mjeksia e urgjences vecorite

Dr. Edmond ZAIMI

Fakulteti i Mjekesise

Sherbimi i Urgjences

Mjekesia e Urgjences

04/13/2023 E Zaimi

MJEKESIA E URGJENCES

PerkufizimiMjekesia e urgjences eshte nje specialitet i

vecante i mjekesise, nje fushe e praktikes mjekesore qe bazohet ne njohurite dhe praktikat e kerkuara per parandalimin, diagnostikimin dhe trajtimin e aspekteve akute dhe urgjente te semundjeve dhe traumave qe prekin paciente te te gjitha moshave.

04/13/2023 E Zaimi


Mjekësia e urgjencës eshte nje nga specialitetet me te veshtira dhe me gjitheperfshires: kerkon njohuri dhe trajnim te gjithanshem

Mjekësia e urgjencës dallohet nga praktika tjetër ambulatore e mjekësisë, pasi, çdo pacient që vjen në sherbimin e urgjencës, mund të fshehë një problem kërcënues për jetën.

04/13/2023 E Zaimi


Jo të gjithë pacientet janë aq të sëmurë sa shfaqen, dhe jo të gjithë pacientet janë aq mirë sa ata mendojnë.

Mjeku i urgjencës duhet të jetë i aftë që të dallojë pacientët me të vërtetë kritikë, nga shumica e të tjerëve04/13/2023 E Zaimi


Aftësinë e të “nuhaturit” të urgjencave dhe të përparësisë së trajtimit të pacientëve, shpesh edhe në mungesë të shfaqes së plotë të shënjave klinike apo të dhenave të tjera, ta jep specialiteti i mjekësisë së urgjencës

Mjekësia e urgjencës është nje specialitet relativisht i ri, që është përcaktuar si i tille, nga nevojat e praktikës 04/13/2023 E Zaimi

Historia e Mjekesise se Urgjences (1796-1964)

Barón Dominique-Jean Larrey: 1766-1842Dr. James de Witt Mill : 1964

04/13/2023 E Zaimi

Historia e Mjekesise se Urgjences

Dominique-Jean Larrey: 1766-1842

Karroca “ambulanca levizese” per transportin e shpejte te ushtareve te plagosur

Ambulanca me drejtues sanitare dhe barrelambajtes te stervitur

1960-1970, filluan te krijohen grupe mjekesh qe qendronin gjithe kohen ne repartet e urgjencave.

Dr. James de Witt Mill, se bashku me kater mjeke te tjere te spitalit te Aleksandrias ne Virginia, krijuan programin e pare te trajnimit « Plani Alexandrias »04/13/2023 E Zaimi

Historia e Mjekesise se Urgjences

1970, ne spitalin e pergjithshem ne Cincinati Dr. Bruce Janiac u be rezidenti i pare i urgjences

1979 programi i trajnimit u be zyrtar dhe prej asaj kohe mjekesia e urgjences u njoh si specialitet me vete.

… 2007 Strategjia e Urgjencave Shendetesore

…2010 Urgjenca Mjekesore, lende e FM04/13/2023 E Zaimi

Urgjenca

Status klinik i aftë të përfundojë shumë keq. Ai mund të gjenerojë situata të rrezikshme

për gjëndjen shëndetësore të pacientit ose për jetën, që lidhen me intervalin e kohës ndërmjet shpërthimit të simptomave dhe fillimit të një trajtimi të përshtatshëm, i cili percakton një asistencë klinike me harxhim të madh burimesh në një periudhë kohe të shkurtër.

04/13/2023 E Zaimi

Vecorite e MU

Sherbimi i urgjences është një kazan i madh që zjen, i mbushur me probleme– disa nga keto janë probleme mjekësore– disa jo, ….. probleme njerëzore.

Për të qënë i sukseshshëm në zgjidhjen e tyre duhen jo vetëm njohuritë mjekësore– maturi, gjakftohtësi si dhe aftësi të shumta

komunikuese dhe administrative. Shumë nga problemet nuk kanë një përgjigje të

sakte, por ama të gjithë e kanë një pergjigje që është më e mira.

04/13/2023 E Zaimi

Vecorite e MU

Vetë natyra e punës në sherbimin e urgjences favorizon kaosin.

