metody badawcze wykorzystywane w analizach – Ćw 2
DESCRIPTION
Metody badawcze wykorzystywane w analizach – ĆW 2. Podejścia badawcze: Podejście indukcyjne – w badaniach przechodzi się: od zjawisk szczegółowych do ogólnych, od czynników do wyników, od przyczyn do skutków - PowerPoint PPT PresentationTRANSCRIPT
![Page 1: Metody badawcze wykorzystywane w analizach – ĆW 2](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062422/56813a27550346895da20a7f/html5/thumbnails/1.jpg)
Metody badawcze Metody badawcze wykorzystywane w wykorzystywane w analizach – ĆW 2analizach – ĆW 2
![Page 2: Metody badawcze wykorzystywane w analizach – ĆW 2](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062422/56813a27550346895da20a7f/html5/thumbnails/2.jpg)
Podejścia badawcze:Podejścia badawcze:
- Podejście indukcyjnePodejście indukcyjne – w badaniach przechodzi się: – w badaniach przechodzi się:
od zjawisk szczegółowych do ogólnych, od czynników od zjawisk szczegółowych do ogólnych, od czynników
do wyników, od przyczyn do skutkówdo wyników, od przyczyn do skutków
- Podejście dedukcyjnePodejście dedukcyjne – odwrotny kierunek badań: od – odwrotny kierunek badań: od
zjawisk ogólnych do szczegółowych, od wyników do zjawisk ogólnych do szczegółowych, od wyników do
czynników, od skutków do przyczyn.czynników, od skutków do przyczyn.
![Page 3: Metody badawcze wykorzystywane w analizach – ĆW 2](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062422/56813a27550346895da20a7f/html5/thumbnails/3.jpg)
Podejście indukcyjne lub dedukcyjne
Porównywanie Badania przyczynowePlanistyczne metody
rachunku ekonomicznego
W czasie
Do planu lub innych normatywów
Przestrzenne
Deterministyczne Stochastyczne Rachunek
kalkulacyjny
Rachunek optymalizacyjny
![Page 4: Metody badawcze wykorzystywane w analizach – ĆW 2](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062422/56813a27550346895da20a7f/html5/thumbnails/4.jpg)
Porównywanie w czasiePorównywanie w czasie
1. Wskaźnik dynamiki o stałej podstawie:1. Wskaźnik dynamiki o stałej podstawie:
100*0
0 x
xD
t
Gdzie:
Xt = wielkość z okresu badanego
X0 = wielkość z okresu podstawowego (bazowego)
![Page 5: Metody badawcze wykorzystywane w analizach – ĆW 2](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062422/56813a27550346895da20a7f/html5/thumbnails/5.jpg)
Porównywanie w czasiePorównywanie w czasie
2. Wskaźnik dynamiki łańcuchowy:2. Wskaźnik dynamiki łańcuchowy:
100*1
t
tt x
xD
Gdzie:
Xt-1 = wielkość z okresu poprzedniego
![Page 6: Metody badawcze wykorzystywane w analizach – ĆW 2](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062422/56813a27550346895da20a7f/html5/thumbnails/6.jpg)
Porównywanie w czasiePorównywanie w czasie
3. Tempo zmian3. Tempo zmian
100*1
1
t
ttz x
xxT
![Page 7: Metody badawcze wykorzystywane w analizach – ĆW 2](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062422/56813a27550346895da20a7f/html5/thumbnails/7.jpg)
Metody badania przyczynowegoMetody badania przyczynowego
1.1. Metody deterministyczneMetody deterministyczne – relacje między badanym
zjawiskiem a czynnikami go kształtującymi można
przedstawić w postaci związku funkcyjnego pozwalającego
na ścisłe, określenie zakresu i kierunku wpływu
poszczególnych czynników na zmiany zjawiska - bez bez
uwzględniania składnika losowegouwzględniania składnika losowego,
2.2. Metody stochastyczneMetody stochastyczne – oprócz wpływu czynników
głównych bierze się pod uwagę wpływ czynnika losowegowpływ czynnika losowego
![Page 8: Metody badawcze wykorzystywane w analizach – ĆW 2](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062422/56813a27550346895da20a7f/html5/thumbnails/8.jpg)
Metoda podstawień łańcuchowych Metoda podstawień łańcuchowych – pozwala określić w
