ministerul educaÞiei, cercetÃrii ªi tineretului c...c1 c pag.1-2 chimie 2007.qxd 8/3/2007 12:51...

137

Upload: others

Post on 23-Jan-2021

82 views

Category:

Documents


2 download

TRANSCRIPT

Page 1: MINISTERUL EDUCAÞIEI, CERCETÃRII ªI TINERETULUI C...C1 C pag.1-2 Chimie 2007.qxd 8/3/2007 12:51 PM Page 1 ... Manual de chimie pentru clasa a IX-a ºi Manual de chimie pentru clasa
Page 2: MINISTERUL EDUCAÞIEI, CERCETÃRII ªI TINERETULUI C...C1 C pag.1-2 Chimie 2007.qxd 8/3/2007 12:51 PM Page 1 ... Manual de chimie pentru clasa a IX-a ºi Manual de chimie pentru clasa

MINISTERUL EDUCAÞIEI, CERCETÃRII ªI TINERETULUI

Manual pentru clasa a XII-a

Georgeta Tãnãsescu

Maria Negoiu

CORINT

himieC1

C

pag.1-2 Chimie 2007.qxd 8/3/2007 12:51 PM Page 1

EDUCAŢ IONAL

Page 3: MINISTERUL EDUCAÞIEI, CERCETÃRII ªI TINERETULUI C...C1 C pag.1-2 Chimie 2007.qxd 8/3/2007 12:51 PM Page 1 ... Manual de chimie pentru clasa a IX-a ºi Manual de chimie pentru clasa

Manualul a fost aprobat prin O.MEdCT nr. 1262/44 din 6.06.2007, `n urma evalu\rii calitative [i este realizat `n conformitate cuprograma analitic\ aprobat\ prin Ordin al ministrului educa]iei [i cercet\rii nr. 5959 din 22.12.2006.

Date despre autori:GEORGETA TÃNÃSESCU, prof. grad. didactic I, la Colegiul Naþional „Gheorghe Lazãr”, Bucureºti, autor ºi coautor a

numeroase lucrãri, printre care: Manual de chimie pentru clasa a IX-a ºi Manual de chimie pentru clasa a XI-a, Editura Corint,Rezolvarea problemelor de chimie din toate manualele alternative, Editura Niculescu, Teste de chimie, clasele a VII-a ºi a VIII-a, Editura Cartea de Buzunar.

MARIA NEGOIU, profesor universitar doctor, Facultatea de Chimie, Catedra de chimie anorganicã, conducãtoare de doctorat.Autor ºi coautor a peste 100 de articole ºi lucrãri ºtiinþifice, printre care: Chimie anorganicã (3 volume), Structura combinaþi-ilor anorganice, Bazele chimiei anorganice, precum ºi îndrumare de laborator ºi culegeri de probleme de chimie. Coautor almanualelor de chimie, clasele a VII-a ºi a VIII-a, apãrute la Editura Cartea de Buzunar.

Referen]i:Prof. univ. dr. Tudor Roºu, Facultatea de Chimie, Universitatea Bucure[ti Prof. dr. Elisabeta Niculescu, Liceul Teoretic „C.A. Rosetti”, Bucure[ti

Redactor: Mihaela Zãrnescu EnceanuTehnoredactare computerizat\: Andreea Dobreci, Radu DobreciCoperta: Valeria Moldovan

Pentru comenzi şi informaţii, contactaţi:GRUPUL EDITORIAL CORINTDepartamentul de VânzăriStr. Mihai Eminescu nr. 54A, sector 1, Bucureşti, cod poştal 010517Tel./Fax: 021.319.47.97; 021.319.48.20DepozitCalea Plevnei nr. 145, sector 6, Bucureşti, cod poştal 060012Tel.: 021.310.15.30E-mail: [email protected] virtual: www.grupulcorint.ro

ISBN: 978-973-135-093-6

Toate drepturile asupra acestei lucr\ri sunt rezervate Editurii CORINT, parte component\ a GRUPULUI EDITORIAL CORINT.

Descrierea CIP a Bibliotecii Na]ionale a RomânieiTÃNÃSESCU, GEORGETAChimie: manual pentru clasa a XII-a / Tãnãsescu Georgeta,

Negoiu Maria. – Bucure[ti: Corint, 2007Bibliogr.ISBN 978-973-135-093-6

I. Negoiu, Maria

54(075.35)

pag.1-2 Chimie 2007.qxd 8/3/2007 12:51 PM Page 2

Page 4: MINISTERUL EDUCAÞIEI, CERCETÃRII ªI TINERETULUI C...C1 C pag.1-2 Chimie 2007.qxd 8/3/2007 12:51 PM Page 1 ... Manual de chimie pentru clasa a IX-a ºi Manual de chimie pentru clasa

33333

����������������� ��������������������������������� ��������� ������������� ��������� ������������ ���� ����������� ������������� �������������������������� ��������� ��������������� �� ��������� ����� �� ��������� �������������������������������������� ���!� ����������������"������������������������� ���������� ��������������������������#��$�����������������

��� %�����&� ������ ����������� �� ������� �������'

����������������

���������������� ����� ��� �������� ���� ����� ���������� �������� ����� � ���� �������� �� ��������������� ��� ���������������� ��� �� �� �� ������� � � �� �� ��������������� ����� ����� �������� � � ���� ������ ����� � ��������������� ���������� �� ��� ����� � � ���� ���� ��� �� � � �� ��� ��� ��� ����� ����������� ���������� � � ��� �� ��� �������� � � ��� ������� ������ ����� ���� !"�� � � � ���� ������� � � �� � ���� �����#������������ ������ ������#����$�

%��� ����� � �� ���������������� ������&������� ����! ��� �� ������������������&������������ ���� !�� ���������������������� ���� � ���� �� � ��� ��� ��� � � ��!� �� � �� ������ ������� ��� ��������� � �� � ��� ��� � ���� � � �� ��� � ���� ��� ����� ����� ������������ ���� �� ����������� � ����������� ������� ��������� ��� �

���� ���� ���������� ����"�� �������� ����� � ���������������������������������������"������� ���������������������������� ��� ��� � ������������ ����������� ����"��������� �#�� ����� �������� ��� � ��������������!�� ����������

�������� ������ ������� � ���������� ����"�� ������� ���� � ���� ����� � ����� �� ����� ���������� ���� � �� �������� ������ ������� ��������������������#�� �� ���� ��� ���� ������� � ��

������� ����� � ����!�� ��� ��!�� ��� ����"�� ����� ������ �� � ��� ������� � � ���� � ����������� ������ � � �� ����� ����� ��������������! � ������� ��������

(���������)*������������������������������������������������������� ���� ������� ������������ ����������� ���������� ��������� "�������������������������������� ������������������������

+� ��������"�������������������������������������������������� ���������� ����������� ��� ���������� � ������� ������ ��� ���� ����������������� �������"�� ��������

���������� ��������� � ����������� � ������� ����� � �������������������"���������������,� ������ �� ��� � ����� ������������ � �������������

������ ���

'������������ ����� ��������!�� ���� �� ������� �� ��� ��� � ��(���)

*�+�,

-)�+��)

-�→���� ,�)

*$-

Introducerefinal tipar.P65 03.08.2007, 10:473

Page 5: MINISTERUL EDUCAÞIEI, CERCETÃRII ªI TINERETULUI C...C1 C pag.1-2 Chimie 2007.qxd 8/3/2007 12:51 PM Page 1 ... Manual de chimie pentru clasa a IX-a ºi Manual de chimie pentru clasa

44444

.��#��������� ���� �������������� ���������� � ��� ��� �� � ��$��������� �� ������������������(

- - */ *, -/,+ �

0������� ��� ����������� �� ��� ���� ��� ��� ������������������� ���������� �������� ���� ���������

-������������������������������ ������� �������������������� ��!��������"���������������������������� ��� ��������� �

1�� � ������ � ����������������������� �� ��������� ����� ��������(

������� �������������#��������!��(

- -2� -,�� 2��� , ↑+ → +������� �������������������� ��� ��� ���� ������$(

* *3!/) /��� 3!�� /�/)↓+ → +������� ��������� ���������������#��������(

-4), ,�� 4�� , )+ → +������������������ �� ������������������ ����5�����(

( )* * -3!�� -/, 3! /, �� + →

3�������������� ��������������������������+� ���������������������� ������������ � �����(

��-����������� �! � ��� ��� � ������$����� ��� ���� ���������������� $6

��-�������� ����7���������!������� � �� �� #������������������������������������ �$�

8� ������ ������ � �!��� �� � ���� ��� ��� �� ��������� ���������� � ����� ������������ �������!����������������������������

��+� ��������������������������������� � ������ ������(��-������ � ������7���� ���� ����!�&���� �������� #���

� � �������������������������� ������������� �� ���$�� ������ ��(

9 - - -�, !$ -) !$ �) !$ -, ) �$ :;<=>+ → + +��-���������������7����!���������� ���������(

+ + →- -/ !$ ) !$ ?:<=> -/) !$

1������� ��������������������� � ����� ������������� ���������������������!�� ����� ����� ����� ��������� ��������� ���������������������������

��+� �������� ���������������������� ���� � �������� � �����(��-������������������� ������.��������������������-���������������������������.������������ �������������-������������������������������������.������������� �� ���

1#����� � �� ����� ���!� � ����� ������� � � ��� ����� �� �� ���������������� ����� � �� ����������������������"���������� ��� ���������������������������# ���������������������������������� ��������������������� ���� �������������������

���������@��� ��� ��������������! ���� ������������ �������������������� ����! ���A�������!������� ��

���������@�! � ��� ��� ����������� ��#����������� ���� ��� ��� ����������� ���������� ����� ��� � �������������������������� �� �� ��� �

��������������������!

( )+ + →

→- -9' -, ) *)

9') ),

��������������! ��

�����������������!

− − + →→ +

* - -

* -

�, �, ), )

�, �)), , )

������ ���

Introducerefinal tipar.P65 03.08.2007, 10:474

Page 6: MINISTERUL EDUCAÞIEI, CERCETÃRII ªI TINERETULUI C...C1 C pag.1-2 Chimie 2007.qxd 8/3/2007 12:51 PM Page 1 ... Manual de chimie pentru clasa a IX-a ºi Manual de chimie pentru clasa

55555

��������������� ����

��������������� ��������������������� � � ������ ������������������ ������� ����� ����������

�� ����

���� �� ������� �� ����� ��� �

�������������� ���������� ����������!����������������������"��#�� ������������ �� �$���%����%����&�� ��� �������������������� �� � ��������� ��������� ������������� ������� ���� �� �� �������#�������������� ������ �

'� ��������������� ����������������� � ����� ��� ��#����������������������� ���� ������ ������� ����� � ����������������������(� � �������� ��������� ������������������������������)�� � ���������� ������� ���� ���������� ��������� ���� ������������������������� ��� � ����� �� �*+�,����� � ������������������ ��� ����������-�� � ���� ������ ������ �� ��� �� %�� ���� �� �� ���%����%�����.��%���������� �� ���� ����� ������� /�

�� �� ��������������������������������� �� ������������%���� � � ��������������.������������0������������������0���� /��)� ����� �������������� �����#������%�� � ����������� -����� ����������� ��������#� � � ������ � ���� � �������� ��� .�����/� ��� � �������������������%����%���������� �� ��� ������������� ����� � ����� �������%����������������� �� ����������������� ��������������� ��� � ���� ��� � ��� ���� ��������� � ��� ����� �����'�� �� � ���� ��-������ ������������������� � ����� ����� �� ��������� ��%�������������������������������������������� ������ ����������������� �� � ������ ���� ���� �� ��� ���- � ����� ������ � �.� ��%����� ����� �� ������������ ��%�� ��������� ��� ������� ��������/�

���� �����������- ������������� �����������������������������������������������������������������)� �������� ���� ������������� ���� �� ������������

�������������� �������������������������������������������������������� ��������������������������� �����������������������!�����"��"#"

�������

��������1����� ������ ��2� #����������������� � �� ���%������������� ������� � ���� ����� ��-��� � ���� ��-�����������3����� ���� �������$�������#-����������� �� � ������ ��������� ���� ���� ������� ������ ������%�� � ���� ������������ � ��� ������� ���� � � � � ������������ �� !

%�0�$� ��

����� ��� ���

���� ������ ��������� �� ������ � ��� � �� �������������������� � �-�����������������3 �� ���������� �������� �� �������� ��������%������4 ������� ���������������� ������� �������������� ������������ ��������� �� ����� �������� � � ����5������ ������ ���.������/��6�-����������� ������� ���� ����� ���������)� ����������� ���-����������� ��

& ��������� ��������������������������������������������� ����� ���������������������������� �������������� �����������������!�� ������ ���� ��� ��� ����������� ���� � �� ������������� ������������"

capitolul2tipar.P65 03.08.2007, 11:015

Page 7: MINISTERUL EDUCAÞIEI, CERCETÃRII ªI TINERETULUI C...C1 C pag.1-2 Chimie 2007.qxd 8/3/2007 12:51 PM Page 1 ... Manual de chimie pentru clasa a IX-a ºi Manual de chimie pentru clasa

66666

��� � ������ ����������� �$������ &�����$��� &� ����������������� �%� ��� ��������� � �� ������� �� � ������ ������ ������ ��� ����������!����������$��� &����� � ���� ��������

������� ��������������� ���� ���� ����� �� ���������������������� �� 7�� � � ���������� � ������������������������-� � �����$������ &������ � ������������������ ����-�������� ����������� � �� ������ ������ �������� �� ����� ��� ����-��������� ��8������������� ��� �� ������������� � ������ ��� � ����� �� � � � ��� ������ ���� �� ����� ����� ������� ����� � ��

9������ ������%����������������������� �� ���� �����%� �� �����#��-���� ���� �.������-����������/� �� � ������������������� �����$��������������� ��� �� �� ���� �����%� ����!

%�0�$� ��

% �� �������������� ���'�������������������������������� ������ �� �� ��������������������!�� ����������'� �������%������������� ������� � %�� ���� � � ��������� ������� ����������%� ����������� ��� ��'�� �� � ������������������ ���������������� ����� �� � �� ����� � ����� ��� �������������-����������� � ����������������� ������� � � �� ������� �

�������� ������������ � ��� ������������������� � ���� � ����������������������� �������&��� ����������������������������������������� �������������� ������� ������������������������ ��"�4 ������� �� ������������������������ � ������������ ������������:������4����� �������� ����������������� ����� ���������������� ����������� �� �������� ��"

3���� � �� � ���� ���� ���� ����� ����������������� �� ��������������� ��� ���������� �� ������������� ���� ����� � � ���� ������ ����� ������������!��������������"

������ �������������������������������������������� ���� �� ����������� ������������������� ���

(��������� ���������� �������� � � �� ����� ����%������������� ����%� -���������%� �� � ���� ��� � �� ����������������� ��������� �� ���)�� ���������%� �� � �������� ��� � ������- �� � �� ���%�������� !��������������������������������"

(����� �������� � ����������������������)����� �� � �� ���� ��� �.(

�/�� ���� �� ������������ �-�� �����

��

;

�( ��

(��������������� �� � � ����� ��� ������������ ��������%� �����-���� �� ������ �� ����- � ���� � � ��� � �%� �� ��)� ����� �� � ������������������ ��� ��������� �%� �� ��� ��� ������ ��� ��� ��%� �� �� �� �� ������������ � ������ � � �� ���� ������������� ������������� ����������������������� ��� ������� � � ��������������� �� � ������������� �

������������� ������� ��������

� � *� �"+"� ������� ���� �����������'� �������������� � �� ��� ������� �������,�����-��������,� ��� ././�.//0#� ����� �� ��� �� �� ���������� � �� � ������� ������ ��1

;�<�0�;�=��>���2��

�� ����� � � �� =�� �� � � � ���� �������-�� ���� �;��2�� ��� � �� ���� ������ �;�<!

� ��

� �

; ;' ?� =� .;� 2 �/ @

� �; =� � 2 � ; <

��

(�� :��� � ��� � ������ ��������� ��� �� � � �� ���� ��� ��� ����� �� ��� � �=<��� !

;�=<�0�;�+++�<���(������ � ���� �� � ����#� �� � ������ ������� �� � �#����������������.��� �� ����#��� � ��� 8�A�/� ���������� ������� ��%������ ��%������� ���&�������� �� �� �� �� ���������� �� � � � �� � ��#������ �;���� � ����� ����#�������� �� ��������;B�!

;�����0�C�;DC�<;=����0�;�+++����

capitolul2tipar.P65 03.08.2007, 11:016

Page 8: MINISTERUL EDUCAÞIEI, CERCETÃRII ªI TINERETULUI C...C1 C pag.1-2 Chimie 2007.qxd 8/3/2007 12:51 PM Page 1 ... Manual de chimie pentru clasa a IX-a ºi Manual de chimie pentru clasa

77777

����� ����� �� ��- ������������� ��� �� � � �� ���������� ���%���� � � ����������������� ��������������"�)� �� ��� �� � � �� �������������� ������������������������������������!������������ ������ ����"�3 � � ����������������������% ���� ������ �����-�����������������������������������������:�� ����� � ��������������� ������������������������� ��� ���� ��� ����% ������

(����� �������� �� � � ���� �������������������� ��� ��� ���� ������ ����������� ������ � ���������������������"

&��� ��� � ������ ���� ���� � � �� � � ����� ��� �������%� �� �� ���� � ������� ��� ��� �� ��'� ����� ����� ��� �����%� ������������� .�� � �������� ��� � ��������- �������� �� � � �� � ��� ����/� ���%� ��������� � � .�� ��������� ��� ���������- ������������� � �� ���� ��� /�

������������� ������ �����������������������������������

����� ����� ����������� � � � ��� � �� � �� �� ������ ������ � � ����������� ������������� �������������� ����%�� �� ���� 7���� ���������� �� ��������������"�4 ����������� ��� ���������������%��� � � � ��� �� �� ���������������������� �����' �����"�3 � � ����������� �� ������� ����������

�� ����

�� .����� �/� ��������� � � ������� ��� ��������� ��

������������������ ������ ��������� �����' �����"������

�� ������ ��������

��� ��� ������������ � ��% ����������

����.�/��E��

��.�/�→���

���.�/�E� � ��

������� �������� �� � ����� ���������� ������ ��� �������� ������ �� �� ���-��������� ����� ��������� �������� � �7������������������������� ����� �������� ������ ��������� ����� ��

��� �������������������������������������� ����������������������� �������������������� �����' ������������������� ��� �#"

&��� �������������������������������������������������������������������������������������������� � �"

�������� � ���� ����� ����������������������� ������ � ������ ������#������������-��� ��������������������� �.�����/�

�� ������ ����������� ���- � �������� ���� � ��������� �������������������������������������' ���������������������������"

���������������� �������������������� ������������������������������������� � ���������������������� � ��

4 �������� ��������������������

��� � ����������������� �� ������

��������� � � � ��� ������� ��������������� ���� ����� ��� ���� ����

������������ ������� �� � � � ��� ��� ���������.���� ����� � �����/�

��������)� �� �������E��

��������#

��� �������� ��� ��������� �� ���������:�����

������������� ����

� ��� ��

�������

-������������������������

������������� ���������

4������� �������������� ������� ���� ��� � �� ��� �� ��- ��� -�� �� �4�������-�� �� ����8�� ���� ���������� ���� ��� ���� � � ���������������������� ������� � ���������������������������#�������� � �� � � ���������� �������

��������������� �� � �� � �������������������� ������ ��!��-�������������������������!������ ��� ������������������������ ������ �� ��� ���������!2� � ��������������"

capitolul2tipar.P65 03.08.2007, 11:017

Page 9: MINISTERUL EDUCAÞIEI, CERCETÃRII ªI TINERETULUI C...C1 C pag.1-2 Chimie 2007.qxd 8/3/2007 12:51 PM Page 1 ... Manual de chimie pentru clasa a IX-a ºi Manual de chimie pentru clasa

88888

� ���� � �������������������������� ������������ ����������������"

������� ���#��� ���� �� � � ������ ��� ��� � ������ � �������� ����� ����������� ����� �� � �������� �������� � � ����� ����� �� ����� ��8 �����������!������������������������� ������ ������ � � ������� ������� �

(������������������� ������������������ ����������� ������������������������������������������������ � �"

8 �� �� �� �!���������������������. '/������ �������� � � ������ ��������� ������������ ��������.����� ���� �������/���� � ������� ��������� �����������.������ ������ ���� �/�

'�0�'����

�5�'�������

�� '�F�+� �����������'����

�F�'�������

������������������������ ����������������������� �����' �����"

�� '�G�+� �����������'����

�G�'�������

������������������������ ������������������� � �����' �����"

�� ������ ������� ��������������������������������������� ��������������������������������� ��������������"

�������� ������ ���� ����

�� ������ ����� ���� ������ � � � �� 7

� ������������� �� ����������� ����� ���� ������������� '�� �-���� � ����-��.�����/�

������������������������� ���� �������������������������������������

3���������#��� ���������������� ���� ��� ������ � � ����������%����������� ����������:�����������������!����� ����� �� �� ������������� ��� ���� �� �� � ������ ���� ��������� ���� � ���� ������ ���������� ��� � ����� ���!��������������� ������ . '/������������������ ���� �������� �� � ������� ��� ����������� � �� ���' ������� .H�/� ��� �� � �������������� ���.%/�� � � ��������� �������������� ���

'�0�H�E�9

��������������� ����� ������� ����������:������ �� ���������-.H�F�+/7��������������������� ����� ��������������� �������������� �� � � �� ����� � �.������/�

4 �� ��������� ����������� ������ ����� ��.H�G�+/��� ������ �����������:���������������� ������ ������� � ��������� �� � �� ����#� � �

3 � � ������ ����� ���� ���� �%���% �I+� <� ��%� ����� � ������� �� ��� ������������� ������� �;+�<��������� '�0�I+�5�;+�0�C+�<�

(����� ������ ��� ������������������������������ ��������� ��� ���� ����������������������������������� ������ ��� ��� �� � ��� � ���� ����������� �����������������"�"�(����� ����� ���� ��� �������������������� ������ ������ � �� � ��������� ��� ���� ��� �� ��������������������������"

���������������� ������ ������

�������� ������ � � � �� �

���������1 ���������� �9����H�

��������H.E/

9����� �������9.E/

'.E/

8��� �

��.�/���

�.�/

����.�/

(� ����-�

(������-�

capitolul2tipar.P65 03.08.2007, 11:018

Page 10: MINISTERUL EDUCAÞIEI, CERCETÃRII ªI TINERETULUI C...C1 C pag.1-2 Chimie 2007.qxd 8/3/2007 12:51 PM Page 1 ... Manual de chimie pentru clasa a IX-a ºi Manual de chimie pentru clasa

99999

������������������ ���������!�����

3���� � �� � ���� ���� ����� �� ��� ������������������������������� ������������������������������'����������� ���

)�� ��� ����� � � ������ ���� � �������� ������ ������� � ������ �������� ������� �����%���% ��������������� ���������������.�����J�� ����� ���� �����$�������&/��3����� ������� ���� ��������������������� ���������������� ������� ����� � ������������������ �������3������.$�3�&�J�� ����� ���� �����$������&/�

4����������������������� ��������������������������������������������������������� ��5��������������������������� � �� ��������� ����� ��)� ������������������������ ��� � �� ���������� ��3���� ����� ���������������� � �"�6������� ���� ������� ��5�������� ������������������������������������������ � �"

*� �������� +7���� ��� �� �� �� ����� � ����������!����� ��� ������ �������!���������������3��������� �������������2������ �� ����������������2��������� ����� ��������� ����"

4���3���� �� ��������!��������� ����������� ��89:&��� ������� ����

����� ������ �����������;������!������������)��2����������!������ �� �� �����9

<�=

:���������������� ������ ������������;������!�����3������"

1 ������ ���� � �������� � � � ����������� � � ��������K�C8�K�� ��

��������� �%�����L�.��/���� ���������%��%�� �� ���������� ��� �� ��

���� � ���� ��7������� ����� �� �� ������� � �� ��������� �� ����+B�����5*B��.������/�

'�������� ��������������� ������� ���� !

( ) ( )+ + → + +C M �� ��K� 8�K.�N/ L� �� .�N/ L� 8�K .�N/ �K� .�/ ��H �.�/

1 ���������� ����% ��� ��������������������� �� �.AAA/� �� ��� ���� ��� ���� ��� ��7��������������� ������� ����������.������/!

+ → + +� M � M�)�.�/ O � .�/ )� � .�/ �O .�/ H

���������"��#

�����$������������� �������� ���� ������������������ ���������� ���������-�� � ���

���� � ���-����� ������������� ������������������ ��� �� ��)�� ���� ����:����� ��� �������������� �� �� �� � �� ��� ��%�������� ���� ��-�� �� ����� ���� ������ ���������� ��������� ����������

����� �� �-�%��� �� ���������%��%���2� ��������� ���� ������������������������� ��������� ��� �����������������������������������.� �����������0����������/�

���������������������������!��������������� ��������������������������������� ���������"

'����������������� ������ ����� ������������ ����� � -���������������!�������������������� ���P�������� � ������ ����������� �� �� � �������������������������� ������ ����� ������ ���� ����������!

��0�H�

��������1 ������ ���� ������� K�

C8�K����L�.��/

�7�� �� ����

���� �� �����+B�����5*B��

�������� �1 ������ ��� ������� )�����O

��

M��������������%�� ��#

�� ��� �$ ���� �� ����&��� ��� -��� ��� �������� ����� � ����#�����

capitolul2tipar.P65 03.08.2007, 11:019

Page 11: MINISTERUL EDUCAÞIEI, CERCETÃRII ªI TINERETULUI C...C1 C pag.1-2 Chimie 2007.qxd 8/3/2007 12:51 PM Page 1 ... Manual de chimie pentru clasa a IX-a ºi Manual de chimie pentru clasa

1010101010

>�������������������� ��� � ����������������������������������� � ������2���� ��������������������� � �����������

��0������

�5���������

� �� ��0��������

�5�� �������

��������������

�F�� �������

�� ��F�+� ����� ������������������������ ���� �� ��7����-������������� �� ���� ��.��������� /

��������������

�G�� �������

�� ��G�+� ����� ������� ������������ ������ �� ��7����-������������� �� ��� ��.����������/

3 � � ���������� ����� ������ � � �� � �� ������������3������.�������/7 �������� ���������� �� !

� � ��� .�/ � .�/ �� �.�/+ → � ��0�5CDM�Q�=<

��� ������!������� 9����������� �������������������3����������%�������

�� �� � ��� ���������� ������������������ � ���� ���

�� ������ ����������� ���� ���������4 ���������� �%���� �� �-�������� � ������ ��� �������������� ��� %��

������������ ��� � ������ ��������� � ������ �!

��(���������������������������3����!������������� �� �� �� ��� ������������������������� ��� � ������������������������ ��

3 � � ������ ��� ���%���������������� ���C� �#��� � ������ �� �#

� ��������� �� ��:������������ �� ��������� �D+��<�

C � � ��� .�/ �� .�/ �� .�/ �� �.�/+ → + � ��0�5D+��=<

����������%���������������� ���C������������

������� �D+��=<���

� ��� ���� ������%�������� � � ��������M������� ���C� � �-��� ��:���

�������� �� ��������� �M���������� �)�� ������#�� ���� ���������!����������������������������� ��� �

����������������� ��������������������������������

� � � � � � �−

��� ���� �� ��������� �����������������7��

��0� �������� �����������

���� 7���0��������� ��������� ���������7��

�0� �������� � ����������

��������� � � ��8��� �����%���% �������� ��F�+���� 8��� ���� � � ���� ���������G�+

����� ���� �3������� � � ��������� ��� ������ ���� ��

�� ����

�� � ��� ���

%���������&

R� �������� � � �������� ����� � ���%������ ���- �� ��� ����� %���.;*MS/��������- � ��������� ������ �#� �.;*DQ/�������������� �� ������ ��� ������� �� %��� ������������ �� ������ �#��� ������ ��

������

��.�

�� ��

��� �� � ������%����%��/�

����������� ����������

��������������������� ��� ���������� �� �� ��:������� ����Q�C��� �����. �

��C�0�5D+��=<2���/

���)��������� ��������� �� ������� ������� ���� �!

C M � �K� K� .�/ K �.�/ �� �.�/→ + � ��0�5MS�=<

������ ������������ ��� ���������� �� ������ ������� �� ����#�����I���K�

CK�

M�

���5M�+�D�=<7����5;;�Q�=<�

������

9.E/1 ���� � ���� ��

8��� �

9.5/1 ���� � ��� ��

8��� �

" ���������:����

" ���������:����

������

.�/

.%/

'��

����

����.�/

���.�/�E��

�.�/

9�G�+. ��� ��/

capitolul2tipar.P65 03.08.2007, 11:0110

Page 12: MINISTERUL EDUCAÞIEI, CERCETÃRII ªI TINERETULUI C...C1 C pag.1-2 Chimie 2007.qxd 8/3/2007 12:51 PM Page 1 ... Manual de chimie pentru clasa a IX-a ºi Manual de chimie pentru clasa

1111111111

��>����������� ���������� ��� �������� ����� ����� ���������������������������� � ������ ����������!�����

3 � � ������� ���� ���������� ���C����-������� ������ � � �����

�����%���.�������/!;

�C � ��� .�/ � �.�/ ��.�/ M� .�/+ +� � �

;�0�;*Q�=<7� �

��0�5;*Q�=<

��>��������������������� ���������������������������������������������������������� ������

3 � � �����������������%��������C����� �� ����������-������� ������ �

�� ��� ����� �� ������� ����� �� ������� ���������.;/� C � � ��� .�/ �� .�/ �� .�/ � /�� �.+ → + � �

;�0�5D+��=<

.�/� C � � ��� .�/ �� .�/ �� .�/ � /�� �.+ → + � ���0�5D*+�=<

8 ��%� -��������������� ��.�/�� �� ��:������������ ������� �� ������7��� ����� ����� ������������� ��:�� ����������� � �������� �������������� ���������

� ��� �. / �� /� �.�→ ��0� ���5� �

;�0��5DD�=<

��������� �����

"������ ��.-������/�� � ������ ��� ���� ������������� ��� ������� ����������������������������� �� ������� ���� ������������ %�� � ��� �������� ��� � � � ������ ���� ��� �������� � � ������ � �������� �

4 �������������������� ��� ��������-����-������� ���� ��� �� �� ��������������������������� ������������%�� �������� � �� ��������������4 ���� � � �� �������������������� � �������� � ��� ����� ��� � � � �#�������� ���������%�� ����� ���� ��� �;��������� �� ������ ��IB��

���- ����������������� �������������������������������������������� ���

>��������������������������� � ������������������������ �������� � ������� ��� ���������� ��������� �� ������� ���� �������������������� ����������������������������"

'�������� � � ��� � �������� � � ��� ���� ��� +� �� � � ������ ��

=<2������� �� ���% ��������� �� ������ ��IB������ ���� ��� �;�����3 � � ������ ��� ��� ������������ ���

�.�/� ��� ��������� ��������

������ ������������ ���%���.����/������������ ����� ������� ���� � ����M*M�I�=<�

'�������� ��������������� ������� ��� ���� ���� ��� �� �� !

� ��.�/ � .�/ �� M* I�/ =<. M�+ → +3����� ��������-�������� � ������ !

� ��.�/ � .�/ �� .�/+ → ��� +� �0�5M*M�I�=<

>���������������������� 9�� �� ��������� �� � ����� ���� ��� ������������� �������� � �������)� ��� �3���� ��3����� ������� ���� � ����������� ��� !���������� 9

>�

���� � �� ���������� ����������� �����#�� ������������������� 9������ �������� ���� ���������=

<#��"�"

?�������������������������������������������������������������������������!������������������������������"

����� ���� P������� � � ������ ��� ���������� �� �������-������ �����

��C.�/�E��

��

�.�/

���.�/�E�M�

��.�/

9��0�5;*Q�=< 9

;�0�;*Q�=<

&��� ����� �������������������� �� �� ������ ���������� ������������� �������������������� ����� �����������!���������������������������"

capitolul2tipar.P65 03.08.2007, 11:0111

Page 13: MINISTERUL EDUCAÞIEI, CERCETÃRII ªI TINERETULUI C...C1 C pag.1-2 Chimie 2007.qxd 8/3/2007 12:51 PM Page 1 ... Manual de chimie pentru clasa a IX-a ºi Manual de chimie pentru clasa

1212121212

������ �������������������������������������� ����.�/������������

��������� �-���� ��5M*M�I�=<�4������� ���� ������ ���������� ���- � ������������� ������� �

� ��������������������������������������' ������������������������������������ �� �-����� ����������� ���� ��� ���%����� ���� ������#�������������������������������������������

)�� ������ ������� ����� ������� ������ � � �� �� �� ��:��������7������� ������� � ������� ������������� ���������� ���������������������

����������� �� � � �� ������ ����� � ����#����� ��������%����. +� +/�

� � �

;� .�/ � .�/ � �.�/

�+ → � +

� �0�5�DI�D�=<

8��� ���������������������.�A/����� � � �� � �� ������� �� ���� �7���� �����%���% ����������� ��������� ���� ����A� �� ������� ����� � � �� ��������� � �����!

+ →� �

; ;� .�/ A .�/ �A.�/

� �� +

� �0��I�*�=<

������ ����������� ���� �� ��������������%����������� � ���������� ����7��� ���A�� ���������%��%�� �� � � �� ������ ����������:�����

& ��2��������������������� +� #��� ���� ��������������������

����!�#��� ���2��� ������������������������ ����� ��#"

(���������� �������� ��� �������������� �������������!��������� ����������������������)������ ���� ���� ����� �� � ������� :�����������!

� � � � � � �−3 � � ������� ���� ������� ��� �������������� ����� ��������

�������� ����%���� ����%������-����� � +� ������ ��������

M D � � �� � .�/ I� .�/ M�� .�/ C� �.�/+ → +

� � M D �

+ + + + .�� / .� �/ .� � / .� /� M � C � � I � + − +

4 ��������

+ .� /� + �

( ) ( ) ( )� M M*M�I =< C �DI�D =< ; ;+M�DI =< I + =<− + − − − + 0�.5�M�C�=</�5�.5;+M�DI�=</�0�5���+�=<

��������!����������!��������������������������� ���������������3������������1

9�@�AB"*�� ��������������������������������� � �������������������� ������� �������������� � � ����� �� �3������� ���������������������1����� ��!��������������������������������������������� ������ �)������������ ������������ ���� ���� ����� �������� ������������������! 9�C�D#�������2�������� ������������� �������� �������������������!� 9�E�D#)����� ������ ����������������� ����������� �� ������� � ���� �� �3������)� ���������� �� �3������� �������� ����� ��������� � ���������������� ������� � ���������������������������!� B�E�D#����� ��������� �� �3������������������� ���������������� �� ��� ��������� ����� �������������������!� B�C�D#"

����������� ����������

������������������ ��� �������������������� ������������ ��������

M�

D�.�������/�� ��� �������������� ��� �� ������� �����

% �� ����Q�

Q��

���(��������� �������� �� ���� ������ ��������������� ����-������� � ������ �������%���������������� � ������

+ → +� I � � �� � ��.�/ M� .�/ ��� .�/ M� �.�/

��*���� ������ ��������������������������������������� ������� �������� ��������� �������#������������������ ������� ������������ ������� � � ���������� ������.�������������������� ������<FB&���4������� ��������3����������� �������������������������� �������� ������ ��������������"��*���� ����� ��������������������������������������� ���������������������.G"

capitolul2tipar.P65 03.08.2007, 11:0112

Page 14: MINISTERUL EDUCAÞIEI, CERCETÃRII ªI TINERETULUI C...C1 C pag.1-2 Chimie 2007.qxd 8/3/2007 12:51 PM Page 1 ... Manual de chimie pentru clasa a IX-a ºi Manual de chimie pentru clasa

1313131313

*������������������� ����������������� ���������������������� ������� ��!������������:D����FD�H,"

��� ����������#� � -������� � � ������ � �������� �� ���� �� � � ������� �����%���������� �������!

M ����� .�/ ���.�/ �� .�/→ + �� +� �0�;SD�;�=<������ ���� ��������� � ��� � �������� ������� ����������� � � ���� ��������� ���� �������� �� ���� �����

�.�/��������

M.�/�

����� �� � ������� ���������;����#��� � ������ �+�� ���� ������� ���%���� ������������� ������!

�+�0�5���+�=<2�����M�

D��

M D� � �CC��2���

�������� ��:����� ����;���� ������!���+ =< 2 ���

CC � 2 ���

−�0�5I+�I�=<2�

8 ������� ������������ ��:��������� ������������ �% �� �

Q Q � � �

;I� � .�/ � .�/ Q�� .�/ M� �.�/

�+ → +

� � Q Q �

+ + + + .�� / .� �/ .� � / .� /

;I� Q � M � � �

� + − +

0

0�Q�>�.5M*M�I�=</�E�M�>�.5�DI�D�=</�5�.C*�+C�=</�0�5M�QS�=<

Q Q� � �SD��2���

�������� ��:����� ����;���� �% �� �!M�QS =< 2 ���

SD� 2 ���

−�0�5C;�*�=<2�

����5;MQQ�S�=<7����5QMI�I�=<�

)� ��� �� ���

�.�/ ��Q�S

'� �� ���

C.�/ I��M

'��� ���

Q.�/ 5DC�QD

" ��� ��C.�/ 5SC�DI

4���� �M�

D.�/ 5;+M�DI

'����� ���

I��.�/ 5�SS�S

6������ �Q�

;��

Q.�/ 5;�Q+

T������ �;��

���

;;.�/ 5���;

)�� ���.�/ 5�DI�D

)������ K�M.�/ 5CQ�;*

)������������ ���.�/ 5*��M)������������ �A.�/ �I�*��%������ ������ ����

M.�/ 5;�+S�;

������� ����� K���.�/ 5C;;L���%������ ����� K����

M.�/ 5*CS�S

L �� � �Q�

Q.�/ C*�+C

3����� ����.�/ 5M*M��I

� ���%��������� ��.��/

�5*DQ��

� �������

'� ������(�))

4������� � ��� ������������������������ � ���������������-�������� ������ �� ������������� ���������� ���� ������ ��������� ��� ���%����� ���������� ���� ���� ��� ��� ������������������������������������������� ������������� ������������������)� �������� ������������������������ ���� ���� ��- ���������#��������� ������������#��� � �� � ��� �������-���#������� � ������ ��� �� �� �� ��� �� %�� ����� ��� �������-�������� ������ ������ ������ ���������#��������� �����

�������;DC+���������������6����� ��������������������� �������� ����� ����������� ������������ ���� �������� � ���� ������������� � ������� ��9���!

&��� ��������������� ������������ ������������������������������������� �������������� ��������������������� �������������� � �������������������� ����������������"

� ���������'�������� ����������

��� �� +� �� ����IB�����;����

� ������� -����%�����

M�.����/�E�C��.�/�E�I�

�.�/

9;�05����+�=<

'� � ��

�M�

D.�/�E�I�

�.�/

1 �������

M���.�/�E�C�

��.�/

4�����

9��0

5�M�C�=<

'��

����

����������P�������� � ������ ����� ������������

�������� ��� ���� +� ��!"#� ��

$��$� �%��

capitolul2tipar.P65 03.08.2007, 11:0113

Page 15: MINISTERUL EDUCAÞIEI, CERCETÃRII ªI TINERETULUI C...C1 C pag.1-2 Chimie 2007.qxd 8/3/2007 12:51 PM Page 1 ... Manual de chimie pentru clasa a IX-a ºi Manual de chimie pentru clasa

1414141414

�����������%��� ������� ����

� � �� ��� ���� �� ����� � ����#�� ����� ��� � ����.��� ����/�

)�� ��������!��������������������� �������������������������������� ��� ����������� �������������������������������������������� ��

>�������� ��������� ����� ����� � � � ���!����������� ��������������� ���������������"

9 � ������� ������� ������������ �������������� ��������������������� �����7� ����������������� ������������#�� ������� ������ �-�������� ������ � �� � �

;!

.;/�� + →� � �K .�/ �� .�/ �K� .�/ ��� �;�0�QD�=<

1 ���������� ��- �������������� ��� ��������� �����-������� �� � ������ � � ���� ����� �

����� �

M!

.�/�� + →� �K .�/ � .�/ �K�.�/ ��� ���0�;D+�=<

.M/�� + →� ��K�.�/ � .�/ �K� .�/ ��� �M�0�5;;��=<

'������� ������� .;/� � � �%��� � ���� ������ �� ��������� ���������� � ��� �.�/����.M/!

+ →� � �K .�/ �� .�/ �K� .�/ ��� ���E� �

M�0�QD�=<

�;�0� �

��E� �

M�0�QD�=<

4������ ������� ������� ���������������� � ��� ��-������� ������ � ���� ������� � �� � ���������������� %������-��������� ���������� ���������� � ��� ��'� ��� ��� ������� ������������� ���������������������

9 � ������� ���� ������������� ����������������� ��������������:������� �� ��� � ����� �� � ������ � � �������� � � �������� �� � � ����� �� ��� � �� �� ��������������!

������ ������ �������������� ���������� ��� � ������� ��� � ����������������������������������������7

��������������!������������������������������������� �������������� �������������������������������� ����������� ���

I�2��������� ����� � �9����������������� �������� ������� �������� ������������������������ ���������������������������������������� ����� �������� ��������� �� ������� ������������������������� �������������������������������������������� �������������2����� �#"

����������� ����������

��������� ����-������� ������ ��� ����%���� ��� ���� ��.;/!

.;/� + →�

;�.�/ � .�/ ��.�/

��

;�0�U�����������

.�/� + →� ��.�/ � .�/ �� .�/ ���0�5M*M�I�=<

.M/� + →� �

;��.�/ � .�/ �� .�/

��

M�0�5�DM�=<

�����%����� ������ ��� ����� �� � �������� !� �������� ��� ���������������-������� � ����������� ����%���� ��� �������������������#������������� ����-�������� � ������ ����������� ����������������������

.;/� →�.����/ �.�������/ �;�0�U

.�/� + →� ��.����/ � .�/ �� .�/ ���0�5M*M�I�=<

.M/� + →� ��.�������/ � .�/ �� .�/ �M�0�5M*I�;�=<

���.�/�.�/

��.�/

E��.�/

5M*M�I�=<E;2��� .�/

5;;+�I�=<

5�DM

�=<

E;2�

� �

capitolul2tipar.P65 03.08.2007, 11:0114

Page 16: MINISTERUL EDUCAÞIEI, CERCETÃRII ªI TINERETULUI C...C1 C pag.1-2 Chimie 2007.qxd 8/3/2007 12:51 PM Page 1 ... Manual de chimie pentru clasa a IX-a ºi Manual de chimie pentru clasa

1515151515

������������� ��������� ���� ����������� ���%���������� ���-������� ������ ��� �� ������� ����� �� ����%����� !

.;/���.�/�E��8�.�/�→��8��.�/ �

;�0�E�DS�SD�=<

.�/��8��.�/�→���.�/�E��8�.�/ �

��0�U

���4������������������ ��� ���� ��%������������� �� ���������� ���������

� ���� �� ���-� ���������������-������� �� � ������ ��� � ��������� ����� �� ����� ��� � ��������� ����-�������� � ������ ��� ���� ��� ����� �� ��� � � �!

.;/����

C�.�/�E��

��.�/�→��

��

Q�.�/ �

;�0�U

.�/����

��.�/�E��

��.�/�→��

��

C�.�/ �

��0�5�;SC�M�=<

.M/����

��.�/�E���

��.�/�→��

��

Q�.�/ �

M�0�5�M;;�M�=<

�������� ����-�������� � ������ �. ��������� ���� ����� ��� � �/� ���� �����!

���.�/�E����.�/�→��

��

��.�/� ��0�U

���������������� � � ���������-������� �� � ������ ��� ��� ����!

*� ���������� ��!���������!������������������������������� �������� ����� ����� ���� �#�� �!��������������������������������!����"

����� ��� ����%������� ����������� ��- �� ���������� ����������

��� ��� ����� �� �-������

� �� ��������� ��� ��������� � ���������%���������������� ���

C���

� ���� �� ���������� ������� ����������������������� � ��� !

�;�0� �

��E� �

M

��C.�/�E���

�.�/

���.�/�E���

��.�/

'��

����

9;�05

D*+�=<

9��0�5Q+S�=<

9M�0�5�DM�=<

+ +� �

;��.�/ �� �.�/ � .�/

� ����3��� �������� ����������.�/�� ����� � �������.M/����� ��%��� � ������.;/!� �

;�0� �

��5� �

M�0�5;;+�I�=<7

���'�������.;/�� ��%��� � ��������� �������� � ������� �.�/����.M/!�

;�0� �

��5� �

M7

���1 ������.�/� �� ���- ������ �������������.;/!�

��0�5 �

;� � �

��0�5�DS�SD�=<7

��� �;�0� �

M�5� �

��0�5;MS�=<���� ��0��. �

�/�E� �

M�5� �

;�0���Q�S�=<7

�� ��0�5M+C�;�=<7����5CI�*S�=<

.;/�� + → +� � � � �

I� � .�/ � .�/ ��� .�/ � �.�/

���� �

;�0�5�;�**�Q�=<

.�/���.�/�E����.�/�→���

��.�/ �

��0�5M*M�I�=<

.M/� � � �

;� .�/ � .�/ � �.�/

�+ → �

M�0�5�DI�*�=<

�������� ����-�������� � ������ ��� ���� �!K��.�/�E���.�/�→�K�

��.�/ ��0�U

���������������� � ���������!K��.�/�E��

M�.�/�→�K�

��.�/�E��

��.�/ �

;�0�5;*D�*�=<

→M �

M� .�/ � .�/

��

��0�5;C��M�=<

���.�/�→����.�/ �

M�0�C*I�=<

��������� ������������ � ��� ��������������� ������������ ����#���������������-������� �� � ������ ��� � �������!

