meufes dakabadonebuli shrome - მეუფე...

291
1 mitropoliti anania jafariZe saqarTvelos wmida mefeebi Tbilisi 2012

Upload: vuonghanh

Post on 10-Mar-2018

217 views

Category:

Documents


1 download

TRANSCRIPT

  • 1

    mitropoliti anania jafariZe

    saqarTvelos

    wmida mefeebi

    Tbilisi

    2012

  • 2

  • 3

    Sesavali

  • 4

  • 5

  • 6

  • 7

  • 8

    farnavaz mefe (Zv.w. IV-I I I ss.)

    farnavaz mefe da quji erisTavi

    qarTlos

    mcxeTos gardabos kaxos kuxos gaCios

    uflos oZrxos javaxos

    farnavaz

  • 9

  • 10

    mcxeTos egros gardabos kaxos kuxos gaCios

    farnavaz quji

    qarTlos

  • 11

  • 12

  • 13

  • 14

  • 15

    qarTuli saRvTismsaxuro anbanis fuZisdeba

  • 16

  • 17

  • 18

    10. i_10

    11. k_20

    12. l_30

    13. m_40

    14. n_50

    15. A_60

    16. o_70

    17. p_80

    18. J_90

    1. a_1

    2. b_2

    3. g_3

    4. d_4

    5. e_5

    6. v_6

    7. z_7

    8. H_8

    9. T_9

    19. r_100

    20. s_200

    21. t_300

    22. u_400

    23. f_500

    24. q_600

    25. R_700

    26. y_800

    27. S_900

    28. C_1000

    29. c_2000

    30. Z_3000

    31. w_4000

    32. W_5000

    33. x_6000

    34. K_7000

    35. j_8000

    36. h_9000

    37. N_10000

  • 19

    uy

    1. a _ a _ an2. b _ b _ ban3. g _ g _ gan4. d _ d _ don5. e _ e _ en6. v _ v _ vin7. z _ z _ zen8. _ C _ he9. T _ T _ Tan10. i _ i _ in11. k _ k _ kan12. l _ l _ las13. m _ m _ man14. n _ n _ nar15. _ _ Ae16. o _ o _ on17. p _ p _ par18. J _ J _ Jan

    19. r _ r _ rae20. s _ s _ san21. t _ t _ tar22. _ Y _ Yie

    23. f _ f _ far24. q _ q _ qan25. R _ R _ Ran26. y _ y _ yar27. S _ S _ Sin28. C _ C _ Cin29. c _ c _ can30. Z _ Z _ Zil31. w _ w _ wil32. W _ W _ War33. x _ x _ xan34. _ K _ xar35. j _ j _ jan36. h _ h _ hae37. H _ _ hoi

  • 20

    1. _ a

    2. _ b

    3. _ g

    4. _ d

    5. _ e

    6. _ v

    7. _ z

    8. _ H

    9. _ T

    10. _ i

    11. _ k

    12. _ l

    13. _ m

    14. _ n

    15. _ A

    16. _ o

    17. _ p

    18. _ J

    19. _ r

    20. _ s

    21. _ t

    22. _ u

    23. _ f

    24. _ q

    25. _ R

    26. _ y

    27. _ S

    28. _ C

    29. _ c

    30. _ Z

    31. _ w

    31. _ w

    32. _ W

    33. _ x

    34. _ K

    35. _ j

  • 21

  • 22

  • 23

    mefe aderki ( I s.)

    wmida andriasa da sxva mociqulebisqadageba mefe aderkis dros

  • 24

  • 25

  • 26

  • 27

  • 28

    51 didi sjulis kanoni, gv. 545; 52 Zeglebi, II, gv. 154; 53 Zeglebi, II, gv. 154; 54 iqve, gv. 174; 55 qronikebi,

    I, gv. 34; 56 qarTlis cxovreba, I, gv. 35-36; 57 m. kelenjeriZe, mokle istoria, gv. 5-8; 58 e. nikolaZe,

    eklesiis istoria, gv. 13; 59 d. abaSiZe, qarTlis politikuri istoriis zogierTi sakiTxi, mnaTobi, 1987, 9,

    gv. 154-161; 60 axali aRTqma, briuseli, gv. 527; 61 p. ingoroyva, giorgi merCule, gv. 224; 62 narkvevebi,

    I, gv. 549-550; 63 iqve, gv. 544; 64 iqve, gv. 526; 65 narkvevebi, I, gv. 549; 66 p. ingoroyva, giorgi merCule, gv.

    224; 67 iqve, gv. 225; 68 iqve, gv. 211; 69 i. tabaRua, saqarTvelo evropis arqivebsa da wignsacavebSi, I,

    gv. 56; 70 iqve, gv. 56; 71 narkvevebi, I, gv. 511; 72 k. kekeliZe, lit. istoria, I, gv. 40, SeniSvna 3; 73 m.

    kelenjeriZe, mokle istoria, gv. 5; 74 qarTlis cxovreba, I, gv. 41.

    Cveni macxovris ieso qristes kvarTi, romelsac xeli Seaxo aderki mefem

  • 29

    rev marTali ( II I s.)

    gza qristianobisa I saukunidan wmida ninomde

  • 30

  • 31

  • 32

  • 33

  • 34

  • 35

  • 36

  • 37

  • 38

  • 39

    25 didi sjulis kanoni, gv. 545; 26 efrem mcire, uwyeba..., gv. 4; 27 n. janaSia, narkvevebi, gv. 13; 28 iqve,

    gv. 20; 29 qarTlis cxovreba, IV, gv. 68-69; 30 T. bibiluri, qristianuli religiis sawyisebi saqarTveloSi,

    `mnaTobi~, 1987, #6, gv. 142; 31 sabinini, saqarTvelos samoTxe, gv. 624, 625; 32 ev. nikolaZe, eklesiis

    istoria, gv. 23-24; 33 Zeglebi, I, gv. 50; 34 s. janaSia, I, gv. 213; 35 g. lomTaTiZe, saqarTvelos

    mosaxleobis kultura da yofa, gv. 60, Sen. 206; 36 p. ingoroyva, t. II, gv. 277; 37 T. surgulaZe, T.

    bibiluri, m. ZnelaZe, adreuli qristianobis simbolo mcxeTidan, saq. ssr. mecnierebaTa akademiis

    moambe, 101 3, 1981. gv. 741-742; 38 T. bibiluri, saintereso samarxeuli kompleqsi mcxeTidan (Zeglis

    megobari), 62, 1983, gv. 39-43; 39 T. bibiluri, Tixis filasamarxi antikuri xanis saqarTveloSi (disert-

    acia, xelnaweri); 40 T. bibiluri, qristianuli religiis sawyisebi saqarTveloSi, mnaTobi~, 1987, #6, gv.

    144; 41 qarTlis cxovreba, I, gv. 41; 42 didi sjulis kanoni, gv. 219; 43 ,

    , , 7, . 44; 44 g. gozaliSvili, qarTlis moqcevis problema da bakuri, 1974, gv.

    15; 45 iqve, gv. 21; 46 T. bibiluri, qristianuli religiis sawyisebi saqarTveloSi, gv. 144-145; 47 v.

    goilaZe, wminda ninos qarTlSi Semosvlisa da qarTlis moqcevis daTariRebisaTvis, mnaTobi, 1986,

    #2, gv. 153-154; 48 iqve, gv. 155-162; 49 iqve, gv. 150; 50 qarTlis cxovreba, I, gv. 115; 51 v. goilaZe, wminda

    ninos qarTlSi Semosvlisa da qarTlis moqcevis daTariRebisaTvis, mnaTobi, 1986, # 8, gv. 152, 160-

    162; 52 m. CxartiSvili, qarTuli hagiografiis wyaroTmcodneobiTi Seswavlis problemebi; cxovreba

    wmidisa ninosi~, 1987, gv. 25-26; 53 qarTlis cxovreba, I, gv. 70; 54 iqve, gv. 70; 55 p. ingoroyva, giorgi

    merCule, gv. 262, SeniSvna I; 56 narkvevebi, t.II, gv. 181, 186; 57 T. kapanaZe, noqalaqevis bazilikebi, kr.

    noqalaqevi _ arqeopolisi, gv. 120-121; 58 e. nikolaZe, eklesiis istoria, gv. 35; 59 n. janaSia,

    narkvevebi, gv. 17; 60 qarTlis cxovreba, I, gv. 197; 61 iqve, gv. 159.

