midterm of new

8/19/2019 Midterm of new

1/15

1

1. რ რის პოლიტიკის ნ ლიზი დ რ ტომ გ მოიყენე ის ს ხელმწიფოს მიერ.

politikis analizi politikur-mmarTvelobiT mecnierebis erT-erTikompleqsuri disciplinaa, romelic arcTu ise didi xnis win, magramukve mtkiced damkvidrda socialur mecnierebasa da praqtikaSi. dResdasavleTis da ara marto dasavleTis, nebismieri samTavrobo Tu

adgilobrivi marTvis dawesebuleba, aseve arasamTavrobo seqtorSiarsebuli organizaciebi, warmoudgenelia sakuTar moRvaweobas

politikis analizis gareSe axorcielebdes. სეხელმწიფოები პოლიტიკის

ანალიზს იყენებენ იმისთვის , რომ ზუსტად შეძლონ შეფასება რაიმე საკითხის ,

პრობლემის, გათვალონ მისი ძლიერი და სუსტი მხარეები, შეძლონ რეფორმის

მოსალოდნელი შედეგების გაანალიზება.

dasavleTis ganviTarebul qveynebSi politikuri procesebismarTvisaTvis Seqmniliaspecialuri institutebi, sadac TiToeuli sakiTxis Sesaxeb

gadawyvetilebis miRebas win uswrebs alternatiuli gadawyvetilebebis

gaTvlisa da SerCevis xangrZlivi

პროცესი

ფრიდრიხის დ ნდერსონის პოლემიკ პოლიტიკის ნ ლიზის გ ნმ რტე სთ ნ

დ კ ვშირე ით

.

ფრიდრიხის განმარტებით sajaro politika esaa calkeuliindividebis, jgufebis an mTavrobis mizanmimarTuli moqmedeba, romelicSesabamis pirobebSi dasaxuli miznis misaRwevad xorcieldeba. sworedam Sesabamisi garemo-pirobebidan xdeba, erTi mxriv, dasaxuli miznisgansaxorcieleblad saWiro resursebisa da SesaZleblobebis, meoremxriv ki — miznis ganxorcielebis gzaze arsebuli winaaRmdegobebisa da

xelisSemSleli faqtorebis gansazRvra. sajaro politika ki ganixilebarogorc garkveul moqmedebaTa erToblioba, mimarTuli sasurvelirezultatebis uzrunvelsayofad.maSasadame, fridrixis gansazRvrebaSidefinicia Seivso da ganisazRvra rogorc ara ubralod moqmedebaTa,

aramed ukve mizanmimarTul moqmedebaTa erTobliobad. სajaro politikafridrixis mier redaqtirebul variantSi ukve ase JRers: esaamizanmimarTul moqmedebaTa erToblioba romliTac xelmZRvaneloben

politikuri aqtorebi anda

aqtorTa jgufebi problemis gadawyvetis

procesSi.

Tumca, zogierTi avtori mTlianad arc fridrixis

gansazRvrebas iwonebs.maT Sorisaa jeims andersoni. იgi fridrixsuwunebs imas, rom mis gansazRvrebaSi naTlad araa gamokveTili, Tu ra

aris ukve gadawyvetili gansaxorcieleblad da ra igegmeba momavalSidasaxuli miznis misaRwevadTPF andersoni fridrixis gansazRvrebaSiaseT sxvaobas ver poulobs da gvTavazobs sakuTar definicias,romelic, misi azriT, swored fridrixis definiciis aRniSnuli naklisgamosworebas isaxavs miznad.

andersonis ganmartebiT sajaro

politika

esaa moqmedebaTa mizanmimarTuli kursi gatarebuli calkeul aqtorTa

an

aqtorTa jgufis mier romelic romelime problemis gadaWrasa da

problematuri

sakiTxis gadawyvetas emsaxureba.

es definicia,andersonisve SeniSvniT, usvams xazs ara imas, Tu ra igegmeba anivaraudeba momavalSi am problemis gadasawyvetad, aramed imas, Tu ragakeTda am problemis gadasawyvetad, romelic sisruleSi ukvepolitikosebma unda moiyvanon. aqve gvinda SevniSnoT, rom andersonierTmaneTisgan ansxvavebs politikur kurssa da gadawyvetilebis miRebas,am ukanasknels ganixilavs rogorc alternatiul gadawyvetilebebs


2/15

2

Soris arCevanis keTebis process. sajaro politikis aseTimravalferovani interpretaciebis arsebobis miuxedavad, imaSi romsajaro politikis ganxorcielebis eqskluziuri uflebiT mxolodxelisufleba sargeblobs, mkvlevrebi erTsulovani arian.

გ ნსხვ ვე Policy output დ Policy outcome-ს შორის.

ganvasxvavoT erTmaneTisgan Policy ouput (politikisSedegi/rezultati) da Policy outcome (politikis Sedegi/rezultati).O

ორივე maTgani erTnairad iTargmneba. Tumca, Tuki pirvelSi amaTu im socialur sferoSi gatarebuli kursis pirdapiri Sedegebiigulisxmeba (xSir SemTxvevaSi misi gamoxatva cifrebiTa da procentulimaCveneblebiT xdeba), meore _ gatarebuli politikis irib SedegebzemiuTiTebs , anu asaxavs Tu ra gavlena iqonia miRebulma Sedegebma ukvesxva sferoebsa da sxva problematikis moxsna-Semcirebaze.sxvagvarad romvTqvaT pirvelSi igulisxmeba politikis rezultati meoreSi ki am

miRebuli rezultatis zegavlena

ს ჯ რო პოლიტიკის ნეგ ტიურო დ პოზიტიურო .

