MİLLİ MÜCADELE DÖNEMİ 1919-1922

MUSTAFA KEMAL’İN SAMSUN’A ÇIKIŞI

GENELGELER

KONGRELER

Milli mücadele Hazırlık Dönemi Kronoloji

• 19 Mayıs 1919 Mustafa Kemal’in Samsun’a Çıkışı • 28 Ocak 1919 Havza Genelgesi • 22 Haziran Amasya Genelgesi • 23 Temmuz – 7 Ağustos 1919 Erzurum Kongresi • 4- 11 Eylül 1919 Sivas Kongresi • 20 – 22 Ekim 1919 Amasya Görüşmesi • 27 Aralık 1919 Temsil Heyeti’nin Ankara’ya Gelişi • 12 Ocak 1920 Son Osmanlı Mebusan Meclisi’nin Toplanması • 28 Ocak 1920 Misakı Milli Kararları’nın ilanı • 16 Mart 1920 İstanbul’un işgali • 23 Nisan 1920 Büyük Millet Meclisi’nin açılması

İŞGALLERE KARŞI DİRENİŞ

1- SİYASAL MÜCADELE (MHC) : Yasal dernekler kuruluyor, yerel kongreler düzenleniyor, Self-determinasyon hakkı savunuluyor, işgallerin haksızlığı vurgulanıyor, mitingler ve protestolar düzenleniyor…

2. SİLAHLI DİRENİŞ (KUVAYI MİLLİYE): Gerilla savaşı, vur-kaç taktiği, işgalcileri yıpratma, yerel örgütlenme (Ders Notları sf. 30)

Şark Vilayetleri Müdafaa-i Hukuk

Cemiyeti Hınçak

Trakya Paşaeli Müdafaa-i Hukuk Mavri

Mira

Mavri Mira

İzmir Mudafa-i Hukuk Cemiyeti

Hınçak

Kilikyalılar

Trabzon Muhafaza-i

Hukuk Cemiyeti Rum

Pontus Cemiyeti

TEMEL SORUN

KİM ÖNDER OLACAK?

1. İTTİHATÇILAR MI?

2. PADİŞAH OLABİLİR Mİ?

3. BAŞKA BİRİ OLABİLİR Mİ?

19 MAYIS 1919

ÖNCESİ DÖNEM:

İstanbul’da üç farklı görüş var…

1.Kayıtsız-şartsız teslimiyet: Tepki daha kötü olabilir, Manda ve himayeye razılar

2.İttihatçılarla birlikte direniş: MHC kurularak, Kuvayı Milliyecilerle birlikte işgallere tepki göstermeli

3.İttihatçı dışı direniş: ITC yöneticilerine muhalif ancak benzer şekilde direnişi savunuyorlar

Mustafa Kemal ne yaptı? Hangi grupta olabilir?

• Samsun’a yetkilerle gider. (Ders Notları sf.36, Nutuk’tan Atatürk anlatıyor)

• Neden bu görev ona verilmiş olabilir (sf.36)

BANDIRMA VAPURU, İSTNABUL LİMANI, 1927

19 MAYIS 1919

• Bu tarih neden önemlidir? • Sonraki gelişmeler…

19 Mayıs 22 Haziran 23 Temmuz-7Ağustos 4-11 Eylül

Samsun’a Amasya Erzurum Sivas çıkış Genelgesi Kongresi Kongresi NOT: Mustafa Kemal bu gelişmeler öncesinde de MHC ve Kuvayı Milliye’ye destek olmuş ve direnişe yardım bulmaya çalışmıştır. Ancak İstanbul’un tepkisizliği sonucunda Anadolu’ya geçerek; • HEM kendisi için rahat hareket edebileceği Anadolu’ya geçmiş • HEM de Anadolu’daki direniş kendine yeni bir lider bulmuştur.

Havza Genelgesi(28 Mayıs 1919)

• Genelgenin Amacı: İşgallere karşı bir ulusal bilinç ve bir kamuoyu tepkisi oluşturmak ve silahlı direniş oluşturmak

• Genelgede;

1. Babı Ali ve İtilaf devletleri temsilciliklerine İzmir’in işgalini protesto eden telgraflar çekmek

2. Protesto mitingleri düzenlemek

3. Orduların terhis edilmemesi, silahların teslim edilmemesi

AMASYA GENELGESİ (22 HAZİRAN 1919)

Hazırlayanlar: Mustafa Kemal, Rauf Orbay, Ali Fuat Cebesoy, Refet Bele ve Kazım Karabekir

Neden askerler hazırlamıştır?

Genelge: Resmi makamlar arasında üst makamın alt makamlara gönderdiği emir niteliğinde genel duyurudur. Genelgenin kaleme alındığı Amasya Saraydüzü Kışlası.

MADDELER 1. Vatanın bütünlüğü, milletin bağımsızlığı tehlikededir. (Milli

mücadelenin nedeni) 2. İstanbul Hükümeti sorumluluğunu yerine getirmemektedir.

(Milli mücadelenin nedeni) 3. Milletin bağımsızlığını yine milletin azim ve kararı

kurtaracaktır. (Milli mücadelenin yöntemi) 4. Milletin haklarını dünyaya duyurmak için, her türlü etkiden ve

kontrolden uzak, bir milli kurulun varlığı gerekmektedir. (Milli mücadelenin yöntemi)

5. Anadolu’nun her bakımdan en güvenli yeri olan Sivas’ta milli bir kongrenin toplanması gerekmektedir. (Milli mücadelenin yöntemi)

6. Bunun için her vilayet ve sancaktan milletin güvenini kazanmış üç temsilcinin seçilerek hemen yola çıkması gerekmektedir.

