mese~na informacija 7 / 2007 - Македонски ... informacija 7-2007.pdf · kompjuterizacija...

Narodna banka na Republika Makedonija Direkcija za istra`uvawa

Mese~na informacija 7 / 2007

Septemvri, 2007 godina

3

S O D R @ I N A

Pozna~ajni ekonomski nastani i promeni vo zakonskata regulativa vo Republika Makedonija vo juli 2007 godina

4

I. Dvièwa vo realniot sektor 6 II. Monetarni dvièwa 7 III. Nadvore{notrgovski i devizni dvièwa 9 Prilog tabeli 12

4

Pozna~ajni ekonomski nastani i promeni vo zakonskata regulativa vo juli 2007 godina

v Na 1 juli zapo~naa da funkcioniraat „Makedonski èleznici“ - AD „Transport“ i AD

„Infrastruktura“ kako dva razli~ni entiteta koi proizlegoa od podelbata na Javnoto pretprijatie za èlezni~ka infrastruktura, vo ramki na procesot na privatizacija na „Makedonski èleznici“.

v Od 2 juli, op{tinite zapo~naa so dostavuvawe na aplikaciite za preminuvawe vo vtorata faza od procesot na decentralizacija, pri {to vo novata faza }e moè da preminat op{tinite koi gi ispolnuvaat uslovite.

v Na 6 juli vo Atina be{e potpi{an regionalen Memorandum za sorabotka vo domenot na bankarskata supervizija od strana na guvernerite na centralnite banki na Makedonija, Grcija, Bugarija, Romanija, Albanija, Srbija i Kipar. Celta na Memorandumot e da se zajakne regionalnata sorabotka me|u centralnite banki nadle`ni za supervizija na me|unarodno aktivnite banki, odnosno na nivnite podru`nici i filijali, taka {to se o~ekuva zgolemuvawe na efikasnosta na supervizorskata funkcija i zajaknuvawe na finansiskata stabilnost vo Jugoisto~na Evropa

v Na 9 juli, spored odlukata na Regulatornata komisija za energetika, rafineriskite i maloproda`nite ceni na naftenite derivati bea zgolemeni vo prosek za 2,09% i 1,39%, soodvetno („Slu`ben vesnik na RM“ br. 85/2007), a spored odlukata od 23 juli tie bea zgolemeni vo prosek za 2,48% i 2,11%, soodvetno („Slu`ben vesnik na RM“ br. 91/2007).

v Vo periodot od 10 do 23 juli vo Makedonija prestojuva{e redovnata misija na MMF so cel da go sogleda ostvaruvaweto na kvantitativnite targeti, zaklu~no so vtoriot kvartal od 2007 godina, kako i izvr{uvaweto podgotvitelni aktivnosti za Tretiot pregled na „Stend baj“ - aran`manot, za koj e predvideno da se sprovede vo septemvri ovaa godina.

v Na 11 juli, Makedonija i Italija potpi{aa Dogovor za konsolidacija i otplata na dolg na makedonskite pretprijatija koi koristele krediti od italijanskata dràva preku banki od drugite republiki od porane{na SFRJ vo ramki na Pariskiot klub na kreditori. So dogovorot, Italija otpi{a dolg vo iznos od 1,8 milioni dolari koj, namesto so otpla}awe, se zamenuva so grant {to }e bide namenet za proekti od sociorazvoen karakter, vo najgolem del za sproveduvawe na proektot za kompjuterizacija na osnovnoto obrazovanie.

v Na 12 juli oficijalno zapo~na so rabota Fabrikata za biodizel gorivo na kompanijata „Makpetrol“, locirana vo blizinata na Skopje. Biorafinerijata e so kapacitet za proizvodstvo na biodizel gorivo od 30 iljadi toni godi{no. Vkupnata investicija iznesuva 12 milioni evra, od koi 8 milioni evra se investirani vo oprema.

v Na 12 juli be{e potpi{an dogovor od strana na AD „Teteks“ od Tetovo i dvete norve{ki kompanii „Sandnes Uldvarefabrik AS“ i „Vigo Eriksen Holding AS“ za formirawe zaedni~ka kompanija „Teteks Jarn“ vo Tetovo za proizvodstvo na predivo i volnica. Ova e prva zaedni~ka firma na Norve{ka i Makedonija, vo koja trite partneri ramnomerno u~estvuvaat so vkupno 1.050.000 evra po~eten kapital. Zapo~nuvaweto so rabota na fabrikata e predvideno za 1 avgust 2007 godina i predvideno e vo nea po~etno da se angaìraat 256 vraboteni.

v Na 14 juli vo REK Bitola oficijalno be{e pu{ten vo funkcija 400-kilovoltniot dalnovod Bitola - Lerin, koj{to }e gi povrzuva energetskite sistemi na Republika Makedonija i Republika Grcija.

v Na 16 juli vo Skopje be{e potpi{ana spogodba za sorabotka i zaemna pomo{ po carinskite pra{awa me|u carinskite upravi na Republika Makedonija i na Republika Slova~ka. Osnovna cel na spogodbata e da se promovira sorabotka me|u dvete carinski slu`bi i da se sozdade pravna ramka za zaedni~ka i konstruktivna sorabotka na poleto na olesnuvaweto i razvojot na trgovijata i transportot.

v Na 18 juli, Sovetot na Narodnata banka na Republika Makedonija go usvoi prviot Izve{taj za finansiskata stabilnost vo 2006 godina, so {to Narodnata banka se

5

vklu~i vo grupata na pedesetina centralni banki vo svetot koi izdavaat vakov izve{taj.

v Na 24 juli vo Brisel se odr`a ~etvrtiot sostanok na Sovetot za stabilizacija i asocijacija me|u Republika Makedonija i Evropskata unija.

v Na 27 juli zapo~na doisplatata na stimulaciite za tutunot predaden vo Tutunskiot kombinat vo Radovi{, pri {to tutunoproizvoditelite }e dobijat po 15 denari za kilogram predaden tutun. Isplatata na stimulaciite proizleguva od Programata za finansira? e na aktivnostite vo primarnoto tutunsko proizvodstvo vrz osnova na koja se isplateni okolu 265 milioni denari, a preostanuvaat u{te 31 milion denari.

v Na 30 juli Narodnata banka na Republika Makedonija go odobri baraweto na privatnata investiciska kompanija „Majlstoun“ od Island za steknuvawe 100% od obi~nite akcii vo „Komercijalno investiciona banka“ AD Kumanovo (KIB).

v Novi zakonski propisi: - Odluka od Komisijata za za{tita na konkurencijata (za dodeluvawe na regionalna

dr`avna pomo{ od strana na Vladata na Republika Makedonija na firmata DPTU Xonson Kontrols Makedonija DOOEL) („Slu`ben vesnik na RM“ br. 83/2007);

- Zakon za izmenuvawe na Zakonot za transformacija na pretprijatijata so op{testven kapital („Slu`ben vesnik na RM“ br. 84/2007);

- Zakon za izmenuvawe i dopolnuvawe na Zakonot za kontrola na izvoz na stoki i tehnologii so dvojna upotreba („Slu`ben vesnik na RM“ br. 84/2007);

- Zakon za izmenuvawe na Zakonot za ste~aj („Slu`ben vesnik na RM“ br. 84/2007); - Zakon za volonterstvoto („Slu`ben vesnik na RM“ br. 85/2007); - Zakon za ratifikacija na Dogovorot me|u Makedonskata Vlada i Vladata na Sojuzna

Republika Germanija za odbegnuvawe na dvojnoto odano~uvawe vo odnos na danoci na dohod i na imot („Slu`ben vesnik na RM“ br. 86/2007);

- Zakon za bezbednost i zdravje pri rabota („Slu`ben vesnik na RM“ br. 92/2007); - Zakon za izmenuvawe i dopolnuvawe na Zakonot za danocite na imot („Slu`ben

vesnik na RM“ br. 92/2007).

