młodzi 2011 - mielec - 21 września 2012

68
MIELEC, 21 WRZEŚNIA 2012 R.

Upload: piotr-arak

Post on 21-Nov-2014

827 views

Category:

Documents


2 download

DESCRIPTION

Prezentacja z konferencji

TRANSCRIPT

Page 1: Młodzi 2011 - Mielec - 21 września 2012

MIELEC, 21 WRZEŚNIA 2012 R.

Page 2: Młodzi 2011 - Mielec - 21 września 2012

2

Raport Młodzi 2011.

PIOTR ARAK, PROGRAM ONZ DS. ROZWOJU (UNDP)

Page 3: Młodzi 2011 - Mielec - 21 września 2012

3

Nie można mówić o młodych bez mówienia o przyszłości i nie można mówić o przyszłości bez mówienia o młodych.

Page 4: Młodzi 2011 - Mielec - 21 września 2012

4

(…) Razem, młodzi przyjaciele!...W szczęściu wszystkiego są wszystkich cele;Jednością silni, rozumni szałem,Razem, młodzi przyjaciele!...I ten szczęśliwy, kto padł wśród zawodu,Jeżeli poległym ciałemDał innym szczebel do sławy grodu.Razem, młodzi przyjaciele!...Choć droga stroma i śliska,Gwałt i słabość bronią wchodu:Gwałt niech się gwałtem odciska,A ze słabością łamać uczmy się za młodu!(…)

(…)Dzieckiem w kolebce kto łeb urwał Hydrze,Ten młody zdusi Centaury,Piekłu ofiarę wydrze,Do nieba pójdzie po laury.Tam sięgaj, gdzie wzrok nie sięga;Łam, czego rozum nie złamie:Młodości! orla twych lotów potęga,Jako piorun twoje ramię.Hej! ramię do ramienia! spólnymi łańcuchyOpaszmy ziemskie kolisko!Zestrzelmy myśli w jedno ogniskoI w jedno ognisko duchy!...Dalej, bryło, z posad świata!Nowymi cię pchniemy tory,Aż opleśniałej zbywszy się kory,Zielone przypomnisz lata.(…)

ADAM MICKIEWICZ “ODA DO MŁODOŚCI”

Page 5: Młodzi 2011 - Mielec - 21 września 2012

5

1. Jacy są młodzi Polacy?2. Pokolenie buntu czy świadomi obywatele?3. Pokolenie szansy czy stracone pokolenie?4. Czego chcą i co ich napędza?5. Jak tworzyć warunki dla efektywnego wejścia na rynek

pracy?6. Co można zrobić by wykorzystać energię młodego

pokolenia?

Podstawowe pytania

Page 6: Młodzi 2011 - Mielec - 21 września 2012

6

Pokryzysowe bariery rozwoju generowane przez problem wysokiego zadłużenia i deficytu, czyli niestabilność finansów publicznych w długiej perspektywie, co może być pogłębiane globalnymi napięciami walutowymi i powstaniem nowych barier w światowym handlu - przez brak jasnej polityki oszczędności i rozwoju (poprzez rozumną alokację zasobów w kierunkach najbardziej prorozwojowych),

Dryf rozwojowy opisany już w raporcie „POLSKA 2030”, który polegać miałby na „uśrednieniu” tempa wzrostu, nie rozwiązaniu problemów demograficznych oraz braku stymulacji dla wzrostu zatrudnienia, czyli obniżeniu w efekcie poziomu ambicji i aspiracji – poprzez politykę nie stawiającą trudnych wyzwań, skupioną na doraźnych celach i prymacie spokoju społecznego nad twórczym konfliktem w sprawach, gdzie bez konfliktu nie można się obejść,

Peryferyzacja Polski (Europy?) w globalnym układzie sił – przez brak podjęcia wyzwań i zaniechania modernizacyjne oraz wzrost sił rozwojowych krajów „wschodzących” w tym E7 (BRIC + Indonezja, Meksyk, Turcja), czy BRICS.

Zagrożenia dla polskiego rozwoju

Page 7: Młodzi 2011 - Mielec - 21 września 2012

7

Rosnąca rola klasy kreatywnejSiła robocza wg klas wydzielonych przez R. Floridę w USA 1800-2009

Page 8: Młodzi 2011 - Mielec - 21 września 2012

8

Klasa kreatywna w PolsceUdział klasy kreatywnej wśród pracujących (2011)

Singapur

Szwajca

ria

Szwecja

Dania

Norwegia

Wielka

Brytania

Izrael

Estonia

Francja

Irlandia

Austria

Łotw

a

Słowacja USA

Grecja

Ukraina

Tajwan

Bułgaria

Chorwacja

Mace

donia05

101520253035404550

43%

32%

Page 9: Młodzi 2011 - Mielec - 21 września 2012

9

“Drivery” zmiany na rynku pracy

Ekstremalna długowieczność:Wzrost globalnej długości życia zmienia

modele kariery i uczenia się

Rozwój inteligentnych maszyn i systemów:

Pracownicy będą odchodzić od automatycznych i powtarzalnych zadań

“Obliczalny” świat:Ogromny wzrost w możliwościach analizy i

przerabiania danych sprawią świat programowalnym systemem

Nowy ekosystem mediów:Nowe środki komunikacji wymagają

kompetencji cyfrowych wykraczających poza zwykły język

Super struktury organizacyjneTechnologie społecznościowe napędzają

nowe formy produkcji i tworzenia wartości

Globalnie połączony światZwiększona globalna łączność stawia

różnorodność i adaptacyjność w centrum organizacyjnym operacji

Źródło: Future work skills 2020, Institute for the Future for the University of Phoenix Research Institute, Palo Alto 2011.

