merkezİ sİnİr sİstemİnİn yapisi ve İŞlevlerİ · başkent Üniversitesi tkent Üniversitesi...
TRANSCRIPT
![Page 1: MERKEZİ SİNİR SİSTEMİNİN YAPISI ve İŞLEVLERİ · Başkent Üniversitesi Tkent Üniversitesi Tıp Fakültesip Fakültesi Fizyoloji Anabilim Dal ı MERKEZİ SİNİR SİSTEMİNİN](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022081409/6071e52a90df4e2a691a7567/html5/thumbnails/1.jpg)
Başkent Üniversitesi Tıp FakültesiBaşkent Üniversitesi Tıp FakültesiBaşkent Üniversitesi Tıp Fakültesi Fizyoloji Anabilim Dalı
Başkent Üniversitesi Tıp Fakültesi Fizyoloji Anabilim Dalı
MERKEZİ SİNİRMERKEZİ SİNİRMERKEZİ SİNİR SİSTEMİNİN
MERKEZİ SİNİR SİSTEMİNİN
YAPISI ve İŞLEVLERİYAPISI ve İŞLEVLERİDr. Sinan CananDr. Sinan CananDr. Sinan Canan
[email protected]/~scanan
www.sinancanan.net
Dr. Sinan [email protected]
www.baskent.edu.tr/~scananwww.sinancanan.net
![Page 2: MERKEZİ SİNİR SİSTEMİNİN YAPISI ve İŞLEVLERİ · Başkent Üniversitesi Tkent Üniversitesi Tıp Fakültesip Fakültesi Fizyoloji Anabilim Dal ı MERKEZİ SİNİR SİSTEMİNİN](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022081409/6071e52a90df4e2a691a7567/html5/thumbnails/2.jpg)
Sinir Sistemi Neye Yarar?Sinir Sistemi Neye Yarar?yy
• Sindirim Sistemi
• Solunum Sistemi
→ Sindirim
→ Solunum
• Boşaltım Sistemi
l Si i
→ Boşaltım
l• Dolaşım Sistemi
• Endokrin Sistem
→ Dolaşım
→ Salgı
• SİNİR SİSTEMİ → ???
![Page 3: MERKEZİ SİNİR SİSTEMİNİN YAPISI ve İŞLEVLERİ · Başkent Üniversitesi Tkent Üniversitesi Tıp Fakültesip Fakültesi Fizyoloji Anabilim Dal ı MERKEZİ SİNİR SİSTEMİNİN](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022081409/6071e52a90df4e2a691a7567/html5/thumbnails/3.jpg)
Sinir Sistemi Neye Yarar?Sinir Sistemi Neye Yarar?yy
• Sindirim Sistemi
• Solunum Sistemi
→ Sindirim
→ Solunum
• Boşaltım Sistemi
l Si i
→ Boşaltım
l• Dolaşım Sistemi
• Endokrin Sistem
→ Dolaşım
→ Salgı
• SİNİR SİSTEMİ →UYUM
![Page 4: MERKEZİ SİNİR SİSTEMİNİN YAPISI ve İŞLEVLERİ · Başkent Üniversitesi Tkent Üniversitesi Tıp Fakültesip Fakültesi Fizyoloji Anabilim Dal ı MERKEZİ SİNİR SİSTEMİNİN](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022081409/6071e52a90df4e2a691a7567/html5/thumbnails/4.jpg)
Sinir Sistemi - TarihçeSinir Sistemi - Tarihçeçç
R é DRené Descartes1596 - 1650
![Page 5: MERKEZİ SİNİR SİSTEMİNİN YAPISI ve İŞLEVLERİ · Başkent Üniversitesi Tkent Üniversitesi Tıp Fakültesip Fakültesi Fizyoloji Anabilim Dal ı MERKEZİ SİNİR SİSTEMİNİN](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022081409/6071e52a90df4e2a691a7567/html5/thumbnails/5.jpg)
Sinir Sisteminin OrganizasyonuSinir Sisteminin Organizasyonug yg y
• Merkezi Sinir Sistemi (MSS)
P if ik Si i Si i (PSS)• Periferik Sinir Sistemi (PSS)
![Page 6: MERKEZİ SİNİR SİSTEMİNİN YAPISI ve İŞLEVLERİ · Başkent Üniversitesi Tkent Üniversitesi Tıp Fakültesip Fakültesi Fizyoloji Anabilim Dal ı MERKEZİ SİNİR SİSTEMİNİN](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022081409/6071e52a90df4e2a691a7567/html5/thumbnails/6.jpg)
Sinir Sisteminin OrganizasyonuSinir Sisteminin Organizasyonug yg y
![Page 7: MERKEZİ SİNİR SİSTEMİNİN YAPISI ve İŞLEVLERİ · Başkent Üniversitesi Tkent Üniversitesi Tıp Fakültesip Fakültesi Fizyoloji Anabilim Dal ı MERKEZİ SİNİR SİSTEMİNİN](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022081409/6071e52a90df4e2a691a7567/html5/thumbnails/7.jpg)
Merkezi Sinir Sistemi (M.S.S.)Merkezi Sinir Sistemi (M.S.S.)( )( )
BEYİN(Cerebrum)
OMURİLİK(Medulla(Medulla spinalis)
![Page 8: MERKEZİ SİNİR SİSTEMİNİN YAPISI ve İŞLEVLERİ · Başkent Üniversitesi Tkent Üniversitesi Tıp Fakültesip Fakültesi Fizyoloji Anabilim Dal ı MERKEZİ SİNİR SİSTEMİNİN](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022081409/6071e52a90df4e2a691a7567/html5/thumbnails/8.jpg)
OmurilikOmurilik
- Refleks merkeziRefleks merkezi
- Otonom hareket devreleri- Otonom hareket devreleri
Beyin PSS arası iletişim- Beyin-PSS arası iletişim
![Page 9: MERKEZİ SİNİR SİSTEMİNİN YAPISI ve İŞLEVLERİ · Başkent Üniversitesi Tkent Üniversitesi Tıp Fakültesip Fakültesi Fizyoloji Anabilim Dal ı MERKEZİ SİNİR SİSTEMİNİN](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022081409/6071e52a90df4e2a691a7567/html5/thumbnails/9.jpg)
