michiel van zeijl-master of landscape architecture-thermen van ockenburgh

72
Afstudeerwerk Michiel van Zeijl Academie van Bouwkunst Landschapsarchitectuur 11 november 2014 De Thermen van Ockenburgh

Upload: amsterdam-academy-of-architecture

Post on 23-Jul-2016

224 views

Category:

Documents


4 download

DESCRIPTION

 

TRANSCRIPT

  • AfstudeerwerkMichiel van Zeijl

    Academie van Bouwkunst

    Landschapsarchitectuur

    11 november 2014

    De Thermen van Ockenburgh

  • 2Colofon

  • 3Amsterdam, 11 november 2014

    Michiel van Zeijl

    [email protected]

    0616177405

    Commissieleden:

    Rob van Leeuwen (mentor)

    Landschapsarchitect

    Morgenster Landschap

    Bram Breedveld

    Landschapsarchitect

    LANDLAB studio voor landschapsarchitectuur

    Dingeman Deijs

    Architect

    dingeman deijs architect

    Academie van Bouwkunst

    Waterlooplein 211

    1011 PG Amsterdam

  • 4Inhoudsopgave

  • 51 De Buitenplaats Bloemen van het landschap

    Grand Tour

    2 Ockenburgh Schoonheid en verval

    3 Het verhaal van Ockenburgh Het ideaal van Westerbaen Ligging in de stad

    Ligging in de duinen

    Ambities van Den Haag

    Van hand tot hand

    Huidige situatie

    4 Stellingname

    5 Concept

    6 De Thermen van Ockenburgh Ontwerp

    Hoofdstructuur

    Beleving en enscemering

    Kruisingen van routes

    Programma

    Het ontwerp van de baden

    6

    12

    16

    32

    36

    40

  • 6De Buitenplaats

  • 7

  • 8Van de ruim 6000 buitenplaatsen en landgoederen die Nederland op

    het hoogtepunt hebben gekend, zijn er tegenwoordig nog zon 550

    over, waarvan velen in staat van verval.

    Dat is zonde en er zou alles moeten worden gedaan om de

    overgebleven landgoederen in ere te herstellen en te houden.

    Want buitenplaatsen zijn de bloemen van het landschap, zoals Jan

    Bijhouwer ooit schreef. Het zijn juist deze landschapselementen die

    door de bijzondere balans tussen natuur en kunst, landschap en

    architectuur, en de rijke historie van eigenaren en verhalen, bijzonder

    zijn om te bezoeken.

    Er is nog een andere reden om de buitenplaats als onderwerp

    te nemen voor mijn afstudeerwerk. In de eeuwenlange

    geschiedenis van buitenplaatsen en landgoederen is de tuin- en

    landschapsarchitectuur als vakdiscipline volwassen geworden. Er

    zijn talloze ontwerpstijlen ontstaan en weer verdwenen en daarbij is

    een groot palet aan ruimtelijke ontwerpmiddelen ontwikkeld. Deze

    middelen zijn onontbeerlijk voor een ruimtelijk ontwerper, en ik heb

    me voorgenomen deze te verkennen en eigen te maken door een

    ontwerpproject te formuleren waarbij een concreet schaalniveau

    wordt bereikt.

    Bloemen van het landschap

  • Uitsnede kaart landgoederen en buitenplaatsen, uit: De buitenplaats en het Nederlandse Landschap

    9

    wie op een buitenplaats woont en zijn tuin cultiveert, krijgt

    oog voor de diepere betekenis van de natuur. Groei en bloei van

    planten en het gedrag van dieren sporen aan tot nadenken:

    bloemen benadrukken de vergankelijkheid van schoonheid, bijen

    de noodzaak van spaarzaamheid en ijver.

    Fragment uit brief van Plinius

    Ockenburgh

  • Rousham

    10

    Tijdens dit afstudeerproject heb ik, bij wijze van een persoonlijke

    Grand Tour, verschillende klassiekers bezocht als het gaat om

    landgoederen. Een aantal in en rondom Den Haag, en een aantal

    in Zuid-Engeland, waaronder Rousham, Blenheim, Stourhead en

    Sissinghurst Gardens. De manier waarop in deze parken gebruik is

    gemaakt van licht en donker, routing en tafereelopbouw is inspiratie

    geweest voor de uitwerking van het ontwerp.

