millioner av kenyanske radio- lyttere følger hver uke såpe- bærekraftig forvaltning av de rike...

bistandsaktueltfagblad om utviklingssamarbeid . nr.3 . 1999

Verdens-banken vil samordnepå landnivåside 11

EU-nødhjelpi svindel-skandaleside 9

DEBATT:Svar til togeneral-sekretærerside 21

FOTO: ERIK LAEMOEN

Ingen planla for «worstcase» i KosovoFNs høykommisær for flyktninger og vestlige lands myndigheter får kritikk fra hjelpeorganisasjoner og forskere for å ha unngått å planlegge for et «worstcase»-scenario i forbindelsemed Kosovo-krigen.

– UNHCR har rett og slett ikke gjort jobben sin når det gjelder katastrofen på Balkan. Det har mangletbåde på forhåndsanalyser og skikkelig planlegging, sierHalle Jørn Hanssen i NorskFolkehjelp.

For fjerde gang på 90-talletstår verden overfor en gigan-tisk krigs- og flyktningkata-strofe som har utviklet segmed dramatisk hurtighet.

side 4 og 5A-post

RETU

RADR

ESSE

: Bistandsaktuelt,

boks 8034 Dep., 0030 Oslo.

KENYA:

Såpe med lyttersuksessMillioner av kenyanske radio-lyttere følger hver uke såpe-serien «Tembea na Majire».Produsent David Campbellsidé er å formidle utviklings-budskap i dramatisert form.

side 24

TANZANIA:

Oppdrettsanlegg for rekertruer mangroveområdeNORAD har havnet midt oppi en av tidenes mest intense miljøstrider i Tanzania. Mens NORAD støtterbærekraftig forvaltning av de rike mangroveskogene ved Rufiji-deltaet, har en irsk investor har fått tillatelsetil å plassere et 10.000 hektar stort oppdrettsanlegg for kjempereker. Et slikt anlegg vil trolig gi store skaderpå miljøet. side 12 og 13

99

Utgittav NORAD

april

Presse under pressJournalister utsatt for sensur, arrestasjon og tortur� Samtidig som Norge støtter tiltak for å

fremme presse- og ytringsfrihet i flere sam-arbeidsland, går enkelte land hardt til verks

mot uavhengig presse. I Zambia pågår det nå en rettssak mot landets fremste uavhengige dagsavis, «The Post».

� Til sammen 11 journalister er tiltalt for spionasje. I Zimbabwe hevder journalister å ha blitt torturert av politiet. side 6 og 7

Verdensbankens president JamesWolfensohn.

FOTO: SCANPIX

DEB

ATT

2 . MENINGER 3/99 • bistandsaktuelt

Ansvarlig redaktør:Raymond Johansen

Redaktør:Gunnar Zachrisen

E-mail:[email protected]

Journalister:Bibiana Dahle Piene

Odd Iglebæk

Redaksjonsråd:Karen Brit Feldberg,

Høgskolen i Oslo,

Ellen Hansen,

Fellesrådet for Afrika,

John Jones,

Diakonhjemmets

Internasjonale Senter,

Bjørn Johannessen,

underdirektør NORAD

Postadresse:Boks 8034 Dep.,

0030 Oslo

Kontoradresse:Tollbugt. 31, Oslo

Telefon sentralbord:

22 31 44 00

Telefon redaksjon:

22 31 46 47/

22 31 46 46

Fax: 22 31 44 74

Design / produksjon:OK grafisk byrå as

Trykk:Media Øst Trykk AS,

Lillestrøm

Abonnement:Bistandsaktuelt,

c/o Norsk Fredskorpssamband

Drift A/S, boks 6747

St. Olavs plass, 0130 Oslo.

Telefon: 22 99 46 00.

Fax: 22 99 46 01.

Abonnementet er gratis.

Artikler i Bistandsaktuelt

uttrykker ikke nødvendigvis

et offisielt syn.

Utgiver:

ISSN 1501-0201

Redaksjonen avsluttet:

Onsdag 14. april 1999

nr. 3/99 – 2. årgangFagblad om utviklingssamarbeid

bistandsaktuelt

MÅNEDENS SITAT:

«NORAD-trær sprerfrykt.»Skrekk-scenario i Dagsavisen 23.januar 1999.

Opphev fredningen av bistand!AV LARS ØDEGÅRD, STYRELEDER I FUNKSJONSHEMMEDES BISTANDS-STIFTELSE

TOR ELDEN I REDD BARNA tar oppviktige spørsmål i debatten omnorsk bistand i marsutgaven av Bi-standsaktuelt. Men det er viktigereårsaker til at bistanden ikke funge-rer godt nok enn at marxistene fra1970- og 1980-tallet har ødelagt. Mar-xistene er i hvert fall på vei ut i 1999,mens fredningen og manglende po-litisk interesse for innholdet i norskbistand godt kan fortsette inn i detneste tusenåret.

Norsk bistand er i miskreditt.Det er for det meste kritikk og nega-tive oppslag som kommer fram i me-dia. Dette er kanskje unyansert oglite konstruktivt, men svært mye ersant og til dels et resultat av den må-ten norsk bistand har blitt drevet.Kritikken har rammet NORAD har-dere enn de norske frivillige organi-sasjonene.

Den fordomsfrie og konstrukti-ve kritikken som Elden etterlyserhar ikke kommet – av to viktigegrunner. For det første har de poli-tiske partiene og miljøene ikke settdet som rett eller viktig å ta opp kri-tikkverdige forhold i norsk bistand.For det andre har vi som har deltattligget lavt i terrenget og levd godt påøkte bevilgninger. Størrelsen på stat-lige bevilgninger er fremdeles måle-stokken på norsk solidaritet. Hadde10 eller 12 milliarder kroner hvert årblitt brukt på utvikling i Norge, villeen slik politisk fredning ikke værtmulig – noe som i det lange løp had-de vært en fordel. Denne overdrevneog negative politiske fredningen avnorsk bistand har hemmet kritikkog utvikling av bistanden.

I MANGE ÅR har volumet på bistan-den gjennom norske frivillige orga-nisasjoner økt sterkt. I dag er norskeorganisasjoner finansielt avhengigav offentlige midler. Innsamledemidler har liten betydning både in-nen bistand og nødhjelp.

Denne avhengigheten har trolighatt to viktige politiske konsekven-ser: Fordi bistand er storbutikk, erdet viktig å oppføre seg slik at of-fentlige myndigheter ser seg tjentmed å kanalisere stadig flere pengergjennom et utvalg av norske frivilli-ge organisasjoner. For det andre gjørden finansielle avhengigheten avdet offentlige at dagsorden i min-kende grad blir satt i organisasjone-nes styrer. Bistand og nødhjelp gjen-nom norske frivillige organisasjo-ner skiller seg i sjelden grad fra denstatlige bistanden. Frivillige organi-sasjoner er blitt mindre ideologiske,de har i stedet godtatt å bli mer ogmer finansielt avhengig. Til og medarbeids- og lønnsvilkår er omtrentde samme som i NORAD.

VI I ORGANISASJONENE skaper dess-verre få nye tanker og alternativ iforhold til problemene og utfor-dringene. Det er faktisk slik at de sis-te fem årene har det meste av nytttankegods og innspill kommet påinitiativ fra NORAD. Debatten omoffentlig og privat bistand har værtmer en bortforklaring enn en klar-gjøring.

Det er en gjensidig interesse i aten del av spørsmålene skal ha ukla-re svar. Særlig er det stor aksept for åframstille norske organisasjonersom mer selvstendige og «herrer ieget hus» enn det er grunnlag for.Det bør være interessant å finnesvar på spørsmålene, som for eksem-pel: Hva mener vi om konsekvense-ne av at de frivillige norske organisa-sjonene i økende grad er finansielt

avhengige? Hva er det frivillige nor-ske organisasjoner gjør bedre ennandre aktører? Og ikke minst: Hvahindrer oss i å ha en frisk debatt omframtida, i og med at vi alle sitter påså mange eksempler på det somgikk galt? Hva skal vi lære av?

VI SKAL IHVERTFALL IKKE lære påden måten Tor Elden legger opp til:Elden henviser til egne norske erfa-ringer fra 1950-tallet for å eksempli-fisere den rollen han mener det sivi-le samfunnet skal ha i bistanden.Det er begrenset nytte vi kan ha avdisse erfaringene i dagens Afrika. Avmange grunner er det ikke realistiskeller ønskelig å legge opp til at Afri-ka skal gå gjennom de samme utvik-lingsstegene Norge har vært gjen-nom. Afrikanere lever i en helt an-nen kulturell, politisk og økono-misk sammenheng. I stedet må vivurdere utvikling og det sivile sam-funn ut fra konkrete erfaringer ogkunnskap i det enkelte land.

La oss ta Uganda som et eksem-pel. Etter en blodig borgerkrig i nes-ten tjue år startet et omfattendeoppryddingsarbeid i siste halvdel av1980-årene. I denne situasjonen varstatens rolle avgjørende. Den var etav de få uttrykkene for fellesskapet,den var et av de få instrumentenefor å hindre videre borgerkrig etteretniske skillelinjer. Bare staten kun-ne legge opp til en langsiktig nasjo-nal utviklingspolitikk. I denne tidastod alt på spill. Denne virkelighe-ten burde ha vært rammevilkår forall bistand til Uganda på denne tida,men var det ikke.

MOSAMBIK ble i samme tidsromoverstrømmet av frivillige hjelpeor-ganisasjoner fra alle land. Disseoverkjørte og utarmet et svært svaktoffentlig byråkrati. Vi var der stortsett fordi Mosambik var «på moten».Det var lett å få offentlig finansiellstøtte. I alle fattige land vi invaderermed offentlig og privat bistand ro-per vi alle samtidig på behovet forsamordning og planlegging. I noentilfeller ville det beste vært at mangeav de internasjonale frivillige orga-nisasjonene hadde reist hjem igjen,selv om alle hadde gode humanistis-

ke grunner for å være der. I mangenødhjelpssituasjoner kan iveren et-ter å være i rampelyset være endastørre.

I fjor sendte Eritrea de fleste fri-villige organisasjonene ut av landet.Kritikken fra vestlig hold var forut-sigbar: Eritrea ble framstilt som litetakknemlig, som udemokratisk,som et land mot utvikling av det si-vile samfunn, mot menneskerettig-heter og alt annet godt. Bildet ermer sammensatt – det kan være rik-tig av et land å redusere inntaket avinternasjonale frivillige organisasjo-ner.

DEN POLITISKE SITUASJONEN i Pa-lestina etter fredsavtalen var påmange vis helt motsatt i forhold tilde fleste utviklingsland. Tretti årmed okkupasjon uten legitime pa-lestinske myndigheter hadde utvik-let en svært sterk, demokratisk og vi-tal privat sektor. Inn i dette kom enmassiv offentlig bistand, der fokusetvar på å smøre og etter hvert gi liv tilen mer og mer stivnet fredsprosess.De politiske aktørene la så mye vektpå å støtte opp under Arafat og Pales-tine National Authority (PNA) at deteksisterende sivile samfunn fikkmange skudd for baugen.

Som frivillige organisasjoner ogsom et alternativ til statlig bistandburde vi ha markert oss med andremåter å se og gjøre tingene på. Viskulle krevd at man benyttet seg avde erfaringene som var akkumulerti det sivile palestinske samfunnetfør PNA kom på banen. Det er vi sompåstår at vi representerer grasrotaog det sivile samfunnet.

I DAG ER DEBATTEN for mye ihendene på dem som vil bistandentil livs. Jeg tror at det vil fortsetteslik, om vi ikke tar dristigere initia-tiv enn til nå.

Da må vi blant annet finne svarpå følgende: Hva skal rollen til nor-ske frivillige organisasjoner være itida framover? Hva er kravene til osssom forvaltere av, i hovedsak, andrespenger? Hva er sammenhengen mel-lom støtten til det offentlige og tildet sivile samfunn i mottakerlande-ne – og hva er prinsippene vi skal ar-beide etter i tida framover?

Det selvbevisste Eritrea bør ikke nødvendigvis kritiseres for å ville redusere antallet internasjonale frivil-lige organisasjoner i landet, mener artikkelforfatteren. FOTO: JEAN-MARC BOUJU, AP/SCANPIX

Lars Ødegård er styre-leder i Funksjons-hemmedes bistands-stiftelse.

’’Den over-drevne ognegative politiskefredningenav norskbistand har hemmetkritikk og utvikling.

bistandsaktuelt • 3/99 MENINGER . 3

Store utfordringerI NORAD pågår det nå en debatt om hvordan man kan få best effekt

ut av bistandskronene. Særlig er forholdet mellom staten, markedet

og det sivile samfunn satt under lupen. NORAD mener at man i enda

sterkere grad må ta utgangspunkt i de behovene som fins i hvert en-

kelt land.

Det er et faktum at staten på en del områder har blitt svekket i

mange av de landene Norge gir bistand til, og dette har ført til at

maktbalansen mellom ulike samfunnssektorer har endret seg. Inter-

nasjonalt har det vært en sterk vekst i bistanden til den sivile sektor,

da særlig gjennom støtten til de

frivillige organisasjonene. Det

har blant annet medført at sta-

ten er blitt tappet for nøkkelper-

soner som følge av mer attrakti-

ve lønns- og arbeidsbetingelser i organisasjonene. Antagelig har bi-

standen hatt et for ubevisst forhold til den «fine» og nødvendige ba-

lansen mellom sektorene.

Flere har stilt spørsmål ved om bistandsbransjen for ukritisk har

omfavnet den frivillige sektor. Ofte skjer denne støtten uten at de an-

svarlige myndighetene har noe avgjørende innflytelse på utforming-

en. Enkelte ganger kan dette være en fordel – men slett ikke alltid.

Det er viktig at staten har en legitimitet og støtte i sin egen befolk-

ning. Murens fall og oppløsningen av de tidligere kommunistiske

regimene fortalte oss mye om fravær av politisk legitimitet og konse-

kvensene.

Tildelingen av bistanden gjennom de frivillige organisasjonene

baserer seg på deres verdigrunnlag og deres egne prioriteringer.

Dette var nok enklere politikk når nivået på denne bistanden var

forholdsvis lav, men utvilsomt mer komplisert med det nåværende

nivået.

Det er viktig og avgjørende at man tar utgangspunkt i behovene i

hvert enkelt land. NORADs rolle må fortsatt være å koordinere og

samordne bistanden. Dette skal være bygd på grundige analyser, og

det er viktig å ha dialog med alle parter. Styrking av staten, den sivile

sektor, og det å bidra til å få et marked er alle viktige nøkkelord.

RJ

Den frie presseÅ være en formidler av informasjon, kritikk og fri meningsbrytning

har ofte vært vanskelig i land i den såkalte 3. verden. Sensur, rasjone-

ring av avispapir, statsmonopolisering av trykkerivirksomhet, trus-

ler, hets, arrestasjoner, “forsvinninger” og drap har vært blant de opp-

finnsomme metoder ulike regimer har benyttet i redsel for det skrev-

ne og eterformidlete ord.

I en del land i Afrika, Asia og Latin-Amerika har pressens situa-

sjon blitt radikalt forbedret de siste par tiårene, men fortsatt er det

langt fram før man kan snakke om en reelt fri presse mange steder.

Det gjelder både i diktaturer, skinndemokratiske ettpartistater og

der ennå uferdige demokratier er etablert. Også i flere norske samar-

beidsland arbeider pressen under vanskelige vilkår, for eksempel

i land som Etiopia, Zimbabwe og Zambia.

Det er trist å se at det i mange sammenhenger er budbringeren og

ikke budskapet som skal angripes. Norske myndigheter har grunn til

å følge nøye med i denne utviklingen, både i forhold til å tilkjennegi

synspunkter og eventuell kritikk generelt og i forhold til innretning-

en av det løpende bilaterale utviklingssamarbeidet. Støtte til utvik-

ling av frie og uavhengige massemedier må være helt sentralt i en

stadig sterkere fokusering på menneskerettigheter, demokrati og

åpenhet i offentlig forvaltning.

GZ

Flere har stilt spørsmål ved om bistands-bransjen for ukritisk har omfavnet den frivillige sektor. Ofte skjer denne støttenuten at de ansvarlige myndighetene har noeavgjørende innflytelse på utformingen.

LEDER

– Hensikten med SEATINI erå skolere de sentrale byråkra-tene i de sør- og østafrikanskelandene i globale handelspoli-tiske spørsmål og mekanis-mer. Det gjelder særlig han-dels- og finansdepartemente-ne. Vi skal bidra til at disselandene møter bedre forbe-redt til for eksempel forhand-linger i Verdens Handels-organisasjon (WTO).

• ODD IGLEBÆKDet er Helene Bank, rådgiver ved Dia-konhjemmets Internasjonale Senter,som sier dette – nylig hjemkommetfra et femdagers seminar i Kampala imars med 30 deltakere fra 21 land.Bank var en av initiativtakerne til eta-bleringen av det omfattende skole-rings– og informasjonsprogrammetSEATINI. NORAD er en sentral finan-sieringskilde. SIDA, UNDP og UNC-TAD er andre nøkkelgivere.

Programmet arrangerer semina-rer og utgir en nyhetsbulletin somkommer hver fjortende dag.

– Under den kalde krigens tid varforhandlinger om internasjonalehandels– og valutaspørsmål relativtenkle. Situasjonen var preget av atdet ikke skjedde så store endringer iGATT, i den tidens internasjonalehandelsorganisasjon. Det var merslik at OECD, de vestlige industrilan-dene, og COMECON, de sosialistiskelandene, hver holdt på med sitt. Dentredje verden havnet ofte et sted midti mellom.

– 1990-årene har betydd store en-dringer i så måte. Verdensmarkedeter blitt langt større ved at ikke baretidligere Sovjet og Øst-Europa, menogså Kina, er åpnet opp. Enda viktige-re, særlig for mindre, fattige land,har det vært at mengden av interna-sjonale forhandlinger knyttet til han-delsbetingelser eller vilkår for bi-stand, lån og gjeldslette stadig harvokst. Noe som igjen betyr at du måha stor kapasitet eller kunnskaper forå få innflytelse.

– Og det mangler mange av disselandene?

– De landene som SEATINI arbei-der i mangler altså de store «byråkra-tifabrikkene» som er vanlige i vår delav verden. De har få eller ingen som

kan sitte å produsere innlegg eller ålage forberedende studier. Dermedblir de også lett overkjørt i store inter-nasjonale forhandlinger. La meg gi eteksempel – i 1997 deltok jeg i den nor-ske delegasjonen for konferansenfem år etter Rio. Den fant sted ved FN-hovedkvarteret i New York. Norgehadde tjue personer på plass, mensUganda bare hadde én. Det var FN-ambassadøren, og han skulle i tilleggfølge fire andre konferanser på sam-me tid!

– Misforholdet gjør seg også gjel-dende i forhold til antallet faste dele-gasjoner eller ambassader ved WTO-hovedkvarteret i Genève. 24 av 25 in-dustriland er representert her, mensdet tilsvarende tall for utviklingslander 65 av 98. De rike land har i gjen-nomsnitt sju ansatte ved sine delega-sjoner, mens tallet for de fattigereland er bare halvparten.

– Men sjøl om kapasiteten ikke erden største har vel fattigere landinnflytelse gjennom stemmegiv-ning?

– Avgjørelser i WTO skjer pågrunnlag av konsensus og ikke av-stemninger, slik som f.eks. i FNs gene-ralforsamling. Dermed må man værepå plass hele tiden under forhand-lingene for å kunne påvirke. Man kanikke komme inn siste dag for å stem-me.

– Javel, men er det de rike lands an-svar å sørge for at det blir flere ogbedre byråkrater fra fattigere land.Er ikke dette først og fremst deresegen oppgave?

– Jo, og slik er det også med SEATI-NI. Dette er ikke et initiativ fra nordmen fra sør. Prosjektet drives av ISGN– International South Group Net-work, som er et sentralt sør-sør NGO-nettverk med kontorer i Manila, Ma-nagua, Ouagadougou og Harare, hvorogså hovedkvarteret ligger. Nøkkel-person er Yash Tandon, professor i po-litisk historie.

– Når det gjelder begrunnelsenfor SEATINI-initiativet, så bør manvite at det finnes en serie initiativermed formål å skolere byråkrater i fat-tige land i å gjennomføre internasjo-nale vedtak. Samtidig finnes det få el-ler ingen tilsvarende initiativer nårdet gjelder deltakernes mulighetertil almen skolering og forberedelser.Dette gjelder både for WTO, Verdens-banken, Det internasjonale penge-fondet (IMF) eller andre multilateraleorganisasjoner som arbeider medhandels– og pengespørsmål.

Gjennom skolering av afrikanske forhandlere mener Helene Bank fra Diakon-hjemmets Internasjonale Senter man kan bidra til en mer rettferdig verdenshandel.

FOTO: ODD IGLEBÆK

rett på sak

Bygger byråkrat-fabrikk

Hvem:Helene Bank,rådgiver ved DiakonhjemmetsInternasjonaleSenter (DIS)

Tema:SEATINI – Southern and Eastern Africa Trade, Information andNegotiations Initiative

Kritikk mot UNHCR og vestlige land«Var dårlig forberedt og tok ikke advarsler på alvor»

FLYKTN

INGER

4 . AKTUELT 3/99 • bistandsaktuelt

UNHCRs forberedelser tilflyktningstrømmen fraKosovo blir kritisert av norske hjelpeorganisasjoner,særlig for manglende evne til analyse og koordinering.Forskere kritiserer utenriks-myndighetene for ikke å taadvarslene om en humanitærkatastrofe i Kosovo på alvor.Ingen planla ut fra et «worstcase» scenario, sier de.

• ODD IGLEBÆK OG BIBIANA DAHLE PIENE

– Det må være UNHCRs ansvar å løf-te fram at det ville ligge en potensi-ell humanitær katastrofe i kjølvan-net av NATOs bombing. Men på det-te området har de ikke holdt mål idenne kritiske perioden, sier gene-ralsekretær Halle Jørn Hanssen iNorsk Folkehjelp.

– De frivillige organisasjonenehar verken muligheter eller ressur-ser til å gjøre et slikt analysearbeidsjøl. Vi er derfor klart avhengige avden informasjonen vi får fra UNHCRog FN, framholder Hanssen.

Underrettet. Direktør Dan Smithved Institutt for fredsforskning(PRIO), har lenge fulgt de forskjelli-ge konfliktene på Balkan.

– Allerede da Dayton-avtalenkom på plass i 1995 kom det kritikkfra flere hold om at Kosovo ikke varen del av avtalen. Siden har vi gangpå gang underrettet utenriksmyn-digheter og andre om den stadig for-verrede situasjonen, uten at dette erblitt fulgt opp. Poenget er ikke atingen visste hva som kunne kommetil å skje, men at ingen gjorde noe iover tre år, fremholder Smith.

–Dette virker som etterpåklok-skap, sier Utenriksdepartementetspressetalsmann Ingvard Havnen.

– Sjølsagt var vi klar over proble-met med Kosovo. Saken er at bom-bingen først ble satt igang etter atalle diplomatiske løsninger var av-vist. Vi må heller ikke glemme at pådette tidspunktet hadde serbernealt gjennomført flere massakrerinne i Kosovo. Det vi ikke kunne for-utse var mengden av flyktninger ogtempoet.

Søkte ikke råd. Espen Barth Eide,leder av FN-programmet ved Norskutenrikspolitisk institutt (NUPI) av-viser påstanden om etterpåklok-skap.

– Kritikken ligger i å kunne fore-stille seg det verst mulig scenariet,som ligger i en krigsstrategi basertpå bombing, og planlegge utfra atdet kan skje, sier han, og får støttehos Ola Metliaas, generalsekretær iFlyktningerådet.

– Det er tydelig at de militæretaktikerne ikke søkte råd, verkenhos humanitære organisasjoner el-ler akademiske miljøer, sier Metli-aas.

– At hjelpeorganisasjonene ikkevar bedre forberedt kan skyldes atinformasjonen de fikk fra sine re-spektive mydigheter ikke holdt mål,mener Dan Smith. Det kan kanskjeforklare hvorfor UNHCR bygde oppforhåndslagre for en mulig flykt-ningkatastrofe i Beograd.

Planla utfra Rambouillet. – Mittinntrykk er at planleggingen i for-hold til hjelpearbeidet i hovedsakvar basert på en tro om at Rambouil-let-avtalen skulle oppfylles, sier Nor-ges ambassadør i Geneve, BjørnSkogmo. Han er den som på vegneav Utenriksdepartementet har lø-

pende kontakt med ledelsen iUNHCR, Røde Kors og andre storehjelpeorganisasjoner med kontor iden sveitsiske byen.

– Det er i en slik sammenhengman må se utplassering av for-håndslagre primært i Beograd. Jegkjenner ikke detaljene her, men harforstått at det var flere enn UNHCRsom valgte en slik strategi.

Dårlig ledelse i Makedonia. En an-nen kritikk som har vokst fram drei-er seg om forholdene i Makedonia.Den danske avisen Politiken skrev13. april at UNHCRs utsending i lan-det blir beskyldt å for å være mer enrepresentant for landets myndighe-ter enn for FN-organisasjonen. Detantydes også at han vil bli forflytteti løpet av kort tid.

Uformelt bekrefter UNHCR-an-satte overfor Bistandsaktuelt at dethar vært spesielle problemer i dettelandet.

– Det har vært rot i registreringog i mottak så vel som i overføringertil andre land inklusiv Norge, sierde.

Kunet vært bedre. – Også jeg fikk etklart inntrykk av at arbeidet kunnevært gjort både fastere og mer kon-struktivt da jeg nylig var i landet,sier utenlandssjef Magne Barth iRøde Kors. Han mener at medlem-statene i FN nå bør få i gang en dia-log med UNHCR for å undersøkehvordan organisasjonen kan funge-re best mulig.

– Det er opp til statene selv å sør-ge for at UNHCR er flinke nok til åhåndtere de utfordringene de til en-hver tid står overfor.

En kosovoalbansk storfamilie venterutenfor en flyktningleir i Albania.

FOTO: SCANPIX

Kosovo: Fjerde store flyktningkatastrofe på 90-talletKosovo er langt fra førstegang på 1990-tallet at hundretusener av menneskerender opp som krigsflykt-ninger og internt fordrevneløpet av noen dager.Krigssituasjoner, med storemenneskemengder på flukt,har skjedd minst tre gangertidligere på 1990-tallet.

• ODD IGLEBÆK OG BIBIANA DAHLE PIENE

Den militære situasjonen rundtGulfkrigen våren 1991 hadde fleresentrale likhetstrekk med det somhar skjedd på Balkan denne våren.Muligheten for en invasjon var vars-let i god tid på forhånd. Likeens vardet klart at den første fasen av kri-gen i stor grad bestod av bombingmot det som kalles sentrale militæ-re mål.

Det var også klart at krigen villeha store humanitære konsekvenser.FNs flyktningorganisasjon, UNHCR,hadde tidlig utviklet scenarier somgikk på at opptil 100 000 flyktningerkunne ta seg til et av Iraks nabolandover et tidsrom på en måned. Nød-hjelpen ble planlagt ut fra dette. Ingen plan. Akkurat som nå fulgte

ikke krigen noen ferdig plan. Etterbomberegnet mot Saddan Husseinog hans styrker ble folket i Irak opp-fordret av USA til å gjøre opprør. Deprøvde seg men tapte raskt, og Hus-seins styrker gikk massivt inn motkurderne i nordlige Irak.

På Vesten kom dette svært over-raskende, og resultatet var at halv-annen million kurdere ble grepet avpanikk. De hadde angrepet på lands-byen Halabja fra 1988, da 5000 inn-byggere ble gasset ihjel, i friskt min-ne – en massakre som skjedde utende store mediaoppslag i verden. Pådette tidspunktet var Irak i krig medIran, og Vestens sympati lå klart hosførstnevnte.

På grensa. Strømmen av kurdernesom ville forlate Irak skjedde i løpetav noen få dager i april. Internasjo-nale tv-stasjoner viste bilder av tuse-ner av mennesker som satt i fjellenemot Tyrkia i nord. Bildene lignetsvært på de som i påska ble vist fragrensa til Makedonia.

Tyrkia ville ikke slippe flykt-ningene inn. Argumentet var som iMakedonia: destabilisering.

Men i motsetning til Makedoniaer Tyrkia et stort land, og hadde etstort militærapparat på grensa.Flyktningene ble drevet tilbake.

FNs sikkerhetsråd vedtok å sen-de en såkalt alliert intervensjonstyr-ke til Nord-Irak. 10 000 soldater medflystøtte ble satt inn. De irakiskestyrker trakk seg raskt tilbake, og si-den har området vært en del av detsom kalles den nordlige flyforbuds-sonen i Irak.

Rwanda. I 1993 eksploderte kon-flikten i Burundi. 100 000 mennes-ker ble drept, mens 700 000 ble dre-vet på flukt. Konflikten mellom hu-tuer og tutsier spredte seg til Rwan-da, og i 1994 var et av historiens stør-ste massemord et faktum. IfølgeRwanda-tribunalet ble 800 000 men-nesker massakrert. To millionerflyktet til nabolandene Tanzania,Zaire og Burundi. I tillegg regnerman med at minst en million ble in-ternt fordrevet. Alt dette skjedde iløpet av noen få dager og uker.Fjernsynsbildene fra Kigoma i Tan-zania og Bujumbura i Burundi vistedet som framfor noe har blitt kaltfolkeforflytninger av bibelske pro-porsjoner.

Også denne gang var det myediskusjon rundt FNs innsats, særligomkring rollen til de faste medlem-mene av sikkerhetsrådet. Viljen til åstille med militære styrker var sværtliten også da UNHCR i etterkant ba

om støtte til skille de ansvarlige formassakrene fra vanlige flyktninger.Det ble dermed ikke mulig å få tildette i leirene i Zaire. Hutu-mordereog hutu-flyktninger ble boendesammen, og begge grupper fikk hu-manitær hjelp fra omverdenen.

Zaire. Høsten 1996 ble det opprør iZaire, landet som i dag kalles Dendemokratiske republikken Kongo(DR Kongo). Opprøret startet i detsamme området hvor leirene fylt avhutuer fra Rwanda lå.

Den zairske, tutsi-dominerteopprørsbevegelsen AFDL, ledet avnåværende president Laurent Kabi-la og støttet av den rwandiske hæ-ren, angrep leirene. På få dager bleflere hundre tusen mennesker dre-vet innover i Zaires jungler, og ifølgeUNHCR forsvant kanskje så mangesom ett hundre tusen av disse. Menverden brydde seg lite om det somskjedde. Denne flyktningstrømmenvar det ingen tv-kameraer som over-våket.

En FN-rapport offentliggjort ifjor beskylder Kabilas styrker for åstå bak drap på mellom 150.000 og180.000 flyktninger i perioden framtil mai 1997 da Kabila tok makten.Kabila selv hevder rapporten er«rene fabrikasjoner og feil».

Dette virkersom etterpå-klokskap.Ingvard Havnen,Utenriksdepartemen-tets presse-talsmann.

’’

Konfliktenmellom hutuer ogtutsierspredte segtil Rwanda i 1994, og et av historiensstørste masse-mord var et faktum.

bistandsaktuelt • 3/99 AKTUELT . 5

Mens verdens opp-merksomhet er rettet mot kosovoalbanske flyktninger, lider millioner av flyktninger i andre verdensdeler helt utenformedias søkelys.

•BIBIANA DAHLE PIENE– Den humanitære katastrofen iAfrika er, i all sitt mangfold,mange ganger større enn Koso-vo. Nå glemmes den totalt avhele verden, sier generalsekre-tær Halle Jørn Hanssen i NorskFolkehjelp.

– Dette får store konsekven-ser, ikke minst økonomisk ogpolitisk. For eksempel får ikkefredsprosessen i Sudan den opp-merksomheten som nå trengs.Og det kommer helt sikkert til ågå langt mer ressurser til Bal-kan enn det som er bevilget tilnå, sier Hanssen.

Tre ganger mer. Humanitærhjelp fra hele den vestlige ver-den strømmer nå til kosovo-flyktningene i Makedonia og Al-bania. Flere frykter at krigen iKosovo vil trekke ressurser fraandre humanitære katastrofer iverden. Til sammen er det mel-lom 13 og 14 millioner flykt-ninger i verden i dag, i tillegg tilde mellom 17 og 25 millioneneinternt fordrevne.

I likhet med en rekke andreland var norske myndigheterraske med å åpne pengepungenda flyktningkatastrofen i Koso-vo var et faktum.

Til sammen har Norge bevil-get 225 millioner kroner bevil-get til nødhjelp til de kosovoal-banske flyktningene. Det tilsva-rer foreløpig cirka 450 kronerper hode.

I Afrika skal rundt tre milli-oner flyktninger dele på 450millioner nødhjelpskroner somer bevilget på årets statsbud-sjett.

1 milliard kroner. I tillegg reg-ner myndighetene med å brukenærmere én milliard kroner påde 6000 kosovoalbanerne som

er ventet til Norge, eller cirka167 000 kroner per person.

Utenlandssjef i Røde Kors,Magne Barth, tror ikke situasjo-nen i Kosovo vil føre til en skjev-fordeling av norske ressurser.Norske myndigheter er flinke tilå frigjøre nye ressurser når kata-strofer som dette skjer, påpekerhan. Men bildet endrer seg fraen internasjonal synsvinkel.

– Internasjonalt har ressur-sene til bistand og humanitærhjelp dalt kraftig de siste årene.Det betyr strengere prioritering-er, og dermed kan man ikke ute-lukke at hjelpen til Kosovo vil gåpå bekostning av andre kata-strofer, sier han.

Mister fokus. – Når vi får såhøyt profilerte saker som det viser i Kosovo, mister både ver-dens ledere og andre fokus pådet som ellers skjer i verden,sier direktør Dan Smith ved In-stitutt for fredsforskning (PRIO).

Smith nevner oppblomst-ringen av krigen på Øst-Timorog den etniske konflikten påBorneo, der flere hundretallsmennesker den siste tiden erdrept på de mest bestialske må-ter, som eksempler på konflik-ter som nå blir nærmest forbi-gått i stillhet. En parallell til da-gens situasjon er Gulfkrigen i1991, mener han.

– Gulfkrigen tok oppmerk-somheten vekk fra den gryendekonflikten på Balkan. Ingen lamerke til hva som skjedde. Deter en av årsakene til at NATOslipper bomber over Kosovo idag, sier han.

Tung byrde. Smith tror imid-lertid ikke at den humanitærekatastrofen i Kosovo vil få konse-kvenser for de flyktningpro-grammene som allerede pågårrundt om i verden.

– Men samtidig har situasjo-nen i Kosovo lagt en ny tung byr-de på UNHCR, og begeret ernærmest fullt. Dersom det skul-le oppstå enda en konflikt etsted, eller skje en ny katastrofe,vil organisasjonens evne til åhjelpe være betydelig redusert,og evnen til å skaffe penger villebli svært begrenset, tror han.

Afrika – i skyggen av katastrofen

• ODD IGLEBÆK– For Kosovo er situasjonen (per 15. april) at ing-en vet noe sikkert om antall, men det finnes an-slag på at en halv million albanere har flyktet ut,at antagelig enda flere er internt fordrevne og atmange titusener av serbere har dratt nordover.Disse anslagene synes ikke urimelig. Kanskje harså mye som tre firedeler av Kosovos befolkningmåtte forlatte sine hjem, sier Judith Kumin, in-formasjonssjef ved UNHCRs hovedkvarter i Ge-nève.

Under den over tre år lange krigen om Bos-nia ble mer enn to millioner mennesker – omlagfemti prosent av landets befolkning – drevet påflukt. Nå, tre år seinere er resultatet at samlethar mindre enn 25 prosent av de fordrevnevendt tilbake til sitt opprinnelig hjem. Av 330000 kroatiske serberne som ble fordrevet fra Kro-atia i 1991 og 1995, utgjør de tilbakevendte perdags dato noen få tusen.

Slik ser situasjonen for menneskeforflyt-ninger ut for de øvrige deler av det tidligere Ju-goslavia, ifølge UNHCR-tall.

Millioner fordrevet. Samlet vil det i så fall si atmellom 3,5 og 4 millioner av det tidligere Jugo-slavias befolkning i løpet av et kort tiår er fordre-vet fra sine hjem. Da landet gikk i oppløsning i1991 hadde landet en befolkning på ca. 25 milli-oner.

– En eventuell tilbakevending til opprinneli-ge hjem synes å ligge meget langt fram for størredeler av Kosovos befolkning. Det er mange fysis-ke ting som skal på plass, men viktigst av alt er

hvordan det politiske klimaet vil utvikle seg,fortsetter Kumin.

Hun sier at det foreløpig ikke er noen stor øk-ning i antallet søknader om asyl fra kosovoalba-nere til land i Europa utenom Albania og Make-donia. Økningen er på seks-sju prosent.

Vanskelig å komme til Europa. – At tallet ikkeer høyere er i og for seg ikke overraskende. Denene veien ut, gjennom Serbia, som kosovo-alba-nere lenge har brukt, er som kjent ikke lengertilgjengelig. Den andre muligheten, å ta seg utvia Italia, er en transport som drives av mafia ogmed priser deretter. Jeg vil ikke tro at det er sær-lig sannsynlig at de som har klart å komme segtil Montenegro, Makedonia eller Albania harpenger igjen til en slik transport.

Hvilke forberedelser? – Det er blitt hevdet i ameri-kansk presse at et av de viktigste tiltakene UNHCRgjorde før bombingen var å bygge opp lagre i Beograd?

– Det er riktig at vi sendte forsyninger til Beo-grad, men dette var ikke et beredskapstiltak iforhold til utviklingen mot bombing. Snarerevar det å få inn forsyninger til de 500 000 flykt-ningene (fra Bosnia og Kroatia) som lenge harvært i Serbia og til de 450 000 som på dette tids-punktet alt var fordrevet internt i Kosovo. Detviktigste vi gjorde av konkrete forberedelser iforhold til den trusselen om å bombe i Serbia ogKosovo var å forberede mulighetene av en flykt-ningstrøm på opptil 100 000 mennesker til Ma-kedonia og Albania til sammen. I ettertid serselvsagt også vi at dette tallet var altfor lavt.

VERDENS FLYKTNINGER:

• Ved utgangen av 1997 fantes det anslagsvis 13,6 millioner flyktningeri verden. Geografisk fordelte de seg slik: Asia (inkl. Midt-Østen) 8,4 millioner, Afrika 2,9 millioner, Europa 1,6 millioner Amerika 620 000 og Oseania 30 000. Antall flyktninger har gått gradvis ned på nittitallet, siden toppåret 1992, da det ble registrert 17,6 millionerflyktninger.

• De største flyktninggruppene per april 1999 er palestinere (3,7 mill.),afghanere (2,6 mill.), bosniere (om lag 1 million), irakere (526 000), kosovoalbanere (cirka 500 000), somaliere (486 000), liberiere (475 000) og sudanere (353 000).

• I tillegg kommer mellom 17 og 25 millioner «internt fordrevne» (også kalt «internflyktninger») – mennesker som har måttet flykte fra sine hjemsteder på grunn av borgerkrig, terror eller grove brudd på menneskerettighetene, men fortsatt befinner seg i hjemlandet. Disse omfattes ikke av FNs flyktningkonvensjon, som kun beskytter flyktninger i eksil.

• Den største gruppen internt fordrevne fins i Sudan, som har om lag 4 millioner. Dernest kommer Afghanistan (1,45 mill), Angola (1,2 mill)Irak (1,2 mill), DR Kongo (1 mill), Bosnia (1 mill.), Burma (800 000 –1 mill), Sri Lanka (790 000 – 1 mill) og Colombia (500 000 – 1 mill). Et grovt anslag over tilstanden i Kosovo antyder rundt 400 000 interntfordrevne, i hovedsak basert på UCK-geriljaens opplysninger. I tillegg har rundt 200 000 serbere flyktet fra Kosovo til Serbia.

Kilder: UNHCR, Flyktningerådet, US Committee for Refugees (USCR), OSSE

Tre av fire fordrevet?

6 . AKTUELT 3/99 • bistandsaktueltPRES

SEF

RIHET

Samtidig som Norge støttertiltak for å fremme presse-og ytringsfrihet i Zambia, gårlandets myndigheter tilsyne-latende i motsatt retning.16. april starter etter planenen rettssak mot landetsfremste uavhengige dagsavis,«The Post». Til sammen 11 journalister er tiltalt forspionasje.

• ODD IGLEBÆK OG GUNNAR ZACHRISEN

Utgangspunktet for den kommenderettssaken er (offisielt) en artikkelpublisert i «The Post» 9. mars i for-bindelse med et stadig mer spentforhold mellom Zambia og nabolan-det Angola. Artikkelen gjenga syns-punkter fra ikke navngitte offisereri hær og luftstyrker om at Zambiaikke ville makte å slå tilbake et even-tuelt angrep fra naboen i vest. Deninneholdt også ganske detaljerteopplysninger om de militære styr-ker i Zambia og Angola. Sammenlig-ningene av antall fly, tanks og solda-ter viste klart at styrkeforholdet vartil Angolas fordel.

Militære sikkerhetsfolk, politiog representanter fra presidentenskontor gikk straks til aksjon mot avi-sa, som mange oppfatter som denfremste opposisjonelle røst i Zam-bia. Journalister ble arrestert midtpå natta og avisa ble blokkert utenat noen fikk komme inn eller ut.Domsavsigelser førte imidlertid tilat journalistene ble løslatt mot kau-sjon og den ureglementære bloka-den ble opphevet etter ett døgn.

Våpen til UNITA? Det er også blittlagt merke til at «The Post» har gjen-gitt påstander fra regjeringen i An-

gola om at representanter for zam-biske myndigheter skal ha levert vå-pen til den angolanske opprørsbeve-gelsen UNITA.

Likeens har avisen gjengitt syns-punkter fra zambiske militære omat påstandene fra Angola er falske.

Etter hvert er stadig flere av deredaksjonelt ansatte i «The Post»blitt tiltalt. MISA, Media Institute ofSouthern Africa, skriver at det per 1. april dreide seg om til sammen 11journalister, inkludert sjefredaktørFred M´membe.

Nyttig for Angola? Tiltalen går utpå at de har «anskaffet, trykket ogkommunisert til offentligheten in-formasjon som kan være, eller erment å være, direkte eller indirektenyttig for Angola eller andre frem-mede makter». Strafferammen er påopptil 20-25 års fengsel.

Ambassadør i Zambia, Jon Lom-øy, sier at man fra norsk side følgersituasjonen meget nøye, men ateventuelle offisielle reaksjoner førstvil komme etter at rettssaken harstartet.