Suksesi i veprimtarise varet në aftësitë e stafit për të kontrolluar hyrjen– numrin e pacientëve, – ambjentet e punes,– problemet që lidhen me kujdesin ndaj

pacientëve dhe – burimet që kemi në dispozicion për të realizuar

atë04/13/2023 E Zaimi

Sherbimi urgjences

Simboli më i përshtatshëm për specialitetin e urgjencës është sahati me rërë, jo vetëm për elementin “kohë” që ai ka, por edhe për konfiguracionin e tij

04/13/2023 E Zaimi

Problemet…

gjithnjë e më tepër pacientë pa rekomandime

pacientë pa siguracione shendetesore, shtim i akteve të dhunës, shtim te numrit të përdoruesve të drogës

dhe te pacientëve me AIDS, mungesë e shtretërve për shtrim në spital, humbje e besimit tek mjeku etj……

04/13/2023 E Zaimi

Vecorite. Probleme…

Kufizimet në vetvete te praktikes mjekësore. Ironia e të qënit jetëshpëtues, në një botë nga e cila asnjë nuk mbetet i gjallë, është me të vërtetë teper shqetësuese dhe bile edhe shkatëruese.

Mjeku i urgjencës jeton përditë me stres, i cili ndikon në konsumimin e tij. Konsumimi mund të përshkruhet si një gjëndje në të cilën kujdesi për pacientët dhe puna në përgjithësi bëhen të bezdisshme për mjekun. Ajo manifestohet me mungesë të entuziazmit në punë dhe fatkeqsisht me qëndrime negative kundrejt atyre që kërkojnë ndihmën tone.

04/13/2023 E Zaimi


Të gjithë pacientët që vijnë në urgjencë e kanë një nevojë – mjekësore në shumicën e rasteve (qetësimi i

dhimbjeve apo simptomave të sëmundjes)

– jo mjekesore ne raste të tjera ( i pastrehë, i vetmuar, per te kaluar naten, justifikim për punë, per ne shkollë apo para ligjit, për të kërkuar narkotikë apo për të vjedhur një shiringë, konfirmim të një dyshimi të tij për shëndetin apo se “i ra rruga”).

04/13/2023 E Zaimi


Për shumë pacientë kujdesi i marrë në ED përbën vetëm një përqindje të vogël të kujdesit të plotë shëndetësor të tyre, në krahasim me specialistët e tjerë që janë përgjegjës për menaxhimin e daljes së tyre nga spitali.

Mjeku është gjithmonë ndihmues i të tjerëve, vetëm ndonjëherë ai eshte diagnostikues dhe mjekues04/13/2023 E Zaimi

Ceshtje fondamentale te mjekesise se urgjences

Triazhimi

Vleresimi i pergjithshem

Plani i duhur i trajtimit

.

04/13/2023 E Zaimi

Sëmundjet e kërcënojnë jetën në mënyra e shkallë të ndryshme

Puna në departamentin e urgjencës përcaktohet nga hierarkia e nevojave dhe prioriteteve (Tr)

Mendimi i parë në mëndjen e një mjeku me experience përballë një të sëmuri urgjent apo të dëmtuar është: – sa kohë kam për të vepruar dhe sa për të

menduar? – Nqs pacienti lihet pa trajtim per aresye te

ndryshme, madhore, sa kohë mund të rezistojë?.

Sa më i shpejtë të jetë zhvillimi i sëmundjes, aq më shpejt duhet ndërhyrë, vepruar

04/13/2023 E Zaimi

Vleresimi i pergjithshem

Anamneza: Dy pyetje kyc: kur është vizituar për herë

të fundit tek mjeku? (ka menduar se është i sëmurë)

kur ka qënë shtruar për herë të fundit? (ishte i sëmurë).

problemet më imediate, mjekësore dhe jo mjekësore,

(sëmundjet shoqëruese, alergjitë e ndryshme, problemet familjare etj).

Problemi kryesor është vetëm strumbullari fillestar dhe shërben vetëm si pikë referimi ose dalje

Pamjes së jashtme i duhet kushtuar tepër interes, pasi ajo mund të cojë drejt diagnozës specifike

EF- shenjat vitale04/13/2023 E Zaimi

Përkeqësimi i menjëhershëm i sëmundjeve kronike duhet menduar në kuadrin e historisë (ecurisë) natyrale të tyre

04/13/2023 E Zaimi

Cilët pacientë duhet të trajtojhen ne DU?

Pacientët me rrezik për jetën apo ata që janë të sëmurë akut (grupi I dhe II);

Pacientët me gjëndje të ndryshueshme të sëmundjes dhe

Pacientët me dhimbje. Nuk ka asnjë arsye që ta lësh pacientin të vuajë nga dhimbjet.

