metropool regio eindhoven koopstromenonderzoek · 2019-07-25 · winkelkernen mre 2014 bron:...
TRANSCRIPT
GEMEENTEEINDHOVEN
2
Inhoudsopgave
Inhoudsopgave........................................................................................................................................................2
Totstandkomingenaanpak.....................................................................................................................................3
1. Inleiding...........................................................................................................................................................4
2. KernregioMRE.................................................................................................................................................7
3. WinkelsenvrijetijdsvoorzieningeninEindhoven..........................................................................................10
4. Detailhandelsstructuurenleegstand.............................................................................................................12
5. Prestatiesdetailhandel..................................................................................................................................15
6. Koopstromen.................................................................................................................................................17
7. Vrijetijdssector...............................................................................................................................................30
8. Samenvatting.................................................................................................................................................32
BijlageI:Bronnenendefinities..............................................................................................................................35
Colofon..................................................................................................................................................................37
3
TotstandkomingenaanpakDewereldisveranderd.Datvraagteenandereaanpak,eenandereorganisatie.DeprovincieNoordBrabantheeftdeambitieomderegioteversterken.Zijinitieertensteuntprojectendiehieraanbij-dragen.Hetprojectkoopstromenisdaaréénvan.
”Geefmeeenredenjetebezoeken”
Beoogdeffect:Sterkecentrumgebiedenenwinkelcentradiegriphebbenophuntoekomstigbestaanendiezogeorgani-seerdzijndatze(gezamenlijk)beteraansluitenbijdeklant-wensenvanmorgen(relevantebestemming),meerennieu-weklantentrekken(traffic),hogerebestedingenafdingen(conversie)enloyalereklantenwetentecreëren(binding).
Koopstromenonderzoek
Keuzesopbasisvankennisvraagtkennis.Koopstromenkun-nenhelpenbijinzichtinhoedegemeentenzichtotelkaarverhoudenenwelkegebiedenensectorenkrachtigofjuistzwakzijn.Omhetgebiedente(blijven)latenflorerenishetvanbelangdatdeindividuelegemeentenwetenwathunpositieistenopzichtevanomliggendegemeenten.Danisfocusmogelijkenzijnkeuzestemakenvoorkorteenlangetermijn.Vervolgensmoetdittoteengezamenlijkekoerslei-dendielokaalwordtuitgezet.Ziehetfiguurhiernaastvoordeaanpakenhetstappenplan.
Voorwie?
De22gemeentenbinnendeMetropoolregioEindhovensamenmetondernemersverenigingenen/ofcentrummanagement,vastgoedpartijenenanderebetrokkenen.
Doorwie?
HetonderzoekwordtuaangebodendoordeprovincieNoordBrabant,deRabobankenPlatformDeNieuweWinkelstraat.UitgevoerddoorIkOnderneem!B.V.,deRabobankenAnalyZus.
4
1. InleidingErisvoorderegioMREeenkoopstromenonderzoekuitgevoerd.Ookinuwgemeente,opbasisvanuwinput.Hetdoelvanditonderzoekisinzichtkrijgeninhoedegemeenteninderegiozichtotel-kaarverhoudenenwelkegebiedenensectorenkrachtigofjuistzwakzijn.Metditinzichtkuntube-palenwelkeactiesnodigzijnomeenkrachtigwinkelgebiedtebehouden.Dus:
• Focusopidentiteittenopzichtevanomliggendewinkelgebieden
• Bindenvanuweigeninwonerindagelijkse-ofnietdagelijkseboodschappen
• Inzichtin(regionale)detailhandelsomzet
• Inzichtinvloerproductiviteit
• Inzichtinhetwinkelgebiedinrelatietotvrijetijdssector(Horecaendagrecreatie)
Dekoopstromengeveninzichtmaarnubentuaanzet.Watzijndekeuzesvoordetoekomst?Waarliggenkansenenhoezorgjedatdietotrendementleiden?Devertalingnaarfocusenactieisnodigomeensterkeconcurrentiepositietehebben/houden(denkaanidentiteit,relevantzijnvoordeklant,klantenbindingetc.).Pergemeenteenwinkelgebieddientudezevertaalslagtemaken.DitmoetpasseninderegioviaderegionaleafstemmingvandeMRE.Inditrapportkrijgtuinzichtindeuitdagingenvooruwgemeente.
Uwvraag
Voorafgaandaanhetonderzoekhebbenwijugevraagdeenvragenlijstintevullenmetdespecifiekeuitdagingenvooruwwinkelgebied(en)endepostcodesdiewijmoestenonderzoeken.
Postcodegebied(en):
PC4 naamwinkelgebied WINKELGEBIED5611 Centrum(incl.DeBergen) CentrumEindhoven5611 Geldropseweg Geldropseweg5612 Boschdijk(binnendeRing) Gemmastraat5612 Kruisstraat-WoenselseMarkt-WinkelhartOudWoensel WoenselseMarkt5613 WinkelcentrumHaagdijk Insulindelaan-Tongelresestraat5613 AandeKade Kanaaldijk5614 Aalsterweg/Leenderweg Aalsterweg-Leenderweg5615 Aalsterweg/Leenderweg Aalsterweg-Leenderweg5615 n.v.t. Gestelsestraat5615 Hoogstraat HoogstraatEindhoven5615 Hoogstraat Hoogstraat-Boutsenlaan5616 TrudopleinStrijp StTrudoplein5617 StrijpS(hetVeem,UrbanShopper) StrijpS5621 WoenselWestSideStores WoenselWestSideStores5622 Mensfort Mensfort5625 WinkelcentrumWoensXL EindhovenWoensel
5
PC4 naamwinkelgebied WINKELGEBIED5627 Ardechelaan AchtseBarrier5627 Biarritzplein Biarritzplein5628 Belgieplein DeTempel5628 Nederlandplein WoenselseHeide5629 WinkelcentrumBlixembosch Blixembosch5631 WinkelcentrumCassandraplein Cassandraplein5632 WinkelcentrumEckart Eckart5632 WinkelcentrumVaartbroek Vaartbroek5643 BoulevardZuid Heezerweg5643 n.v.t. StPetrusCanisiuslaan5644 RoostenlaanWinkelstraat Roostenlaan5645 Canisiuslaan StPetrusCanisiuslaan5652 n.v.t. Bredalaan5652 KoopcentrumDeHurk DeHurk5653 WinkelcentrumKastelenplein Kastelenplein5654 FranzLeharplein FranzLeharplein5657 n.v.t. EindhovenAirport5658 WCMeerrijk Meerhoven
Watisdelangetermijnuitdaging?Watisdekortetermijnuitdaging?WINKELGEBIED langetermijn kortetermijnCentrumEindhoven Geldropseweg herinrichtingGemmastraat WoenselseMarkt Insulindelaan-Tongelresestraat herpositioneringAldi Kanaaldijk Aalsterweg-Leenderweg Aalsterweg-Leenderweg Gestelsestraat n.v.t. HoogstraatEindhoven Hoogstraat-Boutsenlaan StTrudoplein StrijpS WoenselWestSideStores Mensfort EindhovenWoensel AchtseBarrier herontwikkelingBiarritzplein DeTempel WoenselseHeide Blixembosch Cassandraplein Eckart
6
WINKELGEBIED langetermijn kortetermijnVaartbroek Heezerweg StPetrusCanisiuslaan n.v.t. Roostenlaan StPetrusCanisiuslaan Bredalaan n.v.t. DeHurk
KastelenpleinHerontwikkelingsaunacom-plex
FranzLeharplein EindhovenAirport n.v.t. n.v.t.Meerhoven
Welkinzichtheeftunodigomkeuzesvooreenvolgendestaptekunnenma-ken?