.;/� + → +M � � �

M�K� .�/ � .�/ K .�/ M� �.�/

��

;�0�5QM��DI�=<

.�/�����.�/�E��

��.�/�→���

���.�/ �

��0�5CDM���=<

+ →� � M

; MK .�/ � .�/ K� .�/

� ���0�U

capitolul2tipar.P65 03.08.2007, 11:0115

Page 17: MINISTERUL EDUCAÞIEI, CERCETÃRII ªI TINERETULUI C...C1 C pag.1-2 Chimie 2007.qxd 8/3/2007 12:51 PM Page 1 ... Manual de chimie pentru clasa a IX-a ºi Manual de chimie pentru clasa

1616161616

���������� �����������' �� � � � ��� � � � ����� � � � ��� � � � ���� � ���� ������ � �

� ��� ����������������� ����������� �� � ���)�� �!��' �� � ������� ��� ������ ������������������������������!��&��� �������������!����������. ������ �� �-������ �� �

-������ � /

��&��� �������������. ������ �� ����� �� �

���� � /

��&��� ����������������. ������ �� �������� �� �

������� � /

��&��� �����������!����. ������ �� ������-� �� �

����� -� � /��)� ��������� �� �� ��� �� �� ��� ��� ������ ���� �������������

�������1��&��� ������������������������� . ��������� ���� �� �

� ��� �� �����������#������������ ���� ��� /

��&��� ������� ����������. ��������� �� ������� � �� ������� /��&��� ������������5���� �����. ��������� ����%���� �� �

�� /4 ����� � ���� �� �� �� �������� �� ���� ��� �� ������� ������

���������-������������%���� � �� ����������� �����-��� �������������� ���� � �� ���.�����/��" ����������� ������ �%�� ����� �� � �������� �� ���� ���� �� ����� �������������#������� ����������������� ������ ������������ �� � ����������������������� �������� � 7���� �� ������ ���� �������������� ������������������������������������������� ����� ����������������������� )��� ������������� ������� ������� �����!

������������������������������������������������H�0��� V����

��� !���0��������������������������� ���.�/7��0���������� �������������������.<2��>����/7V�0�-�������� �� �� ������������������.�

;�5��

+/�

��� �������������� ���� ���������������������������������� �������������.��� ����������� ��������������������������������� ���� �.B&"

����������� ����������

��� �������� ������������ ��� ��������� ��� �� %�� ��������� �����I+�������� ������� �� �� �� ������ ������B������*DB���

���3 � �������������� �������������������� ��.��������� ��������� �� �� �C�;D�<2�>���/�.� �������/�

� ����������������� ��� ���� �� �������%����� �����*D�W

&��$� �%

����.�/

����.�/

��.����/

)��.�/

���.�/

����M�.�/

'(�)�� $*�+���+(��+�"#��,��� )�

C�;D

��+M

+�S;

+�D*

+�;C

+�DI

���������3������������������������� � ��������� ��� ���%�������

���.�/�J→��

��.�/

-������

K���.�/�J→�K���.�N/�����-�

�.�������/�J→��.����/.������/

�������

���.�/�J→��

��.�/

����

������ �� V�0�*DB�5���B�0�SQB��H�0���>�� V�0��I+���>�C�;D�<2�>���>�SQB�0�S�*�>�;+C�<�0�S*�=<������������ ����������������.�������� � �������������� ���%������

� ������� �� �� �� ��������������/�� ������� ������� �!��0���>� �0�C�;D�<2�>���>�;D��2����0�SI���<2����>���

+� �

;� .�/ � .�/

��J→��

��.�/

������������

��C�.�/E���

��.�/�J→���

��.�/�E��

���.�/

���%����

K����.�N/�E�����.�N/�J→�K����.�N/�E��

���.�/

� �������

capitolul2tipar.P65 03.08.2007, 11:0116

Page 18: MINISTERUL EDUCAÞIEI, CERCETÃRII ªI TINERETULUI C...C1 C pag.1-2 Chimie 2007.qxd 8/3/2007 12:51 PM Page 1 ... Manual de chimie pentru clasa a IX-a ºi Manual de chimie pentru clasa

1717171717

��� � �� ��� ����-������������ �� � ��������� �����������!�������� ������� ����������������� ���������� �����

�����������������������*�����

*���������+7������ ���������� ����������!����������������������������������������������������������������)�������������� ���� �������������������������������������� ������ ����������!����������3��������� ���������"

���������"��#

��� ������������������ �����������������������!���#����������������������������� ������'������ �������������������!����� ��������� ����������������������������������������!��"

4 ������������� � ��� � ����������������� ������������!�����-��������� ������-� ��������������� ����������������� �� ��������� �� �� ��������

�� �

K���.�/ K� .�N/ �� .�N/+ −→ + �� ����

�0�5C��C�=<2���4������������3����������������� ������������!�����������3�� � �

������� ���� � ������������������1�������� �����%��������������������� ����� � ���� �� �K���.�/7��

� �������K���.�/

�0���7������� ������:������������������������������-������ ��������������

����� �-���- �����������-� �7�� � � ������P�������������

�0��++��97� ������� ���� ���������� ���������� ��7������� ��� �� �������� ������������ ���.�

+/7

��������� ��.� � �/�K��������������������� ����������� ��������������-� ������� ��7

������� ��� �� ����������������-� �.�;�5�-���� ��� �������������/�

+������� ������

��8 ������� ������ ����� �� �� ����� ��0��;�5��

+7

��8 �� � �������������%��%����� ������� ����������-� ��K���!H�0��

������ �>���>� � ��0�C�;D�<2��>����

�������

�0��K���

�E�����

�� � ;��2�9��0� �>�P

��8 ������� ������������ ������� �K�������������!K���

K���K���

��

�K���

�0�C+��2���

��8 �� � ������������� ��:������������-� ������������ �K���!

���K���

H� −

��������� ��������������� ������-� ���K���

%�� �����!���� ��� ���� ��� �� ������� �������� ����������������1

����� �� ��� ������ ��������!�� � �� ������� ����� ������!�� � ������������������ ���������� ��� ���� �� �������������#)

�� ��������� ��� ���� ������������� ����� ���!�� � ����������������!�� � ���������� �������!������������������ ��� ���������� ���� �� �������3�����#�

I�2�� ���� ��� ����� �������������������1

� � �����!���� �3��������� ��� �2�� ������'������ �������� ��� ��� ���!��������2������ �������������� ��� ��������� �����)

� � �����!���� ����������2������������������� ������� ��������� �� �����2�������'��������!�����"

*������������������������������������� ���!����� �������������������������������������� � �� ��������������������������������������"

capitolul2tipar.P65 03.08.2007, 11:0117

Page 19: MINISTERUL EDUCAÞIEI, CERCETÃRII ªI TINERETULUI C...C1 C pag.1-2 Chimie 2007.qxd 8/3/2007 12:51 PM Page 1 ... Manual de chimie pentru clasa a IX-a ºi Manual de chimie pentru clasa

1818181818

����������� ������� ��� ������*��

*�� �2��� ���������������������� �� ���������3�������� ���� ��� ��������� ��� ��������������� ��������)���� �����������3���� ����������������� ���������������������� ������������������������������������������������������������� ������ ������������������ � ��������� 1

+ →→

M M

C M

K� .�N/ �K� .�N/

K� K� .�/+� ������� � 5I;�I�=<

J������������� �������3������������� ������'�������� ������������� �������������� ��������89

:8=

K����� ��"

3���� ����- �� ���� ��� ��� ����������J������� �������������� ������ � � ������� � �� �������� ��� %�� � � �� � ��� ��� �� ��� �7� ��� ��� ��� ������� �������������� ����������������%������ ������������� � � �������������� �� ��������� �5IS��S�=<2�������������%��������� ��� ��������������������%�� ��

1 ������� �� ������� ����� �K�����������.�������/�� � ��������� ��������������!

+ − + − + −+ + + → + +M �K� .�N/ �� .�N/ � � .�N/ �� .�N/ K� .�N/ �� .�N/ �� �.�/���� ����� � ��� ���!

+ −+ →M �� � .�N/ �� .�N/ �� �.�/ �� +� ������� � 5IS��S�=<

������ �����!

��� ����������� ��������������������������� ����������

���������� ���� ��� ������� �2�� ����� ��� ���� ������ � M+9 =#

������������� � �����������������3��� 9=A#������ ������� ���"

4��������������� ��������������� ������������ ������ ����������������������������� ��� ��� ������������3������ ���� ��K������ ����� ������ � ������!

������� ������:������������������������������-������ ������� ����� ����� ����� ����������������7�� � � ������;++��9������� �����+�I"7

��������� ��-����������������� �������������� ��7������� ������:������������������������������-����� ����� �������

K��������� �������� ����� 7�� � � ������;++��9������� �K����+�I"7��������� ��-����������������� �K�������#��������L � ����7������� ��� �� ������� ����������������� �K�����������.� �� #

������+�� %�� ����� ��� ���/7

�� ������� �� ������ �� � �K����� �� � �������� � ����� ��� ����� ��� �� �����7

������� �� � �� ������ ����� � ������� � .�;� 5� -���� �� � �����

�������/�

+������� ������

��8 ������� ������ ����� �� �� ����� ��0��;�5��

+7

��8 �� � ���������������� ��������� �������

�0�;�2��M������

�0��++��.� ���� � ������� � ����/7

��8 �� � �������������%��%����� ������� !H�0��

������ �>���>� �

���8 ������� ������������ ������� �����.����K���/���������!�

.���/�0�P

���.���/�>��

�����.���/������

.K���/�0�P

���.K���/�>��

�����.K���/

&����������� ��������� ����������� � �� ����� ����������� �������������������"

���������1 ������� �� ������� ��K����������

� ����%����� � ������ ������ �������������

capitolul2tipar.P65 03.08.2007, 11:0118

Page 20: MINISTERUL EDUCAÞIEI, CERCETÃRII ªI TINERETULUI C...C1 C pag.1-2 Chimie 2007.qxd 8/3/2007 12:51 PM Page 1 ... Manual de chimie pentru clasa a IX-a ºi Manual de chimie pentru clasa

1919191919

��8 �� � ������������� ��:�������� ������� ������������ ���������� �%����.�

����0��

K���/!

+� �������

H�

+� ������� � 5IS��S�=<2�������������%���

��������������������� ���,)���

�������������� � � � ������� � �� ����� ����� �� ���������������%������ ������������� �-���� �!

*���������7��������� �� ����������� ��������������������������� ���� �������#���������������������������������������� ������������� ���������� ������ ����������������������"

���������"��#

&��� �����@������� ������������� ������ ������������� �3�� � �)� ��� ������������ ��� ���������� ��� ���� ��� ���� ��� �� ������� ��� ������ ��� ������ ������������������������� ��� ��������!2��������������� ������� ��#"

&��� ��������@��������������������������� ���������� ����� ���� � � !��������������������� ��3�� ���������� ������������&=

<�

9<=�������!�������������� ��"-����� ��� �������������

���3������������� ��� ��� �������������������������� ��������������� �������������)� ����3�����!� 0DL������������������������3�������� ���������� � ��� ��������� ������"

3�������������������������� �������%��� ��������� �� ������� ���������� �����������������������������)������������������

������

�����

���'����������� ��7� �������������� ���� ��� ���� � ���� ��% ��� �� ���������������� �� �������������� �� ��������� �� � � �� ���� ����������� �� � ����� �� ���� � � �� ����%���� ��� �����������%���

3 � � ������ ���%������� �������� ���#��� -����� ����� ��� � � � ��% ������ �������� ��� �� � � �� �� ������� ������ � � � ���%���� .�������� ��� /!

C � � ��� .�/ �� .�/ �� .�/ �� �.�/+ → + �� +���%���� � 5D*+�=<

������������� ����� ���� ���������� ����#��������������������������� ������'��������������� ���������� ������� ���� ������#"

3���� ��������� ��%� -���������������������� ������ ��������������������������� ���%���������� ��������������

4 ���� �� ������� ��� ���� ���%����%������ � � � �� �� �� ��������������.N/�

- ��������������������� �����������.N/�.� �����-��/� � ������������������������ ������ ���������������������������� ��H�������� �������������� �����������������!��� ���K�������� �����������)���� �������

' ���$������

&��$��)��.�)� + �����/��� ���(

'(�����0��� ���%�%���1 2��� ��� ��

� ��������������� �. �������� /� ����%���� ��� �����������

3�+ ��� � ���� 4�� �*� �)�� ��+�� �( + ���$���

" ��� ��C.�/ 5D*+

'��� ���

Q.�/ 5;IQ+

4���� �M�

D.�/ 5���+

L���� �C�

;+.�/ 5�DSS

����� �D�

;D.�/ 5II;�

3 ��� �;+�

��.�/ 5QSSD

J������� ��� � �������������� ���������3�����)�������������� ��������!�� ����� �������� ����������������������� �������������������� ����� �������� ��������������������������������������������������������� ��"

capitolul2tipar.P65 03.08.2007, 11:0119

Page 21: MINISTERUL EDUCAÞIEI, CERCETÃRII ªI TINERETULUI C...C1 C pag.1-2 Chimie 2007.qxd 8/3/2007 12:51 PM Page 1 ... Manual de chimie pentru clasa a IX-a ºi Manual de chimie pentru clasa

2020202020

��� ������������������������ ��������������'������������� ��������������."<2=�/��� ����!�� ��."<2�M7�;"<�0�;+M�=</�

+���%���� �

N ;+++ �����������+���%���� �

N ;+++���C

3 ����� �� ��������� � ���� ���� ��� � �����- ������������ ���������� ������� ��������-������ �����������"<�.� ��:������;"<�0�;+++�=</�

����� ����� ��� ���� ����������������%����%����� ��� �������

������7�������������� ����� ����������� ����������������������� %��

���� ���%�����- � ��������� �-������ ����� ��� +-������ � �CC�=<2���

. +-������ � �F�+��-������ ������������������/�

3����� �������-�� �� �� �� !����� ������������� �����.N

�/�������������� ���������������� ��������7

����� ������������ �����.N�/����������������� �������� �� ������� ���������

N��F�N

&��� ������������ ������ �� � ����� �� �� �����������������������������.�������/7��� ����� �� ���� ���� ���� ��� ���������%���.�������++��M/�� ���� ��� ��� � ���� ��� �� �� � � � ���� ��� ������� � � �����������������#��������� ������������������� ���%���������������������������� ��� � ���� ��� ������ ������ � ��������� ��� � ���������#������� ��� �7��� ����%����� �� �� ���������� ��8 ��������-�������� � �� ��������� ������������ ������� �� � �������� ���������� ��� ���-�������������������� �� ������� ������������������� ������������� �

��������� +���%���� � ����������������������.�IB���;����/�

3 � � ������ ��������� ����%���� �����C������������������������ � #

����������%��%�������� ����� �� !

+ → +C � � ��� .�/ �� .�/ �� .�/ �� �.�/ �� +�� 5D*+�=<2���

8��������������� �-������ ���� ����������� �����.��>�CC�=<2�������/!

+ → +C � � ��� .�/ �� .�/ �� .�/ �� �.�/ �� +�� 5D+��=<2���

4 �������������� ��������������������� ������������ ������� ����� #� ����� ����� ���������!�������J����� ������������������������!�������������������� ���������������� �����������������

� ����������)������5����%����%���

������� ��� -�������� �� �%���

' ���$�����

" ���

4����

L����

L �����

9 ��

��%��

����� �

0������+ � ��+(

MQ�"<2�M

;++�"<2�M

;�+�"<2�M

CQ�"<2=�

;+#;D�"<2=�

�I#MI�"<2=�

;C+�"<2=�

� ���������4�� ������������������%����%���

����������L��%�������� ����

� �� � �������� ���� �����-������ ���������������� �������

����������� ����������

���" �������� �� ��� � ������������ ������%����%���� ��������� � � ��������� ���������������-���� �� ������ ��� ����%���� ������������ �� ������.��

M��/����� ���%�������� ������������ �% ������

������ ���� ��� % ������ �� � ������ ������ ���� ��������� .�D�

;D/

M

+ .�� ��/� �5��M*�=<2�������

D ;D

+ .� � /� �5��Q*�=<2����

4����.��������������� �������������� ������������������������������ ��������������������������� ����������������� � ����������������� ����������������� ��� �������������� ������������������� �������� �������������2�������� ������2�����!���' ���� ����������#"

5��(��� ��*�� 6����2(�� � ��� � + ���$����7 *���+�* ��� ��)��' ����� + ���$���������

;#� ��� ������

M#C ��� ����� ��� � �%�� ���

I#;+ % ����� ������%�� ;+#;Q = �� � �-���� ;I#�I ������� ����� �3� � ��

������� F��I ����� ������� ��������

���������

��������� � ������ ��� ��

������� ��������������

���� �� � ����

-��������%�����������

�������M�� ��� 5���S;�=<2�7�

D ;D� �� 5CS�S�=<2��

capitolul2tipar.P65 03.08.2007, 11:0120

Page 22: MINISTERUL EDUCAÞIEI, CERCETÃRII ªI TINERETULUI C...C1 C pag.1-2 Chimie 2007.qxd 8/3/2007 12:51 PM Page 1 ... Manual de chimie pentru clasa a IX-a ºi Manual de chimie pentru clasa

2121212121

%���������&

R��� ������� - � �� ���������� �������� �����%#��� �� � �� ��� ����� �� ������ ����� ���������������� ������ �� ������� ��������#������ ����� ������� ��������������� � � �� �� � .�MD(���M*V�/�

'������� �������� ���� � �� ������ ����������� ���� #���������� � � �� ��� ���������� ����� ���� !

+ → + +�MI ; *� ;C; ;*� + MQ IQ +( � W L� M �

R��������� ������������ ������� ������ ��� � �� � ��+�������� �=����.�M++�=X�7;�=<�0�MQ++�=X�/�

-��� ��� ���)�)�������,���� ���

��������� � �-������������������������� ���� ��� ����-���� �������������������� � �� ���� ��� ������ � ������������ � �� �� ����#��� ����� ����������� ��� ���������� �

��������������� �� �������� ��� ����������� ��������-�������� #����� �� �������������%�� ���%����� ��������������%�� � � �� �

� �� ����� ���� �������������������������� �������� �����������7� � ����� � �������������������������������������������� �� ������#������ ���!

�� *���������� ��� � ����� !������ .����-���� � � -������ ������ ��������� ��������������/7

�������������� ���� ��������������������� � �7

��4����� ����������!���������������7

��G�������������������������� �������� � ��.�� ��� � ���������������������� ��������� � /�

V��� � �� �� � ��� � � ��� ���� ��� �%��%�� � � � � �� �� ����� �����������������'� ���� �� � � � �������� �� ������������ �������������������������� �������%����� ��������� �� 7� ������ �������������� ����� ��� ����� � �� ���������������3�������

8�%����� � �������� ������������� ����������� � � ����-����������!������� �������� � ������� �� � ��)��� �� � � � ������$���� ������ �&�� �� ����� ���� � ���7�-���� �� � � ��������� ������ ����������=��������=<������������������������������� �� ��������V�% ������������ ������-����� � � � ��� ��� ��������� �� �.� ������/�

1��������� ������ %�� ��������� ���������������������������� �� � ���� �� �������� ����������-������ �������� � � �� �.��� �� /�

-������.+������+����$���)������� ��������� )�)�������,���� ���

)�������� �������������.)34/������������� �������������.)V4/�������� ��� ����������������� ����� �� ���� ���������� �� ��� � �-���

������ ������ $�����&���������� � ����� � �� -�� ��� �������� �� ��%�� � ���������� � � ���������� ����-����� � � $���%����%��&��)������ ����������� ��������������� ���� ����� � ������ �� ���� ��������������������������������������������������� � �������� ��)� ����������� �� �������� ����� ������� �� ��������� �� ������ ������ � ��� �� �������� ���� �� ����&�� �����!��� ��������������������� ��������� �����.������������������ ������� ������������������ �� ��/�������������� �� ��������� �����

�� ����

���� ������������������� ��� � ������������

������������ ������� ����� � �� ������� ������������������� ��� ��������P���� �� � � #��������������� ��

3�������� !+ �#�����

��� �� ����� ;D+

��� �� �-��� �++

��� �� ���� M++

(�� SC+

L��������� C++

L��������%� ;I+

9��� �� �-��� C+

��� ;I+

T��� C++

O���� MQ+

����� ;++

4��� ���%� �MI

" CQ

4������ MI

)��� IS+

P����- � ��

capitolul2tipar.P65 03.08.2007, 11:0121

Page 23: MINISTERUL EDUCAÞIEI, CERCETÃRII ªI TINERETULUI C...C1 C pag.1-2 Chimie 2007.qxd 8/3/2007 12:51 PM Page 1 ... Manual de chimie pentru clasa a IX-a ºi Manual de chimie pentru clasa

2222222222

V���������� ������������ ������� �������� � �� ����� �������� ���������:������3���� ������ :������ � ���� � ���� �������� ��� ����� ������� ������ ��% ����� ��� ���� �� ������� �� ����#�����������#���������� ���� � � �� �� ������-�� ����� ��� �� ��� ��� ���� �!������� �������� ���� ����� ��� �������� ��� ��� ��������� ������ � ������� ������� ���������� � ���� ��� � �������������������� ����� �������������������������������������� �� �� -�� �� � �������������� � �� �� � ����

L����� ��������� ������ ����� ��� ��������������������������� - � ����������� �!����������������Y� �� �������������#���������Z�� ����� �� ��������%��%�� � �� ����������Z�� ������������Y�� ������� ������- ��

4�� ����� �� ���� ���������� ��� ����� ��������� � ��� ������� � �� ��:�� � �� ���������� �����������������������Y����Z7������������������� ��� ���� �����Z�� ���������� ������� � �� ��3����� ����� �� -�� ���������� �������� � � �� ���� ������ �-���%��� ��������������� �������� ��� � �Z����Y��)� ����� � �������� ������������� ������!������������������������� ��"

"�� ��� � � ����� � ��� ���Y� ���Z� �������� ��� � � ��� ������������ ���� ����������������.� ������������� �������� ����������)34/��� �� ���-�� ��� ������������.� �������)V4/�

���������"��#

*���������7+�������� ����������� 6����� �������;���� ������������� ����������������������������� ������ !��)� �������� ��� �� ���������������� ����� ���������� ���������� ������������� ���������� ���� ����������� ���� �� ���������������� 64-� � �� ��6�-� � �"

8������� ��������� �� �������#������������

M4�

C������!

��

P P

O O

O O

O O

HO CH2

NH2

N

N

N

NO

OHOH

3)�� 2��)�� $� ���3�0�

3)�� 2������ $� ���3�0�

������� ������� ��� � �)34����)V4����������������� � �� � �������������!�������������������������������������� ���� �� ��������������� �� �������� ������� ����� �����)34�������������� ������������� ��� �)V4������� ����� �������)����� �����)34���� � ��� #��� ����������������������� � �� ������� �%���7������� ��������������)34 �� �������������)V4�� �� �� -�� �� � � �� ��� �� ���������� ������)V4!"�� �����������������

M4�

C

P P P

O O O

O O O

O O O

HO CH2

NH

N

N

N

NO

OHOH

capitolul2tipar.P65 03.08.2007, 11:0122

Page 24: MINISTERUL EDUCAÞIEI, CERCETÃRII ªI TINERETULUI C...C1 C pag.1-2 Chimie 2007.qxd 8/3/2007 12:51 PM Page 1 ... Manual de chimie pentru clasa a IX-a ºi Manual de chimie pentru clasa

2323232323

3����� ������ �� -�� �� � � �� ��)V4� ������ �����������������)34���� � �� !

−→+ + +� � C)V4 )34 � � � � 4� ��

3������������ �- � �������������� � �� ���)V4���������� ������� ���� � ������ ��� � ��� ���)������ ����� � ����� � %�� � ��� ���� � � ��� ��� � ���� ��� � ����� � ���� �� ��������������������)V4����)34������ � -��� �)V4�� ������ ����� ��������� ���������� ���������������� ��������� �������� ������������� ���� ��� ��� ����� ��% �� � �� �

� �������� ���� ���)V4#���������������-�*+�,� �� �������� ������������� �� ��� �7�� � ��������� �� ��� ����������� �I+����I+�+++�� ������������� ��� � � ���� � ������� � � ��� ��������� ����������� ������������ ����� � ����� � ������� ��� �

������ *������

V������ �������� ���������������������� ������������ � ����������� � ������ � ����������� �� � ���� �

8����������� � � ���� � ���� � ��� ������ � � � � � �������� ��� ��- ������ ����������������������

Q�

;��

Q��6������� �� �����%����������� ������ �#

�������� �� ��������������������%���� � �� ��������)��������� �� �����#��������������� ����� ��� ����� � ������ ��������

�����#��� � �� � ���

����� � ��������������� � ���������������

������ � �� !

�Q�

;��

Q�.�/�E�Q��

��.�/�→��Q��

��.�/�E�Q�

���.�/�E�MD�)V4��� ��0�5�DQ;�<

3 ������� ����������� �� ��������� ��� �� � �����$���� �#�� �&� ������ �� ������������ ��� � ������������ � �� �� ������ ���� �� �� ��� ���������� ��������� ���� ������ �� �������� � ��� ������ � ��������P���� �� � � ������ �� ������������ �� �� �;S�=<2��

8����������� ������������������������� ������������������������� ����� � � �������������� � � ��� !

6�-� � �������� ������������� ��������� ��������"�*����� ������������� �� ������6�-�������������64-��������������������������������������� ����������������� ���� � �� ������#"

*� ������������ ���� ���� ���� � ���6�-����������������������64-���� ��������������������������������������������������� �����"

=3������������������ ��������� ��������� ��� ��K/������6�-"

$����������� ��� � �����3������ �� ��� ��� � �� �����������<�/M.�N�.DK�H,�������������3�����!�.�<O�N�.DK�H,� �� �������� �� ���� K/�����6�-"

������������� ���������

4������� � ��� ������ �#���� � � � ��� �� � ���� � ���� �� ��������� ���� ������������ � %�������� ���������������������������������� �� � �� �� ������������������� ������� #��!��(����� �� ��������������������� ��������� #� � ��������� �� � ���� ����� �����������

)34

capitolul2tipar.P65 03.08.2007, 11:0123

Page 25: MINISTERUL EDUCAÞIEI, CERCETÃRII ªI TINERETULUI C...C1 C pag.1-2 Chimie 2007.qxd 8/3/2007 12:51 PM Page 1 ... Manual de chimie pentru clasa a IX-a ºi Manual de chimie pentru clasa

2424242424

T����� � ������������������������������ ����������� ��� ��� � �� ��������������������3�����%������ ���-�.������� ���������%�� /��������� � �������� ������ ���������������� ������� ����� � ������������������� �� ��� �����������%������ �������

6����� ���������������������� ��� � -��� �%�������������������9�� ��� ��� ��� ��� ����� ������������� �������� � �� ������������ ��������������-������������� �� ��

��� ��� �� �������� ����� �� ���� ������#������������������� ��� ������� ��� � � ��� � ����� � ���� ������ � ���� � �� ������������� ��� � ���������� ���� ������������������� �� �� ����� ��������� ����� 7��� �� �� � ���������� � ���� �������� ������ � � �� � � �%�� ������'��������������������������

������

���

3�������� ���� �� �������� ���.� � � ��������������������� ������#�������� ��/�� ��� � ��������������� ������������������������������) � ����� ��:���� �� ���������������� ���������� ����� �%�

(�� ��� � ���� ��� � ������� ������ ������ �� � ������� ���-�����

M5��5�����.����� ��/7� ���� � �������� ������� ������� ���-��� ��

����������������� ����������

� �)������ �� ���� ����� ���#��� ������ � � ������ ���������������������� � ����7������ ���������� ���������������� ����������� ���������#� ��

������

���

���!������������������������������� ������� ����������� ��������3�����������

������

���������������������������������������������1

�������� ������ ���������������� ������� ��� � ��� ����� ��� �� � ������������������������� �M�������� ���5��������� !�����������������"� �������������������� ������ ��������� ������ �������������������� ��� � �)V4������ ����������������� � ��� ���� � ��� ��� ��:��� ��������������������������-����4 ����������� ���� ��� �.��� � �� ������ /�� ��������� ��� �� �)V47� ���������%����������������� ����� ���� !

Zaharide (alimente) Glucozã (în sânge)

Glicogen (în celule)

CO2 + H2O + energie

acid aceticCO2+

intermediari

Acid piruvic Proteine

Grãsimi

Glicogen (în ficat) Acid lactic + energie

O2

�������� !��.������#������������������ ����������/

��M5���5�����

��M�5����5�����

�����������.������#��������������/

�Q�

;��

Q�� ����

M5���5������E��)V4�E�C 5�E�C�E

6� ��� �2�� ������������� �� �� �������� � �������������������2�������������� ��������������� � �������!�� �� �������� ��������������!��� ����������������� � ����� ��� �������� �#"

����� ���� �"�� ���� ��������� ��������������-���

��

��M5���5������E�;2��

��→����

M5������E���

capitolul2tipar.P65 03.08.2007, 11:0124

Page 26: MINISTERUL EDUCAÞIEI, CERCETÃRII ªI TINERETULUI C...C1 C pag.1-2 Chimie 2007.qxd 8/3/2007 12:51 PM Page 1 ... Manual de chimie pentru clasa a IX-a ºi Manual de chimie pentru clasa

2525252525

������ ��������J����� ��� ��P����� .���������������� ����%������/7� ���� ����� ����� � � ���� ���� ������� ���-��� .���� ������/� �����

�� ��� ����

������#� ���������������������������������3����������� �� ����� ����������� 4�� ���� ���%��� ��� ������ ����������� �������� �� � ��P����� � ���� ���� !

������������������������������� ��������������� ������� ��� � ��� ��% ���� � �� ���� ����� ��������� ���� ������ �������������%��� � �� ����������������������

4�� �������%��������� � ���������� � �������������!

�C� 5�E��C��E�E�Q��→��;���

��

�E�MC�)V4

O� �� ������ �������������������� �������� ������% ��� ���DQ�>�;+M�=<������ ����������-�;��S�>�;+M�=<����������������������������� � �MD���#� ��� �� �)V4�

4������ ������� ��� �������������� �������� �������������� ������������-�CC,�������� ���� � �� ��������%�����'� ������� ������#������������� � �� ���������� ��� ��-�������������� ��� ��� ��� ���� � ��� � � ����� � �� �

���M5���5������E�Q�

���→��Q��

��E��)V4�E��+� 5�E��+��E

4�������������� ��������� ���� ��������������������� �������������!�������3��������������2�������������6�-"

=� ����� ������ ��� �����������������' ������� �������������������� ����������������� ��� � � ����� ������������������� ������� ����� ������������������������������� ���� �����"

�+'/��0//�1��20/3�/����.���2�(/�/��������� � ������ ���������������� ���% ! �� ��#��������� � ��� ��� ������������#

����� �� ������������������� ������ ��������������������� �������������� � �������������������������

��������������� � ������ ���������%������ �+�� '�������� � � ���� � � ������ -������� �

��������������� �������������� ���������������������������)���������� � ���%���� � � �� � ����� �� �#

� ��������������������������� ��������)� � ��������2�������� ��� ���2�� �� ! ��3����-� ������ ����%����� �������� �� ���

��� �� ��� �����9 � ������� ���� ��� �������� �� ���������

� ���� ��� �������%����� �+��������� ��������� ���� � �� �������������

��������%������ ����%����� �� �� ����� �����)���������� ����%���� � � �������������� ���

�������� ������ �;�M�� ����%����%������������"�:����� �� ���%����%������ ���������� ����� �

��������� ����

��������������� � � ������� � ��� ���� � ��� ��� � ������ ���������� !

������ ���� ���7������������� �������� ���������7+�� -���� ����������7�)�� ���������������� �����������7������ ����%�� ����

���3 � ����� � ���� � � ���� ������� �� ;;;���� �������+B��. �

���� �0�Q�+;�=<2���/�

1!�MS���=<���������������� �-������ �������������� ���

�� �I�D;�=���2����������� ������������ ��� �������.=</�� � ����� ����-������ ����;M�I���������� ����

1!�I�CS�=<8������%��� �+�IDQI���������������.�

M�

Q�

M/� ��

�������#��������� ����������������� ���������� �C�D;�=<2B���V �� ������ �� �� � ����M�;B�� ����C�*IB�������� ���� ��������� ����%���� �������������������

�9�5;MQI�=<2������ ��#��� �� �� ��� � � �� �� ��� ���#��

������ ���I+��9������� �;"��������I+��9������� K����;"7�� �� ����������� ���� � ������� �� � �����;B��������� �� ��� �� �� ������S�IB��

�����������.���������%������/

capitolul2tipar.P65 03.08.2007, 11:0125

Page 27: MINISTERUL EDUCAÞIEI, CERCETÃRII ªI TINERETULUI C...C1 C pag.1-2 Chimie 2007.qxd 8/3/2007 12:51 PM Page 1 ... Manual de chimie pentru clasa a IX-a ºi Manual de chimie pentru clasa

2626262626

3 � ����! ���������� ��� ��������� ��:�������� ���� 7��� ��������������� �� ������� �.

����0�;�2�97

��0�C�;D�<2�>��/��9� ��5��S�=<7����5IC�=<2���

����������� � ���%���� � �� ����� ����Q�

;��

Q�

�� �5�D;��=<2�����3����������� ������ �� �;Q+�������� �;+,��������������� ������������������������� �� ����������������� ���������

�9�I*�S�=������)��������� ��������� �� ������� ������

����� �� ���� �!K�

CK�

M.�/�→�K

��.�/�E���

��.�/�� ��0�5MS�=<

������ ���� �������� �� � � ������� �%������� ���� ������� ������� ���� ����������������I���������� ��������

�9�5;�;Q�=<�����4������%�������� ��� ����

M�

Q���� ��� ���

������

��� ��� � �� ��:��5;S*+�=<2����������� ���

��������� � ��� ����� ��� ��������������� � ����� ����������������������������������������������������������9�5�CD�=<

����8 ������� �������� � ���� � �� �������� !��

��

Q.�/��E�S�

�.�/�→�C��

�.�/�E�Q�

��.�/

�;�0�5M;�+�=<

�.�/��E���.�/�→���

�.�/ �

��0�5M*C�=<

���.�/��E��

�.�/�→���

��.�/ �

M�0�5IS��=<

(��������� � � �� ����� ����� � ����� ��� ��� �����!

��.�/��E�M��.�/�→��

��

Q.�/ ��0�U

�9�5DQ�=<���������� ���� ��� ���� ���������� � � �����

���!�

��

C.�/��E�QO

�.�/�→���O

C.�/�E�C�O.�/�� ��0�U

���������!�

�.�/��E�O

�.�/�→���O.�/ �

;�0�5IMS�=<

�.�/��E��O�.�/�→��O

C.�/ �

��0�5QD+�=<

��.�/��E����.�/�→��

��

C.�/ �

M�0�I��M�=<

�9�5��CDQ�=<���������� ���� ��������� ���� �����%�������

������������������� ���� � ���������� ��%���

����� ��� � �!���

�.�/��E���

��.�/�→��

��

�.�/�E���.��/

�.�/

��0�5;�S���=<

�9� +� �0�5Q+�Q�=<

���� 4��� �� �� �� �� �� I+��9� ������ �)�K�M

+�;� "� ��� I+� �9� ������ � ���� +�;"�� ���#�������� ���� � �� ����� �� �� ������ � �� �� � �����MB������M�;B��������� ����-�������� � ������ �� ���� ��������� ��������������� ��������� �����;++��������������� ������C�;D�<2�>���

�9�5QS�=<2������(�� � ���� ���� � � -�� � ��� ������ ��

� ��������������� ����� � �������� ���� ��� � ��#��� � ���� � � ������ � �I��9��������������� ���C�MMB�� � � ������� ������� � � ;� �� � � ������ � ��������� �� � � � �����-�� ����� �� ����� ����� ����������� ��� �����V �� �������������� � ������ � �� ����;�B��

������ ����-���� �� ������ ��� ������-� �� ���������� ���������.W��/�

�9�;S�D*�=<2������8 ������� �� ������� �� �������� !�

M�

Q�.�/�E��

��.�/�→��

M�

D�.�/�� �

;�0�5;�Q�=<

�M�

Q�.�/�E�*2���

��.�/�→�M��

�.�/�E�M�

��.�/

���0�5��+ID�=<

���.�/��E��

�.�/�→���

��.�/������ �

M�0�5IS��=<

������ ���� �������� �� � � ������� � ��:���� ���� �������-������ �;��M���������������������������� �

�9�**>;+M�=<����3���������� ��������� �� �- �����������

�������������� � � �������������� ��������������������.�

Q�

;��

Q/������������.�

;��

���

;;/����� ����#

���� ���������� ���� ����-����� �5;��Q+�=<2������ �� ���-�5����;�=<2����

������ ���� � ���� � �� � �������� ������� � ���%���� �� ��:����� ������ ���%�������

�9�S�=<2��� �����������Q�I�=<2��� �����������

����(�� ������� ���� � � �����#��� ������ � ;I� ������� ��;������ �� ����;+���� ������ �������������� � �;++����'���� ������������ ��������������� � �;++���� ������#���������������������� �� !

;�������� MD�=<;������ �� ;S�=<;��������� ;S�=<

'������ ������������=<����=�����9�QI��=<7�;IQ�=���

capitolul2tipar.P65 03.08.2007, 11:0126

Page 28: MINISTERUL EDUCAÞIEI, CERCETÃRII ªI TINERETULUI C...C1 C pag.1-2 Chimie 2007.qxd 8/3/2007 12:51 PM Page 1 ... Manual de chimie pentru clasa a IX-a ºi Manual de chimie pentru clasa

2727272727

.�4.�����5�'3���

���)� � �� � ������������� ����� ������ � ������ ���� �� ������������� ������� ! ��(�� ��� �� ���� ��� ���������������������� ��������.� �� 2�%��%�� /����'��������� � ���� � � ������-�������� ���������� �������������� ���������������������������.-����2

� ���� /�+��������� ��������� ���� � �� �����������������������������%������� �� ��������%����.����2�� /�)��1 ������� �� ������� � �� ������� ���������������. ���� �2 ��� �/����������� ����������%����%���� ��� �����������������������.��� ��� ��� �� 2��� ���������/�

���8��%�� �� ��� ����� �������� ��������� �3������������ �������� ������������:��������������� ��#����� ���������������3���� � ��� ��������� �������������:!

�������������������������3�����������������������������������������������������������������������������:�������'��������� � ���� �� � �������������� ��� ��������� ���������� �

�������������� ���%��������������������� ������-� ���������������� ����������%��%����� �;������ ���%������

������ �� ������-�����#���������� ��� �� ����- ��

�������'��������� ����%���� +�� �� ����� ������ ����-��. ��G�+/����� ���� �����������������������%�� �

�������'��������� �� ������� )��� ������� ��������� ������� � ������� ����������������� � ��� � ������������ � �������������� ��� ��������� ���������� ����������=�������������������M�� ����%����%���

���)� ����� .�M�

Q�/� �� � ��� �������-������� ��� �� ������������� � � -������ � � � S��M�=���2����

������ ������������ ��� ��������.=</�� ��� ����%���% ��������� �;;�Q����� �����

���3������������ ������� ��� � �������%��������� ����� ����� �������� ��������� �� �������� ������� �� �-����!

�������� ���� �+�� ���� �����!K

��

C.�/��E��

�.�/�→�K

�.�/�E���

��.�/��� ��0�U

���������������� � ���������!

�����K�M.�/��E�MK

��.�/�→�CK

�.�/�E�M�

��.�/�� +

;� �0�5;+;+�=<

����K��.�/��EM�

�.�/�→�K

��

C.�/�E��

��.�/�� +

�� �0�5M;S�=<

�����K�M.�/��E�[�

�.�/�→�K

��

C.�/��E��

��.�/��� +

M� �0�5;CM�=<

������.�/��E�[�

�.�/�→��

��.�/��� +

C� �0�5�DQ�=<

' ���$�������

K��� ��������

IK�

�.�/

'����������

I��.�/

3� ��� � �� .���

I/��.�/

���$�� �� ��#+����� ��;'

;�+I�

+�SD*

+�S;C

4�� �*� �� � �(�)�+ ���$�����!"#� ��

5;MCD

5;MS;

5�S�S

capitolul2tipar.P65 03.08.2007, 11:0127

Page 29: MINISTERUL EDUCAÞIEI, CERCETÃRII ªI TINERETULUI C...C1 C pag.1-2 Chimie 2007.qxd 8/3/2007 12:51 PM Page 1 ... Manual de chimie pentru clasa a IX-a ºi Manual de chimie pentru clasa

2828282828

������������������� ��

� ����������� ���� ��������������� ������������ ����������������� ���������!���"�� �������#�$���%������������� ��������������� �����!���"���������� ��&�� �� ���&����� ��� �������� ��� ��� �� ����'������ ���� � ��&�������"�'����������� ��&��('������ ������������������ ��� ��!�'��)� �������������#�*�� ��� � ����� ���������������������+���������!������������������������� ����������������������������,�����������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������#

-�����������������!���"��������� �������������'���������������������� �������� �� ����� '����������� (�+������ ����� �������� ����+��� ��������� �������������� �� �������(�������������� �� �� ������������������ ����.�����!���"������+������ �����#

������������������������������� ����������������������������������������������������������������������������� �������������������������������������������������

/���������+��� ���������!���"���%����� �������0 ���%��������%���."�����1������������������������������23�(���������������(��&���������+������� �� � ��'��������!���"����������� � ���������������������0����������+����� ������,� �������� ���������������� �������� ��������������� '#�#23����+�������������� ����������������(� �������� �����������������������0�����������������������������������������#2#

4��������������+������������+�����������������������!���"�� ������+������� '�� ��� ��� ������!� ��� ���� �!����)�� �� �������#� -������ �� ��������"��������������� �����+�������+������������ ������+���������� ��������������� �� �� ��������������������������������#

�������

������� ����5���"�������������������� ����� ������������� �������������������

(���.��������!��� ������� ��#�$���%�������!���"����������������� ���%���������� � ���+�������� ��(����������� ������#�6�������������������������������������������������������������� ��������������������#

������ �� �������� ������ �������� ����������� ����������� �����������������������������������������

-��������(�+���������������� �� ����������������� �������"�������+��� � � ��������������������������������"�������"��"������������������,

� ��*7 0�2 �*70�2 7 0�2→ +

����� ���� �%���"��� ��� � �� � � ����������� ��������������."�����������+������!���"���%���� ������#

capitolul3tipar.P65 03.08.2007, 11:4228

Page 30: MINISTERUL EDUCAÞIEI, CERCETÃRII ªI TINERETULUI C...C1 C pag.1-2 Chimie 2007.qxd 8/3/2007 12:51 PM Page 1 ... Manual de chimie pentru clasa a IX-a ºi Manual de chimie pentru clasa

2929292929

8���+��� �� � ���������� ��*7�� ���� ���� �������������� ������%�����!���9:��(���.��������� � �����3� ���� ��������������+����� ��%� ����� ���"��0*7�2�� ��������%� ����� ���"��� 0*72� '�� �����%�.��������07�2�����������������!���� �������0������2#8�"����������%������������� �����������(���� �����#

��� ���� ��� :��������+����� �������+����� '�������� �'����� ������+��������������+��,

� ��*7 0�2 �*70�2 7 0�2→ +

;����"&� ���"��������� ����� ������ ���� ��!�����������������������������*7�����������������������������������������*7�'��7�������������#

<��&� ������ �� �����+���!���"������������� ��������� ���� �������"������������������ ������ � ��������� ������������ ������+���������������!����,

!�=���>���

���������+���;��������������>����������+���;�������������

?;@�=����������+���������������� ������ � ����(�����AB3�=�!����+���������#

;!

4�����������!���"���� ���������� ����� ������� �� ���� ��������"&� ������ ����� �����#

−−

� �� � �� � �*7 *7*7

!� �� �

−− − ������� ��� A B ������ ��� A B! ��� �� ��� A B

�� 4���� ��!�� ���!�������� ?*7�@�C���� �����������������+���*7�� �� ��(�

����#� 6�����&��� �� �������� �� ������"�� ���!������ ��"���!�� ���� !���"��� �����+�����%��� ���!���"��� ������+�����������%���������� � �����!����,

− �*7!

��

�������� ���� �

���� ��������������

��������������� !������������������ ! ������!�

� ������ � �

�� ������ ������ ������

��� ������ ����� �����

��� ������ ������ �����

��� ����� ������ ������

��� ����� ������ ������

���� ��������������

�������5����+������������+������*7���*7�'��7��(������#

������ ����� ���������������������������������!"#�$

� ����! ��� B

B − −

����"� �#���������� ����

��→��� ����D���>�

���→���� ���D���>�

����→���� ����D���>�

����→���� ����D���>�

����→���� ����D���>�

− �*7!

��� ����$��5���"�� �� ����+�� �� ��(������

:��������+���0���AB2

E������0 2

capitolul3tipar.P65 03.08.2007, 11:4229

Page 31: MINISTERUL EDUCAÞIEI, CERCETÃRII ªI TINERETULUI C...C1 C pag.1-2 Chimie 2007.qxd 8/3/2007 12:51 PM Page 1 ... Manual de chimie pentru clasa a IX-a ºi Manual de chimie pentru clasa

3030303030

%����&������������������������������������������������������ ���������� ���������������� �������� �� ������� ����������'� � �������������%���������� � ������!���"���� ��� ������� �� ��,

− �*7!

��=�>0>����D���>�����ABD 2�=�����D���>�����ABD

5��������!���"������� ������������������������+������ � �����������������������!���� ������� ���� ����(���� ����$#

5��������!���"��� ������+���������������� ���� ���������������� ���������+������� &� ���������������������������(������������ �����!#

F�������� �������������������������������������� ���������=����� 3�(���� ����+��� ���������������������� ���� �� ���������������������"&� ������ ���������,

������� ��� A B! ��� �� ��� A B

��� −− −

6����������"����������������� .�������������������������������������� �����������������������������#�/����+���������� ��������� ���������������'������������������� ����������������������������3������������ ���������� �������(����� � ��������������������������������������+������������ �������� �������������� ��������� !���"���� ������!�� ���� ���� ��������0��� ������2��������+�����'�������������� �'����#�$���%�������(������+����� � ��������������,

� ��*7 0�2 �*70�2 7 0�2→ +��&��*7���&��'��*7����������������������������(� ���������!���"�� �������������� � �����*7�� ��������'��!���"����������*7��� ������ ����#�-����!�������������"&� � ������ ��� �� �����#�$���������� ���� ��!������������������������*7��� ��������'����������������*7�� ������+����� �&� �(���!�� �������� ����#�6�� �������7������������������������������(� �������� ��������"��������)�����������������!��������������� ��*7���+�����0����� ���� ������������� �23� ���� ��� (� ������ ��� !���"�� �� �������� ������ �����*7�� ��� ����� ��+�� ��!���"�� �� ����������7�#�;�� �� �������������!���������'������������������ �����������������������"&� � ����� �������������� ���(����������#

5���"������ �������������������������=����� ������ �� ���������������������������� ����������� ���,

�*7

�7

������! �� �� ��� A B

��

�����! �� �� ��� A B

��

−� �*7 7! �!