04/13/2023 E Zaimi

Cilët pacientë nuk duhen trajtuar ne DU?

ata që mendohet se nuk e kanë të nevojshëm trajtimin

– vetëqetësim të simptomave minimale ose – për mungesë të terapisë efektive;

pacientët, në të cilët risku i trajtimit është më i madh se përfitimi i mundshëm

ata që e kanë të nevojshëm trajtimin, por që është më mirë për ta të presin (natyrisht kur e lejojnë kushtet, si TA mesatar) për t’u parë nga mjeku që do bëjë trajtimin përfundimtar të tyre. 04/13/2023 E Zaimi

Cilët pacientë nuk duhen trajtuar ne DU?

Crregullimet fiziologjike që vetëkorigjohen (ac. metabolike në gjëndjen konvulsive të epilepsisë)

Crregullimet që normalizohen nga trajtimi i procesit primar (p.sh. dhenia e bikarbonateve në keto-acidozën diabetike).

Pacientët që nuk kanë probleme akute.

Ritmi i trajtimit duhet t’i përshtatet ritmit të sëmundjes

04/13/2023 E Zaimi

Sistemi i Sherbimeve te Urgjencave Mjekesore (SSHUM)

Sistemi i Sherbimeve te Urgjencave

(Emergjencave) Mjekesore (SSHUM)

eshte nje teresi elementesh te lidhur se

bashku

me qellim qe te siguroje kujdesin

emergjent dhe transportin ne

institucionet mjekesore per trajtimin

perfundimtar te viktimave te

semundjeve apo demtimeve te papritura04/13/2023 E Zaimi

Cilat jane Urgjencat kryesore shendetesore per SHUM?

Pse jane ato te rendesishme?

04/13/2023 E Zaimi

Emergjencat kryesore shendetesore per SHUM jane

KardiakeTraumaRespiratoreVaskulare

Qe perbejne 4 nga 5 shkaqet kryesore te vdekjeve ne vendet e zhvilluara

04/13/2023 E Zaimi

Cilet jane elementet me te rendesishem

ne SHUM?

04/13/2023 E Zaimi

Koha dhe Cilesia

04/13/2023 E Zaimi

“Pacientet qe marrin kujdes mjekesor perfundimtar brenda ores se pare pas demtimit, kane mundesi mbijetese shume me te madhe se ata qe e marrin kete kujdes me vone”

R Adams Cowly

04/13/2023 E Zaimi

Trauma eshte shkaku kryesor i vdekjeve per moshen 1-45 vjec ne vendet e zhvilluara

Rezultatet: Kosto per gjithe jeten

Humbje te medha jete

Humbje te viteve me efektive te jetes

04/13/2023 E Zaimi

Qellimi i Sistemit te SHUM

Sigurimi i sherbimeve 24/24 – 7/7 per te plotesuar kerkesat e popullates ne cdo kohePer semundjet e renda dhe gjendjet

kritikePo te jete e mundur: disa situata te tjera

Efektivitet– Regjistrimi dhe pergjigja ndaj te gjitha

thirjeve– Zbatimin e parimeve ne shperndarjen e

burimeve– Sigurimin e burimeve alternative

04/13/2023 E Zaimi

HALLKAT E SISTEMIT TE URGJENCES

04/13/2023 E Zaimi

KOMUNITETI

Dispeceria e SHUMPerqendruar dhe / ose

ne baze Sherbimi

04/13/2023 E Zaimi

Elementet kryesore perberes te Sistemit te SHUM

Institucionet shendetesore (Spitalet, DU)

Sherbimi AmbulancaveZjarrfikesitMbrojtja civile

04/13/2023 E Zaimi

Elementet kryesore perberes te Sistemit te SHUM

Personeli SiguriseKomuniteti / individet e

ndryshemGrupet VullnetareKryqi i Kuq / OJQ

04/13/2023 E Zaimi

Sistemet e Integruara te SHUM Koncepte

Mekanizma per vleresimin e sistemit dhe raportimin– Sherbimet paraspitalore & transportin– Institucionet e kujdesit perfundimtar, te

specializuara apo rehabilituese– Edukimi i vazhdueshem per trajtim dhe

parandalim– Institucionet dhe programet edukuese– Drejtim i integruar Mjekesor dhe Administrativ i

proceseve dhe organizatoreve– Alokimin e burimeve dhe strukturat financuese– Kordinim i veprimeve te grupeve te ndryshme– Modele te ndryshme04/13/2023 E Zaimi

