VOL. V I . S I D N I , C . B . , D I - H A O I J S T E , 6 O G U S T , 1897 . No. 6.

Litir a Lunnainn. FHIR-DEASACHAIDH:—Leis alitirso gheibh

sibh ordugh airson £3.5.9 gu paigheadh airson MAC-TALLA fad bliadhna eile. Bith-idh sibh cho math's gu'n lean sibh air a stiuradh a dh'ionnsaidh na muinatir a tha mi ag ainmeachadh aig deiieadh na litreaoh.

Tha mi an doohas gu'n gabh sibh mo leisgeul airson a' bhi cho fad a'm thosd; ni mi mo dhichioll air beagan ni's mb a sgriobh-adh chugaibh air a bhliadhna so na a sgriobh mi fad na bliadhna chaidh seachad.

Cha'n fhaod sinn a bhi 'gearan air mar a .tha cuis na Gaidhlig a dol air a h-aghaidh an so, ged is e tuilleadh adhartas a bu mhath leinn fhaicinn. Rinn an class Gaidhlig an Oilthaigb an Righ an deadh obair fad a ghearnhraidh agus chaidh duaisean a thoirt daibhsan a choisinn iad air Dior-daoin sa chaidh comlila ris an luchd-ionnsachaidh eile 'tha anns an Oil-thaigh. Tha an luchd-riaghlaidh gle thoil-ichte gu'm beil a Ghaidhlig a nis air a teagasg anns an Oil :thaigh: gudearbh is ann a tha pr6is orra as an t-seann chainnt.

Tha mod a chomuinn Ghaidhealaich gu bhi air a chumail am bliadhna an Inbhiruis, -agus tha dochas againn gu'm bi e na choinn-«amh mh6r as an tig moran feum. Cha'n e mhain sin ach tha sinn an duil gu'n toir iadsan a tha air a cheann dearbhadh air gu'm beil iad da-rireadh anns na tha iad a deanamh an ainm a bhi cumail suas na Gaidhlig.

Tha an "Naigheachd Ghaidhealach" a nis .a clo-bhua,ladh moran Gaidhlig gach seach-duin agus thional am fear-deasachaidh mu fichead punnd Sassunach gu bhi air a thoirt mar dhuaisean do na maighstearan-sgoile airson a bhi teagaisg na Gaidhlig.

Bhur caraid dileas, CABER-FEIDH.

A Framboise. Bha teas anabarrach mor againn bho

chionn cho'-la-deug; cha d' fhairieh sinn, tha mi'n duil, riamh a leithid; cha'n 'eil mi cinnteach gu de cho ard sa bha e, ach tha mi cinnteach nach robh e sabhailte do mhac bodaich a dhol a mhac gun dubhar math air a sgall. Ach 'n deigh a h-uile rud, is math a tha sinn dheth seach aiteachean eile far a bheil moran a' tuiteam as a seas-amh, is gu leor a' basachadh le meud an teas; agus ma bhios foighidinn againn, 's goirid an uine gus a tig aimsir fhallain, fhionnar, mu'n cuairt.

Oha'n 'eil am barr a' coimhead idir cho math 'sa chunnaic sinn wmadh uair mu'n am so. Bha toiseach an t-,samhraidh gle fhuar, fliuich, aiison fais, ach dh'fhaodadh gun tigeadh leasachadh fhathast ro am buana.

Bha 'n t-iasgach ga math fad air ais am bliadhna. Cba d' rinneadh a bheag a dh'-iasgach sgadain no traisg. Tha daoine an deigh a mheur ud de'n iasgach a leigeil dhiubh air na cladaichean so cha mor gu buileach, agus air tionndadh ri glachdadh nan giomach; ach bha 'n t--side cho stiormeil air an t-samhradh so, 's nach do ghlachdadh faisg na h-uiread dhiu sa b'abhaist, agus a bharrachd air sin bha seachd latha . air an gearradh dheth 'n uine a fhuair sinn cead air an iasgach an uiridh. Ach "ma tha thu lag bi umhail." 1 3

Cha d' thainig na h-uidluf" uiiachaiilh as na Staitean thugain air an t-samhradh so 'sa b'abhaist, agus mar sin cha'n 'eil sinn cho gallda, 's cha'n 'eil a Ghaidhlig idir a' fhaot-uinn a leithid a bhleith. Ach a mheud 'sa thainig, tha iad a' coimhead gle mhath agus a bhuil orra gu robh iad an deagh chosnadh bho'n dh'fhalbh iad. Am measg na thainig faodaidh sinn ainmeachadh gu bheil bean D. J. Lamond, a tha fuireacb bho cheann fhada a'm Boston, ach a fhuair a togail 'sa h-arach 'san aite so, agus cha'n eil teagamh sam bith nach 'eil a cairdean uile toileach a faicinn.

Tha mi gle thoilichte fhaicinn gu bheil Comunn Ghaidhlig Halifacs bab fhathast. Tha mi 'n d6chas gu soirbhich gu math leotha, agus tha mi saoilsinn gu bheil buill de'n Chomunn a dh'fhaodadh naigheachdan a chur a dh'ionnsuidh a MHAC-TALLA. Cait a bheil Mr. Macllliosa, Mr. Sutharlan, agus mo sheana chairid Mr. Ailein Macllleathain, aig a bheil leabhar air cha mhor na rinneadh us nach d' rinneadh de dh 6raln Ghaidhlig na thigh; tha mi 'n dochas gun cuir iad sin sgrobag an drasda 'sa rithist ad ionnsuidh.

CEANN LIATH. 27, 7, '97.

Da Sgeul Beag1 Ait. Bha da thuathanach roimhe so ann an

team araidh do'n duthaich laimh ri cheile. Ach ged a bha iad mar sud a coimhearsn-achd, cha robh iad idir a cdrdadh. Bhiodh spreidh an do.ra fir a cur trie dragh air an fhear eile, agus an spreidh aigesan cho trie a cur dragh air a choimhearsnach. Cha robh ach buaireadh agus connsachadh eadar

an dithis so na h-uile latha 'sa bhliadhna. Chaidh fear diubh air latha araidh gu fear-lagha a bha faisg air, agus rinn e gearan laidir an aghaidh a choimhearsnaich; dh'iarr e air an fhear-lagha a choimhearsnach a thoirt gu'n dail gu ceartas airson a chall a bha chuid spreidh a deanamh airsan. A n nuair a chuir e a ghnothaich an ceill, thubh-airt an fear-lagha ris gu'n robh e duilich nach b' urrainn e a ghearan a ghabhail do brigh gu'n robh a choimhearsnach aige a cheana agus gu'n do ghabh e a ghearan-san. Ach thubhairt e ris gu'n sgriobhadh e litir da gu fear lagha eile. Bha an tuathanach lan thoilichte le so, agus sgriobh an fear-lagha bea£jan fhocail dha; dhuin e an litir agus thug e dha i, thug e moran taing do'n fhear-lagha, agus dh'fhalbh e a mach. Ach an nuair a fhuair e mach sniuain;;"!' e air ieiu gti'm bu tuiW'ois fios a '.n\ cioo • bha anns an litir, 'so a bha ann shuidh e ri taobh an rathaid agus dh'fhosgail e an litir, chunnaic e ciod a bha ann, so agaibh na h-uile focal a bha anns an litir. "Da ghiadh reamhar; spion thusa fear dhiubh, agus spionaidh mise'm fear eile." An nuair a chunnaic e so bhuail e air aghart gu choimhearsnach agus sheall e an litir dha, agus rinn iad suas eatorra fein nach rachadn iad gu lagh am feasd, agus bha iad na'n coimhearsnaich mhatha riamh tuilleadh. Chunnaic iad nach robh dhith air an luchd-lagha ach an cuid airgid fhaotainn.

Bha gobhainn roimhe so 'san duthaich a chaidh dh'iarruidh baisteadh air a mhinis-ter, agus an deigh dha a ghnothaich a chur an ceil, thoisich am ministir air cur cheist air mu thimchiol b6idean a bhaistidh, ach bha an gobhainn fada air ais, cha b' urainn e am ministir a f hreagairt ann an aon cheist. Ach mo dheireadh se thubhairt an gobhainn ris a mhinistir. "Beag taing dhuibh air a shon, 'se sin a cheaird a dh'iunnsaich sibh, ach a cheaird a dh'iunnsaich mise tha mi fein math aice, theid sinn sios do'n cheardaich ach co againn is fear a chuireas cruidhean air each."

Fhuair an gobhainn baisteadh an deigh so, cha deach eeist tuilleadh a chur ris.

Feumaidh sinn innse do ar luchd-leugh-aidh gu bheil sinn fo chosgus mhor ann an cur a mach a phaipeir, agus naeh eil ddigh againn air paigheadh a dheanamh mur dean iadsan sinne phaigheadh tTha sinn an doch> as uach leig iad uireasbhuidh oirijn,

4 2 M J5v_C - T A L L A

NA H-AOIREAN.

