silliqlash pastalaridan, bug'dan, kaustik sovundan foydalanish mumkin e m a s . M e t a l l d e t a l l a r n i n g b e z a k qoplamalarining uzoq xizmat qilishi ularga mumli himoya qoplamalar surtilganda ta'minlanadi. Mumli moddalarni surtishdan keyin yaltiramaguncha yaxshilab artib silliqlash lozim.

Alyuminiyli disklar va bezak qalpoqlarini parvarish qilish

Alyuminiyl i disk lar va qalpoqlarn ing boshlang'ich tashqi ko'rinishini saqlash uchun, loydan hamda qish paytida yo'llarga ishlov b e r i s h u c h u n f o y d a l a n i l a d i g a n t u z cho'kmalaridan tozalash uchun, ularni muntazam yuvib turing. Yuvish uchun abraziv ta'sir etuvchi vositalar va dag'al tukli cho'tkalarni ishlatish kerak emas, chunki bu himoya qoplamasini shikastlashi mumkin.Sizning avtomobilingiz korroziyadan ishonchli himoya bilan ta'minlangan. Avtomobilni ishlab chiqarishda maxsus materiallar va detallarning


K a f o l a t m a j b u r i y a t l a r i a g r e s s i v ifloslanishlarni o'z vaqtida ketkazmaslik va kichik sinishlar va darzlarni ta'mirlash tufayli yuzaga kelgan shikastlanishlarga amal qilmaydi.

korxonalarining atmosferaga turli chiqindilari va boshqa agressiv moddalar, agar unga yetarlicha uzoq vaqt ta'sir etsa, kuzovning lak-bo'yoq qoplamasini shikastlashi mumkin.Hatto yangi ifloslanishlarni ham doimo suv bilan ketkazish mumkin bo'lavermaydi, va kuchliroq tozalash va yuvish vositalari talab etilishi mumkin. Bunday vositalardan foydalanganda, ular avtomobilning lak-bo'yoq qoplamasiga shikast yetkazmasligiga ishonch hosil qiling.

Lak-bo'yoq qoplamasining shikastlanishi

Bo'yoqning mayda toshlar urishidan har qanday sinishi, lak-bo'yoq qoplamasidagi darzlar va chuqur tirnalishlar zudlik bilan ta'mirlanishi kerak. Ochiq, himoyalanmagan po'lat list korroziyaga tez uchraydi, bu lak-bo'yoq qoplamasining mayda foydalanish nuqsonlari o'z vaqtida ta'mirlanmaganda, korroziyaning katta zonalarga tarqalishiga va kuzovning qimmat turuvchi tiklov ta'mirlanishiga olib kelishi mumkin. Lak-bo'yoq qoplamasining mayda sinishlari va tirnalishlarini maxsus pardoz ta'mirlash vositalari yordamida ta'mir lash mumkin, Siz ularni servis stantsiyalarida yoki vakolatlangan dilerdan sotib olishingiz mumkin.

ko'pchiligiga surtiladigan himoya qoplamalari qo'llanadi. Kuzovga korroziyaga qarshi ishlov berish yaxshi tashqi ko'rinishi saqlanishiga, mustahkamligiga va foydalanishda uzoq xizmat qilishiga yordam beradi. Motor bo'limida, yoki kuzovning tagida joylashgan va odatda tashqaridan ko'rinmaydigan ba'zi detallarning ishonchliligi, yuzaki korroziya tufayli deyarli yo'qolmaydi.Shuning uchun bunday detallar korroziyaga qarshi himoyalashga muhtoj bo'lmaydi.

Kuzovning avariyali shikastlanishi

Avtomobil kuzovining detallarni almashtirishni yoki provedeniya kuzov ishlari (temirchilik, payvandlash, bo'yash ishlari) bajarilishini talab etuvchi shikastlanishlari bo'lganda, servis stantsiyasida barcha yangi va eski ta'mirlangan kuzov detallariga albatta korroziyaga qarshi qoplama surtilishini nazorat qiling. Bu Sizning a v t o m o b i l i n g i z n i n g k o r r o z i y a d a n himoyalanishini tiklaydi. Shuningdek quyida «Lak-bo'yoq qoplamasining shikastlanishi» bo'limiga qarang.