Omurga ve OmurilikOmurga ve Omurilikgg
![Page 10: MERKEZİ SİNİR SİSTEMİNİN YAPISI ve İŞLEVLERİ · Başkent Üniversitesi Tkent Üniversitesi Tıp Fakültesip Fakültesi Fizyoloji Anabilim Dal ı MERKEZİ SİNİR SİSTEMİNİN](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022081409/6071e52a90df4e2a691a7567/html5/thumbnails/10.jpg)
Omurga ve OmurilikOmurga ve Omurilikgg
![Page 11: MERKEZİ SİNİR SİSTEMİNİN YAPISI ve İŞLEVLERİ · Başkent Üniversitesi Tkent Üniversitesi Tıp Fakültesip Fakültesi Fizyoloji Anabilim Dal ı MERKEZİ SİNİR SİSTEMİNİN](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022081409/6071e52a90df4e2a691a7567/html5/thumbnails/11.jpg)
Omurga ve OmurilikOmurga ve Omurilikgg
OMURİLİK 31 ÇİFT SPİNAL SİNİRServikal (Boyun) 8 çift Torasik (Göğüs) 12 çift Lumbar (Bel) 5 çiftSakral (Bel altı) 5 çiftCoccyx
(Koksiks; Kuyruk sokumu) 1 çift
![Page 12: MERKEZİ SİNİR SİSTEMİNİN YAPISI ve İŞLEVLERİ · Başkent Üniversitesi Tkent Üniversitesi Tıp Fakültesip Fakültesi Fizyoloji Anabilim Dal ı MERKEZİ SİNİR SİSTEMİNİN](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022081409/6071e52a90df4e2a691a7567/html5/thumbnails/12.jpg)
Omurga ve OmurilikOmurga ve Omurilikgg
![Page 13: MERKEZİ SİNİR SİSTEMİNİN YAPISI ve İŞLEVLERİ · Başkent Üniversitesi Tkent Üniversitesi Tıp Fakültesip Fakültesi Fizyoloji Anabilim Dal ı MERKEZİ SİNİR SİSTEMİNİN](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022081409/6071e52a90df4e2a691a7567/html5/thumbnails/13.jpg)
Omurga ve OmurilikOmurga ve Omurilikgg
![Page 14: MERKEZİ SİNİR SİSTEMİNİN YAPISI ve İŞLEVLERİ · Başkent Üniversitesi Tkent Üniversitesi Tıp Fakültesip Fakültesi Fizyoloji Anabilim Dal ı MERKEZİ SİNİR SİSTEMİNİN](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022081409/6071e52a90df4e2a691a7567/html5/thumbnails/14.jpg)
Gri Madde (Hücre Gri Madde (Hücre Ön kökler( t k )
Ön kökler( t k )gövdeleri)gövdeleri) (motor çıkış)(motor çıkış)
Arka kökler Ak Madde(sinir lifleri-miyelin)
Arka kökler(duyu girişi)
![Page 15: MERKEZİ SİNİR SİSTEMİNİN YAPISI ve İŞLEVLERİ · Başkent Üniversitesi Tkent Üniversitesi Tıp Fakültesip Fakültesi Fizyoloji Anabilim Dal ı MERKEZİ SİNİR SİSTEMİNİN](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022081409/6071e52a90df4e2a691a7567/html5/thumbnails/15.jpg)
Motor nöron gövdesi ile sinapsMotor nöron gövdesi ile sinaps
Ön kökler(motor çıkış)
Ön kökler(motor çıkış)(motor çıkış)(motor çıkış)
Arka kökler(duyu girişi)Arka kökler(duyu girişi)
![Page 16: MERKEZİ SİNİR SİSTEMİNİN YAPISI ve İŞLEVLERİ · Başkent Üniversitesi Tkent Üniversitesi Tıp Fakültesip Fakültesi Fizyoloji Anabilim Dal ı MERKEZİ SİNİR SİSTEMİNİN](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022081409/6071e52a90df4e2a691a7567/html5/thumbnails/16.jpg)
Beyin SapıBeyin Sapıy py p
Orta Beyin (midbrain)
• Göz hareketleri, görme i it i t l i i işitme sistemlerinin ara istasyonları…
• Pons (köprü)Pons (köprü)
• Solunum, beyincik-beyin arası iletişim…
• Medulla (soğan)
• Soluma, kan basıncı, yutma kusma vb yutma, kusma vb merkezleri…
![Page 17: MERKEZİ SİNİR SİSTEMİNİN YAPISI ve İŞLEVLERİ · Başkent Üniversitesi Tkent Üniversitesi Tıp Fakültesip Fakültesi Fizyoloji Anabilim Dal ı MERKEZİ SİNİR SİSTEMİNİN](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022081409/6071e52a90df4e2a691a7567/html5/thumbnails/17.jpg)
Beyincik (Cerebellum)Beyincik (Cerebellum)y ( )y ( )
Cerebellum
- İstemli hareketlerin koordinasyonu-planlanması-gerçekleştirilmesi; duruşun (postürün) korunmasıgerçekleştirilmesi; duruşun (postürün) korunması, kafa ve göz hareketlerinin koordinasyonu…
![Page 18: MERKEZİ SİNİR SİSTEMİNİN YAPISI ve İŞLEVLERİ · Başkent Üniversitesi Tkent Üniversitesi Tıp Fakültesip Fakültesi Fizyoloji Anabilim Dal ı MERKEZİ SİNİR SİSTEMİNİN](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022081409/6071e52a90df4e2a691a7567/html5/thumbnails/18.jpg)
Talamus ve HipotalamusTalamus ve Hipotalamuspp
TalamusHipotalamusp
-Talamus: Duyuların ve motor sinyallerin ara durağı…
-Hipotalamus: Vücut sıcaklığı besin alımı su dengesi-Hipotalamus: Vücut sıcaklığı, besin alımı, su dengesi merkezleri; üst endokrin kontrol merkezi!