4������"&� �!����������+�������������!���"���� ������+������������ �������������� � ����� �������� ����,

� �*7 0���� �������2 *70�������2 7 0�������2! ! �!

�������������������������������� ������ ����������������������������������������������������������� ������������������������(!)��������������������$

−−

� �

� �

� � �!

� � �

0G2� ������ ������ �������������0>2� ������ ������ �����������������=� �������� ����������

�����������=����� ������������

*���� ������������� ���������� �������� � ��������������������� ������� ��������������������������������� ���� �������� ��� �������������� ������� ����������������

��������������������������������������������&������������������� ���� ������������������������������������������ ���� ������������������&������������� ����������� ������� ��&�� �������� �� �&�� ��� ���������+����������� ��������������������������������������������� ����� ���������,���������������������������������������������������������������� ������������������ ��������������������� ����� ��� ��� ������-������������������.�

capitolul3tipar.P65 03.08.2007, 11:4230

Page 32: MINISTERUL EDUCAÞIEI, CERCETÃRII ªI TINERETULUI C...C1 C pag.1-2 Chimie 2007.qxd 8/3/2007 12:51 PM Page 1 ... Manual de chimie pentru clasa a IX-a ºi Manual de chimie pentru clasa

3131313131

$��������!��������!���"��� ������+��� ���� ������(�������1�!���"�� ������+�� �� ������������0�������2�1�'������������!���"����������� ����������������������+�'����� �'�� 0(�� ����+��� �����������+��� �� ����+��2�� �������� �� +���������� � ���������������������������+����&� � � ������!���"�����������+����������#

$�����������"���������������� �������� � �������!���"������������ ���� ���� �������+���� �� �����!� �� ������"�� ��� �'��� �� ����+��� ���������+�������������������+��� ��������������#

F�������"&� ���������������+���������,

�; �H �: $+ → +

��!������������+���������������,

;

H

! �! �

���

:; H $!! ! !� � �

�� �� ; H : $! � ! � ! � ! � ����!���"������ ���������������+��������������������������� � �������������+��� ��������������#

����������� ����$�������� �� ��� ����� (�� ��������"������� ���������� !���"�� �� ����+��

� ������������ ���� ����� �����������+�������������+����#+�������� ����������������������������������������������������

���������� �����������������#-������������+��� �������,

�; �H+ → -�� �'��������!���"��� ������+��������%��� ��,

� �! ; H/

�� �,�����=����������+��� ��������������������������+���������������� �����3I�=���� ������ ��!���"�3?;@��?H@�=����������+������������+�������%��������(�����AB#:�� ������ ��!���"��/� ���� �� �������������������'�� ����� �+����

������+��,�����������������������������������'#�#; �����������������+�����������!���"������ �� �� �������������,

� ��*7 0�2 �*70�2 7 0�2→ +������ ������������%��� ��,

�! = I *7

����������5����+���!���"�������+�������������(������#

E���

�; �H �: $+ → +

− −; H� �

!� � � �: $� �

� � �%�����������������������

����������������������$; H� �! ; H/

���������

*��������������

����������������������(�������������������������������������)'������ �������� ����������������������������������������������������������������������������������#������ �&�� �������

��������������������$?;@�=�?H@�=������AB�

���������������������������������������� �����$

!�=�I

capitolul3tipar.P65 03.08.2007, 11:4231

Page 33: MINISTERUL EDUCAÞIEI, CERCETÃRII ªI TINERETULUI C...C1 C pag.1-2 Chimie 2007.qxd 8/3/2007 12:51 PM Page 1 ... Manual de chimie pentru clasa a IX-a ºi Manual de chimie pentru clasa

3232323232

���������� �����������

��4������%��� ���������!���"��� ������+��������������������������+���������,��� � � � �: J H�0�2 : J 0�2 JH�0�2→ +��� � � � � �: J 0�2 J 0�2 : J 0�2+ →

����

� � � � � �:J :77J0�2 : J 7J0�2 :J :77: J 0�2 J 70�2+ +�

���4������'��������+���� ���� �������������� ������ ��!���"����������������� �������� ������%����+�����#

%&����!��=�I�?:J:77J@?:�J�7J@3�!��=�I�?:J:77:�J�@?J�7@������?I@�=� >�����'����?I@�=�B�D����>��D� >�

��� ������������ ����������������E��� ����������������+�����(����� �'�� ������+������ ������ � �������

��������������� ����������+��0������������2�'��������������������������(����� �'��0������������2����������� ����� ����� ������������������������� �������� ��(��������#�0������������������������������������������������������������������

7����������+���������������������+�����(� ����������������������� ����������������� �������� ���(�����&������������� �����!��������������(���������� ��!����#

:��'������������������� ��������������������������� �����������(�����&����'��������������������������������� ����'����������� �������������������������'���(����� ����+���������������� �����!�������������!����0������(2#

E��� ������������������������������������������������������������ �������>���� �+��������������0������)2#

1������� ��������� � ��� ����������� ���������� ������������ ����+���������#�$����������������������������������������� �������� �� ���'�'�������������������������������������� ������!���������+����������#�-�������������������������������(� ������ ����&�������������������������&��'���� �+�������������� ��������"����� ����+���������������������(���������������������������� ���0 ����� ������"�+��2#

6�� ������� ������������������ ��� ������� �������� �� ������������ ����������� �� ������������������ ����������� ���� ��3� ���� ������������������������� �������� ��� ��� ��������� ���������������� ���������������� ������������ �%� ������ '�� ���������������� ��������� (�� �������������� �'����������+������������� ����� ��#�2��������������������������������������������������� ������������������������������������������ ���#�K��������������!����������"��������������� ���0���������� ���!&�������������������*2#�L��� ��� �������������������� ��� �� � �������(�� ��� �'��� �� ����+��3� �'�� ��������� ���� ��� �����"����� �� ������ ��

������)���-�������������+���( )� �*7 0�2 :70�2 *70�2 :7 �+ → +

�������������������������������� ����"����� �� �������� �����������!�������#

7����������!�������

-�� �'� ������+��

7������������!�������

*������+�����"�

*������+�����"�

*������+�����"�

������(�� �-�������������� ��������������������� ����(�������������'.�����'������������� �������#6������������������ ���"���'���%���� �������� ������������ �����������������+����������3���� ������ ��7�'��*�� ����+�����"�� ��� ������������� ��������� ������9:���&� �� �� ��� ���+����������� �&��������������0�����������������2#

%

capitolul3tipar.P65 03.08.2007, 11:4232

Page 34: MINISTERUL EDUCAÞIEI, CERCETÃRII ªI TINERETULUI C...C1 C pag.1-2 Chimie 2007.qxd 8/3/2007 12:51 PM Page 1 ... Manual de chimie pentru clasa a IX-a ºi Manual de chimie pentru clasa

3333333333

���������� �����������"��"��������.�� ����� �������������0�� ���������������������������������������� ���������������'#�#2#

2������������� ����0��2�������+����� ������������ ������+�� �������������������%���������!���0�M2�'�����������������+�����0�82�0������*2#

���=��M�>��8

;����"&� � ��������0������*2� ���� ��!������������������������� J�� ��� �� ���� ����� ��!���"�� �� ����+���'�� ���������� ������!���#�$����������������(����������������� �����!����+��� ����������� J� ���� ������� �����������������+�����'����������� �'������!����+������ ��������� � ���� ��%��� ��,� J�=�J��>�J�#

���������� �����������

��4����� � ���� ����������������������������������� ���������,

-����"��"������� ������ ���������� ���,����������� ��� ���������������� ��%�����#

4�������"��� ������������������������������� �����������1����������������1� � ������������������(����������������������������������������������������#

$�������� ��'����������"���� ��(���%�����'���� ��"���������,

:�J��7��G��7��→ �:7��G��J�7�G�N

/������ � �������������������0������+2� ����� �&������� ������� ���� ��!������������������+����%�������(��������������+�����������������������0:�J��7�'��7�2� ������ ������(����� �'��0:7��'��J�72��������������������3�� �������������%� ����������"������� ���)���� ���������#�:&� ������"��� ���������!�� ��� ���!����� � ���������������������������+����������������������������� ��������"�������"�� ���:7���J�7�'���������� �����#

-�������������������������� ��������������������������������������������&���������������� ��������������������(�������)��������#

������*���$�����������������������������+����������#

�������

8������+�-�� �'�

:��� �������� ������+��

3

2�

24

������+��$����������������������%� ����������"��#

������� �������� ������!���

������� ����"������"����������� ����"�

������� ������!���������� ����� ��%� ����������"��

:�J��7�G�7�

�:7�G�7�

��������������������%� ���������"��� ������������ ����"����

�������������+����

�������������+����

capitolul3tipar.P65 03.08.2007, 11:4233

Page 35: MINISTERUL EDUCAÞIEI, CERCETÃRII ªI TINERETULUI C...C1 C pag.1-2 Chimie 2007.qxd 8/3/2007 12:51 PM Page 1 ... Manual de chimie pentru clasa a IX-a ºi Manual de chimie pentru clasa

3434343434

������ ����� ������������������ ����5����������������������������������� ��������������������������������

�����������������������������������������������������������������������������������

� �������������� ����� ��������� ��!�� �������� ����

$�������� .����� ���������������������������������������������+��� ���� �����&� � (������������������ ����������� ��������#� 6����� ����+�������������������� ����������������������(����������� ��!�����!�� �������������������������� �����������(����������� ������#�-������������������������������������������������������������ ������������������0�������2#

4��!����������%����������� ������+��������������� ��� � ��&� � ����+�� �������� ���� ������ ����OP��'�������%���������J�7�#�8���+��������������� ����������������P��'�����"��+����� ����� �������(���!� ��+������)��������� ������������������+��������������� ��������� #

-��������!��������!����+������������+����� �����!���"��� ������+���!�����������%��������������� �� ����������+��� ���������������� ���+���� ���� ��� ������ ���0��� ��������������� �� ���%�������J:�2����������������%�������#����+�������+������������������ ��,

( )� � � ��OP0�Q2 J 7 0�Q2 �J:�0�Q2 �O:�0�Q2 P 0�Q2 �J 7 �+ + → + +P� ��������� �������(���!� ��+������������+��������������� �����(�����"��+�

��� ������#6����� �� �� �!��������"��(������!��������%��������������������"�� ���+��

��OP�0��� ���������J:�2��J�7������ ������������������� ������ �+���������H��"���� ���������'������������������������ ���������!����� ������� ������������ ��������J�7���&���������������P�������#

���������� �� �������

����,����� �������� ��� ���-��.�� ��-�������������������� ������-� ��������� ����� ���������� ��

��-������'��� ���+��� ��OP��K�� �������%�����������R�'����� ����R#��*��������"�����������������������!��������"��(���%��������#��P���� ��(��������������������� ���+��� ��OP� �����������+��� �������

���� �� �!���������� ������(������������������"�#��; �����(���������� ����������������������>��������+��� ���+����� �

OP���&������B� ���+������ ��#��P���� ��(���������������������.��&������B������%�����������R#��; ����� ���+������� ����� ��������� ��� ���� �%�������� (�� �����

������������OP#

+���� ������� ������� ������������� ������ ����������������� ������ ��� ������������������������������������������+������������������������������������������������67� ��������� �������� ����������������������������������������������������������������������������������

����������:&� ���������� �������� ��(����"����(����������� �#�:&� � �(����"�'��� (�� ���� ����� �� �%�.����� ����+��� � ��� ���������� �'�����������(���������#�$������+� �� ������������� �� ������"� ������+��� ���������+���� �%���.������(������� ������ ��#�:�����.���+��� �������+����� �������+��"�!���"�� ������+��#

capitolul3tipar.P65 03.08.2007, 11:4234

Page 36: MINISTERUL EDUCAÞIEI, CERCETÃRII ªI TINERETULUI C...C1 C pag.1-2 Chimie 2007.qxd 8/3/2007 12:51 PM Page 1 ... Manual de chimie pentru clasa a IX-a ºi Manual de chimie pentru clasa

3535353535

��*����"�� �����!����� �� ����� ��� � ������������ � �������� �����%���������&�����������+��������������� ���� �����������������P�������#

��8������ �%����������� ��� �������������������.��� .�� '�� �� �����!�.#

��:��������"������ ���"���������������� ������(����� �����#��P����������"����"��������#

� �������� ��� ��� ����!�� ���������� ����

6�� ��������� !���"�� ����+������ �������� ���� ������ ��� � ������� ���������+��������������3��������������������������+��������������� ����������������������������������������������������������������� ��������������� ���������(�������� � ���� ����%������+����� ����"������#�/����"�������� ����(�����&������������� ����������+������� �����������������������������3��� ������������� ����� �������!���"�� ������������ ��� ������������ �� �����#�:��.����� �������� ��������.������������ ���������� ������������� ������������������ ������������������� '��� (����� ����+��� ���'�������������������������������������������������������(����������� ���������� �&� #�-�����������!���"�� ������+���� ������������������������������������0������$�2#

-������ �� !�������� �������� ���������� ������������� ������� ������� �����������!������������%���������������+�������� �����0 ������OP�'��J�7�23 �� ���� ���� ��� �� !��� �����"�� ���+��� �� �����'�� ���������+��� '�� !�� ���������!����+�����������������#

���������� �� �������

����,����� �������� ��� ���-��.�� ��-�������������� ��� ������-� ����������� �� ��������� ��

� /����"��"�� ���+�����������������������%�������������������#��P���� ��(��������������������������.����&������B� ���+��� ��OP

��K�0 �������'�����������+��2#��; ������&������B� ���+������ ���(���������� ����������������������

0�.�2����+��&� � ���+����� ��OP#

��-���� ���� �

/��������� /�����������

�����0�!��1� ���� � �*2$

���� �������3"�1���������� 4���-

������ ���� �

/� 4��� ���� �

�! ��3"����

0�!����

����� �$�� $� �����+��� !���������������������������������������.������� ����� ��"� ��� ����������� �������#

����������������

E������������������

E������������������

������������������ ��������+���

0��2*��

��� ����������

5������ ��� �������� ����������� ����������� ����������������������������� �.��� �����'�� ��������!���"��,

J 7OP � ���

� �! I OP J 7

capitolul3tipar.P65 03.08.2007, 11:4235

Page 37: MINISTERUL EDUCAÞIEI, CERCETÃRII ªI TINERETULUI C...C1 C pag.1-2 Chimie 2007.qxd 8/3/2007 12:51 PM Page 1 ... Manual de chimie pentru clasa a IX-a ºi Manual de chimie pentru clasa

3636363636

��P���� ��(��������������.��&������B� ���+��������%�������#��-������������������������� ���+����� �� ������ (���.�������������

H��"���� �������+�������#�P���� ��(��������'���������������#��6����"�'����������+�����������������+������������������#��:&� ��������������)����������9:�0 ��������!���������������������"�2

�������� ��������� 0�%#� ��#� �2� ��� ���+���� ���+���OP� '�� �� ��������� �����+����J�7��0�%#������������#��2�'������� �����+���������� �����(����������������0��#��2#

��*����"�������!����� ������� ������������� ��������������%��������&�����������+��������������� ���#

��8������ �%����������� �&� � ������������ �)����� ��� �9:�� ��9:��� �����!���9:�0 ����������������!���2#

��:��������"������ ���"���������������� ������(����� �����#��P����������"����"��������#

��-���� ���� �

/��������������� �3"

/���������0�!��1�� ���� � �*2$

� �� ������� � �����

3"�5�0�!�

����������� ���� �

/� 4�� ���� �

�! ��

��������� ���� � "���!

-���� �� ����� �����4!�����;������� ���������������������������������������+����!���"�� ������+������'�����������������#

$�������� �����������6�����������'�������%�����+���������� ������� �!���"��/������������������ ������E�0��� ��O��!��2#

$���� ��+�� ��� ������� �� ������������ � ��� �%�������� ����� ����+����������������� ����� ���������� �� �����������,��7 ����,

/�8���>2�!9:�����0�2

�� �,��=�����������������������������������������0 ���������+��� � ���

����!��+�������������232��=��������������� ���39�=���������������������'�09�=�����SA����D�O23:�=���������������������(������;�� �)�/����"&� �����+��� ����;������� � ���������!������������������� ���

0��23�������������������������������������� ����+���,

���� I ��; �� �8E

− �� ��������=������0�2

��9:

�9:

��9:

��9:

����� �6�� � $�������� ����"�������'�������%�����+���������� ���.���� ��!���"��/�(������+��� �������.��������� ������0E2#

/�>���� ����� ��!���"�

E0O2

+�� ������������� ������������������������ ���������������� ������� ����� ������������ �������������

capitolul3tipar.P65 03.08.2007, 11:4236

Page 38: MINISTERUL EDUCAÞIEI, CERCETÃRII ªI TINERETULUI C...C1 C pag.1-2 Chimie 2007.qxd 8/3/2007 12:51 PM Page 1 ... Manual de chimie pentru clasa a IX-a ºi Manual de chimie pentru clasa

3737373737

'������+��� �!���,

���� I ��;8E

− �����02

;��� ����%��� ���02��� ���������+���������������������"��������������� ���+������ �������0<�8���=���2���� ����=��AE��<�=����I����=����;�'����=�>��A8#

6����� ����+��������"���&� ����I�(������+��� ���AE� ��!����+������ ������ ������������������� ��������� ������������ ���������������������� ���0��2��(�����&����� �=�>��A8E�0�����(�2#

�������� ������!����0��2� �������� ��������������������������"&� �����+��02���������'����� �������� ��!���"��/��'��/�������������������E����� �����!E�,

��

��� I ��;

8E− �0�2�� �

��

��� I ��;

8E− ����0�2#

������&� � ������+�� ����������+�����0�2�'��0�2�'�������"&� ����������+���������������� ����+���,

� �� �

� �

� ��� I �� I

8E 8E− − ����0�2�

��

� � �

�I � ���

I 8 E E− ����0�2#

$��� ����+��� 0�2� �� ��������� �������������������������� ������������������� ������!����0��2,

� � ��

� � �

E E I� 8 ��

E E I−���02

���������� �����������

-����������+��,�*�7��0�2�→��*7��0�2�G�7��0�2

����� ����+������!����������� ��������� ��!���"��(������+��� ���������������������(���� ����6#

:�������"��!����������������� ������!�������������������� �������+��������"&� ����� ���������#

-�������� ���������!����������������� ������!������������ �������"������������!������������������/�07T2�(������+��� ���AE�0�����(2#

5���������� ����������� ����� ��� �� O8

− − �� ���

���=�>8�� �=�>0�����S�D�O>��D����>�20>����D�����O2�=���D�����S�D����>�

����S�D����>�

%

�����(����$������������������������������ ������!���#

����8

���/

�AE

��3� ���8� ����

�� ����D���>� >����

� ���D���>� >���

� ����D���>� >���

� ����D���>� >����

����D���>� >���

��� ����6��5�������� ��� ���.������ �� !���"�� (�� ����+��� ������������� ������� ����+��,�*�7��0�2�→��*7��0�2�G�7��0�2#

�����(��5����������������� �����!���������������+��,�*�7��0�2�→��*7��0�2�G�7��0�2 �������� ��������� �������� ������#

��0/2

�AE�0O2

=�>����%�����O

��0 2��

0�AE2/

�����

capitolul3tipar.P65 03.08.2007, 11:4237

Page 39: MINISTERUL EDUCAÞIEI, CERCETÃRII ªI TINERETULUI C...C1 C pag.1-2 Chimie 2007.qxd 8/3/2007 12:51 PM Page 1 ... Manual de chimie pentru clasa a IX-a ºi Manual de chimie pentru clasa

3838383838

�������� ��������� ��� � �!�� �� ����� �� ����

��������������������������������������� ����������������������������������������������������� ���������������

6�����������������"������� ��� ���������� �������������(���������+������#:�����"����������� ��!���"�� ������+���������� ����� ������������� ��

��� ����3����������������� �������� ���� � ��(���������������� �������#:�����"������� �� (��&��� �� ����!���� (���.������� !��������� �� ����+��,

����� �� �������� �� � �������� ����+��� �������� ��� ���� ����� '�� ��� ������������3��������������������� ������������� ��������� ���������'� ��������������� �����!��� ����������"���� ����"���#

8���+����������������!�������(�,����������������>��������+���'��������"������� ����(���.�� ���������"��

���������������=������� ������=���3�������������������>��������+���'��������"������� ���� � ��(����������������

���������������"������� ��� �'���������+��������"�� �����"�'�3�(����� ������ �������"�������������������(���������������������������������(�������+�'����"� ���+�������������������"��������#

/����� �� ���+���� ������������ ���������������������������� ��������A���'��������!�������������"������������ �����!�!���"�� ������+��#�; ����� �� � ����,

���������>� �� ���+����������� ����� � �����������!�������������"�.�������3� ���������������(���� ��+��������"���������������������������� �!���"�� ������+��#

��6��� ����>� �� ���+���������������������� ������ ���� ��� �������������!�������������"��������#

��>��������>� �� ���+����������'����"��!���"�� ������+������+���&� � ������������+������'������ �����������"��������#�$���%�����,

� (��������������������'������������� ������"���� ������+��� ���%�. ���� (�����3� ��� ���� ������� 0!��������:2� (���� ���� ����+��� ��%� �������+���&� �������������#

� ������������������0:�J�2�-���� ���������������������+���� ���%� ��� �������� �����"����3� ��� �� � ���!� � ������ ���"����� ������������������� ����&� ���!���"���� ������������� ����� ������� ���3 ������ ������!������������������� ���������'����������#

7���������� ������������������������"���������� ���������� ������������� .����������������������������������� ������!���"����������������������+��� ��������������� �����#

$�� �%������� ���������� ������ ������ �����'�� �����+�� (�� ����+��� �������"������������"��,

:J>:J�>7J������

;��7

��9:

:�

���9:

�����

:J>:J�=�7�G�J� �����������

:J��=�:J��G�J�7���������������

������?@�A���������������������������������������������� ��������������

,����������������� ��������������'���������������������������������������������������������� ���&�������������������� ������������ ������������������+���������� ����������������������������������������������������������������������������������������������������

�� ���������������$

( )� � * 0�2 J 0�2 �*J �+ �

������������������������������������1�'����������������� ��� ������� ;

76� ��

��76

B� (C�B�A)�� ���� ������

��������������� �����������������������"�� ������� ���������������������� ��� L�� ���-��� ���.����:7���������7�������������������#

:�������������������������� ������� ��� ����������������D��D��*���������(CEBF)���������������������������

capitolul3tipar.P65 03.08.2007, 11:4238

Page 40: MINISTERUL EDUCAÞIEI, CERCETÃRII ªI TINERETULUI C...C1 C pag.1-2 Chimie 2007.qxd 8/3/2007 12:51 PM Page 1 ... Manual de chimie pentru clasa a IX-a ºi Manual de chimie pentru clasa

3939393939

6���� ������ �������"��������&��!������� ������������������������+���������#

������2���������������������������������������������������������

����;������ ����������� (���������� ��'������������� (���� �� ��+���� �������������� ����#���"���������������� �������������� �����&������������������������������������0�����((2#

��"������ ����� �������� ������������� ����+������ ��� ����� ��� ������"��"� ����������'�������+�����"���� ���� ����0�������������2� ���(�����������������0����������2#

K�������"��������� �� �������������� �������� ���%��������!���� ��������� �� ��������� ��� ��� ������� ����� ����� ��� ����� (�� ������"��"�0�������������������������������������������2

-���� ������������������"���� ����"���� ���� ������&���������������������� �� ��&���������������"���#

����������� �� �������

����9 ������� � ������������� ���������P���� ��(���.���������������������������� ��������� ������ ���0O:�72

��� �0���!&��� �� ������2#��6����"�'����������+������+�����������������0�����()2#

:��� ��� 7�������

;������ � ����-�����4�- �����4�����

6�����������������������

������������� ����� ���%� ������47�,

� � �47 7 �47+ �

,�����������������������������������������'� ������� �� ��&�� !���"�� ����+��� ���������&��'��������+������!�� �#

-���5�7�3�������$ ����+����������������������3�����������������������$� �������������+��I� �����

6��������������������

������������� ����� ���%� ������*J

���*7,

� ��*J �7 �*7 �J 7+ → +

-�3�������>�8�

6����������������

J� ���������� ������������ ����� ������������!�������,

*��08���T2��-

�����������������������������

7%� �����:7����:7�,�:7�G�7��→��:7�

-���- ��:�

��� ��������-���� ������������������������+����������

����� (��� :��!������ ��������������������������#

:��!���������������

:7 :7�*7 *7�

�����((���;�+��������"������#

-�������

��"���

�����()�� �$� ����������������.������ ������ ��#

,������������ �������������� ��� ����������� ����� �������� ������ ������������������'����� ������������ ���� ������� ��� ���������� ����� ���� ����������� (,6� ���06)� �������������� �� ����� ��������(,6

7��06

7)�0�����(�2�

capitolul3tipar.P65 03.08.2007, 11:4239

Page 41: MINISTERUL EDUCAÞIEI, CERCETÃRII ªI TINERETULUI C...C1 C pag.1-2 Chimie 2007.qxd 8/3/2007 12:51 PM Page 1 ... Manual de chimie pentru clasa a IX-a ºi Manual de chimie pentru clasa

4040404040

4���� ��!���� ���)�������� ����� ��7���������������+���,

���������� �� �������

����9 ������� � ���� ���.�� �� ��P���� ��(���.���������������%�����!����B������%�������#��; ��������!&��� �� ������� ��K�7�� ��� #

��5�����������������"����� ���)�����������+�'��� ������������� � ����#��8�������%������+���������������������������+����O:�7� ��� �'���

��������������� ��K�7�#��5�������� ����������������"����������+�'���������� � ����#��:������� �����!����� �� ����� (�� ����� .�� �!� ��+���� ��"���������

����� �����%���������#

����+�������+����� ��,

���������� �� �������

����% ���������� ��4������ �������<���������� ��������� P���� ��(���.��������������!&��� �� ������� ���������� ���"����� �

�����#��; ��������!&��� �� ������� ���� ���� ������ ��#��8�������%����������������"&� � ���+��� ���"����� ��������'���� ���

������ ���0�����(+2#

����+�������+����(������� �����%����������� ��,-�0*72��G���OP�→��-�P�↓ G��O*7

��������������������������������������������������������#�������:&� ��������+��� ����(�� ����� ��� �������+��������������!���"����������

���������������������� ����������� ���� �� ���+�� ��� �#�6�� ���+��������+��� ������������� ���������'����������(���������� �� ������+��#�-������������������ ��-�P������������ #

6��������"������������������������������������������������������������� �����������������#

( )�K�7

� �

� ��#�O:�7 0 2 �O:�0 2 7 �→ +

$� ���������������������� ������ ������� �������� ���� � (�����"��+�������"��������� 0K�7�2#

( )�K

� � � �

�7

�J 7 0�2 �J 70�2 7 �→ +,������������������� �����������������������&�����������������

�����������������������0�����(*2#

� ��������!�� ����������������!�� ��������� ����5��������������������������������������������������������

+������������������������������ (;,�6

B)�������

�������������������������������������������������������G@@9,'���������������������������������H6

7�(�����

������)�������������������I��������������������7J@9,�

����� (*#� $�������� ����������������� �� ����+��� �������� ����.����"����'��������"���#

8���+����������"���

8���+��������"���

-�� �'�

8������+�

�������

��0�����2

��0���2

:��� ������ ������+��

�����(+���8���+��� ������ ���+���� ��-�0*72��'��OP#

capitolul3tipar.P65 03.08.2007, 11:4240

Page 42: MINISTERUL EDUCAÞIEI, CERCETÃRII ªI TINERETULUI C...C1 C pag.1-2 Chimie 2007.qxd 8/3/2007 12:51 PM Page 1 ... Manual de chimie pentru clasa a IX-a ºi Manual de chimie pentru clasa

4141414141

�#� ��$ �%�&'$ (& ����� &�) �*��+ , �*��:��������"������ ���"����� ��+�����������,���5���"�� ������+����%������!����+���###############

�������+�����'��#######################�(����������� ������#���5���"�� ������+������� ������###################��(�

�� ����!����+������������+�����������+����#���5���"���� ������+��� ���� ������������+������

����########################� ��������������#���B�����!���"��� ������+��������� ���� ��+��!���"��

������+��� �����������+���###################################�#= ����������������������������������������������

#####################� ������'����������� ������!���#���;�����������+��A������+������������A�������,=���5���"�� ������+���� ����� ���� ����� �����.

��������#���/�������� ���� �����������!���"�� ������+��

� ������AB#���:�����"����������� ��!���"�� ������+��#���5���"�� ������+������'���(������#= ��7���!������ ���� �� ���+���������������������

������ ���� ��� ��������������!�������������"��������#(��<��&� � ����� ���������+���������������� ����

!���"��� ������+����%������ ����,��������������������������"������ ����������� �

������ �������������&�����3����� ������� ����'�������(�����(�������� �������

����3��� ������� �� �� ����"������ ����� (�� ����������

��&��(������� ��#)��-����������+���(����"����"�� �� ����������.

%� ��� ���"���'������������ :,

�*70�2�G�H��0�2�→��*7H�0�2

����� ����+�������������������������+��,

$��������,���������!���"��������������+����� �����3���!����������� ������� ��!���"�3�������+��� ������!���"�� ������������*7H��'��!���"�

������ ����������H��3���!���"�� �������������*7H���&� �?*7@�=���������AB

'��?H��@�=���������AB#��������!�=�I?*7@�?H��@3����I�=����� ���

�0���AB� � 2>�3

��� �?*7H�@ ?H� @� � �

3���� ?*7H�@� ��� A B

�#

=*��7�����+�����"������������������������%��� �������� !���"��� �� ����+��� !� =� I?;@� ���� �������� �����!���� �� ��� ISA����� ��� ������������ ��������0� :2#�6���� ��+��������"������������� ������ ��!���."��������+����� ��� ���� ���>�� >�#�-��������������������(�� ������� ������ �� �� ����+��� � ��� ������"���� ���"�������� ������ ��!���"���������� �������!�������������� ���� ���>�� >�#�$������������ ������!����� �� ����������������������� �����"��+����"������ ����.����� ��� �&�� �������� �� �� �� �������� �� ����!������������ ���)��������!���"�� �����#

���������=�����ISA���3� �� ���������ISA���#

=+��;�����������������������!�"���������� � ������������������ ���� ���������������������� ������������%� ����� ���������'�������"��������� ��(��:7�#�%���������� ������������"�����������"���������(����� � � ���#=���8���+��� �� ����"������� ������� �� ���

J��0�2�G�P��0�2�� ��JP�0�2

�����%��� ���������!���"��,

> �� �

?J @I?J @?P @

'����� �������� ��!���"�����!�������,I��=�����D��

>��BD���>� >���������=��� :

I��=�������BD���>� >���������=��� :

:�������"�,���!����������������� ������!�������'������� ������

;������������+��� ���3���!����������� ������� ��!���"��I������ :#

%

%

�����

���

> !?

�����������

>@��?

������������

/� 4���������-� �������

�� !@��������� ���

�������

���� ������������

capitolul3tipar.P65 03.08.2007, 11:4241

Page 43: MINISTERUL EDUCAÞIEI, CERCETÃRII ªI TINERETULUI C...C1 C pag.1-2 Chimie 2007.qxd 8/3/2007 12:51 PM Page 1 ... Manual de chimie pentru clasa a IX-a ºi Manual de chimie pentru clasa

4242424242

)�-)� ��� ����(�.�

��;�������������� ����������"����������������"���������������� ������������+��������������,���5���"�� �� ����+��� �%������!����+��� ������.

���+����(����������� ��###################�0!����A����2#���5����+��� ���������+���� �������+����� ������.

�'����� ��(��&���'���(���%��� ���!���"���###################0�� ��A���������2#

���B�����!���"����%������ ���� ��+��!���"��� �����+��� �����������+���################�0�������+�A��� �'�2#=���5���"�� �� ����+��� ################� ��� ���'�����

������������� 0���'��A �� �2#= ������+��� ����;������� � �%������ ���� ��+�

��� ������� ��!���"�� ��#####################�0���������+��A�����������2#

���4������'���� ����+��������� ���"������� ��������+����������������,�'��������� ������(����������@�(� ����� (�� ���������������� �����������,��������������� ���"������� �����������@#

������������������,�������������������������������������������������������������������������������������@����######�5���"�� ������+�� ��������������� ����������������������������� ����"���#�����######�:�� ������ ��!���"� ���� ������������ ������+�� ��������������������%���������!���'�

�������������������+����#=(��######��������� ������!��� ��� ���%������(�����AB� � #=)��######�:�����"������ ��������"�������� ����+��������������������(���������#

�� ���� �� ����������������+�����'�� ����� �+����� ������+��#

(��5���"�����������+���(��������������+��;�'��H���� ���� ������������� �����������������+��������������������,

�����

��

>,?

���������

>@?

���������

/� 4��������� ���

�� ���>�

�� ���>�

��>�

���� ������������

$��������,���������!���"��� ������+��3���!����������� ������� ��!���"�3��� !���"�� �� ����+��� ���� ?;@�=���������AB� '�

?H@�=��������AB#

)�� ��� 4������'��� (�� ��� ����+��� �� ����� !���"�� � � �������������"�������'������ �������������%���.������ ������������������+��,

�70�2�→�7�0�2

��� $���� !���"�� �� �������� �� �%���������?7�@A ���� ����� ���>�����AB� � �������������� ���

��������"�� !���"�� �� � ���������� �� �"�������?7@A �����������'��������#*=��7� ����+��� ����������� ��� ���� ���� (�� ������

����� ����� ���������!���"�� ������������������ ��&��(����� �+��� ���������������������'�������������� �����������"��+����"������#

:����������+��"����"�������������� ������!���'��!���"�� ������+��U

capitolul3tipar.P65 03.08.2007, 11:4242

Page 44: MINISTERUL EDUCAÞIEI, CERCETÃRII ªI TINERETULUI C...C1 C pag.1-2 Chimie 2007.qxd 8/3/2007 12:51 PM Page 1 ... Manual de chimie pentru clasa a IX-a ºi Manual de chimie pentru clasa

4343434343

�������������������������

������������������ ����������������������������������������������� �������� �������������������������� �������� ��������������������������������������������������������������� �� ��� �������� ��� ����� ��� ���������� �������������������������������������������������������� ������������������������������������������������������������������������� �� ��������������� ������� � ����!������������������ ����"��������������������#��������������������������������������������������������������������������������

$�� ��%��������������������������� ����� � ����!���������"���!���� �������������������������� ���������������������������������� ��#����������������������������������������� ������������������������ ����&'"������������������������ ��������������� ������� � ����!�������

� ����������������������������(��%������������������������������������� ������� � ����!����������%�! ��������������������������������� ���������� ���������� ����&'"�#

�)�����������������)������������)������ �������)�����������������* ��������� ������ �� ����� � �� ��!������������������� ����

������������������������������������������������������������������������������� ����������������������������������� ���� �������������

+�������� ��� ������������ ��������� �� ���������"����������� �������������������,��������� �������"��������������������������������������������������������������� ������ �������������� ���� ���������� �� ����������� �����������������������������������

-�������������������������������������������������������� ������ �� ������������� �� ������������� �������������� �� ����������������������������������������� ����������������������������������������������������������������������������

.����� ������� �������������������� ������������"���������������� ����� ������������������#

�/���������!���� �� �������� ������������ �� ������� � ��������0�����������������������������

����������� �������� ����� �������� !������ ��������������������"�#�������������� ������� �� ��������� ����� ������������������� ����������� �������� �

��������������������������������������������������������������#����!������������������������������������������������"���������������������������������������������������������

���� ��� +���� ������ � ����� � ����!����������������������������������� ��������������

capitolul 4tipar.P65 03.08.2007, 11:1743

Page 45: MINISTERUL EDUCAÞIEI, CERCETÃRII ªI TINERETULUI C...C1 C pag.1-2 Chimie 2007.qxd 8/3/2007 12:51 PM Page 1 ... Manual de chimie pentru clasa a IX-a ºi Manual de chimie pentru clasa

4444444444

�/�������������� ���������������� ��� ����������� ������ ��������0����������������

�1��� �� ��� � ����� !����� ���� �� � �������� �� ������������������ �� !������������ ��������0�������������������

-�� ������������������� �������������������!������"��������������������#������������������� ����������������������������������������������������������������������������������������������������������������

����� � ������� ���� � ��� ���� � ����� ���� ����� � � �� ��� � � � � �� �

)����� ����� � ����!������������������ �������� ������������ ������ !��������� ���

+��� ��������� ����������� ������� ����� �� ������ � ���"���������������������������������� ���������������� �� �����������������������������������

)��������� ������ ���!��� ������������ ���� ����� ���������� !��������� ��������������������� � ���������

-������������������������������ !���������� ������������� ��� ������,���� �����������!���������������������� ���-������� ����� � ����!���������������� ������������������������� �� ������� �������� ���� �����������

��������� ���� ��������������������������������������� ��� ����������������������������������������������������������������������

$������� !%��� �����&� ����'������&�������"

$�������� !%��� �����&������'������&�������"

��������� �� ��� ��� ��������� ����������� ��������������� ��������������������������������������������������� �� #������� �����������

��������� �� ��� ��� ��������� ������� ����� ����� �������������������� �������������������������������������������������

�����������%�������������������������� ���,��� �� ������� � !������ ��� ������ ���� ��!� �������� �����������

���� ���

�� �!� ������ ��� 2 � 2+ �

����������%�������������������� ������, ��� �� ������� � !������ ��� ������ ���� ����� �����������

����

������ ����

���

���� ������� 2 � 2+ −+�

.������� !���������� ��������� ������

+�������������������������������� ��� ������"� !������� ��� ����������������������������������������(

������������

���� ���1�� � ��������� � ����� �� 0 ������������ ����������� ����� ���� � � ��������������������

)������� ��������� ��������������������������������������������������������

capitolul 4tipar.P65 03.08.2007, 11:1744

Page 46: MINISTERUL EDUCAÞIEI, CERCETÃRII ªI TINERETULUI C...C1 C pag.1-2 Chimie 2007.qxd 8/3/2007 12:51 PM Page 1 ... Manual de chimie pentru clasa a IX-a ºi Manual de chimie pentru clasa

4545454545

)����� �� ��� ������� �������� ���� ���� � ����� �����������������������������������

-����������������������� ��������� !���������� ��������������� �����������������������!���������� � � ����������"��� ������������������������������

-������� ����� � ����!���������� ����� ������������������ ������������������ ������

+��������������������������� ������ ������ �������������!"��������� ��������#

+���� !����� �� ��� ���!������ ���� ���������������������� �����!�������������� ��������������� ����� ��� �,��� �� � !������������������� ���� �����!��������������#

)����� ������������������������ �������������������������������������������

-������� �����������!�������� �� ���!����������������� ���������� ������� ����� �������� ������������������� �������������3������������� ���������� �� �����!�������+���� �� ��������� �� �������� ������ �� ������������ ������� ��� ��������������������������������� � ������ ���������� �

���� �������������% ��������������!���������� ��������������������#

���������������������4��&��567� ����,������������������� � �0��������������� �����%������ ���

������� ����� ���� �� � ��������� �� ���� �� ������� ����������� ���������, ��� � ��������� ��������� ������ ���% ����#&0��� �!������460�*50�548�476,

��������������������9:�0���������������� �����%������������������������ ���� �� � ��������� �� ���� �� ������� ��������������������������,�������� ������ ����������% ����#4:�):� +

84 6 �&:�-����������# ������ ����������� �������� ��� �������� �� ������ �����

������ �������� ����������� ��������� �� ���������� �� ���������������������������������������������������������������������

��� �������� ��������� ��������������� ������������������'����������������������� ��� ����� ��� ���������������� ������������������������� ��

�������������������������������������������!������� �������� �� ��������)*$"�������������

��� �������� ��� ������������������������������(

*48;�)����;�)��;�)������

8 8 7

8 7 8 8

*4 *4 *4

�*4 � *4 �*4 � *

− �

)�� ���������� ����� ��������������������������������������������� �������� �������������������������� ��������������������� ��������������������������������������������������������������������������(

++

+ +

−8 8 7

8 7 8 8

4 * *4 *4

�*4 � *4 �*4 � *

)�� �������������������������� �� ������� ����������������������� �������� ���������������������������� �������� ������������ ������� ����� �� ��� ���������� ����������������������(

−−08 8 7

0 08 7 8 8

4 *# *4 *4

�*4 � *4# �*4 � *#

#

capitolul 4tipar.P65 03.08.2007, 11:1745

Page 47: MINISTERUL EDUCAÞIEI, CERCETÃRII ªI TINERETULUI C...C1 C pag.1-2 Chimie 2007.qxd 8/3/2007 12:51 PM Page 1 ... Manual de chimie pentru clasa a IX-a ºi Manual de chimie pentru clasa

4646464646

-������������� ��������� �%����������� ������������ ��������� �!�������% ����������� ��������!��������������������������������� ������ ����������������������

��������������

�����������������

����������������

����������������

��� � ���� �� � �����

�'����������� �������������� �������� ��#��5�64,��* 7,��476,��4*5,��4* ���.�������������������� ����������#��*74<,��*747,��*=4=,��*74= ����������#��2�7>** <,��4* ,��* 7,��476�+�������� ���� ������ �� �������� �������� �����������

� �������� ������������� ������ �������������� �

+���������������������������������� ��� ���������������������������� !�������� ������������������ �����������"��������������������������������������������������������������������� ��(� ������� ���������� !, "����������������� !,-"�����������������!,."�,��������� ���������������(� ���-���.���������� ���������������������������

��� � ���� �� � �����

� .��� ������ ������ �� � � ������ ������ �� ����� �� ������������������"���"����" ������ ��������

��'�������� ����� �������� ����� � ���������� ������������ �

$��������������������������������������������������������������'��� �������� �� �������� ��� �� ������ �������� ������ � ������������������ ��� �������������������

-� ������ ��������� � � �� �� �������� �� ? # ?� � ��������������������� �������� ���������#

*4<:* 7→*48* :4* �������������������

�� ������ �

$��������� ������������ ���� ��� ��������� �����������������������������)�

/� ����0�

/'� ���������

��������������������������������������������������������� ������ �� ������������������� ������������������ ��� ������� ��������� �� ��� ���������1�������

���� ���1�� � ��������� � � �������� ���

���������

capitolul 4tipar.P65 03.08.2007, 11:1746

Page 48: MINISTERUL EDUCAÞIEI, CERCETÃRII ªI TINERETULUI C...C1 C pag.1-2 Chimie 2007.qxd 8/3/2007 12:51 PM Page 1 ... Manual de chimie pentru clasa a IX-a ºi Manual de chimie pentru clasa

4747474747

��� � ���� �� � �����

1������� ���� ���� �� ������ ������! ��� ���# ����������������������������������������������

�2������0�� ���������������� �������� �� ����������* 7���������������������#

������ ���� � � �� ������� �� ������������� ���������%�� ��� �������� �� ����* 7��

�3�������0������������������� ����� ���� ��������������������� �� ���������%�������� � ������� � � 8*4 �������%���������������� �������������� �� ��� ������������ �� ��*48* ������� ����� ��� �* �,����� �� ����� ���� ������������� ����������������%������%������������ ������������� ���� � 8*4 � �* �#

+ → +� �< 8*4 * *4 4*

+ → +� �8 7 8*4 * *4 * *

+ → +� �< 8*4 * *4 4*

+ → +� �8 7 8*4 * *4 * * """"""""""""""""""""""""""""""""""

�4�������0������������������������ ��������������� ����� ����� ����� ���� ��������� ����%���� �� ����� � ��� ���� ��������������������#

8 8*4 * *4 * + → −� �

8 8 8 8*4 *4 *4 *4+ → −� �

+ →� � 7* * * """"""""""""""""""""""""""""""""""

6������� �� � ������� �� �������������� ���������������������������� ������ �������.)������������ ����������������)����������������������������������������������������� �� ������

��� ��� �� ����!�����!������ ��!������ ��,� ��������� ��� �������� ������ ������������������� ��������� ���������� ���� �!����������������� ��������� ����� ����� ��������������������� ����������� ���������������!�����������!��������� ���

�� �� �����@�������� ���������

�������#�����������������@���� ����� � �� �!"

