me ngā paerewa o marautanga o aotearoa ki te paearu matua ......he tono ā-tuhi tēnei kia noho...

14
Te tāpirihanga o ngā marau me ngā paerewa o Te Marautanga o Aotearoa ki te paearu matua o te whakauru i te Whare Wānanga

Upload: others

Post on 30-Apr-2021

2 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: me ngā paerewa o Marautanga o Aotearoa ki te paearu matua ......He tono ā-tuhi tēnei kia noho hāngai mai ngā whiwhinga o ngā ākonga Māori e ako ana i Te Marautanga o Aotearoa

Te tāpirihanga o ngā marau

me ngā paerewa o Te

Marautanga o Aotearoa ki te

paearu matua o te whakauru

i te Whare Wānanga

Page 2: me ngā paerewa o Marautanga o Aotearoa ki te paearu matua ......He tono ā-tuhi tēnei kia noho hāngai mai ngā whiwhinga o ngā ākonga Māori e ako ana i Te Marautanga o Aotearoa
Page 3: me ngā paerewa o Marautanga o Aotearoa ki te paearu matua ......He tono ā-tuhi tēnei kia noho hāngai mai ngā whiwhinga o ngā ākonga Māori e ako ana i Te Marautanga o Aotearoa

He tono ā-tuhi tēnei kia noho hāngai mai ngā whiwhinga o ngā ākonga Māori e

ako ana i Te Marautanga o Aotearoa ki te tohu o te Whakauru Whare Wānanga.

Ko tā Te Mana Tohu Mātauranga o Aotearoa he kohi whakaaro he kohi kōrero hoki mō te

whakarite tono ā-tuhi kia tāpiri atu ngā marau me ngā paerewa o Te Marautanga o Aotearoa

ki tā te rārangi marau kua whakaaetia mō te Whakauru Whare Wānanga.

Ko tā te rārangi marau nei o te Whakauru Whare Wānanga, he tauawhi i ngā ākonga kia

mau ai i ngā pūkenga me ngā mōhiotanga o tētahi marau, ā, kia noho angitū hoki i a rātou e

ako ana, e whai ana i te tohu paetahi.

He aha ngā hua o te tono nei?

Mā te tono nei:

• ka whakamanatia te huarahi ako a te ākonga rūmaki reo Māori, kaupapa Māori rānei

ki te taumata 3 o te NCEA, ki ngā marau hoki o te Whakauru Whare Wānanga. I

tēnei wā, kāore anō ngā marau me ngā paerewa o Te Marautanga o Aotearoa kia

tāpiri atu ki te rārangi marau whakaae nei

• ka whakamanatia hoki ngā akoranga o Te Marautanga o Aotearoa ki te rārangi

marau whakaae o te Whakauru Whare Wānanga, waihoki, ki te paearu matua o te

14 whiwhinga ki ia o ngā marau e toru.

He aha hoki ngā aronga matua o te tono nei? Hei tēnei tono:

• ka tāpirihia nei ngā marau hou e whai ake ana ki te rārangi marau whakaae o te Whakauru Whare Wānanga:

- Hauora - Ngā toi - Ngā mahi a te rēhia - Ngā toi ataata - Ngā toi puoro - Tikanga ā-Iwi

• ka noho kāhui nei ngā paerewa katoa o te Pūtaiao me ngā paerewa o ngā anga marautanga e rua* mō te mātauranga o te noho toitū a te tangata ki tōna taiao

• ka noho kāhui nei ngā paerewa katoa o te Hangarau me te Pāngarau

• ka tāpirihia ētahi paerewa paetae kei te taumata 3 o Te Marautanga o Aotearoa ki ngā marau hou, ki ngā marau 17 rānei kei te rārangi marau whakaae o te Whakauru Whare Wānanga.