    Grand Tour

  • Stourhead

    Clingendael

    11

  • 12

    Ockenburgh

  • 13

  • 14

    De buitenplaats waar ik me in dit project op concentreer is

    buitenplaats Ockenburgh bij Loosduinen, ten zuidwesten van Den

    Haag.

    Ockenburgh is samen met vele andere buitenplaatsen rond 1650

    gesticht en uitgegroeid tot een groot landgoed in landschapsstijl.

    In 1931 is de kern van het landgoed door gemeente Den Haag

    gekocht en opengesteld voor het publiek. Die kreeg de mogelijk om

    voor het eerst vrijelijk door een buitenplaats te wandelen en daarvan

    te genieten.

    Schoonheid en verval

  • 15

    De openstelling had ook een keerzijde. Het landhuis is lange tijd nog

    betekenisvol geweest als jeugdherberg, maar het park is sinds de

    openstelling in verval geraakt. Toen de jeugdherberg in de jaren 90

    naar het centrum verhuisde raakte dit verval in een stroomversnelling.

    Het huidige parkbeheer is met name gestuurd op ecologie, en

    daardoor raakt de ruimtekunst van de buitenplaats, zoals zichtlijnen,

    orientatie en dwaalroutes, verloren.

  • 16

    Het verhaal van Ockenburgh

  • 17

  • Arctoa Tempe van Jacob Westerbaen

    18

    Ockenburgh is in 1652 gesticht, op de uitloper van een reeks

    strandwallen waar ook de stad Den Haag op is gebouwd, door dichter

    en medicus (maar vooral levensgenieter) Jacob Westerbaen.

    Hij maakte onderdeel uit van een groep rijken die na de Vrede van

    Munster (1648) buitenplaatsen stichtten nabij de grote steden.

    Samen met enkele andere buitenplaats-stichters werd ook een

    nieuwe traditie in het leven geroepen; de hofdicht. In deze gedichten

    beschreef men lovend de idealen van eigen en elkaars buitens. Jacob

    Westerbaen schreef in 1653, Arcta Tempe. Ockenburgh. Met een

    omvang van tussen de vier- en vijfduizend versregels is dit een van de

    omvangrijkste hofdichten uit de Nederlandse literatuur.

    In de hofdicht beschreef Westerbaen het ideaal van zijn buitenplaats

    -vol met beckens vol meloenen, vol persik en abrikoos. Maar ook de

    nabijheid van natuur en de rust die dat teweegbrengt op de mens was

    een belangrijke kwaliteit. In navolging van toen favoriete denkers zoals

    Virgilius, vond Westerbaen dat de dichtkunst en het bewerken van het

    land stimulerend werkte voor de gezondheid van lichaam en geest.

    Stads comfort... De natuur nabij

    Het idaal van Jacob Westerbaen

  • Loos Duynland, mager stael van overstoven hey-grond,

    Daert hongerigh conyn te nauwer nood syn wey vond

    En voede Mensch noch Vee, als Brandwijcks noeste schop

    Dat schrael beswangerde met allerley voll-op.

    Soo raecken Ockenburgh eens s jaers int kraem te leggen,

    En baerde t all om veer wat buyren derven seggen

    Van niet min kinderen als daghen int rond jaer,

    Diet Hollandsch Vrouwtje droeg. Tzy droomen-tael, of waer,

    K pas op de Beckens niet: Maar Beckens voll Meloenen,

    Voll Pers en Abricoos, elck waerdiger om soenen

    Dan all dien Almanack van Garnaet onder een,

    Die Beckens houd ick waert, die kindren sonder been,

    Dat Ockenburghs gebroedt, mirakelwyz gebooren

    Uyt dondraghbaerheyd self, dat kan myn lust bekooren,

    En ketelen myn keel niet minder als myn hert.

    Strandwallen met de wegenstructuur van Den Haag en buitenplaatsen.

    Ockenburgh

    19

  • 20

    Ockenburgh ligt anno nu ingeklemd tussen drie werelden: de stad,

    een parkzone en de duinen met de zee.

    Den Haag is inmiddels tot aan de oostelijke grens van Ockenburgh

    gegroeid. In het zuiden ligt het tuinbouwgebied Westland.