����������� �� ����� ����������� ��������� �������� ����� �� ��������*4* 8�** <�*74A* �����@����� ���� �!������

����������������%���������!����� ���������� ������������������%� ����������� �������3���������������� ��@��������������� ����"

� �������������� ������������ ���!��������������������������� ����!������!�������� ��������������"��������������������"���� �� ���� ����� ����B"�����������������������#����� �� �������� ����������������������

�������C������������ ��������� ��� ��������� �� ������ ����B"��� ���

�)���������� ������� ������ ���� �� ������ �.)�������������� �� � ������� �� �������������� ���*47* 7�*4* 8�** <��

�� +������� ���� �� ��� � ������� �� ������ �������?�?�7�70����� �������

7* 7* ����� ���

�� �!��

capitolul 4tipar.P65 03.08.2007, 11:1747

Page 49: MINISTERUL EDUCAÞIEI, CERCETÃRII ªI TINERETULUI C...C1 C pag.1-2 Chimie 2007.qxd 8/3/2007 12:51 PM Page 1 ... Manual de chimie pentru clasa a IX-a ºi Manual de chimie pentru clasa

4848484848

��� � ���� �� � �����

��!���� ���� � ���� � �

1������� ����� ���������� � �� ������� ������� ��������� ������������������ �����������������������

���� ����������������������������� ��������"������������� ������ �������������!%��� ��������������#���������������� ����������

9������������������������� ��� ����������#47:* 7→74*

9��� �������� �������� �������������������4* ����#�2�������0�� �� ��* 7������������� ������������ �������

����%���������� ��������������#

�3�������0�������������������������������������������������� �� ��� �� �47#

+ → +� �7* 4 4* 4

+ → +� �74 * 4* *

+ → +� �7* 4 4* 4

+ → +� �74 * 4* * """"""""""""""""""""""""""""""

�4���������������%��������� ��������������� ��� �4 � �* ���������� ��������%������ ���� �������#

+ →� �4 * 4* →� 77* * →� 774 4

,������������������������������������ ������������������������� ������( �� ��������� ����� ������� ����� ��� ���������� � ��������������� ������������������� ������������!�������������������������������� ���

�6��� �������������������� ��� ������������������������ ����� ��������������� ����������� ��������������������"���������� ��� ������������ ��.�����77<D�8���� ����������� ��%����������������EDF����� ������������� �� �������������� ����������� �

�������#������� ������ ����� ��,�������������������,�������� ���������� �������� ������������GDF,���� ��� �� �����4* A1��� �����

�*47H*4→0�*470*4��0����������������������������������

* * +/*

��,���������������������� ���� �������� ���������������� ��������� ����������� ��������������� �������������������

� ��������������� �

,��������������������������������������������������!������������������ �����������"�� ��� �������������,������ ����������� ������� �������� ����������� �������������������������������

���� � � 6���� ��������� � ������������������ ��������� ����������� �

capitolul 4tipar.P65 03.08.2007, 11:1748

Page 50: MINISTERUL EDUCAÞIEI, CERCETÃRII ªI TINERETULUI C...C1 C pag.1-2 Chimie 2007.qxd 8/3/2007 12:51 PM Page 1 ... Manual de chimie pentru clasa a IX-a ºi Manual de chimie pentru clasa

4949494949

��� � ���� �� � �����

��� � ���� �� � �����

��������� ������ ������ � �

4� �!���� � ��� ������ ����� �� �� ��������&7�* 7�2�7�������������� ���4* �42��4'��

�$�� ��%������ ���� ��������!������������������������������� ������ ���������#

�������������� ����������2�7>** <,������� ���������� ���������4* �

��+�������������������������������� ���

,�������������������4* �42��4'������������������������������������'������������������� �������������� ������� ���4:�0������� ������ ���������������� �����������������

���� ����������������� ��� �������� ����������� ���"���� �� �������� ������������������������������ ��5������ �������������� ��#

*47H*47:4* →*480*47���������������������������������������������������������������������� ��

*

��������� ����������������� �4:�� � ������� ���� ���������������������������(

4* →4::* 0

)������� ������ ����������������������� ��� !�����

*04����� � � ������������� !��������� ���%����������� �����������������

-����� ��������������������������������������������������������������������������� ������������� �� �!�� �* 0�#

�� ������ �

6� ����� ���������4* � ��������� ������������ ��

���������������� +84 6 �

4�� ������� ������������ �

������ + +84 6 4 �

�I������� ��� �!���������������&7�� ��� ����� �� ��� �!�� �� ������������ ����� ���������������� �9�����������* 7 �����

����������������� �� �� ������������������������ �9�������������������� ����������!� �� ��1��J����J���

(��%������� ������� ���������������� �9����� ������4* ��������

* �������� �������� �

7& & &+ −

� �

��� �������� ��� ����������������)

�������������

��������)�����

�� �� �����@���� !������ ��� ���"

���������4* �������"������D�70D�8F�

capitolul 4tipar.P65 03.08.2007, 11:1749

Page 51: MINISTERUL EDUCAÞIEI, CERCETÃRII ªI TINERETULUI C...C1 C pag.1-2 Chimie 2007.qxd 8/3/2007 12:51 PM Page 1 ... Manual de chimie pentru clasa a IX-a ºi Manual de chimie pentru clasa

5050505050

������������ � �����"�!����

$��������������������������������������������������������!������

* �������� � ����� ���� � ������� ���� ����� � ����� ���1������� ������������ ������������� ������������������

)�������������� �������� �����������#

9��� �������� ������#.����7 ����������������� �* :� � ����������� ��������������

���� ������ ��� �� ���� �!�,C* 8���������������������������* 7#

Cl + FeCl2 3

Cl+

+ FeCl4

.����/*������ * :��������� ������ �������� �� ������ ��������� ������� ������������ �� #

.����8.������������ �������� �������� ��� !������*04��� ������ ��� � �� �������� ���� ��� �� ����� �����!�� ������������������� �4:�, ���� � � ������ �!��������� ������� �

C* 8������������� �������3�!��� −<C* ���������#

< 8C* 4 C* 4* − ++ → +

)���� ����� � ��� ����� �� ����� ����� ������ ���������� ������������ �������� ���� ���������� ������������������������������������ ���� ������������� -� �!���� ���� � ���� �������� �� !"��� ���������������������� �������

+

+ Cl +H

Cl

lent ���������������������

9�:�������� ������������� ����������������������������� ��������� ����� ������������ �������������������������������!.;"(��04:9:→��09:4:

���������������

4������#��� �������������������������� ���������!$���)�"������ ����������������)�������������������������������� ������������������������������#� �

)����������������������������� ���������������������������� ��������� �������� ��� ����� ��������� ������������������������� ������� ��� ��������� �������������� ��� �� ����������

�K�� ����������� ����������� �������������������� �������������������������� �������� ��� ������� ����� ����������������� ��7#A#7#?�*� �� ���#

��������� �� ���������������,������������� �������������� � ���������� ,������������ ������������������������� ������������

���� �����?A=DJ!�����

��� � ���� �� � �����

��� ���1�� � ��������� � ����� �������� ���

capitolul 4tipar.P65 03.08.2007, 11:1750

Page 52: MINISTERUL EDUCAÞIEI, CERCETÃRII ªI TINERETULUI C...C1 C pag.1-2 Chimie 2007.qxd 8/3/2007 12:51 PM Page 1 ... Manual de chimie pentru clasa a IX-a ºi Manual de chimie pentru clasa

5151515151

#�$%���&���'�(���)� (�����*���&��

�*��� ���������������������� ���#��-��������� ���� �����������������"

������������������������� *������������ ���� ����� ������ ��

����������������� ������� ������������������������������������ ������� �������� �� � ����� ��������

������������������������ � ����� ���� � ������� �������������������������������������� �

��.���������� �������� ���� �������"�������������������������� ����������������������������������������� ����

�� )����� �� ���� ����� ������ ��� �� ��������������������� ������ ���� ���!�� ����� ���� ���������

��� !���������>��������� ������>�����#��* ������������4* �� ������������"

���� ������ ���� .�����4* � ���� ���� �����������

���� ���� �� ���������1���� �������� ������� �*47* �

���4��� ��� �������� ���� � ������� �������!������������������� �������� ����

��*���������������������������������� �������

��* ����������� ����������� ������!��������������� ������������������� ������ ��

��L����������������������� �������� ������ � ��� ��� � ������ ���#460� +

84 6 �2�:��* � +

756 �5*0�4.0� −754 �48*

:�548���)������� ����� ����� �����������

��� �� ������������� ����� ����� ��������� !�����*0*����� �� �������� ���

� 1���� ������� ������� �� �� �� ��������� ���� ����� � ?"� ��������� �7"� ������������������������ ���� �� �������C���� ������ �������� ��������������7"� ���������� ���

!�������4* ������������ ��������� ������� ������� �)������� ��� �������� �� ������������������� �������������� �����9�

�����*�����%������� �� ������ ����������� �������� ��� ���� ������ C* 8 � ������� ��������� ����� ������ ����� ����� �� ����������� ����������� ����������������������������� ���� ������������������������ ��������������

��I�������� ������� ������������ �� ��� ���� ��������"��������� ��������� �� �!���������� ��� �������� ��� �������� ������ ������ ������������������� ����������� �

��+��� � ������� ���� ����� � �� ��� �� ������������� ����������������������8DF����� ����� ���=DF����� ����� ���=F���� ����� �� �<F�� �������������I��������"��������7�8��������� � HD�G!>��8����������������������� �� ���#

������������� �������������� � ���������� ,��������� �����������$��� ���7DK*4<������ ������������7EK* 7 �������

*������%�����������������*48* �*47* 7� �������� �� ��� �����������!�� ��� �� ���#

��������� �� ��*48* *47* 7,����������� ������������� �� ��� ������ ����� ������

���������� ��

�� �� �����@������"� ������������

����������M�� ��?EN8��������������� �� �����"����� �������������+�1O � �?G8G� ����� ������������ �+���� 5�� �

@������"� �������� ����������� � � �"� ��� �)�����1����� ��������"���!�� �������� �� �����"��� ��� ���%����� �����������%������ �����

��� "��� �������� ���� ��������������

capitolul 4tipar.P65 03.08.2007, 11:1751

Page 53: MINISTERUL EDUCAÞIEI, CERCETÃRII ªI TINERETULUI C...C1 C pag.1-2 Chimie 2007.qxd 8/3/2007 12:51 PM Page 1 ... Manual de chimie pentru clasa a IX-a ºi Manual de chimie pentru clasa

5252525252

��'��������� ������������ ��������� �������������������� ������������#

�� − + → − − +�

8 8 7 8 7*4 *4 * *4 *4 * 4*

�� − + → − −7 8 7 7 8*4 *4 *4 2� *4 2� *42� *4 ��������������������

��

�� 7 7 8 7

4*4 *4 464 *4 *4 64

+

+ → − −

�� ��������������������

�� + → −74* *4 4* *4 *4 *

#+� +�����,�%-�*� �� !������������������������ ����

������������������������ ��������#��4��� ����� ��������������������� ��

�������������������� �������>������ �������*������������ ���� ����� ������ ��� ��

���������������������� �������>���� ��� ����������* ������� ��� ��4* �� �� �����"

������������������ ������ ������������>�������

��������� ��� �� � ������������ ���"������������������ �������� ��� !����� ��������� � � ���� �������� ���������������� ��������������� ����� ����>�������� ��

��)�������������������������������� �������� ������������������ ��� �> ������ ���

����������*��������� ������������� ���������������� ������ �

����������� + →8C*

= = 7* 4 * ������������������������� � ����

�����������)���������� ��� � ����������������������� ��� �����������������)����� � ������������������ ���

���������� + →�

< 7*4 *

�����I������������ ����������� ���� ����������������� ���� �� ������ ��������� ���� �!��������� �������������� ������"�� ������� �������� ��������� ������ �� ������������������������

��5������ ����� �� �� ������� �������"��� ����� ������������������� ������ �� ��������47.6<������������������������� ��

+756 ������������������� ������ � ������ ��#

+ − ++ + +�7 < 8 7 < 874 .6 456 56 74.6 4 6

)���������� �������� ������� �� ������������� ������������� ������������ ���������� ����

��+������������������� ��4* ��� ������� ������ ��� ���������� ���� ����7���" ����5�* �������=DF5�* ��������#

���� ��� �� ��������� �?7NP* � �7���,���� ��� �4* ��������������������"

�� � �����������! ��� �EDF,�� �� ��� �� ���� 81�4* � ��� �� �

������ ��

��������������������������� ���������������������� ���������������

��.���� ���������������������� ���� ����� ���������� ������������ ���������������������� ���� ������� ������ ��� ������������������ �����#

capitolul 4tipar.P65 03.08.2007, 11:1752

Page 54: MINISTERUL EDUCAÞIEI, CERCETÃRII ªI TINERETULUI C...C1 C pag.1-2 Chimie 2007.qxd 8/3/2007 12:51 PM Page 1 ... Manual de chimie pentru clasa a IX-a ºi Manual de chimie pentru clasa

5353535353

��������������� ���������������� ���

��������������� �����������

��� ��������� ������������������������������������������������������������ ���� ��� ������ � ��������������������������������������������� ������������������ � �� ��������������������� ��� ������ ��� ����������� ���

�������������� ���������������������� ����������������������� ������������� �� ����� ��������� ������� ���������������������������������������������������������������������������������������� ������������������� ����!��������������������������������������� ���������������������� ������������������������ �"������� ������������ ����������� ����������������������#��� ������ �"����������������������� �����"���������������������� �"�������������"�������������������������� ������������������$������� �����"�� ��� ���%&'����������������� �"����� �����"�������������������������������� �������������������� �"������������������������� ��������(%)�"������������������������������������������������������������� ������� ��������������������������� ���� �� ���������� ������� �

*��������� ���� ��������������������"������������������������������������ ��� �� �������"���� ����������������

������������� ������������!�������������� �����������������������������������!������������"��� ������������������������������������������� ������������������#������������

$�!�������������������������������������������������������������������������������!������������������������������������ �������������� ����������

+��������� ����������������"���������������� �����������������"�����������

+��,�-�→�+�-�������������������������������������������������������������������� ���

������������#������������������ ����������������������������!�������������������!����������������������� ���

������ ���

%&������ !������'�����(������ )*+,, *-*-.�� �����������������!������������ ����� ����������������� �������������#����������� ���� ������ ����������� ������������������������� ��� ������� ����� �������������������������� �

���������� ��������

��� ���� ����������� ��� ��������"��������������������.���� ������/��0)12��3�45$����0612��3�75�

capitolul 5 tipar.P65 03.08.2007, 11:4953

Page 55: MINISTERUL EDUCAÞIEI, CERCETÃRII ªI TINERETULUI C...C1 C pag.1-2 Chimie 2007.qxd 8/3/2007 12:51 PM Page 1 ... Manual de chimie pentru clasa a IX-a ºi Manual de chimie pentru clasa

5454545454

*���������������������� �������������������������� �������������� �"����������������������������������������� ��!����+�������� ����������������������������������"������������������������������ ������ ���� ������������������������������������#����������������������������������������������������������� �������������������������������������������� ��� ����� �������� ���� ��8����������� ������ ����������������

������������ ����8�����������������������������������������!������������������������������������������������������������������������������������������������������/���!������������������$!���������������������������������������������������!����������������

*������������������"����������������������������� ����������� ��������������������

0������� ��� ������������������ �������� �!�� ���� ��!��� ���������� ��������������

1���396�45), �����������������

���������#

��������� �����

��������� �.���������.

���� �

��� ��������"������������������ ������ ��������������������

����������������������������� ������� � ������ ����/9):��396���:�"����

�����!�����2;���;��(�;��<;�9:;���3;��=�3;�"������� 396963

396

��396

),

�������� ������������ ��� �<<�

%�������������#���������1���396�)�)51���396�4�)5

1+��396�)5,�;��������������������<�

1���396�45),�;���������������� ����<<�

1���396�756,�;�����8�������������<<<�����������

1���9):�756,�;�����8���� ��������<<<�

1���9):�)�396�456,�;��������� �����������������<<<�

1>��:9�45);�;���������8������������

12��3�756;�;�����8�������������<<<�

1���=�3�45);�;��������������������������<<�

1���45);�;����������������������<<�

� ��� �������

��� ���� �� ����

��� ���� =������ �� ����� ���.�������� ��� �� 1���396�75�6������� "�� 1���396�&�5�)� �����

capitolul 5 tipar.P65 03.08.2007, 11:4954

Page 56: MINISTERUL EDUCAÞIEI, CERCETÃRII ªI TINERETULUI C...C1 C pag.1-2 Chimie 2007.qxd 8/3/2007 12:51 PM Page 1 ... Manual de chimie pentru clasa a IX-a ºi Manual de chimie pentru clasa

5555555555

��������� ������� ���������

+���������� ������������� �������� �����. ������� ��������������������������� �

��$!������������������������������������$!���������������#���1�2�����!������������

��������������!�� ����������������������������9):�396������������������������� ��������������������

��0��������!����������������� ���� ��������"��/� ���� ������� ������� ��&�#� �

��3������ ��� �#����� �� ������������� ������ ���������� ������������������������ �������

��������� ������� �

� ������

9):��� �396�������:���������96;39)���������3:��������

�� ��

�;�����(�;������9:;�8�������3;������=�3;����������

�����������#�������������������

�����������#��������������������� �"�����������

����

2���� ������+�����+��

=����������

���������� ���� ��� ���

������ ��� �������������������������������

���������������������� ����������������"����������������������������������

��?����� �"����������������������������1��2�������������������������

�������� ����������

���@������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������ ������������������ �/

�� 1+��396�)5:9 ���3�61+275��� 1���396�45�:9�) ���3�)1>��:9�45��� 1���396�)5� ���0)13���3�45!��3�412��3�75 "�� 1+�9):�75�6

���<��������������� �"��������������%�"�������"�� �������"����������������������#������������������������� �������/

��������!������������������������������������������� �������������������������������������$

�� ����� �!��� ����������� �������� ������� ��� ���������������������������������������������������������"�������������������

� #� ��� ��8�������� �� �����.����������<��;��������4������5���8��������������������� ����<<�;��������3�&6����5��������������������� ��� �<�$�!��8��.�����������<<���������$����8��.��������������������$� ��� �.���8������������� �<<���������$���������������8����<<���� �.�����$�"��������������8���� ���������

������������� ������������� ��������

#� �������.�� ����������������������������������� �����������������"��������������!����������������5�� ������������ ������. �������������������������������������������������?������������������������������� ��������������������������

0�����������!�����������������������������������������������������������������������

#

�A�� ����� ��������%������� ������������������

capitolul 5 tipar.P65 03.08.2007, 11:4955

Page 57: MINISTERUL EDUCAÞIEI, CERCETÃRII ªI TINERETULUI C...C1 C pag.1-2 Chimie 2007.qxd 8/3/2007 12:51 PM Page 1 ... Manual de chimie pentru clasa a IX-a ºi Manual de chimie pentru clasa

5656565656

3������������������� �������������� ����/�)��4��7��B�����. ����������������������������������������������������������������� ���������!�������������������� �������������������� ����������!�������

?����������� �� ���������������������� ������������������������������$������������������������������� ����������������������������������������$��

*�����������������%���������&������ ��������������������������� �"���������������������������������

�����������C� ��������.����������������� �"��

� ���� ����

1+��396�)5,

1���396�45),

13���3�45);

1���45);

���'���!��� �!����

)

4

4

4

(� �����

������

��. ������

��. ������

���������

� ���

12��3�756;

1���396�756,

1���9):�756,

1���3:)�756;

���'���!��� �!����

7

7

7

7

(� �����

���������

���������

���������

���������

� ������� !��������� �� ������� ���������

%���������������#���������������� ����������&������������������������

<�������� �"�� ��� ������������!���������"��������������+���� �����!������������� "���������� ���������������������

����� ������������������ ��!��� �������� ����� ����������������������������������!������������������������������������������������������������������������ �"������������ ��. �������"������������������������� ��������������������������<������������������� ������������������������������������������������� ���������������� �"��

'����"����������!����������������������&���������������������������������!���������������������������������������������������������!��

7��������������������������������!���������� �����������������������������������������8������������������������!����������� �������

��������9 ������������������������

������ ���

�� ).����� ����� ).�����

���� �$�� D������� ��������� �"�� ��� ������� �� ��.�����������������

3����������������

D������

?������

C��������

���. ������

:��������

)

4

7

96� 96�

capitolul 5 tipar.P65 03.08.2007, 11:4956

Page 58: MINISTERUL EDUCAÞIEI, CERCETÃRII ªI TINERETULUI C...C1 C pag.1-2 Chimie 2007.qxd 8/3/2007 12:51 PM Page 1 ... Manual de chimie pentru clasa a IX-a ºi Manual de chimie pentru clasa

5757575757

+�������������������"������������������������������� �"�$���� ������ ������������� ��. �������1���396�)�)5� ��������������������"���������������)�/

<����������/������������������������ ������ ������������ �"������ ���� ������ ���� ��� �� ������$� ������� ��� �� ��������� ���8������� �� ������������������������� ������������������

������� !��������� � ��� "�� ��� ����� ��� �"���� ��� ��������������������������� ���������������������������������������+������������ ��� "�� ������ ��� ������� ��� �� ��� ���������� ���������1���396�4�)5� ����� � �������� ��� ������ �*�� ��� ���� ������� �� �� ������������������� ����������$�������������������������� ����� ��� ��� � �� ������� ��������� ���� ���� ������� ��� ���������������������������� ��

"������������ ������������� ��������

!�������������������������� ���������������������������������������� ���� "�� ��� ������� ���������� ����������������� �������� "�� ��!������������������������������� ����������������� ���������� �������������"����������������������

*��������� ��������������������������������� ������� ������������������������������������#�

+ −+�6 ) 6 )1+��39 � 5� 1+��39 � 5 �− ++�

66 7 70 12��3� 5 12��3� 5 60

<�������� �"�����������������������������.��������������������;�����������������5������� ��������8��������� ������������������ ����������������� �����������������������/

++ + −

++�

)E6

6 ) 66 )

1+� 5139 51+��39 � 5 +� )39 0 F %' �� G ?

1+��39 � 5

+ −− + − −

−+�

6 76 6 44

7 67

12 51�3 512��3� 5 2 7�3 0 %' �� G ?

12��3� 5

#��������������������������������������������������� ������������"����������������������������� ����� ������������������������� �"���=����� �������������������������� �"��������������������������� ��������������������������������������

�����)��<��������������"����������������� �������������� ��. �������1���396�)�)5�

�� �����

���

�����*��<����������������������"�������������������������. ��1���396�4�)5�

963

963

���

���

capitolul 5 tipar.P65 03.08.2007, 11:4957

Page 59: MINISTERUL EDUCAÞIEI, CERCETÃRII ªI TINERETULUI C...C1 C pag.1-2 Chimie 2007.qxd 8/3/2007 12:51 PM Page 1 ... Manual de chimie pentru clasa a IX-a ºi Manual de chimie pentru clasa

5858585858

�������� �����������

���������� ���� ������������� ��������#$�������� ���� ���������� ��������

H����������������������� ����������������� �"��������������������������� ��������#� ������������� ������ �� �� �����������������������������������������������������#������������ ������������������#������������ �����������������������8������ ����������� ��������������

*�������������� ����� ��������� ���������������������������������������� �"��������������������������� ��

C����������������� �"�� �������� ��������� ������� ������������ ������$����� ������������3�&6������8�����������������.���� ����<<��������������"�������� �8���� ������������%E&I������������ ������.���������������� �������������������������������;�������������������������H�������� ������������4��������8������������������������<��������������� ����������������������������������������������������������������������������������������� ����8���"���8�����;���������"����������������������"�������������� �"��� ����"�������������������������������������������#� ������������������������������8����������������������������J

���+�,�����������-�����.�"/�������� <������� ����.�� ������)�?���������������� ������ �� �� ���

��=:4��"������������ �� ����������8�����������������3�:9���+������ ��� ��� ������ �������� �������� �������� ������ �

��������"�������� ������ ���������� ���� ��� ���������������0��

��������������������������������� ������ ���� ��� �����������������������������������������#�

( )4 ) 4)��=: )3�:9 �� :9 3� =:+ → ↓ +

��� ����������������8��

�����������������������������������3�&6�����

�����0��2�������8����������������������� ����<<������� �����3�&6������

( ) ( ) ( )6 6) )4�� :9 439 �� 39 :9 + →

���+�,�����������-������ ����1� � ��A ���� ������� ��������� �������� ����������������

��������+�3:6����������������=:4���+������ ��� ��� �����������������������������������"�������

������ ���������� ���� ��� ���������������2����=�������������� ����������������������������������������)�

�����2��:�������8������������ �������������� �<�� �������4������.�

���������� ���������

K������ ����� �� �� �������������������� � ����� ����������� �"�����������.��������������� ��������� ������������������.������������������������������� "�� �������� �� ������ ������� �����������/13������&�������������������#�� � ���������������������������2�

capitolul 5 tipar.P65 03.08.2007, 11:4958

Page 60: MINISTERUL EDUCAÞIEI, CERCETÃRII ªI TINERETULUI C...C1 C pag.1-2 Chimie 2007.qxd 8/3/2007 12:51 PM Page 1 ... Manual de chimie pentru clasa a IX-a ºi Manual de chimie pentru clasa

5959595959

��������� �������������������

���� ������������������� �����������������+�3:6�"��3�:9������� �

�������������������������������������4�������� ( )6 )+� 39 :9 �������

&���#������������!����<��

H�� ������8����������������������������������������.�� �� ��������������������� �����+�,����������� ��� �������� ��������+���� ������� �����������������������������������$3�

) 6+� 9� 9 : +�� 9 :+ ++ + → ↓+

( )6 6 )+�� )39 +� 39 � + →

:� ������ ����������� ����������������������������������� �;� ����� ����.������� ���� �� �������� ��+�3:6/

6 6� +�3: +�� 3:− −+ → ↓ +

6 ) 6 ))+�3: )3�:9 +� : )3�3: 9 :+ → ↓ + +

( )) 6 ) 6 )+� : 439 9 : ) +� 39 :9 + + →

��� ������

������ �������

��� ������

������

�������4�������/��������������

���+�,������� ��� ��� ����������4 �5��1���45);��1���=�3�45

);

��� ����� ���� �1���45);/

��#��� ��� �������� �%���������������������<<������)�L�79):����4��?�� �����������

��+������ ���������������������������������� ����� �������� �����9������������

��<�������� ���������������� ����������� ��������8����������������3�������������������������

?������ �������� �������� ( ) )

) 7�� 9 :

+ ��������������$�������.

�����9���������������������������������#�1���45);����������

����������"���������������������/

( ) + −− + + �) )

) 4 )7�� 9 : 4� ��� 79 :

+��������� ��������������� ( ) )

) 7�� 9 :

+ /

( ) ))

4 ) ) 7��� 79 : �� 9 : 4�

+− − + + �

���� ����� ���� �1���=�3�45);/

�� <������� ����.�� �������������������������������� �������),

������������ ��������������������+������%.)��?���������"����������������������������������

��������0=�3�� ��������������������������3�������������������������

B����������������/

( ) ))4

�� 4=�3 �� =�3−+ − + �

��������� ���������������������

����$3������ �����������+���

7�������������������� ������������������������� ����������������������������� ����� �������� ��� ���#�������������������� ���� ��� �&��� �������������������������������

capitolul 5 tipar.P65 03.08.2007, 11:4959

Page 61: MINISTERUL EDUCAÞIEI, CERCETÃRII ªI TINERETULUI C...C1 C pag.1-2 Chimie 2007.qxd 8/3/2007 12:51 PM Page 1 ... Manual de chimie pentru clasa a IX-a ºi Manual de chimie pentru clasa

6060606060

:������������������� ��;��������������� ������� ��������������������������&��� ��!������ ������������������������

�������������

B� ���������������������������������������),����������� �����������������������4���������������� �������������),���������������������������������������������� ����������������������������

���#��,������ ��� ����5����4��5�����1 ��,���!�� 4712��3� 5 − /

����5

��<�����������.�� ������).6��?�����������������������26,�������2�6��

��+��������������� ������������������� 4712��3� 5 − ���������

0412��3�75��� ������� ������������ ��� �����

=����� ��� �������������������������������������������������������������;�����$�����������������/

( ) ( )4647 7 6

42 6 2 �3 2 2 �3−+ + → ↓

K�������������������������������������� ��������/

42�6�,�60412��3�75�→�2412��3�756�,�%)0�

<������������������������������:�=>5��������������������������26,� ��� �������������� ������������������ �������. ������ ���� ���������������������������������������:�=>�

���4��5

�� <������� ����.�� ������).6��?������.�� ������ ��������� �����������������),����������=:4��

��+��������� �� ���������������������"��� �������� �)��?������

�������������� ( ) 4

72 �3

− �����������0412��3�75�� ������� ������

����� ��� �����

=����� ��� ������������������������� �� ���$�����������������/

( ) ( )−+ + → ↓ 4)

)7 7)�� 2 �3 �� 2 �3

K�������������������������������������� ��������/

)��=:4�,�0412��3�75�→���)12��3�75�,�)0)=:4

<������������������������������%�9>5����������������������������),� ��� ������ �������� �� ������ �� �������� ����� ��� �� ��������������������������������������%�9>�

8�������������<<���������<<<� ��� �������������)������������;����.

8�������������<<������ ����<<� ��� ���������.��"���

%��������� ������#���������������������������������� �&���� � ��� �� ������'������������������ ����� �!�����������!����� ��������������������#������������������������������ ������������������� ������ ��������������������������� ����?������������������� ��������� ������ �������� ����������� ��� ����������������#������������������ ������������������������� � ����������� :������������������ ������#�� �������������������������� �����������5��#��������������������������������#������ ������������������������

%��������� ������#������ ��� ��������������������!������� ���������������������������������������������� ��������� ������� ������������������������� ����� ���������� ������ ������������������������������ ������� ����� �� ��������������#������!������ ���&���!���������������� ��������#!����� ��� �������������������������������������#�����������

capitolul 5 tipar.P65 03.08.2007, 11:4960

Page 62: MINISTERUL EDUCAÞIEI, CERCETÃRII ªI TINERETULUI C...C1 C pag.1-2 Chimie 2007.qxd 8/3/2007 12:51 PM Page 1 ... Manual de chimie pentru clasa a IX-a ºi Manual de chimie pentru clasa

6161616161

�� %���&������� ��������� �� ��!��� '����� (���#� ���������� ����������� ���� )��������� ������������� *��+� ������

����

�#��������!$������ ;���

@�����������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������)����������������� ��������������.�

���������������������� ��������������������������� ��� �*���������������� �������������������� ������������������

�������������������������������M�����������������+ �������������������������������"���� ��� �����������������)����������������.�

'������� ������������ ���� ���������������� �� ������� � ��!��$������ ;����

+����� ����������� ������ ����������������������������������������������������� ��������������������������%��"���������������������������������'��

�%����� '<�� �<

�����)�����<�N�<'�L�%'; ���

���/�N���������������� �������������������������$��N�����������������������������������G?����� �������������$�N�������������������������������������������=<��*������������� ������������������������"��� �����8������<� ��� �

���"�� ����$����������������������������������������/

�6�����%�%�N��'�'

#��� ������ �6�� �� ���� �������� ������������%*� �� ���� �����

������������

�4����� ' '%

%

� �

��������������������������������������������������������� ���������������������������������������������������������������� ����������� �����G���� ����� ��������������������������������$���

����������� ����������� ������������� ( ) ,-

. /�� 01

@������������������������������������������������������������������)�

*.�����������������)�

A.�������������������������)%

A.� ������"���

�������� �!��������������������������5� ���������������������������������������"�����������)=.� �)B.�

%���������� C� ��������������� �� ������������������������� ��������5������ ������ �� ������������������������

%����������)�����������C��������>�!����������C��� ����.

%���������� C� ������������� ��������� ������ ������������������������������������ )���� �������������������������������������.���� ������� ������������������������������������

����$���O��������������������������������� ������� ���������������������������/<�;����������� ��������������������������$<<��<<<�;������������������� ������

7�������� ������������� !������������ ������������!���$������ ;���������� ����!�������������������������������

capitolul 5 tipar.P65 03.08.2007, 11:4961

Page 63: MINISTERUL EDUCAÞIEI, CERCETÃRII ªI TINERETULUI C...C1 C pag.1-2 Chimie 2007.qxd 8/3/2007 12:51 PM Page 1 ... Manual de chimie pentru clasa a IX-a ºi Manual de chimie pentru clasa

6262626262

���������� ���������

�������� �����������

.��������� ������,����������� ���!��� ��������� ������%��&�������"���������� ���������� �������������6'��?�����������

%.&�� � ����������������������������������� ����������������=:4��������������'�'%�!���<������������&� �������������� �����������������=:4

"��396���������������������������������������������������� ����� ��������� ����������� �����������6'��?����*���.������ ��������������������� ����������������������

������ � ���������������������������������� ������������������ �"�����)'��?�

����� �������������������"����� ��������� ����������� ��������������������������������"�����������������

��3�������������������������������"�������������������������������������������������������4��

���������������������� ������������������ �����������/�<������������������ �&�����������������7�� ������)�����.������������������������#��������������������������&�����!� �������

���'�����6���'

%)64&

7%�8&1 ��,��4�.+

�393��

7%�8&1 ��,��

�:��� ���

)��?4��?7��?E��?%'��?

)'��?)'��?)'��?)'��?)'��?

������� ���� #��������� ������������������������� ������1���396�45

),�

#����������������������������������������������������������!���������������"������� ����������� �����������������������8�������� ���������B�� ��������������������������������������������������������� ���������������������������+������������������������������������ ���8�������� �������� �� .������������ ������������ ��� �����������������$���� �"����������!�),����+#��"��+C������������ ����P���"���Q������������������������� ����� ����������������������������<������),���� ���������.������ ����� ��������(%)������������������ ������������������������������������������ ������������ ��������

�"'���2�����=������������������������� ��������������<<<����3;�"��0,�

���������������������������7���� *�� ������� �� ������� )6�6&��� �����.�� ���������� ��� ��� ������

���6L4396� �� ������� ��� ���� �� ������ ��+�3:6� ���������.�%4�6&���+����#������������������������������������� ��

���@���������������������������������<<<�����7���������������������������������� ������.�R �.��������"������������ ����������+�,� ��� ����%G6������������;����������������� ��� ������)G6������������;�������������������� ��� ������������������;�

���=����������"�� �������������������������������� ����������������������������������������8���/

��0412��3�75�"����=:4$���3�612��3�75�"��2=:4$���01+���3�)5�"��+�3:6�

������� ��� ������

*����������������������. �����������"�������.����������������������� ���.�������������������� ������ �����"��������� ������ ���� �� �� �� ����� ��������

capitolul 5 tipar.P65 03.08.2007, 11:4962

Page 64: MINISTERUL EDUCAÞIEI, CERCETÃRII ªI TINERETULUI C...C1 C pag.1-2 Chimie 2007.qxd 8/3/2007 12:51 PM Page 1 ... Manual de chimie pentru clasa a IX-a ºi Manual de chimie pentru clasa

6363636363

������

���������������� �� ��������������� ����������������� ������������������ �������������������������������������� ������ ���� �� ������ � ��� ������ ������������� ������ � �������������� ������������������ ����������� ������ ��������� ������������� ���������������!������ �������������������"�#$%�������������������������� ����� ���������� ��������������� ��������������������������������� ���������������� �����������������������������������������

&����� ������ ��� ������� ����� �������� �� ����� �� � �� ������ ����������������������������� ���������������������������'����� ��������� ���������(������ ��� ��� ������������� ������� ����� ���������������� �)����������������*����������������� ��"�+),$%*-)$.*���������� ����� ���������)������� ���������*��(����������������� ��������������������������)/�!*0���������������� ��!1�����������������.$1���������������������������������������"�+),$%*-!�����'����������������������������,������������� � �������������������������������������������������������������������

$��� ��������� �������� ����������� ��������� ������������������������2�#$%������������������ ��� ����3��� ��������� ��'�����������(�����������2�45��������������������� ����������'���������� ���� � )������� ���������*� ����������� ���������� ��� � �� �������������������� ������

6���� �� ���������� �� �� ������������ ���������������������������������������� �������� �������������� ���������� ���������� �������������������������� ����������� ���� ����)�������*�

7������������ �������������������������������������������������� ���� ������������� �������

��������� ��� �����������������������������

���������� �� ��������� ���� ������ ������ �� �� ��� ���� �� ���� �������� � � �������� �� ����� ����������� ���������������

&��� ��������������������������������������)������������������*������������������������������������(����������������������������

��������������������

���������&����������� �����'������ )"�#��"�)$.*-����)$.*-�������� /�)$.*4*�� ����������� ������� �� ���������� ���������������� �

���������������� ������������ �������� ������ �� ������ �!�������"���� �������# ����� ���������� �� � ��� ��� ��� � � ������� ���� �� ������� ���� $� ������� �� ������� � �� ������������$������ ���$������� ���������������� �$������������ ������ ��������� ����������� ������ $� �� ������ �� $� ������� ��������� �� $���������������������$������ ���� � ���������� ������ ��������������������� ������������������� ����� � ����� �� �%�������� �� � ���������������� ��������������&�

capitolul 6tipar.P65 03.08.2007, 11:3063

Page 65: MINISTERUL EDUCAÞIEI, CERCETÃRII ªI TINERETULUI C...C1 C pag.1-2 Chimie 2007.qxd 8/3/2007 12:51 PM Page 1 ... Manual de chimie pentru clasa a IX-a ºi Manual de chimie pentru clasa

6464646464

����� �����������89�� ����� ������� �� ����� ���������,�)/$-*4�� ������� ������������ ������������ ����������,�94�)������*:

489)�;*�5�,�)/$-*4)�;*�→�,�94↓)�*�5�48/$-)�;*

,��������� �������� ����������������,�94� ����� ���������� �������� ������ �)<�4� �<=1-�����,�94>?��� ����4+ "*�

�������������� � � ����������������%������� ������������� � �����#� $�� �� ������� �������� � ���#��� �� � ������� ���� ��� ��

#�������� ��� ���������� ����� ���� ��������� ����� <=1%������������ >?����������������� ������ ����������

�������������������� ������ ���������'������������������� ������������������� ������� ������� ����2�������� ���������� ������������ �����25����������1������������������� ��$�� ��������� �����������������'

���������� ������������������������� �������������������������:

@2�A� ������ � ����� ����� � ���� ���� ��� �������� � ������ � �������� ����������������������:

8@2�A�B�@25A@�1A

(�� ������� ����(������������8@2�A���������:

�������(��B�@25A@�1A������(

�)� �����������������

( ������������������������� �� �������������� ������������������� �� �� ��� ���'�� ���� � ��� ������� 0� #��� �� � �������� �������������%������� �� ��������#� �� ��������� ��7���������� ���������� ������ ����� ��� �� �������� � ����� � ��� ��� ������� ����������������#��������������#��

(��� �������� ����������� �� ���������� �� ���� �������� ����������������'

����������@25A�B�@�1A�B�#������@#A�B��������������$�����*+�

����:�����������������������(��B�@25A4�B�@�1A4�B��4

�������������������� ( )2��� (

������� ����

����������� ���)���������������������������#�����������������������%����

�)2�* 2 )�;* � )�;*+ −+�

2 �8

2�

+ −

,�� ���������� ���������� ����� ������ ������� ���� ������ ��� ����������� � ����������� $�������������� ����#���� � � �������� �������������

+ ��� �� �

(�

� �

����� ��� � ,��������� ����� ������ ���������

-������� � ��� � ����� ����� ���������������2���%� ��� � ����������������������'

� �� �� 2 �� �2+ −+� 0

,#)-�.�*�B�@��5A�@2�1A�0

,#�B�@�#A�� �@�#A��

��������������� ����������2���������%� ���'

capitolul 6tipar.P65 03.08.2007, 11:3064

Page 66: MINISTERUL EDUCAÞIEI, CERCETÃRII ªI TINERETULUI C...C1 C pag.1-2 Chimie 2007.qxd 8/3/2007 12:51 PM Page 1 ... Manual de chimie pentru clasa a IX-a ºi Manual de chimie pentru clasa

6565656565

C��������������������������� ���������������������������#��������������������� �������� �������� ���������������������� �������������������������������

&�������� ���� ������� �� ����������� ����� �������� ��������� ����#���� ����������� ������� ����������)���� �*�

�������� ���"������������������ ���������������� ����������� ��� ��������� ��������� � ���� ���� ���������� ������0� ����� ����

������������ ����������������� � ��� �� ��������� ��$������������������������������������� ��������� ��)���� �*:

��������������������������������������������������������������������������

9

"�1��2�1��91��"/1�#"/1�

@!)"/*DA%1�

@!)"/*DA-1�����

99

#41�� 4/$−�".-"$$

1�."$$1��/"$1

9994-"$ −�� 4

-#$ −�

( )44"$$ −�� -9$−�

%E�$−�����

9F4

4 G"� $ −�� 4%"�$ −�

44 -# $ −�� 4

%.,$ −

����

F

-/$ −�� %"�$−�

-"�$−�� %E�$−�4%E�$ −�����

F94%#$ −�

!1�����

F99%%#�$ −�

4%H$ −�����

������������� ����� ����������� !����������������

9

99

999

9F

F

������������������4E

.���� ����������).4#*��������������������������)�.�B�='=�+*

#����������������)/.%*4#����������������)/.->/.%"�*���.�B�I'J

"������������������)/.%*4"$-����������������)/.->/.%"�*��.�B�I'J

! � ��������� ���

� 5��,�45��"�5�� 44. + ����5

"�45��"�45��. 45��#�45��#�%5�#�-5��#�+5��2�-5�����

!45��!-5��245����-5��"�-5�"�45��K�45��E�45��/�45�����

"�45��#�45��2�45��L�45

%/.+

��?�5��/�5��85��E 45

�������� ���"������������������ ������������

��������� � ������ �� ���������� ����������� ���������������������������� �� ���������� ����#������� ������������������ ���������������%�(�� ���� � � �� ��� ������� ������� ��� �����%� �����#��$���������%� ������� ��� ��������� � ���� � �����#� � ��� ������#� � �� ������%� ������#�� ���� ����������� ���������� ������������ �� �� ���������� �� � ����� � ���������� ������ � ����+���������� ���������� �� ���� �������� � �� ����� ���

7���������������������������������������������������������������������:�"�45��2�45�

,�45��!45��!-5��"�45���������������:� 4%#$ −�� 4

-"$ −��#41�� 4/$−�(�� ������������������������������������������"�45��2�45��,�45��!45��!-5����"�45������������ ���

����������������������� ��� �������������� ���� ���������� �)������"*:

#���������������)"�45��2�45��,�45��!45��!-5��"�45*

"���������� �����99��999��9F��F)"�45��2�45��!45��!-5��"�45*

"���������� �����999��9F��F)"�45��2�45��!45��!-5*

"���������� �����9F��F)"�45��2�45*

"���������� �����FM

,�"�4↓

"�#↓

!#��!4#-�↓

2�"$-↓��"�"$-↓

5."���������� �$�%��

5.4#���.�B�='=�+)."������*��D='G=N"

5)/.%*4#���.�B�I'J)/.->/.%"�*��G='I=N"5)/.%*4"$-���.�B�I'J)/.->/.%"�*��G='I=N"

����� �"�� #����� �'��� ���� ���������� ���������� ���������� � ���

capitolul 6tipar.P65 03.08.2007, 11:3065

Page 67: MINISTERUL EDUCAÞIEI, CERCETÃRII ªI TINERETULUI C...C1 C pag.1-2 Chimie 2007.qxd 8/3/2007 12:51 PM Page 1 ... Manual de chimie pentru clasa a IX-a ºi Manual de chimie pentru clasa

6666666666

���������� �� ����������

������������������������������������

������������� �������� ���

(�� �������,�45������ ����'��������������������������������������� ���� ��� ����������� � ������� )������"*�������� �����������������."���������,�45������� ������������������,�"�4������������������ �)����������."���������*�

#�������� ������������� ��������(�/0��������� �����������:

���#������������$��%����&�'(

"

��9���������'������ �4��?��������������� ������������,�)/$-*4���������������,�45�)����4��?�������������� ����������*�

������ ��������� �����������.4#$%�

#������ ����������������������������,�#$%�)�������*:

(�� ��'������������������,�)/$-*4����������������������:

( ) ↓+ → +- 4 % % -4,� /$ . #$ ,�#$ 4./$

�����#������������$��%��������)����������������������*#��9���������'������ �4��?���������������� ������������,�)/$-*4

��������������,�45�)����4��?�������������� �������*������� �<��?��������������� �����������89�

#������ ���������������������� �������,�94:

,�45�5�491�→�,�94↓

������������������������������������������������������:

,�)/$-*4�5�489�→�,�94↓�5�48/$-

������������� �����������

(�� �������"�45��� ������'�������������������������������������� ������������������ ��������)������"*�������������������������� �����"�#������������������� ����./$-��������������������������������������"�45�

#�������� ������������� ����������/0���������������������������� �

4 4% %,� #$ ,�#$+ − ↓+ →

��������������)�����������*

����� ���������)�������� ����*

����������,����������������������������

-������������� ���������� ���� � ��������#���*������������#������������� ��*��� �� ���� �� ��������������������������-������������������������������������������ � ���#� � ��� � ����� ���� ���� $� ���������� ������������������������������ $��������� ������ �� �������� �������� ���������� ����� ���������� ����� �� �������� $� �� � ��������������������������������������(������� ����� � �� � ��������� ������� ������� ��������������������� ���� �� � ������ $� �������������������������������������� ������������� � ������������������� ��� ������� ������ ������� ���� �������

capitolul 6tipar.P65 03.08.2007, 11:3066

Page 68: MINISTERUL EDUCAÞIEI, CERCETÃRII ªI TINERETULUI C...C1 C pag.1-2 Chimie 2007.qxd 8/3/2007 12:51 PM Page 1 ... Manual de chimie pentru clasa a IX-a ºi Manual de chimie pentru clasa

6767676767

���������� �� ����������

���#��������������������!��%�������������������� �����'�+,��-����,��� ���'�� ���� �4��?�������� �� ��������� ���� ������� � �

��������"�45�)�������:�"�#$%*�����4��?�������������� ����������)��������������"�45*�

������ ��������/�$.���� ������������������� ���9�������������������� ����������������������������������

� � ���������� ��������������������������

#� ������ � ��� �������� ������� �������'������� ��"�)$.*4)�������*�� ���� �������� � ���������� ������� �������� ����� �� ���������������������������������@"�)/.-*%A

45:

"�45�5�4.$1��→�"�)$.*4↓������������������������������������������������������ �������)�������'������*

"�)$.*4�5�%/.-�→�@"�)/.-*%A)$.*4���������������������������������������������������������������

������������������������������������������) ����#���1��� *

���.#������������!��%���������������������,��� ���'�� ���� �4��?�������� ����������� ���� ������� � �

��������"�45�)�������:�"�#$%*�����4��?�������������� ����������������� �������� ��������������89���� ������������������ �

#� ������ � ��� �������� � ��� �� "�94� ���� �� ��������������������"�9�)�����������*����94:

4"�45�5�%91�→�4"�9�↓�5�94������������������������������������������������������������� ���������)9*�)�����������*

(�� ��'������������������"�#$%�������������������:

4"�#$%�5�%89�→�4"�9�↓�5�484#$%�5�94

��� ������������������@�������A��

��C����������� ���� �������� ������������ O"���������� ������P��������� ����������%� �

#������� ����� �������� ��� ��������������������)99*���������99�"�4@!)"/*DA�)������/*�

L������ �� ���������� � �������� "�45� ��� ����� ������������������������"�45�

��� ������������ ���������� ����!�

��(�� ���������!45����!-5��� �������'��������������������������������������� �������������������������"�

( )%

4 %4

"�#$ 4/�$.