![Page 19: MERKEZİ SİNİR SİSTEMİNİN YAPISI ve İŞLEVLERİ · Başkent Üniversitesi Tkent Üniversitesi Tıp Fakültesip Fakültesi Fizyoloji Anabilim Dal ı MERKEZİ SİNİR SİSTEMİNİN](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022081409/6071e52a90df4e2a691a7567/html5/thumbnails/19.jpg)
Corpus CallosumCorpus Callosumpp
Corpus Callosum
-Beyin yarımküreleri arasında iletişimi sağlayan sinir hücresi uzantıları demetihücresi uzantıları demeti
![Page 20: MERKEZİ SİNİR SİSTEMİNİN YAPISI ve İŞLEVLERİ · Başkent Üniversitesi Tkent Üniversitesi Tıp Fakültesip Fakültesi Fizyoloji Anabilim Dal ı MERKEZİ SİNİR SİSTEMİNİN](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022081409/6071e52a90df4e2a691a7567/html5/thumbnails/20.jpg)
Limbik SistemLimbik Sistem
Gyrus CinguliGyrus CinguliForniks
Limbik Sistem
HippokampusAmigdala
Mamillar cisim
![Page 21: MERKEZİ SİNİR SİSTEMİNİN YAPISI ve İŞLEVLERİ · Başkent Üniversitesi Tkent Üniversitesi Tıp Fakültesip Fakültesi Fizyoloji Anabilim Dal ı MERKEZİ SİNİR SİSTEMİNİN](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022081409/6071e52a90df4e2a691a7567/html5/thumbnails/21.jpg)
Bazal GanglionlarBazal Ganglionlar
Globus pallidus
gg
p
BazalBazal ganglionlar
Kaudat nukleusKaudat nukleusPutamen Striatum
![Page 22: MERKEZİ SİNİR SİSTEMİNİN YAPISI ve İŞLEVLERİ · Başkent Üniversitesi Tkent Üniversitesi Tıp Fakültesip Fakültesi Fizyoloji Anabilim Dal ı MERKEZİ SİNİR SİSTEMİNİN](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022081409/6071e52a90df4e2a691a7567/html5/thumbnails/22.jpg)
Beyin VentrikülleriBeyin Ventrikülleriyy
![Page 23: MERKEZİ SİNİR SİSTEMİNİN YAPISI ve İŞLEVLERİ · Başkent Üniversitesi Tkent Üniversitesi Tıp Fakültesip Fakültesi Fizyoloji Anabilim Dal ı MERKEZİ SİNİR SİSTEMİNİN](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022081409/6071e52a90df4e2a691a7567/html5/thumbnails/23.jpg)
Beyin VentrikülleriBeyin Ventrikülleriyy
![Page 24: MERKEZİ SİNİR SİSTEMİNİN YAPISI ve İŞLEVLERİ · Başkent Üniversitesi Tkent Üniversitesi Tıp Fakültesip Fakültesi Fizyoloji Anabilim Dal ı MERKEZİ SİNİR SİSTEMİNİN](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022081409/6071e52a90df4e2a691a7567/html5/thumbnails/24.jpg)
Beyin ZarlarıBeyin Zarlarıyy
![Page 25: MERKEZİ SİNİR SİSTEMİNİN YAPISI ve İŞLEVLERİ · Başkent Üniversitesi Tkent Üniversitesi Tıp Fakültesip Fakültesi Fizyoloji Anabilim Dal ı MERKEZİ SİNİR SİSTEMİNİN](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022081409/6071e52a90df4e2a691a7567/html5/thumbnails/25.jpg)
Beyin ZarlarıBeyin Zarlarıyy
![Page 26: MERKEZİ SİNİR SİSTEMİNİN YAPISI ve İŞLEVLERİ · Başkent Üniversitesi Tkent Üniversitesi Tıp Fakültesip Fakültesi Fizyoloji Anabilim Dal ı MERKEZİ SİNİR SİSTEMİNİN](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022081409/6071e52a90df4e2a691a7567/html5/thumbnails/26.jpg)
![Page 27: MERKEZİ SİNİR SİSTEMİNİN YAPISI ve İŞLEVLERİ · Başkent Üniversitesi Tkent Üniversitesi Tıp Fakültesip Fakültesi Fizyoloji Anabilim Dal ı MERKEZİ SİNİR SİSTEMİNİN](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022081409/6071e52a90df4e2a691a7567/html5/thumbnails/27.jpg)
Merkezi Sinir SistemiMerkezi Sinir Sistemi
![Page 28: MERKEZİ SİNİR SİSTEMİNİN YAPISI ve İŞLEVLERİ · Başkent Üniversitesi Tkent Üniversitesi Tıp Fakültesip Fakültesi Fizyoloji Anabilim Dal ı MERKEZİ SİNİR SİSTEMİNİN](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022081409/6071e52a90df4e2a691a7567/html5/thumbnails/28.jpg)
Beyin SapıBeyin Sapı• Vejetatif işlevlerin kontrolü
y py p
![Page 29: MERKEZİ SİNİR SİSTEMİNİN YAPISI ve İŞLEVLERİ · Başkent Üniversitesi Tkent Üniversitesi Tıp Fakültesip Fakültesi Fizyoloji Anabilim Dal ı MERKEZİ SİNİR SİSTEMİNİN](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022081409/6071e52a90df4e2a691a7567/html5/thumbnails/29.jpg)