    Tussen deze twee gemeenten ligt een gordel van verschillende

    groengebieden en parken, zoals Madestein en de Uithof, met aan de

    rand een parkway die vanuit het oosten richting de badplaats Kijkduin

    loopt.

    Langs de kust ligt het duin- en tevens Natura2000-gebied van de

    Hollandse kust, bestaande uit de gebieden Kapittelduinen, Solleveld

    en het Westduinpark.

    Ligging in de stad

  • Luchtfoto van Ockenburgh met de stad (Den Haag), het tuinbouwgebied (Westland), de duinen en de parkzone 21

    Den Haag

    Loosduinen

    De Uithof

    Madestein

    Solleveld

    Kapittelduinen

    Westduinpark

    Westland

  • 1 kmduinlandschap

    Ligging in de duinen

    Duinlandschappen

    22

    Binnen een straal van 1 km van buitenplaats Ockenburgh ligt het

    duingebied Solleveld. Daarmee ligt een bijzonder mooi natuurgebied

    met grote natuurwaarden binnen bereik van de buitenplaats. Bij

    het stichten van Ockenburgh lag dit duingebied overal rondom

    de buitenplaats, maar nu is het achter een schil van verschillende

    stadsrandfuncties verdwenen.

    Naast de bijzondere natuurkwaliteit is hier ook de gezonde zeelucht

    binnen bereik, waar van oudsher een helende werking aan wordt

    toegedicht.

  • Solleveld

    23

  • 24

    Ambities van Den Haag

    Gemeente Den Haag heeft ambities opgesteld met betrekking

    op hoe zij zich als stad wil profileren. De kernwoorden daarbij zijn

    Internationale stad van vrede en recht. Dit heeft natuurlijk betrekking

    op de vele buitenlandse instanties zoals ambassades en internationaal

    georienteerde bedrijven die de stad al lange tijd rijk is. Het beleid is

    daarop toegespitst.

    In samenhang met de infrastructurele bereikbaarheid is in het

    beleid een internationale ring aangewezen. Deze ring bestaat uit al

    aanwezige wegen rondom de stad die goed aansluiten op het netwerk

    van snelwegen en de vliegvelden Rotterdam-The Hague Airport en

    Schiphol. Daarnaast ontsluit de internationale ring de internationale

    zone, waarbinnen veel internationale bedrijven zijn gevestigd.

    Ockenburgh grenst aan deze ring.

    Samen met vele andere parken langs de Lozerlaan/Ockenburghstraat

    ligt Ockenburgh als het ware met zijn rug tegen de internationale ring.

    Nu is de kans om van het moment gebruik te maken en Ockenburgh

    een gezicht te geven aan de parkway en verder.

  • Schiphol

    INTERNATIONALE RING

    Rotterdam The Hague Airport

    Ockenburgh

    A44

    A4

    A4

    A20

    A12

    A13

    Infrastuctuur rondom Den Haag

    25

  • openbaar parkbuitenplaats landgoed

    Postkaart van jeugdherberg OckenburghTransformatie Ockenburgh

    26

    Nadat Jacob Westerbaen overleed, is Ockenburgh door vele anderen

    bewoond en gebruikt geweest. Iedere bewoner heeft, zoals bij vele

    andere buitenplaatsen, zijn eigen stempel gedrukt op het ontwerp en

    de inrichting van het huis en de tuin. Die zijn in de loop van de tijd dus

    ook ingrijpend veranderd.

    In grote lijnen kun je zeggen dat Ockenburgh van een buitenplaats

    (19ha) is uitgegroeid tot een landgoed (313ha) inclusief de drie

    pachtboerderijen Wijndaelerswoning, Solleveld en hoeve Blijrust.

    Waarna de nabestaanden van de laatste eigenaar het totale gebied

    vanaf 1916 in stukken hebben verkocht. De kern van het landgoed,

    met het landhuis, is nu zo ongeveer de contour van het huidige park,

    zoals de gemeente het gekocht heeft in 1931.

    Mensen uit de omgeving kregen vanaf dat moment de kans om

    vrijelijk te wandelen in en te genieten van een buitenplaats.