Page 10: Młodzi 2011 - Mielec - 21 września 2012

10

Jakich kompetencji potrzebuje pracownik przyszłości?

1. WNIOSKOWANIE:Umiejętność określenia

głębszego sensu lub znaczenia tego co jest wyrażane

2. INTELIGENCJA EMOCJONALNA:

Umiejętność łączenia się z innymi w głęboki I

bezpośredni sposób do odczuwania i stymulowania

reakcji i pożadanych interakcji

3. SPRAWNOŚĆ ADAPTACYJNA

Biegłość w myśleniu i wymyślaniu rozwiązań oraz

odpowiedzi niekonwencjonalnych

4. KOMPETENCJE MIĘDZYKULTUROWE:

Umiejętność pracy w różnych umiejscowieniach

kulturowych

5. PRZETWARZANIE DANYCH:Umiejętność przetłumaczenia

dużej ilości danych na abstrakcyjne pojęcia oraz do rozumowania opartego na

wiedzy

6. KOMPETENCJE CYFROWE:Umiejętność krytycznej oceny i rozwijania treści opartych na

nowych formach i komunikowanie ich

7. MIĘDZYDYSCYPLINARNOŚĆ:Zdolność rozumienia pojęć i koncepcji z wielu dziedzin

8. MYŚLENIE PROJEKTOWE:Zdolność do rozwijania i doprowadzania zadań i

procesów do oczekiwanych wyników

9. PRACA W SZUMIE:Zdolność do rozróżniania i filtrowania informacji dla zmaksymaliwoania funkcji poznawczych przy użyciu różnych technik i narzędzi

10. WSPÓŁPRACA W WIRTUALU:

Zdolność do efektywnej, zaangażowanej pracy w

wirtualnym zespole

Źródło: Future work skills 2020, Institute for the Future for the University of Phoenix Research Institute, Palo Alto 2011.

Page 11: Młodzi 2011 - Mielec - 21 września 2012

11

Zmiany w popycie na umiejętności na rynku pracy w stronę nierutynowych interaktywnych i analitycznych

1960 1970 1980 1990 200240

45

50

55

60

65

Rytynowe manualne Nierutynowe manualneRytynowe myślowe Nierutynowe analityczneNierutynowe interaktywne

Źródło: Andreas Schleicher, „Strong performers and successful reformers – PISA 2009” 10 lutego 2011 r.

Page 12: Młodzi 2011 - Mielec - 21 września 2012

12

Role młodego człowieka u progu dorosłościKONSUMENT

UCZEŃ/ STUDENT

CZŁONEK WSPÓLNOTY

OBYWATEL

PODATNIK

PRACOWNIK

Page 13: Młodzi 2011 - Mielec - 21 września 2012

13

Młodzi: siła rozwojowa czy stracone pokolenie?

Wiosna arabska Zamieszki w

Londynie Pokolenie 1000 € Bezrobocie 40% Prekariat? ACTA ?

Page 14: Młodzi 2011 - Mielec - 21 września 2012

14

Polska i nowe wyzwania (wyjątkowy historycznie moment) Młodzi ważnym zasobem społecznym i szansą rozwoju

wyczerpujące się zasoby starszego pokolenia wyjątkowość młodego pokolenia psychologiczne cechy młodości

Przesłanki demograficzne presja demograficznego wyżu perspektywa demograficznego niżu

Dlaczego młodzi?

Page 15: Młodzi 2011 - Mielec - 21 września 2012

15

Młodzi: siła rozwojowa czy stracone pokolenie?

KrajUdział populacji poniżej 30 roku

życia

Udział osób w wieku 15-24 w zatrudnieniu

(2008)

PKB per capita wg parytetu siły

nabywczej w tys. dol., 2010

Algieria 56% 31% 7,1Arabia Saudyjska 61% 25% 23,7

Bahrajn 48% 30% 26,8Egipt 61% 23% 6,4Jemen 73% 22% 2,6Jordan 65% 20% 5,7Libia 61% 27% 14,9Maroko 56% 35% 4,8Oman 64% 29% 26,2Syria 67% 32% 5,1Tunezja 51% 22% 9,5

Młodzież w krajach arabskich

Źródło: Baza danych United Nations rev. 2010

Udział młodych (15-34) w całkowitej populacji w danej grupie krajów

2000

2005

2010

2015

2020

2025

2030

2035

2040

2045

2050

2055

2060

2065

2070

2075

2080

2085

2090

2095

2100

15.0%

20.0%

25.0%

30.0%

35.0%

40.0%

Świat Kraje rozwinięteKraje rozwijające się Kraje nierozwiniętePolska

Page 16: Młodzi 2011 - Mielec - 21 września 2012

Udział młodzieży (15-29) w krajach UE

Młodzi i starsi w stosunku do osób w wieku aktywności zawodowej – prognoza dla Polski

Page 17: Młodzi 2011 - Mielec - 21 września 2012

17

Z czego wynika historyczna wyjątkowość dzisiejszej młodzieży?

