menukaart jeugdparticipatie
DESCRIPTION
ÂTRANSCRIPT
16-jan-15 / Diversion ©
MENUKAART
JEUGDPARTICIPATIE
Jeugd betrekken bij de
inrichting van de zorg
voor de jeugd
16-jan-15 / Diversion ©
• Het Nederlandse jeugdzorgstelsel
ondergaat een radicale transformatie. Sinds
2015 hebben gemeenten de taak lokaal
invulling te geven aan het nieuwe
jeugdzorgstelsel. Binnen het nieuwe
jeugdzorgstelsel wordt zorg daarmee dichter
bij kinderen en jongeren georganiseerd.
• De civil society heeft in veel lokale
aanpakken een belangrijke rol: wat kunnen
lokale netwerken doen om jeugdigen met
een probleem te helpen voordat zij worden
doorverwezen?
• Inspraak van burgers is in de Wet
Maatschappelijke Ondersteuning vastgelegd
als een gemeentelijke verantwoordelijkheid.
Gemeenten moeten in samenwerking met
jeugd, ouders en cliënten invulling geven
aan hun taken op het gebied van opvoed-
en opgroeiondersteuning.
Achtergrond
16-jan-15 / Diversion ©
• Veel gemeenten, zorginstellingen en
cliëntenorganisaties en -raden slaan de
handen ineen om de kwaliteit van zorg
actief te monitoren.
• De witte vlek die veel gemeenten echter nog
ervaren, is de directe dialoog met jongeren
rondom het vormgeven en evalueren van
beleid.
• Daarbij hebben veel gemeenten de
behoeften niet enkel met jongeren als cliënt
in gesprek te gaan, maar ook als jonge
burgers en (indirect) betrokkenen van zorg
(broer/zus, vriend(in), klasgenoot, etc).
• Door met jongeren in dialoog te treden over
belangrijke kansen en risico’s, herken je als
gemeente belangrijke maatschappelijke
trends en kan je niet alleen inzetten op de
kwaliteit van het zorgaanbod, maar ook op
preventie en signalering.
Inspraak als motor van
zelfredzaamheid
16-jan-15 / Diversion ©
Participatie
organiseren
• Maar hoe geef je deze dialoog effectief
vorm? En zorg je zo dat de ervaringen en
ideeën van jongeren je als gemeente
bereiken en kunnen helpen bij het
versterken van je aanpak?
• Het participatiemenu van Diversion
ondersteunt gemeenten om jeugdigen op
incidentele en structurele basis te betrekken
bij het voorbereiden, toetsen en evalueren
van beleid rondom de zorg voor de jeugd.
• De bouwstenen van dit menu zijn
gebaseerd op bewezen methoden en
jarenlange ervaring op het gebied van
jeugdparticipatie.
• De programma’s dragen niet alleen bij aan
beleidsinnovatie en draagvlakontwikkeling,
maar leveren ook een waardevolle bijdrage
aan de ontwikkeling van jonge deelnemers.
16-jan-15 / Diversion ©
• Impuls aan de kwaliteit en effectiviteit van
beleid: aanpak sluit aan bij (de leefwereld van)
de doelgroep.
• Het bouwen aan draagvlak.
• Waarborgen van de invloed van jongeren op
(gemeentelijk) beleid.
• Jongerenparticipatie werkt empowerend. Zij
ervaren aan den lijve dat je invloed kunt
uitoefenen op je leefomgeving en dat je samen
dingen voor elkaar kunt krijgen.
• Herhaald contact met jongeren helpt
professionals zich te verplaatsen in de
leefwereld van hun doelgroep.
Jeugdigen als
gesprekspartner, wat
levert het op?
16-jan-15 / Diversion ©
Onze aanpakSinds tien jaar begeleiden wij op succesvolle wijze
overheden, maatschappelijke- en culturele instellingen
bij het betrekken van kinderen en jongeren bij het
vormgeven, toetsen en uitvoeren van hun beleid en
activiteiten. In onze aanpak staan de volgende
uitgangspunten centraal:
• De leefwereld van jongeren als vertrekpunt.