  • 40

    wmida mociqulTaswori mirian mefe ( IV s.)

    Tqmuli abiaTar mRvdelisa, kvarTisaTvisuflisa Cvenisa ieso qristesi

  • 41

  • 42

    *

    * meeqvse Jami naSuadRevis saTqmeli locva.

  • 43

  • 44

    Tqmuli sidonia dedakacisa, romelmacixila da aRwera...

  • 45

    Tqmuli misive eklesiis aRSenebisaTvis

  • 46

  • 47

  • 48

    aRmarTebisaTvis patiosnisa jvrisa

  • 49

  • 50

    wigni, romelic miswera romis patriarqma dabranjTa mefem ninos, mefe mirians da qarTlis ers

  • 51

  • 52

  • 53

    wmida mowame mefe mirdati ( V s.)

  • 54

    wmida keTilmsaxuri vaxtag mefe ( V s.)

    vaxtang gorgaslis cxovreba 47

  • 55

  • 56

    *

    **

    * igulisxmeba hunebi, alanebi da sxvadasxva CrdiloeTis tomebi, romlebic im dros awyobdnen

    laSqrobebs dasavleT evropaSic ki.

    ** qarTlis samefos~ dasavleTi sazRvari gadioda mdinare egriswyalze. egriswylis qvemoT~, anu

    am mdinaris iqiT mdebare marjvena sanapiro qveyana `afxazeTi~ Sedioda bizantiis imperiaSi anu

    `berZnebis~ qveyana iyo. vaxtangis dros bizantielebma gadmolaxes qarTlis samefos sazRvari md.

    egriswyalze da daipyres qarTlis miwa-wyali egriswylidan vidre cixe-gojamde.

  • 57

    50

    *

    * vaxtangma gaaTavisufla berZnebisgan qarTlis teritoria cixe-gojidan egriswylamde da agreTve

    afxazeTic, romelic berZnebs hqondaT dapyrobili. vaxtangi afxazeTSi Sevida Crdilokavkasiis

    gziT, osebis damarcxebis Semdeg.

  • 58

  • 59

  • 60

    *

    ** ***

    *** osebis laSqrobis Semdeg vaxtangma berZenTa qveyana~ anu afxazeTi aiRo da TviTon daiWira.

    Semdeg ki vaxtangma da keisarma erTmaneTs gaucvales teritoriebi, saqarTvelos daubrunda klar-

    jeTi, xolo saberZneTs afxazeTi. afxazeTis erTi nawili ki egriswylidan klisuramde mziTvis

    saxiT SeuerTda vaxtangis samefos.

    * igulisxmeba qarTlis samefos is miwebi, romlebic qarTls CamoaWra saberZneTma jer kidev

    vaxtangamde, mefe varaz-bakuris dros _ klarjeTi zRvidan arsianamde.

    ** mdinare yubani.

  • 61

  • 62

  • 63

  • 64

    * **

    ***

    * igulisxmeba im episkoposebis mTavari, romelnic vaxtangs Seegebnen _ mTavarepiskoposi miqaeli.

    *** `da dRes icodeT axalnergad WeSmaritad qarTli~.

    ** fulis qisis Semnaxveli, molare.

  • 65

  • 66

    *

    * vaxtangis meore cols mziTvad moyva teritoria egriswylisa da klisuris Sua, am qalis Svilebs

    darCaT kidvc samemkvidrvod es miwebi, xolo pirveli colisgan darCenilebs samxreT saqarTvelo.

  • 67

    *

    **

    * napatelni cxovrobdnen dRevandel azerbaijanSi q. Seqis sanaxebSi. q. Seqi mdebareobs q. zaqaTa-

    lis aRmosavleTiT 64 km-is manZilze, xolo q. kaxidan daSorebulia 34 km-iT. imdroindeli

    SexedulebiT, napatelni kaxeTis provinciaSi (`xevSi~) Sediodnen da ara hereTisaSi.

    ** imperatori iustiniane (527-565).

  • 68

    saqarTvelos sakaTalikosos daarseba

  • 69

  • 70

  • 71

  • 72

  • 73

  • 74

  • 75

  • 76

  • 77

  • 78

  • 79

  • 80

  • 81

  • 82

    47 qarTlis cxovreba, I, gv. 139-207 gadmoRebuli Zveli qarTulidan; 50 `daimorCila... mefis

    brZanebis gareSe~ _ es adgili gviandeli CanarTia, gv. 156; 52 q. c., I, gv. 171; vaxtangi gulisxmobda,

    rom am drois qristianoba proberZnuli mimarTulebisa ar yofila, aramed aRmosavluri orient-

    aciisa. TviT sparselTa Sorisac ki yofilan qristianebi. daRaTu aw Sen migcne sparsni, ara ukue

    gancruvdesa saxeli Cemi? da umetes Cuensa aqus mravalTa maTganTa siyuaruli qristesi, aramed

    SiSisagan ver gamoacxadeben~; 59 q. c., I, gv. 146; samTavros ukve arsebul saepiskoposo taxtze.

    aRsaniSnavia, rom geografiulad qarTlis samefo dayofili iyo oTx xevad: 1. xevi qarTlisa

    (mtkvris saTavidan xunanamde); 2. xevi kaxeTisa; 3. xevi klarjeTisa da 4. xevi egrisisa (q. c., I, gv.

    146); axali episkoposebi dausvamT sam xevSi: qarTlSi, kaxeTSi da klarjeTSi.

  • 83

    168 ., , , 1963, . 412; 169 iqve, gv. 422; 170 s. janaSia, Sromebi,

    V, gv. 74; 171 m. lorTqifaniZe, qarTli V s-is II naxevarSi, 1979, gv. 72-74; 172 ..,

    , 1979 ., .197; 173 ., ,

    . 72; 174 n. janaSia, lazar farpecis cnobebi saqarTvelos Sesaxeb, 1962, gv. 214; 175 ,,iberebi

    qristianebi arian da am sarwmunoebis wesebs yvela imaze ukeT icaven, romelTac Cven vicnobT~,

    georgika, II, gv. 21; 176 b. mWedliSvili, gorgasalis reformebis Sesaxeb. _ mnaTobi, 1986, #11, gv. 166-

    169; 177 n. janaSia, narkvevebi, gv. 45-46; 178 didi sjulis kanoni, gv. 219; 179 iqve, gv. 249; 180

    (), , - , 25, 1984, . 151, . 140;181 qarTlis cxovreba, I, gv. 197; 182 n. janaSia, narkvevebi, gv. 32; 183 iqve, gv. 32; 184 b. mWedliSvili,

    gorgasalis reformebis Sesaxeb. _ mnaTobi, 1986, #2, gv. 167; 185 Zeglebi, I, gv. 93; 186 didi sjulis

    kanoni, gv. 271-273; 187 qarTlis cxovreba, I, gv. 197-198; 188 iqve, gv. 198-199; 189 Zeglebi, I, gv. 93; 190 b.

    lominaZe, saqarTvelos sapatriarqo da misi avtokefalia, saRvTismetyvelo krebuli, 1981, 12, gv. 73;191 . , . _ macne, istoriis seria,

    1986, #3, gv. 69; 192 iqve, gv. 67-70; 193 iqve, gv. 62; 194 T. yauxCiSvili, berZeni mwerlebis cnobebi

    saqarTvelos Sesaxeb, I, gv. 141; 195 iqve, gv. 153; 196 iqve, gv. 151; 197 . ,

    . - macne, istoriis seria, 1986, #3, gv. 64; 198 iqve, gv. 64-65;199 iqve, gv. 69; 200 iv. javaxiSvili, saqarTvelos sazRvrebi, gv. 18; 201 n. janaSia, narkvevebi, gv. 88; 202

    n. janaSia, lazar farpecis cnobebi saqarTvelos Sesaxeb, 1962, gv. 218; 203 n. janaSia, istoriuli

    wyaroTmcodneobis narkvevebi, I, gv. 298; 204 iv. javaxiSvili, saqarTvelos sazRvrebi, gv. 17; 205 n.

    janaSia, istoriuli wyaroTmcodneobis narkvevebi, I, gv. 89, 213; 206 Zeglebi, I, gv. 89; 207 Zeglebi, I, gv.