Page 18: Młodzi 2011 - Mielec - 21 września 2012

18

Rzeczywistość transformacyjna jako świat zastany Otwarcie systemu na wpływy zachodniego świata

Globalizacja gospodarki Ponowoczesność jako zastany porządek społeczny Konsumpcjonizm i ideologia sukcesu jako główne oferty kulturowe Rewolucja informatyczna (powszechny dostęp do Internetu poszerzający sferę wolności

młodzieży) Eksplozja oświatowa i nowa jakość kapitału ludzkiego Pozostawanie młodych ludzi poza rynkiem pracy (i w stanie przedłużonej młodości)

Elementy kryzysowe: Zawiłości i napięcia transformacji systemowej Niedobory państwa „na dorobku” Kryzys gospodarki światowej

Z wyjątkowości warunków, w jakich dorastali

Page 19: Młodzi 2011 - Mielec - 21 września 2012

19

Jacy są młodzi?

Szkic do portretu

Page 20: Młodzi 2011 - Mielec - 21 września 2012

Sprawy w życiu ważne – dawniej i teraz

Widoczna jest mentalna odrębność dzisiejszego młodego pokolenia

Page 21: Młodzi 2011 - Mielec - 21 września 2012

21

Orientacje życiowe młodych

• Minimaliści, którzy nie mają wysokich aspiracji, mierzą na spokojne i bezpieczne życie, stanowią margines (5% młodych dorosłych oraz 11,5% młodszej młodzieży)

• Marzyciele – o wysokich aspiracjach do dostatku, barwnego i wygodnego życia, ale ze słabymi przesłankami do sukcesu – stanowią 20% młodych

• Zorientowani na wzory mieszczańskie i przeciętne statusy (konwencjonalnie ambitni) stanowią główny strumień starszych roczników młodzieży (43,2%).

• Nieprzeciętnie ambitni: Młodszych częściej urzekają niekonwencjonalne wzory życia: barwne, niecodzienne, z dużą wagą przywiązywaną do nieprzeciętnych karier i wyrafinowanej konsumpcji (30,4%).

• Ambitni inaczej - połączenie wysokich dążeń konsumpcyjnych i statusowycch z dbałością o wartości niematerialne (8,3% młodzieży oraz 12,5% młodych dorosłych).

Page 22: Młodzi 2011 - Mielec - 21 września 2012

22

Pola (wyraźnej) odmienności młodych

Page 23: Młodzi 2011 - Mielec - 21 września 2012

To głównie młodzi ludzie mają udział w ekspansji Internetu na świecie. W Polsce 93% młodych w wieku 16-24 lata regularnie korzysta z Internetu.

Młodzi Polacy są nieustannie on-line. Spędzają w sieci od 17 do 20 godzin tygodniowo To, bez czego nie mogliby się obyć, to Internet i telefon komórkowy.

1. Internet i życie w sieci

Hierarchia ważności mediów a wiek użytkownikówUżytkownicy Internetu w świecie

Page 24: Młodzi 2011 - Mielec - 21 września 2012

Kreuje nowy typ kultury – jest to kultura uczestnictwa Pomaga realizować własne pasje (na które nie ma

instytucjonalnego odpowiednika w „realu”) Zaspokaja ważne społeczne potrzeby – buduje więzi i poczucie

przynależności (którego nie jest w stanie zaoferować realne społeczne otoczenie)

Jest miejscem intymnych schadzek Jest targowiskiem i Polityczną agorą

Internet – podejrzliwie traktowany przez dorosłych – spełnia ważne funkcje w życiu młodzieży:

Page 25: Młodzi 2011 - Mielec - 21 września 2012

25

Obieg kultury i dostęp do kulturyUczestnictwo w różnych obiegach treści ze względu na wiek

Internauci mający problem z dostępem do instytucji kultury

miasta pow. 100 tys.

miasta między 20-

100 tys.

miasta do 20 tys.

gminy wiejskie

0%5%

10%15%20%25%30%35%40%

4%

14%

28%

38%

13% Polaków kupuje książki, muzykę lub filmy. Aż 33% uzyskuje je w postaci cyfrowej, w sposób nieformalny lub za darmo. Jeżeli włączyć do tego pożyczanie to w nieformalnym obiegu uczestniczy 39% Polaków (3 razy więcej niż w rynkowym obiegu).

Osoby z mniejszych miejscowości i wsi mają problemy z dostępem do obiegu oficjalnego (sklepy, instytucje kultury).

Page 26: Młodzi 2011 - Mielec - 21 września 2012

26

Kreatywność w sieci

15-19 20-24 25-29 30-39 40-49 50-59 60+0

102030405060708090

umieszczanie postów i ko-mentarzy na forachumieszczanie zdjęć i obrazkówkomentowanie blogówwysyłanie muzyki/filmikówprowadzenie bloga

Aktywność w sieci w zależności od wieku

Page 27: Młodzi 2011 - Mielec - 21 września 2012

27

Polska pod względem biegłości w pracy z tekstem cyfrowym wypada gorzej na tle innych badanych państw OECD,

Mamy dużo wyższy odsetek młodych o najsłabszych kompetencjach,

Różnice między dziewczynkami (na ich korzyść) i chłopcami są znaczące.