"� $. /� #$↓

+ →→ +����������������)���� ������*

����������,��������� ��������"�)$.*4�

������/��,�������������'�������"�4@!)"/*DA�

capitolul 6tipar.P65 03.08.2007, 11:3067

Page 69: MINISTERUL EDUCAÞIEI, CERCETÃRII ªI TINERETULUI C...C1 C pag.1-2 Chimie 2007.qxd 8/3/2007 12:51 PM Page 1 ... Manual de chimie pentru clasa a IX-a ºi Manual de chimie pentru clasa

6868686868

���������� �� ����������

���������� �� ����������

#��������������� �� ��������� � ���!#� ���!4#-�� �������� ��������� ��� ������� �� ����� !45� ���� ������� !-5�� #� ������� � ���������������������!45����!-5���������������������������������

���#�����������������������%����+����0�-������������9���������'������ �4��?������������������������������ ��

��������!45�)�������:�!)/$-*4�����!"�4*�����4��?�������������� ����������

������ �������� ��������������/�$.���� ������������������ �

#������� ���������������'�����������������������)99*�!)$.*4)������1*:

!45�5�4.$1�→�!)$.*4����������������������������������������������������������������������������'�����

�� #�����������������������%����2��3!�4�56

��9���������'������ �4��?����������������������!45������� �<��?�����������������������������)999*����������

8-@!)"/*DA�

#������� �����������������������������������������)999*������)99*�������������������������� ��2� ������

-!45�5�4@!)"/*-A-1�→�!-@!)"/*DA4

����������������������������������������������������������)����������6�������*

(�� ���������� ����������!"�4�����������������:

-!"�4�5�48-@!)"/*DA�→�!-@!)"/*DA4↓�5�D8"�

��� ������������ �������!�����@�������A��

��C����������������������������������O"����������������P��������������������������

#������� ����������������������������������)99*�������)999*�!%@!)"/*DA-�����������������2������L������������������ ��������!-5������������������������������������������!-5�

#����������������������%��������������������������3*'!�4�� 9������ ���'�� ���� � 4��?� ������� �� ������� ����� !-5� )�

�����:�!"�-*������� �������� ������������������������� �����������8#"/�

�������'�����

!"�4�5�4/�$.�→→�!)$.*4↓�5�4/�"�

������1� �,���������!)$.*4�

�� � #���� ������� �����������!"�-����8#"/�

capitolul 6tipar.P65 03.08.2007, 11:3068

Page 70: MINISTERUL EDUCAÞIEI, CERCETÃRII ªI TINERETULUI C...C1 C pag.1-2 Chimie 2007.qxd 8/3/2007 12:51 PM Page 1 ... Manual de chimie pentru clasa a IX-a ºi Manual de chimie pentru clasa

6969696969

���������� �� ����������

#������� ���������������������������������'��� ���:

!-5�5�D#"/1�→�@!)#"/*DA-1

�����������������������������������������'��� ���

��� ������������ ���������� ��"���

��(�� �������"�45����2�45��� �������'��������������������������������������� �������������������������"�

7���������)/.%*4"$-�����������������������"�"$-��������2�"$-��������������������������������������������������������������������������"�45����2�45�

#� ������� � ��� ��������� � ������ ��/0 ��.�/0� ����� ��������������������������

���#��������������������!��%�����0���������������,��� ���'�� ���� � ������� �� ������� �����"�45� )�� ������

���������"�"�4*�����4��?�������������� ����������������� ��������������������������)/.%*4"4$%�

#������� ����������������������������������"�"4$%�)������7*:

���������������� ���������� ����������"�"�4:

"�"�4�5�)/.%*4"4$% →�"�"4$%↓�5�4/.%"�

���#��������������������8��%��������)����������������������3�&"4�'(

"

��,��� ���'�� ���� � ������� �� ������� ����2�45� )�� �������������2�"�4*�

������ ������������� �������������������)/.%*�#$%���������������� ���.4#$%�

9�������2�45������� ��������������� ���2�#$%�������������:

������������������������������������

����������������������� ������!� �"#$ −

9���������� ���������� 4%#$ − � �� ������������������� ���������� ��

����������������������� ����������2�"�4�)�����������������������2�45*�

(�� � ����� � ��/0 ��.�/0� ���������������� ��� ��� ����� ������������ �3�����������#����� � ���� ����� �������� �#��� ��� � ������� ��������������� ���� ����� ���� �������� ����������� ���������� ���� ������ ���������

������7���,�������������������������

"�45

2�45

4%#$ −

DQ<=1+

<Q<=1<=

44 %" $ −

4Q<=1<<

4Q<=1G

4-"$ −

+Q<=1J

+Q<=1J

!�9���

�����

�������� /��F�������,#������ ����������������"�45����2�45�

�����������

�� ������ ������ 44 %" $ −

��%�������� ����� ������������������.�/0��� ������ �����������%��������������(

�)/ 45644����� ���

�� ���� � ���������#� ������� ��/0����������� ��)������� /*�

'�������� ���8��%� ����0���:

%

4 44 % 4 %"� " $ "�" $+ − ↓+ →

������������

4 4% %2� #$ 2�#$+ −+ →

������������↓

capitolul 6tipar.P65 03.08.2007, 11:3069

Page 71: MINISTERUL EDUCAÞIEI, CERCETÃRII ªI TINERETULUI C...C1 C pag.1-2 Chimie 2007.qxd 8/3/2007 12:51 PM Page 1 ... Manual de chimie pentru clasa a IX-a ºi Manual de chimie pentru clasa

7070707070

����������� ������ ����

����������� ������ ����

���� ����������� ���������������� �������������

����� ������

����������������������������� �

���������������� ������������ −���� ������ ������������

��!�����������"������������#��� ������ ���������$�

%�����������

�� ����� �� ����&��$�

%�

��'���(������������������ ������)�� �

$���������������������� ������ �������������)�$�%*

���������������� ������������ −���� ������ �������

�����������

��+����,������� ����������� ��������� �������)�� ������� ���

����������� �������������

���

��� ���������� � �� ����� ����� ���� 23O−

���������������� ��������� ����� −���� ������ ���������

���

��!�����������"������������-.���������� ����&����

���� ��

��'���(����������������#��� ������$�

%��� ���

+��������� ��������-����������������������������� !�*

���������������� ��������� ����� −���� ������ ��������"�#�

���!�����������"������������#��� ����&����

���'���(������������������ ������'(&��

/������������������������������������� �����������������(����'(

���

�*

���������

��� ������� ��� ��%$� −

��������� ��������� ���� �

���� ��� ������ ���� ������

����������������������

���������������� � �!"

#$ ���

���� ��� %��&'� �������

������ �� ������ ������

������!"

#!" ����������$%�

��$���� ������� ���������������� �������� ����� �������&�

�$�

%

���������(�����������&

'����������

������� ��)��&

'� ���������

����������� ��� %��&'� ����

*���� ������� �� �������

������)��&

'��������� +

�% � %$� )�� )�$� �� − −↓+ → +

������������ �

( )�% � % ��

$� �� ��� �� ��$� ��� ���− −↓+ → +������������ �

���-�����

� �� � % % � ��� � $� $� �� � �− − ↑+ → + +

�� � � � ��� �'(&� '( �� �&�− −↓+ → +

� ��$����������� ������������������ ������� �������&�

���

&��� !���+������&����

���� �����

��$�

% �� 0��-������ �� ���"

���� ������ ��$�

%� �� �"

���� ����

�� ���� ����� ���

������ ��������.���"�� ����

��1���

��

"��������

0,� ������������� ��� �������� ���������� ���������������������2

capitolul 6tipar.P65 03.08.2007, 14:5670

Page 72: MINISTERUL EDUCAÞIEI, CERCETÃRII ªI TINERETULUI C...C1 C pag.1-2 Chimie 2007.qxd 8/3/2007 12:51 PM Page 1 ... Manual de chimie pentru clasa a IX-a ºi Manual de chimie pentru clasa

7171717171

���������� �� ����������

���������� �� ����������

���#���������������������� �9!( ��������)������8�!�

��L� ������������������������������������ /$-����������2�"�4�

#������� �����������������������������������2�"$-:

������������� ���������� �������!� #�&

#�����������������������������;�'�6;��������)�������������������

�� 9������ ���'������ �4��?������������������������������ )��������/�4#*����������� �����������)/.%*4#�

������ �������� ���������������������������,�)".-"$$*4�

#������� ������������� ����������� ����������,�#�)������ *:

�����������������������' 2O− �(��' 3O

���#�����������������������-��;� 6��( ;����������)������&

�'(

"

��,������'������ ���������������� ����������������������)��������/�/$4*�

������ �4��?��������.4#$%�

#������ �����������������������������/$4�

���#�����������������������-��;� 6��( ;����������)�������-��

��������;����(

��,������'������ ������������������������ 4/$− �)���������������/�/$4*�

������ ������������������� ����� /$-�

#������� ��������������������������� ����� /$4�)�������*:

����� � �� � ,��������� � ��� ������� ��������

��#���� �������� ������� � ������� ���� /$-��������2�"�4������ �����'����� ����������/�4"$-�

=�������� �����������/6

� ���� ��� �� � �� � ���� � ��� ����� � ������!�

/����<

/�9

:�������

>����� � ��� �� �� ��� �<

/��������?� �

������ �������� ����'4 4

4 % 4 %# . #$ . # #$− −↑+ → +

4- 4 -"$ 2�"� 2�"$ 4"�− −↓+ → +

4 4# ,� ,�#− + ↓+ →���������� ��

4 - 4 -/$ � /$ � /$ /$− −↓+ → +������������

���������,���������������� /$4�

capitolul 6tipar.P65 03.08.2007, 11:3071

Page 73: MINISTERUL EDUCAÞIEI, CERCETÃRII ªI TINERETULUI C...C1 C pag.1-2 Chimie 2007.qxd 8/3/2007 12:51 PM Page 1 ... Manual de chimie pentru clasa a IX-a ºi Manual de chimie pentru clasa

7272727272

���#�����������������������-��;� 6�( ;����������)������&

�'(

"

��L� � ������� ������� �� ��� ����������� �������� −4/$ �

��������� ��� ����������� �������� ��������������� ������ )��������/�/$-*�

S��������������������� ����������������/$4������ � �����������

��.4#$%��7���������� ���������������������������� 4/$− �� ��� ��

������ -/$− �������������������������������������������������

�� 4/$− ����������������������� ����� /$-�C��������������������������� ������������������� ���

�����������>����������������������������,����������������� ������������������������������������������������������������

(�� �������� ������������������������������������������������������ '�������������������������������� ����������������������������������������������������������������������������������������������������������

��)���*��� &�����*�������$+�)�,��������*�������������-���

��"������ ��������� ���������������:��� 7��� �� ����� ��� ������������ ������ �

������ �� �� ���������������������(�� ��� �������������������������������������������

��������� �� ����������������������������'����

���#���������������� ���������������������������������� ������������� ����'������� ��������������

��� L������� ������������������ �� ���� �����������������"��)99*�

����� ����������>��������������� >����:���? �������������� ��������� ����������'

����������������������������������� 9����� ������� �� ��� ��� ����'��� ���

�������������� ���������������� ��������L�������6��������������������������'

�� ���)9*�.��� 9����� ��������� ����� � ������ ����

������ �

���L������� ����������� ���� ������� �������� ������������� ���������� � ���������� �

��#�������� �������������2��"����(������������ ������������������ :

−4%"�$ ���������−4

4 %" $ ����������

'���)��

2

"

(

'�� �

/�4"�$%

)/.%*4"4$%

� /$-

2�"�4

!�������

����)���

����

�������

�������

�������

?���������������������������� ���� ����:

<

4

-

%

+

D

�����0�� '���)����������� (���� �)��

��5�2

��5�"

��5�(

2�5�"

2�5�(

"�5�(

/���������������������� ����

#������� �������������'����

#������� ��������� ����

#������� ������������

#������� ������������

#������� ������������

������������ ����������

,��������� ��� ��������'����� ����������� ����������������� ��������'������������������ ��'����� ��� ������ ��� ��:">��������������� ����������� ���������� ��������� $� ������ �������� ������&�� 6���� �� ���'����� ������� ��������������� ��� � ��� ���������� ��: "@���� � �������� ������%���������� ������� ��������� �� ����������&�

capitolul 6tipar.P65 03.08.2007, 11:3072

Page 74: MINISTERUL EDUCAÞIEI, CERCETÃRII ªI TINERETULUI C...C1 C pag.1-2 Chimie 2007.qxd 8/3/2007 12:51 PM Page 1 ... Manual de chimie pentru clasa a IX-a ºi Manual de chimie pentru clasa

7373737373

���� ����������������� ������������ ����������������������������� ���:���?� �������������� �������������������������������������������������)������>������*����L���������������������������������������"�45�� ����������������/.-��)6�����>#��T���*�

-�#-�����.�)/���.���9�����������������������������������������������)���������� > ����� *����&��������������������������� ���������������������������)�������>�������������*����&������������������ ��������������������'������ �������� �� ������������������ ���� �����������'���������������������)�������>�������*�

���#�����������������������������������������������������������8�������������������������������������������������������� ����������������8:����������������� ��������������8

��������?� ����� �������� ����������� ���������9�����@� )/.-*4A

5 ��������� ����������������L�������#��T��� ������������������������������� ���������������������������"��������L����������������� ������������ ���������������������������������������

��������������������������

��"������� ������)���� *��������� ����� ���� 2��������������� ����<=?�����

)8#�� 2��B�+=Q<=1<%*�

"��7��'���������������������������������� ��� ����� �� ������� �� ������� =�==<������� 5� ��<�����/.-��"������� ����������������� ������������ �� ��� ��� �������� ������ � ��� ��������)8�@� )/.-*4A

5�B�DQ<=1I*�

.���&�� �������� <=��?� ������� <E�� /$-

)������ ������ ������� *��������� ���� ����<?��� �� � �� ��� �������(�� � ���� �� � � � ��� ������������� ��������"�1��������������<=1+�E�������������������������������U�(�� �������'����� ������� ������������� ����������"����'��� ����������������� �����������@"�1A��������������� �������������� ���������)8#�� "��B�<�IQ<=

1<=*

���#�������������������������������������������������

���9������ ����������������"�������������'������ �������������������

<�44� ������������������������������� −-%��$ �����

���� �� ���� ���� ��� ������ 5�� ��������'�� ���������� ��� -��$%��"������� � �������� ������ ���� ���� �� ��� � ����� ����� �'��� ������4+��?��������=�<=4�E�� 5�

�=�+�44+V���.���"������� �8#� �� ������������ �� ��������

#�"$-����� �����������'���������� �=�==+J� #�"$-��������� ����'������������ ����4+N"�

�=�8#�B�<�DQ<=1J�)���>?*4

.���(���� ������������������ )/.-*��������� � � � ������������=�==%�E�� 5������� ������ ���������� ��������� �� �� ���� ����

������������������"�1����� ������������=�==<E)8#�� "��B�<�IQ<=

1<=0�8��@� )/.-*4A5�B�DQ<=1I*�

�=�=�=%%�����>?�/.-

./��"������� � ����������� �������������������"�!4�����'���������=�=<+�E�/�!�)8#��"�!4

�B�-�JQ<=1<<*��=�<�GQ<=1G����>?

.1��#����� �+==��?��������� /$-�=�=<�E���+==��?� ������� =�=<�E�/�"�� ��� =�=<�E�/�2��"������� ���������������������@� 5A��@"�1A����@2�1A���������������� ���� ��������

��)8�� "��B�<�IQ<=1<=0�8�� 2��B�+Q<=

1<-*��@2�5A�B�<�%Q<=1+0�@"�1A�B�+Q<=1-0�@� 5A�B�-�DQ<=1I

.7��#����� �<?��������4Q<=1-�E���"�-����<?������� %Q<=14�E�/�$.� ��� �� ������ � )����*���������<===���������� ������������������(���� � ��� � ��� ���� �������� �����������)8#���)$.*-�B�+Q<=

1--*��=�@��-5A@.$1A-�B�IQ<=14<�W�8#�

capitolul 6tipar.P65 03.08.2007, 11:3073

Page 75: MINISTERUL EDUCAÞIEI, CERCETÃRII ªI TINERETULUI C...C1 C pag.1-2 Chimie 2007.qxd 8/3/2007 12:51 PM Page 1 ... Manual de chimie pentru clasa a IX-a ºi Manual de chimie pentru clasa

7474747474

������

������������������

������������������� �������������������������������� ���������� � � ������ ��������� � �� ������������������ ���� ��� � �� ������������� �����

������ ��� ������������������������������������������ ������������������������� ���������� ���������������������� ������������ ��������������� ���� �� ���������������� �������������� ������������� �� ���� ����� ������� ���� ������� ����������������!��� ������� ���� ������ �����������������������������������"������� �� �� � ��� � � ������� � ���� ������ ��������� ����� �� �� ����� � ����� � � ���� ������ ��������������������� ���������������� ��������������������#���������������� ��������������� �� �������#������� ��� ���� ������� �������������������������� ������� ����� ��������� ���� �������� ������

���������������� ����������� � ������������������������"!������������ ��������������� ��� �����#�������������� ���� ��������������� ������ ���������!��� ������������$ ��� ����������� ����������� �%�����&��� ����������� ������������������������������������������� �������� ��� �����������������#��������� ���������������

������������������������������ �������� �������� ������� �� � � ��������� ������� ������������ ��������'�(

)*+,��(-��.�+(��.(/������� ���������#����������� ���� ������"�!�������������������� ��������� ��%���� ��������� ������� ���� ��� �� �����������������������������0���������&��� �� ������� ������ ����� ��������������%�������&�

+����������1������������������������ ����� ����������������������� ���������������������� ������������������� ����#�������#����� �������������������������� ����������������������� �������������������������� ��������������������������������������������!����������!������������������ ����������������� ����������������� ��������������������1�������������� ������������

������������� ��� �������������� �������� �� ������������������ ��� ������ �� �� ������� �������� �� ������ �� ������ ��� ����� � ��� ��� ��!�"������ !� ��� �������� ��� ������ ���� !� ���� ����������� ��� ������#���������� ������!������� ��� �� ���������������������������"��������������"����������� �� ������������������ ���������� �

������ ���

������$�����%�&��� �

��������$!�� �������'�����%�&�������������

(������ ���� ������ �������������

�������������������� �� �����������������������

capitolul7tipar.P65 03.08.2007, 14:0974

Page 76: MINISTERUL EDUCAÞIEI, CERCETÃRII ªI TINERETULUI C...C1 C pag.1-2 Chimie 2007.qxd 8/3/2007 12:51 PM Page 1 ... Manual de chimie pentru clasa a IX-a ºi Manual de chimie pentru clasa

7575757575

�.� �2�()+3�() %4&

2�()+%)&

2�� %5&2�%,&

2�(-

%/&

��2�()+

.�)-+/�2�()+ -�%+(&)�2�.�)*+,

�������� ����������

� *�������������������� �����%4&3%44&������� ��� ������������ ����� ������� 6� ���������� ���������� �������� ��� ��� ��� ������'��������% ����!���������!������&�

������������ � ������ ��������'� ��� ���������������������� ������������������������%� ���� ���� ��� ������&�� ����������������������� �����������%��� ����� ����� �&�� ���� �������������������7����� �������� ���������������������#����(-�� ������ ������������������������������������������������ �����������

8��#� ����� ��� ��#��������� ������������� ������������'

� �� ������� �������������!'� + −+ → +) /(- ( + ( + - ���� ������� �����)

� � ������ ��� ���� ��� ����������� ������� ����� ��

� ������ ���������������#������ ���� � ��������1�����()�

� �� ����������������7�!���������������� ��� � ��

� ����������������������� �����������

�� ���������� ���3������������� �� ������������ ����!���%+(&'

� ����������� �������������!'� + −→ +.�+( .� (+ ���� ������� ������

� ��������� ��� ���� ��� � ������ � ������ ��

� �� ������������������7�!��������������� ��� � ��

� ������������������� �����������

�������� ����������

� *������������������������������������'���9 �����-�+�����:+(�����.�(-+/�%�������&�

� $����� ������������������ ������������������.�(-+/��������������������������������������#���������������������� ���

��*��� �������� ��������1��'

��� ��3������������������� ��������� ����� ���� ������������'

%44&

;�*+,�2�()2��%<&

��2�()+2�:+(%=&

'�2����2�()+2�-�-+/

%4>&

'�2��()+2�-�+

�*+/

2�()+

%?&*+)%@&

2��

A ��������B6������������������ ������������ ����������������������%�������������������&��������� ����������������������'�����������������

���������8������������� ����������������������������

capitolul7tipar.P65 03.08.2007, 14:0975

Page 77: MINISTERUL EDUCAÞIEI, CERCETÃRII ªI TINERETULUI C...C1 C pag.1-2 Chimie 2007.qxd 8/3/2007 12:51 PM Page 1 ... Manual de chimie pentru clasa a IX-a ºi Manual de chimie pentru clasa

7676767676

A �������������� ����� ����!���������������������������# �� �� ��������� ��� ������������������������� ������������������

�������������������������������

A � �������� ������� �������� 6B������ ����������������������� ��������� ���������������������������������� �������������������������� �����

A � �� ���������#��� ��� ���� ����� ��� ��� ���� �� ��������������������� ������������������������������� �� ������ ��������� ��� �������� ������������������������������������������� ��������������#������������� ��������������

�!���������������������������������������� ������������� ���� ����������������1������� ����������������������� ��������������� ���� ������������ �������� ��� ������ �� ����� �������� �� � ������� ����*#� ����� ����%4<<?&��C��� �������!���� ������� ������������������������������� ������������ ����������������������������������������������*#� ����� ��������������������������������� ���������� ���������� ���� ����������'

��" ��������������������� ��� �������������

���� ����%�����!���������� ���&

(-++(��-(/-++(�-@(5-++(��-@(53*+/(

� ���� ����%�� ���&

(-�� (C��� (D�� (6�� (.+)�(.+/��()*��()*+,��()*+/�()-+/��(/�+/��(/�+,

��� �

���� ���%��� &

-(/3.()��-@(53.()�%-(/3-()&).(��%-(/&/.

� ���� ���%�� ��&

.�+(��:+(��.(/��-�%+(&)�;�%+(&)��9 %+(&)��%+(&/

�� �

��� ���3�������������� ������������� ������� �� �� � ����� '

( � ( �+ −→ +

�� ���� 3� ������ �� ���� � ������ ������� ������� �� � ����!��'

( ) ��

; +( ; �(++ −→ +

������������������ �������������� �� ������!�"������������������������� ��������������� ������� �� ���������������� ������� � $������������� �� %��� �������������������������� ���� ������������������

����������

E�������������������������������������� � �������������������������� ���� �� ������� �� ������� ���� � � �� ����� ��� � � ���������!����E� �� ����� ����� ���� ��

�� ������� �� ��� �����������������������%���&�

������������������������� �� �� ��� ������ ��� ����� ������� !� ������� ��� ���� ����������� !��� ���� ������ � �� ������� ����� ����������������

*���������� ����� � ������ �������+�����# ������� �� ������� �� ���� �� � ��� �� ��� ��� ������������#�������� ��!�������������������� ������������������������������� ����������������!� ������ ���������� ,������� ����������������� �������������� �����!��� ����� ��-.�� ���������-/0�

capitolul7tipar.P65 03.08.2007, 14:0976

Page 78: MINISTERUL EDUCAÞIEI, CERCETÃRII ªI TINERETULUI C...C1 C pag.1-2 Chimie 2007.qxd 8/3/2007 12:51 PM Page 1 ... Manual de chimie pentru clasa a IX-a ºi Manual de chimie pentru clasa

7777777777

��� ���� ����������������� ����������

+���� ����� ����������������������������������������� �������� ��F� � ��C�G ���������� ������� ���H �����I�J�0����� �������� ����������������������� ���

H�� ���������� ���� ����������� �� ����� ������C�G ����I�J�0���� ������������ ��������� ��������������%�������&'

������������#��������������� ������� ����������� ��� ����������������������������������'

��� ������.(/����������������������#����� ���������������� �������������������

�������� �� ���� ��

�� ������

�� ��� ��

�� ����!��

���� ������� ����������������� ��%(2&��� ���� ����!���%(+3&'

�������������������������� ���������� �����

-� ��������������C�G ����I�J�0

������������������������� ����������� �����

�����������%���������&

()*+,��()*+/��()*��()-+/�(/�+,��(/�+/�����

�� ��������� %�� �������&

(-��(C���(6��(D��(.+/��(.+)�-(/3-++(��(-++(�����

��� �

�� �

����������%�������&

-�%+(&)��9 %+(&)���%+(&/�����

�� ��������%�� �����&

.�+(��:+(��.(/�����

(3.3(�2�(3-(

(3.3(

2

(

(

2��-3

%)&

%/&

%,&

���� ����

(3.3(�2�(3+((

(3.3(

2

(

(

2�(+3

.�2�2��-�3�2�()+(3-��2�.�2�2�(3+ 3

���� ����

(3-�2�(3+(

(3+(

( 2

2��-�3%4&

������������������������������ ����������� ������� ������'

����������8�������� ���(-���.(/��I���������������������� ���� ������ � ������ � �������������#��������#���������� ������������������������� ���

1��������� ������������������������������������������������

������ ���

capitolul7tipar.P65 03.08.2007, 14:0977

Page 79: MINISTERUL EDUCAÞIEI, CERCETÃRII ªI TINERETULUI C...C1 C pag.1-2 Chimie 2007.qxd 8/3/2007 12:51 PM Page 1 ... Manual de chimie pentru clasa a IX-a ºi Manual de chimie pentru clasa

7878787878

����������������������������� ���� ���������!����������������� ������� ��� �������������������� ����������������� ����'

����������������!�"��

-� ����� �������������������%)&��������� ��� ������������������

������������ �������� ����������� �� ,.(+

��������� ��������������� ������� ����-/0�����������

, / ).( (+ .( ( ++

−+ +�

�����������������������������������4��������)����������4��������)

6� ����� ���+

,.( ������������ 1���������� ��������.(/�%��������&���� �� ����!���(+3����������� 1�������������()+������� �������������������������A ��� ��� ��'

�����4�2�C���)�� �����)�2�C���4����������

2�����( 3����� ������� ������ ������� �� ������( 3����� ������������ ����)������������������ ���������� ���������������������� ��%���������&�

������ �C������ 1������2�(2 C����2�(2�� �������� 1����

− ++ +�) / ) / /( -+ ( + (-+ ( + ����� ������ ��

����� ��

�������� ����������

�� ��������� � ���� ������ ������ 1��� ������� ����7������ 1�����'

�� − ++ +�) /(-++( ( + (-++ ( +��� / / )-( -++( .�+( -( -++ .� ( +− +− + +�

��� @ 5 ) ) @ 5 /- ( .( ( + - ( .( (++

−− + − +�

��� (- .�-. .�- (-.+ +� ���*�������������� ��������������'

���()*+,�����()*�����(.+)�����(/�+,����6 ����������������7������� 1������� �������������� ����

����!����������� ��

4���� ����� ����� � ��� ���� �� ���������������� ��� ������� �� ��

+/K( + L�����K( L+ �

���� �� ���� !�����

+/( + ()+

,.(+

.(/

()+ (+3

(- -3

-(/-++( -(/-++3

()-+/ � /(-+−

/(-+− )/-+ −

"����������-��#�� !������������������� 1�����

4� ���� ������������������������� � ������ ��� ���� !������� ��� � ��� ��� ������� ��� �

������ ��� ������������������������� �������� �!���������������� ���!��������� �� �� ���� ��� ���� ��������������������� �%�������&�

���������-������ � ���������������������� '��&�������������&����������

�� ��

− − ++ +�)

/ ) / /(-+ ( + -+ ( +

capitolul7tipar.P65 03.08.2007, 14:0978

Page 80: MINISTERUL EDUCAÞIEI, CERCETÃRII ªI TINERETULUI C...C1 C pag.1-2 Chimie 2007.qxd 8/3/2007 12:51 PM Page 1 ... Manual de chimie pentru clasa a IX-a ºi Manual de chimie pentru clasa

7979797979

�������� ����������

��#������ ����� ������$��� ��� � ��#��

A ����� ��� ������������������ ���� �������������������������������� � ���������������� �������� ��� !�� ������������ ��������������������������������� �� ����������������� ���

� ��������������� ����������������������� ���������������� ������������� ���� ����������������������������������#��!��������������

��*�������������� ���������������������#����� �������(-���.(/�������� ����������%����7����&�� ���������������

�����%4&�� ++ → + 3) /(- ( + ( + - �������%)&� + −+ +/ ) ,.( ( + .( (+�

A ��� ������������������ �����"���������%����������� ��3�!���)&���"�������������%������������ ��3�!����4&�

+���������� �� �� ��� ����� ��� ��������� !� ������� ���������� ��� �������!�� ������������� ���������������������� ����������� ������� ��������

%�&� − ++ +�4

/ ) / /)

)( *+ ( + (*+ ( + ���%�&� − − ++ +�4

)/ ) / /

)(*+ ( + *+ ( +

A �!�������� ��������������� ������%�&�� /(*+−�������������������%)&�������� �� ������%�&� /(*+−���������������� ������%4&�

A ��� ��� ������������������������ /(-+−�� ,(*+−�� ) ,( �+−�� −),(�+ �����

�������������������������

��*�������������� �����������������������%()*+/&����� ��������������������������� �� ���� ����� �������% /(*+−&�

�������� ����������

#��������

#

���� ����

"� !����� ��� �������� ��������� ��� ����!������ �� ���� ����%+(&/�������������������������������%+(&/������� ������������ ���������������%������$&���� ��������� �������%�-/&�����������%.�+(&�

( )/ /�- /.�+( � +( /.�-+ → ↓ +

����������������������������������������������������� �������������� ��������� ������� ���� ������� �

������

������ ���

����

���� ����!����� ���������

������$���������������������� ����%+(&/� ���� ��� ����#��� ������������.�+(�� �!�������

-� ������ �� ��������#�$/-%5�� ����� �� �������������� ��� ������"���"�������������"���������������

( ) + →

→ +

/

/ )

� +( /(-

�- /( +

( )

( )

+ →

/

,

� +( /.�+(

.� � +(

����

��� ���

capitolul7tipar.P65 03.08.2007, 14:0979

Page 81: MINISTERUL EDUCAÞIEI, CERCETÃRII ªI TINERETULUI C...C1 C pag.1-2 Chimie 2007.qxd 8/3/2007 12:51 PM Page 1 ... Manual de chimie pentru clasa a IX-a ºi Manual de chimie pentru clasa

8080808080

4� ���� ��������� � �� ���� ����� �� �� � � � #�� ������ � ���������������������(-������������.�+(�� ���� ������'

( )+ → +

+ + → + ↑

/ )

) ),

)� @(- )�- /(

� .�+( /( + .� � +( /7 )(

�������� ����������

��*��������������������� �������� ��� ��������������������������������������������������* ����������#��� ����!����������� ���

* %+(&) ( )) ,: * +(

( )) ,.� * +( * * -)

%4& %)&

%)&

%5&%,&

%���� �������$�& �������������������

*�������������������� ������� ������������ �� ��������� ������������������������������� ����������

A ������� ���� ����� ��� �������� �� ������� ���� ������� ��� ��� �������� ����������A ��������������� ���������������� ������������� � ��� ��� �������-� ������������� ������� !������ ������ ������������������� ���� ��� ���������������������� ���� +

/( + ����(+−��!��� ������������ ����!�������� ���� ��������������� ���������������������� ������ ���� �� ������������������������ ��'

+ −+ +�) ) /( + ( + ( + (+

����������������������������������� ������������������������� ����������������������� ������������������� ���������������������������� ����������

������ ���

������ 1����

���� ���� ������ 1�����

���� ����!����� ���������

.������������������������� �������������������������� ���� ����� ��������� � ���� � ������ ������ ������� ����� !����������������������� ����'

+

3/

- )

)

( + (+:

( +�

6�� ��� �������������������������������������������)��� ���� �������������� ���������������������!��������������

*����������'+ − /( + (+

*����� ����'+ − /( + (+

*�����������'+ − /( + (+

�����������;����� ��� �������

���������� ������� �

-������ ��������� ����� ������ � ������� �������� ������'�7#������������������!��������������8�M������� ��� � ����#����� ��������� ����������� ������������������� �����������������

9� � ������������������ ����������� ���������� ����������� �:�;�%+(&)���%+(&/������%�������&�

capitolul7tipar.P65 03.08.2007, 14:0980

Page 82: MINISTERUL EDUCAÞIEI, CERCETÃRII ªI TINERETULUI C...C1 C pag.1-2 Chimie 2007.qxd 8/3/2007 12:51 PM Page 1 ... Manual de chimie pentru clasa a IX-a ºi Manual de chimie pentru clasa

8181818181

"����� ������������� �� ���� �� ����� ��� ������ ��������� ������K()+L

)�N��� ��� ������� ��� ��� ���������'

+ ) 3

- ) /: ( + ( + (+

*� ������:-�O�K()+L)�N�:J����� )( +: '

+ 3

P /: ( + (+ �����:P�N���������� ��������

������������ �� ������� �� ��� � �������������� ���� + /( +

������+ −

/K( + L K(+ L+

/K( + L 4>3?���7I

������+ −

/K( + L K(+ L+

/K( + L �4>3?���7I

%���&��

�������� ����������

������������������������������������ �������������������� �� '

��� +/K( + L�N�,�4>3<��7I����� −K(+ L�N�5�4>3/��7I����� +

/K( + L�N�4>35���7I�

��� −K(+ L�N�4>3?��7I������� −K(+ L�N�<�4>3<��7I���-��������� � ��������� ���� −K(+ L��� ������������ �� '��� +

/K( + L�N�)�4>3<��7I� ��� +/K( + L�N�<�4>35��7I�

��� (+− ��������� ������!���� ���������)5 -'+

3/( + (+ �4>3?���7I

A � �� ��� ����� ������ ����� ��� ����� ��� #����� �� ��� ��� �� �������������������)5 -��#�����������'

+ 3

P /: ( + (+ �N�%4>3?���7I&)�N�4>34,���)7I)�

A �������������������� ������������������ ������������������ � ������� ��� �� +

/( + ������ ��� ��� ������ � ��������� ����(+ −������������ ���:P�������� ���� ��� ���� ������ ���������������������� � �������� ���� (+−����������� � ��������� ���� +

/( + �

���� ����� ����� ����'�� �"�$�( ��� ��������� -� ��������� � ��������� ������ ���� ���� +

/( + ��% ��������(2&��� ������� ������ ��� ������� �� ������� ��� � ���� � ��������� ������������ ���������� ������� ������������� ������������������ �������� ���� ������� ��������������

�����+ −

/K( + L K(+ L+

/K( + L 4>3?���7I

; ������ �� �� ������ ����� ����� ��� ���� ��� ������ ��� ����!��������!�������������������������� �����������������

������'���-������� ����� �� �����'���������%���������� &��������%� ����&

<������������������������� � � ������ ��������� !���� ���� ���� �� �������9������ ����������� ������������� ������ � !� ������������������ ��������!��������'�

��

��

capitolul7tipar.P65 03.08.2007, 14:0981

Page 83: MINISTERUL EDUCAÞIEI, CERCETÃRII ªI TINERETULUI C...C1 C pag.1-2 Chimie 2007.qxd 8/3/2007 12:51 PM Page 1 ... Manual de chimie pentru clasa a IX-a ºi Manual de chimie pentru clasa

8282828282

�������� ����������

A ��������� � �������� ��� �� +/( + ���������������������#����������

�������� # ��� �������������� ���� �����(�

����� ���� �������� ��� �������� ��� ���� ������ �������� ��� ���

����������������� ���������� ��������� ����� ����� /( ++ �

�(�N�3� + /( + ���������(�N�3� (+ �

��-�������#������(������ ��������������� �� '��� +

/K( + L�N�4>3/��7I����� +/K( + L�N�4>3=��7I����� +

/K( + L�N�4>3/��7I�

��� +/K( + L�N�4>34>��7I����� +

/K( + L�N�4>3?��7I�

��-���������������� ����������������� ����� ��� ������#������(�����

� ��������� ����#�������(���������������" ���������� ����(%� ����� ���������� �������� ��������� �������$&��#�����!������(������������ ������������������ ������(�����

�������� ����������

���+(�������� ���� �� �#� �������(�������� ��������� ��� � ��������� ����(+3����� ��� ���� �����+(�

��*��������������� ����(�����+(����-��������(�����+(���������������������� �� '

��� + /( + �N�4>35��7I����� (+− �N�4>35��7I����� + /( + �N�4>3?��7I�

# ����+(�N�3� (+− ��A ����������������� ������������!������ + − /( + (+ �N�4>34,�

��� ����������������� '

� + /( + �2�� (+− �N�34,������ ��� �������(7�+('

�(�2��+(�N�4,

�������(�N�5���+(�N�=������+(�N�5���(�N�=������(�N��+(�N�?�

�����(�Q�?

����(�N�?

������(�R�?

%���&��

"���������������� �������������)5 -���� � ������� + /( + ���'+ /( + �N�4>3?���7I� ��(�N�3��4>3?�N�?�

4���� ����� ����� � ��� ������ ������������������������� �������� ��������� ����� ���� �����

��������� +/K( + L�� ��������

+K( L�

=������� �� �(� �� ������ ����� !� >?@?� �� ���������������;�*��+� ������ ������� ����������������������� �� ���� ��� ���������� �� ������ � �����7������ � �A ���8� ����� ������ �������7��B� ����A ���8�

C��� ���� �-������ ��� ���� �������������������������� �� ������ ��� �� ���������������������� �� ������� ������� ���%�����$(&�

1 x 100

1 x 10–1

1 x 10–2

1 x 10–3

1 x 10–4

1 x 10–5

1 x 10–6

1 x 10–7

1 x 10–8

1 x 10–9

1 x 10–10

1 x 10–11

1 x 10–12

1 x 10–13

1 x 10–14

1 x 10–14

1 x 10–13

1 x 10–12

1 x 10–11

1 x 10–10

1 x 10–9

1 x 10–8

1 x 10–7

1 x 10–6

1 x 10–5

1 x 10–4

1 x 10–3

1 x 10–2

1 x 10–1

1 x 100

14

13

12

11

10

9

8

7

6

5

4

3

2

1

0

NaOH, 0,1 M

`n\lbitor

amoniacap\ de varlapte de magneziu

borax

ap\ gazoas\, ou

lapte, saliv\

sânge, lacrimi

ploaie

cafea neagr\

ro[ii

vin, cola

l\mâie

suc gastric

[OH–][H

+]pH

{

Solu

]ii b

azic

eSo

lu]ii

neu

tre

Solu

]ii a

cide

�����$(��M��������(���������# ��� �� ���

capitolul7tipar.P65 03.08.2007, 14:1082

Page 84: MINISTERUL EDUCAÞIEI, CERCETÃRII ªI TINERETULUI C...C1 C pag.1-2 Chimie 2007.qxd 8/3/2007 12:51 PM Page 1 ... Manual de chimie pentru clasa a IX-a ºi Manual de chimie pentru clasa

8383838383

������� ����������������$����������������H �� ������� �����%����� ���������������� �&������������ �������

�������������� �������������� ���������������������������������������������� ���������������� ��������������������������� ��������� ����������������

��� �

������ ����� ���� ������� �����$�� ����������%���������!��������������)�������������� �� ����%�����$&�

++ → + 3) /(- ( + ( + -

������ ����� �����'�(C���(6�()*+,��(.+/�

������������������������ ����$����%���������!���������������)����������� ���� �����%�����$&�

− +− + +�/ ) / /-( -++( ( + -( -++ ( +

����������������'������������ �����()-+/��(D���(.+)��(-.�����

�����(�Q��+(

����(�N��+(

������(�R��+(

%���&��

6� ������ �������� ����� ��� �� ������ %������� �����&�� ����� �� ����������������(B�������������'

+ /(B ( + �

-����������������������� ����������������������������������������������������� �)�������� ������������������ ��������(��%�����$)��&������������ ������������ ��'

++ +�3

) /(� ( + ( + ������ ���������� ���������������������!����������������

������� �'+ − /

�)

( + �:

(� ( +�

"������ ��������������K()+L�N��� ��� ����� �����'

� ) �: ( + : �����:��N��� ��� �������������

+ − /�

( + �:

(��

����������

E������ �������� �� � ���������� �� �(-�� ��� � ���������>�/�>�,S�

A �� ����� ������ "������ ����(B

���

(2 B3

(� (�

(2 �3

���

�����$��8��� ���������������������������'�����������������������������

�����$��8���� ������ ���������

������ ���

;�� �����������!��������� �����2��C�� �-�2��"��� ������������������������ �� ����� ����� �� �������������������

� �

- � �

- ":

� C�

capitolul7tipar.P65 03.08.2007, 14:1083

Page 85: MINISTERUL EDUCAÞIEI, CERCETÃRII ªI TINERETULUI C...C1 C pag.1-2 Chimie 2007.qxd 8/3/2007 12:51 PM Page 1 ... Manual de chimie pentru clasa a IX-a ºi Manual de chimie pentru clasa

8484848484

��*����!������:��� ����������������������������������

4������������������D������������ �� �������� ����� �� ����������� ����������2���������������� ���"������ �������������

���������D������������� �������� ��

� �����������������������������������������# ��!�� ����

����������:��%��������'&����������!�����������������'

�:��N�3�:�

������� ����������� ������ ����� ��� � � ������ ����� ��� ����������� ����!�� ���������'

− ++ +�) / ) / /( -+ ( + (-+ ( + :�4�N�,�/�4>3?

− − ++ +�)

/ ) / /(-+ ( + -+ ( + :�)�N�5�@�4>344

�������� ����������

�� *������������ �� ����� ���� ��� ��� �� ����#���� �������

���������%(/�+,&�� ������������������������������ ����������������������� #������ �� ��� ��� �� �� ����� ������ ��������M����

�� ��� ������ �'�?�5�4>3/��,�<�4>34/��@�)�4>3<�

)����� ���������������$�����������������

���� ��������������� �� ������������������� ���������������������������������������������� �������� ����������������

�� �

����������������������������������!���������������)��������������� �� �����

C��� ����� ����'� .�+(�:+(��-�%+(&)��C�%+(&)�

��������������������� ������������ !� �������� ������)� ������������ ���� �����

+−+ +�/ ) ,.( ( + .( (+

C�����������'�;�%+(&)�9 %+(&)���%+(&/�

����������

E������ ����� ��� ���������� ����� ���� ��������������������E������ ������� �������

� ������������� �������� ��������������������������E�������������������

� ����������E��������� ������������

������ � ���� ���� ��� ��� �� ����� %�.�&� ��� ����������� ���

"�������'��M�����:������:�

� ����� ���������������� ���������

*�������

+� �+�

��(D ?�)�4>3, /�)

��(.+) ,�4>3, /�,

��-(/-++( 4�<�4>35 ,�<

��(-. @�)�4>34> =�4

������

.�+(�T→�.�2�2�(+3()+

���������� ������� �

U� � ���� ����������� ���(������ �#���������������������� � ��������� ����� ������� ������� ��������������7���� ������(������!� �������� ���� ����� ��� !�� ������ �8�

capitolul7tipar.P65 03.08.2007, 14:1084

Page 86: MINISTERUL EDUCAÞIEI, CERCETÃRII ªI TINERETULUI C...C1 C pag.1-2 Chimie 2007.qxd 8/3/2007 12:51 PM Page 1 ... Manual de chimie pentru clasa a IX-a ºi Manual de chimie pentru clasa

8585858585

A ������������������ ��������� �����������������������'K;+(L�N�K(+3L

�������������������������������������������������������������������

6� ������������������� ����������������� ������������������� �)����� �� ����������� ������� ���������C+(����� �� ��������:�� ������!�����������������������������:�'

+ −+�C+( C (+

C (+:

C+(

+ −

� �������������������������� ���������������������������# ������������������������:�����������!�����������������'

�:��N�3�:�

������� ��� �( ����� ��������� � ��� ��������� ����� � �������������� ������ �

-���������� ��������� ������ � � ������ �������� � ����� ������� ������������(����������������#��"��������������� �������������������� ���(������������� ����������������%�����$�&�

-��������(������ ��������������������� ���������������������� ����������������������������������������� ���� ������� ������� ���������$�� ����������%���������!������������������

A ��� ��� ������� ������������������� ��� �������� ���������� � +/K( + L

������������������� ��������� ��$���� ������%�������������� ���������� ������ �������������# �������������������������'�(-��(C���(6��(.+/��(-+,�

"�!���������� ���(-���� ����� �����������������������'+ −+ → +) /(- ( + ( + -

+ −/K( + L K- L ���� ����������������(-

A ��� ��� �������� ��������� � ������� � �� �� ����� ����� ��� ���� ������ �������� ��

����� ���������� ��������� ����� ����

+ − /( � ( +� ����� + − ( � (�

"�����������(-������ � �������>�4�;���(�����������������'+ /( + >�4; � ��(�N�3��4>34� ��(�N�4�

� ��*����!�������� ��� ����������������:���� ����������������������� ����

#�������� ����������������������� � ������ :

/

) )

(- .�(-+

.�- -+ ( +

+ →→ + +

(������ �� �� ����� ���������������� � ������ :.�+(�2�.(,-�→�.�-�2

2�.(/�2�()+

4���� ����� ���� �$���� ������%� ��� ���������� ��� ��� �� ����� ����������������!� ������ ����������:

������ ���

;M

�N���� �����������������)

M��N������������������%I&�

�����$�����(��������������� ������������#�������(�����

capitolul7tipar.P65 03.08.2007, 14:1085

Page 87: MINISTERUL EDUCAÞIEI, CERCETÃRII ªI TINERETULUI C...C1 C pag.1-2 Chimie 2007.qxd 8/3/2007 12:51 PM Page 1 ... Manual de chimie pentru clasa a IX-a ºi Manual de chimie pentru clasa

8686868686

� �������������������� ��� ������ �������� � ��������� ����K(+3L������������ � ������������� %���������&� ����������������� ��������������# ������������ ����������'�.�+(��:+(�

"�!����������� ���.�+(���� ��������������������'

K(+3L�N�K.�2L�N������������������.�+(�

$����� �������� − + − 4,

/(+ ( + 4> ���������������(��

−+

4,

/

4>( +

(+��� + − /( � ( +� �

+� ���� ����������� � ���� �������� �(����� ��������� ������ ������ ����� ������ ������ ����������������+(����'

�+(�N�3�K(+3L���������(�N�4,�3��+(�

A ��� ��� ����,-.������������ ������� ��� ������������������� ����������������

���� ��������� ��� ����� ���������� �� �� ����� � �� ���)� �(� ��������������� ��������(�2��+(�N�4,�

"� !������(��� � �� ������� >�>4�;�.�+(�������� ������ � ������������������ ���(������������ �#�������� � ��������� ���

+/K( + L �������������� ��#�������+(��������'

���K(+3L�N�>�>4�;� �K(+3L�N�4>3)�;−

+ −− 4,

4)/ )

4>( + 4>

4>����(�N�3�4>34)�N�4)

������K(+3L�N�>�>4�;� ��+(�N�3�K(+3L�N�3�4>34)� ��+(�N�)������

�� ��� �����(�N�4,�3�)�N�4)�

�������� ����������

��-��������(�������������'���(C��>�>4�;�����(6�4�;�����(.+/�>�>>4�;�

��-��������(��������������������������(-+,��>�>,�;����+����������������(-�����(�N�)�@@��-����������������

����������������� ������

����������

E� ����!���� ����� �����;�%+(&)�%�����$�&���������������������������������� ��� ������������ ������������������ ����E� �� ������� ����� �

��� �������������� ���� ������� ��� �� ���� � ������������������ ���������������� ��� ���� � � ��� ��� ��� � � � � ������� ����������������������� ������ �������������������

;�� �������������������� ����� ����������� ������������������� ���������� ������������� �� �� �� ��� !�������������� � ������ ����� �� ��������� �����

�����$����(����!��������� ����

# ������(�N�)������(�N�>������(�N�/

��+ − − / ,( + -+ >�>, ; ( �>�>, 4�,>�

���>�>))�;�

.�+(�T→�.�2�2�(+3()+

capitolul7tipar.P65 03.08.2007, 14:1086

Page 88: MINISTERUL EDUCAÞIEI, CERCETÃRII ªI TINERETULUI C...C1 C pag.1-2 Chimie 2007.qxd 8/3/2007 12:51 PM Page 1 ... Manual de chimie pentru clasa a IX-a ºi Manual de chimie pentru clasa

8787878787

������� ����( �������������� ������������� � ����������������������� ����������

.������������� �����# ������������ ��������������� ��������� ��� ����� �������� !������������������ ������!������������� � ������ ����������� ������#��������������������������� ����� ��������������� ��� ������� ����� ��� ���������������������������D��

������� ������������������� ������ �����(���������������������� �����������!����������� ����� ����������������-#'

+ − + + �) /(� ( + ( + �

� ���������#������������!��������� ��� ��������������:�'+ − /

( + �:

(��

"������ �������� � �������������� �������������������K(�L>���� � ��� ������� ����������������������� ������������ ���������'

�������� ����������

��-��������(�������������'����-�+(�>�4�;�����:+(�4�;���-��������(���� �����������-�%+(&)�>�>44�;����-��������� � ������������������������:+(���������(

���44�<=�

�������

������ 1�����

�����$����6 �����������������'���� �����������%��� &����� ������������%�������&�

��

��

��������(�N�4/������(�N�4,����(����!�������������-�%+(&)�������������������������������

���������������������� � �������������� ��K(+3L�����������������������'

����������������������������������()+-�%+(&)�

VVV→�-�)2�2�)(+3

K(+3L�N�)�O�>�>44�N�>�>))−

+ − −−4,

4/ 4/4>K( L ,�@ 4> ; ( �,�@ 4> ; 4)�/,

>�>))� ����

�+(�N�3��>�>))�N�4�@@� ��(�N�4,�3��+(�N�4)�/,����?��<�O�4>3/�;�

/� �� ���&��0��12

������

E������ �

3-�4 5�3- , 4 3�64

>

!

