meraklı minik yavru kurtlar doğaya dönüyor

kapakeylul.indd 1 28.08.2012 15:50

HER AYIN 1’İNDE ÇIKAR

SahibiTÜBİTAK Adına Başkan Prof. Dr. Yücel Altunbaşak

Genel Yayın YönetmeniSorumlu Yazı İşleri Müdürü Duran Akca [email protected]

Yayın YönetmeniAslı Zü[email protected]

Yayın KuruluProf. Dr. Meryem BeklioğluDr. Kıvanç DinçerDoç. Dr. Mehmet ErdoğanDoç. Dr. Hatice Zeynep İnanDr. Şükrü KayaYrd. Doç. Dr. Sait UluçYrd. Doç. Dr. Rıza Ülker

RedaksiyonÖzlem Ö[email protected]

Araştırma ve Yazı GrubuMeltem Yenal Coş[email protected] [email protected]çil Güvenç Heper [email protected] Nur Karagöz [email protected]Şefika Eroğlu Özcan [email protected] Özer [email protected]übra Sıvışoğlu [email protected]

Grafik Tasarım - UygulamaFulya Koç[email protected]şegül Doğan [email protected]

ÇizerPınar Büyükgü[email protected]

Web Tasarım - UygulamaSadi Atı[email protected]

İdari Hizmetlerİmran [email protected]

Mali YönetmenH. Mustafa Uç[email protected]

İletişim BilgileriMeraklı Minik Dergisi Atatürk Bulvarı No: 221 Kavaklıdere / 06100 / AnkaraTel (312) 427 06 25 (Yazı İşleri)Tel (312) 468 53 00 (TÜBİTAK Santral)Faks (312) 427 66 77 (Yazı İşleri) İnternet www.tubitak.gov.tr/merakliminike-posta [email protected]

Abone İlişkileri [email protected] (312) 468 53 00

ISSN 977-1307-1998Fiyatı 4 TL (KDV dahil)

BaskıPROMAT Basım Yayın San. ve Tic. A.Ş. http://www.promat.com.tr/Tel (212) 622 63 63

Baskı Tarihi: 29.08.2012

DağıtımDPPhttp://www.dpp.com.tr/

Sevgili Okurlarımız,

Bu sayımızda yaban hayvanlarının ve onların yaşam alanlarının korunmasıyla ilgili çalışmaları ele alıyoruz. Bu çalışmaların önemli bir bölümü, soyu tükenme tehlikesindeki türlerle ilgili. Canlı türlerinin özellikleri, sayıları ve yaşam alanlarıyla ilgili araştırmalar da koruma çalışmaları açısından büyük önem taşıyor. Dergimizde bu konularla ilgili yazılar, etkinlikler ve oyunlar bulacaksınız. Sizin için hazırladığımız denizkaplumbağası şapkasını da seveceğinizi umuyoruz. Yazılarımızın hazırlanmasına katkıda bulundukları için Boğaziçi Üniversitesi Çevre Bilimleri Ensititüsü’nden Emrah Çoraman’a, Doğa Koruma Merkezi’nden Bahtiyar Kurt ve Deniz Özüt’e, veteriner hekim Dr. S. Tarkan Özçetin’e teşekkür ederiz.

Hepinizi sevgiyle kucaklıyoruz.Aslı Zülal

"Benim manevi mirasım ilim ve akıldır" Mustafa Kemal Atatürk

Bahtiyar Kurt ve Deniz Özüt’e, veteriner hekim Dr. S. Tarkan Özçetin’e Bahtiyar Kurt ve Deniz Özüt’e, veteriner hekim Dr. S. Tarkan Özçetin’e Bahtiyar Kurt ve Deniz Özüt’e, veteriner hekim Dr. S. Tarkan Özçetin’e

Hepinizi sevgiyle kucaklıyoruz.Hepinizi sevgiyle kucaklıyoruz.

"Benim manevi mirasım ilim ve akıldır" "Benim manevi mirasım ilim ve akıldır" Mustafa Kemal Atatürk

kunyeicindeeylul.indd 10 28.08.2012 16:49

İçindekiler

Kapak Çizimi: Pınar Büyükgüral

2 Kurt Yavruları Kurtarılıyor

6 Bu İnsanlar Yaban Hayvanlarına Yardım Ediyor

10 Belgesel Ekibi Hangi Hayvanın Filmini Çekecek

12 Yarasa Araştırmacılarını Tanıyalım

14 Hangi Yarasadan Kaç Tane Var?

16 İribaşlı Denizkaplumbağaları

18 Denizkaplumbağaları Koruma Altında

20 Yavru Denizkaplumbağaları Denize Gidiyor

22 Yarasa, Denizkaplumbağası...

23 Veterinerde Neler Var?

25 Pati Veterinerde

26 Çok Merak Ediyorum

28 Haydi Mutfağa

30 Küçük Eller İşbaşında

32 Kitap... Oyun... Öneri...20

2

14

İçindekilerİçindekilerİçindekilerİçindekilerİçindekilerİçindekilerİçindekilerİçindekilerİçindekilerİçindekiler

222 Kurt Yavruları KurtarılıyorKurt Yavruları KurtarılıyorKurt Yavruları Kurtarılıyor

22222222

1414141414

Belgesel Ekibi Hangi Hayvanın

Yarasa Araştırmacılarını Tanıyalım

20202020202020202020

kunyeicindeeylul.indd 11 28.08.2012 16:58

2

Kurt Yavruları Kurtarılıyorİki doğa araştırmacısı ağaçların arasında dolaşıyor. Sanki bir şeyler arıyorlar.