E tika ana kia whai mana nei ngā whiwhinga o ngā ākonga rūmaki reo Māori, kaupapa Māori rānei ki te pae whiwhinga o te Whakauru Whare Wānanga. Heoi anō, koinei te hunga ākonga anake e taea ai te whai whiwhinga i ngā marau e ono o Te Marautanga o Aotearoa, i te mea ko ā rātou akoranga, hōtaka rānei e hāngai pū ana ki ngā mātāpono me ngā tikanga o Te Marautanga o Aotearoa.

Page 4: me ngā paerewa o Marautanga o Aotearoa ki te paearu matua ......He tono ā-tuhi tēnei kia noho hāngai mai ngā whiwhinga o ngā ākonga Māori e ako ana i Te Marautanga o Aotearoa

Te ako mā te rūmaki reo Māori, kaupapa Māori rānei i raro i Te Marautanga o Aotearoa

E tika ana ko ngā ākonga katoa o te wharekura e ako ana i raro i te kaupapa Māori.

Ko ētahi ākonga kei ngā kura auraki kē e ako tonu ana i raro i te kaupapa Māori. Mō ēnei ākonga, me whakamōhio mai te kura i a NZQA ko ēhea ngā marau e whakahaere ana, ā, ko wai hoki ngā ākonga. Me pēnei mā te tuku reta whakamārama kē ki a NZQA i te mea, kāore anō kia rite mai ngā pūnaha rorohiko aromatawai ākonga kei ngā kura puta noa. Mā konei, ka whiwhia ngā ākonga Māori katoa ki te tohu o te Whakauru Whare Wānanga hei te tau 2018.

Te paearu o te ako mā te rūmaki reo Māori, kaupapa Māori rānei

• e ako ana ngā ākonga mā te reo Māori (ie; kei te taumata 1 me te 2 rānei o te pūnaha ā-motu mō te mita o te reo Māori); ā,

• e ako ana ngā ākonga i te mātauranga Māori; ā,

• e ako ana ngā ākonga i ngā hōtaka reo Māori, hōtaka reo rua rānei; ā,

• e ako ana ngā ākonga i ngā marau o Te Marautanga o Aotearoa mā te reo Māori, te reo rua rānei.

Te tirohanga whānui

E hiahia ana a NZQA te kōrero tahi ki te hunga e whai wāhi nui ana ki tēnei tono, arā ko ngā

hunga e rārangi iho nei:

• ngā whare wānanga

• ngā wānanga atu e tuku tohu mātauranga ana

• ngā kura rūmaki reo Māori (ngā tumuaki me ngā kaiako)

• ngā kura rīroa (ngā tumuaki me ngā kaiako)

• ngā ākonga, ngā mātua, ngā whānau, ngā hapū me ngā iwi.

Te whakahoki kōrero mai e pā ana ki te tono nei

Tukuna mai ō whakaaro āu taunaki rānei ki te rangahau pātai kei te hononga ipurangi nei; ki

te īmēra rānei: [email protected]; ki te Pou Whakahaere Tuarua o Te

Wāhanga Aromatawai, ki Te Mana Tohu Mātauranga O Aotearoa, 125 The Terrace, PO Box

160, Wellington 6015. Kia mārama mai, ko te 26 o Haratua 2017 te rā aukati mō te tuku

whakaaro, mō te tuku kōrero mai.

Me he pātai, he āwangawanga, he hiahia āno rā ki te hui, (kānohi ki te kānohi) tēnā

whakapā tonu mai ki te īmēra nei: [email protected].

Āpitihanga 1: Te rārangi marau hou Āpitihanga 2: Te whakapākehātanga o ngā paerewa paetae taumata 3 o Te Marautanga o Aotearoa * Ngā paerewa katoa i ahu mai i ngā anga marautanga e rua – Te Marautanga o Aotearoa / New Zealand Curriculum

Page 5: me ngā paerewa o Marautanga o Aotearoa ki te paearu matua ......He tono ā-tuhi tēnei kia noho hāngai mai ngā whiwhinga o ngā ākonga Māori e ako ana i Te Marautanga o Aotearoa

Te aro whakamua

Ka whakatauhia te tono nei hei te marama o Pipiri 2017 kātahi ka whakaputaina ki te motu

whānui ngā tikanga katoa hei te marama o Hereturikōkā 2017. Inā eke ai te tono ki tōna

taumata, ka āhei ngā whiwhinga a ngā ākonga i raro i Te Marautanga o Aotearoa, te noho ki

te paearu matua o te Whakauru Whare Wānanga hei te Kohitātea 2018, arā ngā whiwhinga

14 ki ngā marau e toru.