Korroziyadan himoya qilish

Agressiv ifloslanishning ta'siri

Yo'llarning muzlashiga qarshi qo'llanadigan tuzli moddalar (kaltsiy xlorid va hokazo), bitum, gudron, daraxtlar barglarining ajraladigan sh i ras i , qush la rn ing go 'ng i , sanoat

Kuzovning lak-bo'yoq qoplamasining jiddiyroq shikastlanishlarini ta'mirlash uchun kuzov ishlari yoki bo'yash ustaxonasiga murojaat qilish tavsiya etiladi.

ESLATMA

Kuzovning tagini parvarish qiling

Yo’llarning muzlashiga qarshi qo’llanadigan tuzli moddalar, kuzovning tagida cho’kib yig’ilishi mumkin. Agar ushbu korroziya jihatidan agressiv bo’lgan moddalar o’z vaqtida ketkazilmasa, kuzovning tagidagi detallar (pol panellari, bo’sag’alari, g’ildiraklarning joylari, kuchaytirgich elementlari va hokazolar), shuningdek yonilg’i naylari, dvigatelning ishlangan gazlarni chiqarish tizimining detallari korroziyaviy parchalanishga uchrashi mumkin. Bu holda ushbu detallarning yuzalariga surtilgan korroziyaga qarshi qoplama ham korroziyaning oldini ololmaydi. Hech bo’lmasa, qishki avtomobildan foydalanish mavsumi tugaganidan keyin kuzovning tagini , g’ildiraklarning joylarini, g’ildiraklarni, yurish agregatlarining detallarini kuchli suv oqimi bilan yuving. Cho’kmalar yig’ilishi mumkin bo’lgan


Avtomobilni yuvish paytida. dvigatelning va boshqa deta l larn ing i f los lanadigan yuzalaridan yuvilib tushadigan yonilg'i, moy, moylash vositalari oqava suvga tushadi. Shuning uchun, atrof muhitga zarar yetkazilishiga yo'l qo'ymaslik uchun, avtomobilni yuvish tozalash moslamalari va yonilg'i-moylash materiallari chiqndilarining separatorlari bilan jihozlangan maxsus yuvish qurilmalarida bajarilishi kerak. Bunday yuvish qurilmalari ba'zi yonilg'i quyish stantsiyalarida va vakolatlangan dilerlarda bor.Ishlangan motor va transmissiya moylari, tormoz suyuqligi, antifriz, elektrolit va yeyilib eskirgan shinalar mahalliy chiqindilarni yig'ish va utillashtirish shoxobchalariga topshirilishi kerak.Yuqorida ko'rsatilgan chiqindilar zinhor maishiy axlat uchun konteynerlarga tushmasligi lozim, ifloslangan suv esa oqava tarmoqlarga to'kilishi mumkin emas.

barcha joylarni yaxshilab tozalang. Kuzovning tagini yuvishdan avval, yopiqroq joylarda qotgan ifloslangan cho’kmalarni keyinchalik suvning oqimi bilan yuva olishingiz uchun, avvaldan namlab oling. Kuzovning tagini tozalash uchun Siz maxsus yuvish jihozlariga ega bo’lgan vakolatlangan dileringizga murojaat qilishingiz mumkin.

OGOHLANTIRISH!

Har bir avtomobilning egasi atrof muhitni muhofaza qilishga harakat qilishi shart. Tabiatni muhofaza qilishga o'z hissangizni qo'shing.

OGOHLANTIRISH!