sajaro politika SeiZleba iyos pozitiuri an negatiuri imismixedviT, Tanxmdeba Tu ara mTavroba problemaTa dauyovneblivmogvarebaze muSaobis dawyebis moTxovnas. gasaTvaliswinebelia, romsajaro politika, Tavisi negatiuri gagebiT, SeiZleba iyos ori tipis:uaryofiTi, roca xelisufleba SemoTavazebuli problemis mogvarebaze saerTod uars acxadebs da

ignorirebiTi

, roca xelisufleba

yuradRebas uTmobs sxva problematikas. ukanasknel SemTxvevaSi,problematuri sakiTxis dRis wesrigSi Tavidan dayenebis, Sesabamisad,misi mogvarebis albaToba jer kidev rCeba.

sajaro politika, dadebiTi gagebiT, mTlianad efuZneba kanons magaliTad,

gadasaxadebis gadaxda,

iseve rogorc saerTaSorisovaldebulebaTa Sesruleba, aucilebelia, radgan winaaRmdegSemTxvevevaSi, urCTaTvis wesdeba sanqciebi da xdeba Sesabamisipasuxismgeblobis dakisreba. sajaro marTva, Tavisi xasiaTiT,avtoritetulia anu mTel sazogadoebas moicavs.

ს ჯ რო პოლიტიკის კ ტეგორიე ი.

აშშ: საერთოსახელმწიფოებრივი, სახელმწიფოებრივი და ლოკალური.

ტრ დიციული ს ჯ რო პოლიტიკის კურსე ი: საგარეო პოლიტკიკა, ეკომიკური

სტაბილურობა გარემოსდაცვითი საქმიანობა, სამედიცინო დახმარება,

მომხმარებელთა უფლებების დაცვა, სამართალდაცვითი საქმიანობა, საყოველთაო

კეთილდღეობა, განათლება, ტრანსპორტი

საგარეო და საშინაო საჯარო პოლიტიკა.

ს ზოგ დოე რივი

ცხოვრე ის

სფეროე ის

მიხედვით- საყოველთაო

კეთილდღეობის პოლიტიკა, პოლიტიკა ადამიანის უფლებათა დაცვის საკითხებში,

პოლიტიკა საერთაშორისო ურთიერთობებში

დროის

მიხედვით: მეორე მსოფლიო ომის შემდგომი, ეიზენჰაუსერის კურსი


3/15

3

ინსტიტუციონ ლური

მიდგომის

მიხედვით

საკანონმდებლო, სასამართლო,

დარგობრივი,

პროცესუ ლური

სპექტის

მიხედვით: მიმდინარე და პროცედურული

საზოგადოებრივი დოვლათის და კეთილდღეობათა განაწილების კუთხით

გამოყოფენ:

გამანაწილებელ, (distributive ( მომსახურებისა და პროდუქტების თანაბარი

განაწილება ( განათლება, ჯანდაცვა)

გადამანაწილებელ ( redistributive) ( რევოლუციების შემდეგ)

მარეგულრებელ და( regulatory შეზღუდვების დაწესება ( იარღის ტარება)

თითრეგულირებად პოლიტიკას ( self-regulatory) ( ითვალიწინებას

გარემოცვის და საკუთარი წევრების ინტერესებს)

გ ნს ვხევ თვითრეგულირე დ დ მ რეგულირე ელ პოტიკ ს შორის.

maregulirebeli politika moicavs raRac SezRudvebis dawesebassazogadoebis garkveul segmentebze. es zRudavs am kategoriisadmianebisa da socialuri jgufebis moqmedebis Tavisuflebas. sworedesaa gamanawilebel politikisgan misi sxvaobac, radgan es ukanaskneliTavisuflebaTa zrdisken aris mimarTuli.

magaliTad maregulirebeli

politika adamianis uflebaTa dacvis sakiTxebSi xorcieldeba iaraRis

tarebaze kontrolis dawesebis gziT. maregulirebeli politikisganxorcielebis meqanizmis saxiT aq makontrolebeli institutebi

gamodian. სalicenzio

sistemac swored am meqanizmis Semadgenelinawilia. maregulirebeli politikis ganxorcielebas yovelTvis Tanaxlavs sazogadoebis `mogebul~ da `wagebul~ nawilad dayofismtkivneuli procesi. am politikis ganxorcielebis safuZvlad,Cveulebriv, samarTlebrivi da sazogadoebrivi interesi cxaddeba.

TviTregulirebadi — TviTregulirebad politikas,maregulirebel politikasTan bevri saerTo aqvs. isic, maregulirebelipolitikis msgavsad, SezRudvasa da kontroliskenaa mimarTuli.gansxvaveba maT Soris isaa, rom TviTregulirebadi politika sakuTari

wevrebisa da garemocvis interesebis dacvis mizniT tardeba.

ნდრსონის პოლიტიკური პრო ლემის გ ნს ზღვრე .

ანდერსონი პოლიტიკის პრობლემას განსაზღვრავს ასე: პირო ნ სიტუ ცი

რომელიც წ რმოშო ს მოთხოვნე ს დ უკმ ყოფილე ს დ მი ნე ს შორის დ

რომლის გ მოსწორე ის დ შემსუ უქე ისკენ ც ს ზოგ დოე მიილტვის

ჰაერის დაბინძურება

მავნე საქონელი

აბორტის პრაქტიკა


4/15

4

ციიხეებში გადატვირთული საკნები

გლობალური დათბობა

ჩ მოთვლეთ ს ზოგ დოე რივი პრო ლემე ი.

საზოგადოებრი პრობლემებია ბენზინის ფულის არ ქონა და ბენზინის

მარაგის ამოწურვა

2. პოლიტიკსი

ნ ლიზის

ცნე ის

ისტორიული

კონტექსტი

.

ტერმინი Policy- ისეთივე ეტიმოლოგიური საწყისები აქვს, როგორც Police

და Politcs

Policy მომდინარეობს ბერძნული და ლათინური ენებიდან

ბერძნული ფუძე-პოლისი ( ქალაქი სახელმწიფო)

ლათინური პოლითეა ( სახელმწიფო)

შუა სააუკეებში ინგლისურში გადავიდა როგორც პოლისი სახით ( Policie)

ისტორიული კონტექსტი - ტერმინს policy ისეთივე ეტიმოლოგიური საწყისები

აქვს, როგორც პოლიცე და politics. სწორედ ამ მიზეზით აიხსნება ის გარემოება,

რომ ბევრ თანამედროვე ენაში, მათ შორის რუსულსა და გერმანულში, ტერმინებს

policy და politics ერთი შესატყვისი გააჩნიათ და გამოიხატება ერთი სიტყვით,

გერმანულში - Politik , ხოლო რუსულში - სიტყვით политика.

