międzynarodowy miesiąc bibliotek szkolnych
DESCRIPTION
Międzynarodowy Miesiąc Bibliotek Szkolnych - historia pisma i książkiTRANSCRIPT
![Page 1: Międzynarodowy Miesiąc Bibliotek Szkolnych](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022052621/557cabe4d8b42aaa598b5139/html5/thumbnails/1.jpg)
MIĘDZYNARODOWY MIESIĄC
BIBLIOTEK SZKOLNYCH
Opracowała: Ewa Lubczyńska
![Page 2: Międzynarodowy Miesiąc Bibliotek Szkolnych](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022052621/557cabe4d8b42aaa598b5139/html5/thumbnails/2.jpg)
„Biblioteki szkolne : Pełen obraz” (School Libraries: The
Big Picture). To hasło obchodów w 2009
roku. Podkreśla ono rolę biblioteki szkolnej w procesie kształcenia.Święto ustanowione zostało przez Międzynarodowe Stowarzyszenie Bibliotekarstwa Szkolnego The International Association of School Librarianship (IASL)
![Page 3: Międzynarodowy Miesiąc Bibliotek Szkolnych](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022052621/557cabe4d8b42aaa598b5139/html5/thumbnails/3.jpg)
Misja biblioteki szkolnej
Biblioteka szkolna udostępnia książki i inne źródła informacji, a także świadczy usługi, które ułatwiają wszystkim członkom społeczności szkolnej rozwijanie umiejętności krytycznego myślenia i efektywnego korzystania z informacji w różnych postaciach i za pośrednictwem różnych mediów. Zgodnie z Manifestem Bibliotek Publicznych UNESCO biblioteki szkolne wchodzą w skład sieci bibliotecznych i informacyjnych.
![Page 4: Międzynarodowy Miesiąc Bibliotek Szkolnych](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022052621/557cabe4d8b42aaa598b5139/html5/thumbnails/4.jpg)
Sumerowie• Sumerowie pojawiają się
w południowej Mezopotamii i rozpoczynają budowę kanałów oraz osuszanie rozlewisk w delcie Tygrysu i Eufratu.
• Około 3400 roku p.n.e. pojawiło się pismo obrazkowe. Upraszczanie znaków obrazowych doprowadziło do ukształtowania w III tysiącleciu
p. n. e. pisma klinowego polegającego na kombinacji znaków geometrycznych kształtem przypominających wydłużony trójkąt- klin.
![Page 5: Międzynarodowy Miesiąc Bibliotek Szkolnych](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022052621/557cabe4d8b42aaa598b5139/html5/thumbnails/5.jpg)
Książki Sumerów• O takim kierunku pisma zadecydował materiał piśmienny – glina, zalegająca dorzecza Eufratu i Tygrysu. Formowano z niej prostokątne
tabliczki (wymiary od 2x2, 4 cm do 22x37 cm). Znaki wytłaczano rylcem w wilgotnej glinie, a tabliczki
następnie suszono.
![Page 6: Międzynarodowy Miesiąc Bibliotek Szkolnych](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022052621/557cabe4d8b42aaa598b5139/html5/thumbnails/6.jpg)
Rylce do wyciskania pisma klinowego
• Tabliczka sumeryjska z Teb, ok. 2360 r. p.n.e. Obok rylce z trzciny do pisma klinowego. Istniały trzy rodzaje rylców:
• trójkątne - do rysowania kątów,
• wyżłobione - do tworzenia gwoździ,
• zaokrąglone - do pisania liczb.
![Page 7: Międzynarodowy Miesiąc Bibliotek Szkolnych](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022052621/557cabe4d8b42aaa598b5139/html5/thumbnails/7.jpg)
Biblioteka króla Assurbanipala
W 612 r. p.n.e. spalony został pałac króla asyryjskiego Assurbanipala (VII w. p. n. e.) w Niniwie.W połowie XIX w. odkopano bibliotekę króla liczącą 20 tys. przypadkowo utrwalonych przez ogień tabliczek. Był to wzorowo uporządkowany (układ działowy) i spisany uniwersalny księgozbiór. Przechowywano tu również całe dostępne dziedzictwo kulturalne.Na zdjęciu złożona ponownie tabliczka opisująca dzieje Gilgamesza (VII w. p.n.e.)
![Page 8: Międzynarodowy Miesiąc Bibliotek Szkolnych](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022052621/557cabe4d8b42aaa598b5139/html5/thumbnails/8.jpg)
Egipskie pismoNajdawniejszym znanym typem pisma egipskiego są
hieroglify – pismo o charakterze piktograficznym (obrazkowym).
![Page 9: Międzynarodowy Miesiąc Bibliotek Szkolnych](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022052621/557cabe4d8b42aaa598b5139/html5/thumbnails/9.jpg)
Ewolucja pisma egipskiego
• Z biegiem czasu jego rysunki uległy uproszczeniu i powstało pismo hieratyczne.