Mese~na informacija 7/2007

6

I. Dvièwa vo realniot sektor

Vo juli 2007 godina be{e zabeleàno namaluvawe na op{toto nivo na cenite od 0,3%, vo odnos na prethodniot mesec, koe{to se dolì na poniskite ceni na hranata (najmnogu poradi sezonskiot efekt kaj zelen~ukot - pad na cenite od 15,5%) i na obuvkite (1,1%). Vo sprotivna nasoka deluva{e porastot na cenite na sredstvata i uslugite za obrazovanie i cenite na gorivata (zgolemuvawe za 1,78% od 26.06.2007; 1,39% od 10.07.2007; i za 2,11% od 24.07.2007 godina)2. Grafikon 1 Tro{oci na ìvotot (vo %)

-2,0

-1,0

0,0

1,0

2,0

3,0

4,0

I.20

05 II III

IV V VI

VII

VII

IIX X X

IX

III.

2006 II II

IIV V V

IV

IIV

III

IX X XI

XII

I.20

07 II III

IV V VI

VII

mesec/prethoden mesec

period/ist period od prethodna godina

Izvor: Dràven zavod za statistika.

Vkupnata godi{na stapka na rast

na cenite vo juli be{e identi~na so stapkata na rast od prethodniot mesec (1,3%), bez pozna~ajni promeni po oddelni kategorii, osven kaj tro{ocite za kultura i razonoda koi zabeleàa pogolem intenzitet na porast (za 4,2% poradi promenata kaj cenite na sredstvata za obrazovanie vo juni 2007 godina). Vo periodot januari-juli 2007 godina, prose~nata stapka na inflacija se zadrà na nivoto od 0,9%, i natamu pod vlijanie na povisokite ceni na greeweto i elektri~nata energija, na hranata, sredstvata za obrazovanie i na ugostitelskite uslugi, i pod vlijanie poniskite cenite vo kategorijata „soobra}ajni sredstva i uslugi“.

Zgolemuvaweto na cenite na proizvoditelite na industriski proizvodi3 prodolì i vo juli 2007 godina, pri zabeleàn porast od 0,5% vo odnos na prethodniot mesec. Mese~niot 2 Izvor: Regulatorna komisija za energetika. 3 Prethodni podatoci na DZS.

porast proizleze glavno od povisokite ceni na proizvoditelite na nafteni derivati (pridones od 0,57 p.p. vo vkupniot porast, vo soglasnost so zgolemuvaweto na rafineriskite ceni, vo odlukite na Regulatornata komisija za energetika od 25 juni i 9 juli 2007 godina). Inaku, vo preostanatiot del od prerabotuva~kite granki bea zabeleàni stabilni proizvodstveni ceni, osven kaj cenite na proizvoditelite na prehranbeni proizvodi i pijalaci, kako i na grade`nite materijali koi deluvaa vo nasoka na ublaùvawe na vkupniot mese~en porast na proizvodstvenite ceni. Dopolnitelen minimalen pridones za vkupniot porast na cenite na proizvoditelite na industriski proizvodi ima{e i energetskiot sektor (porast od 0,9%).

Na godi{no nivo, cenite na proizvoditelite na industriski proizvodi ostanaa nepromeneti, {to uslovi zabavuvawe na prose~nata stapka na rast koja{to iznesuva{e 0,6% vo periodot januari - juli 2007 godina. Najgolemo inflatorno vlijanie na kumulativna osnova imaa povisokite ceni na energijata (pridones od 1,4 p.p., poradi povisokata cena na elektri~nata i toplinskata energija). Cenite vo prerabotuva~kiot sektor deluvaa vo nasoka na delumno ublaùvawe na vkupniot porast na proizvodstvenite ceni, pod vlijanie na poniskite ceni na proizvoditelite na nafteni derivati. Sepak, vo ramki na prerabotuva~kiot sektor, cenite na proizvoditelite na prehranbeni proizvodi i pijalaci, na grade`nite materijali i na osnovnite metali prodolìja da beleàt porast.

Vo juli 2007 godina, vkupniot obem na industriskoto proizvodstvo4 ostvari mal porast od 0,6% na mese~na osnova. Skromnite ostvaruvawa na ovoj sektor bea o~ekuvani, imaj}i ja predvid voobi~aeno poslabata aktivnost za vreme na letniot period. Povolni dvièwa se zabeleàni vo energetskiot i vo rudarskiot sektor, dodeka proizvodstvoto vo prerabotuva~kiot sektor be{e namaleno. Porastot na proizvodstvoto vo energetskiot sektor na mese~na osnova, vo

4 Prethodni podatoci na DZS.


7

golema merka go odrazi povtornoto aktivirawe na del od proizvodstvenite kapaciteti, {to voedno ima{e i pozitivni efekti koi{to pottiknaa pogolema ekstrakcija na rudi. Od druga strana, negativnite posledici na prerabotuva~kiot sektor vrz vkupnoto industrisko proizvodstvo, vo najgolem del, proizlegoa od namalenoto proizvodstvo na elektri~ni ma{ini i aparati, na metalnite proizvodi vo metaloprerabotuva~kata faza i na oblekata. Sepak, vo juli 2007 godina, proizvodstvoto na drugi soobra}ajni sredstva i na naftenite derivati zabeleà visoki ostvaruvawa, {to ne be{e dovolno za celosno neutralizirawe na negativnite dvièwa vo prerabotuva~kiot sektor (pad kaj 15 od vkupno 20 prerabotuva~ki granki, koi so~inuvaat okolu 2/3 od vkupnoto proizvodstvo na prerabotuva~kata industrija).

Porastot na industriskoto proizvodstvo na mese~na osnova, kako i godi{niot pad od 2,2% uslovija zabavuvawe na kumulativnata stapka na rast, koja{to iznesuva{e 2,7% vo periodot januari-juli 2007 godina (zaklu~no so juni 2007 godina kumulativniot rast iznesuva{e 3,6%). Kako osnoven predizvikuva~ na kumulativniot rast i natamu be{e zgolemenoto proizvodstvo na osnovni metali, kako i natamo{niot silen rast na proizvodstvoto na grade`ni materijali, koi zabeleàa visoki kumulativni stapki na rast. Proizvodstvoto na prehranbeni proizvodi i pijalaci s¢ u{te ima zna~aen udel vo kumulativniot porast na industriskoto proizvodstvo, odnosno

zabeleà kumulativna stapka na rast od 6,1%. Vo tutunskata industrija prodolì negativniot trend na kumulativni stapki na rast, {to se sovpadna so parcijalnoto zgolemuvawe na cenata na cigarite od april 2007 godina, poradi zgolemuvaweto na akciznite dava~ki. Sumirano, porast na proizvodstvoto e zabeleàn kaj deset prerabotuva~ki granki, koi so~inuvaat pove}e od polovina od vkupnoto proizvodstvo na prerabotuva~kata industrija, dodeka kaj ostanatite e zabeleàno namaluvawe na proizvodstvoto. Pritoa, dominantno negativno vlijanie ima{e proizvodstvoto na obleka i na elektri~ni ma{ini i aparati. Vo ramki na rudarskiot sektor, i natamu pozitiven pridones na kumulativna osnova ima{e edinstveno zgolemenata ekstrakcija na metalni rudi. Nasproti pozitivnite dvièwa vo prerabotuva~kiot i vo rudarskiot sektor, poniskoto proizvodstvo na elektri~na energija vo prvite sedum meseci na 2007 godina (od 14,7%) ima{e negativno vlijanie vrz vkupnoto industrisko proizvodstvo. Grafikon 2 Industrisko proizvodstvo (vo %)

-35,00

-25,00

-15,00

-5,00

5,00

15,00

I.20

05 II III

IV V VI

VII

VII

IIX X X

IX

III.