(Air a leantuinn.) 'S e an t-aobhar, ann an tomhas mor co-

dhiu, airson a' bheil roinn cho mor de na h-aoirean Gaidhealach air bheag luach, gu'n do rinn na baird iad do fheat no do bhean eigin a chuir mi-thlachd orra. Cuir thusa dorran air a' bhard, coma c'arson agus coma co thu, agus aoiridh am bard thu. Nam b'e duine ath-ghoirid no treun air an cuireadb tu mi-thlachd bheireadh e do dheagh throd dhuit no bheireadh e ruith mhoirt ort; nam bu bhard e, dheanadh e aoir dhuit. Cha'n 'eil mar so ann am moran d'ar n-aoirean Gaidhealach ach trod ann an rann. Dh'-fheudadh e bhi gu'm bu duine thu a thoille-adh, airson do naduir no do chleachduin, dimeas no tair; ach cha b'e so an t-aobhar airson an do rinneadh dimeas no tair ort, ach a chionn gu'n do chuir thu mi-thlachd air a' bhard. Rachadh do chaineadh an neo-ar-thaing cho foghainteach ged bhiodh do bheusan agus do ghiulan n an urram do'n sgireachd d'am buineadh thu. Nam fogh-nadh leis a' bhard a bhi-caineadh nam feart no nan cleachduinean a bha toillteanach air mi-chliu, no nam feuchadh e ri dealbh fior a thoirt seachad air an duil thruagh a dhuisg a chorruich, bhiodh an aoir airidh air ni-eigin de mheas. Ach eha'n fhoghnadh so. O mhullach do chinn gu bonn do choise bha thu air do chomhdach le salachar a theanga. Cha robh meang, no failinn, no uireasbhuidh ann an corp no ann an inntinn a b'aithne do'n bhard, agus a bha air a mheas taireil 'n a latha agus 'n a dhuthaich, nach robh air an luaidh riut. Co-dhiu bha dad firinn ann no nach robh, cha deanamh e muthadh. Leugh "Aoir an Tailleir" a rinn Donnach-adh Ban. Feudaidh e bhi gu'm bu duine an tailleir naeh robh na b'fhearr na bu choir dh'a bhi. Ma dh'fhaodte nach faigh taillearan mar luchd-ceird uiread urraim o'n t-sluagh agus a thoilleadh ceird a tha cho sean agus cho feumail. Ach cha b'ann a chionn gu'm bu taillear MacNeacain, no gu'm bu droch thaillear e, no gu'm bu droch dhuine e, a rinn Donnachadh an aoir. Bha'n taillear, mar is minic a bha taillearan, 'n a bhard e fein, agus gun a theanga fo ghlais :

"Tba do theangadh mar reusar, Le tainead's le geiread, Thug thu deannal dhomh fein d'i; O's ann agad tha 'n eucoir C'uim nach paighinn thu 'n eiric do sgeoil."

Co-dhiu b'ann aig MacNeacain a bha "an eucoir" no nach b'ann, cha deanadh e moran muthaidh, rachadh an aoir a dheanadh a dh'aon chor. Ach a chionn gur ann a phaigheadh ann an eirie sgeoil a chaidh a deanamh, leig am bard seachad an cothrom, agus chaill sinne an toilinntinn a gheibh-eamaid ann a bhi faicinn mar a dheanadh Donnachadh Ban culaidh-mhagaidh de na taillearan. An aite so tha againn moran de dhroch cainnt air bheag bias, agus na's lugha firinn. Cha'n fhaighear moran buannachd po Jojlinntinn ann a bhi leughadh coslas no

cliu an taillear mar a sgriobh Donnachadh iad :

"'S e do choltas r'a innseadh, Fear sop-cheanaach, grimeach, Gun bhoineid, gun phiorbhuic, Gun bhad-mullaich, gun chirein, Lorn uile air a spionadh, Car gu t-uilinn a sios ort, Strac na dunach de'n sgriobaich mu

d'che6s."

Tha aon-thar-fhichead de earrannan de'n t-seorsa so anns an aoir, agus saoilidh mi gu'n abair a mhor chuid de na leughas i gu bheil co-dhiu fichead earrann tuillidh's a choir innte.

Cha'n urrainnear tuillidh cliu a thoirt do na h-aoirean eile a rinn Donnachadh Ban. Dh'aoir e TJisdean Piobaire a thacbair air ann an Ceanntaile, a reir a sgeoil fein, airson an aobhair so :

"Bha aon bhalach ann air banais, A thug dhomh tamailt, O'n bha esan mar sin domh-sa, Bi mise mar so dha-san."

Tha'n sin corr agus ceithir fichead sreath de dhroch cainnt ag innseadh teisteanais Uis-dean bhochd. Cha deachaidh'Anna Nigh'n Uilleam an Cromba" as na b'fhearr :

"Bhruidhinn mise siobhalt, suairce, Mar dhuin-uasal anns an am sin; Thoisich ise mar chu crosda, Bhiodh anns na dorsan a' dranndail." ,

A chum stad a chur air dranndail Anna, b'eigin do Dhonnachadh fas 'n a chu agus dol a thabhunn. 'S e aoir Wilkes no "Iain Fhaochaig," mar a dh'eadar-theangaich Donnachadh Ban an t-ainm, is fearr. Cha b'urrainn cainnt "masladh" no "mi-chliu" Wilkes a mheudachadh; agus toill e corruich a' bhaird a chionn gu'n d'innis e "breugan air righ Deorsa," gu'm bu "bheag air Morair Loudain," gu'n do labhair e gorach "air cul Iarla Bhoid, an t-armunn," agus gu'u do "bhruidhinn e gu leir mu Albainn."

Ann am bardachd Mhic-Mhaighstir-Alastair gheibhear gu trie fearg agus corr­uich a' bhaird a' losgadh agus a' leireadh naimhdean nan Stiubhartach agus, ann am beashd a' bhaird, naimhdean a dhuthcha. Ach cha'n abrar aoirean ris na h-orain a rinn an Domhnullach ann an aobhar a' Phrionnsa, ged is maitli is airidh moran dhiu air an ainin. Cha 'n 'eil ach dithis de orain Mhic-Maighstir-Alastair ris an abrar aoirean gu cumanta. 'S iad sin"Di-moladh- Moraig" agus "Marbhrann na h-Aigeannaich." Cha 'n fhaighear an da aoir so ach anns a cheud chlo-bhualadh de shaothair a' bhaird ainmeil so. Tha an leabhar a nis ro thearc, agus is maith gu bheil a' chuis mar sin. Cha leugh neach sam bith aig a' bheil inntinn fhallain an da aoir so gun sgreamh, gun ghairisinn. Cha'n aithne dhomh rann a sgriobh bard ainmeil ann an Gaidhlig no ann an canain eile a tha an steigh,an smuain agus an cainnt cho truaillidh, cho salach, agus cho breun. Maris lugha a theirear mu'n deidhinn is fearr.

De na baird is ainmeile's iad Iain Lorn

agus Rob Donn, tha mi meas, a b'fhearr a dh'uisnich a' ghne bhardachd so airson teagaisg. Cha'n fhaighear am measg na bheil a nis ri fhaotainn de shaothair Iain Luim uiread agus aon aoir; ach is gann is urrainn dhuit aon d'a orain a leughadh gu'n fhaicinn gu soilleir gu'm bu lan aoireadair am bard so. Duine aig an robh geur mhothachadh air eucoir, air foirneart, agus air ole; duine aig an robh aignidhean laidir, inntinn lasarach, agus teangadh sgaiteach; duine a bha neo-eisemeileach, misneachail, ged tha e air aithris nach robb ann ach gealtaire anns a chath; duine a rinu deagh obair 'n a latha fein, agus a tha, a reir-mo bheachd, airidh air urram nach d'fhuair e fathast am measg a luchd-duthcha. Bha agus tha cumhachd Roib Dhuinn, gu sonruichte 'n a shiorrachd fein, na's treise na cumhachd Iain Luim, no ma dh'fhaodte aon d'ar baird Ghaidhealach. Tha mi,de'n bheachd gur airidh Rob Donn air gach urram a fhuair e. Is gann a chreideas mi gu'n robh aon d'ar baird Ghaidhealach aig an robh beachd cho cothromach agus a bha aig Rob Donn air cumhachd na bardachd agus nu sonruichte air cumhachd na h-aoir mar mhodh-teagaisg. Co-dhiu cha'n aithne dhomh aon diu a dh'uisnich na buaidhean a bha aige air dhoigh cho ionmholta; agus tha mi meas, ann an iomradh air aoirean na Gaidhealtachd, gu bheil Rob Donn airidh air aite air leth dh'a fein. Feuchaidh mi ri sin a thoirt dh'a gu goirid; agus, mar sin, gabhaidh mi seachad air aig an am so.

Gheibhear na h-aoirean Gaidhealach is fearr, mar a thachair do na h-orain Ghaoil is fearr, air an deanamh le baird nach do rainig an t-aite a b'airde am measg am braith-rean. Gheibhear aoir a nis agus a nis, fior fhreagarrach agus fior ghleusta, mar a gheibhear gu trie oran gaoil, air a deanamh le aon air nach cualas tuillidh iomradh. Am measg nam bard, seachad air an fheadhainn a dh'ainmich mi cheana, a rinn aoirean, tha mi saoilsinn gur iad Iain MacCodrum agus Ailean Dall is airidh air a' chliu is airde, Cha'n 'eil mi ro cinnteach nach feudar a radh gu'n toir an dithis so barr air gach bard Gaidhealach a tha againn, ach Rob Donn 'n aonrachd, ann an culaidh-mhagaidh a dheanadh do ni no do neach air an tugadh iad lamh. Tha aon de aoirean Iain Mhic-Codruim, cho fad agus is aithne dhomh, air chall, co-dhiu cha'n fhiosrach mi gu'n deach-aidh i riamh ann an cl6. 'S e sin an aoir a rinn e do Thaillearan an Eilean-fhada, Tha e air aithris gu'n do thachair am bard air Domhnullach Shleibhte air la araidh agus e air fhior dhroch chomhdach. Cha robh ach ffann stiall aodaich air. Dh'fheoraich Sir o

Seumas ciod a bu chiall do'n bhard a bhi cho luideagach; agus dh'innis am bard dh'a gu'n do rinn e aoir do na Taillearan a ghread iad cho goirt agus nach deanadh aon aca snath-ainn aodaich dh'a. Bhiodh e iongantach mur 'eil cuideigin anns an Eilein-fhada a ghleidh an aoir so air chuimhne; agus ma's ^

\

ZMI_A_C - T A L L A 43 agus gu bheil, tha mi meas gu mor an call mur cuirear i gun dail ann an clo.