İşte buldular!

Çok bitkin düşmüş olmalılar, haydi onları merkeze

götürelim.

kurtyavrulari.indd 2 28.08.2012 10:21

3

Araştırmacıların bulduğu kurt yavruları annesiz kalmış. Onlara bir süre araştırmacılar bakacak.

Yavruları rehabilitasyon merkezi adı verilen bir yere götürüyorlar. Burada onlara çok iyi bakılacak.


4

Veteriner hekim yavruları muayene ediyor. Daha sonra yavru kurtlar, onlar için hazırlanmış özel bir yere koyulacak. Yeterince büyüdüklerinde doğal yaşam alanlarına geri bırakılacaklar.

Araştırmacılar yavru kurtları hep uzaktan kontrol ediyor. Çünkü kurtların insanlara alışmamaları gerekiyor. İnsanlara alışırlarsa doğada kendilerine bakmayı öğrenemezler.


5Aslı ZülalÇizim: Pınar Büyükgüral

İşte büyük gün geldi! Yavrular yeterince büyüdü...

Araştırmacılar kurtların boyunlarına birer radyo vericisi takıyorlar.

Bu vericilerden gelen sinyaller sayesinde kurtları uzaktan

izleyebilecekler. Radyo vericileri bir süre sonra kendiliğinden düşecek.

İşte kurtlar doğaya bırakılıyor. Bir süre çevreyi kokladıktan sonra ağaçların arasında kayboluyorlar.

Kendinize dikkat edin!Güle güle

yavru kurtlar!


6

Bu İnsanlar Yaban Hayvanları na Yardım Ediyor Yaban hayvanlarına yardım etmek için çalışmalar yürüten birçok insan var. Veterinerler, yaban yaşamı araştırmacıları ve doğa korumacıları gibi. Haydi gel onların neler yaptıklarına bakalım.

Bu fotoğrafta bir veterineri bir koalayı muayene ederken görüyorsun. Burası bir yaban hayvanları hastanesi. Yaralanmış ya da bakıma gereksinim duyan yaban hayvanları bu hastaneye getiriliyor.

Kuş araştırmacısı bir kuş yuvasıyla ilgili bilgiler topluyor. Bu sayede kuşları daha iyi tanıyacak. Onları korumak gerektiğinde daha çok şey yapabilecek.

Get

ty T

ürkiy

e

S.J.

Kra

sem

ann

/ G

etty

Tür

kiye

dogakorumaci.indd 6 24.08.2012 17:04

7

Bu İnsanlar Yaban Hayvanları na Yardım Ediyor Yaban hayvanlarına yardım etmek için çalışmalar yürüten birçok insan var. Veterinerler, yaban yaşamı araştırmacıları ve doğa korumacıları gibi. Haydi gel onların neler yaptıklarına bakalım. Bu pelikanın

tüylerine petrol bulaşmış. Çünkü

yaşadığı yerin yakınlarında bir

tanker kazası olmuş ve denize

petrol dökülmüş. Doğa korumacılar

pelikanın tüylerindeki

petrolü temizliyorlar.

Daha sonra onu yaşadığı yere geri

bırakacaklar.

Bu balinalar farkında olmadan kıyıya çok yaklaşmışlar ve sonunda kıyıya vurmuşlar. Deniz yeniden yükselince yüzerek derinlere gidebilecekler. Ama bunun için zaman gerekiyor. Uzun süre suyun dışında kalmak balinalara zarar verebilir. Bu nedenle insanlar onları ıslak tutmaya ve serinletmeye çalışıyorlar.

Get

ty T

ürkiy

e

Tui D

e R

oy /

Get

ty T

ürkiy

e


8

Burası bir doğa koruma merkezi. Burada annesi ve babası olmayan turna yavruları var. Merkezde çalışanlardan biri özel bir giysi giyip koluna bir turna kuklası geçirmiş. Bu kukla, tıpkı yetişkin bir turnaya benziyor. Doğa korumacı, bu kuklayla turna yavrularına nasıl besleneceklerini öğretiyor.

Bu kangurunun yaşadığı yerde bir sel olmuş. Gölün suları taşınca her yer sularla kaplanmış. Bir doğa korumacı bu kanguruyu selden kurtarmış. Onu kanoyla karaya taşıyor.