2006 II II

IIV V V

IV

IIV

III

IX X XI

XII

I.20

07 II III

IV V VI

VII

mesec/ prethoden mesec

period/ ist period od prethodna godina

Izvor: Dràven zavod za statistika.

II. Monetarni dvièwa

Vo juli 2007 godina, primarnite pari5 iznesuvaa 29.778 milioni denari i bea povisoki za 19,6% na mese~na osnova Porastot na primarnite pari vo najgolem del se dolì na silniot porast na vkupnite likvidni sredstva na bankite6, kako podgotovka za isplatata na dividenda od strana na eden pogolem stranski

5 Analizata se odnesuva na primarnite pari bez zadolìtelnata rezerva na deviznite depoziti. 6 Ja sodrì gotovinata vo blagajna i sredstvata na smetkata na bankite kaj NBRM.

investitor, i na zgolemenata pobaruva~ka na gotovite pari (za 5,2%). Od aspekt na likvidnosta, deviznite transakcii na NBRM (realiziran neto-otkup na devizi na devizniot pazar) i blagajni~kite zapisi pretstavuvaa tekovi na kreirawe likvidnost, koja delumno be{e povle~ena preku gotovite pari vo optek, denarskite depoziti na dràvata kaj NBRM i dràvnite zapisi za monetarni celi. Vo juli 2007 godina, bankite izdvoija 17,9% nad obvrskata za


8

zadolìtelna rezerva (vo denari)7, {to pretstavuva zgolemuvawe od 14,2 procentni poeni8 vo odnos na prethodniot presmetkoven period. Tabela 1 Tekovi na kreirawe i povlekuvawe likvidnost* (vo milioni denari)

30.06.2007 31.07.2007 31.07.2007/30.06.2007

Likvidni sredstva na bankite (smetka na bankite kaj NBRM) 7.455 11.364 3.909

Kreirawe likvidnost 4.8891. Neto doma{na aktiva -62.901 -59.881 3.020od toa:

Denarski depoziti na dràvata kaj NBRM /1 -13.725 -15.420 -1.695Blagajni~ki zapisi na NBRM -15.095 -10.110 4.985Dràvni zapisi za monetarni celi -8.082 -8.520 -438Ostanati stavki, neto -21.337 -21.509 -172

2. Neto devizna aktiva 87.790 89.659 1.869

Povlekuvawe likvidnost -9802. Gotovina vo blagajna na bankite 1.590 1.741 -1512. Gotovi pari vo optek 15.844 16.673 -829/1 Isklu~eni se dràvnite zapisi za monetarni celi.* Pozitivna promena-kreirawe likvidnost; negativna promena-povlekuvawe likvidnost.

sostojbi vo milioni denari promeni vo milioni denari

Izvor: Narodna banka na Republika Makedonija.

Na aukciite na blagajni~ki zapisi na NBRM, odràni vo juli 2007 godina, be{e ostvarena prose~na ponderirana kamatna stapka od 5,13% (4,90% vo juni 2007 godina), dodeka prose~nata ponderirana kamatna stapka na dràvnite zapisi (so ro~nost od tri meseci) vo juli iznesuva{e 5,44% (5,41% vo prethodniot mesec). Grafikon 3 Prose~ni kamatni stapki na blagajni~kite zapisi na NBRM i na dràvnite zapisi (vo %)

3,00

3,50

4,00

4,50

5,00

5,50

6,00

6,50

7,00

7,50

8,00

I.200

6 II III

IV V VI

VII

VIII

IX X XI

XII

I.200

7 II III

IV V VI

VII

Prose~na ponderirana kamatna stapka na blagajni~ki zapisi (vo %)

Prose~na ponderirana kamatna stapka na dràvni zapisi-3 meseci (vo %) Izvor: NBRM i Ministerstvo za finansii. Porastot na gotovite pari vo optek (za 5,2% na mese~na osnova), vo kombinacija so efektot od povisokoto nivo na transakciskite depoziti (za 3,8%), uslovi

7Kako period na odrùvawe (ispolnuvawe) na obvrskata za zadolìtelna rezerva na bankite se smeta periodot od 11. den vo tekovniot mesec do 10. den vo sledniot mesec. Vi{okot se odnesuva na izdvoenite sredstva na smetkata na bankite kaj NBRM nad obvrskata za zadolìtelna rezerva. 8 Visokoto nivo na izdvoena zadolìtelna rezerva na bankite e rezultat na podgotovkata za isplata na pogolem iznos na dividenda.

mese~en porast na monetarniot agregat M1 od 4,4%. Po{irokite monetarni agregati M2 i M4, na mese~na osnova, bea povisoki za 2,3% i 2,6%, soodvetno, dodeka na godi{na osnova (juli 2007 godina / juli 2006 godina), po{irokite monetarni agregati M2 i M4 bea povisoki za 30,7% i 32,2%, soodvetno. Tabela 2 Monetarni agregati i nivnite komponenti (vo milioni denari)

31.07.2007 godina

mese~na promena

godi{na promena

vo % vo %

Gotovi pari vo optek 16.673 5,2 8,8Depozitni pari 21.243 3,8 26,2Monetaren agregat M1 37.916 4,4 17,9Kratkoro~ni denarski depoziti 49.353 2,0 69,8Monetaren agregat M2-denarski del 87.269 3,0 42,6Kratkoro~ni devizni depoziti 62.877 1,4 17,1Monetaren agregat M2 150.146 2,3 30,7Nemonetarni depoziti 9.062 7,3 63,1 -denarski 5.167 5,7 58,7 -devizni 3.895 9,6 69,4Monetaren agregat M4 159.208 2,6 32,2 Izvor: Narodna banka na Republika Makedonija.

Raste~kiot trend na vkupniot depoziten potencijal na bankite prodolì i vo tekot na juli 2007 godina, pri {to, vkupnite depoziti bea povisoki za 2.459 milioni denari, ili za 2,1%, vo sporedba so prethodniot mesec. Nabquduvano od aspekt na ro~nosta, mese~niot porast na vkupnite depoziti vo najgolem del se dolì na povisokoto nivo na kratkoro~ni depoziti (so u~estvo od 74,8% vo porastot na vkupnite depoziti), dodeka od aspekt na valutnata struktura, be{e zabeleàn re~isi identi~en pridones na depozitite vo doma{na i vo stranska valuta. Sektorskata analiza pokaà istovremen porast na depozitite na pretprijatijata i depozitite na naselenieto, pri {to pozna~aen pridones vo mese~niot porast na vkupnite depoziti imaa depozitite na naselenieto (65,3%). Pritoa, vo tekot na mesecot, najsilno rastea denarskite depoziti na naselenieto, oro~eni od {est meseci do edna godina, i deviznite depoziti po viduvawe na pretprijatijata. Na godi{na osnova (juli 2007 godina / juli 2006 godina), stapkata na porast na vkupniot depoziten potencijal na bankite iznesuva{e 37,3%


9

Grafikon 4 Dinamika na depozitite (vo milioni denari)

0

10.000

20.000

30.000

40.000

50.000

60.000

70.000

80.000

90.000

100.000

110.000

120.000

130.000

I.200

6 II III

IV V VI

VII

VIII

IX X XI

XII

I.200

7 II III

IV V VI

VII

Depoziti na naselenie Depoziti na pretprijatija Vkupni depoziti Izvor: Narodna banka na Republika Makedonija.

Na krajot na juli 2007 godina, vkupnite plasmani na bankite se zgolemija za 3.453 milioni denari, ili za 3,3% vo odnos na krajot na prethodniot mesec. Analizata na ro~nata struktura pokaà istovremen porast na kratkoro~nite i dolgoro~nite krediti, pri {to dominantno u~estvo vo mese~niot porast na vkupnite krediti imaa kreditite odobreni na dolg rok (71,8%). Od aspekt na valutnata struktura, prodolì trendot na zgolemeno denarsko kreditirawe na privatniot sektor, ~ij porast vo juli 2007 godina objasni 90% od porastot na vkupnite krediti. Nabquduvano po sektori, kreditite na naselenieto zabeleàa posilen mese~en porast vo odnos na porastot na kreditite na korporativniot sektor, {to delumno moè da se objasni so sezonskite efekti od godi{nite odmori.