8 TEXNIK XIZMAT KO'RSATISH REGLAMENTI

UMUMIY AXBOROT ................................................ 8-2 ESLATMALAR ..........................................................8-6

TEXNIK XIZMAT KO'RSATISH REGLAMENTI ....... 8-3

8-2 TEXNIK XIZMAT KO'RSATISH REGLAMENTI

UMUMIY AXBOROT

Ushbu bo'lim Sizning avtomobilingizdan uzoq yillar davomida muvaffaqiyatli foydalanishni kafolatlaydigan texnik xizmat ko'rsatish jadvalini belgilab beradi. Siz o'z avtomobilingizning tegishlicha ishlashi uchun va ushbu qo'llanmada keltirilgan tavsiyalarga muvofiq uning ishlash qobiliyatini tutib turish uchun javobgar bo'lasiz. Aks holda Siz avtomobildan foydalanishning kafolat muddati davomida kafolat xizmat ko'rsatilishidan mahrum bo'lasiz.Siz xizmat ko'rsatishning tegishlicha tarzda o'tkazilishi uchun va Sizning avtomobilingizdan foydalanish uchun javobgarsiz. Siz davriy xizmat ko'rsatish reglamentiga va ushbu qo ' l l anmadag i ko ' r sa tma la rga ama l qilayotganingizga ishonch hosil qiling.Shuningdek, Siz muntazam texnik xizmat ko'rsatish o'tkazilishining yozuvlari va hisobotlari saqlanishi uchun javobgarsiz. Texnik xizmat ko'rsatish o'tkazilishining yozuvlari va hisobotlari foydalanish qo'llanmasi va Servis kitobchasi bilan birga, avtomobilda saqlanishi kerak. Avtomobilni sotish paytida qo'llanmani uning yangi egasiga berishni unutmang. Siz avtomobilingizga texnik xizmat ko'rsatishni vako la t langan serv is s tans iya la r ida o'tkazishingiz mumkin, ularning malakali xodimlari va texnik xizmat ko'rsatilishi barcha texnik xizmat ko'rsatish amallarining tegishli darajada bajarilishini ta'minlaydi.Avtomobilni ta'mirlash va texnik xizmat ko'rsatish davomida faqat original ehtiyot qismlari, foydalanish materiallari hamda

diagnostika dasturlari va asboblar qo'llanishini nazorat qiling. «UzAuto Motors» AJ original bo'lmagan ehtiyot qismlari va foydalanish materiallari o'rnatilgan avtomobil uchun kafolat bera olmaydi va xavfsizliginizni kafolatlay olmaydi, shuningdek ulardan foydalanish tufayli kelib chiqqan avtomobilning shikastlanishi uchun javobgar bo'lmaydi. Avtomobilga to'g'ri va mos kelmaydigan, to'liq bo'lmagan yoki yetarli bo'lmagan texnik xizmat ko'rsatish avtomobilni boshqarishda muammolarga olib kelishi mumkin, ularning oqibatida avtomobilning shikastlanishi, baxtsiz hodisa yoki jarohatlarni olish kelib chiqishi mumkin.

Foydalanish sharoitlari

Siz avtomobilning davriy xizmat ko'rsatish reglamentiga qat'iy amal qilishingiz kerak. Ushbu bo ' l imdagi «TEXNIK XIZMAT KO'RSATISH REGLAMENTI» ga qarang.

Normal foydalanish sharoitlari

Avtomobilning normal foydalanish sharoitlari - bu avtomobilni boshqarish odatdagi, kundalik foydalanish rejimida amalga oshiriladigan sharoitlardir. Bunday sharoitlarda Siz avtomobilga texnik xizmat ko'rsatish amallarini, odatdagi avtomobilning davriy texnik xizmat ko'rsatish reglamentiga rioya qilib o'tkazishingiz mumkin.