    89; 208 iqve, gv. 89.

  • 84

    wmida mefe arCili ( VII I s.)

  • 85

  • 86

    wmida daviTi da konstantine ( VII I s.)

    wmida konstantine qarTveli ( IX s.)

  • 87

  • 88

  • 89

    107 qarTlis cxovreba, t. I, 1955 w., gv. 251; 108 qarTlis cxovreba, I, 1955 w., gv. 229. 109 a. bogveraZe,

    arabebis Semosvla saqarTveloSi, narkv. II, 1973, gv. 286; 110 qarTlis cxovreba, w. I, 1955w., gv. 230; 111

    p. ingoroyva, giorgi merCule, 1954 w., gv. 080. 112 iqve, gv. 092; 113 iqve, gv. 093; 114 iqve, gv. 094; 115 ioane

  • 90

    sabanisZe, wamebaA wmindisa da netarisa mowamisa qristesisa haboAsi~, qrestomaTia, 1946 w., gv. 57. 116

    iv. javaxiSvili, Txzulebani, t. II, 1983 w., gv. 91; 117 p. ingoroyva, giorgi merCule, 1954 w., gv. 0102;118 wamebaA da Rvawli wmindaTa da didebulTa daviT da konstantinesi~, qrestomaTia, 1946 w., gv. 240;119 iqve, gv. 235; 120 iqve, gv. 235; 121 wamebaA da Rvawli daviT da konstantinesi~, qrestomaTia, 1946 w.,

    gv. 235. 122 iqve, gv. 237; 123 qarTlis cxovreba, t. I, 1955 w., gv. 235; 124 iqve, gv. 237. 125 qarTlis cxovreba,

    I, 1955 w., gv. 250; 126 iqve. gv. 245. 127 `martviloba gobronisi~, Zveli qarTuli agiografiuli

    literaturis Zeglebi, I, 1964 w., gv. 179; 128 iqve, gv. 179; 129 martviloba gobronisi, Zegli I, gv. 181;130 iqve, gv. 181; 131 iqve, gv. 182; 132 iqve, gv. 183; 133 qarTuli agografiuli literaturis Zeglebi, I, 1964,

    gv. 165; 134 iv. javaxiSvili, Txzulebani, t. VIII, 1977, gv. 86; 135 iqve, gv. 86; 136 Zveli qarTuli

    agiografiuli literaturis Zeglebi, I, 1964w., gv. 165. 137 qarTuli istoriuli sabuTebis korpusi,

    1984 w., gv. 33. 138 qarTlis cxovreba, I, 1955 w., gv. 281; 139 iqve, gv. 303; 140 qarTuli istoriuli

    sabuTebis korpusi, 1984 w., gv. 72; 141 qarTlis cxovreba, II, 1959 w., gv. 118.

  • 91

    wmida mowame aSot kurapalati (bagrationi) ( VII I s.)

  • 92

  • 93

    wmida dinar dedofali ( X s.)

  • 94

    Rirsi basili Ze bagrat III-isa ( XI s.)

  • 95

    wmida keTilmsaxuri

    mefe daviT aRmaSenebeli ( XI I s.)

    mefeT mefe daviTis cxovreba

  • 96

  • 97

  • 98

  • 99

  • 100

  • 101

  • 102

  • 103

  • 104

  • 105

  • 106

  • 107

    mefe daviTi _ morCili berisa

  • 108

  • 109

  • 110

  • 111

  • 112

  • 113

    ruis-urbnisis kreba

  • 114

  • 115

  • 116

    *

    * saxelmwifosa da eklesias Soris aseT urTierTobas, zogjer ewodeba `simfonia~.

  • 117

  • 118

  • 119

  • 120

    *

    * e. gabiZaSvilis mixedviT, ara 8, aramed 18 wlisa.

  • 121

  • 122

  • 123

  • 124

  • 125

    yivCaRTa Casaxleba

  • 126

  • 127

  • 128

  • 129

    1 i. lolaSvili, arsen iyalToeli, 1978, gv. 158; 2 iqve, gv 48; 3 iqve, gv. 49; 4 iqve, gv. 64; 5 p. ratiani,

    Tbileli berebi, 1989, gv. 81; 6 iqve, gv. 81; 7 iv. javaxiSvili, II, 1983, gv. 197; 8 iqve, gv. 197; 9 iv.

    javaxiSvili, VII, 1984, gv. 168; 10 l. grigolaSvili, galobani sinanulisanis~ teqsti, jvari vazisa~,

    #25, 1989, gv. 26; 11 iv. javaxiSvili, II, gv. 210; 12 iqve, gv. 218; 13 z. avaliSvili, jvarosanTa droidan,

    1989, gv. 17; 14 iqve, gv. 19; 15 iqve, gv. 96; 16 S. mesxia, saistorio Ziebani, III, 1986, gv. 75; 17 iqve, gv. 70;18 iqve, gv. 134; 19 iqve, gv. 135; 20 z. avaliSvili, dasax. naSr., gv. 108, (ix. mimoxilva marko polos

    mogzaurobis cnobil inglisur gamocemaSi...); 21 saq. ekl. kalendari, 1987 w., gv. 468; 22 didi

    sjuliskanoni, 1975, gv. 549; 23 i. lolaSvili, dasax. naSr., gv. 60; 24 iqve, gv. 14. 4 iqve, gv. 86; 25

  • 130

    qarTlis cxovreba, I, gv. 353; 26 iv. javaxiSvili, VII, gv. 248-249; 27 iqve, gv. 248; 28 sabWoTa enciklo-

    pediuri leqsikonis sityvani, 1980, rusul enaze, gv. 1329; 29 iv. javaxiSvili, II, gv. 213; 30 qarTuli

    samarTlis Zeglebi, 1965, II, gv. 18; 31 xelmwifis karis garigeba~, qarTuli samarTlis Zeglebi, II, 1965,

    gv. 95; 32 iqve, gv. 90; 33 saq. ist. narkv., III, gv. 220-223; 34 qarTuli samarTlis Zeglebi, II, gv. 82; 35 saq.

    ist. narkv., III, 1979, gv. 216; 36 iqve, gv. 218; 37 qarTuli samarTlis Zeglebi, II, gv. 92; 38 xelmwifis karis

    garigeba, gv. 34; 39 JamTaaRmwereli, qarTlis cxovreba, II, gv. 253; 40 saq. ist. narkv., III, 1979, gv. 353; 41

    iqve, gv. 638; 42 iv. javaxiSvili, VI, 1982, gv. 67; 43 iqve, gv. 67; 44 saq. ist. narkv., III, gv. 234; 45 iqve, gv.

    235; 47 qarTuli samarTlis Zeglebi, II, gv. 20; 48 saq. ist. narkv., III, gv. 215-216; 49 iv. javaxiSvili, II,

    gv. 212-213; 50 p. ratiani, Tbileli berebi, gv. 79; 51 iv. javaxiSvili, II, gv. 188; 52 iqve, gv. 190; 53 iqve,

    gv. 191; 54 didi sjulis kanoni, 1975, gv. 550; 55 saq. ist. narkv., III, gv. 215; 56 iqve, gv. 214; 57 iv.

    javaxiSvili, VII, gv. 28; 58 iqve, gv. 29; 59 iqve, gv. 314; 60 iqve, gv. 57; 61 iqve, VII, 1984, gv. 63; 62 iqve, gv.