Vo juli 2007 godina, godi{nata

stapka na porast na vkupnite krediti na bankite kaj privatniot sektor iznesuva{e 34,3%.

Grafikon 5 Plasmani na bankite po sektori (vo milioni denari)

10.000

20.000

30.000

40.000

50.000

60.000

70.000

80.000

I.200

6 II III

IV V VI

VII

VII

I

IX X XI

XII

I.200

7 II III

IV V VI

VII

7.500

10.000

12.500

15.000

17.500

20.000

22.500

25.000

27.500

30.000

32.500

35.000

37.500

40.000

42.500

Plasmani kaj pretprijatija (leva skala) Plasmani kaj naselenie (desna skala) Izvor: Narodna banka na Republika Makedonija

Dvièwata vo domenot na kamatnata politika na bankite bea stabilni i vo juli 2007 godina. Taka, vo juli 2007 godina, prose~nata ponderirana pasivna kamatna stapka na denarskite depoziti za site rokovi i sektori zabeleà mese~en pad od 0,1 procenten poen i iznesuva{e 4,7%, dodeka prose~nata ponderirana aktivna kamatna stapka na denarskite krediti za site rokovi i sektori se namali za 0,1 procenten poen i iznesuva{e 10,1% na mese~na osnova. Grafikon 6 Ponderirani kamatni stapki i margini na bankite* (vo %, na godi{no nivo)

Nominalni pasivni kamatni stapki

Nominalni aktivni kamatni stapki

2,5

3,5

4,5

5,5

6,5

7,5

8,5

9,5

10,5

11,5

12,5

13,5

14,5

I.200

6 II III

IV V VI

VII

VII

I

IX X XI

XII

I.200

7 II III

IV V VI

VII

Izvor: Narodna banka na Republika Makedonija. *Se odnesuvaat na denarskite krediti i depoziti za site ro~nosti i sektori, pri {to se vklu~eni i denarskite krediti i depoziti so valutna klauzula.

Vo juli 2007 godina, prose~nite ponderirani devizni aktivni i pasivni kamatni stapki za site rokovi, sektori i valuti ne zabeleàa promeni vo odnos na prethodniot mesec i iznesuvaa 8,4% i 1,9%.

III. Nadvore{notrgovski i devizni dvièwa

Vo juli 2007 godina, vkupnata nadvore{notrgovska razmena9 iznesuva{e


10

520,3 milioni evra i zabeleà pad od 1,8%, na mese~na osnova, pri mese~en pad na izvozot na stoki. Imeno, vo juli 2007 godina, izvozot na stoki se namali za 14,3% vo odnos na juni 2007 godina i iznesuva{e 196,6 milioni evra, {to pred s¢ se dolì na namaleniot izvoz na èlezo i ~elik, zelen~uk i pijalaci. Godi{niot porast na izvozot iznesuva{e 7,4% i e rezultat pred s¢ na zgolemeniot izvoz na èlezo i ~elik i nivni proizvodi, obleka i tekstil i na rudi. Vo juli 2007 godina, uvozot na stoki iznesuva{e 323,7 milioni evra i se zgolemi za 7,8% vo odnos na prethodniot mesec. Analizata po proizvodi ukaà na zgolemeniot uvoz na mineralni goriva i na èlezo i ~elik, kako glavni faktori na mese~niot porast na uvozot na stoki. Na godi{na osnova, uvozot zabeleà porast od 19,5%, pri zgolemen uvoz na mineralni goriva, elektri~ni ma{ini, oprema, vozila i rudi. Grafikon 7 Nadvore{notrgovska razmena na Republika Makedonija (vo milioni evra)

-150-100

-500

50100150200250300350400450500550600

I.06 II III IV V VI VII VIII IX X XI XII I.07 II III IV V VI VII

Izvoz Uvoz Saldo Vkupna NTR

Izvor: Dràven zavod za statistika na Republika Makedonija.

Vakvata dinamika na dvete komponenti na nadvore{notrgovskata razmena pridonese za zabeleìtelno zgolemuvawe na trgovskiot deficit, za 79,1% na mese~na osnova, pri {to vo juli 2007 godina toj iznesuva{e 127,1 milion evra. Istovremeno, na mese~na osnova, stapkata na pokrienost na uvozot so izvoz se namali za 15,6 procentni poeni i iznesuva{e 60,7%.

Kumulativno, vo prvite sedum meseci od 2007 godina, vkupno ostvarenata nadvore{notrgovska razmena iznesuva{e 3.363,5 milioni evra, {to pretstavuva godi{en porast od 25,2%, kako rezultat na zgolemuvaweto na dvete kategorii na razmenata. Taka, vo periodot januari-juli 2007 godina, izvozot na stoki zabeleà kumulativen porast od 34,1% i iznesuva{e 1.375 milioni evra. Analizirano po oddelni proizvodi, ostvarenoto

zgolemuvawe se dolì pred s¢ na povisokiot izvoz na èlezo i ~elik i nivni proizvodi, a potoa i na povisokiot izvoz na obleka i tekstil, rudi i obuvki. Vo prvite sedum meseci, vkupniot uvoz na stoki ostvari porast od 19,7% i iznesuva{e 1.988,5 milioni evra, {to vo najgolem del e rezultat na zgolemeniot uvoz na èlezo i ~elik i nivni proizvodi, rudi, oprema, vozila i elektri~ni ma{ini. Pritoa, negativnoto trgovsko saldo se namali za 3,6%, vo sporedba so istiot period od 2006, i iznesuva{e 613,5 milioni evra. Stapkata na pokrienost na uvozot so izvoz se zgolemi za 7,4 procentni poeni i iznesuva{e 69,1%.

Vo juli 2007 godina, ostvareniot vkupen promet na devizniot pazar ostvari porast od 2,6% na mese~na osnova i iznesuva{e 494,2 miliona evra. Vo uslovi na posilen porast na ponudata od pobaruva~kata na devizi (za 11,1% i 0,1%, soodvetno), neto-proda`bata na devizi od strana na bankite iznesuva 41,1 milion evra. Na devizniot pazar, NBRM ostvari mese~en neto-otkup na devizni sredstva od 30 milioni evra, pri {to, na kumulativna osnova, vo prvite sedum meseci na 2007 godina, neto-otkupot na devizi na devizniot pazar od strana na NBRM dostigna 243,2 miliona evra. Realiziraniot neto-otkup na devizniot pazar od strana na NBRM pridonese za ponatamo{en porast na bruto deviznite rezervi. Taka, na 31.07.2007 godina, bruto deviznite rezervi dostignaa 1.449,1 milion evra i se zgolemija za 30,7 milioni evra, na mese~na osnova, dodeka vo odnos na 31.12.2006 godina, tie bea povisoki za 32,4 milioni evra.

Vo juli 2007 godina, na menuva~kiot pazar be{e ostvaren vkupen promet na devizi vo iznos od 151,2 miliona evra, {to pretstavuva porast od 25,8% na mese~na osnova. Pritoa, vo uslovi na posilen mese~en porast na ponudata vo odnos na pobaruva~kata na devizi (od 34,2% i 2%, soodvetno), vo juli 2007 godina be{e ostvaren povisok neto-otkup na devizi (za 29,7 milioni evra), {to iznesuva{e 87,1 milion evra. Na kumulativna osnova, vo prvite sedum meseci od 2007 godina, neto-otkupot na menuva~kiot pazar se zgolemi za 20,2%, vo odnos na istiot period od 2006 godina, i iznesuva{e 413 milioni evra.