Get

ty T

ürkiy

e

Natu

re/U

IG /

Get

ty T

ürkiy

e


9Kübra Sıvışoğlu

Burada elinde sualtı kamerası olan bir dalgıç ve bir denizkaplumbağası var. Çekilen görüntülerle, denizkaplumbağalarıyla ilgili bir belgesel film hazırlanacak.

İşte bir yavru yarasa bir çamaşır teline asılmış, özel bir biberondan süt içiyor. Bu yavru yarasa annesiz kalmış. Büyüyene kadar ona doğa korumacılar bakacak. Yeterince büyüdüğünde de doğaya geri bırakılacak.

Get

ty T

ürkiy

e

Jaso

n Is

ley-

Scub

azoo

/ G

etty

Tür

kiye


10

Belgesel Ekibi Hangi Hayvanın Filmini Çekecek?Bir belgesel ekibi, burada yaşayan hayvanlardan biriyle ilgili bir film çekecek. Ekip, çekim yerine gitmek üzere yola çıkmış. Yan sayfada çekim yerine giden yol tarif ediliyor. Haydi sen de bu yolu takip et. Yolun sonunda, filmi çekilecek hayvanın hangisi olduğunu göreceksin.

belgeselciler.indd 10 28.08.2012 10:32

11

Kübr

a Sı

vışo

ğlu

/ Çiz

im: A

yşe

İnan

Alic

an

• Belgeselciler önce düz gidecekler.• Karşılarına büyük bir çalılık çıkacak. Yol burada ikiye ayrılıyor.

• Sola dönüp sarı çiçekli yoldan devam edecekler.• Sarı çiçekli yol bittiğinde tepeye çıkan yoldan ilerleyecekler.

• Sivri kayanın yanına gelince tepeden aşağı inecekler.• Yolda karşılarına bir ağaç çıkacak.

• Ağacın tam karşısında bulunan, aşağı inen yola girecekler. Bu yolun sonunda karşılarına filmini çekecekleri hayvanlar çıkacak.

Belgesel ekibi hangi hayvanın filmini çekecek? O hayvanın resmine çarpı işareti koy.

belgeselciler.indd 11 28.08.2012 10:32

12

Yarasa Araştırmacılarını Tanıyalım

Yarasalar geceleri uçar ve beslenir. Gündüzleri uyurlar. Bazı yarasalar uyumak için mağaralara gelirler. Kışın da buralarda kış uykusuna yatarlar.

Burası bir mağaranın içi. Bu insanlar mağarada ne yapıyorlar dersin? Onlar, yarasa araştırmacıları. Mağarada yaşayan yarasaları sayıyorlar. Ayrıca hangi türden olduklarını belirlemeye çalışıyorlar.

yarasaarastirmaci.indd 12 27.08.2012 11:10

13Aslı ZülalÇizim: Bilgin Ersözlü

Birçok yarasa sineklerle ve güvelerle beslenir. Ama meyvelerle beslenenleri de var.

Bu araştırmacılar yarasaların çıkardığı sesleri özel bir aygıtla kaydediyor. Sonra bilgisayarda inceliyorlar.

Genellikle insanların duyamadığı sesler çıkarırlar. Bu seslerin çevreden gelen yansımalarını dinlerler. Yansımalara göre avlarını bulur ve ne yöne uçacaklarını belirlerler.

Araştırmacıların topladığı bilgiler, yarasaları daha iyi tanımalarını sağlayacak. Böylece onları korumak için daha fazla şey yapabilecekler.

yarasaarastirmaci.indd 13 27.08.2012 11:10

14

Hangi Yarasadan Kaç Tane Var?Cüce yarasa ve kahverengi uzunkulaklı yarasa. Bunlar iki farklı yarasa türü.

Cüce yarasalar genellikle ağaçların, sokak lambalarının ve binaların çevresinde uçar. Sinekleri ve sivrisinekleri avlarlar. Boyları yaklaşık olarak işaret parmağın kadardır.

Kahverengi uzunkulaklı yarasalar, genellikle ağaçların yakınında uçar. Havadaki ve ağaç yapraklarındaki böcekler, sinekler, güveler ve örümceklerle beslenirler. Boyları cüce yarasalarınkinden biraz daha büyüktür.

Büyük resimde hangi yarasadan kaç tane olduğunu say. Bulduğun sayıları bu yarasaların yanlarındaki kutulara yaz.

hangiyarasadan.indd 14 28.08.2012 10:46

15Aslı ZülalÇizim: Bilgin Ersözlü

hangiyarasadan.indd 15 28.08.2012 10:46

16

İribaşlı Denizkaplumbağalarıİşte bir iribaşlı denizkaplumbağası! Denizkaplumbağaları denizlerde yaşar. Belirli zamanlarda dişi iribaşlı denizkaplumbağaları yumurtlamak için kıyıya gelir. Kumsala çıkıp kumda çukurlar açarlar. Çukurların içine yumurtalarını bırakır ve üzerini kumla kapatırlar.