• Od połowy VII w. p.n.e. do celów handlowych używano kursywy nazywanej pismem demotycznym (od grec. demos – lud).
![Page 10: Międzynarodowy Miesiąc Bibliotek Szkolnych](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022052621/557cabe4d8b42aaa598b5139/html5/thumbnails/10.jpg)
Skryba
• Skrybowie egipscy byli zarazem nauczycielami pisma, kształcili oni młodych adeptów
w szkołach, do których posyłano dzieci po ukończeniu dziesiątego roku życia. Najzdolniejszych uczniów zostawiano na dalszą naukę, trwającą do okresu dojrzałości, doskonaląc pamięć umiejętność czytania. Nieuków karano chłostą, a nawet więzieniem.
![Page 11: Międzynarodowy Miesiąc Bibliotek Szkolnych](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022052621/557cabe4d8b42aaa598b5139/html5/thumbnails/11.jpg)
1822 - odczytanie hieroglifów
• Wielkim wydarzeniem naukowym było odczytanie hieroglifów przez Jeana F. Champolliona.
• Stało się to dzięki zbadaniu tzw. kamienia z Rosetty (nazwa od miasta koło Aleksandrii), na którym wyryty był ten sam tekst trzema systemami znaków: hieroglificznym, demotycznym i greckim.
![Page 12: Międzynarodowy Miesiąc Bibliotek Szkolnych](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022052621/557cabe4d8b42aaa598b5139/html5/thumbnails/12.jpg)
Kamień z Rosetty
• Tekst hieroglificzny miał 14 wierszy,
• demotyczny 32,• grecki 54 wiersze.• Tablica odkopana została
w czasie robót inżynieryjnych wojsk Napoleona w 1799r.
• Obecnie stella znajduje się w zbiorach British Museum w Londynie.
![Page 13: Międzynarodowy Miesiąc Bibliotek Szkolnych](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022052621/557cabe4d8b42aaa598b5139/html5/thumbnails/13.jpg)
Papirus…To materiał pisarski wyrabiany z włókien rośliny rosnącej w delcie Nilu.Zwój składał się z około 20 arkuszy o wysokości 15-18 cm połączonych klejem.
![Page 14: Międzynarodowy Miesiąc Bibliotek Szkolnych](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022052621/557cabe4d8b42aaa598b5139/html5/thumbnails/14.jpg)
Papirusowe żniwa
![Page 15: Międzynarodowy Miesiąc Bibliotek Szkolnych](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022052621/557cabe4d8b42aaa598b5139/html5/thumbnails/15.jpg)
Zwój papirusowy
![Page 16: Międzynarodowy Miesiąc Bibliotek Szkolnych](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022052621/557cabe4d8b42aaa598b5139/html5/thumbnails/16.jpg)
Biblioteka Aleksandryjska
Największą biblioteką starożytnego świata była Biblioteka Aleksandryjska założona w III w. p.n.e. przez Ptolemeusza. Zgromadzono w niej piśmiennictwo greckie, etiopskie, hebrajskie, indyjskie, perskie. Biblioteka związana była z Muzeum Aleksandryjskim.
![Page 17: Międzynarodowy Miesiąc Bibliotek Szkolnych](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022052621/557cabe4d8b42aaa598b5139/html5/thumbnails/17.jpg)
Aleksandria
![Page 18: Międzynarodowy Miesiąc Bibliotek Szkolnych](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022052621/557cabe4d8b42aaa598b5139/html5/thumbnails/18.jpg)
Pinakes, czyli informacja o zbiorach
Z biblioteką związani byli uczeni:
-Zenodot z Efezu (grecki gramatyk),
-Eratostenes z Cyreny (filozof, geograf),
-Kallimach – twórcaPINAKES, czyli 120 tablicbędących bibliografiąpiśmiennictwa greckiego.
![Page 19: Międzynarodowy Miesiąc Bibliotek Szkolnych](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022052621/557cabe4d8b42aaa598b5139/html5/thumbnails/19.jpg)
Biblioteka składała się z dwóch oddzielnych zespołów
• BRUCHEJON biblioteka wielka (700 tys. zwojów),
• SERAPEJON – biblioteka mała (42 tys. zwojów).
![Page 20: Międzynarodowy Miesiąc Bibliotek Szkolnych](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022052621/557cabe4d8b42aaa598b5139/html5/thumbnails/20.jpg)
Zniszczenie zbiorówPodczas inwazji Cezara
na Egipt (48/47 p.n.e.) ogień z Pałacu Królewskiego przeniósł się na Bruchejon i ta część biblioteki spłonęła. Ostatecznie spalono bibliotekę w 642 roku n.e. na rozkaz kalifa Omara, który polecił Arabom spalenie wszystkich ksiąg niewiernych.