11

Grafikon 8 Dvièwe na vkupniot promet na devizniot i na menuva~kiot pazar (vo milioni evra)

0

100

200

300

400

500

I.200

6 II III

IV V VI

VII

VII

I

IX X XI

XII

I.200

7 II III

IV V VI

VII

0102030405060708090100

Promet na devizen pazar (leva skala)Promet na menuva~ki pazar (leva skala)Neto otkup na menuva~ki pazar (desna skala)


Na 31.07.2007 godina, devizniot kurs na denarot vo odnos na evroto na devizniot pazar be{e stabilen i iznesuva{e 61,17 denari za edno evro. Na krajot na juli 2007 godina, devizniot kurs na denarot vo odnos na amerikanskiot dolar iznesuva{e 44,78 denari za eden amerikanski dolar i, vo odnos na krajot na prethodniot mesec, aprecira za 1,1% (na krajot na juni, 45,29 denari se razmenuvaa za eden amerikanski dolar). Grafikon 9 Dneven sreden devizen kurs na denarot vo odnos na evroto i amerikanskiot dolar na devizniot pazar (denari za edinica stranska valuta)

61,00

61,05

61,10

61,15

61,20

61,25

61,30

61,35

61,40

01.0

7.20

07

02.0

7.20

07

03.0

7.20

0704

.07.

2007

05.0

7.20

07

06.0

7.20

07

07.0

7.20

07

08.0

7.20

07

09.0

7.20

0710

.07.

2007

11.0

7.20

07

12.0

7.20

0713

.07.

2007

14.0

7.20

07

15.0

7.20

07

16.0

7.20

07

17.0

7.20

07

18.0

7.20

07

19.0

7.20

0720

.07.

2007

21.0

7.20

07

22.0

7.20

0723

.07.

2007

24.0

7.20

07

25.0

7.20

07

26.0

7.20

07

27.0

7.20

07

28.0

7.20

0729

.07.

2007

30.0

7.20

07

31.0

7.20

07

41,0

42,0

43,0

44,0

45,0

46,0

47,0

48,0

49,0

EUR (leva skala)USD (desna skala)


Na 31.07.2007 godina, nadvore{niot dolg10 na Republika Makedonija vrz osnova na dolgoro~ni krediti i zaemi se zgolemi za 2,5 milioni evra vo odnos na prethodniot mesec i iznesuva{e 1.647,2 miliona evra. Vo juli 2007 godina, vkupno platenite obvrski iznesuvaa 14,3 milioni evra (od koi 10,4 milioni evra se glavnica, a 3,9 milioni evra se kamata). Istovremeno, bea koristeni sredstva vo iznos od 12,3 milioni evra, od koi pogolemiot del (59,5%) otpa|a na javniot sektor. Vkupniot dolgoro~en dolg na privatniot sektor se zgolemi za 4 milioni evra, vo odnos na prethodniot mesec, i iznesuva{e 635,9 milioni evra, so dominantno u~estvo na dolgot na nebankarskiot privaten sektor (76,7%). Na krajot na juli 2007 godina, kratkoro~niot nadvore{en dolg, iznesuva{e 126,9 milioni evra i se zgolemi za 1,9 milioni evra vo odnos na juni. Pritoa, vrz osnova na odobreni kratkoro~ni krediti, bea koristeni sredstva vo iznos od 3,9 milioni evra, a platenite obvrski iznesuvaa 2,2 miliona evra.

Vo juli 2007 godina bea sklu~eni krediti vo iznos od 29,2 miliona evra, vo celost od strana na privatniot sektor, od koi 86% bea sklu~eni na dolg rok.

Prilog tabeli Dvièwa vo realniot sektor vo Republika Makedonija Tabela 1 Tro{oci na ìvot i ceni na malo


12

VII.2007 VII.2007 I-VII.2007VI.2007 VII.2006 I-VII.2006

Tro{oci na `ivotot -0,3 1,3 0,9

Ishrana -1,0 0,7 0,7 Tutun i pijalaci 0,1 2,3 1,3 Obleka i obuvki -0,2 0,8 1,3 Domuvawe 0,0 6,1 5,6 Stan (stanarina, voda, uslugi) 0,0 6,4 4,4 Ogrev i osvetlenie 0,1 7,9 8,3 Higiena i zdravje 0,0 0,8 0,3 Kultura i razonoda 1,2 4,2 3,4 Soobra}ajni sredstva i uslugi 0,3 -3,8 -4,5 Restorani i hoteli 0,1 3,0 3,3 Ostanati uslugi nespomnati na drugo mesto 0,0 11,7 5,5

Stoki -0,3 1,9 1,5

Uslugi -0,1 -0,8 -0,8

Ceni na malo 0,2 2,7 2,1

Zemjodelski proizvodi -1,2 2,6 -0,8 Neprehranbeni industriski proizvodi 0,6 4,2 3,0 Industrisko - prehranbeni proizvodi 0,3 1,1 0,8 Pijalaci (alkoholni i bezalkoholni) 0,1 0,6 0,5

Stoki 0,4 3,2 2,1

Uslugi -0,2 2,0 2,0

vo %

Izvor: Dr`aven zavod za statistika na Republika Makedonija


13

Tabela 2 Ceni na proizvoditelite na industriski proizvodi*


Ceni na proizvoditelite na industriski proizvodi 0,5 0,0 0,6

Energija 2,7 1,7 -1,2 Intermedijarni proizvodi, osven energija 0,0 3,1 4,9 Kapitalni proizvodi 0,0 0,9 1,7 Trajni proizvodi za {iroka potro{uva~ka 0,0 0,0 0,4 Netrajni proizvodi za {iroka potro{uva~ka -0,3 -3,0 -1,4

Vadewe rudi i kamen -0,1 0,2 0,8

Prerabotuva~ka industrija 0,5 -1,9 -1,0Proizvodstvo na prehranbeni proizvodi i pijalaci -0,2 -1,4 0,9

Proizvodstvo na tutunski proizvodi 0,0 -0,6 -0,1Proizvodstvo na tekstilni tkaenini 0,0 -0,5 -0,5Proizvodstvo na predmeti za obleka; dorabotka i boewe krzno 0,0 -2,3 -2,2Izdava~ka dejnost, pe~atewe i reprodukcija na snimeni mediumi 0,0 0,0 -0,5Proizvodstvo na koks, derivati na nafta i nuklearno gorivo 4,3 -8,5 -12,2

Proizvodstvo na hemikalii i hemiski proizvodi 0,0 -2,1 -0,8Proizvodstvo na proizvodi od guma i proizvodi od plasti~ni masi 0,0 -2,0 0,3

Proizvodstvo na proizvodi od drugi nemetalni minerali -0,3 1,0 2,4

Proizvodstvo na osnovni metali -0,1 6,6 11,8

Proizvodstvo na metalni proizvodi vo metaloprerabotuva~kata faza, osven ma{ini i uredi 0,0 2,1 3,3Proizvodstvo na elektri~ni ma{ini i aparati, nespomnati na drugo mesto 0,0 3,3 5,4

Snabduvawe so elektri~na energija, gas i voda 0,9 16,5 13,6

*Prethodni podatoci.

vo %



14

Tabela 3 Industrisko proizvodstvo*


Vkupno 100,0 0,6 -2,2 2,7

Energija 18,3 42,0 -11,1 -8,7 Intermedijarni proizvodi, osven energija 34,1 -6,1 6,9 13,7 Kapitalni proizvodi 5,1 -1,6 4,0 11,2 Trajni proizvodi za {iroka potro{uva~ka 2,2 -9,9 8,4 16,5 Netrajni proizvodi za {iroka potro{uva~ka 40,3 -2,4 -7,0 -2,7

Vadewe rudi i kamen 3,9 14,8 56,1 19,9Vadewe kamen jaglen i lignit, vadewe na treset 1,6 26,6 1,7 -0,5Vadewe rudi na metal 0,7 21,7 3 pati 2,5 patiVadewe drugi rudi i kamen 1,5 4,7 46,3 -2,0