Overraskende tiltale. – Jeg finnertiltalen meget overraskende. Særligmed henblikk på at det faktisk er«The Post» som utsettes for spiona-sje.

Vi er blant dem som det spione-res mest på i dette landet. Myndig-hetene vet så å si alt hva vi gjør, detgjelder også i høyeste grad privateforhold, sier redaktør Fred M´mem-be på telefon fra Lusaka til Bistands-aktuelt. Han understreker også atalle telefonsamtaler avlyttes.

Tidligere fengslet. Redaktøren,som er prisbelønt internasjonalt forsin uredde og kritiske journalistikk,framhever at «The Post» gjennomårene har vært utsatt for en rekkeovergrep fra myndighetenes side.Det var tilsvarende begivenheterbåde i 1996 og i 1997. Den gang sattFred M´membe fengslet i nesten enmåned.

– På den bakgrunn må jeg derforogså si at vi har «infiltrert» enkeltestatsinstitusjoner, slik at vi på for-hånd kan få kunnskaper om hva

slags tiltak de planlegger å setteigang mot oss, forklarer han.

Demonstrasjon. Situasjonen til «The

Post» har vakt oppmerksomhet bådeinternasjonalt, i regionen og i Zam-bia. En offentlig demonstrasjon tilstøtte for trykkefrihet i Lusaka 31.

• ODD IGLEBÆKOvergrepene mot pressens frihet iZambia er ikke enestående for nor-ske samarbeidsland. Også i Zimbab-we har den uavhengige pressen værtutsatt for grove overgrep de siste åre-ne. I januar i år ble to journalister ogdirektøren for avisa «The Standard»arrestert.

De to journalistene Mark Cha-vunduka og Ray Choto sier at de bleutsatt for sammenhengende tortur ito dager. De mener årsaken var enartikkel med opplysninger om at 23soldater og offiserer var blitt arres-tert for å ha planlagt et kupp motpresident Robert Mugabe.

Samlet har den internasjonaleorganisasjonen Committee to Pro-tect Journalists registrert 15 over-grep mot pressefriheten i Zimbabwei perioden 1995-98. Et tilsvarendeantall er registrert i Uganda i sam-me periode.

I Tanzania var det registrert 14 over-grep mot pressefriheten i 1998 ale-ne, mens det for Etiopia var hele 28.I sistnevnte land satt hele 12 journa-lister fengslet ved årsskiftet, og lan-det inntar dermed en lite ærerik an-

nenplass på rankingen over «fengs-lende land» – sammen med Kina.

Fengsling. Tyrkia er stadig verdensivrigste i bruk av fengsling, og 27journalister var registrert fengsletved årsskiftet.

Nest etter de tre «verstingene»Tyrkia, Etiopia og Kina kommer Si-erra Leone (11 journalister i fengsel),Burma og Syria (begge 8), Peru (5),Cuba (4) og Gabon (3). Bortsett fraEtiopia er det ingen andre av de så-kalte «prioriterte» norske samar-beidsland på denne listen, menssamarbeidslandene Madagaskar ogVietnam figurerer på listen medhenholdsvis 2 og 1 fengslede journa-lister.

Drap. Colombia, der gerilja, høyre-orienterte dødsskvadroner og ko-kainbander herjer, leder an i drappå journalister. Til sammen 4 er be-

kreftet drept i tilknytning til jobb,mens 5 andre drap er under etter-forskning.

Andre land der journalister kanvære i livsfare er Brasil, Mexico, Ni-geria og Russland (to drap hver),samt Afghanistan, Angola, Bangla-desh, Burkina Faso, Canada, DR Kon-go, Etiopia, Georgia, Filippinene,Rwanda, Sierra Leone og Thailand(ett drap hver). (Bangladesh og Etio-pia er prioriterte norske samarbeids-land, mens Afghanistan og Angolaer samarbeidsland.)

De palestinske selvstyremyndig-hetene får på sin side kritikk for atman i stor grad benytter seg av pres-sesensur.

Til sammen satt 118 journalisterfengslet ulike steder i verden ved sis-te årsskifte, mens 24 journalisterfordelt på 17 land ble drept i løpet avåret som følge av stoff de hadde pu-blisert.

Spiontiltale mot «The Post» 11 journalister for retten i Zambia

Journalister utsatt for fengsel, tortur og drap

Til sammen er 11 jour-nalister, inkludert sjef-redaktør FredM�membe, i «The Post»blitt tiltalt.

FAKTA:

• «The Post» er Zambias største uavhengige avis med et opplag på 20 000 eksemplarer. «Times of Zambia»med et opplag på 15 000 og «Zambia Daily Mail» med 12 000 er de nest største. Begge de sistnevntekontrolleres av regjeringen.

Sensur brukes mot journalister i flere norske samarbeids-land. FOTO: PER KR. LUNDEN


– Færre drap nå enn før• ODD IGLEBÆK

– I forhold til drap på kollegaer harsituasjonen de seinere år blitt be-traktelig bedre enn for et tiår siden.I 1989 ble hele 89 journalister dreptmens de var på jobb, mens tilsvaren-de tall for 1998 er færre enn 30, sierleder av Norsk Journalistlag DiisBøhn.

– Forverringer har vi først ogfremst sett på Balkan, i Tyrkia og ideler av Russland og Kaukasus, sær-lig i Tsjetsjenia. Mange palestinskejournalister har fått økende proble-mer også med de palestinske myn-digheter. I Afrika er problemeneklart størst i Algerie. I Zimbabwe og iZambia har vi særlig de siste måne-dene sett klare myndighetsovergrepi forhold til pressefriheten, utdyperhun.

Bøhn nevner at NJ har oversendt25 000 kr. til sine kollegaer i Zimbab-we som bidrag til kostnadene for de

kommende rettssakene. I perioden1997-98 ble det blant i journalister iNorge bevilget og samlet inn til sam-men 144 000 kr. til et fond etablert

av Den internasjonale journalistfø-derasjonen – IFJ.

Gjort mye i Latin Amerika. NorskJournalistlag har også i snart ti årsamarbeidet med IFJ om et utdan-ningsprosjekt i Latin-Amerika. Ikjølvannet av dette er det også blittetablert fagforbund for journalister,og antallet landsomfattende for-bund har økt fra to til sytten. Pro-sjektet har delvis vært finansiertmed midler fra NORAD, men det av-gjørende har vært innsatsen til deenkelte journalistene i landene detgjelder.

– NJ har i perioden 1995-98 ogsåvært knyttet til et menneskerettig-hetsprosjekt rettet mot journalisteri Guatemala. Dette var initiert avUtenriksdepartementet og var i star-ten fullfinansiert, forteller Bøhn.

Mot Europa. – Etter hvert ble pro-

sjektet skjøvet over til NORAD, ogdermed kom krav om egenfinansie-ring. Dette, kombinert med den in-ternasjonale utviklinga på eiersidennår det gjelder media, har gjort at vihar vendt blikket mer hjemover, sierhun.

Ikke MR-spesialister. Ifølge NJ-le-deren vil forbundet framover dreiesin internasjonale virksomhet mermot Europa og mot de multinasjo-nale mediaselskapene. Blant vilman se på Orkla-konsernet som eierog driver aviser i stort omfang i bådeNorge og Polen.

Hun mener også at det er et prin-sipielt spørsmål om Journalistlageteller andre bør drive denne typenprosjekter.

– Det er nå en gang slik at det erjournalistikk og ikke menneskeret-tigheter vi er spesialister på, sierhun.

Diis Bøhn, leder av NorskJournalistlag.

mars samlet flere hundre deltakere.Støtteerklæringer har kommet fraZambias uavhengige medier, framenneskerettighetsorganisasjoner

og fra politiske partier. Den internasjonale organisasjo-

nen Committee to Protect Journa-lists (CPJ) registrerte 20 overgrep

mot pressefriheten i Zambia i løpetav perioden 1997-98.

– Vi er meget glad for all støtte vifår både nasjonalt og internasjo-

nalt, sier Fred M´membe. Han for-teller at privat får «The Post» ogsåstøtte fra kollegaer som arbeider i destatseide mediene.

Redaktør FredM�membe (hersammen med sinkvinnelige med-redaktør) avviseranklagene mot«The Post» i Zambia, og mener myndig-hetene prøver å kneble en kritisk røst.FOTO: ERIK LAEMOEN


– Korrupsjon –et alvorlig problemMå forvente at land verner om egneskatteinntekter, sier NORADs direktør

– Hvis et land mister enstor del av sine skatte-inntekter som følge avkorrupsjon, og dette bliren permanent tilstand,kan man ikke forvente atgiverne skal fortsette åyte bistand i all evighet.

• GUNNAR ZACHRISENDet sier NORAD-direktør ToveStrand i en kommentar til forsk-ningsstudien fra Tanzania somble offentliggjort i forrige num-mer av Bistandsaktuelt, der detviser seg at betydelige kommu-nale skatteinntekter forsvinner –i noens lommer.

– Derimot kan det være rik-tig å fortsette å gi bistand påkort sikt, kombinert med atman bistår mottakerlandet i åbli bedre i stand til å bekjempeproblemet, sier Strand.

NORAD-direktøren svarer etklart ja på spørsmålet om kor-rupsjon er et stort problem imange samarbeidsland fornorsk bistand. Samtidig avviserhun å utpeke de verste «synder-ne».

– Vi må se i øynene at dette eret alvorlig problem mange ste-der. Men det er også mye positivtsom skjer. I mange land snakkesdet åpnere enn før om slike pro-blemer, og man prøver aktivt åsette i verk mottiltak mot kor-rupsjonen, sier Strand.

Hun synes også det er posi-tivt at internasjonale givere,med Verdensbanken i spissen,vier problemet økt oppmerk-somhet. I forhold til norsk lang-siktig, bilateral bistand forsikrerhun at årvåkenheten er på topp.

– Dersom det oppdages kor-rupsjon i tilknytning til NORAD-støttet bistand, reagerer vi umid-delbart. Frys i utbetalinger erden vanligste reaksjonsmåten.Vi har i flere tilfeller stanset pro-sjektstøtte i påvente av en opp-rydding. Vi har også bidratt tilskifte av direktører og styrer derdet har vært nødvendig for å fåtilfredsstillende forhold, sierStrand. Hun mener at understøt-telse av en fri og uavhengig pres-se er et av de viktigste tiltakenefor å bukt med den omfattendekorrupsjonen i mange samar-beidsland.

Fri presse. – I land der det eksis-terer en kritisk, undersøkendepresse er fallhøyden mye størrefor de personer i maktposisjonersom beveger seg i lovens grense-land, sier Strand.

Andre viktige tiltak er støttetil oppbygging av mer effektivenasjonale riksrevisjoner, opp-bygging av en velfungerende si-vil sektor, støtte til frivillige or-ganisasjoner og desentraliseringav politisk makt.

– Desentralisering av maktfra sentralt til lokalt nivå meddemokratiske institusjoner erviktig. Jo kortere veien er mel-lom styrende og styrte, jo lettereer det å holde kontroll, sierStrand.

– Vi tar sterk avstand fra altsom smaker av korrupsjon. Vi satser på redelighet. Slikkommenterer konsernsjef TerjeVenold i Veidekke ASA opp-lysningene om at dattersel-skapet Noremco har betalt ulovlige «kickbacks» til sineoppdragsgivere.

• BIBIANA DAHLE PIENEI forrige nummer av Bistandsaktueltkom det frem at Veidekkes dattersel-skap Noremco A/S i Tanzania, fra tid tilannen betaler såkalte «kickbacks» – enulovlig returprovisjon – i forbindelsemed inngåelse av kontrakter.

Opplysningen fikk både Riksrevisjo-nen, Utenriksdepartementet og ikkeminst ledelsen i Veidekke ASA til åreagere. Konsernsjef Venold er også le-der av NHOs rådgivende utvalg for etis-ke spørsmål.

– Vi tilstreber til enhver tid å drivevår virksomhet etter høye etiske og mo-ralske standarder. Jeg vil understreke pådet sterkeste at vi ikke aksepterer noenform for korrupsjon, skriver Venold i etbrev stilet til Riksrevisjonen, utviklings-minister Hilde Frafjord Johnson og NO-RAD-direktør Tove Strand.

Ukjent for Veidekke. Til Bistandsaktu-elt sier Venold og Veidekkes informa-sjonsdirektør Kai K. Henriksen at prak-sisen med å betale «kickbacks» til nå harvært ukjent for Veidekke.

– Vi har tatt saken opp med Norem-co, og arbeider nå med å finne alternati-ve måter å takle slike problemer på, sierHenriksen. Både Venold og Henriksenpeker på det paradokset at man, ved ådrive etter norske tradisjonelle forret-ningsprinsipper i land der korrupsjoner utbredt, faktisk opplever å miste kon-kurransekraft.

Sysselsetter 50.000. – Det innebærerat vi i et land som Tanzania kan blitvunget til å vurdere om det i det heletatt er lønnsomt å drive entreprenør-virksomhet. Samtidig vet vi at vi, somen av de største lokale entreprenørsel-skaper i Tanzania, faktisk bidrar til åbrødfø kanskje 50 000 mennesker. Dettemå da også være en viktig form for bi-stand, fremholder Venold.

– Kan dette legitimere at man driver et-ter prinsipper som ikke er helt akseptable iNorge?

– Vi må holde fast ved at korrupsjoner vi ikke med på. Vi ønsker derfor åkomme i dialog med bistandsorganisa-sjonene, for på den måten å samarbeidefor å finne løsninger som kan bekjempekorrupsjon. Vi har 20 års erfaring fraforretningslivet i Øst-Afrika, og bør hamye erfaring å bidra med. Men det be-tinger at de som deler ut kontrakter ogjobber ser på andre ting enn bare pris,sier Venold – med klar adresse til bådenorske og internasjonale bistandsorga-nisasjoner.

Tar avstandfra korrupsjon

– Vi tilstreber til enhver tid å drive vår virk-somhet etter høye etiske og moralske stan-darder, fastslår konsernsjef Terje Venold iVeidekke. FOTO: ODD IGLEBÆK

– Vi må se i øynene at korrupsjon er et alvorlig problem i mange samarbeidsland. Men det skjer mye positivt i retning av mer åpenhet rundt slike spørsmål, sierNORADs direktør Tove Strand. FOTO:IVAN BRODEY

PresiseringI forrige nummer av Bistandsaktuelt ble det på forsiden opplyst at «en ny studie kan tyde på at over 90 prosent av skatteinntektene i Tanzania for-svinner» på grunn av korrupsjon. Forsker Odd-Helge Fjeldstad ønsker å presisere at prosenttallet refererer seg til et enkelttilfelle knyttet til kommu-nal skatteadministrasjon, og at det ikke er mulig å generalisere ut fra dette.Studien konkluderer med at korrupsjonen i den kommunale skatteadmini-strasjonen i Tanzania er omfattende. Derimot gir den intet grunnlag for å tall-feste korrupsjonen knyttet til den sentrale skatteadministrasjonen.

8 . TEMA: KORRUPSJON

2/99 • bistandsaktuelt

• Småskala-korrupsjon (petty corruption) – praktisert av offentlige ansatte somofte er grovt underbetalt og avhengige av

små bestikkelser for å få endene til åmøtes. Veien er imidlertid kort fra frivilli-

ge bestikkelser til ren utpressing.

• Storskala korrupsjon (grand corruption)

– foregår på høyt politisk nivå, og invol-verer ofte så store penger at dette kan ha

enorm innflytelse på et lands statsbud-sjett, og ikke minst på mulighetene forøkonomisk vekst. Store statlige, ofte do-

norfinansierte, kontrakter er målet.

• Episodisk korrupsjon – ærlighet er rege-len, korrupsjon unntaket.• Systematisk korrupsjon – gjennomsyrer

hele det offentlige systemet.

I årtier vendte det inter-nasjonale giversamfunnetdet døve øret til alt snakket om korrupsjon. Men nå hartrenden snudd.

• BIBIANA DAHLE PIENE

I 1996 steg Verdensbankens presi-dent James Wolfensohn opp på ta-lerstolen og holdt sitt første, flam-mende innlegg mot korrupsjon.

– Korrupsjon er som kreft – hvisingenting gjøres vil det bare spreseg, sa han.

Det var startskuddet for krigenmot korrupsjon. Anført av Verdens-banken jager det internasjonalesamfunnet etter et virkningsfulltvåpen mot bestikkelser og under-slag.

Den akademiske interessen harmildt sagt vært enorm: hyllekilome-tre med litteratur er blitt produsert;korrupsjonen skal beskrives, forkla-res og forstås. Egne korrupsjonsjege-re er ansatt, spesielle programmerer igang.

Men svaret på det enkleste spørs-målet gjenstår: Hva kan man egent-lig gjøre?

Rygget bakover. – Storskala-korrup-sjon involverer smarte, kalkuleren-de mennesker, som regner med åikke bli tatt. Vimå gjøre detvanskeligere ogmer risikofylt å

være korrupt, sier Verdensbankensekspert på korrupsjon, nordman-nen Petter Langseth. For bare få år siden var korrup-

sjon et tabu-ord i giverlandene og ide store multilaterale organisasjo-nene som Verdensbanken og Det in-ternasjonale pengefondet (IMF). Deter heller ikke lenge siden Verdens-banken ville rygget bakover ved tan-ken på å bruke sin pengemakt til åtvinge frem ansvarlighet i mottaker-landene.

Og skandalene i kjølvannet avden ukritiske utlånsvirksomhetener en dyster historie: «Baby Doc» Du-valier på Haiti, Marcos på Filippene-ne, Suharto i Indonesia og MobutoSese Seko i Zaïre er bare noen ek-sempler på statsledere som stappetmilliarder av dyre lånedollar i egnelommer og sveitsiske bankkonti, oglot sine utarmede land sitte igjenmed regninga.

Paradoks. – Vårt paradoks har værtat Bretton Woods-avtalen (Verdens-bankens «grunnlov», red.anm.) for-bød oss å involvere oss i politikk.Korrupsjon er tradisjonelt blitt an-

sett som en del av et lands indre an-liggender, og hvis vi har prøvd å gjø-re noe har vi fått smekk på fingreneav våre egne advokater, sier Lang-seth som en forklaring på hvorfordet har tatt Verdensbanken så langtid å engasjere seg.I dag samarbeider Verdensban-

ken med organisasjonen Transpa-rency International, som for øvrigble dannet av en tidligere (frustrert)Verdensbank-økonom, Peter Eigen.Anti-korrupsjonsarbeidet driveskun i land som selv har bedt omhjelp, ti i alt. Mantraene i arbeidet er ansvar-

lighet, offentlig innsyn og integri-tet.

Flaskehals. – Noe av det viktigste vigjør er å «oppdra» pressgrupper ogorganisasjoner, som kan pressemyndighetene til mer offentlighet.Det er svært viktig at det sivile sam-funn får innsyn i statsfinansene, såde kan følge med på hvor pengenegår, sier Langseth. Han nevner opp-læring av pressefolk i Uganda someksempel på hvordan fallhøydenkan øke: flere korrupte politikerehar måttet forlate sine poster etteravsløringer i pressen.

– Men ingen får jo tak i pengenede stjal, og folk blir heller ikke straf-fet. Rettssystemet er flaskehalsen.

– Mange land i Afrika er milevidtfra å ha likhet for loven. Rike folkkjøper seg fri, fattige får ti år for åstjele en høne. En av de viktigstetingene man må arbeide for er etrettssystem som fungerer, med loversom håndheves, framholder Lang-seth.

Dårlig kontroll. Fortsatt er det få gi-vere – om noen – som vil innrømmeat de har svak kontroll over bistand-spengene. Det ville ta seg dårlig utom skattebetalerne fikk vite at enukjent andel av deres skattepengerhavnet på den sveitsiske bankkonto-en til en korrupt statsleder.Men denne holdningen bør man

snu opp ned på, mener Petter Lang-seth. Selv regner han med at borti-mot 30 prosent av alle Verdensban-kens utbetalinger havner i grådigelommer.

I udanningssektoren i Tanzania,for eksempel, blir ethvert prosjektsom har mindre en 50 prosent svinnvurdert av erfarne kolleger som «vel-lykket».

– Vi må bli mer åpne på svakhe-

tene i det vi gjør. Skattebetalerne inord har krav på å få riktig informa-sjon om hva pengene deres går til.Ola Nordmann har rett til å si at der-som ikke pengene blir brukt skikke-lig, vil han ikke gi mer u-hjelp. Dettevil igjen legge et press både på giver-ne og mottakerlandene, sier Lang-seth.

Ikke interessert. Dette innebærerogså at giverne må bli langt flinkeretil å måle effekten av bistanden, ogtil å offentliggjøre resultatene, sierLangseth.

– Giverne kunne fulgt langt bed-re med. Men mange er ikke interes-sert – de er ofte blitt gode vennermed ministrene, og vil ikke stilleondsinnede spørsmål. 40 prosent avalle som jobber med bistand trorikke det er mulig å få bukt med kor-rupsjonen. Derfor fortsetter de baresom før. Det er en helt uansvarligholdning.

– Hvordan ser du på den økte fokuse-ringen på mottakeransvar og eierskap?

– Strategien MÅ bygge på at of-fentligheten får innsyn i prosessene,og at myndighetene kan stilles tilansvar, ellers er det helt uansvarligå kjøre hardt på denne linjen.

TEMA: KORRUPSJON

Fra taushet til krig

Giverne kunne fulgtlangt bedremed. Menmange erikke interes-sert – de erofte blittgode vennermed minis-trene.Petter Langseth,Verdensbanken

’’

n I årtier vendte det internasjona-le giversamfunnet det døve ørettil alt snakket om korrupsjon.Men trenden har snudd. MedVerdensbanken som hærfører erkrigen mot korrupsjon i gang.

n Men hvordan kan slaget vinnes? Hvordan bekjempe grådighet? – Vi vet ydmykendelite, sier Verdensbankens korrupsjonsekspert PetterLangseth.

n Tanzania er et av pilotlandene. I fem år har landets presidenthatt kampen mot korrupsjonøverst på agendaen. Så langt erresultatene lite synlige, og folkflest er rasende.

Korrupsjon har gitt næring til folkelige opprør mange steder i verden, blant annet i Indonesia der diktatoren Suharto til slutt måtte gå av.FOTO: SCANPIX

Verdensbanken skiller mellom fire former for korrupsjon:Verdens 10 mest korrupte land:

Kilde: Transparency International. (Tabellen

er laget på grunnlag av spørreundersøkelser

blant forretningsfolk)

1. Kamerun2. Paraguay3. Honduras4. Tanzania5. Nigeria

6. Indonesia7. Colombia8. Venezuela9. Ecuador10. Russland

Faksimile av Bistands-aktuelt nr. 2-99.

KORRUPSJON


Svindel med EU-bistandEUs nødhjelpskontor inngikk fiktive kontrakter

EUs kontor for humanitærbistand har inngått fiktivekontrakter for minst 20 milli-oner kroner, viser rapportensom nylig førte til EU-kom-misjonens fall. Svindel ogmanglende kontroll med bistandsmidler er en viktigdel av rapporten fra Den uavhengige ekspertgruppen.

• BIBIANA DAHLE PIENEI 1992 etablerte EU-kommisjonen eteget kontor, European CommunityHumanitarian Office (ECHO), for åadministrere EUs humanitære bi-stand. Det tunge EU-maskineriettrengte et nytt og effektivt instru-ment som kunne yte hjelp i akuttenødssituasjoner.

Spanjolen Manuel Marín var an-svarlig kommissær inntil 1995, daitalienske Emma Bonini tok over.

ECHO fikk ansvaret for EUs bi-stand i nødsituasjoner i blant annetBosnia, Rwanda, Afghanistan og Co-lombia. I løpet av de første seks åre-ne ble rundt 3,5 milliarder ecu gitt ibistand (rundt 29 milliarder kro-ner).

Fiktive kontrakter. Den etter hvertså velkjente rapporten fra EUs uav-hengige ekspertgruppe om svindelog vanstyre i EU-kommisjonen, somble utgitt 15. mars i år, vier et heltkapittel til den mye omtalte ECHO-affæren:

I 1993-94 inngikk ECHO fire kon-trakter om humanitær hjelp til tidli-gere Jugoslavia og Burundi/Rwanda.Kontraktene ble inngått med tre sel-skaper – hvorav det ene var moder-selskap for de to andre.

Dette moderselskapet, med basei Luxembourg, hadde hatt et langva-rig samarbeid med flere av EU-kom-misjonens forskjellige etater. Men i1997-98 ble det avslørt at de fire kon-traktene som selskapet hadde inn-gått med ECHO var fiktive: Ingen av

aktivitetene eller innkjøpene somangivelig ble finansiert av ECHO-midlene – og som dermed ble innbe-rettet til EU-kommisjonen – eksister-te i virkeligheten. De fire kontrakte-ne utgjorde et samlet beløp på 2,4 millioner ecu (ca. 20 millionerkroner).

Fem millioner mangler. Deler av be-løpet ble brukt til å lønne en eksterngruppe på elleve personer, som ar-beidet som en finansenhet underECHO-administrasjonen i Brussel.

Helt siden starten hadde ECHOlidd av en konstant underbeman-ning. Derfor utviklet det seg etterhvert en praksis med å bruke delerav prosjektbeløp til å finansiere eks-terne medarbeidere.

Selv om EU-kommisjonen i 1993bestemte at denne praksisen skulleopphøre, fortsatte ECHO med denneformen for «kreativ lønnsbudsjette-ring». De ansatte fikk imidlertid al-dri kjennskap til hvem som egentligbetalte dem, heter det i rapporten.

Andre midler ble utbetalt tilnavngitte virksomheter og privat-personer, men formålet med utbeta-lingene er ikke kjent. Fortsatt er detminst 600 000 ecu (ca. 5 millionerkroner) som ingen kan gjøre redefor.

Sviktende rutiner. EU-kommisjonenhar oversendt saken til de rettsligemyndigheter i Luxembourg, for åundersøke om de tre selskapene kanholdes strafferettslig ansvarlige.

Så langt har avsløringene ført tilat en tjenestemann i ECHO er blittsuspendert, mens det er innledet di-siplinærsak mot to andre.

Internkontrollen må ha vært såsom så. Det ble aldri fastslått uregel-messigheter i forbindelse med defire kontraktene.

Ekspertgruppen trekker framdet iøynefallende faktum at det gikknærmere fire år fra de første falskekontraktene ble inngått, til mistan-ken om at ikke alt var som det skullevære oppstod.

Jukset hadde kanskje heller al-dri blitt avslørt, om ikke en «pålite-lig intern kilde» hadde lekket sakentil EU-kommisjonens korrupsjonset-terforskere (UCLAF).

Med andre ord fungerte ikke devanlige ledelses- og kontrollmeka-nismene internt, påpeker ekspert-gruppen.

Storm mot SIDASVERIGE: SIDA er blitt møttmed en storm av protesteretter at man i en spørreun-dersøkelse spurte om folkmente at afrikanere varmindre intelligente ennsvensker. 10 prosent av re-spondentene svarte ja påspørsmålene. TidsskriftetNew African refererer tilspørreundersøkelsen somhar skapt meget sterke re-aksjoner blant afrikanere i Sverige.InformasjonsdirektørJohan Akerblom i SIDA ut-talte først at man ikke sernoe galt i å spørre sven-sker om deres holdning tilafrikanere. Men SIDA harsnudd, og ber nå afrikane-re i Sverige om tilgivelse.

Nytt drapsforsøkpå KaundaZAMBIA: Ifølge den sørafri-kanske avisen Mail andGuardian var sørafrikan-ske leiemordere involvert iet attentatforsøk motZambias tidligere presi-dent Kenneth Kaunda, nå-værende partileder i UNIP.Avisen siterer KennethKaundas sønn, WeziKaunda, som anklager re-gjeringspartiet MMD for åstå bak dette og to andreangrep i løpet av de 3 sisteårene. Ifølge sønnen had-de Kenneth Kaunda mot-tatt et tips om hva som vari gjære. Det var derfor par-tilederen ikke satt i sin bilda den ble beskutt vedhans bolig om kveldentorsdag 8. april. 6 personerble arrestert som følge avhendelsen. Opplysningeneble gjengitt i den zambiskeavisen The Post 12. april.

Bomber i KampalaUGANDA: Tre ble drept og 16ble såret i to bombespreng-ninger i en park i Ugandashovedstad, Kampala 11.april, skriver PanafricanNews Agency (PANA).Ingen har påtatt seg ansva-ret og ingen er arresterteetter sprengningene. Hittili år har det vært tre bom-besprengninger i Kampala.Lokale styresmakter, politiog sikkerhetsorganisasjo-ner arbeider nå i felles-skap for å finne dem somstår bak ugjerningene.

Ikke brutt medVerdensbankenZIMBABWE: Zimbabwes re-gjering tilbakeviser opplys-ninger i avisen SundayMail om at regjeringenhar brudt med IMF ogVerdensbanken.Finansminister HerbertMurerwa opplyser i «TheHerald» at det for tiden på-går forhandlinger medIMF for frigivelse av 53 mil-lioner dollar. Murerwaopplyser videre at det ogsåpågår forhandlinger medVerdensbanken. Et positivtforhandlingsresultat herville kunne frigjøre utbeta-ling av 300 mill. dollar.

notiser

Den spanske EU-kommisærenManuel Marin harmåttet tåle mye«spansk pepper»som følge av roteti EUs nødhjelp-sadministrasjon.

Etterlyser større bevissthet om etikk• BIBIANA DAHLE PIENE

Programkoordinator AdamCombs i Norsk Folkehjelp etterlyser større bevissthetblant bistandsarbeidere ometiske dilemmaer og hvordanbeslutninger tas i akutte kri-sesituasjoner: Hva gjør du nårdu skal hjelpe ti tusen flykt-ninger, og bare har mat til tusen av dem?

– Selv om det ikke finnesnoen fasitsvar for slike situa-sjoner er det svært viktig at bi-standsarbeidere har reflek-tert over slike problemstilling-er før man står med beinaoppi det etiske dilemmaet,sier Combs.

De beslutninger som tas iakutte nødssituasjoner harveldig stor betydning for detlangsiktige bistandsarbeidetsom skal drives mange år et-terpå, og ofte gjøres de sam-me feilene om og om igjen,fremholdt han på et seminarom etiske utfordringer i bi-

standshverdagen, i regi av Bi-standstorget.

Mangel på info. De moralskedilemmaene som hjelpearbei-dere opplever i nødssituasjo-ner er mange og kompliserte,og innebærer ofte at man mågjøre tøffe valg. Mangelen påriktig informasjon kan gjørenødhjelpsarbeidet ekstra van-skelig. Kommunikasjon, in-formasjon og koordinering erstikkord for de største utfor-dringene.

– Ofte vet vi ikke hva somegentlig foregår. Ting skjer såfort. Samtidig er man pressetpå tid til å ta valg som vil på-virke situasjonen i lang tidfremover, som for eksempelhvor flyktningeleiren skal lig-ge. Og hvordan skal man skalforholde seg til mottak avmennesker som man vet harvært innblandet i massakrer?Man må forsøke å se hva slagskonsekvenser slike valg vil få,sier Combs.

Unngå urettferdighet. Som eteksempel på et vanlig nød-hjelpsdilemma trakk hanfram organiseringen av leireni Ngara i Tanzania, som huserca. 110 000 flyktninger fra Bu-rundi og 14 000 fra Rwanda,og ligger i et lite utviklet om-råde.

– En så stor leir skaper etenormt press på hele områ-det. Vi må hele tiden passe påat det vi gjør inne i leiren fårpositive konsekvenser for lo-kalsamfunnet. Det er veldiglett å skape forskjellsbehand-ling, for eksempel bygge oppet helse– og skoletilbud inne ileiren, mens lokalbefolkning-en har et dårligere tilbud, sierFolkehjelp-medarbeideren.

Raskt og synlig. – Det er for-ferdelig vanskelig å gå fra nød-hjelp til å drive langsiktig bi-stand. Vi må forholde oss påen helt ny måte til menneskersom er blitt vant til å få og få.De skal vi så behandle som li-

keverdige partnere, sier NjellLofthus fra Kirkens Nødhjelp.

Lofthus trakk frem en deldilemmaer som kan oppstå idet langsiktige bistandsarbei-det, og fokuserte spesielt påkravene som oppdragsgivernegjerne stiller om raske og syn-lige resultater.

Dialog viktigst. – Det er lett åbygge skoler, men vanskelige-re å bygge tillit og kompetan-se, mener Lofthus.

– Vi gis ofte ikke tid nok tilå gjøre et godt arbeid. Det kanbli fristende å ta lettvintesnarveier.

Men vi må gi oss selv tid tilå finne ut av mottakernes be-hov, og ikke bare kjøre fremegne ting. Samtidig må manvære veldig forsiktig med bru-ken av penger. Sitter pengenefor løst kan dette få negativekonsekvenser.

Deltakelse, dialog og part-nerskap er viktigst, fremhol-der Lofthus.

FOTO: DAMIEN MEYER, AFP/EPA/SCANPIX

KO

RR

UP

SJO

N

FRED

SKORPS

DEB

ATT-FO

RUM


Går imot FK-stiftelse Tre departementer skeptiske til UDs modell

I begynnelsen av april gikkfristen ut for å kommentereUtenriksdepartementets for-slag til omlegging avFredskorpset i Norge. Tre de-partementer var blant demsom benyttet seg av mulig-heten. En rød tråd hos demalle var: Å etablere et nyttfredskorps som stiftelse erikke noen god idé.

• ODD IGLEBÆKProblemet er både juridisk, økono-misk og politisk, og i høringsuttalel-sen fra Arbeids– og administrasjons-departementet (AAD) heter det at enstiftelse ikke vil være «hensiktsmes-sig». Det vises først og fremst til Stif-telsesloven, hvor det viktigste er aten stiftelse reelt sett skal være sel-veiende og selvstyrende.

Dette finner AAD står i klar mot-setning til forslaget, som går ut påat Fredskorpsets virksomhet skalfølges opp av NORAD og rapporterestil UD, som det også er foreslått skalkunne oppnevne inntil tre av stiftel-sens styremedlemmer. AAD pekerogså på problemet med at utvik-lings- og menneskerettsministerenskal være parlamentarisk ansvarligfor Fredskorpset.

Forslaget fra AAD er derfor «atman finner en annen tilknytnings-form (...) enn stiftelse.»

Staten skal styre. Finansdeparte-mentet baserer mye av sin argumen-tasjon på St.meld nr. 35 (1991-92)«Om statens forvaltnings– og perso-nalpolitikk» og på NOU 1989:5. Dettedepartementet peker særlig på detbetenkelig å benytte stiftelsesfor-men når staten har interesser av åstyre innholdet i virksomheten oger innstilt på å ta et langsiktig øko-nomisk ansvar. Finansdepartemen-tet foreslår derfor «en nærmere til-knytning til statsforvaltningen ennstiftelse».

«Returforutsetninger». Justisde-partementet trekker også fram Stif-telsesloven. I tillegg ser de også påUtlendingsloven. De peker spesieltpå at det kan bli juridisk problema-tisk med utveksling av personell iforhold til ikke bare humanitære or-ganisasjoner – men også mellom pri-vate/offentlige institusjoner, fagbe-vegelse, forvaltning og næringsliv –slik det er foreslått av UD. Justisde-partementet trekker ikke endeligekonklusjoner i og med at den even-tuelle utvekslingen ikke er beskre-vet i detalj. Likevel sies det klart ogentydig i et eget avsnitt:

«Fredskorpset bør ved godkjen-ningen av opplegget for rekrutte-ring og utvelgelse av deltakere, sehen til at deltakerne må ha returfor-utsetninger som gjør det sannsynligat de vil returnere til sitt hjemlandetter endt utvekslingsopphold i Nor-ge.»

Andre modeller drøftes. – Arbeids-gruppa foretok juridiske vurdering-av forslagene før de ble sendt ut,men tydeligvis var ikke disse grundi-ge nok, sier avdelingsdirektør NilsHaugstveit i Utenriksdepartemen-tet. Haugstveit er den som har ledetarbeidsgruppa som har utarbeidetforslagene om nytt Fredskorps.

Han ønsker ikke å kommenterealternative forslag til organiseringav Fredskorpset før dette har værtdiskutert med UDs politisk ledelse.

Andre mulige modeller er troligprivate stiftelser eller såkalte sær-lovsselskaper. NoRFUND, det statli-ge norske selskapet for investering iutviklingsland, er et slikt selskap.

Aktiv nedlegging. Fredskorpset bleopprettet i 1963, og har i mange årvært underlagt NORAD. To gangertidligere, i 1987 og i 1997, ble det ut-arbeidet forslag for omorganisering-er. Et fellestrekk med disse to forsla-gene og årets forslag er å organisereFredskorpset utenfor NORAD.

Det foregår for tida en nedbyg-ging av Fredskorpset ved at det ikkedrives nyrekruttering. På det meste,tidlig på 1990-tallet, hadde Freds-korpset 150 deltakere. Ved årsskiftet1998/99 var tallet 35. Disse skal ettergjeldende planer alle «fases ut» i lø-pet av 1999.

Etter lengre tids debatt omhva Bistandstorget skalvære, falt årsmøtet ned på å etablere Torget som enegen organisasjon.

• BIBIANA DAHLE PIENE– Vi må nok fortsatt leve med en delspenninger mellom de store og desmå organisasjonene i synet på Bi-standstorgets rolle, sier avtroppen-de leder Oddvar Espegren til Bi-

standsaktuelt. Gjennom sine femår har Bistandstorget gradvis øktbåde aktivitets– og organisasjons-nivå. I det siste har spesielt de min-dre organisasjonene bedt om enskjerping av profilen. Dette kangjøre det mulig for disse organisa-sjonene å bli hørt i en langt størregrad enn i dag, i for eksempel hø-ringsuttalelser eller i dialogen medNORAD.

De større organisasjonene, erimidlertid skeptiske til å få enda en

organisasjon i bistandsbevegelsen.Bistandstorgets viktigste rolle børvære å fungere som et møtested forfaglig diskusjon, slik det opprinne-lig var tenkt, mener flere.

Årsmøtet, som ble avholdt i be-gynnelsen av april tok likevel øn-sket fra de organisasjonslystne tilfølge.

– Dette er ikke et spørsmål omenten eller, men om et både og. Vårstyrke ligger i at vi både kan lære avog trekke veksler på hverandre, ble

det påpekt. Årsmøtet vedtok å re-gistrere Bistandstorget som egenorganisasjon, og å doble ressurse-ne til sekretariatet.

I tillegg ble det bestemt at Tor-get i fremtiden skal satse på å gi fel-les høringsuttalelser.

– Dette innebærer at de små or-ganisasjonene heretter vil bli hørt ilangt større grad. Deres syn vil tellelike mye i disse uttalelsene som sy-net fra de store organisasjonene,fremholder Espegren.

Bistandstorget skjerper profilen

Tre alternativerDet er høyst ulike syn på innhold og organisering av det nye fredskorpset, viserhøringsuttalelsene fra en rekke norske organisasjoner. Oppsummert synes tre al-ternative modeller å kom-me til syne i høringsutta-lelsene: � Fredskorpset fortsettersin virksomhet omtrentsom i dag, hvor virk-somheten er en del avden alminnelige bistan-den.

� – Et program for å sendeyngre mennesker fraNorge ut i verden på enform for solidaritets-oppdrag. Dette skal ty-deligvis være av kortereopphold (under ett år)og med liten økono-misk kompensasjon.

� En eller annen form forreell utveksling av fag-personell – for eksempeljournalister. Slike ut-vekslinger kan gjernebare være av noen må-neders varighet.

Et felles trekk for alle mo-deller er at de er basert påstatlig finansiering. Et an-net er at styrings- og orga-nisasjonsform er uavklart.

Mye sprik. En gjennom-gang av kommentareneviser mye sprik. Flere erinne på at det er uklarthva slags rolle fredskorp-sere skal ha i forhold til bi-stand. Skal de være en delav denne virksomhet ellerskal de ikke? Det spørresogså om det er snakk omen reell utveksling mel-lom sør og nord eller omdet primært er snakk omutsendinger fra sør tilnord for et visst tidsrom.Likens er det ulike syns-punkter på behovet for yr-keskunnskaper og erfa-ringer. Et annet område erspørsmålet om i hvilkengrad det skal legges vektpå at deltakere vil delta ikunnskapsformidling.Dette gjelder først ogfremst de som kommertilbake til Norge.

Av høringsuttalelseneframgår det også at enkel-te ser forslaget om omor-ganisering som et muligspringbrett for å utvideegen virksomhet. Dettegjelder blant annet AFS,Internasjonal reporter ogMediehøgskolen (Gimle-kollen Mediesenter).

Forbeholdt yngre. Ifølgeforslaget fra arbeidsgrup-

pen skal Fredskorpsetvære forbeholdt yngremennesker, i aldersgrup-pen 22-35 år. Her slutterde fleste opp om forslaget,mens Norsk Fredskorps-samband også gjerne serat eldre personer bør fådelta. AFS går i motsatteretning og setter mini-mumsalderen til tjue år.

I forslaget heter det atFredskorpset skal gi nord-menn muligheter til soli-daritetsarbeid over enlengre periode. Det blirantydet ett til to år. ReddBarna og «de fem store» sy-nes dette kan være i over-kant og sier at ett år børogså inkludere for– og et-terarbeid. Også AFS synesett år kan være i overkant.

For mange i styret? Flerestiller seg også negative tilat Norsk Fredskorpssam-band skal ha tjue prosentav styremedlemmene, slikdet blir antydet i arbeids-gruppens forslag. «De femstore» sier at et styre avhensyn til effektivitet ikkemå ha mer enn ni med-lemmer. Nå er det fore-slått opp til 15 medlem-mer.

Et særegent poeng erat ingen, med unntak avNORAD, har kommentertforslagets idé om å trekkenæringslivet inn i virk-somheten til et freds-korps. FremskrittspartietsUngdom har for øvrig for-slag om å la reklame bidratil å finansiere et freds-korps.

Kommentatorer. De somhar kommentert innhol-det i forslaget blant orga-nisasjonene er Strømme-stiftelsen, SAIH, Frem-skrittspartiets Ungdom,Den norske Misjonsallian-se, Norske 4H, Internasjo-nal Reporter, Lærerfor-bundet, Landsrådet fornorske barne– og ung-domsorganisasjoner(LNU), Norsk Fredskorps-samband, Redd Barna (påvegne av «de fem store»),AFS Norge InternasjonalUtvikling, Global Youthog Namibia-foreningen. Itillegg kommer offentligeog private institusjonersom NORAD, Mediehøg-skolen, Universitetet iTromsø og PRIO.

Slik så det ut da norske deltakere i Fredskorpset reiste ut fra Fornebu i 1964.FOTO: NTB/SCANPIX

Avtroppende leder i Bistands-torget, OddvarEspegren.