    82; 63 iqve, gv. 83; 64 iqve, gv. 84; 65 iqve, gv. 68; 66 iqve, gv. 68; 68 iqve, gv. 15; 69 iqve, gv. 16; 70 iqve, gv. 17;71 iqve, gv. 16; 72 iqve, gv. 51; 73 iqve, gv. 52; 74 iqve, gv. 51; 75 iqve, gv. 42; 76 iqve, 41; 77 iqve, gv. 43; 78 iqve,

    gv. 45; 79 iqve, gv. 247; 80 iqve, gv. 247; 81 didi sjulis kanoni, gv. 553; 82 saqarTvelos eklesiis

    kalendari, 1987, gv. 473; 83 iqve, gv. 473; 84 iqve, gv. 474; 85 iqve, gv. 475; 86 iqve, gv. 557.99 n. berZeniSvili, saqarTvelos istoriis sakiTxebi, IX, 1979, gv. 73-74; 100 iqve, gv. 94; 101 qarTlis

    cxovreba, I, gv. 335; 102 iv. javaxiSvili, II, 1983, gv. 215; 103 iqve, gv. 200; 104 S. mesxia, saistorio Ziebani,

    III, gv. 74; 105 iqve, gv. 42; 106 iqve, gv. 42; 107 iqve, gv. 92; 108 n. berZeniSvili, dasax. naSr., gv. 97; 109

    qarTlis cxovreba, I, gv. 346; 110 iv. javaxiSvili, dasax. naSr., gv. 209; 111 S. mesxia, dasax. naSr., gv. 37;112 iqve, gv. 35; 113 iqve, gv. 37-40; 114 iqve, gv. 39.

  • 131

    Rirsi damiane - demetre yofili ( XI I s.)

    Sen xar venaxi, axlad aRyvavebuli,

    morCi keTili, edems Sina nerguli,

    alva sulneli, samoTxiT gamosruli,

    RmerTman Segamko, veravin gjobs qebuli

    da TaviT TvisiT mze xar gabrwyinvebuli.

  • 132

    wmida keTilmsaxuri Tamar mefe ( XI I s.)

    Tamar mefis cxovrebis qronika

    daviT aRmaSenebeli

    demetre I vaxtangi

    giorgi III

    Tamar

    daviT V

    demna-demetre

  • 133

  • 134

    varammxargrZeli

    zaqaria sargisi

    sargismxargrZeli

    zaqaria(Semdgom

    amirspasalari)

    ivane(Semdgom

    msaxurTuxuce-si)

  • 135

  • 136

  • 137

  • 138

  • 139

  • 140

  • 141

    Wyondideli da aTabagi

  • 142

  • 143

  • 144

  • 145

  • 146

  • 147

  • 148

  • 149

  • 150

    1 qarTlis cxovreba, II, 1959, gv. 26; 2 iqve, gv. 27; 3 iqve, gv. 27; 4 iqve, gv. 118; 5 iqve, gv. 119; 6 iqve,

    gv. 30; 7 iqve, gv. 31; 8 iqve, gv. 33. 9 iqve, gv. 119; 10 iqve, gv. 120; 11 iqve, gv. 41; 12 iqve, gv. 45; 13 iqve, gv.

    121; 14 iqve, gv. 49; 15 iqve, gv. 50; 16 iqve, gv. 51; 17 iqve, gv. 54; 18 iqve, gv. 54; 19 iqve, gv. 122. 20 iqve, gv.

    123; 21 iqve, gv. 55; 22 iqve, gv. 151; 23 iqve, gv. 58; 24 iqve, gv. 58; 25 iqve, gv. 58; 26 iqve, gv. 60; 27 iqve, gv.

    125; 28 iqve, gv. 72; 29 iqve, gv. 72; 30 iqve, gv. 90; 31 iqve, gv. 106; 32 iqve, gv. 129. 33 iqve, gv. 130; 34 iqve, gv.

    148; 35 iqve, gv. 91; 36 iqve, gv. 91; 37 iqve, gv. 93; 38 iqve, gv. 95; 39 iqve, gv. 141; 40 iqve, gv. 142; 41 iqve, gv.

  • 151

    103; 42 iqve, gv. 104; 43 iqve, gv. 107; 44 iqve, gv. 110; 45 iqve, gv. 110; 46 m. TamaraSvili, istoria

    kaTolikobisa..., 1902, gv. 8; 47 iqve, gv. 11; 48 qarTlis cxovreba, II, gv. 170; 49 iqve, gv. 170; 50 saq. ist.

    narkv., III, gv. 542; 51 iqve, gv. 545; 52 iqve, gv. 547-548; 53 iqve, gv. 550; 54 iqve, gv. 550; 55 iv. javaxiSvili,

    VII, 1984, gv. 113; 56 n. berZeniSvili, IX, 1979, gv. 136; 57 iv. javaxiSvili, VII, 1984, gv. 115; 58 iqve, gv. 115;59 iqve, gv. 117; 60 iqve, gv. 119; 61 iqve, gv. 118; 62 iqve, gv. 119; 63 n. berZeniSvili, IX, gv. 136; 64 iqve, gv.

    150; 65 qarTlis cxovreba, II, gv. 82; 66 iqve, gv. 83; 67 i. anTelava, XI-XV saukunis saqarTvelos social-

    politikuri istoriis sakiTxebi, 1980, gv. 192; 68 qarT. samarT. Zeglebi, II, gv. 82; 69 i. anTelava, dasax.

    naSr., gv. 192; 70 iqve, gv. 190; 71 iqve, gv. 191; 72 iqve, gv. 190; 73 iv. javaxiSvili, VI, 1982, gv. 273; 74. iqve,

    gv. 274-276; 75. iqve, gv. 282; 76. iqve, gv. 285; 77. iqve, gv. 289; 78. iqve, gv. 314; 79 iqve, gv. 313; 80 n.

    berZeniSvili, IX, gv. 129; 81 iqve, gv. 137-140; 82 iqve, gv. 197; 83 iqve, gv. 198; 84 n. berZeniSvili, dasax.

    naSr., gv. 157; 85 iqve, gv. 167; 86 iqve, gv. 199; 87 iqve, gv. 200; 88 saq. ist. narkv., III, gv. 314; 89 iqve, gv. 318;90 iqve, gv. 346-347; 91 iv. javaxiSvili, VII, gv. 91; 92 iqve, gv. 91; 93 saq. ist. narkv., III, gv. 563.

  • 152

    wmida mefe demetre Tavdadebuli

    qveynis zogadi mdgomareobaXIII saukuneSi

    suli Tavdadebisa

  • 153

  • 154

  • 155

  • 156

  • 157

  • 158

  • 159

  • 160

  • 161

  • 162

  • 163

    mematianis mier aRwerili ambebideda RvTismSoblis mier

    qarTvelTa mfarvelobis Sesaxeb

    I. daviT mefis xatis saswauli

  • 164

  • 165

    II. alaverdis wmida giorgis xatis saswauli

    III. metexis RvTismSoblis xatis saswauli

    IV. dmanisis RvTismSoblis xatis saswauli

  • 166

    V. martyofis xelTuqmneli xatis saswauli

    VI. wmida Salva axalcixeli

    VII. sionis wmida xatebis saswauli

  • 167

    VIII. yovladwmida RvTismSoblis didi gamocxadeba

  • 168

    IX. awyuris xelTuqmneli xatis Zala

    X. RvTismSoblis gafrTxileba

    XI. wmida saxarebis gavrceleba

  • 169

    XII. varZiis RvTismSoblis saswauli

    XIII. RvTis wyaloba

    XIV. Tavdadeba qristesaTvis

  • 170

    1 qarTlis cxovreba, II, gv. 163; 2 iqve, gv. 181; 3 iv. javaxiSvili, t. III, 1982 w., gv. 17; 4 iqve, gv. 17;5 iqve, gv. 19; 6 iqve, gv. 20; 7 iqve, gv. 21; 8 qarTlis cxovreba, II, gv. 191; 9 saq. ist. narkv., III, gv. 549;10 iqve, gv. 550; 11 iqve, gv. 550; 12 iqve, gv. 573; 13 iqve, gv. 600; 14 iqve, gv. 601; 15 iqve, gv. 602; 16 iqve, gv.

    243; 17 iqve, gv. 62; 18 saq. ist. narkv., III, gv. 553; 19 qarTlis cxovreba, II, gv. 208; 20 iqve, gv. 215; 21 iqve,

    gv. 304; 22 saq. ist. narkv., III, gv. 599; 23 iqve, gv. 583; 24 qarTlis cxovreba, II, gv. 251; 25 saq. ist. narkv.,

    III, gv. 577; 26 iqve, gv. 584; 27 iqve, gv. 585; 28 qarTlis cxovreba, II, gv. 320; 29 iqve, gv. 321; 30 iqve, gv.