• Vertalen van complexe vraagstukken naar
concrete vragen voor jongeren. Zonder concrete
vraag, geen concreet antwoord.
• Goede vertaalslag van ideeën en adviezen van
jongeren naar gemeentelijk beleid in de vorm van
kwalitatief hoogwaardige onderzoeken, sessies en
adviezen.
• Aandacht voor de diversiteit binnen de doelgroep.
• Aanpak differentiëren: aansluiting bij verschillende
participatieniveau ’s en behoeften van jongeren.
• Jongeren moeten niet enkel komen ‘brengen’,
maar ook kunnen halen: ‘what’s in it for me? ’.
16-jan-15 / Diversion ©
Good practicesEnkele voorbeelden:
• In de gemeente Leiden geeft Diversion vorm aan het jongerenplatform King for a Day.
Jongeren krijgen middels het platform de kans mee te praten en denken over oa de inrichting
van de zorg voor de jeugd. Deze film is het eindresultaat van een adviessessie waarin wij
jongeren voorlichtten over de transitie en zij antwoorden formuleerden op concrete vragen
van bestuurders over de (transitie) jeugdzorg.
• In opdracht van de gemeente Amsterdam raadpleegde Diversion jeugdigen en ouders door
middel van diepte interviews en een trendmeting over hun ideeën voor de toekomst van de
zorg voor de jeugd. De uitkomsten leverde de gemeente concrete input over hoe zij haar
middelen zo kan besteden dat deze aansluiten bij de zorgen, behoeften en wensen van
Amsterdammers.
• Voor het Nederlands Centrum voor Jeugdgezondheid deed Diversion onderzoek naar de
behoeften van jongeren en hun relatie tot gezondheid. De jongeren (13-19 jaar) is gevraagd
hoe zij aandacht geven aan gezondheid en hoe zij aandacht willen krijgen van professionals
als het gaat om gezondheid. Hier leest u het rapport.
• Diversion voerde voor de gemeente Stichtse Vecht een onderzoeks- en participatietraject uit.
De gemeente wou te weten komen hoe het Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG)
jongerencommunicatie opzet, waarbij optimaal aangesloten wordt bij de behoeften en
voorkeuren van de jongeren zelf. Daarnaast bracht Diversion in kaart op welke manier
jongeren in de toekomst betrokken kunnen en willen worden bij het jeugdbeleid.
16-jan-15 / Diversion ©
Menukaart: 10
innovatieve instrumentenDe menukaart die voor u ligt, biedt een beknopte
weergave van instrumenten die door Diversion zijn
ontwikkeld voor gemeenten en instellingen die op
vernieuwende wijze vorm willen geven aan inspraak.
Deze instrumenten:
• Richten zich op verschillende fases: voorbereiding,
uitvoering en evaluatie van beleid.
• Zijn in de praktijk getoetst en gebaseerd op
bewezen methoden.
• Bestaan uit vormen voor incidentele en structurele
raadpleging.
• Zijn toepasbaar op verschillende groepen kinderen
en jongeren binnen en buiten de jeugdzorg.
• Versterken zowel jongeren als professionals.
• Bieden ruimte voor maatwerk en aansluitende pr.
16-jan-15 / Diversion ©
1. Participatie-gameStructureel vormgeven aan participatie en inspraak
2. Train de professionalStructureel vormgeven aan participatie en inspraak
Samenvatting resultaat
• Doelgroep: 75-150 jongeren.
• Doel: inventarisatie van de participatiebehoeften van
jongeren om te komen tot effectieve inspraakmodellen.