Bistandsorganisasjoneneskal i større grad holdes i ørene. Alle aktører må samles rundt felles framstøtfor utviklingen i det enkelteland. Og sosiale og mennes-kelige sider skal telle likemye som de økonomiske.Det er hovedelementene i Verdensbank-presidentJames Wolfensohns visjonfor framtidens utviklings-arbeid.

• BIBIANA DAHLE PIENEComprehensive Development Fram-ework (DCF) har Wolfensohn kaltsitt forslag til et omfattende ramme-verk for utvikling, som fremfor altinnebærer at alle aktører skal samleseg om en felles utviklingsstrategifor et gitt land. I slutten av april skalforslaget diskuteres i Utviklingsko-miteen for Verdensbanken og Peng-efondet (IMF), og i løpet av det nestehalvannet året skal strategien prø-ves ut i ti pilotland, der Bolivia ogGhana er først i rekka.

Nødvendige forutsetninger. Wolfen-sohns visjon fokuserer på en langtmer helhetlig tilnærmingsmåte forå fremme utvikling, der sosiale,menneskelig og strukturelle for-hold skal veie like mye som de øko-nomiske. Wolfensohn er riktignokblitt kritisert for å «oppfinne virke-ligheten på nytt», men samtidig harhan fått sterk støtte fra politisk holdi giverlandene for å ta tak i de nye

trekkene utviklingsdebatten. Rammeverket kan få store kon-

sekvenser for det internasjonale ut-viklingsarbeidet, både bi- og multi-lateralt. Samtidig er en av forutset-ningene at mottakerlandenes myn-digheter selv tar føringen, og at pri-vat så vel som sivil sektor inkluderesi utviklingsprosessen.

Wolfensohn presenterer en listepå 14 forutsetninger som han me-ner er absolutt nødvendige for enbærekraftig utvikling. Disse spen-ner fra strukturelle forutsetningersom sunn politisk styring, et effek-tivt rettssystem, et velorganisert fi-nansieringssystem og et sosialt sik-kerhetsnett for mennesker som avulike grunner ikke selv kan tjene tillivets opphold. På et mer menneske-lig plan ligger forutsetninger somtilgang til utdanning og helsetjenes-ter. De nødvendige fysiske eller in-frastrukturelle forutsetningene ertilgang til rent vann, kloakk/avløps-systemer, energi, veier, transport- ogtelekommunikasjonssystemer. Tilslutt legger Wolfensohn vekt på enbærekraftig utvikling av miljø samtkulturaspektet. Og viktigheten avsistnevnte må inne undervurderes,understreker han.

I tillegg er det tre spesielle områ-der som hvert enkelt land må utvik-

le strategier overfor – nemlig en stra-tegi for landsbygda, en for byene, ogen for privat sektor.

Bedre koordinering. Et av de områ-dene Wolfensohn vil ha snarlig for-bedring av er samarbeidet mellombistandsorganisasjonene.

– For meg er det åpenbart at deter alt for lite koordinering av aktivi-tetene, alt for mye mistenksomhetblant partene, og i mange tilfellerganske enkelt et fravær av et ramme-verk som kan koordinere og bringesammen, under myndighetenes le-delse, felles målsettinger og effekti-ve, ansvarlige programmer. Det erfor lite åpenhet, for lite samarbeidog for lite ansvarlighet rundt gjen-nomføringen, slår han fast.

Wolfensohn presenterer derforet nytt koordineringsskjema, en ma-trise, som skal vise hvilke av sam-funnets «spillere» – myndighetene,giverne, det sivile samfunn og pri-vat sektor – som skal arbeide sam-men på de forskjellige områdene in-nen samfunnsutviklingen (de 14 for-utsetningene). Matrisen skal være etenkelt verktøy for å synliggjøre hvorog med hvem det skal samarbeides,samt sørge for en langt bedre ut-veksling av informasjon.

– Dersom vi greier å utvikle den-

ne matrisen effektivt, vil den bliuunnværlig når et lands status ogposisjon skal vurderes. Matrisen vilgi oss muligheten til å se raskt hvasom foregår i et land innenfor struk-turell og sosial utvikling, og hvasom ikke skjer.

Verdensbanken skal på ingenmåte være den ledende i all koordi-nering, påpeker Wolfensohn. Ban-ken har intet ønske om å dominereden internasjonale utviklingsarena-en, skriver han videre. Dette kom-mer først og fremst til å berøre detbilaterale utviklingsarbeidet.

Derimot ser han at farten utvik-lingsarbeidet nødvendigvis vil varie-re fra land til land.

– Personlig tror jeg at dersom viikke adopterer denne fremgangsmå-ten på en forståelig, åpen og ansvar-lig måte, vil vi ikke makte å ta denglobale utfordringen om en rettfer-dig, bærekraftig utvikling som redu-serer fattigdommen. Vi vil svikte iarbeidet med å fremme en bære-kraftig internasjonal arkitektur fordet kommende millennium.

For den som ønsker å lese hele utkastet tilJames Wolfensohn, eller ønsker å gi re-spons til Verdensbanken, er Internett-adressen som følger:www.worldbank.org/cdf/cdf-text.htm.

KOORDINER

ING

Ny visjon fra VerdensbankenSatser på samordning – og sosiale forhold skal telle like mye som økonomiske

9 av 10 lesere synes Bistandsaktuelt er nyttig93 prosent av Bistandsaktuelts lese-re synes at fagbladet er svært ellerganske nyttig for yrke eller interes-ser. Det er et av hovedfunnene i enleserundersøkelse foretatt i perio-den 27. februar til 15. mars 1999.

– Dette er meget positive tall,som tyder på at konseptet – et kri-tisk, debatterende fagblad – er inter-essant for leserne, sier redaktør i Bi-standsaktuelt Gunnar Zachrisen ien kommentar.

Han understreker imidlertid atproduktet ennå er nytt både for re-daksjonen og leserne, og sier det er

rom for å utvikle fagbladet ytterlige-re både på debatt- og reportasje-plass.

Blant 55 personer som haddelest en eller flere utgaver svarte 15«svært nyttig», 36 «ganske nyttig», 1«hverken nyttig eller unyttig», 2«ganske lite nyttig», ingen svarte«svært lite nyttig» og 1 «vet ikke».

På spørsmål om hvor fornøydman er med avisa, totalt sett, svarer75 prosent av leserne enten «sværtfornøyd» eller «ganske fornøyd»,mens 24 prosent er «hverken for-nøyd eller misfornøyd». Ingen er

«ganske misfornøyd» eller «sværtmisfornøyd».

Leserundersøkelsen ble i sinhelhet gjennomført av studente-ne Åshild Indresøvde og BenteMeen fra informasjonsstudietved Høgskulen i Volda.

Bistandsaktuelt, som utgisav NORAD, hadde i april 1999et opplag på drøyt 7000 eksem-plarer. Fagbladet distribueresgratis til sine abonnenter påbasis av distribusjonslister fraNORAD og Norsk Fredskorps-samband.

For meg erdet åpenbartat det er forlite koordi-nering av aktiviteteneog for myemistenksom-het parteneimellom.Verdensbankens president James Wol-fensohn.

’’

bistandsaktueltfagblad om utviklingssamarbeid . nr.2 . 1999

n Med Verdensbanken som hærfører, oglokal folkeopinion som støttespiller,har det internasjonale giversamfunneterklært krig mot korrupsjon. Menhvordan kan slaget vinnes? Hvordanbekjempe grådighet?– Vi vet ydmykende lite, sier Verdens-bankens korrupsjonsekspert PetterLangseth.

n Så langt har ti land meldt seg på anti-korrupsjonskampanjen, blant demTanzania – en mangeårig norsk bi-standsfavoritt. I fem år har presidentBenjamin Mkapa hatt kampen motkorrupsjon øverst på den politiskeagendaen. Men så langt har liteskjedd. I fjor ble Tanzania kåret tilverdens fjerde mest korrupte land.

n En ny studie kan tyde på at over 90prosent av landets skatteinntekter for-svinner – i noens lommer. – Giverneburde være langt mer opptatt av skat-tesystemer og skatteadministrasjon.Foreløpig er temaet fullstendig over-sett, sier forsker Odd-Helge Fjeldstadved Chr. Michelsens instituttTEMA: sidene 8, 9, 10, 11

Flyktninge-rådetsbistandfemdoblet Flyktningerådet,Norges Røde Kors og NorskFolkehjelp er vinnerne i kampenom offentlige bistandsmidler på90-tallet, viser tallBistandsaktuelthar innhentet.side 4

Krass kritikkav UNICEF-komiteen

side 7

Bygger utfoss trossfrosk– Det er ikke riktigav oss å komme tilAfrika og si, etterhundre års utbyg-ging i Europa, atde skal la være,sier byggeleder OleVallevik (bildet) fraNorplan. Han er ensentral person i ut-byggingen av etstørre vannkraft-anlegg i Tanzania. side 12 og 13

Trøbbel for Mugabeside 16

KRONIKK:Villumstadom nyfanesakside 20

FOTO: BIBIANA DAHLE PIENEStopp korrupsjonen!Bistandsgivere til krig mot grådige politikere og byråkrater i mottakerland

A-p

ost

RETU

RADR

ESSE

: Bis

tand

sakt

uelt,

boks

8034 D

ep., 0

030 O

slo.

STATOIL:

Statoil-bistand skal gi oljekontrakterI 1998 ga Statoil 11 millioner kroner til tiltak i en rekke land – og særlig til land som er politiskkontroversielle. Statoils mål er uttalt: Å bli den foretrukne partner når oljekontrakterdeles ut.

side 5

DEBATT:

Bort med skylappene!Bistandsmiljøets bakgrunn i marxistisk tenkning har øde-lagt for en sunn debatt. Ta avde ideologiske skylappene!oppfordrer generalsekretær Tor Elden i Redd Barna i etdebattinnlegg. side 2

UGANDA:

BlomstrendeeksportØst-afrikanske gartneri-er har funnet nye markeder. Afrikanskeroser er i ferd med å overta en betydeligdel av det norske blom-stermarkedet. side 24

mars 99

Utgittav NORAD

Det er de fattige som først og fremst betaler prisen i et korrupt samfunn.

FOTO: PER KR. LUNDEN

Myke verdier må bli like viktige som økonomi i utviklingssamarbeid, mener Verdensbanken. FOTO: SCANPIX

James Wolfensohn. FOTO: SCANPIX

TAN

ZAN

IA12 . REPORTASJE 3/99 • bistandsaktuelt

RUFIJI-DELTAET (b-a): Rett før jul avtalte NORAD å bevilge nye 15 millionerkroner til bærekraftig forvalt-ning av mangroveskogenelangs Tanzanias kyst. Men nå trues trærne av en irsk investor som har fått til-latelse til å plassere et10.000 hektar stort reke-oppdrett midt i det viktigstemangroveområdet.

• I TANZANIA: THOMAS VERMES(TEKST OG FOTO)

Med sin støtte til bærekraftig for-valtning av Tanzanias rike mangro-veskoger, har NORAD havnet midtoppi en av tidenes mest intense mil-jøstrider i dette østafrikanske lan-det. Bistandsaktuelt har besøkt det53.000 hektar store deltaet som dan-nes av Rufiji-vassdragets utløp i ha-vet.

Her er noen få spredte landsbyerbestående av bønder og fiskere. Delever avsondret, et par dagsmarsjerfra nærmeste regionsenter. Bare vedhjelp av en solid firehjulstrekkerkommer vi til utkanten av dettemangrove-riket.

Den humpete kjerreveien enderi landsbyen Nyamisati. Fra der av er

båt eneste framkomstmiddel. Bådede to ungguttene som baler i vann-kanten med sin fiskebåt, en uthulettømmerstokk, og alle andre vi mø-ter, er urolige. De er redde for at detplanlagte rekeoppdrettet skal forgif-te elver og hav og frata dem levebrø-det.

JET mot trussel. Lokalbefolkningenkan bli ofre i den heftige stridensom ble utløst i november 1997. Dasa Tanzanias regjering overraskende«ja» til den irske stor-investoren Re-ginald John Nolans planer om et10.000 hektar stort rekeoppdrettmidt i hjertet av landets størstemangroveområde,

Det utløste heftig debatt i tanza-

niske media. Den NORAD-støttedemiljøjournalist-organisasjonen JETer blant de mest markerte motstan-derne av rekeoppdrettet. Miljø-jour-nalistene mener rekeoppdrettet i lø-pet av få år vil ødelegge naturgrunn-laget i hele deltaet.

To tunger. NORAD selv har siden1994 finansiert et program for bære-kraftig forvaltning av Tanzanias ver-difulle mangroveskoger, og har ikkelagt skjul på sin skepsis til Nolansplaner.

De norske bevilgningene til

mangroveforvaltning utløp i 1998.Men de samme tanzaniske myndig-heter som går inn for rekeoppdrett iRufiji, ønsket i fjor forhandlingerom nye millioner til bærekraftig for-valtning for åra som kommer.

I en felles evaluering NORAD og

– Vi vil skaffe Tanzania store eksport-inntekter, sier Reginald John Nolan,som har sikret seg fem års skattefrihetfor rekefarmen.

Gaspar Levira forvalter 53.000 hektar mangrover i Rufiji, for det NORAD-finansierte prosjektet. Her med kjempereker fra den naturlige bestanden.

Kjempereker motNORAD-millionerIrsk investor vil lage gigantisk oppdrettsanlegg i sårbart mangroveområde

bistandsaktuelt • 3/99 REPORTASJE . 13

FAKTA:

• Mangroveskog består av spesielle tresorter som tåler saltvann og vokser i tropiske områder på grensen mellom land og hav. Mangroven har et tettflettverk av røtter som til tider står over, til tider under vann. Dette er et uniktøkosystem som er tilhold for mange former for organismer.

• Mangrove-økosystemet i Tanzania strekker seg 800 km langs kysten og dekker 115.500 hektar. Trærne hindrer forsaltning av landet innenfor, er et hinder for erosjon og gir lokalbefolkningen goder i form av materialer, brensel, medisiner, osv.

• Storstilt, internasjonal rekeindustri har de siste 20 årene ødelagt store deler av verdens mangroveskoger.

tanzanianske myndigheter laget omforvaltningsprosjektet i fjor, er kon-klusjonen klar: «Evaluerings-teametbetrakter det foreslåtte rekeoppdret-tet som en trussel mot målsettingentil prosjektet, og det bør derfor ikkegodtas.», heter det.

«Feil uttalelse». På spørsmål omhvordan tanzanierne kan hevde noesånt når de søker om penger, mensde samme myndighetene gir klar-signal for rekeoppdrettet, virker ek-spedisjonssjef Said Iddi i Departe-mentet for naturressurser og turis-

me ille berørt: – Vi har ikke vært om-hyggelige nok med vår uttalelse ievalueringsrapporten.

Uttalelsen er feil fordi den ikkereflekterer regjeringens syn, sierhan.

Skremmende erfaringer med in-tensive rekeoppdrett andre steder iverden førte til at hans departementforut for regjeringens avgjørelse, an-befalte å si nei. Nolan la imidlertidfram en konsulentrapport som an-slår eventyrlige eksportinntekter forhans selskap African Fishing Com-pany, dersom det får bygge rekeopp-drettet i Rufiji. Dette kan ha fristetpresident Mkapa til å overkjøre sinmiljøminister. Dessuten svever detrykter om korrupsjon i lufta, somdet alltid gjør rundt store prosjekteri Tanzania.

Internasjonal farsott. Den dag i dager ikke den endelige tillatelsen tilanleggsstart gitt. Problemet er at re-kefarmen kan bli katastrofal formangroveskogen, de mange elvelø-pene som skjærer gjennom detgrønne landskapet, og ikke minst denaturlige reke- og fiskeressursene ihavet utenfor. Alle disse naturres-sursene er lokalbefolkningen av-hengig av.

Internasjonale investorer er påjakt etter nye områder velegnet til ådrive oppdrett av kjempereker, ti-gerreker eller hva de nå kalles nårde havner i frysediskene i den rikedel av verden.

Mangroveskogene som dekker,eller rettere sagt: dekket, enormekyststrekninger i blant annet Asia,er midt i blinken for den relativt fer-ske oppdrettsindustrien.

Dette er en industri som på etpar tiår har vist seg å ødelegge for

seg selv ved å forgifte jordsmonn ogvann, og dermed umuliggjør vedva-rende drift av sine arealkrevendedammer.

Oppdrettsanleggene bruker sto-re mengder kjemikalier og medisi-ner. Nå er det Øst-Afrikas tur til å blihjemsted for geskjeften.

Skånsom Nolan? Spørsmålet er omlærdommene fra andre deler av ver-den kan gi støtet til en mer skånsomform for oppdrett, som også kan gifattige land sårt tiltrengte inntekter.

– Ja, så absolutt. Vi skal drive pro-duksjonen halv-intensivt på enmåte som gjør at produksjonen kanforegå i mange år uten skadevirk-ninger, sier investor Nolan til Bi-standsaktuelt.

Professor Ian Bryceson som un-derviser i akvakultur i Bergen, og forøvrig er tilknyttet Noragric på Ås, av-viser påstandene om bærekraftig re-keoppdrett i det omfang Nolan plan-legger. Bryceson er en respektert au-toritet i sitt hjemland Tanzania, ogvakte stor oppsikt da han rykket of-fentlig ut i en tanzaniansk avis motprosjektet.

NORAD-ja. NORAD har på sin sidevalgt å underskrive en ny avtale omforvaltning av Tanzanias mangro-ver. Forvaltningen har et budsjett på16,5 millioner kroner de kommendeåra, hvorav NORAD står for 15 millio-ner kroner. En begrunnelse for å bi-dra, trass i planene om det omstrid-te rekeoppdrettet, er at tanzanian-ske myndigheter tross alt har stilten rekke betingelser for å begrensemulige skadevirkninger av anleg-get.

Thomas Vermes er journalist i avisen Nationen.

Lokalbefolk-ningen driver fiske fra enklebåter. Deres livs-vilkår kan blisnudd opp neddersom rekeopp-drettet plasseresmidt i deres øyrike.

– Rekeoppdrettet vil ødelegge skogen og vannet vi er avhengig av, sier fisker oglandsbyleder Omari Hemedi Upindo i Kiomboni, en av landsbyene i deltaet.


• GUNNAR ZACHRISENAntallet turister i nasjonalparkenSouth Luangwa National Park iZambia økte kraftig i fjor, skriveravisen The Post. NORAD har imange år vært hovedsponsor for etomfattende viltforvaltningspro-sjekt i nasjonalparken.

Ifølge South Luangwa Area Ma-nagement Unit økte inntektene fraturisttrafikken med 90 prosentsammenlignet med året før. De to-tale inntektene, inkludert inngang-spenger, leie av safarihytter, safari-turer, fiskekort og guideleie, øktefra 517 millioner kwacha til 980millioner kwacha.

Også når man korrigerer for ver-difall på den lokale valuta kwacha iforhold til dollar er det en betydeligøkning i inntekter – hele 32 pro-

sent. De totale dollarinntektene be-løp seg i fjor til i underkant av500.000 dollar. Prosjektet har sommål å øke parkinntektene til over 1million dollar i løpet av fire år.

Må ha inntekter. – Hovedmålset-tingen med NORADs engasjementer å sikre biodiversitet – dvs. mang-fold i dyrelivet. Men for å sikre atprosjektet blir økonomisk selvbæ-rende, må det ha inntekter fra turis-me, sier prosjektansvarlig ved dennorske ambassaden i Lusaka Gud-brand Stuve.

Han ser svært positivt på utvik-lingen i prosjektet, selv om detennå er langt fram før prosjektetbærer seg selv økonomisk.

– I den nåværende prosjektfase,fra 1999-2002, er det i hvert fall et

realistisk mål å redusere behovetfor ekstern støtte i betydelig grad,sier Stuve.

Mindre bråk med chiefer. Luang-wa-prosjektet har de siste årenehatt betydelige problemer knyttettil fordeling av inntekter mellom lo-kalbefolkning og lokale chiefer(høvdinger). Flere landsbyer har

opplevd å blipresset til å gi fraseg store penge-beløp av grådigechiefer. Samtidighar det også værtchiefer som harsett gjennomfingrene medkrypskyting avelefanter. Ifølge

Stuve ser det nå ut til at konfliktenmed høvdingene har roet seg ned.Samtidig avventer man en rettssak iapril, etter at to lokale landsbybebo-ere ble drept av viltvoktere i fjorhøst.

Drapene skjedde da viltvokterestormet en landsby på jakt etterkrypskyttere, men ble møtt av ra-sende landsbybeboere.

Elefantene iSouth LuangwaNational Parktrekker stadig flere turister til lodgene i området.

FOTO: GUNNAR ZACHRISEN

TANZA

NIA

Bawata-kvinner går rettens veiTanzanias største kvinneorganisasjon til kamp mot myndighetene

Turistene strømmer til South Luangwa

DAR ES SALAAM (b-a): Forto år siden opplevde kvinne-organisasjonen Bawata detNGOer i Tanzania fryktermest: Å bli avregistrert avmyndighetene. Men Bawatahar tatt opp kampen. –Myndighetene forsøkte åkneble oss. Men vi gir ossikke, sier visepresidentSherbanu Kabisa.

• I TANZANIA: BIBIANA DAHLE PIENE Bawatas kamp mot myndighetene iTanzania følges med argusøyne avalle ikke-statlige organisasjoner ilandet. Kampen står nemlig om ret-ten til full ytrings- og organisasjons-frihet. Det vil bety mye for utvik-lingen av det sivile samfunnet i Tan-zania.

De siste årene har tanzaniskemyndigheter forsøkt å kontrollereden voksende styrken i det sivilesamfunnet, blant annet ved å slåned på frivillige organisasjoner somhar drevet med mobilisering rundtforskjellige politiske og menneske-rettslige spørsmål.

Slår ned mobilisering. Siden det ermyndighetene som bestemmer hvil-ke organisasjoner som kan bli regis-trert, og som dermed har rett til åmotta støtte, ble avregistrering et ef-fektivt våpen.

I juni 1997 ble 30 ikke-statlige or-ganisasjoner avregistrert, mens yt-terligere 206 organisasjoner fikk be-skjed om at de sto for tur.

En av de avregistrerte organisa-sjonene var Bawata. Men det villeikke kvinneaktivistene finne seg i.

– Loven som ble brukt for å avre-gistrere oss var den samme lovensom britene brukte i 1954 for å hin-dre president Nyerere i å fremmeuavhengighetstanken. Ifølge denneloven trenger ikke myndighetene åbevise sine påstander. De beskyldteoss for å drive organisasjonen somet politisk parti, noe som ikke varsant, forteller Sherbanu Kabisa.

Norsk støtte. Da Bawata (Baraza laWanawake Tanzania) sommeren1994 etablerte seg som Tanzaniasførste landsomfattende og partiuav-hengige kvinneorganisasjon, var det

med sterk norsk støtte i ryggen,både moralsk og økonomisk. Tilsammen i årene 1994-97 fikk organi-sasjonen nærmere 8,5 millionerkroner i støtte fra ambassaden i Dares Salaam. I tillegg bidro Sida og DA-NIDA med rundt en million kroner.

Bawata satte spørsmål som voldmot kvinner, misbruk av barn,eierskskap til jord og arverett pådagsorden. Under presidentvalget i1995 gjennomførte de en opplys-ningskampanje i alle landets dis-trikter, der kvinner ble instruert ihvordan de skulle få kvinnespørs-mål på agendaen til kandidateneved parlamentsvalget.

Bawata oppnådde raskt stor po-pularitet. Etter ett års drift hadde or-ganisasjonen over 150 000 medlem-mer, kontorer i samtlige 111 distrik-ter, samt 2 840 lokale nettverksgrup-per.

Men aktiviteten ble for truendefor myndighetene. Etter tre års driftble Bawata avregistert.

Grunnlovsstridig? – Da gikk vi tilHøyesterett, og fikk en midlertidigkjennelse om at avregisteringen varugyldig. Men vi ønsker å gå lenger.Derfor har vi anlagt sak mot myn-

dighetene for å få klarlagt om lovensom ble brukt mot oss er grunnlovs-stridig, sier Mama Kabisa.

Saken er den første av sitt slag iTanzania, og skal føres av en av lan-dets stjerneadvokater, professor IssaShivji ved Universitetet i Dar es Sa-laam. Dersom Bawata vinner saken,vil det bety mye for alle frivillige or-ganisasjoner.

– Men nå gjør myndighetene sittbeste for å trenere saksgangen. Detskjer neppe noe før valget neste år erover, spår Kabisa. Et eksempel på tre-neringen er at først i februar i år ak-septerte myndighetene innbetaling-en av den årlige registreringsavgif-ten – et år etter at Bawata fikk med-hold i retten.

Mindre fra giverne. Da det begynteå storme som verst tørket også støt-ten fra flere av giverne ut. De sisteårene har Bawata måttet redusereaktivitetene betraktelig, og overle-ver ifølge Mama Kabisa så vidt medet budsjett på 80 000 US dollar(rundt 600 000 kroner) i året. Detdekker så vidt husleie, strøm, tele-fon og lønn til en sekretær.

Norge fortsatte å gi penger, menfor ikke å tråkke tanzaniske myndig-

heter på tærne ble støtten i stedetkanalisert gjennom Norges Kvinneog Famileforbund (KF), etter Bawa-tas eget ønske. Dette innebar imid-lertid en reduksjon av støtten.

– I fjor ble det bevilget nærmere540 000 kroner til Bawata. Men barehalvparten er utbetalt, fordi vi ikkehar fått tilbakemelding på hvordanpengene er brukt, opplyser prosjekt-leder Ingrid Stenvik i KF.

Har betalt høy prisStemningen på Bawatas hoved-kontor i sentrum av Dar es Sa-laam er alt annet enn hektisk.Den oppslåtte gjesteboken av-slører at siden 1995 fyller navn-trekkene til de besøkende ikkemer enn noen få sider.

Hjulene i gang. Ved en pc i detene hjørnet er Bawatas enesteansatte, Magdalena Kaihuzi,opptatt med å oppdatere med-lemsregistrene. Organisasjo-nen forsøker så langt det er mu-lig å holde hjulene i gang, forikke å bli glemt. Men det harvært vanskelig, innrømmerMagdalena. Avregistreringenhar hatt sin pris.

– En rekke av distriktskon-torene er stengt, og mange erresignerte. Tidligere drev vimye lobbyvirksomhet, men nåer det svært få som vil høre påoss. Politikerne er redde for sineegne posisjoner. Også ute i dis-triktene har mange av våremedlemmer, særlig de lokalelederne, måttet si fra seg verve-ne sine, fordi de ellers kunne ri-sikere å miste jobbene sine, for-teller hun.

Nytt håp. – Men nå har vi like-vel greid å sette i gang et pro-sjekt med skolering av distrikts-ledere. Vi har også gjennomførten studie i to distrikter ved kys-ten. Der fant vi at det fortsattfinnes mye entusiasme, mangenye medlemmer har faktiskkommet til. Det gir oss håp, sierMagdalena.

– Vi slåss mot resignasjon og glemsel, sier visepresident i Bawata, Sherbanu Kabisa. For to år siden bleorganisasjonen avregistrert av myndighetene. FOTO: BIBIANA DAHLE PIENE

Loven somble bruktmot oss erden sammesom britenebrukte motNyerere i 1954.Visepresident i Bawata, SherbanuKabisa.

’’


Mugabe kjøperrussiske våpenZIMBABWE: Zimbabwe, i samfinansiering medKongo, er i ferd med å av-slutte forhandlinger ominnkjøp av 10 Mi-24 heli-koptre, bomber og skyte-våpen til en verdi av 1 mil-liard dollar fra en russiskvåpenleverandør, rapporte-rer «The Financial Gazette»i Harare. Zimbabwes for-svarsminister vil ikke be-krefte handelen. Sammenmed soldater fra Angola,Tsjad og Namibia har 6000zimbabwiske soldater si-den august i fjor kjempetmot Tutsi-geriljaen i DRKongo.

Nye prosjekter etter MitchMELLOM-AMERIKA: OrkanenMitch har gitt nye mulig-heter for å gjenoppbyggeHonduras og Nicaragua,mener FNs utviklingspro-gram (UNDP). Orkanensynliggjorde nemlig deomfattende fattigdoms- ogmiljøproblemene, og flerepeker på at Mitch blir etvendepunkt for myndighe-tenes økonomiske politikki Mellom-Amerika. (IPS)

Økte protestermot regjeringenNICARAGUA: Stadige prisøk-ninger og korrupsjonsank-lager mot regjeringen harført til at protestbevegel-sene mot regjeringen iNicaragua vokser. I begyn-nelsen av april varslet re-gjeringen en prisøkningpå mellom åtte og 14 pro-sent på matvarer, bensinog offentlige tjenester.Omtrent samtidig dannet22 fagforbund, fellesorga-nisasjoner og menneske-rettsgrupper «Folkets koor-dineringsorgan», som skalkjempe mot korrupsjoneni landet. (IPS)

EU advarer motpolitisk ustabilitetBANGLADESH: På et møte iBrussel i midten av marsuttrykte EU sterk bekym-ring over Bangladesh’ for-verrede politiske situasjonog voksende ustabilitet. EUadvarte også om at dersomden politiske volden og in-toleransen fortsetter, vildette få negative konse-kvenser for utenrikshande-len og utviklingssamarbei-det. (IPS)

notiser

EVALU

ERING

RettelseI en artikkel om Zimbabwe i Bistandsaktuelt nr.2-99, hetdet at parlamentet haddevedtatt at president (Muga-bes) streikeforbud er ulovlig.Det korrekte skal være at enparlamentskomité gikk imotpresidentens forbud motstreiker. Parlamentet har derimot ikke gjort noe sliktvedtak.

Forskere mener kvinne-satsing har uklar effektBruk av norske midler i FN-organisasjoner og Verdensbanken evaluertBruken av norske midler tilkvinnerettet bistand gjennommultilaterale organisasjonerhar vært nyttig, men det ervanskelig å påvise store re-sultater. FNs utviklingspro-gram UNDP er kommetlengst i å tenke likestillingog å integrere kvinneper-spektiver i sitt utviklingsar-beid, mens Verdensbankener kommet kortest. FAO lig-ger midt i mellom.

• ODD IGLEBÆKDet er blant konklusjonene i en eva-luering av hvordan norskstøttedeFN-organisasjoner og Verdensban-ken klarer å trekke inn kjønnsdi-mensjonen i sitt utviklingsarbeid.

– Det finnes ingen definisjon avhva som er suksess og ikke suksessnår det gjelder integrasjon avkjønnsperspektivet (gender main-streaming) innenfor multilateraleorganisasjoner. Vår konklusjon blirlikevel at det nytter, men at resulta-tene varierer avhengig av organisa-sjonenes mandat og oppbygging,sier forsker Gisela Geisler ved Chris-tian Michelsens institutt i Bergen.

Geisler har ledet et team somhar sett nærmere på kvinnerettet bi-stand gjennom FNs utviklingsfond(UNDP), Verdensbanken (WB) og FNslandbruksorganisasjon (FAO).

Norge var pionér. Mandatet fraoppdragsgiver Utenriksdepartemen-tet har vært å dokumentere og eva-luere effektene av norske midlermålrettet for å styrke kjønnsper-spektivet i de multilaterale organi-sasjonene. Forslag til videre sat-singsområder inngår også.

Evalueringen, som har fått titte-len «Knights on White Horses?», på-peker at Norge har vært en pionérpå kvinnerettet bistand. De førsteinitiativene ble tatt i 1971, og siden1984 er det blitt arbeidet aktivt for åintegrere kvinneperspektiver i ut-viklingsprosessene. FN-organisasjo-nene har arbeidet både på det all-menne politiske plan og gjennomøremerkede bevilgninger. I flere til-feller har Norge finansiert opptilhalvparten av all kjønnsrelatertvirksomhet i slike organisasjoner.

Ulik rekruttering. – Hva man haroppnådd har vært blandet, sier Gise-la Geisler. – UNDP er kommet lengst,mens Verdensbanken er kommetkortest. FAO ligger sånn midt i mel-lom. Forklaringene på dette ligger istor grad i organisasjonenes sær-preg eller virksomhet. Verdensban-ken, for eksempel, ansetter nestenbare økonomer, mens UNDP relativtsett har mange samfunnsvitere. FAOigjen har flest ansatte med naturvi-tenskapelig bakgrunn.

Systematikken mangler. – Et hoved-problem i alle tre organisasjoneneer mangel på systematikk i forholdtil å følge opp kjønnsrelaterte ved-tak. Det hele er i for stor grad av-hengig av innsatsen til enkeltperso-ner, og tross omfattende kursvirk-somhet har ikke organisasjonene ut-arbeidet rutiner for gjennomføringog ansvar, fortsetter Geisler.

Ifølge CMI-forskeren er man i UNDPpålagt å vurdere kjønnsrelaterte aspekter når man utformer prosjek-ter, mens det ikke nødvendigvis er tilfelle i de to andre organisasjo-nene.

– Dessuten, planlegging er ikkedet samme som gjennomføring, ogher kommer de alle til kort, sierhun. Geisler mener at dette hengersammen med at den sentrale ledel-sen ofte har for lite motivasjon ogforståelse for å gripe fatt i materien.

– Et annet problem er at enhete-ne som arbeider på området ofte erfor lavt plassert i organisasjoneneshierarki, framhever hun.

Foruten Gisela Geisler har ogsåforskerne Bonnie Keller og Anne-Lene Norman vært sentrale i arbei-det med evalueringen. Samlet harden kostet 1,2 millioner kroner.

250 intervjuer. Rapporten beskri-ver utviklingen siden 1985 innenfordet som med en samlebetegnelsekalles «tiltak for å bedre kvinners si-tuasjon og likestilling».

Den er basert på studier av en se-rie dokumenter fra de tre organisa-sjonene og norske myndigheter.

Mer enn 100 personer ved orga-nisasjonenes hovedkontorer i Was-hington (WB), New York (UNDP) og i Roma (FAO), samt det norskeUtenriksdepartementet er blitt in-tervjuet.

Landstudier er blitt foretatt iUganda, Malawi og Bangladesh.Også her har intervjuer vært densentrale arbeidsmetoden. Samlet eromlag 150 personer intervjuet i dis-se landene, fordelt med en halvparti Uganda og en fjerdepart i hvert avde to andre landene.

Har norske «kvinnemidler», kanalisert gjennom FN-apparatet, noen effekt for kvinner i for eksempelBangladesh? FOTO: EVELYN G. HOEN

1 av 5 mangler informasjon om resultaterEn av fem norskfinansierteFN-prosjekter mangler infor-masjon om oppnådde resul-tater. Det framgår av den nyeevalueringsrapporten fraCMI. Evalueringsrapportenom integrering av kjønnsper-spektiver i FN-bistanden inne-holder en oversikt over slikeprosjekter med norsk finansi-ering for perioden 1985-98.Samlet dreier det seg om cir-ka 150 millioner kroner, for-delt med 37,6 mill. kroner påUNDP, 57,3 mill. kroner påFAO og 55,1 mill. kroner på

Verdensbanken. Med utgangspunkt i ma-

terialet i rapporten har Bi-standsaktuelt gjort en sam-menstilling av hva som eroppnådd for det samlede be-løp. Denne gir dette bildet:

Ikke avsluttet: . . . . . . 9,8 %

Informasjon mangler:. 21,2 %

Ikke tilfredsstillende:. 13,2 %

Tilfredsstillende: . . . . 16,7 %

Rimelig bra: . . . . . . . 29,8 %

Meget bra: . . . . . . . . . 9,3 %

Byråsjef Erik Berg i Utenriks-departementets Planleg-gings- og evalueringsenhet,som har vært oppdragsgiver,sier at han ikke har studert«karaktersettingen», og der-for ikke kan kommentereden.

– Men det ikke uvanlig atvi i vårt evalueringsarbeidmangler materiale som opp-summerer bruk av bevilg-ninger. Jeg er heller ikke over-rasket over at det kan dreieseg om mer enn tjue prosent,sier han.

Resultatenevarierer avhengig av organisa-sjonenesmandat ogoppbygging.Gisela Geisler. Christian Michelsensinstitutt i Bergen.

’’

Mister Mitch-millionerTafatthet og rot gjør at Honduras går glipp av midler til gjenoppbygging, mener UNDP

Flomofrene frykter at kriseløsninger

HONDURAS

16 . REPORTASJE 3/99 • bistandsaktuelt

TEGUCIGALPA (b-a): I no-vember i fjor ba FN giver-landene om 83 millioner dollar til gjenoppbyggings-arbeidet i Honduras etterMitch. FN-organisasjonenefikk 5,8 millioner dollar. – Situasjonen nå fem måne-der senere, har ikke bedretseg. Den honduranske regje-ringen mangler en strategi,og giverlandenes penger uteblir, sier UNDPs ZoraidaMesa.

• I HONDURAS: LIV RØHNEBÆK

Honduras ble verst rammet av demellomamerikanske landene underflomkatastrofen i oktober i fjor. Enhalv million mennesker ble hjemlø-se, 6.600 ble drept mens 8.000 men-nesker fortsatt er savnet.

Zoraida Mesa, stedlig represen-tant for FNs utviklingsprogram

TEGUCIGALPA (b-a):Det er fuktig og mørkt i en gymsal i Honduras’hovedstad Tegucigalpa.På gulvet har folk for-søkt å skape sitt egetkrypinn ved hjelp avtepper og klær. Her bor det 312 personer – alle ble de husløse etter Mitch-katastrofen i oktober i fjor.

• LIV RØHNEBÆK– Det er hardt å bo her. Vi harså og si ikke noe privatliv, ogsover på det kalde gulvet fordivi ikke har råd til madrasser.Ett av barna mine ble sykt av åbo her og holdt på å dø, fortel-ler Jose Guillermo Fraundale.

Sammen med kone og fembarn har han bodd i gymsalensiden flommen tok alt han ogfamilien eide.

Bor i telt. I utgangspunktetskulle tilværelsen i gymsalenkun vare i to måneder, i på-vente av midlertidige boliger.Nå har Jose Guillermo Fraun-dale og familien bodd i gym-nastikkhallen i et halvt år.

– Jeg vet ikke hvor lenge viblir boende her. Ingen harhørt noe, sier Fraundale.

På utsiden av gymsalenbor ytterligere 658 menneskeri telt. Matrasjonene er på 450gram per dag, og består av sar-diner, mais, bønner og olje.Hver åttende dag deles rasjo-nene ut, men matvarelagreneskrumper inn.

Norsk hjelp. Et stykke unnaidrettshallen lever 194 famili-er i foreløpige boliger, såkalteCHATs. Boligene, til en totalpris av fem millioner norskekroner, er betalt av den norskeregjeringen. På 24 dager job-

bet i alt 1.000 mennesker påskift for å få satt opp de mid-lertidige boligene. Hvert hushar et eget kjøkken med to ko-kebluss. Der bytter 20 familierpå å lage mat.

– Vi kom hit etter å habodd tre måneder i en skole,forteller Edilberto Aguilar.

Han ligger i en av famili-ens fire senger med forstuetankel. I rommet, på kun sju-åtte kvadratmeter, bor han,kone og fire barn. I ett hjørnestår to pappkasser med eien-deler.

Ellers eier familien ingenting. Lettveggene med hønse-netting på toppen klarer ikkeå stenge ute støyen fra de øvri-ge familiene.

– Det er vanskelig å få soveher, det er konstant støy, sierAguilar, som drømmer seg til-bake til da han og familienbodde i eget hus.

Frykter innbrudd. – Vi haddeet toroms murhus som jeghadde bygd. Nå håper jeg på åfå mitt eget hus igjen. Sammehvor lite det er, vil det værebedre enn slik vi bor nå. Herkan vi ikke en gang gå ut allesammen, ettersom det ikkefinnes lås på døra, fortellerhan og peker på inngangsdø-ra.

Frykten for innbrudd gjørat en i familien alltid må værehjemme.

Flomofrene er spent påhvordan husene vil tåle regn-tiden når den tar til om enmåned. Takene er alleredeblitt forsterket, da sterk vindførte til at takplatene blåsteav.

Opprinnelig skulle famili-ene bo i de midlertidige boli-ger i opptil 13 måneder, i på-vente av nye, permanente hus.

– Vi har ikke hørt noe, ogfrykter at vi må bli boende herlenger, sier Edilberto Aguilar.

(UNDP), som koordinerer hjelpear-beidet i landet, forteller at landetmottok mye nødhjelp rett etter na-turkatastrofen. Giverlandene fulgtederetter opp med løfter om ytterli-gere bistand til gjenoppbyggingen.

– Blant annet lovet flere land åbidra med hjelp til å rydde opp i bye-ne, men de begynte aldri med arbei-det. Regjeringene sloss derimot segimellom om å få de mer synlige pro-sjektene, som å få bygge broer, sierMesa. Hun trekker fram et eksempelder USA, Sverige, Japan og Storbri-tannia alle ønsket å bygge den sam-me broen.

– Det tok to måneder å avgjørehvem som skulle få prosjektet. Broerhar tydeligvis mer «sex-appeal» ennå rydde opp i byene eller gi pengertil sanitærprosjekter, sier Mesa.

Skjevt fordelt. UNDP alene ba omnesten 16 millioner dollar til sitthjelpearbeid, men har kun fått 1.1million dollar. I tillegg til at bistand-spenger uteblir, er det også et pro-blem at hjelpen er blitt skjevt for-delt.

– Det har vist seg nærmest umu-lig å få den honduranske regjering-en, bilaterale eller multilaterale gi-vere til å satse på hjelpeprosjekter iavsidesliggende områder som LaMosquitia, forteller UNDP-represen-tanten. La Mosquitia ligger nord ilandet på grensen til Nicaragua

Samles i Stockholm. 25-28. maisamles representanter for landene iMellom-Amerika for å diskuterehjelpearbeidet i regionen med denordiske landene og USA. Møtet skalforegå i Stockholm, Mesa understre-ker at penger ikke er nok, hvis manskal få til en vellykket gjenoppbyg-ging av Honduras.

– Honduras står overfor sin stør-ste utfordring noen sinne. De måikke miste denne muligheten til ågjøre forandringer i samfunnssyste-met. Mange av Honduras’ proble-mer var der også før Mitch-katastro-fen, sier Mesa.

Hun tror utfordringer knyttet tildemokrati og økt lokal deltakelse vilvære blant problemene som vil blidiskutert på Stockholms-konferan-

sen.– I dag går for mye av ressursenegjennom Honduras’ regjering, utenat det er noe samarbeid med de lo-kale myndighetene, sier Mesa.