ეტიმოლოგიურად, ტერმინი policy მომდინარეობს ბერძნული, სანსკრიტული და

ლათინური ენებიდან. ბერძნული და სანსკრიტული ფუძე - პოლისი (ქალაქ-

სახელმწიფო) და პურ (ქალაქი) ლათინურ ენაში ტრანსფორმირდა პოლითეად

( სახელმწიფო), ხოლო უფრო მოგვიანებით, შუა საუკუნეების ინგლისურ ენაში

გადავიდა პოლისის სახით (პოლიციე), და მასში იგულისხმებოდა საჯარო

ურთიერთობები და სახელმწიფო მართვასთან დაკავშირებული სხვა საკითხები:

სახელმწიფო, რეგულირება, პოლიტიკური კურსი და ა. შ. სწორედ ამ ფაქტორებით

შეიძლება აიხსნას ის ორაზროვნება და ერთგვარი გაურკვევლობა, რაც

პოლიტიკურ მეცნიერებას, სახელმწიფო მართვასა და პოლიტიკურ-

მმართველობითი მეცნიერებების დისციპლინათა შორის ზუსტი საზღვრების

დადგენასა და მასთან დაკავშირებულ სირთულეებს უკავშირდება. თითოეული ამ

დისციპლინათაგანი მჭიდროდაა დაკავშირებული როგორც ერთ, ისე მეორე

ცნებასთან, რომელიც სხვადასხვა ენაში, ხშირ შემთხვევაში, ერთი სიტყვით -

პოლიტიკით აღინიშნება.

ცნე ის გ ნ მრტე რონის მიხედვით,


5/15

5

ერთი მნიშვნელობით, პოლიტიკა ( ინგლისური Policy) ესაა პროგრამა,

მოქმედებათა მეთოდი ანდა თავად მოქმედეები, რომლებიც განხორციელებულია

ადამიანთა ჯგუფის მიერ იმ პრობლემის ან პრობლემათა ერთობლიობის

დასაძლევად, რომელიც საზოგადოების გარკვეული საციალური ერთობის წინაშე

დგას.

პოლიტიკა მეორე მნიშვნელობით ესაა სხვადასხვა მიზნების, ინტერესებისა

და მსოფლმხედველობას შორის მიმდინარე ბრძოლის ასპარეზი. .

არონის მიერ ცნება პოლიტიკა აღიქმება როგორც პოლიტიკური

შეჯახებებისა და ბრძოლის ერთგვარი არენა, სფერო, რომლის შიგნითაც

იბრძვიან სხვადასხვა ინდივიდები და ჯგუფები, რომელთაც აქვთ საკუთარი

კერძო პოლიტიკური კურსი ე.ი. საკუთარი მიზნები, საკუთარი ინტერესები,

და უფრო მეტიც, საკუთარი მსოფლმხედველობა. მაშასადამე, არონის

განმარტებით, პოლიტიკა მეორე მნიშვნელობით, ესაა სხვადასხვა მიზნებს,

ინტერესებისა და მსოფლხედველობას შორის მიმდინარე ბრძოლის

ასპარეზი.

ვე სტერის ენიკლოპედიის მიხევით,

ერთი მხრივ, როგორც კეთილგონიერება ან სიბრძნე საჭირო ამა თუ იმ

საქმეთა სამართავად

მეორე მხრივ კი, პროცედურა, რომელიც უპირატესად მატერიალურ

ინტერესებს ეფუძნება.

ამავე დროს, პოლიტიკა განიმარტება როგორც განსაზღვრულ მოქმედებათა კურსი

ან მეთოდი, შერჩეული მრავალ ალტერნატივათა შორის, რომელიც მოცემულ

პირობებში ყველაზე საუკეთესოდ წარმართავს და განსაზღვრავს მიმდინარე და

მომავლის გადაწყვეტილებებს

.

ყოვლისმომცველი გეგმა, რომელიც მოიცავს ზოგად მიზნებსა და უპირატესად

სახელმწიფო ორგანოთა და მათ წარმომადგენელთა მიერ მისაღებ პროცედურებს

ცნე ის რე ლური მნიშვნლეო ,

წარმოიშვა იმ მოთხოვნილებებიდან, რომელსაც ადამიანები ერთმანეთს

უყენებდნენ. და წინააღმდეგობათა გადასაწყვეტად მიმართული ძალისმხევიდან,

კონფლიქტური მოთხოვნილებების მოთხოვნილებები პირობებში.


6/15

6

ესაა სახელისუფლებო გადანაწილება დეფიციტური სიკეთეებისა და

საერთო მიზნების მისაღწევად საზოგადოების ხელმძღვანელობის გზით.

პოლიტიკა განიმარტება როგორც განსაზღვრულ მოქმედებათა კურსი ან მეთოდი,

შერჩეული მრავალ ალტერნატივათა შორის, რომელიც მოცემულ პირობებში ყველაზე საუკეთესოდ წარმართავს და განსაზღვრავს მიმდინარე და მომავლის

გადაწყვეტილებებს.პოლიტიკის ანალიზი შესაძლებელია გაგებულ იქნეს როგორც

საჯარო პოლიტიკურმმართველობითი პროცესისა და მისთვის საჭირო ცოდნის

წარმოების უზრუნველყოფის მექანიზმი..