Og'ir foydalanish sharoitlari

Agar avtomobildan quyida sanab o'tilgan sharoitlarning istalgan birida foydalanilganda, ushbu sharoitlar og'ir foydalanish sharoiti hisoblanadi va avtomobilga davriy texnik xizmat ko'rsatish amallari tezroq o'tkazilishi lozim. Batafsil ma'lumotni «TEXNIK XIZMAT KO'RSATISH REGLAMENTI» da qarang.џ Qisqa masofaga (10 km dan kam) tez-tez

yurish.џ Uzoq vaqt davomida avtomobilning

harakatsiz ishlashi va/yoki avtomobilni tez-tez to'xtash sharoitida, past tezlikda boshqarish.

џ Avtomobilni changi ko'p bo'lgan joylarda boshqarib yurish.

џ Avtomobilni tepalikli yoki tog'li joylarda boshqarib yurish.

џ Tirkamani shatakka olish.џ Avtomobilni murakkab shahar sharoitida,

atrof havo harorati 32°C yoki undan yuqoriroq darajaga yetganda boshqarish.

џ Avtomobildan taksi, militsiya mashinasi yoki yuk tashish mashinasi sifatida foydalanish.

џ Atrof havoning 0°С dan past haroratida dvigatelni tez-tez ishga tushirish.

џ Avtomobildan mos kelmaydigan xususiyatli yonilg'i bilan, yomon sifatli yonilg'i bilan va/yoki past oktan sonli yonilg'i bilan foydalanish. "YONILG'I" bo'limiga qarang.

8-3TEXNIK XIZMAT KO'RSATISH REGLAMENTI

TEXNIK XIZMAT KO'RSATISH REGLAMENTI

Belgilanishlar:I - nazorat qilish va zarur bo'lganda sozlash, tozalash, tortib mustahkamlash, moylash, foydalanish suyuqliklarini to'ldirib quyish va ishdan chiqqan detallarni almashtirish;Almashtirish va ta'mirlash qo'shimcha xizmatlar hisoblanadi va ushbu ishlarning haqi avtomobilning egasi tomonidan to'lanadi;R - almashtirish;(1) Agar avtomobil og'ir sharoitlarda foydalanilsa tez-tez texnik xizmat ko'rsatish ko'proq talab etiladi: Servis kitobchasi yoki Foydalanish qo'llanmasida 8-2 betidagi Og'ir foydalanish sharoitlari bo'limiga qarang;(2) Foydalanish qo'llanmasining «FOYDALANISH MATERIALLARI» bo'limiga qarang;(3) Avtomobildan chang ko'p bo'lgan sharoitda foydalanishda, jadvalda ko'rsatilganidan tez-tez texnik xizmat ko'rsatish talab etiladi.

Generator yuritmasining tasmasi

Kompressor va gidrokuchaytirgich nasosi yuritmasining tasmasi

Dvigatel moyi va moy filtri

Sovutish tizimi (naylari va ulanishlari)


Yonilg'i filtri

Yonilg'i nasosining yonilg'i filtri

Yonilg'i naylari va ulanishlari

Havo filtri

RI

I

I

I

I

I

(1) (2)

(2)

(1) (2)

(1) (2)

(3)

Tsilindrlar bloki kallagining boltlarini tortib mahkamlashni tekshirish

O't oldirishning ilgarilatish burchagi

O't oldirish svechalari

O't oldirish to'xtatgich-taqsimlagichning qopqog'i va rotori

I

I

I

I

I

I

R

R

R

I I

I

I

I

I

I

I

I

I

I I

I

I

I

I

I

I

I

I

I

II

I

I

I

II

I

I

I

I

II

I

I

I

I

II

I

I

I

I

I

I

IR

R

R

R

R

R

R

R

R

R

R

R

R

R

R

R

R

R

R

R

R

R

R R

R

R

R

R

R

R

R

R

R

R

R

R

R

R

R

R

R

R

R

I

I I

I

I

I

R I R I R

Xizmat ko'rsatish davriyligi avtomobilning o'tilgan yo'li yoki xizmat qilish muddati bilan, qaysi biri tezroq kelishiga qarab, belgilanadi

102 20 30 40 50 60 70

63 12 18 24 30 36 42 48 54 60

80 90 100

Avtomobilga davriy texnik xizmat ko'rsatish va tegishli hujjatlarni yuritish uchun javobgarlik egasiga yuklanadi. Siz avtomobilga ishlab chiqaruvchining reglamentiga muvofiq texnik xizmat ko'rsatish o'z vaqtida o'tkazilganligining hujjatli tasdig'iga ega bo'lishingiz kerak.

