MATURA 2015 Z CHEMII

- od idei zmian do zadań egzaminacyjnych

Jolanta Baldy

Wrocław, 21 listopada 2014 r.

Plan wystąpienia

Matura 2015- istota zmian

Realizacja podstawy programowej w zadaniach

Zasady oceniania zdań

Dyskusja

Matura a kompetencje kluczowe

Kompetencje kluczowe w procesie

uczenia się przez całe życie to

połączenie wiedzy, umiejętności

i postaw odpowiednich do sytuacji

Matura 2015 - istota zmian

Zastąpienie deklaratywnie określonych treści, ściśle zdefiniowanymi standardami wiedzy i umiejętności

Osiągnięcie spójnego programowo procesu kształcenia, dostosowanego do możliwości i indywidualnych potrzeb uczniów

Uwzględnia się zwiększone aspiracje edukacyjne młodzieży poprzez rozwijanie umiejętności złożonych

Kładzie się nacisk na rozwijanie umiejętności ponadprzedmiotowych oraz korzystania z szerokiej wiedzy kontekstowej

Uczy się metod poznawania (opis, interpretacja, przewidywanie, wyjaśnianie, ocena itp.)

Podstawowe dokumenty

Zakres wiadomości

i umiejętności

• Rozporządzenie MEN z dnia 27 sierpnia 2012 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz.U. z 30 sierpnia 2012 r., poz. 977)

Opis egzaminu

• Informator o egzaminie maturalnym od roku szkolnego 2014/2015

Zasady przeprowadzania egzaminu

• Rozporządzenie MEN z dnia 30 kwietnia 2007 r. w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów w szkołach publicznych (Dz.U. nr 83, poz. 562, ze zm.) oraz – w szczególności – rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 25 kwietnia 2013 r. zmieniające powyższe rozporządzenie (Dz.U. z 2013 r., poz. 520)

Nowa podstawa programowa matura 2015

Ramowe plany nauczania

MATURA Z CHEMII 2015

Umiejętności sprawdzane na egzaminie

Umiejętności rozumowania, argumentowania i wnioskowania

Umiejętności wykorzystywania informacji z różnorodnych źródeł

Umiejętności projektowania doświadczeń chemicznych i interpretowania wyników

Umiejętności wykorzystywania narzędzi matematycznych do opisu analizy zjawisk

i procesów

Charakterystyka zadań

maturalnych

W poleceniu do każdego zadania będzie występował co najmniej jeden czasownik

operacyjny

Zadania będą dobrane w taki sposób, aby reprezentowały różnorodne wymagania

ogólne i szczegółowe z podstawy programowej

Zadania będą zróżnicowane pod względem sprawdzanych wiadomości i umiejętności,

poziomu trudności, a także sposobu udzielania odpowiedzi

Zadania będą sprawdzały umiejętności złożone (w tym umiejętność myślenia

naukowego)

Charakterystyka zadań

maturalnych

Zadania będą:

odnosiły się do różnorodnych materiałów źródłowych zamieszczonych w arkuszu, np. wykresów, rysunków, tabel, schematów itp.

występowały pojedynczo lub w wiązkach tematycznych

miały formę otwartą i zamkniętą, przy czym w arkuszu będą przeważały zadania otwarte.

Chemia na egzaminie maturalnym od 2015 r.

Przykładowe zadania egzaminacyjne, wraz

ze schematami odpowiedzi oraz przykładami

realizacji uczniowskich zawiera

INFORMATOR O EGZAMINIE MATURALNYM

Z CHEMII OD ROKU SZKOLNEGO 2014/2015

CENTRALNA KOMISJA EGZAMINACYJNA OKRĘGOWE KOMISJE EGZAMINACYJNE

Centralna Komisja Egzaminacyjna

Warszawa 2013

Wyposażenie arkusza na maturę od 2015 r.

1. Materiały źródłowe: wykresy, tabele, teksty, schematy, rysunki.

2. Materiałem pomocniczym jest Karta wybranych wzorów i stałych

fizykochemicznych na egzamin z biologii, chemii i fizyki (Karta

BCF).

Nowe dane:

wzory i nazwy aminokwasów oraz

wartości pI

Nowe dane:

Obliczanie pH pH = - loga·10-b pKa

Jakimi sposobami sprawdzać te same

umiejętności?

II. Rozumowanie i zastosowanie

nabytej wiedzy do rozwiązywania

problemów.

Uczeń rozumie podstawowe

pojęcia, prawa i zjawiska

chemiczne […]

4.8) klasyfikuje substancje do kwasów lub zasad zgodnie z teorią Brönsteda-Lowry’ego;

- konieczne korzystanie

z wiedzy podanej w zadaniu

- dostrzeganie zależności

przyczynowo skutkowej

I. Wykorzystanie i tworzenie

informacji.