• HoemoetenwijonspositionerentenopzichtevanNuenen,SonenBreugel,Waalre,Oir-schot,HelmondenGeldrop-Mierlo?
• Waarkomtdetoevloeiing(ennaarwelkebranches)vandaan?
Ditonderzoeki.r.t.uitdagingen
Letop;Degebiedenmetvoldoendegegevenszijnopgenomeninditrapport.
Uheeftsamenmetlokalestakeholdersuwuitdagingenbenoemd,nietalleuitdagingenkunnenmid-delskoopstromenwordenopgepakt.Uwuitdagingenvragenomactieenkeuzes,inzichtkunnenhel-penbijdeargumentatievandekeuzes,ofhetvolgenvanheteffectvankeuzes.
Hetkoopstromenonderzoekgeeftgeenoplossingvooraluwuitdagingendezedientulokaalinsa-menwerkingmetlokalestakeholdersaantepakken.Hetgeeftslechtsinzichtinhoedezakenervoorstaan.Optermijngeefthetinzichtindeontwikkelingenkuntuzienofuwactiesenkeuzesookposi-tiefeffectheeft.Metditrapportenuwbeschrevenuitdagingensamenkuntuuwstrategieopdetoekomstbepalen.
7
2. KernregioMRE
KernregioMRE
DeMetropoolregioEindhoven(MRE)behoortmet750.000inwoners,400.000banen,eenproduc-tiewaardevan€30miljardeneenregionaalbesteedbaarinkomenvan€11,5miljardtotdeeconomi-schekernvanhetland.Doordatdeeconomieendebevolkingsomvanghierhardergroeiendanlan-delijk,groeitdeafzetmarktinMREbovendienharderdangemiddeld.
Voorzieningenvolgenbevolking
MREtelt4.300winkelsen2.200horecagelegenheden(2016).Inelkegemeenteeninvrijwelelkekerninderegiozijndanookwelwinkels,horecagelegenhedenofanderevrijetijdsvoorzieningentevinden.Despreidingvanwinkelsenhorecaoverderegiohangtzeersterksamenmethetaantalin-woners.Hoegroterdekern,destegroterhetwinkelbestand.DeMREvertoontdanookeenduidelij-kestructuurvanwinkelkernen.EindhovenstaatdaarinaanhethoofdenwordtopafstandgevolgddoorHelmondenVeldhovenenValkenswaard(figuur1).
Figuur1.WinkelkernenMRE2014
Bron:Locatus.
Lokalebindingcruciaal
Desamenhangtussenhetaantalinwonersenhetaantalwinkelsineenkernwijsteropdatconsu-mentenenwinkelsineenkernsterkmetelkaarzijnverbonden.Metanderewoorden,delokalebin-dingvanconsumentenéndetailhandelissterk.IndeMREisgemiddeld65procentvandewinkelom-zetafkomstiguitdegemeentewaardewinkelisgevestigd.InwonersvandeMREbestedengemid-deld69procentvanhunbudgetindelokaledetailhandel.Voordehorecazijndezecijfersnauwelijksanders.Delokaleconsumentisdusvancruciaalbelangvooreenwinkelofhorecagelegenheid.
8
Forsekoopkrachttoevloeiingen–afvloeiinginkleinegemeenten
Ondanksdezesterke‘lokaleomzet-enkoopkrachtbinding’is35%vandewinkel-enhorecaomzetinMREafkomstigvanbuitendegemeentewaardeondernemingisgevestigd.InwonersvanMREbe-stedenmeerdan30%vanhuninkomenbuitenhunwoongemeente.Elkegemeenteheeftmetder-gelijke‘koopkrachtafvloeiingen-toevloeiing’temaken,maarinkleinegemeentenzijndezedoor-gaanssterkerdaningroteregemeenten.Inwonersvangrotegemeentendoeneengroterdeelvanhunwinkelbestedingeninhunwoonplaatsdaninwonersvankleineregemeenten.Ingroterekernenzijnnietalleenmeerwinkels,maarishetwinkelaanbodookmeergevarieerd.Doordeomvangvandelokaleafzetmarktzijningrotekernenwinkelsenhorecagelegenhedenmindervan‘klantenvanbuiten’afhankelijkdaninkleinekernen(figuur2).
Figuur2.Koopkrachtbindingen-toevloeiingdetailhandelMRE2014
Bron:Rabobank.
Winkelregio’sinMRE
Alszijnietdewinkelsenhorecagelegenhedeninhunwoonplaatsbezoeken,richtenconsumentenzichdoorgaansopeennabijgelegenkerndiebeschiktovereeninteressantwinkelaanbodenaantrek-kelijkverblijfsklimaat.Metanderewoorden,dekoopkrachtafvloeiingconcentreertzichsterkopéénofenkelekernen.Zo’nkerndiedeafvloeiinguitgemeenteninhaaromgevingaantrekt,isdespilvaneen‘winkelregio’of‘vrijetijdsregio’.IndeMREvervullenEindhoven,Helmond,BladelenValkens-waardzo’nrolopwinkelgebied(figuur3).Ophetgebiedvanvrijetijdsbestedingzijn–naastEindho-ven–Bergeijk,Deurne,Oirschot,SomerenenValkenswaarduitgaanscentra(figuur4).Netalsdewin-kel-enuitgaanskernenvervullenookdezewinkel-enuitgaansregio’seenduidelijkestructuur.Eind-hovengaatmetafstandaankop.Deanderewinkel-envrijetijdsregio’szijnveelkleiner.
0 20 40 60 80 100
Sterk stedelijk
Matig stedelijk
Weinig stedelijk
Niet stedelijk
binding winkel toevloeiing
%
9
Figuur3.Winkelregio’sMRE
Bron:Rabobank.
Figuur4.Vrijetijdsregio’sMRE
Bron:Rabobank.
Letop:Hoewelinfiguur3hetbeeldversnipperdlijkt,isEindhovenvoor‘winkelen’praktischvoorallegemeentenindeMREeenfocusgemeente(opGemert,ReuselenCranendonckna).Datwilzeggendatwanneermennietindeeigengemeentebesteedt,zeditinEindhovendoen.Wordtde‘norm'watlossergehanteerd,danverschijntfiguur3enbovenstaandetoelichting.Voordevrijetijdsbeste-dingenisEindhoveneensterkegemeente.Ditisergdoelgroepafhankelijk,meerdanvoor‘winkelen’.
10
3. WinkelsenvrijetijdsvoorzieningeninEindhovenEindhovenheeftbijna230.000inwoners,bijna20.000bedrijveneninstellingenenruim150.000ba-nen.DaarmeeisdestadhétcentrumvanwerkgelegenheidvoorMRE.DedetailhandelinEindhovenismet1.900winkelsgoedvoorruim15.000banen,de750horecagelegenhedenvoorruim6.000banen.InvergelijkingmethetaandeeldatdetailhandelenhorecainMRE,sterkstedelijkegemeen-tenenNederlandinhetaantalvestigingenendewerkgelegenheidhebben,isinbeidesectorenzo-welhetaantalbedrijvenalsdewerkgelegenheidklein(figuren5en6).Verzorgendeactiviteitenma-keneenrelatiefkleindeeluitvandeeconomievanwerkgelegenheidspoolEindhoven.Winkelsenhorecavestigingenzijnhierbovendienrelatiefklein.