O'tilgan yo'l, km (x 1000)

Xizmat qilish muddati, oylar


Belgilanishlar:I - nazorat qilish va zarur bo'lganda sozlash, tozalash, tortib mustahkamlash, moylash, foydalanish suyuqliklarini to'ldirib quyish va ishdan chiqqan detallarni almashtirish;Almashtirish va ta'mirlash qo'shimcha xizmatlar hisoblanadi va ushbu ishlarning haqi avtomobilning egasi tomonidan to'lanadi;R - almashtirish;(2) Foydalanish qo'llanmasining «FOYDALANISH MATERIALLARI» bo'limiga qarang;(4) Agar avtomobil og'ir sharoitlarda foydalanilsa, har bir 15 000 km dan keyin foydalanish materiallarini almashtirish kerak bo'ladi:- tepalikli yoki tog'li joylarda yurish yoki- tirkama bilan tez-tez yurish, yoki;- avtomobildan taksi, milisiya mashinasi sifatida yoki yuklarni tashish uchun foydalanilganda;(5) Og'ir sharoitlarda foydalanilganda, tez-tez texnik xizmat ko'rsatish talab etiladi: qisqa masofalarga yurish, avtomobilning uzoq vaqt davomida turib qolishi, changi ko'p bo'lgan joylarda foydalanish va shahar rejimida, tez-tez to'xtab boshqarish.

I

I

I

I

I

I

I

I

I

I

I

I

I

I

I

I

I

I

I

I

I

I

I

I

I

I

I

I

I

I

I

I

I

I

I

I

I

I

I

I

I

I

I

I

I

I

I

I

I

I

I

I

I

I

I

I

I

I

I

I

I

I

I

I

I

I

I

I

I

I

I

I

I

I

I

I

I

I

I

I

I

I

I

I

I

Osma jihozlar va asboblarning mahkamlanishi

Tishli tasma

Yuqori kuchlanish simlari

Klapan tirqishlari

Yonilg'ining bug'larini yutish moslamasi, naylari va klapanlari

Karterning shamollatish tizimi

Yonilg'i kiritish kollektori, uning ulanishlari va mahkamlanishi

Tormoz suyuqligi

Oldingi tormoz mexanizmlarining kolodkalari va disklari

Olqa tormoz mexanizmlarining kolodkalari va barabanlari


Tormoz tizimi va vakuum kuchaytirgichi

G'ildiraklar gupchagi podshipniklari, tirqishlari

(2) (4)

(5)

(5)

R

I

R R R

I

R R

R


102 20 30 40 50 60 70

63 12 18 24 30 36 42 48 54 60

80 90 100O'tilgan yo'l, km (x 1000)


8-5TEXNIK XIZMAT KO'RSATISH REGLAMENTI

Mexanik uzatmalar qutisining moyi

Avtomatik uzatmalar qutisining moyi

Ilashish muftasining pedali va tormoz pedali

I I I I

I

I

I

I

I

I

I

I

I

I

I

I

I

I

I

I

I

I

I

I

I

I

I

I

I

I

I

I

I

I

I I I

I

I

I

I

I

I

I

I

I

I

I

I

I

I

I

I

I

I

I

I

I

I

I

I

I

I

I

I

I

(2) (6)

(2) (6)

Harakat qismi va kuzovning boltlarini/gaykalarini tortish momentlari

(2)