![Page 21: Międzynarodowy Miesiąc Bibliotek Szkolnych](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022052621/557cabe4d8b42aaa598b5139/html5/thumbnails/21.jpg)
Nowa biblioteka W 2002 roku otwarto nową bibliotekę.
Budynek ma kształt antycznego dysku, a gromadzony księgozbiór ma liczyć 8 mln woluminów.
![Page 22: Międzynarodowy Miesiąc Bibliotek Szkolnych](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022052621/557cabe4d8b42aaa598b5139/html5/thumbnails/22.jpg)
PergaminPowszechnie stosowanym materiałem
pisarskim w średniowieczu był pergamin. Wyparł on rozpowszechniony wcześniej papirus stosowany w starożytności, po czym został skutecznie wyparty przez papier. Używano go również jako materiału pokryciowego do opraw książek.Pergamin wyrabiano ze skór młodych zwierząt. Wykorzystywano skóry cielęce oraz owcze i kozie.
![Page 23: Międzynarodowy Miesiąc Bibliotek Szkolnych](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022052621/557cabe4d8b42aaa598b5139/html5/thumbnails/23.jpg)
Wytwarzanie pergaminu
![Page 24: Międzynarodowy Miesiąc Bibliotek Szkolnych](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022052621/557cabe4d8b42aaa598b5139/html5/thumbnails/24.jpg)
Książka rękopiśmienna
W średniowieczu wspólnym językiem duchowieństwa i szkół była łacina, dlatego też wszystkie książki pisane były w tym właśnie języku. Polszczyzna pojawia się w nich co najwyżej w postaci oddzielnych słów czy też krótkich zdań, jak to ma miejsce w „Księdze henrykowskiej” :„Daj, ać ja pobruszę, a ty poczywaj”Co znaczy: Daj, ja będę mełł, a ty odpocznij. Zostało ono wypowiedziane przez Czecha Boguchwała do jego polskiej żony, gdy ta mełła ziarno na ręcznych żarnach.
![Page 25: Międzynarodowy Miesiąc Bibliotek Szkolnych](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022052621/557cabe4d8b42aaa598b5139/html5/thumbnails/25.jpg)
Skryptoria
![Page 26: Międzynarodowy Miesiąc Bibliotek Szkolnych](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022052621/557cabe4d8b42aaa598b5139/html5/thumbnails/26.jpg)
Oprawa dawnej książki
![Page 27: Międzynarodowy Miesiąc Bibliotek Szkolnych](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022052621/557cabe4d8b42aaa598b5139/html5/thumbnails/27.jpg)
Galeria zabytków polskiejksiążki rękopiśmiennej
• Bogurodzica
• Kazania świętokrzyskie
• Psałterz floriański
![Page 28: Międzynarodowy Miesiąc Bibliotek Szkolnych](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022052621/557cabe4d8b42aaa598b5139/html5/thumbnails/28.jpg)
BogurodzicaBogurodzica to
średniowieczna polska pieśń religijna, zachowana w odpisach rękopiśmiennych z XV wieku. Najstarszy jest tzw. tekst krakowski I, pochodzący z 1407 roku.
Druk w Statucie Łaskiego (Kraków, 1506), jest najstarszym drukowanym polskim tekstem poetyckim.
![Page 29: Międzynarodowy Miesiąc Bibliotek Szkolnych](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022052621/557cabe4d8b42aaa598b5139/html5/thumbnails/29.jpg)
Kazania świętokrzyskie XIII/XIV w.
Kazania świętokrzyskie są zabytkiem polskiej prozy artystycznej, świadczą o wysokiej kulturze literackiej autora. Odnalazł je Aleksander Brückner w 1890 roku (w postaci pasków pergaminowych) w oprawie innej książki.
![Page 30: Międzynarodowy Miesiąc Bibliotek Szkolnych](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022052621/557cabe4d8b42aaa598b5139/html5/thumbnails/30.jpg)
Psałterz floriański
Najstarszy zachowany polski przekład Psałterza pochodzi z końca XV w. Nazywany jest Psałterzem floriańskim od opactwa św. Floriana w Austrii, gdzie rękopis był przechowywany. Na niektórych kartach umieszczono tajemniczy monogram złożony z dwóch gotyckich liter „m” skrzyżowanych pod kątem prostym. Taki sam monogram odnaleziono na Wawelu w komnatach królowej Jadwigi, stąd nazywano go także Psałterzem Jadwigi, dla której był przeznaczony.