    Het was niet voor het eerst dat omwonenden de buitenplaats

    in mochten. De laatste eigenaar organiseerde jaarlijk een

    vliegerwedstrijd waar alle mensen uit het dorp voor werden

    uitgenodigd.

    Daarnaast zijn er nog talloze andere verhalen van mensen die stiekem

    over de muren heen klommen.

    Vanaf na de Tweede Wereldoorlog is Ockenburgh het toneel

    geweest van een van de grootste jeugdherbergen ter wereld, met als

    hoofgtepunt de jaren 70/80.

    Het bijzondere van Ockenburgh is dat uit alle tijdslagen nog

    elementen terug te vinden zijn in het huidige park. De huidige

    stijl is dan ook meer eclectisch dan dat er een specifieke tuinmode

    overheersend is.

    Van hand tot hand

  • Tijdslijn met eigenaren die Ockenburgh hebben bewoond

    27

    1940

    1945

    Jaco

    b W

    este

    rbae

    n

    dich

    ter e

    n m

    edic

    us

    Maa

    rten

    Pau

    w

    bew

    indh

    ebbe

    r van

    de

    V.O

    .C.

    en

    burg

    emee

    ster

    van

    Del

    ft

    Fred

    erik

    Hen

    drik

    baro

    n va

    n de

    n Bo

    etse

    laer

    Jaco

    b G

    eorg

    e Ru

    tger

    kast

    elei

    jn/s

    lotv

    oogd

    , bal

    juw

    en

    dijk

    graa

    f van

    Woe

    rden

    Leon

    ard

    van

    de K

    aste

    ele

    polit

    icus

    , pat

    riot e

    n di

    chte

    r

    Joha

    nnes

    Hen

    dric

    us Ja

    cob

    Huy

    gens

    Bouw

    gron

    d M

    aats

    chap

    pij O

    cken

    burg

    ,

    daar

    na in

    del

    en v

    erko

    cht a

    an T

    hurk

    ow,

    Wag

    enaa

    r, H

    umm

    elin

    ck e

    n M

    ente

    n

    Oor

    logs

    gebi

    ed

    in g

    ebru

    ik d

    oor D

    uits

    ers

    Mic

    hiel

    Hub

    ert

    heer

    van

    Hilv

    aren

    beek

    en

    oud-

    sche

    pen

    van

    Rott

    erda

    m

    Elis

    abet

    h Pa

    uw

    baro

    ness

    e do

    uairi

    re

    van

    den

    Boet

    sela

    er

    Geo

    rg G

    enan

    t Lan

    s

    lid L

    oosd

    uins

    e ge

    mee

    nter

    aad

    Solk

    o Jo

    hann

    es

    van

    den

    Berg

    h

    nota

    ris

    Gem

    eent

    e D

    en H

    aag

    Jaqu

    es d

    u Ti

    l de

    Ferr

    ant

    1725

    1675

    1670

    1652

    1750

    1775

    1796

    1786

    1809

    1848

    1898

    1916

    1931

  • 1712

    19 ha

    Ockenburgh ligt als een geometrische contour in

    het duinlandschap. De tuin bestaat uit met name

    fruitboomgaarden en akkers. De orientatie van de

    lengteas is nog steeds aanwezig, Het belangrijkste

    ruimtelijke element die de tand des tijds heeft doorstaan

    is de oprijlaan die vanaf de Monsterseweg schuin op het

    landhuis is georienteerd.

    Het oostelijke deel van de buitenplaats wordt afgestoten

    en de tuinen direct rond het landhuis worden in franse

    stijl omgevormd. Alle fruitbomen worden verkocht. Deze

    omvorming gaat gepaard met het afgraven van delen van

    het duin. Het zand gaat naar het Westland. Hiermee wordt

    een begin gemaakt met een rechtewatersysteem die de

    contouren van de tuin volgt. De oprijlaan wordt omgelegd

    naas de westkant van de buitenplaats.

    Er wordt een begin gemaakt met een vroeg-romantisch

    tuinstijl. Delen van de buitenplaats zijn nog in Franse stijl,

    terwijl andere delen slingerende paden bevatten door bos

    en duinlandschap. De Zwiterse partij wordt bijvoorbeeld

    aangelegd met geaccidenteerd relif, begeleid met

    woorden als vrijheid.

