met de krant in de hand … johan deprez dag van de wiskunde – kortrijk, 14/11/09 slides:
TRANSCRIPT
Met de krant in de hand …Johan Deprez
Dag van de Wiskunde – Kortrijk, 14/11/09slides: www.ua.ac.be/johan.deprez
2
Kennismaking
economisch hoger onderwijs van 2 cycli, wiskunde in de Bachelor
Handelswetenschappen
lerarenopleiding wiskunde redactielid
tijdschrift Uitwiskeling
lid stuurgroep T3
3
Deze sessie• inhoud:
materiaal uitgewerkt met anderen voorUitwiskeling (Hilde Eggermont, Els Van Emelen)
eigen materiaal (niet verschenen)
• vorm slides: korte, kleine voorbeelden werkmoment: keuze uit vier werkteksten rond een langer artikel
• syllabus loep uit Uitwiskeling 23/4 artikel uit Uitwiskeling 19/3 enkele werkteksten
• zie website Uitwiskeling voor begeleidend materiaal werkteksten in leerlingenversie (deel van de) krantenartikels
4
Bedenkingen?• 59% van ??• verdubbeling?• grafiek:
horizontale as: gelijke afstanden i.t.t. ongelijke tijdsintervallen
verticale as: nulpunt (Wat is uitgezet op
horizontale en verticale as?)
Syllabus: werktekst voor leerlingen concrete(re) vraagjes dan
hier herschrijf de advertentie hermaak de grafiek
5
Om in te kaderen: hermaak grafiek
Excel, lijndiagramhorizontale as niet goed!
Excel, spreidingsdiagramhorizontale as wel goed!
Vorig jaar op Radio 1
Paul Dhoore:• Aandeel van KBC zakte aanvankelijk met 18%.• Nadien herstelde het aandeel en het sloot af met 4%
winst.• Wie het aandeel op zijn laagste peil kocht, won 22%.
Reacties?• Geen 22%!• 1.04/0.82=1.2682…, dus +26.8%• (Jammer dat ik geen geluidsfragment heb…)
7
12
10
Uit: De Standaard27/06/08
8
Maar soms is het ook heel mooi gedaan!
uit: De Standaard, 14/01/09
9
Ruimtelijk: mooier… maar niet altijd beter!
uit: Test Aankoop 429 (februari 2000)
10
uit: Knack
Bedenkingen?• ongelijke leeftijdsklassen:
18-20: [18, 21[ 21-39: [21, 40[ …
dus: percentages nietzomaar te vergelijken!
• ruimtelijke effecten, bv. gesuggereerde grootte tweede proefbuis = 1000 × eerste proefbuis
Syllabus: werktekst voor leerlingen
11
Opdracht
• Lees de twee artikels op de volgende slides.• Ze verschillen op een essentieel punt.
Eén artikel doet het goed. Het andere gaat in de fout. Welk punt?
12
13
14
Causaliteit versus
samenhang
15
Causaliteit versus
samenhang
16
Causaliteit versus
samenhang
uit:De Standaard,18/06/09
17
Causaliteit versus
samenhang
18
uit: De Standaard 30/01/04
19
(On)afhankelijkheid
• (1/8500)2 1/73 000 000• Dit mag alleen bij
onafhankelijke gebeurtenissen!• Hier zijn er veel redenen om te
twijfelen aan de onafhankelijkheid: genetische oorzaak? zelfde omstandigheden?
• Klaservaring eerste deel artikel klasgesprek (niet evident voor
leerlingen) rest artikel als samenvatting
20
uit: De Standaard 16/12/08
een gekende misvatting m.b.t. kansen:
gambler’s fallacy
21
Telproblemen…: Hoe opwindend kan het leven van Helga zijn?
(Bijna) Aan het werk!
Keuze uit vier onderwerpen
23
Snelheidsovertreders
• Krantenartikels uit 2003 over een onderzoek van de Kortrijkse politie i.v.m. snelheidsovertredingen
• Openingszin: “Bent u een man, tussen de 25 en 40 jaar, en rijdt u met een terreinwagen? Dan bent u hoogstwaarschijnlijk een snelheidsduivel.”
• Werktekst confronteren van de krantenartikels met de tekst van het
onderzoek gebruik versie zonder antwoorden achteraan in je syllabus antwoorden in tekst Uitwiskeling
24
Paasei
Werktekst• Hoe dik is chocolade?• Gegeven:
8,32 bij 6,39 m 1950 kilo chocolade soortelijk gewicht
chocolade: 1.1 à 1.3 kg per liter
NIET IN WERKTEKST
25
hiv-test
• Krantenartikel n.a.v. een doe-het-zelf hiv-test die besteld kan worden op het internet 99% betrouwbaar vóór- en tegenstanders komen aan het woord
• Werktekst kennismaken met het fenomeen van valse positieven argumenten leren kennen cijfers narekenen
26
Kans op Huntington
• ziekte van Huntington: tast de hersenen aan dominant overervend breekt uit rond veertigste levensjaar geen therapie
• kinderen van patiënten laten zich zelf niet testen laten bij zwangerschap wel test uitvoeren bij het embryo
Kans dat zij de ziekte zullen krijgen (als het embryo ziek blijkt?) als hun kinderen gezond blijken?