• Aanpak: jongeren geven hun persoonlijke
participatievoorkeuren aan via een speciale game. Over
welke thema’s willen zij meepraten, op welke manier en
wanneer. Op basis van de uitkomsten van de game, wordt
een advies geformuleerd over de vormgeving van uw
inspraakbeleid. Jongeren krijgen de uitslag van hun
persoonlijke test terug in een persoonlijk participatie
profiel.
Samenvatting resultaat
• Doelgroep: 7-15 professionals.
• Doel: jeugdparticipatie laten beklijven binnen de
(ambtelijke) organisatie. Deelnemers kennen de
randvoorwaarden voor succesvolle jeugdparticipatie,
hebben een duidelijk beeld van hoe dit van meerwaarde
kan zijn voor de eigen werkpraktijk en hebben een
concreet (start)plan voor het toepassen ervan.
• Aanpak: deelnemers volgen een training, bestaande uit
vier modules van elk een dagdeel. Afhankelijk van de
behoeften van de deelnemers wordt een balans gezocht
tussen theorie en (groeps)opdrachten.
16-jan-15 / Diversion ©
3. Headlines krantVerzamelen van input voor beleid en uitvoering
4. VideobriefVerzamelen van input voor beleid en uitvoering
Samenvatting resultaat
• Doelgroep: variërend van 100 tot 500 jeugdigen.
• Doel: ophalen van de belangrijkste maatschappelijke
thema’s en meest recente trends binnen één of meerdere
(beleids)domeinen onder de doelgroep zelf.
• Aanpak: door middel van trendworkshops, onder leiding
van jongeren zelf (peer onderzoekers), brainstormen
deelnemers over specifieke thema’s, signaleren zij trends
en bepalen zij welke trends het meest belangrijk zijn. Een
krant met daarin de belangrijkste trends in headlines
weergegeven, is het eindresultaat. De krant kan breed
verspreid worden.
Samenvatting resultaat
• Doelgroep: 15 – 25 jeugdigen.
• Doel: ophalen van input van jongeren op één of meerdere
specifieke vragen of cases.
• Aanpak: één of meerdere vragen vanuit professionals
en/of politici worden aan (relevante groepen) jeugdigen in
(verschillende) sessies voorgelegd. Het eindresultaat is
een film waarin jongeren antwoord geven op een concrete
vraag van een bestuurder en daarover een advies
uitspreken. De film kan ingezet worden om een groter
publiek mee te bereiken onder jongeren en professionals.
16-jan-15 / Diversion ©
5. Open SpaceToetsing van beleidsvoornemens
6. Get focussedToetsing van beleidsvoornemens
Samenvatting resultaat
• Doelgroep: 15 – 30 jongeren.
• Doel: jongeren betrekken bij beleidsvorming.
• Aanpak: beleidsvoornemens vormen het uitgangspunt van
de Open Spacebijeenkomst. Onder leiding van
gespreksleiders werken deelnemers (bij voorkeur jongeren
én beleidsmakers) in subgroepen parallel aan elkaar. De
groepen rouleren en bouwen voort op de conclusies van
de andere groepen. Op het einde van de sessie
presenteren jongeren hun belangrijkste overwegingen aan
de betrokken beleidsmakers.
Samenvatting resultaat
• Doelgroep: 7 – 12 jongeren.
• Doel: jongeren (op korte termijn) betrekken bij het
vormgeven van beleid naar aanleiding van een specifieke
vraag.
• Aanpak: onder leiding van een ervaren gespreksleider
worden randvoorwaarden voor succes van
beleidsvoornemens met de doelgroep opgesteld. De
aanbevelingen worden vastgelegd in een uitgebreide
rapportage.
16-jan-15 / Diversion ©
7. Flashback ReportBeleidsevaluatie
8. Jeugd- & OuderPuntOnafhankelijke belangenbehartiging
Samenvatting resultaat
• Doelgroep: 8-15 jongeren.
• Doel: jongeren betrekken bij het evalueren van beleid
• Aanpak: onder leiding van een ervaren gespreksleider
wordt de aanpak van een gemeente in zijn algemeen of
een specifiek onderdeel ervan geëvalueerd met jongeren.