    Het watersysteem en de afgraving van de duinen wordt

    verder uitgebreid.

    28

    1800

    258 ha

    1746

    180 ha

  • 1850-1900

    313 ha

    1990

    24 ha

    In de 19e eeuw wordt een nieuw landhuis (het huidige

    huis) gebouwd in neo-classicistische stijl. De orientatie

    in de lengte- en breedterichting van de oorspronkelijke

    geometrische opzet wordt hierin gehandhaafd. Deze

    worden benadrukt door aan de oostkant van het

    huis de aanleg van de koeweide, en aan de zuidkant

    een rhododendronweide met een zichtas richting de

    Monsterseweg.

    De nabestaanden van de laatste eigenaar verkochten

    delen van het landgoed aan verschillende partijen.

    Rondom de kern zijn in de laatste eeuw dan ook

    verschillende functies ontstaan. Aan de oostkant is een

    crematorium gebouwd in het bos. Aan de zuidkant is

    een villapark gebouwd in de zichtas tussen villa en de

    Monsterseweg. Aan de westkant wordt een camping

    aangelegd met als grens een nieuw gegraven waterweg.

    29

  • Huidige situatie van Ockenburgh

    30

    Huidige situatie

    Huidige situatie

  • 31

  • 32

    Stellingname

  • 33

  • 34

    Loosduinen

    Kijkduin

    Ockenburghstraat

    Monster

    seweg

    In de laatste eeuw heeft Ockenburgh een belangrijke plek verworven

    voor het publiek. In de eerste plaats als bijzonder park, maar

    Ockenburgh is ook een schakel in het langzaamverkeer netwerk naar

    zee. Deze kwaliteit is is een belangrijk hoofdstuk uit de historie van

    Ockenburgh en is een uitgangspunt voor nieuwe ontwikkelingen.

    Ockenburgh is momenteel een prachtig park met ecologisch

    waardevolle duinbossen. Het is echter ontzettend jammer dat de

    verder ontwikkeling hiervan ten koste gaat van de ruimtekunst van de

    buitenplaats. Elementen uit verschillende tijdslagen zouden kunnen

    worden opgepoetst en afgestemd met eisen van deze tijd.

    1. Ockenburgh moet onderdeel blijven van het publiek 2. De buitenplaatskwaliteit moet worden hersteld

  • Top-wellness in Europa

    35

    Om betekenis te hebben voor de toekomst is een nieuw programma

    nodig voor de buitenplaats. Dit programma kan sturing geven op

    welke manier de buitenplaats wordt vormgegeven.

    Deze nieuwe functie sluit idealiter aan bij het karakter van

    Ockenburgh, heeft een hoogwaardige kwaliteit van de omgeving

    nodig, past bij de ambities van Den Haag en is als ontwerpopgave om

    af te studeren interessant.

    In mijn ogen is een wellness van topniveau de perfecte nieuwe impuls

    voor Ockenburgh. Nederland kan zich dan wellicht wel meten met

    wellnesscentra op wereldniveau zoals in Duitsland en Itali.

    3. Een nieuwe functie is nodig

    84

    7

    13

    1

    1

    1

    1

    1

    1

    1

    2

    2

    3

  • 36

    Concept

  • 37

  • Suda-torium

    Apodyterium

    Porch

    Latrine

    Cold

    plungeFrigi-darium

    Cald

    ariu

    mCalveus

    Tepi

    dariu

    m

    Schilderij van Apodytertadema Traditioneel Romeins badhuis

    38

    Topwellnesscentra over de hele wereld zijn zeer uiteenlopend, van hi-

    tech kuren tot luxe resorts. Maar als rode draad door alle programmas

    loopt het Romeinse badritueel. Het overgrote deel van wellnesscentra

    bevat meerdere onderdelen uit het klassieke badhuis, zoals het

    warmwaterbad (caldarium), het koudwaterbad (frigidarium) en de

    sauna (sudatorium). Alsook de mogelijkheid voor lichaamsbeweging

    (de palaestra). Dit laatste komt bij moderne wellness centra vooral

    terug in de vorm van een uitgebreid wandel en fietsnetwerk in het

    omliggende landschap.

