MAYOZ BÖLÜNME

o MAYOZ BÖLÜNME NEDİR ?

o MAYOZ BÖLÜNME EVRELERİ NELERDİR ?

o MİTOZ VE MAYOZ ARASINDAKİ FARKLAR NELERDİR ?

o MAYOZ-1 VE MAYOZ-2 ARASINDAKİ FARKLAR NELERDİR ?

1/10

MAYOZ BÖLÜNME NEDİR ? Mayoz özel bir hücre bölünmesi şeklidir . Diploit Kromozomlu üreme ana

hücreleri mayoz sonucunda diploit bir hücreden haploit kromozomlu dört

hücre meydana gelir .

Bu hücreler gelişerek gametleri oluştururlar . Testislerde sperm

oluşturulmasına Spermatogenez , yumurtalıklarda yumurta oluşturulmasına

Oogenez denir

Mayoz bölünme sırasında DNA tek bir kez kendisini kopyalar , homolog

kromozomlar arasında Cross-Over olayı gerçekleşir ve oluşan hücreler

arasında genetik çeşitlilik meydana gelir . Bu nedenle , mayoz sonucunda

oluşan gametlerin genetik yapısı birbirinin tıpatıp aynısı değildir .

2/10

MAYOZ BÖLÜNME EVRELERİ NELERDİR ?

Mayoz Bölünmede İnterfaz bölünmüş bir hücrenin, yeniden bölünmek için

geçirdiği bir hazırlık evresidir.

Ökaryot hücrelerin yaşamının en uzun evresidir. Örneğin; insan deri hücresi

bir günlük bölünmenin kabaca 22 saatini interfazda harcar. Üç bölüme

ayrılır.

İNTERFAZ

Mayoz bölünmedeki interfaz evresi (G1,S,G2) I.mayozun başında geçer, II.

mayozda tekrarlanmaz.

I. mayoz; profaz I, metafaz I, anafaz I, telofaz I evrelerinden sonra

sitoplazma bölünmesi (sitokinez)gerçekleşir; II. mayoz; profaz II, metafaz II,

anafaz II, telofaz II evrelerinden oluşur.

3/10

PROFAZ-1 Mayoz bölünmenin en önemli ve en uzun dönemidir.

Mitozdaki profaz olaylarının tümü gerçekleşir.

Homolog kromozomlar kromatitleşerek biraraya gelir.

İki homolog kromozomun olşturduğu bu yapıya tetrat denir.

Tetrat sayısı hücre kromozomunun n sayısı kadardır .

Tetrat haline gelmiş kromozomlar; birbiri üstüne kıvrılır bu olaya sarılma(sinapsis) denir.

Homolog kromozomlardaki tetrad halinde bulunan kromatidler arasındaki parça değişimi sonucunda Hibrid

Kromatitler meydana gelir.

Hibrid kromatitlerin üst üste gelip kesiştikleri noktalara da Kiyazma denir ve her bir kiyazma bir crossing-over’ a

işaret eder.

Sarılmış homolog kromozomların birbirlerine dokunan uçları arasında parça değişimi olur . Bu olaya Crossing-Overdenir .

Crossing-Over rastgele olduğundan tür içi çeşitliliği sağlar. Aynı türün bireylerinde farklı özellikler ortaya çıkar .

MAYOZ-I

METAFAZ-1

Her biri iki kromatitten oluşmuş olan ve homolog çiftler halinde bulunan

homolog kromozomlar çiftler halinde hücrenin ekvator düzleminde sıralanır.

ANAFAZ-1 Profaz | evresinde homolog kromozomlara tutunmuş olan iğ ipliklerinin

kısalmasıyla homolog kromozom çiftlerini zıt kutuplara gidecek şekilde

birbirinden ayırır.

5/10

TELOFAZ-1 VE SİTOKİNEZ Homolog kromozomlar incelip uzunlaşmaya başlar . Çekirdek zarı oluşur

,Sitoplazmanın bölünmesiyle her biri 1 homolog kromozom çifti içeren

haploit (n) iki hücre meydana gelir.

Hayvansal hücrelerde boğumlanarak ; bitkisel hücrelerde ise oluşmuşmuş iki

çekirdekli hücrenin ortasında bir orta lamel(ara lamel) oluşur ve hücre

duvarına kadar ulaşır ve birbirine bitişik iki hücre oluşur.