Figuur5.Aandeeldetailhandel,2015 Figuur6.Aandeelhoreca,2015
Bron:LISA. Bron:LISA.
HetaandeelvangezinnenindehuishoudensisinEindhovenkleininvergelijkingmethetgemiddeldevoordestedelijkegemeenten.Hetaandeelvanouderenindebevolkingisechterfors(figuur7).HetgemiddeldepersoonlijkinkomeninEindhovenisrelatiefhoog,maarmededoordestudentenpopula-tieishetgemiddeldinkomenperhuishoudenlaag(figuur8).
Figuur7.Bevolkingssamenstelling,2016 Figuur8.Besteedbaarinkomen,2014
Bron:CBS. Bron:CBS.
0 2 4 6 8 10 12 14
vestigingen
banen
Nederland Sterk stedelijk MRE Eindhoven
%
0 1 2 3 4 5 6
vestigingen
banen
Nederland Sterk stedelijk MRE Eindhoven
%
0 10 20 30 40
75+ jr
niet-Westers
gezin
Nederland Sterk stedelijk Zuidoost-Noord-Brabant Eindhoven
%
bevolkingssamenstelling,2016
0 20 40 60 80 100 120 140
inkomen per persoon
inkomen perhuishouden
Sterk stedelijk Zuidoost-Noord-Brabant Eindhoven
gemiddeld inkomen t.o.v. Nederland, 2014
%
11
Letop:Eindhovenkentrelatiefveeleenpersoonshuishoudensmeteenrelatiefhooginkomenperhoofd.Nietalleentenopzichtevandeomliggendegemeenten,ooktenopzichtevandebenchmark.Ditheeftgevolgenvoordebehoefteinvoorzieningen.Wanneerertochsprakevangezinsvormingis,trektmennaaromliggendeplaatsen,ditzienweindeandererapportagesterug.DitbiedtkansenvooralternatiefaanbodinEindhoven,startupsenvernieuwing.Deklantenbindingzalvoorditaan-bodwellaagzijn,wateenlangetermijninvullingspannendmaakt,zekervoorstartups.Eengoedecombinatievanaanbod(voorverschillendedoelgroepen)metomliggendeplaatsenhelptineento-taalvoorzieningenniveau.
SterkstebevolkingsgroeiinenrondEindhoven
DebevolkingsomvangvanEindhoven–endaarmeedeomvangvandelokaleafzetmarkt–zaldeko-mendejarenforsblijventoenemen.DestadneemtvrijweldegehelebevolkingsgroeiinMREvoorhaarrekeningendatzalnaarverwachtingindekomendejarenzoblijven.InderestvanMREkomtdebevolkingsgroeipersaldonietbovenhetlandelijkegemiddeldeuit.Eindhovenisintrekbijjong-volwassenen,maarzietwelgezinnenenouderenvertrekkennaardevoorsteden.Eindhovenver-toontdaardooreentypischgrootstedelijkebevolkingssamenstellingmeteenrelatiefjonge,maarweinigwelvarendebevolking.Demeesteanderegemeenteninderegiozijnwelvarend,maarvergrij-zensterkenzienhunbevolkingsontwikkelingstagneren.Ophetmomentdatdehuidigegrotegene-ratiejongvolwassenenoverenkelejarenaangezinsvormingbegint,komendegemeentenrondEind-hovenwaarschijnlijkweerintrek.Gezinnenvestigenzichimmersgraaginhetgroen.Doordatdekomendegeneratiesjongvolwassenenwatkleinerzullenzijn,zaldetreknaardestadwatminderwordenenzaldegroeivanEindhovenopdenduurgaanafvlakken.
12
4. DetailhandelsstructuurenleegstandSpreidingwinkelaanbod
DewinkelmarktindegemeenteEindhovenheefteenwinkelvloeroppervlak(WVO)vancirca458.900m²verdeeldover2449verkooppunten.Ongeveer28%vandeverkooppuntenvaltonderdecategorieverspreidebewinkeling.Ditbetreftwinkelsdiesolitairofinkleineconcentratiesliggen.
Met72%ligthetgrootstedeelvandeverkooppuntenineenwinkelgebied.HetcentrumvanEindho-venismetafstandhetgrootsteenbestaatuit730verkooppunten,ofwelbijna30%vanhettotaalindegemeente.TennoordenvanhetcentrumligthetwinkelgebiedWoenselsemarktvan143ver-kooppunten,datteboekstaatalseenbinnenstedelijkewinkelstraat.HetstadsdeelcentrumWoensel(WoensXL)iseenandergrootwinkelgebiedentelt150verkooppunten.WoenselsemarktenWoensXLzijnsamengoedvoorcirca12%vandetotalewinkelmarkt.
DaarnaastheeftEindhovenverschillendebuurt-enwijkwinkelcentrazoalsVaartbroek,SintTrudop-lein,MeerhovenenAalsterweg-Leenderwegvoorbeelden.Gezamenlijkvormendezeondersteunen-dewinkelgebieden28%vanalleverkooppuntenindegemeente.DaarnaastheeftEindhoventweewinkelgebiedenmetgrootschaligedetailhandel:DeHurkenKanaaldijk.EenspeciaalwinkelgebiedmetluchthavengebondenverkooppuntenisEindhovenAirport(figuur9).
Figuur9:WinkelmarktstructuurgemeenteEindhoven2017
Bron:Locatus,bewerkingRabobank.
13
Letop:Doordebevolkingsomvangenaantrekkingskrachtishetmakkelijkomeenwinkeloptestar-ten.Datisniethetzelfdealseengezondedetailhandelsstructuur.OokvoorEindhovengeldtdatcom-pactecentraenbijpassendstimuleringsbeleidnodigisomeengoede,gezondeenup-to-datevoor-zieningenniveautekrijgen.Deverspreidebewinkeling(28%)biedtmogelijkhedenomtewerkenaanclusteringvanvoorzieningenentegengaanvanleegstandindekernenanderewinkelcentra.
Brancheringenschaalgrootte
OnderstaandegrafiekzethetwinkelaanbodaftegendebevolkingsomvangvandegemeenteEindho-ven.HieruitblijktdatEindhovenvooreenzeersterkgemeenteindedagelijksesectorwatminderwinkelstelttenopzichtevandebevolkingsomvangvandegemeente.Indeniet-dagelijksesectorligthetaantalwinkelsrondhetgemiddeldevandittypegemeente.VerderzienwedatdewinkelsinEindhovenpersaldogrootschaliger(gemiddeldWVOperwinkel)zijndangemiddeldinzeersterkstedelijkegemeenten(figuur10).
Figuur10:OmvangenschaalgroottedetailhandelgemeenteEindhoven(1-1-’16)
Bron:Locatus,bewerkingRabobank.
Leegstand
Medio2017is12,2%%vandewinkelsindegemeenteEindhovenalsleeggeregistreerd.Hetleeg-standsniveauisietshogerdanindeMRE(11,6%).Opvallenderisdesterkeafwijkingtenopzichtevanhetgemiddeldeleegstandsniveauinzeersterkstedelijkegemeentendatop9,3%ligt.Deleeg-standinEindhovenligtstructureelbovenhetniveauvandebenchmarkgemeentenenisdeafgelopenjarenineenlagertempohersteld.Eenkanttekeningisdatergroteverschilleninleegstandbestaantussenwinkelgebieden.(Figuur11).
14
Figuur11:WinkelleegstandindegemeenteEindhoven2003-juli2017
Bron:Locatus,bewerkingRabobank.