    Het Romeins badritueel als prototype

  • Suda-torium

    Apodyterium

    Porch

    Latrine

    Cold

    plungeFrigi-darium

    Cal

    dariu

    mCalveus

    Tepi

    dariu

    m

    +

    Suda-torium

    Apodyterium

    Porch

    Latrine

    Cold

    plungeFrigi-darium

    Cal

    dariu

    mCalveus

    Tepi

    dariu

    m

    Suda-torium

    Apodyterium

    Porch

    Latrine

    Cold

    plungeFrigi-darium

    Cal

    dariu

    mCalveus

    Tepi

    dariu

    m

    ...niet in n gebouw maar als losse follies langs een route in het park...

    ...kruisend met een netwerk van publieke padenRomeins badritueel als basis...

    39

    De onderdelen uit het Romeinse badritueel zijn het uitgangspunt voor

    een wellness van topniveau in Ockenburgh. In de meeste gevallen

    zijn deze onderdelen verzameld in n gebouw, maar in Ockenburgh

    worden de ondelen als losse follies langs een route door het park

    gelegd. Deze route is enkel toegankelijk voor mensen die speciaal voor

    het badritueel in het park komen, en kruist op verschillende punten

    met het netwerk van paden dat voor het publiek toegankelijk blijft.

    Badritueel in Ockenburgh

  • 40

    De Thermen van Ockenburgh

  • 41

  • Bos

    Gras

    Rhododendrons

    Bomenborder met

    gemengde beplanting

    Laanboom

    Duinvegetatie

    Water

    Kuurroute

    Publiek pad

    Parkeerterrein

    Fietsenstalling

    Brug

    Onderdoorgang

    Terras landhuis

    Uitzichtpunt parterre

    Uitzichtpunt duin

    Ontvangst thermen

    Bospan (1)

    Palaestra Park (2)

    Kruidentuin (3)

    Landhuis Ockenburgh

    Duinsauna (4)

    Duin logies

    Theeschekerij

    Parterre bad (5)

    Zwitsers bad (6)

    Beplanting Functies Programma

    42

    Het ontwerp wordt in de volgende paginas verder uitgelegd op basis

    van vijf themas: Hoofdstructuur, beleving en enscenering van routes,

    kruisingen van routes, programma en het ontwerp van de individuele

    plekken.

    Ontwerp

  • 43

    1000 150 175

    3

    2

    1

    4

    5

    6

  • 44

    Hoofdstructuur

    De organisatie van Ockenburgh heeft als hoofdopzet de drie assen die

    in alle tuinstijlen overeind is gebleven. De wellness krijgt een eigen

    entree aan de Internationale ring, en een eigen ontvangstgebouw. De

    villa is publiek toegankelijk. Het private en het publieke programma

    worden dus respectievelijk gesymboliseerd door het voormalig

    crematoriumgebouw en de villa, die als twee landgoederen met elk

    hun eigen organisatie over elkaar heen liggen. De as tussen deze twee

    landhuizen wordt benadrukt door het water ertussen te verlengen.

    De hoofdtoegang voor het publiek blijft over de bestaande laan.

    De randen van het park worden aan oost en westzijde opengemaakt

    en aan zuidzijde afgesloten.

    Aan de grens met het villapark dichte beplating. De Rhododendronweide eindigt in een grote kamer die naar de zijkant wegloopt.

    Het bestaande landhuis en het ontvangsgebouw voor de wellness symboliseren het publieke en het private karakter van Ockenburgh. De gebouwen zullen dan ook een fysieke relatie met elkaar aangaan door de as waarop zij liggen te benadrukken. Dat gebeurt door het verlengen van de waterpartij tot aan de villa.

    De westzijde van Ockenburgh komt aan het open duinlandschap te liggen. Het duinlandschap wordt iets verder de buitenplaats in getrokken en verhoofd met een kunstmatig duin met een groot vergezicht over Solleveld.

    Het wellnessprogramma komt als het ware als tweede buitenplaats in het bestaande park te liggen, met een eigen route en een eigen entree. Deze entree komt te liggen aan de Ockenburghstraat (internationale ring) en geeft daarmee een adres aan deze ring.Het duin wordt gedeeltelijk vrij gemaakt van bos en verlaagd waardoor er ook een zichtrelatie met de Ockenburghstraat.