K(�L>K(�L>3�!

>

!

#

( ������������������������ � � ������ ��������� !���� ���� ���� �� �������9������ ����������� ������������� ������ � !� ������������������ ��������!�������$��

capitolul7tipar.P65 03.08.2007, 14:1087

Page 89: MINISTERUL EDUCAÞIEI, CERCETÃRII ªI TINERETULUI C...C1 C pag.1-2 Chimie 2007.qxd 8/3/2007 12:51 PM Page 1 ... Manual de chimie pentru clasa a IX-a ºi Manual de chimie pentru clasa

8888888888

A ��� ��� ����!�������� ��� ���������������:���� �����������������'

)

>

!:

(� !�

� ����������� ������ ������#�������� � ������� �� ��� �������������� �������������������!������K(�L>�3�!� �K(�L>������������ �!�����'

))

� � >>

!: ! : (�

(��

A �������#���������������� ����� � ��������� ���� +/K( + L�������������'

+ )/ � >K( + L : K(�L :��N��� ��� ����������������������������(�

������������������������������

+/ � >

K( + L : (� K(�L>�N��� � �������������� ����������������(�

���������� ��������

�����-��������(���� ���������>�/�;���������������-(/-++(����"���� ������������ ���������������������%:��N�4�<�O�4>35&������ ������������������� ����'

− +− + +�/ ) / /-( -++( ( + -( -++ ( + :��N�4�<�O�4>35

����+ − / /

�/

( + -( -++:

-( -++(K-(/-++(L>�N�>�/���7I

.��� ����������7I��������� ������� �������#� '

)

!:

>�/ !

����!��� ��>�/�3�!� �>�/�����������)

!:

>�/

+ − −5 //! K( + L 4�< 4> >�/ )�/ 4>

*����������(�N�3� +/K( + L'

�(�N�3��)�/�O�4>3/�N�)�@,

���−/)�/ 4>

4>> >�??S ���� �� ����>�/

/� �� ���&��0��12

������

E������ �

3/-�/,,-4 5

�3- , 4

>

!

3/-�/,,64

>�/

>�/�3�!

>

!

�����$����8�������� ������������������������������� � �����%�3(-��4�;���3-(/-++(��4�;&���� ���������#�%;�&��D������� ��� �� ��������� ���������� �����M����������������()

���������������� ��������;����(-�%����������3��&�

��

��

F���� ��� ������� ��� �� ���� �� ����� ����� ������� ����� $ ��� ���� �� ���� ��� ����������� ��������������� ���������������������%� ��� ���4�������� ����� ���� �� �� ����������� ��������������������������D

�������������� ��:

�������������������������������

��� ����� ��������� ����������� ��������������� �����/��B���� ;�� �� ��������� ��������� �����������:

)

-:

4

)�: -

capitolul7tipar.P65 03.08.2007, 14:1088

Page 90: MINISTERUL EDUCAÞIEI, CERCETÃRII ªI TINERETULUI C...C1 C pag.1-2 Chimie 2007.qxd 8/3/2007 12:51 PM Page 1 ... Manual de chimie pentru clasa a IX-a ºi Manual de chimie pentru clasa

8989898989

�������� ����������

"� ������ ���� ������ � ������ �� ���� ����� ��� � �� ���������������� �� ������������ �������� ������'

��-� � ��������� ���� +/K( + L ������ ��� ������ ��������� ����

�� � ����������������� ��������������������������������������� ���� � ������ � ��������� ���+/K( +L��� ��������"�!�����#������������� ���������������� ����

����#���������������� �#�� ������ %�����$�&������ � � ����� ������������������������ �������������8������������������������� ����������� ���������������������� � �������8������� ��������#��������� � ������� � ��������� ���� +

/K( + L��� �� ������������ ���������� �� � � ������ !� ������� ��� ��������� � ����������� ����� ����#��� ������� ����� �����������

+���������������������� ����������������������� ���������������������������������������������������� �����A ��������$$��������� �����#���������� ��������������������� ��� �������� � ��������������� ������������ �������� ���� %(-&������� ������������ %(D&��-� ����������������� ����������������������������������%(-&�����������!�����#���������� ������� � ��������� ���������� ������������������������%(D&����������������� �������� �������� ������������������

���� ������������������ ���� �� ��������� �� ����� !� ���������������� ������!�������������� ������������������� �������#���������� ��� ��� � � ����� ��������� �������� �� ������� �� �� � ���������� ����� ��� �� ������� ���� ��� �� �� ��� ��� �� ������������ D

%��������(&�������� ��������������������� �������C+(�������������'

������������������������������������

!�������� ��� ����������������:������ �'

(+ C:

C+(

− +

�����-��������(����������>�)�;����������� �������(-.����"���� ������������ ����������������(-.�%:��N�,�=�O�4>34>&�

��-������� ������ �� �� ����� � ���� ������� ��(D� ���� ���� � �����������'����>�4�;�����>�>4�;��-������������������ ��%:��N�@�<�O�4>3,&�

���?�=�S�����)/�S�

+������ ����������� ���� �������� ����� ������������� ����� ���������������������; ��� �� ��������������� ����������������� ���� ���� ���� ������������� ��������������� �������������

#

����� $$�� M�������� �� ���������������������� ��������������(-�%��������&����(D%��������&�

�� � ���������������%;&

�� ������

�������������

>�>5>�>5 >�4

����(D

����(-

C+(����������C2�2�(+3()+

"������� (�� -� ��� �� �������������� �����������

��7� �0�����8� �����+������0������ ��

����� ����%.(/& 4�<�O�4>35

��;����� � ,�/<�O�4>3,

��%-(/.()&

�������� � 5�@�O�4>3,

��%-)(5.()&

�������� � 4�?�O�4>3=

��%-5(5.&

��� �� � /�<�O�4>34>

��%-@(5.()&

capitolul7tipar.P65 03.08.2007, 14:1089

Page 91: MINISTERUL EDUCAÞIEI, CERCETÃRII ªI TINERETULUI C...C1 C pag.1-2 Chimie 2007.qxd 8/3/2007 12:51 PM Page 1 ... Manual de chimie pentru clasa a IX-a ºi Manual de chimie pentru clasa

9090909090

������ �� ��� ���� � �������� ���� ����� ���� �������� �� ������(�������������������������������1� �������������������'

−� >K(+ L : KC+(L

� �'��:��N��� ��� �������������������KC+(L>�N��� � �������������� �����������������KC+(L�� �����������(��������������������������� ���� ���� � ������

�� ����K(+3L����������������� ������������'

��������������� � ��������� ���� +/K( + L ������� �������'

−+

4,

/

4>K( + L

K(+ L����� ��� �� ���� +− /( �K( + L� ��

��������������+(��� ������'

�+(�N�3�K(+3L����������������������������(�N�4,�3��+(�

���������� ��������

��� ������.(/���������������������# �����������-��������(���� ���������>�45�;���.(/�%:��N�4�<�O�4>

35&��� ������������������� ����'

+−+ +�/ ) ,.( ( + .( (+

+−

,�

/

K.( LK(+ L:

K.( L:��N�4�<�O�4>

35

"������ ��������������7I��.(/��� ������� �������#� '

)5 !

4�< 4>>�45 !

"�����:�����#���������������������!���'

>�45�3�!� �>�45

−)

5!4�< 4>

>�45!)�N�>�45�O�4�<�O�4>35�N�>�)?�O�4>35

− − −@ /! K(+ L )�? 4> 4�@ 4> ;

�+(�N�3��4�@�O�4>3/�N�)�<� ��(�N�4,�3�)�<�N�44�)

9����������������� ������������� ������� ���������������������������%����� $�&�� 4�� ��� ��������������� ������� ��������� ��� �������� ��� � ��� ������������ � �� � ��� �� ��� ������ +�� �� ������ �������� � ����������� � �� ��������� ��� 9����������� ������������ ��� ��������������� ��� ���� �������������� �� ��� �� �� � �)� ���������� ���������� ������ ����������� ���� �� ������� ��� ��:

�����������-(/

����������������

�3-()3-(3.()�2�(-�→�������� �

→�������3-()3-(3+ −/.( -

��������������������������

����������������������-(/��������������-��� �������������� �

�����$���;����� ������ ��� ���� �

/� �� ���&��0��12

������

E������ �

39-�4

>�45

>�45�3�!

5

�39- 4

>

!

3-,64

>

!

capitolul7tipar.P65 03.08.2007, 14:1090

Page 92: MINISTERUL EDUCAÞIEI, CERCETÃRII ªI TINERETULUI C...C1 C pag.1-2 Chimie 2007.qxd 8/3/2007 12:51 PM Page 1 ... Manual de chimie pentru clasa a IX-a ºi Manual de chimie pentru clasa

9191919191

�������� ����������

*��������� ��+�����+

*� ���� ���� ��� ����� ���� ��� ������ ��������� �� 1������ ��� � #���A ��� ��� ������������������������� ������#��� ���:�����:��� ��������������������� ������

*���� ������������������������� ��������������� �+

,.( ����.(/�+

++ +�, ) / /.( ( + .( ( + �����%4&

+

+/ /

,

K.( LK( + L:

K.( L

+−+ +�/ ) ,.( ( + .( (+ �����%)&

+−

,�

/

K.( LK(+ L:

K.( L�

A ���� ���������� ����������� �����%4&����%)&����� ��� ��������� �����������%/&'

+

+

+

+

+ +

+ +

+

�, ) /

3/ ) ,

3)

P

/

/

. ( ( + .( %4&

.( ( + .

( +

( +

:

( (+ %)&

)( + (+ %/&

:

:

����� ����������� ���������������������'+ + −

+ −+

/ / ,

/� P

,� /

K.( LK( + L K. ( LK(+ LK( + L K(+ L

K. ( L K L:

.(: :

%,&���:��O�:��N�:P�

; ��������������� �:�����:����� ��������������������� ������������������� ��������������������:P�

��-��������(���� �� ������� 4�;��������� �� %-(/3.()&%:��N�,�/<�O�4>

3,&���+� ������ �� ��� ���� ��� �� #������(��� 4>�5��-������

���������������������� ����%:��N�4�<�O�4>35&�

���-����� ������������� ������������ ��������������#�������(������ ��������>�>5�;�%�������#�����:���� ���������(�������<=&�

��������� ������������ ������������������

#

4"����� ������������$>%� ��� $G%� ��� !�������� ���� ������ �������$5%�������������������� ���� �������$5%� ����� ���� �� � �������������� � �� ������� ����� �������� �$>%����$G%�

8�����%4&

8�����%)&

8�����%/&

2 N

:4�O�:)�N�:/

���(�N�4)�/)/����>�>>@�;�������

; ������ ���� ������ �������$H%���������:

��:��2���:��N���:P

���:��:��2���:��N�34,

�:��2��:��N�4,

:P�N�4>34,�%��7I&)

capitolul7tipar.P65 03.08.2007, 14:1091

Page 93: MINISTERUL EDUCAÞIEI, CERCETÃRII ªI TINERETULUI C...C1 C pag.1-2 Chimie 2007.qxd 8/3/2007 12:51 PM Page 1 ... Manual de chimie pentru clasa a IX-a ºi Manual de chimie pentru clasa

9292929292

�������� �,�� ������

�������� ����������

��-������'���:��� ������ ��

+

,.( ���������� 1���������� �������%.(/&����:��� ����� �� ��D

3��������� 1�������������������� ������%(D&�

:�%.(/&�N�4�<�4>35��:�%(D&�N�?�)�4>3,�

*������������ ����� �

A �� ������� �������#�������������������������� ������������� ����� ���� ��������������� �������� �� ���� ������������ ����� ��

��������������������� ����� ��������� �������� �������������� �� ������ ���������

1��������� �� ��� ����� �� ����� ��� � � ���� ���������� �� ������������������%������ ����������� �&��"����������������#���� ������� ����������� ����� ��� ������!� ��������� �������������� ����

*���� ���������������� �������������(-��������������.�+(��� ���������������������������

*��������(-������ ������������������ ���� + −/( + ����- ������������

��.�+(��������������� ��� ��.�2����(+3��������� ������������ ������ �������������'

+ − + − + −+ + + → + +/ )( + - .� (+ .� - )( +

A � �� ��� ���� ��� ��� ����� ��� ��������� � ������� �� ������ �� �� ���������������������������� ������������������� �������������� �������� �� ��������%�����$'&�

+ −+ →/ )( + (+ )( +��� �������������� ����� ���� ���

��������������� ������� ���� �������� ������������������� ����% /( ++ &���������� ����%(+3&�

#���&������ ������� �������������������������������������������:������6 ������� ����������������!�����#�)�I�������(-�>�4;�������������#������������������� 1��������������� �����������.�+(�>�4;��� ����������������������

A ��� ����'�������� �� �� �� ������� �� ����� ����������� ���������� �����

��"�����)��������������� ������� ������� ����������� ������������ ����"������

�� *���� ������� ������������ ����������� ��'

����������������%()*+,&��� ����!��� �� �������%:+(&�

��� ����� ���� �����%(C�&���� ����!����������

%C�%+(&)&�

�����������������%(/�+,&��� ����!��� �� �����%.�+(&�

�����$'��;���������������� ��������'����� �� ���� ������������������� ���������

��

��

capitolul7tipar.P65 03.08.2007, 14:1092

Page 94: MINISTERUL EDUCAÞIEI, CERCETÃRII ªI TINERETULUI C...C1 C pag.1-2 Chimie 2007.qxd 8/3/2007 12:51 PM Page 1 ... Manual de chimie pentru clasa a IX-a ºi Manual de chimie pentru clasa

9393939393

�������� ����������

�� � ��� ����� ������$�� � ��������� ��-������� �

������������� �������� �� ��������� ������� ���� ������������� �������� �����������������������������������������"� ����������� ����� ��

;����#�������� %������� ��������������������!������#�����&������������������ ������ � �������� ��������������� ������ �������������������������������������������������������� � ������� ��������*� �������� ��������� ������������������ ������ ���������(�

;�������������� ������ ���������� ������������������������� ��������� ������������������������#���������� � ��������� ���� ���� ��% /( ++ &��������#����� ���� ����!���%(+3&�

*������ �� ����� ������������� �� � ������ �� ������� �� ��������� ����� ������ �������������%������� ����&������ ���������� ������ ������ �#� ����������� ����� ������������������ ������������������������������� ������������� ������� �#� ������� �� #�� �������1������� �����������

�� -������� #����� ������� ��(-� 4;� ����� � ���� � ��������)5��I�������.�+(�>�/5;�

��"���� ������������� ������������������������%()*+,&��� ������� � ��� ���������� ������������� �� �� �� �))�5/��I��� ���� ����������,)�44��I�.�+(�4�=)/�;�

���-��������(������������������'

������ � ������������,>��I�������-�%+(&)�>�4;����)>��I

(.+/�>�,�;���� � ��������������� ���)>��I�������:+(�>�4;����45��I������(C��>�4�;�

"���������� ��������������������������!������ ����������������� ���������� �������� ����������� ���������������������������������� ��������� ���������(���N�?�������� �� ��������!����������� ��� ��� ������ ��� �

"������������� �����������������7=���������� ��������8���������� ����������������������������������������� ������������ ����#� ����������1����� ���� ���������35?�)?�WF7������������������ ���� ��� ������ �������� ������ �������� ���� �� ����� ������� �������� ��������������� ���������

6�� � ��� �� ��������������������� ��� ������������������ � ���������� � ��� ������ ��������������������������� �� �������� �������������� ��������������� ���������������"������ ��� ��� ���������#��������� � ������������������� ��� ��� ���� ����� ���������������� �������

������(���6 �������� �����������

������

���� ���������

�� ���� �0�

# ��<?�5��I����4�?=?�;���������(�N�?������(�N�4>�?�

capitolul7tipar.P65 03.08.2007, 14:1093

Page 95: MINISTERUL EDUCAÞIEI, CERCETÃRII ªI TINERETULUI C...C1 C pag.1-2 Chimie 2007.qxd 8/3/2007 12:51 PM Page 1 ... Manual de chimie pentru clasa a IX-a ºi Manual de chimie pentru clasa

9494949494

������ ��� ������������ ���� ������ ��� �� �(� ���� ��������� �������� ��!���������������� ���!������������ ���� ���������������������������� ��<���� �������� �� ������ ���������������� ��������� ���� ����������������������������� �%���������8����������&�

������ ���

���������������������������������������������������#�������(��������������������������� � ��������� ���� +

/( + ��8��� ��������������#��������(����� � � �� ���� �� �� � ������� �� ���� �� ���� ��� ���� ����������� ������� �������� � ��%�� �������� ����� �&��������������� ��������� ��������������������������� �� ��� � ���� ����������������������

�� � ��������� ��-������� �

A ������������#����������#��������#��������(������� ������������ ������������%(-&���������������%.�+(&��;�����������(�������������������������#���������� ���������������� � ������� ������� � �������������� �������������� ����� �������#������� ���������������������

;��<�������������:���&�������-/���()�=�������:���&������9�,-��()�=�

�(������������������������ ��������������������������� ������������ ������������ ���������� � +

/( + ��� �������� � �� ���� � ����� ���������� ������ ���� ��� �� ����� �� �����

�� � ��������� ���� +/( + ����������������������������'

+/K( + L�N�>�4�N�4>�4� ��(�N�4

��;���� �� ����� �������������� ����� �:3�������� ����������5>S��� ����������(-����.�+(���� � ������

�� ���� +/K( + L���#���������1������'

+ − −4 )/

5>K( + L 4> 5 4>

4>>�(�N�4�/>

3�������� ����������=>S��� ����������(-���� � ������� +/K( +L

�#� '

� + − −4 )/

4>K( + L 4> 4>

4>>�(�N�)

3�� ����==S������ ������������ � ��������� ���� +/K( +L���'

+ − −4 //

4K( + L 4> 4>

4>>�(�N�/

;����� 1 /�43,�, ����→��� 8��������

,�,3@�) ����→���

D ������ �

<�)34> � ����→����

H�� �� 5�>3<�> ����→�������

"���������6 �������������������������# �����������

2������� ����(�� �����'������ ���������� ����� ���!�����������(���������� ������� ��������� ��� ����������������� ����!� ������ �����������(������������������!�������!�� ������������� � ��)������������������������� ������ ��� ��� ������� ��� �� ������������ ��������

��������;������������������������������������(-����.�+(� ���� ���� ����� ��

> ������� 7�0� �����?���!���-�

%���0�����

�������

capitolul7tipar.P65 03.08.2007, 14:1094

Page 96: MINISTERUL EDUCAÞIEI, CERCETÃRII ªI TINERETULUI C...C1 C pag.1-2 Chimie 2007.qxd 8/3/2007 12:51 PM Page 1 ... Manual de chimie pentru clasa a IX-a ºi Manual de chimie pentru clasa

9595959595

3�� ����==�=S������ ��������������� '

+ − −4 ,/

>�4K( + L 4> 4>

4>>��(�N�,

��*����� ����� ���������������������:+

/K( + L�N�4>3?� ��(�N�?��*������� �������������������:3���������������.�+(�� �!���>�4S'

− − −4 ,>�4K(+ L 4> 4>

4>>�� �

−+ −

4,4>

/ ,

4>K( + L 4>

4>��(�N�4>

3�� ����4S�!�����.�+('

− − −4 /4K(+ L 4> 4>

4>>�� �

−+ −

4,44

/ /

4>K( + L 4>

4>��(�N�44

3�� ����4>S�!�����.�+('

− − −4 )4>K(+ L 4> 4>

4>>�� �

−+ −

4,4)

/ )

4>K( + L 4>

4>��(�N�4)

M��������� ����������������� ������������������ ������ ���� ��������� ������������ ������ ����#������(������ ���������������� ������������7������������������#������ ���������������������� ������������� ������������� ������������ ���� ������� �#� ����� ���� ���������� ���������������������������� ������� �#� ������#�������(�N�?�

�������� �,�� ������

%���������?����&�����-.�����@ �����&����� ����-/��8��9�,-��6 ������� ���� ��� ����� �0��4>��I���������(-�>�4;���;��������(����������������������(���������� ���������(���6 ������� ��������������������.�+(�>�4�;����������������#�� ����������(-�#������ ���������������

.�+(�>�4;�%4��I��)��I��/��I��E��=�=��I��4>��I�E�4)��I&��-�������#������(������ ���� ���������������� �������

��������� ������#�� �� #������ �� .�+(� ��� �������������� ����������������

��8���� ������������������ ���� ��� ������������#������.�+(������������ �����(�����������M������ ������������� ������������� ����������

7����0� ������� �� ���&����0��������� ���:���&������9�,-�� 6 ������ � ����� ������� ������(-� >�4;� %���� ���� �� � �����

�� ������&����� �� ���� ��� ����� �0��� �#������ ������%��!���

4>��I&��������������������� � ������ �� ������������������������� ����

���������� ���������������� �� ��������%� ����� �&�

A����� ������� ��

K L5�- , �-

>�> �4>34 4=>�> �4>3) )== �4>3/ /==�= �4>3, ,4>> �4>3? ?

>�4 4>34> 4>4�> 4>344 444>�> 4>34) 4)

����� ��� -����� �� ������� �� ��� ����� ���� ���������� ���%������(-����������.�+(&�

"���������M������(����� ����������� ������������

>4)/,5@?<==�=4>4>�4444)

*�� ��

�02� �-.���:���&���

"����������M������(����� ����������� �������������

;���:����� ���A�

�� ������� �#� ��

6 ��#����#���1� ����� �

6 ��#����#���1����������

�( �(

capitolul7tipar.P65 03.08.2007, 14:1095

Page 97: MINISTERUL EDUCAÞIEI, CERCETÃRII ªI TINERETULUI C...C1 C pag.1-2 Chimie 2007.qxd 8/3/2007 12:51 PM Page 1 ... Manual de chimie pentru clasa a IX-a ºi Manual de chimie pentru clasa

9696969696

� ���� �� ������ �� � ������������� �� ������� ��.�+(�������������������'

M�����O�;�����N�M�����O�;����

�� 6 ������ ������ ��(-��� �������� ���� ������� ��.�+(��I�� ����� ������� ���� >�5�4��I� ������ �� ������ ����� ���� �� ������������� ����������������� ���� ���������������#� �� ������

��.������#�������(-��� ������%��� ������������������������&���-��������� � ������������������������.�+(�

�������� ����������

�� � ���� �� �������� )�5>��I����� %������ �� ����� �����&� ����������/,�=��I� ������.�+(�>�>=@�;��-������������������������������������%�������&�

��+������� �� ��������� ����� �� ���� ��������� �� �� �� �� ��� ���� ��I��*��������������� � �������)>�����������"���� �'���M������ ����������������(���� ������������ �����������������(-�>�)�;��� ������� ��4>>��I������ ����(��� ������� �� � ���� ���������������������.�+(�4>�;���4>>��I�������(-�>�>)�;�

B�����������������%()-,(,+@&��������������� �#� �������������� ��������������������� ����� ��� ��������+����������� � ����� �� �������������������������� �#������,>��I������������ ��� ���������� ������� �� ))�@)��I� ������ ��.�+(�>�)�;��*������������ ��������������������� ���������������������������������������������������

.(�� ������ �� � ���

-� ����������� ������#���� ���������������������������%����������&�� ��� ������������ ������� �������� ����������������������������#������������� ���������������������� ������������ ����!���� ������� ������������������������ ��������������� ���� ������������������ ���� ���������� ��������� �� ���������������������������������� ��� � ��� ����������� ��������� ����� ����� ���� ��� � �� ���� �� � ���������� �����������#��;���� �� ��� ������� �� �� �������� ��� ������ �� ��� ����� �� ���� �� /( ++ ����(+3�

1��������� ��� ������!� ��������� ������������������������������������������������������ ����

(++-3-(3-(3-++(

����������������+(��+(������������������������������

���� ���� $� �� �A �� &������ ���A����&�������%

���������*�������� �� � ������������� ��� � ��������@�<S����������������� ��� ��3�����

# �����4����������N�>�>5��I�����4>�5�����(-��K(2L�N�4>�,�;���(�N�,����K(2L�N�4�5�O�4>3,�;�����>�>5@55�;�

capitolul7tipar.P65 03.08.2007, 14:1096

Page 98: MINISTERUL EDUCAÞIEI, CERCETÃRII ªI TINERETULUI C...C1 C pag.1-2 Chimie 2007.qxd 8/3/2007 12:51 PM Page 1 ... Manual de chimie pentru clasa a IX-a ºi Manual de chimie pentru clasa

9797979797

U� � ���� ��������������������������������������#� ������������������������ ���������������'

�������� �,�� ������

7����0� �����������������������.�� ������:���&������� ���:�����C�� 6 ������ � � ,� ������� �������� 4�,�� ������� ������ �� � ��

��������� �������������������!���'�.�-��-(/-++.���.(,-�

-(/-++.(,�%�������������&���"���� ������������������������������������������������ �

� ���������������������������������'������� 1����� ����� ����� �����������%�������&�� ������ ��������� �#�������(�

��.���������������� ������� ����������������

���������������������

.�-��:C��.�.+/�:)*+,�

��������������������

.(,-��9 -)�;�*+,�

DC�)���-/�

���������������������

-(/-++.��:-.�

.�)-+/�

��������������������

-(/-++.(,�%.(,&)-+/�

%�����������<��?� ������C

-������������������������������������������������������%)&��%/&��� %,&� �� ��������� ��������� �� �������� �� ��� ��� � ��� �� ��� ������ �������������

��+� � ���� � ������� �� ��� ������ �� �� ��� ����� �� �� ���� �������������������� ��%.�2&����� �������������������� �������� ���������������� �� ��%-3&������������������������ ������������������� �����% �������� ����������&�� � ��� ��� ��������� �� ����������� ���������������������������� �����

.�-%�&�→�.�2%�X&�2�-3%�X&

��+� � ����� ���������������������������������� ���� ������������������ ���� �������

/ ) /-( -++.� ( + -( -++( .�+(− + +�

������������� ���������� ����!���������

%����<��?� ��������

/��������������.�� �����:���&�����<��:�

����������6��� ������9�/����

����

�����:����6��� ������/-

�/,,9����

�����

����������6��� �:�����9-

�/�����

����

�����:����6��� ��:����/-

�/,,9-

�����

%������&� ����

()+

����� ���� �-����� � �������������������� �������'��� �����.�-������������.(,-�����������-(/-++.��

�-�D�$

�-�D��)�

�-�D�')�

��

��

��

�����.�2� ����� �� ������ ��� ����� ��� ���� ������ ������ %.�+(&� ����� �������� �)�������-3��������������� ���������!� ��"������� �� ����� %(-&� ������������ ��

capitolul7tipar.P65 03.08.2007, 14:1097

Page 99: MINISTERUL EDUCAÞIEI, CERCETÃRII ªI TINERETULUI C...C1 C pag.1-2 Chimie 2007.qxd 8/3/2007 12:51 PM Page 1 ... Manual de chimie pentru clasa a IX-a ºi Manual de chimie pentru clasa

9898989898

I������#���� � � ����� ������� �� ������ ���������� � � � �� �� ������

-(/-++3���������� ��.�2�

6� ���-(/-++3������������������������������� ������ ������ ���

����������-(/-++(���� ���.�2����� �������������� �������� �����������

�� �����������������������������'

)/ /( +-( -++ -( -++( (+− −− + +�

Y ����� ���� ����������������C���� ���������������������������� �����'

)� ( + (� (+− −+ +�

� ���������� ��� ������ ���������!�����'

)

(� (+:

� ( +

-� ����� ��K()+L�N��� ��� ������ ���� ��#������� �:�������

������������ �������: �N�:K()+L'

(� (+:

�����%4&

*������ ���� �!������������������ ���������#������K(+3L'

+ − −+

P

P //

:: ( + (+ (+

( +

������ �������� �������%4&'

� − +

P

/

(� ::

� ( +����%)&

Z��� �� ���− + �/

(� 4:� ( +

� %/&� ������ ��� ����� ��������� �

�� �������������� ������ ��������������������������������� �:

)( +

::

:���%,&

���+� � ����� �������������������� ������������������ ������������������ ���� �����

)/ /( +-( -++ .� -( -++( (+.�+ −− ++ + + +− ����� ��������

, ) ,.( - ( + (- .( +(+ +������������ ��

����!������� ��

#�����-(/-++3� ����������� �������� ���������������� !����������� ��������������������������"� ������

����� (+3� �� ���������� ������������� �� ���� ������

4������� �� ���������D

������ ������������:

++ +�3

) /(� ( + � ( +

− + /�

� ( +:

(�

������ ���

capitolul7tipar.P65 03.08.2007, 14:1098

Page 100: MINISTERUL EDUCAÞIEI, CERCETÃRII ªI TINERETULUI C...C1 C pag.1-2 Chimie 2007.qxd 8/3/2007 12:51 PM Page 1 ... Manual de chimie pentru clasa a IX-a ºi Manual de chimie pentru clasa

9999999999

�� D���� �� ��������� �������� � ���� ������ �� ��� ���� � ��������%,&����%5&������� ��!�������� ��� ����� ��������� ����������� ������������#� ������ ������������������������'

�������� ����������

�������� ����������

$����� �� ��������7����� �� ��� ������� � ���� ����� ����� ��� ������ ���������� ���� �������������������# ��������� ����� ���� ��� �� ����� ����� ����� �� !������ �� ��� ��� �� �������� ������������ ������������#� ������ ������������������������'

4������� ,.(+ ������������� ����� ���� ����� �����

%.(/&�����!����������� ������������ �������� ��"������ ������

����� +/( + ��������������

� ��������������������������

(������������2�C������������*���2����

.���������

4���� ������� ����� +

/( + � ���(+3� ���� �� ���������� ������ ��� �������� � ����������������

I������#����� ������������������ �������������� ������ ��� +,.( ����

� �� ���-3�

6� ��� +,.( ��� ��������� ��� ������ ��� ����������� � ����� ��������

������.(/���� ���-3� �������� �����������

�� �����������������������������'

���+� � ����� ���������������������������������������� ���������������� ���������������������������� ��� ������#������:������:��

/ , ) / ,-( -++.( ( + -( -++( .( +(− + +�

I������#���� � � ����� ������� �� ��� ������������� � � �� �� ������

-(/-++3�� ��� �� ����� ���� +,. ( ��"������������#������ ������� �� �

�������-(/-++3����������������������%�������(2��������&�������� �

��� ���� +,. ( ������ ������%������(2����&�

P

� �

::

: :����%@&

�� -������� �(��� � �� ������� �� ��� ���� �� �������.�-.�>�>,�;�%:(-.�N�,�4>

34>&�

+ − + −+ + + +�, ) / /.( - ( + .( ( + -���� ����

����

+ ++ +�, ) / /.( ( + .( ( +

P

::

:����%5&

+− + −+ + + + +− +�/ , ) ) / / /-( -++ .( ( + ( + -( -++( .( ( + (+

���� ��������������������

capitolul7tipar.P65 03.08.2007, 14:1099

Page 101: MINISTERUL EDUCAÞIEI, CERCETÃRII ªI TINERETULUI C...C1 C pag.1-2 Chimie 2007.qxd 8/3/2007 12:51 PM Page 1 ... Manual de chimie pentru clasa a IX-a ºi Manual de chimie pentru clasa

100100100100100

�������� �,�� ������

*������������-.������ ���:���&�����0<� ��6 ������� �������� ���C������� �����4����)������4>��I����

���������������#������������������� 1��A �� ���� ��� ����� �4��I������(-� 4;�� ���� � � ����� 4��I� ������.�+(�4;��.������������������������

��A ������ ���C������% ������&�� ������4>��I�����������������-(/-++(�>�5�;� ��� 4>��I� ������ �� � ����� ���� ������ �� ������-(/-++.��>�5�;���� �4>��I��� ���������������� ����������� ���C������% �����C&�

���������4��I�������(-�4�;�� ��� ���������4��I�������.�+(4�;�� ��� ����C���� �� ��� ��������C����#������������������� 1�

A ������������� ���%4����)&����� ����������������� �������������� ������� � ��� ��������������� ��������������#�������(����%������ 1�� ������������� ������&�� A ��� ����� ���C�� �� ������������� �� ������� �� ����� �����������(��� ����������� ������ ���� %������ 1�� ���������������������&�

�������� ����� ��������� �������������� ���������������������� ��� �������!

�������� ��� ���)�������������������� �� ������������������� �������������� ����-�������������� ���������������������������������������

*������ ����� ��� ����������� ������� �� � ����������� �����;����� ������������ ��������������� ����� ����#����� ��!������ ����� ��������������(������"�!����������� � ����������������� ����������� ����� ������� ���� ������ �� � ���� � � ��#������ �����(������"� ����������#����������� �� �� �� �������!���������!������������������������ ����������������������� ��� ��������� �����������*� ���������������� ��������!�� �� ������������������������� ���� ���� �!���������� �������� �������������� ������!��� �� ������������������#������� ��� �� ����

������ �� ����� ��������� ������ ������ ��� �������� ����������������������� ����� ��������������� ���������� ��������� ����������� ����������������������%�������&�

���+�������������������� �������������� ������� ���������� ���������������������������.�-+��� ������� ������������ ���������� ����� ������)I������������(���N�4>��"���� �� �������������.�-+��� �������%:(-+�N�/�4>

3<&����*������� ���������������B������ � �������5�4>3)�;�����(���N�=�

-����������������� �������������������(���� ������������������������� � ��������������

;�� ���������������������������� ������� ������ ������ ���������������������� ���� ��� ����� ���(������ ��� �� �������������� ������������ ����� ��������� ��������� �� ��������������

+������������������������������ ���� ����� !��������������� ������ �����!������ ���

+��������� ���������� ����� ����� !� �� ������ ����� ����� ��������������������!��� �� ����� ���������� ������������!� ������ ����������(�$I0J�K%�

������������������������ ��������������(��������� ��� ������������ ������������������������������ �� ������� ����������� � ���������� �

���������;����������� �������� ��������� ���������� ������� ���(����������������� 1������3�

���(�N�44������@�4>3)���������4S�#

(� �3

capitolul7tipar.P65 03.08.2007, 14:10100

Page 102: MINISTERUL EDUCAÞIEI, CERCETÃRII ªI TINERETULUI C...C1 C pag.1-2 Chimie 2007.qxd 8/3/2007 12:51 PM Page 1 ... Manual de chimie pentru clasa a IX-a ºi Manual de chimie pentru clasa

101101101101101

�� ��:�����8����:���������������:����� !����

E������:����������.(/����.(,-�%�� � ����������&�

#������������������������������:

�A �������!����������������.(/���� ��� ,.( +

%�������� 1���������&�����������-3�� ��� � �����������

6� ��-3��������������������������� ��� ���� ������������� ���������� ��������#�'

, /.( .(+ ��F���� ��������� ������ �� ��� ����������

�������������������-4�:+ −+ → +) /(( + +- ( -

+ ++ +�/ / , )( + .( . ( ( +"���������� +

/( + ��� �������� ������������

� ���������.(/������ �� ����.(,-���F���� ��������� ������ �� ��� ����������

�����������=�/-:+ −→ +.� .�+( (+

+−+ +, / ).( (+ .( ( +�

��� �������������(+3���� �����������

,.( +���������� ��� ������.(,-�

%���&�����0<� �<�����������0������ C

�����:����8����:�������� ���:������ !�����

E������:� ������� �� -(/-++(� ��-(/-++.��%�� � ���������&�

#������������������������������:�A �������!����������������-(/-++(�

�� ��� -(/-++3� %����� �� 1������ �������&���������.�2�� ��� � ����������

6� ��.�2� ��� � � ����� ������ ���� ��� � �� ��� ��'

/ /-( -++ -( -++(− ��F���� !� �������� ������ �������������

�������������������-4�:+ −+ → +) /(( + +- ( -

+ −+ +�/ / / )( + -( -++ -( -++( ( +"���� ������ /( ++ � �� �� ���� �� ���� ����

��� ��������� �����-(/-++3���� �� �� ���-(/-++(�

��F���� !� �������� ������ ������������������������=�/-:

+ −→ +.� .�+( (+

/ / )(+ -( -++( -( -++ ( +− −+ +�

��� �������������(+3���� �����������������-(/-++(��� ������������� �

C���� ����(������ ��������� ����������� �� ��� ���� ������ ������ ����:�� �,����:�� �������������� �������� �����

�������� �����/�������������"���

+!������������������������ ���� �#�������� ��������������������� ����� ������� �������� �� ������������������� ������������������ �� �����������������'����������� ���%()-+/&���������������%(/�+,&���������������%()*+,&�������������%-(/3-(+(3-++(&�

"��!����������� ����� �� �������� � ��������������!������ ������� ������������� �����������'

) ) ) /-+ ( + ( -++ �

�(���� ��������� � ����������� ����������������� ������������������������ ������:

����( : �

����� � +

8������������������ ������������ ������������-�� ���-��������������������������������� ���������������� �������� ���%���������� ���# �� ��� ����������� &� � ���� �� ������(����������������� �

capitolul7tipar.P65 03.08.2007, 14:10101

Page 103: MINISTERUL EDUCAÞIEI, CERCETÃRII ªI TINERETULUI C...C1 C pag.1-2 Chimie 2007.qxd 8/3/2007 12:51 PM Page 1 ... Manual de chimie pentru clasa a IX-a ºi Manual de chimie pentru clasa

102102102102102

+��� ������������4>�)>�����-+)7��������#����������������� ��#� ������4�)�I����������������� �������� � ������A ���������� ������������ �������������������� ���� ��������� ����������� �� ������������������

"���������������� ��������������������������� ������ ���������(����� �������������������������� ���� ��� ���� ��������������!����� ���� ������ � ���������� �� ������� ���������������� ������������������"���� �"�� ��� ������� ����� �� ��� ������ !� ������ �����������������������!������ ���������� ��������������!��� ��

- ��������� ������ �� ����� ��� ������ �� �� � ����������� �� � �� ����(����� ���� ���� ������� ��� �� %� ���?�/5����?�,5&���� ����� ��������������� �����"������������������� ��������������������"� ����������������������� ������������� �������� �������(�����"��������������������������� ��������� ������������%()-+/7.�2�� /(-+−&��� ������� �� ��(����� ���� � � 1����#������?�,��� ����� ��� �������� �� ��� �� � ������� �������� ��� �� ������ ������#K()-+/L����K /(-+−L����������#������4')>�

A � �� ������ ������ � � ������ �� ���� �� � ������� K()-+/L� ��K −

/(-+ L������>�>>4)�;��������#�>�>),�;��-� ��� ��� ��%���� �� ������� ����� ���� ���&� �� �������� ����� %(�&�� ��� �� �� � ������� �� ���� ��������������� ������� ��������� �� −

/(-+ �%������� ��&������ ��������� ����������� ����()-+/'

− −+ +/ ) /(� (-+ ( -+ ��

������������K()-+/L7K /(-+−L���������������#������4')>�� ������ ����������1���� ���"�� ������������������� �� �����������%������ � ��������� ��� !�������&� ��� ���������-� �� �� � ������ �����-+)������� ����������� ����� ���-+)���� ������#� ��� ��������� ���������������� ����()-+/'

) / ) )( -+ -+ ( +→ +������������������ ��� �������������������������������������

����� ����� � �� �� ��� ��������� ��� ��� ��� ���� ��������-+)�� A ���������� �����������#����������������������������� ��� �������������������4')>��� ���K()-+/L����K /(-+−L�������� ������������

1�������������������������� ������������ ����������������� ���� ����������������� ������ ����������������� ����6� ������ ���� ��� ���������������� ������������� �'�.�2��-3�� /(-+−�� )

,(�+ −�% ����� �������&���� ���� ����� ��������% ) ,( �+−&��� ���� � ������� �������������������� ��� �� ��

"���� � ��� ������� �������������� ���������������������������� ���% �����(�&����� ����� �������������� �� ���� ���� ������������� ����� ��������� )

,(�+ −��� ����� ��������� ��� ����� �������� ) ,( �+−���� �������'

− − −+ +), ) ,(� (�+ ( �+ ��

�����������������������#�

���������� ������� �

��� � �������� ������������������ ������������������ � ��������� ����� ������� ������� �������������'�7+�������������!�����������������8����� ��������� ���� �� �� ���� �� ������� �� �������������������������

�������� ����������

$����� ���� ���� ������������������������ ��������� ������� ������������� ������� ���� ��� �������� � ����������� ����

capitolul7tipar.P65 03.08.2007, 14:10102

Page 104: MINISTERUL EDUCAÞIEI, CERCETÃRII ªI TINERETULUI C...C1 C pag.1-2 Chimie 2007.qxd 8/3/2007 12:51 PM Page 1 ... Manual de chimie pentru clasa a IX-a ºi Manual de chimie pentru clasa

103103103103103

6� ��� ) ,( �+−� ����3������ ���������� ����� �������������� ���� ���� ��� )

,(�+ −��� ����������� ����� �������������� ��� �� ����������� � ��� ������

$ ���� �������� ����������� ������ �� ������������� ������������������ �� ���������������� ��� ����������� ������� �������� �� �� ���"�������� ������.(/���������������������� ����������������������� ���� ������� ���� ,.(+�������� ����� ������� ��� �� ��

*����� ��������% �����C&���������� ��� �������� ��������������()-+/������� ���� �� /(-+−'

) / /C ( -+ C( (-++ −+ +�

A ��� �� ���� ���� � ������������������������#������!������� �� /(-+−���������� ������������ �������������� ����� ) ,( �+−'

)/ ) , ) / ,(-+ ( �+ ( -+ (�+− − −+ +�

� ���� �� ���� ��� ����� ���������� �� �� ��� ���������� #����� ���� ������� ���� /(-+−���� )

,(�+ −����� ������������������ �#������������� ��� ��������#��������������� ����� ��� �� ������ ���� ) ,( �+−

��� ,.(+������������ �#������������� ��� ��������#�������������� ������ ���� /(-+−���� )

,(�+ −�"��������� ������������ � ����� ��������� �������������

���������������������������������!������� �� �������� ���� �� ������������� ������� ��#�������+�������������������������� �� �������������� ��� /(-+−��� ����������������� ����������������� ���!���� ��� �

#���������������������������� ����� ����������� ���������������������� ���� �����������������������(������������#�������?�/5������������������������!����������������� ����������� ���� �� ������ ��� � ���������� � ������ �� ������ ��������� ��� ����� ���� ������� ��� � � 1����� � ���# ���� ��� ������� �� ������� ��� �� �����%.�(-+/&�

+� ������ ���(����� �� ���� ���� #������ �� ?�,� ��� � ������� �������������#����� ����������������� �#���(��������������@�<����#� ����� �����������-�������(����� ����#��������?�,5� %��������&����������� �������������������������������� �� ����������� ��������� ���������������� ������������������������������A ������� ��� ���������� ���#����� ���� �� � ����� ������ ���� �� ��(����� ��� ��

8�����������(������������� ��� �������������������� ����������#���+)�� ������������������+!�� �������� ��������������� ����������������������� �������������� �����(������ ��%(�&�������#�������������(2����������+)������������������ ���� ������� ����(���������������������� ������� �� �����'

+ ++ +�) )(�( + (�+ ( ���%4&

�� �� ����� �� ��� �� !������������ ������ �������� ������ �������� ��������� �� ���� ����/

G���������� �������

����:��������� �����+)������������������ ��:

) )(�( + (�+ (+ ++ +� ��%4&

��������������� ����"�������� ��� ����������*��4�"����� )����� ���� ��� ���� � ���� ������� ��� ��� �� ������� ������"� ��� "��� ��� ������� ���� ����"��)���������������� ����������������� ����-+)����������������������� ����"���������� ��:

) / ) )( -+ -+ ( ++�

��� ��"� ������� ���� ���(������

#������������ ������������������������� �����!������������ ������������������������ ���������� �����������������������+)�

+��� ����(����������������� ������� ��� $>%� �� �� ��"������"����� ���� ��������������������� ����+)��6��������� ���� ����(������ ��������������� ���� ���� ���� �������� ����� ��� �� ������� ��������+)�����������-+)��<� �������� ����������������+)�������� ����� �������� ������� � ��� ����������������� � ������ ������������

capitolul7tipar.P65 03.08.2007, 14:10103

Page 105: MINISTERUL EDUCAÞIEI, CERCETÃRII ªI TINERETULUI C...C1 C pag.1-2 Chimie 2007.qxd 8/3/2007 12:51 PM Page 1 ... Manual de chimie pentru clasa a IX-a ºi Manual de chimie pentru clasa

104104104104104

+!�� ������� ��� ����� ������� ����� ���� ������� ��������� �� �� ���� ��� �� ������ ������ �� %������$&��-� �� �� ��1� ������������%� ������� � ���������+)���������&��� �������� ��� ���������%4&������������������ ������+)�����������+�������� �� � ������� �� ���� K(2L� %��������(����� �� ���&������������� ��� ������������� ������������������������������

����������-������������

��#���������� ������������� ���������� ���� ������������������� ����� !���������� �� � � ���� ����� %3.()&� ��� � ���� �� �����%3-++(&�

������ ���

��� ������������� ����� ����������������� ����� �� ���� �������3�������� � ������������������� ������� ��������������!�� �� �� ���� ������������������� '

8�3�-(�3�-++(������������������������������������������������

��������������������������������������������������.()

$ � ����� �� )>� ���� ������� �� ������ ���# �� � � �������������� ��� %����� ��&�� -�� )>� �� ���� ������� �� ������� ����������� ����"����������� ��� �������#�� ��� �� ������#�� � ����� � �������� ������ ���� ������������ �������������� �������� ������ ��� ������������������������ !�� �����:���������������� �������� ����������� ��������!�� ������������ ������� ����� ���������� ��������!���� ���������� �����������!������������ �� ����� ����������

"� ��� ��� � )>� ���� ������� ���� �� � �� ��� ����� � � ����� ����� �������� ������#����������� ��������4)� ���� �������� �������� ������� � ������ ������ <� ���� �������� ������ ��� ������� ������������� ����������� ���� �����

"����������� ������������ ��%3.()&�����������������!��%3-++(&��� ������������ ���������������������� �� �� ����������� �%�� �������&'

8�3�-(�3�-++(�� �8�3�-(�3�-++3

�����������������������������������������������������������������

����������������������������������������.()���������������������������������������������2.(/

���� ����� ���������������������� ����� ��������

*�������������� ����!����������������� ��������������������������������� �����������������������������%������������ �&������� �������������������������������%����������� �&�

���������*��������� ���� ����������( � �!&������ ��������������� �� ��� ���� � ��� 1�� ��������������� ��

������$��8��� ��������������� ������ ��(������ ��2�+)���+!� ������ �

������ �

capitolul7tipar.P65 03.08.2007, 14:10104

Page 106: MINISTERUL EDUCAÞIEI, CERCETÃRII ªI TINERETULUI C...C1 C pag.1-2 Chimie 2007.qxd 8/3/2007 12:51 PM Page 1 ... Manual de chimie pentru clasa a IX-a ºi Manual de chimie pentru clasa

105105105105105

�&0%��1%%� -� *���1%%� ��%�2 )�3%��

A ����������'

8�3�-(�3�-++3�2� +/( + →�8�3�-(�3�-++(�2�()+

�������������������������������������������������������������2.(/���

��������������������������������������������������������2.(/

����� ����� �������������������������������������� ����� ��������

A �����������'8�3�-(�3�-++3�2�(+3�→�8�3�-(�3�-++3�2�(+(

������������������������������������������������������������2.(/������������������������������������.()

������� ����� ������������������������ �� ����� ��������

"���������������������������������� ����� ����������������������������������������������� �����������������(������������������#�� ���� ������������� �����!�����#��� ��� ���������� ���� ���������� ���� �� ��������� � � ��������� �� ����� ������� ����� � ��� �� ���������� ���� ������� �����

��-�������������� ����������������'���C������������ �������� �� ���������������������

��� ������������ 6� ����� ������ ��������������������������� �� 1����

����� ������������������������������������*����������� ��� ����������� ����������������������

��� ����� �� 1������ ��� ��� ����������� �� �� �������� ��� ���#������������������������������

���-� ��� �����������������!�������������������������������#����������������������������������������������������������

����(������������������������������ ������������������ ��� ���������� � ������������������������������������

��������������7����������������7�����'������ ����������������������+��������� ������� ����������� ������� �

�������������(��� �� ���� � ����������� �� �� ������

���#������� ���@�<�?�)���� -3� ���(C�� �� ������� � � ����� ���������

�� 1������

������ ������������������������������!��������� ����� ��'���� �������� ������������ ��������������������

������������� ��������������� �������������������-������� �� � ������� �� ���� �� ���� ��

� ����������������� ���#������(����'���4������4/������?���-��������(���� ���'��������������������������������� � �����

���� ���� ���� ����������/�<�O�4>3,�;��� �� ������ � ���� �������� ������� �� ��� �

�� � ���������� ���� ����!����������>�)�O�4>35�;���#�����/�,)�����<��)<�

���#���������������� ������ ������������������� �� �������� � ���� �� ���� ��� ������ ��������� ��� ������������� �������������������*����������������������� �������������� ���(-����� ��� ����� �������� ��� ������ �� � ��������� ������ ������������� �������'

��� ����!��������� ������� ����!�������� �������������� �������� ������������� ��������������.��)%-+/&/+(�

-��4?���� ��������� � ���������� ��� ����������������������� ��������������� �� ����� %�����������&�

#��L��

4��+�

L��6 �

#��6�

C��*��

<�

-��*��# �

#

capitolul7tipar.P65 03.08.2007, 14:10105

Page 107: MINISTERUL EDUCAÞIEI, CERCETÃRII ªI TINERETULUI C...C1 C pag.1-2 Chimie 2007.qxd 8/3/2007 12:51 PM Page 1 ... Manual de chimie pentru clasa a IX-a ºi Manual de chimie pentru clasa

106106106106106

$������� ��� � � ����� �� �� ��������� �#��� ����� ��� ��������� ��� ���� ����� � �� ����� ��������������� ���� ���

�������������������������� ��������'+ −+ +4> 45 ) 4> 45- ( +. ( + - ( +. ( (+�

���������:��N�4�,�O�4>3,

-������'�����(���� ��������������� ���������� � �������>�>/5�;�����#�������:������������� 1��������� ��

#�����44�/,/���(������ �� ��� ��������� � ����� ���� �

� ����� �� ����� ��������� ��� ��� �!�� ������!�� ����8������ ����������� ��� ���� ��������'

+ ++ +�) )(�( + (�+ (%(��N� ������ ���(�+)�N��!� ������ �&��� -� � ������� �� �!�� � ����������� �

���� �� ������������ � � ���������-� ���� ��� ��� � ����������������!�� ��������� �������[

����(��� ��������� �������?�,��-�������� � ����������� �� ���� ����� ��� ���������� ������������������%���������������� ����&�

���"�����(����� �������������������� ������� ���� ���������������������������������� �������������� ���������������������������������������������������(������������������������ ������ �������� ��������!�� �[

'��9� ��� ��� � � � �������� �� �� ������� ��� � �������������������:��N�44�@<������ ������� ������'

+ −+ +�? 5 / ) / ? , /- ( .*+ ( + ( + - ( .*+

-��������(���� ������������� ��� ��>�4�;�#���(�N�@�/,

(��-���� �������#���� ������� ����������������������� -=(<+,�� � � ������� �������� ��:��N�/�/�O�4>3,���)5 -��"���� ���(���� ������������ ���� ��� � ����#���� � � )5>��I� ���� �� ����������������� ����������� �� � ��/)5��������������������������������������������������������#���(�N�)�@@�

B��;������������� ������������ �������������������� ��� ��� � � ����� ������ ��� ���������+�� ��������,�)=>�������������� ��������� ���������� ��� � ������� ��� )4�@,� �I� ����� �������>�,??�;�� *���� �� ������ �� �� � )����� ���� �

�������� � ���� � ���� C�)2�� ���� ������ ���� ���������"���� �'

������������������������������������������������������������������

#�� �N�4))��7����-?(@+)�3������� ������������ ��������������������'���+����������������-(/-++.������ ��(

�����������������������.�-����������� � ��������������� �� ������������������������������� �� ���������

���I������������ ��������� ��������������� ��� ����������������������������� ������������������ ������ ������ �������� �� �� �� ���� ����������� ���������� ������������ ���

����!����������%�����������&��������������������������������������'

���� ������� �����.(,.+/��������������%-�-+/&����F�������������� ������� �����������()*+,

5S���� ���#������� ��� �������������%5S����������&� ����� ���#��

��������� �������� ������ ���� ��� ����� ������������ �������������������� ���������'

+ → +) , ) ,( *+ ).�- .� *+ )(-��������� ��������������������� ������������

� �������� ������������(-������������������������������������������� ������������������ ��������� ��������� ��� ������-������������%W�&�������������������������� ��� �4>�W��()*+,

�� �� � ������ =<S����������� ��������� ����� �����������������<>S�

#��4,�)�W��.�)*+,��4,�@)5�W��.�-����N�<>S�������+���������/�5<��� ������� �������� ���

�� ���� �����(B���������������.�+(�4�;���� ����� ����� ,=�?5��I� ����� � ���� �����������������-������������������ �� �������� ������� �������������������������������

���� ���� �������������������/�5<�������������������� ���()B��� �� �����,=�?5��I��������������� ������������� � ������4;��"���� ����������������������������������������

��� F��������� ����� ��� ������� ��� �� ����� �������� �������������������� ����������� ���� �������� ������ #����� ��� �� � ������� ����� ��� ����������������

#

#

#

#

#

capitolul7tipar.P65 03.08.2007, 14:10106

Page 108: MINISTERUL EDUCAÞIEI, CERCETÃRII ªI TINERETULUI C...C1 C pag.1-2 Chimie 2007.qxd 8/3/2007 12:51 PM Page 1 ... Manual de chimie pentru clasa a IX-a ºi Manual de chimie pentru clasa

107107107107107

#����� �N�?)��7����-/(,+)����� �N�4,,��7����-@(<+,�

$��"��������������������� ������������ ����� ���������������()*+,�>�4�;� �� ����� �������������� �� �K(2L�>�);��F���������

������A ���� �!���� �������������������� ����� ������� �#� ����)5��I�������)�;�����������������(/�+,�����//�<5��I�������.�+(�)�=5,�;�*�������������������������#������

��� -������� #����� �� ������ ��.�+()�=5,�;� ����� ����������� ������ �� � ������� ����������������������������� ������

���������4�05�*�

�� ��� ��� �� �� � ���� ���� ���� ������������������������ �������������������'

���$ ������C�G ������� ������������������� 1����%�&%����7����&�

���� ������������������ ������������ � ���������� ���� ���� ��������������� � ������� ����������������������������������%���� ����7�����&�

���C��� ���� �� �� ����������������������� �� ����� � �������������%����7������&�

����(��� ����� ��� ��������� ���������������������� ��� � ���������������� ������� ���� ���%�����7 �����&�

������ ������������� �������� ������������������������ �����������%����� �7� �� �&�

��*������������� � ����� ��� ���� ������ ������������������ ������� ����� ������ ����� ��� ���������������� ����� ��������������� ��������� ����� ���'

�������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� �������� ������������ ����� ���� ������������������������������������ �������� �������������������������������� 1����������������������� ������������� ������ �������������B��������� ������������� ����������������������� ���������������������������� �������� �����������#������������������ ��������� ���

���� ���� � ������� �� �������������������� 1����������

���-��������(���� ������������������� ������������ ������ �����#����� ���#������))�,�I(-�%��� �&�� �4>�I�������

��� 6� �� ����� ������� /(*+− � ���� �������������������

���*��������������������� ���������1��������������������������� �� ���� /(*+− �

��� 6� ������� � ���� ������ ������ ��� ������������� 1������

���-������� #����� ������� %�I&���:+()�;� ����� � ���� �� �������� �� �� �� ������ ������������������� �#������@>>��I������(/�+,��/�;�

B���-��������(���� �������������� ������������.�-.�%:(-.�N�,�O�4>

34>&�

#����� / , ) , )).�+( ( �+ .� (�+ )( ++ → + ����5>�?<��I�����.�+(�

B'��-�������#�������(��������� ������ �#� ������� ��� �� ��������� �� �������������������>�/@�;�������������� ����!�������������������� � �������%:-(/-++(

�N�4�<�O�4>35&#���(�N�=�

B(��-��������(��� � �� ������� �� �� �� >�4�����������������-(/-++(�����>�45�������������������-(/-++.���� ���� ��������������

#���(�N�,�=)�

# #

#

#

capitolul7tipar.P65 03.08.2007, 14:10107

Page 109: MINISTERUL EDUCAÞIEI, CERCETÃRII ªI TINERETULUI C...C1 C pag.1-2 Chimie 2007.qxd 8/3/2007 12:51 PM Page 1 ... Manual de chimie pentru clasa a IX-a ºi Manual de chimie pentru clasa

108108108108108

������

������������� ������� ��� ���������������� ������������ ������������������� ������ ��� ��������� ����������� �������������������������� ���������������������� �������������������� �������������� � ���� �������������������������������� ������������������� ����� ��!�� ������� ����� ��������� ����� �������� ���������� ����������������� � ����� � � ��� ���� �������� � ����������� ����������������"�����#�

���������������������������������������� ����������� ������ ������������������������������������� �������������� ���������������$���������%����������������������� ������� ����������������������������������������� ��� ��������������� ��&�� ����������$�������� ��� ������ ������������������������������� ���"����������$����������� �������������������� �#�����������!������ ����������������$��������������� ������ ��������������"�������#��&���������������� ��������������� ��� ���� �������� ����� �����'�����������$����� �������� ������������� ����������� �������������������������� �������������� ���������� ������������ ����!�������������� �� ���� ������������������!�����������������

( � ������� ���� � � ������� ��� ������� ������ � �������������!��!���������!���������� ������� ����������������� �" ������)#��*�������������������������� ��������� ������������ �����!������� ����� ��!��������������������� ������� �������������� ���������$ ����� �� �������� ������ ������ ���� � �� ������� �� �������� ������!���������� ��� ��������

����� ������ �� �� � ��� ����� � ��������� ������ ������������������������ ��������� �������������������+�� ��������������$��������������������������� ��������������������� �������������� ��������������������

( � ��� ���� ����������� �� ������� �� ������ � ������������������������������ ������������������� ���������������$���������*������� ����������� ��������� � ��� ��������������������� �� ������� ������������ ������ ��� � ���� ������"�������#�������� ������������ ��� ������� �� � ��� ���� ����

( ����������������������� ������ ��������� ��� �������������� ������������������������ ��� ������ � ��� �������������������� �� ������ ���� ��������� ����� ��� �

�����������������������

������� � ������� ����������� ������������������� �� ����!��� ������ ��������������������������������������������������� ����� ���� ��� �� ������������� ��������� ������ �������������"�#����������� ����� ��� ����������� �������� ����������� ����� ����� �� ��� �� ��������� ��� �� ���� ����� ����������"#������� � ��� ����� ��� ������� �������������������� �������������������� ��������� ���� ����� ��!�� �����������������"�$���� ������������������ �������� ��� ��������������������� � ����������������� ����� ��� �� ��� ��������������������������� ��������������������!����������� ��� ����� �������"�%�� ��� ����� ������������������� ��� ����������������������� �� ���� �������� ��� � ��������������������� ���� �������� �����������"

���������������������������

capitolul 8tipar.P65 03.08.2007, 14:13108

Page 110: MINISTERUL EDUCAÞIEI, CERCETÃRII ªI TINERETULUI C...C1 C pag.1-2 Chimie 2007.qxd 8/3/2007 12:51 PM Page 1 ... Manual de chimie pentru clasa a IX-a ºi Manual de chimie pentru clasa

109109109109109

�������� ������

�� ��������

�������� ������

&� �������������� ���� ��! ���� �������� ������������ ���������� �� ������������������������"

�� + ������������������������ �� ���������� ������������� ���� ������������������������������,

������������ �!����� ����� �������� ���������������������

-,�����������������������������������������

%���������������� ���������+.$���� ��!������������������$������������� ���!���� ��� ��������� ������ ����� ����������� ��������� ���� ����� ���������������������������������� ��$� ������������������ ������ �������� ����� ���������� � ������ ������������ ���������������������������������������������� ���������( ��������� ���������� ���������+.$��������� ���������������������������������������

# ������� � �� ����� ����� �������� ��� �������������� ��� ��!������������"

��/��!� �� �� ��� ����� � � ������ �� +.$��� ���������� ������ ����������������� �����!��!������ ������������������

�� 0 1 1 123 4 )�� 2�� 3 �� �� ) 4↑+ → + + +

��� ( )5 5 11�� )64 �� 64 64 ) 4+ → + +

��� 7���� �������� � ����������� ������ ����� ��� ������!�� �������������� ��������� �� ����������������"23 40#�������������������������"21��148#�� ����!� ���)1740�

����9 18 :

0 1 1 123 4 )�� 2�� 3 �� �� ) 4− ++

↑+ → + + +

23 40�;����� ��"��� ������ �#

)���;�����������"��� �����������#

113� 4 13�4+ →

��������� ����� �

13�<<<→�13�1=�=�0�;������

41��=�0�;�<<<→�141;��������

16��<<<→�16�=�=�1�;������

1)14��=�1�;�<<<→�1)4;��=�1)1↑

��������

1 116� 1) 4 16�4) ) ↑+ → +��������� ���� �

�� ��������

��������

=�>�;

5 2Cl–1 �<<<→�:1��

������

;�1�;

2 Mn+7 �<<<→�Mn+2

$�������'������� ��������� ������(� �������� ���������������������������������"

�������'������� ������������ ������(��������� �����������������������������"

$������� ��� ����������� ������ �� ��� ��� ����� ���������������������������������������������(� ����������������������� ��� �������������� �� � ��� ������ � � ��������������"

������ � �� ��������"$"�� ��������� ������������������������������������������� � ������� ������������"�������#�

���������6���������������

6������������

-�������

4�����

=?=>

=0=5=1

=9:

;9

;1;5;0

;>;?

capitolul 8tipar.P65 03.08.2007, 14:13109

Page 111: MINISTERUL EDUCAÞIEI, CERCETÃRII ªI TINERETULUI C...C1 C pag.1-2 Chimie 2007.qxd 8/3/2007 12:51 PM Page 1 ... Manual de chimie pentru clasa a IX-a ºi Manual de chimie pentru clasa

110110110110110

�������� ������� ����

0 1 1 1123 4 9?)�� 12�� 13 �� >�� @) 4+ → + + +

��� ( )+ ++

+ → + +> 1: 1

5 5 11�� )64 �� 64 64 ) 4 �"������#

���;����������

)645�;����� �

( )5 5 115�� @)64 5�� 64 164 0) 4+ → + +

��� ( )51 18

���� � �������0 1 0 0 1 0 0 1 0 15

��123 4 @) 74 9:A�74 2 74 13 74 >A� 74 0) 4

++ +++ + → + + +

( ) ( )++ +

+ + → + + +5? 1

����1 1 8 1 0 0 1

��������� 0 1 0 1 0 15 5

�2 �� 4 8) 74 ? A� 74 2 74 �� 74 5A� 74 8) 4

�������������

����������������������������������&� ��� ��$�����������1B������������!����������� ���*�645���+ ������� �����������������"�������������#����������

7���������� ��� ��� ����� �������� ������ ��� ���� �� ��� �� "����������������#������������" ���� ���������*�645#���� ����������$���!��"������#�

-���������������������,

( )5 5 1�� 1*�64 �� 64 1*� ↓+ → +

&��������������������������,

( �������������������������������������������������� ���������������������,

"9#

=�9:�;

10Cl–1 �<<<→�5 :1��;�9:�;

2Mn+7 �<<<→�2Mn+2

������

;�1�;

2 N+5 �<<<→�N+2

��������

=�5�;

3 Cu0 �<<<→�Cu+2

;�?�;

2N+5 �<<→�2N+2=�?�;

3Cu0 �<<→�3Cu+2

������Cu0 �<<→�Cu+2 + 2e–

2Ag+1 + 2e– �<<→�2Ag0��������

������

Cu0 + 2Ag+1�→�Cu+2 + 2Ag0

��������

��������-����������������������������*�645�

������ ��� ������ ������������ ������ ��������������������������!��������� �"�������#�

��������� 7���� �������� ��$��������������

KCaNa Mg

AlZn

FeSn

Pb

H2Cu

Hg Ag

Pt Au

capitolul 8tipar.P65 03.08.2007, 14:13110

Page 112: MINISTERUL EDUCAÞIEI, CERCETÃRII ªI TINERETULUI C...C1 C pag.1-2 Chimie 2007.qxd 8/3/2007 12:51 PM Page 1 ... Manual de chimie pentru clasa a IX-a ºi Manual de chimie pentru clasa

111111111111111

�������� ������� ����

��1=�=�1�;�<<<→���:��������

C 0�<<<→�C 1=�=�1�;������

DDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDD*�� � ��"5#����"0#������� ��������� ��� �,

4�9�=� -��1�E�-��9�=� 4�1

( ��� ��� ��,)���������������������� �$�

*�� ���������� ��� ��������� ����

�����������+������!����������� ������ ����$�

+�������������� ����

� ������*��

���������������������������������&� ��� ��$�����������1B������������������������������740���+ ������� ��������������������"����������#����! ��

7������������������������! ����������������� �����������$�������������"�������#��������������������������740�����������������������

-���������������������,

0 0C ��74 C 74 �� ↓+ → +&��������������,

���

"1#

�������������������������� � ���� ������� � ����������������������������������������� ������������������������������"�������#

B�� ������� ��!���� �� ��!����� �� ������ ������� �������� �������� ��!� �� ��!���� ���� �� '�������*��� ������ �� ���� �������� ������ ����� ������� ������������������������,����-

B��� ����������������������������� ���������� ��������-

4�9�=� �;�E�-��9��������-��1�;��;�E�4�1�������� ( ������� ���������������� �������������������� ����������������

��������,4�9�=� �;�E�-��9 "5# -��1�;� �;�E� 4�1 "0#

��������

Zn0 + Cu+2�→�Zn+2 + Cu0

������

������ ��� ������ ������������ �����������������������������!������ ������������������������������� ���"

*���� �F�!���� '������=�)=

F�!��=�)=�� �*����� '����

*��9�=�F�!�1�� �*��1�=�F�!�9

�� ��������

���������-������! ���������������������740�

�������"�������������;#

��������"�� �������;#

-��������������������4��=� �; .����� ���������������������������������������������$������,���������������� ������������������������� ������

capitolul 8tipar.P65 03.08.2007, 14:13111

Page 113: MINISTERUL EDUCAÞIEI, CERCETÃRII ªI TINERETULUI C...C1 C pag.1-2 Chimie 2007.qxd 8/3/2007 12:51 PM Page 1 ... Manual de chimie pentru clasa a IX-a ºi Manual de chimie pentru clasa

112112112112112

����� ���� ����������������� ��� ����

���������� ����������� ����������������

% ������� ��������!� ������ �������������������! ������������������������������������������������������ ���������������������������!������� "������������������������������� ������������������������������� ����������������!����������� ���

%���� ��� �$�� �� �������� ������������ ������� ����������� ��� ������������� � ���� ������������������������ ������������������������ ��������� �������,

2������6���3���*���C ��A���7 ��&���)1������)���*���&���*�

/��������������������� ��-����� � � ����������� ����� ���������� � � ������� ������

)1 � ���������� ������)1� ����������� ������������� � � �����������)1��������������� �����)1����������(

�������� ������ � �������������������� ����� ��������������������� ����������� ����� �����"

�� � ������������������������������������������� �������������������������� ����������������4������������������� ��������������������� ���������������������� ����������� � ������������������ ����� ���������������� � ����������� � ������ �������������

������ ����!������������� ����������������������!������������� ����������� ��������������������� ������ ������������"�������#����� ������������������� ������ ��������( ��� ��� ��,

%�� �!�� ������ � ��� ��� ������ � ��������� �� ��������������������������������������������������������������������������������������������(���������������������������"

6���������������� ��������� ������������ ������������������������ ��������������� ��� ����������

% ������������������ ����������� ��������������������������������,

0����������� ��� ��������� �����������������!��!����������������������� ������������������������������������ ������������������������������������������� �������������!��

$������������������������������� ������������������������������������ �������� � � �� ��� ���������� ����� � ��������� ��

�� ��������

)1G1)=*�� ������ �*�� �� ���������

�����H�: �����I�:��E�:

A1�=�1�; →�1A; 1�@8

*�1=�=��;�→�*�= 9�JJ)

14

1�=�1)=�=�1�;�→�1)

14 9�8@

3 40;�=�@)=�=�>�;�→�3 1=�=

0)14 9�>9

&�41�=�0)=�=�1�;�→�&�1=�=

1)14 9�0?��

1�=�1�;�→�1��; 9�5?

��14

81;�=�90)=�=�?�;�→�1��5=�=

8)14 9�55

41�=�0)=�=�0�;�→�1)14 9�15

F�1�=�1�;�→�1F�; 9�:J

1)�1=�=��;�→�)�11= :�J9

*�=�=��;�→�*� :�@:)�

11=�=��;�→�1)� :�@:

A�5=�=��;�→�A�1= :�8841

�=�1)=�=�1�;�→�1)141 :�?@3 4

0;�=��;�→�3 4

01; :�>?

+1�=�1�;�→�1+; :�>0

��=�=��;�→��� :�>14

1�=�1)

14�=�0�;�→�04); :�0:

��1=�=�1�;�→��� :�50��1=�=��;�→���= :�9?1)=�=�1�;�→�)

1:�::

A�5=�=�5�;�→�A� ;:�:5?&�1=�=�1�;�→�&� ;:�957 1=�=�1�;�→�7 ;:�9061=�=�1�;�→�6 ;:�15&�740

�=�1�;�→�&��=�7401;;:�5>

��1=�=�1�;�→��� ;:�0:A�1=�=�1�;�→�A� ;:�00��5=�=��;�→���1= ;:�>:��5=�=�5�;�→��� ;:�85C 1=�=�1�;�→�C ;:�8?1)14�=�1�;�→�)1�=�14); ;:�@53 1=�=�1�;�→�3 ;9�9@*�5=�=�5�;�→�*� ;9�??)1

�=�1�;�→�1); ;1�153�1=�=�1�;�→�3� ;1�58B�5=�=�5�;�→�B� ;1�586�=�=��;�→�6� ;1�89��1=�=�1�;�→��� ;1�8?F�1=�=�1�;�→�F� ;1�J:2=�=��; →�2 ;1�J1B=�=��;�→�B ;5�:>

���������7�������� ����������� $�����������������

capitolul 8tipar.P65 03.08.2007, 14:13112

Page 114: MINISTERUL EDUCAÞIEI, CERCETÃRII ªI TINERETULUI C...C1 C pag.1-2 Chimie 2007.qxd 8/3/2007 12:51 PM Page 1 ... Manual de chimie pentru clasa a IX-a ºi Manual de chimie pentru clasa

113113113113113

�������� ������� ����

��� �������������������������� ������ ��� � � ����������(����� ��������������������������� ����� � ������������������������������������������ �������������� ����������� ����"

���������������������

������ ������ ��� ����������������

( ���������+.$�������������� � � ������������� ������!�������'����������������������������������������� ������� ���������� �������!�������������

%��������$����!���� ���������� ������������ �������������! ��� ������������740���������������������������,

0 0C ��74 C 74 �� ↓+ → +

�� ������������ ����������������� ���������� ����������������� ��������-

%�������������� ���������!� ����� � ������ "��������C � �� �����������������1=#��������� ����������������������!����� � �� ���������������������������������� ����� ������������������������������������ ����������

��������������������������������������������� �!����"#�$��%*����������� ��'���� ��������&'������'����!� �,

��/ �������F��!������ ������ �������9::�B��������93�����!�������! ���C �"645#1�����������������! ��"� ��#�

��/ �����������F��!��������9::�B���������!�����������������"645#1

9�3�����������������������"�����#���/ ������ ���������/�"�� ����������#������ � ���������������!����

���������6�645��������������������������������������������������� ������������� ����� ������ ��� ��� �������!� �� ��������� ��

������"��������#�K���� ������������������������� ��������������� ����� ������ ����

������������������ � ���������� ����������

�� ��������1 ����������� � ���� ��������� '� ������ �� ��������������� ��� � "�������������� ����#� �� ���� ��� ����" ���������� ����������#"

2����������� ��������������� � ������ ��� ������������ ������ �� ��� ���

%��������� ���� ��� ���������� ������� ��� ��������������� � ������ ��� � ������� �������"

3�� �������� �������� �� ������� ������������ ��������� �������" ������ ������#� ��������" ������ �������#�

)�� ���� �� ������ ���������������������� � ������� �� ���� ��� ����������� ���� ��"C �<<<→�C 1=�=�1�;������

��1=�=�1�;�<<<→�����������

C �=���1=�<<<→�C 1=�=���

capitolul 8tipar.P65 03.08.2007, 14:13113

Page 115: MINISTERUL EDUCAÞIEI, CERCETÃRII ªI TINERETULUI C...C1 C pag.1-2 Chimie 2007.qxd 8/3/2007 12:51 PM Page 1 ... Manual de chimie pentru clasa a IX-a ºi Manual de chimie pentru clasa

114114114114114

������&��&������������C ;���"%� ���#�;����!� ��������������

����

�;�;

���������C "64

5#

1

C "�#�→�C 1="�L#�=�1�; ��1="�L#�=�1�;�→���↓

�����������"64

5#

1

������ �

K�������

564−

564−C 1=

��1=564−

564−

564− 6�=

Proces redox

(������";#������������������ �����������������-

";#��C �→�C 1=�=�1�;

M����������� ���������� ����$������� ����C 1=�� ������� M������������ ����� �������������������� �� ������!������ � ������� ��� ������������

�������"=#������������������ ����������������-

"=#����1==�1�;�→���M������������ ���������� ���$�� ��������������������� M������������ ����� ��������������� ���� �� ������!��� ��� � ��!���� ��� ������������

� ��� ��� �������"������ � �����#����� ���� ������� �������"

������������� ���������������� ������,C �=���1=�<<<→�C 1=�=���

7������������������ ������ ����!�,

%������������ ������� ������� �������������� �����������������������$����������������� ��$��� ���������������������� � � ���� ��� ���������!�����������������������*������������ ���������� ��������� ����� ���� ���������������� ������������������ ������������������������������������ ��������������������������������� ���������!����0�������

�������� ������

� � #�!��� �� ��������� ���� �� C �� *��� A�� ���� ��� ��C 740��*�645�A�740� ������� � � ����������� �� �� �����������(����������� �������������������������� ���������������� � ��� ������������������"

* ��

capitolul 8tipar.P65 03.08.2007, 14:14114

Page 116: MINISTERUL EDUCAÞIEI, CERCETÃRII ªI TINERETULUI C...C1 C pag.1-2 Chimie 2007.qxd 8/3/2007 12:51 PM Page 1 ... Manual de chimie pentru clasa a IX-a ºi Manual de chimie pentru clasa

115115115115115

������ � � ���� �������!�� �� ������������ ��������� �� �� �������� �������! �����N�������� ���������O�������N����� ����������O���� �����������N�� �����O�������� ������ �������������� ��% �������������������������� �� �����������!�� �������������� ������ ����������� ������������"�""�"#���������� ����!����������������������� ��������������������"K#��7������������������� ���������������!��� ��� ��� ������

&� �������������������������������� ���������������� �������������$�������� ������������������"����������� �� ������93����E�1>P�����E�9���#��������9�9�K,

C "�#�=���1="�L��93#�→�C 1="�L��93#�=���"�#���������:�E�9�9�K( ������������������������������������������������� ���������

����������������������� ��������������������������� ������������������ ���������������������������������� ������:��������������� � � ��� ��������� ��������� ������������������������ ���� ������� ���������������� �����" :

��� #������� ��������� �����������������������������

������� ������������������� �����" :���� #,

: : :�� ���� � �+

6�����������������������!�������������� � ����������������������� � ���������� ����������������������������������� � �����������������!���� ��� � � ������������% ������������� ���� �� ������ �� ����� ������ � ��� ��������� �� ������ � � ���

���� � �� :��� ����� :

���� ������� ��������� ����������������� ������������ ���������������� (�� ������������������!��!��������������������� ��� ������ ������ ������������������������ ������� ����������� ��������� ��� �� �����������!����

1)="�L��93#�=�1�;�→�)1"���9��#��1

:) G )

� +�E�:�::�K

1 ������ ������ ����������������������� ��$����������������� ����� ���� ��������� ������������������ ���������������� �� ������93����������������������!��� ����� ����������� ���!���������������� �����9����"������)#��&�������������� ������������ �������������� ����

1 ����� ������ �������������������! ��,

)="�L��93#�G�)1"���9���#��&��������&���)1"���9���#�G�)="93#�

� ��� ������� �����������������������������������������&� ����������� �������� ���������� � ����������������������

������� � ����� ������ �� �������� ��� � �� ������������ ��� � ������ � ����� ����������� �� ������ � ��������� � ����������&��� ������ ������� ����� ��� ������� � � ������ �������!� �����! �������� � � ������ �������������

*��������������������!���������������������� ���������������! �������������� �������������� �"������*#�����������������������������:�8?�K�� ��� ������ �����

0������ �� ������ ���� ��� ���� ������� ��������� ����������� �"

)�� �� �� ��������� ���������������� �������������������������������*� 4�� � �4��� �� �� ������� ��������������� �����%�-

Q9K 9

/�����!�� −: :��� ��� � ������

������������15���������� ������� ��� ��� �����������������������������������������-

: : :��� ��� � �−

������������������ �������� ����������������� ������� �������� ����������"6��!����������� ���� ���)=

������ ���� ������ ���� ����������������������-

+ −+ →+

5

1 1

1) 4"�L�93# 1�

) "��9��# 1) 4"�#

������)�������������� ������������� �

)1��9���

capitolul 8tipar.P65 03.08.2007, 14:14115

Page 117: MINISTERUL EDUCAÞIEI, CERCETÃRII ªI TINERETULUI C...C1 C pag.1-2 Chimie 2007.qxd 8/3/2007 12:51 PM Page 1 ... Manual de chimie pentru clasa a IX-a ºi Manual de chimie pentru clasa

116116116116116

&���������������� ��������������������������������������� �,* ���";# C "�#�→�C 1="�L��93#�=�1�;

������"=# 1)="�L��93#��=�1�; →�)1"�#

C "�#�=�1)="�L��93#�→ C 1="�L��93#�=�)1"�#���������:�E�:�8?�K���� ��������� ����������! ��,

";#��C � �C 1="�L��93#� � �)=�"�L��93#� �)1"���9���#� �&���"=#

( ������,� : : :�� ���� � �+ �� ���

1

: :��� 1) G )

� � :�::K+ �� ��!����� ��:��� E�:�8?�K������! ��������� � �������������! ����,

C "�#�→�C 1="�L��93#�=�1�;�� :��� E�:�8?�K����� 1

:C G C

� + E�:�8?�K

( ������������ ������� ���� ������� ��� ����� ���� ������������ �� ���������� ��������� ��� ������ ���������� ��������������� ���� ! ����� ��������� ����������������������;:�8?�K�

C 1="�L��93#��=�1�;�→�C "�#�� :���� E�;:�8?�K����� 1

:C G C

� + E�;:�8?�K

*��� ����� ��� ������ �� ����� �� ������� ����� ��� ������� � ��$���������� ��� �������������������� ������� � ��$�� �������93���� � ��1=�������������� �������������� ��( ���������!��������������� �� ����:�50�K�

&��������������������� �,"=#��������1="�L��93#��=�1�;�→���"�#";#�������)1"�#�→�1)="�L��93#�=�1�;

��1="�L��93#�=�)1"�#�→ ��"�#�=�1)="�L��93# �:�E�:�50�K���� ��������� ����������! ��,

";#��&���)1"���9��#� �)=�"�L��93#� � ���1="�L��93#� ���"�#��"=#

( �������1

: :�� ) G 1)

� � :�::K+ �� ��!�������� :���� E�:�50�K������! ��

������ � ���������� ������ ��-

������*���������������������� ����������������� ���������������������! �����

: :��� ��� �−

�; �;

* �����C

C "�#�→�C 1="�L#�=�1�; 1)="�L#�=�1�;�→�)1"�#

7�����������"�������� ������������� #

)1"�#

K�������

564−

564−C 1=

)=

564−

564− 6�=

( ����������

����������!�������! �

capitolul 8tipar.P65 03.08.2007, 14:14116

Page 118: MINISTERUL EDUCAÞIEI, CERCETÃRII ªI TINERETULUI C...C1 C pag.1-2 Chimie 2007.qxd 8/3/2007 12:51 PM Page 1 ... Manual de chimie pentru clasa a IX-a ºi Manual de chimie pentru clasa

117117117117117

��1="�L��93#��=�1�;�→���"�#��� :���� E�:�50�K����� 1

:�� G ��

� + E�:�50�K�

* ��!� �� �������� ��� ���� �� ���� ���� ������ ��� ������� ��

! ������ +1:C G C

� E�:�8?�K����� �������� ����������������������������

1:�� G ��

� + E�:�50�K����� '���������������� � ���������� �������������� ���

���� ��������� ��C $���"�������#�

";#��C � �C 1="�L��93#� � ���1=�"�L��93#� �����"=#�:�E�:�8?�K�=�:�50�K�E�9�9�K

7� ��� � ������ ��� ��������� �� ������� ����,��� �� ������������������������ ����������� ��� ������������ ����,����� ���������������������������������������������������������������� ������ �������������������������� �����"

0����������������� �������� ���������������!���� ����� :����

������� �������� ����������� ��������8 ���� � ��� ��� �������

������������� �������(���� � ��� :���� H�:� ����� ������� ������

�������� ��� ������������� ������������������������������������������������� ������� �����������"����� ������������������������ ������������� ������� � ����������"

7���������� ���!� ��������������� �������������������������������� ���������������������������������� �� ����������������������� � � �������������""�"������������-

: :�� ���� � :+

�������� ������

��/��!� �������������� ����������� �����������������"�����#�������!�������� �����������������'����������� ��� ���� ����,

��A���=���740�→�A�740�=����������=�1)���→�����1�=�)1

���123 40��=�@)1740�=�9:A�740�→�21740�=13 740�=�>A�1"740#5�==�@)14�

���/��!� �������������� �������� ��� �������� ���������������!������ � ���� ����� ����� ���� ���� ���� �� ����� �,� �� 03 4 "�L#− ���+1"�# ����C 1="�L#��������� ������������������������������������� �,��A;"�L# ����C "�# ����+;"�L#�

���7���� ��������������������,)141"�L#�=�1)="�L#�=�1F�;"�L#�→�1)14"�#�=F�1"�#�

��7������������� ��������� �������������������+ �������������� �����������������������������&���!��!���� �������� ������ ����������������������������!�������������� ���������� ��

7� ���������������������� ����������� �� ��������"

���������������������������! ��;�������

�������!R���������������� ��� �������� �����������!�� ������ � *����� ���� K����"980>;9@18#� � �� ������� ��$� � ���� ��� ������� ��������������� ��������������������������������� ����! ����������������������R�� �� ��� ��������� �� ������ K���� � � � ������!�� �������� �*��K�����

capitolul 8tipar.P65 03.08.2007, 14:14117

Page 119: MINISTERUL EDUCAÞIEI, CERCETÃRII ªI TINERETULUI C...C1 C pag.1-2 Chimie 2007.qxd 8/3/2007 12:51 PM Page 1 ... Manual de chimie pentru clasa a IX-a ºi Manual de chimie pentru clasa

118118118118118

+�����A���=���1=�→�A�1=�=����"�������#���������������������������������������,

";#��A�� �A�1=� � ���1=� �����"=#

+1A� G A�� E�:�00�K�"���� �������������#

+1�� G ��� E�:�50�K�"���� ���������������#��E�:�00�K�=�:�5>�K�E�:�8@�K��-�������������� �� ��� ��� ���� �����������→���1=�=�1�;��� 1��G ��

� + E�;:�50�K�"������#

1)=�=�1�;�→�)1�� 11) G )� + E�:�::�K�"��������#

��E�;:�50�K�=�:�::�K�E�;:�50�K��-������ ����������

��� 1 5 10 13 4 >A� @) >A� 3 0) 4− + + + ++ + → + +

���������������������������������������,

";#��A�1= �A�5= � � 03 4− ��)= �3 1=��"=#; 1

0 13 4 >� @) 3 0) 4− + ++ + → + � :���� �E�9�>9�K

�A�=1�→�A�=5�=�9�; :��� ;:�88�K

��:�E�9�>9�K�=�";:�88�K#�E�:�80�K��-��������������

���+� ��� 03 4− "�L#����������������������������� ����������������������������������� ������ � ������������ �����������������C �������������������������������������� �����������������

���";# 1F�;"�L#�→�F�1"�#�=�1�;−

1

:F� GF�

� E�9�:J�K

����"=# )141�=�1)=��=�1�;�→�1)14 1 1 1

:) 4 G ) 4� E�9�8@�K

��E�:�?J�K

�������� ���� ���������� ������������

/��� ������9:���������������!���������� ����� �� � ����� �����-����� ����� ����� ������� ��3� ����;��"�"

/������ ��� � ��� ��������� ����� �������������� �������� �-��� � � ������� ���������<� ����� �� ������ �� ������� ��� �� ���

� �������������������������������(��� � ��������������� �������<���� ������������ ���� ���

���������������������� ���� ����"

(��!��������������!�F������"�����������#������! ���� ��������������������� ���������

� ����� ����������!����� ��������������������������������������"�������#��������� !��!��91�K��� � ��������������?�������������������$���� �������1�K��&������������������������������� ������� �� ���9@>J

�� ��������

7� ����������������""�"��������������������������� �-� ����� � ��� ������������������ ����������� �� ��������"

% � � ������������� � �������������������������������� ���� � �� ������ ����� ��� ��������� ��� 3�����=� �����*>?>�*>@A������� � ��� �������������� ����������� ��� #"� 7� ��� �*>BC�*A+>������������ �������"

���������-������� ������ ���������������������������������

���������*�������������������

)174

0

"���������#* �� �����

� ��"��������#

�����"����#

capitolul 8tipar.P65 03.08.2007, 14:14118

Page 120: MINISTERUL EDUCAÞIEI, CERCETÃRII ªI TINERETULUI C...C1 C pag.1-2 Chimie 2007.qxd 8/3/2007 12:51 PM Page 1 ... Manual de chimie pentru clasa a IX-a ºi Manual de chimie pentru clasa

119119119119119

����!�� ��� ��� ��!�S��&�� �T���������!���������������� ���� ���$�� ���� �������������������������������������������,

���������� ��������� ���";# ����������������&�41�����������"=#��������!��� ������������ ������������������������� ��������!���

������� �����!����������������� �������������������������������!����������������� �������� �� ��������������!������������������)1740���

�� ����������9�1J��G�5����� �� ��������E�5@U����������������������������������������������!,

";# 10 0&�"�# 74 "�L# &�74 "�# 1�− −+ → +

"=# 11 0 0 1&�4 "�# 0) "�L# 74 "�L# 1� &�74 "�# 1) 4"�#+ − −+ + + → +

1������������ ��� ���������������������-1

1 0 0 1&�"�# &�4 "�# 0) "�L# 174 "�L# 1&�74 "�# 1) 4"�#+ −+ + + → +&� ��� ��� ��������������������������������� ���������������������

���)1740���������!� ��� �� ����������������������������� ���� �$��������������-�� �����������������������������!��!���� �������������$���!�������������������� ��������������������� �����<� ���� ����

������� ���"��� ������������������������� ��������� ������� ���� ��������� ���������� '�������

��������� ��������������� ���� ������������������� �������� ��� ��� ������������������ ���� ���� ������ ���������������������������

&��� B���� ��T�� �� ����� � � 9@?8� ��� ������� ��� ��!� S�����B���� ��T������������������������������������!�����*������������������������!� ������ ���������

#���� ������ ������� ��$� ��� ���������! �������� ������������������ �6)0����C ��1���������� ����������������"�����������# �� '�������� ��������� ����������������������� ���������� �� '�������3 41��-������������������������� �������������������������������! ��,

";#���C "�#�→�C 1�=�1�;��������"=#���16)0

="�L#�=�13 41"�#�=�1�;�→�3 145"�#�=�16)5"�L#�=�)14"�#�����

*���!��������������� ������������������ ����%������������������������ ���6)0������� ������������24)������!������� ��"�������#�-���������� ��������������������! �������������������������!� �������������������� �������������������������� �������������������!��� �,

* ���";#���C �=�1)4;�→�C 4 =�)14�=�1�;

������"=#���13 41�=�)14�=�1�;�→�3 145�=�1)4;

F������������������� ���� �������� ��������������������� ��������� ���� ������� ��� � ��������! �� ��� �������!���� �� �� � �������!�������� ���������

2 ���� � ��� ��� ��� ������ ������ ������ ������������ � ����,������(������ �� ����� �� �������� �������������� �������������������� ����� ��� ���� ����� ����� �������������������������� ����"

������������ ����B���� ��T

* ���;��� ������! �

�����������

������;�����

��� ���

����� ���� F������ ����� �C $3 41�

capitolul 8tipar.P65 03.08.2007, 14:14119

Page 121: MINISTERUL EDUCAÞIEI, CERCETÃRII ªI TINERETULUI C...C1 C pag.1-2 Chimie 2007.qxd 8/3/2007 12:51 PM Page 1 ... Manual de chimie pentru clasa a IX-a ºi Manual de chimie pentru clasa

120120120120120

/ ���������������������������������! �����������������������������������������������������!��!��*�14������� ������ ��� �������!��

D���������������������� �����!������ ���� ������������������$!�������������������������������������� ��������! �����������������������)�4�������� ������ ��� �������!��"�������#�

4�������� ��������������� ��� ����� ��� ������������ � �������� ����� ����������� �����������������������������!��� �,

* ���";#������=�1)4;�→���"4)#1�=�1�;

������"=#���641�=�1)14�=�1�;�→�6"4)#1�=�1)4;