Prerabotuva~ka industrija 83,9 -2,5 -2,1 4,6Proizvodstvo na prehranbeni proizvodi i pijalaci 16,1 8,4 9,2 6,1Proizvodstvo na tutunski proizvodi 5,7 -5,1 -6,9 -5,7Proizvodstvo na tekstilni tkaenini 1,7 -26,6 -9,2 -11,0Proizvodstvo na predmeti za obleka; dorabotka i boewe krzno 11,1 -7,4 -22,8 -14,4[tavewe i dorabotka na ko`a, proizvodstvo na kuferi, ra~ni torbi, sedla, sara~ki proizvodi i obuvki 1,5 6,1 10,2 -1,8Prerabotka na drvo, proizvodi od drvo i pluta, osven mebel, proizvodstvo na predmeti od slama i pletarski materijal 1,2 -15,8 -6,1 18,6Proizvodstvo na celuloza, hartija i proizvodi od hartija 1,1 -14,3 -15,9 -3,5Izdava~ka dejnost, pe~atewe i reprodukcija na snimeni mediumi 3,1 -8,1 -24,5 -4,7Proizvodstvo na koks, derivati na nafta i nuklearno gorivo 4,5 57,9 3,5 5,9Proizvodstvo na hemikalii i hemiski proizvodi 4,6 -15,0 -2,1 7,9Proizvodstvo na proizvodi od guma i proizvodi od plasti~ni masi 1,9 -14,9 -5,5 5,4Proizvodstvo na proizvodi od drugi nemetalni minerali 7,3 -1,1 1,2 15,5Proizvodstvo na osnovni metali 11,2 7,5 19,1 40,1Proizvodstvo na metalni proizvodi vo metaloprerabotuva~kata faza, osven ma{ini i uredi 3,3 -36,0 -27,2 0,8Proizvodstvi na ma{ini i uredi, nespomnati na drugo mesto 1,4 -15,5 46,8 45,6Proizvodstvo na elektri~ni ma{ini i aparati, nespomnati na drugo mesto 3,5 -71,2 -40,1 -41,6Proizvodstvo na motorni vozila, prikolki i poluprikolki 1,1 -35 -50,4 -27,1Proizvodstvo na drugi soobra}ajni sredstva 1,1 4,3 pati 2,6 pati 18,2Proizvodstvo na mebel i drugi raznovidni proizvodi, nespomnati na drugo mesto 2,0 -33,6 -38,1 -7,1Recikla`a 0,6 -13,7 -98,2 -38,6

Snabduvawe so elektri~na energija, gas i voda 12,2 36,3 -18,9 -14,7* Prethodni podatoci.

struktura vo %

vo %



15

Monetarni dvièwa vo Republika Makedonija Tabela 4 Pregled na Narodnata banka na Republika Makedonija (tekoven kurs, vo milioni denari)

I. Neto devizna aktiva 85116 83884 83221 85066 87857 90799 87790 89659 Aktiva 87761 86503 85676 87526 90111 90799 87849 89718 Pasiva 2645 2619 2455 2460 2254 0 59 59

II. Neto doma{na aktiva -53852 -55452 -54084 -55711 -56502 -60195 -55952 -52894

Krediti na banki, neto -9422 -11596 -11137 -11274 -11726 -13755 -15067 -10082 Krediti na banki 34 34 29 29 29 29 28 28

Aukcija na krediti 0 0 0 0 0 0 0 0 Aran`mani za reotkup 0 0 0 0 0 0 0 0 Krediti vrz osnova na hartii od vrednost 0 0 0 0 0 0 0 0 Dolgoro~ni krediti 24 24 19 19 19 19 18 18 Avansi 0 0 0 0 0 0 0 0 Ostanato 10 10 10 10 10 10 10 10

Instrumenti -9456 -11630 -11166 -11303 -11755 -13784 -15095 -10110 Aukcija na blagajni~ki zapisi -9456 -11630 -11166 -11303 -11755 -13784 -15095 -10110

Neto, Dràva -30690 -29827 -28241 -29969 -30240 -32124 -26497 -282901.Krediti na dràvata 2267 2267 2267 2267 1039 1039 1039 1039 Koristewe na kredit od Fondot 0 0 0 0 0 0 0 0 Obi~en kredit 0 0 0 0 0 0 0 0 Otkupeni dràvni hartii od vrednost 1039 1039 1039 1039 1039 1039 1039 1039 Ostanato 1228 1228 1228 1228 0 0 0 02. Depoziti na dràvata -32957 -32094 -30508 -32236 -31279 -33163 -27536 -29329 A) Vo denari -15326 -17161 -17647 -20106 -19997 -21803 -21807 -23940Depozitni pari -15326 -17161 -17647 -20106 -19997 -21803 -21807 -23940 - Trezorska smetka -10303 -12307 -12416 -14093 -13228 -14135 -13209 -14923 - Drugi buxetski fondovi -5023 -4854 -5231 -6013 -6769 -7668 -8598 -9017 od toa: Dràvni hartii od vrednost za monetarni celi -4573 -4391 -4756 -5537 -6284 -7166 -8082 -8520 Fond za poddr{ka na monetarnata politika 0 0 0 0 0 0 0 0 B) Vo stranska valuta -17631 -14933 -12861 -12130 -11282 -11360 -5729 -5389

Depoziti na Centralna vlada -17515 -14820 -12745 -12015 -11168 -11247 -5599 -5261 od koi: Telekom 0 0 0 0 0 0 0 0 od koi: Fond za pati{ta -81 -81 -81 -81 -81 -81 -81 -81

Drugi depoziti na dràvata -116 -113 -116 -115 -114 -113 -130 -128

3.Eksterna smetka 0 0 0 0 0 0 0 0

Ostanati stavki, neto -13740 -14029 -14706 -14468 -14536 -14316 -14388 -14522 Ostanat aktiva 5727 5746 5760 5691 5612 5689 5610 5692 Ostanata pasiva -5732 -5503 -5512 -5554 -5593 -5605 -5605 -5514 od koi: Preodna smetka -171 -25 -66 -58 -46 -25 -68 -33 Kapitalna smetka -11819 -12335 -12463 -12257 -12137 -12046 -11994 -12169 Rezidualni stavki -1916 -1937 -2491 -2348 -2418 -2354 -2399 -2531

Primarni pari 31264 28432 29137 29355 31355 30604 31838 36765 Gotovi pari vo optek 16206 14527 14986 15034 15531 15359 15844 16673 Gotovina vo blagajna 1526 1397 1520 1468 1567 1644 1590 1741 Smetki na banki 13532 12508 12631 12853 14257 13601 14404 18351 od koi:Zadolìtelna rezerva na devizni depoziti 6373 6462 6509 6595 6675 6740 6949 69871) Definitivni podatoci

III.07II.07 VII.07VI.07I.07XII.061) V.07IV.07

Izvor: Narodna banka na Republika Makedonija


16

Tabela 5 Monetaren pregled (tekoven kurs, vo milioni denari)

I. Neto devizna aktiva 108042 106455 107140 108475 110951 113778 107566 110631Narodna banka 85116 83884 83221 85066 87857 90799 87790 89659