Bri

an J

. Ske

rry

/ G

etty

Tür

kiye

caretta.indd 16 24.08.2012 17:11

17Bilge Nur Karagöz

Bir süre sonra, bir gece yavru kaplumbağalar yumurtadan çıkar. Denize doğru ilerlerler. Hemen yüzmeye başlarlar.

İribaşlı denizkaplumbağalarının

doğadaki sayısı giderek azalıyor.

Bu nedenle birçok doğa korumacı

iribaşlı denizkaplumbağalarını ve

yumurtladıkları kumsalları korumak

için çalışıyor.

Mitc

h R

eard

on /

Get

ty T

ürkiy

e

caretta.indd 17 24.08.2012 17:11

18

Denizkaplumbağaları Koruma Altında

Burası denizkaplumbağalarının yumurta bıraktığı kumsallardan biri. Doğa korumacıları kumsala gelen denizkaplumbağalarının ve yumurtalarının zarar görmemesi için çalışıyorlar.

Bir dişi denizkaplumbağası yumurtalarını bırakmış, denize geri dönüyor. Doğa korumacıları bu deniz kaplumbağasıyla ilgili bilgi topluyorlar. Kabuğunun boyunu ölçüp not alıyorlar.

carettalarkoruma.indd 18 28.08.2012 10:56

19Bilge Nur KaragözÇizim: Armağan Üçok Gönenç

Araştırmacılar bir denizkaplumbağası yuvasındaki yumurtaları sayıyorlar. Bunu yaparken yumurtalara hiç zarar vermiyorlar.

...24, 25, 26, 27...

Doğa korumacıları yuvaların çevresine bu koruyucuları yerleştiriyorlar. Bunlar sayesinde yuvaların zarar görmesi engellenecek.

carettalarkoruma.indd 19 28.08.2012 10:56

20

Yavru Denizkaplumbağaları Denize Gidiyor

yardimet.indd 20 28.08.2012 11:06

21

Yavru Denizkaplumbağaları Denize Gidiyor

Kumsalda bir başka gece. Yavru denizkaplumbağaları yumurtadan çıkmış, denize doğru gidiyorlar. Bazı yavrular denize ulaşmış bile. Haydi onları say. Kıyıda denize ulaşmaya çalışan kaç yavru var?

Bilg

e N

ur K

arag

özÇiz

im: A

rmağ

an Ü

çok

Göne

nç

yardimet.indd 21 28.08.2012 11:06

22 Zuhal ÖzerÇizim: Thinkstock

Yarasa, Denizkaplumbağası...

Yarasa ve denizkaplumbağası yukarıdaki sırada duruyor. Aşağıdaki resimlerden bu sıraya uymayanları bul ve üzerlerine X işareti çiz.

Yarasa Denizkaplumbağası Yarasa Denizkaplumbağası Yarasa Denizkaplumbağası

yarasaoruntu.indd 22 28.08.2012 15:35

Bilge Nur KaragözÇizim: Ayşe İnan Alican

Tedavisi uzun süren hasta hayvanlar bazen burada kalıyor. Veteriner muayenehanesinde onlar için ayrılmış bir bölüm var.9 2

7 4

Burası muayene odası. Veteriner hekim hastalanan hayvanları burada tedavi ediyor. Ayrıca bakımlarını yapıyor.

Veterinerde Neler Var?

Bu sayfadan küçük

bir kitap

yapabilirsin. Sayfayı

kırmızı kes

ikli

çizgilerden kes.

Böylece üç ay

rı

parça elde edeceks

in. Bu parçaları

mavi çizgilerd

en ikiye katla.

Parçaları,

sayfa numaralar

ı birbirini izley

ecek

biçimde iç içe koy

ve ortasından

zımbala. Kitabın hazır

!

Burada kullanılan aletlerin birçoğu diğer hekimlerin kullandıklarıyla aynı. Veteriner hekim stetoskopla bir tavşanın kalp atışlarını dinliyor.

Sonra, doğalı henüz birkaç hafta olmuş bir köpeğin ilk aşılarını yapıyor. Aşılar onu hastalıklardan koruyacak.

vetkitapcik.indd 10 28.08.2012 15:05

1 10

3 8

5 6

Veteriner muayenehanesine kedi, köpek ve kuş gibi evcil hayvanlar geliyor. Buraya gelen hayvanlarla ilgili bilgiler dosyalarına yazılıyor.

Veteriner muayenehanesine bilgi almak için gelenler de oluyor. Veteriner hekim onlara hayvan sağlığıyla ilgili bilgiler veriyor.

Bu kanaryanın kanadı incinmiş. Veteriner hekim onun kanadını sarıyor.

Veteriner muayenehanesinde ilaçlar için dolaplar var. Bazı ilaçlar da buzdolabında duruyor.