Langvarig nødhjelpsarbeid. – Ogsåher i Nicaragua er det et problem atregjeringen ikke har presentertmange nok gjennomtenkte prosjek-ter, sier Norges ambassadør i Nicara-gua, Ingunn Klepsvik.

Norge ga 23 millioner dollar i enekstrabevilgning umiddelbart etterMitch, som ble fordelt mellom defem rammede landene.

– I Nicaragua ble ingen av de nor-ske prosjektene lagt på is som følgeav Mitch. Men en del midler somopprinnelig var ment til langsiktigeprosjekter, ble omdirigert til umid-delbar nødhjelp, sier Klepsvik.

Seks måneder etter Mitch, gårfremdeles store deler av den norskehjelpen til nødhjelpsrelaterte pro-sjekter.

Liv Røhnebæk er juniorekspert ved UNDPsnordiske kontor i København og tidligere

utenriksreporter i Dagsavisen.

’’Broer har tydeligvismer «sex-appeal» enndet å ryddeopp i byeneeller gipenger tilsanitær-prosjekter.Zoraida Mesa, stedlig representantfor FNs utviklingspro-gram i Honduras.

Jose Guillermo Fraundale deler ut matrasjonen på 450 gram per dag. FOTO: ANDERS GUNNARTZ

bistandsaktuelt • 3/99 REPORTASJE . 17

skal bli varig bosted

Strømmer til valgregistreneSØR-AFRIKA: Over 80 prosent avvelgerne i Sør-Afrika har regis-trert seg til det forestående par-lamentsvalget 2. juni, skriverden sørafrikanske avisenBusiness Day. Ifølge lederen forden uavhengige valgkommisjo-nen, Mandla Mchunu, har 18,3millioner av Sør-Afrikas totalevelgermasse på 22,7 millionermennesker registrert seg.

Seks MiG-fly girUnita maktANGOLA: Den angolske opprørs-hæren Unita skal ha mottattseks russiske MiG kampfly tilbruk i den intensiverte borger-krigen, hevder sørafrikanskekilder overfor avisenMail&Guardian. Flyene skal hakommet fra Ukraina viaZambia. Myndighetene iLuanda har anklaget Zambiafor å være en av hovedkanalenefor våpentilførselen til Unita.For to måneder siden truet denangolske regjeringen Zambiamed militære aksjoner dersomvåpentrafikken ikke opphørte.

Taper på fiskUGANDA: Uganda står i fare for åtape en årlig inntekt på 100millioner US dollar fra fiskeek-sport dersom EU innfører for-bud mot å importere fersk ni-labbor, skriver nyhetsbyråetIPS. Nilabbor er Ugandas tredjestørste eksportartikkel. EU hartruet med et slikt forbud fordifiskere ved Victoriasjøen oftebruker ulovlige kjemikalier ifisket i sommersesongen, noesom forgifter fisken og forring-er kvaliteten. Helsepersonell iUganda hevder at forgiftningav fisken var delvis ansvarligfor det siste kolerautbruddet i1996, som tok livet av tre perso-ner i Kampala.

Ny kommisjon motdiskrimineringRWANDA: Rwandas myndigheterhar nedsatt en ny kommisjonsom skal slå ned på alle formerfor diskriminering, melder ny-hetsbyrået PANA. Kommisjonenbestår av 12 medlemmer somalle er under 21 år gamle.Arbeidsminister JeanNepomsene Nayinzira sier tilPanafrican News Agency atkommisjonen er opprettet somfølge av nødvendigheten av åetablere en ny mentalitet iRwanda, og skape samholdmellom de forskjellige folke-gruppene.

Finsk bistand til krigen i DR Kongo?NAMIBIA: Finland, en av de stør-ste giverne til Namibia, frykterat deres bistand direkte eller in-direkte er blitt brukt til å finan-siere namibiske myndighetersengasjement ti Kongo-krigen,skriver avisen The Namibian.Direktøren for Afrika-seksjoneni det finske utenriksdeparte-mentet, Kari Alanko, sier at deter vanskelig for finske myndig-heter å forsvare bistanden til et

land som bruker sine sparsom-me ressurser til å krige i et an-net land.

Forverret skoletilbudi afrikanske landAFRIKA SØR FOR SAHARA: De afri-kanske landene sør for Saharamå bruke nærmere 2 milliar-der US dollar mer i året for åsikre utdanning for alle, harUNICEF regnet ut. I dag brukerlandene til sammen 9 milliar-der dollar på grunnutdanning,men dette er bare halvpartenav 1980-nivået, regnet ut perhode, skriver UNICEF i rappor-ten The State of the World’sChildren. Til sammenligningbrukte regionen over 12 milliar-der dollar på å betjene gjeld. 40 millioner afrikanske barnfår ingen skolegang, og underhalvparten av jentene (47 pro-sent) får primærutdanning.Situasjonen i dag er verre enn i 1985, skriver UNICEF.

AIDS-vaksineHIV/AIDS: Forskere iStorbritannia /Kenya ogUSA/Sør-Afrika er i gang med tosamarbeidsprosjekter med å ut-vikle billige, sikre og effektivevaksiner mot de hiv-virusenesom er vanligst i Afrika.Forskningen skal være kommetså langt at man kan begynnetestingen på mennesker innende neste par årene, skriver bla-det Africa Recovery. Så langthar laboratorietester og testingpå dyr vist at begge vaksinenetilsynelatende får immunsyste-met til å produsere celler sombremser hiv-infeksjonen.Mange mener imidlertid at deter umulig å lage vaksine motaids, fordi hiv-viruset finnes iså mange varianter.

Økende mangel pådrikkevannVANN: Mangelen på ferskvannog rent drikkevann øker i om-fang, slår FNs universitet (UNU)fast i en ny analyse, referert iBrennpunkt FN. Det vil kostemellom 50 og 100 US dollar perperson å skaffe rent vann til de1,4 milliarder mennesker somikke har tilgang til dette, me-ner UNU. En slik investering vil-le forhindre 3,3 milliarder syk-domstilfeller og 5,3 millionerdødsfall årlig som følge avurent drikkevann.

WHO-suksess mot blindhetVEST-AFRIKA: Verdens helseorga-nisasjon (WHO) har beskyttetnærmere 34 millioner mennes-ker fra å få elveblindhet gjen-nom kontrollprosjektet OCP(Onchocerciasis ControlProgramme) i Vest-Afrika, skri-ver Brennpunkt FN. Før programmet startet for 25år siden var elveblindhet etsvært alvorlig problem i regio-nene. Rundt 60 prosent av be-folkningen fikk infeksjone, og ienkelte byer ble hele 10 prosentblinde. I dag er faren for nye til-feller av elveblindhet nesten ut-ryddet i store deler av Vest-Afrika.

notiser

Midlertidige boliger i Tegucigalpa, bygd med norske midler. FOTO: ANDERS GUNNARTZ

Den forbannede pennenRedd Barna-prosjekt bryter forbannelser og bringer barn til skolen

UGANDA

18 . REPORTASJE 3/99 • bistandsaktuelt

Når jeg kanlese, da kanjeg selv sehva som ståri brevene vifår til lands-byen. Hvisdet kommeret brev omat noen skali fengsel, såfår de tid tilå gjemmeseg bort.Maria, skoleelev(12).

’’

Når folk nordøst i Ugandable syke, fikk vanskapte barn eller mistet buskapensin, var det alltid noen somtenkte: kan de ha trosset forbannelsen og lært seg å skrive?

• INGER STAVELIN (TEKST OG FOTO)I Karamoja, som består av fylkeneMoroto og Kotido nordøst i Uganda,kan bare rundt 12 prosent av befolk-ningen lese og skrive. «Pennen erfarligere enn spydet», sa De Eldre på1940-tallet, etter å ha sett hvordanbritene brukte pennen til å skrivened navnene på deres beste mennog sende dem i krigen.

Få kom tilbake. For å beskyttefolket sitt mot slike overgrep, for-bannet De Eldre pennen, grov denned og nektet sine barn og barne-barn å gå på skole.

Sakket akterut. De siste årene hardet vært en begynnende positiv vel-standsutvikling sør i Uganda, særligi og rundt hovedstaden Kampala.Myndighetene både i Karamoja og iKampala har sett hvordan nordom-rådene har sakket akterut, og lett et-ter måter å få Karamoja med i utvik-lingen på. I 1995 kontaktet ugandis-ke skolemyndigheter Redd Barnamed spørsmål om de ville støtte ar-beidet med å få flere barn til å gå påskole, og Redd Barna var positive.

Ingen fordeler med skole. – Vi be-gynte med å undersøke hvorfor kari-mojongene ikke ville sende barnasine på skole, sier Rosemary Oyolloog Albert Aleper Loram, utdan-ningsdepartementets inspektører iKotido og Moroto.

– Vi fikk klare svar. For det førstetrengte de barna sine hjemme, til ågjete dyra, dyrke jorda, passe barn,hente vann, male korn og koke mat.For det andre hadde de erfart atbarn som gikk på skolen, tok av-stand fra den kulturen de kom fra,og reiste hjemmefra. Folket her såganske enkelt ingen fordeler medskolen, sier de.

Definerte egne behov. Dermed be-gynte en spennende prosess. Skole-administratorer, departementsfolkog lokalbefolkning møttes, og kari-mojongfolket ble oppfordret til åselv definere hva de trengte å lære.Det viste seg å være mye.

Kvegdrift og husdyrhold, jord-bruk og husstell, selv om det strengttatt bare er de mellom seks og 18ABEK (Alternative Basic Educationfor Karamoja) er laget for.

Men de store barna tar med segsmåsøsknene sine, og i utkanten avsirkelen sitter både foreldre og noenbesteforeldre. De voksne forteller at

de er der delvis for å sjekke at barnalærer de nyttige tingene som de varblitt enige om på forhånd, og delvisfor å lære selv.

Tilpasset arbeidstida. Skoletidaher under trærne er tilpasset barnasarbeidstid. Så fort sola har stått oppsamles de til et par timers undervis-ning, før de tar med seg sine vann-kanner og går til brønnen, eller sinekjepper og går med geiter og kyr påleiting etter beite.

Noen samles tidlig på ettermid-dagen igjen, hvis de kan komme framatstell, klesvask og jordbruk. Iskumringstimen er så den tredjeøkta, for noen av barna den enestede har anledning til å delta på. Desom har tid og lyst kommer, og desom kommer, er ivrige etter å lære.

Pedagogikken er bygget opprundt temaer. I dag lærer de omgrønnsaker og korn, om hva de he-ter, hvordan de dyrkes, hvilken formog farge de har. De teller frø og reg-ner med dem, de synger sanger omgrønnsaker og vanning, og de staverseg gjennom alt de dyrker i hagenesine.

Over halvparten er jenter. – Når jegkan lese, da kan jeg selv se hva som

står i brevene vi får til landsbyen.Hvis det kommer et brev om at noenskal i fengsel, så får de tid til å gjem-me seg bort, sier Maria (12).

Leseferdigheter vil gi henne enhelt ny kontroll og mulighet til åforstå hva som foregår i samfunnetrundt henne.

– Og så kan vi lese hva som stårpå vaksinene vi gir til dyra, sier Pau-lo (14), som er gjeter.

– Når vi kan telle og regne, kaningen snyte oss når vi handler, sierElisabeth (12).

Velstandsdrøm. Barna knytter sinedrømmer om velstand til det å få enutdanning. De ser at de som tjenerbra med penger, er de som har gåttpå skole. Og de er de som har reneklær, drikker brus, hører radio ogkanskje kjører bil. Det gjør ikke de-res foreldre, som sliter med et karrigjordbruk og et husdyrhold som girlite avkastning.

Inger Stavelin er journalist i frilansbyrået Sørvis Presse & Informasjon.

Lærer raskereFAKTA OM ABEK:

• ABEK betyr Alternative Basic Education for Karamoja.

• ABEK har 69 læresentra, 138 lærere eller veiledere, og ca. 6500 barn fra6 til 18 år møter opp til undervisningen. Veilederne kommer fra landsbyenede jobber i, og er godkjent av et foreldreråd. Foreldrene kan følge undervis-ningen hvis de ønsker.

• De voksne i landsbyene har vært med å bestemme hva barna skal lære, ogtar utgangspunkt i deres egen kultur. Undervisningen skjer på deres egetspråk.

• På sikt skal barn som har fulgt ABEK-undervisningen få den samme kunn-skapen som om de hadde fulgt den offentlige, syvårige skolen. ABEK ses ikkepå som en konkurrent til det vanlige skoleverket, men som et supplement.Flinke barn går allerede nå over fra ABEK til vanlig skole, for å ta grunn-skolen på kortere tid.

• Redd Barna har støttet prosjektet siden det kom i stand i 1995. Det erkommet lokale ønsker om å utvide prosjektet også til andre fylker.

– Vi ser allerede nå etteret halvt års drift, at bar-na lærer mye raskere ålese og skrive på ABEKenn de gjør i den offent-lige skolen. Det har gjortat flere landsbyer uten-for Karamoja har bedtoss om å utvide prosjek-tet, og lærere i den of-fentlige skolen har tattkontakt for å få noentips, sier Bjørn Hagen,leder for Redd Barnaskontor i Uganda.

Ifølge Redd Barna-repre-sentanten er en av demange positive sidene atså mange jenter deltar.Mens jentene som regelslutter etter bare ett tilto år i den vanlige sko-len, utgjør de flestepar-ten av de som deltar påABEK.

– Prosjektet «eies»og drives lokalt. Vi erbare inne og overvåkerog finansierer det, opp-lyser Hagen.

Helt fram til 1995 lærte barna nordøst i Uganda bare unntaksvis å skrive og regne. I dag knytter mange av barna håpet omen bedre framtid til nettopp pennen. FOTO: INGER STAVELIN

bistandsaktuelt • 3/99 FASTE SPALTER . 19

Tanzanianeren Godfrey Mwampemb-wa, bedre kjent som «Gado»,er en av Afrikas mestprofilerte karikatur-tegnere. Han tegnerblant annet for denuavhengige kenyan-ske avisen Daily Nation.

Gados verden

AV CLETUS PONELLA, TANZANIA

Korrupsjon er en del av livet iTanzania, men jeg er lite stoltnår organisasjonen Transpa-

rency International (Bistandsaktu-elt 2/99) utpeker oss til det fjerdemest korrupte folk i verden. Jeg vilikke på noen måte forsvare korrup-sjon. Det er et onde som må bekjem-pes med alle midler. Men jeg vil gjer-ne forklare litt om hvor lett det er atkorrupsjon blir en del av dagliglivet.

Det ser ikke ut til å nytte verkenmed lover eller politi. Korrupsjonensprer seg i Tanzania og andre afri-kanske land; natt og dag, i by ogbygd. Korrupsjon ser ut til å høre tildagens orden og har blitt en sentraldel av det sosiale liv. Tro ikke at vårekorrupte tjenestemenn strekkerfram handa og krever penger. Kor-rupsjon i praksis er det usagte – blik-ket, en anelse heving av skuldrene,tomheten, tausheten og passivite-ten.

Den økende korrupsjonen harført til at essensielle offentlige og so-siale tjenester, de fleste knyttet tilsentrale menneskerettigheter, harfått en skremmende høy prislapp.Korrupsjon regjerer som en kongebåde i offentlig og privat sektor,som en trussel mot rettferdighet ogdemokrati. Jeg ville gjerne møte dentanzanier som med hånden på hjer-tet kunne si at han aldri har værtinnvolvert i noen som helst form forkorrupsjon.

Noen eksempler: En bonde somvil at sønnen skal begynnepå grunnskolen må som re-

gel før eller seinere snakke med sto-re bokstaver (betale) til skolemyn-dighetene. En gravid kvinne som vilha de nødvendige kontroller på enhelsestasjon må minst en gang dan-se til melodien (betale) fra sykepleie-re eller andre helsearbeidere. Enpensjonist får ikke sin rettmessige

støtte før han får minst to ender til åmøtes (betale) i det byråkratiske ed-derkoppnett. Han må tømme lom-mene for «chai» (penger) til kontor-funksjonærene for at saksmappenhans skal flytte seg over på den rettepulten. Hvis ikke han legger pengerpå bordet, er det ikke måte på hvormange historier han må høre på;mappa hans har kommet bort, blittlagt på feil pult eller har av en ellerannen grunn havnet helt underst ipapirbunken som saksbehandlerenaldri klarer å arbeide seg igjennom.

Skal man skaffe seg et pass i Tan-zania må man arbeide seg gjennommange av korrupsjonens kjente sta-dier. Selv betalte jeg nylig en drøy

sum for å få innlagt elektrisitet i hu-set mitt. Ledningene var strukket,men det manglet en måler. Det tokni måneder å få ordnet dette. Da varhele familien lei av lunken brus ogmørke kvelder.

Korrupsjonen er ikke bare et pro-blem mennesker i mellom,men det er et avgjørende pro-

blem for et fattig lands økonomi. Imange år har forretningsmenn iTanzania unngått importavgifter ogtoll på importerte varer ved å stappelommene til tollbetjenter fulle.Statskassa gikk glipp av milliarderav dollar over tid, og det er enormtmye penger for et fattig land som

Tanzania. De viktige nordiske bi-standsgiverne reagerte kraftig pådette, og bistand ble holdt tilbake.

Det er ikke lett å komme korrup-sjonen til livs. Lovverket finnes, mendet er få som orker å bringe slike sa-ker for retten, selv der det er storesummer involvert. Ønskene om kor-rupsjon settes fram i det skjulte ogdet er svært vanskelig å føre beviser ien korrupsjonssak. Fra politisk holdblir det stadig satt i gang kampanjermot korrupsjon. Vi venter og ser omnoe vil skje, men vi er egentlig ikkeoptimister.

Personlig har jeg tro på at kritis-ke og uavhengige aviser kan væremed på å utfordre korrupsjonen.Det stiller imidlertid store krav tiljournalister og redaktører som måvære like nøyaktige i bevisførselensom dommerne i en rett. Det skadermer enn det gagner når aviser slåropp store saker om korrupsjon, forså å måtte dementere og trekke segfra skanse til skanse i de påfølgendedager etter «avsløringen». Da sier le-serne: «Det var nok ikke så ille, alli-kevel».

Men korrupte tjenestemenn ogpolitikere kan ikke skjule seg bak atdommere i retten og journalister iaviser ikke klarer å komme helt imål med sine anklager. Folk vet atkorrupsjonen er overalt – til nærsagt alle døgnets tider.

Det korrupte samfunnsett fra sør

I spalten Sett fra Sør vil du møte ulikekorrespondenter fra afrikanske land.

Gravide kvinner presses til å betale penger under bordet for å få en skikkelig behandling på helse-stasjonen, fremholder artikkelforfatteren. FOTO: BIBIANA DAHLE PIENE

Cletus Ponella er informasjonssjef ved Tanzanias parlament, tidligerejournalist og i dagkorrespondent for bladet Mango, utgittav Norsk Fredskorps-samband.

Korrupsjonenregjerer somen kongebåde i offent-lig og privatsektor, somen trusselmot rett-ferdighet ogdemokrati.


Fobier i frostlandskapOm «elefant-fobi», gepard-allergi, hjemkomst og psykisk belastningAV ELSA DØHLIE

Jeg lider av en eksklusiv plage: «ele-fantfobi». I tillegg er jeg blitt al-lergisk mot gepardpels og jeg

fryser hele tiden. Jeg har tilbragt toår i Botswana, landet med mer enn130 000 elefanter og to tamme, kjær-lige geparder, Duma og Letotse i re-servatet Mokolodi, hvor min datterjobbet. Det har gått syv uker siden vikom hjem. Jeg fryser hver dag. Ho-det mitt er fullt. For første gang sierjeg litt forsiktig at jeg føler meg sli-ten.

Det beste jeg kan gjøre er å sittemusestille, kanskje titte på bilder ogsnakke med barna mine om hverda-gen i Botswana, eller se på såper påTV og strikke to rette og en vrang. Et-ter timeplanen skulle jeg vært i fullfart på jobb, men jeg kommer ikkeriktig i gang. Jeg kjenner ubehagethver dag.

På trikken møter jeg en tidligerekollega. Hun fnyser av tendensen tilat alt vi erfarer blir til problemer.Jeg skammer meg og er selvfølgeligenig med henne: Mine opplevelserog erfaringer er langt fra noe pro-blem. Men hodet er så fullt og ener-gien er ikke som den pleier. Vinter-været kan ikke ta all skylden forenergitapet. Selv ikke skiturene istrålende sol gir mer enn en kortva-rig vitaliserende effekt.

Ubehaget uroer og jeg leter etterholdepunkter for å forstå. Jeg finneren fersk doktoravhandling: The Inter-nationalization of Work. Psychophysiolo-gical Predictors of Adjustment to ForeignAssignment av Ingrid Anderzén vedKarolinska Institutet i Stockholm(1998). (1) Dette handler om oss somhar jobbet ute: «expatriates».

Hjemme best? Hva som påvirker til-pasningsprosessen for oss «expatria-tes» er gjenstand for en stadig vok-sende interesse. Tidlige studier av-dekket at ansatte og deres familiererfarer stress både under oppholdeti utlandet og når de kommer hjem.Selv om det viser seg å være flereproblemer knyttet til repatrieringenenn til oppholdet ute, har det åkomme hjem fått mindre oppmerk-somhet. Underlig. Allikevel var dettegodt å lese.

Vitalitetstap (vital exhaustion),tretthet, utbrenthet og stressrelater-te symptomer som mage- og søvn-problemer, blir ofte rapportert i re-patrieringsfasen. «Expatriates» erfa-rer langt større grad av tretthet ogvitalitetstap etter tilbakekomstenenn når de er ute. Helse vurderesogså å være dårligere i repatrierings-fasen enn før og under utenland-soppholdet.

Samtidig er det en nær sammen-heng mellom holdninger til repatri-ering og holdninger til oppdragetute. De som hadde hatt et positivtforhold til arbeidet ute hadde gjen-nomgående mindre tretthet og vita-litetstap ett år etter tilbakekomsten.Jeg aner et håp for meg selv. Jeg liktejobben min og oppholdet godt.

Slutter. Vanskeligheter med å til-passe seg etter hjemkomst avspeilesgjennom de mange som forlater job-ben de kommer tilbake til. I Ander-zéns studie er det 30% som slutterfør det er gått ett år. Studier fra USAviser at 50% forlater jobben før dethar gått tre år. Oppegående bedrif-ter og organisasjoner vil kunne tol-ke dette som signaler på at de måforberede sine ansatte på tilbake-komsten. Hittil har jeg ikke disku-tert min egen tilbakekomst med

noen andre enn familien og en godvenninne.

Stol på egne krefter. Repatrieringhandler både om personlig og profe-sjonell tilpasning. Forutsetningerog egenskaper hos den enkelte, for-holdene på arbeidsplassen og denenkeltes nettverk og støtte er identi-fisert som viktige faktorer som gjørbåde tilpasningen ute og repatrie-ringsfasen lettere.

Rimeligvis er det vanskeligere åtilpasse seg land med stor grad avkulturell ulikhet. Studier bekrefterat symptomer på psykisk stress ermer fremtredende der det er stor av-stand mellom hjemmekulturen ogvertslandets kultur. Men kulturellavstand, tilpasning og stress synes åvære viktigere under oppholdet uteenn ved repatriering.

Studier viser også sammenhengmellom individuelle forutsetningerog egenskaper og tilpasning. Blantannet har alder en stor betydning. .Godt voksne mennesker har gjernerikelig erfaring med å forholde segtil forandringer og har derfor oftemindre problemer med tilpasning.Dette kan jeg underskrive på.

Andre personlighetsfaktorersom henger sammen med en vellyk-ket tilpasning er selvtillit, kontrollover egen livssituasjon, evne til å sesammenheng og mening og ikkeminst individuell mestringskompe-tanse. Personlige ressurser og egen-

skaper gir derfor de viktigste signa-ler på hvordan en person vil håndte-re uteoppdraget og hjemkomsten.

Jeg tenker på egne ressurser oghvordan jeg organiserte meg slik atjeg kunne trappe opp jobb fra noentimers arbeid de første dagene til ågå over til full tid etter fire uker.Godt å ta kontroll over sin egen situ-asjon. Det gjelder å ha vett til å tavare på seg selv. Det er slett ikke sik-kert at andre gjør det. Erfaringer fratilbakevending fra tidligere uteopp-hold kommer godt med.

Familiebånd. Hvordan familienfungerer sammen er selvfølgeligogså viktig. Gode familiebånd og vel-lykkede opplegg for hele familienstyrker tilpasningsprosessen ute ogved hjemkomst. Jeg tenker med gle-de på barnas begeistring og trivselute. Husbonden slet nok mer medpendling og flere baller i lufta.

Kvaliteten av nettverket og til-gangen på sosial støtte både ute oghjemme viser seg også å være viktigfor tilpasning, trivsel og helse. Infor-masjon, direkte hjelp og emosjonellstøtte letter tilpasningen til en frem-med kultur, på en fremmed jobb ogved tilbakekomsten. Jeg sender enstille takk til det lille norske miljøeti Botswana. Vi tok intuitivt vare påhverandre. Hjelp og støtte fra kolle-gaer og venner i Norge har også let-tet tilpasningsprosessen både ute ogved hjemkomst for meg.

Mer selvtillit. En god del studiertar også opp spørsmålet om hvor-dan tilpasning til selve arbeidet ogarbeidsmiljøet påvirker den utear-beidendes psykiske helse og trivsel.Disse viser at god tilpasning til ar-beidssituasjonen fremmer en følel-se av generell trivsel og god mentalhelse, mens problemer på jobb kanfå store negative konsekvenser uteog etter hjemkomst.

En større studie viser at folk somkom hjem etter et internasjonaltoppdrag opplevde styrket selvfølelseog selvtillit. Undersøkelsen fantogså støtte for at lederevner, toleran-se og samarbeidsevner var styrket.

Jeg er full i hodet av spørsmål, inn-trykk og nye kunnskaper. Jegundres over min opplevelse av

å føle at jeg kommer hjem til gjenta-kelser. Jeg savner at det rasjonelle ogdet irrasjonelle lever åpent side omside. Når jeg sitter på T-banen tenkerjeg at det er altfor få afrikanere i

Norge. Jeg kjenner uro og sinne nårvirkeligheten eller fagdiskusjonenesnevrer seg inn, når referanseram-men blir for ensidig og når de sam-me løsningene blir valgt gang ettergang. Jeg kjenner tretthet når kolle-gaer og bekjente blir opptatt av åmarkerer sine revirer, skryter av sinfortreffelighet og trykker andre ned.

Hvorfor slutter så mange i job-ben i løpet av de første årene etter deer kommet hjem? Dette er et av degrunnleggende spørsmål som sitterigjen etter lesing av Anderzéns av-handling. Hun har ingen utdypendeforklaring. Jeg undres. Er det kjen-netegn ved personene, erfaringenefra uteoppholdet eller forholdenepå arbeidsplassene som befordrermobiliteten? Hva koster det person-lig, kompetansemessig og økono-misk at personene forlater bedrif-ten? Hvem vet noe om dette? Hvemhar ansvar for eventuelt å hindre enslik utvikling?

Ikke verdsatt. En av de mest vanli-ge og viktigste klager fra utearbei-dende når de kommer hjem er at or-ganisasjonene deres ikke verdsettereller i det minste nyttegjør seg deresinternasjonale erfaring. I Anderzénsstudie sa 50 prosent at arbeidsplas-sen overhodet ikke tok hensyn til el-ler verdsatte erfaringene deres fraarbeidet ute. Dette blir særlig vrienthvis ferdighetene, kunnskapene ogerfaringene er relevant for arbeids-plassen og kanskje mangler i organi-sasjonen. For egen del tenker jeg atdet ville gjøre godt hvis noen herhjemme på en eller annen måte vis-te at de verdsatte innsatsen, at devar interessert i erfaringene mine

Nødvendigheten av å forberedetilbakekomst er åpenbar, både frahelsemessige, faglige og økonomis-ke perspektiver. At internasjonal er-faring og kompetanse verdsettes, in-tegreres og utnyttes i en nasjonalsammenheng er en utfordring forarbeidsplassene og for oss som harvært ute. Våre verdier, erfaringer ogkompetanse utfordres og berikesgjennom et internasjonalt perspek-tiv. Ønsker vi dette eller beskytter vioss mot det?

Botswana eller Balestrand? Jegminnes historien en av mine venn-inner fortalte en kveld vi damenesatt og reflekterte over livet understjernehimmelen. Hun kom til Bots-wana som ung. Etter å ha bodd deret par år, reiste hun hjem på ferie.Familie og venner var samlet til fest-lig lag. Min venninne viste bilder ogfortalte levende fra sitt nye liv. Etteren kort stund fant samtalen andreveier. Et søskenbarn hadde flyttet tilBalestrand et par timers reise unna.Hele selskapet deltok aktivt og nys-gjerrig i hennes opplevelser og erfa-ringer med flyttingen og det nye li-vet i Balestrand. Min venninne sattundrende tilbake. Jeg lurer på omhun også frøs litt? (1) Alle referanser er hentet fra denne

avhandlingen.

Elsa Døhlie har jobbet i to år sområdgiver i aids/std i Botswana, somledd i et institu-sjonssamarbeid mellom Statens Helsetilsyn og landets helsedepar-tement under denbilaterale helse-avtalen. Hun har tidligere blant annet vært helse-arbeider i Bosnia.

leserbrev

Tap av vitalitet,tretthet, utbrenthetog stress-relatertesymptomersom mage-og søvn-problemer,blir ofte resultatetnår bi-stands-arbeiderevender hjem.

Artikkelforfatteren på besøk i Mokolodi-reservatet i Botswana. FOTO: ELINE DØHLIE SALTNES

På vei til en trygg og god jobbi Oslo en kaldmorgenstund i april. Toppen av lykke?FOTO: SCANPIX


Svar til to generalsekretærer

1.Hvem er dette?

2.Hva heter myntenheten iKina?

3.Hvor stor er verdens befolk-ningsvekst pr. år? Ca. 40, 60eller 80 millioner?

4.Hvilken afrikansk presidentvar nylig på besøk i Oslo?

5.Hvem er informasjonsdirektøri NORAD?

6.Hvor lenge har tibetanernemåttet leve i eksil?

7.Hvem er valgt til ny presidenti Norges Røde Kors?

8.Hvem er hovedpartene i krigen i Sudan?

9.President Robert Mugabe erblitt mye omtalt i pressen i det siste. I hvilket land erhan president?

10.Er Laos i større eller mindre i flateinnhold enn Norge?

11.Fredskorpset feiret nylig etjubileum. Hvor gammelt erfredskorpset?

12.Hva heter byen Saigon i dag?

13.Er det registrert kaldere temperatur enn minus 20 i Afrika?

14.Hvor finner vi verdens høyeste hus?

15.Hvilke farger finner vi i detnicaraguanske flagget?

16. Julius Nyerere er forhenvæ-rende president i hvilket afrikansk land?

17.Regner det mye på Hawaii?

18.Renner elven Ganges i Bangladesh?

19.Hva er «blandede kreditter»?

20.Hvilke to land utgjør Den jugoslaviske føderasjonen?

Svar på side 23)Bistandsaktuelts spørrespalte er laget av Arve Norheim.

hvem? hvor? hva i all verden?

AV TERJE TVEDT, FORSKER

Generalsekretærene Halle JørnHanssen og Tor Elden, somofte snakker om den offentli-

ge samtalens betydning og om ver-dien av meningsbrytning som en ge-nerell styrke ved det sivile samfunnog ved de frivillige organisasjonen,gikk i Bistandsaktuelt nr. 2.99 i skyt-tergraven.

Foranledningen var et intervjumed meg i forbindelse med en nyligutgitt bok om frivillige bistandsor-ganisasjoner. Intervjuet tok oppnoen av de mest sentrale spørsmåle-ne innenfor NGO-bistanden: Hvor-dan skape en virkelig velfungerendesivil sektor i et land gjennom hjelpfra utlandet; hvordan forstå bi-standsavhengige organisasjonersproblem med å bli relevante/gro røt-ter i eget samfunn; og hvordan bidratil å skape et mest mulig produktivtforhold mellom organisasjonssam-funn og stat i de land som mottarhjelp?

Halle Jørn Hanssen avviser minefunn ved å si at jeg, som for-sker, ser på verden i et fugle-

perspektiv, i motsetning til hanseget, praktikerens (som, underfor-stått, er det rette). Men fugleper-spektivet er ikke for mennesker. Deter for – fugler.

Når Halle Jørn Hansen avviser ågå inn på betydningen av å analyse-re effekten av at tusenvis av vestligebistandsorganisasjoner jakter på li-kesinnede samarbeidspartnere dekan finansiere aktivitetene til, såkan det oppfattes som beklagelig,men problemet stikker dypere. HJHhevder jo at det ikke er noe grunn tilå være opptatt av dette, fordi detikke skjer (bortsett fra i «enkelteutenlandske organisasjoner»).

Problemet er ikke, slik jeg serdet, de organisasjonsmessige kopie-ne i seg selv eller isolert sett. Det be-ror på originalen. Saken er selvsagtheller ikke at kirken i Tanzania har«tatt skade av» å samarbeide medKirkens Nødhjelp, slik HJH , liksomironiserende, hevder er mitt stand-punkt. Men hva er de strukturellekonsekvensene av aktivitetene tilflere titalls internasjonale NGOsmed mange penger i samarbeidmed ofte nyetablerte NGOs i land ogområder og fattige distrikter medlite penger, et uutviklet organisa-sjonsliv og uten den politiske tillitmellom stat og samfunn som er ut-viklet i mange vestlige land?

Hva er de langsiktige virkninge-ne av at nettopp Norsk Folkehjelp(og ikke OXFAM eller Kirkens Nød-hjelp f.eks.) samarbeider så tett medSSRA og SPLA i Sør-Sudan, eller av atnasjonale fagforeninger bygges oppmed såpass mye ekstern finansie-ring, eller for den del, av at protes-tantiske og katolske NGOer støtterøkonomisk og politisk opp om ulikeog konkurrerende kirkesamfunn iLatin-Amerika, og av at alt detteskjer innenfor rammen av et domi-nerende utviklingsparadigme pre-get av konflikt mellom lokal stat ogsamfunn? Og selv om vi alle nå erfor det sivile samfunn, hva betyrdette nye mantraet – teoretisk og ipraksis? Å bygge sivile samfunn eren ting, men å bidra til utviklingenav et sivilisert sivilt samfunn ersvært krevende – som Tyskland imellomkrigstiden og Jugoslavia ogRwanda på 1990-tallet har vist. Ogkanskje enda mer krevende – hvor-dan kan en utvikle et velfungeren-de sivilt samfunn utenfra – mednorske organisasjoner og norskepenger?

Tor Eldens lange, men generelleartikkel om det sivile sam-funn, har en passus hvor han

avviser mine funn ved å plasseremeg i fiendens leir.

TE kan slippe unna enhver kon-kret analyse, ved å omfortolke pro-blemet i et ideologisk språkbruk.Knepet er i utgangspunktet å tilskri-ve meg et bestemt politisk-ideolo-gisk syn (som jeg beviselig ikke har),mens han utroper seg selv – hold fast– som en som ikke har skylapper.Min påståtte statsvennlighet knytterhan til hva han kaller foreldet tan-kegods fra 1970-tallet (som om vekt-legging av statens rolle i utviklings-prosessen er et 1970-tallsprodukt),mens han kan argumentere for pri-vatskoler som om det er ideologisknøytralt. Slik skapes et inntrykk avat Det nye utviklingsparadigmet ernyere enn det er, og samtidig min-dre radikalt enn det det er (i Eldensfremstilling).

Hvis Elden virkelig mener at detå anerkjenne at alle samfunn ogsåtrenger en velfungerende stat og aten velfungerende stat er en forutset-ning for et sivilisert sivilt samfunn,er 1970-talls tenkning, har Redd Bar-na et problem med sin leder (ogsåRedd Barna appellerer jo til statennår det gjelder lovgivning for å sikrebarns rettigheter osv.). Ideen om sta-tens betydning oppsto for flere tu-sen år siden, og kan man si noe ge-nerelt om 1970-tallet i et slikt histo-risk perspektiv, må det snarere væreat stadig flere stilte spørsmål vedstatens autoritet.

Elden snakker om det sivile sam-funn med den nyomvendtes enøyd-het – og overfladiskhet. Før han blegeneralsekretær i Redd Barna arbei-det han direkte for den norske stat,og var da tilhenger av stat-til-stat bi-stand. Da skrev jeg, den statsvennli-ge i hans enkle normative retorikk,Bilder av «de Andre», en bok somsøkte å identifisere innholdet i bi-standens dominerende språk, net-topp på 1970– og 1980-tallet, og hvor-dan statens og det offisielle bi-standsNorges tenkning erobret detinnerste av våre oppfatninger av ver-den, utvikling og bistand.

Elden kler ikke rollen som littenøyd og uskolert samfunnsfilosof.Elden er bedre når det gjelder barnsrettigheter. Hvorfor kan han ikkeheller øse av Redd Barnas konkreteerfaring med å prøve å bygge det si-vile samfunn i Etiopia (siden 1969)eller i Zimbabwe, der Redd Barna nåstår overfor svært interessante pro-blemstillinger i forhold til Mugabesregjering? Hvilke planer har Eldenfor dette arbeidet? Det ville vært in-teressant, og slike refleksjoner kun-ne bidratt til å gjøre norsk debattmer interessant, lærerik og frema-drettet.

Jeg har skrevet en bok, Angels ofMercy or Development Diplo-mats. NGOs & Foreign Aid, som

prøver å gå bak tilslørende retorikkom organisasjonenes arbeid. Ikkefor å kritisere dem, men for å gjøreen mer opplyst og konkret disku-sjon mulig. Den prøver å etablere etfruktbart begrepsapparat som vilgjøre det lettere å forstå hva som fo-regår. Den prøver å bidra til mer pre-sise kategoriseringer av ulike orga-nisasjonstyper og arbeidsfelt i for-skjellige land. Den prøver å visehvordan denne bistandskanalen,den sivile sektors utvikling i ulikeutviklingsland og dennes forhold tilegen stat, kan forstås. Den handlerfølgelig om hvordan hele bistand-skanalen virker i forhold til utvik-ling og demokrati, og hvilket poten-siale organisasjonene har i en ver-den der den «gamle» bistanden er iferd med å bli foreldet, men hvor be-hovet for alternative arenaer forkrysskulturelle møter og flernasjo-nalt samarbeid utenfor statssyste-met synes å øke. Det finnes ikkemange tilsvarende forsøk på enoverordnet analyse av feltet. Hellerikke internasjonalt. Forsøket kanselvsagt kritiseres og forbedres, ogbør kritiseres, gjennom diskusjonog mer analyser.

Men generalsekretærene avvisernytten av en slik prosess. De vil – ihvert fall ikke offentlig – vedkjenneseg bistansdskanalens dilemmaer.Basert på deres innspill er en kon-klusjon uunngåelig: De synes uin-teressert i å sette seg grundig inn ianalyser av konsekvenser av deresbistandsvirksomhet. Det synesåpenbart at formen og det konkreteinnholdet i denne bistandskanalenhar store langtidsvirkninger, somikke er forstått og heller ikke disku-tert i norsk (eller internasjonalt) bi-standsmiljø. Norge og norske orga-nisasjoner deltar aktivt i å forme etnytt internasjonalt fenomen, somingen enda forstår de strukturellekonsekvensene av. I dette tilfelletgjentar historien seg – verken somtragedie eller farse – men som kjed-somhet. Vi trenger ikke flere eksem-pler på hva som er et systemtrekkved norsk bistandsdiskusjon: Tals-menn for Den Gode Hensikt somlegger en tåke av godvilje over disku-sjon og reell analyse av hva som fak-tisk skjer i utviklingsprosessen.

Da jeg for noen år siden påvisteat tesen om de frivillige organisasjo-nenes generelle komparative for-trinn i utviklingsarbeidet ikke holdtvann, var det mange som oppfattetdette som kritikk av de frivillige or-ganisasjonene. I dag er det ingensom vil hevde de argumenter somdominerte da. De fleste vil snarereoppfatte det som en fordel for orga-nisasjonene at de ikke lenger blirvurdert i forhold til slike kriterier.Det perspektivet reduserte dem jotil konkurrenter innenfor en trangøkonomisk-byråkratisk modell,framfor å verdsette organisasjone-nes potensielle forskjellighet.

Mange talsmenn for organisasjo-nene oppfattet det også som kritikkda jeg litt senere skrev en liten boksom viste til at historiske endringer iforholdet mellom land og sivilisa-sjoner ville gjøre den etablerte pro-sjektmodellen avlegs og umulig (avpolitiske grunner, om ikke av bi-standsfaglige grunner).

I dag kappes organisasjoneneom å ha samarbeidspartnere, mensalle avviser norskdrevne integrertelandbruksprosjekter som gammel-modig bistand. (hva har Elden lærtav sin historie, når han nå framstil-ler seg selv uten «skylapper»?)

debatt

Det er spesielt beklagelig at organi-sasjoner som i alle mulige sammen-henger fremmer verdipluralisme ogdebatt som kjerneverdier, lukker segoverfor analyser som rokker vedgrunnlaget for etablerte perspektivog arbeidsmåter. Nettopp de som iNorge er omgitt av så mye velvilje ogfremstår i stadig flere situasjonersom selve sinnbildet på nasjonensmoral, bør søke med lys og lykt etteranalyser som søker å gå bak domine-rende tankegang, og som påpekerforhold som aktørene selv ikke erklar over eller ikke har tenkt grun-dig over. Ved å avvise kritiske spørs-mål og verdien av den selvkritiskerefleksjon, tydeliggjør de konkret,ved sine talehandlinger, at de positi-ve verdiene et sivilt samfunn og deorganisasjonene som arbeider derkan ha, ikke er nødvendige egenska-per ved disse organisasjonene.

DEB

ATT


Ansvarlig redaktør:Raymond Johansen

Redaktør:Gunnar Zachrisen

E-mail:[email protected]

Journalister:Bibiana Dahle Piene

Odd Iglebæk

Redaksjonsråd:Karen Brit Feldberg,

Høgskolen i Oslo,

Ellen Hansen,

Fellesrådet for Afrika,

John Jones,

Diakonhjemmets

Internasjonale Senter,

Bjørn Johannessen,

underdirektør NORAD

Postadresse:Boks 8034 Dep.,

0030 Oslo

Kontoradresse:Tollbugt. 31, Oslo

Telefon sentralbord:22 31 44 00

Telefon redaksjon:22 31 46 47/

22 31 46 46

Fax: 22 31 44 74

Design / produksjon:OK grafisk byrå as

Trykk:Media Øst Trykk AS,

Lillestrøm

Abonnement:Bistandsaktuelt,

c/o Norsk Fredskorpssamband

Drift A/S, boks 6747

St. Olavs plass, 0130 Oslo.