    288; 31 iqve, gv. 290; 32 iqve, gv. 291; 33 iqve, gv. 272; 34 iqve, gv. 196; 35 iqve, gv. 198; 36 iqve, gv. 209; 37 iqve,

    gv. 247; 38 iqve, gv. 248; 39 iqve, gv. 215; 40 iqve, 217; 41 iqve, gv. 217; 42 iqve, gv. 217; 43 iqve, gv. 217; 44 iqve,

    215; 45 iqve, gv. 217; 46 iqve, gv. 263; 47 iqve, gv. 250; 48 iqve, gv. 218; 49 saq. ist. narkv., III, gv. 595; 50

    qarTlis cxovreba, II, gv. 154; 51 iqve, 156; 52 iqve, gv. 154; 53 iqve, 157; 54 iqve, gv. 156; 55 iqve, gv. 157; 56

    iqve, gv. 167; 57 iqve, gv. 199; 58 iqve, gv. 231; 59 iqve, 247; 60 iqve, gv. 256; 61 iqve, 267; 62 iqve, gv. 171; 63 iqve,

    gv. 171; 64 saqarTvelos samoTxe, gv. 549; 65 qarTlis cxovreba, II, gv. 177; 66 iqve, 178; 67 iqve, gv. 209;68 iqve, gv. 277. 69 iqve, 278; 70 iqve, gv. 282; 71 iqve, gv. 283; 72 iqve, 301. 73 iqve, gv. 323; 74 iqve, gv. 312; 75

    iqve, gv. 314; 76 iqve, gv. 315; 77 iqve, gv. 321.

  • 171

    mefe giorgi brwyinvale ( XIV s.)

  • 172

  • 173

  • 174

  • 175

    1 qarTlis cxovreba, IV, 1973, gv. 255; 2 iqve, gv. 255; 3 iqve, gv. 256; 4 iqve, gv. 256; 5 iqve, gv. 256; 6

    iqve, gv. 256; 7 iqve, gv. 257; 8 iqve, gv. 258; 9 iqve, gv. 258; 10 iqve, gv. 259; 11 iqve, gv. 259; 12 iqve, gv. 260;13 iv. javaxiSvili, t. III, 1982, gv. 175; 14 iqve, gv. 175; 15 saq. ist. narkv., III, gv. 826; 16 iqve, gv. 827; 17

    iqve, gv. 665; 18 Zegli erisTavTa, S. mesxias gamocema, gv. 350; 19 saq. ist. narkv., III, gv. 828; 20 iqve, gv.

    829; 21 iqve, gv. 829; 22 iqve, gv. 832; 23 iqve, gv. 834; 24 iv. javaxiSvili, t. III, gv. 173; 25 iqve, gv. 164-165;26 iqve, gv. 165.

  • 176

    wmida mefe vaxtang II I ( XV s.)

    qveynis zogadi mdgomareoba XV saukuneSi

  • 177

    Tavdadeba qristesaTvis

    1 saq. ist. narkv., III, gv. 713. 2 iqve, gv. 750; 3 qarTlis cxovreba, II, gv. 321.

  • 178

    aleqsandre mefe ( XV s.)

    mefeT mefe monazoni aleqsandre didi

  • 179

  • 180

  • 181

  • 182

  • 183

    3 iv. javaxiSvili, t. III, 1982, gv. 265; 4 iqve, gv. 229; 5 iqve, gv. 230; 6 iqve, gv. 230; 7 T. Jordania,

    qronikebi, t. II, 1897, gv. 243; 8 iv. javaxiSvili, t. III, gv. 258; 9 iqve gv. 257; 10 saq. ist. narkv., III, gv.

    724; 11 iqve, gv. 728; 12 iv. javaxiSvili, III, gv. 259; 13 T. mewofeci, dasax. naSr. gv. 16; 14 saq. ist. narkv.,

    III, gv. 728; 15 n. berZeniSvili, saq. ist. sakiTxebi, I, 1964, gv. 175, iqve, 728, SeniSvna; 16 iqve, gv. 729; 17 iv.

    javaxiSvili, III, gv. 260; 18 iqve, gv. 261; 19 qarTlis cxovreba t. IV, gv. 280; 20 iv. javaxiSvili, III, gv.

    262; 21 iqve, gv. 263; 22 T. Jordania, qronikebi, II, gv. 244; 23 iqve, gv. 248; 24 iv. javaxiSvili, III, gv. 263;25 saq. ist. narkv. III, gv. 726; 26 T. Jordania, qronikebi, II, gv. 196; 27 saq. ist. narkv., III, gv. 282; 28 a.

    jafariZe, saq. samociq. ekl. ist. II, 1998, gv. 247; 29 qarTlis cxovreba, IV, gv. 281, SeniSvnebi; 30 T.

    Jordania, qronikebi, t. II, 1897, gv. 226; 31 iqve, gv. 228; 32 iqve, gv. 321; 33 iqve, gv. 227; 34 qarTlis

    cxovreba, IV, gv. 281; 35 Toma mewofeli, istoria, gv. 119-122; 36 qarTlis cxovreba, II, gv. 475.

  • 184

    wmida didmowame qeTevan dedofali ( XVII s.)

    wmida didmowame qeTevani - mnaTobi saqarTvelosi

    *

    * afxazeTis eTnikuri saxe Seicvala XVII-XVIII saukuneebSi adiRe-Cerqezuli tomebis Camosaxleb-

    is Sedegad. am axal xalxsac - `afxazebi~ uwodes mxaris saxelis Sesabamisad.

  • 185

  • 186

  • 187

  • 188

  • 189

  • 190

  • 191

  • 192

  • 193

  • 194

  • 195

  • 196

  • 197

  • 198

    `...ZuZuTa-sajni naberwkal-mkrTolvareni,

    gulsa-bari, welsa jaWvi gancecxlebuli

    muskulT-marwuxni, Samfurni mxurvaleni...~53

    2 qarTuli epistoluri wyaroebis korpusi 1, 1989, gv. 43-61. 3 qarTlis cxovreba, IV, gv. 728. 4

    Zveli qarT. agiogr. lit. Zegl., VI, 1980, gv. 449. 5 saqarTvelos istoria, 1980, gv. 153; 6 saq. ist.

    narkv., IV, gv. 243; 7 iqve, gv. 245-248; 8 qarTlis cxovreba, II, gv. 3; 9 saq. ist. narkv., IV, gv. 249; 10

    qarTlis cxovreba, II, gv. 382; 11 Zv. qarT. agiogr. lit. Zeglebi, VI, gv. 20; 12 iqve, gv. 20; 13 saq. ist.

    narkv., IV, gv. 252; 14 morTeza mehdi faTemi, sparsuli masalebi XVI-XVII saukuneebis qarTvel

    moRvaweTa Sesaxeb, 1982, gv. 26; 15 qarTlis cxovreba, IV, gv. 584; 16 Zegl., VI, gv. 24. 17 saq. ist. narkvev.,

    IV, gv. 264; 18 iqve, gv. 265; 19 qarTlis cxovreba, IV, gv. 588; 20 saq. ist. narkv., IV, gv. 271; 21 iqve, gv. 272;22 anton kaTalikosi, dasax. naSr., gv. 26; 23 saq. ist. narkv., IV, gv. 276; 24 iv. javaxiSvili, qarTveli

    eris istoria, 1967, IV, gv. 315; 25 iqve, gv. 317; 26 iqve, gv. 319, 325; 27 Zegl., VI, gv. 27; 28 i. tabaRua,

    saqarTvelo evropis arqivebsa da wignsacavebSi, II, 1986, gv. 112; 29 Zegl. VI, gv. 28; 30 i. tabaRua, dasax.

    naSr., gv. 113; 31 iqve, gv. 113; 32 i. tabaRua, dasax., naSr., gv. 113; 33 iqve, gv. 114; 34 iqve, gv. 115; 35 iqve,

    gv. 115; 36 iqve, gv. 116; 37 iqve, gv. 116; 38 iqve, gv. 118; 39 iqve, 119; 40 qarTlis cxovreba, IV, gv. 401; 41

    i. tabaRua, dasax. naSr., gv. 120; 42 iqve, gv. 121; 43 iqve, SeniSvna 59; 44 anton kaTalikosi, sityva

    pirveli qeTevanisaTvis, dasax. naSr., gv. 29; 45 iqve, gv. 124; 46 qarTlis cxovreba, II, gv. 402; 47 anton

    kaTalikosi, dasax. naSr., gv. 31; 48 i. tabaRua, dasax. naSr., gv. 125; 49 iqve, gv. 127; 50 iqve, gv. 129; 51 iqve,

    gv. 130; 52 Zegl., VI, gv. 34; 53 anton bagrationi; wyobilsityvaoba, 180, gv. 204.