Şimdi de bir köpek traş ediliyor.Veteriner hekim ve yardımcıları, buraya gelen hayvanların bakımlarıyla da ilgileniyor. İşte bir kedinin tırnakları kesiliyor.

vetkitapcik.indd 11 28.08.2012 15:05

25

Pati Veterinerde

• Önce, veteriner hekim Pati’nin kulaklarını muayene etmiş.• Sonra dişlerini kontrol etmiş. • Son olarak da kalbini dinlemiş.• Kontrol bitince Pınar, annesi ve Pati hep birlikte eve dönmüşler.

Aşağıda bunları anlatan resimler var. Ancak resimlerin sırası karışmış. Resimlerin doğru sırasını bulup parmağınla gösterebilir misin?

Bilge Nur KaragözÇizim: Pınar Büyükgüral

Pınar ve annesi, kedileri Pati’yi sağlık kontrolü için veterinere getirmişler.

pati.indd 25 28.08.2012 17:23

Çok MerakEdiyorum

Veterinerler yırtıcı hayvanları da tedavi edebilirler mi? Mesela bir kaplanı?

Irmak Kutlu / 5,5 yaş / Bodrum - Muğla

Veteriner hekimlerin çoğu, evde beslenen evcil

hayvanlarla ve çiftliklerde yetiştirilen hayvanlarla

ilgilenir. Ancak yaban hayvanlarının korunmasıyla

ilgili kuruluşlarda ve hayvanat bahçelerinde çalışan

veteriner hekimler de vardır. Bu veteriner

hekimler, yaban hayvanlarının tedavisi konusunda

özel eğitimler alırlar. Bazen tedavi ettikleri

hayvanları özel bir kliniğe taşımaları gerekebilir.

Tedavisi biten hayvanları daha sonra yaşam

alanlarına geri bırakırlar.

26

cokmerakeylul.indd 26 24.08.2012 17:06

Sorularınızı Bekliyoruz!Ağaçlar hakkında merak ettiğiniz soruları bize gönderin. Bu sorulardan bir ya da birkaçını

Kasım 2012 sayımızda yanıtlayalım. Sorularınızı 15 Ekim 2012 tarihine kadar

gönderebilirsiniz. Adınızı, soyadınızı, yaşınızı ve yaşadığınız ili yazmayı unutmayın.

İşte adreslerimiz: e-posta: [email protected]

Adres: TÜBİTAK Meraklı Minik Dergisi“Çok Merak Ediyorum” Köşesi

Atatürk Bulvarı No: 221 Kavaklıdere 06100 Ankara

Ali EnginFotoğraf: Les Stocker / Getty Türkiye

27

cokmerakeylul.indd 27 24.08.2012 17:06

28

Malzeme• 1 yufka• 1 su bardağı yeşil mercimek

• 2 yemek kaşığı ince bulgur

• 1 küçük kuru soğan

• 2 yemek kaşığı zeytinyağı

• 1 yumurta• 3 su bardağı ve 1 çay

bardağı su

Bu sayfadaki etkinlik

yetişkinlerle birlikte

yapılmalıdır.

HaydiMutfağa Mercimekli

Börekten

Kaplumbağa

mutfakeylul.indd 28 28.08.2012 17:28

29Yazı ve fotoğraflar: Deniz ÖzmenÇizim: Pınar Büyükgüral

Yeşil mercimekleri yıkayıp 3 su bardağı suda yaklaşık 25 dakika haşlayın. Haşlanmış mercimek sıcakken 1 su bardağını alıp bir kâseye koyun. İçine ince bulgur ekleyip karıştırın. Kâsenin

üzerini kapatıp bulgur taneleri şişene kadar bekletin. Ardından bu karışımı yoğurun. Bu karışımdan daha sonra baş ve bacakları

hazırlayacaksınız.Böreğin harcını hazırlamak için de haşlanmış mercimeğin kalanının

üzerine kuru soğanı ince ince doğrayın. Sonra içine yumurtanın beyazını ve 1 yemek kaşığı zeytinyağı ekleyip karıştırın.

1 çay bardağı suya 1 yemek kaşığı zeytinyağı ekleyin. Yufkayı serip üzerini bu karışımla ıslatın. Yufkanın bir köşesini 3 parmak kalınlığında katlayın. Katladığınız bu yere börek harcını yerleştirip yufkayı uzun bir rulo elde edecek şekilde kıvırın. Sonra bu ruloyu bir ucundan başlayıp kıvırarak sarmal haline getirin. Yumurtanın sarısını üzerine sürüp 180 derecede ısıtılmış fırında kızarana

kadar pişirin. Bu, kaplumbağanın gövdesi olacak.