Telefon: 22 99 46 00.

Fax: 22 99 46 01.

Abonnementet er gratis.

Artikler i Bistandsaktuelt

uttrykker ikke nødvendigvis

et offisielt syn.

Utgiver:

ISSN 1501-0201

Redaksjonen avsluttet: 8. mars 1999

nr. 2/99 – 2. årgangFagblad om utviklingssamarbeid

bistandsaktuelt

O2@@@@@@@@@@@@@6K? ??O2@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@6K? ??O2@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@6K? ?O2@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@6K ??O2@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@6K? ??O2@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@6K? ??O2@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@6K? ??O2@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@6K? ??O2@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@6K? ??W2@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@6X? ?O&@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@0Y@@@@@@@@@@V4@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@)K ?W2@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@0M?f?@@@@@@@@@@?f?I4@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@6X ??W&@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@0Mh?@@@@@@@@@@?hI4@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@)X? ?O2@@@@@@@@@@@@6K? ?O&@@@@@@@@@@@@@@@@@@@0M?he?@@@@@@@@@@?he?I4@@@@@@@@@@@@@@@@@@@)K @@@@@@@@@@@@@@@@@@6Xhf?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ ?O2@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@6K? ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@6K? ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@6X ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@6K? ?W2@@@@@@@@@@@@@@@@@@0M ?@@@@@@@@@@? I4@@@@@@@@@@@@@@@@@@6X @@@@@@@@@@@@@@@@@@@1hf?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ O2@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@6K? ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@6K J@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@1 ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@6K?hg??W&@@@@@@@@@@@@@@@@@0M ?@@@@@@@@@@? I4@@@@@@@@@@@@@@@@@)X? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@L?he?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ W2@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@6K? ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@6K 7@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@6Khf?W&@@@@@@@@@@@@@@@@(M ?@@@@@@@@@@? I4@@@@@@@@@@@@@@@@)X @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@)Xhe?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ ?O&@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@6X? ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@6X @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@L? ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@6Khe??W&@@@@@@@@@@@@@@@@@Y? ?@@@@@@@@@@? ?@@@@@@@@@@@@@@@@)X? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@1he?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ ?W2@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@)X ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@)X? ?J@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@1? ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@6Xh?W&@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@6K? ?@@@@@@@@@@? ?O2@@@@@@@@@@@@@@@@@@@)X @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@L?h?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ W&@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@)K? ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@)X ?7@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@)X?g??W&@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@6Khf?@@@@@@@@@@?hf?O2@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@)X? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@1?h?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ ?W&@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@6X? ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@)X? ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@L ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@)Xg?W&@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@6K?h?@@@@@@@@@@?heO2@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@)X @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@Lh?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ W&@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@1? ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@1? J@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@1 ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@)X?f??W&@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@6Kg?@@@@@@@@@@?g?O2@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@)X? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@)X?g?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ ?W&@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@L ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@L 7@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@)Xf?W&@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@6K?e?@@@@@@@@@@?f?O2@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@)X @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@1?g?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ W&@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@)X? ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@1 @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@L? ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@)X?e?7@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@6K??@@@@@@@@@@?eO2@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@)X? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@Lg?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ 7@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@)X ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@L? ?J@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@1? ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@1?e??J@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@6X@@@@@@@@@@?O2@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@1? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@1g?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ ?J@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@1 ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@1? ?7@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@Le?W&@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@L @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@L?f?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ ?7@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@L? ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@L ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@1e??W&@@@@@@@@@@@@(M?eI4@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@0M?I'@@@@@@@@@@@@)X? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@)Xf?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ J@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@1? ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? J@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@1 ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@L???7@@@@@@@@@@@@(Yh?I4@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@0M?gV'@@@@@@@@@@@@1? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@1f?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ 7@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@L ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@?I4@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? 7@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@L? ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@1??J@@@@@@@@@@@@(Y?hf?I4@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@0M?he?V'@@@@@@@@@@@@L @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@L?e?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@1 ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@fI'@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@1? ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@L??W&@@@@@@@@@@@(Y I4@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@0M? V'@@@@@@@@@@@)X? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@1?e?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ ?J@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@0?4@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@f?N@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? ?J@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@?I4@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@1??7@@@@@@@@@@@(Y? ?I4@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@0M? ?V'@@@@@@@@@@@1? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@Le?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ ?7@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@0MgI'@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@g@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? ?7@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@L ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@f?I4@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@?J@@@@@@@@@@@@Y I4@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@0M ?@@@@@@@@@@@@L @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@)X??@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@(Mh?V'@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@L? ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@g@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@1 ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@g?I'@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@?7@@@@@@@@@@@@@6K I4@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@0M ?O&@@@@@@@@@@@@1 @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@1??3@@@@@@@@@@@@@@@@@@ ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@(Y?heV'@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@1? ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@g@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? J@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@hV'@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@??J@@@@@@@@@@@@@@@@@@@6K? I4@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@0M? ?O2@@@@@@@@@@@@@@@@@L? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@L?N@@@@@@@@@@@@@@@@@@ J@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@Hhf?V'@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@g@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? 7@@@@@@@@@@@@@@@@@?@@@@@@@@@@@@@@@@@L? ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@h?N@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@L?7@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@6K? I4@@@@@@@@@@@@@@@@@0M? ?O2@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@1? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@1e@@@@@@@@@@@@@@@@@@ 7@@@@@@@@@@@@@@@@@@@5? N@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@e?O2@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? @@@@@@@@@@@@@@@@@5?@@@@@@@@@@@@@@@@@1? ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@he3@@@@@@@@@@@@@@@@@@@1J@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@6K? I4@@@@@@@@@@@@@(M? ?O2@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@L @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@L?@@@@@@@@@@@@@@@@@@ @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@H? ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? ?J@@@@@@@@@@@@@@@@@H?@@@@@@@@@@@@@@@@@@? ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@heN@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@7@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@6K ?@@@@@@@@@@@0Y O2@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@1 @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@1?@@@@@@@@@@@@@@@@@@ @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ ?3@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@5? ?7@@@@@@@@@@@@@@@@@??3@@@@@@@@@@@@@@@@@L ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@he?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@?J@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@6K? ?@@@@@@@@@@? ?O2@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@L? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@?@@@@@@@@@@@@@@@@@@ @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ ?N@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@H? J@@@@@@@@@@@@@@@@@@??N@@@@@@@@@@@@@@@@@1 ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@he?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@?7@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@6Khf?@@@@@@@@@@? O2@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@1? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ @@@@@@@@@@@@@@@@@@@? ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@5 7@@@@@@@@@@@@@@@@@@?e@@@@@@@@@@@@@@@@@@ ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@he?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@6Khe?@@@@@@@@@@?he?O2@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@L @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ ?J@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@H @@@@@@@@@@@@@@@@@@5?e@@@@@@@@@@@@@@@@@@L? ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@he?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@J@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@6Kh?@@@@@@@@@@?h?O2@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@1 @@@@@@@@@@@@@@@@@@?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ ?7@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? ?J@@@@@@@@@@@@@@@@@@H?e@@@@@@@@@@@@@@@@@@1? ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@he?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@7@@@@@@@@@@V4@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@6K?f?@@@@@@@@@@?g?O2@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ @@@@@@@@@@@@@@@@@@?3@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@L? ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@(M ?7@@@@@@@@@@@@@@@@@@f3@@@@@@@@@@@@@@@@@@L ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@he?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@?J@@@@@@@@@@5?fI4@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@6K?e?@@@@@@@@@@?f?O2@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@0M?eI'@@@@@@@@@@L? @@@@@@@@@@@@@@@@@@LV'@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ 3@@@@@@@@@@@@@@@@@@@1? J@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@0Y? ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@fN@@@@@@@@@@@@@@@@@@1 ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@heJ@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@?7@@@@@@@@@@H?h?I4@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@6K??@@@@@@@@@@?e?O2@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@0M?g?N@@@@@@@@@@1? @@@@@@@@@@@@@@@@@@1?N@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ N@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@L 7@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@(M? J@@@@@@@@@@@@@@@@@@5f?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@he7@@@@@@@@@@@@@@@@@@@5?@@@@@@@@@@@ ?I4@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@6X@@@@@@@@@@??O2@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@0M?hf3@@@@@@@@@@? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@??3@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@)X?he?J@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@5? ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? 7@@@@@@@@@@@@@@@@@@Yf?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@L? ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@h?J@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@H?@@@@@@@@@@5 I4@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@W2@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@0M? N@@@@@@@@@@L @@@@@@@@@@@@@@@@@@@??N@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@)XheW&@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@H? ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@)X? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@1? ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@hO&@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@?J@@@@@@@@@@H ?I4@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@0M ?@@@@@@@@@@1 @@@@@@@@@@@@@@@@@@@?e3@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@)K?g?O&@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@1? ?J@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@gO2@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@?7@@@@@@@@@@? I4@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@0M? ?3@@@@@@@@@@ @@@@@@@@@@@@@@@@@@@?eV'@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ ?3@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@6K?eO2@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@L ?7@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@L ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@fO2@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@5?@@@@@@@@@@5? ?I4@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@0M? ?N@@@@@@@@@@ @@@@@@@@@@@@@@@@@@@?e?N@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ ?N@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@5 ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@)X? ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@1 ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@H?@@@@@@@@@@Y? ?I4@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@0M ?J@@@@@@@@@@L? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@?f3@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ 3@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@H ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@1? J@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@???J@@@@@@@@@@@@6K ?I4@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@0M O&@@@@@@@@@@1? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@?fV'@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ N@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@5? ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@L 7@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@L? ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@5???7@@@@@@@@@@@@@@@@@6K? I4@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@0M O2@@@@@@@@@@@@@@@@@? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@?f?N@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ ?3@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@H? ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@?3@@@@@@@@@@@@@@@@@@@)X? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@1? ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@H???@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@6K? I4@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@0M O2@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@?g3@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ ?N@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@5 ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@?N@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@1? ?J@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@5e??@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@6K? I'@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@0M ?O2@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@?gN@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ 3@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@(Y ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@e3@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@L ?7@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@L ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@(Ye??@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@6K ?V4@@@@@@@@@@@@@@@@@@@0M O2@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@?g?3@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ V'@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@H? ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@eN@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@)X? ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@1 ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@H?e??@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@6K? ?I4@@@@@@@@@@@@@@@(M ?O2@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@L @@@@@@@@@@@@@@@@@@@?g?V'@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ ?V'@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@5 ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@e?3@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@1? J@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@L? ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@5f?J@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@6K? ?I'@@@@@@@@@@@@0Y? O2@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@1 @@@@@@@@@@@@@@@@@@@?hN@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ V'@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@(Y ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@e?N@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@L 7@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@1? ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@(Yf?7@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@6K N@@@@@@@@@@(M? O2@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ @@@@@@@@@@@@@@@@@@@?h?3@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ ?V'@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@(Y? ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@f3@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@)X? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@(Y?f?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@6K ?@@@@@@@@@@H O2@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ @@@@@@@@@@@@@@@@@@@?h?N@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ V'@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@0Y ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@fN@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@1? ?J@@@@@@@@@@@@@@@@@@@(M?he?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@L ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@0Yg?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@6K ?@@@@@@@@@@? O2@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ @@@@@@@@@@@@@@@@@@@?he3@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ ?V4@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@(M ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@f?3@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@L ?7@@@@@@@@@@@@@@@@@@@Hhf?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@1 ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@(Mh?@@@@@@@@@@eI4@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@6Khf?@@@@@@@@@@? O2@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@0M?@@@@@@@@@@ @@@@@@@@@@@@@@@@@@@?heV'@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ ?I'@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@0Y? ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@f?N@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@)X? J@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@?hf?3@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@0Y?h?@@@@@@@@@@g?I4@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@6Khe?@@@@@@@@@@?hfO2@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@0M?f@@@@@@@@@@ @@@@@@@@@@@@@@@@@@@?he?N@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ V4@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@0M? ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@g3@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@1? 7@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@?hf?N@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@L? ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@0M?he?@@@@@@@@@@he?I4@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@6Xh?@@@@@@@@@@?heO2@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@0M?h@@@@@@@@@@ @@@@@@@@@@@@@@@@@@@?hf3@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ ?I4@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@0M? ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@gN@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@L @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@1? ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@0M?hf?@@@@@@@@@@ I4@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@)K?g?@@@@@@@@@@?hW2@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@0M?hf@@@@@@@@@@ @@@@@@@@@@@@@@@@@@@?hfV4@@@@@@@@@@@@@@@@@@ ?I4@@@@@@@@@@@@@@@@@@@0M ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@g?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@0M? ?@@@@@@@@@@ ?I4@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@6K?f?@@@@@@@@@@?g?O&@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@0M @@@@@@@@@@ I4@@@@@@@@@@0M ?@@@@@@@@@@ I4@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@6X?e?@@@@@@@@@@?f?O2@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@0M @@@@@@@@@@ ?@@@@@@@@@@ I4@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@)Ke?@@@@@@@@@@?e?W2@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@0M? @@@@@@@@@@ ?@@@@@@@@@@ ?I4@@@@@@@@@@@@@@@@@@@6X?@@@@@@@@@@?eW&@@@@@@@@@@@@@@@@@@@0M? @@@@@@@@@@ ?@@@@@@@@@@L? ?I4@@@@@@@@@@@@@@@@@@)X@@@@@@@@@@??O&@@@@@@@@@@@@@@@@@@0M? @@@@@@@@@@ ?@@@@@@@@@@1? ?I4@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@W2@@@@@@@@@@@@@@@@@@0M? @@@@@@@@@@ ?3@@@@@@@@@@? ?I'@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@0M? ?J@@@@@@@@@@ ?N@@@@@@@@@@? V4@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@0M? ?7@@@@@@@@@5 ??@@@@@@@@@@? I4@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@(M? ?@@@@@@@@@@H ??@@@@@@@@@@? I'@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@0Y ?@@@@@@@@@@? ??@@@@@@@@@@L ?V4@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@(M ?@@@@@@@@@@? ??@@@@@@@@@@1 ?I'@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@0Y? J@@@@@@@@@@? ??3@@@@@@@@@@ V4@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@(M? 7@@@@@@@@@@? ??N@@@@@@@@@@ I'@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@(Y @@@@@@@@@@5? ?@@@@@@@@@@L? ?V'@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@0Y? @@@@@@@@@@H? ?@@@@@@@@@@1? V4@@@@@@@@@@@@@@@@@(M? ?J@@@@@@@@@@ ?3@@@@@@@@@@? I'@@@@@@@@@@@@@@(Y ?7@@@@@@@@@@ ?N@@@@@@@@@@L @@@@@@@@@@@@@(Y? ?