Aktiva 87761 86503 85676 87526 90111 90799 87849 89718

Pasiva 2645 2619 2455 2460 2254 0 59 59

Depozitni banki 22926 22571 23919 23409 23094 22979 19776 20972

Aktiva 39707 38257 38837 39614 39419 39424 39000 39182

Pasiva 16781 15686 14918 16205 16325 16445 19224 18210

II. Neto doma{na aktiva 28288 29824 33173 34538 37587 38540 48712 49613

1.Doma{ni krediti 77176 79487 83921 85601 88305 89928 100434 101445

od koi: pobaruvawa od dràvata -17184 -16633 -14556 -15513 -14956 -15969 -9477 -11370

a) Depozitni banki 107866 109314 112162 115570 118545 122052 126931 129735

-vo denari 84368 85822 87861 90626 93354 96169 99837 102258

Dràva 13377 13067 13562 14337 15165 16041 16907 16770

Krediti 13355 13045 13539 14314 15142 16018 16883 16746

a) Buxet i ministerstva 13095 12762 13241 14052 14994 15893 16777 16661

b) Fondovi 260 283 298 262 148 125 106 85

v) Instit. na centralnata dràvna vlast: sudovi, itn. 0 0 0 0 0 0 0 0

Presmetana nenaplatena kamata 22 22 23 23 23 23 24 24

Nedràven sektor 70991 72755 74299 76289 78189 80128 82930 85488

Krediti 66410 68057 69569 71537 73380 75288 78031 81138

od koi: Dostasani nenaplateni pobaruvawa 9810 9737 9721 9560 9848 10180 10049 9653

Presmetana nenaplatena kamata 4581 4698 4730 4752 4809 4840 4899 4350

-vo stranska valuta 23498 23492 24301 24944 25191 25883 27094 27477

Dràva 129 127 123 119 119 114 113 150


Nedràven sektor 23369 23365 24178 24825 25072 25769 26981 27327


b) Pobaruvawa na Narodna banka od dràvata -30690 -29827 -28241 -29969 -30240 -32124 -26497 -28290

2. Ostanati stavki, neto -48888 -49663 -50748 -51063 -50718 -51388 -51722 -51832

od koi: pobaruvawa od dràvata za zamrznati devizni {tedni vlogovi 0 0 0 0 0 0 0 0

Presmetana nenaplatena kamata -4603 -4720 -4753 -4775 -4832 -4863 -4923 -4374

Ostanato -44285 -44943 -45995 -46288 -45886 -46525 -46799 -47458

III.07II.07 VII.07VI.07I.07XII.061) V.07IV.07



17

Monetaren pregled (prodolùva) (tekoven kurs, vo milioni denari)

M4 Vkupno 136330 136279 140313 143013 148538 152318 156278 160244M4 ( nedràven sektor) 135131 135262 139216 141473 147468 151242 155152 159208

M1 (Vkupno) 35436 33102 34022 35281 36164 36484 36864 38448M1 (nedràven sektor) 34747 32583 33433 34254 35708 35954 36319 37916 Gotovi pari vo optek 16206 14527 14986 15034 15531 15359 15844 16673Depozitni pari (vkupno) 19230 18575 19036 20247 20633 21125 21020 21775Depozitni pari (nedràven sektor) 18541 18056 18447 19220 20177 20595 20475 21243

Depozitni banki 19207 18479 18705 19824 20159 20748 20814 21552

Depozitni pari na nedràven sektor 18518 17960 18116 18797 19703 20218 20269 21020

Depozitni pari na dràvata 689 519 589 1027 456 530 545 532

a) Buxet i ministerstva 551 234 262 226 219 227 232 304

b) Fondovi 138 284 327 801 236 302 312 227

v) Instit. na centralnata dràvna vlast: sudovi, itn. 0 1 0 0 1 1 1 1

Narodna banka - depozitni pari na nedràven sektor 23 96 331 423 474 377 206 223

M2 (Vkupno) 129644 129731 133527 136240 140944 143911 147785 151132M2 (nedràven sektor) 128494 128763 132480 134750 139924 142885 146709 150146Kvazi-depoziti (vkupno) 94208 96629 99505 100959 104780 107427 110921 112684 Kvazi-depoziti (nedràven sektor) 93747 96180 99047 100496 104216 106931 110390 112230

Depozitni banki 94208 96629 99505 100959 104780 107427 110921 112684

Nedràven sektor 93747 96180 99047 100496 104216 106931 110390 112230

Denari 36317 37295 39293 40511 43540 45648 48389 49353

Stranska valuta 57430 58885 59754 59985 60676 61283 62001 62877

Depoziti na dràvata 461 449 458 463 564 496 531 454

Denari 460 448 457 462 563 496 531 454

Stranska valuta 1 1 1 1 1 0 0 0

NBRM - kvazi-depoziti 0 0 0 0 0 0 0 0

Nemonetrani depoziti (vkupno) 6686 6548 6786 6773 7594 8407 8493 9112

Nemonetarni depoziti vo denari (vkupno) 3678 3641 3739 3799 4536 4734 4938 5217

Nemonetarni depoziti vo stranska valuta (vkupno) 3008 2907 3047 2974 3058 3673 3555 3895Nemonetarni depoziti (nedràven sektor) 6637 6499 6736 6723 7544 8357 8443 9062

Nemonetarni depoziti vo denari (nedràven sektor) 3629 3592 3689 3749 4486 4684 4888 5167

Nemonetarni depoziti vo stranska valuta (nedr`. sektor) 3008 2907 3047 2974 3058 3673 3555 3895

-Depozitni banki 6686 6548 6786 6773 7594 8407 8493 9112

Nemonetarni depoziti vo denari - nedràven sektor 3629 3592 3689 3749 4486 4684 4888 5167

Nemonetarni depoziti vo stranska valuta - nedr`.sektor 3008 2907 3047 2974 3058 3673 3555 3895

Nemonetarni depoziti vo denari - Dràva 49 49 50 50 50 50 50 50

Nemonetarni depoziti vo stranska valuta - Dràva 0 0 0 0 0 0 0 0

-NBM nemonetarni depoziti (nedràven sektor) 0 0 0 0 0 0 0 0

Denari 0 0 0 0 0 0 0 0

Stranska valuta 0 0 0 0 0 0 0 0

Vkupni depoziti 120124 121752 125327 127979 133007 136959 140434 143571Vkupni depoziti (nedràven sektor) 118925 120735 124230 126439 131937 135883 139308 142535

1) Definitivni podatoci

IV.07 V.07 VI.07 VII.07XII.061) I.07 II.07 III.07



18

Tabela 6 Vkupni depoziti na nedr`avniot sektor (vo milioni denari)

31.07.2007 godina

mese~na promena godi{na promena struktura

vo mil. denari

vo mil. denari

vo %vo mil. denari

vo % vo %

Vkupni depoziti 121.292 2.459 2,1 32.982 37,3 100,0

1. Spored ro~nost -kratkoro~ni 112.230 1.840 1,7 29.475 35,6 92,5 -dolgoro~ni 9.062 619 7,3 3.507 63,1 7,5

2. Spored valuta - denarski 54.520 1.243 2,3 22.205 68,7 44,9 - devizni 66.772 1.216 1,9 10.777 19,2 55,1

Izvor: Narodna banka na Republika Makedonija Tabela 7 Depoziti na naselenieto i pretprijatijata

31.07.2007 godina

mese~na promena godi{na promena

vo mil. denari

vo mil. denari

vo %vo mil. denari

vo %

Vkupni depoziti na naselenieto 100,0 79.623 1.606 2,1 18.431 30,1

1. Spored ro~nost -kratkoro~ni 93,3 74.306 1.289 1,8 16.342 28,2 -dolgoro~ni 6,7 5.317 317 6,3 2.089 64,7

2. Spored valuta - denarski 39,7 31.621 941 3,1 13.097 70,7 - devizni 60,3 48.002 665 1,4 5.334 12,5

Vkupni depoziti na pretprijatijata 100,0 39.313 875 2,3 13.957 55,0

1. Spored ro~nost -kratkoro~ni 94,4 37.110 561 1,5 13.094 54,5 -dolgoro~ni 5,6 2.203 314 16,6 863 64,4

2. Spored valuta - denarski 52,8 20.771 320 1,6 8.483 69,0 - devizni 47,2 18.542 555 3,1 5.474 41,9

struktura vo %



19

Tabela 8 Depozitni pari na naselenieto i pretprijatijata

31.07.2007 godina mese~na promena godi{na promena

vo mil. denari

vo mil. denari vo %

vo mil. denari vo %

Depozitni pari 21.243 768 3,8 4.411 26,2

- Depozitni pari na naselenieto 4.341 63 1,4 1.065 30,9

- Depozitni pari na pretprijatijata 14.419 621 4,5 3.168 28,2

Izvor: Narodna banka na Republika Makedonija Tabela 9 Plasmani kaj naselenieto i pretprijatijata