პოლიტიკურ გ დ წყვეტილე თ მიღე ის თეორი ,

პოლიტიკურ-მმართველობითი მეცნიერება, რომელიც

მულტიდისციპლინარულ საფუძველზე სწავლობს საჯარო პოლიტიკის

კანონზომიერებებსა და მექანიზმებს

პოლიტიკური გადაწყვეტილების მიღების თეორიას აქვს როგორც

ფუნდამენტური, აკადემიური, ისე გამოყენებითი ასპექტები,

მოიცავს კვლევას, ორიენტირებულს, ერთი მხრივ, პოლიტიკის არსის

ანალიზზე (Aanalisis of), მეორე მხრივ კი, კვლევას პრაქტიკული რეალიზაციისთვის

— ანალიზს პოლიტიკისთვის (Analysis for).

პოლიტიკურ გ დ წყვეტილე თ მიღე ის თეორი - ესაა პოლიტიკურ-

მმართველობითი მეცნიერება, რომელიც მულტიდისციპლინარულ საფუძველზე

სწავლობს საჯარო პოლიტიკის კანონზომიერებებსა და მექანიზმებს. პოლიტიკურ

გადაწყვეტილებათა მიღების თეორია დაკავშირებულია, აგრეთვე განსაზღვრულ

პრობლემურ სიტუაციებში სახელმწიფო მართვის პროცესის შემუშავების,

მიღებისა და განხორციელების ეფექტურობის ინტელექტუალურ

უზურნველყოფასთან. პოლიტიკური გადაწყვეტილების მიღების თეორიას აქვს

როგორც ფუნდამენტური, აკადემიური, ისე გამოყენებითი ასპექტები, მოიცავს

კვლევას, ორიენტირებულს, ერთი მხრივ, პოლიტიკის არსის ანალიზზე (Analysisof ), მეორე მხრივ კი, კვლევას პრაქტიკული რეალიზაციისთვის - ანალიზს

პოლიტიკისთვის (Analysis for). პოლიტიკური გადაწყვეტილების მიღების თეორია

ერთგვარი შემაერთებელი რგოლია ფუნდამენტურსა და გამოყენებით ცოდნას

შორის. ის მოქცეულია, ერთი მხრივ, პოლიტიკური თეორიისა (გადაწყვეტილების

მიღება ხელისუფლებისა და მართვის მექანიზმში) და შედარებითი პოლიტიკის

( შედარებითი კვლევები საჯარო პოლიტიკასა და სახელმწიფო მართვაში)

ზღვარზე, მეორე მხრივ კი, შედარებით პოლიტიკასა (პოლიტიკის ანალიზი,

ტექნოლოგიების შემუშავება) და პოლიტიკურ მენეჯმენტს, მმართველობით

ზემოქმედებას შორის..


7/15

7

პოლიტიკური სისტემ ,

ადამიანთა ურთიერთობების მყარი ფორმაა, რომლის საშუალებითაც

საზოგადოება იღებს და ცხოვრებაში ატარებს ავტორიტეტულ- სახელისუფლებო

გადაწყვეტილებებს

გადაწყვეტილებებს. პოლიტიკური სისტემა საზოგადოების სხვა სისტემებისგან

განსხვავდება ოთხი მახასიათებლით:

ის არის უნივერსალური და თავისი ზემოქმედებით მოიცავს

მთელ საზოგადოებას. შესაბამისად, მის მიერ მიღებული გადაწყვეტილებები საზოგადოების ყველა წევრზე ვრცელდება;

ის ფიზიკური იძულების კონტროლის მექანიზმებს ფლობს და

საჭიროების შემთხვევაში იყენებს კიდეც მათ;

მისი უფლებაა გამოიტანოს გადაწყვეტილებები, მიანიჭოს მათ

ლეგიტიმური ხასიათი;

მისი გადაწყვეტილებები ავტორიტეტულ- სახელისუფლებოა,

არის შესრულებადი, ანუ იგულისხმება, რომ მათ

დაემორჩილებიან.

პოლიტიკური ქტორი,

პოლიტიკური ქტორი (POLITICAL ACTOR). ჩვენში ეს ტერმინი

რუსული ენის გავლენით შემოვიდა. იქ კი მის დამკვიდრებაზე

იზრუნეს ბ. კოვალმა და მ. ილინმა6 . პოლიტიკური აქტორი ესაა

პირი ან საზოგადოებრივი ჯგუფი, რომელიც ზეგავლენას ახდენს

ამ პოლიტიკურ სისტემაში გადაწყვეტილებების მიღებისა და

განხორციელების პროცესზე

.პოლიტიკაში

მოქმედების

სუბიექტი

(პოლიტიკური აქტორი), ისევე როგორც თეატრში, „თამაშობს

როლს“. თუმცა, თუ თეატრში მოქმედების

განმახორციელებლების როლში გამოდიან ადამიანები,

პოლიტიკის ანალიზში ასეთი როლის შესრულება ხშირად

ეკისრებათ კორპორაციულ სუბიექტებს, როგორიცაა მაგალითად,

სახელმწიფო. მოქმედი პირების პოლიტიკური ქცევის აღწერა,

ანალიზი, ახსნა და პროგნოზირება შესაძლებელია პოლიტიკური

სისტემის ყველა დონეზე: ადგილობრივ, სახელმწიფოებრივ,

ნაციონალურსა და საერთაშორისო დონეზე, ასევე თავად

მოქმედი პირების სხვადასხვა ტიპებთან მიმართებაში - ასე მაგალითად, რომელიმე უმაღლეს თანამდებობრივ პირთან


8/15

8

მიმართებაში, რომლის კომპეტენციაშიც შედის მნიშვნელოვანი

გადაწყვეტილებების მიღება, ანდა ნაციონალურ პარლამენტთან

ანდა ნებისმიერ ადმინისტრაციულ ორგანოსთან მიმართებაში.

რე ლური მნიშვნელო - ყველაზე ხშირად ცნებით „აქტორი“

გამოიხატება ის როლი, რასაც სახელმწიფო და ცალკეული პირი

ასრულებს საერთაშორისო პოლიტიკურ სისტემაში.