Sıra geldi baş ve bacakları oluşturmaya. Ellerinizi hafifçe ıslatıp daha önce hazırladığınız karışımdan kaplumbağanın başını ve

bacaklarını oluşturun. Bunları kaplumbağanın gövdesine tutturmak için gerekirse kürdan kullanabilirsiniz.

mutfakeylul.indd 29 28.08.2012 17:28

Temmuz 2012 sayımızda atık malzemeler kullanarak bir kuş yuvası tasarlamanızı istemiştik. İşte tasarladığınız kuş yuvalarıyla çektirdiğiniz fotoğraflarınız. Burada yer veremediğimiz fotoğraflarınızı da internet sayfamızda görebilirsiniz. İnternet sayfamızın adresi: http://www.tubitak.gov.tr/merakliminik

Temmuz 2012 sayımızda atık malzemeler kullanarak bir kuş yuvası tasarlamanızı istemiştik. İşte tasarladığınız Temmuz 2012 sayımızda atık malzemeler kullanarak bir kuş yuvası tasarlamanızı istemiştik. İşte tasarladığınız Temmuz 2012 sayımızda atık malzemeler kullanarak

kuş yuvalarıyla çektirdiğiniz fotoğraflarınız. Burada yer veremediğimiz fotoğraflarınızı da internet sayfamızda görebilirsiniz. İnternet sayfamızın adresi: veremediğimiz fotoğraflarınızı da internet sayfamızda görebilirsiniz. İnternet sayfamızın adresi: veremediğimiz fotoğraflarınızı da internet sayfamızda

http://www.tubitak.gov.tr/merakliminik

Küçük

İşbaşındaEller

Ahmet Arda Adıyaman - 5,5 yaş - Van Ceren Nisa Akca - 5 yaş - Adana Kuzey Güner - 4 yaş - Ankara Melek Bulut - 3,5 yaş - Siirt

Zeynep Bayar - 5 yaş - İstanbul Burhan Efe Höl - 5 yaş - Denizli Tayyibe Sevde Korkmaz - 5 yaş - İstanbul Kerem Aydoğan - 2,5 yaş - İstanbul

Ahmet Burak Kaya - 5,5 yaş - Kocaeli Onur (3,5 yaş) ve Bilge (5,5 yaş) Çeşmeci - Nevşehir Emre Erkin - 6 yaş - Konya Onur Ülke Serin - 6 yaş - Samsun

Emre Selek - 5 yaş - Kocaeli Gülin Kesdi - 5 yaş - Ankara Arda Demirel - 6 yaş - Samsun Ilgın Öndin - 6 yaş - Ankara

kucukeylul12.indd 10 24.08.2012 14:09

Kasım 2012 sayımız için bir ağaçla birlikte bir fotoğraf çektirmenizi

istiyoruz. Fotoğrafınızı, adınızı, soyadınızı, yaşınızı ve oturduğunuz ili de yazarak bize gönderin. 15 Ekim’e kadar

süreniz var. Adreslerimiz aşağıda:

TÜBİTAK Meraklı Minik Dergisi “Küçük Eller İşbaşında” Köşesi

Atatürk Bulvarı No: 221 06100 Kavaklıdere / ANKARA

e-posta: [email protected]

Deren Kandaz - 8 yaş - Trabzon Maya İnaltong - 6 yaş - New York Duru Sarıkahyaoğlu - 5 yaş - İzmir

Elif Naz Yıldız - 6 yaş - Şanlıurfa Deniz Uluçay - 6 yaş - Konya Öykü Çivci - 3 yaş - Zonguldak Defne Güncan - 6 yaş - İstanbul

Yankı Yıldız - 4,5 yaş - Gaziantep Yahya Aytemiz - 4 yaş - Rize Melis Demirören - 3 yaş - Eskişehir

Ayşe Bayram - 5 yaş - Balıkesir Deniz Kılıç - 5 yaş - Gaziantep Ceyla Başkan - 6 yaş - İstanbul Tuna Uğur Altan - 5,5 yaş - Yalova

kucukeylul12.indd 11 24.08.2012 14:10

Kitap...Oyun...

Öneri...

32

Denizkaplumbağası Şapkası’nın Yapılışı

1 numaralı parçayı kartondan ayırın. 2, 3, 4, 5, 6 ve 7 numaralı parçaları dış çizgilerinden kesin. 2 numaralı parçanın dört uzantısını ince çizgiyle işaretlenmiş yerlerden arkaya katlayın. Bu uzantıların ucundaki beyaz kulakçıkları da arkaya katlayın. Son olarak, 2 numaralı parçayı fotoğraftaki gibi boyuna bir kat izi oluşacak şekilde tam ortasından arkaya katlayıp açın. 2 numaralı

parçadaki kulakçıklara yapıştırıcı sürün. Kulakçıkları, 1 numaralı parçanın üzerindeki beyaz alanlara yapıştırın. 3, 4, 5, 6 ve 7 numaralı parçaların beyaz kulakçıklarını arkaya katlayın. Kulakçıklara yapıştırıcı sürün. Bu parçaları 1 numaralı parçanın arka yüzündeki beyaz alanlara, desenli yüzleri dışta kalacak şekilde yapıştırın. Denizkaplumbağası şapkanız hazır!