sposób liczbowy wpływ poszczególnych czynników na
wielkości badanego zjawiska
Z0 = a0 * b0 * c0
Z1 = a1 * b1 * c1
Gdzie:
Z0 – poziom badanego zjawiska w okresie ubiegłym lub wg planu
Z1 – poziom badanego zjawiska w okresie bieżącym (sprawozdawczym)
a0, b0, c0 – poziom czynników z okresu bazowego lub planu wpływających na zjawisko
a1, b1, c1 – poziom czynników z okresu badanego
![Page 9: Metody badawcze wykorzystywane w analizach – ĆW 2](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062422/56813a27550346895da20a7f/html5/thumbnails/9.jpg)
1. Obliczenie odchylenia bezwzględnego
Z = Z1 – Z0
2. Obliczenie wpływu zmiany czynnika a
Za = a1 * b0 * c0
Za = Za - Z0
3. Obliczenie wpływu zmiany czynnika b
Zb = a1 * b1 * c0
Zb = Zb - Za
![Page 10: Metody badawcze wykorzystywane w analizach – ĆW 2](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062422/56813a27550346895da20a7f/html5/thumbnails/10.jpg)
4. Obliczenie wpływu zmiany czynnika c
Zc = a1 * b1 * c1
Zc = Zc - Zb
5. Sprawdzenie poprawności
Z = Za + Zb + Zc
![Page 11: Metody badawcze wykorzystywane w analizach – ĆW 2](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062422/56813a27550346895da20a7f/html5/thumbnails/11.jpg)
Metoda różnicowaniaMetoda różnicowania – skrócony zapis metody
łańcuchowej
Z0 = a0 * b0 * c0
Z1 = a1 * b1 * c1
![Page 12: Metody badawcze wykorzystywane w analizach – ĆW 2](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062422/56813a27550346895da20a7f/html5/thumbnails/12.jpg)
1. Obliczenie wpływu zmiany czynnika a
Za = (a1 – a0) * b0 * c0
2. Obliczenie wpływu zmiany czynnika b
Zb = a1 * (b1 – b0) * c0
3. Obliczenie wpływu zmiany czynnika c
Zc = a1 * b1 * (c1 – c0)
![Page 13: Metody badawcze wykorzystywane w analizach – ĆW 2](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062422/56813a27550346895da20a7f/html5/thumbnails/13.jpg)
Ograniczenia w stosowaniu:Ograniczenia w stosowaniu:
1. Czynniki wpływające na badane zjawisko powinny być
tak dobrane, aby ich układ w odpowiednim wyrażeniu
algebraicznym dawał wielkości badanego zjawiska
Np. sprzedaż = liczba sklepów * liczba dni roboczych * średnie
zatrudnienie * dzienna wydajność pracy sklepu
2. Zmiana kolejności podstawiania czynników w tej
metodzie może powodować niewielką zmianę
wielkości wpływu czynnika na zjawisko
![Page 14: Metody badawcze wykorzystywane w analizach – ĆW 2](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062422/56813a27550346895da20a7f/html5/thumbnails/14.jpg)
Metoda logarytmiczna Metoda logarytmiczna – uzyskujemy te same wyniki
niezależnie od kolejności podstawiania czynników
Z0 = a0 * b0 * c0
Z1 = a1 * b1 * c1
1. Obliczenie wpływu czynnika a
Za = lnA / lnZ * (Z1 – Z0)
gdzie:
A = a1 / a0
Z = Z1 / Z0
Analogiczne obliczenia dla czynnika b i c
![Page 15: Metody badawcze wykorzystywane w analizach – ĆW 2](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062422/56813a27550346895da20a7f/html5/thumbnails/15.jpg)
Metoda różnic cząstkowychMetoda różnic cząstkowych – metoda ta daje możliwość ustalenia zarówno
odchyleń indywidualnych (wpływ pojedynczych czynników na poziom zjawiska), jak
również odchyleń grupowych (wpływ par i grup czynników na zjawisko)
Z0 = a0 * b0 * c0
Z1 = a1 * b1 * c1
![Page 16: Metody badawcze wykorzystywane w analizach – ĆW 2](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062422/56813a27550346895da20a7f/html5/thumbnails/16.jpg)
1. Obliczenie odchyleń indywidualnych
Za = (a1 – a0) * b0 * c0
Zb = a0 * (b1 – b0) * c0
Zc = a0 * b0 * (c1 – c0)
![Page 17: Metody badawcze wykorzystywane w analizach – ĆW 2](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062422/56813a27550346895da20a7f/html5/thumbnails/17.jpg)
1. Obliczenie odchyleń grupowych
Zab = (a1 – a0) * (b1 – b0) * c0