Shinalarning holati va ularda havo bosimi

G'ildiraklarning joyini almashtirish

G'ildiraklarni o'rnatish burchaklari

Rul boshqaruvi

Rul boshqaruvining gidrokuchaytirgichi va naylari

Yarim o'qli yuritmalarining changdonlari

Xavfsizlik tasmalari, ularni kuzovga mahkamlash to'qalari va tugunlari

Qulflar, oshiq-moshiqlar, lo'kidonlar, fiksatorlar va kapot qulfi

Avtomobilni nazorat boshqarish

Har bir 5 000 km. o'tilgan yo'ldan keyin tekshirish

Har bir 5 000 km. o'tilgan yo'ldan keyin g'ildiraklarning joyini almashtirish

Har bir texnik xizmat ko'rsatishni o'tkazishdan keyin

(7)

Belgilanishlar:I - nazorat qilish va zarur bo'lganda sozlash, tozalash, tortib mustahkamlash, moylash, foydalanish suyuqliklarini to'ldirib quyish va ishdan chiqqan detallarni almashtirish;Almashtirish va ta'mirlash qo'shimcha xizmatlar hisoblanadi va ushbu ishlarning haqi avtomobilning egasi tomonidan to'lanadi;R - almashtirish;(2) Foydalanish qo'llanmasining «FOYDALANISH MATERIALLARI» bo'limiga qarang;(6) Uzatmalar qutisida moyni almashtirish quyidagi sharoitlarda foydalanishda:- normal sharoitlarda har bir 150 000 km.dan keyin;- og'ir sharoitlarda har bir 75 000 km dan keyin talab etiladi;Servis kitobchasi yoki Foydalanish qo'llanmasida 8-2 betidagi Og'ir foydalanish sharoitlari bo'limiga qarang; (7) Agar zarur bo'lsa, g'ildiraklarning joyini almashtiring va balansini sozlang.

I

I

I

I

I

I

I

I

I

I

I

I

I

I

I

I

I

I

I

I

I

I

I

I

III

Shinalarning eskirishi yoki avtomobilning harakatida nuqsonlar bo'lganda tekshirish


102 20 30 40 50 60 70

63 12 18 24 30 36 42 48 54 60

80 90 100O'tilgan yo'l, km (x 1000)



ESLATMALAR

9 AVTOMOBILNING TEXNIK TASNIFI

AVTOMOBILNING IDENTIFIKATSIYAMA'LUMOTLARI .......................................................9-2

FOYDALANISH MATERIALLARI ............................ 9-3

AVTOMOBIL MA'LUMOTLARI ................................ 9-5

ESLATMALAR ......................................................... 9-8

9-2

AVTOMOBILNING IDENTIFIKATSIYAMA'LUMOTLARI

AVTOMOBILNING TEXNIK TASNIFI

Avtomobilning identifikatsiyalash raqami yukxona bo'limining orqa ko'ndalang qismida o'ng tomonda joylashgan jadvalchada o'yib yozilgan.

Dvigatelning raqami

Dvigatelning raqami bevosita dvigatelning silindlari blokida (oldinda, markazida) o'yib yozilgan.

Kuzovning raqami

Kuzovning raqami motor bo'limi va salonni ajratib turuvchi panelning o'rtasida, ustki qismida, rasmda ko'rsatilgani kabi, o'yib yozilgan.

9-3AVTOMOBILNING TEXNIK TASNIFI

FOYDALANISH MATERIALLARI

NomiYonilg'i quyish

sig'imi, (l)Sathini nazorat qilish yoki

almashtirish davriyligiTavsiya etiladigan mahsulot-

ning belgilanishi, rusumi

Motor moyi


Mexanik uzatmalar qutisiningtransmissiya moyi

Tormoz suyuqligi

Rul boshqaruvigidrokuchaytirgichining suyuqligi *

Avtomatik uzatmalar qutisiningtransmissiya moyi *

API SJ sinfiSAE 5W-30, SAE 10W-30SAE 10W-40, SAE 15W-40• Sovuq mintaqa:SAE 5W-30• Issiq mintaqa:SAE 15W-40/10W-30

