Монгол Менежерийн

Ур чадвар

Илтгэгч: Б.Цэвээнжав-МУИС-ЭЗС Удирдагч багш: Т.Дорж-Акедемич

I. Оршил Сэдвийн үндэслэл

Судалгааны ажилын зорилго

Судалгааны асуудал

II. Монгол менежментийн арга барил, чиг хандлага Монгол менежментийн түүхэн хөгжил

Монгол менежментийн хэв маяг

III. Менежментийн Монгол хэв маягийн зарим асуудалд

Менежментийн үндэсний онцлогтой загвар

Монгол удирдагчид байвал зохих ур чадварууд

IV. Дүгнэлт санал

Монгол Улс ЗЗЭЗ-т шилжээд 20 жил өнгөрлөө. Экспортын бүтээгдэхүүн

Үндэсний үйлдвэрлэл

Эдийн засгийн хөгжил

Ард түмний үнэт зүйл

Өрсөлдөх чадвар

Монгол ажилчдын ѐс зүй, онцлог тал

байгууллагын менежментийн хөгжилд эерэг

болоод сөргөөр хэрхэн нөлөөлж байгааг

тодруулан удирдагч хүн цаашид юун дээр

анхаарвал зохистой талаар өөрсдийн санал

дүгнэлтийг гаргана.

Монгол Менежерийн

ур чадвар

Менежментийн Монгол

хэв маяг, арга барил

Нүүдэлчин +Суурин

соѐл соѐл

II. Монгол менежментийн арга барил, хөгжлийн чиг

хандлага

◦ Их Монгол Улсын үе

◦ Манжийн дарлалын үе

◦ ТТЭЗасгийн үе

◦ ЗЗЭЗасгийн үе.

Социалист нийгмийн хөгжлийн үе буюу1921-1990 оныг хүртэлх хугацаанд Монголоронд байгууллагын функциональхэлбэрийн удирдлагын тогтолцоо хөгжижирсэн юм.

Мөн хотжилт хөгжиж суурьшмал соѐлиргэншил бүрдэж ирснээр энэ нь улам бүрхөгжих шатандаа оржээ.

Ардчилал зах зээлийн систем нэвтрэх болсон 1990

оноос хойш Монгол оронд менежментийн орос маягийн

тогтолцоо төдийгүй барууны хэлбэрийн менежмент

хөгжих боломж бүрдсэн юм.

Хамгийн үр ашигтай байх хэлбэрийн удирдлагыг

байгууллага өөртөө авч хэрэгжүүлэх шаардлагатай

болсон.

Хувийн хэвшлийн байгууллагууд олноор байгуулагдан

ажиллах болсон нь шинэ хэлбэрийн менежмент

Монголд хөгжих суурь нөхцөлийг бүрдүүлсэн юм.

Хүчин зүйлс “М” онол

Ажил эрхлэлт Богино болон дунд хугацаатай

Шийдвэр гаргалт Хувь хүн зөвлөлдөх замаар

Хариуцлага хүлээх Хувь хүн дангаараа

Хяналт тавих Дотоод ба гадаад хяналтыг хослуулан

Боловсон хүчнийг үнэлэх Олон талын мэдлэг ур чадварыг

харгалзсан

Ажиллагсдын сонирхол Гэр бүлийг оролцуулан бүхэлд нь

III. Менежментийн Монгол хэв маягийн зарим

асуудалд

СУДАЛГААНЫ ЗОРИЛГО: Монгол ажилчдын ѐс зүй, онцлог,

тэдний амьдрал дахь үнэт зүйлсийг судлан мэдэж Монгол

удирдагчийн эзэмшвэл зохих арга барил, ур чадварыг гаргаж

ирэх юм.

СУДАЛГААНЫ ҮЙЛ ЯВЦ: Бид судалгааг “Таван богд” ХК, “Говь”

ХК, Увс Хүнс ХК-ний нийт 60 ажилчнаас авсан. Судалгааны

асуулгыг SPSS 14.0 програм ашиглан боловсруулав.