  • 199

    wmida didmowame luarsab mefe ( XVII s.)

    wmida mefe luarsab II

  • 200

  • 201

  • 202

  • 203

    54 qarTlis cxovreba, II, gv. 355; 55 iqve, gv. 363; 56 iqve, gv. 365; 57 iqve, gv. 366; 58 iqve, gv. 394; 59 iqve,

    gv. 396; 60 Zveli qarT. agiogr. lit. Zeglebi, VI, 1980, gv. 47; 61 qarTlis cxovreba, IV, gv. 385; 62 Zegl.

    VI, gv. 48; 63 qarTlis cxovreba, II, gv. 386; 64 qarTlis cxovreba, IV, gv. 423; 65 qarTlis cxovreba, II, gv.

    388; 66 antoni, dasax. naSr., gv. 55; 67 qarTlis cxovreba, IV, gv. 425; 68 iqve, gv. 425; 69 qarTlis cxovreba,

    II, gv. 393. 70 iqve, gv. 397; 71 qarTlis cxovreba, IV, gv. 427; 72 il. WavWavaZe, IV, gv. 184; 73 anton

    kaTalikosi, dasax. naSr., gv. 66; 74 iqve, gv. 66.

  • 204

    mefe Teimuraz I ( XVII s.)

    Teimuraz mefis brZola `qarTvelobisaTvis~

  • 205

  • 206

  • 207

  • 208

  • 209

  • 210

  • 211

  • 212

  • 213

  • 214

  • 215

  • 216

  • 217

  • 218

  • 219

    tyveTa syidva

  • 220

  • 221

  • 222

  • 223

  • 224

  • 225

  • 226

  • 227

    75 qarTlis cxovreba, IV, gv. 328; 76 iv. javaxiSvili, qarTveli eris istoria, IV, 1967, gv. 349; 77 iqve,

    gv. 369; 78 iqve, gv. 371; 79 qarTlis cxovreba, II, gv. 424; 80 iqve, gv. 425; 81 iqve, gv. 425; 82 iqve, gv. 425.83 g. JorJoliani, saqarTvelo XVII s., gv. 50; 84 iqve, gv. 49; 85 S. lomsaZe, gviani Sua saukuneebi..., gv.

    47, 48, 63; 86 iqve, gv. 35; 87 iqve, gv. 35; 88 iqve, gv. 36-41; 89 iqve, gv. 52; 90 g. JorJoliani, dasax. naSr., gv.

    58; 91 iqve, gv. 59; 92 iqve, gv. 60; 93 qarTlis cxovreba, IV, gv. 445; 94 iv. javaxiSvili, VIII, 1977, gv. 285;95 mohamed Taheris cnobebi, gv. 381; g. JorJoliani, dasax. naSr., gv. 72; 96 iv. javaxiSvili, VIII, gv. 283;97 g. JorJoliani, dasax. naSr., gv. 106; 98 iqve, gv. 112; 99 iqve, gv. 118; 100 iqve, gv. 116; 101 iqve, gv. 100-

    101; 102 m. TamaraSvili, istoria kaTolikobisa..., gv. 127; 103 goreli nasyidas saqme, iqve, gv. 127; 104 g.

    JorJoliani, dasax. naSr., gv. 62; 105 iqve, gv. 63; 106 qarTlis cxovreba, II, gv. 426; 107 i. tabaRua,

    saqarTvelo evropis arqivebsa da wignsacavebSi, III, gv. 192; 108 qarTlis cxovreba, II, gv. 404; 109 iqve,

    gv. 405; 110 iqve, gv. 406; 111 iqve, gv. 406; 112 qarTlis cxovreba, IV, gv. 430; 113 iqve, gv. 431; 114 saq. ist.

    narkv., IV, gv. 280; 115 iqve, gv. 281; 116 iqve, gv. 284; 117 qarTlis cxovreba, II, gv. 408; 118 narkv., IV, gv. 285;119 g. JorJoliani, dasax. naSr., gv. 11; 120 iqve, gv. 11; 121 iqve, gv. 15; 122 i. tabaRua, saqarTvelo evropis

    arqivebsa.., II, gv. 576; 123 iqve, gv. 175; 124 iv. javaxiSvili, qarT. eris ist., IV, gv. 1967, gv. 361; 125 iqve,

    gv. 362; 126 iqve, gv. 363; 127 narkv., IV, gv. 295; 128 iqve, gv. 319; 129 qarTlis cxovreba, II, gv. 422; 130 iqve,

    gv. 423; 131 qarTlis cxovreba, IV, gv. 442; 132 i. tabaRua, saqarTvelo evropis arqivebsa.., III, gv. 210; 133

    iqve, gv. 212; 134 iqve, gv. 235; 135 iqve, gv. 194; 136 g. JorJoliani, dasax. naSr., gv. 78; 137 qarTlis

    cxovreba, IV, 443; 138 qarTlis cxovreba, II, gv. 434; 139 iqve, gv. 438; 140 iqve, gv. 439. 141 qarTlis cxovreba,

    IV, gv. 601; 142 m. rexviaSvili, dasavleT saqarTvelo XVII saukuneSi, 1978, gv. 109; 143 i. tabaRua,

    saqarTvelo evropis arqivebsa da wignsacavebSi, III, 1987, gv. 191; 144 qarTlis cxovreba, II, gv. 425; 145

    iqve, gv. 424; 146 qarTlis cxovreba, IV, gv. 443; 147 i. tabaRua, dasax. naSr., gv. 191; 148 m. rexviaSvili,

    dasax. naSr., gv. 119; 149 m. TamaraSvili, pasuxi somxis mwerlebs, gv. 237; 150 i. tabaRua, dasax. naSr., gv.

    191; 151 Carlz darvini, rus. enaze, t. II, wigni I, 1927, gv. 579; 152 m. rexviaSvili, dasax. naSr., gv. 110;153 arqanjelo lamberti, samegrelos aRwera, gv. 76; 154 m. rexviaSvili, dasax. naSr., gv. 115; 155 iqve,

    gv. 111; 156 iqve, gv. 114; 157 iqve, gv. 117; 158 saqarTvelos istoria XVI-XVIII ss., 1950, gv. 300; iqve, 113;159 i. tabaRua, dasax. naSr., gv. 191; 160 morTeza muhamedi faTemi, sparsuli masalebi, 1982, gv. 18; 161 S.

    mesxia, saistorio Ziebani, II, gv. 316; 162 iqve, gv. 314; 163 m. rexviaSvili, dasax. naSr., gv. 93; 164 iqve, gv.

    94; 165 qarTlis cxovreba, IV, gv. 825; 166 saqarTvelos samociqulo eklesiis istoria, I, gv. 445-446; 167

    saqarTvelos istoriis narkvevebi, IV, gv. 200; 168 m. rexviaSvili, dasax. naSr., gv. 178; 169 qarTlis

    cxovreba, II, gv. 424-425; 170 iqve, gv. 421; 171 iqve, gv. 428; 172 qarTuli samarTlis Zeglebi, I, 1963, gv. 606;173 iqve, gv. 608; 174 iqve, gv. 605; 175 iqve, gv. 393; 176 iqve, gv. 397; 177 m. rexviaSvili, dasax. naSr., gv. 14;178 z. SaraSeniZe, fereidneli gurjebi~, 1979, gv. 59.