Cha'n 'eil orain shugach no abhachdach ach tearc anns a' Ghaidhlig, ach gheibhear air uairean a' mheur so de'n aoir. 'S ann de'n t-seorsa so a tha na ghleidh MacCoinnich ann an "Sar Obair nam Bard Gaidhealaich" air chuimhne de Orain Ghilleasbuig-na-Ciotaig. Tha "Marbhrann"agus"Aiseirigh," Iain Ruaidh fior mhaith; agus cha'n 'eil an da oran eile a rinn am bard ceudna "Oran .cnaideil do'n Olla Leodach" agus "Banais Chiostal-Odhair" a bheag air deireadh. Ma .tha cunntas a' bhaird fior, bha ar n-aith-richean aig banais a neo-ar-thaing cho rias-^ail ruinn fein:

"Bhuail iad air a cheile chnagadh, Leig iad air a cheile shadadh, Shin iad air aithris na braide, 'S air cagnadh nan 6rdag.

"Fear ri caoineadh, fear ri aighir, Fear 'na sheasamh, fear 'n a laidhe, Fear a' pogadh bean an tighe, 'S fear a' gabhail oran.

"Cha robh ann ach beagan dibhe, Leig iad i dh'ionnsaidh an cridhe, Bha fear 'us fear aca rithist, Gun bhruidhinn gun chomhradh."

Cha'n 'eil aoir de'n t-seorsa a fhuair uiread •cliu anns a' Ghaidhealtachd ri "Moladh Cbabar-feigh;" agus creididh mi nach d'fhuair i barrachd cliu na thoill i. B'e run a' bhaird na h-uile spid agus tamailt a b'urrainn d'a a thoirt do na Rothaich. Cha bhiodh e larasda barr a thoirt air an rann a leanas:

"Tha'm brochan a toirt sar dhuibh, 'S tha'n cal a' toirt at oirbh, A c h ' s beag is misde an t-armunn, 'Ur sath thoirt an nasgaidh dhuibh. Ge mor a thug sibh chaise, Thar airidhean Asainne, Cha'n fhacas cuirm a'm F61ais, Ge mdr bha de chearcan ann. Caisteal biorach, nead na h-iolair, Coin 'us gillean gortach ann, Cha'n fbaicear bioran ann ri teine Mur bi dileag bhrochain ann. Cha'n fhaicear mairt-fheoil ann am poit

ann, Mur bi cearc g'a plotaigeadh, 'S g'an tional air an deirce, 'Nuair threigeas gach cosgais .iad."

.Cha'n 'eil teagamh nach 'eil moran aoirean de'n ghne abhachdaich so nach do chuireadh ann an cl6. Chuala mi uair agus uair oran Tiristeach d'ain b'ainm "Calum Beag Mac-Cimein" 'g a sheinn, ach cha'n fhaca mi ann an clo e. Thug Calurn turus-cuain do Glas-chu leis an "Du-lunndaich;" agus tha mi rneas gun robh gibht na fochaid gu saoibhir aig a' bhard a dh'innis mar a dh'eirich dh'a.

Gheibhear air uairean na h-aoirean a' gleidheadh cuimhne air atharrachaidhean a thainig air doighean agus cleachduinean an t-sluaigh; ged nach faighear cho trie agus a dh'earbamaid. Saoilidh mi gu bheil sinn na's deise anns a' Ghaidhealtachd gu bhi caoidh na cleachduin a dh'fhalbh na tha sinn gu bhi deanamh dimeas no tair no culaidh-mhagaidh de'n fhasan no de'n

chleachduin a thainig. Air Galldachd agus gu sonruichte ana an Sasunn, is e an t-

•atharrach a tha fior. Cha chluinnear ach ainmig caoidh air an ni a chaidh a fasan; ach biodh am fasan ur maifch no dona, nithear fanoid air anns a cheud dol-a-mach. Gheibhear 'u ar litreachas, agus bha aobhar air, moran caoidh agus monbhur mu'n reiteach a rinneadh air an fhearann airson aite a dheanamh do chaoraich agus do fheidh. Ach a mach bho "Oran nan Ciobairean Gallda" a rinn Ailean Dall, is gann a gheibhear dimeas no tair air a dheanamh air na cleaehduinean ura no orras-aa a thug gu huil iad.

Bha aon chaochladh a dhuisg corruich nam bard air dhoigh ro shonruichte. Goirid an deigh bliadhna Thearlaich, thainig Achd Parlamaid a mach a' toirmeasg an fheile-bhig; agus ag orduchadh gu'm feumadh gach fear briogais a chur air. Bhiodh e duilich do choigreach a thuigsinn gu'm bu chruaidh-chas sam bith do dhuine gu'm b'eigin d'a a luirgnean a chomhdach; agus ma dh' fhaodte, an uair is ann air Sasunnach is trice a chi sinn am feile an diugh, gu'm biodh cuid againn nach abradh moran ged rachadh an t-Achd ceudna urachadh. Ach tha e farasta gu leoir a thuigsinn gur ann le fearg agus le searbhadas anma a dh'eisdeadh Gaidheal an la ud ris an ordugn am feile-bea'g a chuir dhiu agus a' bhriogais a chuir orra. Cha'n eisdeadh ua Gaidheal a dh'-eirigh le Tearlach ach le don-fhoighidiun ri ordugh sam bith a thigeadh a Sasunn. Bha ua Gaidheil a sheas air taobh Righ Deorsa a' smuaineachadh gu'm bu droch phaigheadh airson an dilseachd Achd a bha 'n a thamailt agus 'n a mhasladh d'an Duthaich agus d'an Sluagh. Cha robh bard a sheinn re 'n a h-uine a bha an t Achd mi-fhortanach so 'n a lagh, co-dhiu bha e toirt umhlachd thoileach do'n Righ a bha 'riaghladh anns an am no nach robh, nach do sheinn a' caineadh na "briogais lachduinn" leis gach facal a bu sheirbhe agus a bu spideile a b'aithne dh'a, agus a' moladh an "fheile bhig 's a bhreacain" airson gach feuin gus an cuirteadh aodach agus feum no dha a bharrachd.

Bha sinn riamh, tha fathast, agus tha dochas agam gu'm bi, ainmeil, airson ar caoimhneis, le ar cuid agus le ar eainnt, ri coigrich. Ach bha aon choigre?.ch 'n ar measg nach b'urrainn dhuiun a mholadh— an Sasunnach ainmeil Samuel Johnson. Labhair e spidsil mu na h-Albannaich thar cheann; agus gu sonruichte oha robh e creidsinn ann an Oisean. B'e so an aon pheacadh nach faigheadh maitheanas. Rinn­eadh a bheatha cho fad agus a bha e 'n ar measg; ach cha bu luaithe a dh'fhag e ar criochan na chaidh an t-soraidh 'n a dheigh. Ma b'fhior Uilleam Ros, fhuair "Mac-na-Bracha" buaidh air an Fhoclair threun:

"An t-OUa-Mac-Iain le Bheurla, Le Laidinn 'us Ghreugais-chainnt, Gu'n d'fhag stuth uaibhreach nan Gaidheal

Teang' a chananaich ud mall." Anns a' chruinneachadh oran a chuir Gillies a mach ann am Peairt anns a' bhliadhna 1786, leabhar is gann air am faighear greim a nis, tha aoir shearbh do'n duine ainmeil so. Fhuair mi o chionn ghoirid bho charaid aoir nach deachaidh riamh ann an cl6 do'n "Olla Mac-Iain Le Seumas Mac-an-t-Saoir, fear Ghlinn-nomha." Anns an aoir so tha an duine urramach, oir bu duine e cho urramach agus a gheibhteadh am measg dheich mile a dh'aindeoin a' bheachd fheallsa mu'n bhard-achd Ghaidhealaich, air a chaineadh gu dubh agus gu maslach:

"Gur th chlach a dhiult gach clachair, Gur tu gart-ghlanadh a' gharaidh, 'S tu soplach 'us moll na fasgnaig, An am siol reachdmhor a chathadh. Measg an eisg's tu'n dallag mhurlaicb, No 'bhiast mhugaeh sin mac-lamhaich, 'S tu'n t-isein 'a meadhon na breine, Am broc's a shron 'n a cheir tri raidhean."

Ghleidh Mac-Coinnich air chuimhne da aoir air am feumar iomradh a dheanamh am measg nan aoirean Gaidhealach. 'S e sin "Seanachas Sloinnidh na Pioba bho Thus" le Niall M6r MacMhuirich, agus Di-moladh Piob Dhomhnuill Bhain" le Iain Mac-Codrurn. Shaoileamaid gu'm biodh a' Phiob air na steighean mu dheireadh a thaghadh na baird Ghaidhealach airson aoir. Bhiodh e dlu air bhi cho farasda leinn a chreidsinn gu'n deanadh bard Gaidhealach aoir do'n Fheile no do Oisean no do'n Ghaidhlig fein agus gu'n deanadh e aoir do'n Phiob. Tha priomh bhard Shasuinn uair agus uair a' deanamh tair air an inneal-chiuil so; ach cha'n earbamaid na b'fhearr a Sasunnach air meud a thuigse. Tha Bums, ged a bha e baigheil ris na Gaidheil, ann an Tarn 0' Shanter, a' cur Shatain 'n a shuidhe ann an uinneig Eaglais Alloway, "a' seideadh suas na pioba leis gach cumhachd agus innleachd 'n a chomas." Ach Gaidheal ag aoireadh na pioba! Nam bu phiobaire bhiodh air aoireadh bu ni-eigin do chomhfhurtachd e; ged nach mor dhaoine a ghluaiseas cho mor-chuiseaeh, no a sheallas cho taireil air an t-saoghal mu 'n cuairt d'a, ri piobaire, an uair a tha 'phluic an impis sgaineadh.