#�����,� ���� ������������������ ���������� ����� ��������������������� �����������������������������"��� � �����������������������������!�#�

�����������#�����$�������������������������"� ����%��������������� ����#���#�

� ����� ������ ��������� �� � �������� ������������ ����� ��������� ��������� �� ������������� ������������������ ����������� �������������� �� ��� ��� �������� ����������� ���������� ��!��� ��� �������%�� �����������0:U�� � � ����� ��� �������� ����� ��� �������� � �������������������������������������������������

( ��� ��������������������������������������� ������������ ��$������������� ���������������������� ���������� ���������� � �������$��������������������� ��� ����� ����!��!�� �������� ��� �������� ����� ������������ �� �� ������ ������� ������������

*�������������� ��������� ��������� ����������!���� ������������/ ��� ������������������������������������������������ ������� ��� ����������������� �������������� ��� ��������������������������!� �������� ��������������( ��������� �����!������������������$����� ��������������������������������������)

1���������������������������$���������� ��������� �������!�������������������������������������������������������������!����� ������������������������������������������4�����������������������!��!������������� ����)1���41,

1)1"�#�=�41"�#�→�1)14"�#

7���������������������������������!� ������ �����������-�������������������������������!��� �,

";#���1)1�=�0)4;�→�0)14�=�0�;

"=#���41"�#�=�1)14�=�0�;�→�0)4;

4�������������������������������������������� ���������� �������������� �!�������������B� ������ ��������������������� ��� �������� �������������������������

&���������������������������������������������� ������������������ ������ �������� ��� � ����� � � ���� ������������� ����� �� �� ����

���������F������ ��� ���� ��������

�����

* ���"! �#+!������

7���������)�4�� ������!�����24)���C "4)#1

���������&��������������

9�15

�;

�;

)1 41

41�������!���

����� �������

K�������

2=

4);

)14

capitolul 8tipar.P65 03.08.2007, 14:14120

Page 122: MINISTERUL EDUCAÞIEI, CERCETÃRII ªI TINERETULUI C...C1 C pag.1-2 Chimie 2007.qxd 8/3/2007 12:51 PM Page 1 ... Manual de chimie pentru clasa a IX-a ºi Manual de chimie pentru clasa

121121121121121

�������� ������

�������� ��� ������ ����

��������������� �� ���� �� � ����� ��� ����� �� ! �� �������� �� � �������������������������������������� ����������������������� �'����% �������������������������� �������������� ������������������������ ����������������������������� �����

/��!� ������������� ���������������������������!����� �������� �������� �������E2� ��������������������� ������� � ��� �����������F��� ������������! ����!������������������������ ����� ������ ��� �����G�� ������������������!����������!������������������� ��������������������������

��B��� ���� �����������!��� ��$�������������� ����������� ���!����������������������������������������������������,

6145�=�5)14�=�1�;�→�16"4)#1�=�1)4;

7�������������������������������"�������������������#����������������������"� ������������#������!� ������ ��������������

���( ������������� �����B���� ��T������ ����91:���! ���%����$ ������������������ �� ����������� ���������� ��� ���

���4���������� ���! �$���������� ��������!��!���� ����������������������������������������������� �������!��������������������,

C 1="�L#�=�1�;�→ C "�#���� 1C G C � + E�;:�8?�K

*�14"�#�=�)14"�#�=�1�;�→ 1*�"�#�=�1)4;"�L#��� *� G *�� + E�:�@:�K

�� +�� ����� � ����� �� ��������� ����� � �� ������ ��� ����� �������!����������������������

�����������!���������� ���������������������� ��� ������ ��������F����������������������� ������������������ ���!���� ����������

������������ ������������������� ����������������������������� �,)�4"�#�=�)14"�#�=�1�;�→ )�"�#�=�1)4;"�L#C "�#�=�1)4;"�L#�→ C 4"�#�=�)14"�#�=�1�;

��7����������������������������K������������ ���������� ����������������������:�J@�K��&��� $

������ � �� ������ ��� ������ �� � ����� 9�5>�K��%���� �� ���� ��������������� ��� ��������������� ��� ��� ������ ���� ���� ����� ������ ������ �������������������! ������ ���������

&��&����������������������� ������������������������� �������� ������?::��������� �&�740"�#��%���� �,

��3�������&�41����������������� �����������������������3��������������)1740�5@U��� ������

�������!R��������������������� �������� �������������� $���� ������� ��� ������� ��� �� � � ����� ���������� ��������������*�������� ����� ����� ������� ��������� ����������� �� ������ �������� �� ����� ��$�� ��� ��� �������/ ���� �$���� � � ����� ��� ��!��������� �����������������������>��� �� ���9:����������� ����� ������ �����������������R� �!����� ���������������� ���������� �������������������� ������ ����� ��� $������� � � � ��$��� �������������� ���

% � � �������������������������!��� ��,���������� � ���� �:9:� ����������������������� �����"� /��� ������������� ������������ �������� �� ���� � ��������������������������� ���������������������������� ������������������������� ������������� ��"�"

capitolul 8tipar.P65 03.08.2007, 14:14121

Page 123: MINISTERUL EDUCAÞIEI, CERCETÃRII ªI TINERETULUI C...C1 C pag.1-2 Chimie 2007.qxd 8/3/2007 12:51 PM Page 1 ... Manual de chimie pentru clasa a IX-a ºi Manual de chimie pentru clasa

122122122122122

����������������� ����

����%� ���$�������������� �����

������������ � ������������������ ���������������� �������������������� ����������� � ����,������(����� ���� ����������������������������������� "

%��������� ��������������������!���������������� ���������� �� ������ ��� ��������������������������!����������!� ���������������������������������3�������"����� ����������������� ��� ����������� ��#��� ��� ��!��������������������� ������������������!���� ������������������� ���������� �� ����������� ������������"�����# � ��������������������������������!��!���� ��������������������������������� ������������/ ����������������������� �������������������� ���* �����$������������������������ ��������������� �� V

)�� ��!������� ������������������ ���� ������������� ����������������������E%���������<������������������F� ���������������������� �-

��������������!� � ����� �������������� ��� �� ����������!� � ��������������������������!� �;��������������� ����������$

�������� �������� ������������ �����!���

��������%�

%��������$���� �������� ���� ���� ������������ � ����������� ������������� ��� �� �� �� ������ �� ������������ ���� ���� ��� �� �� / ����!��� ���� ������ � � �� ���� ������� ���!��!�� � ����� ���������� ����������������� ������������

2����� ��� ���� ����������� ������������ ������ ������������ ��$��������� ��� �� ���� ��� ������� ���� ������ �������*������� � ����� ����������������������������������"����������#�������������� ���������� �� ��

��������!�����! ���������� ��������������������� ������������,����������������� ,���������� ������������ �!���������

��������

� �!��,�������� ��� ��!��������"��1��41��741#����� ����������

Coroziunea

�������� �!��,������������������������������� ��������������������

������&��&����������������

������ ��

2�������������������������� �� ������ ��������� ������ ������ ���������������� ��� ��� ��� ������� �� �������� ��� ����������� ���������� ���������! ���(� ������� ������������ �� ��� ������ �������� �� ��� � ���� �����"3���C #���!����� ������������ ��������������������!�� ���� � ������� �������������,���"������&#"

.��������� �����G

capitolul 8tipar.P65 03.08.2007, 14:14122

Page 124: MINISTERUL EDUCAÞIEI, CERCETÃRII ªI TINERETULUI C...C1 C pag.1-2 Chimie 2007.qxd 8/3/2007 12:51 PM Page 1 ... Manual de chimie pentru clasa a IX-a ºi Manual de chimie pentru clasa

123123123123123

�� ������������� ��������������������� ,� ������� ������ ��� ����������

������������������ -������� ������ �������������������������������������������������������������������-������!

����� �������!�������������������������������� ����������������"�������� ��������

��������#�� �������������������!��

� ����� ����������������� ������������ �������������� �� ������������� ���������������������� ���� ��"

A� �� ������������������� ���� ��������������!����������,��� ��������������������� ������������������������������� ����������

��������� ����� �������������������� ��� �����������������,������ ���������������������������� ��,

��������������������� �������������������";#���� �������������� ��������

��� � ���������� �������������� ���"=#���� �������������� ����� �

������������!����������������������� �����������������,�����������";#������3 =�=� �;�→�3������������������� ���"=#�������W ;�→�W�=� �;���������������

*�����!����������������� ���������������������!�������� ����������������� ��������"������������������#������

����������!����� ���������������������������� ������������������������

��������%�����

��( ��$� �����������)���� �"������)#���� �����������������������������������

��7���� �����!������������������������������� ��

7��������������'������ �����!��������� ��������� �� �������������!���!��������'����������������������������������� ���

( ������������� �� �!���� �������������� ��� ��� ���$���� ��$���� ���� ����������� ������������������������������������� ������������� ������� ���������������������� ���������� ������������������� ���������������� ����,

%���������������� ����������� ����������������� !��!������������� ���� ������������������ ����������!����������� ��� ���������� ����������������!� ��� ������ ��� �� !��������,

���� ������� ������� ����

1)14�<<<→�1)1�=�41

��������!�

#�!�� ��� � ��� �������!����� ��� � ��� ����� ���������� ����������� ������� � ����� � � ������� ���������������������������� ���� ������ ������� ���������"

.��� ������� ����� ���������-� ��� � ��� ������� ����� � ��� ���� �������� ���� �� � � �� � ���� ��������� ��������� ��������"

������)��K�������������������������)���� �

����������������

)1"�#41"�#

���

������������ �

capitolul 8tipar.P65 03.08.2007, 14:14123

Page 125: MINISTERUL EDUCAÞIEI, CERCETÃRII ªI TINERETULUI C...C1 C pag.1-2 Chimie 2007.qxd 8/3/2007 12:51 PM Page 1 ... Manual de chimie pentru clasa a IX-a ºi Manual de chimie pentru clasa

124124124124124

2

X

+ −+�1 51) 4 ) 4 )4 ���������� + −+�1) 4 ) )4

-��������������������������������!�������������!� ��,

����������� ���������!�� ��������������

������";#���)=�=�9�;�→�) 1)�→�)1

* ���"=#���)4;�→�)4�=�9�; → +1 1

91)4 ) 4 4

1

Y � ���� ���������������������� ����������������������!����������������������������������������������!�������������!� ���������,

";#���1)14�=�1�;�→�)1"�#�=�1)4;

"=#��� 1 1

9) 4 4 "�# 1) 1�

1+ −→ + +

( ��� ��� �������� ����,��� ������������������� ����� �����������,�������� "

�&�"��� ��������%�

%������������ �������������������������������������� �� ����� ��� ��� � ��������� ����� ������������������������ ��� ����������� ���� �� ������������ �� ��� ���� ����

&� ���������������� �� ���������������� ����������������������!"���������������!������'��������������!�����#���� �� ����������������������!������������������ ������ ��� ������,

����������� �� �� ����������� �������������+�������� ��� �� �� �� ����������� �������������+���� ���������� ���������������� ��� ���K�� ��������������!���� ����������'� ������������������� ���!,���� �� �� ����������� �������������������� ��� ����������������� ��

�������������������!�������������� �����������������������!�,��Z������� �������������� ��� ���������������� ����������������������!

������������� ������� �� ����������� ������������,��Z�+�Y � ���� ���������������+�[���E�X����� � ��������� �������A�����\,&������ ��������� �������� �� ���� ���� ������������� �� ��

�������� �������H�������������"

�E�2X 2�E�������� �������������"������������������ ������#

�����X�E��9������������ �������2�E�������������������������������������������������������

1����� ��� � ������������������������������������������� �� ���� ������������!���������� ���������������� ���������*�%�� ���"

/����������-+ − −

85) 4 )4 9: �� G B

3�� � ��������� � � ���� ���� ��� ����� ������ ��� ��*A??������������ ����������� �&���� �I�����J"

2��������������������� ��� ������ �� ��������������������� ��� ����� ��������-� E� ����� �� ���������������� �� ��������� E� ����� � �� ���� ��� �������� ��� ���� ����+� E� ����������� ������ �� ������X�E��������� �������2�E������ ��� ������������"�#�E������ �������������������� ���������"�#�� ������ �������� ��� ���� ������������������� �������� �������� �� ���������� �������� ���

( )( )

# ����1

�*�E������������������������ ������� � E� ������ � �� ��������� �������� ���"

capitolul 8tipar.P65 03.08.2007, 14:14124

Page 126: MINISTERUL EDUCAÞIEI, CERCETÃRII ªI TINERETULUI C...C1 C pag.1-2 Chimie 2007.qxd 8/3/2007 12:51 PM Page 1 ... Manual de chimie pentru clasa a IX-a ºi Manual de chimie pentru clasa

125125125125125

&� �������������������� �����������������������������!����� ���� ��� �������� ��������������� ���������������������� ��� �� �� ��� ������ �� ����� ����� ��� ����� �$�� ���������A�����\,��� � ���� �������������������������� ������������ � ���������*�645����740���A���5

�������������������� �����������"������*#��%����� ����������������� $��������������!�"������������ ���������� �����#������� �����������������������"���������*�������A�#������������������ ����������������������������� �������������������� ���

&� �������������� �������������������������� ���������$���'� ������ ���!����,

2����� ������� ����� ����� �������� ���� ����� ���� ���������@KBA>%"

7��� �����J?0@8�A�"���!���������� ������������������ '���;�J?>::�A#��� ������������J������ ����!�����������A�

*����������� � ���������� ���� ���� ���,

&�� ������������������ �� ���������������!�������� ���������������������� ������������������������� ��������� ���� ����������"

*���� ���������������������!���� �������� ������ ��������� �$���������� �,

( )��2

A���� ��������� ( )

( )�

*�

�����!����������

*2

A���

]� ������E�2�[�+�[������ ��� ��������������������������!��������������

* +�

A

��3�� �!��� ��� ��� �� �� � ��������!�� ������� ��� �������� ���� �!���&������ � ������� ��� ����������� �������J?U����������!���������� �!����������� ����������� ������ �����J8:::�*������10�����

�����������!������������\�������� ������������*�145��� ��������� �>0�^�������� ��

���/ ����������������������91�K��� � ������ ���09:������������� ����������������������&�41�����������

%���� �,�� ������������������������� ����������������������

��� ����������� ��������������� ������������� ��� ��������������

�������� ������

3���1�<<<→�3��=���1�↑��������!�

������*��7����������������!��� ����������������������A�����\�

( )� *�

9:@� �

9

( )� ��

?5�>� �

1

( )� A�

>?� �

5

( ) ( ) ( )

*� �� A�

� *� � �� � A�

� � �

)��������������������� ����� ������ �� �����"6� '� ������ � ��� #��������#�2����� �� ����� ��� ������ �������� ��������� ���������������������� ������� �� *� ������J(� ���������������������-

I�E���[��;

�;�E��������� ������ ���EE�9�?�[�9:;9J��#��� � �� ����� ��������� ����������� ��� ���#�����������-

−9J

15

A J?0@8�6

� 9�? 9: �

?�:15 9:

A���5*�645 ��740

capitolul 8tipar.P65 03.08.2007, 14:14125

Page 127: MINISTERUL EDUCAÞIEI, CERCETÃRII ªI TINERETULUI C...C1 C pag.1-2 Chimie 2007.qxd 8/3/2007 12:51 PM Page 1 ... Manual de chimie pentru clasa a IX-a ºi Manual de chimie pentru clasa

126126126126126

���4�� ������ ������������������������������������ ��������������� ��������!�� ������� � � ������ ��� �� � � ������ ���*�645�� ��������7 ��1��%���� ��� ���� � 1� �� ��� ��� �� � � ������� ������� ���*�645���������!������������ ���������� �����������������

&������������!�� �� ������� ��� ������������ �������� ������� � �������������� ���������� ��$���������������������

����������������������� �������������������� �������������� ��������������� _

-�����( )�*

+� A

� �� � 3�

9 10� J8:::* 10 5?::�

J?>::� 1�����������������������������������������3��E�9:01��

����� �

9::

������������ �

� �

J? 9:01 9::: � 3�

9:: 9::

���&� ���������� ��� ��"�#*������� �������9�A,

( )*��

18�� J �

5 ��

55>0 9:

A ? 9: AJ

�����5�@1�[�9:>�� ����9�:?�[�9:1��

���

( ) ( )

*� 7

*� 7 � �

� �

� ( )*��

9:@ �� 9:@ �

9 � ( )7 �

99J �� >J�> �

1

7 1 � 9:@ � >J�> � 7

1 >J�> 9�9: � 7

9:@

&����1?�@�*�[�� ����J���*� �>?������

������� ���� ��������%�

%���� ��� �$�� ����!��� � ������� ��������!�� �� ������ �� ���������� ����� ������������������� �������� ������������� ������������������ ( ��� � ��������� �����!� ������������������������������������������ ������������������ �� ������������ �������������� ��������������������

��������%��������������� ' ������� �����

��������%������������ ����3������ ��������� �� ���� ��� ����� ������� �� ���� � � ���� ���

� ���������������������"�������#�����������������!��������������� ��$� ����������6���������������1��������������������������� �������E�?:: ������������� ����������������������������������6����"�����E�@:0 �#�

��������� ��������/�����!������������������ ������� �� ������ ������������� "�#� ������ � ���������������������!������ �������� "�#��� ��� ������� ��� ���I�����J-

9::

���

X9::

X

X��E����������� �� ������������� �� ����������X��E������������� �������������������������

3�������"=#���� ��-������ �������� L� �� ��������������

��;�<<→����=�9�;

���������������L�������������� ��

1���<<→���1

���������-����!� ����������$����� �� ������� ������������� ���������������6����

* �� �����

&�����������

7����������� ���������

��; 6�=

�; �;

1��;�→ ��1"�#�=�1�; ��������6��� 16�=�=�1�;�→ 16�"�#

capitolul 8tipar.P65 03.08.2007, 14:14126

Page 128: MINISTERUL EDUCAÞIEI, CERCETÃRII ªI TINERETULUI C...C1 C pag.1-2 Chimie 2007.qxd 8/3/2007 12:51 PM Page 1 ... Manual de chimie pentru clasa a IX-a ºi Manual de chimie pentru clasa

127127127127127

0:::�^��������"Z>:U�*�145#

9J::�^��*�145

8:�^�������0>:�^����� ��

�����������������

9�:::�^��*�

>? 9:J�Q� ����

"0�>�K��9:>�*#

-�������������������� ����������������������������!������,����������������

�������������������������������������������������������!�16����<<<→�16��=���1

�������������������������������������������������������

7�������������������������������������!� ������ �����������( ����$������6���������!�,

6��������<<<→�6�=�=���;

B��������������� ��������������� �����!��������������!������ �� ������*�������� ����6�=��������������������� �������� ������;��������!����������

* ���"=# 1��;�<<<→���1�=�1�;

������";# 16�=�=�1�;�<<<→�16�16�=�=�1��;�<<<→ 16��=���1

����������������������!���������� ��� ���������������������� ������������������������������"����# ������������������������������������ $������ ��$� ����� ����������������� ���� �������� ����6������1��������������6����� ( �������� ��������������� ���� �����������������41�� ����������������������!�����������������4�������������������������� ����!����� ������������������������������������%�` ��"�������#

��������%���������������� �� (���� �)

# ������ � ��� ��� �� �������� �� � ���� ���� ���������� �� ����� �� ��������� ������"�&� �������������� �������� ���������*�145���� � ������� ��� �� ���� �� ��� �� ������������ ��������� �� �������� �����!��!��*�145�� ����� ���������"6�5*�A?#�

7�������������������������������������!� ������ ����������B�������"�����!� ����������� �����������������!���� ����� ����� ���������������������#�������� ��*����������� ����������������������������� � �������"�������������#��������������������������� ��$����41����4��� ����������� ������������ ����*�������� ���������� ����� ��������������!��

*�� ���*�145�����������������!���� ������� �������� ���������� ��� ����������� ������� ���������������������( ��������� ������������������ �������� ��������� � � ����"��������#�������������������������� ����� ������������� ������ ��� ������������� �����������������*�������� �������� ����������������!� ������ �������������������� ������� ��������� ��9:::�^��*��

��������%�����������������

1 ���� ������ ��� �������������� ���������������������� ����������� ������������� ������� � ������������������������

��������������� ������������� ������� �������� ����

* ���"�����#

*�145

�!������ ����������

*�� �����

4��������������������

���������������� �����������%�` ���� ������� ������������

6���

6�"�#

�������6��� ��1"�#

���� ���� ������������ �������� ���6������1

* ���"����� #1��;�→ ��1"�#�=�1�;

������"���#16�=�=�1�;�→ 16�"�#

��������� �������������������� ������� ��������� �9:::�^��*��

���������� ������ ����

Y � ���� ���������� ����� ���� � � ��� ��� �� ����� ����� ���!�$����� ��������� ��������������E9�������������������� ������ ��F"

capitolul 8tipar.P65 03.08.2007, 14:14127

Page 129: MINISTERUL EDUCAÞIEI, CERCETÃRII ªI TINERETULUI C...C1 C pag.1-2 Chimie 2007.qxd 8/3/2007 12:51 PM Page 1 ... Manual de chimie pentru clasa a IX-a ºi Manual de chimie pentru clasa

128128128128128

�������� ������� ����

��������� �� ������ �� �� � ��� �������� �������� ( � ������� ����� � �������� ��������� ��� ������� ��� ����� ������������ � ���������" ������������#����������� ���� ������������ �������������!����� ������������������� �������� ����������� �������

*�+ ����� ������������ �� �������

%���� ��������� ����� �����������������"� ��������������������$������#� �������������!���� �������� ����������������� ����������$������������������ �������������������������������

&������������ ����������������������!��!���� ���������������$����<��������������� ���

7����������������������������� ������� �����������������������!� $������ ���������

1 ���� ��� ����!����� ������� ��������������� ����� ��$������������������������������740��������������)1740��#���� ������������� �������������������"���#����������� �� ������"�����������������#�������������� ������������ ������������ ������

7������������ ������������������������ !������������� ����������������������������������� ��������������������������� ���%�+M�

&�����������������������������������!��� �,

* ���"=#������→���1=�=�1�;

������";#�����1=�=�1�;�→���

+��������������� �������������������"� ����#� ������ �������,������! �������� ���������������������������� �����"*���*���&�#��+���������������������� ����������������������"C ��A���6������&�#�������� �������� ��������� ������ ��� � � �� ��� ���� � � ��������� �� ������� ���������� � ����������� ���������+������������������ ������������� �������� ��������������������� ������ ����������������������!������ �����$ ��������� ��������"������� ���������������� ������� ������������� ����#��( �������� ���������� ����� ��������������!������������������� ������������ �������� ���� �������������� ��� �

-�������������������������������������������������+ ������� ��$� �������F��!���������������� �� �����������740���&� ��� ������������������!�������������� �����!���������!������������������� ������������ � �����*�� ���!������������������!��������� ����

7������������������������������������������ ������������������� �� ����������������������!���( �������� ������� �����!� ���������,���1=�

−1074 ���)14�

1 ���� �������������� ��� �� ��� ������ ������� �������� ��������� ��� �������������������������� ����� ������������� �������� ��������������������"

$����� ���������������������������� ������� � � ���� ������ �������(��� ������������������ � ����������������������� �������������� ����������� "�/������������ ��������� �������������� ������������������������� �������"

7����

��������������� ������������� ���� ��� ����� ��������� ( ������� ���������!�������$��������������������� �����$ �����������������

6����� ���

* �������

��1=

3�=3��

* �

��������-����!� ����������$����������������������������� ������� ������� ��� ������

capitolul 8tipar.P65 03.08.2007, 14:14128

Page 130: MINISTERUL EDUCAÞIEI, CERCETÃRII ªI TINERETULUI C...C1 C pag.1-2 Chimie 2007.qxd 8/3/2007 12:51 PM Page 1 ... Manual de chimie pentru clasa a IX-a ºi Manual de chimie pentru clasa

129129129129129

-���������������������������������!��������������740�����������! ����"��������#�������������!� ��,

������";#�����1=�=�1�;�→���

* ���"=#���)14�→�1)=�=��91

41�=�1�;

( ����������� �� � −1074 ������������������

-������ �������� �� ���������� ��� ��������!�� �� ������� �����740� ���������!� ��������,

��������%���������������������������

�� ���������������������!��� ���������������������������� ����������������������������������������������������������������������������� �"�$�������������� �����#��

�� ������������!� ����� ��� ��������!�� ���� ���������� ���� ������������� ���� ��41�� ��������� ��� ������ ������� ���� ��)1��*������� ����������!���������������������������� �������� ��������� ���������������������������������� �6�=��7����������������������������!�����������!� ����� ���������

( �������� ������� �����!� ��������������,�6�=����;���)14�-�����������������������������������!,������";#��"9#���6�=�=�9�;�→�6� :

���� �;1�89�K��������������������

������������������"1#���1)14�=�1�;�→�)1�=�1)4; :���� �;:�@5�K

% ������������� ����������������������������� �������'�����)1� ��������

* ���"=#��"9#���1��;�→���1�=�1�; :��� �;9�5?�K

��������������������

������������������"1#��)14�→�1)=�=� 91

41�=�1�; :��� �;1�:1�K

2����� � ����������� ���������� ����� :��� �;9�15�K�����������'��

����� ������������ ���������1�:1�K��� ����!�� ������� �� �� ����������� ���� ������ �� ���������������������!��� ����������������������$�� ��������������������������������������� !� ��������� ������

( ��� ��� ������������������������������������!��� �,

"=#���1��;"�L#�→���1"�#�=�1�;

";#���1)14"�#�=�1�;�→�)1"�#�=�1)4;"�L#

-��������������������,

1��;"�L#�+ 1)14"�#�→���1"�#�=�)1"�#�=�1)4;"�L#�����,

����������������!�� ���������6����

)1���!

)14

6�G)�

7������

6��� �)�"�#

��������������

* ����1���!

7������

)�

)�G6�

)�

7�����6�4)

����������� ������

����� ���� ������

��������� �������

� ��,����������

� ���

��

���������� ������ ����

Y � ���� �������������!������� ������������� ��� ��� ��� � �� ����� ����$� ���!�$���������!��!��� ������� ��� ���,� E1��� ����� ��� ���� ����������������������������������� ���� ��� ����,�������F�

��740�=�)14�<<<→����=�)1740�=� 91

41

��������!�

capitolul 8tipar.P65 03.08.2007, 14:14129

Page 131: MINISTERUL EDUCAÞIEI, CERCETÃRII ªI TINERETULUI C...C1 C pag.1-2 Chimie 2007.qxd 8/3/2007 12:51 PM Page 1 ... Manual de chimie pentru clasa a IX-a ºi Manual de chimie pentru clasa

130130130130130

�������� ������

�������� ������� ����

16���"�L#�+ 1)14"�#�<<<→���1"�#�=�)1"�#�=�16�4)"�L#

Y � �� �� �� ���������� ������� ���� ���� �� ���� �� � ��������������� ������� ���������������������������������������� ����������� ���� � ��� ��� ��� ��������� ��� �� ������ ������ ����������� 4������������� ����� �������� ��������������������!���������! ��������������������� ��������������������� ����������������������� ���� �������� ����������������������!��"�������� ������1������'������� ���������������6�4)#��( ���������������������������������������������,

�������� � �������������<���������� � � ����� ������� � ���� ���������������������������� ��$� ��������������"�������#

�� ���� ��������������������������!��!��������������������������������������������")�#������������������������ �������������������!��6�4)�

-����������������������������,�����������+ ��������������� �� ���������6����� ��$� ������ ���������/���&� ��� ����������������������������� ����������������������� �����!���������!����������������� ������������ � �����&� ��������������������� ������� ��� �����������������*�� ���!��������� ����������������������!��

( � ������� � ���� ��� �������� ����'����� ��������� ���� ������ ���������������� �������������������������� $���!���������� �� ������� �'������� � �� ����� ��$��� ���� "������ ��� �����������# � � � ��������������������������������$������������ �����������!��"6�4)#�

��������%���������������������������

1 ���� ������ ����������������������������������� ������������$�!������������������������������ � ���� ������������������������������ �������� ��� ��������G������� ��� ����� ���� � ���� ��!��� "6�=� �2=#���������������� ���� ������"��;���+;#�

��/��!� �� ������������ ���������������!������������������6���� �� ������������ ����������� ���������� � ���������� �����! �����������������������������������������!������������2+�

-,�( �������� ������� �����!� ���������,�2=��+;��)14

"=#���1+;�→�+1�=�1�; :��� ;:�>0�K

";#���1)14�=�1�;�→�)1�=�1)4; :���� 9�15�K

��������!�

)1�=����1��→�1)��

������ ��������

������ ����������

��� ����� ���������

��� ���� ��� ��

����� ����

�������8 ����������

.�

������ ��������

�����������

� �����

��������� ��� �����

���

��������

/0.

���������

�������������

�������� � ��������

"=#��)14�→�1)=�=� 91

41�=�1�;

:��� ;1�:1�K

";#��2=�=�9�; →�2:���� ;1�J1�K

2���� � ����� �������������������-

capitolul 8tipar.P65 03.08.2007, 14:14130

Page 132: MINISTERUL EDUCAÞIEI, CERCETÃRII ªI TINERETULUI C...C1 C pag.1-2 Chimie 2007.qxd 8/3/2007 12:51 PM Page 1 ... Manual de chimie pentru clasa a IX-a ºi Manual de chimie pentru clasa

131131131131131

��������� ������� ����

�������� ������� ����

-������������������,12+�=�1)14��<<<→��+1�=�)1�=�124)

-���������������������������,������������-���!��!�� � �� ��'� �� ���� ��������!�� ���� ����� ����� �

������ ����� ������"����� ���������/���������!��������������� ���� � ��#���+ ������� ����������������������������������2+���*������� ���������������������������������� ������� �������

�������� ����������������� �

�������������$�������� �!� ��������������������������������24)"�����&#�� ������������� �!� ����������� ��������������!�������������

���������������' ������� �����,�-���������#�%��������������������,�.������������� (��������)

2���� �������� �������� �����!���� ����� ������ ���������7$����� ��!����!������������������ ������!������� ������������������������ ��� ���!���� � � ������� �� ������� ������� ��� � ���� ������ � ����� ��,����������������� ����������� ���������������������������������� ������!������� ���������������� ���

3��������������������!������� ������ ������ ���� ������������������ ������ �����������������!��!�������������������� ������������������������������������� ������������������������

9�������������������������� ��!�������������� ������������$�������������&����������������������������!��������������������� ������������������������,

+1�=�16�17145�→�16�+�=�6�1704?

1����!������������������������������������������������������������ + ������ � ��$�� ������� ������� ��� ��� � � ������ ��� �������� ��

�� �� �������� �������"���������,�:�:>3�����:�93#���&� ��� ��$� ����������� �\���� �������� ������"����9:�B#

� ��$������������6�17145������ �� ������ ��� ��������������������������������������������� �

�������!�������������������������������������� ����������������� ���������� ��������������������������������� �������������������

��������!�

����� &�� + �������� �� �����������!�� ������� ��� ���������������

3�� ������ � ����� ������������������� ����������� � �� ������� ���� ������������������������ ����� <� �������������������"

�� ��������

#������ ��� �������� �������������� �� ������� � ��������������������������� � ��������������������������������������� ���������� ��� ������"

capitolul 8tipar.P65 03.08.2007, 14:14131

Page 133: MINISTERUL EDUCAÞIEI, CERCETÃRII ªI TINERETULUI C...C1 C pag.1-2 Chimie 2007.qxd 8/3/2007 12:51 PM Page 1 ... Manual de chimie pentru clasa a IX-a ºi Manual de chimie pentru clasa

132132132132132

�������� ������� ����

����������������������������������������������������������/��!� �� ������� ������� ����� ���� "� ���� ��� �� ��������� ��

����#����������!���� �� �������������������������

����'����������������������������� ����������������������������� ��������� ������ ���������������������������������"

%������������ ������!���������������������� ������������������ ��$��������������"������������740#���������� ���� ����������� �����������740�� ����������� ��� ��� ����������������� ������� ����"�����)#��-��������������������!�������������������,

1��740�=�02+�→�1��+�=�+1�=�121740

1����!��������������������������������20�����������!�����

��+ ������� ��$�������������������6�17145������ �� �������� ���������&� ��� ��$� ����������� �\���� �������� ������� ��$��������

�����740������ �� ������ ��� �������"����>B#�� ��*������ ������� ���2+� � � ���������� �� �� ��� �����!�� �����

������������+�"������������#���+1��������!�������������"+1#������������������������ ������������ ����������$������������������������������27�6�����������$

����������� �����������������+������������ ��������"���� ��$����������������7�6#�

�� *������ ������� ������� ��� ��� � ��������� ������� ��� �������������������������

���� � ������������� �����������������������������������������������������6�17145��� �������/��!� �� �������� ��������� ����� �� �� �� ������ ������� ��

��740������������������������ ������� �����

�����)��+ ���������� ������$��� ������� ������������$����� �� �� �� ������ � ��������������������������

������

������ ���������

��������� �\��

�������� �������������

����'�������������������������������� ������������ ��� �������������� ����������� ������� ���"�������� ������#������������ ��������� ����������"��!����!�������#�

/��!� ������������������������ ���� ���� ��!������������$� ���!�$���� ��� ��������������������������������� �������� �$������ ����������� �� ���� � ������� ( � �� ���� ��� ��������������� ���� ��������������������� �������������������!�������� $����� ����� ������������

���������� ������ ����

&�� �� ��� ��� �� ���$������ ��������� ������� �����!�������������!�������� �������� ���������� ����� � ���� � � ������� �����,�E1 ���� ����L���������������� ������� ������ � ��� �� ������� ��������F"� ��������� �� $���������'������������������ �������������� ������������������������!����������$������ ������������ ������������������� ���������������� � �� '�������

capitolul 8tipar.P65 03.08.2007, 14:14132

Page 134: MINISTERUL EDUCAÞIEI, CERCETÃRII ªI TINERETULUI C...C1 C pag.1-2 Chimie 2007.qxd 8/3/2007 12:51 PM Page 1 ... Manual de chimie pentru clasa a IX-a ºi Manual de chimie pentru clasa

133133133133133

��&/��0//� 1� *���0//�23/�2�*��4��*�

����������!��������� !�����������������,��( ��$� ������������������ �����������������

������������������������������ 3�������� ����� ��� ���� ������ ��� ����� ��

����������������������������� ����� ��������������� ( ��$�� ������� ����� ���� ���� � �����

�������������������� ������������������������������������������B��������������� ��������������� ���������� �

������� ���������������������������������������������������*�����������G���������������G�������,��B��� ����������������������������� ������

����������������*�� �������������� �����������������������

������� ����&� ���������������������������� ����������

������� �������� ��������������� ( � ��������!�� ������� ���6���� ��� �����!�

���������������3������� ����� ��� ������� �� ������ �������

������������������!����� 4� ������� ��� ���� �!���� ������ ��!�� ��

:�?�������������� �������������������� �� ��������� ����������� ���������� ��9J0�0��������������$���!����������������������

+�1::3���4������������������������"++#�����������1�����

�����!�����?:�B����������������21��148�:�:55�3���������!���� � ������ �����������������������

+�@J�?U3&��4������������ ������������>������ ���$

������ ��$����������������������������"++#�93��%������������������ ��������?�5@����%���� �,

���������������!����� �������������������� ������������������������������������"++#� �������

+���:�>0���*� ����9�J1����� ���5:�B��������740

3)�� �� ��������!�� �� ������� ��� ������������������� ��� ���� ���� ����� �� �� ������ � � ���$ ������� ��������� ������$���������������:�1����$����

���%���� �����������������������$����������������

+���>8J::� ����?0�@���*�3*��4���������������� ���������� ���� �����

������������������� ��� ��� ���� �������,1)1�=�41�→��1)14�

&��� �������� � � ���� �� ��� 9:� *� �� �� ��������� �� ��$� ������ �����9::�B����95�?9�����59P�����������!�� �������� �� ��� ���� ������� ���������!��������� ����� �����!���

+�9�:>[9:?���"91�1�!��#3���4�������������������!���� � ��������������������

������������ �� �������������������������!��������������� ������ �� ��� ���� � �91���� ���� ����� ����9>:�*�

+�1�90@�^����3����� ������� ��� ������������ �������� �� ���

���� �������1�9>@���*������������������� ��������� ����������������� � ��$���9�590���*�����������!�,

��������� ���$������������� ������������������������������� �����������������

�� ���� �����*��E�9:8�J� +���?>�8�� ����5�

3�����%���� ���� ���������������������� ���$�������������� ��������������������� ��������$���������������������������:�51�1������ ���������������� ������ :�15��� ����� ��� ���!��!�� �

������������ � �� −10��4 " ���E�8�:1��G�5#�

��� %���� �� �� ������� ��� ���� �� ��������� ����������������������� ���������!�����������������������9::� ����

+���>�@[9:?� ����J?>�*�3��B����� �������� ������ �����������$

���������������� ����� �����99�1�*������� ����������?�K����������!�,

�� ����� ������� �� ���� ���� ����� �� 0>5�?� ���� �������

�����������"^a�#� ����������� ���������0>5�?����� �� ������ ����� �� ��� ���� ��� ���� ������0:U��"&�"^a�#�E�X��[������#

+���9�1[9:1� ����1:�1?^a��

capitolul 8tipar.P65 03.08.2007, 14:14133

Page 135: MINISTERUL EDUCAÞIEI, CERCETÃRII ªI TINERETULUI C...C1 C pag.1-2 Chimie 2007.qxd 8/3/2007 12:51 PM Page 1 ... Manual de chimie pentru clasa a IX-a ºi Manual de chimie pentru clasa

134134134134134

.��.���� �-�&4�*�

��*����� ���� ���� ����� ��!�� ����� �����$���!����������������� ��������,

�� *�� ���� ���������� ����� ��������� ����� ���������������������� ��$� ���������������"�����!�G������#

���( ��$� ����� ������� ������ ������������������ ������������������������������������� ��������� ������������������"��G���#

���B����������!�� ����������6���� ��� �����!�������������������"����G��������������#

���* ����� ����� ����������� ��� ������ ������ ����������������������������"�������G���������#

���7���������������� �� ���� ������ � ������������ ��(���������������� ��4��� ��� ��� ����������������� ������ ��(����������������� !�������� ������ ��4���������������������������(����������������������������������������������������������������������������������������4

3���������������b����������� �������! �������� ���������� ����� �����������!�� ������������� ���

�������������������������!������������6��� ����� ������������������� ����� ������� �������������������������������� ���������������� ������������������ �������������������������

��������!��3���������������������������������� ������������������ ����������������������������

��������������� ����������������� ��������

3���F������ ����$����������� ����� �����$�� �� ������� ���!��� ������ �� �� ���� �� ��� ����������������� ��������������!������������������������������� ����!�������������,

��"�#�=�641"�#�=�1)14"�#�→���"4)#1"�#�=6"4)#1"�L#

&���!��!�,���� ���� ����������� ������� ������$�� � ������� ��������������

���*�� ��������� �� ���������� ���������!�������������� ���*�145��/��!� �����������

����!��� ��������!�� � ����� �������� ��� ��� �>::������ �,

1*�145"�#�=�550:�^Q�→�0*�"�#�=�541"�#&�����������������������!��� �����������������

������������� � ����� ������������������������ ������������������������������������ ���

3)����������!�� ����� ��������� ���� ����� �� � �������� 00�@�B���1� � � �� ��� ������� ����������!��6������������ �������������������������� ����� �����9:::�*�

capitolul 8tipar.P65 03.08.2007, 14:14134

Page 136: MINISTERUL EDUCAÞIEI, CERCETÃRII ªI TINERETULUI C...C1 C pag.1-2 Chimie 2007.qxd 8/3/2007 12:51 PM Page 1 ... Manual de chimie pentru clasa a IX-a ºi Manual de chimie pentru clasa

135135135135135

� ��������

���*����3��;�%��������������������+$++���������*�������9J@5�

����K��F�� ����)��F�� ���;�%���������������� ����������%���������&����������F���������9J8@�

� ���3��F��!�� ���&�� 7����� ;� %������ ��������� ��� ���� ��� �������%������� �� &���������F���������9J80�

����S������ ��� � ������3��6����������� ��� � �����;�%����������������������+$++������������ ���F���������9J@?�

�&��%������\�������;�%������)���������9J@J�

�)��B��2T^��\�;�%�������� �������� ����������������7������-�� �����9J@1�

�*��*�B��B�� ����;�D��������������+������������ ����F���������9J@8�

����a����B�� ������*��F��S��������A�)��K�����^�;�%�������������]� ������9JJ0�

�������B��� ������)������ �;�%�������� ��������������������������%���������&����������F��������9J81�

���S���3������3��F��!�� ���*��F���������F�'� ��-������ �����;�%������������������������%��������&����������F���������9J@9�

����3��3� ������������;�#�� ������ ������������������� ����������� \��F���������1:::�

���3������;�%������J��/7*��9J@?�

���%��6�����;�N�������������������������������+$++������������ ����F���������9J81�

�����%��6� ������;�%��������� ����������%���������&����������F���������9J81�

&��-��� �����Q������;�%� ��%������J������������ ��3��S��`$)����9JJ8�

)�����-�����3��6�����;�D�� ��������������������������*���%��� ���9JJJ�

*��&��7���������S���������3��7�� ��3��F��!�� ��;�N������������������������������������ ���F���������9J8@�

���S���������� ��������3����6�����;�%�����%*������� �������� ������9:�������������� ��1::0�

���S���������� ��������*����!������ ��;�%�����%*������� �������� ������:9�������������� ��1::?�

����-��K�����;�N������������������������������� ����F���������9J8>�

���bbb��1���� ����������������������]� �������� ����������������9$?�

capitolul 8tipar.P65 03.08.2007, 14:14135

Page 137: MINISTERUL EDUCAÞIEI, CERCETÃRII ªI TINERETULUI C...C1 C pag.1-2 Chimie 2007.qxd 8/3/2007 12:51 PM Page 1 ... Manual de chimie pentru clasa a IX-a ºi Manual de chimie pentru clasa

136136136136136

��5���������� ��������������������������������������������������������������� 5

���/�������������!�� �!�� ��������������������������������������� >3�������� ��������� ������������������������������� ��������������������������������������������������������������� 8-������� ������������ ����� ��� �������������������������������� � ����������������������������������������������������������������� @A� �� ��� ��������A� �� ��������� ����������������������� J� ��������������� �������������������������������������������������������������� J����������������� ����������������������������������������������������������� 99B��������)��� ������������������������������������������������������������������ 95%���� ��� �������� ������������������������������������������������ 98

%���� ����������������!������ �������������������������� 98%���� ��������������� ������!��� ���������������������� 9@%���� ���������������������� ������������������������� 9J

O1������ ������� ���� ���� """"""""""""""""""""""""""""""""""""""" 19O�� � �#N2����#02� ������� ���������������� ���� ���� """""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""" 19(��������$�/�������������!�� �!�� ������������������������������� 1>6��������7���� �������������������������������������������������������������� 18

���/�����������������,�� �!��, ������������������������������ 1@K��!����������� ��������������������������������������������������������������� 1@B��������!����������� ���������������������������������������������������� 59O1���������������"�%��� ��������� """""""""""""""""""""""""""" 51A����������� ���� ���!�����!����������� ���������������������� 50

����������*���� �� ������������������������������������������������ 5?O1���� """""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""" 5J(��������$�/�����������������,�� �!��, ������������������������� 096��������7���� �������������������������������������������������������������� 01

�������������������� ���������������������������������������� 059���������� ������� ���������������������������"9���������������� ������������� """""""""""""""""""""""""""""""""""""""" 00% ������������� �� """"""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""" 0?.����������� ���� �������� """"""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""" 08% ��������������������� �������� """""""""""""""""""""""""""""""" 0J% ������������ ������������� �� """""""""""""""""""""""""""""""""" >:(��������$�8�����!����������� ����������������������������������� >93�������� ��� ������������������������������������������������������������� >1

&����!���������!���9�� �����������!���9�� ��������������������������������������������� >5��� ��� ������� ������������������������������������������������������� >5&�������������� ������������� ������������������������������� >8*������������� ���������������4�� ������� ������ ������� ���������������������������������������������������� >@

O7����������� ���������� ����3������D�"�.���� �������������������������P%���Q

?�

BR+M� ���������������������� ?9

O#� ����� """""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""" ?1

)�� ������������������� ����������������������������������������� ?5-�������������������&������������������� ������������������� ?5-���������� ���������� ������� �������������������������������� ??-���������� ���������� ���� � ��������������������������������� ?J(��������$� �����������!���9��� ������������������� ����������������������������������������������������� 816��������7���� �������������������������������������������������������������� 81

*�� ����������:����� �������������������������������������������� 807�����������������!�����!� ������������������������������������������ 8?��������������������!��������!���� ������������������������������ 88*�!�����!���� '����� ����������������������������������������������������� 8@*���������$��!������������������ ��������������������������� 8J+� !����������&��������� �������� ������������������������������� @:�� �� ������� ������������� ���)$����������� ����������� @9*�!���������!��������� ��� ������������� ����������������� @5F�!����������!����������� ��� ��������!����� ��������������� @0������������)$������������������!�� ��������������!��� ����������� ��������������������������������������������������� @>������������)$������������������!�� ���������������!��� ������������� ������������������������������������������������� @8-��������� ������!��� ����������������������������������������������������� J1����������������$��!������ ����������������������������������������������� J0OQ���� ���������� �� """"""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""" J?7��������� ���������������������������������������������������������������� 9::(��������$� ����������:����� ����������������������������������� 9:>6��������7���� ������������������������������������������������������������ 9:8

��� ����������9���:�������� ������������������������������� 9:@O%�� ������ """""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""" 99:O2����� ����������������������� """""""""""""""""""""""""" 991O% � � ���������� """"""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""" 995O#� ������� �� � ��� ���������� """"""""""""""""""""""""""" 99@��������!� ����������������������������������������������������������������������� 911��������!����� ��������������������������������������������������������������� 915O�3�� � ���� ��� """""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""" 910*������������������!� �������������������������������������������������� 91?��������!���������������� ������������ ��������������������������� 91?��������!����������������� ������������������������������������������� 918O2���������� ������������ �����"�7� �������������������������"�N����������������������� """""""""""""" 959(��������$� ����������9���:�������� �������������������������� 9556��������7���� ������������������������������������������������������������ 950

4���������� ���������������������������������������������������������������� 95>

�������

capitolul 8tipar.P65 03.08.2007, 14:14136