საერთაშორისო პოლიტიკის, როგორც გადაწყვეტილების მიღების

პროცესის კვლევის შემთხვევაში, განსაკუთრებული მნიშვნელობა

ენიჭება საკვანძო ფიგურებისა და ელიტური ჯგუფების ქცევის

(ბიჰევიორალურ) კვლევას. მათ, ვისაც მიუღებლად მიაჩნია

ინდივიდუალურ „აქტორებზე“ საუბარი, ხაზს უსვამენ იმ

გარემოებას, რომ სახელმწიფოს მოქმედებები ყალიბდება ფიზიკური, პოლიტიკური, ეკონომიკური, სოციალური და

ფსიქოლოგიური გარემოს გავლენით, რომელშიც

გადაწყვეტილებები სახელმწიფოს მიერ მიიღება და არა

ინდივიდუალურ აქტორთა კონკრეტული მოქმედებებით. სხვა

მიდგომების შემთხვევაში, ყურადღების ცენტრში ექცევა ისეთი

აქტორი, როგორიცაა სახელმწიფო. ეს უკანასკნელი

საერთაშორისო სისტემის ფარგლებში განიხილება როგორც სხვა

სახელმწიფოებთან ურთიერთმოქმედი სუბიექტი.

პოლიტიკ ,

პოლიტიკ - (POLITICS) ადამიანთა მოღვაწეობა,

დაკავშირებული ისეთი გადაწყვეტილებების მიღებასა და

გატარებასთან, რომელიც აღჭურვილია რწმუნებულებით იმ

საზოგადოების მხრიდან, რომლისთვისაც ის მიიღება. ამ ცნების

გამოყენების სხვადასხვა მნიშვნელობა შეიძლება დაყვანილ იქნეს

ერთ ფორმულირებაზე: ტერმინით „პოლიტიკა“ განისაზღვრება მოღვაწეობა და პროცესი, მაშინ, როდესაც „პოლიტიკური

სისტემის“ ქვეშ იგულისხმება სტრუქტურისა და ტიპური

(პატტერნედ) ურთიერთობების არსებობა. პრაქტიკული

მნიშვნელობით, პოლიტიკამ შეიძინა „ შესაძლებლობის

ხელოვნების“, „მართვის ხელოვნების“ სახელწოდება. იგი

განისაზღვრება როგორც მეურვეობა იმაზე, თუ „ვის რა, როდის

და როგორ მიეცეს“ (ჰ. ლასუელი). მას ხშირად აიგივებენ

გავლენის მოხდენასთან, ხელისუფლებისთვის ბრძოლასა და

საზოგადოების შიგნით მოგებისა და „ სიკეთეების“განაწილებისათვის ცალკეულ ინდივიდებსა და ჯგუფებს შორის


9/15

9

მიმდინარე კონკურენციასთან. პოლიტიკაზე როცა საუბრობენ,

ასევე მხედველობაში აქვთ, რომ ის მოიცავს სოციალური

ხელმძღვანელობის პროცესს, კოლექტიური მიზნების

წამოყენებასა და მიღწევასთან ერთად. თავის სხვადასხვა სახით:

გადაწყვეტილების მიღებისათვის მოღვაწეობის სახით, სიკეთეებისა და კეთილდღეობების განაწილების სახით,

მიზნების წამოყენების, სოციალური ხელმძღვანელობის კუთხით,

ხელისუფლებისათვის ბრძოლის, ინტერესების კონკურენციის

განხორციელებით და გავლენის მოპოვებით, პოლიტიკას

შეიძლება მივადევნოთ თვალი და აღმოვაჩინოთ ყველა

საზოგადოებრივ ჯგუფში. თუმცა, პოლიტიკურ დისკურსში

ცნებას „პოლიტიკა“, უმეტეს წილად, აიგივებენ უფრო საჯარო

მოქმედებათა სფეროსთან და საჯარო პოლიტიკის

გამანაწილებელ ღონისძიებებთან (policies and allocations), ვიდრე

კერძო ორგანიზაციების შიდა პროცესებთან.

რე ლური მნიშვნელო - პოლიტიკა საზოგადოებრივი

თანაცხოვრების მუდმივი ასპექტია. ის წარმოიშვა

მოთხოვნილებებიდან, რომელსაც ადამიანები ერთმანეთს

უყენებდნენ და აქედან გამომდინარე, ძალისხმევიდან იმ

წინააღმდეგობათა გადასაწყვეტად, როცა მოთხოვნილებები

აღმოჩნდა კონფლიქტური. ესაა სახელისუფლებო გადანაწილება

დეფიციტური სიკეთეებისა და საერთო მიზნების მისაღწევად

საზოგადოების ხელმძღვანელობის გზით. როგორც აღწერითი

ტერმინი, „პოლიტიკა“ კვლავ რჩება საკმაოდ მოსახრხებელ მსაზღვრელად ადამიანთა იმ სხვადასხვა სახის მოღვაწეობის

აღსაწერად, რომელსაც პოლიტიკის მკვლევარი იკვლევს. თუმცა,

ამ ტერმინის ანალიზის ინსტრუმენტად გამოყენების

სარგებლიანობა შეზღუდულია თავად ტერმინის

კონცეპტუალური შინაარსის, შემადგენლობის ფართო

მნიშვნელობისა და ამორფულობის გამო.

ფორმულირე .

ფორმულირება „გამოყენებითი პოლიტოლოგია“ რუსეთში

გაჩნდა და ფართო გავრცელება პოვა მთელს პოსტსაბჭოურ

სივრცეში,,ა.დეგტიაროვის დახასიათებით, სოციალურ-

ინჟინერული და პოლიტიკური სუბდისციპლინაა, რომელიც

ორიენტირებულია პოლიტიკური სფეროს განვითარების

მექანიზმებისა და ტენდენციების გამოყენებასა და მათ

საფუძველზე შესაბამისი პრინციპებისა და მეთოდების


10/15

10

შემუშავებაზე: 1) პრობლემურ-პოლიტიკური სიტუაციის

ანალიზის, დიაგნოსტიკისა და პროგნოზირების საწარმოებლად

2) ტიპური პოლიტიკური გადაწყვეტილებებისა და

პროცედურების ვარიანტთა კონსტრუირებისა და

სელექციისთვის, 3) პოლიტიკურ პროცესზე ზემოქმედებისკენ მიმართული ალგორითმებისა და ტექნოლოგიების

კონსტრუირებისთვისთ7..