He aha ētahi tauira o ngā āheinga whiwhinga a te ākonga e ai ki te tono nei?

Tauira 1: Kei te ako a Ngaringi i ngā paerewa pūtaiao mai i ngā anga marautanga e rua –Te Marautanga o Aotearoa me te New Zealand Curriculum

E taea ai te whakatutuki whiwhinga 14 mai i ngā paerewa 32 o ngā anga marautanga e

rua; i ngā paerewa pūtaiao e 4 rānei o Te Marautanga o Aotearoa.

Ka taea e Ngaringi te whakatutuki whiwhinga 16 nō roto mai i ngā paerewa pūtaiao e 4 e

rārangihia nei:

• 91604 Demonstrate understanding of how an animal maintains a stable internal environment (3 credits)

• 91606 Demonstrate understanding of trends in human evolution (4 credits)

• 91603 Demonstrate understanding of the responses of plants and animals to their external environment (5 credits)

• 91821 Te tātari i ngā matatika e pā ana ki te mahi a te tangata i te ātea (requires

ākonga to provide evidence of their analysis of the ethics of human activity in

space) (4 credits).

Tauira 2: Kei te ako a Hone i ngā paerewa hītori mai i ngā anga marautanga e rua –Te Marautanga o Aotearoa me te New Zealand Curriculum .

E taea ai te whakatutuki whiwhinga 14 mai i ngā paerewa e 6 o ngā anga marautanga e

rua; i ngā paerewa hītori e 3 rānei o Te Marautanga o Aotearoa.

Ka taea e Hone te whakatutuki whiwhinga 14 nō roto mai i ngā paerewa hītori e 3 e

rārangihia nei:

• 91438 Analyse the causes and consequences of a significant historical event (6 credits)

• 91830 Te tātari i ngā pāpātanga o tētahi tūāhua o mua ki te iwi taketake (requires

ākonga to provide evidence of their analysis of the impacts of a historical process

or event on indigenous people) (4 credits)

• 91835 Te tātari i tētahi kawenga pāpori i whakatairangatia ai ngā motika iwi

taketake (requires ākonga to provide evidence of their analysis of a social action

Page 6: me ngā paerewa o Marautanga o Aotearoa ki te paearu matua ......He tono ā-tuhi tēnei kia noho hāngai mai ngā whiwhinga o ngā ākonga Māori e ako ana i Te Marautanga o Aotearoa

that has promoted indigenous rights) (4 credits).

Tauira 3: E ako ana a Craig i ngā paerewa hauora nō Te Marautanga o Aotearoa, i raro tonu i te kaupapa Māori.

E taea ai te whakatutuki whiwhinga 14 mai i ngā paerewa 20 o ngā anga marautanga e

rua; i ngā paerewa hauora e 6 rānei o Te Marautanga o Aotearoa.

Ka taea e Craig te whakatutuki whiwhinga 14 nō roto mai i ngā paerewa hauora e 3 e

rārangihia nei:

• 91461 Analyse a New Zealand health issue (5 credits)

• 91466 Investigate a nutritional issue affecting the well-being of New Zealand society (5 credits)

• 91498 Evaluate physical activity experiences to devise strategies for lifelong well-being (4 credits).

He rārangi pātai (puta maha)

P1. Ko ngā akoranga katoa i raro i Te Marautanga o Aotearoa, e eke tonu ai ki te paearu

mō te Whakauru Whare Wānanga?