(Ri leantuinn.)

COMHRADH

EADAR MDRACHADH BAN AGUS COINKKACH CIOBAIR.

MUR.—Failte na maidne dhuit, a Choinn-ich; is moch a dh' fhag thu an Goirtean Fraoich an diugh. Tha duil agam gu 'n robh thu a' strith ris a' ghrein, agus a reir mo bheachd-sa is tusa a's luaith' a dh' eirich, oir tha astar fada eadar so a's do dhachaidh-sa agus a thuilleadh air sin tha 'n la fliueh, na raointean bog, agus an t-slighe gun teagamh gach ni ach taitneach. Dean suidhe a steach ris an teine, cuir dhiofc do chas-bheart, agus dean na 's urrainn thu chum thu fein a thiormachadh,

(Air a Imntuinn air taohh Jj8.)1

44

MAC-TALLA. A PHRIS.

Bliadhna, . . $1.00 Siaraiosan, . . . .50 Tri miosan, . . . .25

g!WTka 'phris ri bhi air a paigheadh loiseach na bliadhna.

Cuirear am paipear gu luchd-gabhail am Breatuinn, an New Zealand's an duthchan-nan eile air son $1.52, neo 6S. 3d. 'sa bhliadhna.

Thugadh iad-san a bhios a sgriobhadh Gailig g' ar 'n ionnsidh an aire nach sgriobh ad ach air aon taobh d' a,n duileig, agus, nach bi an sgriobhadh tuilleadh us meanbh.

Biodh gach litir us eile air a seoladh gu, J. G. MaeKINNON,

Publisher 'Mac-Talla,' Sydney, Cape Breton

SIDNI. 6 OGUST, 1S97.

Tha moran sluaigh ag ullachadh gu dhol gu Klondyke a shireadh an 6ir; tha cuid air an t-slighe cheana, aireamh mhiltean dhiubh, ach tha iadsan a'g e61aiche air an aite ag radh gur co math do neach fuireach aig an tigh gu toiseach an earraich, a chionn nach biodh e dad na b' fhaisge air a cheann-uidhe toiseach an t-samhraidh le falbh an drasda na bhitheadh e le falbh toiseach a mhios Mhart s'a tighinn. Agus tha aon duine, a rinn e-fhein saoibhreas mor anns na meinnean 6ir roimhe so, a comhairleach-adh do gach neach a tha smaoineachadb air falbh fuireach far am bheil e mur eil e 'na dhuine laidir, fallain, caltna, agus mile dolair a dh' airgead aige; ach 'se 's docha leinn gu falbh na ceudan nach eil aon chuid laidir no calma, agus aig nach eil an treas euid de mhile dolair. Bu chdir do neach sam bith a tha 'cur roimhe dhol ann a bhi na lan uideam mu'm falbhadh e, agus gun a bhi idir dhe 'n bharail gu bheil an t-dr cho pailt's nach eil ri dheanamh air ach a thrusadh bhar an lair. Gun teagamh sam bith tha e pailt; 'se barail mhoran gu bheil e na's pailte ann na fhuaireadh ann an aite riamh roimhe; ach ma tha, tha aig daoine ri saoithreachadh gu cruaidh air a shon mu 'm faigh iad e. Tha an duthaich anabarrach fuar agus mi-fhallain, ma chreidear gach sgeul a tha tigh'nn aisde, agus is cinnteach nach fhada gus am bi i air a d6mhlachadh le sluagh as gach cearna dhe 'n t-saoghal. Tha moran dhaoine an deigh am fortan a dheanamh ann cheana, ach tha e ri chreid-sinn gu bheil a cheart uiread no barrachd nach d' rinn fortan no rud coltach ris air nach cualas iomradh fhathast. Tha aon litir ag radh gu bheil gu le6r de dhaoine anns an aite nach eil ri obair sam bith; co-dhiu is ann a dhe6in no dh' aindeoin a tha iad 'nan tamh cha 'n eil an sgriobhaiche ag radh. 'N uair a fhuaireadh 6r ann an Astralia agus an California an toiseach bhruchd moran sluaigh a stigh annta; rinn moran dhiubh saoibhreas nach bu bheag,

ach bha aireamh mhor eile, agus an aite saoibhreas a dheanamh, 's ann a chaill iad eadhon 'na bh' aca. Cha 'n eil teagamh naeh bi an sgeul ceudna ri innse mu 'n aite ur so, ged a bhios d6chas againn nach bi ann an tomhas cho mor. A reir na thatar ag aithris, cha ruig neach sam bith a leas eagal a bhi air roimh dhol gu Klondyke, ma tha e, mar a thuirteadh roimhe, laidir, fallain, agus ma tha deagh mhothachadh aig air na tha roimhe, agus e lan uidheamaichte air a shon.

Mar a cha fhios aig luchd-leughaidh MHIC-TALLA cheana, rinn Riaghladh Chau-ada, 'san earrach s'a chaidh, reachd ur leis am bheil bathar a tha tigh'nn a Breatunn air a leigeadh a stigh do 'n duthaich so air cis na's lugha na tha air a leagail air bath­ar a duthchannan eile. Bha a Ghearmailt agus Belgium o'n uair sin ag agairt c6ir air an cuid bathair fheiu fhaotainn a stigh air an aon chis a thaobh seann chordadh a bh' eadar iad fhein us Breatunn gu faigheadh an cuid bathair do cholonies Bhreatunn air an aon chis ri bathar Bhreatunn fhein. Ach tha sin air a chur as an rathad; tha Riagh­ladh Bhreatunn an deigh rabhadh a thoirt dhaibh nach seas an c6rdadh a bh' eatorra ach aon bhliadhn' eile.

Fhuair an t-Urr. Mr. Forbes sgeula-bais a bhrathar, a chaochail ann a Winnipeg 'sa mhaduinn Di ciaduin. Bha e na mhinisteir, a saoithreachadh ann an ceann a tuath stait Dakota, agus bha e ann am Manitoba air chuairt. Bha ochdnar anns an teaghlaeh, agus b' esan a' cheud neach a thugadh air falbh leis a bhas. Bha e tri flchead bliadh­na 'sa seachd a dh' aois.

An Bard Agus an Ceard. Bha Alasdair MacMhaighstir Alasdair,am

Bard Murchanach, uair ag iasgach aig bial Loch Suaineart; agus, a' measg an sgioba 'bha leis bha seana ghiullan a bhuineadh do cheaird a bh' air chuairt anns an duthaich aig an am. Dh' eirich do'n bhalach gu'n do chaill e a dhubhan; ach cha do chuir sin mor­an mu 'n cuairt e. Ann an tiota rinn e fear eile de phrine a aodach. Ch6rd a gheur-chuis cho math ris a' bhard agus gu'n d' rinn e an rann a leanas. Ged nach robh an ceard ach 6g bha e pbsda, ach dh' fhag a bheau—Caithriona—e greis roimhe sud a chionn nach robh e comasach air a beath-achadh.

Bi'dh mise'm bhard agud-sa, 'S bi'dh tusa'd' cheard agum-sa.

'S e sud an ceard acuinneach, Ud, ud, cha leig sinn dachaidh e ! Bu chrion, dubh 'an uraidh thu, Caitriona cha chumadh tu; 'S ged bheireadh iasg dubhan bh'uait Fear 'dheanadh cha b' urrainn duit: A c h ' m bliadhna gur murrach thu, 'S gu'n dean thu na 1,-urrad dhiubh, 'S bi'dh sniad air a' bhun aca, 'S bi'dh d' fhiacail 'g an cum' agud—

Bi'dh mise'm bhard agud-sa, 'S bi'dh tusa'd' cheard. agum-sa.

MaeCoinnich & Co, g ^ T h a sinn an deigh st6r ur taillear-

achd fhosgladh ANN AN LOUISBURG,

agus tha sinn aig an am cheud na a' cumail air adhart air an t-seann laraich,

ANN AN SIDNI.

Aodaichean Matha dhe g-acn seorsa, Gearradair air ur-ionnsaehadh

ann an Sgoil ghearraidh Mhitchell, an New

York.

^s3tTheid sinn an urras air an obair. Mae Coinnieh & Co.

F. W. MORLEY, DOTAIR F R A D H A I R C

An aon fhear dhe she6rsa th' air Eilean Cheap Breatunn.

Faodar fhaicinn anns an st6r aig F. & J Morley.

Neach sam bith aig am bheil droch fhradh arc, no tha cosg speuclair nach eil a freagairt dha's coir dha toghal air.

Tha stoe math de speuclairean's de-;ghlaine achan suil aige, agus ni e suas nungaidhean air son leigheas agus ceartachadh shuilean.

Sidni, C. B. Feb. 1, '96.

C7 H . H A R R I N G T O N & C O ! Soithichean Dinnearach, Soithich-

ean Ti, Soithichean Seomar, Soithichean Creadha dhe g ich seor sa, SAOR.

Caiseart dhe gach seorsa, Brogan Botainnean, Rubbers, &c , &c lad uile math 's na prisean ceart.

Amhlan, Flur, Min, Ti, Siuca* Siabunn, Molasses, Olla, Mart

f he oil, Muc-fheoil, Sgadan. A seorsa's fhearr.