Beyin Sapı – Retiküler Formasyon ve R.A.S.Beyin Sapı – Retiküler Formasyon ve R.A.S.y p yy p y
![Page 30: MERKEZİ SİNİR SİSTEMİNİN YAPISI ve İŞLEVLERİ · Başkent Üniversitesi Tkent Üniversitesi Tıp Fakültesip Fakültesi Fizyoloji Anabilim Dal ı MERKEZİ SİNİR SİSTEMİNİN](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022081409/6071e52a90df4e2a691a7567/html5/thumbnails/30.jpg)
Beyin Sapı – Retiküler Formasyon ve R.A.S.Beyin Sapı – Retiküler Formasyon ve R.A.S.• Retiküler aktive edici sistem (RAS)
Retiküler formas on’dan ka naklanır
y p yy p y
• Retiküler formasyon’dan kaynaklanır.
• Bilinçliliği düzenler
• Düzenleyici maddeler (nöromodülatörler) salgılarsalgılar
• Nöromodülatör sistemler
• Noradrenerjik – Norepinefrin (NE)
• Serotonerjik – Serotonin (5HT)Serotonerjik Serotonin (5HT)
• Dopaminerjik – Dopamin (DOPA)
• Kolinerjik – Asetilkolin (ACh)
![Page 31: MERKEZİ SİNİR SİSTEMİNİN YAPISI ve İŞLEVLERİ · Başkent Üniversitesi Tkent Üniversitesi Tıp Fakültesip Fakültesi Fizyoloji Anabilim Dal ı MERKEZİ SİNİR SİSTEMİNİN](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022081409/6071e52a90df4e2a691a7567/html5/thumbnails/31.jpg)
Beyin Sapı – Retiküler Formasyon ve R.A.S.Beyin Sapı – Retiküler Formasyon ve R.A.S.y p yy p y
![Page 32: MERKEZİ SİNİR SİSTEMİNİN YAPISI ve İŞLEVLERİ · Başkent Üniversitesi Tkent Üniversitesi Tıp Fakültesip Fakültesi Fizyoloji Anabilim Dal ı MERKEZİ SİNİR SİSTEMİNİN](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022081409/6071e52a90df4e2a691a7567/html5/thumbnails/32.jpg)
Beyincik (cerebellum)Beyincik (cerebellum)y ( )y ( )
![Page 33: MERKEZİ SİNİR SİSTEMİNİN YAPISI ve İŞLEVLERİ · Başkent Üniversitesi Tkent Üniversitesi Tıp Fakültesip Fakültesi Fizyoloji Anabilim Dal ı MERKEZİ SİNİR SİSTEMİNİN](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022081409/6071e52a90df4e2a691a7567/html5/thumbnails/33.jpg)
Ara Beyin (Diensefalon)Ara Beyin (Diensefalon)• Homeostatik kontrol
merkezleri
y ( )y ( )
merkezleri
• Talamus – “ara durak” ve duyusal integrasyonduyusal integrasyon
• Hipotalamus
Açlık stres• Açlık, stres
• Susuzluk: Vücut ozmolaritesiozmolaritesi
• “Savaş/kaç” yolakları
Ö• Öfke ve korku
• Sirkadian ritimler
• Endokrin sistemin koordinasyonu
![Page 34: MERKEZİ SİNİR SİSTEMİNİN YAPISI ve İŞLEVLERİ · Başkent Üniversitesi Tkent Üniversitesi Tıp Fakültesip Fakültesi Fizyoloji Anabilim Dal ı MERKEZİ SİNİR SİSTEMİNİN](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022081409/6071e52a90df4e2a691a7567/html5/thumbnails/34.jpg)
Ara Beyin (Diensefalon) - HipotalamusAra Beyin (Diensefalon) - Hipotalamusy ( ) py ( ) p
Ok i i lKan P ; pupilla dilatasyonu, titreme
Oksitosin, su tutulması
Kan P ; idrar k k l
GIS
kesesi kasılması
Nöroendokrin kontrol GIS uyarımı
Doyma, Nöroendokrin k lADH
kontrol
kontrol
Beslenme refleksleri
ADH
Beslenme refleksleri
![Page 35: MERKEZİ SİNİR SİSTEMİNİN YAPISI ve İŞLEVLERİ · Başkent Üniversitesi Tkent Üniversitesi Tıp Fakültesip Fakültesi Fizyoloji Anabilim Dal ı MERKEZİ SİNİR SİSTEMİNİN](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022081409/6071e52a90df4e2a691a7567/html5/thumbnails/35.jpg)
Ara Beyin (Diensefalon) – Hipotalamus/HipofizAra Beyin (Diensefalon) – Hipotalamus/Hipofizy ( ) p py ( ) p p
![Page 36: MERKEZİ SİNİR SİSTEMİNİN YAPISI ve İŞLEVLERİ · Başkent Üniversitesi Tkent Üniversitesi Tıp Fakültesip Fakültesi Fizyoloji Anabilim Dal ı MERKEZİ SİNİR SİSTEMİNİN](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022081409/6071e52a90df4e2a691a7567/html5/thumbnails/36.jpg)
Diensefalon: Hipofiz ve Pineal (epifiz) bezDiensefalon: Hipofiz ve Pineal (epifiz) bezp ( p )p ( p )
• Hipofizin trofik ve Hipofizin trofik ve diğer hormonları…
• Epifiz bezi (pineal)• Epifiz bezi (pineal)
• Melatonin
• Uykunun düzenlenmesidü e e es