3. ჩ მოთვ ლე

ხ რჯის დ ს რგე ლის

ნ ლიზის

გ მოთვლის

სხვ დ სხვ

მეთოდე ი

დ მ თი

გ მოყენე ის

სფეროე ი

.

Cost Benefit Analysis (CBA) -არის შეფასების მეთოდი, რომელიც საშუალებას

გვაძლევს შევაფსოთ სოციალური სარგებელი და ზარალი რომელიც პროექტს

შეუძლია მოგვიტანოს. მისი მიზანია სარგებელისთვის ფულადი მნიშვნელობის

მინიჭება და მისი შედარება ხარჯებთან. თუ სარგებელი აჭარბებს ხარჯს მაშინ

პროექტის განხორცილებისთვის ეკონომიკური საფუძველი არსებობს.

CBA- ს ჩატარეტბის დროს ყველაზე მნიშვნელოვნია იმ მონაცემთა შეგროვება

რომლებიც ხარჯებს, სარგებელს და ასევე პროექტის ალტერნატივებს ეხება.

მრავალი ხარჯი ახლავს პროექტის მომზადებას, მისი განხორციელების პროცესს

და დასრულებას.

Costs

პროექტის დიზაინი/დაგეგმვა

მიწის ნაკვეთის შეძენა

ძველი შენობის დანგრევა

ნაკვეთის მომზადება

მშენებლობა

ხელფასები

სხვა

Benefits

სიცოცხლის გარაჩენა / შემცირებული ტრავმატიზმი Reductions in pollution

სამუშაო ადგილების შექმენა.

დადებითი ეფექტი ადგილობრივ ეკონომიკაზე

დროის დაზოგვა

ესთეტიკურად გალამაზება

შემოსავლების ზრდა.

Cost Effectiveness Analysis (CEA) არის CBA- ს ალტერნატიული ფორმა.ის აფასებს

პროექტის ხარჯს სარგებელთან მიმართებაში. ის გამოიყენება უკვე დამტკიცებული


11/15

11

პროექტის შესაფასებლად მაგრამ მაშინ როდესაც მისი განხორციელების საუკეთესო

გზების მოძიება არის საჭირო

Risk benefit analysis (RBA) არის CBA- სფორმა, რომელიც გასხვავდება

სტრუქტურითა და გამოსავლით. RBA ითვლის და ადარებს რისკებს რომლებიც

აღმოცენდება კონკრეტული პროექტიდან და ადარებს მათ პოტენციურ

სარგებელთან. გ მოიყენე ჯ ნდ ცვ ში დ დ ზღვ ვ ში

4. ღწერე პრო ლემის გ დ წყვეტის რეციონ ლური მოდელი, ჩ მოთ ვლე

ლტერნ ტიული

მოდელე იდ ნ

რომლიმე

ორი

მოდელი

.

XX saukunis Sua xanebSi cakle samecniero disciplinis saxiTCamoyalibebisTanave, politikis analizSi araerTi paradigma Seiqmna,Tumca dRes maT Soris yvelaze meti popularobiT politikis analiziscikluri paradigma sargeblobs. am koncefciis mixedviT, analitikuriprocesi konkretuli problemebis gadawyvetaze orientirebuli cikluriprocesia, romelic am miznisaken mimarTuli Tanamimdevruli analitikuri procedurebisgan Sedgeba. Sesabamisad, politikis analizisprocesi, Tavisi arsiT, problemur-centristulia.dRes, politikis analizis ganxorcielebis araerTi modeli arsebobs,

Tumca maT Soris raime principuli sxvaoba naklebad SeiniSneba.msgavsisituacia ganpirobebulia imiT, rom TiToeul models safuZvlad udevs

problemis gadawyvetis Cvens mier qveviT motanili racionalurimodeli.politikur-mmarTvelobiTi ciklis

Policy Cycle)) koncefcia efuZneba

mmarTvelobiTi

procesis fazebis analizs

. mas safuZvlad kipolitikuri sistemis funqcionirebis modelebi udevs. mis farglebSigamoiyofa Semdegi mimarTulebebi:

gadawyvetilebis miRebis proeqtebis formulirebisa da arCevisprocesis kvleva ( policy formulation)

miRebuli gadawyvetilebis ganxorcieleba (policy implementation)

Sedegebis kvleva da miRebuli rezultatebis Sefaseba (evaluationof impacts)

politikur-mmarTvelobiTi ciklis koncefciisTvis damaxasiaTebeliameTodologiuri ekleqturoba da codnis susti organizebuloba. isimyofeba difuziis (nelsoni), amorfulobis (heri), srulifragmentulobis (katli) mdgomareobaSi.FCvens mier qveviT mocemuli sqemaze gamosaxulia politikis analizis

alternatiuli modelebi, romelsac sxvadasxva avtorebi gvTavazoben.

politikis analizis am modelebs Soris arsebuli sxvaobis miuxedavad,politikis analizis, rogorc problemis gadawyvetaze orientirebuli

codnis saxiT aRqma mainc SenarCunebulia.amasTanave, TiToeul maTganSicxadad ikveTeba problemis gadawyvetis racionaluri modelis gavlenac.