Letop:Eindhovenheeft(te)veelleegstandt.o.v.deMRE,maarzekerooktenopzichtevanvergelijk-baresteden.Incombinatiemethetvorige(compactewinkelconcentraties)puntvraagtditomgerichtbeleidnaarcompactewinkelconcentraties.Hetwegnemenvanmetersuitdemarktisabsoluutnood-zakelijk.Metnamedeleegstandindekernmoetwordentegengegaandooreenactiefverplaatsings-beleidenhetwegnemenvanmetersbuitendekern.Werkaaneencompactcentrum.
Leegstandnaargebied
Leegstandiseengraadmetervoorheteconomischfunctionerenvaneengebied.Immersalsergeenleegstandis,zijnerduidelijkkansenomteondernemen.Ditkaneenlagehuurprijszijn,maarookeengoedeloopofbereikbaarheid.Bijeenhogeleegstandiserduidelijksprakevaneenmismatch.Huur-prijzenpassenzichnietaan,concurrentievanandereontwikkelingen,ofgewoonweggeenplekmeerinhetRetaillandschap.Eindhovenheeftmeerderewinkelconcentratiesdieverschillendleegstands-beeldlatenzien.Bijgaandfiguur11.1geeftvandeachtwinkelconcentratiesmethetmeestaantalvestigingenvanEindhovendeverschillendeleegstandscijfersaan.Figuur9isonderaantoegevoegdterreferentie.Allecijferszijngerelateerdaanhetaantal/oppervlakvanhetbetreffendegebied.Leegstandals:
1. Percentagevanhetaantalverkooppunten(nietalleenwinkels)2. Percentagevanhetaantalwinkels(alleenRetail)3. Percentagevanhetverkoopvloeroppervlak
15
Figuur11.1:WinkelleegstandgrootstedeelgebiedenvangemeenteEindhoven
Bron:Locatus,bewerkingRabobank.
Letop:Deprestatievanwinkelconcentratiesverschillen.Erspringentweegebiedenuit,dezezijnmetpijlenaangegeven.DegroteopgavevoorEindhovenligtineenaanpakom‘slechte’metersuitdemarkttehalenen‘goede’metersgoedintevullen.Datiseengezamenlijkeopgavevangemeente,pandeigenarenenondernemers.Eindhovenmoetkeuzesmakenwaarzeontwikkelingentoelaat(verbeteringvanmeters)entenkostevanwelkeverkooppuntenditmoetgaan.Ditzijngeenlossevraagstukken,ditzitaanelkaarvast.Sterkernog,elkenieuwemetermoetvergezeldwordenvaneenkrimpopgavevandriebestaandemeters.Ofwel,zonderkrimpgeennieuweontwikkelingen.LetopdeconcentratieopgaveenonderscheidendvermogentenopzichtevanEindhovenénhaaromgeving(omliggendegemeenten).
051015202530354045
%vanvkp %vanwinkels %vanoppervlak
16
5. PrestatiesdetailhandelIndezeparagraaflatenwezienhoededetailhandelinEindhovenin2015heeftgepresteerd.Hier-voorkijkenwenaardevloerproductiviteit(omzetpervierkantemeter)endegemiddeldeomzetperwinkelinEindhoven.DeanalyseisuitgevoerdmetbehulpvandeRegionaalEconomischeThermome-tervandeRabobank(ziebijlagevooreentoelichting).HetresultaatvoordegemeenteEindhovenstaatweergegeveninfiguur12.
Figuur12:FunctionerendetailhandelgemeenteEindhoven(2015,NL=100)
Bron:Rabobank.
UitdegrafiekblijktdatdedetailhandelinEindhovenin2015eenrelatiefhogegemiddeldewinkel-omzetheeftgerealiseerd.DegemiddeldevloerproductiviteitligtjuistlagerdangemiddeldinzeersterkstedelijkegemeentenmaarhogerdanindeMREalsgeheel.Vaakzienwedatdedetailhandelinmeerstedelijkegebiedeneenhogerescoreopdezeindicatorenlaatziendandedetailhandelinmeerlandelijkeregio’s.Bovendienzienweeenhogegemiddeldewinkelomzetvaaksamengaanmeteenlagegemiddeldevloerproductiviteitvanwegedeschaalgroottevanhetwinkelaanbod.Gemeen-tenmetveelgrootschaligewinkels(inbijvoorbeeldwonenen/ofdoe-het-zelf)realiserenvaakeenhogeomzetperwinkelincombinatiemeteenlageomzetpervierkantemeter.Gemeentenmetveelkleinschaligwinkelaanbodhebbenjuistvaakeenlageomzetperwinkelincombinatiemeteenhogevloerproductiviteit.InhetvorigehoofdstukhebbenwegeziendatdegemiddeldewinkelinEindho-venrelatiefgrootiswaarmeedeprestatiesvandedetailhandelindezegemeentekunnenwordenverklaard.
Letop:DeprestatievanEindhovenopbasisvandezegrafiekenlijkenpositief.Hethogeleegstandscijfer(zekert.o.v.benchmark)geefteenanderbeeldweer.Dezecijferskomenuitdegeaggregeerdejaarrekeningen.Oppapierwellichtnietnegatief,maarPASOPvoorverborgenarmoede.Bijvoorbeeldhetnietbelastenvaneigenhuur(waneereigenaarengebruikerdezelfdeis),nietafschrijvenvanhetpand,nietalleloonkostenzijnopgenomen(familiewerktmee,krijgtgeensalaris).Signalendiehieropkunnenduidenzijn:pandendiegedateerdzijn,slechtonderhoudenenreclameuitingendiezijnverouderd.
17
6. Koopstromen
Inleiding
Behalvenaarhetfunctionerenvandedetailhandel,hebbenwegekekenwaardeomzetvandewin-kelsinEindhovenvandaankomtenwaardeinwonersvanEindhovenzelfhundetailhandelsaankopendoen(koopstromen).OpdezemanierkanhetverzorgingsgebiedvandedetailhandelinEindhovenwordenvastgesteldenkrijgenweeenbeeldvanconcurrerendeaankoopplaatsen.Indezeparagraaflatenwijhetvolgendezien:
– Koopkrachtbinding:welkdeelvandedetailhandelsbestedingenvandeinwonersvanEindhovenkomtindeeigengemeenteterecht?Dekoopkrachtbindingwordtvastgesteldvanuitdeporte-monneevandeconsument.
– Koopkrachttoevloeiing:welkdeelvandebestedingendiebijdedetailhandelinEindhovenwor-dengedaan,isafkomstigvaninwonersvanbuitendeeigengemeente?Koopkrachttoevloeiingwordtvastgesteldvanuitdekassavandeondernemer.
Koopstromenzelfzeggenweinigoverhetfunctionerenvandewinkels:zegevenaanwiewaarbe-steedtendaarmeewatdepositievaneengemeente(ofwinkelgebied)isbinnenhetkoopspectrumvandeconsument.Uiteindelijkgaathetomdevraagofvanuitdezekooporiëntatievandeconsu-mentvoldoendeomzetwordtgegenereerdomrendabeltekunnenfunctioneren.
Behalvenaardedetailhandelkijkenweindithoofdstuknaardevrijetijdssector.Welatenonderanderezienwaardebestedingenindezesectorvandaankomen.HiermeeontstaateenbeeldvanderecreatievefunctievandegemeenteEindhoven.