Āe. Ko ngā akoranga katoa a Te Marautanga o Aotearoa ka whai take ki te taumata 3 o

NCEA, ki te paearu hoki o te reo matatini me ngā tohu tau. Kāore anō kia eke ki te

paearu matua i tēnei wā, arā te 14 whiwhinga o ngā marau e 3 kei te rārangi marau

whakaae. Nei rā ngā herenga o te Whakauru Whare Wānanga i tēnei wā:

• NCEA 3

• Ngā marau e toru (nō te rārangi marau matua) me ā rātou whiwhinga 14

• Te Reo Matatini – kia 10 whiwhinga kei te tuamata 2 nui ake, (nō ngā paerewa

paetae motuhake):

- Kia 5 ngā whiwhinga mō te pānui, ā

- Kia 5 ngā whiwhinga mō te tuhituhi

• Ngā Tohu Tau – kia 10 whiwhinga kei te taumata 1 nui ake, nō ngā paerewa

paetae kei ngā marau maha; nō ngā paerewa takitoru hoki (26623, 26626, 26627 –

me mātua whiwhi i ēnei paerewa katoa)

P2. Ko ētahi o ngā paerewa hōu o Te Marautanga o Aotearoa ka tāpirihia hoki ki ngā marau

hōu. Nā reira, ka taea te whakawhiti i tētahi paerewa noa ki ngā marau maha?

Kao, kei te pērā i te paearu matua me te rārangi marau whakaae i tēnei wā. Heoi anō,

mā te tono nei ka taea e ētahi paerewa hou te whakawhiti ki ngā marau hou. Kotahi

noa te wā ka kautehia te paerewa me āna whiwhinga ki te paearu o te ‘rārangi

whiwhinga 14 mō ngā marau e toru’

Page 7: me ngā paerewa o Marautanga o Aotearoa ki te paearu matua ......He tono ā-tuhi tēnei kia noho hāngai mai ngā whiwhinga o ngā ākonga Māori e ako ana i Te Marautanga o Aotearoa

P3. He ākonga ahau e whai nei i ngā paerewa o te anga marautanga New Zealand

Curriculum. E taea tonutia e au te whai whiwhinga 14 kei tētahi o ngā marau hou?

I ahu mai ngā marau hou me āna paerewa i Te Marautanga o Aotearoa ake, ā, e tika

ana ko ngā akoranga me ngā hōtaka ako katoa e whakahaerehia ana mā te reo Māori,

mā te kaupapa Māori rānei. E hāngai tonu ana ki ngā mātāpono me te tino kaupapa o

Te Marautanga o Aotearoa.

P4. Ka noho mai ngā marau hou mō te Whakauru Whare Wānanga ki taku rārangi

whiwhinga?

Ko te Whakauru Whare Wānanga te tohu matua mō ngā ākonga tau 13 e wehe ana i te

kura, i raro tonu i te 20 tau te pakeke. Koia hoki te tohu matua mō ngā Wānanga katoa

e tuku tohu mātauranga ana. I te mutunga iho, kei ngā Wānanga me ngā Whare

Wānanga anō te tikanga o te paearu whakauru. Me āta rangahau te ākonga i ēnei

paearu whakauru ka tika.

P5. Mā te whiwhi i te tohu Whakauru Whare Wānanga ka tōtika hoki taku haere, taku ako ki

te Whare Wānanga?

Ko te Whakauru Whare Wānanga te tohu matua mō ngā ākonga tau 13 e wehe ana i te

kura, i raro tonu i te 20 tau te pakeke. Koia hoki te tohu matua mō ngā Wānanga katoa

e tuku tohu mātauranga ana. I te mutunga iho, kei ngā Wānanga me ngā Whare

Wānanga anō te tikanga o te paearu whakauru. Me āta rangahau te ākonga i ēnei

paearu whakauru ka tika.