• Werktekst: narekenen en ook een beetje corrigeren kansbomen, regel van Bayes
(En nu echt) Aan het werk!werkteksten: achteraan in de syllabus
antwoorden: in de hoofdteksten
28
Waarom de krant er bij betrekken?
• Waarom wiskunde leren? … om deel te kunnen nemen aan het maatschappelijke
leven: bv. wiskunde en statistiek kennen is een meerwaarde om goed te begrijpen wat in de krant staat en er kritisch mee om te gaan
…
• Hoe leerlingen motiveren voor wiskunde? … laten zien dat wiskunde en statistiek nuttig zijn door al eens onverwacht uit de hoek te komen …
29
Hoe?
• Geen piekinspanning maar een werk van lange adem… ‘elke dag’ alert zijn gedisciplineerd bijhouden en klasseren wat je vindt
• Soms een kleinigheid die zonder veel moeite in te lassen is
• Soms is het nodig om het grondiger aan te pakken• Met mate gebruiken!• Beperkingen aan wat ik laat zien
overwicht van ‘kwaliteitskranten’ behoren kranten tot de leefwereld van leerlingen uit bso-
en tso-richtingen met weinig uren wiskunde?
30
Een gedurfde extrapolatie (cfr. syllabus)
uit: De Morgen, 01/10/04
31
Een gedurfde extrapolatie (cfr. syllabus)
32
Exponentiële groei versus lineaire groei
uit: De Standaard, 02/06/05
Bedenkingen?• exponentiële groei!• echte verdubbelingstijd is
ln2/ln1.14 5.29 jaar
33
Met de tv bij de hand…
• Een stukje uit het VRT-nieuws over Laundry Day 2009 (Techno-evenement)
http://www.deredactie.be/cm/vrtnieuws/mediatheek/programmas/journaal/2.6987/2.6988/1.592741
• Uit het fragment: nu: 65 000 deelnemers 12 jaar geleden: 500 deelnemers Nina De Man: “Het succes is gewoon heel organisch,
exponentieel gegroeid. De eerste 500 mensen hebben hun 500 beste vrienden meegebracht.”
34
Met de tv bij de hand…
• Uit het fragment: nu: 65 000 deelnemers 12 jaar geleden: 500 deelnemers Nina De Man: “Het succes is gewoon heel organisch,
exponentieel gegroeid. De eerste 500 mensen hebben hun 500 beste vrienden meegebracht.”
• Vragen: Wat is de groeifactor volgens Nina De Man?
A: 2 Hoeveel deelnemers na 12 jaar met deze groeifactor?
A: >2 000 000 werkelijke groeifactor?
A: 1.50
35
Met de tv bij de hand…
• Vragen: … ‘exponentieel’ in de omgangstaal versus in de wiskunde
omgangstaal≠wiskunde• omgangstaal: exponentiële groei = buitengewoon krachtige groei• wiskunde:
exponentieel stijgen kan ook traag beginnen (bv. spaargeld) exponentieel dalen is zeker niet altijd snel dalen
12 jaar geleden?neen!
• website: eerste keer in 1998• dus: 12-de keer, 11 jaar geleden• groeifactor 1.56
36
Volgend jaar op de Dag van de Wiskunde?Met een filmpje bij de hand…
Maak zelf een filmpje (of een scenario voor een filmpje) om in een wiskundeles te gebruikenen stuur het vóór eind december in
voor de filmpjeswedstrijd van Uitwiskeling(zie website)
37
Logaritmen
uit: De Standaard, 05/06/08
38
Zie syllabus voor kleine werktekst hierrond
39
Met de krant in de hand…loopt het soms uit de hand…
voor de verklaring van dit ene zinnetje: zie Uitwiskeling 25/3
40
Nog zo’n uit de hand gelopen onderwerp: nomogram voor BMI
Voor de verklaring van dit diagram: zie
Uitwiskeling 24/2
uit: De Standaard Magazine, 10/01/04
41
Tweede afgeleide
uit: De Standaard, 15/04/09
42
Meetkunde
Wat is mis?
43
Meetkunde
Wat is mis?Perspectief klopt
niet (tenzij de ‘lichtbrug’ omhoog zou lopen)
44
Via de krant ook warm maken voor beroep van wiskundeleraar?
uit: De Standaard, 19/05/08
45
uit: De Standaard der Letteren, 06/11/09
46
uit: De Standaard der Letteren, 06/11/09
Wiskunde met boeken in de
hand…?
47
uit: De Standaard der Letteren, 06/11/09
Bedankt voor uw aandacht!