  • 228

    levan II ( XVII s.)

    levan II dadiani _ `iveriis xelmwifed~

    wodebuli

  • 229

    ( 5 2 ,

    3- , (

    ,

    (1639-1640), ., 2005, c. 114).

    , , , .

  • 230

    , , , .

  • 231

  • 232

  • 233

  • 234

    mefe vaxtang VI ( XVII I s.)

    brZola `gamoxsnisa~ da `aRdgomisaTvis~

  • 235

  • 236

  • 237

  • 238

  • 239

  • 240

  • 241

  • 242

  • 243

    vaxtang VI-is rusuli orientacia da misi kraxi

    ,

  • 244

  • 245

  • 246

  • 247

    vaxtang VI-isa da muxranel bagrationTadidi ojaxis mamuliSviloba

  • 248

    vaxtang V-is muxranel

    _ bagrationTa Stos

    geneal

    ogia aseTia:

    vaxtang V (S

    ahnavazi)

    arCi

    l m

    efe

    (Sah

    nazar

    -xan

    i)

    giorgi

    XI me

    fe

    (Sah

    nava

    z-x

    ani)

    lev

    an

    mefe

    aleq

    sand

    re

    sol

    omo

    nan

    uka

    (Sah

    is c

    ol

    i)

    Tam

    ari

    luar

    sab

    qaix

    osr

    o

    mefe

    vaxt

    ang

    VI me

    fe

    (huse

    in y

    ul

    ixan

    i)

    dome

    nti

    kaTal

    ikosi

    iese

    mef

    e

    (al

    iyul

    ixan

    )

    svim

    on

    Tei

    muraz

    i

    anton

    I ka

    Tal

    ikosi

    vaxu

    Sti

    istorik

    osi

    baqa

    r m

    efe

    (Sah

    -nav

    az x

    ani)

  • 249

  • 250

  • 251

  • 252

  • 253

    sakanonmdeblo Sekrebani vaxtang VI-is karze(1706-1709 ww.)

  • 254

    1 m. qiqoZe, vaxtang VI-is saxelmwifoebrivi moRvaweoba, 1988, gv. 35. 2 m. TamaraSvili, istoria

    kaTolikobisa qarTvelTa Soris, 1904, gv. 301; 3 iv. javaxiSvili, damokidebuleba ruseTsa da saqarTvelos

    Soris XVIII saukuneSi, 1919, gv. 3; 4 m. qiqoZe, vaxtang VI-is saxelmwifoebrivi moRvaweoba, gv. 15; 5

    S. xanTaZe, qarTuli istoriografia XVIII saukuneSi, gv. 17. 6 qarTlis cxovreba, IV, gv. 500; 7 g.

    paiWaZe, vaxtang VI, 1981, gv. 105; 8 m. qiqoZe, dasax. naSr., gv. 8; 9 S. xanTaZe, dasax. naSr., gv. 52; 10 saq.

    ist. narkv., IV, gv. 342; 11 qarTlis cxovreba, IV, gv. 454; 12 saq. ist. narkv., IV, gv. 348; 13 m. TaTaraSvili,

    dasax. naSr., gv. 307; 14 iqve, gv. 308; 15 qarTlis cxovreba, IV, gv. 404; 16 iqve, gv. 466; 17 i. tabaRua,

    masalebi XVIII s..., 1982, gv. 16; 18 iqve, gv. 19; 19 g. paiWaZe, dasax. naSr., gv. 16; 20 i. tabaRua, dasax. naSr.,

    gv. 24; 21 iqve, gv. 24; 22 iqve, gv. 26; 23 saq. ist. narkv., IV, gv. 402; 24 iqve, gv. 204; 25 saq. ist. narkv., IV,

  • 255

    gv. 404; 26 v. gabaSvili, qarTuli feodaluri wyobileba XVI-XVII ss., 1959, gv. 141; m. qiqoZe, dasax.

    naSr., gv. 8; 27 S. xanTaZe, dasax. naSr., gv. 48; 28 saq ist. narkv., IV, gv. 404; 29 iqve, gv. 105; 30 qarTlis

    cxovreba, IV, gv. 493; 31 m. qiqoZe, dasax. naSr., gv. 20; 32 iqve, gv. 21; 33 i. tabaRua, dasax. naSr., gv. 24.50 m. TamaraSvili, istoria kaTolikobisa..., gv. 316; 51 iqve, gv. 317; 52 m. qiqoZe, dasax. naSr., gv. 78;

    53 iv. javaxiSvili, damokidebuleba ruseTsa da saqarTvelos Soris XVIII saukuneSi, 1919, gv. 6; 54

    iqve, gv. 7; 55 m. qiqoZe, dasax. naSr., gv. 40; 56 iqve, gv. 41; 57 iqve, gv. 42; 58 iqve, gv. 43; 59 iqve, gv. 46; 60

    iv. javaxiSvili, dasax. naSr., gv. 9; 61 iqve, gv. 10; 62 iqve, gv. 11; 63 g. paiWaZe, vaxtang VI, 1981, gv. 124;64 m. qiqoZe, dasax. naSr., gv. 59; 65 iqve, gv. 60; 66 iqve, gv. 65; 67 iqve, gv. 68; 68 iqve, gv. 68; 69 iv.

    javaxiSvili, damokidebuleba ruseTsa da saqarTvelos Soris, 1919, gv. 3; 70 saq. ist. narkv., IV, gv.

    365; 71 iqve, gv. 365; 72 iqve, gv. 365; 73 iqve, gv. 366; 74 n. berZeniSvili, saqarTvelos istoriis sakiTxebi,

    IV, 1967, gv. 296; 75 qarTuli mwerloba, I, 1984, gv. 27; 76 iqve, gv. 26; 77 narkv., IV, gv. 368; 78 saq. ist. narkv.,

    IV, gv. 368; 79 iqve, gv. 300; 80 iqve, gv. 360; 81 iv. javaxiSvili, damokidebuleba ruseTsa da saqarTvelos

    Soris, 1919, gv. 3; 82 iqve, gv. 4; 83 iqve, gv. 5; 84 S. xanTaZe, qarTuli istoriografia, 1985, gv. 18; 85 iqve,

    gv. 31; 86 m. qiqoZe, dasx. naSr., gv. 4; 87 qarTlis cxovreba, IV, gv. 37; 88 saq. ist. narkv., IV, gv. 361.555 Zveli qarTuli samarTlis Zeglebi, 1963, t. I. gv. 99; 556 iqve. gv. 101; 557 iqve, gv. 100; 558 iqve, gv. 478;

    559 iqve, gv. 532; 560 iqve, gv. 581; 561 . , -

    VI.

  • 256

    Teimuraz II da erekle II ( XVII I s.)

    mironcxebul mefeTa taxtis aRdgena _`qarTvelobis~ gamarjveba

  • 257

  • 258

  • 259

  • 260

    saqarTvelo `qarTvelobis~ gamarjvebis Semdeg

  • 261

  • 262

  • 263

  • 264

    didi Ralati

  • 265

  • 266

  • 267

  • 268

  • 269

  • 270

  • 271

  • 272

  • 273

  • 274

    213 papuna orbeliani, ambavi qarTlisani..., 1981, gv. 84; 214 iqve, gv. 87; 215 iqve, gv. 101; 216 iqve, gv. 82;217 iqve, gv. 85; 218 iqve, gv. 103; 219 iqve, gv. 103; 220 iqve, gv. 105; 221 qarTuli samarTlis Zeglebi, II, gv.

    400; 222 iqve, gv. 401; 223 iqve, gv. 400; 224 p. orbeliani, dasax. naSr., gv. 106; 225 iqve, gv. 105; 226 iqve, gv.