![Page 37: MERKEZİ SİNİR SİSTEMİNİN YAPISI ve İŞLEVLERİ · Başkent Üniversitesi Tkent Üniversitesi Tıp Fakültesip Fakültesi Fizyoloji Anabilim Dal ı MERKEZİ SİNİR SİSTEMİNİN](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022081409/6071e52a90df4e2a691a7567/html5/thumbnails/37.jpg)
Beyin (cerebrum)Beyin (cerebrum)
G i b dd l l
y ( )y ( )
• Gri ve beyaz madde alanları
• Yüksek beyin işlevleriy ş
• Yarıküreler (hemisferler)
K k ll b ğl• Korpus kallozum- ara bağlantı
• Beyin lateralizasyonuy y
• Sol beyin – lisan
S ğ b i ö l kl• Sağ beyin – özel yetenekler
![Page 38: MERKEZİ SİNİR SİSTEMİNİN YAPISI ve İŞLEVLERİ · Başkent Üniversitesi Tkent Üniversitesi Tıp Fakültesip Fakültesi Fizyoloji Anabilim Dal ı MERKEZİ SİNİR SİSTEMİNİN](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022081409/6071e52a90df4e2a691a7567/html5/thumbnails/38.jpg)
Beyin (cerebrum) – Bazal GanglionlarBeyin (cerebrum) – Bazal Ganglionlary ( ) gy ( ) g
• Klaustrum
• Korpus striatum
• Nuk. akkumbensNuk. akkumbens
• Putamen
• Nuk. kaudatus
• Substantia nigraSubstantia nigra
![Page 39: MERKEZİ SİNİR SİSTEMİNİN YAPISI ve İŞLEVLERİ · Başkent Üniversitesi Tkent Üniversitesi Tıp Fakültesip Fakültesi Fizyoloji Anabilim Dal ı MERKEZİ SİNİR SİSTEMİNİN](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022081409/6071e52a90df4e2a691a7567/html5/thumbnails/39.jpg)
Bazal Gangliyonların hasarı:Bazal Gangliyonların hasarı:g yg y
• Hipo- ve hiperkinetik bileşenler
Hi ki ik K i b lli • Hiperkinetik: Kore, atetozis, ballizm, tremor-Parkinson hastalığı
• Hipokinetik: Akinezi, bradikinezi
![Page 40: MERKEZİ SİNİR SİSTEMİNİN YAPISI ve İŞLEVLERİ · Başkent Üniversitesi Tkent Üniversitesi Tıp Fakültesip Fakültesi Fizyoloji Anabilim Dal ı MERKEZİ SİNİR SİSTEMİNİN](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022081409/6071e52a90df4e2a691a7567/html5/thumbnails/40.jpg)
Bazal Gangliyonların hastalıkları:Bazal Gangliyonların hastalıkları:g yg y
• Parkinson hastalığı
• Huntington hastalığıu t gto asta ğ
• Subtalamik çekirdek hasarları
![Page 41: MERKEZİ SİNİR SİSTEMİNİN YAPISI ve İŞLEVLERİ · Başkent Üniversitesi Tkent Üniversitesi Tıp Fakültesip Fakültesi Fizyoloji Anabilim Dal ı MERKEZİ SİNİR SİSTEMİNİN](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022081409/6071e52a90df4e2a691a7567/html5/thumbnails/41.jpg)
Beyin (cerebrum): Limbik SistemBeyin (cerebrum): Limbik Sistem
B l li l
y ( )y ( )
• Bazal ganglionlar –hareketin kontrolü
• Limbik sistem
• Singulat girus –Singulat girushisler ve davranış
• Hippokampus• Hippokampus –öğrenme ve hafıza
A i d l• Amigdala –hisler ve hafıza
![Page 42: MERKEZİ SİNİR SİSTEMİNİN YAPISI ve İŞLEVLERİ · Başkent Üniversitesi Tkent Üniversitesi Tıp Fakültesip Fakültesi Fizyoloji Anabilim Dal ı MERKEZİ SİNİR SİSTEMİNİN](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022081409/6071e52a90df4e2a691a7567/html5/thumbnails/42.jpg)
Beyin (cerebrum): Limbik SistemBeyin (cerebrum): Limbik Sistemy ( )y ( )
![Page 43: MERKEZİ SİNİR SİSTEMİNİN YAPISI ve İŞLEVLERİ · Başkent Üniversitesi Tkent Üniversitesi Tıp Fakültesip Fakültesi Fizyoloji Anabilim Dal ı MERKEZİ SİNİR SİSTEMİNİN](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022081409/6071e52a90df4e2a691a7567/html5/thumbnails/43.jpg)
Beyin (cerebrum): Limbik Sistem-AmigdalaBeyin (cerebrum): Limbik Sistem-Amigdalay ( ) gy ( ) g
![Page 44: MERKEZİ SİNİR SİSTEMİNİN YAPISI ve İŞLEVLERİ · Başkent Üniversitesi Tkent Üniversitesi Tıp Fakültesip Fakültesi Fizyoloji Anabilim Dal ı MERKEZİ SİNİR SİSTEMİNİN](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022081409/6071e52a90df4e2a691a7567/html5/thumbnails/44.jpg)
Beyin (cerebrum): Limbik Sistem-AmigdalaBeyin (cerebrum): Limbik Sistem-Amigdalay ( ) gy ( ) g
Görme korteksi
Talamus
Korku yanıtı
![Page 45: MERKEZİ SİNİR SİSTEMİNİN YAPISI ve İŞLEVLERİ · Başkent Üniversitesi Tkent Üniversitesi Tıp Fakültesip Fakültesi Fizyoloji Anabilim Dal ı MERKEZİ SİNİR SİSTEMİNİN](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022081409/6071e52a90df4e2a691a7567/html5/thumbnails/45.jpg)