Fiodh, Buird, Laths, Clachan creadha, Aol , agus iomadh ni eile air am bi feum an am togail tliaighean.

C. H. Harrington & Co Sidni, C. B.

H. D. MAC ILLE-MHAOIL, NYANZA, C. B.

TW e creic CLOTH, DROGAID, agus PLAID-EACHAN "EUREKA" air a cheart phris

air am beilear 'g an ereic aig na muillin. Tha Factoridh Eureka uir aon de'n fheadhain a's

fhearr an Canada. Choisinn na Plaideachan a thatar a' deanamh innte DUAIS A1RGEID aig Exhabition Ghanada da uair.

Chreic e an uiridh fiacli eheithir cheud deug dolair ($1400.00) dhe na h-aodaicheau so an coinn-eamh Cloimhe, agus tha diiil aige barrachd air sin a chreic am bliadhna.

Tha luchd-gnothuieh (agents) aige mar a leanas: Ann an Siorrachd Inbhirnis, Niall Mac Ille-

mhaoil, aig Loch Ainslie, agusD.l). Mac Fhionghain, Taillear,) an Orangedale; an Siorrachd Cheap Breatunn, Tearlaeh E. Clark, aig Cross Roads Leitche's Creek. Tha mu dheichair fhichead samp-ull aodaich aca, agus theid aca air seorsa sam bith a thoirt dhuit ochd latha 'n deigh a ehloimh chur air falbh, Am bheil iad math? THIG AGU^f FAIC.

- T A L L A 45 NAIDHBACHDAN.

Ohaidh da shoitheach seolaidh a chuir an greim ann a' Halifacs o chionn ghoirid air son a bhi bristeadh air lagh na cusbuinn. Chaidh ceithir cheud dolair de chain a ohur air gaoh te dhiubh.

Bha na h-ubhlan anabarrach pailt ann an gleann Annapolis an uiridh, ach tha ooltas gu 'm bi iad gle ghann air a' bhliadhna so, Tha iad ag radh nach bi iad aeh m'an treas ouid oho pailt sa bha iad an uiridh.

Bha an t-side gle fhuar o chionn seachdain, agus shil moran uisge; tha daoine, mar is abhaist, a' gearan, ach feumaidh iad sin, cho math riuthasan nach bi a gearan idir, cur suas leis gach se6rsa side thig, co-dhiu a tha gus nach eil e 'gan riar-achadh.

Chaidh a h-aon deug de shoithichean-smuide a luehdachadh aig an International Pier air an t-seachdain s'a chaidh, a bharraehd air aireamh de shoithicbean-seolaidh. Cha robh barrachd guail air a chur bhar na laimhrig sin rimh 'sa bha air a mhios a dh' fhalbh.

Cha do shoirbhich le luchd-iasgach nan giomach .ach gu h-olc air an t-samhradh so, gu h-araidh air taobh an ear an eilein, Tha fear aig an robh factoridh ann an Uabarus, Da'idh 6 . Smith, ag radh gu 'n do chaill iasgairean a' chladaich sin ceithir mile trap leis cho fior stoirmeil 'sa bha 'n t-side.

Tha moran dhaoine cur rompa dhol gu ruige ' 'Klondyke" an t-ait iongantach sin anns am bheil an t-6r cho pailt.. Eadhon ann an Ceap Breatunn tha aireamh mhath a' deanamh deiseil gu falbh. Cha 'n eil teagamh nach d6irt moran sluaigh a

, stigh do 'n aite, agus eha b' iongantach an ni ged a bhiodh tuilleadh 'sa choir ann an uine gle ghoirid.

Tha boirionnach a mhuinntir Halifax, Seonaid T. Mhitchell, an deigh meinn de dh' airgead be6 fhaotainn faisg air Dartmouth; tha an stuth na 's glaine 'sa mheinii sin na fhuaireadh riamh ann an Canada.

Tha fear Alastair Moore ann an Sidni Tuath a tha 'dol 'sa cheithir fichead bliadhna 'sa h-ochd a dh' aois, an deigh cnapach sabhail a thogail, air nach do chuir duine buille uird ach e-fhein. Nach b'e fhein an duine tapaidh.

THiuaireadh iasg neonach air a chladach an Acarsaid a' Chleirich air an t-seachdain s'a chaidh. Tha e mu dheich 6irlich a dh' fhad, cho caol ri cas pioba, gob fada biorach, agus lannan gle gharbh air. Tha e air fairthleachadh air na h-iasgairean ainm fhaotainn dha. /

Thuit fear Domhnull Mac Aidh, a bha 'g obair air b&rd an t-soithieh-smuide "Elliot," sios an toll nuair a bha i aig laimhrig a' ghuail an Sidni Tuath, a sheachdain gus a bh&n-de, agus chaidh a dha laimh a bhristeadh, a bharrachd air a dhruim 'sa thaobh a ghoirteachadh gu dona.

• . Tha am bat-aiseig, am Peerless a deanamh da

thurus eadar Sidni us Sidni Tuath gaeh oidhche Di-haoine, agus cha 'n eil am faradh a' cosg ach coig sentichean deuga. O'n ghabh a' chuideachd ur am bata so os laimh tha iad an deigh a ehur ann an uidheam na 's fhearr na_ bha e o chionn bhliadhnaichean.

Chaidh fear Iain Scott a bhathadh ann an Seana Bhridgeport, Di-ciaduin air an t-seaehdain s'a chaidh. Bha e fhein us dithis eile mach ann am bata, agus chaidh e thairis orra. Fhuair an dithis eile snamh gu tir, ach chaidh esan a bhath­adh, Thatar a' deanamh a mach gu 'n do bhuail greim e, air dhoigh's nach b' urrainn d'a cumail air uachdar.

Bha dubhar air a' ghrein a sheachdain gus an de, eadar deich uairean us meadhon-latha, sgus bha e soirbh gu leor fhaicinn; ach cha b' urrainn-

> ear amharc air leis an t-suil luim. 'S e 'n doigh a b' fhearr air fhaicinn amharc air troimh ghlaine a bhiodh air a dorehadh le ceo. Cha robh an dubhar a' c6mhdaeh na greine gu buileach, agus mar sin, oha chuirte uidhreachd sam bith air an t-solus,

Chaidh paisde nighinn, aois da bhliadhna, le Mr, Merritt, anns a' Mheinn a Tuath, a bhathadh Di-Satharna s'a chaidh ri taobh an taighe, Bha toll air a dheanamh anns an talamh anns an robh tuba lan uisge air a chur air son deoch a chumail ris na iunnagan; thuit ise 'a comhair a cinn anns an tuba sin,,agus,ged nach robh i ann ach nine gle ghoirid, mu 'n d' thugadh fa-near dhi, bha i air a batbadh.

Chaidh stad a .chur air soitheach ann an Toron­to air an t-seachdain so, agus cha 'n fhaigh i cead duine chur air tir,anns a bhaile sin gus an dearbh-ar nach eil a' bhreac air bord. • 'S ann a Montreal a dh' fhalbh an soitheach, agus tha fathunn an deigh Toronto a ruigheachd air thoiseach oirre gu robh duin' air bord a bha fas tinn leis a bhric. Bha suas ri deich duine fichead a' gabhail a,n 'turuis air an o-soitbeach.

Tha iad ag radii gu bheil, ann an cearna de Newfoundland, daoine cho fad air ais 'nan crann-chur's gu bheil iad air an t-samhradh so an impis basachadh le gorta. Ann an aon aite, Bay Rob­erts, tha triuir de chloimi cga air basachadh cheana le cion a bhidh, Bha iad tinn le meur de 'n fhiabhrus dbearg, agus an deigh dhaibh a

-dhol am feobhas, cha robh biadh aca, agus chaoch-.ail iad an deigh fulang gu craiteach. Is cianail an sgeul so, agus tha sinn an ddohas, ma tha i fior, gu 'n gabh riaghladh na duthcha sin os laimh cobhair a dheanamh air an t-sluagh bhochd a tha fntn eiginn.

Bha eaglais ttr Chaitliceach air a fosgladh air Eilean nan Innseanach, faisg air Merigomish, N. S , a sheachdain gus an Di-donaich s'a chaidh. Buinidh an eaglais do na h-Inuseanaich; bha eag­lais aca 'san aite sin roimhe, ach ehaidh a leagadh le stoirm o chionn cheithir bliadhn' air ais, agus tha 'n togalach ttr so air a chur suas na h-aite. Bha an eaglais air a coisrigeadh leis an Easbuig Chamaran.

Seachdain gus an Di-luain s'a chaidh, chaidh boirionnach a losgadh gu bas ann am Maitland, N. S., bean Sheumais Chaimbeil. Bha i deasachadh bidh anmoch feasgar, agus air dhi cromadh os ceann an teine, ghabh a h-aparan, Cha robh a stigh ach i-fhein 'sa fear a tha 'na sheann duine lapach, agus mu 'n d' fbuair e 'ga euideachadh, bha na lasraichean 'ga cuartachadh. Chaidh i 'na boil, agus ruith i o rum gu rum, agus 'nuair a fhuaireadh an teine chur as, bna i air a losgadh cho dona's gu 'n do chaochail i maduinn Di-mairt. Bha i ceithir fichead bliadhna 'sa h-ochd a dh' aois. Bha i-fhein 'sa eeile cuideachd tri fichead bliadhna 'sa tri, agus bha iad 'nan caraid a bha gle mh'easail aig na h-uile chuir eolas orra.