31.07.2007 godina mese~na promena godi{na promena

vo mil. denari

vo mil. denari

vo %vo mil. denari

vo %

Vkupni plasmani 108.465 3.453 3,3 27.725 34,3 Denarski plasmani 81.138 3.107 4,0 21.372 35,8od toa: -pretprijatija 42.610 946 2,3 7.910 22,8 -naselenie 38.266 2.007 5,5 13.280 53,1

Devizni plasmani 27.327 346 1,3 6.353 30,3od toa: -pretprijatija 25.348 316 1,3 5.804 29,7 -naselenie 1.968 26 1,3 542 38,0



20

Tabela 10 Ro~na i sektorska struktura na denarskite i deviznite plasmani

31.07.2007 godina

mese~na promena godi{na promena

(vo %)

Denarski plasmani 100,0

ro~na struktura - kratkoro~ni 43,3 -0,1 -6,2 - dolgoro~ni 56,7 0,1 6,2

sektorska struktura - pretprijatija 52,5 -0,9 -5,6 - naselenie 47,2 0,7 5,4 - ostanato 0,3 0,2 0,2

Devizni plasmani 100,0 0,0 0,0

ro~na struktura - kratkoro~ni 26,2 -1,5 -0,7 - dolgoro~ni 73,8 1,5 0,7

sektorska struktura - pretprijatija 92,8 0,0 -0,4 - naselenie 7,2 0,0 0,4 - ostanato 0,0 0,0 0,0

(vo procentni poeni)

Izvor: Narodna banka na Republika Makedonija Tabela 11 Kamatni stapki


juli 2007 godina mese~na promena godi{na promena

vo % Kamatna stapka na aukciite na blagajni~ki zapisi (28 dena)

5,1 0,2 -0,4

Prose~na ponderirana kamatna stapka na pazarot na pari (MBKS)

3,5 0,0 -1,5

Kamatna stapka na dr`avni zapisi so rok na dostasuvawe od tri meseci

5,4 0,0 -0,7

Ponderirani aktivni kamatni stapki na bankite

10,1 -0,1 -1,2

Ponderirani pasivni kamatni stapki na bankite

4,7 -0,1 0,1

vo procentni poeni


21

Tabela 12 Aukcii na dràvni zapisi

Datum na odrùvawe Ponuda Pobaruva~ka RealizacijaPonderirana

kamatna stapka

vo %Dràvni zapisi so rok na dostasuvawe od 3 meseci

10.07.2007 1.395 1.821 1.395 5,4124.07.2007 2.100 1.852 1.837 5,47

Dràvni zapisi so rok na dostasuvawe od 6 meseci

10.07.2007 200 416 200 5,56Dràvni zapisi so rok na dostasuvawe od 12 meseci

24.07.2007 100 0,00

iznosi vo milioni denari

Izvor: Ministerstvo za finansii Nadvore{notrgovski i devizni dvièwa vo Republika Makedonija Tabela 13 Nadvore{notrgovska razmena na Republika Makedonija (vo milioni evra)

iznos % iznos % iznos %

Vkupna razmena 520,3 3.363,5 -9,3 -1,8 66,5 14,7 677,1 25,2

Izvoz 196,6 1.375,0 -32,7 -14,3 13,6 7,4 349,9 34,1

Uvoz 323,7 1.988,5 23,4 7,8 52,9 19,5 327,3 19,7

Saldo -127,1 -613,5 -56,2 79,1 -39,3 44,7 22,6 -3,6

VII.2006iznos

VI.2007 I-VII.2006VII.2007 I-VII.2007

VII.2007 I-VII.2007VII.2007

Prethodni podatoci na NBRM. Tabela 14 Deset najgolemi trgovski partneri na Republika Makedonija vo periodot januari-juli 2007 godina (vo milioni evra)

Obem na stokovna razmena U~estvo Izvoz U~estvo Uvoz U~estvo

Pokrienost na uvozot so

izvoziznos % iznos % iznos % %

REPUBLIKA MAKEDONIJA 3.363,5 100,0 1.375,0 100,0 1.988,5 100,0 69,1 od toa:

Srbija 394,8 11,7 242,1 17,6 152,7 7,7 158,5Germanija 387,0 11,5 187,4 13,6 199,6 10,0 93,9Grcija 357,4 10,6 179,2 13,0 178,3 9,0 100,5Italija 278,9 8,3 153,0 11,1 125,9 6,3 121,6Rusija 246,4 7,3 9,4 0,7 237,0 11,9 4,0Bugarija 188,1 5,6 92,8 6,8 95,3 4,8 97,4[panija 117,7 3,5 95,2 6,9 22,5 1,1 423,8Hrvatska 105,6 3,1 59,6 4,3 46,0 2,3 129,4Turcija 94,6 2,8 18,9 1,4 75,8 3,8 24,9Kina 90,9 2,7 0,1 0,0 90,8 4,6 0,1

Vkupno (10 najgolemi partneri) 2.261,5 67,2 1.037,6 75,5 1.223,9 61,5 84,8 Prethodni podatoci na NBRM.


22

Tabela 15 Nadvore{en dolg na Republika Makedonija, koristeni sredstva i plateni obvrski (vo milioni evra)

30.06.2007 31.07.2007 VI.2007 VII.2007 VI.2007 VII.2007

Dolgoro~en dolg 1.644,7 1.647,2 35,9 12,3 110,5 14,3

Javen sektor 1.012,8 1.011,3 18,0 7,3 98,7 10,5Oficijalni kreditori 782,7 785,9 18,0 7,3 97,2 4,4 Multilateralni kreditori 696,7 700,2 8,2 6,8 97,1 3,3 Bilateralni kreditori 86,0 85,7 9,7 0,5 0,2 1,1Privatni kreditori 230,1 225,3 0,0 0,0 1,4 6,1 Evroobvrznici 150,0 150,0 0,0 0,0 0,0 0,0 Ostanati privatni kreditori 80,1 75,3 0,0 0,0 1,4 6,1

Privaten sektor 631,9 635,9 17,9 5,0 11,9 3,7 Privatni banki 146,7 148,1 10,5 1,5 2,9 0,2 Nebankarski privaten sektor 485,2 487,7 7,5 3,5 9,0 3,6

Kratkoro~en dolg 125,1 126,9 8,5 3,9 0,9 2,2 Javen sektor 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 Privaten sektor 125,1 126,9 8,5 3,9 0,9 2,2

Privatni banki 32,4 32,4 6,5 0,0 0,4 0,0 Nebankarski privaten sektor 92,7 94,5 2,0 3,9 0,5 2,2

Vkupno 1.769,8 1.774,1 44,4 16,2 111,5 16,5

Sostojba na dolg Koristeni sredstva Plateni obvrski

Izvor: Narodna banka na Republika Makedonija. Tabela 16 Bilans na sostojba na NBRM na 31.07.2007 godina (milioni denari) Aktiva Iznos Pasiva IznosDevizni sredstva 89.718 Primarni pari 29.778Pobaruvawa od javniot sektor 1.626 Instrumenti na NBRM 10.110Pobaruvawa od banki i drugi finansiski organizacii 1.345 Ograni~eni depoziti 707Ostanata aktiva 2.427 Devizni obvrski 59

Depoziti na javen sektor 31.608Kapitalni smetki 12.169Ostanata pasiva 10.685

Vkupno 95.116 Vkupno 95.116 Izvor: Narodna banka na Republika Makedonija

mese~na informacija 7 / 2007 - Македонски ... informacija 7-2007.pdf · kompjuterizacija...

Documents