Beyin (cerebrum): Limbik SistemBeyin (cerebrum): Limbik Sistemy ( )y ( )
![Page 46: MERKEZİ SİNİR SİSTEMİNİN YAPISI ve İŞLEVLERİ · Başkent Üniversitesi Tkent Üniversitesi Tıp Fakültesip Fakültesi Fizyoloji Anabilim Dal ı MERKEZİ SİNİR SİSTEMİNİN](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022081409/6071e52a90df4e2a691a7567/html5/thumbnails/46.jpg)
Limbik Sistem BozukluklarıLimbik Sistem Bozuklukları
• Cluver-Bucy sendromuC u e ucy se d o u
• Bellek bozuklukları
• Yön bulma sorunları
• Anksiyete bozukluklarıAnksiyete bozuklukları
• Depresyon?
• Panik atak?
• FobilerFobiler
• Epilepsi
![Page 47: MERKEZİ SİNİR SİSTEMİNİN YAPISI ve İŞLEVLERİ · Başkent Üniversitesi Tkent Üniversitesi Tıp Fakültesip Fakültesi Fizyoloji Anabilim Dal ı MERKEZİ SİNİR SİSTEMİNİN](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022081409/6071e52a90df4e2a691a7567/html5/thumbnails/47.jpg)
Beyin kabuğu (korteks): Beyin kabuğu (korteks): y ğ ( )y ğ ( )
İ• Algılama: İşitme, görme, koku, kaslar ve iç organlardan gelen duyular…
• Akıl yürütme, veri entegrasyonu
• İstemli davranışların yönlendirilmesi• İstemli davranışların yönlendirilmesi
![Page 48: MERKEZİ SİNİR SİSTEMİNİN YAPISI ve İŞLEVLERİ · Başkent Üniversitesi Tkent Üniversitesi Tıp Fakültesip Fakültesi Fizyoloji Anabilim Dal ı MERKEZİ SİNİR SİSTEMİNİN](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022081409/6071e52a90df4e2a691a7567/html5/thumbnails/48.jpg)
Beyin korteksinin lobları ve birleştirme işlevleriBeyin korteksinin lobları ve birleştirme işlevleriy ş şy ş ş
F o tal (ö kafa) iste li ha eketle da a şla • Frontal (önkafa) – istemli hareketler, davranışlar, algılama
• Parietal (yankafa) – Duyusal algılama
• Oksipital (artkafa) – GörmeOksipital (artkafa) Görme
• Temporal (şakak) – koku, işitme ve tat duyuları…
![Page 49: MERKEZİ SİNİR SİSTEMİNİN YAPISI ve İŞLEVLERİ · Başkent Üniversitesi Tkent Üniversitesi Tıp Fakültesip Fakültesi Fizyoloji Anabilim Dal ı MERKEZİ SİNİR SİSTEMİNİN](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022081409/6071e52a90df4e2a691a7567/html5/thumbnails/49.jpg)
Beyin Korteksi- Broadman AlanlarıBeyin Korteksi- Broadman Alanlarıyy
![Page 50: MERKEZİ SİNİR SİSTEMİNİN YAPISI ve İŞLEVLERİ · Başkent Üniversitesi Tkent Üniversitesi Tıp Fakültesip Fakültesi Fizyoloji Anabilim Dal ı MERKEZİ SİNİR SİSTEMİNİN](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022081409/6071e52a90df4e2a691a7567/html5/thumbnails/50.jpg)
Beyin kabuğu (korteks):Beyin kabuğu (korteks):y ğ ( )y ğ ( )
![Page 51: MERKEZİ SİNİR SİSTEMİNİN YAPISI ve İŞLEVLERİ · Başkent Üniversitesi Tkent Üniversitesi Tıp Fakültesip Fakültesi Fizyoloji Anabilim Dal ı MERKEZİ SİNİR SİSTEMİNİN](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022081409/6071e52a90df4e2a691a7567/html5/thumbnails/51.jpg)
Beyin kabuğu (korteks):Beyin kabuğu (korteks):y ğ ( )y ğ ( )
![Page 52: MERKEZİ SİNİR SİSTEMİNİN YAPISI ve İŞLEVLERİ · Başkent Üniversitesi Tkent Üniversitesi Tıp Fakültesip Fakültesi Fizyoloji Anabilim Dal ı MERKEZİ SİNİR SİSTEMİNİN](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022081409/6071e52a90df4e2a691a7567/html5/thumbnails/52.jpg)
Beyin kabuğu (korteks):Beyin kabuğu (korteks):y ğ ( )y ğ ( )
![Page 53: MERKEZİ SİNİR SİSTEMİNİN YAPISI ve İŞLEVLERİ · Başkent Üniversitesi Tkent Üniversitesi Tıp Fakültesip Fakültesi Fizyoloji Anabilim Dal ı MERKEZİ SİNİR SİSTEMİNİN](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022081409/6071e52a90df4e2a691a7567/html5/thumbnails/53.jpg)
Beyin kabuğu (korteks):Beyin kabuğu (korteks):y ğ ( )y ğ ( )
Phineas Gage
![Page 54: MERKEZİ SİNİR SİSTEMİNİN YAPISI ve İŞLEVLERİ · Başkent Üniversitesi Tkent Üniversitesi Tıp Fakültesip Fakültesi Fizyoloji Anabilim Dal ı MERKEZİ SİNİR SİSTEMİNİN](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022081409/6071e52a90df4e2a691a7567/html5/thumbnails/54.jpg)