Page 8: me ngā paerewa o Marautanga o Aotearoa ki te paearu matua ......He tono ā-tuhi tēnei kia noho hāngai mai ngā whiwhinga o ngā ākonga Māori e ako ana i Te Marautanga o Aotearoa

Appendix 1

Proposed New Subjects

Subject Achievement Standards

Hauora 91811, 91812, 91813, 91814, 91815, 91816 (Hauora) and 91461, 91462, 91463, 91464, 91465 (Health Education) 91466, 91467, 91468, 91469, 91470, 91471 (Home Economics) 91498, 91499, 91500, 91501, 91502, 91503, 91504, 91505, 91789 (Physical Education)

Ngā toi 91850, 91851, 91852, 91853, 91854 (Ngā Mahi a te Rēhia) 91855, 91856, 91857, 91858, 91859 (Ngā Toi Ataata) 91860, 91861, 91862, 91863, 91864 (Ngā Toi Puoro)

Ngā mahi a te rēhia 91850, 91851, 91852, 91853, 91854 (Ngā Mahi a te Rēhia) and 91588, 91589, 91590, 91591, 91592, 91593, 91594, 91595 (Dance) 91512, 91513, 91514, 91515, 91516, 91517, 91518, 91519, 91520 (Drama), 91417, 91418, 91419 (Music Studies)

Ngā toi ataata 91855, 91856, 91857, 91858, 91859 (Ngā Toi Ataata) and 91482, 91483, 91484, 91485, 91488 (History of Art) 91440, 91445, 91450, 91455 (Vis Arts Design) 91441, 91446, 91451, 91456 (Painting) 91442, 91447, 91452, 91457 (Photography) 91443, 91448, 91453, 91458 (Printmaking) 91444, 91449, 91454, 91459 (Sculpture) and 91460 (Vis Arts) 91490, 91494, 91495 (Media Studies)

Ngā toi puoro 91860, 91861, 91862, 91863, 91864 (Ngā Toi Puoro) and 91512, 91513 (Drama) 91417, 91418, 91419, 91421, 91424 (Music Studies)

Tikanga ā-Iwi 91826, 91827, 91828, 91829, 91830, 91831, 91832, 91833, 91834, 91835 (Tikanga ā-Iwi)

Proposed combined subjects

Subject Achievement Standards

Pūtaiao/Science 91601, 91602, 91603, 91604, 91605, 91606, 91607 (Biology) 91387, 91388, 91389, 91390, 91391, 91392, 91393 (Chemistry) 91410, 91411, 91412, 91413, 91414, 91415 (Earth and Space Science) 91521, 91522, 91523, 91524, 91525, 91526, 91527 (Physics) combined with 90828, 90831, 90832, 91735, 91736 (Education for Sustainability) 91818, 91819, 91820, 91821 (Pūtaiao/Science)

Page 9: me ngā paerewa o Marautanga o Aotearoa ki te paearu matua ......He tono ā-tuhi tēnei kia noho hāngai mai ngā whiwhinga o ngā ākonga Māori e ako ana i Te Marautanga o Aotearoa

Hangarau/Technology 91620, 91621, 91622, 91623, 91624, 91625, 91626 (Construction & Mechanical Technologies) 91627, 91628, 91629, 91630, 91631 (Design & Visual Communication) 91632, 91633, 91634, 91635, 91636, 91637, 91638, 91639, 91640, 91641, 91642 (Digital Technology) and 91643, 91644 (Processing Technology) 91608, 91609, 91610, 91611, 91612, 91613, 91614, 91615, 91616, 91617, 91618, 91619 (Technology) combined with 91836, 91837, 91838 (Hangarau/Technology)

Proposed additions of standards to approved subjects

Subject Achievement Standards

Biology 91601, 91602, 91603, 91604, 91605, 91606, 91607 (Biology) and 91818, 91819 (Pūtaiao/Science)

Dance 91588, 91589, 91590, 91591, 91592, 91593, 91594, 91595 (Dance) and 91850, 91851, 91852, 91853, 91854 (Ngā Mahi a te Rēhia)