Kompetencje cyfrowe 15-latków

Level 5 or above

Level 4

Level 3

Level 2

Below Level 2

Jak biegli są uczniowie w czytaniu cyfrowym?

Page 28: Młodzi 2011 - Mielec - 21 września 2012

28

W logice konsumpcjonizmu kupowanie rzeczy czy robienie z nich określonego użytku nie musi być oznaką orientacji materialistycznej, chociaż ma ważne pozycjonujące znaczenie (orientację na „mieć” zaczyna wypierać orientacja na „mieć-by-być”). Społeczeństwo konsumpcyjne dba o to, by wybory te dotyczyły przede wszystkim stylu życia i nie zamykały się na chęci posiadania i używania przedmiotów.

Z f i l o z o f i i m ł o d e g o k o n s u m e n t a: Liczy się nie tyle chęć posiadania rzeczy, co filozofia ich używania i związana z nimi ekspresja,

symbolika Znaczenie ma nie to, ile i jak się zarabia, ale to ile i jak się wydaje Ważne jest nie to jak się pracuje, ale to jak się korzysta z życia i odpoczywa Najważniejszy jest wybór, który jest wartością samą w sobie – sam wybór ma nawet większe

znaczenie niż to co się wybiera Możliwość wybierania swojego Ja, eksperymentowanie z nim (w czym ważne są również rzeczy) są

oznakami wolności Filozofia ta współokreśla wiele innych życiowych preferencji, dylematów i wyborów.

2. Nowa „filozofia” konsumowania

Page 29: Młodzi 2011 - Mielec - 21 września 2012

29

Młodzi – warunki dla skoku cywilizacyjnegoZmiany dochodu rozporządzalnego (w zł) dla młodych gospodarstw domowych w podziale na wielkość miejscowości

Page 30: Młodzi 2011 - Mielec - 21 września 2012

30

Młodzi więcej niż starsi wydają na „styl życia”

Młode gospodarstwa domowe lepiej są wyposażone w nowoczesny sprzęt, zwłaszcza ICT

Struktura wybranych wydatków gospodarstw domowych – młodzi i ogół społeczeństwa

Wyposażenie gospodarstw domowych

Page 31: Młodzi 2011 - Mielec - 21 września 2012

31

Miłość romantyczna a związki „dwubieżne” „chodzenie ze sobą” i „wyhaczanie” Marzenie o partnerze idealnym i lęki przed trwałym związkiem Postępująca liberalizacja obyczajowa – widoczna w zakresie norm zaliczanych do

moralności katolickiej Poszerzanie się zakresu erotycznych eksploracji Jednocześnie ujawnia się trend polegający na radykalizacji poglądów tradycyjnych:

Redukowanie definicji rodziny Wzrost dezaprobaty dla życia bez ślubu Spadek akceptacji rozwodów Wzrost poparcia dla prawa zakazującego aborcji

3. Intymność i nowy porządek sentymentalny

Page 32: Młodzi 2011 - Mielec - 21 września 2012

32

Aspiracje zawodowe, życiowe – wartość rodziny: jak pogodzić?

0 20 40 60 80 100 120 140 160 180

Węgry

Estonia

Włochy

Rumunia

Słowenia

Austria

Holandia

Litwa

Czechy

Niemcy (Wsch.)

Flandria

Finlandia

Polska

Niemcy (Zach.)

Kobiety Nie chcą mieć dzieci Kobiety NiepewneMężczyźni Nie chcą mieć dzieci Mężczyźni Niepewni

6080 40 20 20 40 60 80

Udział deklarujących niepewność i niechęć posiadania dzieci (%)

Różnice w zatrudnieniu kobiet i mężczyzn (%)

Źródło: Baza danych Eurostat

Litwa

Estonia

Szwecja

Słowenia

USA

Irlandia

Portugalia

Austria

Holandia

Belgia

EU-27

Polska

Słowacja

Luksemburg

Włochy

-5 0 5 10 15 20 25 30

13.3

Page 33: Młodzi 2011 - Mielec - 21 września 2012

33

Są lepiej wykształcone Są bardziej zdeterminowane w utrzymaniu pozycji na rynku pracy Doświadczają trudnych dylematów

dylemat macierzyństwa (dzieci czy kariera zawodowa) dylemat ekonomiczny (praca czy dom) dylemat samorealizacji (czas dla domu czy czas dla siebie) dylemat wolności (wychodzić za mąż czy żyć jako singiel)

Młodzi mężczyźni, społeczna mentalność i rozwiązania instytucjonalne z trudem dostosowują się do tych okoliczności

4. Inne są młode kobiety

Page 34: Młodzi 2011 - Mielec - 21 września 2012

34

Potencjał ekonomiczny kobiet Lepsza umiejętność korzystania z

potencjału kobiet wpłynie pozytywnie na rozwój gospodarki.