Beyin Kabuğu- Motor ve Duyu AlanlarıBeyin Kabuğu- Motor ve Duyu Alanlarıy ğ yy ğ y
![Page 55: MERKEZİ SİNİR SİSTEMİNİN YAPISI ve İŞLEVLERİ · Başkent Üniversitesi Tkent Üniversitesi Tıp Fakültesip Fakültesi Fizyoloji Anabilim Dal ı MERKEZİ SİNİR SİSTEMİNİN](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022081409/6071e52a90df4e2a691a7567/html5/thumbnails/55.jpg)
Beyin Korteksi- Motor ve Duyu AlanlarıBeyin Korteksi- Motor ve Duyu Alanlarıy yy y
![Page 56: MERKEZİ SİNİR SİSTEMİNİN YAPISI ve İŞLEVLERİ · Başkent Üniversitesi Tkent Üniversitesi Tıp Fakültesip Fakültesi Fizyoloji Anabilim Dal ı MERKEZİ SİNİR SİSTEMİNİN](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022081409/6071e52a90df4e2a691a7567/html5/thumbnails/56.jpg)
Beyin Korteksi- Motor ve Duyu AlanlarıBeyin Korteksi- Motor ve Duyu Alanlarıy yy y
![Page 57: MERKEZİ SİNİR SİSTEMİNİN YAPISI ve İŞLEVLERİ · Başkent Üniversitesi Tkent Üniversitesi Tıp Fakültesip Fakültesi Fizyoloji Anabilim Dal ı MERKEZİ SİNİR SİSTEMİNİN](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022081409/6071e52a90df4e2a691a7567/html5/thumbnails/57.jpg)
Beyin Korteksi- Asosiyasyon AlanlarıBeyin Korteksi- Asosiyasyon Alanlarıy y yy y y
• Prefrontal
• Limbik
• AnteriorAnterior
• Posterior parietal (stereognozi)
• Parieto-oksipito-temporal
![Page 58: MERKEZİ SİNİR SİSTEMİNİN YAPISI ve İŞLEVLERİ · Başkent Üniversitesi Tkent Üniversitesi Tıp Fakültesip Fakültesi Fizyoloji Anabilim Dal ı MERKEZİ SİNİR SİSTEMİNİN](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022081409/6071e52a90df4e2a691a7567/html5/thumbnails/58.jpg)
LateralizasyonLateralizasyonyy
İşlevsel beyin haritası
![Page 59: MERKEZİ SİNİR SİSTEMİNİN YAPISI ve İŞLEVLERİ · Başkent Üniversitesi Tkent Üniversitesi Tıp Fakültesip Fakültesi Fizyoloji Anabilim Dal ı MERKEZİ SİNİR SİSTEMİNİN](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022081409/6071e52a90df4e2a691a7567/html5/thumbnails/59.jpg)
Beyin Yarımküreleri / LateralizasyonBeyin Yarımküreleri / Lateralizasyony yy y
Sağ Beyin Sol BeyinS t A liSentez
Bütüncül düşünme
Analiz
İndirgemeci düşünmeş
Duygular
S l f li l
g ş
Matematik
Pl lSanatsal faaliyetler
Anlamlandırma
Planlama
Anlama
![Page 60: MERKEZİ SİNİR SİSTEMİNİN YAPISI ve İŞLEVLERİ · Başkent Üniversitesi Tkent Üniversitesi Tıp Fakültesip Fakültesi Fizyoloji Anabilim Dal ı MERKEZİ SİNİR SİSTEMİNİN](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022081409/6071e52a90df4e2a691a7567/html5/thumbnails/60.jpg)
Sirkadian ritimlerin ve uykunun kontrolüSirkadian ritimlerin ve uykunun kontrolüyy
• Hipotalamustaki suprakiazmatik çekirdekler
• Geri bildirim döngüsü: genler ve düzenleyici Geri bildirim döngüsü: genler ve düzenleyici proteinler
• Ritmik olayların düzenlenmesi• Ritmik olayların düzenlenmesi
• Uyku: REM ve derin uyku
![Page 61: MERKEZİ SİNİR SİSTEMİNİN YAPISI ve İŞLEVLERİ · Başkent Üniversitesi Tkent Üniversitesi Tıp Fakültesip Fakültesi Fizyoloji Anabilim Dal ı MERKEZİ SİNİR SİSTEMİNİN](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022081409/6071e52a90df4e2a691a7567/html5/thumbnails/61.jpg)
Sirkadian ritimler ve uykunun kontrolüSirkadian ritimler ve uykunun kontrolüyy
Elektroensefalogram (EEG) ve uyku döngüsü
![Page 62: MERKEZİ SİNİR SİSTEMİNİN YAPISI ve İŞLEVLERİ · Başkent Üniversitesi Tkent Üniversitesi Tıp Fakültesip Fakültesi Fizyoloji Anabilim Dal ı MERKEZİ SİNİR SİSTEMİNİN](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022081409/6071e52a90df4e2a691a7567/html5/thumbnails/62.jpg)
Hisler ve motivasyon: Karmaşık yollarHisler ve motivasyon: Karmaşık yollar
i l li bik i k k i bi liği
y ş yy ş y
• Hipotalamus, limbik sistem ve korteks işbirliği
• Hisler: Zevk, cinsel uyarılma, kızgınlık ve korku;, y , g ;sınırlı bilinç kontrolü – “engel olmak zor!!!"