![Page 31: Międzynarodowy Miesiąc Bibliotek Szkolnych](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022052621/557cabe4d8b42aaa598b5139/html5/thumbnails/31.jpg)
![Page 32: Międzynarodowy Miesiąc Bibliotek Szkolnych](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022052621/557cabe4d8b42aaa598b5139/html5/thumbnails/32.jpg)
Pierwsze druki – XV wiek Pierwsze próby mechanicznego
powielania druku datuje się na koniec XIV i początek XV wieku. Były to techniki drzeworytowe. Na drewnianym klocku, w odbiciu lustrzanym, rysowano tekst lub rysunek, następnie pozostałą powierzchnię odłupywano i tak powstałą matrycę pokrywano farbą. Odbite kopie były często mało czytelne.
Moguncki złotnik i drukarz Jan Gutenberg (ur. ok. 1396 r.) jest twórcą pierwszej przemysłowej metody druku w Europie. W 1455 r. ukazała się drukiem jego Biblia – arcydzieło sztuki typograficznej.
![Page 33: Międzynarodowy Miesiąc Bibliotek Szkolnych](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022052621/557cabe4d8b42aaa598b5139/html5/thumbnails/33.jpg)
Biblia Gutenberga została wydrukowana na papierze i na pergaminie w ok. 200
egz.
![Page 34: Międzynarodowy Miesiąc Bibliotek Szkolnych](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022052621/557cabe4d8b42aaa598b5139/html5/thumbnails/34.jpg)
Inkunabuły
• Inkunabuły (z języka łac. incunabula), najwcześniejsze druki, powstałe przed 1501 r., których wygląd zewnętrzny (krój czcionek, układ kolumn itd.) naśladował książki rękopiśmienne. Elementy graficzne wykonywali ręcznie iluminatorzy, ale niedługo potem przejęli te funkcje drukarze.
![Page 35: Międzynarodowy Miesiąc Bibliotek Szkolnych](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022052621/557cabe4d8b42aaa598b5139/html5/thumbnails/35.jpg)
1473 r. – pierwszy druk w Polsce
Najstarszy druk wydanyw Polsce to „Almanach Cracoviense ad annum 1474„” - Kalendarz na rok 1474 (wyd. w 1473 r.) Skromny, jednokartkowy kalendarz ścienny wydrukowany w powszechnie wówczas używanym języku łacińskim. Wytłoczył go wędrowny drukarz z Bawarii Kacper Straube. Pod Wawelem zjawił się z przenośnym warsztatem.
![Page 36: Międzynarodowy Miesiąc Bibliotek Szkolnych](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022052621/557cabe4d8b42aaa598b5139/html5/thumbnails/36.jpg)
Wnętrze XV-wiecznej drukarni
![Page 37: Międzynarodowy Miesiąc Bibliotek Szkolnych](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022052621/557cabe4d8b42aaa598b5139/html5/thumbnails/37.jpg)
Współczesna prasa drukarska
![Page 38: Międzynarodowy Miesiąc Bibliotek Szkolnych](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022052621/557cabe4d8b42aaa598b5139/html5/thumbnails/38.jpg)
Książka elektroniczna
![Page 39: Międzynarodowy Miesiąc Bibliotek Szkolnych](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022052621/557cabe4d8b42aaa598b5139/html5/thumbnails/39.jpg)
Biblioteka Zespołu Szkół PonadgimnazjalnychKsięgozbiór zaczęto gromadzić od
momentu powołania szkoły, czyli od 1945 roku. O historii szkoły i związanej z nią biblioteką świadczą pieczątki na książkach.
![Page 40: Międzynarodowy Miesiąc Bibliotek Szkolnych](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022052621/557cabe4d8b42aaa598b5139/html5/thumbnails/40.jpg)
Pieczęcie…
![Page 41: Międzynarodowy Miesiąc Bibliotek Szkolnych](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022052621/557cabe4d8b42aaa598b5139/html5/thumbnails/41.jpg)
Księgozbiór
Księgozbiór biblioteki liczy około 18 tys. woluminów i dostosowany jest do potrzeb uczniów. Systematycznie zakupywane są nowości. Księgozbiór uzupełniany jest także drogą darów. O pochodzeniu niektórych książek świadczą pieczątki i wpisy (np.: na licznych książkach wydanych na przełomie lat 40 i 50 widnieje pieczątka „Dar Polonii Amerykańskiej”.
![Page 42: Międzynarodowy Miesiąc Bibliotek Szkolnych](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022052621/557cabe4d8b42aaa598b5139/html5/thumbnails/42.jpg)
Naj… naj… naj…Najstarszymi książkami w naszej bibliotece są:
zebrane przez Henryka Mościckiego Listy, odezwy, wspomnienia Tadeusza Kościuszki z 1917 roku, wydane w roku 1924 Pieśni ludu polskiego Jana Bystronia oraz wydane w 1928 roku Żywoty sławnych mężów Plutarcha z Cheronei.
Najmniejsza książka to: Słownik minimum polsko-francuski.
Największą i zarazem najcięższą książką jest Dziesięciolecie Polski niepodległej 1989-1999.