Судалгаанд 60 хариулагч оролцсоноос 49-эмэгэй, 11-

эрэгтэй, үүнээс дээд боловсролтой оролцогч 45, бүрэн дунд

14, суурь боловсролтой оролцогч 1 байлаа.

Монголчууд эрт үеэс нас намбатай

мэдлэгтэй хүнээр удирдагчаа томилох

хүсэлтэй байдаг байсан.

Одоо үед ч мөн энэ байдал хадгалагдсаар

байгаа бөгөөд хамгийн гол нь мэдлэгrэй,

сайн боловсрол эзэмшсэн, хөдөлмөрч хүн

удирдагч байх ѐстой гэж үзжээ.

Магтаал болон шүүмжлэлээ хэлдэг байх

Олны өмнө хийсэн ажлыг нь магтаж нэр хүндийг өргөх

Ажлыг зөв бодитой дүгнэдэг байх. Түүндээ тохирсон

материаллаг зүйлээр шагнах, ялангуяа цалин

Ажилчдаа сайн ойлгодог байх

Нийгмийн хамгаалал, эрүүл мэндийг анхаарах

үйлчилгээ явуулах

Сурч, хөгжихөд байгууллагаас дэмждэг байх

Удирдагч хүн багш мэт зөвлөгч байх

Хууран мэхлэлт нэмэгддэг

Хов зөөгчид олширдог

Удирдлагадаа тааруулж хийхийг оролддог

Өөрийн арга барилаар ажиллаж чадахаа

больдог

Хяналт тавьж байгаа хүнийг ад үздэг

Сэтгэл зүйн дарамт бий болдог

Сурч хөгжих, дэвших боломжтой байх

Боломжийн цалин хөлс

Эрүүл, тухтай,

Техник хангамж сайтай,

Эвсэг дулаан харьцаа,

Бие биедээ итгэсэн тайван орчин

Байгууллагын нэр хүнд өндөр

№ Удирдлагын үүрэг Хэрэгжүүлэх арга

1 Шийдвэр гаргалт Хувь хүн зөвлөлдөх замаар

2Байгууллагын бүтэц, зохион байгуулалт

Зорилго стратегиа баримжаалсан уян

хатан

3 Хяналтын тогтолцоо Хяналтын тогтоосон журам

4Хариуцлагын тогтолцоо

Бүх шатны менежерийн хувийн

хариуцлага

5Менежерийг шилж сонгох шалгуур

Мэдлэг, туршлага, хүнтэй ажиллах эв

дүй

6Менежерийн шалгалтанд тавигдах

шаардлага

Тал бүрийн чадвартай, ямар ч албан

үүрэг гүйцэтгэх чадвартай хүмүүсийг

бэлтгэх

7Албан тушаал ахих /карьер/

Ажилласан хугацаа, ажлын бодит үр

дүн

8 Менежер ба гүйцэтгэх ажилтнуудын

харилцаа

Хүнлэг зарчимд үндэслэсэн албан ёсны

харилцаа

№ Удирдлагын үүрэг Хэрэгжүүлэх арга

9 Байгууллага /хамт олон/-ыг

бүрдүүлж төлөвшүүлэх

Байгууллагын зорилгыг эрхэмлэж, менежер,

ажилчид түүнд хүрэхийн тулд нэгдэж

нягтарна

10 Эцсийн үр дүнд чиглүүлэх арга

барил

Бүлэг, байгууллага /хамт олон/-ны сонирхолд

тулгуурлана

11 Цалин хөлс Ажилласан хугацаа, бодит үр дүнд

тулгуурлана

12 Урамшуулал Бодит үр дүн, шинэ санаа санаачлагыг

дэмжинэ

13 Нэг байгууллагад ажиллах хугацаа Тогтвортой, үр бүтээлтэй ажиллуулахыг

эрмэлзэнэ

14 Маргаан зөрчил шийдвэрлэх Байгууллага, оролцогч талуудын ашиг

сонирхлыг харгалзан эв эеийг олно