Wymaga to dostosowania zarówno strategii prywatnych przedsiębiorstw (warunki zatrudniania, dostosowanie gam produktów i technik sprzedaży do potrzeb kobiet), jak i polityk wpływających na pozycję kobiet w społeczeństwie.

Polska plasuje się w rankingach równych szans między 26 a 43 pozycją, czyli raczej w końcówce krajów UE czy OECD. Największe braki występują w obszarze polityki oraz szans na rynku pracy.

Państwa rozwinięte wykorzystują potencjał kobiet, ale można też powiedzieć, że są rozwinięte dzięki wykorzystaniu tego potencjału.

Źródło: Richard Florida, What makes women rich, 2010 - http://www.creativeclass.com/creative_class/2010/10/08/women-and-the-wealth-nations/

Page 35: Młodzi 2011 - Mielec - 21 września 2012

35

Gender gap w czytaniu – PISA 2009

Źródło: PISA 2009, The Programme for International Student Assessment, OECD.

Page 36: Młodzi 2011 - Mielec - 21 września 2012

36

Dziewczynki w każdym badanym kraju osiągnęły lepsze wyniki od chłopców,

Średnio notują wynik o 39 pkt lepszy od chłopców co przelicza się na ok. jednego roku nauczania w szkole,

Zmiana postaw i zwiększenie zainteresowania chłopców czytaniem może w znacznym stopniu wpłynąć na ich wyniki,

Różnice pomiędzy krajami świadczą o wpływie socjalizacji na umiejętności i różnice w wynikach między płciami.

Gender gap w czytaniu – PISA 2009

Page 37: Młodzi 2011 - Mielec - 21 września 2012

37

Potecjał kobiet – świat nauki

Chemiczne

Farmace

utyczne

Fizyczn

e

Humanistyczn

eLe

śne

Matematyczne

Medyczne

Ekonomiczne

Prawne

Rolnicze

Technicz

ne

Teologiczne

Weterynaryjne

Kultury fizy

cznej

Wojsk

owe

Biologiczne

Nauki o Ziemi

Sztuki p

lastyczn

e

Muzyczn

e0%

20%

40%

60%

80%62%

73%64% 66%

51%

66% 70%60%

68%57%

74%

51%

MężczyźniKobiety

Udział studentów i studentek studiów doktoranckich w ogóle studentów trzeciego stopnia wg dziedziny nauki

Page 38: Młodzi 2011 - Mielec - 21 września 2012

38

Potecjał kobiet – świat naukiUdział absolwentów i absolwentek studiów doktoranckich w ogóle absolwentów studiów

trzeciego stopnia wg dziedziny nauki

Chemiczne

Farmace

utyczne

Fizyczn

e

Humanistyczn

eLe

śne

Matematyczne

Medyczne

Ekonomiczne

Prawne

Rolnicze

Technicz

ne

Teologiczne

Weterynaryjne

Kultury fizy

cznej

Wojsk

owe

Biologiczne

Nauki o Ziemi

Sztuki p

lastyczn

e

Muzyczn

e0%

20%

40%

60%

80%

100%

70%61% 65% 68%

52%67%

76%63% 67%

54%63%

71%

MężczyźniKobiety

Page 39: Młodzi 2011 - Mielec - 21 września 2012

39

Inwestycje w edukację stały się podstawowym elementem strategii życiowych młodzieży

W Polsce wskaźniki skolaryzacji są jednymi z najwyższych, a dynamika ich przyrostu największa

5. Inne traktowanie edukacjiZmiany liczby studentów w Polsce w latach 1990-2010

Udział osób z wyższym wykształceniem w populacji 25-64

0

5

10

15

20

25

30

9,7 %

21,2 %

1995 2009

Źródło: M. Federowicz, „Prezentacja raportu o stanie edukacji 2010 r.”, Kongres Edukacji 5 czerwca 2011 r.

Page 40: Młodzi 2011 - Mielec - 21 września 2012

40

Mimo „schłodzenia” (urealnienia?) aspiracji edukacyjnych ciągle są one wysokie. Wskaźniki skolaryzacji na poziomie wyższym nadal są bardzo wysokie.

Zmiany aspiracji edukacyjnych w latach 2003-2009

Page 41: Młodzi 2011 - Mielec - 21 września 2012

41

Młodzież dokonuje jednak ciągle jeszcze bardzo tradycyjnych wyborów i ma tradycyjne oczekiwania wobec edukacji (przygotowanie do zawodu)

Tymczasem coraz pewniejsza staje się perspektywa life-long-learning i edukacji nawrotowej (szkolenia i krótkie kursy podyplomowe)

Odsetek nowo przyjętych studentów według grup kierunków studiów w Polsce i krajach OECD

Page 42: Młodzi 2011 - Mielec - 21 września 2012

42

Przemiana kulturowa

1990/1991

1995/1996

2000/2001

2005/2006

2006/2007

2007/2008

2008/2009

2009/2010

2010/2011

0

10

20

30

40

50

60

12.922.3

40.748.9 49.9 51.1 52.7 53.7 53.8

9.817.2

30.638 38.8 39.7 40.6 40.9 40.8

BruttoNetto

Współczynnik skolaryzacji w szkolnictwie wyższym

Page 43: Młodzi 2011 - Mielec - 21 września 2012

43

Struktura absolwentów studiów wyższych

15.50%

8.10%

13.90%

25.70%2.20%

3.20%

6.80%

4.90%

3.90%2.30%

2.50%10.80%

PedagogicznaHumanistycznaSpołecznaEkonomiczna i administracyjnaBiologicznaInformatycznaMedycznaInżynieryjno-tecznicznaUsług dla ludnościArchitektury i budownictwaProdukcji i przetwórstwaPozostałe kierunki

Absolwenci szkół wyższych według grup kierunków studiów 2009/2010 - ogółem 478 tys.