Kaplumbağa, kartal, bozayı, oklukirpi, örümcek… Bunlar ve daha başka birçok hayvanla ilgili merak ettiğiniz soruların

yanıtlarını bu kitapta bulabilirsiniz. Doğan Egmont Yayıncılık’tan çıkan kitap, Fuat Bilir

tarafından Türkçe’ye çevrilmiş. Kitap, memeliler, kuşlar, sürüngenler, deniz canlıları

ve böceklerle ilgili beş ayrı ana bölümden oluşuyor. Kitapta, hayvanların birbirinden

güzel fotoğraflarına yer verilmiş. Hayvanların bebeklik dönemi, nasıl beslendiği ve nerede

yaşadığı basit bir dille anlatılmış. Her bölüm kısa bir öyküyle başlayıp bir resim inceleme

etkinliğiyle sona eriyor. Yayınevinin yayımladığı İlk Resimli Ansiklopedim dizisinde, Doğa ve

Yeryüzü adlı iki kitap daha bulunuyor.

İlk Resimli Ansiklopedim: Hayvanlar

Kübra Sıvışoğlu


1 numaralı parçayı kartondan ayırın. parçadaki kulakçıklara yapıştırıcı sürün.


Kübra Sıvışoğlu

32-33kitapoyuneylul.indd 32 28.08.2012 16:55

33Ali Engin

Bu ay sizler için hazırladığımız kartlarda ülkemizde koruma altına alınmış dokuz hayvan türü var. Bu kartla bir eşleme oyunu oynayabilirsiniz. Kartlardan dokuzunda bu hayvanların yetişkin halleri var. Diğer dokuz karttaysa yavrular bulunuyor. Oyunun amacı, üzerinde aynı hayvanın yetişkin hali ve yavrusu bulunan kartları birbiriyle eşlemek. Oyunu oynamak için önce kartları birbirinden ayırıp karıştırın. Resimli yüzleri alta gelecek şekilde yere dizin. Sonra kartları ikişer ikişer açın. Açtığınız iki kartta aynı hayvanın yetişkin hali ve yavrusu varsa bu iki kartı kenara ayırın. Açtığınız iki kart eşleşmiyorsa bu kartları tekrar kapatıp başka iki kart açın. Dilerseniz bu oyunu iki ya da daha fazla oyuncuyla, kartları sırayla açarak da oynayabilirsiniz.

Koruma Altındaki Hayvanlar Kartları’yla Eşleme Oyunu

Ali Engin

Yerleşim yerlerindeki bahçelerde, parklarda, kırlarda, ağaçlık yerlerde, akarsuların kıyısında birçok yaban hayvanı yaşar. Yarasalar, kirpiler, sincaplar, kurbağalar, kelebekler, kuşlar, tilkiler bunlardan yalnızca bazıları. Yerleşim yerleri birçok bitki topluluğuna da ev

sahipliği yapar. Doğa korumacıları bu canlıları korumak için de çalışmalar yürütür. Siz de ailenizle birlikte yaşadığınız yerdeki canlıları ve onların yaşam alanlarını korumak için neler yapılabileceği üzerinde düşünebilirsiniz.

Yerleşim Yerlerindeki Yaban Yaşamı

Thi

nkst

ock

Aslı Zülal

32-33kitapoyuneylul.indd 33 28.08.2012 16:19

Thi

nkst

ock

arkaeylul.indd 1 27.08.2012 15:25

Tie

r Un

d Na

turf

otog

rafi

e J

und

C S

ohns

/ G

etty

Tür

kiye

Tür

kiye

Anne Kurt ve Yavrusu

kurtposter.indd 1 24.08.2012 14:43

Meraklı Minik dergisinin 69. sayısının ekidir.

karteylul.indd 1 24.08.2012 17:55

Çizimler: Necdet Yılmaz Meraklı Minik dergisinin 69. sayısının ekidir.

Akdeniz foku

Anadolu yabankoyunu

Dikkuyruk

Akdeniz foku

Anadolu yabankoyunu

Dikkuyruk

karteylul.indd 2 24.08.2012 17:55


Karakulak

Oklukirpi

Porsuk

Karakulak

Oklukirpi

Porsuk

karteylul.indd 3 24.08.2012 17:55

İribaşlı denizkaplumbağası


Şah kartal

Alageyik

Şah kartal

Alageyik

İribaşlı denizkaplumbağası

karteylul.indd 4 24.08.2012 17:55

Başlangıç

Bitiş

İleride bir balık sürüsü var. Biraz balık yakalamak için iki kutu ileri git.

Biraz dinlenmek için daha yavaş yüzmeye ne dersin? Bir tur bekle.

Balık yakalama zamanı! Haydi suya dal ve bir tur bekle.

Karnın doyduğu için daha hızlı yüzebilirsin. Bir kutu ileri git.

Balık yakalama zamanı! Haydi suya dal ve bir tur bekle.

İleride bir balık sürüsü var. Biraz balık yakalamak için üç kutu ileri git.