DeresultatenvanEindhovenplaatsenweinperspectiefdoorzetevergelijkenmetdievandeandereNederlandsegemeentenindezelfdestedelijkheidsklasse.Uitlandelijkeanalysesblijktdematevanstedelijkheid(positief)tecorrelerenmetdekoopkrachtbindingen(negatief)metdekoopkrachttoe-
18
vloeiing.Eindhovenvaltindecategoriezeersterkstedelijkegemeenten.IndebijlageiseenoverzichtopgenomenvanalleMRE-gemeentenperstedelijkheidsklasse.
WaarbesteedtdeinwonervanEindhoven?
LETOP1:hetgaathieromdeportemonneevandeinwoner.Hoeveelprocentvanhaarbestedingenineenbepaaldesectorbesteedtzijindeeigenkern.
LETOP2:debestedingscijfersperpostcodevolgenlater.
Figuur13laatdekoopkrachtbindingzien.InEindhovenligtdekoopkrachtbindingindedagelijksesectormet85%ietsbovenhetgemiddeldevanzeersterkstedelijkegemeententerwijldebindingaandeniet-dagelijksesectormet72%daarietsonderligt.Debindingaandedagelijksesectorlagin2009nogop82%enisdusietsgestegen.Indeniet-dagelijksesectorisdebindingindezeperiodestabielgeblevenop72%.
Figuur13:KoopkrachtbindinginwonersgemeenteEindhoven(2014)
Bron:Rabobank.
Letop:Hetiseenlandelijketendensdatdelokalebindingindedagelijksesectortoeneemt,ditisvoorEindhovendus‘normaal’.Debindinginniet-dagelijksislagerdanverwachtmagwordeninver-gelijkbaresteden.BlijkbaargeeftdeinwonerookmakkelijkzijngeldnietinEindhovenuit.Inaanvul-lingopeerderepuntenvraagtEindhovenomeenherijkingvandepositioneringvandeverschillendewinkelconcentraties.Eentotaalaanpakinclusiefgerichteevenementen,uitingenenprofileringisnoodzakelijkvoorEindhoven.
WatzijndebelangrijkstealternatieveaankooplocatiesvoordeinwonersvanEindhoven?
Onderstaandetabel(tabel14)laatzieninwelkegemeentendeafvloeiendedetailhandelsbestedin-genvandeinwonersvanEindhovenvooralterechtkomen.Indetabelisdetopvijfvanbelangrijkste
19
alternatieveaankooplocatiesvoorzoweldagelijksealsniet-dagelijkseaankopenopgenomen.DebeperktekoopkrachtdieindedagelijksesectorafvloeitkomtvooralterechtinVeldhoven.Indeniet-dagelijksesectorvloeitdemeestekoopkrachtafnaarSonenBreugelgevolgddoorVeldhoven.
Tabel14a:Afvloeiingdagelijks(2014) Tabel14b:Afvloeiingniet-dagelijks(2014)
WaarkomtdeomzetvandedetailhandelinEindhovenvandaan?
Letop:hiergaathetomdekassavandeondernemergevestigdinEindhoven.Dezewordtgevulddoorbestedingenvaninwonersénvanbestedingenvananderebezoekersgroepen.Ookgeeftheteenverdelingvanherkomstaan,nietdeprestatie(ziehoofdstuk5).
Figuur14toontdekoopkrachttoevloeiing1.Inzoweldedagelijksealsdeniet-dagelijksesectorligtdekoopkrachttoevloeiinghogerdangemiddeldinzeersterkstedelijkegemeenten.Metnameindebranchein&omhethuisiseengrootdeelvandebestedingenafkomstigvanbuitenEindhoven.
Verderopindithoofdstuklaattabel3zienwaardebestedingenindeindividuelewinkelgebiedenvandaankomen.
Figuur14:KoopkrachttoevloeiingwinkelsgemeenteEindhoven(2014)
DeBron:Rabobank.
1HetgaathieralleenomNederlandsebestedingen.
Veldhoven 4%Geldrop-Mierlo 2%Nuenenc.a. 1%Waalre 1%SonenBreugel 1%
SonenBreugel 5%Veldhoven 4%Nuenen,GerwenenNederwetten 2%Best 1%Geldrop-Mierlo 1%
20
Letop:OverdebreedtezalEindhovenhetmoetenhebbenvandeomgeving.Eenrelatieflagebin-dingvandeeigeninwoner(opdagelijksna)vereisteenhogeretoevloeiing.Immerswanneerdeon-dernemerzijnomzetnietverdientaanzijnomgeving,danmoethetvanbuitenkomen.Hierliggengrotekansen.WanneerEindhoveninstaatiseenbeterebindingvandebestedingenvandeeigeninwonerskanrealiseren,danzalditdeprestatiestengoedekomen.DetrekkrachtvanEindhovenisimmersalgoed.Wanneereerdereopgavesgoedwordeningevuld,zalditeffecthebbenopdebeste-dingenvanzowelinwoneralsomgeving.
WiekooptnogmeerbijdedetailhandelinEindhoven?
OnderstaandetabellaatzienwaardeomzetvandedetailhandelinEindhoven–voorzoverdienietvandeeigeninwonersafkomstigis–vandaankomt.UitdetabelblijktdateengrootdeelvandetoevloeiingafkomstigisvandeinwonersvanVeldhoven.DaarnaastweetEindhoven(metnamedeniet-dagelijksesector)uiteraarddenodigebestedingenvanuitdeandereMRE-gemeentenaantetrekken.
Tabel15a:Toevloeiingdagelijks(2014) Tabel15b:Toevloeiingniet-dagelijks(2014)
Letop:tenopzichtevanderegiozijnditrelatieflagepercentages.Eristoevloeiing,maarvooreengrotekernineenomgevingmetveelkleinedorpjesmagdithogerzijn.Ditzalvoordedeelgebiedenheleanderebeeldengeven.Ditvolgthieronder.
Veldhoven 5%Geldrop-Mierlo 1%Nuenenca. 1%Waalre 1%SonenBreugel 1%
Veldhoven 4%Helmond 2%Geldrop-Mierlo 2%Waalre 2%Nuenenca. 2%
21
WaarkomendebestedingenvandeachtgrootstewinkelconcentratiesinEindhovenvandaan?
Deachtgrootstewinkelconcentratiesopbasisvanhetaantalverkooppuntenzijn(postcodeennaam):
1. 5611Centrum2. 5612Woenselbinnenrondweg3. 5625Jagershoef/'tHool/Vlokhoven4. 5615Rapelenburg/Bloemenbuurt/Looiakkers5. 5616Strijpbinnenrondweg6. 5652Strijpbuitenrondweg7. 5613Tongelrebinnenrondweg8. 5628WoenselseHeide/Tempel
Pergebiedvolgteensamenvatting.Opbouwenherkomstvandebestedingen,datwilzeggen,waarkomtdeomzetvanhetverkooppuntvandaaninpercentages.Letop,deherkomstzegtnietsoverdehoeveelheidomzet,slechtsdeverdeling.
2.Woensel(5612)
1.Centrum(5611)
3.‘tHool(5625)
4.Bloemenplein(5615)
5.Strijp(5616)
6.Strijp(5652) 7.Tongelre(5613)
8.WoenselseHeide(5
628)
22
5611EindhovenCentrum
Aantalverkooppunten(vkp):967
Totaalverkoopvloeroppervlakwinkels:141.687m2
Leegstandwinkels:26%(tenopzichtevan11,2%vantotaalvkp)
Letop:HetcentrumvanEindhovenheeftmetnameindeniet-dagelijkseenduidelijkeregiofunctie.Debestedingenkomenvooreenforsdeeluit‘overig’,watbetekentdatditversnipperdovermeerderegemeentenis.