15 Зэмлэл Бодитой, хүний нэр төр, нандин чанарт харшлахгүй

байна

Багаар ажиллах чадвар

Яриа хийх, үг хэлэх чадвар

Мэдлэгийн түвшин

Хүнлэг, шударга, хүнийг өөд татах чанар

Хүнтэй харилцах эв дүй

Зохион байгуулах авъяас

Хариуцлага хүлээх чадвар

Судалгаанаас харахад ажиллагсад

байгууллагын энгийн хяналтыг ойлгож

хүлээн авсан байна. Харин хяналт хатуу

байснаар дээрх сөрөг талууд бий болдог

гэж мэдээлжээ. Энэ нь тухайн байгууллагын

удирдагчийн арга барилтай ихээхэн

холбоотой байна.

Иргэдийн дунд байгаа эрүүл биш сэтгэлгээг

арилгахад тууштай бодлого, сайн хяналт,

түүндээ тохирсон хариуцлага тооцох

тогтолцоо хэрэгтэй байна.

Шийтгэлийг хүн болгон хүсэхгүй боловч зөвөөр

шүүмжилсэн тохиолдолд энэ нь ажлаа илүү

сайн хийе гэсэн хүсэл төрүүлж байсан байна.

Монгол хүн бүрт эх оронч үзэл санааг төлөвшүүлэх, тусгаар

тогтнол бол юугаар ч сольшгүй зүйл болохыг ухуулан таниулах

Удирдлага зохион байгуулалтын оновчтой хэлбэрийг сонгон авч

өөрийн орны онцлогт тохируулан хэрэгжүүлэх

Монгол хүний сэтгэл зүйн онцлогийг харгалзан үзэж түүнд

тохирсон удирдах боловсон хүчний сургалтыг шат дараалсан

арга хэмжээтэй явуулах

Монгол хүний хувиа хичээсэн, бусдыг хуулбарлан авах

үзлээс нь салгах

Монгол хүний удирдахуйн ухаанд оруулсан хувь нэмрийн

талаар судалгаа явуулж дэлхий нийтэд мэдүүлэн таниулах

Хүн гэдэг бол баялаг учраас улс орон хүндээ анхаарал

хандуулж байх

Төрийн алба, хувийн ашиг сонирхлыг салган, зааглаж авч

үзэх Бусад улс орнуудтай эв эеийг хичээж, төвийг сахисан

бодлого баримтлан, өөрийн орны гадаад харилцааг

өндөржүүлэх гэх мэт

Авилга танил тал гэсэн зүй бус үзэгдэл

ихээхэн дэлгэрч байна. Монгол ажилчдын

даргадаа сайн харагдах гэсэн, захирах

захирагдах ѐсыг умартсан сэтгэлгээг

өөрчлөх тууштай бодлого шаардлагатай

байна.

1. Х. Пүрэвдагва "Менежерийн ур чадвар", УБ хот, 1994 он

2. В. Өлзийбаяр "Ажил мэргэжлийн сэтгэлзүйн онцлогийг

харгалзан удирдах нь" УБ хот, 1999 он

3. Т. Дорж, Ү. Чимэд "Менежмент" УБ хот, 2000 он

4. Н. Цэнд нар "Менежмент" УБ хот, 2003 он

5. П.Очирбат “Удирдах ур чадвар” УБ хот 2006 он

6. Д. Лхаашид "Монгол менежментийн хэв маяг, уламжлалт ѐс"

7. П. Наранцэцэг "Менежментийн Монгол хэв маяг, онцлог" УБ

хот, 2007 он

8. Г.Андерсон, Л.Фисен “Өөрийгөө болоод хамтран зүтгэгч нөхдөө

танин мэдэх нь” 2007 он

9. Т. Дорж, Т.Билэгт “Менежментийн үзэл баримтлал хэв маягийн

асуудал” 2008 он