Chaidh soitheach-seolaidh a mhuinntir New­foundland d' am b' ainm, "Florence," a bhristeadh 'sa chur do 'n ghrunnd leis an "Scandanavian," aon de na soithichean mora smiiide a tha ruith eadar Breatunn agus Canada. Bha am "Florence" air a turns gu St. John's lo luchd guail a Sidni Tuath, agus cha robh i fada bho 'ceann-uidhe 'nuair a bhuaiieadh i. Bha ce6 trom ann aig an am, agus chaidh i a bristeadh cho dona 's gu 'n deach i fodha air ball. Bha bean an sgiobair, agus ceathrar de na seoladairean air am bathadh; cha robh uine aca air iad fhein a shabhaladh. Tbach-air so beagan an deigh meadhon-latha a sheachd­ain gus an Di-satharna s'a chaidh, Bha an sgiobair agus na bh' air an sabhaladh de na seoladairean air an toirt gu Boston leis an, "Scandanavian."

L E A B H R A I G H E A N G A I L I G . Clarsach an Doire, le Niall MacLeoid, $1.00 'Ma Baird Ghaidhealach, bho 1775 gu

1825, Leis an Urr, A Mac G. Sin­clair 35

Orain Iain Luim 35 Gramar Gailig, le Dr. H. C. Mac

'Illiosa 1.10 Gaelic Class Book 30

Cuirear aon sam bith de na leabhraichean so leis a phosta air son na pris ainmichte. Sgriobh gu

J. G. MACKINNON, Publisher "Mac-Talia,"

Sydney, C. B.

CARADH Uaireadairean

Glanadh, $0.50 Mainspring, .60 An da chuid, 1 0 0

W. H. WATSON U-SP* Air an t seann Laraich.

Baddeck, C. B.

B A D D E C K , : - C . B . Aipson a stop a dheanamh na's deiseile's na 's feum-aile dhaibhsan a tha'dean­amh gnothueh pis, tha

Albert I. Hart a' nise deiseil aip son taill-eapaehd bhan a dheanamh. Tha a' ehuid sin de 'n ghnothueh fo ehupam Miss Isabel Nie Theaplaieh, a fhuaip a h - ionnsaehadh am Boston 'san New York. Gheibh iadsan a thig g'a h-ionnsuidh an

DEAGH RIARACHADH.

B A D D E C K , - - 0. B. IUBILI!

THIG AGUS FAIO!

Ceannachd ur us Prisean ura.

A h-uile ni cho saor's nach fhaod mi innse.

liall Domlmullaeli. Ceann an Iar a Bhaile.

BADDECK, - - C. B. K F " A Ghailig 'sa Bheurla air an aon

phris.

CUIR A DH' IARRAIDH~A

MHAC-TALLA $ 1 0 0 S A B H L I A D H N A ,

4=e (J.ir a leantuiuno thaobh J/3.)

COIN.—Morari taing dhuit, a Mhurach-aidh, ach tha mi co tioram ri arcan. Cha d' thainig mi o'n bhaile an diugh; cha d' eirich mi gus an robh e sia uairean, cha do ghabh mi mo lon-maid ne gus an robh e seachd, agus cha do choisich mi an diugh ach a thigh Alasdair Mhic Ruairidh, ogha brathar mo sheanar, far an d' rainig mi an raoir, agus far an cuala mi moch ah diugh gu 'n do chuir thusa an oidhche seachad an so maille ri do charaid coir fein, Uilleam Mor, Uime sin, ghreas mi orm chum gu'm faicinn thu, agus fhir mo chridhe, thugadh a nis an solas sin dhomh,

M.—Cha 'n fhaca's cha chual' mi riamh ni sam bith ni 's fortanaich' na sin, oir cha chluinn Uilleam Mor guth air mise so fhagail an diugh, agus ma leigeas do ghnothuch leatsa e, a Choinnich, fanaidh tu mailie riumsa gu feasgar agus bithidh la againn dheth, agus mo lamh-sa dhuit gu 'n altaich Uilleam Mor agus Cairistiona a bhean eireachdail do bheatha an so, ged a dh' fhanadh tu fad seachdain.

C—Cha 'n eil mi 'cur sin 's an teagamh idir, a Mhurachaidhj fanaidh mi gu feasgar co dhiubh, agus cha ghoirid an uine sin. Ach ciamar tha iad uile agad, a Mhurach-aidh, eadar bheag agus mhor, agus ciamar tha 'n crodh %

M.—Tha sinn uile gun deireas, agus tha dochas agam gu 'm bheil Seonaid agus an oigridh gu leir air an cosaibh.

C.—Cha 'n eil fath a bhi 'gearan. Bha Seonaid o cheann da la gle chrosda, frionn-asach leis a' chneidh-fhiacal, ach is eucail sin nach tarruing moran truais o'n chridhe.

M.—Is eucail i gidheadh, a tharruingeas na cnamhan as an fheoil, agus cha 'n fhurast do mhac an duine, mar is deagh-fhios dhomhsa, cur suas le sin. Tha a chneidh - fhiacal gabhaidh guineach gun teagamh, ach o nach eil i, mar a theirear marbhtach, cha ghabh iadsan nach do mhothuich riamh i suim di, agus uime sin, cha nochd iad ach co-fhulangas ro bheag; ach dean suidhe, agus stoldaich thu fein, agus innis domh beagan mu d' thuras Eireannach, agus mu gach cearnadh chum an deachaidh Sir Seumas agus thu fein air feadh na seann rioghachd sin"?

C-—Dh' innis mi roimhe dhuit, a Mhur-achaidh, gu 'n do chuir an toit-long air tir sinn ann am Belfast agus b'e sin Belfast na bochduinn dhomhsa.

M.-—Ciod a dh' eirich duit a Choinnich, ann am Belfast, baile mor le sraidibh fada, farsuing, agus lionmhorachd sluaigh 1 .

C.—Agam-sa tha fios air sin, a Mhurach-aidh agus fios air mo chosdas. Chaidh sinn dh' ionnuidh tigh-osda mor le dealbh feidh os ceann an doruis, agus gun teagamh rinn mo chridhe solas ris a' cheann chrochdach an duil gu'm fac e Gaidhealtachd na h-Alba roimhe so. Ach co dhiubh, an deigh dhuinn gach goireas a dheanadh maith dhuinn 'fhaotuinn, chuir mo mhaighstir a mach mi

an deigh dhorch-oidbche a dh' iarraidh gne thombaca air an robh ainm neonach a thug e dhomh sgriobhta air »euibhrig geal litreach. An sin dh' fhalbh mi, agus bha na sraidean gle thaitneaeh agus leth-shoilleir leis na lochranaibh a bha air an suidheach-adh aig astar araidh o cheile. Sheas mi aig aite a bha ann an cuil ri taobh na sraide, agus chunnaic mi Eireannach an sin 'n a sheasamh aig dorus tighe big a thogadh le fiodh; agus bha e ag eigheach gu cruaidh agus le 'uile neart, ris an t-sluagh gu dol a steach, agus gu 'm faiceadh iad ni mior-bhuileach, eadhon each le 'cheann far am bu choir 'earball a bhi. Bha cuireadh aig na h-uile gii dol a stigh air son da sgillinn. S.tigh a ghabh mise maille ris na ficheadaibh eile, agus mar amadan mor sheas mi an sin, agus chunnaic mi an teach miorbhuileach sin mu 'n do ghlaodh an t-Eireannach le 'uile sgairt, chum n' am b' urrainn dasan, gu 'm faiceadh na h-uile e.

M.—Seadh, chunnaic thu an t-each, agus an robh e mar a thubhairt an duine luideag-ach, bith-bhriathrach a bha co cruaidh a' cnr bhuaidhean iongantach an ainmhidh an ceill ?

C.—Ochan ! is e 'bha. Chunnaic mi each beag, ballach gorm 'n a sheasamh le 'cheann a mach agus le thulchainn aig ceann shuas na prasaich far am bu choir d'a cheann a bhi. Thuig mi gu h-ealamh an cleas a rinneadh orm, ach cha dubhairt mi diog; mar nach dubhairt neach eile de na bha a stigh. An uair a chaidh sinn a mach air duinn a bhi, ma b ' fhior, lan iongantais, bhruchd na ficheadan eile a stigh, gu bhi air am mealladh mar a bha sinne. Ach cha 'n e sin a mhain a chuir dorran orm, oir bu bheag agam e, ach dh' eirich altrap ro thubaisteach dhomh. Cha luaith' a dh' fhag mi am bothan 's an robh an t-each, agus a rainig mi an t-sraid na dh' iondrainn mi mo sporran anns an robh tri puinnd Shasunnach ann an or, agus beagan a dh' airgiod briste. Thugadh as mo phoca an sporran le fear-reubainn gun fhios gun aire dhomh, anns an domhladas sluaigh a bha 'g anaharc air an each thubaisteach a bha an sin, agus cha 'n fhaigh mi e a chaoidh.

M.—Cha mhaith a dh' eirich dhuit idir, a Choinnich choir, is daor a phaigh thu air son an t-seallaidh a fhuair thu dhe 'n each bhallach; ach ciod a dh' eirich dhuit—ciod a rinn thu 1

C.—Sheas mi tacan beag far an robh mi a' rannsachadh gach aite mu 'n cuairt domh, ach ochan ! bha 'n call gun teagamh deanta. Bha duin'-uasal, co dhiubh ann an coslais, 'n a sheasamh ri m' thaobh, chunnaic e gu'n robh ni - eigin am mearachd, agus dh' fhoighneachd e ciod a dh' eirich dhomh 1 Dh' innis mi dha, agus thubhairt e rium stad an sin mionaid no dha. Rinn mi sin agus ghlaodh esan fear-eigin air ainm, agus ghrad thainig duine foghainteach, ard, le bioraid bhioraich air a cheann, crios mor, dealrach m'a choni, agus bata beag, buidhe

'n a laimh; agus chuir e lan a' pheice de cheistibh orm. Dh' fharraid e co as a thainig mi, c' ainm bha orm, ciod a bha mi 'deanamh, cait an robh mi fuireacb, ciod an dath, a' chumadh, agus an deanamh a bh'air mo sporran, ciod an t-airgiod a bha ann, cum a dh' ionndrainn mi e, agus ceistean gun cheann gun chrich mar sin, ach, dh' fhalbh esan, agus dh' fhalbh mise gu bronach dhachaidh chum Tigh-osda an Fheidh.