@@@@@@@@@@5 ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@???@@@@@@@@@@1 O&@@@@@@@@@@@@@Y J@@@@@@@@@@H ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@???@@@@@@@@@@@ O2@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@6K? 7@@@@@@@@@@? ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@???3@@@@@@@@@@L? ?O2@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@6K? ?J@@@@@@@@@@5? ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@???N@@@@@@@@@@1? O2@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@6K ?7@@@@@@@@@@H? ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@??3@@@@@@@@@@L ?O2@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@6K? J@@@@@@@@@@@ ?N@@@@@@@@@@1 ?O2@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@6K? 7@@@@@@@@@@5 ??@@@@@@@@@@@L? ?O2@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@6K? ?J@@@@@@@@@@@H ??3@@@@@@@@@@1? ?O2@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@6K? ?7@@@@@@@@@@5? ??N@@@@@@@@@@@Lhf?O2@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@6K?hfJ@@@@@@@@@@@H? ?3@@@@@@@@@@)X?h?W2@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@6X?he7@@@@@@@@@@5 ?N@@@@@@@@@@@1?hO&@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@)Kh?J@@@@@@@@@@@H ??3@@@@@@@@@@@LgW2@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@6XgW&@@@@@@@@@@5? ??N@@@@@@@@@@@)X?e?W&@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@(Y@@@@@@@@@@?3@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@)X?f7@@@@@@@@@@@H? ?3@@@@@@@@@@@1?eO&@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@H?@@@@@@@@@@?V'@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@)Ke?J@@@@@@@@@@@5 ?V'@@@@@@@@@@@?O2@@@@@@@@@@@@@@@@@@0MW@@@@@@@@@@@5??@@@@@@@@@@??N@@@@@@@@@@@@V4@@@@@@@@@@@@@@@@@@6KO&@@@@@@@@@@@H ??N@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@0M?W&@@@@@@@@@@(Y??@@@@@@@@@@?e3@@@@@@@@@@@L?I4@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@5? ?3@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@0Me?7@@@@@@@@@@@He?@@@@@@@@@@?eN@@@@@@@@@@@1?eI4@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@(Y? ?N@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@(MfJ@@@@@@@@@@@5?e?@@@@@@@@@@?e?3@@@@@@@@@@@LfI4@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@H ??3@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@0Y?f7@@@@@@@@@@@H?e?@@@@@@@@@@?e?V'@@@@@@@@@@1gI'@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@5? ??V'@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@(M?f?J@@@@@@@@@@@5f?@@@@@@@@@@?fN@@@@@@@@@@@L?f?V'@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@(Y? ?V'@@@@@@@@@@@@@@@@@@0Yg?7@@@@@@@@@@@Hf?@@@@@@@@@@?f?3@@@@@@@@@@1?gV4@@@@@@@@@@@@@@@@@@(Y @@@@@@@@6Kg?@@@@@e?@@@@@@@@6K?f@@@@@@@@@?e@@@@@?eW2@@@@@?@@@@@@@@@@@?fO2@@@@@@@6X?f?@@@@@@@@6K?h@@@@@@f?@@@@@@@@@@@e@@@@@@@@@@?@@@@@@@@@@@@?h?@@@@@@@@@@?fW2@@@@@@@6X?f?@@@@@@@@6K? ??N@@@@@@@@@@@@@@@@(MhJ@@@@@@@@@@@5?f?@@@@@@@@@@?f?N@@@@@@@@@@@LhI'@@@@@@@@@@@@@@@@H? @@@@@@@@@@6Xf?@@@@@e?@@@@@@@@@@@f@@@@@@@@@?e@@@@@??W&@@@@@5?@@@@@@@@@@@?eW2@@@@@@@@@@)Xf?@@@@@@@@@@@g?J@@@@@@f?@@@@@@@@@@@e@@@@@@@@@@?@@@@@@@@@@@@?h?@@@@@@@@@@?e?W&@@@@@@@@@)Kf?@@@@@@@@@@@ ?@@@@@@@@@@@@@@@@H?h7@@@@@@@@@@@H?f?@@@@@@@@@@?g3@@@@@@@@@@1h?N@@@@@@@@@@@@@@@@ @@@@@@@@@@@)X?e?@@@@@e?@@@@@@@@@@@L?e@@@@@@@@@?e@@@@@??7@@@@@(Y?@@@@@@@@@@@?e7@@@@@@@@@@@@)X?e?@@@@@@@@@@@L?f?7@@@@@@L?e?@@@@@@@@@@@e@@@@@@@@@@?@@@@@@@@@@@@?h?@@@@@@@@@@?eW&@@@@@@@@@@@@@?e?@@@@@@@@@@@L? ?@@@@@@@@@@@@@@@@L?h@@@@@@@@@@@5g?@@@@@@@@@@?gN@@@@@@@@@@@L?g?J@@@@@@@@@@@@@@@@ @@@@@@@@@@@@)Xe?@@@@@e?@@@@@@@@@@@1?e@@@@@@@@@?e@@@@@?J@@@@@(Ye@@@@@@@@@@@??J@@@@@@@@@@@@@@)Xe?@@@@@@@@@@@1?f?@@@@@@@1?e?@@@@@@@@@@@e@@@@@@@@@@?@@@@@@@@@@@@?h?@@@@@@@@@@??W&@@@@@@@@@@@@@@Le?@@@@@@@@@@@1? ??J@@@@@@@@@@@@@@@@)Kg?J@@@@@@@@@@@Hg?@@@@@@@@@@?g?3@@@@@@@@@@1?gO&@@@@@@@@@@@@@@@@L? @@@@@V4@@@@@@1e?@@@@@e?@@@@@V'@@@@@?e@@@@@?g@@@@@W&@@@@(Y?f?@@@@@f?7@@@@@@@@@@@@@@@1e?@@@@@?@@@@@@?fJ@@@@@@@@Lg@@@@@?f@@@@@?h?@@@@?hf?@@@@@g?7@@@@@@0?4@@@@@@1e?@@@@@V'@@@@@? ?W&@@@@@@@@@@@@@@@@@@6Xf?7@@@@@@@@@@5?g?@@@@@@@@@@?g?N@@@@@@@@@@@LfW2@@@@@@@@@@@@@@@@@@)X @@@@@??I'@@@@@e?@@@@@e?@@@@@e@@@@@?e@@@@@?g@@@@@@@@@@(Yg?@@@@@f?@@@@@(Me?I'@@@@@e?@@@@@?@@@@@@?f7@@@@@@@@1g@@@@@?f@@@@@?h?@@@@?hf?@@@@@g?@@@@@(Me?I'@@@@@e?@@@@@e@@@@@? ??W&@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@)K?eJ@@@@@@@@@@@H?g?@@@@@@@@@@?h3@@@@@@@@@@1e?W&@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@)X? @@@@@?eN@@@@@e?@@@@@e?@@@@@W&@@@@@?e@@@@@@@@@?e@@@@@@@@@@H?g?@@@@@f?@@@@@H?fN@@@@@e?@@@@@?@@@@@5?e?J@@@@@@@@@@g@@@@@?f@@@@@@@@@?f?@@@@?hf?@@@@@@@@@e?@@@@@H?fN@@@@@e?@@@@@W&@@@@@? ??7@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@6X?7@@@@@@@@@@5h?@@@@@@@@@@?hN@@@@@@@@@@@eO&@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@1? @@@@@?e?@@@@@e?@@@@@e?@@@@@@@@@@@5?e@@@@@@@@@?e@@@@@@@@@@h?@@@@@f?@@@@@g?@@@@@e?@@@@@@@@@@@H?e?7@@@@@@@@@@L?f@@@@@?f@@@@@@@@@?f?@@@@?hf?@@@@@@@@@e?@@@@@g?@@@@@e?@@@@@@@@@@@5? ?J@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@)X@@@@@@@@@@@Hh?@@@@@@@@@@?h?3@@@@@@@@@@W2@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@L @@@@@?e?@@@@@e?@@@@@e?@@@@@@@@@@(Y?e@@@@@@@@@?e@@@@@@@@@@L?g?@@@@@f?@@@@@g?@@@@@e?@@@@@@@@@@5f?@@@@@V'@@@@1?f@@@@@?f@@@@@@@@@?f?@@@@?hf?@@@@@@@@@e?@@@@@g?@@@@@e?@@@@@@@@@@(Y? ?7@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@5?h?@@@@@@@@@@?h?N@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@)X? @@@@@?eJ@@@@@e?@@@@@e?@@@@@@@@@@Hf@@@@@@@@@?e@@@@@@@@@@)Xg?@@@@@f?@@@@@L?fJ@@@@@e?@@@@@@@@@@HfJ@@@@@?V@@@@@?f@@@@@?f@@@@@@@@@?f?@@@@?hf?@@@@@@@@@e?@@@@@L?fJ@@@@@e?@@@@@@@@@@H ??J@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@H?h?@@@@@@@@@@?he3@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@1? @@@@@??W&@@@@@e?@@@@@e?@@@@@@@@@@?f@@@@@?g@@@@@@@@@@@1g?@@@@@f?@@@@@)Xe?W&@@@@@e?@@@@@@@@@@?f7@@@@@@@@@@@@Lf@@@@@?f@@@@@?h?@@@@?hf?@@@@@g?@@@@@)Xe?W&@@@@@e?@@@@@@@@@@? ?W&@@@@@@@@@@@?I4@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@5he?@@@@@@@@@@?heN@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@0MI'@@@@@@@@@@@L @@@@@?O&@@@@@5e?@@@@@e?@@@@@@@@@@Lf@@@@@?g@@@@@V'@@@@@L?f?@@@@@f?3@@@@@)K?O&@@@@@5e?@@@@@@@@@@Le?J@@@@@@@@@@@@@1f@@@@@?f@@@@@?h?@@@@?hf?@@@@@g?3@@@@@)K?O&@@@@@5e?@@@@@@@@@@L ?7@@@@@@@@@@@5?eI'@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@Yhe?@@@@@@@@@@?he?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@(Me?N@@@@@@@@@@@1 @@@@@@@@@@@@@He?@@@@@e?@@@@@@@@@@)X?e@@@@@@@@@?e@@@@@?N@@@@@)Xf?@@@@@f?N@@@@@@@@@@@@@@@He?@@@@@@@@@@)X??7@@@@@@@@@@@@@@L?e@@@@@?f@@@@@@@@@@f?@@@@?hf?@@@@@g?N@@@@@@@@@@@@@@@He?@@@@@@@@@@)X? ??J@@@@@@@@@@@(Y?e?V'@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@6Kh?@@@@@@@@@@?hO2@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@(Y?f3@@@@@@@@@@@L? @@@@@@@@@@@@5?e?@@@@@e?@@@@@?@@@@@)Xe@@@@@@@@@?e@@@@@??3@@@@@)X?e?@@@@@g3@@@@@@@@@@@@@5?e?@@@@@?@@@@@)X?@@@@@@@@@@@@@@@1?e@@@@@?f@@@@@@@@@@f?@@@@?hf?@@@@@h3@@@@@@@@@@@@@5?e?@@@@@?@@@@@)X ??7@@@@@@@@@@@HgV4@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@6Kf?@@@@@@@@@@?f?O2@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@0YgV'@@@@@@@@@@1? @@@@@@@@@@@0Y?e?@@@@@e?@@@@@?3@@@@@1e@@@@@@@@@?e@@@@@??V'@@@@@)Xe?@@@@@gV'@@@@@@@@@@@0Y?e?@@@@@?3@@@@@)X@@@@@fI'@@@@@?e@@@@@?f@@@@@@@@@@f?@@@@?hf?@@@@@hV'@@@@@@@@@@@(Y?e?@@@@@?3@@@@@1 ?J@@@@@@@@@@@5?hI'@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@6X@@@@@@@@@@W2@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@(Mh?N@@@@@@@@@@@L @@@@@@@@@0M?f?@@@@@e?@@@@@?V4@@@@@e@@@@@@@@@?e@@@@@?eV4@@@@@)e?@@@@@g?V4@@@@@@@@0M?f?@@@@@?V4@@@@@@@@@@@f?V4@@@@?e@@@@@?f@@@@@@@@@@f?@@@@?hf?@@@@@h?V4@@@@@@@@@0Yf?@@@@@?V4@@@@@ ?7@@@@@@@@@@(Y?h?V4@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@0Y?he3@@@@@@@@@@1 I4@@@0M? I4@@@0M? ??J@@@@@@@@@@@Hhf?I4@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@0M?hfN@@@@@@@@@@@L? ??7@@@@@@@@@@5? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ ?3@@@@@@@@@@1? ??@@@@@@@@@@@H? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ ?N@@@@@@@@@@@L ?J@@@@@@@@@@5 @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@L? 3@@@@@@@@@@1 ?7@@@@@@@@@@H @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@1? N@@@@@@@@@@@ ??J@@@@@@@@@@5? ?J@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? ?3@@@@@@@@@@L? ??7@@@@@@@@@@H? ?7@@@@@@@@@@?I4@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@0M??@@@@@@@@@@? ?N@@@@@@@@@@1? ??@@@@@@@@@@@ ?@@@@@@@@@@5gI4@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@0M?f?@@@@@@@@@@? 3@@@@@@@@@@? @@@@@?e?@@@@@e@@@@@@@@@@@@@@@@6Xf?@@@@@@?@@@@@?e@@@@@?eW2@@@@@??@@@@@g@@@@@?e@@@@@@g@@@@gO2@@@@@@@6X?f?W2@@@@@@6X?e@@@@@?e?@@@@@g?@@@@@e?@@@@@@@@@e?@@@@@g?@@@@@@@@6K? ??@@@@@@@@@@5 ?@@@@@@@@@@HhfI4@@@@@@@@@@@@0Mhf?@@@@@@@@@@L N@@@@@@@@@@L @@@@@?e?@@@@@e@@@@@@@@@@@@@@@@@1f?@@@@@5?@@@@@?e@@@@@??W&@@@@@H??@@@@@g@@@@@?e@@@@@@L?f@@@@fW2@@@@@@@@@@)XfW&@@@@@@@@1?e@@@@@?e?@@@@@g?@@@@@e?@@@@@@@@@e?@@@@@g?@@@@@@@@@@6X? ?J@@@@@@@@@@H ?@@@@@@@@@@? ?@@@@@@@@@@? ?@@@@@@@@@@1 ?@@@@@@@@@@1 @@@@@?e?@@@@@e@@@@@@@@@@@@@@@@@@L?eJ@@@@@H?@@@@@?e@@@@@?W&@@@@@5e?@@@@@g@@@@@?e@@@@@@)Xf@@@@f7@@@@@@@@@@@@)X?e7@@@@@@@@@5?e@@@@@?e?@@@@@g?@@@@@e?@@@@@@@@@e?@@@@@g?@@@@@@@@@@@1? ?7@@@@@@@@@@? J@@@@@@@@@@? ?@@@@@@@@@@? ?3@@@@@@@@@@ ?3@@@@@@@@@@ @@@@@?e?@@@@@e@@@@@@@@@@@0Y@@@@@1?e7@@@@5e@@@@@?e@@@@@?7@@@@@(Ye?@@@@@g@@@@@?e@@@@@@@)X?e@@@@e?J@@@@@@@@@@@@@@1?e@@@@@@@@@(Y?e@@@@@?e?@@@@@g?@@@@@e?@@@@@@@@@e?@@@@@g?@@@@@@@@@@@@? ?@@@@@@@@@@5? 7@@@@@@@@@@? ?@@@@@@@@@@? ?N@@@@@@@@@@ ?N@@@@@@@@@@ @@@@@?e?@@@@@f?@@@@@f?3@@@@@??J@@@@@He@@@@@?e@@@@@?@@@@@(Y?e?@@@@@g@@@@@?e@@@@@@@@)Xe@@@@e?7@@@@@(M?I'@@@@@?e@@@@@@V40Yf@@@@@?e?@@@@@g?@@@@@e?@@@@@g?@@@@@g?@@@@@V'@@@@@? ?@@@@@@@@@@H? @@@@@@@@@@5? ?@@@@@@@@@@? @@@@@@@@@@ @@@@@@@@@@L? @@@@@?e?@@@@@f?@@@@@f?N@@@@@L?7@@@@5?e@@@@@?e@@@@@@@@@@(Yf?@@@@@g@@@@@?e@@@@@@@@@1e@@@@e?@@@@@(Ye?V4@0Mf@@@@@@h@@@@@?e?@@@@@g?@@@@@e?@@@@@g?@@@@@g?@@@@@?N@@@@@? ??J@@@@@@@@@@ @@@@@@@@@@H? ?@@@@@@@@@@? @@@@@@@@@@ @@@@@@@@@@1? @@@@@?e?@@@@@f?@@@@@g3@@@@1?@@@@@H?e@@@@@?e@@@@@@@@@(Y?f?@@@@@g@@@@@?e@@@@@@@@@@L?@@@@e?@@@@@H?hf@@@@@@@@6Xf@@@@@@@@@@@@@@g?@@@@@e?@@@@@@@@@e?@@@@@g?@@@@@e@@@@@? ??7@@@@@@@@@@ @@@@@@@@@@ ?@@@@@@@@@@? @@@@@@@@@@L? 3@@@@@@@@@@? @@@@@?e?@@@@@f?@@@@@gN@@@@@?@@@@@f@@@@@?e@@@@@@@@@?g?@@@@@g@@@@@?e@@@@@@@@@@)X@@@@e?@@@@@e?@@@@@@@@@e3@@@@@@@@)X?e@@@@@@@@@@@@@@g?@@@@@e?@@@@@@@@@e?@@@@@g?@@@@@@@@@@@@? ??@@@@@@@@@@5 @@@@@@@@@@ ?@@@@@@@@@@? @@@@@@@@@@1? N@@@@@@@@@@? @@@@@?e?@@@@@f?@@@@@g?@@@@@@@@@@5f@@@@@?e@@@@@@@@@)X?f?@@@@@g@@@@@?e@@@@@?@@@@@@@@@@e?@@@@@e?@@@@@@@@@eV'@@@@@@@@1?e@@@@@@@@@@@@@@g?@@@@@e?@@@@@@@@@e?@@@@@g?@@@@@@@@@@@5? ??@@@@@@@@@@H @@@@@@@@@@ ?@@@@@@@@@@? 3@@@@@@@@@@? ?@@@@@@@@@@? @@@@@?e?@@@@@f?@@@@@g?3@@@@@@@@@Hf@@@@@?e@@@@@@@@@@1?f?@@@@@g@@@@@?e@@@@@?3@@@@@@@@@e?@@@@@L??@@@@@@@@5e?V4@@@@@@@@?e@@@@@@@@@@@@@@g?@@@@@e?@@@@@@@@@e?@@@@@g?@@@@@@@@@@(Y? ??@@@@@@@@@@? ?J@@@@@@@@@@ ?@@@@@@@@@@? N@@@@@@@@@@? ?@@@@@@@@@@? @@@@@Le?@@@@@f?@@@@@g?N@@@@@@@@5?f@@@@@?e@@@@@@@@@@@Lf?@@@@@g@@@@@?e@@@@@?V'@@@@@@@@e?@@@@@1??@@@@@@@@HgI'@@@@@?e@@@@@?e?@@@@@g?@@@@@e?@@@@@g?@@@@@g?@@@@@@@@@0Y ??@@@@@@@@@@? ?7@@@@@@@@@@ ?@@@@@@@@@@? ?@@@@@@@@@@? ?@@@@@@@@@@L @@@@@)K??@@@@@f?@@@@@h3@@@@@@@H?f@@@@@?e@@@@@?@@@@@)X?e?@@@@@g@@@@@?e@@@@@??V'@@@@@@@e?3@@@@@?e?@@@@@@?eW26K?V@@@@@?e@@@@@?e?@@@@@e?W26X@@@@@e?@@@@@g?@@@@@g?@@@@@ ?J@@@@@@@@@@? ?@@@@@@@@@@5 ?@@@@@@@@@@? ?@@@@@@@@@@? ?@@@@@@@@@@1 3@@@@@@@@@@@@@f?@@@@@hN@@@@@@5g@@@@@?e@@@@@?3@@@@@)Xe?@@@@@@@@@@?@@@@@?e@@@@@?eN@@@@@@@e?N@@@@@@@@@@@@@@5??W&@@@@@@@@@@?e@@@@@?e?@@@@@eW&@@@@@@@5e?@@@@@@@@@e?@@@@@@@@@@??@@@@@ ?7@@@@@@@@@@? ?@@@@@@@@@@H ?@@@@@@@@@@? ?@@@@@@@@@@? ?3@@@@@@@@@@ N@@@@@@@@@@@@5f?@@@@@h?3@@@@@Hg@@@@@?e@@@@@?V'@@@@@)X??@@@@@@@@@@?@@@@@?e@@@@@?e?3@@@@@@f3@@@@@@@@@@@@(Y??7@@@@@@@@@@5?e@@@@@?e?@@@@@e7@@@@@@@@He?@@@@@@@@@e?@@@@@@@@@@??@@@@@ ?@@@@@@@@@@@? ?@@@@@@@@@@? ?@@@@@@@@@@? ?@@@@@@@@@@? ?V@@@@@@@@@@ ?@@@@@@@@@@@(Yf?@@@@@h?N@@@@@?g@@@@@?e@@@@@??V'@@@@@1??@@@@@@@@@@?@@@@@?e@@@@@?e?V'@@@@@fV'@@@@@@@@@@(Ye?3@@@@@@@@@(Y?e@@@@@?e?@@@@@e3@@@@@@@5?e?@@@@@@@@@e?@@@@@@@@@@??@@@@@ ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ I4@@@@@@@0Y?f?@@@@@he@@@@@?g@@@@@?e@@@@@?eV4@@@@@??@@@@@@@@@@?@@@@@?e@@@@@?fV4@@@@f?V4@@@@@@@@0Y?e?V4@@@@@@@0Yf@@@@@?e?@@@@@eV4@@@@@0Y?e?@@@@@@@@@e?@@@@@@@@@@??@@@@@ ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ I4@@0M I4@@@0M?hI4@@0M I4@0M? ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ ?@@@@@@@@@@@? ?@@@@@@@@@@? ?@@@@@@@@@@? ?@@@@@@@@@@? ?W@@@@@@@@@@ ?3@@@@@@@@@@? ?@@@@@@@@@@L ?@@@@@@@@@@? ?@@@@@@@@@@? ?7@@@@@@@@@@ ?N@@@@@@@@@@? ?3@@@@@@@@@1 ?@@@@@@@@@@? ?@@@@@@@@@@? ?@@@@@@@@@@5 ??@@@@@@@@@@? ?N@@@@@@@@@@ ?@@@@@@@@@@? ?@@@@@@@@@@? ?@@@@@@@@@@H ??@@@@@@@@@@? @@@@@@@@@@ ?@@@@@@@@@@? J@@@@@@@@@@? ?@@@@@@@@@@? ??@@@@@@@@@@L @@@@@@@@@@ ?@@@@@@@@@@? 7@@@@@@@@@@? ?@@@@@@@@@@? ??@@@@@@@@@@1 @@@@@@@@@@ ?@@@@@@@@@@? @@@@@@@@@@5? J@@@@@@@@@@? @@@@6Xf?@@@@@gO2@@@@@@@6X?f?@@@@@@@@6K?e@@@@@?e?W2@@@fW2@@@@?@@@@@@@@@@?fW2@@@@@@@6X?f@@@@@?g@@@@@@g?@@@@@@?f@@@@@? ?@@@@@@?hW2@@@@@@@6K?f@@@@@@@@@@e?@@@@6X?f@@@@@?f?O2@@@@@@@?@@@@@6Xe?@@@@@@?h?@@@@@@@@@@?fW2@@@@@@@6X?f?@@@@@@@@6K? ??3@@@@@@@@@@ @@@@@@@@@@ ?@@@@@@@@@@? @@@@@@@@@@H? 7@@@@@@@@@@? @@@@@)X?e?@@@@@fW2@@@@@@@@@@)Xf?@@@@@@@@@@@e@@@@@?e?7@@@@L?e7@@@@5?@@@@@@@@@@?e?W&@@@@@@@@@)Xf@@@@@?g@@@@@@L?f?@@@@@@Lf@@@@@? J@@@@@@Lg?W&@@@@@@@@@@@f@@@@@@@@@@e?@@@@@)Xf@@@@@?e?W2@@@@@@@@@?3@@@@@)X?J@@@@@5?h?@@@@@@@@@@?e?W&@@@@@@@@@)Kf?@@@@@@@@@@@ ??N@@@@@@@@@@ @@@@@@@@@@L? ?@@@@@@@@@@? @@@@@@@@@@ @@@@@@@@@@5? @@@@@@)Xe?@@@@@f7@@@@@@@@@@@@)X?e?@@@@@@@@@@@L?@@@@@Le?@@@@@1?e@@@@@H?@@@@@@@@@@?eW&@@@@@@@@@@@)X?e@@@@@?f?J@@@@@@1?f?@@@@@@)X?e@@@@@? 7@@@@@@1gW&@@@@@@@@@@@@L?e@@@@@@@@@@e?@@@@@@)X?e@@@@@?e?7@@@@@@@@@@?V'@@@@@)?&@@@@@H?h?@@@@@@@@@@?eW&@@@@@@@@@@@@@?e?@@@@@@@@@@@L? ?@@@@@@@@@@L? @@@@@@@@@@1? ?@@@@@@@@@@? @@@@@@@@@@ @@@@@@@@@@H? @@@@@@@)X??@@@@@e?J@@@@@@@@@@@@@@)Xe?@@@@@@@@@@@1?3@@@@1eJ@@@@@@??J@@@@@??@@@@@@@@@@?e7@@@@@@@@@@@@@1?e@@@@@?f?7@@@@@@@Lf?@@@@@@@)Xe@@@@@? @@@@@@@@g7@@@@@@@@@@@@@1?e@@@@@@@@@@e?@@@@@@@1?e@@@@@?eJ@@@@@@@@@@@eV'@@@@@@@@@@@5he?@@@@@@@@@@??W&@@@@@@@@@@@@@@Le?@@@@@@@@@@@1? ?@@@@@@@@@@1? 3@@@@@@@@@@? ?@@@@@@@@@@? ?J@@@@@@@@@@ ?J@@@@@@@@@@ @@@@@@@@1??@@@@@e?7@@@@@@@@@@@@@@@1e?@@@@@?@@@@@@?N@@@@@e7@@@@@@??7@@@@5??@@@@@g?J@@@@@(M?I'@@@@@?e@@@@@?f?@@@@@@@@1f?@@@@@@@@1e@@@@@?hf?J@@@@@@@@L?f@@@@@@0MI'@@@@5?e@@@@@?g?@@@@@@@@Le@@@@@?e7@@@@@@@@@@@e?N@@@@@@@@@@(Yhe?@@@@@g?7@@@@@@@@@@@@@@@1e?@@@@@V'@@@@@? ?3@@@@@@@@@@? N@@@@@@@@@@? ?@@@@@@@@@@? ?7@@@@@@@@@@ ?7@@@@@@@@@@ @@@@@@@@@L?@@@@@e?@@@@@(Me?I'@@@@@e?@@@@@?@@@@@@??@@@@@L?@@@@@@@L?@@@@@H??@@@@@g?7@@@@@He?V4@0Mf@@@@@?fJ@@@@@@@@@f?@@@@@@@@@L?@@@@@?hf?7@@@@@@@@1?e?J@@@@@?e?V4@@0Y?e@@@@@?g?@@@@@@@@)X?@@@@@??J@@@@@(M??I4@f3@@@@@@@@(Y?he?@@@@@g?@@@@@(Me?I'@@@@@e?@@@@@e@@@@@? ?N@@@@@@@@@@L ?@@@@@@@@@@L ?@@@@@@@@@@? ?@@@@@@@@@@5 ?@@@@@@@@@@5 @@@@@@@@@)X@@@@@e?@@@@@H?fN@@@@@e?@@@@@?@@@@@5??3@@@@)X@@@@@@@)X@@@@@e?@@@@@@@@@@??@@@@@5?hf@@@@@?f7@@@@@@@@@L?e?@@@@@@@@@)X@@@@@?hf?@@@@@@@@@@?e?7@@@@@?hf@@@@@@@@@@e?@@@@@@@@@)X@@@@@??7@@@@@HheV'@@@@@@@Hhf?@@@@@@@@@e?@@@@@H?fN@@@@@e?@@@@@W&@@@@@? ??@@@@@@@@@@1 ?@@@@@@@@@@1hfO2@@@@@@@@@@@@6Khf?@@@@@@@@@@H J@@@@@@@@@@H @@@@@@@@@@@@@@@@e?@@@@@g?@@@@@e?@@@@@@@@@@@H??N@@@@@@@@@@@@@@@@@@@5e?@@@@@@@@@@??@@@@@H??@@@@@@@@@e@@@@@?e?J@@@@@@@@@@1?e?@@@@@@@@@@@@@@@@?hfJ@@@@@@@@@@Le?@@@@@5??@@@@@@@@@e@@@@@@@@@@e?@@@@@@@@@@@@@@@@??@@@@@@?he?N@@@@@@5?hf?@@@@@@@@@e?@@@@@g?@@@@@e?@@@@@@@@@@@5? ??@@@@@@@@@@@ ?@@@@@@@@@@@gO2@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@6K?fJ@@@@@@@@@@? 7@@@@@@@@@@? @@@@@@@@@@@@@@@@e?@@@@@g?@@@@@e?@@@@@@@@@@5f@@@@@@@@@@@@@@@@@@@He?@@@@@@@@@@??@@@@@e?@@@@@@@@@e@@@@@?e?7@@@@(Y@@@@@?e?@@@@@@@@@@@@@@@@?hf7@@@@@@@@@@1e?@@@@@e?@@@@@@@@@e@@@@@@@@@@e?@@@@@@@@@@@@@@@@??@@@@@@?hf3@@@@@H?hf?@@@@@@@@@e?@@@@@g?@@@@@e?@@@@@@@@@@(Y? ??3@@@@@@@@@@L? ?3@@@@@@@@@@?O2@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@6KO&@@@@@@@@@@? ?J@@@@@@@@@@5? @@@@@V'@@@@@@@@@e?@@@@@L?fJ@@@@@e?@@@@@@@@@@Hf3@@@@@@@@@@@@@@@@@@?e?@@@@@@@@@@??@@@@@L??@@@@@@@@@e@@@@@?e?@@@@@Y?@@@@@Le?@@@@@V'@@@@@@@@@?he?J@@@@@??@@@@@L??@@@@@1??@@@@@@@@@e@@@@@@@@@@e?@@@@@V'@@@@@@@@@??3@@@@@?hfN@@@@@ ?@@@@@@@@@e?@@@@@L?fJ@@@@@e?@@@@@@@@@@H ??N@@@@@@@@@@1? ?N@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@5? ?7@@@@@@@@@@H? @@@@@?V'@@@@@@@@e?@@@@@)Xe?W&@@@@@e?@@@@@@@@@@?fN@@@@@@@@?@@@@@@@@5?e?@@@@@g?@@@@@)X?@@@@@@@@5e@@@@@?eJ@@@@@@@@@@@@1e?@@@@@?V'@@@@@@@@?he?7@@@@@@@@@@@@1??3@@@@@L?@@@@@@@@@e@@@@@?g?@@@@@?N@@@@@@@@@??N@@@@@?fO@g?@@@@@ ?@@@@@g?@@@@@)Xe?W&@@@@@e?@@@@@@@@@@? ?3@@@@@@@@@@L @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@H? J@@@@@@@@@@@ @@@@@??N@@@@@@@@e?3@@@@@)K?O&@@@@@5e?@@@@@@@@@@Lf?@@@@@@@@?3@@@@@@@H?e?@@@@@g?3@@@@@)K??@@@@@@He@@@@@?e7@@@@@@@@@@@@@L??@@@@@eV'@@@@@@@?he?@@@@@@@@@@@@@@??N@@@@@)K?e@@@@@5e@@@@@?g?@@@@@e3@@@@@@@@?e@@@@@@6KO2@@g?@@@@@ ?@@@@@g?3@@@@@)K?O&@@@@@5e?@@@@@@@@@@L ?N@@@@@@@@@@1 3@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ 7@@@@@@@@@@5 @@@@@?e3@@@@@@@e?N@@@@@@@@@@@@@@@He?@@@@@@@@@@)X?e?@@@@@@@5?N@@@@@@@f?@@@@@@@@@@??N@@@@@@@@@@@@@@5?e@@@@@??J@@@@@@@@@@@@@@1??@@@@@e?N@@@@@@@?heJ@@@@@@@@@@@@@@Le3@@@@@@@@@@@@@@He@@@@@@@@@@e?@@@@@eV'@@@@@@@?e3@@@@@@@@@@@g?@@@@@ ?@@@@@g?N@@@@@@@@@@@@@@@He?@@@@@@@@@@)X? ??@@@@@@@@@@@L? ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ ?J@@@@@@@@@@@H @@@@@?eV'@@@@@@f3@@@@@@@@@@@@@5?e?@@@@@?@@@@@)Xe?3@@@@@@H??@@@@@@5f?@@@@@@@@@@?e3@@@@@@@@@@@@@H?e@@@@@??7@@@@@@@@@@@@@@@??@@@@@f3@@@@@@?he7@@@@@@@@@@@@@@1eV'@@@@@@@@@@@@5?e@@@@@@@@@@e?@@@@@e?V'@@@@@@?eV'@@@@@@@@@@g?@@@@@ ?@@@@@h3@@@@@@@@@@@@@5?e?@@@@@?@@@@@)X ??3@@@@@@@@@@1? ?O&@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ ?7@@@@@@@@@@5? @@@@@?e?V'@@@@@fV'@@@@@@@@@@@0Y?e?@@@@@?3@@@@@1e?N@@@@@5e?3@@@@@Hf?@@@@@@@@@@?eV4@@@@@@@@@@@@f@@@@@??@@@@@(Mf@@@@@L?@@@@@fV'@@@@@?he@@@@@?e?I'@@@@@e?V'@@@@@@@@@@(Y?e@@@@@@@@@@e?@@@@@fV'@@@@@?e?V'@@@@@@@@@g?@@@@@ ?@@@@@hV4@@@@@@@@@@@(Y?e?@@@@@?3@@@@@1 ??N@@@@@@@@@@@Lhf?O2@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@6K?hfJ@@@@@@@@@@@H? @@@@@?fV4@@@@f?V4@@@@@@@@0M?f?@@@@@?V4@@@@@f@@@@0Ye?V4@@@@?f?@@@@@@@@@@?fI4@@@@@@@0M?f@@@@@??@@@@0Y?f@@@@@@?@@@@@f?V4@@@@?he@@@@@?fV4@@@@fV4@@@@@@@@0Yf@@@@@@@@@@e?@@@@@f?V4@@@@?fV4@@@@@@@@g?@@@@@ ?@@@@@heI4@@@@@@@@0Yf?@@@@@?V4@@@@@ ?3@@@@@@@@@@)X?h?W2@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@6X?he7@@@@@@@@@@5 I4@@@0M? I4@@@0M? I4@@@0M? ?I4@@0M? I4@@@0M? ?N@@@@@@@@@@@1?hO&@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@V4@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@)Kh?J@@@@@@@@@@@H ??3@@@@@@@@@@@LgW2@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@0Mf?@@@@@@@@@@?f?I4@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@6XgW&@@@@@@@@@@5? ??N@@@@@@@@@@@)X?e?W&@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@(Mh?@@@@@@@@@@?hI'@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@)X?f7@@@@@@@@@@@H? ?3@@@@@@@@@@@1?eO&@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@H?h?@@@@@@@@@@?h?N@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@)Ke?J@@@@@@@@@@@5 ?N@@@@@@@@@@@@?O2@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@L?h?@@@@@@@@@@?he@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@6KO&@@@@@@@@@@@H ??3@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@1?h?@@@@@@@@@@?h?J@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@5? ??V'@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@Lh?@@@@@@@@@@?h?7@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@(Y? ?N@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@(?'@@@@@@@@@@1h?@@@@@@@@@@?hJ@@@@@@@@@@@V4@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@H @@@@@@@@6Kg?@@@@@@@@@e@@@@6Xf?@@@@@@?@@@@@@@@@@e?@@@@@h?O2@@@@@@6K?f?@@@@@@@@@6Xf?W2@@@@?e?W2@@@@?e?@@@@@@@@@@?e@@@@6Xf?@@@@@e@@@@@@@@@@@?hfW2@@@@@@@?f?O2@@@@@@@6XhW2@@@@@@@6K?f?@@@@@@@@6K?f@@@@@@@@@?e@@@@@@@@6Kh?W2@@@6Xf@@@@@@@@@@@@?@@@@@gW2@@@@@@@6K? ?@@@@6X?f@@@@@???3@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@0Y?N@@@@@@@@@@@L?g?@@@@@@@@@@?h7@@@@@@@@@@5eI'@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@5? @@@@@@@@@@6Xf?@@@@@@@@@e@@@@@1fJ@@@@@H?@@@@@@@@@@e?@@@@@g?W2@@@@@@@@@@6X?e?@@@@@@@@@@)X?e?7@@@@@?e?7@@@@@?e?@@@@@@@@@@?e@@@@@)X?e?@@@@@e@@@@@@@@@@@?he?W&@@@@@@@@?e?W2@@@@@@@@@@)X?f?W&@@@@@@@@@@6X?e?@@@@@@@@@@6X?e@@@@@@@@@?e@@@@@@@@@@6Xg?7@@@@@1f@@@@@@@@@@@@?@@@@@f?W&@@@@@@@@@@6X?e?@@@@@)Xf@@@@@???V'@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@(M?e?3@@@@@@@@@@1?g?@@@@@@@@@@?g?J@@@@@@@@@@@He?V4@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@(Y? @@@@@@@@@@@)X?e?@@@@@@@@@e3@@@@@f7@@@@@e@@@@@@@@@@e?@@@@@gW&@@@@@@@@@@@@)Xe?@@@@@@@@@@@)Xe?@@@@@@Le?@@@@@@?e?@@@@@@@@@@?e@@@@@@1?e?@@@@@e@@@@@@@@@@@?heW&@@@@@@@@@?e?7@@@@@@@@@@@@)XfW&@@@@@@@@@@@@1?e?@@@@@@@@@@@1?e@@@@@@@@@?e@@@@@@@@@@@1gJ@@@@@@@f@@@@@@@@@@@@?@@@@@fW&@@@@@@@@@@@@1?e?@@@@@@1f@@@@@??V'@@@@@@@@@@@@@@@@@@0Yf?N@@@@@@@@@@@Lg?@@@@@@@@@@?g?7@@@@@@@@@@5?f?I'@@@@@@@@@@@@@@@@@@H @@@@@@@@@@@@)Xe?@@@@@@@@@eN@@@@@L?e@@@@@5e@@@@@@@@@@e?@@@@@g7@@@@@@@@@@@@@@1e?@@@@@@@@@@@@1e?@@@@@@1eJ@@@@@@?e?@@@@@@@@@@?e@@@@@@@Le?@@@@@e@@@@@@@@@@@?h?W&@@@@@@@@@@?eJ@@@@@@@@@@@@@@)X??W&@@@@@@@@@@@@@@Le?@@@@@@@@@@@@?e@@@@@@@@@?e@@@@@@@@@@@@g7@@@@@@@L? @@@@@@@@@@@@?@@@@@e?W&@@@@@@@@@@@@@@Le?@@@@@@@L?e@@@@@???N@@@@@@@@@@@@@@@@(Mh3@@@@@@@@@@1g?@@@@@@@@@@?gJ@@@@@@@@@@@H?gV'@@@@@@@@@@@@@@@@5? @@@@@V4@@@@@@1e?@@@@@g?3@@@@1??J@@@@@He@@@@@?g?@@@@@f?J@@@@@@@@@@@@@@@@L??@@@@@?I'@@@@@e?@@@@@@@L?7@@@@@@Le?@@@@@h@@@@@@@)X??@@@@@f?@@@@@hf?7@@@@@@@@@@@?e7@@@@@@@@@@@@@@@1??7@@@@@@@@@@@@@@@1e?@@@@@V'@@@@@?e@@@@@?g@@@@@V'@@@@@g@@@@@@@@1?f?@@@@@f?@@@@@e?7@@@@@@@@@@@@@@@1e?@@@@@@@)Xe@@@@@??3@@@@@@@@@@@@@@@H?hN@@@@@@@@@@@L?f?@@@@@@@@@@?f?W&@@@@@@@@@@5h?N@@@@@@@@@@@@@@@(Y? @@@@@??I'@@@@@e?@@@@@g?N@@@@@L?7@@@@5?e@@@@@?g?@@@@@f?7@@@@@(M??I'@@@@@1??@@@@@e?@@@@@e?@@@@@@@)X@@@@@@@1e?@@@@@h@@@@@@@@)X?@@@@@f?@@@@@hf?@@@@@(Me?I@?e@@@@@(M?eI'@@@@@??@@@@@(Me?I'@@@@@e?@@@@@?N@@@@@?e@@@@@?g@@@@@??@@@@@f?J@@@@@@@@@?f?@@@@@f?@@@@@e?@@@@@(Me?I'@@@@@e?@@@@@@@@)X?@@@@@??V'@@@@@@@@@@@@@@L?h?3@@@@@@@@@@)Xf?@@@@@@@@@@?f?7@@@@@@@@@@@Hh?J@@@@@@@@@@@@@@(Y @@@@@?eN@@@@@e?@@@@@@@@@f@@@@@)X@@@@@H?e@@@@@@@@@?e?@@@@@f?@@@@@(YfV'@@@@@??@@@@@?O&@@@@@eJ@@@@@@@@@@@@@@@@@e?@@@@@@@@@@?e@@@@@@@@@1?@@@@@f?@@@@@hf?@@@@@H?h@@@@@Hf?N@@@@@??@@@@@H?fN@@@@@L??@@@@@e@@@@@?e@@@@@@@@@?e@@@@@W&@@@@@f?7@@@@@@@@@Lf?@@@@@f?@@@@@ ?@@@@@H?fN@@@@@e?@@@@@@@@@1?@@@@@???V'@@@@@@@@@@@@@)Kh?N@@@@@@@@@@@1f?@@@@@@@@@@?fJ@@@@@@@@@@@5?hO&@@@@@@@@@@@@@(Y? @@@@@?e?@@@@@e?@@@@@@@@@f3@@@@@@@@@@5f@@@@@@@@@?e?@@@@@f?@@@@@H?f?N@@@@@??@@@@@@@@@@@@5e7@@@@@@@@@@@@@@@@@e?@@@@@@@@@@?e@@@@@@@@@@?@@@@@f?@@@@@hf?@@@@@he@@@@@?g@@@@@??@@@@@g?@@@@@1??@@@@@@@@@@@@?e@@@@@@@@@?e@@@@@@@@@@@5f?@@@@@@@@@@1f?@@@@@f?@@@@@e?@@@@@ ?@@@@@e?@@@@@@@@@@?@@@@@??V'@@@@@@@@@@@@@@6Xh3@@@@@@@@@@@L?e?@@@@@@@@@@?f7@@@@@@@@@@@H?gW2@@@@@@@@@@@@@@(Y @@@@@?e?@@@@@e?@@@@@@@@@fN@@@@@@@@@@Hf@@@@@@@@@?e?@@@@@f?@@@@@L?f?J@@@@@??@@@@@@@@@@@@He@@@@@@@@@@@@@@@@@@e?@@@@@@@@@@?e@@@@@@@@@@@@@@@@f?@@@@@hf?@@@@@he@@@@@?g@@@@@??@@@@@g?@@@@@5??@@@@@@@@@@@5?e@@@@@@@@@?e@@@@@@@@@@(YfJ@@@@@?@@@@@L?e?@@@@@f?@@@@@e?@@@@@g?@@@@@e?@@@@@@@@@@@@@@@@???V'@@@@@@@@@@@@@@)K?gN@@@@@@@@@@@1?e?@@@@@@@@@@?e?J@@@@@@@@@@@5g?W&@@@@@@@@@@@@@@(Y? @@@@@?eJ@@@@@e?@@@@@@@@@f?3@@@@@@@@@?f@@@@@@@@@?e?@@@@@f?3@@@@)Xf?7@@@@@??@@@@@@@@@@@5?e@@@@@@@@@@@@@@@@@@e?@@@@@@@@@@?e@@@@@V'@@@@@@@@@f?@@@@@hf?@@@@@L?h@@@@@Lf?J@@@@@??@@@@@L?fJ@@@@@H??@@@@@@@@@@(Y?e@@@@@@@@@?e@@@@@@@@@@H?f7@@@@@?@@@@@1?e?@@@@@f?@@@@@ ?@@@@@L?fJ@@@@@e?@@@@@?@@@@@@@@@@??V'@@@@@@@@@@@@@@@6X?f?3@@@@@@@@@@@Le?@@@@@@@@@@?eW&@@@@@@@@@@@HgO&@@@@@@@@@@@@@@(Y @@@@@??W&@@@@@e?@@@@@h?N@@@@@@@@5?f@@@@@?g?@@@@@f?N@@@@@)X?e?@@@@@5??@@@@@@@@@@0Y?e@@@@@?@@@@@@@@@@@@L??@@@@@h@@@@@?N@@@@@@@@@f?@@@@@hf?@@@@@)Xe?O@?e@@@@@)X?eW&@@@@@??@@@@@)Xe?W&@@@@@e?@@@@@@@@@0Yf@@@@@?g@@@@@@@@@@L?e?J@@@@@@@@@@@@@?e?@@@@@f?@@@@@e?@@@@@)Xe?W&@@@@@e?@@@@@?3@@@@@@@@@???V'@@@@@@@@@@@@@@@)Kf?N@@@@@@@@@@@)X??@@@@@@@@@@?e7@@@@@@@@@@@5?fO2@@@@@@@@@@@@@@@(Y? @@@@@?O&@@@@@5e?@@@@@he3@@@@@@@H?f@@@@@?g?@@@@@g@@@@@@)KO2@@@@@@H??@@@@@he@@@@@?@@@@@@e@@@@1??@@@@@h@@@@@??3@@@@@@@@f?@@@@@hf?3@@@@@)KO2@@?e3@@@@@)K?O&@@@@@5??3@@@@@)K?O&@@@@@@e?@@@@@he@@@@@?g@@@@@@@@@@)Xe?7@@@@@@@@@@@@@Le?@@@@@f?@@@@@e?3@@@@@)K?O&@@@@@5e?@@@@@?V'@@@@@@@@??V'@@@@@@@@@@@@@@@@6Kf3@@@@@@@@@@@1??@@@@@@@@@@??J@@@@@@@@@@@(Y?eO2@@@@@@@@@@@@@@@@(Y @@@@@@@@@@@@@He?@@@@@@@@@gN@@@@@@5g@@@@@@@@@@e?@@@@@@@@@e3@@@@@@@@@@@@@@5e?@@@@@h?J@@@@5?3@@@@@e@@@@@??@@@@@@@@@@?e@@@@@??V'@@@@@@@f?@@@@@hf?N@@@@@@@@@@@?eN@@@@@@@@@@@@@@@H??N@@@@@@@@@@@@@@@5e?@@@@@he@@@@@@@@@?e@@@@@@@@@@@1e?@@@@@@@@@@@@@@1e?@@@@@f?@@@@@e?N@@@@@@@@@@@@@@@He?@@@@@eV'@@@@@@@???V'@@@@@@@@@@@@@@@@@6KeV'@@@@@@@@@@@L?@@@@@@@@@@?W&@@@@@@@@@@@HeO2@@@@@@@@@@@@@@@@@(Y? @@@@@@@@@@@@5?e?@@@@@@@@@g?@@@@@@Hg@@@@@@@@@@e?@@@@@@@@@eV'@@@@@@@@@@@@(Ye?@@@@@h?7@@@@H?N@@@@5e@@@@@??@@@@@@@@@@?e@@@@@?eV'@@@@@@f?@@@@@ 3@@@@@@@@@@?e?3@@@@@@@@@@@@@5f3@@@@@@@@@@@@@(Ye?@@@@@he@@@@@@@@@?e@@@@@V'@@@@@L?J@@@@@@@@@@@@@@@e?@@@@@f?@@@@@f3@@@@@@@@@@@@@5?e?@@@@@e?V'@@@@@@??V4@@@@@@@@@@@@@@@@@@6K?V@@@@@@@@@@@)X@@@@@@@@@@?7@@@@@@@@@@@@?O2@@@@@@@@@@@@@@@@@@0Y @@@@@@@@@@@0Y?e?@@@@@@@@@g?3@@@@5?g@@@@@@@@@@e?@@@@@@@@@e?V'@@@@@@@@@@(Y?e?@@@@@h?@@@@@e?3@@@He@@@@@??@@@@@@@@@@?e@@@@@?e?N@@@@@@f?@@@@@ V4@@@@@@@@@?e?V'@@@@@@@@@@@0YfV4@@@@@@@@@@@(Y?e?@@@@@he@@@@@@@@@?e@@@@@?N@@@@@)?&@@@@(M?e?@@@@@L??@@@@@f?@@@@@fV4@@@@@@@@@@@(Y?e?@@@@@fN@@@@@@??I'@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@(M @@@@@@@@@0M?f?@@@@@@@@@g?V4@@0Y?g@@@@@@@@@@e?@@@@@@@@@fV4@@@@@@@@0Yf?@@@@@h?@@@@@e?V4@@?e@@@@@??@@@@@@@@@@?e@@@@@?f@@@@@@f?@@@@@ I4@@@@@@@?fV4@@@@@@@@0MhI4@@@@@@@@0Yf?@@@@@he@@@@@@@@@?e@@@@@??@@@@@@@@@@@0Yf?@@@@@@??@@@@@f?@@@@@gI4@@@@@@@@0Yf?@@@@@f?@@@@@@???V'@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@(Y? ?I4@@@0M ?I4@0Mh?I4@@@0MhfI4@@@0M? I4@@@0M? ?V4@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@0Y ?I'@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@(M ??V4@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@0Y? ??I4@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@0M? ??I4@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@0M? ??I4@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@0M? ??I4@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@0M? ??I4@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@0M? ?I4@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@0M ??I4@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@0M? ??I4@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@0M? ?I4@@@@@@@@@@@@@0M? ?