Waar zijn zij tevreden over, wat zien zij liever anders en
waar zitten kansen voor de toekomst? De aanbevelingen
worden vastgelegd in een uitgebreide rapportage.
Samenvatting resultaat
• Doelgroep: afhankelijk van doelstelling Punt.
• Doel: belanghebbenden structureel -vanuit een
onafhankelijke positie- betrekken bij de voorbereiding,
uitvoering en evaluatie van beleid.
• Aanpak: Door belanghebbenden actief mee te laten
denken en doen, wordt hen om verantwoordelijkheid en
mede eigenaarschap gevraagd. Zij adviseren gevraagd en
ongevraagd over beleid en dragen bij aan de
totstandkoming en kwaliteitsbevordering van beleid. Het
Jeugd- en OuderPunt neemt gemeenten werk uit handen
door alle onafhankelijke inspraak via verschillende
programma’s te bundelen.
16-jan-15 / Diversion ©
9. Quick consultsInput, toetsing of evaluatie van beleid en activiteiten
Samenvatting resultaat
• Doelgroep: 5 – 8 jongeren.
• Doel: beleid en activiteiten beter aan te laten sluiten bij de
doelgroep.
• Aanpak: tijdens een quick consult worden concrete vragen
vanuit betrokken ambtenaren, bestuurders of professionals
aan een selecte groep jongeren voorgelegd. Een quick
consult duurt twee á drie uur en resulteert direct in een
concreet advies. Dit concrete advies wordt, door middel
van een adviesposter, overhandigd aan de betrokken
professionals.
10. Inspect This!Toetsing van activiteiten
Samenvatting resultaat
• Doelgroep: 10 – 40 kinderen en voor jongeren binnen
cliëntenraden.
• Doel: tips & tricks voor instellingen en hun aanbod.
• Aanpak: jeugdigen vormen één of meerdere
onderzoeksgroepen. Zij worden getraind in
onderzoeksvaardigheden en verrichten, onder begeleiding
van peer educators (jongeren) een eigen onderzoek naar
bestaand aanbod en activiteiten voor jeugdigen.
Jeugdigen maken intensief kennis met het bestaande
aanbod en vormen een advies over hoe deze activiteiten
de doelgroep kunnen bereiken en hun doelstelling zo
effectief mogelijk kunnen behalen.
16-jan-15 / Diversion ©
Werkvormen• Binnen de beschreven instrumenten werken
wij met diverse werkvormen: van
kleinschalige brainstormsessies tot debatten
voor grote groepen.
• Jongeren zijn niet alleen deelnemer, wij
geven ze ook de lead. Een belangrijk
element binnen onze aanpak vormt de peer-
to-peer methode. Door jongeren zelf een rol
te geven als ambassadeur, sessieleider of
peer educator in onderzoek, campagnes,
debat en dialoog creëren we een veilige en
open sfeer waarin jongeren gestimuleerd
worden hun inzichten en meningen te delen.
• Deze methode is uitermate geschikt om
lastige thema’s bespreekbaar te maken of
om abstracte of (voor jongeren veelal) saaie
thema’s te vertalen naar de leefwereld van
jongeren. Diversion is landelijke specialist
op het gebied van peer education, schreef
er een boek over en heeft de afgelopen tien
jaar 900 jonge rolmodellen opgeleid tot peer
educator.
16-jan-15 / Diversion ©
Deelnemen?
• Wilt u meer weten over de
instrumenten binnen deze
menukaart? Of heeft u een concrete
vraag waarover u in gesprek wil?
• Wij vertellen u graag hoe wij u
lokaal of in regioverband kunnen
ondersteunen bij het vormgeven van
inspraak en het versterken van
jongeren en professionals in uw
gemeente.
16-jan-15 / Diversion ©
Contact
Stephanie Welvaart
Projectleider team jeugdparticipatie
[email protected] | +31645682182