0.8 S

0.1 S

0.8 S

0.1 S

2,7

3,2

4,0

4,2

2,1

0,45

1,0

4,78

Etilen glikol asosida sovituvchi suyuqlik

SAE 75W-85

DOT 3

DEXRON ® IIyoki

DEXRON ® III

ESSO JWS3314

10000 km o'tilgan yo'ldan yoki 6 oydan keyin almashtirish. Avtomobildan og'ir sharoitlarda foydalanishda, motor moyini almashtirish orasidagi oraliqlar 5000 km o'tilgan yo'lgacha yoki 3 oygacha kamaytirilishi kerak.(Moy filtri motor moyi bilan bir vaqtda almashtirilishi lozim).

40000 km o'tilgan yo'ldan yoki 2 yildan keyin almashtirish

Birinchi marta 20000 km o'tilgan yo'ldan keyin moyni almashtirish, keyin har bir 40000 km o'tilgan yo'ldan keyin almashtirish lozim.

30000 km o'tilgan yo'ldan yoki 18 oydan keyin almashtirish (lekin avtomobildan og'ir sharoitlarda foydalanishda 15000 km o'tilgan yo'ldan yoki 9 oydan keyin almashtirish lozim).

10000 km o'tilgan yo'ldan yoki 6 oydan keyin sathini nazorat qilish. Zarur bo'lganda ish suyuqligini to'lirib quyish va uning sathini me'yoriga yetkazish.

10000 km o'tilgan yo'ldan yoki 6 oydan keyin sathini nazorat qilish va zarur bo'lganda uning sathini me'yoriga yetkazish.

9-4 AVTOMOBILNING TEXNIK TASNIFI

Motor moyi

Motor moyining API bo'yicha tasnifiMotor moylari Amerika neft instituti (API) tomonidan sifatining darajasiga (foydalanish xususiyatlariga) ko'ra tasniflanadi. Har bir toifasiga ikkita harf belgilanadi. Birinchi harfi qo'llanish sohasini ko'rsatadi.S = Servis. Ushbu API toifasi birinchi navbatda benzinli dvigatellari bo'lgan avtomobillar uchun mo'ljallangan.C = Tijorat. Ushbu API toifasi birinchi navbatda dizelli dvigatellari bo'lgan avtomobillar uchun mo'ljallangan.Ikkinchi harfi moyning sifatini ortib boruvchi alifbo tartibida ko'rsatadi.API-SJ =benzinli dvigatel uchun moy.API-CD = dizelli dvigatel uchun moyDoimo tavsiya etilganidan yuqoriroq sifat darajasiga ega bo'lgan moydan foydalanish mumkin bo'ladi. Ikkala tasnifga kiruvchi moylar tegishli tarzda belgilanadi, masalan, API SJ/CC. Avtomobil sanoatida foydalaniladigan batafsilroq spetsifikatsiyalarni, shuningdek, moy sotiladigan idishlarning ustida topish mumkin.

SAE 20 W-50

SAE 5 W-40

SAE 15 W-50

*SAE 15 W-40

SAE 10 W-40

*SAE 10 W-30

*SAE 5 W-30

°F

°C -30 -20 -10 0 10 20 30 40 50

-20 0 20 40 60 80 100 120

Sovuqroq

Issiroq

DvigatelMotor moyining quyishqoqligi atrof havoning ustuvor haroratiga bog'liq holda tanlanadi. Atrof muhitning harorati qisqa muddatga o'zgarganda, boshqa quyishqoqlikdagi moyga o'tish kerak emas.