Uczeń korzysta z

chemicznych tekstów

źródłowych […]

II. Rozumowanie

i zastosowanie nabytej

wiedzy do rozwiązywania

problemów. […]

Zad. (0-4 pkt)

- obudowa zdania z wieloma

informacjami

- wymagaj analizy wyników

doświadczalnych

Jakimi sposobami sprawdzać te same

umiejętności?

Stosując wzór jonu obojnaczego alaniny (kwasu 2-aminopropanowego), napisz

w formie jonowej skróconej równania reakcji zachodzących po wprowadzeniu tego

aminokwasu do:

• wodnego roztworu wodorotlenku sodu (reakcja 1.)

• kwasu solnego (reakcja 2.).

Równanie reakcji 1: .…………………………………………………………………………

Równanie reakcji 2.: …………………………………………………………………………

14.11) opisuje właściwości kwasowo-zasadowe aminokwasów […]

- wymaga korzystania

z wiedzy kontekstowej

Ocenianie zadań

Wprowadza się elementy oceniania holistycznego

Przy podejściu holistycznym, budowane są kryteria bardziej uniwersalne, tak by spełnienie kolejnych kryteriów oznaczało zbliżenie się do pełnego rozwiązania problemu

Schemat oceniania zawiera przykład poprawnego rozwiązania i określa wyłącznie zakres merytoryczny odpowiedzi - nie jest ścisłym wzorcem oczekiwanego sformułowania

W pracy z uczniem warto

skorzystać…

Zadanie 12. (1pkt) – poziom rozszerzony

Przykładowe odpowiedzi zdających:

Nie, ponieważ K jest zależne wyłącznie od temperatury, więc w danej temperaturze K = const.

Nie, ponieważ wytrąci się osad.

Nie, ponieważ iloczyn stężeń molowych będzie wynosił 4 ∙10-10

Nie, ponieważ iloczyn rozpuszczalności nie zależy od stężenia.

Łatwość zadania – 0,21

Iloczyny rozpuszczalności AgCl i AgI w temperaturze T, w której przeprowadzono

doświadczenie, wynoszą:

K SO = [Ag ]·[Cl ] = 10108,1 i K SO = [Ag ]·[I ] = 17105,8

Oceń, czy w temperaturze T może istnieć roztwór, w którym iloczyn stężeń molowych

kationów srebra i anionów chlorkowych wynosiłby 5102

. Uzasadnij swoje stanowisko.

Przykład poprawnej odpowiedzi:

Nie może, ponieważ podany iloczyn stężeń jonów jest większy od iloczynu

rozpuszczalności AgCl.

W roztworze o odczynie zasadowym ketony, których cząsteczki zawierają grupę

hydroksylową –OH przy atomie węgla połączonym z atomem węgla grupy karbonylowej

(α-hydroksyketony), ulegają izomeryzacji. Przemianę tę ilustruje poniższy schemat.

Oceń, czy za pomocą próby Tollensa można odróżnić glukozę od fruktozy. Odpowiedź

uzasadnij.

H C OH

R

CHO

C O

R

CH2OH

C OH

R

CHOHOH

-OH

-

α-hydroksyketon enodiol α-hydroksyaldehyd

Zadanie 27. (1 pkt) – poziom rozszerzony

Przykładowe odpowiedzi zdających: • Nie można, ponieważ grupa aldehydowa może przekształcić się w ketonową.

• Tak, ponieważ glukoza jest aldozą, a więc ulega próbie Tollensa, natomiast fruktoza jest

ketozą, więc jej nie ulega.

• Można odróżnić, ponieważ fruktoza nie wykazuje pozytywnego wyniku Tollensa (ulega

jedynie izomeryzacji).

• Nie, ponieważ w fruktozie i glukozie ich grupy hydroksylowe są połączone przy innych

węglach.

• Tak, można, ale w innym środowisku, gdzie nie zachodzi izomeryzacja.

Łatwość zadania – 0,5

Zadanie 14. (1 pkt) – poziom rozszerzony

Łatwość zadania – 0,35

Najczęściej wybierana niepoprawna odpowiedź: pH = 7

Utożsamienie przez zdających jednakowego stężenia procentowego z jednakową liczbą moli.

Wnioski. Dla sprawnego procesu kształcenia niezbędna jest:

znajomość zapisów nowej podstawy programowej dla wszystkich etapów kształcenia

umiejętność analizy wyników egzaminów wykorzystywana do diagnozy osiągnięć i planowania pracy

umiejętność formułowania podczas lekcji problemów i zadań typu egzaminacyjnego

umiejętność przeprowadzania badania osiągnięć umiejętności uczniów w kontekście wymagań egzaminacyjnych

umiejętność stosowania kryteriów, które powinny uwzględniać struktury myślenia ucznia, a nie sumę jego wiedzy

Tematy zgłoszone do dyskusji

- tematy ogólne

Tematy zgłoszone do dyskusji

- tematy przedmiotowe

Dziękuję za uwagę