Page 44: Młodzi 2011 - Mielec - 21 września 2012

44

Ile będzie studentów w 2020 roku?20

07

2008

2009

2010

2011

2012

2013

2014

2015

2016

2017

2018

2019

2020

0

500000

1000000

1500000

2000000

2500000

1820340

1252800

Liczba studentów do 2020 r. przy założeniu współczynnika skolaryzacji brutto na poziomie 54%

Instytut Sokratesa. 2011. Demograficzne tsunami. Raport Instytutu Sokratesa na temat wpływu zmian demograficznych na szkolnictwo wyższe do 2020 roku. Warszawa: Instytut Sokratesa.

Page 45: Młodzi 2011 - Mielec - 21 września 2012

45

Młodzi mniej lękają się stresów, wykonywania pracy niezgodnej z umiejętnościami czy niezbyt prestiżowej

Przede wszystkim liczą się odpowiednie dochody, możliwości rozwoju osobistego i szybkiego awansu

Coraz częściej wysyłają sygnały, że czas poświęcany pracy nie może przekreślać możliwości rozwijania własnych zainteresowań, odbierać prawa do odpoczynku czy przebywania z rodziną

Ważna jest dla nich elastyczność organizacji czasu pracy. Coraz częściej również (choć słabiej niż starsi) podnoszą problem stabilności i bezpieczeństwa zatrudnienia

6. Inne podejście do pracy

Co jest najważniejsze w pracy zawodowej?

Page 46: Młodzi 2011 - Mielec - 21 września 2012

46

Oczekiwania co do pracy

Ciekawe, ro

zwija

jące m

iejsce pracy

Bogata oferta sz

koleń

Dobra atmosfe

ra pracy

Prestiż p

racodawcy

Wsp

ółpraca z

wysokie

j klasy

specja

listami

Wyso

kie w

ynagrodze

nie

Równowaga między

pracą a ży

ciem pryw

atnym

Perspekty

wa szyb

kiego awansu

Międzynarodowe śr

odowisko pracy

Poczucie

bezpiecze

ństwa

Samodzielność

w działaniu

Dobry pakie

t socja

lny0%

10%20%30%40%50% 44%

36%31% 32%

25%

9%

Polska Region

* Europa Środkowo-Wschodnia

*

Źródło: Deloitte i SGH. 2011. Pierwsze kroki na rynku pracy. Międzynarodowe badanie studentów i absolwentów

Page 47: Młodzi 2011 - Mielec - 21 września 2012

47

Sytuacja edukacyjno-zawodowa absolwentów UW ze względu na dyscyplinę naukową (1 rok po studiach)

Źródło: Barbara Jacewicz. 2012. Pilotażowe badanie absolwentów UW. Pracownia Ewaluacji Jakości Kształcenia.

Page 48: Młodzi 2011 - Mielec - 21 września 2012

48

W 2011 r. 74,8 miliona młodzieży w wieku 15-24 było bezrobotnych, co stanowi wzrost o 4 mln w stosunku do 2007 r.

Globalna stopa bezrobocia wśród młodzieży wynosi 12,7% i pozostaje o 1 p.p. wyższa niż przed kryzysem.

Na całym świecie ludzie młodzi są prawie trzy razy częściej bezrobotni niż osoby dorosłe. 6,4 miliona młodych porzuciło nadzieję na znalezienie pracy i wypadło z rynku pracy w

ogóle. Ci którzy znajdują zatrudnienie coraz bardziej prawdopodobne by, aby znaleźli

zatrudnienie niepełnym wymiarze czasu pracy, a często na umowach na czas określony lub cywilno-prawnych.

W krajach rozwijających się młodzież jest w grupie osób szczególnie zagrożonych wykluczeniem.

Rynek pracy – złe wieści

Page 49: Młodzi 2011 - Mielec - 21 września 2012

49

Start życiowy – bariery i ryzyka

Bułgaria Cypr

Włoch

y

Rumunia

Wielka

Brytania

Słowacja

Hiszpania

Łotw

a

Grecja

Węgry

Belgia

Portugalia

Polska

Francja

Estonia

Niemcy

Finlandia

Irlandia

Austria

Szwecja

Litwa

Czech

y

Słowenia

Lukse

mburgDania

Holandia05

10152025

10.6

Bierność społeczna młodzieży (NEET – Not in employment, education or training, udział w 15-24)

Wskaźnik „gniazdownictwa” – Polska i EU27 w grupie wiekowej 24-34 wg płci (%)

2005 2006 2007 20080.0

10.0

20.0

30.0

40.0

50.0

PL Mężczyźni

PL Kobiety

PL Ogółem

EU-27 Mężczyźni

EU-27 Kobiety

EU-27 Ogółem

Źródło: Baza danych Eurostat

Page 50: Młodzi 2011 - Mielec - 21 września 2012

50

Syndrom „crowded nest” ma w Polsce głównie materialne, nie mentalne korzenie Częściej dotyczy mężczyzn niż kobiet Dotyczy 83% młodych w wieku 20-24 lata, 58% w wieku 25-29 lat i 28% w wieku 30-34.