12/15

12

miuxedavad imisa, rom k. petoni da d. savicki politikisanalizisdrosa da resursebSi SezRudulobidan gamomdinare, problemisgadawyvetis am modelis dacvis albaTobis simcireze miuTiTeben,politikis analizis TavianTi modelis warmodgenisas racionaluri

modelis gavlenisgan Tavis daRwevas minc ver gaurbian.qveviTwarmodgenil analitikur modelebs Soris gansxvaveba politikis analizis TiToeuli modelis funqciur daniSnulebaSi mdgomareobs.Politikis analizis qvemoT mocemuli modelebis klasifikaciacsavsebiT advilad SeiZleba ganxorcieldes principis — gadawyvetisTvis/gadawyvetilebisTvis safuZvelze

5. გ ნმ რტე

მონიტორინგი

,პროგნოზი

,შეფ სე

,რეკომენდ ცი

,პრო ლემის

სტრუქტურირე

.რტიკულ ცი

.

მონიტორინგი - გარემოს მდგომარეობაზე დაკვირვებისა და მიღებული ინფორმაციის ანალიზისა და პროგნოზირების ერთიანი სისტემა.

პროგნოზი -რაიმე მოვლენის განვითარებისა და შედეგების წინასწარ

განჭვრეტა, წინასწარმეტყველება არსებული მეცნიერული მონაცემების

საფუძველზე

შეფ სე არის რაიმე საკითხის, მოვლენის შეფასება , გაანალიზება და მასზე

გარკვეული წარმოდგენის შექმნა.

რეკომენდ ცი არის ვინმესთვის ან რაიმეს შეფასება და მისთვის ნდობის

გამოცხადება , რომ ის ამ საკმეს ამ პრობლემას კარგად იცნობს და შეძლება

მოგვარებას. პრო ლემის სტრუქტურირე -ეს არის პრობლემის დალაგება

სტრუქტურულად თუ როდის რა პრობლემა რომელი ნაწილი უნდა გადავწყვიტოთ.

ღეწერე პოლიტიკურ სისტემ ში შემ ვ ლი ექვსი ტიპის პოლიტკური

სტრუქტურ

.

ღწერე

ლმონდის

პოლიტიკური

მოდელი

.

რ რი პრო ლემ თ გრეგ ცი დ რტიკულ ცი .

politikur sistemaSi eqvsi tipis politikuri struqturaa —

politikuri partiebi dainteresebuli jgufebi sakanonmdeblo

xelisuflebis organoebi aRmasrulebeli

xelisuflebis organoebi

biurokratia da sasamarTloebi.politikuri sistemis aseTi eqvswevrianiklasifikacia nebismieri politikuri sistemisTvisaa damaxasiaTebeli. saxelmwifoTa Soris gansxvaveba sistemis Semadgeneli elementebisfunqciur daniSnulebaSia, rac TiToeul qveyanaSi met-naklebi sxvaobiT

warmogvidgeba. პroblamac swored amaSi mdgomareobs, sxvadasxvaqveyanaSi erTidaigive struqtura SesaZlebelia gansxvavebul funqciurdaniSnulebas atarebdes, im organod ki, romelic politikuri kursisSemuSavebaze iqneboda pasuxismgebeli, SesaZlebelia sul sxvadasxva struqtura mogvevlinos. magaliTad, didi britaneTis premier-ministrida mTlianad ministrTa kabineti aRWurvilia mniSvnelovani


13/15

13

ZalauflebiT politikuri kursis gansazRvris sferoSi, CineTSi ki aseTfunqcias komunisturi partiis umaRlesi xelmZRvaneloba asrulebs.

ალმონდის სქემაზე suraTis marcxena nawilSi naCvenebi isrebis simravlegamosaxavs interesTa am sawyis gamoxatulebebs. Tumca, unda gvaxsovdes,

rom TiToeuli moTxovnisaTvis imisaTvis, rom gaxdes moqmedi, magaliTadmoTxovna gadasaxadebis Semcirebasa da socialuri uzurunvelyofissistemis farglebSi romelime SeRavaTis gazrdis Taobaze, saWiroa maTigaerTianeba (agregireba) politikur alternativebSi. swored amitomaa,rom procesis interesTa artikulaciis stadiidan maTiagregaciisstadiaze gadasvlis dros suraTis marcxena nawilSi isrebierTmaneTs uaxlovdeba. nu moTxovnebi, romelsac unari aqvs miiRossazogadoebrivi mxardaWera, amave dros saWiroebs politikuralternativaTa SemuSavebasac, rac gulisxmobs am interesTaganxorcielebis sxvadasxva alternatiul gzebs — politikur kursebs,romelsac esa Tu is individi, socialuri jgufi an Tavad xelisuflebawarmoadgenen. Semdeg xdeba am alternatiuli politikuri kursebis

ganxilva. is, vinc mTavrobas akontrolebs, gamodis am alternatiulikursebidan erT-erTis mxardasaWerad, axorcielebs ra amiT politikurikursis saxelisuflebo gansazRvras. politikuri kursi, igulisxmeba,rom unda iyos daculi da cxovrebaSi realizebuli. im SemTxvevaSi,Tuki is xdeba sadavo an irRveva, unda arsebobdes am sakiTxebzesasamarTlo gadawyvetilebis gamotanis meqanizmi. nebismieri politikurikursi SeiZleba erTdroulad moqmedebdes sazogadoebrivi cxovrebissxvadasxva aspeqtebze, rac sqemaze procesis realizaciis stadiazeramdenime isriTaa gamosaxuli. procesis zemoT aRweril funqciebsasruleben iseTi politikuri struqturebi, rogoricaa politikuripartiebi, sakanonmdeblo organoebi, aRmasrulebeli organoebi,

biurokratia da sasamarTloebi.struqturul-funqciuri meTodi xazs usvams Semdeg garemoebas: miuxedavad imisa, rom TiToeul politikurinstituts (mag., sakanonmdeblo organos) Seesabameba romelimekonkretuli funqcia (mag., kanonebis da sxva normatiuli aqtebisdamtkiceba), mas ar aqvs am funqciis ganxorcielebaze monopolia.magaliTad, sakanonmdeblo funqciis ganxorcielebaSi SeiZlebamonawileobas iRebdes rogorc prezidenti da gubernatorebi (vetosuflebis safuZvelze), aseve uzenaesi sasamarTloebi (sakanonmdebloaqtebis konstituciasTan Seusabamobis SemTxvevaSi, maTi gauqmebisuflebis safuZvelze).sqemis marjvena mxares CamoTvlili funqciebi miekuTvneba politikuri

procesis ganxorcielebas - gamosvlis signalebs. g. almondi da j.