  • 45

  • 46Rhododendronas

  • 47Wateras

  • 48

    Beleving en enscenering

    Er zijn twee type paden: de wellnessroute en de publieke paden.

    De wellnessroute wordt in principe in n richting afgelopen en de

    publieke route kunnen vrijelijk in alle richtingen worden belopen.

    Als principe voor de enscenering is gebruik gemaakt van taferelen,

    afgewisseld met zwart tussen de dias.

    Het zwart tussen de dia is de tijd dat mensen in de schaduw van

    het bos lopen. Dit vormt de basis van de route. Deze basis wordt

    afgewisseld met momenten zoals zicht op een follie, een confrontatie

    met de andere route, een bijzondere plek of een voorziening.

  • 49

  • wellnessroute door het bos, afgewisseld met zichtlijnen en taferelen

    Wellnessbezoeker parkeren in het bos, en wandelen dan naar het ontvangstgebouw

    Verlegging van de publieke route door het bos. De brug komt daarmee verder uit het midden te liggen waardoor de wateras sterker wordt.

    Doorsnede

    Nieuwe publieke route, en toegang aan de Ockenburghstraat, door het vogelbos.

    nieuw publiek pad langs de rand van Ockenburgh waardoor het water hier beter beleefbaar wordt.

    Toegang naar het landhuis wordt omgelegd naar de achterkant van het landhuis. Evenals de fietsroute door Ockenburgh.

    Waterweg uit de franse ontwerpstijl wordt teruggebracht om de wellnessroute en de publieke route uit elkaar te houden.

    Open zichtassen onthullen de watertoren gedeeltelijk vanaf twee kanten, vanuit verschillende routes.

    Een open ruimte op de plek van het relifrijkste terrein maakt de duinen beleefbaar

    50

  • toren

    toren

    Doorsnede wateras, voor en na

    Bijzonder moment en voorziening

    51

  • verlaagde pan in duin verlaagde glooiing naar de Ockenburghstraat

    verhoogd eilandverhoogde duin

    laagde duin

    geherintroduceerde waterweg

    52

    Kruisingen van routes

    De wellness-route en de publieke route kruisen elkaar nooit

    gelijkvloers. Er wordt een visuele confrontatie tussen beide routes

    aangegaan, maar ter hoogte van de kruisingen kunnen mensen niet

    van de ene naar de andere overstappen. De enige plek waar deze

    uitwisseling wel plaats kan vinden is bij de villa.

    Om de routes ongelijkvloers met elkaar te kunnen laten kruisen,

    is gebruik gemaakt van de aanwezige hoogteverschillen in de

    buitenplaats. Omdat delen van het duin nog op oorspronkelijke

    hoogte liggen en andere delen zijn afgegraven, bestaat er een

    hoogteverschil van ongeveer 4 meter. Vanuit de hoge delen daalt de

    wellness-route met een brug of dijk af over de publieke route naar het

    lagere maaiveld.

  • 53

  • 54

  • 55

  • 56

  • 57

  • 0. ONTVANGST EN INTAKEGESPREK (60

    min.)

    1. BOSPAN (Caldarium) (30 min.)

    2. PALAESTRA PARK (60 min.)

    3a. KRUIDENTUIN (15 min.)

    - LUNCH IN HET LANDHUIS - (60 min.)

    3b. DUINSAUNA (Sudatorium) (30 min.)

    3c. COOLDOWN WANDELING (15 min.)

    5. PARTERREBAD (Frigidarium) (30 min.)

    6. ZWITSERS BAD (Caldarium) (60 min.)

    9.00 10.00 11.00 12.00 13.00 14.00 15.00 16.00

    58

    Programma

    Uit het Romeinse badritueel zijn 6

    programma-onderdelen geselecteerd die als

    losse plekken in Ockenburgh liggen. Deze

    onderdelen liggen dusdanig langs de route,

    dat bij het aflopen daarvan het badritueel

    wordt gevolgt. Bij elkaar wordt daarmee een

    compleet kuurprogramma aangeboden.

    Ieder bad is zo gepositioneerd, dat in iedere

    sfeer van Ockenburgh n bad ligt, en dat de

    sfeer sturend is op het ontwerp ervan.