Zac = (a1 – a0) * b0 * (c1 – c0)
Zbc = a0 * (b1 – b0) * (c1 – c0)
Zabc = (a1 – a0) * (b1 – b0) * (c1 – c0)
![Page 18: Metody badawcze wykorzystywane w analizach – ĆW 2](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062422/56813a27550346895da20a7f/html5/thumbnails/18.jpg)
Odchylenie globalne = odchylenia indywidualne + Odchylenie globalne = odchylenia indywidualne +
odchylenia grupoweodchylenia grupowe
Z = Za + Zb + Zc + Zab + Zac + Zbc + Zabc
![Page 19: Metody badawcze wykorzystywane w analizach – ĆW 2](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062422/56813a27550346895da20a7f/html5/thumbnails/19.jpg)
Pozostałe metody deterministyczne:Pozostałe metody deterministyczne:
- Metoda reszty,Metoda reszty,
- Metoda wskaźnikowa,Metoda wskaźnikowa,
- Metoda funkcyjna,Metoda funkcyjna,
- Metoda podstawień krzyżowych,Metoda podstawień krzyżowych,
![Page 20: Metody badawcze wykorzystywane w analizach – ĆW 2](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062422/56813a27550346895da20a7f/html5/thumbnails/20.jpg)
Zadanie 1Zadanie 1
Jakie czynniki i w jakim stopniu wpłynęły na zmianę wielkości sprzedaży
w firmie w roku 2009 w stosunku do założeń w planie (tabela
poniżej)? Przyjęto, że sprzedaż w firmie zależy od: liczby sklepów,
średniego zatrudnienia w sklepie oraz wydajności na 1
zatrudnionego.
Do obliczeń wykorzystując poznane metody i zinterpretuj wyniki.
Sklepy Sklepy (szt.)(szt.)
ZatrudnienieZatrudnienie(os.)(os.)
WydajnośćWydajność(tys. zł)(tys. zł)
plan.plan. rzecz.rzecz. plan.plan. rzecz.rzecz. plan.plan. rzecz.rzecz.
3030 2727 99 1111 1,51,5 1,351,35
![Page 21: Metody badawcze wykorzystywane w analizach – ĆW 2](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062422/56813a27550346895da20a7f/html5/thumbnails/21.jpg)
Rachunek korelacji i regresji w Rachunek korelacji i regresji w analizie ekonomicznejanalizie ekonomicznej
![Page 22: Metody badawcze wykorzystywane w analizach – ĆW 2](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062422/56813a27550346895da20a7f/html5/thumbnails/22.jpg)
Analiza korelacjiAnaliza korelacji – najczęściej wykorzystywany jest
współczynnik korelacji liniowejwspółczynnik korelacji liniowej – mierzy stopień
ścisłości związku między dwiema zmiennymi oraz
wskazuje kierunek i rozmiar (natężenie) korelacji
Potencjalne problemy:Potencjalne problemy:
- Właściwe określenie celu i zakresu badań (np. od czego
zależy sprzedaż, itp.);
- Zebranie informacji liczbowych charakteryzujących dane
zjawiska oraz potencjalne czynniki je kształtujące
(przekrój przestrzenny, czasowy, łączny)
![Page 23: Metody badawcze wykorzystywane w analizach – ĆW 2](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062422/56813a27550346895da20a7f/html5/thumbnails/23.jpg)
1. Skonstruowanie macierzy z danymi
2. Obliczenie współczynników korelacji (WK) – np. arkusz
kalkulacyjny Excela – menu Narzędzia – Analiza
Danych (Dodatki - Analysis ToolPak) – Korelacja
3. Interpretacja wyników
1. Współczynnik przyjmuje wartości w przedziale -1 do +1;
2. Wartość bliska -1 – silna korelacja ujemna
3. Wartość bliska 0 – brak korelacji
4. Wartość bliska -1 – silna korelacja dodatnia
5. W badaniach ekonomicznych:
- WK > 0,5 korelacja wyraźna;
- 0,5 > WK > 0,3 korelacja średnia;
- WK < 0,3 korelacja niewyraźna
![Page 24: Metody badawcze wykorzystywane w analizach – ĆW 2](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062422/56813a27550346895da20a7f/html5/thumbnails/24.jpg)
Współczynnik korelacji jakościowejWspółczynnik korelacji jakościowej, np. Pearsona, Bykowskiego,
np. badanie zależności między poziomem wykształcenia a
osiąganymi efektami pracy – współzależność można rozpatrywać w
ramach cech, która przyjmują tylko dwa stany: występują lub nie.