Karnın doyduğu için daha hızlı yüzebilirsin. Bir kutu ileri git.

yunusoyunu.indd 1 27.08.2012 10:36

Yunuslar Ailelerine Geri Dönüyor Oyunu

Aslı ZülalÇizim: Nazlı Tunalı


Bugün büyük gün. Araştırmacıların bir süredir bir rehabilitasyon merkezinde baktıkları iki yunus denize geri dönüyor. Yunuslar artık doğada kendi başlarına yaşayabilecek duruma geldiler. Araştırmacılar yunusların yüzgeçlerine birer verici takmışlar. Bu vericiler yunusların canını yakmıyor. Ayrıca bir süre sonra kendiliğinden düşecekler. Araştırmacılar, vericilerden gelen sinyaller aracılığıyla yunusları uzaktan izleyebilecekler. Haydi sen de onlara katıl ve yunusların diğer yunusların yanına gitmesine yardım et.

Oyunun Kuralları• Yunuslar Ailelerine Geri Dönüyor Oyunu iki kişiyle oynanır.• Oyunu oynamak için arka yüzdeki oyun alanı ve dergimizin ekinde verdiğimiz piyonlarla zar gerekir.• Piyonlar ve zar hazırlanır. Oyun alanı ortaya koyulur.• Oyuncular birer piyon seçer ve piyonlarını “Başlangıç” yazan kutuya koyarlar.• İlk oyuncu zarı atar. Piyonunu, zarda gelen sayı kadar kutuların üzerinde ilerletir. • Piyonunun geldiği kutuda herhangi bir yönerge yazıyorsa, yönergede yazanı yerine getirir.• Sıra diğer oyuncuya geçer. Oyun bu şekilde devam eder.

yunusoyunu.indd 2 27.08.2012 10:36

Yunuslar Ailelerine Geri Dönüyor OyunuPiyonlar ve zar

Aslı ZülalÇizim: Nazlı Tunalı


Zarı kartondan ayır. Siyah çizgilerinden arkaya katla. Beyaz kulakçıklara yapıştırıcı sür ve bir küp elde edecek şekilde yapıştır.

Piyonları kartondan ayır. Her birini yeşil çizgiden öne ve sarı çizgilerden arkaya katla. Piyonların arka yüzlerine yapıştırıcı sürüp yapıştır. Beyaz bölümler piyonların dengede durmasını sağlayacak.

yunuspiyonzar.indd 1 27.08.2012 10:48

Mer

aklı

Min

ik de

rgisi

nin

69. s

ayısı

nın

ekid

ir. /

Fot

oğra

flar

: Thi

nkst

ock

stickeylul.indd 1 24.08.2012 16:00


Mini Basketbol PotasıPanya ve çemberÇizim: Nazlı Tunalı

2

3

basketpotasi.indd 1 26.07.2012 16:44

Mini Basketbol PotasıDirekÇizim: Nazlı Tunalı


• Basketbol potasını yapmak için önce parçaları kartonlardan ayır. Bir numaralı parçayı siyah çizgilerinden arkaya katla. Beyaz kulakçığa yapıştırıcı sürüp şekli yapıştır. Bu parça potanın direği olacak. Direğin bir ucundaki turuncu bölümü kesikli siyah çizgilerinden kes. Oluşan kulakçıkları mor çizgilerden öne katla. Kulakçıkların arkasına yapıştırıcı sür. Basketbol sahasını oluşturan kartonun üzerindeki “+” şeklindeki beyaz bölüme yapıştır.• İki numaralı parçayı ortasındaki siyah çizgiden arkaya katla. Arasına yapıştırıcı sürüp yapıştır. Potanın panyası hazır. • Üç numaralı parçayı siyah çizgiden arkaya katla. Arasına yapıştırıcı sürüp yapıştır. Parçaya daire biçimi verip beyaz bölümü dışta kalacak şekilde yapıştır. Potanın çemberi hazır.• Çemberin beyaz bölümüne yapıştırıcı sürüp panyanın beyaz yüzündeki küçük dikdörtgenin üzerine yapıştır. Son olarak, panyanın mavi yüzündeki beyaz bölüme yapıştırıcı sür. Panyayı buradan direğin ucuna yapıştır. İşte pota hazır.• Bir pinpon topuyla ya da küçük ve hafif bir topla potaya basket atma denemeleri yapabilirsin. İstersen atık kâğıtları buruşturarak kendine top da yapabilirsin.

1


Deniz Kaplumbağası Şapkası 2, 3, 4, 5, 6 ve 7 numaralı parçalar

Kübra SıvışoğluÇizim: Pınar Büyükgüral

4

3

5

6 7

2 numaralı parça


carettatepe.indd 1 24.08.2012 15:12

carettatepe.indd 2 24.08.2012 15:12

Kübra SıvışoğluÇizim: Pınar Büyükgüral

sapkakarton.indd 2 24.08.2012 15:13

Deniz Kaplumbağası Şapkası1 numaralı parça


5

4

3

7

6

sapkakarton.indd 3 24.08.2012 15:13

meraklı minik yavru kurtlar doğaya dönüyor

Documents