7. Bunun milli bir sır olarak tutulması gerekmektedir. Kongre neden sır olarak tutulmalı?

GENELGENİN ÖNEMİ:

- İlk kez «milli egemenlikten» bahsedilmiştir.

- Milli mücadelenin planı ortaya çıkmıştır.

- Milli mücadelenin nedenleri, yöntemleri belirlenmiştir.

- İstanbul hükümetinden ümit kesilmiştir. (padişahı tanımamak anlamında değil, padişah esir bundan dolayı hareket etmiyor)

TARTIŞMA SORUSU – Ders Kitabı sf. 37

ERZURUM KONGRESİ 23 TEMMUZ-7 AĞUSTOS 1919

Düzenleyen: Doğu Anadolu Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti’nin Erzurum Şubesi Katılanlar: 54 delege, 23’ü Erzurum’dan, geri kalan Bitlis, Van, Sivas ve Trabzon. NOT: Mustafa Kemal’in katılımında, Kazım Karabekir’in rolü tartışılmaz. (Ders Kitabı sf. 43 Kazım Karabekir anlatıyor)

Erzurum Kongresi’ne katılan askerler, sivil memurlar

ERZURUM KONGRESİ 23 TEMMUZ-7 AĞUSTOS 1919 Kararlar: 1. Milli sınırlar içinde vatan bir bütündür. 2. Bu sınırlar içerisinde yer alan doğu illerimizin yabancı işgaline karşı tüm ulusla

birlikte savunulacaktır. 3. Osmanlı Hükümeti işgallere karşı çıkamazsa, bunun için bir geçici hükümet

kurulacaktır. Bu hükümeti ulusal kongre seçecektir. (Sivas Kongresi) Kongre toplanamazsa Heyet-i Temsiliye yapacaktır.

4. Kuvayı milliye etkin ve milli iradeyi hakim kılmak gerekir. 5. Hıristiyan ahaliye siyasi hakimiyetimizi ve sosyal dengemizi bozacak ayrıcalıklar

verilemez, egemenlik tanınamaz. 6. Manda ve himaye kabul edilemez. 7. Meclis-i Mebusan derhal toplanmalıdır. Kongre 9 üyeden oluşan Temsilciler Hayeti’ni seçmiş, başına Mustafa Kemal getirilmiştir.

TARTIŞMA SORU: Milli sınırlar denilirken ne kastediliyor? (Ders Notları, sf.38)

KONGRENİN ÖNEMİ: 1. Toplanma amacıyla yerel olsa da aldığı kararlar

açısından genel bir kongredir. 2. Yeni bir hükümet fikri ilk kez ortaya atılmıştır.

(İstanbul’a alternatif yönetim doğuyor) 3. Manda ve himaye ilk kez reddedilir. (tam

bağımsızlık) TARTIŞMA SORUSU: Siz, İstanbul Hükümeti’ni temsil etsen bu kongreye nasıl bir cevap verirdin? Kendi fikirlerinle Damat Ferit’i karşılaştır. (Ders Notları, sf.39) TARTIŞMA SORUSU: Neden kongreler Doğu (Erzurum Kongresi) ve Batı’da (Balıkesir-Alaşehir Kongreleri) düzenlenmiştir?

SİVAS KONGRESİ 4-11 EYLÜL 1919

Amasya Genelgesi’nde alınan ulusal kongre kararı Sivas’ta gerçekleştirilmiştir. KARARLAR: 1. Erzurum Kongresi’nde alınan kararlar aynen kabul edildi. (Doğu Anadolu ifadesi

«yurdun tümü» olarak değiştirilerek) 2. Bütün MHC’ler Anadolu ve Rumeli Müdafaai Hukuk Cemiyetleri (ARMHC) adı

altında birleştirildi. 3. ARMHC yürütme organı olarak Temsil Heyeti oluşturuldu. Mustafa Kemal başkan

seçildi. 4. Manda ve himaye uzun tartışmalar sonucunda reddedildi. 5. Ülkenin sınırları belli oldu. (Ateşkes Antlaşması sırasındaki) 6. Mebusan Meclisinin derhal toplanması gerektiği belirtildi. SONUÇLARI: • Ulusal direniş hareketi tek bir merkezden ve tek bir önder altında birleştirildi • Ülkede İkili iktidar yapısı doğdu (İstanbul-Anadolu) • İstanbul Hükümeti’nin Meclisi açması için baskılar yapıldı. (Başarılı oldu) • Baskılar, İstanbul’da iktidar değişikliğine neden oldu. (Damat Ferit yerine Ali Rıza

Paşa) • İstanbul Hükümeti, Anadolu’daki gelişmeleri takip etmek zorunda kaldı.

TARTIŞMA SORULARI: Ders Notları, sf.39 Ders Kitabı, sf. 45 Nutuk ve resim

Heyet-i Temsiliye’ye seçilen Rauf Orbay Mustafa Kemal Bekir Sami Bey

Sivas Kongresi’ne Katılan Delegeler