Figuur16a:Herkomstbestedingendagelijksenniet-dagelijksentoelichtingopdesamenvatting:
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
90%
100%
Dagelijks Nietdagelijks
Overig
Tilburg
Cranendonck
Valkenswaard
Weert
Nuenenc.a.
Waalre
Best
Geldrop-Mierlo
Veldhoven
Helmond
Eindhoven
23
5612Woensel(binnenrondweg)
Aantalverkooppunten(vkp):216
Totaalverkoopvloeroppervlakwinkels:39.901m2
Leegstandwinkels:13,5%(tenopzichtevan6,9%vantotaalvkp)
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
90%
100%
Dagelijks Nietdagelijks
Overig
Waalre
Boxtel
Oirschot
Geldrop-Mierlo
Helmond
Sint-Oedenrode
SonenBreugel
Best
Veldhoven
Nuenenc.a.
Eindhoven
Figuur16b:Herkomstbestedingendagelijksenniet-dagelijksentoelichtingopdesamenvatting:
Letop:DitdeelvanWoenselgeeftdagelijkseenlokaalniveauaan.Deniet-dagelijksebe-stedingenzijnzeerdivers.DitdeelvanEind-hovenheefteengemixtefunctie.
24
5625‘tHool
Aantalverkooppunten(vkp):182
Totaalverkoopvloeroppervlakwinkels:33.596m2
Leegstandwinkels:16,5%(tenopzichtevan10,4%vantotaalvkp)
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
90%
100%
Dagelijks Nietdagelijks
Overig
Waalre
Boxtel
Oirschot
Geldrop-Mierlo
Helmond
Sint-Oedenrode
SonenBreugel
Best
Veldhoven
Nuenenc.a.
Eindhoven
Figuur16c:Herkomstbestedingendagelijksenniet-dagelijksentoelichtingopdesamenvatting:
Let op: Een winkelcentrum dat sterk gericht is op de eigen inwoner (wijkcentrum). Hoewel de niet-
dagelijkse bestedingen nog veel diverse herkomst kent wil niet zeggen dat er een bovenlokale trek-
kracht is. Dit zal vooral een gebrek aan lokale binding zijn. De leegstand is in verhouding hoog.
25
5615Bloemenbuurt Aantal verkooppunten (vkp): 174
Totaal verkoopvloeroppervlak winkels: 17.898 m2
Leegstand winkels: 31,2% (ten opzichte van 13,8% van totaal vkp)
Figuur16d:Herkomstbestedingendagelijksenniet-dagelijksentoelichtingopdesamenvatting:
Let op: Dit deel van Eindhoven is qua dagelijks aan-
bod sterk gericht op de eigen inwoner (de wijk). De niet-dagelijkse bestedingen hebben een apart ver-
loop. Er is extreem veel leegstand in de winkels ten opzichte van ook een hoge leegstand in andere sec-
toren. Dit vraagt aandacht en keuzes.
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
90%
100%
Dagelijks Niet dagelijks
Overig
Helmond
Oirschot
Nuenen c.a.
's-Hertogenbosch
Valkenswaard
Tilburg
Geldrop-Mierlo
Son en Breugel
Waalre
Veldhoven
Eindhoven
26
5616Strijp-Sbinnenrondweg Aantal verkooppunten (vkp): 142
Totaal verkoopvloeroppervlak winkels: 14.120 m2
Leegstand winkels: 8,9% (ten opzichte van 3,5% van totaal vkp)
Figuur16e:Herkomstbestedingendagelijksenniet-dagelijksentoelichtingopdesamenvatting:
Let op: Dit deel van Eindhoven is bijzonder. De
herkomst in dagelijks is verspreid. Terwijl de niet-dagelijks sterk lokaal is. Hier zal sprake zijn va
studenten of expads. Er is een tweede adres van waaruit de bestedingen geregistreerd worden. De
leegstand is extreem laag in het totaal. De winkels blijven echter hoog in leegstand. 0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
90%
100%
Dagelijks Niet dagelijks
Overig
Best
Bladel
Son en Breugel
Nuenen c.a.
Valkenswaard
Waalre
Heeze-Leende
Helmond
Geldrop-Mierlo
Veldhoven
Eindhoven
27
5652Strijp-SbuitenrondwegAantal verkooppunten (vkp): 120
Totaal verkoopvloeroppervlak winkels: 43.206 m2
Leegstand winkels: 25,5% (ten opzichte van 10% van totaal vkp)
Figuur16f:Herkomstbestedingendagelijksenniet-dagelijksentoelichtingopdesamenvatting:
Let op: Een erg divers beeld voor dit deel van Eindhoven. Een
lage binding in dagelijks en niet-dagelijks. Erg veel leegstand in de Retail sector. Vanwege de ligging (langs de randweg) is
dit makkelijk bereikbaar voor niet-Eindhovenaren, wat de herkomst van buiten Eindhoven verklaart. 0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
90%
100%
Dagelijks Niet dagelijks
Overig
Gemert-Bakel
Bergeijk
Eersel
Weert
Waalre
Valkenswaard
Helmond
Best
Geldrop-Mierlo
Veldhoven
Eindhoven
28
5613TongelrebinnenrondwegAantal verkooppunten (vkp): 117
Totaal verkoopvloeroppervlak winkels: 49.245 m2
Leegstand winkels: 8,1% (ten opzichte van 4,3% van totaal vkp)
Figuur16g:Herkomstbestedingendagelijksenniet-dagelijksentoelichtingopdesamenvatting:
Let op: Dit gebied kenmerkt zich door zowel een wijkcentrum
als perifere detailhandel (bouwmarkten etc.). Dat verklaart het aantal m2 winkeloppervlak t.o.v. het aantal verkooppun-
ten. De binding in dagelijks is hoog (wijkcentrum). De niet-dagelijkse sector is divers vanwege deze mix in aanbod.
Hoewel de leegstand beperkt is, zal de uitdaging in dit deel vooral op de kwaliteit van het aanbod liggen.
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
90%
100%
Dagelijks Niet dagelijks
Overig
Bergeijk
Veldhoven
Heeze-Leende
Valkenswaard
Best
Barendrecht
Waalre
Nuenen c.a.
Helmond
Geldrop-Mierlo
Eindhoven
29
5628WoenselseHeide/TempelAantal verkooppunten (vkp): 89
Totaal verkoopvloeroppervlak winkels: 18.789 m2
Leegstand winkels: 41,7% (ten opzichte van 11,2% van totaal vkp)
Figuur16h:Herkomstbestedingendagelijksenniet-dagelijksentoelichtingopdesamenvatting:
Let op: Dit gebied is extreem gericht op de eigen inwoner. Het is echter niet duidelijk hoe het aanbod is voorzien. Er lijkt
weinig concentratie te zijn, wat de aantrekken van bestedin-gen van buiten moeilijk maakt. Met een extreme leegstand in
de Retail vraagt dit aandacht en focus. Het wegnemen van meters is een optie.