  • Palaestra Park

    Bospan

    Parterrebad

    Duinsauna

    Hyacinthenbos

    Solleveld

    Golfbaan

    Zwitsers bad

    59

  • Doorsnede Bospan

    60

    1. Bospan

    In het bosrijke gedeelte van Ockenburgh aan de oostzijde, dat op

    oorspronkelijk duinniveau ligt, komt het eerste bad, een caldarium

    (warmwaterbad) verdiept in het duin te liggen, als het ware als een

    duinpan. Vanaf het maaiveld daalt het pad geleidelijk in een kromming

    af en eindigt in een ruimte, die aan n zijde schuin oploopt naar

    boven. De blik wordt automatisch omhoog gestuurd, naar de

    boomkronen van het eikenbos. De mist die van het bad uit komt zorgt

    voor een magische sfeer in het bos.

  • Plattegrond Bospan

    61

  • Bijzondere bomen en heesters

    62

    2. Palaestra Park

    Na een korte wandeling komt het pad uit in een kleurrijke parkrand

    langs het water. Deze parkrand bestaat uit verschillende boom

    en struiksoorten met bijzondere bloei of herfstkleur. Tussen deze

    beplanting verscholen liggen kleine veldjes waar in groepjes of

    individueel bijvoorbeeld yoga-oefeningen kunnen worden gedaan.

  • toren toren

    Doorsnede Palaestrapark voor en na

    63

  • Voorbeelden van kruiden voor in de kruidentuin64

    3. Kruidentuin

    Voordat de villa wordt bereikt komt de wellness-gast eerst in een

    omsloten kruidentuin. In deze tuin worden kruiden gekweekt die in de

    sauna kunnen worden gebruikt.

    Daarnaast is er ook ruimte voor kruiden en groenten die in het

    landhuis, dat zal functioneren als restaurant, kunnen worden verwerkt

    in het eten.

    Het pad komt vanuit het bos achterin de kruidentuin binnen, en is via

    een rechte loper met bakjes en een trap verbonden met de villa.

  • Plattegrond Kruidentuin

    65

  • 4. Duinsauna

    De in het bos verscholen kop van Ockenburgh wordt geopend naar

    het duinlandschap van Solleveld. Het duin, waar nu de camping op ligt

    die wordt gesaneerd, wordt verlaagd naar het water. De bosgrens op

    de kop zelf wordt naar achteren gelegd, en het duin wordt verhoogd

    waardoor het vergezicht naar Solleveld en de duinen wordt benadrukt.

    Richting de zuidkant wordt de kop verlaagd zodat een luwte ontstaat.

    In het verhoogde duin ligt de sauna in het zand gestoken, met uitzicht

    naar het duingebied.

    Huidig relief westzijde OCkenburgh Verhoogd duin met uitzicht over Solleveld

    66

  • 67

  • 5. Parterrebad

    Middenin het vergrootte water tussen de twee hoofdgebouwen komt

    een eilandje te liggen met een koudwaterbad dat gedeeltelijk in het

    eiland, en gedeeltelijk in het water te liggen. Het eilandje is bereikbaar

    via een lage brug, en het pad vervolgt, via een trap op hoogte, over

    een hoge brug naar de Zwitserse partij.

    De in de afgelopen eeuwen verlaagde parterre wordt hiermee een

    stap verder verlaagd, waardoor een waterpartij ontstaat die vanuit

    alle richtingen door lijkt te lopen. Alleen vanuit het parterrebad is een

    overzicht mogelijk van de waterpartij.

    Bad in een meer, referentie Merano, Itali

    68

  • 69

  • toren

    6. Zwitsers bad

    Via de hoge brug bereikt men vanuit de parterre de Zwitserse partij.

    De hoge brug buigt door de boomkronen af naar het hoogste punt

    van de duinen, waar het laatste bad van het programma staat, het

    Zwitsers bad (een warmwaterbad). De hoogte van dit deel van

    Ockenburgh wordt extra benadrukt door het bad bovenop een toren

    te plaatsen die boven de bomen uit komt. Daardoor is een overzicht

    mogelijk van de bewandelde route, de rest van het park, en de duinen,

    zee en stad daarachter.

    toren

    70

  • 71

  • 72