O2@@@@@@@@@@@@@6K? ??O2@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@6K? ??O2@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@6K? ?O2@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@6K ??O2@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@6K? ??O2@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@6K? ??O2@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@6K? ??O2@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@6K? ??O2@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@6K? ??W2@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@6X? ?O&@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@0Y@@@@@@@@@@V4@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@)K ?W2@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@0M?f?@@@@@@@@@@?f?I4@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@6X ??W&@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@0Mh?@@@@@@@@@@?hI4@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@)X? ?O2@@@@@@@@@@@@6K? ?O&@@@@@@@@@@@@@@@@@@@0M?he?@@@@@@@@@@?he?I4@@@@@@@@@@@@@@@@@@@)K @@@@@@@@@@@@@@@@@@6Xhf?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ ?O2@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@6K? ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@6K? ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@6X ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@6K? ?W2@@@@@@@@@@@@@@@@@@0M ?@@@@@@@@@@? I4@@@@@@@@@@@@@@@@@@6X @@@@@@@@@@@@@@@@@@@1hf?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ O2@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@6K? ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@6K J@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@1 ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@6K?hg??W&@@@@@@@@@@@@@@@@@0M ?@@@@@@@@@@? I4@@@@@@@@@@@@@@@@@)X? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@L?he?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ W2@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@6K? ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@6K 7@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@6Khf?W&@@@@@@@@@@@@@@@@(M ?@@@@@@@@@@? I4@@@@@@@@@@@@@@@@)X @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@)Xhe?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ ?O&@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@6X? ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@6X @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@L? ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@6Khe??W&@@@@@@@@@@@@@@@@@Y? ?@@@@@@@@@@? ?@@@@@@@@@@@@@@@@)X? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@1he?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ ?W2@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@)X ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@)X? ?J@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@1? ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@6Xh?W&@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@6K? ?@@@@@@@@@@? ?O2@@@@@@@@@@@@@@@@@@@)X @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@L?h?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ W&@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@)K? ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@)X ?7@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@)X?g??W&@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@6Khf?@@@@@@@@@@?hf?O2@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@)X? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@1?h?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ ?W&@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@6X? ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@)X? ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@L ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@)Xg?W&@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@6K?h?@@@@@@@@@@?heO2@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@)X @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@Lh?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ W&@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@1? ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@1? J@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@1 ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@)X?f??W&@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@6Kg?@@@@@@@@@@?g?O2@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@)X? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@)X?g?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ ?W&@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@L ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@L 7@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@)Xf?W&@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@6K?e?@@@@@@@@@@?f?O2@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@)X @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@1?g?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ W&@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@)X? ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@1 @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@L? ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@)X?e?7@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@6K??@@@@@@@@@@?eO2@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@)X? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@Lg?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ 7@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@)X ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@L? ?J@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@1? ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@1?e??J@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@6X@@@@@@@@@@?O2@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@1? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@1g?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ ?J@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@1 ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@1? ?7@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@Le?W&@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@L @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@L?f?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ ?7@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@L? ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@L ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@1e??W&@@@@@@@@@@@@(M?eI4@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@0M?I'@@@@@@@@@@@@)X? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@)Xf?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ J@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@1? ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? J@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@1 ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@L???7@@@@@@@@@@@@(Yh?I4@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@0M?gV'@@@@@@@@@@@@1? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@1f?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ 7@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@L ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@?I4@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? 7@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@L? ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@1??J@@@@@@@@@@@@(Y?hf?I4@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@0M?he?V'@@@@@@@@@@@@L @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@L?e?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@1 ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@fI'@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@1? ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@L??W&@@@@@@@@@@@(Y I4@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@0M? V'@@@@@@@@@@@)X? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@1?e?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ ?J@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@0?4@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@f?N@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? ?J@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@?I4@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@1??7@@@@@@@@@@@(Y? ?I4@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@0M? ?V'@@@@@@@@@@@1? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@Le?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ ?7@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@0MgI'@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@g@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? ?7@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@L ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@f?I4@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@?J@@@@@@@@@@@@Y I4@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@0M ?@@@@@@@@@@@@L @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@)X??@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@(Mh?V'@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@L? ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@g@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@1 ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@g?I'@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@?7@@@@@@@@@@@@@6K I4@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@0M ?O&@@@@@@@@@@@@1 @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@1??3@@@@@@@@@@@@@@@@@@ ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@(Y?heV'@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@1? ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@g@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? J@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@hV'@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@??J@@@@@@@@@@@@@@@@@@@6K? I4@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@0M? ?O2@@@@@@@@@@@@@@@@@L? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@L?N@@@@@@@@@@@@@@@@@@ J@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@Hhf?V'@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@g@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? 7@@@@@@@@@@@@@@@@@?@@@@@@@@@@@@@@@@@L? ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@h?N@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@L?7@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@6K? I4@@@@@@@@@@@@@@@@@0M? ?O2@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@1? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@1e@@@@@@@@@@@@@@@@@@ 7@@@@@@@@@@@@@@@@@@@5? N@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@e?O2@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? @@@@@@@@@@@@@@@@@5?@@@@@@@@@@@@@@@@@1? ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@he3@@@@@@@@@@@@@@@@@@@1J@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@6K? I4@@@@@@@@@@@@@(M? ?O2@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@L @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@L?@@@@@@@@@@@@@@@@@@ @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@H? ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? ?J@@@@@@@@@@@@@@@@@H?@@@@@@@@@@@@@@@@@@? ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@heN@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@7@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@6K ?@@@@@@@@@@@0Y O2@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@1 @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@1?@@@@@@@@@@@@@@@@@@ @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ ?3@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@5? ?7@@@@@@@@@@@@@@@@@??3@@@@@@@@@@@@@@@@@L ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@he?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@?J@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@6K? ?@@@@@@@@@@? ?O2@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@L? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@?@@@@@@@@@@@@@@@@@@ @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ ?N@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@H? J@@@@@@@@@@@@@@@@@@??N@@@@@@@@@@@@@@@@@1 ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@he?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@?7@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@6Khf?@@@@@@@@@@? O2@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@1? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ @@@@@@@@@@@@@@@@@@@? ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@5 7@@@@@@@@@@@@@@@@@@?e@@@@@@@@@@@@@@@@@@ ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@he?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@6Khe?@@@@@@@@@@?he?O2@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@L @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ ?J@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@H @@@@@@@@@@@@@@@@@@5?e@@@@@@@@@@@@@@@@@@L? ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@he?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@J@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@6Kh?@@@@@@@@@@?h?O2@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@1 @@@@@@@@@@@@@@@@@@?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ ?7@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? ?J@@@@@@@@@@@@@@@@@@H?e@@@@@@@@@@@@@@@@@@1? ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@he?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@7@@@@@@@@@@V4@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@6K?f?@@@@@@@@@@?g?O2@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ @@@@@@@@@@@@@@@@@@?3@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@L? ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@(M ?7@@@@@@@@@@@@@@@@@@f3@@@@@@@@@@@@@@@@@@L ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@he?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@?J@@@@@@@@@@5?fI4@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@6K?e?@@@@@@@@@@?f?O2@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@0M?eI'@@@@@@@@@@L? @@@@@@@@@@@@@@@@@@LV'@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ 3@@@@@@@@@@@@@@@@@@@1? J@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@0Y? ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@fN@@@@@@@@@@@@@@@@@@1 ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@heJ@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@?7@@@@@@@@@@H?h?I4@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@6K??@@@@@@@@@@?e?O2@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@0M?g?N@@@@@@@@@@1? @@@@@@@@@@@@@@@@@@1?N@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ N@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@L 7@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@(M? J@@@@@@@@@@@@@@@@@@5f?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@he7@@@@@@@@@@@@@@@@@@@5?@@@@@@@@@@@ ?I4@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@6X@@@@@@@@@@??O2@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@0M?hf3@@@@@@@@@@? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@??3@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@)X?he?J@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@5? ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? 7@@@@@@@@@@@@@@@@@@Yf?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@L? ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@h?J@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@H?@@@@@@@@@@5 I4@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@W2@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@0M? N@@@@@@@@@@L @@@@@@@@@@@@@@@@@@@??N@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@)XheW&@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@H? ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@)X? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@1? ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@hO&@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@?J@@@@@@@@@@H ?I4@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@0M ?@@@@@@@@@@1 @@@@@@@@@@@@@@@@@@@?e3@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@)K?g?O&@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@1? ?J@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@gO2@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@?7@@@@@@@@@@? I4@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@0M? ?3@@@@@@@@@@ @@@@@@@@@@@@@@@@@@@?eV'@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ ?3@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@6K?eO2@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@L ?7@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@L ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@fO2@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@5?@@@@@@@@@@5? ?I4@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@0M? ?N@@@@@@@@@@ @@@@@@@@@@@@@@@@@@@?e?N@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ ?N@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@5 ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@)X? ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@1 ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@H?@@@@@@@@@@Y? ?I4@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@0M ?J@@@@@@@@@@L? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@?f3@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ 3@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@H ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@1? J@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@???J@@@@@@@@@@@@6K ?I4@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@0M O&@@@@@@@@@@1? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@?fV'@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ N@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@5? ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@L 7@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@L? ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@5???7@@@@@@@@@@@@@@@@@6K? I4@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@0M O2@@@@@@@@@@@@@@@@@? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@?f?N@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ ?3@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@H? ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@?3@@@@@@@@@@@@@@@@@@@)X? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@1? ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@H???@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@6K? I4@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@0M O2@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@?g3@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ ?N@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@5 ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@?N@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@1? ?J@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@5e??@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@6K? I'@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@0M ?O2@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@?gN@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ 3@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@(Y ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@e3@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@L ?7@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@L ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@(Ye??@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@6K ?V4@@@@@@@@@@@@@@@@@@@0M O2@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@?g?3@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ V'@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@H? ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@eN@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@)X? ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@1 ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@H?e??@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@6K? ?I4@@@@@@@@@@@@@@@(M ?O2@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@L @@@@@@@@@@@@@@@@@@@?g?V'@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ ?V'@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@5 ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@e?3@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@1? J@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@L? ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@5f?J@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@6K? ?I'@@@@@@@@@@@@0Y? O2@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@1 @@@@@@@@@@@@@@@@@@@?hN@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ V'@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@(Y ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@e?N@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@L 7@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@1? ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@(Yf?7@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@6K N@@@@@@@@@@(M? O2@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ @@@@@@@@@@@@@@@@@@@?h?3@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ ?V'@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@(Y? ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@f3@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@)X? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@(Y?f?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@6K ?@@@@@@@@@@H O2@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ @@@@@@@@@@@@@@@@@@@?h?N@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ V'@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@0Y ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@fN@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@1? ?J@@@@@@@@@@@@@@@@@@@(M?he?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@L ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@0Yg?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@6K ?@@@@@@@@@@? O2@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ @@@@@@@@@@@@@@@@@@@?he3@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ ?V4@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@(M ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@f?3@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@L ?7@@@@@@@@@@@@@@@@@@@Hhf?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@1 ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@(Mh?@@@@@@@@@@eI4@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@6Khf?@@@@@@@@@@? O2@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@0M?@@@@@@@@@@ @@@@@@@@@@@@@@@@@@@?heV'@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ ?I'@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@0Y? ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@f?N@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@)X? J@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@?hf?3@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@0Y?h?@@@@@@@@@@g?I4@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@6Khe?@@@@@@@@@@?hfO2@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@0M?f@@@@@@@@@@ @@@@@@@@@@@@@@@@@@@?he?N@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ V4@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@0M? ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@g3@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@1? 7@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@?hf?N@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@L? ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@0M?he?@@@@@@@@@@he?I4@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@6Xh?@@@@@@@@@@?heO2@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@0M?h@@@@@@@@@@ @@@@@@@@@@@@@@@@@@@?hf3@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ ?I4@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@0M? ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@gN@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@L @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@1? ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@0M?hf?@@@@@@@@@@ I4@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@)K?g?@@@@@@@@@@?hW2@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@0M?hf@@@@@@@@@@ @@@@@@@@@@@@@@@@@@@?hfV4@@@@@@@@@@@@@@@@@@ ?I4@@@@@@@@@@@@@@@@@@@0M ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@g?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@0M? ?@@@@@@@@@@ ?I4@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@6K?f?@@@@@@@@@@?g?O&@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@0M @@@@@@@@@@ I4@@@@@@@@@@0M ?@@@@@@@@@@ I4@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@6X?e?@@@@@@@@@@?f?O2@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@0M @@@@@@@@@@ ?@@@@@@@@@@ I4@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@)Ke?@@@@@@@@@@?e?W2@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@0M? @@@@@@@@@@ ?@@@@@@@@@@ ?I4@@@@@@@@@@@@@@@@@@@6X?@@@@@@@@@@?eW&@@@@@@@@@@@@@@@@@@@0M? @@@@@@@@@@ ?@@@@@@@@@@L? ?I4@@@@@@@@@@@@@@@@@@)X@@@@@@@@@@??O&@@@@@@@@@@@@@@@@@@0M? @@@@@@@@@@ ?@@@@@@@@@@1? ?I4@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@W2@@@@@@@@@@@@@@@@@@0M? @@@@@@@@@@ ?3@@@@@@@@@@? ?I'@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@0M? ?J@@@@@@@@@@ ?N@@@@@@@@@@? V4@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@0M? ?7@@@@@@@@@5 ??@@@@@@@@@@? I4@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@(M? ?@@@@@@@@@@H ??@@@@@@@@@@? I'@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@0Y ?@@@@@@@@@@? ??@@@@@@@@@@L ?V4@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@(M ?@@@@@@@@@@? ??@@@@@@@@@@1 ?I'@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@0Y? J@@@@@@@@@@? ??3@@@@@@@@@@ V4@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@(M? 7@@@@@@@@@@? ??N@@@@@@@@@@ I'@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@(Y @@@@@@@@@@5? ?@@@@@@@@@@L? ?V'@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@0Y? @@@@@@@@@@H? ?@@@@@@@@@@1? V4@@@@@@@@@@@@@@@@@(M? ?J@@@@@@@@@@ ?3@@@@@@@@@@? I'@@@@@@@@@@@@@@(Y ?7@@@@@@@@@@ ?N@@@@@@@@@@L @@@@@@@@@@@@@(Y? ?@@@@@@@@@@5 ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@???@@@@@@@@@@1 O&@@@@@@@@@@@@@Y J@@@@@@@@@@H ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@???@@@@@@@@@@@ O2@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@6K? 7@@@@@@@@@@? ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@???3@@@@@@@@@@L? ?O2@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@6K? ?J@@@@@@@@@@5? ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@???N@@@@@@@@@@1? O2@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@6K ?7@@@@@@@@@@H? ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@??3@@@@@@@@@@L ?O2@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@6K? J@@@@@@@@@@@ ?N@@@@@@@@@@1 ?O2@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@6K? 7@@@@@@@@@@5 ??@@@@@@@@@@@L? ?O2@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@6K? ?J@@@@@@@@@@@H ??3@@@@@@@@@@1? ?O2@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@6K? ?7@@@@@@@@@@5? ??N@@@@@@@@@@@Lhf?O2@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@6K?hfJ@@@@@@@@@@@H? ?3@@@@@@@@@@)X?h?W2@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@6X?he7@@@@@@@@@@5 ?N@@@@@@@@@@@1?hO&@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@)Kh?J@@@@@@@@@@@H ??3@@@@@@@@@@@LgW2@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@6XgW&@@@@@@@@@@5? ??N@@@@@@@@@@@)X?e?W&@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@(Y@@@@@@@@@@?3@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@)X?f7@@@@@@@@@@@H? ?3@@@@@@@@@@@1?eO&@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@H?@@@@@@@@@@?V'@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@)Ke?J@@@@@@@@@@@5 ?V'@@@@@@@@@@@?O2@@@@@@@@@@@@@@@@@@0MW@@@@@@@@@@@5??@@@@@@@@@@??N@@@@@@@@@@@@V4@@@@@@@@@@@@@@@@@@6KO&@@@@@@@@@@@H ??N@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@0M?W&@@@@@@@@@@(Y??@@@@@@@@@@?e3@@@@@@@@@@@L?I4@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@5? ?3@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@0Me?7@@@@@@@@@@@He?@@@@@@@@@@?eN@@@@@@@@@@@1?eI4@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@(Y? ?N@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@(MfJ@@@@@@@@@@@5?e?@@@@@@@@@@?e?3@@@@@@@@@@@LfI4@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@H ??3@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@0Y?f7@@@@@@@@@@@H?e?@@@@@@@@@@?e?V'@@@@@@@@@@1gI'@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@5? ??V'@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@(M?f?J@@@@@@@@@@@5f?@@@@@@@@@@?fN@@@@@@@@@@@L?f?V'@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@(Y? ?V'@@@@@@@@@@@@@@@@@@0Yg?7@@@@@@@@@@@Hf?@@@@@@@@@@?f?3@@@@@@@@@@1?gV4@@@@@@@@@@@@@@@@@@(Y @@@@@@@@6Kg?@@@@@e?@@@@@@@@6K?f@@@@@@@@@?e@@@@@?eW2@@@@@?@@@@@@@@@@@?fO2@@@@@@@6X?f?@@@@@@@@6K?h@@@@@@f?@@@@@@@@@@@e@@@@@@@@@@?@@@@@@@@@@@@?h?@@@@@@@@@@?fW2@@@@@@@6X?f?@@@@@@@@6K? ??N@@@@@@@@@@@@@@@@(MhJ@@@@@@@@@@@5?f?@@@@@@@@@@?f?N@@@@@@@@@@@LhI'@@@@@@@@@@@@@@@@H? @@@@@@@@@@6Xf?@@@@@e?@@@@@@@@@@@f@@@@@@@@@?e@@@@@??W&@@@@@5?@@@@@@@@@@@?eW2@@@@@@@@@@)Xf?@@@@@@@@@@@g?J@@@@@@f?@@@@@@@@@@@e@@@@@@@@@@?@@@@@@@@@@@@?h?@@@@@@@@@@?e?W&@@@@@@@@@)Kf?@@@@@@@@@@@ ?@@@@@@@@@@@@@@@@H?h7@@@@@@@@@@@H?f?@@@@@@@@@@?g3@@@@@@@@@@1h?N@@@@@@@@@@@@@@@@ @@@@@@@@@@@)X?e?@@@@@e?@@@@@@@@@@@L?e@@@@@@@@@?e@@@@@??7@@@@@(Y?@@@@@@@@@@@?e7@@@@@@@@@@@@)X?e?@@@@@@@@@@@L?f?7@@@@@@L?e?@@@@@@@@@@@e@@@@@@@@@@?@@@@@@@@@@@@?h?@@@@@@@@@@?eW&@@@@@@@@@@@@@?e?@@@@@@@@@@@L? ?@@@@@@@@@@@@@@@@L?h@@@@@@@@@@@5g?@@@@@@@@@@?gN@@@@@@@@@@@L?g?J@@@@@@@@@@@@@@@@ @@@@@@@@@@@@)Xe?@@@@@e?@@@@@@@@@@@1?e@@@@@@@@@?e@@@@@?J@@@@@(Ye@@@@@@@@@@@??J@@@@@@@@@@@@@@)Xe?@@@@@@@@@@@1?f?@@@@@@@1?e?@@@@@@@@@@@e@@@@@@@@@@?@@@@@@@@@@@@?h?@@@@@@@@@@??W&@@@@@@@@@@@@@@Le?@@@@@@@@@@@1? ??J@@@@@@@@@@@@@@@@)Kg?J@@@@@@@@@@@Hg?@@@@@@@@@@?g?3@@@@@@@@@@1?gO&@@@@@@@@@@@@@@@@L? @@@@@V4@@@@@@1e?@@@@@e?@@@@@V'@@@@@?e@@@@@?g@@@@@W&@@@@(Y?f?@@@@@f?7@@@@@@@@@@@@@@@1e?@@@@@?@@@@@@?fJ@@@@@@@@Lg@@@@@?f@@@@@?h?@@@@?hf?@@@@@g?7@@@@@@0?4@@@@@@1e?@@@@@V'@@@@@? ?W&@@@@@@@@@@@@@@@@@@6Xf?7@@@@@@@@@@5?g?@@@@@@@@@@?g?N@@@@@@@@@@@LfW2@@@@@@@@@@@@@@@@@@)X @@@@@??I'@@@@@e?@@@@@e?@@@@@e@@@@@?e@@@@@?g@@@@@@@@@@(Yg?@@@@@f?@@@@@(Me?I'@@@@@e?@@@@@?@@@@@@?f7@@@@@@@@1g@@@@@?f@@@@@?h?@@@@?hf?@@@@@g?@@@@@(Me?I'@@@@@e?@@@@@e@@@@@? ??W&@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@)K?eJ@@@@@@@@@@@H?g?@@@@@@@@@@?h3@@@@@@@@@@1e?W&@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@)X? @@@@@?eN@@@@@e?@@@@@e?@@@@@W&@@@@@?e@@@@@@@@@?e@@@@@@@@@@H?g?@@@@@f?@@@@@H?fN@@@@@e?@@@@@?@@@@@5?e?J@@@@@@@@@@g@@@@@?f@@@@@@@@@?f?@@@@?hf?@@@@@@@@@e?@@@@@H?fN@@@@@e?@@@@@W&@@@@@? ??7@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@6X?7@@@@@@@@@@5h?@@@@@@@@@@?hN@@@@@@@@@@@eO&@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@1? @@@@@?e?@@@@@e?@@@@@e?@@@@@@@@@@@5?e@@@@@@@@@?e@@@@@@@@@@h?@@@@@f?@@@@@g?@@@@@e?@@@@@@@@@@@H?e?7@@@@@@@@@@L?f@@@@@?f@@@@@@@@@?f?@@@@?hf?@@@@@@@@@e?@@@@@g?@@@@@e?@@@@@@@@@@@5? ?J@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@)X@@@@@@@@@@@Hh?@@@@@@@@@@?h?3@@@@@@@@@@W2@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@L @@@@@?e?@@@@@e?@@@@@e?@@@@@@@@@@(Y?e@@@@@@@@@?e@@@@@@@@@@L?g?@@@@@f?@@@@@g?@@@@@e?@@@@@@@@@@5f?@@@@@V'@@@@1?f@@@@@?f@@@@@@@@@?f?@@@@?hf?@@@@@@@@@e?@@@@@g?@@@@@e?@@@@@@@@@@(Y? ?7@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@5?h?@@@@@@@@@@?h?N@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@)X? @@@@@?eJ@@@@@e?@@@@@e?@@@@@@@@@@Hf@@@@@@@@@?e@@@@@@@@@@)Xg?@@@@@f?@@@@@L?fJ@@@@@e?@@@@@@@@@@HfJ@@@@@?V@@@@@?f@@@@@?f@@@@@@@@@?f?@@@@?hf?@@@@@@@@@e?@@@@@L?fJ@@@@@e?@@@@@@@@@@H ??J@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@H?h?@@@@@@@@@@?he3@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@1? @@@@@??W&@@@@@e?@@@@@e?@@@@@@@@@@?f@@@@@?g@@@@@@@@@@@1g?@@@@@f?@@@@@)Xe?W&@@@@@e?@@@@@@@@@@?f7@@@@@@@@@@@@Lf@@@@@?f@@@@@?h?@@@@?hf?@@@@@g?@@@@@)Xe?W&@@@@@e?@@@@@@@@@@? ?W&@@@@@@@@@@@?I4@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@5he?@@@@@@@@@@?heN@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@0MI'@@@@@@@@@@@L @@@@@?O&@@@@@5e?@@@@@e?@@@@@@@@@@Lf@@@@@?g@@@@@V'@@@@@L?f?@@@@@f?3@@@@@)K?O&@@@@@5e?@@@@@@@@@@Le?J@@@@@@@@@@@@@1f@@@@@?f@@@@@?h?@@@@?hf?@@@@@g?3@@@@@)K?O&@@@@@5e?@@@@@@@@@@L ?7@@@@@@@@@@@5?eI'@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@Yhe?@@@@@@@@@@?he?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@(Me?N@@@@@@@@@@@1 @@@@@@@@@@@@@He?@@@@@e?@@@@@@@@@@)X?e@@@@@@@@@?e@@@@@?N@@@@@)Xf?@@@@@f?N@@@@@@@@@@@@@@@He?@@@@@@@@@@)X??7@@@@@@@@@@@@@@L?e@@@@@?f@@@@@@@@@@f?@@@@?hf?@@@@@g?N@@@@@@@@@@@@@@@He?@@@@@@@@@@)X? ??J@@@@@@@@@@@(Y?e?V'@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@6Kh?@@@@@@@@@@?hO2@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@(Y?f3@@@@@@@@@@@L? @@@@@@@@@@@@5?e?@@@@@e?@@@@@?@@@@@)Xe@@@@@@@@@?e@@@@@??3@@@@@)X?e?@@@@@g3@@@@@@@@@@@@@5?e?@@@@@?@@@@@)X?@@@@@@@@@@@@@@@1?e@@@@@?f@@@@@@@@@@f?@@@@?hf?@@@@@h3@@@@@@@@@@@@@5?e?@@@@@?@@@@@)X ??7@@@@@@@@@@@HgV4@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@6Kf?@@@@@@@@@@?f?O2@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@0YgV'@@@@@@@@@@1? @@@@@@@@@@@0Y?e?@@@@@e?@@@@@?3@@@@@1e@@@@@@@@@?e@@@@@??V'@@@@@)Xe?@@@@@gV'@@@@@@@@@@@0Y?e?@@@@@?3@@@@@)X@@@@@fI'@@@@@?e@@@@@?f@@@@@@@@@@f?@@@@?hf?@@@@@hV'@@@@@@@@@@@(Y?e?@@@@@?3@@@@@1 ?J@@@@@@@@@@@5?hI'@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@6X@@@@@@@@@@W2@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@(Mh?N@@@@@@@@@@@L @@@@@@@@@0M?f?@@@@@e?@@@@@?V4@@@@@e@@@@@@@@@?e@@@@@?eV4@@@@@)e?@@@@@g?V4@@@@@@@@0M?f?@@@@@?V4@@@@@@@@@@@f?V4@@@@?e@@@@@?f@@@@@@@@@@f?@@@@?hf?@@@@@h?V4@@@@@@@@@0Yf?@@@@@?V4@@@@@ ?7@@@@@@@@@@(Y?h?V4@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@0Y?he3@@@@@@@@@@1 I4@@@0M? I4@@@0M? ??J@@@@@@@@@@@Hhf?I4@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@0M?hfN@@@@@@@@@@@L? ??7@@@@@@@@@@5? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ ?3@@@@@@@@@@1? ??@@@@@@@@@@@H? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ ?N@@@@@@@@@@@L ?J@@@@@@@@@@5 @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@L? 3@@@@@@@@@@1 ?7@@@@@@@@@@H @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@1? N@@@@@@@@@@@ ??J@@@@@@@@@@5? ?J@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? ?3@@@@@@@@@@L? ??7@@@@@@@@@@H? ?7@@@@@@@@@@?I4@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@0M??@@@@@@@@@@? ?N@@@@@@@@@@1? ??@@@@@@@@@@@ ?@@@@@@@@@@5gI4@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@0M?f?@@@@@@@@@@? 3@@@@@@@@@@? @@@@@?e?@@@@@e@@@@@@@@@@@@@@@@6Xf?@@@@@@?@@@@@?e@@@@@?eW2@@@@@??@@@@@g@@@@@?e@@@@@@g@@@@gO2@@@@@@@6X?f?W2@@@@@@6X?e@@@@@?e?@@@@@g?@@@@@e?@@@@@@@@@e?@@@@@g?@@@@@@@@6K? ??@@@@@@@@@@5 ?@@@@@@@@@@HhfI4@@@@@@@@@@@@0Mhf?@@@@@@@@@@L N@@@@@@@@@@L @@@@@?e?@@@@@e@@@@@@@@@@@@@@@@@1f?@@@@@5?@@@@@?e@@@@@??W&@@@@@H??@@@@@g@@@@@?e@@@@@@L?f@@@@fW2@@@@@@@@@@)XfW&@@@@@@@@1?e@@@@@?e?@@@@@g?@@@@@e?@@@@@@@@@e?@@@@@g?@@@@@@@@@@6X? ?J@@@@@@@@@@H ?@@@@@@@@@@? ?@@@@@@@@@@? ?@@@@@@@@@@1 ?@@@@@@@@@@1 @@@@@?e?@@@@@e@@@@@@@@@@@@@@@@@@L?eJ@@@@@H?@@@@@?e@@@@@?W&@@@@@5e?@@@@@g@@@@@?e@@@@@@)Xf@@@@f7@@@@@@@@@@@@)X?e7@@@@@@@@@5?e@@@@@?e?@@@@@g?@@@@@e?@@@@@@@@@e?@@@@@g?@@@@@@@@@@@1? ?7@@@@@@@@@@? J@@@@@@@@@@? ?@@@@@@@@@@? ?3@@@@@@@@@@ ?3@@@@@@@@@@ @@@@@?e?@@@@@e@@@@@@@@@@@0Y@@@@@1?e7@@@@5e@@@@@?e@@@@@?7@@@@@(Ye?@@@@@g@@@@@?e@@@@@@@)X?e@@@@e?J@@@@@@@@@@@@@@1?e@@@@@@@@@(Y?e@@@@@?e?@@@@@g?@@@@@e?@@@@@@@@@e?@@@@@g?@@@@@@@@@@@@? ?@@@@@@@@@@5? 7@@@@@@@@@@? ?@@@@@@@@@@? ?N@@@@@@@@@@ ?N@@@@@@@@@@ @@@@@?e?@@@@@f?@@@@@f?3@@@@@??J@@@@@He@@@@@?e@@@@@?@@@@@(Y?e?@@@@@g@@@@@?e@@@@@@@@)Xe@@@@e?7@@@@@(M?I'@@@@@?e@@@@@@V40Yf@@@@@?e?@@@@@g?@@@@@e?@@@@@g?@@@@@g?@@@@@V'@@@@@? ?@@@@@@@@@@H? @@@@@@@@@@5? ?@@@@@@@@@@? @@@@@@@@@@ @@@@@@@@@@L? @@@@@?e?@@@@@f?@@@@@f?N@@@@@L?7@@@@5?e@@@@@?e@@@@@@@@@@(Yf?@@@@@g@@@@@?e@@@@@@@@@1e@@@@e?@@@@@(Ye?V4@0Mf@@@@@@h@@@@@?e?@@@@@g?@@@@@e?@@@@@g?@@@@@g?@@@@@?N@@@@@? ??J@@@@@@@@@@ @@@@@@@@@@H? ?@@@@@@@@@@? @@@@@@@@@@ @@@@@@@@@@1? @@@@@?e?@@@@@f?@@@@@g3@@@@1?@@@@@H?e@@@@@?e@@@@@@@@@(Y?f?@@@@@g@@@@@?e@@@@@@@@@@L?@@@@e?@@@@@H?hf@@@@@@@@6Xf@@@@@@@@@@@@@@g?@@@@@e?@@@@@@@@@e?@@@@@g?@@@@@e@@@@@? ??7@@@@@@@@@@ @@@@@@@@@@ ?@@@@@@@@@@? @@@@@@@@@@L? 3@@@@@@@@@@? @@@@@?e?@@@@@f?@@@@@gN@@@@@?@@@@@f@@@@@?e@@@@@@@@@?g?@@@@@g@@@@@?e@@@@@@@@@@)X@@@@e?@@@@@e?@@@@@@@@@e3@@@@@@@@)X?e@@@@@@@@@@@@@@g?@@@@@e?@@@@@@@@@e?@@@@@g?@@@@@@@@@@@@? ??@@@@@@@@@@5 @@@@@@@@@@ ?@@@@@@@@@@? @@@@@@@@@@1? N@@@@@@@@@@? @@@@@?e?@@@@@f?@@@@@g?@@@@@@@@@@5f@@@@@?e@@@@@@@@@)X?f?@@@@@g@@@@@?e@@@@@?@@@@@@@@@@e?@@@@@e?@@@@@@@@@eV'@@@@@@@@1?e@@@@@@@@@@@@@@g?@@@@@e?@@@@@@@@@e?@@@@@g?@@@@@@@@@@@5? ??@@@@@@@@@@H @@@@@@@@@@ ?@@@@@@@@@@? 3@@@@@@@@@@? ?@@@@@@@@@@? @@@@@?e?@@@@@f?@@@@@g?3@@@@@@@@@Hf@@@@@?e@@@@@@@@@@1?f?@@@@@g@@@@@?e@@@@@?3@@@@@@@@@e?@@@@@L??@@@@@@@@5e?V4@@@@@@@@?e@@@@@@@@@@@@@@g?@@@@@e?@@@@@@@@@e?@@@@@g?@@@@@@@@@@(Y? ??@@@@@@@@@@? ?J@@@@@@@@@@ ?@@@@@@@@@@? N@@@@@@@@@@? ?@@@@@@@@@@? @@@@@Le?@@@@@f?@@@@@g?N@@@@@@@@5?f@@@@@?e@@@@@@@@@@@Lf?@@@@@g@@@@@?e@@@@@?V'@@@@@@@@e?@@@@@1??@@@@@@@@HgI'@@@@@?e@@@@@?e?@@@@@g?@@@@@e?@@@@@g?@@@@@g?@@@@@@@@@0Y ??@@@@@@@@@@? ?7@@@@@@@@@@ ?@@@@@@@@@@? ?@@@@@@@@@@? ?@@@@@@@@@@L @@@@@)K??@@@@@f?@@@@@h3@@@@@@@H?f@@@@@?e@@@@@?@@@@@)X?e?@@@@@g@@@@@?e@@@@@??V'@@@@@@@e?3@@@@@?e?@@@@@@?eW26K?V@@@@@?e@@@@@?e?@@@@@e?W26X@@@@@e?@@@@@g?@@@@@g?@@@@@ ?J@@@@@@@@@@? ?@@@@@@@@@@5 ?@@@@@@@@@@? ?@@@@@@@@@@? ?@@@@@@@@@@1 3@@@@@@@@@@@@@f?@@@@@hN@@@@@@5g@@@@@?e@@@@@?3@@@@@)Xe?@@@@@@@@@@?@@@@@?e@@@@@?eN@@@@@@@e?N@@@@@@@@@@@@@@5??W&@@@@@@@@@@?e@@@@@?e?@@@@@eW&@@@@@@@5e?@@@@@@@@@e?@@@@@@@@@@??@@@@@ ?7@@@@@@@@@@? ?@@@@@@@@@@H ?@@@@@@@@@@? ?@@@@@@@@@@? ?3@@@@@@@@@@ N@@@@@@@@@@@@5f?@@@@@h?3@@@@@Hg@@@@@?e@@@@@?V'@@@@@)X??@@@@@@@@@@?@@@@@?e@@@@@?e?3@@@@@@f3@@@@@@@@@@@@(Y??7@@@@@@@@@@5?e@@@@@?e?@@@@@e7@@@@@@@@He?@@@@@@@@@e?@@@@@@@@@@??@@@@@ ?@@@@@@@@@@@? ?@@@@@@@@@@? ?@@@@@@@@@@? ?@@@@@@@@@@? ?V@@@@@@@@@@ ?@@@@@@@@@@@(Yf?@@@@@h?N@@@@@?g@@@@@?e@@@@@??V'@@@@@1??@@@@@@@@@@?@@@@@?e@@@@@?e?V'@@@@@fV'@@@@@@@@@@(Ye?3@@@@@@@@@(Y?e@@@@@?e?@@@@@e3@@@@@@@5?e?@@@@@@@@@e?@@@@@@@@@@??@@@@@ ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ I4@@@@@@@0Y?f?@@@@@he@@@@@?g@@@@@?e@@@@@?eV4@@@@@??@@@@@@@@@@?@@@@@?e@@@@@?fV4@@@@f?V4@@@@@@@@0Y?e?V4@@@@@@@0Yf@@@@@?e?@@@@@eV4@@@@@0Y?e?@@@@@@@@@e?@@@@@@@@@@??@@@@@ ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ I4@@0M I4@@@0M?hI4@@0M I4@0M? ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ ?@@@@@@@@@@@? ?@@@@@@@@@@? ?@@@@@@@@@@? ?@@@@@@@@@@? ?W@@@@@@@@@@ ?3@@@@@@@@@@? ?@@@@@@@@@@L ?@@@@@@@@@@? ?@@@@@@@@@@? ?7@@@@@@@@@@ ?N@@@@@@@@@@? ?3@@@@@@@@@1 ?@@@@@@@@@@? ?@@@@@@@@@@? ?@@@@@@@@@@5 ??@@@@@@@@@@? ?N@@@@@@@@@@ ?@@@@@@@@@@? ?@@@@@@@@@@? ?@@@@@@@@@@H ??@@@@@@@@@@? @@@@@@@@@@ ?@@@@@@@@@@? J@@@@@@@@@@? ?@@@@@@@@@@? ??@@@@@@@@@@L @@@@@@@@@@ ?@@@@@@@@@@? 7@@@@@@@@@@? ?@@@@@@@@@@? ??@@@@@@@@@@1 @@@@@@@@@@ ?@@@@@@@@@@? @@@@@@@@@@5? J@@@@@@@@@@? @@@@6Xf?@@@@@gO2@@@@@@@6X?f?@@@@@@@@6K?e@@@@@?e?W2@@@fW2@@@@?@@@@@@@@@@?fW2@@@@@@@6X?f@@@@@?g@@@@@@g?@@@@@@?f@@@@@? ?@@@@@@?hW2@@@@@@@6K?f@@@@@@@@@@e?@@@@6X?f@@@@@?f?O2@@@@@@@?@@@@@6Xe?@@@@@@?h?@@@@@@@@@@?fW2@@@@@@@6X?f?@@@@@@@@6K? ??3@@@@@@@@@@ @@@@@@@@@@ ?@@@@@@@@@@? @@@@@@@@@@H? 7@@@@@@@@@@? @@@@@)X?e?@@@@@fW2@@@@@@@@@@)Xf?@@@@@@@@@@@e@@@@@?e?7@@@@L?e7@@@@5?@@@@@@@@@@?e?W&@@@@@@@@@)Xf@@@@@?g@@@@@@L?f?@@@@@@Lf@@@@@? J@@@@@@Lg?W&@@@@@@@@@@@f@@@@@@@@@@e?@@@@@)Xf@@@@@?e?W2@@@@@@@@@?3@@@@@)X?J@@@@@5?h?@@@@@@@@@@?e?W&@@@@@@@@@)Kf?@@@@@@@@@@@ ??N@@@@@@@@@@ @@@@@@@@@@L? ?@@@@@@@@@@? @@@@@@@@@@ @@@@@@@@@@5? @@@@@@)Xe?@@@@@f7@@@@@@@@@@@@)X?e?@@@@@@@@@@@L?@@@@@Le?@@@@@1?e@@@@@H?@@@@@@@@@@?eW&@@@@@@@@@@@)X?e@@@@@?f?J@@@@@@1?f?@@@@@@)X?e@@@@@? 7@@@@@@1gW&@@@@@@@@@@@@L?e@@@@@@@@@@e?@@@@@@)X?e@@@@@?e?7@@@@@@@@@@?V'@@@@@)?&@@@@@H?h?@@@@@@@@@@?eW&@@@@@@@@@@@@@?e?@@@@@@@@@@@L? ?@@@@@@@@@@L? @@@@@@@@@@1? ?@@@@@@@@@@? @@@@@@@@@@ @@@@@@@@@@H? @@@@@@@)X??@@@@@e?J@@@@@@@@@@@@@@)Xe?@@@@@@@@@@@1?3@@@@1eJ@@@@@@??J@@@@@??@@@@@@@@@@?e7@@@@@@@@@@@@@1?e@@@@@?f?7@@@@@@@Lf?@@@@@@@)Xe@@@@@? @@@@@@@@g7@@@@@@@@@@@@@1?e@@@@@@@@@@e?@@@@@@@1?e@@@@@?eJ@@@@@@@@@@@eV'@@@@@@@@@@@5he?@@@@@@@@@@??W&@@@@@@@@@@@@@@Le?@@@@@@@@@@@1? ?@@@@@@@@@@1? 3@@@@@@@@@@? ?@@@@@@@@@@? ?J@@@@@@@@@@ ?J@@@@@@@@@@ @@@@@@@@1??@@@@@e?7@@@@@@@@@@@@@@@1e?@@@@@?@@@@@@?N@@@@@e7@@@@@@??7@@@@5??@@@@@g?J@@@@@(M?I'@@@@@?e@@@@@?f?@@@@@@@@1f?@@@@@@@@1e@@@@@?hf?J@@@@@@@@L?f@@@@@@0MI'@@@@5?e@@@@@?g?@@@@@@@@Le@@@@@?e7@@@@@@@@@@@e?N@@@@@@@@@@(Yhe?@@@@@g?7@@@@@@@@@@@@@@@1e?@@@@@V'@@@@@? ?3@@@@@@@@@@? N@@@@@@@@@@? ?@@@@@@@@@@? ?7@@@@@@@@@@ ?7@@@@@@@@@@ @@@@@@@@@L?@@@@@e?@@@@@(Me?I'@@@@@e?@@@@@?@@@@@@??@@@@@L?@@@@@@@L?@@@@@H??@@@@@g?7@@@@@He?V4@0Mf@@@@@?fJ@@@@@@@@@f?@@@@@@@@@L?@@@@@?hf?7@@@@@@@@1?e?J@@@@@?e?V4@@0Y?e@@@@@?g?@@@@@@@@)X?@@@@@??J@@@@@(M??I4@f3@@@@@@@@(Y?he?@@@@@g?@@@@@(Me?I'@@@@@e?@@@@@e@@@@@? ?N@@@@@@@@@@L ?@@@@@@@@@@L ?@@@@@@@@@@? ?@@@@@@@@@@5 ?@@@@@@@@@@5 @@@@@@@@@)X@@@@@e?@@@@@H?fN@@@@@e?@@@@@?@@@@@5??3@@@@)X@@@@@@@)X@@@@@e?@@@@@@@@@@??@@@@@5?hf@@@@@?f7@@@@@@@@@L?e?@@@@@@@@@)X@@@@@?hf?@@@@@@@@@@?e?7@@@@@?hf@@@@@@@@@@e?@@@@@@@@@)X@@@@@??7@@@@@HheV'@@@@@@@Hhf?@@@@@@@@@e?@@@@@H?fN@@@@@e?@@@@@W&@@@@@? ??@@@@@@@@@@1 ?@@@@@@@@@@1hfO2@@@@@@@@@@@@6Khf?@@@@@@@@@@H J@@@@@@@@@@H @@@@@@@@@@@@@@@@e?@@@@@g?@@@@@e?@@@@@@@@@@@H??N@@@@@@@@@@@@@@@@@@@5e?@@@@@@@@@@??@@@@@H??@@@@@@@@@e@@@@@?e?J@@@@@@@@@@1?e?@@@@@@@@@@@@@@@@?hfJ@@@@@@@@@@Le?@@@@@5??@@@@@@@@@e@@@@@@@@@@e?@@@@@@@@@@@@@@@@??@@@@@@?he?N@@@@@@5?hf?@@@@@@@@@e?@@@@@g?@@@@@e?@@@@@@@@@@@5? ??@@@@@@@@@@@ ?@@@@@@@@@@@gO2@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@6K?fJ@@@@@@@@@@? 7@@@@@@@@@@? @@@@@@@@@@@@@@@@e?@@@@@g?@@@@@e?@@@@@@@@@@5f@@@@@@@@@@@@@@@@@@@He?@@@@@@@@@@??@@@@@e?@@@@@@@@@e@@@@@?e?7@@@@(Y@@@@@?e?@@@@@@@@@@@@@@@@?hf7@@@@@@@@@@1e?@@@@@e?@@@@@@@@@e@@@@@@@@@@e?@@@@@@@@@@@@@@@@??@@@@@@?hf3@@@@@H?hf?@@@@@@@@@e?@@@@@g?@@@@@e?@@@@@@@@@@(Y? ??3@@@@@@@@@@L? ?3@@@@@@@@@@?O2@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@6KO&@@@@@@@@@@? ?J@@@@@@@@@@5? @@@@@V'@@@@@@@@@e?@@@@@L?fJ@@@@@e?@@@@@@@@@@Hf3@@@@@@@@@@@@@@@@@@?e?@@@@@@@@@@??@@@@@L??@@@@@@@@@e@@@@@?e?@@@@@Y?@@@@@Le?@@@@@V'@@@@@@@@@?he?J@@@@@??@@@@@L??@@@@@1??@@@@@@@@@e@@@@@@@@@@e?@@@@@V'@@@@@@@@@??3@@@@@?hfN@@@@@ ?@@@@@@@@@e?@@@@@L?fJ@@@@@e?@@@@@@@@@@H ??N@@@@@@@@@@1? ?N@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@5? ?7@@@@@@@@@@H? @@@@@?V'@@@@@@@@e?@@@@@)Xe?W&@@@@@e?@@@@@@@@@@?fN@@@@@@@@?@@@@@@@@5?e?@@@@@g?@@@@@)X?@@@@@@@@5e@@@@@?eJ@@@@@@@@@@@@1e?@@@@@?V'@@@@@@@@?he?7@@@@@@@@@@@@1??3@@@@@L?@@@@@@@@@e@@@@@?g?@@@@@?N@@@@@@@@@??N@@@@@?fO@g?@@@@@ ?@@@@@g?@@@@@)Xe?W&@@@@@e?@@@@@@@@@@? ?3@@@@@@@@@@L @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@H? J@@@@@@@@@@@ @@@@@??N@@@@@@@@e?3@@@@@)K?O&@@@@@5e?@@@@@@@@@@Lf?@@@@@@@@?3@@@@@@@H?e?@@@@@g?3@@@@@)K??@@@@@@He@@@@@?e7@@@@@@@@@@@@@L??@@@@@eV'@@@@@@@?he?@@@@@@@@@@@@@@??N@@@@@)K?e@@@@@5e@@@@@?g?@@@@@e3@@@@@@@@?e@@@@@@6KO2@@g?@@@@@ ?@@@@@g?3@@@@@)K?O&@@@@@5e?@@@@@@@@@@L ?N@@@@@@@@@@1 3@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ 7@@@@@@@@@@5 @@@@@?e3@@@@@@@e?N@@@@@@@@@@@@@@@He?@@@@@@@@@@)X?e?@@@@@@@5?N@@@@@@@f?@@@@@@@@@@??N@@@@@@@@@@@@@@5?e@@@@@??J@@@@@@@@@@@@@@1??@@@@@e?N@@@@@@@?heJ@@@@@@@@@@@@@@Le3@@@@@@@@@@@@@@He@@@@@@@@@@e?@@@@@eV'@@@@@@@?e3@@@@@@@@@@@g?@@@@@ ?@@@@@g?N@@@@@@@@@@@@@@@He?@@@@@@@@@@)X? ??@@@@@@@@@@@L? ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ ?J@@@@@@@@@@@H @@@@@?eV'@@@@@@f3@@@@@@@@@@@@@5?e?@@@@@?@@@@@)Xe?3@@@@@@H??@@@@@@5f?@@@@@@@@@@?e3@@@@@@@@@@@@@H?e@@@@@??7@@@@@@@@@@@@@@@??@@@@@f3@@@@@@?he7@@@@@@@@@@@@@@1eV'@@@@@@@@@@@@5?e@@@@@@@@@@e?@@@@@e?V'@@@@@@?eV'@@@@@@@@@@g?@@@@@ ?@@@@@h3@@@@@@@@@@@@@5?e?@@@@@?@@@@@)X ??3@@@@@@@@@@1? ?O&@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ ?7@@@@@@@@@@5? @@@@@?e?V'@@@@@fV'@@@@@@@@@@@0Y?e?@@@@@?3@@@@@1e?N@@@@@5e?3@@@@@Hf?@@@@@@@@@@?eV4@@@@@@@@@@@@f@@@@@??@@@@@(Mf@@@@@L?@@@@@fV'@@@@@?he@@@@@?e?I'@@@@@e?V'@@@@@@@@@@(Y?e@@@@@@@@@@e?@@@@@fV'@@@@@?e?V'@@@@@@@@@g?@@@@@ ?@@@@@hV4@@@@@@@@@@@(Y?e?@@@@@?3@@@@@1 ??N@@@@@@@@@@@Lhf?O2@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@6K?hfJ@@@@@@@@@@@H? @@@@@?fV4@@@@f?V4@@@@@@@@0M?f?@@@@@?V4@@@@@f@@@@0Ye?V4@@@@?f?@@@@@@@@@@?fI4@@@@@@@0M?f@@@@@??@@@@0Y?f@@@@@@?@@@@@f?V4@@@@?he@@@@@?fV4@@@@fV4@@@@@@@@0Yf@@@@@@@@@@e?@@@@@f?V4@@@@?fV4@@@@@@@@g?@@@@@ ?@@@@@heI4@@@@@@@@0Yf?@@@@@?V4@@@@@ ?3@@@@@@@@@@)X?h?W2@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@6X?he7@@@@@@@@@@5 I4@@@0M? I4@@@0M? I4@@@0M? ?I4@@0M? I4@@@0M? ?N@@@@@@@@@@@1?hO&@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@V4@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@)Kh?J@@@@@@@@@@@H ??3@@@@@@@@@@@LgW2@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@0Mf?@@@@@@@@@@?f?I4@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@6XgW&@@@@@@@@@@5? ??N@@@@@@@@@@@)X?e?W&@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@(Mh?@@@@@@@@@@?hI'@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@)X?f7@@@@@@@@@@@H? ?3@@@@@@@@@@@1?eO&@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@H?h?@@@@@@@@@@?h?N@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@)Ke?J@@@@@@@@@@@5 ?N@@@@@@@@@@@@?O2@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@L?h?@@@@@@@@@@?he@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@6KO&@@@@@@@@@@@H ??3@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@1?h?@@@@@@@@@@?h?J@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@5? ??V'@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@Lh?@@@@@@@@@@?h?7@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@(Y? ?N@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@(?'@@@@@@@@@@1h?@@@@@@@@@@?hJ@@@@@@@@@@@V4@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@H @@@@@@@@6Kg?@@@@@@@@@e@@@@6Xf?@@@@@@?@@@@@@@@@@e?@@@@@h?O2@@@@@@6K?f?@@@@@@@@@6Xf?W2@@@@?e?W2@@@@?e?@@@@@@@@@@?e@@@@6Xf?@@@@@e@@@@@@@@@@@?hfW2@@@@@@@?f?O2@@@@@@@6XhW2@@@@@@@6K?f?@@@@@@@@6K?f@@@@@@@@@?e@@@@@@@@6Kh?W2@@@6Xf@@@@@@@@@@@@?@@@@@gW2@@@@@@@6K? ?@@@@6X?f@@@@@???3@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@0Y?N@@@@@@@@@@@L?g?@@@@@@@@@@?h7@@@@@@@@@@5eI'@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@5? @@@@@@@@@@6Xf?@@@@@@@@@e@@@@@1fJ@@@@@H?@@@@@@@@@@e?@@@@@g?W2@@@@@@@@@@6X?e?@@@@@@@@@@)X?e?7@@@@@?e?7@@@@@?e?@@@@@@@@@@?e@@@@@)X?e?@@@@@e@@@@@@@@@@@?he?W&@@@@@@@@?e?W2@@@@@@@@@@)X?f?W&@@@@@@@@@@6X?e?@@@@@@@@@@6X?e@@@@@@@@@?e@@@@@@@@@@6Xg?7@@@@@1f@@@@@@@@@@@@?@@@@@f?W&@@@@@@@@@@6X?e?@@@@@)Xf@@@@@???V'@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@(M?e?3@@@@@@@@@@1?g?@@@@@@@@@@?g?J@@@@@@@@@@@He?V4@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@(Y? @@@@@@@@@@@)X?e?@@@@@@@@@e3@@@@@f7@@@@@e@@@@@@@@@@e?@@@@@gW&@@@@@@@@@@@@)Xe?@@@@@@@@@@@)Xe?@@@@@@Le?@@@@@@?e?@@@@@@@@@@?e@@@@@@1?e?@@@@@e@@@@@@@@@@@?heW&@@@@@@@@@?e?7@@@@@@@@@@@@)XfW&@@@@@@@@@@@@1?e?@@@@@@@@@@@1?e@@@@@@@@@?e@@@@@@@@@@@1gJ@@@@@@@f@@@@@@@@@@@@?@@@@@fW&@@@@@@@@@@@@1?e?@@@@@@1f@@@@@??V'@@@@@@@@@@@@@@@@@@0Yf?N@@@@@@@@@@@Lg?@@@@@@@@@@?g?7@@@@@@@@@@5?f?I'@@@@@@@@@@@@@@@@@@H @@@@@@@@@@@@)Xe?@@@@@@@@@eN@@@@@L?e@@@@@5e@@@@@@@@@@e?@@@@@g7@@@@@@@@@@@@@@1e?@@@@@@@@@@@@1e?@@@@@@1eJ@@@@@@?e?@@@@@@@@@@?e@@@@@@@Le?@@@@@e@@@@@@@@@@@?h?W&@@@@@@@@@@?eJ@@@@@@@@@@@@@@)X??W&@@@@@@@@@@@@@@Le?@@@@@@@@@@@@?e@@@@@@@@@?e@@@@@@@@@@@@g7@@@@@@@L? @@@@@@@@@@@@?@@@@@e?W&@@@@@@@@@@@@@@Le?@@@@@@@L?e@@@@@???N@@@@@@@@@@@@@@@@(Mh3@@@@@@@@@@1g?@@@@@@@@@@?gJ@@@@@@@@@@@H?gV'@@@@@@@@@@@@@@@@5? @@@@@V4@@@@@@1e?@@@@@g?3@@@@1??J@@@@@He@@@@@?g?@@@@@f?J@@@@@@@@@@@@@@@@L??@@@@@?I'@@@@@e?@@@@@@@L?7@@@@@@Le?@@@@@h@@@@@@@)X??@@@@@f?@@@@@hf?7@@@@@@@@@@@?e7@@@@@@@@@@@@@@@1??7@@@@@@@@@@@@@@@1e?@@@@@V'@@@@@?e@@@@@?g@@@@@V'@@@@@g@@@@@@@@1?f?@@@@@f?@@@@@e?7@@@@@@@@@@@@@@@1e?@@@@@@@)Xe@@@@@??3@@@@@@@@@@@@@@@H?hN@@@@@@@@@@@L?f?@@@@@@@@@@?f?W&@@@@@@@@@@5h?N@@@@@@@@@@@@@@@(Y? @@@@@??I'@@@@@e?@@@@@g?N@@@@@L?7@@@@5?e@@@@@?g?@@@@@f?7@@@@@(M??I'@@@@@1??@@@@@e?@@@@@e?@@@@@@@)X@@@@@@@1e?@@@@@h@@@@@@@@)X?@@@@@f?@@@@@hf?@@@@@(Me?I@?e@@@@@(M?eI'@@@@@??@@@@@(Me?I'@@@@@e?@@@@@?N@@@@@?e@@@@@?g@@@@@??@@@@@f?J@@@@@@@@@?f?@@@@@f?@@@@@e?@@@@@(Me?I'@@@@@e?@@@@@@@@)X?@@@@@??V'@@@@@@@@@@@@@@L?h?3@@@@@@@@@@)Xf?@@@@@@@@@@?f?7@@@@@@@@@@@Hh?J@@@@@@@@@@@@@@(Y @@@@@?eN@@@@@e?@@@@@@@@@f@@@@@)X@@@@@H?e@@@@@@@@@?e?@@@@@f?@@@@@(YfV'@@@@@??@@@@@?O&@@@@@eJ@@@@@@@@@@@@@@@@@e?@@@@@@@@@@?e@@@@@@@@@1?@@@@@f?@@@@@hf?@@@@@H?h@@@@@Hf?N@@@@@??@@@@@H?fN@@@@@L??@@@@@e@@@@@?e@@@@@@@@@?e@@@@@W&@@@@@f?7@@@@@@@@@Lf?@@@@@f?@@@@@ ?@@@@@H?fN@@@@@e?@@@@@@@@@1?@@@@@???V'@@@@@@@@@@@@@)Kh?N@@@@@@@@@@@1f?@@@@@@@@@@?fJ@@@@@@@@@@@5?hO&@@@@@@@@@@@@@(Y? @@@@@?e?@@@@@e?@@@@@@@@@f3@@@@@@@@@@5f@@@@@@@@@?e?@@@@@f?@@@@@H?f?N@@@@@??@@@@@@@@@@@@5e7@@@@@@@@@@@@@@@@@e?@@@@@@@@@@?e@@@@@@@@@@?@@@@@f?@@@@@hf?@@@@@he@@@@@?g@@@@@??@@@@@g?@@@@@1??@@@@@@@@@@@@?e@@@@@@@@@?e@@@@@@@@@@@5f?@@@@@@@@@@1f?@@@@@f?@@@@@e?@@@@@ ?@@@@@e?@@@@@@@@@@?@@@@@??V'@@@@@@@@@@@@@@6Xh3@@@@@@@@@@@L?e?@@@@@@@@@@?f7@@@@@@@@@@@H?gW2@@@@@@@@@@@@@@(Y @@@@@?e?@@@@@e?@@@@@@@@@fN@@@@@@@@@@Hf@@@@@@@@@?e?@@@@@f?@@@@@L?f?J@@@@@??@@@@@@@@@@@@He@@@@@@@@@@@@@@@@@@e?@@@@@@@@@@?e@@@@@@@@@@@@@@@@f?@@@@@hf?@@@@@he@@@@@?g@@@@@??@@@@@g?@@@@@5??@@@@@@@@@@@5?e@@@@@@@@@?e@@@@@@@@@@(YfJ@@@@@?@@@@@L?e?@@@@@f?@@@@@e?@@@@@g?@@@@@e?@@@@@@@@@@@@@@@@???V'@@@@@@@@@@@@@@)K?gN@@@@@@@@@@@1?e?@@@@@@@@@@?e?J@@@@@@@@@@@5g?W&@@@@@@@@@@@@@@(Y? @@@@@?eJ@@@@@e?@@@@@@@@@f?3@@@@@@@@@?f@@@@@@@@@?e?@@@@@f?3@@@@)Xf?7@@@@@??@@@@@@@@@@@5?e@@@@@@@@@@@@@@@@@@e?@@@@@@@@@@?e@@@@@V'@@@@@@@@@f?@@@@@hf?@@@@@L?h@@@@@Lf?J@@@@@??@@@@@L?fJ@@@@@H??@@@@@@@@@@(Y?e@@@@@@@@@?e@@@@@@@@@@H?f7@@@@@?@@@@@1?e?@@@@@f?@@@@@ ?@@@@@L?fJ@@@@@e?@@@@@?@@@@@@@@@@??V'@@@@@@@@@@@@@@@6X?f?3@@@@@@@@@@@Le?@@@@@@@@@@?eW&@@@@@@@@@@@HgO&@@@@@@@@@@@@@@(Y @@@@@??W&@@@@@e?@@@@@h?N@@@@@@@@5?f@@@@@?g?@@@@@f?N@@@@@)X?e?@@@@@5??@@@@@@@@@@0Y?e@@@@@?@@@@@@@@@@@@L??@@@@@h@@@@@?N@@@@@@@@@f?@@@@@hf?@@@@@)Xe?O@?e@@@@@)X?eW&@@@@@??@@@@@)Xe?W&@@@@@e?@@@@@@@@@0Yf@@@@@?g@@@@@@@@@@L?e?J@@@@@@@@@@@@@?e?@@@@@f?@@@@@e?@@@@@)Xe?W&@@@@@e?@@@@@?3@@@@@@@@@???V'@@@@@@@@@@@@@@@)Kf?N@@@@@@@@@@@)X??@@@@@@@@@@?e7@@@@@@@@@@@5?fO2@@@@@@@@@@@@@@@(Y? @@@@@?O&@@@@@5e?@@@@@he3@@@@@@@H?f@@@@@?g?@@@@@g@@@@@@)KO2@@@@@@H??@@@@@he@@@@@?@@@@@@e@@@@1??@@@@@h@@@@@??3@@@@@@@@f?@@@@@hf?3@@@@@)KO2@@?e3@@@@@)K?O&@@@@@5??3@@@@@)K?O&@@@@@@e?@@@@@he@@@@@?g@@@@@@@@@@)Xe?7@@@@@@@@@@@@@Le?@@@@@f?@@@@@e?3@@@@@)K?O&@@@@@5e?@@@@@?V'@@@@@@@@??V'@@@@@@@@@@@@@@@@6Kf3@@@@@@@@@@@1??@@@@@@@@@@??J@@@@@@@@@@@(Y?eO2@@@@@@@@@@@@@@@@(Y @@@@@@@@@@@@@He?@@@@@@@@@gN@@@@@@5g@@@@@@@@@@e?@@@@@@@@@e3@@@@@@@@@@@@@@5e?@@@@@h?J@@@@5?3@@@@@e@@@@@??@@@@@@@@@@?e@@@@@??V'@@@@@@@f?@@@@@hf?N@@@@@@@@@@@?eN@@@@@@@@@@@@@@@H??N@@@@@@@@@@@@@@@5e?@@@@@he@@@@@@@@@?e@@@@@@@@@@@1e?@@@@@@@@@@@@@@1e?@@@@@f?@@@@@e?N@@@@@@@@@@@@@@@He?@@@@@eV'@@@@@@@???V'@@@@@@@@@@@@@@@@@6KeV'@@@@@@@@@@@L?@@@@@@@@@@?W&@@@@@@@@@@@HeO2@@@@@@@@@@@@@@@@@(Y? @@@@@@@@@@@@5?e?@@@@@@@@@g?@@@@@@Hg@@@@@@@@@@e?@@@@@@@@@eV'@@@@@@@@@@@@(Ye?@@@@@h?7@@@@H?N@@@@5e@@@@@??@@@@@@@@@@?e@@@@@?eV'@@@@@@f?@@@@@ 3@@@@@@@@@@?e?3@@@@@@@@@@@@@5f3@@@@@@@@@@@@@(Ye?@@@@@he@@@@@@@@@?e@@@@@V'@@@@@L?J@@@@@@@@@@@@@@@e?@@@@@f?@@@@@f3@@@@@@@@@@@@@5?e?@@@@@e?V'@@@@@@??V4@@@@@@@@@@@@@@@@@@6K?V@@@@@@@@@@@)X@@@@@@@@@@?7@@@@@@@@@@@@?O2@@@@@@@@@@@@@@@@@@0Y @@@@@@@@@@@0Y?e?@@@@@@@@@g?3@@@@5?g@@@@@@@@@@e?@@@@@@@@@e?V'@@@@@@@@@@(Y?e?@@@@@h?@@@@@e?3@@@He@@@@@??@@@@@@@@@@?e@@@@@?e?N@@@@@@f?@@@@@ V4@@@@@@@@@?e?V'@@@@@@@@@@@0YfV4@@@@@@@@@@@(Y?e?@@@@@he@@@@@@@@@?e@@@@@?N@@@@@)?&@@@@(M?e?@@@@@L??@@@@@f?@@@@@fV4@@@@@@@@@@@(Y?e?@@@@@fN@@@@@@??I'@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@(M @@@@@@@@@0M?f?@@@@@@@@@g?V4@@0Y?g@@@@@@@@@@e?@@@@@@@@@fV4@@@@@@@@0Yf?@@@@@h?@@@@@e?V4@@?e@@@@@??@@@@@@@@@@?e@@@@@?f@@@@@@f?@@@@@ I4@@@@@@@?fV4@@@@@@@@0MhI4@@@@@@@@0Yf?@@@@@he@@@@@@@@@?e@@@@@??@@@@@@@@@@@0Yf?@@@@@@??@@@@@f?@@@@@gI4@@@@@@@@0Yf?@@@@@f?@@@@@@???V'@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@(Y? ?I4@@@0M ?I4@0Mh?I4@@@0MhfI4@@@0M? I4@@@0M? ?V4@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@0Y ?I'@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@(M ??V4@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@0Y? ??I4@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@0M? ??I4@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@0M? ??I4@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@0M? ??I4@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@0M? ??I4@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@0M? ?I4@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@0M ??I4@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@0M? ??I4@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@0M? ?I4@@@@@@@@@@@@@0M? ?