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
90%
100%
Dagelijks Nietdagelijks
Overig
Waalre
Helmond
Veldhoven
SonenBreugel
Eindhoven
30
Samenvatting
Eindhovenheefteensterkstedelijkeopzet.Erisopsommigeplekkenextremeleegstand,datvraagtaandacht.OveralliserveeltehogeleegstandindeRetail.Hetmerendeelisafhankelijkvandeeigeninwonerenhetbeterbindenvandeinwoneriseenkans.Eindhovenzalmoetenuitvindenhoezijkwaliteitkantoevoegenentevenseenkrimpkanbewerkstelligen.Hetisnietreëelomallevrijko-mendemetersmetblurring,pop-ups,ofhorecaintevullen.Zoeknaarmogelijkhedenomcompacte-rewinkelconcentratiestecreërenenzoeknaarmogelijkhedenomkansarmegebiedentelatentrans-formeren.Erislefendaadkrachtnodig,waarbijhetprimaatbijdeoverheidmoetliggen.Vervolgensdientpergebiedmetdelokalepandeigenarenenondernemersgewerkttewordenaandeverande-ringen.Ditvraagteenlangeademeneenhelderekoers.
7. VrijetijdssectorFiguur16alaatzienhoedevrijetijdssectorinEindhovenfunctioneert.HieruitblijktdatdeomzetvandevrijetijdsectorinEindhoventenopzichtevanhetaantalinwonersvandegemeentehogerligtdangemiddeldinzeersterkstedelijkegemeentenendangemiddeldindeMRE.
Figuur16blaatzienwelkdeelvandebestedingenindezesectorvanbuitendeMREafkomstigis.DitaandeelligtinEindhovenookhogerdangemiddeldindeMRE.DebovenregionaletrekkrachtvandezesectorinEindhovendusgroterdangemiddeldindeMRE.Debovenregionaletrekkrachtvanspecifiekdeverblijfssectorligtietslagerdanhetregionalegemiddelde.
Tenslottezienweinfiguur15datookkoopkrachtbindingvandecafésenrestaurantsinEindhovenietshogerisdangemiddeldinzeersterkstedelijkegemeenten.AlmetalkunnenwestellendatdevrijetijdssectorinEindhoveninruimtelijk-economischopzichteensterkepositieheeft.
Figuur16a:Omzetvrijetijdssectorperinwoner Figuur16b:Bovenregionaletoevloeiingvrijetijdssector
Bron:Rabobank.
Figuur17:KoopkrachtbindinghorecainwonersEindhoven
31
Bron:Rabobank
Letop:Deomzetindevrijetijdsectorligthogerdangemiddeld.Ditwordtmedeverklaartdoorderelatiefsterkebovenregionaletoevloeiing.Ditgeldtoverigensnietvoordeverblijfsrecreatie.Zowelrestaurantsalscafészijngoedinstaatdeeigeneurotebinden.
32
8. Samenvatting• Hoewelinfiguur3hetbeeldversnipperdlijkt,isEindhovenvoor‘winkelen’praktischvooral-
legemeentenindeMREeenfocusgemeente(opGemert,ReuselenCranendonckna).Datwilzeggendatwanneermennietindeeigengemeentebesteedt,zeditinEindhovendoen.Wordtde‘norm'watlossergehanteerd,danverschijntfiguur3enbovenstaandetoelichting.VoordevrijetijdsbestedingenisEindhoveneensterkegemeente.Ditisergdoelgroepafhan-kelijk,meerdanvoor‘winkelen’.
• Eindhovenkentrelatiefveeleenpersoonshuishoudensmeteenrelatiefhooginkomenperhoofd.Nietalleentenopzichtevandeomliggendegemeenten,ooktenopzichtevandeben-chmark.Ditheeftgevolgenvoordebehoefteinvoorzieningen.Wanneerertochsprakevangezinsvormingis,trektmennaaromliggendeplaatsen,ditzienweindeandererapportagesterug.DitbiedtkansenvooralternatiefaanbodinEindhoven,startupsenvernieuwing.Deklantenbindingzalvoorditaanbodwellaagzijn,wateenlangetermijninvullingspannendmaakt,zekervoorstartups.Eengoedecombinatievanaanbod(voorverschillendedoelgroe-pen)metomliggendeplaatsenhelptineentotaalvoorzieningenniveau.
• Doordebevolkingsomvangenaantrekkingskrachtishetmakkelijkomeenwinkeloptestar-ten.Datisniethetzelfdealseengezondedetailhandelsstructuur.OokvoorEindhovengeldtdatcompactecentraenbijpassendstimuleringsbeleidnodigisomeengoede,gezondeenup-to-datevoorzieningenniveautekrijgen.Deverspreidebewinkeling(28%)biedtmogelijk-hedenomtewerkenaanclusteringvanvoorzieningenentegengaanvanleegstandindekernenanderewinkelcentra.
• Eindhovenheeft(te)veelleegstandt.o.v.deMRE,maarzekerooktenopzichtevanvergelijk-baresteden.Incombinatiemethetvorige(compactewinkelconcentraties)puntvraagtditomgerichtbeleidnaarcompactewinkelconcentraties.Hetwegnemenvanmetersuitdemarktisabsoluutnoodzakelijk.Metnamedeleegstandindekernmoetwordentegenge-gaandooreenactiefverplaatsingsbeleidenhetwegnemenvanmetersbuitendekern.Werkaaneencompactcentrum.
• Deprestatievanwinkelconcentratiesverschillen.Erspringenin2gebiedenuit,dezezijnmetpijlenaangegeven.DegroteopgavevoorEindhovenligtineenaanpakom‘slechte’metersuitdemarkttehalenen‘goede’metersgoedintevullen.Datiseengezamenlijkeopgavevangemeente,pandeigenarenenondernemers.Eindhovenmoetkeuzesmakenwaarzeontwikkelingentoelaat(verbeteringvanmeters)entenkostevanwelkeverkooppuntenditmoetgaan.Ditzijngeenlossevraagstukken,ditzitaanelkaarvast.Sterkernog,elkenieuwemetermoetvergezeldwordenvaneenkrimpopgavevan3bestaandemeters.Ofwel,zonderkrimpgeennieuweontwikkelingen.Letopdeconcentratieopgaveenonderscheidendver-mogentenopzichtevanEindhovenénhaaromgeving(omliggendegemeenten).
• DeprestatievanEindhovenopbasisvandezegrafiekenlijkenpositief.Hethogeleegstandscijfer(zekert.o.v.benchmark)geefteenanderbeeldweer.Dezecijferskomenuitdegeaggregeerdejaarrekeningen.Oppapierwellichtnietnegatief,maarPASOPvoor
33
verborgenarmoede.Bijvoorbeeldhetnietbelastenvaneigenhuur(waneereigenaarengebruikerdezelfdeis),nietafschrijvenvanhetpand,nietalleloonkostenzijnopgenomen(familiewerktmee,krijgtgeensalaris).Signalendiehieropkunnenduidenzijn:pandengedateerdzijn,slechtonderhoudenenreklameuitingenzijnverouderd.
• Hetiseenlandelijketendensdatdelokalebindingindedagelijksesectortoeneemt,ditisvoorEindhovendus‘normaal’.Debindinginniet-dagelijksislagerdanverwachtmagwordeninvergelijkbaresteden.BlijkbaargeeftdeinwonerookmakkelijkzijngeldnietinEindhovenuit.InaanvullingopeerderepuntenvraagtEindhovenomeenherijkingvandepositioneringvandeverschillendewinkelconcentraties.Eentotaalaanpakinclusiefgerichteevenementen,uitingenenprofileringisnoodzakelijkvoorEindhoven.