paueli maT moixsenieben politikuri kursis funqciebis saxelwodebiT,romelic sazogadoebaze, ekonomikasa da kulturaze mniSvnelovanzegavlenas axdensTPF maT ricxvs miekuTvneba qcevis yovelmxriviregulirebis saxeebi, gadasaxadebiT Tu sxva saSualebebiT resursebis amoReba da mosaxleobis sxvadasxva jgufebs Soris keTildReobisa damomsaxureobis ganawileba. mTeli am politikuri aqtivobis SedegebiTavis mxriv, warmoSobs Sesvlis axal signalebs, sakanonmdeblo daadministraciul sferoSi axal moTxovnebs da aZlierebs an piriqiT,asustebs politikuri sistemisa da xelisuflebis umaRlesi Tanamdebobis pirebis mimarT mxardaWeras.

aq ganxiluli funqciuri cnebebi aRwers aqtiurobis formebs, romelicxorcieldeba nebismier sazogadoebaSi imisgan damoukideblad, Tu


14/15

14

rogoraa mowyobili misi politikuri sistema da ra saxis politikurkursebs awarmoebs da axorcielebs realur cxovrebaSi. am kategoriebisgamoyenebiT, SesaZlebeli xdeba dadgindes, Tu ra saxis instituciurikombinaciebi monawileoben sxvadasxva saxis sajaro (saxelmwifoebrivi) politikis SemuSavebasa da ganxorcielebaSi

problemaTa artikulacia — nebismier socialur-politikur sistemaSiarsebobs gansazRvruli meqanizmebi, romlis meSveobiTac moqalaqeebi dasocialuri jgufebi gamoxataven TavianT saWiroebasa da moTxovnebsmTavrobis mimarT, maT Soris maTTvis aqtualuri problemis gadawyvetisaucileblobis Taobaze. problemaTa artikulaciis procesma SeiZlebamiiRos sxvadasxva forma. maT Soris yvelaze martivia problemis gadawyvetis TxovniT romelime kerZo moqalaqis mimarTva sakrebulos

wevris anda

samTavrobo CinovnikisaTvis

. ama Tu im problemisartikulaciis procesSi aucilebel komponentad gamodis

moqalaqeTa

jgufebis koleqtiuri moqmedebani . gacilebiT ufro kompleqsur

sazogadoebriv sistemebSi zogjer ama Tu im problemis samTavrobo yuradRebamde misatanad saWiro xdeba moqalaqeTa formalur jgufebSigaerTianebac ki. problemis artikulaciis am formebze dayrdnobiTxelisuflebisTvis cnobili xdeba, Tu romeli problemebis gadawyvetasmoiTxovs da elodeba misgan esa Tu is socialuri jgufi da mTlianadsazogadoeba. problemaTa artikulaciis procesSi moqalaqeebmaSesaZlebelia gamoiyenon meTodTa farTo nakrebi, legaluridan dawyebuli artikulaciis aralegaluri formebiT damTavrebuli, raTagamoxaton sakuTari survilebi, moTxovnebi da mudara problemisgadawyvetis aucileblobis Taobaze.artikulacia sakmaod xSiradxorcieldeba negatiuri formiT, saprotesto aqtiebiTa da pirdapiri

moqmedebis sxva formebiT da es yvelaze metad eqskluziuri politikurikulturis matarebeli sazogadoebisTvis aris damaxasiaTebeli.

Mმoqmedebis amgvari meTodebi zemoqmedebis sakmaod efeqturi da ZlierisaSualebaa sakuTari problematikis mimarT ara marto mTavrobismxridan yuradRebis miqcevis kuTxiT, aramed sazogadoebrivi azrismobilizaciisa da Sesabamisad, mxardamWerTa kategoriis yovelmxrivizrdis uzrunvelsayofad. gasaTvaliswinebelia, rom arcTu ise iSviaTadmTavrobis winaSe problemis gadawyvetis aucileblobis TxovniT mimarTvas Tan axlavs problemis gadawyvetis ama Tu im politikurikursiT gadaWris xedvis dafiqsirebac. es ukanaskneli yvelaze xSiradmaSin iCens Tavs, roca sazogadoebrivi problemebis artikulatorisrolSi politikuri sistemis romelime struqtura gamodis, iqneba esromelime dainteresebuli jgufi Tu politikuri partia. Tumca, isicunda aRiniSnos, rom sazogadoebrivi problematikis mimarT politikurpartiaTa da dainteresebul jgufTa gansakuTrebuli `Tbili~damokidebuleba ufro metad problemaTa agregaciis etapze fiqsirdeba.

problemaTa agregacia problemaTa agregaciis meSveobiT moqalaqeTamiznebi da

moTxovnebi problemis gadawyvetis alternatiul politikur

kursebad transformirdeba,

romlis ganmsazRvrelad romelimepolitikuri partia, rogorc wesi opoziciuri, romelime dainteresebulijgufi da arcTu iSviaTad, Tavad saxelisuflebo romelime organoc kigamodis. politikuri sistema zogadad da garesistema kerZod, aris

gaმxmovanebuli, artikulirebuli sazogadoebrivi problemebis da maTi mogvarebis aucileblobis Taobaze sajaro politikur-mmarTvelobiTi


15/15

15

sistemisaTvis informaciis gadamcemi arxi. politikuri sistemis gare,arasaxelisuflebo seqtorSi moRvawe aqtorebi Tavisi meurveobis qveSiReben zogierTi sazogadoebrivi problemisgadawyvetis perspeqtivas dagamodian erTgvari `promouterebis~ rolSi, am problemis samTavrobogadawyvetis, Sesabamisad ki sajaro politikur-mmarTvelobiT sistemaSi

moxvedris uzrunvelsayofad.

midterm of new

Documents