* : Tavsiya etiladigan moy


AVTOMOBIL MA'LUMOTLARI

4. Dvigatel Ish hajmi, smh Silindr diametri x porshenning yurishi, mm Siqish darajasi Maks. quvvati, kWt/ayl.daq: - etillashtirilmagan benzin uchun - etillashtirilgan benzin uchun Maks. aylantiruvchi moment, Nm/ayl. daq: - etillashtirilmagan benzin uchun - etillashtirilgan benzin uchun O't oldirishning ilgarilab ketish burchagi, grad

5 eshikli MATIZ

0,8 M/T 0,8 A/T 1,0 M/TKO'RSATKICHMODEL

1. Avtomobilning o'lchamlari, mm uzunligi eni balandligi baza g'ildiraklarning iz oralig'i: oldingi orqa

3 4971 4951 4852 3401 3151 280

2. Vazni, kgJihozlangan: standart jihozlanishi o'rnatilgan optsiyalari bilan To'liq: standart jihozlanishi o'rnatilgan optsiyalari bilan Sig'imi, kishi.

778835

1 1531 210

5

829829

796855

1 230

53. Ish xususiyatlari Maksimal tezlik, km/soat Ko'tariladigan nishabi, burchakning tangensi Minimal burilish radiusi, m

1441440,420

4,6

128

79668,5 x 72

9,3 : 1

37,5/5 90036/6 000

68,6/3 60065/3 800

10°

99568,5 x 67,5

9,3 : 146,5/5 400

87,3/4 200

10°

5 eshikli MATIZ


5. Transmissiyaning uzatmalar soniUzatmalar qutisi: 1-uzatma 2-uzatma 3-uzatma 4- uzatma 5- uzatma Orqaga yurish Asosiy uzatma

3,8182,2101,4231,0290,8373,5834,444

2,9141,5251,0000,725

-2,6424,709

3,4161,8941,2800,9140,7573,2724,444


6. Ilashish muftasi Friksiyaviy nakladkalar o'lchami, mm (Ø tashqi x Ø ichki x qalinligi) 170 x 110 x 7,15 184 x 127,5 x 7,657. Ta'minot tizimi Benzinning oktan soni (tadqiqot usuli) Yenilg'i bakining hajmi, l plastik po'lat

3538

35

8. Sovutish tizimi Yonilg'i quyish sig'imi, l 4,0 4,29. Dvigatelning moylash tizimi Yonilg'i quyish sig'imi, l (shu jumladan moy filtri) 2,7 3,210. Elektr jihozlar Akkumulyator batareyasi (V - Ach) Generator (V - A) Starter (V - kWt)

12 - 3512 - 6512 - 0,8

11. Tormoz tizimi Oldingi tormoz mexanizmlarining turi O rqa tormoz mexanizmlarining turi Ø vakuumli kuchaytirgichning diafragmalari, mm

DiskliBarabanli

7'’

“YONILG'I” 2-2-ga qarang

12 - 45

Taqsimlangan puflab kiritish

5 eshikli MATIZ



12. Rul boshqaruvi Turi: Uzatmalar soni: gidrokuchaytirgichsiz gidrokuchaytirgich bilan Rul g'ildiragining diametri, mm G'ildiraklarning vertikal og'ishi burchagi: oldingi g'ildirak orqa g'ildirak Shkvoren o'qining bo'ylama og'ishining burchagi G'ildiraklarning musbat yaqinlashuv burchagi: oldingi g'ildirak orqa g'ildirak

Tishli reyka

22,3 : 116,6 : 1

370

30' ± 30'0° ± 20'

2°48' ± 30'

10' ± 10'20' + 30' / 20’

21 : 115,6 : 1

30' ± 45'0° ± 30'

2°48' ± 60’

13. Shinaning o'lchami

Diskning o'lchami

145 / 70 R13155 / 65 R13

4.5J x 1314. Shinadagi havo bosimi 145 / 70 R13

155 / 65 R13230 kPa220 kPa


ESLATMALAR

matiz - uzautomotors.com · avtomobilga texnik xizmat ko'rsatishni amalga oshirish uchun...

Documents