SkutekSkutek
PrzyczynaPrzyczynaPozytywny (1)Pozytywny (1) Negatywny (0)Negatywny (0)
Wystąpiła (1)Wystąpiła (1) AA BB
Nie wystąpiła (0)Nie wystąpiła (0) CC DD
![Page 25: Metody badawcze wykorzystywane w analizach – ĆW 2](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062422/56813a27550346895da20a7f/html5/thumbnails/25.jpg)
Współczynnik korelacji PearsonaWspółczynnik korelacji Pearsona dla danych z powyższej tabeli: dla danych z powyższej tabeli:
DCDBCABA
CBDAR
***
**
![Page 26: Metody badawcze wykorzystywane w analizach – ĆW 2](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062422/56813a27550346895da20a7f/html5/thumbnails/26.jpg)
Analiza regresji Analiza regresji – równanie regresji to ilościowy wyraz zależności między badanym zjawiskiem ekonomicznym a czynnikami je określającymi.
nn xbxbxbbY ...22110
Gdzie:
Y – badane zjawisko
x1, .., xn – czynniki określające zjawisko
b1, …, bx – współczynniki regresji
![Page 27: Metody badawcze wykorzystywane w analizach – ĆW 2](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062422/56813a27550346895da20a7f/html5/thumbnails/27.jpg)
1.1. Współczynniki regresjiWspółczynniki regresji (b)(b) – wyrażają o ile przeciętnie
zmieni się zmienna badana Y, w wyniki zmiany czynnika
x o jednostkę, przy pozostałych x niezmiennych.
2.2. Współczynnik determinacji (WD)Współczynnik determinacji (WD) – to miara
dopasowania równania regresji do zebranego materiału
– im wyższy tym lepiej.
3. Np. arkusz kalkulacyjny Excel – Wstaw – funkcje –
statystyczne – wybór konkretnej funkcji
![Page 28: Metody badawcze wykorzystywane w analizach – ĆW 2](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062422/56813a27550346895da20a7f/html5/thumbnails/28.jpg)
Zadanie 2Zadanie 2
W pewnym sieciowym przedsiębiorstwie handlowym badano zmiany wielkości obrotów po wprowadzeniu sprzedaży premiowanej. Nowe rozwiązanie wprowadzono w 20 sklepach, a efektem był wzrost sprzedaży w 17 z nich. W pozostałych 30 sklepach sieci nie wprowadzono takiej akcji. W tej grupie wzrost obrotów zanotowano tylko w 7 sklepach. Określ czy istnieje zależność między zastosowanym środkiem aktywizacji sprzedaży a wielkościami obrotów.
![Page 29: Metody badawcze wykorzystywane w analizach – ĆW 2](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062422/56813a27550346895da20a7f/html5/thumbnails/29.jpg)
Zadanie 3Zadanie 3
W pewnym sieciowym przedsiębiorstwie handlowym oszacowano
regresyjną zależność pomiędzy roczną wartością sprzedaży, a
stanami zatrudnienia i powierzchnią handlową poszczególnych
obiektów. Uzyskany model liniowy ma postać:
y = 2440 + 80,4x1 + 21x2
gdzie:
y – wielkość sprzedaży w tys. zł
x1 – zatrudnienie w osobach
x2 – powierzchnia handlowa w m2
1. Zinterpretuj współczynniki modelu.
2. Dokonaj, na podstawie posiadanego modelu, prognozy sprzedaży
na przyszły rok przy założeniu że zatrudnienie zwiększy się z 250
do 265 osób, a powierzchnia wzrośnie z 6300 m2 do 7100 m2.