M.—Cia mar a dh' eirich dhuit a ris 2 C.—Dh' innis mi gu saor gach ni mar a

thachair do Shir Seumas, agus rinn e lasgan gaire. Thubhairt e, " A nis, a Choinnich, teagaisgidh fear an eich bhig, bhallaicb, ghuirm, gliocas duit, agus feumaidh tu sin mu 'n siubhail thu Innis-fail o cheann gu ceann. Ach c' ait am bheil mo thombaca air son an do chuir mi mach thu ? An do chaill thu esan mar an ceudna V Fhreagair mi Sir Seumas, agus thubhairt mi gu'n robh an tombaca far an robh e riamh air mo shonsa, do bhrigh nach robh sgillin ruadh agam a cheannaicheadh e. Cha dubhairt an duin'-uasal a bheag, ach a mhain so, gu 'n teagaisgeadh cleachdannan an t-saoghail agus nan Eireannach gliocas dhomh.

M.—Cha d' fhuair thu do theagasg a nasgaidh, a Choinnich, agus cha 'n eil fhios agam c' ait am faigheadh. Comadh co-dhiu, cha 'n eil teagamh nach d' thug do mhaigh­stir sporran ur le 'lan airgid dhuit an ait an fhir a chaill thu.

C.—Is esan a rinn sin air ball. Mach a ghabh mi a ris, agus cha do chum each, no asail, no Eireannach mise gun tilleadh gun dail leis an tombaca, agus bha gach cuis ceart.

M.—Ach ciod a dh' eirich dhuit a ris, a charaid choir, agus c' ait an deachaidh tu air an ath la 1

C.—Dh' fhalbh Sir Seunias agus mi fein . air an ath mhaduinn, agus thug sinn Baile-Cliath oirnn air an t-slighe-iaruinn; agus O! b 'e 'm baile maiseach e, le aitreabhan aluinn sraidean lurach, tighean greadhnach, agus. gach ni eile a reir sin. Gu dearbh chord Eirinn air fad rium anabarrach maith. Is briagh an duthaich i, agus is aluinn na glinn, na beannta, na machraichean, na h-aibhnichean, agus na lochan sail agus uisge a chithear ann.

M.—Cha 'n eil teagamh idir nach i sin an fhirinn, a Choinnich, ach am fac thu moran dhe 'n duthaich re na h-uine a bha thu innte 1

C.—Chunnaic mi ach beag gach siorram-achd's an rioghachd. Bha sinn a' siubhal gach la o dheas gu tuath, o'n ear gus an iar agus a' taghal bhailtean, agus mhachraich-ean, thighean nan tuathanach, agus chais-tealan nan uaislean, agus mhaithean na tire. Seadh, c' ait anns nach robh sinn, oir bha luchd-eolais aig Sir Seumas anns gach ait agus ionad. Chunnaic sinn moran spreidh de gach seorsa, crodh-dubh, caor-aich, agus eich; agus cheannaich mo mhaighstir na chuireadh stoc air an oigh,-

M A C - T A L L A 47 reachd aige air fad; agus cha 'n fhios domh-sa c' ait an cuir e an darna leth dheth, ach 's e sin a ghnothuch-san ?

M.—Ach am bheil sgil aige-san air feudal 1 Am faithnich e deagh bheathach cruidh, no eich, no caorach 1

C—Is ainneamh fear aig am bheil suil ni 's fearr air each agus air damh, ach cha'n eil e co tur eolach air fior chaora mhaith. Ach dh' earb e na bha a dhith air ri uaislibh thall agus a bhos gu bhi air an cur 'n a dheigh air muir aig an am fhreagarrach, agus le sin cha robh iad chum dragh sam bith dhomhsa, ach a mnain gu 'm fac' mi iad; agus ma chunnaic b' fhearr learn gu mor feudal nam beann Albannach; ach gach duine d'a thoil fein.

M.—Bu mhor a b' fheairrd thu do thuras Eireannach, a Choinnich, oir thug e eolas duit air daoinibh, agus air an cleachdann-aibh—eolas nach faigheadh tu re linn 's a' Ghoirtean-Fh raoich,

C.—Cha 'n eil teagamh idir air sin, agus cha robh mo shaothair caillte a thaobh gu 'm fac' agus gu 'n cuala mi iomadh ni ris nach b' urrainn thu gun ghaire a dheanamh. Tha iad 'n an sluagh air leth air son beumadaireachd, cas - fhreagairtean, agus geur-chainnte.

M.-—Is fhad o'n chual' sinn mu thapachd agus mu theomachd nan Eireannach, ach is i mo bharail gu 'm bheil na buaidhean aca air an doigh so air am meudachadh thar tomhais, agus nach eil iad ach mar shluagh eile. Gun teagamh fhuair iad an t-ainm, agus tha deagh fhios agad-sa air firinn an t-sean-fhocail, "Am fear aig am bheil an t-ainm gu bhi 'g eirigh gu moch, gu 'm feud e cadal a dheanamh gu h-oidhche."

C.—Tha sin uile gle cheart, agus gu son-raichte a thaobh an t-sean-fhocail, ach an deigh sin uile, fLuair mise iomadh dearbh-adh, re mo cheilidh ghoirid ann an Eirinu, gu 'm bheil muinntir na rioghachd sin air an deacadh gu nadurra chum' a bhi geur-bhriathrach, bearradach, agus thar tomhais beumach. Agus is iomadh gaire mor a thug iad air Sir Seumas a dheanamh, 'n am doibh a bhi labhairt ris anns a' Bheurla, cainnt nach tuiginn-sa ach air mhodh neo-iomlan.

M.—Tha mi 'g ad chreidsion, a Choinn­ich, ach chum a' chuis sin fhagail gu uair eile an deigh so, theid sin dh' ionnsuidh ni eile, agus's e so e, an cual thu idir na h-Eireannaich a' labhairt na Gaidhlig ?

C.—A' labhairt na Galdhlig ! Ochan ! bha iongantas orm air la araidh, air domh a dhol a mach a dh : amharc mu 'n cuairt domh, an uair a bha Sir Seumas a' deanamh ghnothuichean mailk ri duin'-uasal o'n do cheannaich e feudal; thug mi an rathad-mor orm fad leth-mhile, eadar da riagh de chraobhaibh aillidh, dosrach, uaine, ard, agus thainig mi air seisear dhaoine calma, tapaidh, air an robh fallus a' leasachadh an rathaid. Air domh dluthachadh riutha, thog iad an cinn, agus thubhairt iad rium 's a' Bheurla, "Is briagh, blath an la so." Bha

iongantas orm, gun teagamh, ach fhreagair mi gu siobhalta na fir, agus ghrad thoisich iad air an obair fein. Ach, feuch m' ion­gantas an uair a chual mi iad a' labhairt na Gaidhlig r'a cheile. Dh' eisd mi, agus chunnaic iad gu 'n robh ioghnadh orm, agu? an sin bu mhoide an seanachas aca r'a cheile a' gaireachdaich, agus ag radh, "Is coigreach so, agus tha iongantas air ann a bhi 'cluinntinn canain nach eil e 'tuigsinn." Bha gun teagamh iongantas orm an uair a chual mi a' Ghaidhlig far nach robh duil agam rithe, ach bha mi 'tuigsinn a' chuid bu mho dhe'm briathraibh ged a bha iad 'g an labhairt ni 's braise, agus 'g an gearradh ni 's caise na chual mi a' Ghaidhlig 'n ar duth-aich fein. Ach co-dhiu, ann an uine ghoirid, thubhairt mi, "Tha mi 'faicinn, fheara, gu'm bheil Gaidhlig agaibh." Thog iad an cinn, thilg iad am piocaidean air an lar, sheall iad orm mar gu 'm biodh adhaircean air mo cheann, leum iad air an aghaidh agus rug iad air mo dha laimh, agus thug iad crath-adh cairdeil, cridheil dhoibh, ag eigheach, "Albannaich, Albannaich tha sinn toilichte d' fhaicinn!" Dh' fhan mi maille riu re uair na dinneir aca. Thug iad cuireadh dhomh a dhol maille riu gu tigh-osda a bha goirid o laimh chum deoch a ghabhail maille riu, ach dhiult mi an caoimhneas aca le taing, agus dhealaich sinn 'n ar deagh chairdibh.

M.—Bha sin uile ro thaitneach, a Choin­nich, agus tha mi gle chinnteach gu 'n robh iongantas ort a' Ghaidhlig a chluinntiun ann an Eirinn. Ach thuigeadh iad san thusa a labhairt ni b' fhearr na thuigeadh tusa iadsan. Tha aitean aim an Eirinn far nach tuigeadh tu ach fior neoni dhe 'n chanain aca, agus aitean eile far an cumadh tu comhradh ris an t-sluagh direach mar a tha thu ag innseadh.