Design (Practical Art) 91440, 91445, 91450, 91455, and 91460 (Design) and 91855, 91856, 91857, 91858, 91859 Ngā Toi Ataata

Drama 91512, 91513, 91514, 91515, 91516, 91517, 91518, 91519, 91520 (Drama) and 91850, 91851, 91852, 91853, 91854 (Ngā Mahi a te Rēhia)

Earth & Space Science 91410, 91411, 91412, 91413, 91414, 91415 (Earth & Space Science) and 91820, 91821 (Pūtaiao/Science)

Education for Sustainability

90828, 90831, 90832, 91735, 91736 (Education for Sustainability) and 91813, 91814 Hauora 91820 (Pūtaiao/Science) 91827, 91831 Tikanga ā-Iwi (Social Science)

Health Education 91461, 91462, 91463, 91464, 91465 (Health Education) and

91811, 91815, 91816 (Hauora)

History 91434, 91435, 91436, 91437, 91438, 91439 (History) and 91830, 91834, 91835 (Tikanga ā-Iwi)

History of Art 91482, 91483, 91484, 91485, 91488 (History of Art) and 91855, 91856, 91857, 91858, 91859 (Ngā Toi Ataata)

Music Studies 91417, 91418, 91419, 91421, 91424 (Music Studies) and 91860, 91861, 91862, 91863, 91864 (Ngā Toi Puoro)

Painting (Practical Art) 91441, 91446, 91451, 91456, and 91460 (Painting) and 91855, 91856, 91857, 91858, 91859 (Ngā Toi Ataata)

Page 10: me ngā paerewa o Marautanga o Aotearoa ki te paearu matua ......He tono ā-tuhi tēnei kia noho hāngai mai ngā whiwhinga o ngā ākonga Māori e ako ana i Te Marautanga o Aotearoa

Photography (Practical Art)

91441, 91446, 91451, 91456, and 91460 (Painting) and 91855, 91856, 91857, 91858, 91859 (Ngā Toi Ataata)

Physical Education 91498, 91499, 91500, 91501, 91502, 91503, 91504, 91505, 91789 (Physical Education) and 91812 Hauora

Printmaking (Practical Art)

91443, 91448, 91453, 91458, and 91460 (Printmaking) and 91855, 91856, 91857, 91858, 91859 (Ngā Toi Ataata)

Sculpture (Practical Art) 91444, 91449, 91454, 91459, and 91460 (Sculpture) and 91855, 91856, 91857, 91858, 91859 (Ngā Toi Ataata)

Social Studies 91596, 91597, 91598, 91599, 91600 (Social Studies) and 91826, 91828, 91832, 91833, 91834, 91835 (Tikanga ā-Iwi)

Page 11: me ngā paerewa o Marautanga o Aotearoa ki te paearu matua ......He tono ā-tuhi tēnei kia noho hāngai mai ngā whiwhinga o ngā ākonga Māori e ako ana i Te Marautanga o Aotearoa

Appendix 2 Explanations in English of outcomes recognised by achievement standards derived from Te Marautanga o Aotearoa

Hauora (Health) Hauora 91811 Te āta tātari i te hiranga o te kai taketake ki te oranga o ngā iwi taketake

requires ākonga (students) to provide evidence of having analysed the importance of

traditional foods to the wellbeing of indigenous peoples.

Hauora 91812 Te arotake rautaki e tutuki pai ai ngā hiahia ahurea o te iwi i roto i ngā mahi

koiri requires ākonga to provide evidence of having evaluated strategies that fulfil the cultural

aspirations of the people within the realm of physical activity.

Hauora 91813 Te whakarite i tētahi kaupapa tiaki taiao i runga anō i tā te Māori titiro requires

ākonga to provide evidence of having implemented a project to care for the environment

from a Māori perspective.

Hauora 91814 Te tūhura i ngā rongoā taiao hei whakaora i te tangata requires ākonga to

provide evidence of having investigated health-giving aspects of the environment that

promote people’s wellbeing.