Emergjencat Shendetesore

madhore

FatkeqesiteEmergjencat

Mjekesore / Trauma

Emergjencat e perditeshme

ADM

Menaxhimi i emergjencave

Menaxhimi i fatkeqesise

Fusha e veprimit - kapaciteti mjekesor me i madh

04/13/2023 E Zaimi

Komponentet e Sistemit te SHUM

Burimet njerezore

Trajnimi Komunikimi Institucionet

04/13/2023 E Zaimi

http://www.occeweb.com/GRAPHICS/red-phone.gif


Transporti04/13/2023 E Zaimi


Sherbimet e Terapise Intensive Shoqerite e Sigurise Publike

04/13/2023 E Zaimi


Personat qe perfitojne sherbimin– Mundesia, aksesi ndaj kujdesit

Mjekesor– Transferimi i Pacientit– Regjistrimi dhe Kartelizimi i

pacienteve– Edukimi dhe Informimi i Popullates– Vleresimi dhe Rishikimi

Veprimtaria e perditeshme e zakonshme

04/13/2023 E Zaimi


Politika shendetesore dhe rregullat Drejtimi Mjekesor dhe protokollet Puna kerkimore Menaxhimi i Burimeve ne dispozicion Menaxhimi dhe Permiresimi i

Cilesise DUM, udhezimet mjekesore para

mberritjes– Sistemet e komunikimit te brendshem

04/13/2023 E Zaimi


Menaxhimi i sistemit te Informacionit

– Media dhe informimi popullates

Financimi Ligjshmeria Menaxhimi i Riskut Plani per Situata fatkeqesie Parandalimi i demtimeve

04/13/2023 E Zaimi

DISPECERIA E SHUM

DUM eshte nje organizim qendror qe perdor pyetesor te zakonshem per te lokalizuar vendngjarjen, ankesat kryesore dhe rendesine e tyre dhe qe jep keshilla paraprake se cfare duhet te beje ai qe telefonon deri sa te arrije ekipi i ndihmes.

04/13/2023 E Zaimi

DISPECERIA

04/13/2023 E Zaimi

Urgjencat jashte spitalore

Trajtimi jashte spitalor/paraspitalor

Intervali Menaxhimit Mjekesor te Urgjencave

Urgjencat spitalore

Alert Interval

Intervali nderh Spit

Spitali PershtatshemSpitali Pershtatshem

PranimiEmergences

PranimiEmergencesTransporti

Mjekesor

Transporti Mjekesor

Arritja eAmbulances

Arritja eAmbulancesAlertAlert

IncidentiUrgjenca

IncidentiUrgjenca

1 2 3 Rruga me e shkurter

Shperndarja Mjekesore

Klasa:- J kercen- Jo JK- Pret

Rezulti

KORDINIMI KOMUNIKIMI

4

5

KP KKPS

Zinxhiri i mbijeteses

04/13/2023 E Zaimi

04/13/2023 E Zaimi

• Si te shkurtohen intervalet e ndryshme per te pasur kujdesin e duhur mjekesor?

• Ku eshte e mundur qe te nderhyjme ne kete zinxhir mbijetese?

• Cili mund te jete roli dhe funksionet e SUM per te kontribuar ne rritje te mbijeteses ?

REZULTATISi te permirsojme, si te arrijme me te mirin?..

KP → Koha e PergjigjesKKPS → Koha e Kujdesit ParaspitalorINS → Intervali nderhyrjes Spitalore

Koha e pergjigjes

Koha nga momenti i telefonates

deri ne momentin e mberritjes se

ambulances ne vendngjarje

Objektivi eshte qe te arrihet

pacienti brenda 6-8 minutash dhe te

evakuohet ne spitalin me te

pershtatshem per trajtim te

gjendjes se tij

04/13/2023 E Zaimi

Faktoret qe ndikojne ne rezultat

• Koha e arritjes se kujdesit mjekesor

ne vendngjarje

• Cilesia e kujdesit ne vendngjarje

• Koha e arritjes se kujdesit perfundimtar

• Cilesia e kujdesit mjekesor ne spital

• Pasja ne dispozicion e teknologjise se

perparuar

Arritja e shpejte tek pacienti, profesionalizmi i

ekipit mjekesor dhe pajisja me materialet e

pershtatshme, jane faktoret kryesor qe ndikojne

ne rezultatet gjate aksidentit – si ne drejtim te

rritjes se mbijeteses ashtu edhe ne drejtim te

uljes se pasojave invelidizuese

04/13/2023 E Zaimi

HALLKAT E SISTEMIT TE URGJENCES

04/13/2023 E Zaimi

04/13/2023 E Zaimi

Faleminderit

04/13/2023 E Zaimi

mjeksia e urgjences vecorite

Documents