C.—Ach tha chuis mar sin 'n ar duthaich fein. Cha dean mise a' bheag de Ghaidhlig Chataobh, no de 'n Ghaidhlig a ta 'g a labhairt ann an Gleann-sithe, no ann am Braigh-Mharr goirid o Bhaile-Mhorair, cais-teal na Ban-righ coir againn fein. Cha tuig mi ach neoni de bhardachd Rob Dhuinn, agus ochan, ochan, cha b'e Donnachadh Ban againn fein, oir is ann aige-san a bha a' Ghaidhlig bhlasda, ghrinn.

" 'S e Coire Cheathaieh nan aighean siubhlach, An coire riinach is nrar fonn,

Gu luraeh, miad-fheuraeh, min-^heal, sughar, Gach lus a's ur-bhlath is cubhraidh learn."

{Ri lecmtuinn.)

Taghail aig Stor

I1THES0I, TOWISEND & CO.,

agus faic na tha aca do

Mathr de gaoh searsa aps e ri reic gu 3aor.

D, A, MacFHIOMHM, Few-Tagraidh, Comhairliche, No

tair, Etc.

Baile-Sheorais, E. P. I.

Math ar duthcha tha 'nar beachd

loseph A, Macftillios, 0. B., M. P, Fear-Tagraidh, Comhair­

liche, No tair, &c.

SIDNI, C. B.

Dr. G. T. Mac GILLB-AIN D O T A I R F H I A C A L ,

OIFTG — Os oionn Stor Harrington,

SIDNI, 0. B.

, J. ft. lacEacIminii, Fear agraidh. Comhairliche

Notair, &c. Fear-ionaid aid chuirtean Nova Scotia

Quebec agas Newfoundland.

SIDNI, - - - - C. B

Siosal & Crowe, Fir-Tagraidh, Comhairlichean Notairean &c

SIDNI, C. B.

CAILEAN SIOSAL. W . CROWB.

D . A . H B A R N . "

Fear-Tagraidh,Notair &c.&c. SIDNI, C.B.

asiriRn

°D AGQH '9 'H 3HJ.

I uis .itim snSe ,9ui,enq$ ; N

is, «u pi3i •eq!) ' n F s § § 3 ^

i ftit UOIHUJ si v^vm s , ^ 5 ^

: ooi3 %!)U'Btnno treeuorB̂

| j j 9XU&X$& | | |

| 1 | p3;-ejnpuj

48 Mo Thir.

LE L. M.

Is duthaieh shaibhear, shuairc i, Tir ard nan c n o G ' s nan cruaoh i, 'S i aite-taimh nan buadh i,

Mo dhuthaich ualail fein.

Tha feara lughor, laidir, Tha mhathan banail, cairdeil, 'S bu shona dol do 'n bhas mi,'

Air sgath mo dhuthaich fein.

Cha 'n fhearann gruamach, fuar i, Ach ' s duthaich bhlath is bhuadhach, 'S i tir mo ghaol's mo luaidh i,

Mo dhuthaich dhualach fein.

Na 'n robh maise buadhar, Nam faigheadh ceart a duaisean, Cha toireadh neach d o ' m fuath i,

A nuas do m' dhuthaioh fein.

O, 's duthaich bheairteach aill i, 'S i 'n tir tha maiseach aluinn, Tir mhor nan sonn's nan armunn,

Mo dhuthaich ghradhach fein.

Cumha Iain Ghairbh Mhie Ghille-Chaluim Rarsaidh.

LE 'PHTUTHAIK.

'S mi na m' shuidh' air an fhaodhlainn, Gun fhaoilte, gun fhuran;

Cha tog mi fonn aotrom, O Dhi-haoine mo dhunach.

SEISD—Hi-il 6 ho bha ho, Hi-il 6 ho bha 6 Hi-il 6 ho bha 6 fli-il 6 ro h6 bha 6ile.

Cha tog mi fonn aotrom, O Dhihaoine mo dhunaeh;

O'n a chailleadh am bata, Air 'n a bhathadh an cuiridh.

O'n a chailleadh am bata, Air 'n a bfaathadh an cuiridh;

Gille-Calum a b'6ige, 'S Iain mor—mo sgial duilich!

Gille-Calum a b'oige, 'S Iain mdr—mo sgial duilich!

'S i do ghuala bha laidir, Ged a sharaich a' mhuir thu.

'S i do ghuala 'bha laidir, • Ged a sharaich a' mhuir thu;

Cha'n 'eil h-aon ann an Albainn, Nach toir ainm air do spionnadh.

Cha'n 'eil h-aon ann an Albainn, Nach toir ainm air do spionnadh;

'S ann an clachan na traghad, 'Tha mo ghradh-sa bho'n uiridh.

'S ann an clachan na traghad, 'Tha mo ghradh-sa bho'n uiridh;

Gun slod' air do chluasaig, Fo lie uaine na tuinne.

Gun slod' air do chluasaig, Fo lie uaine na tuinne;

'S tu gun bhoinn air do leinidh, Cha 'n eil feum air a cumadh.

'S tu gun bhoinn air do lelnidh, Cha 'n eil Kum air a cumadh:

Cha 'n iarr tbu gu 'fuaghal, Bean-uasal no cruinneag.

Cha 'n iarr thu gu fuaghal, Bean-uasal no cruinneag:

Tha do chlaidheamh na' dhunadh, Fo dhruchdadh nan uinneag.

Tha do chlaidheamh na' dhunadh, Fo dhruchdadh nan uinneag;

Co 's urrainn ga 'fhuasgladh,

'S nach gluais thu e tuille.

C o ' s urrainn ga 'fhuasgladh, 'S nach gluais thu e tuille:

Do chuid chon air an iallaibh, 'S cha triall iad do 'n mhonadh.

Do chuid ehon air an iallaibh, 'S eha triall iad do 'n mhonadh;

Do fhrlth nam beann arda, No gu ard-bheinn a' chuilinn.

Do fhrlth nam beann arda, No gu ard-bheinn a' chuilinn;

'8 mi na m' shuidh' air an fhaodhlainn, Gun fhaoilte, gun fhuran.

An Gille Dubh Ciar-Dhubh. Cha dirich mi brughach,

'S cha shiubhail mi mointeach, Dh' fhalbh mo ghuth cinn,

'S eha sheinn mi 6ran. Cha chaidil mi uair,

0 luan gu dbmhnach, 'S an gille dubh ciar-dhubh

Tighinn fo m' uidh.

S truagh naeh robh mise, 'S an gille dubh ciar-dhubh;

An aodainn na beinne Fo shileadh nan siantan;

An lagan beag fasaich, Nan aitigin diamhair,

'S cha ghabh mi fear liath 'S e tighinn fo m' uidh.

Dh' olainn deoch-slaint', A ghille dhuibh chiar-dhuibh

Do dh' uisge nan Ion, Cho deonach's ge b' fhion e,

Ged tha mi gun 6r, Tha ni 's leor tigli'nn d'ain iarraidhf

'S eha ghabh mi fear liath 'S e tighinn fo m' uidh.

Mo ghille d«bh boidheach, Ge gorach le each thu;

Dheanainn do ph6sadh, Gun deoin da mo chairdean;

Shiubhlainn leat fada, Feadh lagan a's fhasach,

'S cha ghabh mi fear liath, 'S tu tighinn fo m' uidh.

Mo ghille dhubh laghaich 'S neo-raghainn leam t' fhagail,

Na 'm faicinn an cuideachd thu, Thaghainn ro chach thu; „

Ged' fhaicinn coig mil', Air chinnt gur tu b' fhearr leam,

Cha ghabhainn fear liath 'S tu tighinn fo m' uidh.

'S luaineach mo chadal, Bho mhaduinn Di-ciaduin,

'S bruaileanach m' aigneadh, Mur furtaich thu chiall mi.

'S mi raoir air dhroeh leabaidh, Cha 'n fhada gu liath mi,

'S an gille dubh ciar-dhubh, Tighinn fo m' uidh.

C. P. MOORE.

T H A SINN A CREIC,

Paipear-tearra Tairnnean

Luaidhe Glasan Saibh

Sguabaichean

Lainntearan

Sgeinein

Paipear-tubhaidh.

SAOR AIR SON AIRGID.

Glaine Tuagnannan Olla

Bucaidean.

Fudar

Siosaran

NIALL Mac FHEARGHAIS, Taillear.

SIDNI - - - - C. B

.00 air 80c.

Grace Darling Leth-cheud bliadhna 'sa h-ochd air ais, air an

7mh de September, shabhail Grace Darling agus a h-athair, le 'n tr&ne, naodhnar dhaoine o bhi air am bathadh. Tha 'n obair sin, sabhaladh-beatha, a dol air adhart fbathast, agus tha K. D. C. a' deanamh a chuid fhein. Is e bhi slan an ddigh a's fhearr air son a bhi fior shona.

Tha stamagan neo-fhallain a' deanamh dhach-aidhean agus dhaoine mi-shona, ge b'e aite 'n faighear iad. Gheibhear euideachadh, faochadh, agus leigheas do stamagan neo-fhallain ann an K, D. C. Feuch e. Tha e air a shar-mholadh.

Tlia K, D, 0, Pills anabarrach math air son tinneasan cuim.

Tha tuilleadh 'sa choir de bhathar tioram againn, agus fad da sheachdain bheir sinn seachad nach dolair de bhathar air cei-thir tasdain (80c.) a dh' air-gead. Thig mu 'm bi 'n t-am seachad agus

FAIGH BARGAN.

McDonald Hanrahan & Co, Sidni, Iulaidh 16, '97.

J. E. EISAN. Pianos agus Orgain.

An seorsa 's fhearr a tha­tar a creic.

PRISEAN GLE REUSANTA.

SIIDIEST!, - - C- IBr

*