MÅNEDENS SITAT:

«Nordmenngir årlig 85 kr hvertil Arafat.»

Norsk giverglede symbolisertgjennom en tabloid tittel i VårtLand 19. februar i år.

En ny tid – uten ideologiske skylapperAV TOR ELDEN, GENERALSEKRETÆR I REDD BARNA

HVA ER RIKTIG BISTAND? Vi må inn-se at mye stat til stat-bistand harvært bortkastet. Dessuten må vi slåfast at den tiden er forbi da snillehvite menn kom, og selv gjennom-førte store bistandsprosjekter. De sis-te årene har det vært en viktig del avnorsk bistandspolitikk å bidra til å bygge det sivile samfunnet i utvik-lingsland.

I siste nummer av Bistandsaktu-elt kritiserte utviklingsforsker TerjeTvedt denne strategien. Også andrehar hevdet at det å kanalisere formye av midlene til frivillige ellerikke-statlige organisasjoner i sør, bidrar til å svekke staten, og ødeleg-ge balansen mellom privat og offentlig sektor i mottakerlandene.

Dette er en viktig debatt. For åfinne de rette svarene på hva som erden mest framtidsrettede og besteformen for bistand, er det i hvert fallnødvendig at vi kvitter oss med ideo-logiske skylapper og tar inn over osserfaringer fra vårt eget land, og frabistand. Noen frykter en fremtid iutviklingsland hvor det sivile sam-funn er godt organisert, og har godtilgang på ressurser, mens staten erineffektiv og inkompetent. Hvorkommer denne frykt-reaksjonenfra?

FOR DET FØRSTE er de fleste leden-de krefter innen bistand, både i NO-RAD og Utenriksdepartementet og ide frivillige organisasjonene utdan-net på 1960- og 70-tallet, hvor Marxsto sterkt som ideologisk inspirator.De samme menneskene ble formet ien tid hvor det rådde en udiskutabeltro på velferdsstatens altoppsluken-de ansvar for folkets ve og vel.

På 60-70-tallet fikk vi frigjørings-bølgen i Afrika. Selvstendighetsbe-vegelsens kamp mot kolonialismenvar i stor grad basert på sosialistisktenkning. Idegrunnlaget for de nyestatsdannelsene i f.eks. Tanzania,Zambia, Etiopia og Mosambik varkommunistisk i den forstand at detikke var plass til noen frivillig sektoreller sivilt samfunn. Det styrendepartiet og staten skulle utvikle fol-ket og landet. Sivile grupper ble settpå som opposisjon som måtte be-kjempes.

80-90-tallet har vist at Marx ikkevar noen god veiviser for statsdan-nelser verken i nord eller i sør. VedBerlinmurens fall ble den endeligespikeren satt i likkisten for den kom-munistiske staten. Nord-Korea harpåtatt seg oppgaven som museums-vakt.

I Afrika ble det i denne periodenklart at staten bokstavelig talt harkastet bort milliarder av dollar i sinparastatlige sektor med industrielleeventyr og store, mislykkede infra-strukturprosjekter. En illustrasjonkan være at Mosambik solgte denstatlige industrien for under en pro-sent av investeringene. Hva drifts-subsidiene har kostet sies det ingen-ting om.

Ser en tilbake på Zambia, Tanza-nia og andre stater basert på sosialis-tisk tenkning, hadde ikke staten til-gang på små ressurser, men det mot-satte. Hovedproblemet var egentligå avklare statens rolle og sette innressurser der. Det som skulle værtutviklet var først og fremst politikkog rettsvesen, forsvar, kommunika-sjonssektoren og skatte- og avgifts-sektoren. Ingen kan erstatte statenpå disse områdene. Dette er oppga-ver som ikke kan løses av andre. Der-for er det meget bekymringsfulltnår korrupsjonen i dag er så stor in-nen mange afrikanske land, at fol-

ket i sør begynner å miste troen påstaten som et nødvendig gode.

DEN SEKUNDÆRE ROLLEN som sta-ten har, er som velferdsprodusent.Det er her bistandsmiljøets bak-grunn i marxistisk tenkning og sosi-aldemokratiets udelte tro på at detvar ingen grenser for velferdsstatensansvarsområder, har ødelagt for ensunn debatt.

I dag må vi i en rekke afrikanskeland stille oss spørsmålet: Hva er detsom hindrer utvikling? Svaret sommange gir er korrupte og ineffektiveregimer. Stater som ikke en gangklarer å håndtere sine primæropp-gaver. I tillegg er de så uforutsigbarei sin korrupsjon at internasjonal ka-pital heller ikke ser særlige mulig-heter til investeringer i mange av defattigste landene i Afrika.

På denne bakgrunn fremstårikke en vekst i landenes sivile sam-funn som noen trussel, men kan-skje som den eneste mulige vei moten bedre fremtid i Afrika.

Statens rolle i et u-land som haret meget svakt fundament, må væretilpasset dette fundamentet. Detblir viktig å stille spørsmål ved hvasom er statens primære oppgaver,og hva som er oppgaver andre kan taseg av.

VI MÅ KRITISK stille oss spørsmåletom bestemte velferdsoppgaver somskole- og helsesektoren må ivaretashelt og fullt av staten. Hva med våregen nære historie? Personlig gikkjeg de første skoleårene på en skolebygd av lokalsamfunnet. Store delerav skoleveien ble bygget på dugnadav grendas befolkning, og vinter-brøytingen var et spleiselag. Til ogmed telefonstolpene var satt opp avfolket selv. Dette lokalsamfunnetvar gjennomorganisert gjennomlag/foreninger som både produsertevelferd for denne bygda, og passetbefolkningens interesser overforstorsamfunnet.

Jeg snakker faktisk om utkant-Norge på 50-tallet. Den som kjennernorsk utkantvirkelighet, vet at myevelferd ble gitt, og at mange proble-

mer måtte løses av befolkningenselv. Burde vi ikke ta konsekvenseneav dette i vårt utviklingsarbeid?

Afrika har på mange områderstørre problemer og mangler enn ut-kant-Norge etter krigen. Det er uom-tvistelig klart at hvis lokale fore-ninger og lag i Afrika vokser orga-nisk fram med samme mål som denorske: å produsere kollektiv velferdfor innbyggerne, samt hevde folketsinteresser overfor korrupte politike-re, har det skjedd en viktig utviklingi Afrika. Kirken – gjennom mangeulike kirkesamfunn – er et lysendeeksempel i flere afrikanske land påat dette er mulig å få til.

Stat til stat-bistanden og denmultilaterale bistanden har ikketatt en klar stilling til hva som er sta-tens primæroppgave i de afrikanskelandene. Det er en av grunnene til atså mye av denne bistanden har værtbortkastet.

FRYKTBILDENE RUNDT den avmek-tige, ineffektive staten i Afrika kanikke knyttes til den voksende sivilesektor. En voksende sivil sektor ertegn på at folk ikke har gitt opp.Imidlertid må de internasjonale or-ganisasjonene lære av de feil stat tilstat-bistand har begått.

Store overføringer løser få pro-blemer uten at bistanden kobles tettopp til kunnskap om sektoren, ognødvendige rolleavklaringer. De in-ternasjonale organisasjonene må tadet siste med rolleavklaring sommeget viktig.

De seriøse organisasjonene harlenge arbeidet med partnere bådepå policynivå, og i praktisk bistands-arbeid. Samarbeid med partnere eren viktig del også av Redd Barnasstrategi, og vi har arbeidet mye medulike problemstillinger knyttet tilpartnersamarbeid. I vår policy fordette området sier vi at partnersam-arbeid skal basere seg på «felles vi-sjon og verdigrunnlag, felles mål,gjensidig læring og anerkjennelse,fleksibilitet og lokal tilpasning,gradvis utvikling og langsiktighet,åpenhet og tillit.»

ORGANISASJONENE I SØR stillerogså krav til hvordan samarbeidetmed organisasjoner i Nord bør være.Det er verdt å lytte til en stadig høye-re og mer nyansert kritikk fra en delslike organisasjoner når det gjeldersamarbeidsforhold og oppgaveforde-ling. Et viktig innspill kom fra engruppe afrikanske organisasjonersom kom sammen i Harare i juni1998.

I «The Harare declaration» sierorganisasjonene i sør klart fra at dentiden er forbi da hvite, snille mennfra nord kom og fikset ting for dem istore operative prosjekter. De orga-nisasjonene som ikke skjønner det,vil ha en mørk framtid i Afrika.NGOenes rolle må endres fra tradi-sjonell prosjekttenkning og ytelse avtjenester, til bredere tilnærmingersom inkluderer påvirkning overforde krefter i samfunnet som har inn-flytelse på fattigdomsmønsteret, for-dommer og vold.

Bistandsmiljøet i nord må tenkenytt, og gå løs på det neste århun-dret i Afrika uten ideologiske skylap-per. Analyser av hva som skaperframtidig utvikling i det enkelteland må gjøres med bakgrunn i defeil som er begått, og de eksemplerpå vellykkede statsdannelser somhar kommet opp.

Svarene på hva som er det rikti-ge utviklingsveien, vil helt sikkertbli ulike i de enkelte land, men detvi er sikre på er at gammelt tanke-gods ikke lenger kan være noe fyr-tårn for fremtiden.

Julius Nyereres afrikanske sosialisme i Tanzania hadde nokressuser, men mislyktes på grunn av feilprioriteringer av statlig innsats, mener artikkelforfatteren.

FOTO: GEORGE MULALA REUTERS/SCANPIX

Tor Elden er generalsekretær i Redd Barna.

’’Stat til stat-bistanden ogden multila-terale bi-standen harvært uklarpå hva somer statensprimæropp-gave i afri-kanske land.Det er en avgrunnene tilat så mye avdenne bi-standen harvært bort-kastet.

bistandsaktuelt • 2/99 MENINGER . 3

Zimbabwe under pressEt av Norges prioriterte samarbeidsland, Zimbabwe, opplever nå en

krise som ingen med sikkerhet vet hvor vil ende. Zimbabwe befinner

seg i dag i en situasjon der store deler av befolkningen har fått forver-

ret sine levekår. En frittalende presse har angrepet regjeringen for

dens mangel på åpenhet, og har stilt spørsmål ved viljen til å føre en

annen politikk. I tillegg kommer det stadig hardere anklager om

brudd på menneskerettighetene, korrupsjon og maktmisbruk.

Kritikken mot Zimbabwes engasjement i DR Kongo er fortsatt

svært sterk. Denne kritikken støttes dessuten av deler av offiserskorp-

set. Det må uansett være svært alvorlig for et lands legitimitet når det

er alminnelig oppfatning at presidenten har sendt 8000 soldater til

et fremmed land for å forsvare sin personlige økonomi.

Samtidig opplever Zimbabwe en politisk tillitskrise, der Mugabes

regjering bruker stadig hardere virkemidler. Myndighetenes reak-

sjonsform mot kritikken som reises er illevarslende, blant annet den

militære aksjonen mot media tidligere i år. «Quisling-betegnelser» av

regimets kritikere sitter løst.

Andre hevder at det man nå ser er at masken revner, og at dette er

den politikken Mugabe alltid har stått for, også under frigjørings-

kampen. Partiet har bestandig vært preget av indre splid, maktkamp,

undertrykkelse og militære metoder. Disse undertrykkende struktu-

rene er overført til dagens samfunn, hevder de skarpeste kritikerne

av regimet.

Det som nå skjer i Zimbabwe er også svært alvorlig for de som in-

direkte støtter regimet gjennom bistand. Det er utvilsomt riktig at bi-

standen hindrer en total utar-

ming av de aller fattigste. Derfor

har den norske regjeringen be-

stemt at de fattige i Zimbabwe

fortsatt skal få bistand, mens en-

kelte prosjekter som landets

myndigheter står bak ikke leng-

er blir gitt prioritet. Mugabe har fått kniven på strupen, uten at det

har gjort noe synlig inntrykk så langt. Men det er viktig å oppretthol-

de presset, og støtte de kreftene i landet som arbeider for forandring.

RJ

Korrupsjonens problemBistandsaktuelt setter i dette nummer fokus på korrupsjon som et

problem både for giverland og mottakere. For førstnevnte er det frus-

trerende å se at effektene av bistandsmidler blir svekket som følge av

at større eller mindre summer «havner i noens lommer». Det minsker

lysten blant politikerne til å bevilge penger til bistand, og svekker

oppslutningen blant skattebetalere om dette viktige virkemiddelet

for å utjevne globale forskjeller og urettferdighet.

I mottakerlandet demper korrupsjon veksten i den nasjonale ut-

viklingen, og hindrer utjevning mellom fattige og rike. Den bidrar

også til en generell politisk ukultur, som i seg selv utgjør en trussel

mot en demokratisk og økonomisk utvikling.

Taperne i spillet blir alltid de fattige. Det er de som er mest av-

hengige av at samfunnets spilleregler følges, og det er de som taper

mest på at bistandsmidler eller det offentliges inntekter forsvinner.

Det er de som mister muligheter til å jobbe seg ut av sin egen under-

utvikling.

Giverlandene har i for mange år valgt å overse korrupsjonsproble-

met, kanskje i frykt for å blande seg inn i et lands indre anliggender.

Når Verdensbanken og andre samarbeidspartnere, blant dem Norge,

nå setter et økende fokus på dette problemet er det høyst betimelig.

GZ

Mugabe har fått kniven på strupen, uten at det har gjort synlig inntrykk. Men det er viktig å opprettholde presset, ogstøtte de kreftene i landet somarbeider for forandring.

LED

ER

• GUNNAR ZACHRISEN– Terje Tvedt serverden fra for-skerens fugle-perspektiv,men det er ikkesikkert at virke-ligheten er slik.Norsk Folke-hjelp lagerihvertfall ikkekopier av seg

selv i sine samarbeidsland. De partne-re vi velger har solid lokal og nasjonalforankring – enten det er i Zimbabwe,Chile eller Sudan – og politisk er de åfinne innenfor den sosialdemokratis-ke tradisjonen.

Det sier generalsekretær i NorskFolkehjelp, Halle Jørn Hanssen, i enkommentar til intervjuet med forske-ren og forfatteren Terje Tvedt i forri-ge nummer av Bistandsaktuelt (nr.1/99).

– Hvilke kriterier, i tillegg til so-sialdemokrati, er det så dere velgerpartnere utfra?

– I Sør-Afrika var Norsk Folkehjelpden viktigste kanalen for norsk støttetil ANC i hele apartheidperioden. Fle-re hundre millioner kroner ble for-midlet fram til våren 1994 da den nyeregjeringen ble dannet. I Zimbabwehar vi ytt støtte til flere lokale organi-sasjoner – menneskerettighetsgrup-per og fagbevegelsen. De er ikke lagetav oss, men er et resultat av den eksis-terende sosioøkonomiske og politis-ke situasjon. Fagbevegelsen ville nokeksistert uansett støtte fra oss ellerikke, men de hadde stått svakereuten støtten fra LO og Norsk Folke-hjelp. Det er jo derfor vi yter støtte.Også i Chile og El Salvador var part-nerne etablert i sin lokale sammen-heng – før vi begynte å yte støtte. SPLAog SPLM i Sør-Sudan er heller ikke av-hengige av oss. Derimot er en stor delav befolkningen avhengige av dem iden situasjonen som råder.

– Stemmer det ikke at slike orga-nisasjoner ofte minner mer om kon-sulentfirmaer enn «grasrotorgani-sasjoner»?

– Jeg vet at Terje Tvedt har rett inoen av sine observasjoner, men sy-nes at hans kritikk er betydelig over-drevet i forhold til sentrale norskehjelpeorganisasjoner. Når Folkehjel-pa velger lokale partnere, er det et fel-lestrekk at de er forankret i fattig-folks organisasjoner. Når KN velgerpartnere, er det utfra forankring i kir-kelige nettverk – og jeg tror ikke kir-ken i Tanzania har tatt noen skade avdet. Norges Røde Kors har sine føring-er for valg av partnere, og bygger pået nettverk av Røde Kors-foreninger iulike land.

Enkelte utenlandske organisasjo-

ner i noen mottakerland passer bed-re inn i Tvedts skjema. I India finnesdet et vell av lokale organisasjonersom driver med utviklingsarbeid.Noen av dem har 20.000 medlemmer,andre har en og to – og sistnevnte kanofte være rene konsulentfirmaer. Deter helt åpenbart at det finnes mangeslike, og noen ganger er virksomhe-ten deres svakt forankret – noe somogså får følger for deres evne til å gjø-re noe med problemene.

– Er det ikke en fare for at mer ogmer bistand gjennom NGOer vil un-derminere den offentlige sektor imange utviklingsland?

– I Tanzania ble det i mange år ytthundrevis av millioner dollar i støttetil staten. Giverlandene gjorde det velvitende om at det var en statsdannel-se uten alternative demokratiske ka-naler – det vil si uten frivillige organi-sasjoner, uten en fri presse og utenandre partier enn det statsbærende.Og det skapte ikke utvikling. Nå i1990-årene har vi fått en omleggingav bistandsstrategien, det burde værtgjort i 1960- eller 70-årene.

Når vi ser på egen politisk historie– med vår oppbygging av velferdssta-ten – var den basert på sosialdemo-kratiske og liberaldemokratiske tra-disjoner og sterke folkelige bevegel-ser. Det samme gjelder andre land,som Sverige. Man får ikke en god statuten et mangfoldig samfunn medsterke frivillige organisasjoner. Sam-tidig er det en forutsetning for ensterk og aktiv stat at den har et demo-kratisk fundament.

– Hva gjør Norsk Folkehjelp for åtilpasse seg den nye partnerskap-stenkningen?

– Folkehjelpa utvikler nå en part-nerskapsideologi. For Latin-Amerikahar vi ikke lenger prosjekter som viselv implementerer. De er 100 pro-sent lokalt drevet. Det samme gjelderogså Palestina og Libanon, i Sør-Afri-ka, Zimbabwe og Kina. Vi har ogsåkommet langt i denne retning i Mo-sambik, mens det er langt fram i An-gola. I løpet av 10-15 år er det en forut-setning at Norsk Folkehjelp helt haroverlatt driften til lokale krefter. Daer vi blitt en rådgivende institusjonfor faglighet og finansiell støtte.

– NORAD og Utenriksdeparte-mentet ønsker en større grad av ko-ordinering og styring av hjelpeinn-satsen i det enkelte mottakerland?

– I hovedsak er vi positive til en ko-ordinering under forutsetning av atdet skjer med respekt for de særtrekkvi representerer. De enkelte organisa-sjoner er ikke noen enhetlig grå mas-se. Samtidig som vi deler mangegrunnleggende holdninger er vi del-vis forskjellige hva gjelder verdifo-rankring og arbeidsmåte. Det er me-ningsløst hvis KN, Røde Kors og Folke-hjelpa skulle bli tre avdelinger av«Den norske frivillige organisasjon».

– I løpet av 10-15 år er det en forutsetning at Norsk Folkehjelp helt har overlatt driften av sine prosjekter til lokale krefter, sier generalsekretær Halle Jørn Hanssen.

FOTO: ØISTEIN BARSNES

rett på sak

– Vi lager oss ikke kopier

Hvem:Halle Jørn Hanssen, generalsekretær i Norsk Folke-hjelp.

Tema:Debatt om bygging av det sivile samfunn.

Å bygge sivile sam-funn er enting, men å bidra tilutviklingenav et sivili-sert siviltsamfunn er svært krevende – somTyskland i mellom-krigstiden ogJugoslaviaog Rwandapå 1990-tallet harvist.Utviklingsforsker, Ter-je Tvedt, Universitetet i Bergen.

’’

Bistandsaktuelt nr. 2/99

22 . FASTE SPALTER 3/99 • bistandsaktuelt

Næringslivets Hoved-organisasjon (NHO) har siden 1986, i samarbeidmed InternationalOrganisations of Employers,støttet arbeidsgiver-foreningen i Uganda. I 1998 la NHO om sin bistand til søsterorganisa-sjonen.

Et nytt trekk ved samarbei-det er at det skal skje en ka-pasitetsbygging av hele den

ugandiske arbeidsgiverforeningen,FUE, i motsetning til tidligere hvorNHO bare har støttet deler av FUEsvirksomhet. Målet er å bidra til å ut-vikle en sterkere arbeidsgiverorgani-sasjon i Uganda.

Et svært viktig mål er å prøve åforbedre samarbeidet mellom myn-digheter, arbeidsgiver- og arbeidsta-kerorganisasjonene. Kapasitetsopp-bygging av arbeidsgiverorganisasjo-nen blir vurdert som positivt også avde andre partene i arbeidslivet, ikkeminst arbeidstakerne. Et treparts-samarbeid vil også kunne være medpå å gjøre deres stemme tydeligere.Dialog mellom de tre partene erdessuten med på å fremme demo-kratiske prosesser. NHO bidrar medoverføring av sine kunnskaper omtrepartssamarbeid mellom partenei arbeidslivet i Norge til Uganda.

Fra NHOs side ønsker man å bi-dra til at FUE over en treårsperiodeskal bli en bærekraftig organisasjonuavhengig av utenlandske donorerog et bedre talerør for næringsliv ogarbeidsgivere i Uganda. For å få dettil satses det på å øke medlemstalletog øke kontingenten. Det fordrersamtidig at man forbedrer med-lemstilbudet. Blant tilbudene tilmedlemsbedriftene er flere og bed-re kurs om arbeidsmiljø, forhand-linger og samarbeid, samt ledertre-

ning. Videre vil man innføre et sys-tem med betalte konsulenttjenestertil den enkelte bedrift. Prosjektetskal bidra til å utvikle ledere som eropptatt av å skape trygge arbeids-miljøer og gode relasjoner mellomarbeidsgivere og ansatte på den en-

NHO-bistand til afrikansk søster

Prøv en stillingsannonse i Bistandsaktuelt!

For få aviser?Får du mange nok eksemplarer av Bistandsaktuelt til din organisasjon? Har du medarbeidere iinnland eller utland som ikke mottar avisen? Trenger du et antall eksemplarer til utdeling på etmøte, en konferanse eller et seminar? Meld inn dine ønsker til Bistandsaktuelt – pr. brev, e-post, faks eller telefon.

kelte bedrift. NHOs håp er at et godtlederskap i næringslivet og handle-kraftige parter i arbeidslivet somsamarbeider, vil bidra til et velfung-erende arbeidsliv. Det vil igjen virkepositivt på samfunnsøkonomien isin helhet. Dette er et arbeid som tartid og hvor resultatene først ogfremst viser seg på sikt. Den ugan-diske arbeidsgiverforeningen FUE

har ca. 200 medlemsbedrifter. Overen treårsperiode blir prosjektet støt-tet av NORAD med NOK ca.2.5 mill.

For 1999 får NHO NORAD-støttepå totalt 5,4 millioner kroner. Orga-nisasjonen har fått godkjent støttetil til sammen 7 prosjekter. Disse for-deler seg på 6 land - Uganda, Sør-Afrika, Zimbabwe, Pakistan, Kina ogBarbados.

Neste bistandsaktuelt kommer ca. 21. mai

Et bedre samarbeid mellom myndigheter, arbeidsgivere og arbeidstakerorganisasjoner vil også komme arbeidstakerne til gode, mener NHOs bistandsekspertise. ILLUSTRASJONSFOTO: PER KR. LUNDEN

DIREKTORATET FOR UTVIKLINGSHJELP, NORAD

RÅDGIVER – HELSE(VIKARIAT)

I NORADs Fagavdeling er det ledig stilling som rådgiver i helsespørs-mål. Rådgiveren skal bidra til å kvalitetssikre NORADs bistand på områ-det. Arbeidet omfatter rådgivning, saksbehandling og utredning innenbistand til helsesektoren hvor organisering av helsetjenestene, samspillmellom offentlig og privat sektor, økonomiske og institusjonelle forholdvil være sentralt. Rådgivning innen bistand til barn kan bli aktuelt.Rådgiveren vil også delta i samarbeidet med norske og internasjonalefagmiljø.Søkere må ha høyere helsefaglig eller annen relevant utdanning samt

gode engelskkunnskaper. Relevant erfaring fra fagområdet samt innsiktog/eller erfaring fra internasjonalt helsearbeid og bistandsarbeid vil blitillagt vekt. Det kreves gode evner i samarbeid, kommunikasjon og ana-lyse.Stillingen er et vikariat for to år, og innebærer en del reisevirksomhet.Tiltredelse snarest.Lønnstrinn 40-54 avhengig av kvalifikasjoner.Nærmere opplysninger ved underdirektør Inger K. Stoll,

tlf. 22 31 45 26, rådgiver Marit Berggrav, tlf. 22 31 45 29 eller rådgiver Rune Lea, tlf. 22 31 45 02.

Søknad merket «FAG 99/14» sendes NORAD, Fagavdelingen,Postboks 8034 Dep., 0030 Oslo,innen 29 april 1999.

NORAD informerer

Lekkert design, tilpasset europeisk smak, preger mange av artiklene på gave- og interiørutstillingen. FOTO: ANNE NORSETH

Sobert fra 16 land i SørLekker keramikk i so-bert design fra Ghana,fargerikt leketøy fraSri Lanka, fantasirikbaderomsnips fraThailand, perlebroder-te lampeskjermer fraIndia, lekre sølvarbei-der fra Vietnam ogmye annet er å finnepå en utstilling som idisse dager foregår iNORADs galleri i Kon-gens gate i Oslo.

– 17 firmaer – blantdem alle de store gros-sistene - har så langtbesøkt utstillingen,forteller Marit RørvikBrown ved kontoretfor import i NORAD.Hun regner med atmellom 25-30 firmaertotalt vil være innomutstillingen.

Utstillingen, somholder åpent ut april,viser gave- og interiø-

rartikler fra 56 produ-senter i 16 land. Myeav det er produsert avkvinner, og er et ledd iNORADs mange tiltakfor å støtte næringsut-vikling i Sør.

– Mange av pro-duktene er plukket utav søsterorganisasjon iNederland og har al-lerede vært igjennomen kvalitetsmessig si-ling før vi har gjortvårt utvalg, fortellerRørvik Brown.

Kontoret for im-port i NORAD planleg-ger å følge opp tiltaketmed organisering avbesøksreiser for im-portører til de mest in-teressante produsent-landene.

I slutten av mai føl-ger Kontoret for im-port opp med en ut-stilling av jutevarer.

Tidligere informa-sjonsleder i Misjons-alliansen Bethi DirdalJåtun har skiftet jobbog er fra 1. mars an-satt i NORADs Avdeling

for Kultur og Samfunnskontakt. Hun harett års permisjon fra Misjonsalliansen,der hun blant annet har vært redaktørfor Misjonsvennen og Fadderkontakt.Hilde Kristine Deschington (27) går inn iettårig vikariat som Informasjonsleder iMisjonsalliansen.

John Sverre Svendsen, tidligere sjef forUNDPs innkjøpskontor, Inter-AgencyProcurement Services Office IAPSO,går nå av med pensjon. Svendsen star-tet IAPSO i 1978 og var med på å flyt-te IAPSO fra Geneve til de nordiskelandene. Svendsen har vært Norgeshøyeste embetsmann i UNDP.

Kaare Sandegren, tidligere internasjo-nal sekretær i Landsorganisasjonen,fylte 70 år den 18. mars i år. Sande-gren har blant annet arbeidet ved Nor-ges ambassade i Bangkok, vært nest-leder ved Norsk Utenrikspolitisk Insti-tutt, redaktør av tidsskriftet Internasjo-nal Politikk og byråsjef i UD for Euro-pa-saker. Han har også bakgrunn fraDen Norske Nobelkomite, Norsk Folke-hjelp, LO og EFTA. Sandegren skrev i1977 boken «Fagbevegelsens interna-sjonale engasjement».

Hilde Rød-Larsen ble ansatt som fag-konsulent i PLAN Norge fra og med fe-bruar 1999. Hun har vært ansatt iPLAN Norge siden november 1997.Rød-Larsen har en Master of Science iDevelopment Studies fra London Scho-ol of Economics.

Siv Cathrine Moe slutter som ambassa-desekretær ved Norges ambassade iZambia. Hun tiltrer i ny jobb 6. aprilved FN-delegasjonen i New York.

Bjørn Rongevær (42)er ansatt som pro-gramsjef i PLAN Nor-ge. Han er cand.politfra Universitetet iBergen og har bred

bistandserfaring fra UNDP, Flyktninge-rådet og Norges Røde Kors. Rongeværhar arbeidet i en rekke afrikanske land.Hans oppgave blir å bygge opp PLANNorge sin programavdeling.

Paul Grosen (55) er blitt ny direktør forUNDPs nordiske kontor. Han får dermedogså koordineringsansvaret for UNDPNordic Liaison Office og UNDPs inn-kjøpskontor, Inter-Agency ProcurementServices Office (IAPSO). Grosens vik-tigste oppgave blir å fungere som bin-deledd mellom UNDP og de nordiskeland. Han har tidligere arbeidet somdirektør for FNs Kapitalutviklingsfond(UNCD).

Juan Somavia, chilensk diplomat og po-litisk aktivist, er blitt innvalgt som ge-neraldirektør for FNs arbeidsorganisa-sjon (ILO). Som den niende generaldi-rektøren i organisasjonens historie blirhan den første ILO-lederen som kom-mer fra det såkalte «Sør».

Waranoot Tungittipla-korn er ansatt hos Ut-viklingsfondet som nykoordinator på Bucap-prosjektet. Waranoothar tidligere jobbet i

blant annet IRDC og Noragric. Hun harstudert geografi i Canada, hovedsakeligom markedsbasert jordbruk og jordverni høylandsområder.

Øystein Østerhus (51) er fra 15. mars iår ansatt som daglig leder i FrikirkenesGlobale Informasjon. Han kommer frastilling i Frie Evangeliske Forsamling-er, der han blant annet har vært redak-tør for bladet «Det gode budskap».


... JA, jeg vil ha et gratis-abonnement på Bistandsaktuelt.(Dersom du allerede har fått tilsendt Bistandsaktuelt, adressert til deg, trenger du ikke å krysse av. Da er du allerede i vårt adresseregister.)

Navn:........................................................................................

Adresse: ..................................................................................

Postnr./sted:.............................................................................

..................................................................................................

... NEI, takk. Jeg har fått tilsendt avisen, men ønsker å blistrøket fra adresseregisteret.

Navn:.......................................................................................

Adresse: ..................................................................................

Postnr./sted:.............................................................................

Abon.nr.:.................................................................................

SENDES TIL: bistandsaktuelt , c/o Norsk Fredskorpssamband Drift A/S, boks 6747 St. Olavs plass, 0130 Oslo.

Er du opptatt av 3. verdenspørsmål? Er du interessert i å lese reportasjer om den økonomiske og politiske utvikling, om de mange små skritt for å unngå sultkatastrofer og krig, om vanlige mennesker som gjenvinner troen på fremtiden? Vil du gjerne følge med i de bistandspolitiske ogbistandsfaglige debattene? Nå har du muligheten…

FOTO: INGER A. HELDAL FOTO: INGER A. HELDALFOTO: PER KR. LUNDEN

Litt mer enn krig og katastrofer…

1.FNs høykommisær for flyktninger, Sadako Ogata

2.Renminbi

3.Ca. 80 millioner

4.Nelson Mandela fra Sør-Afrika

5.Raymond Johansen

6.40 år

7.Thorvald Stoltenberg

8.Det muslimske regimet i nord (Sudans regjering) og SPLA-geriljaen i sør.

9. I Zimbabwe

10.Litt mindre (236.800 km2)

11.35 år

12.Ho Chi Minh City

13. Ja, 24 grader i Marokko

14. I Malaysia, Petronas Twin Towers

15.Blått og hvitt

16.Tanzania

17. Ja, øya Kauai har verdens høyeste gjennomsnittlige års-nedbør, ca. 11680 mm.

18. Ja

19. Internasjonal form for bundenbistand (næringslivsordning)

20.Serbia og Montenegro

Karakterboka – fra null til 20:Alt riktig: Les spørsmålene før

svarene – ikke omvendt!

15-19: Verden trenger deg.

10-14: Du kan se framtiden lyst i møte.

5-9: Ikke så verst.

1-4: Din interesse for globale spørsmål er kanskje av ny dato?

0: Utenriksdepartementetsaspirantkurs er kanskje ikke det du burde søke på i år?

Svarhvem? hvor? hva i all verden?

Har du skiftet jobb i det siste?Eller er det noe annet nytt? Send

oss en melding, maks. 4-5 setninger og gjerne et bilde. Ved plass-mangel prioriteres de mest utadrettede stillingene.

nytt om navn

notiser

Beredskapsgruppe for barn i krigRedd Barna går ut med oppfor-dring til erfarent barnefagligpersonell om å melde seg til or-ganisasjonens beredskaps-gruppe for barn i krig. Grup-pen skal hjelpe til i krig og ka-tastrofesituasjoner for å gibarn beskyttelse og mulighetertil en mer «normal» tilværelse ikonflikter over hele verden.

– Erfaringer viser at barnhar et stort behov for å få «nor-malisert» hverdagen så langtdet er mulig i en konfliktsitua-sjon. Utover den klassiske nød-hjelpen som mat, klær, tepperog et tak over hodet har barn etspesielt behov for å få i gang ak-tiviteter som er kjente og til-nærmet «normale». Lekegrup-per og en form for skolegang erviktige tiltak, som også kanhjelpe dem å bearbeide trau-matiske opplevelser, sier Eva-Torill Jacobsen, leder for bered-

skapsgruppen. Redd Barna sø-ker i denne omgang barnefag-lig personell som har tidligereutenlandserfaring.

Organisasjonen har hittilsendt tre medarbeidere for åhjelpe Kosovo-flyktningene påBalkan. For tiden er to perso-ner i Skopje i Makedonia, mensen er i Albanias hovedstad Tira-na. I tillegg er medarbeidere påplass i Liberia, Angola og Ar-kangelsk i Nordvest Russland.

– I 1998 hadde beredskaps-gruppa hele 13 oppdrag. I århar vi allerede sendt ut åttepersoner på oppdrag, og vi serbehov for å øke antallet i grup-pa, blant annet på bakgrunn avkonflikten på Balkan.

Beredskapsgruppa vil ogsåbli brukt på kortvarige opp-drag i Norge for flyktningbarnfra Kosovo-konflikten, sier Ja-cobsen.

Flyktningerådet på InternettFlyktningerådet har siden 1. mars hatt en egen nyhetsbulle-tin, «På Flukt WEB», på Internett. Nettsidene, som Flyktninge-rådet lover brukeren å oppdatere minst to ganger i uken, in-neholder ferske nyheter fra inn- og utland om flyktningpoli-tikk og gir tips om relevant litteratur og statistikk. Rapporterfra prosjektområder og linker til nyttige nettsteder gir bruke-ren nye muligheter til å holde seg oppdatert og informert omFlyktningerådets virksomhet. Nyhetsbulletinen er å finne påwww.nrc.no/pfweb

Bondekvinner vil samarbeideNorges Bondekvinnelag har, gjennom erfaringsutvekslingerog gjensidige utvekslingsbesøk, besluttet å støtte et prosjekt iregi av landbrukssamvirkets fellesorgan i Senegal, skriver bla-det Norcoop. I sin strategiplan for 1996-2001 har landbruks-samvirkets fellesorgan i Senegal nedfelt betydningen av kvin-nenes deltakelse i organisasjonen.

VISSTE DU AT...antallet lese- og skrivekyndige i landene i Sør har steget fra 46 til 62 prosent siden 1960. (UNDP)si

ste

B I S T A N D S A K T U E L T , B O K S 8 0 3 4 D E P . , 0 0 3 0 O S L O . T L F . 2 2 3 1 4 6 4 7 / 2 2 3 1 4 6 4 6 F A X : 2 2 3 1 4 4 7 4

KEN

YA

Ordtak fra Shona-stammen

I et drøyt tiår jobbet britenDavid Campbell med folke-opplysning om landbruk iden kenyanske statsradioen– med minimale resultater. I dag selger han det sammebudskapet til det samme folket, men i en helt anneninnpakning: Campbells såpe-opera når 9 millioner radio-lyttere over hele Kenya.

• GUNNAR ZACHRISENDa en av de mannlige rollefigurene iserien nylig døde som følge av aids,strømmet det inn med pengebidragtil enken, firebarnsmoren «Maria».Pengene kom i form av sedler i brevfra landsbybefolkning over hele Ke-nya.

– Så sterk er identifikasjonenmed de mest populære hovedperso-nene, forteller Campbell til Bistands-aktuelt.

Undersøkte lyttervaner. Det var i1991 han begynte arbeidet med å re-alisere en gammel drøm. Han haddefor lengst innsett det håpløse i å lagefolkeopplysning om landbruk somingen bønder gadd å høre på. I sam-arbeid med den statlige bistandsor-ganisasjonen Overseas Develop-ment Administration (ODA) startethan med en omfattende undersøkel-se, blant annet om eierskap til ra-dio, om interesser og lyttervaner, iMeru-distriktet i Kenya.

80 prosent hører radio. Undersø-kelsen viste at 70 prosent av hus-holdningene hadde radio og at merenn 80 prosent av befolkningen iområdet måtte regnes som radiolyt-tere. Både menn og kvinner var ivri-ge radiolyttere, men det var i hoved-sak menn som eide radioapparate-ne.

Landsbruksinformatøren Camp-bell og kvinneforskeren Kate LloydMorgan fra ODA ble enige om å satsepå et hverdagsdrama fra landsby-Kenya – med kvinner som hovedmål-gruppe – der man «smuglet inn» te-maer om landbruksmetoder og sosi-ale relasjoner.

En typisk landsby. Meru ble ram-men rundt et pilotprosjekt, der lo-kale skuespillere og manusforfatte-re ble hyret inn til å lage en såpeope-ra med tema fra hverdagslivet til tofamilier i en landsby.

I forveien var erfarne «såpekoke-re» fra BBC flydd inn fra Londonsom rådgivere. Ingrediensene somble puttet i kjelen var: en typisk(men ikke-eksisterende) landsby,markante rollefigurer og spennen-de avslutninger.

Resultatet ble en kjempesuksess,der annenhver bondefamilie i Meru-området satt klistret til radioenklokken 8 hver onsdagskveld for åfølge utviklingen i dramaserien. Ogsiden ble ideen videreført til det na-sjonale nivå – med sendinger påswahili i «prime time» klokken åtteom kvelden en gang i uka til heleKenya.

Lokale krefter. – Tre lokale forfatte-re bytter på å skrive manus, mens lo-kale skuespillere stiller opp i de sen-trale rollene. Alle har skuespilleryr-ket som biinntekt til andre jobber,og innspillingene må derfor foregå ihelgene, forteller Campbell.

Temaer som nye jordbrukstek-nikker, husholdningsøkonomi, hel-se, sosiale problemer og kvinnersrettigheter har vært sentrale imange av episodene av «Tembea naMajire», som er seriens navn på swa-hili.

Kvinners stemmerett. – Vi har i ho-vedsak ligget unna politiske temaer,ellers kunne vi risikert å bli tatt avlufta. Vi har ikke strukket det lengerenn til å ta opp som tema at kvinnerfaktisk har rett til å stemme anner-ledes enn sine menn, og at du fak-tisk har rett til å anmelde en politi-mann når han slår deg uten grunn,sier Campbell.

For å holde seg orientert om sa-ker som opptar lytterne reiser korre-spondenter, særlig kvinner, rundt ilandsbyene og på markedsplasserfor å plukke opp ideer. Hensikten erå gjøre radio til noe mer enn et en-veis kommunikasjonsmedium.

Gjør som radioen sier. Resultateneav «såpe-prosjektet» så langt er opp-siktsvekkende, skal man tro de tallCampbell legger på bordet: I en lyt-terundersøkelse svarer 48 prosent atde har forstått og hatt nytte av denjordbruksinformasjon som er for-midlet via programmet. Hele 18 pro-

Suksess for «radiosåpe» i KenyaBondebefolkningen strømmer hver uke til radioapparatene for å følge med i familiedramaet. Nest etter nyhetene er radio-såpa «Tembea na Majire» Kenyasmest populære program. FOTO: OLE BERNT FRØSHAUG

sent svarer at de faktisk har endretsin måte å drive jorda på som følgeav programmet. Eksempler på kon-krete endringer som er registrert erat folk har begynt med komposte-ring eller har startet med produk-sjon av en ny type søtpoteter.

– Med over 9 millioner lyttereover hele Kenya blir det faktisk gan-ske mange mennesker, sier Camp-bell.

Selger reklame. Kostnadene vedoppstarten av programmet har forden første 3-årsperioden ligget på tilsammen rundt 2,5 millioner kroner,mens de ukentlige driftsutgifteneligger på cirka 5500 kroner til pro-duksjon og i underkant av 8000 kro-ner i sendeavgift til radioselskapetKenya Broadcasting Corporation. Fi-nansieringen skjer både ved donor-støtte og ved hjelp av snutter medkommersiell reklame underveis iden ukentlige såpa.

Ifølge Campbell har denne for-men for folkeopplysning, i dramati-sert form, et potensial over hele Afri-ka, og særlig der hvor det finnes sto-re befolkningskonsentrasjoner somsnakker et felles språk.

Campbell legger ikke skjul påmotivet med sitt besøk i Oslo. Han erute etter finansiering av et tilsvaren-de radio-prosjekt i Tanzania.

– Jeg vil svært gjerne gjøre detteom igjen, i Tanzania. Forholdeneburde ligge ekstremt godt til rette ien befolkning der omtrent alle kantale ett språk – swahili, sier Camp-bell.

«Bavianen har menneskelige trekk:Den vet kunsten å stjele i skjul.»

Briten DavidCampbell er sulten på å reali-sere sin radio-suksess i nyeafrikanske land.

FOTO:GUNNAR ZACHRISEN

18 prosentav lytternehar endretsin måte å drive jordapå som følgeav program-met.David Campbell.

’’

millioner av kenyanske radio- lyttere følger hver uke såpe- bærekraftig forvaltning av de rike...

Documents