Hauora 91815 Te āta tātari i ngā āhuatanga o te taukumekume hei para huarahi e pai ake ai

ngā hononga tāngata requires ākonga to provide evidence of their analysis of conflict

resolution to enhance relationships among people.

Hauora 91816 Te āta tātari i te pānga mai o te tuakiri ki te oranga tangata requires ākonga

to provide evidence of their analysis of the effects of identity on people’s wellbeing.

Hangarau (Technology)

Hangarau 91836 Te tātari i te whai whakaarotanga ki ngā mātāpono Māori i roto i ngā mahi

hangarau requires ākonga to analyse consideration for Māori principles within Hangarau

practice.

Hangarau 91837 Te tātari i ngā whakataunga matatika e hāngai ana ki ngā mahi hangarau

requires ākonga to analyse ethical considerations relating to Hangarau practice.

Hangarau 91838 Te tātari i te whakamahi i ngā mātāpono Māori i roto i ngā mahi hangarau

requires ākonga to analyse the integration of Māori principles into Hangarau practice.

Pūtaiao (Science)

Pūtaiao 91818 Te arotake ki tā te Māori titiro i ngā huatau matua o te ariā kukuwhatanga hei

puna ira tangata requires ākonga to provide evidence of their evaluation, from a Māori

standpoint, of the main concepts of the theory of evolution as an explanation for the

development of human life.

Pūtaiao 91819 Te arotake ki tā te Māori titiro i te raweke ira requires ākonga to provide

evidence of their evaluation, from a Māori standpoint, of genetic engineering.

Page 12: me ngā paerewa o Marautanga o Aotearoa ki te paearu matua ......He tono ā-tuhi tēnei kia noho hāngai mai ngā whiwhinga o ngā ākonga Māori e ako ana i Te Marautanga o Aotearoa

Pūtaiao 91820 Te tātari i ngā taukumekume mō te whakamahi i ngā rawa o Papatūānuku

requires ākonga to provide evidence of their analysis of debates around the exploitation of

natural resources.

Pūtaiao 91821 Te tātari i ngā matatika e pā ana ki te mahi a te tangata i te ātea requires

ākonga to provide evidence of their analysis of the ethics of human activity in space.

Tikanga ā-Iwi (Social Science)

Tikanga ā-Iwi 91826 Te tātari i te ahurea rōpū tangata requires ākonga to provide evidence

of their analysis of the culture of a group or groups of people.

Tikanga ā-Iwi 91827 Te tātari i tētahi rautaki whakapūmau ahurea a tētahi iwi taketake

requires ākonga to provide evidence of their analysis of an indigenous sustainability

strategy.

Tikanga ā-Iwi 91828 Te tātari i ngā take e pā ana ki ngā whenua Māori requires ākonga to

provide evidence of their analysis of issues that have an impact on Māori land.

Tikanga ā-Iwi 91829 Te tātari i ngā pāpātanga o tētahi take ohaoha ki te iwi Māori requires

ākonga to provide evidence of their analysis of the impacts of an economic issue on Māori.

Tikanga ā-Iwi 91830 Te tātari i ngā pāpātanga o tētahi tūāhua o mua ki te iwi taketake

requires ākonga to provide evidence of their analysis of the impacts of a historical process or

event on indigenous people.

Tikanga ā-Iwi 91831 Te tātari i ngā pāpātanga o tētahi take taiao ki te iwi taketake requires

ākonga to provide evidence of their analysis of the impacts of an environmental issue on

indigenous people.

Tikanga ā-Iwi 91832 Te tātari i te whakaawenga a te ahurea Māori i te tuakiri o Aotearoa

requires ākonga to provide evidence of their analysis of the influence of Māori culture on

New Zealand identity.

Tikanga ā-Iwi 91833 Te tātari i te panonitanga o ngā tikanga Māori requires ākonga to

provide evidence of their analysis of the changes that have taken place in tikanga Māori.