• Motivasyon: “itekleyici güç" uyanıklığı artırır;• Motivasyon: itekleyici güç , uyanıklığı artırır;amaca yönelik davranış koordinasyonu
R h d l• Ruh durumları;
• Uzun dönem duygusal stresyg
• Depresyon, SSRI
![Page 63: MERKEZİ SİNİR SİSTEMİNİN YAPISI ve İŞLEVLERİ · Başkent Üniversitesi Tkent Üniversitesi Tıp Fakültesip Fakültesi Fizyoloji Anabilim Dal ı MERKEZİ SİNİR SİSTEMİNİN](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022081409/6071e52a90df4e2a691a7567/html5/thumbnails/63.jpg)
Hisler ve motivasyon: Karmaşık yollarHisler ve motivasyon: Karmaşık yollary ş yy ş y
![Page 64: MERKEZİ SİNİR SİSTEMİNİN YAPISI ve İŞLEVLERİ · Başkent Üniversitesi Tkent Üniversitesi Tıp Fakültesip Fakültesi Fizyoloji Anabilim Dal ı MERKEZİ SİNİR SİSTEMİNİN](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022081409/6071e52a90df4e2a691a7567/html5/thumbnails/64.jpg)
Öğrenme ve Hafızanın Karmaşık YollarıÖğrenme ve Hafızanın Karmaşık Yolları
• Öğrenme – bilgi kazanımı
ğ şğ ş
• Asosiyatif (ilişkilendirmeli)
Non asosiyatif (ilişkilendirmeli olmayan)• Non-asosiyatif (ilişkilendirmeli olmayan)• (sensitizasyon-habituasyon)
• Hafıza – depolama ve hatırlama
• Hippokampus ve hafıza “izleri”Hippokampus ve hafıza izleri
• Kısa dönem bellek ve çalışan hafıza
• Uzun dönem hafıza
• Refleks tabanlı: “kas belleği"Refleks tabanlı: kas belleği
![Page 65: MERKEZİ SİNİR SİSTEMİNİN YAPISI ve İŞLEVLERİ · Başkent Üniversitesi Tkent Üniversitesi Tıp Fakültesip Fakültesi Fizyoloji Anabilim Dal ı MERKEZİ SİNİR SİSTEMİNİN](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022081409/6071e52a90df4e2a691a7567/html5/thumbnails/65.jpg)
En Karmaşık Yolaklar: Lisan ve KişilikEn Karmaşık Yolaklar: Lisan ve Kişilik
• Lisan – karmaşık bilgilerin değiş-tokuşu
ş şş ş
• Wernike alanı
• Broca alanı• Broca alanı
• Kişilik
• Kalıtsal bileşenler
• Deneyimler• Deneyimler
• Öğrenme
• Bellek
• Algılar• Algılar
![Page 66: MERKEZİ SİNİR SİSTEMİNİN YAPISI ve İŞLEVLERİ · Başkent Üniversitesi Tkent Üniversitesi Tıp Fakültesip Fakültesi Fizyoloji Anabilim Dal ı MERKEZİ SİNİR SİSTEMİNİN](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022081409/6071e52a90df4e2a691a7567/html5/thumbnails/66.jpg)
En Karmaşık Yolaklar: Lisan ve KişilikEn Karmaşık Yolaklar: Lisan ve Kişilikş şş ş
![Page 67: MERKEZİ SİNİR SİSTEMİNİN YAPISI ve İŞLEVLERİ · Başkent Üniversitesi Tkent Üniversitesi Tıp Fakültesip Fakültesi Fizyoloji Anabilim Dal ı MERKEZİ SİNİR SİSTEMİNİN](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022081409/6071e52a90df4e2a691a7567/html5/thumbnails/67.jpg)
Beyin patolojileriBeyin patolojileriy p jy p j
• Kafa travmaları
Şi f i (S hi h i )• Şizofreni (Schizo-phrenia)
• Epilepsip p
• Depresyon
Al h i h l ğ• Alzheimer hastalığı
![Page 68: MERKEZİ SİNİR SİSTEMİNİN YAPISI ve İŞLEVLERİ · Başkent Üniversitesi Tkent Üniversitesi Tıp Fakültesip Fakültesi Fizyoloji Anabilim Dal ı MERKEZİ SİNİR SİSTEMİNİN](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022081409/6071e52a90df4e2a691a7567/html5/thumbnails/68.jpg)
Bitti…Bitti…
??
S o r u l a r ?S o r u l a r ?