    105; 227 iqve, gv. 100; 228 iqve, gv. 113; 229 iqve, gv. 114; 230 saq. ist. narkv., IV, gv. 453; 231 p. orbeliani, ambavi

    qarTlisani.., gv. 48; 232 saq. ist. narkv., IV, gv. 602; 233 iqve, gv. 607; 234 iqve, gv. 611; 235 iqve, gv. 614; 236

    iqve, gv. 615; 237 iqve, gv. 616; 238 iqve, gv. 617; 239 iqve, gv. 619; 240 iqve, gv. 621; 241 iqve, gv. 625; 242 iqve,

    gv. 628; 243 iqve, gv. 629; 244 iv. javaxiSvili, damokidebuleba ruseTsa da saqarTvelos Soris XVIII

    saukuneSi, 1919, gv. 13; 245 saq. ist. narkv., IV, 630; 246 iqve, gv. 632; 247 iqve, gv. 638; 248 iqve, gv. 645.304 saq. ist. narkv., IV, gv. 679; 305 iqve, gv. 687; 306 g. maisuraZe, saintereso wigni XVIII s.

    saqarTvelos politikur cxovrebaze, mnaTobi~, #5, 1990, gv. 172; 307 iqve, gv. 171; 308 iv. javaxiSvili,

    damokidebuleba ruseTsa da saqarTvelos Soris XVIII saukuneSi, 1919, gv. 52; 309 saq. ist. narkv., IV,

    gv. 630; 310 iqve, gv. 632; 311 iqve, gv. 682; 312 iqve, gv. 683; 313 n. berZeniSvili, saqarTvelos istoriis

    sakiTxebi, IV, gv. 169; 314 saq. ist. narkv., IV, gv. 684; 315 iqve, gv. 684; 316 iqve, gv. 684; 317 iqve, gv. 686; 318

    iv. javaxiSvili, dasax. naSr., gv. 16; 319 saq. ist. narkv., IV, gv. 660; 320 iqve, gv. 654; 321 iv. javaxiSvili,

    dasax. naSr., gv. 18; 322 saq. ist. narkv., IV, gv. 655; 323 iv. javaxiSvili, dasax. naSr., gv. 19; 324 iqve, gv.

    20; 325 saq. ist. narkv., IV, gv. 658; 326 iqve, gv. 660; 327 iqve, gv. 669; 328 iqve, gv. 669; 329 iqve, gv. 675; 330 iqve,

    gv. 675; 331 iqve, gv. 676; 332 iqve, gv. 673; 333 iqve, gv. 673; 334 iqve, gv. 670; 335 iqve, gv. 680; 336 iqve, gv. 626;337 iqve, gv. 694; 338 iv. javaxiSvili, dasax. naSr., gv. 23; 339 saq. ist. narkv., IV, gv. 700; 340 iqve, gv. 705;341 iqve, gv. 707; 342 iv. javaxiSvili, dasax. naSr., gv. 39; 343 saq. ist. narkv., IV, gv. 759; 344 iv. javaxiSvili,

    dasax. naSr., gv. 42; 345 iqve, gv. 48.

  • 275

    wmida mefe solomon II ( X IX s.)

    saeklesio Sekrebebi e.w. `cerkovni bunti~avtokefaliis gauqmebis dros

  • 276

  • 277

  • 278

  • 279

  • 280

  • 281

  • 282

  • 283

  • 284

  • 285

    1 i. bagrationi, xumarswavla, 1990, t. I, gv. 565; 2 m. kekelia, sasamarTlo organizacia da procesi

    saqarTveloSi ruseTTan SeerTebis win, t. I, 1970; 3 a. jafariZe, qarTuli eklesia XVII-XVIII

    saukuneebSi, eklesiis kalendari, 1994; 4 narkv., IV, gv, 891; 5 s. kakabaZe, qarTveli xalxis istoria, 1997,

    gv. 32; 6 iqve gv. 87; 7 arqeolog. komisiis aqtebi, , t. VI, naw. I, gv. 391; 8 s. kakabaZe, qarTveli

    xalxis istoria, 1997, gv. 230; 9 Frns^ cj,hfyyst Rfdrfpcrjq fh[tjuhfabxtcrjq rjvbccbtq^ n& VI^ x& I^ c&574; 10 s. kakabaZe, qarTveli xalxis istoria, 1783-1921, Tb., 1997, gv. 87; 11 m. gonikaSvili, imereTi XVIII-

    XIX saukuneTa mijnaze, 1979, gv. 52; 12 s. kakabaZe, qarTveli xalxis istoria, 1783-1921, Tb., 1997, gv. 52;13 k. kekeliZe, Zveli qarTuli literaturis istoria, I, 1980, gv. 569; 14 m. gonikaSvili, dasax. naSr.,

  • 286

    gv. 208; 15 T. Jordania, qronikebi, III, 1967, gv. 597; 16 q. CxataraiSvili, guriis samTavro, 1985, gv. 62; 17

    narkv. IV, gv. 931; 18 , , 1874, , t. VI,

    naw. I, gv. 391; 19 s. kakabaZe, dasax. naSr., gv. 87; 20 iqve, gv. 88; 21 narkv. IV, gv. 932, 933; 22 , VI, gv.

    579; 23 iqve, gv. 582; 24 narkv. gv. 936; 25 a. giorgobiani, soflis simdidre, gaz. soflis cxovreba:, 1991

    w., 18.XII; 26 jvari vazisa, 1990, #3, gv. 67. wyarod asaxelebs . , Rfdrfpcrfz djtyf^ n& II^ c& 699; 27

    T. Jordania, qronikebi, t. III, 1967, gv. 510; 28 qronikebi, III, gv. 492; 29 iqve, gv. 623; 30 m. gonikaSvili,

    imereTi XVIII-XIX saukuneTa mijnaze, 1979, gv. 170; 31 T. Jordania, qronikebi, II, gv. 48; 32 qronikebi, III,

    gv. 460; 33 i. bagrationi, kalmasoba, t. II, 1991, gv. 386; 34 mRvdelmonazoni anton mTawmideli, ilarion

    qarTvelis cxovreba, 1993, gv. 14; 35 qronikebi, III, gv. 404; 36 cxovreba giorgi mecametisa, qarTuli

    mwerloba, 1995, gv. 21; 37 a. xelaia, me Sevasrule Cemi movaleoba~, Jurn. mnaTobi~, 1988, #10, gv. 27;38 kirionis sityva 1906 wlis peterburgis saeklesio saTaTbiro sxdomaze, jvari vazisa, 1990, #3, gv.

    60; 39 d. da b. batoniSvilebis istoria, gv. 106, wignidan, m. rexviaSvili, imereTis samefo XVIII s.-Si,

    gv. 292; 40 qronikebi, III, gv. 474.

  • 287

    episkopos anania jafariZis sityva

    warmoTqmuli panaSvidisas eklesiaSi

    mefe solomon meoris neStis

    q. axalcixidan gadasvenebis Semdeg

    (29.05.1993)

  • 288

  • 289

    sarCev i

    Sesavali . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

    farnavaz mefe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

    mefe aderki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

    rev marTali . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

    wmida mociqulTaswori mirian mefe . . . . . . . . . . . . . . . .

    wmida mowame mefe mirdati . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

    wmida keTilmsaxuri vaxtag mefe . . . . . . . . . . . . . . . . . .

    wmida mefe arCili . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

    wmida daviTi da konstantine . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

    wmida konstantine qarTveli . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

    wmida mowame aSot kurapalati . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

    wmida dinar dedofali . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

    Rirsi basili Ze bagrat III-isa . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

    wmida keTilmsaxuri mefe daviT aRmaSenebeli . . . . . . . . . .

    Rirsi damiane - demetre yofili . . . . . . . . . . . . . . . . .

    wmida keTilmsaxuri Tamar mefe . . . . . . . . . . . . . . . . . .

    wmida mefe demetre Tavdadebuli . . . . . . . . . . . . . . . . .

    mefe giorgi brwyinvale . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

  • 290

    wmida mefe vaxtang III . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

    aleqsandre mefe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

    wmida didmowame qeTevan dedofali . . . . . . . . . . . . . . . .

    wmida didmowame luarsab mefe . . . . . . . . . . . . . . . . . .

    mefe Teimuraz I . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

    levan II . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

    mefe vaxtang VI . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

    Teimuraz II da erekle II . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

    wmida mefe solomon II . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

    bolosityva (episkopos anania jafariZis sityva warmoTqmuli panaSvidisas

    eklesiaSi mefe solomon meoris neStis q. axalcixidan gadasvenebis Semdeg) . . . . . . . . . . . . . .

  • 291