Tikanga ā-Iwi 91834 Te tātari i ngā pāpātanga o te tāmitanga ki te iwi taketake requires

ākonga to provide evidence of their analysis of the effects of colonisation on indigenous

people.

Tikanga ā-Iwi 91835 Te tātari i tētahi kawenga pāpori i whakatairangatia ai ngā motika iwi

taketake requires ākonga to provide evidence of their analysis of a social action that has

promoted indigenous rights.

Ngā Toi (Arts)

Ngā Mahi a Te Rēhia (Performing Arts)

Ngā Mahi a Te Rēhia 91850 Te arohaehae i ngā tikanga toi taketake o ngā mahi a te rēhia requires ākonga to critically analyse traditional arts methods, practices, and protocols or symbols within the performing arts

Page 13: me ngā paerewa o Marautanga o Aotearoa ki te paearu matua ......He tono ā-tuhi tēnei kia noho hāngai mai ngā whiwhinga o ngā ākonga Māori e ako ana i Te Marautanga o Aotearoa

Ngā Mahi a Te Rēhia 91851 Te arotake i ngā tauira taketake nō te kete aronui i roto i ngā

mahi a te rēhia requires ākonga to evaluate the use of traditional patterns within the

performing arts

Ngā Mahi a Te Rēhia 91852 Te kōtuitui i ngā āhuatanga toi taketake hei waihanga mahi toi a

te rēhia motuhake requires ākonga to integrate traditional aspects of the performing arts in

order to create an original work

Ngā Mahi a Te Rēhia 91853 Te tātari i te pānga me te awenga o te taiao ki ngā mahi a te

rehia requires ākonga to analyse the influence of the natural environment on the performing

arts

Ngā Mahi a Te Rēhia 91854 Te arotake i ngā kaupapa here mō ngā mahi a te rēhia

requires ākonga to evaluate policies that impact on the performing arts

Toi Ataata (Visual Arts)

Toi Ataata 91855 Te arohaehae i ngā tikanga toi taketake o ngā mahi toi ataata

requires ākonga to critically analyse traditional arts methods, practices, and protocols or

symbols within the visual arts

Toi Ataata 91856 Te arotake i ngā tauira taketake nō te kete aronui i roto i ngā toi ataata

requires ākonga to evaluate the use of traditional patterns within the visual arts

Toi Ataata 91857 Te kōtuitui i ngā āhuatanga toi taketake hei waihanga mahi toi ataata

motuhake requires ākonga to integrate traditional aspects of the visual arts in order to create

an original work

Toi Ataata 91858 Te tātari i te pānga me te awenga o te taiao ki ngā toi ataata requires

ākonga to analyse the influence of the natural environment on the visual arts

Toi Ataata 91859 Te arotake i ngā kaupapa here mō ngā toi ataata requires ākonga to

evaluate policies that impact on the visual arts

Page 14: me ngā paerewa o Marautanga o Aotearoa ki te paearu matua ......He tono ā-tuhi tēnei kia noho hāngai mai ngā whiwhinga o ngā ākonga Māori e ako ana i Te Marautanga o Aotearoa

Toi Puoro (Music)

Toi Puoro 91860 Te arohaehae i ngā tikanga toi taketake o ngā mahi toi puoro requires

ākonga to critically analyse traditional methods, practices, and protocols or symbols within

the musical arts

Toi Puoro 91861 Te arotake i ngā tauira taketake nō te kete aronui i roto i ngā toi puoro

requires ākonga to evaluate the use of traditional patterns within the musical arts

Toi Puroro 91862 Te kōtuitui i ngā āhuatanga toi taketake hei waihanga mahi toi puoro

motuhake requires ākonga to integrate traditional aspects of the musical arts in order to

create an original work

Toi Puroro 91863 Te tātari i te pānga me te awenga o te taiao ki ngā toi puoro requires

ākonga to analyse the influence of the natural environment on the musical arts

Toi Puroro 91864 Te arotake i ngā kaupapa here mō ngā toi puoro requires ākonga to

evaluate policies that impact on the musical arts