PROFAZ-II Çekirdek zarı parçalanır . İğ iplikleri meydana gelir ve kromatidlerin

kinetokorlarına tutunur.

MAYOZ-II

METAFAZ-II Kromozomlar mitozda olduğu gibi düzgün bir şekilde hücrenin ekvator

düzleminde sıralanır.

ANAFAZ-II Kardeş kromatitler birbirinden ayrılır ve hücrenin zıt kutuplarına doğru

çeklimeye başlar . Bu kromatitlere bundan sonra kromozom denir.

7/10

TELOFAZ-II VE SİTOKİNEZ

Kutuplara çekilen kromozomların etrafında çekirdek oluşur ve sitokinez

meydana gelir . Sitoplazma bölündüğünde her biri haploit (n) sayıda

kromozom içeren dört hücre oluşur.

Hayvansal hücrelerde çekirdek bölünmesinden sonra sitoplazma ortadan

boğumlanarak bölünür ; bitkisel hücrelerde ise oluşmuş olan iki tane iki

çekirdekli hücrelerin ortalarında bir orta lamel(ara lamel) oluşur ve hücre

duvarlarına kadar ulaşır. Dolayısıyla birbirine bitişik iki hücreden tekrar iki

hücre oluşur.

Bölünme sonucunda n kromozomlu 4 haploit hücre(gamet) oluşur.

8/10

MAYOZ-I VE MAYOZ-II ARASINDAKİ

FARKLAR NELERDİR ?

homolog kromozomların ayrılması sağlanırken

İğ iplikleri oluşmaya başlarken

Sitokinez evresinde iki hücre oluşurken

DNA ve RNA sentezi görülmez

kardeş kromatidlerin ayrılmasını sağlanır.

İğ iplikleri kaybolur.

Sitokinezde 4 hücre oluşur.

DNA oluşur.

MAYOZ-I MAYOZ-II

9/10

MAYOZ VE MİTOZ BÖLÜNME

ARASINDAKİ FARKLAR NELERDİR ?

Çok hücreli canlıların üreme hücrelerinde görülür.

Bitkilerin çiçeklerindeki üreme organlarında, hayvanların üreme

organlarında bulunur.

Oluşan hücreler üremeyi sağlar.

Bölünme sonucunda oluşan hücrelerde kromozom sayısı yarıya iner.

Oluşan hücreler kalıtsal olarak farklılık gösterir.

Mayoz bölünme sonucunda dört hücre oluşur.

Mayoz bölünme sırasında çekirdek ve sitoplazma bölünmesi iki kez

gerçekleşir. (Mayoz I ve mayoz II)

Bölünme sırasında tetrat ve crossing-over olayları görülür.

Ergenlik döneminde başlar, üreme dönemi boyunca sürer.

Çok hücreli canlıların vücut hücrelerinde bulunur.

Vücudun bütün doku ve organlarında görülür.

Oluşan hücreler canlının gelişmesini sağlar.

Bölünme sonucunda oluşan hücrelerde kromozom sayısı sabit kalır.

Bölünme sonucunda oluşan hücreler kalıtsal olarak birbirinin tamamen aynısıdır.

Mitoz bölünme sonucunda iki hücre oluşur.

Mitoz bölünme sırasında çekirdek ve sitoplazma bölünmesi bir kez olur.

Bölünme sırasında tetrat ve crossing-over olayları görülmez.

Zigotun oluşumundan ölümüne kadar sürer.

MAYOZ BÖLÜNME MİTOZ BÖLÜNME

10/10

KIRIMLI FAZİLET OLCAY ANADOLU LİSESİ

FACEBOOK.COM/ultrAPendik

TWİTTER.COM/ultrAPendik

GPLUS.TO/ultrAPendik

10-A SINIFI BİYOLOJİ DERSİ PERFORMANS ÖDEVİ

İZLEDİĞİNİZ İÇİN TEŞEKKÜRLER…

SLAYTI SONA ERMİŞTİR

Abdurrahman YILMAZ

10-A 4 10.Sınıf Biyoloji Ders Kitabı

Lisebiyoloji.com

Biyolojisiteniz.net

Dersnotlari.com

Fenokulu.net

KAYNAKÇAHAZIRLAYAN