• OverdebreedtezalEindhovenhetmoetenhebbenvandeomgeving.Eenrelatieflagebin-dingvandeeigeninwoner(opdagelijksna)vereisteenhogeretoevloeiing.Immerswanneerdeondernemerzijnomzetnietverdientaanzijnomgeving,danmoethetvanbuitenkomen.Hierliggengrotekansen.WanneerEindhoveninstaatiseenbeterebindingvandebestedin-genvandeeigeninwonerskanrealiseren,danzalditdeprestatiestengoedekomen.DetrekkrachtvanEindhovenisimmersalgoed.Wanneereerdereopgavesgoedwordeninge-vuld,zalditeffecthebbenopdebestedingenvanzowelinwoneralsomgeving.
• Tenopzichtevanderegiozijndetoevloeiingscijfersrelatieflagepercentages.Eristoevloei-ing,maarvooreengrotekernineenomgevingmetveelkleinedorpjesmagdithogerzijn.Ditzalvoordedeelgebiedenheleanderebeeldengeven.Ditvolgthieronder.
• Deomzetindevrijetijdsectorligthogerdangemiddeld.Ditwordtmedeverklaartdoordere-latiefsterkebovenregionaletoevloeiing.Ditgeldtoverigensnietvoordeverblijfsrecreatie.Zowelrestaurantsalscafészijngoedinstaatdeeigeneurotebinden.
Uheeftnuaanknopingspuntenomaandeslagtegaanmetuwwinkelgebied.Onderstaandfiguur(bron:IkOnderneem!)geeftnogeensweerwelkespeerpuntenuwfocusmoethebben.Hetisbe-langrijkdatuweetwatuwwinkelgebieduniekmaakt(identiteit),naarwelkeklantuzichmoetrich-ten(klantinzicht),datuworganisatieenfysiekeruimteinordezijnennatuurlijkhoeuondernemersactiefbetrokkenhoudt.Veelwinkelgebiedenkampenookmeteenoverschotaanvierkantemeterswinkeloppervlak,hetvergtlefenstrategieomditechtaantepakken.Alsunaonderstaandepuntenkamptmetvragenenuheefthulpnodigomdeactiesoptepakken,neemtudancontactopmetIkOnderneem!Ziecontactgegevensinhetcolofon.
34
Figuur18:6Speerpunten
Bron:IkOnderneem!
35
BijlageI:Bronnenendefinities
RabobankKoopstromenMonitor
Koopstromenbrengeninbeeldwaarconsumentenhunaankopendoen.VoordeKoopstromenMoni-torvormendegemetenpintransactiesvanRabobank-klantendebasis.Dezegevenvoordegevestig-dedetailhandeldebelangrijksteinformatieoverhetruimtelijkkoopgedragvanconsumenten.Be-langrijkisomhierbijtebenadrukkendathetalleenomdeNederlandsekoopstromengaan.Bestedin-geninofuithetbuitenlandwordendusbuitenbeschouwinggelaten.Naastdepintransactiesisookgekekennaardeincassotransacties,waarmeeconsumenteneenomvangrijkdeelvandeaankopenvanvooralduurzamegoederenbetalen.Tevenswordtopbasisvanmetingenvangeldopnamesbijgeldautomatenenafstortingenvancontantgelddoorbedrijven,eenschattinggemaaktvandechar-talekoopstromen.
DebelangrijkstebronvandeKoopstromenMonitoriseendatabasemettientallenmiljoenenfeitelij-ketransactiesvanRabobank-klanten(consumenten)naarRabobank-klanten(detailhandelenvrije-tijdssector).OmdatdeklantenkringvandeRabobankbreedisvertegenwoordigdonderallelagenvandebevolkingeninalledelenvanNederland,issturenoprepresentativiteitendekkingnietnodig.OmtocheventueeloptredendevertekeningtenopzichtevandeNederlandsepopulatiehuishoudensenbedrijventegentegaan,zijndeuitkomstengecorrigeerdaandehandvanaanvullendedatabronnenzoalshethandelsregistervandeKvK,destatistiekbesteedbaarinkomenvanNederlandsehuishou-densendeproductiestatistiekenvanhetCBS.
RegionaalEconomischeThermometer
DeRegionaalEconomischeThermometer(RET)meetdeeconomischeprestatiesvanhetbedrijfsle-venindeNederlandsegemeenten.Deprestatieszijnberekendopbasisvanverschillendebronnen.DitzijnonderanderedeMKB-databaseendeMonitorBedrijfsactiviteitvandeRabobank,definanci-elejaarrekeningenvanhetCBSendewerkgelegenheidscijfersuithetzogenoemdeLISA-bestand(LandelijkInformatieSysteemArbeidsorganisaties).DeRETwordtdoordeRabobankjaarlijksgeactu-aliseerdmetcijfersoverhetvoorgaandejaar.
36
Branche-indelingBranchegroep HoofdbrancheDetailhandel Dagelijks Algemenelevensmiddelen Gespecialiseerdelevensmiddelen PersoonlijkeverzorgingInenomhethuis Auto&fiets Bruin-enwitgoed Doe-Het-Zelf Plant&Dier WonenMode&luxe Antiek&Kunst Huishoudelijkeartikelen Kledingentextiel Optiek&Juwelier Schoenen WarenhuizenVrijetijd Hobby Media Sport&SpelVrijetijdssector Verblijfsrecreatie Restaurantsector Drankensector Cultuurenoverigerecreatie Sport
GemeentenMREnaarstedelijkheidNietstedelijk Weinigstedelijk
Bergeijk AstenMatigstedelijk Deurne
Best EerselNuenen,GerwenenNederwetten OirschotValkenswaard SomerenGeldrop-Mierlo SonenBreugel
Sterkstedelijk WaalreHelmond Gemert-BakelVeldhoven Heeze-Leende
Zeersterkstedelijk LaarbeekEindhoven Reusel-DeMierden
Cranendonck Bladel
37
Colofon
Auteurs
• FritsOevering(Rabobank):hoofdstuk2en3
• JacobVelleman(Rabobank):hoofdstuk4
• AnoukSmeltink-Mensen(AnalyZus):hoofdstuk5,6en7
• RobWeiss(IkOnderneem!):inleidendehoofdstukken,tekstboxenensamenvatting
Vormgevingeneindredactie
IkOnderneem!
Datum
November2017
Betrokkenpartijen
DeprovincieNoord-Brabant
DeprovincieNoord-Brabantheeftdeambitieomderegioteversterken.Zijinitieertensteuntpro-jectendiehieraanbijdragen.Hetprojectkoopstromenisdaaréénvan.
DeRabobank
Hetkoopstromenonderzoekisopbasisvanmiljoenenpintransacties.KoopstromenopbasisvandezebronnenkanalleeninsamenwerkingmetdeRabobankinverbandmeteigendomvandedata.IndeMREzijner7Rabobankregio’sactiefteweten;GroenewoudZuid,deKempen,Helmond,Gemert–Brakel,Eindhoven–Veldhoven,GeldropenDommelstreek.
DeNieuweWinkelstraat
PlatformDeNieuweWinkelstraatiseenonafhankelijkkennis-ennetwerkcentrumgerichtopdetoe-komstvanwinkelgebiedeninNederland.
IkOnderneem!
IkOnderneem!iseenprojectbureaudatinnovatieveprojecteninitieertenbegeleidtophetgebiedvanondernemerschapentoekomstvastewinkelgebieden.
AnalyZus
AnalyZusvoorzietorganisatiesvankennisenadviesbijhetontwikkelenvanbeleidenhetmakenvan(strategische)keuzesrondomdepositioneringvanconsumentenvoorzieningenendelocatieswaaropzijgevestigdzijn.
38