7. Później zaczynająca się dorosłośćUdział „gniazdowników” w populacji 18-34 lata w krajach UE (2008)

Page 51: Młodzi 2011 - Mielec - 21 września 2012

51

Rośnie zainteresowanie wsią jako miejscem przyszłego zamieszkania – zarówno wśród wiejskiej, jak i miejskiej młodzieży

Maleje zainteresowanie mieszkaniem za granicą, ale – w przeciwieństwie do starszych – są one ciągle bardzo wyraźne

8. Inne preferencje dotyczące przyszłego miejsca zamieszkania

Page 52: Młodzi 2011 - Mielec - 21 września 2012

52

9. Inny typ wrażliwości obywatelskiej i społecznej

Młodzi odrzucają konwencjonalne uczestnictwo w polityce, ale za to wykazują się większym zaangażowaniem w działalność dobroczynną, wolontariatu, częściej zdradzają poczucie sensu działań zbiorowych, są bardziej altruistyczni, mają mniej ideologiczne, a bardziej racjonalne oczekiwania wobec państwa

Co lepsze: dbać głównie o siebie i najbliższych czy działać publicznie na rzecz innych?

Co lepsze: interesować się polityką, czy być jak najdalej od niej?

Page 53: Młodzi 2011 - Mielec - 21 września 2012

Wybory parlamentarne 2011

PO PiS RPP PSL SLD PJN PPP

32.7

23.8 23.3

6.6 6.13 0.9

39.2

29.9

10 8.4 8.22.2 0.5

18-25 lat średni wynik w społeczeństwie

Źródło: Opracowanie własne

Page 54: Młodzi 2011 - Mielec - 21 września 2012

54

Kogo popierają młodzi Polacy?

PSL SLD PO PIS inna nieglosuje

2007 2 4 31 10 9 44

2008 2 2 37 9 5 45

2009 1 2 30 8 6 52

2010 2 4 29 13 6 46

2011 2 5 23 11 10 48

PSL SLD PO PIS inna nieglosuje

2 6 27 10 8 47

2 3 34 9 5 47

2 3 28 8 5 53

2 5 31 12 4 45

2 6 27 10 8 47

Średnia z lat z firm (CBOS, GfK Polonia, OBOP, PBS, Pentor) w latach 2007-2011.Wynik w % poniżej. 18-24 25-35

Page 55: Młodzi 2011 - Mielec - 21 września 2012

55

Młodzi – aktywność publiczna: wycofanie, wyczekiwanie, bunt – uczestnictwo?

PL EU270

5

10

15

20

25

30

35

40

45

50

Korzystanie z portali społecznościowych (PL i EU27)

Kapitał społeczny – wszyscy

Norweg

iaDan

ia

Finlan

dia

Szwecj

a

Holandia

Szwajc

ariaBelg

ia

Wiel

ka Bryt

ania

Izrae

l

Estonia

Hiszpan

ia

Czechy

Niemcy

Średnia

Cypr

Francja

Słowen

ia

Chorwacj

aŁo

twa

RumuniaPolsk

aGrec

ja

Węg

ryRosja

Słowacj

a

Ukraina

Portuga

lia

Bułgaria

Turcj

a0%

20%40%60%80%

Zaufanie do innych ludzi Zaufanie do partii politycznych

Indonezja

SłoweniaDania

Litwa

Bułgaria

Luxe

mburg

Szwajca

ria

Dominikana

Estonia

Nowa Zelandia

Średnia

Grecja

Holandia

Wielka

Brytania

Norwegia

RosjaMalta Cyp

r

Meksyk

Hong Kong0%

20%

40%

60%

80%

Zaufanie do innych ludzi Zaufanie do partii politycznych

Kapitał społeczny - młodzi

Page 56: Młodzi 2011 - Mielec - 21 września 2012

ACTA – sprawa młodych czy starych? Czemu tak wiele osób zaangażowało się w sieci,

czemu prawie pół miliona zgłosiło swój udział w wydarzeniu na Facebooku ("Nie dla ACTA - nie zgadzam się na podpisanie umowy przez Polskę" i czemu kilkadziesiąt tysięcy, nie tylko w największych miastach, postanowiło wyjść na ulice?

"Nie dla ACTA a Polsce" oraz "Komentarz usunięty przez ACTA". Pierwszy z nich ma obecnie ponad 220 tys. fanów, drugi 180 tys.

Aż 78% użytkowników pierwszego z fanpage'ów to osoby poniżej 24 roku życia. Na drugim jest ich jeszcze więcej, bo aż 83%. Dodatkowo kilkanaście procent fanów to osoby w wieku 25-34 lat. Starsi zdarzają się jedynie sporadycznie.

Czemu akurat ten problem tak zainteresował młodych, a nie starych?

13-17 18-24 25-34 35-44 45-54 55+0%5%

10%15%20%25%30%35%40%45%50% 45%

38%

13%

2% 1% 1%

34%

44%

17%

3% 1% 1%

Komentarz usunięty przez ACTANie dla ACTA w Polsce

Źródło: http://m.mediarun.pl/article.jsp?id=358&cid=5

Page 57: Młodzi 2011 - Mielec - 21 września 2012

57

Młodzi – aktywność publiczna: wycofanie, wyczekiwanie, bunt – uczestnictwo?

Źródło: Mapa drogowa otwartego rządu w Polsce

Page 58: Młodzi 2011 - Mielec - 21 września 2012

58

10. Inne nastawienie do życia

Młodzież cieszy się życiem i uważa, że ma w sobie dużo energii życiowej. Tak twierdzi 84% Polaków w wieku 15-29 lat, znacznie więcej niż reprezentantów starszych kategorii wiekowych.

Zadowolenie z życia

Energia życiowa

Page 59: Młodzi 2011 - Mielec - 21 września 2012

59

W czym tkwi siła i rozwojowy potencjał młodych?

Page 60: Młodzi 2011 - Mielec - 21 września 2012

60

W ich młodości i energii życiowej, w chęci zmiany życia i świata na lepsze

W ich aspiracjach cywilizacyjnych i życiowych W ich zdolnościach adaptacyjnych W ich liczebności W chęci angażowania się w sprawy, które wykraczają poza

codzienność i własny interes W ich umiłowaniu wolności i wyboru W ich racjonalnych oczekiwaniach wobec polityki i niechęci do

ideologii

Page 61: Młodzi 2011 - Mielec - 21 września 2012

61

Czy młodzi są monolitem?

Page 62: Młodzi 2011 - Mielec - 21 września 2012

62

Są wyraźnie zróżnicowani, a linie podziałów wyznaczają: (1) rodzinne i środowiskowe kapitały, (2) edukacja, (3) aktywność własna jednostki

Bieguny społecznego świata młodych Biegun A’

– Ludzie dobrze i niekonwencjonalnie wykształceni– Mający stałą pracę i ciekawe kariery– Dobrze zarabiający, których stać na samodzielność i wysoki

standard życia – Uprawiający partnerski model rodziny i liberalni

światopoglądowo– Mający poczucie bezpiecznej perspektywy– Akceptujący zmiany tworzące przestrzeń dla realizacji ich

aspiracji i dążeń życiowych (proinnowacyjni, światopoglądowo otwarci)

– Radzący sobie w życiu– Mający poczucie własnej wartości

Biegun C’– Ludzie gorzej wykształceni – nie mający pracy lub pracę tymczasową, – Mało zarabiający lub nie zarabiający wcale, bez szans na

samodzielne życie– Tradycyjni mentalnie i światopoglądowo– Z poczuciem niepewnej przyszłości – Nie rozumiejący sensu zachodzących w świecie przemian

uciekający w kierunku rozwiązań autorytarnych– Roszczeniowi– Z kompleksami społecznymi i resentymentami

Page 63: Młodzi 2011 - Mielec - 21 września 2012

63

Czego potrzebujemy?

Page 64: Młodzi 2011 - Mielec - 21 września 2012

64

Pracownicy powyżej 30 r.ż

Poniedziałek Wtorek Środa Czwartek Piątek

Poniedziałek Wtorek Środa Czwartek Piątek

Pracownicy poniżej 30 r.ż.

Przynajmniej rozumieją się w środę

Źródło: J. Ilmarinen, Older workers – an asset for the European labour market, Brussels 29 April 2011

Solidarność pokoleń

Page 65: Młodzi 2011 - Mielec - 21 września 2012

65

Pułapka dwóch wyżów demograficznych (rywalizacja – konflikt) vs Otwartość na zmiany i współpracę pokoleń (przenikanie wzorców: „doroślenie” młodych – „nastolatyzacja” starszych)

Warunki dla większej i satysfakcjonującej aktywności zawodowej „naj” (… młodszych i … starszych), większych dochodów i świadczeń (formy, zasady i warunki zatrudnienia i pracy dopasowane do cyklu życia)

Pola doświadczalne nowej solidarności pokoleń: rodzina, szkoła (największe deficyty), praca

„Iść za marzeniem”/ „iść za aspiracjami” (ekonomiczno-społeczny wymiar poprawy jakości życia)

Zbliżenie postaw i wzorców: od konsumpcji jako kompensacji niedoboru do konsumpcji wg wzorców postmaterialnych (nowe style życia – mieć żeby być)

Solidarność/ spójność generacji a spójność terytorialna (ograniczenia, możliwości) – centra/ peryferie; miasto/ wieś

Solidarność pokoleńJako zadanie

Page 66: Młodzi 2011 - Mielec - 21 września 2012

66

Młodzi siła rozwojowa czy stracone pokolenie?

Page 67: Młodzi 2011 - Mielec - 21 września 2012

67

Dziękuję za uwagę.

@[email protected]

Page 68: Młodzi 2011 - Mielec - 21 września 2012